A ARTE BARROCA

UNHA OBRA BARROCA: IGREXA DE SAN CARLOS DE VIENA

QUE É “O BARROCO”? QUE É O “BARROCO”?

A palabra “barroco” foi un termo empregado polos comentaristas dunha época posterior que combateron as tendencias do s. XVII e desexaron ridiculizalas. Barroco significa, realmente, absurdo ou grotesco, e a palabra foi empregada por persoas que insistiron en que as formas dos edificios clásicos nunca debían aplicadas ou combinadas doutro xeito que como o foran polos gregos e romanos. romanos. Desdeñar as regras estritas da arquitectura antiga parecíalles a eses críticos unha lamentable falta de gusto; de aí que denominaran estilo barroco ao que tal cousa facían. Non nos é de todo doado de percibir na actualidade estas distincións. Tanto nos acostumamos a ver nas nosas cidades edificios que de toda sorte desdeñan e desafían as regras da arquitectura clásica, ou que as decoñecen por completo, que nos volvimos insensibles (...). Enrst Gombrich

O termo “BARROCO” = BARRUECO

Perlas deformes

(portugués) Unha arte desproporcionadacaprichosa e truculenta

Distorsión dos valores clásicos:

o movemento das formas e a libre expresión dos

sentimentosRuptura do equilibrio clásico

O termo “barroco” foi usado cun sentido despectivo, para subliñar o exceso de énfase e a abundancia da ornamentación, a diferenza da racionalidade máis

clara e sobria da Ilustración (s. XVIII principalmente)

A EUROPA DO BARROCO (S. XVII-S. XVIII)

A EUROPA DO BARROCO É UN CONTINENTE EN CRISE

Trátase dun estilo complexo, froito dunha época de crise. É unha arte brillante e

fantasiosa, ostentosa. Con ela exprésase o poder dos grandes monarcas, a fluínte riqueza dos

Estados e a próspera situación do catolicismo

DO GUSTO BARROCO AOS DIVERSOS “BARROCOS”

A variedade de situacións socioeconómicas, políticas e relixiosas orixinan a existencia de barrocos "distintos": un bárroco cortesán e católico, instrumento de propaganda da Igrexa e do Estado absoluto (Italia, Francia, España), e outro barroco burgués e protestante (Inglaterra e Holanda)

BARROCO BURGUÉSE PROTESTANTE

BARROCO CORTESÁNE CATÓLICO

UNIDADE NA DIVERSIDADE

Malia estas grandes diferenzas, existen impulsos estéticos comúns, froito da sensibilidade da época, que desdeña as regras (ruptura do ideal clasicista do Renacemento) e tende ao emotivo e desbordanteÉ un estilo que reflicte o estado de ánimo da persoa dol momento: pesimista, desengañado, realista, con conciencia das súas imperfeccións: isto contrasta co optimismo humanista que dominara na época do Renacemento

CRISE E RENOVACIÓN NAÉPOCA DO BARROCO

A experimentación ea revolución científica:Galileo, Pascal, Newton

A dúbida metódica:o racionalismo

cartesiano

Nova sensibilidade relixiosa:reforma protestante e

contrarreforma católica

Consolidación dasmonarquías absolutase do parlamentarismo(Guerra dos 30 anos e

Paz de Westfalia)

Avance e consolidación do sistema económico

capitalista e da sociedadeburguesa

UN NOVO CONTEXTO CULTURAL, RELIXIOSO E CIENTÍFICO

O BARROCO: ARTE CIVIL E ARTE RELIXIOSA

UNHA ARTE AO SERVIZO DA IGREXA CATÓLICA: PROPAGANDA

DA FE CATÓLICA

INSTRUMENTO DE PROPAGANDA E VANAGLORIA DO MONARCA E

DO ESTADO ABSOLUTISTA

O BARROCO, UNHA ARTE AO SERVIZODA IGREXA CATÓLICA

A CONTRARRE-FORMA

CATÓLICA(O Concilio de

Trento (1545-1563)

•Confirmación dos dogmas tradicionais da Igrexa•Combater a corrupción interna

A creación da Compañía de Xesús en 1540 (Os Xesuítas)

difusión dun novo idearioartístico

Recomendacións para os artistas:• Claridade, sinxeleza e comprensibilidade• Interpretación realista• Estímulo sensible á piedade: exaltación do patetismo da iconografía relixiosa• Os templos en cruz latina, por consideraren os templos circulares de orixe pagá

A evidencia da posesión da verdade substitúe ao ideal da beleza

clásica A arte como propaganda da fe(propaganda fide)

O BARROCO COMA ARTE CIVIL

Consolidación do Absolutismo monárquico

A arte coma instrumento de propaganda e vanagloria dos monarcas

O luxo e a ostentación son a evidencia da omnipotencia real

As Cortes palacianas(o gusto rococó, S. XVIII)

Fixación das capitais políticas dos Estados

A cidade, o palacio e os edificios do goberno convértense en “Imaxe do Poder”

A obediencia dos súbditos é a consecuencia da ostentación dos edificios en que se encarna o poder

urbanismoescenográfico

ROMA, CAPUT MUNDI

Roma, cidade rectora da Europa

católica

centro impulsor do Barroco

Proxección dun urbanismo escenográfico e teatral (planificación levada a cabo por Sixto V (1585-1590)

Prazas, fontes, avenidas, etc.

expresión da magnificiencia e grandiosidade da Igrexa católica

• Piazza del Popolo• Piazza Navona• Praza de San Pedro• Escaleira da Praza de España• A Fontana di Trevi

CONCLUSIÓNS

A humanidade descobre a súa insignificancia, a fugacidade da vida, a presenza da morte A idea do ser humano coma centro do Universo, creada durante o Renacemento, vense abaixo A arte aposta pola apariencia (xa sexa de luxo ou de poder): distorsións visuais, lumínicas ou materiais. O único que importa é a imaxe proxectada sobre o espectador, o seu deslumbramento; por isto a ópera será o espectáculo barroco por excelencia