Animaliak Nutrizioa II

3: Animalien arnasketa

• Zelula guztiek nutrienteen eta oxigenoaren etengabeko beharra daukate, eta CO2 eta hondakinak kanporatu behar dituzte.

3: Animalien arnasketa

4. Azal bidezko arnasketa

Muki-azala•Kapilar sare garrantzitsua.•Anelido lurtarrak (arnasketa bakarra) eta anfibioetan (biriketan laguntzaz)

• Azala beti hezea behar dute.

4. Trakea bidezko arnasketa

Trakeak• Artropodo lurtarrak (intsektuak)

• O2 zuzenean iristen da zeluletara, ez du likido zirkulatzailerik.

5. Brankia bidezko arnasketaBrankiak• Animali urtarrak. Uretan oxigeno eskasia

Kanpoko Brankiak•Anelidoak, ekinodermoak, anfibio larbak, krustazeoak, etc.

Barruko Brankiak.•En moluskoak, krustazeoak, arrainak…

• Brankia arkutik eutsitako lamina meheak dira.•Arku bakoitzetik filamentuak ateratzen dira

• Ura ahotik sartu, brankietatik pasa eta ateratzen da.

5. Brankia bidezko arnasketa: ornodunak

•Igeri puxika airez betetako

poltsa bat da, arrainek

flotaziorako erabiltzen dutena.

• Arrain kartilagotsuetan zakatz ganbarak daude, babesgabekoak (behintzat 4).• Osteiktioetan operkulua dago brankiak babestuaz

6. Birika bidezko arnasketa

•Ugaztunetan laringea, trakea, bronkioak, bronkioloak y albeoloak daude.

• Albeoloak pareta meheko ganbera txiki batzuk dira, kapilarrez inguratuta daudelarik.

http://cienciasnaturales.es/RESPIRATORIO.swf

8. Birika bidezko arnasketa: Beste ornodun batzuk

• Barneko organoak.• Arrainen igeri puxikaren eboluziotik dator.

•Airea inspirazioa y espirazioaren bidez sartu eta kanporatzen da.

•Anfibioetan zaku oso sinpleak dira.Horregatik azaletik arnastu behar dute baita ere.

• Narrasti, hegazti eta ugaztunetan birikek albeoloak dituzte, gasen trukaketa hobe egitearren.

• Hegaztietan birika 5 pare aire zakuekin komunikatuta dago, baita hezurren barnearekin ere.

7. Nutrienteen garraioa

• Zelulek nutrienteak eta oxigenoa beharrezkoa dute.

• Ornodunetan odola eta linfa,ornogabe konplexuenetan hemolinfa de eta sinpleenetan hidrolinfa..•Pigmentua eraman ohi dute: oxigenoarekin elkartzen dira.

• hemoglobina ornodun eta anelidoak (gorria)• hemozianina molusku eta artropodoak (urdina)• Hemoeritrina anelidoak (gorri morea)

• Porifero eta Knidarioek difusioaren bidez.• Animali konplexuagoetan zirkulazio aparatua beharrezkoa da.•Zirkulazio sistemak, likido bat, baso sistema eta bihotzaz osatuta dago.

Garraiorako likidoa

• Ura, gatzak, nutrienteak, hormonak, antigorputzak, zelulak…..daramatza.

7. Nutrienteen garraioa

Globurulu zuriak

Plaketak

Globulu gorriak

Giz

akia

ren

zir

ku

lazio

-ap

ara

tu

lin

fati

koa

BihotzaMiokardio deituriko muskulu ehun ildasktu bereziz osatua dagoenez, hori uzkurtzean eta erlaxatzean, likido zirkulatzailea ponpatzeko eta mugiazrazteko ahalmena du.

Hainbat eratako bihotzak daude:

• Bihotz tubularrak (Artropodoak) • Bihotz osagarriak: alde jakineko zirkulazioa bizkortzen dute (Zefalopodoen zakatz-bihotzak) • Bihotz trenkadadunak (Molusku eta Ornodunetan).

8. Zirkulazio-aparatu desberdinak

8. Zirkulazio-aparatu desberdinakIREKIA

• Artropodoak y molusku ez zefalopodoak• Likido zirkulatzailea gorputzaren barrunbera ateratzen da.

8. Zirkulazio-aparatu desberdinak

ITXIA

• En anelidoak, molusku zefalopodoak eta ornodunak• Likido zirkulatzailea ez da basoetatik ateratzen.

•Anelidoek baso dortsala eta baso bentrala daukate.

• Ornodunetan bihotza dago, arteriekin, benekin eta kapilareekin.

• Arteriak: bihotzetik atera • Benak: bihotzean sartu.• Kapilareak: trukaketarako.

8. Zirkulazio-aparatu desberdinak

Ornodunentan dauden zirkulazio motak:

• sinplea odola bihotzetik behin pasatzen baldin bada, bikoitza bi aldiz pasatzen bada (zirkuitu bakoitzean)

8. Zirkulazio-aparatu desberdinak

Hegazti eta ugaztunetan zirkulazioa bikoitza eta osoa da: bihotzean odola ez da inoiz nahasten.

8. Zirkulazio-aparatu desberdinak

9. Ugaztunen bihotza

Ziklo kardiakoa

• Bihotza ponpa bat da, uzkurtu (sistole) eta erlaxatzen dena (diastole): lehenik aurikulak eta bentrikuluak gero.

9. Ugaztunen bihotza

Ziklo kardiakoa

Balbula trikuspidea

Bihotzeko balbulak