Post on 06-Apr-2018
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
1/104
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
2/104
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
3/104
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
4/104
Hiiro`gfoir od bf do`h`g od Dstuo`is _hg`his ]D[ ;=66-;=;=3Cfued Efrjfr`t ` [isdt, O`rdhtir od Dgdrjfs [dgivfkbds od @OFD
_tubi3 @epfhti dhige`hi od bfs dgdrjfs rdgivfkbds dg db s`stdef priouht`vi dspfib.Dstuo`i _hg`hi ]D[ ;=66-;=;=
Efor`o, ;=66
Futir3Odbi`ttd
Hiiro`gfh`g y rdv`s`g @OFD3Hfrbis Bpdz, Efrjfr`tf Irtdjf, Jdreg ]r`dti
Db prdsdgtd dstuo`i af s`oi prieiv`oi pir db @OFD dg db efrhi od bf dbfkirfh`g odb ]bfg od Dgdrjfs [dgivfkbds(]D[) dg Dspff ;=66-;=;=. Fugqud db @OFD af supdrv`sfoi bf rdfb`zfh`g od bis trfkfcis y af fpirtfoi sushigih`e`dgtis y dxpdr`dgh`f pfrf su dbfkirfh`g, bis higtdg`ois od dstf pukb`hfh`g sig rdspigsfk`b`ofo odsus futirds y gi rdprdsdgtfg gdhdsfr`fedgtd bf ip`g`g odb @OFD sikrd bis tdefs qud sd trftfg dg dbbf.
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
5/104
GO@HD ? [dsuedg dcdhut`vi
1 Ikcdt`vi odb oihuedgti
6; Dvibuh`g odb `epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
8: Dvibuh`g od bfs o`ndrdgtds tdhgibijfs
01 Dxtdrgfb`ofods
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
6/104
6 [dsuedgdcdhut`vi
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
7/104
[dsuedg dcdhut`vi
4
Bf trfgs`h`g afh`f ug eiodbi od sih`dofo essistdg`kbd ds, qu`zs, db odsfni es `epirtfgtdfb qud gis odkdeis dgnrdgtfr dg bf fhtufb`ofo.Bf hrdh`dgtd prds`g sikrd bis rdhursis gfturfbdsodr`vfof od bf `ghirpirfh`g od e`bbigds od gud-vis higsue`oirds f bis edrhfois, bf odpdgodgh`fod gudstrfs dhigiefs rdspdhti f bfs nudgtds oddgdrjf bihfb`zfofs nudrf od gudstris tdrr`tir`is,i db hfek`i hb`et`hi higsdhudgh`f od bf fhueu-bfh`g od jfsds od dndhti `gvdrgfodri fhrdhdgtfoidg bfs bt`efs ohfofs, sig sibfedgtd fbjugfs odbfs hudst`igds qud odkdeis fkirofr pfrf gi rdou-h`r bis g`vdbds od k`dgdstfr qud adeis higsdju`oi.
Dg dstd higtdxti, bf fpudstf f bfrji pbfzi pir bfsdgdrjfs rdgivfkbds pfrdhd sdr ugf rdspudstffodhufof pfrf privddr sibuh`igds f tiofs dstfshudst`igds3
Xig `gfjitfkbds i k`dg sd pudodg rdgivfr dg pd-r`iois rdbft`vfedgtd hirtis od t`depi.
Dg bf `gedgsf efyirf od bis hfsis sd trftf odrdhursis futhtigis rdouh`dgoi bf odpdgodgh`fdgdrjt`hf rdspdhti od tdrhdris pfsds.
Xust`tuydg bf ut`b`zfh`g od hiekust`kbds ns`bdsrdouh`dgoi od efgdrf higs`odrfkbd db `epfhtiedo`ifek`dgtfb.
Jdgdrfg r`qudzf y depbdi od hfb`ofo od efgdrfo`rdhtf d `go`rdhtf.
Dg gudstri pfs, db odsfrribbi od bfs dgdrjfs rd-givfkbds ds ugf rdfb`ofo odsod afhd euhaisfis. X` k`dg af prijrdsfoi f r`teis o`ndrdgtds,Dspff hudgtf fhtufbedgtd hig ug g`vdb od odsf-rribbi higs`odrfkbd dg bfs o`ndrdgtds tdhgibijfsod jdgdrfh`g od dbdhtr`h`ofo, hfbir y ut`b`zfh`g odsust`tutis od odr`vfois odb pdtrbdi pfrf db trfgs-pirtd. Dg fbjugfs od dstfs tdhgibijfs, gudstrf`goustr`f sd dghudgtrf f bf vfgjufro`f eugo`fbhig deprdsfs bodrds f dshfbf jbikfb.
Odk`oi f bf hrdh`dgtd epirtfgh`f od dstd sdhtir dg
bf dhigief gfh`igfb, sd afhd epdrft`vi higihdrbis dndhtis dhige`his qud sd afg priouh`oi, fshiei bfs prdv`s`igds od hrdh`e`dgti od bfs o`nd-rdgtds tdhgibijfs.
Bis hbhubis qud sd prdsdgtfg dg db prdsdgtd `g-nired higs`odrfg bf dvibuh`g od bfs dgdrjfsrdgivfkbds dg Dspff dg db pdr`ioi ;==4-;==0 y
ugf dst`efh`g odb epfhti dhige`hi qud tdgorgdg bis air`zigtds ;=64 y ;=;=, dg bgdf hig bis ikcd-t`vis od gstfbfh`g od pitdgh`f y od jdgdrfh`g oddgdrjf dstfkbdh`ois dg db ]FGD[, ]bfg od Fhh`gGfh`igfb od Dgdrjfs [dgivfkbds od cug`i od ;=6=.
Bis rdsubtfois pfrf db pdr`ioi ;==4-;==0 sig biss`ju`dgtds3
Bf higtr`kuh`g o`rdhtf6odb sdhtir od bfs dgdrjfsrdgivfkbds fb ]@K dg ;==0 af s`oi fprix`efof-edgtd od :.881,4 e`bbigds od hirr`dgtds, af-k`dgoi dxpdr`edgtfoi ug hrdh`e`dgti dgtre`gis higstfgtds odb 4>,:% odsod db fi ;==4.
Fs`e`sei, bf higtr`kuh`g `go`rdhtf pir dndhtifrrfstrd dg db rdsti od bfs rfefs od bf dhigief
fshdgo` afstf bis ;.0>6,? e`bbigds odhirr`dgtdsdg ;==0, rdprdsdgtfgoi db epfhti go`rdhti fprix`-efofedgtd ug ?=,4% sikrd db `epfhti o`rdhti.
Bf suef od bf higtr`kuh`g o`rdhtf es `go`rdhtffrric ugf higtr`kuh`g titfb fb ]@K odb sdhtirod bfs dgdrjfs rdgivfkbds od 6=.;18,8 e`bbigdsod hirr`dgtds dg ;==0, fprix`efofedgtd ug=,01% odb ]@K od Dspff dg dsd fi.
Db sfboi dgtrd dxpirtfh`igds d `epirtfh`igdsdvfbufoi dg vfbirds higstfgtds ds pis`t`vi pfrftioi db pdr`ioi3 dg ;==1 fbhfgz bis :==,> e`bbi-gds odrdfbds (kfsd ;=6=). Dstf h`nrf rdprdsdgt
fprix`efofedgtd db 6?,>% od bf higtr`kuh`go`rdhtf fb ]@K odb higcugti odb sdhtir od bfs dgdr-jfs rdgivfkbds dg gudstri pfs.
Db dsnudrzi rdfb`zfoi dg fht`v`ofods od @+O+`ds euy `epirtfgtd, yf qud rdprdsdgt dg ;==0fprix`efofedgtd db 4,8;% od bf higtr`kuh`g fb]@K odb sdhtir3 ug titfb od 80=,4 e`bbigds od .Dstd pirhdgtfcd ds s`jg`sthft`vi yf qud bf edo`fpfrf db higcugti od bf dhigief dspfibf sd s`tfdg db 6,84%.
Bf kfbfgzf shfb odb sdhtir frric ug sfboi pi-s`t`vi od 444,8 e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=).
Odsjbisfoi pir tdhgibijfs sd iksdrvf qud bf
higtr`kuh`g fb ]@K od bf db`hf, bf a`oridbhtr`hf(rj`edg iro`gfr`i y dspdh`fb) y bf sibfr nitivib-tf`hf rdprdsdgtfrig dg ;==0, fprix efofedgtdug 1;,0% od bf fpirtfh`g titfb odb sdhtir.Dx`stdg tdhgibijfs huyi odsfrribbi dst pir od-kfci od su pitdgh`fb hiei sig bf k`iefsf y bisk`ihfrkurfgtds. Dg dstd bt`ei hfsi, ds rdbdvfgtd
6Xd dgt`dgod pir higtr`kuh`g o`rdhtf fb ]@K, db `epfhti odr`vfoi od bf fht`v`ofo od bfs deprdsfs `odgt`sthfofs hieipdrtdgdh`dgtds fb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds y hfbhubfoi f pfrt`r od bf `gnirefh`g higtdg`of dg bis dstfoisstgfgh`dris od bfs e`sefs. ]ir itrf pfrtd, bf higtr`kuh`g `go`rdhtf fb ]@K afhd rdndrdgh`f fb `ghrdedgti dg bf priouhh`g
y db vfbir ffo`oi dg db rdsti od sdhtirds dhige`his, hufgt`sthfof f pfrt`r od ug eiodbi `gput-iutput
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
8/104
@OFD-Odbi`ttd
>
sdfbfr qud dg ;==0 sd priouci ug `ghrdedgtieuy epirtfgtd dg bf hfgt`ofo od k`ihfrkurfgtdshigsue`ois hiei higsdhudgh`f od bf dgtrfof dgv`jir od bf gireft`vf qud dx`jd bf ikb`jftir`dofood hiedrh`fb`zfh`g od dstis priouhtis.
]ir itrf pfrtd, itrfs tdhgibijfs hiei bfs dgdr-jfs odb efr i bf jditre`hf sd dghudgtrfg fgdg sus pr`edrfs dtfpfs od odsfrribbi y pir bitfgti, su higtr`kuh`g fb ]@K gi ds s`jg`sthft`vf.
Dg rdbfh`g f bfs fht`v`ofods odsfrribbfofs, ds rd-bdvfgtd sdfbfr qud dg fbjugfs tdhgibijfs hieibf db`hf i bf sibfr nitivibtf`hf afstf ;==1, sd afgodsfrribbfoi `goustr`fs fux`b`frds qud hiepbd-edgtfg tiof bf hfodgf od vfbir od bf priouhh`g.Gi ikstfgtd, db pdsi qud t`dgd dg bf higtr`kuh`g
fb ]@K bf priouhh`g od dgdrjf s`jud s`dgoi dbd-vfoi, fprix`efofedgtd ug >?,11% od bf higtr`-kuh`g titfb odb sdhtir.
]frf bis fis ;=64 y ;=;= sd af rdfb`zfoi ugf ds-t`efh`g od hub sdrf db fpirtd od bfs dgdrjfsrdgivfkbds f bf dhigief dspfibf, pfrt`dgoi odbf prdv`s`g od gstfbfh`g od pitdgh`f y priouhh`god dgdrjf dstfkbdh`ofs dg db ]FGD[3
Bf higtr`kuh`g o`rdhtfodb sdhtir od bfs dgdr-jfs rdgivfkbds fb ]@K od Dspff, dvfbufof dg rdfbds (kfsd ;=6=), sdrf dg ;=64 od 0.0=8 e`bbi-
gds od
y dg ;=;= od 68.=>?,0 e`bbigds od
, bihufb rdprdsdgtfrf ug hrdh`e`dgti rdspdhti f bfhigtr`kuh`g rdj`strfof dg ;==0 od ;1,;% y >>,>%rdspdht`vfedgtd.
Db `epfhti `go`rdhtidg bf dhigief rdpirtfrffo`h`igfbedgtd ugis 8.:0>,4 e`bbigds oddg;=64 y ?.088,; e`bbigds oddg ;=;=.
Bf suef od bis dndhtis o`rdhti d `go`rdhti frri-cfrf ugf higtr`kuh`g titfb fb ]@Kod Dspff odbsdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds, od fprix`-efofedgtd 68.:==,? e`bbigds oddg ;=64 y6:.001,6 e`bbigds oddg ;=;=, dvfbufoi dgrdfbds odb fi ;=6=.
Dstfs hufgtfs rdprdsdgtfrfg db 6,6?% y db6,;=% odb ]@K od Dspff, od fhudroi f bfs prd-v`s`igds od hrdh`e`dgti pfrf db higcugti od bfdhigief od gudstri pfs.
Bf kfbfgzf hiedrh`fb dst`efof pfrf bis fis ;=64y ;=;= tdgorf db s`ju`dgtd sfboi pis`t`vi3 6.80?,=e`bbigds od dg ;=64 y 6.108,6 e`bbigds od dg ;=;=, dgrdfbds (kfsd ;=6=).
Bf higtr`kuh`g fb @+O+` tfek`g sdr supdr`ir fbf rdj`strfof dg ;==0 dg tre`gis fksibutis3 ?1?,1e`bbigds oddg ;=64 y >;=,0 e`bbigds od rdfbds(kfsd ;=6=).
Gi ikstfgtd, su epirtfgh`f rdspdhti f bf higtr`-kuh`g titfb fb ]@K tdgodr f o`se`gu`r, ug ?,0=%dg ;=64 y ug ?,:4% dg ;=;=.
Bf kfbfgzf shfb dst`efof pfrf bis fis ;=64 y;=;= frricf tfek`g ug sfboi pis`t`vi (`epudstisefyirds qud sukvdgh`igds)3 008,6 e`bbigds ody 6.;?0,? e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=).
Db odsjbisd pir tdhgibijfs eudstrf bf epirtfg-h`f dg bf higtr`kuh`g fb ]@K od bfs tdhgibijfses odsfrribbfofs dg bf fhtufb`ofo, bf db`hf, bfa`oridbhtr`hf y bf sibfr nitivibtf`hf3 ;6,=%, ;>,;%y ;0,=% rdspdht`vfedgtd dg ;=;=.
Fs`e`sei, sd dspdrf ug odsfrribbi euy `epir-tfgtd od bf sibfr tdreidbhtr`hf, fbhfgzfgoi db0,;% od bf higtr`kuh`g titfb odb sdhtir.
]ir itrf pfrtd, bf fpirtfh`g od bf k`idgdrjfsd `ghrdedgtfrf3 afstf ug 4,?% dg db rdf odk`iefsf (k`iefsf dbhtr`hf, tre`hf y k`ijs) yafstf ug ?,=% dg bis k`ihfrkurfgtds.
Bf higtr`kuh`g od bfs tdhgibijfs edgis odsf-rribbfofs dg bf fhtufb`ofo, fbhfgzfrf dg ;=;= db6,?% pfrf db hfsi od bf sibfr tre`hf, db 6,6% pfrfbf jditre`hf y itrfs dgdrjfs odb fek`dgtd y db=,>% od bf efr`gf.
Fs`e`sei, f pfrt`r od bf hufgt`n`hfh`g od bfsvfr`fkbds dhige`hfs y od bfs dstfost`hfs od pri-ouhh`g od dgdrjf y bf prdv`s`g f ;=64 y ;=;=
odb ]FGD[, sd afg iktdg`oi bfs s`ju`dgtds rft`isdhige`hi-dgdrjt`his3
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
9/104
[dsuedg dcdhut`vi
:
_fkbf 6. Higtr`kuh`g fb ]@K od bfs o`ndrdgtds tdhgibijfs/priouhh`g od dgdrjf
Higtr`kuh`g fb ]@K/dgdrjf ;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
K`ihfrkurfgtds (/tdp) 468,6 ;?=,8 6?:,6 68;,; 6?0,0
K`ijs (/EZa) 0>,: 1;,= 08,6 4;,? 1>,0
K`iefsf dbhtr`hf y rds`ouis (/EZa) ;>4,= ;:?,> ;?4,? >?,0 46,>
K`iefsf tre`hf (/tdp) g/o g/o g/o 6:,8 61,?
Db`hf (/EZa) 1=,; :;,0 :;,0 ?;,> 84,6
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd g/o g/o g/o g/o ?08,:
A`oridbhtr`hfrj`edg dspdh`fb (/EZa)
6=8,= 16,: 16,= ?0,1 ?;,>
A`oridbhtr`hfrj`edg iro`gfr`i (/EZa)
>?,= ?>,6 :=,; :>,> 6=;,>
Efr`gf (/EZa) g/o g/o g/o g/o 8>4,0
Xibfr (nitivibtf`hf y tdreidbhtr`hf)(/EZa)
;.:4;,: :6?,1 4=;,8 ;=0,4 6>1,8
Xibfr tre`hf (/tdp) g/o g/o g/o 66;,> 6=4,4
g/o3 gi dx`std gnirefh`g o`spig`kbd sikrd priouhh`g od dgdrjf
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
10/104
; Ikcdt`vi odboihuedgti
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
11/104
Ikcdt`vi odb oihuedgti
0
;.6 DB @GNI[ED
Dg db efrhi odb pfqudtd od edo`ofs foiptfoipir bf Tg`g Duripdf hig db ikcdt`vi od rdouh`rbfs de`s`igds od jfsds od dndhti `gvdrgfodriy huepb`r db ]ritihibi od L`iti fs hiei itrishieprie`sis hieug`tfr`is d `gtdrgfh`igfbds, bfO`rdht`vf ;==0/;1/HD odb ]frbfedgti Duripdi yodb Higsdci od ;8 od fkr`b od ;==0, rdbft`vf fb ni-edgti odb usi od dgdrjf prihdodgtd od nudgtdsrdgivfkbds, rdhigihd qud bfs dgdrjfs rdgivfkbdspudodg odsdepdfr ug pfpdb `epirtfgtd pfrf ni-edgtfr bf sdjur`ofo odb fkfstdh`e`dgti dgdrjt`hi,db odsfrribbi tdhgibj`hi y bf `ggivfh`g y inrdhdr
ipirtug`ofods od depbdi y odsfrribbi rdj`igfb, ds-pdh`fbedgtd dg zigfs rurfbds y f`sbfofs.
Fb e`sei t`depi, bf edgh`igfof gireft`vf dx-prdsf bf gdhds`ofo od fprivdhafr db pitdgh`fb odjdgdrfh`g od hrdh`e`dgti dhige`hi edo`fgtd bffpb`hfh`g trfgsvdrsfb od ugf pibt`hf dgdrjt`hfhiepdt`t`vf y sistdg`kbd kfsfof dg bf `ggivfh`gy bf ksqudof od gudvfs nudgtds od fairri y dst-h`dgh`f dgdrjt`hf.
Bf O`rdht`vf afhd a`ghfp` dg db `epfhti pis`t`viqud sd odr`vf odb odsfrribbi od bfs o`ndrdgtds tdh-gibijfs rdgivfkbds f g`vdb rdj`igfb y bihfb, suefoi
f bfs pis`k`b`ofods od dxpirtfr higih`e`dgtis, o`s-e`gu`r bfs ods`jufbofods sih`fbds y nfvirdhdr bfhrdfh`g od depbdi od hfb`ofo.
Dg dstd higtdxti, gudstri pfs af s`oi p`igdridg db odsfrribbi od o`ndrdgtds tdhgibijfs od jd-gdrfh`g od dbdhtr`h`ofo, hfbir y priouhh`g odk`ihfrkurfgtds pfrf db trfgspirtd, f trfvs od bfhrdfh`g od ugf rdo od deprdsfs fux`b`frds, hig-v`rt`goisd dg ug sdhtir od pdsi od bf dhigiefdspfibf.
Hig db ikcdt`vi od hufgt`sthfr dstis adhais, db @gs-
t`tuti pfrf bf O`vdrs`sthfh`g y db Fairri od Dgdrjf(@OFD) af bbdvfoi f hfki ug Dstuo`i odb @epfhtiDhige`hi od bfs Dgdrjfs [dgivfkbds dg db X`s-tdef ]riouht`vi Gfh`igfb.
_iefgoi hiei kfsd bf prdv`s`g od hrdh`e`dgti odbfs o`ndrdgtds tdhgibijfs dstfkbdh`ofs dg db ]bfgod Fhh`g Gfh`igfb od Dgdrjfs [dgivfkbds (]F-GD[) od cug`i od ;=6=.
;.; FBHFGHD
F higt`gufh`g sd odshr`kd db fbhfghd odb dstuo`i`ghbuydgoi bfs vfr`fkbds dstuo`fofs, bfs tdhgibijfs`ghbu`ofs, bis sdhtirds od fht`v`ofo y db fbhfghd tde-pirfb. Bf edtioibijf ut`b`zfof pfrf db hbhubi odhfof fpfrtfoi sd odtfbbf dg ug oihuedgti focugti.
;.;.6 ^fr`fkbds dstuo`fofs
Bis highdptis dstuo`fois dg dstd gnired pdre`tdgiktdgdr ugf v`s`g hiepbdtf od bf dvibuh`g od bf`goustr`f, fs hiei ugf odshr`ph`g odsfjrdjfofod hfof tdhgibijf y rdf od fht`v`ofo `ghbu`of dg
db sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds. Dg highrdti,dg db `gnired sd hfbhubfg bfs s`ju`dgtds vfr`fkbds3
Higtr`kuh`g o`rdhtf fb ]riouhti @gtdr`ir Kruti(]@K). Xd rdpb`hf bf edtioibijf ut`b`zfof pir db @gs-t`tuti Gfh`igfb od Dstfost`hf dg bf dbfkirfh`g odbfs hudgtfs gfh`igfbds. Od dstf efgdrf, bf fpir-tfh`g odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds fb ]@Ksd dvfbf f pfrt`r od trds etiois dqu`vfbdgtds3
Etioi odb vfbir ffo`oi u indrtf3 suef odbo`ndrdgh`fb dgtrd bis gjrdsis od dxpbitfh`g ybis higsueis od dxpbitfh`g od bfs deprdsfsodb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds.
Etioi od bf rdtr`kuh`g od bis nfhtirds i rdg-tf3 suef od bis pfjis rdfb`zfois f bis nfhtirdsod priouhh`g pir su pfrt`h`pfh`g dg db pri-hdsi priouht`vi.
Etioi od bf odefgof i jfsti stgfb3 suef odbis hiepigdgtds odb jfsti stgfb.
Higtr`kuh`g go`rdhtf fb ]riouhti @gtdr`ir Kruti(]@K)3 sd ut`b`zfg eftr`hds `gput-iutputy eubt`-pb`hfoirds od priouhh`g y rdgtf. ]frf dbbi dsgdhdsfr`i higstru`r bf stbf y bf hibuegf hirrds-pigo`dgtd fb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbdsdg o`hafs eftr`hds.
Dsnudrzi `gvdrsir odb sdhtir dg @gvdst`jfh`g,Odsfrribbi d @ggivfh`g(@+O+`) hfbhubfoi hieiug pirhdgtfcd od bf fpirtfh`g fb ]@K od bfs o`nd-rdgtds tdhgibijfs rdgivfkbds.
^ibuedg od `gvdrs`g od deprdsfs gfh`igfbdsdg db rdsti odb eugoi3 gedri od deprdsfs y vf-bir od bis fht`vis qud pisddg bfs deprdsfs dspf-ibfs dg bis o`ndrdgtds edrhfois gtdrgfh`igfbds.
^ibuedg od `gvdrs`g od deprdsfs dxtrfgcdrfsdg Dspff3 `odgt`sthfh`g od bfs hufgtfs `gvdr-t`ofs pir deprdsfs od hfp`tfb dxtrfgcdri `gstf-bfofs dg Dspff pfrf bf priouhh`g od dgdrjf,
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
12/104
@OFD-Odbi`ttd
6=
nfkr`hfh`g od dqu`pis y itris k`dgds y prdstf-h`g od sdrv`h`is rdbfh`igfois hig db sdhtir odbfs dgdrjfs rdgivfkbds.
Hbhubi od hidsth`dgtdsdhige`hi-dgdrjt`his3higtr`kuh`g fb ]@K/dgdrjf priouh`of, dxpirtf-h`igds d `epirtfh`igds/dgdrjf i jfsti dg @+O/higtr`kuh`g fb ]@K.
Kfbfgzf stshfb3 hufgt`sthfh`g od bis `epudstisy sukvdgh`igds rdh`k`ofs pir bfs deprdsfs odbsdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds.
[douhh`g odb r`dsji od sue`g`stri3 dstfkbdh`-e`dgti od ug dshdgfr`i dg db qud sd fsued ugfrdouhh`g dg db sue`g`stri od hiekust`kbds ns`-bds d `epfhti dhige`hi od dstd adhai.
;.;.; _dhgibijfsDb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds sd hiepigdod o`ndrdgtds tdhgibijfs qud sd ut`b`zfg pfrf bfpriouhh`g od dbdhtr`h`ofo, hfbir y hiei hiekus-t`kbd pfrf db trfgspirtd. Db `gnired sd higstruyd fpfrt`r od bf hufgt`sthfh`g od bfs o`ndrdgtds vfr`f-kbds dhige`hfs pfrf hfof ugf od bfs tdhgibijfs,pfrf pistdr`iredgtd fjrdjfrbfs y prdsdgtfr db rd-subtfoi pfrf db sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbdsdg su higcugti. Dg dstd sdgt`oi, db dstuo`i fkfrhftiofs fqudbbfs tdhgibijfs odshr`tfs dg bf O`rdht`vf
;==0/;1/HD odb ]frbfedgti Duripdi y odb Higsd-ci od ;8 od fkr`b od ;==03
Dgdrjf prihdodgtd od nudgtds rdgivfkbds3 bfdgdrjf prihdodgtd od nudgtds rdgivfkbds gi n-s`bds, ds odh`r, dgdrjf db`hf, sibfr, fdritre`hf,jditre`hf, a`oritre`hf y ihdg`hf, a`orub`hf,k`iefsf, jfsds od vdrtdodri, jfsds od pbfgtfs ododpurfh`g y k`ijs.
Bis rdsubtfois sd prdsdgtfg od fhudroi f bf hbfs`-sthfh`g od bis ikcdt`vis odb ]FGD[3
K`ihfrkurfgtds. K`iefsf3 odsfjrdjfof dgtrd k`iefsf pfrf bf
priouhh`g dbhtr`hf, jdgdrfh`g od hfbir, k`ijsy rds`ouis sb`ois urkfgis.
Db`hf3 higs`odrf bf db`hf higvdgh`igfb (tdrrds-trd od jrfg pitdgh`f) fs hiei db odsfrribbi od`gstfbfh`igds od pdqudf pitdgh`f y hfpfh`ofood priouhh`g innsaird(efr`gf).
Jditdre`f y itrfs dgdrjfs odb fek`dgtd3 dstftdhgibijf `ghbuyd, bf dgdrjf jditre`hf od fbtfdgtfbpf pfrf jdgdrfh`g dbhtr`hf, bf dgdrjfjditre`hf od kfcf dgtfbpf pfrf usis tre`hiy itrfs dgdrjfs odb fek`dgtd, higs`odrfgoi bfdgdrjf fdritre`hf, a`oritre`hf y jditre`hf
hfpturfofs pir kiekfs od hfbir.
A`oridbhtr`hf (rj`edg dspdh`fb). A`oridbhtr`hf (rj`edg iro`gfr`i). Dgdrjfs odb efr3 dgdrjf higtdg`of dg bfs ef-
rdfs (efrdeitr`z) y dg bfs ibfs (ugo`eitr`z). Xibfr nitivibtf`hf. Xibfr tdreidbhtr`hf. Xibfr tre`hf.
;.;.8 rdfs od fht`v`ofo
Fo`h`igfbedgtd, sd dstuo`fg bfs s`ju`dgtds rdfsod fht`v`ofo3
]riouhh`g od dgdrjf3 priouhh`g od dbdhtr`h`-ofo, hfbir y hfrkurfgtds pfrf db trfgspirtd.
Nfkr`hfh`g od dqu`pis y hiepigdgtds3 `ghbu-yd bfs fhtufh`igds rdfb`zfofs pir deprdsfs qudhiepigdg bf rdo `goustr`fb fux`b`fr f bf jdgdrf-h`g od dgdrjf. Dg dstf hftdjirf sd fjrdjfgtfgti bis dqu`pis y hiepigdgtds dspdhsthis (pirdcdepbi, fdrijdgdrfoirds) hiei db epfhti go`-rdhti dg bfs hftdjirfs efqu`gfr`f y dqu`pi ed-hg`hi, edtfburj`f, nfkr`hfh`g od priouhtisedtb`his, nfkr`hfh`g od efqu`gfr`f y eftdr`fbdbhtr`hi, nfkr`hfh`g od eftdr`fb dbdhtrg`hi yhigstruhh`g, od bf higtfk`b`ofo gfh`igfb.
Ipdrfh`g y efgtdg`e`dgti3 rdprdsdgtfg bfs
fht`v`ofods rdfb`zfofs pir bfs deprdsfs pfrf bfipdrfh`g od bfs o`ndrdgtds pbfgtfs/pfrquds y dbefgtdg`e`dgti.
@gjdg`drf y higsubtirf3 `ghbuyd bf rdfb`zfh`god tioi t`pi od dstuo`is prdv`is, fsdsirfe`dgti,y trfkfcis od ikrf h`v`b pfrf fhigo`h`igfe`dgti odbis depbfzfe`dgtis. @ghbuyd db `epfhti `go`rdhtiodb sdhtir itrfs fht`v`ofods deprdsfr`fbds.
Itrfs fht`v`ofods3 ghbuydg bfs fhtufh`igds od nir-efh`g (`gtdrgf y dxtdrgf), gtdredo`fh`g stgfgh`d-rf, jfsti dg @+O+`, y db rdsti odb `epfhti `go`rdhti.
Db odsjbisd od dstf gnirefh`g pfrf bfs o`ndrdgtds
tdhgibijfs sd prdsdgtf od fhudroi f su o`spig`k`-b`ofo. Dg fbjugis hfsis, gi ds pis`kbd o`ndrdgh`frdgtrd bfs fht`v`ofods yf qud bis e`seis rdhursissd depbdfg pfrf stgds o`ndrdgtds, hiei dg db hfsiod bf nitivibtf`hf pfrf bis fis ;==4-;==1, oigodbfs e`sefs deprdsfs nfkr`hfg dqu`pis y prieud-vdg priydhtis.
Bfs fht`v`ofods od nirefh`g d `gtdredo`fh`g st-gfgh`drf, ghbu`ofs dg db fbhfghd g`h`fb odb trfkfci,sd ghbuydg odgtri odb fpfrtfoi itrfs fht`v`ofods,yf qud hiei sd edgh`igf fgtdr`iredgtd, gi dspis`kbd o`ndrdgh`frbfs odb rdsti od bfs fht`v`ofods
odsfrribbfofs pir bfs deprdsfs.
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
13/104
Ikcdt`vi odb oihuedgti
66
O`edgs`igds odb fbhfghd odb dstuo`i
N`jurf 6. [dsuedg odb fbhfghd odb dstuo`i
^fr`fkbds
Higtr`kuh`g o`rdhtf
fb ]@K
Higtr`kuh`g go`rdhtf
fb ]@K
Dsnudrzi `gvdrsir
odb sdhtir od @+O+`
^ibuedg od `gvdrs`g
od deprdsfs gfh`igfbds
dg db rdsti odb eugoi
^ibuedg od `gvdrs`g
od deprdsfs dxtrfgcdrfs
dg Dspff
Hbhubi od hidsth`dgtds
Kfbfgzf stshfb
[douhh`g odb r`dsji
od sue`g`stri
_dhgibijfs
K`ihfrkurfgtds
K`iefsf dbhtr`hf
[XT
K`iefsf tre`hf
K`ijs
Db`hf
Jditdre`f y itrfs
dgdrjfs odb fek`dgtd
A`oridbhtr`hf
Dgdrjfs odb efr
Xibfr nitivibtf`hf
Xibfr tdreidbhtr`hf
Xibfr tre`hf
Fht`v`ofods
]riouhh`g od dgdrjf
Nfkr`hfh`g od dqu`pis
y hiepigdgtds
Ipdrfh`g y
efgtdg`e`dgti/`gjdg`drf
y higsubtirf
Itris
Fbhfghd tdepirfb
]dr`ioi ;==4-;==13
`gnirefh`g odsjbisfof
pfrf tiofs bfs tdhgibijfs
y fht`v`ofods
Fi ;==03 `gnirefh`g
odsjbisfof od fhudroi f
bf o`spig`k`b`ofo od oftis
]rdv`s`g f ;=64 y ;=;=3
prdsdgtfh`g od bf
`gnirefh`g odsjbisfof
pfrf bfs pr`gh`pfbds
tdhgibijfs
;.;.? Fbhfghd tdepirfb
Db dstuo`i t`dgd pir ikcdt`vi rddcfr bf dvibuh`g odbsdhtir dg bis bt`eis fis afstf bf fhtufb`ofo fshiei dst`efr db odsfrribbi od bf goustr`f f nuturi.Dg highrdti, sd afg odstg`oi bis s`ju`dgtds pbfzis3
]dr`ioi ;==4-;==03 bf `gnirefh`g sd prdsdgtfodsjbisfof pfrf tiofs bfs tdhgibijfs y fht`v`-ofods, dxhdpti dg db fi ;==0 oigod sd prdsdgtf
bf `gnirefh`g od fhudroi hig bf o`spig`k`b`ofood oftis dg db eiedgti od rdfb`zfh`g od bistrfkfcis.
]rdv`s`g f ;=64 y ;=;=3 gnirefh`g od tiofs bfsvfr`fkbds dhige`hfs odsjbisfof pfrf bfs pr`g-h`pfbds tdhgibijfs f pfrt`r od bf ut`b`zfh`g odo`ndrdgtds hidsth`dgtds y od bf v`s`g od dxpdrtisdg bf dvibuh`g od bis e`seis higs`odrfgoi hieioftis kfsd bis ikcdt`vis od pdgdtrfh`g dstfkbd-h`ois dg db ]FGD[.
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
14/104
8 Dvibuh`g odb`epfhti dhige`hiodb sdhtir od bfs
dgdrjfs rdgivfkbds
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
15/104
Dvibuh`g odb epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
68
F higt`gufh`g sd prdsdgtfg bis pr`gh`pfbds rdsub-tfois fjrdjfois pfrf db higcugti odb sdhtir od bfsdgdrjfs rdgivfkbds rdspdhti f bfs o`ndrdgtds vf-r`fkbds efhridhige`hfs dstuo`fofs.
8.6 F]I[_FH@G O@[DH_FFB ]@K OD DX]FF
Bf higtr`kuh`g o`rdhtf odb sdhtir od bfs dgdrjfsrdgivfkbds fb ]@K od Dspff, hufgt`sthf db `epfhtiqud afg tdg`oi bfs fht`v`ofods odsfrribbfofs pir bfsdeprdsfs `odgt`sthfofs hiei pfrtd od bf `goustr`f.Bis oftis sd ikt`dgdg od bis dstfois stgfgh`dris od
bfs deprdsfs. _iois fqudbbis fjdgtds qud privddgk`dgds y/i sdrv`h`is fb sdhtir pdri huyf fht`v`ofopr`gh`pfb gi sd dghuforf odgtri odb sdhtir, sd hufg-t`sthfg hiei pfrtd od bf higtr`kuh`g `go`rdhtf fb]@K dg fpfrtfois pistdr`irds.
8.6.6 ]dr`ioi ;==4-;==0
Ourfgtd db pdr`ioi ;==4-;==0 sd afg iksdrvfoibis s`ju`dgtds dndhtis odr`vfois od bfs fhtufh`igdsodb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds dg Dspff3
Dg higcugti, bf `goustr`f af eistrfoi ugf dvi-buh`g pis`t`vf dg db pdrioi ;==4-;==0. Bf hig-tr`kuh`g o`rdhtf fb ]@K od Dspff af pfsfoi odbis ?.;81,> e`bbigds od dg ;==4 f bis :.881,4e`bbigds od dg ;==0, dxprdsfoi dg durishirr`dgtds.
N`jurf ;. Higtr`kuh`g odb sdhtir od bfsdgdrjfs rdgivfkbds fb ]@K od Dspff dge`bbigds od hirr`dgtds
;==4
?.;81,>?.:01,; ?.>08,8
>.?81,;
:.881,4
;==> ;==: ;==1 ;==0
1
E`bds
>
?
;
=
E`bbigdsodh
irr`dg
tds
Dg tre`gis higstfgtds (rdfbds dg kfsd ;=6=),bf higtr`kuh`g odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivf-kbds fb ]@K od Dspff af eistrfoi ugf dvibuh`gpis`t`vf, fhueubfgoi ug hrdh`e`dgti dg db pd-r`ioi ;==4-;==0 od fprix`efofedgtd db 4>,:%.
N`jurf 8. Higtr`kuh`g odb sdhtir od bfsdgdrjfs rdgivfkbds fb ]@K od Dspff dge`bbigds od higstfgtds (kfsd ;=6=)
;==4
?.>:;,; 4.=:0,> ?.166,=
>.?8:,4
:.8;6,0
;==> ;==: ;==1 ;==0
1
E`bds
>
?
;
=
E`bbigdsod
higstfgtds
Bf fpirtfh`g o`rdhtf odb sdhtir od bfs dgdrjfsrdgivfkbds fb ]@K od Dspff fhueubfof pfrf dbpdr`ioi ;==4-;==0 supdrf bis ;1.=== e`bbigdsod,rdfbds (kfsd ;=6=).
N`jurf ?. Higtr`kuh`g fhueubfof odbsdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds fb ]@K odDspff dg e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=)
;==4
?.>:;,;
0.:46,1
6?.4>;,1
;6.===,8
;1.8;;,;
;==> ;==: ;==1 ;==0
igds
dh
igstfgtds
8=
;=
6=
=
E`bds
Bf fpirtfh`g odb sdhtir fb ]@K af hrdh`oi, vfbi-rfof dg tre`gis higstfgtds, dg bis fis ;==>,;==1 y ;==0 fb 1,:%, 88,1% y 68,:% rdspdht`vf-edgtd< pir db higtrfr`i dg ;==: sd iksdrvf ugfhfofdg bf fpirtfh`g fb ]@K od fprix`efofedg-td ug 4,8%.
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
16/104
@OFD-Odbi`ttd
6?
N`jurf 4. Hrdh`e`dgti odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds dg tre`gis higstfgtds
;==>
1,:
-4,8
88,1
68,:
;==: ;==1 ;==0
?=
8=
;=
6=
-6=
=%o
dhrdh`e`dgtiodbsdhtir
dgtre`gishigstfgtds
;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0
]@K dg e`bbigds od higstfgtds(kfsd ;=6=)
?.>:;,; 4.=:0,> ?.166,= >.?8:,4 :.8;6,0
Hrdh`e`dgti dg tre`gis rdfbds - 1,:% -4,8% 88,1% 68,:%
Odr`vfoi odb hrdh`e`dgti iksdrvfoi ourfgtd db pdr`ioi, db pdsi od bf higtr`kuh`g o`rdhtf odb sdhtir od bfsdgdrjfs rdspdhti fb titfb od bf dhigief sd af `ghrdedgtfoi higs`odrfkbdedgtd 3 pfs od rdprdsdgtfr db=,?:% dg ;==4, fb =,:=% dg ;==0.
N`jurf >. ]irhdgtfcd qud rdprdsdgt bf higtr`kuh`g o`rdhtf odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbdssikrd db titfb od bf dhigief dspfibf
;==4
=,?: =,?0 =,?4
=,40
=,:=
;==> ;==: ;==1 ;==0
=,1
=,>
=,?
=,;
=,=
%q
udrdprdsdgtfsi
krddb]@KdgDspff
Od fhudroi hig bf tdirf dhige`hf, bf hufgt`sthfh`g odb ]riouhti @gtdr`ir Kruti pudod rdfb`zfrsd f pfrt`rod trds etiois dqu`vfbdgtds3 odefgof od k`dgds y sdrv`h`is stgfbds, vfbir ffo`oi kruti i rdtr`kuh`g odbis nfhtirds priouht`vis. Bf tfkbf f higt`gufh`g eudstrf bis rdsubtfois odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbdsodsjbisfois f pfrt`r od bfs pr`gh`pfbds pfrt`ofs pfrf bis fis ;==4-;==03
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
17/104
Dvibuh`g odb epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
64
_fkbf ;. Hufgt`sthfh`g od bf fpirtfh`g fb ]@K sdjg trds etiois dqu`vfbdgtds, dg duris hirr`dgtds
]@K dg e`bbigds od hirr`dgtds ;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0
Odefgof `gtdrgf ?.68:,: 8.:>1,= 4.:8:,4
Dxpirtfh`igds od k`dgds y sdrv`h`is ;.80;,: 8.648,8 8.4;0,0
@epirtfh`igds od k`dgds y sdrv`h`is 6.:8;,; ;.;;1,= ;.1;0,;
Odefgof stgfb od k`dgds y sdrv`h`is ?.;81,> ?.:01,; ?.>08,8 >.?81,; :.881,4
@gjrdsis od bf priouhh`g 6?.6;;,8 6:.=48,6 60.6>4,: ;8.6;?,1 ;8.06:,?
Higsueis gtdredo`is 0.118,: 6;.;4?,0 6?.?:;,8 6>.>1>,> 6>.4:0,=
Indrtf/vfbir ffo`oi kruti ?.;81,> ?.:01,; ?.>08,8 >.?81,; :.881,4
Jfstis od pdrsigfb 6.:;=,? 6.164,1 6.0?=,1 ;.4;>,8 ;.;:?,1
Dxhdodgtd od dxpbitfh`g 1;>,> 10:,? 1?6,8 6.=1?,1 ;.==1,;
Higsuei od hfp`tfb stci 6.>06,4 ;.=14,6 6.066,8 ;.1;:,6 8.=44,4
[dgtfs/rdtr`kuh`g od bis nfhtirds odpriouhh`g
?.;81,> ?.:01,; ?.>08,8 >.?81,; :.881,4
_fkbf 8. Hufgt`sthfh`g od bf fpirtfh`g fb ]@K sdjg trds etiois dqu`vfbdgtds, dg duris
higstfgtds (kfsd ;=6=)]@K dg e`bbigds od higstfgtds(kfsd ;=6=)
;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0
Odefgof `gtdrgf ?.81=,8 8.1>;,4 4.:8>,0
Dxpirtfh`igds od k`dgds y sdrv`h`is ;.488,= 8.;8;,? 8.4;0,4
@epirtfh`igds od k`dgds y sdrv`h`is 6.188,: ;.;18,0 ;.1;1,0
Odefgof stgfb od k`dgds y sdrv`h`is ?.>:;,; 4.=:0,> ?.166,= >.?8:,4 :.8;6,0
@gjrdsis od bf priouhh`g 64.4>>,0 61.=48,6 60.>?>,8 ;8.6;;,8 ;8.1>8,>
Higsueis gtdredo`is 6=.10?,: 6;.0:8,4 6?.184,8 6>.>1?,1 6>.4?6,>
Indrtf/vfbir ffo`oi kruti ?.>:;,; 4.=:0,> ?.166,= >.?8:,4 :.8;6,0
Jfstis od pdrsigfb 6.10>,? 6.0;;,; 6.010,? ;.4;>,= ;.;>0,:
Dxhdodgtd od dxpbitfh`g 066,; 04=,= 1>;,? 6.=1?,: ;.==8,:
Higsuei od hfp`tfb stci 6.1>?,> ;.;=:,? 6.040,; ;.1;>,1 8.=?1,>
[dgtfs/rdtr`kuh`g od bis nfhtirds od
priouhh`g?.>:;,; 4.=:0,> ?.166,= >.?8:,4 :.8;6,0
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
18/104
@OFD-Odbi`ttd
6>
Dg fpfrtfois pistdr`irds, sd odsjbisfg bis rdsubtfois go`v`oufbds pfrf hfof tdhgibijf. Gi ikstfgtd, hig db ikcdt`viod iksdrvfr bf epirtfgh`f rdbft`vf, f higt`gufh`g sd prdsdgtf bf fpirtfh`g fb ]@K od hfof ugf od bfs tdhgibijfs3
_fkbf ?. Fpirtfh`g fb ]@K, odsjbisd pir tdhgibijfs (;==4-;==0), dg e`bbigds hirr`dgtds yhigstfgtds (kfsd ;=6=)
]@K dg e`bbigds od hirr`dgtds ;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0
K`ihfrkurfgtds :6,? 16,: 1:,4 0=,; ;;8,?
K`ijs 4?,? 4;,4 ?>,8 4=,: ?0,>
K`iefsf dbhtr`hf 4;=,; 4;0,6 441,= 4:=,: 440,6
K`iefsf tre`hf 41,= 4;,8 8:,6 ?1,> ?0,=
[ds`ouis sb`ois urkfgis ??,= ??,6 ??,> ?>,> ?4,:
Db`hf 6.?:?,; 6.:4?,? 6.0>;,4 ;.8?;,: 6.008,:
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd
4=,1 4:,6 >8,8 4;,1 4=,;
A`oridbhtr`hf rj`edg dspdh`fb 846,; ?=8,? 8;1,> 8:4,? 8>4,0
A`oridbhtr`hf rj`edg iro`gfr`i 6.848,6 6.486,; 6.61>,8 6.4=?,> 08=,4
Efr`gf ;,> 8,> ?,? 4,= 4,1
Xibfr nitivibtf`hf ;4;,6 ;>:,0 8=:,1 6.;6>,? ;.:10,0
Xibfr tdreidbhtr`hf =,= 8,0 8?,0 >6,6 ;61,6
Xibfr tre`hf >,> 6>,1 8;,= :8,8 4:,>
_itfb ?.;81,> ?.:01,; ?.>08,8 >.?81,; :.881,4
]@K dg e`bbigds od higstfgtds ;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0
K`ihfrkurfgtds :1,: 1>,4 10,: 0=,; ;;;,0
K`ijs >=,= 44,> ?:,4 4=,: ?0,4
K`iefsf dbhtr`hf 4:8,? 4>=,; 4:;,= 4:=,> 44:,1
K`iefsf tre`hf >?,= 44,? 81,6 ?1,> ?1,0
[ds`ouis sb`ois urkfgis ?1,4 ?>,: ?4,: ?>,> ?4,>
Db`hf 6.>;4,= 6.14:,8 ;.=66,: ;.8?;,4 6.010,;
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
19/104
Dvibuh`g odb epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
6:
]@K dg e`bbigds od higstfgtds ;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd
4>,= >=,4 >?,0 4;,1 4=,6
A`oridbhtr`hf rj`edg dspdh`fb 81:,6 ?;:,6 88>,1 8:4,? 8>4,=
A`oridbhtr`hf rj`edg iro`gfr`i 6.?06,4 6.>;6,= 6.;6>,6 6.4=?,4 0;1,?
Efr`gf ;,0 8,1 ?,4 4,= 4,:
Xibfr nitivibtf`hf ;::,0 ;18,> 864,4 6.;6>,8 ;.:18,>
Xibfr tdreidbhtr`hf =,= ?,; 84,1 >6,6 ;6:,>
Xibfr tre`hf :,8 6:,1 8;,1 :8,8 4:,4
_itfb ?.>:;,; 4.=:0,> ?.166,= >.?8:,4 :.8;6,0
_fkbf 4. Hrdh`e`dgti fgufb od hfof ugf od bfs tdhgibijfs (;==>-;==0), dg tre`gis higstfgtds(kfsd ;=6=)
]@K dg e`bbigds od higstfgtds ;==> (%) ;==: (%) ;==1 (%) ;==0 (%)
K`ihfrkurfgtds 0,0 8,: =,> 6?:,=
K`ijs -:,8 -6?,> >,: -;,;
K`iefsf dbhtr`hf -;,8 ;,6 -=,; -;,;
K`iefsf tre`hf -68,? -86,; ;:,> =,:
[ds`ouis sb`ois urkfgis -8,1 -;,= 6,0 -;,=
Db`hf 6?,8 1,8 6>,? -64,6
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd
1,6 :,8 -61,> -4,;
A`oridbhtr`hf rj`edg dspdh`fb 6=,8 -;6,6 66,? -;,1
A`oridbhtr`hf rj`edg iro`gfr`i 1,: -;4,= ;8,: -81,8
Efr`gf 8;,6 61,6 6=,0 6?,=
Xibfr nitivibtf`hf ;,6 66,; ;14,4 6;1,0
Xibfr tdreidbhtr`hf - :>=,8 :=,1 ;4>,8
Xibfr tre`hf 6?4,; 1?,6 6;8,8 -;6,4
(Higt`gufh`g)
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
20/104
@OFD-Odbi`ttd
61
N`jurf :. Dvibuh`g odb pirhdgtfcd od fpirtfh`g fb ]@K od hfof tdhgibijf rdspdhti fb titfb odbsdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
K`ihfrkurfgtds
K`ijs
K`iefsf dbhtr`hf
K`iefsf tre`hf
[ds`ouis sb`ois rkfgis
Db`hf
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odb fek`dgtd
A`oridbhtr`hf rj`edg dspdh`fb
A`oridbhtr`hf rj`edg iro`gfr`i
Efr`gf
Xibfr nitivibtf`hf
Xibfr tdreidbhtr`hfXibfr tre`hf
;==:
:,=%
=,:%=,:%6,=%
66,0%
=,1%
6,=%
>,>%=,6%
?6,1%
6,8%
;4,8%
6,0%
;==0 8,=% =,:%:,>%
=,:%=,>%
=,1%
=,6%
;:,;%
=,:%4,=%6;,:%
81,=%
8,=%
;==1
;8,?%
=,0%6,6%=,1%
1,0%
=,1%=,:%
=,6%
8>,?%
4,1% =,1%
61,0%
6,?%
;==4
1,8%
=,=%=,;%
6,8%
6;,8%
6,?%
6,=%
8?,1%
6,;%
4,0%=,6%
86,0%
6,:%
;==>
1,?%
=,6%
6,6%66,=%
6,6%
=,0%
=,6%
8>,>%
6,;%
4,>%
86,0%
6,:%
=,?%
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
21/104
Dvibuh`g odb epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
60
8.6.; ]rdv`s`g ;=64-;=;=
Bf O`rdht`vf ;==0/;1/HD odb ]frbfedgti duripdi y odbHigsdci, od ;8 od fkr`b od ;==0, rdbft`vf fb niedgtiodb usi od dgdrjf prihdodgtd od nudgtds rdgivfkbds,dstfkbdh` hiei ndhaf be`td db 6 od cub`i od ;=6=, bfdgtrdjf od ug ]bfg od Fhh`g Gfh`igfb od Dgdrjfs[dgivfkbds (]FGD[) f hfof dstfoi e`dekri, hig dbikcdt`vi od ftdgodr db hieprie`si stcfoi pir bf pri-p`f O`rdht`vf, oigod bfs dgdrjfs rdgivfkbds odkdgsupigdr fb edgis ug ;=% odb higsuei stgfb kruti oddgdrjf odb titfb od bf Tg`g Duripdf dg ;=;=.
Dg gudstri pfs, db ikcdt`vi gfh`igfb hi`gh`od hig dbhieug`tfr`i (hfof dstfoi e`dekri t`dgd ikcdt`vis
o`ndrdgtds od fhudroi f sus rdhursis), `ghbuydgoibf ikb`jfh`g od qud sd ut`b`hd fb edgis ug 6=% odhiekust`kbds qud privdgjfg od nudgtds rdgivfkbdsdg db trfgspirtd.
Dg dstd sdgt`oi, bf dst`efh`g odb `epfhti dhig-e`hi pfrf bis fis ;=64 y ;=;=, sd af rdfb`zfoi
higs`odrfgoi db huepb`e`dgti dndht`vi od bis ik-cdt`vis od pdgdtrfh`g od rdgivfkbds pukb`hfoisdg db h`tfoi ]FGD[, dbfkirfoi pir db E`g`stdr`i od@goustr`f, _ur`sei y Hiedrh`i (E@_yH) y db @gst`-tuti pfrf bf O`vdrs`sthfh`g y Fairri od bf Dgdrjf(@OFD) dg cug`i od ;=6=.
Hfkd sdfbfr qud db oihuedgti higt`dgd ugf trf-ydhtir`f fgufb, f pfrt`r od bf hufb sd af pio`oirdfb`zfr ugf prdv`s`g odb hrdh`e`dgti od bfs o`-ndrdgtds tdhgibijfs tfgti dg hfpfh`ofo `gstfbfofhiei dg jdgdrfh`g od dgdrjf.
Od fhudroi hig db ]FGD[, bf huitf jbikfb od nudg-tds od dgdrjfs rdgivfkbds fbhfgzfr db ;;,:%, ug;,:% es qud bi dx`j`oi pir bf O`rdht`vf. Dg hig-
sdhudgh`f, db `epfhti dhige`hi od bfs o`ndrdgtdstdhgibijfs odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbdsdg Dspff odpdgodr od bf hfpfh`ofo od huepb`rhig o`hais ikcdt`vis.
Dg highrdti, db ]FGD[ dstfkbdhd pfrf bis fis;==4, ;=6=, ;=64 y ;=;= bis s`ju`dgtds vfbirds3
_fkbf >. Dst`efh`g od bf higtr`kuh`g titfb od hfof tdhgibijf rdgivfkbd dg Dspff fbhuepb`e`dgti od bis ikcdt`vis v`ghubfgtds pfrf ;=;= dg db sdhtir dbhtr`hi dg ;==4, ;=6=,;=64 y ;=;=
Xdhtirdbhtr`hi(pitdgh`f yjdgdrfh`g)
;==4 ;=6= ;=64 ;=;=
]itdgh`f(EZ)
Jdgdrfh.(JZa)
]itdgh`f(EZ)
Jdgdrfh.(JZa)
]itdgh`f(EZ)
Jdgdrfh.(JZa)
]itdgh`f(EZ)
Jdgdrfh.(JZa)
K`iefsf,k`ijs yrds`ouis
>=6 ;.>48 :4; ?.46: 0>4 4.0>; 6.41: 6=.=6:
Db`hf 0.061 ;=.:;0 ;=.644 ?=.0:1 ;:.00: 4:.=1> 81.=== :1.;4?
Jditre`hf = = = = = = 4= 8==
A`oridbhtr`hf 61.8:: 8?.1=; 61.>1: 8?.>6: ;=.=?0 8>.:8; ;;.8>; 80.408
Dgdrjfs odbefr
= = = = = = 6== ;;=
Xibfrnitivibtf`hf
>= ?6 ?.=;6 >.?6: 4.061 0.1:; 1.8>: 6?.86>
Xibfrtdreidbhtr`hf
= = >8; 6.6?? 8.=?1 :.068 4.=:0 64.848
_itfb ;1.04> 41.;;4 ??.;?: 1:.>:8 4:.0:: 66:.4>4 :4.4?4 641.=48
Nudgtd3 ]FGD[ Jik`drgi od Dspff, @OFD
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
22/104
@OFD-Odbi`ttd
;=
_fkbf :. Dst`efh`g od bf higtr`kuh`g titfb od hfof tdhgibijf rdgivfkbd dg Dspff fbhuepb`e`dgti od bis ikcdt`vis v`ghubfgtds pfrf ;=;= dg db sdhtir od bf hfbdnfhh`g yrdnr`jdrfh`g dg ;==4, ;=6=, ;=64 y ;=;=
Xdhtir hfbdnfhh`g y rdnr`jdrfh`g (ltdps) ;==4 ;=6= ;=64 ;=;=
Jditre`hf 8,1 8,1 4,; 0,4
K`iefsf 8.?::,= 8.418,= ?.=>= ?.04=
Kiekf od hfbir :,> 6:,? 86 46
Xibfr >6 640 8=1 >??
_itfb 8.4?0 8.:>8 ?.?=? 4.>4?
Nudgtd3 ]FGD[ Jik`drgi od Dspff, @OFD
_fkbf 1. Dst`efh`g od bf higtr`kuh`g titfb od hfof tdhgibijf rdgivfkbd dg Dspff fb huepb`e`dgtiod bis ikcdt`vis v`ghubfgtds pfrf ;=;= dg db sdhtir odb trfgspirtd ;==4, ;=6=, ;=64 y ;=;=
K`ihfrkurfgtds ;==4 ;=6= ;=64 ;=;=
_itfb 8>> 6.1=; ;.>04 8.114
Nudgtd3 ]FGD[ Jik`drgi od Dspff, @OFD
]frt`dgoi od bis oftis fgtdr`irds, sd afg iktdg`oi bis s`ju`dgtds rdsubtfois3
Bf fpirtfh`g o`rdhtf odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds fb ]@K od Dspff dg db fi ;=64 supdrfr bis 0.0=8,0e`bbigds od, y fbhfgzfr bis 68.=>?,0 e`bbigds oddg ;=;=, dg tre`gis higstfgtds (rdfbds odb fi ;=6=).
N`jurf 1. Higtr`kuh`g odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds fb ]@K od Dspff dg e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=)
;
?
>
1
6=
6;
6?
E`bbigdsodh
igstf
gtds
;==4
?.>:;,; 4.=:0,> ?.166,=
>.?8:,4
:.8;6,0
0.0=8,0
68.=>?,0
;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
E`bds
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
23/104
Dvibuh`g odb epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
;6
Higs`odrfgoi bfs prdv`s`igds qud pukb`hf dbNigoi Eigdtfr`i @gtdrgfh`igfb pfrf db hrdh`-e`dgti odb ]riouhti @gtdr`ir Kruti od Dspff dgbis prx`eis fis (afstf ;=64) y supig`dgoi ughrdh`e`dgti fgufb odb ;,4% dgtrd ;=6> y ;=;=,bf fpirtfh`g o`rdhtf od bf `goustr`f rdgivfkbddspfibf, supigor db =,11% odb ]@K dg ;=64 ydb 6,=8% dg ;=;=.
N`jurf 0. ]irhdgtfcd qud rdprdsdgt dbsdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds sikrd dbtitfb od bf dhigief dspfibf
=,:=
=,11
6,=8
;==0 ;=64 ;=;=
6,;
=,1
=,?
=,=
%q
udrdprdsdgtfdb]@K
dgDspff
_fkbf 0. Hufgt`sthfh`g od bf fpirtfh`g fb]@K sdjg trds etiois dqu`vfbdgtds, dg rdfbds (kfsd ;=6=) pfrf bis fis ;=64 y ;=;=
]@K dg e`bbigds od higstfgtds (kfsd ;=6=)
;=64 ;=;=
Odefgof `gtdrgf 1.4=0,0 66.6:6,1
Dxpirtfh`igds od k`dgdsy sdrv`h`is
?.>81,6 4.:??,;
@epirtfh`igds od k`dgdsy sdrv`h`is
8.;??,6 8.146,6
Odefgof stgfb od k`dgds
y sdrv`h`is
0.0=8,0 68.=>?,0
@gjrdsis od bf priouhh`g 8?.=:1,? ?:.;:1,6
Higsueis gtdredo`is ;?.6:?,? 8?.;68,;
Indrtf/vfbir ffo`oikruti
0.0=8,0 68.=>?,0
Jfstis od pdrsigfb ?.=?0,; 4.>=8,>
Dxhdodgtd od dxpbitfh`g ;.??1,? 8.68:,0
]@K dg e`bbigds od higstfgtds (kfsd ;=6=)
;=64 ;=;=
Higsuei od hfp`tfb stci 8.?=>,8 ?.8;8,?
[dgtfs/rdtr`kuh`g od bisnfhtirds od priouhh`g
0.0=8,0 68.=>?,0
O`v`o`oi rdspdhti f bfs o`ndrdgtds tdhgibijfs,bf higtr`kuh`g fb ]@K dg ;=64 y ;=;= sdrf bfs`ju`dgtd3
_fkbf 6=. Fpirtfh`g fb ]@K, odsjbisd pirtdhgibijfs (;=64-;=;=), e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=)
]@K dg e`bbigds od higstfgtds
;=64 ;=;=
K`ihfrkurfgtds 8;>,> 4;?,4
K`ijs 44,= 66:,4
K`iefsf dbhtr`hf 8?0,0 ?4>,4
K`iefsf tre`hf 4?,0 1:,4
[ds`ouis sb`ois urkfgis 8;,= ?>,=
Db`hf ;.?86,: ;.:?:,;
Jditre`hf y itrfsdgdrjfs odb fek`dgtd
0?,; 6?1,6
A`oridbhtr`hf rj`edgdspdh`fb
;>4,> ;>:,?
A`oridbhtr`hf rj`edgiro`gfr`i
;.?==,6 8.?60,8
Efr`gf 8?,6 1=,4
Xibfr nitivibtf`hf 8.64;,; 8.:1?,8
Xibfr tdreidbhtr`hf 4:8,0 6.;=1,8
Xibfr tre`hf 688,: 6::,1
_itfb 0.0=8,0 68.=>?,0
(Higt`gufh`g)
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
24/104
@OFD-Odbi`ttd
;;
N`jurf 6=. Dvibuh`g odb pirhdgtfcd od fpirtfh`g fb ]@K od hfof tdhgibijf rdspdhti fb titfb odbsdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds (;=64 y ;=;=)
;=64
=,8%
4,1% =,>%8,4%
;?,>%
=,>%=,8%
6,=%
;,:%
;?,;%
6,8%
86,1%
8,8%;=;=
=,>%
6,?% =,0%8,4%=,:%
=,?%
0,;%
;,=%
;6,=%
6,6%
;>,;%
;0,=%
?,=%
K`ihfrkurfgtds
K`ijs
K`iefsf dbhtr`hf
K`iefsf tre`hf
[ds`ouis sb`ois rkfgis
Db`hf
Jditre`hf y itrfs dgdrjfsodb fek`dgtd
A`oridbhtr`hf rj`edg dspdh`fb
A`oridbhtr`hf rj`edg iro`gfr`i
Efr`gf
Xibfr nitivibtf`hf
Xibfr tdreidbhtr`hf
Xibfr tre`hf
8.; XDH_I[ DQ_D[@I[
Db sdhtir prdsdgtf ug sfboi gdti od dxpirtfh`igds pis`t`vi ourfgtd tiois bis fis dstuo`fois (dxpirtfh`igdssupdr`irds f `epirtfh`igds). Dg bf s`ju`dgtd stjurf sd iksdrvf qud dg ;==1 dstd sfboi nud od fprix`efofedgtd>00,8 e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=). Bf prdv`s`g f ;=64 y ;=;= ds ugf kfbfgzf hiedrh`fb pis`t`vf fprix`ef-of od 6.80?,= e`bbigds od y 6.108,6 e`bbigds od rdspdht`vfedgtd.
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
25/104
Dvibuh`g odb epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
;8
N`jurf 66. Dxpirtfh`igds d `epirtfh`igds odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
;
?
>
=
->
-?
-;
E`bbigdsodh
igstfgtds(kfsd;=6=)
>00,8 0?1,4 :==,>
6.80?,=6.108,6
;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
Dxpirtfh`igds
@epirtfh`igds
Dxpirtfh`igds gdtfs
E`bds
_fkbf 66. Dxpirtfh`igds d `epirtfh`igds pir tdhgibijfs (;==>-;==1, ;=64, ;=;=)
Dxpirtfh`igds dg e`bbigds od higstfgtds
;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
K`ihfrkurfgtds 41,> 0?,8 6?1,: ;;1,6 ;;8,4
K`ijs 0,6 6=,= 1,1 4,8 ;4,;
K`iefsf dbhtr`hf 68=,8 6:=,4 6>1,= :>,: 6=6,?
K`iefsf tre`hf 61,; 61,; 60,? 66,8 66,8
[ds`ouis sb`ois urkfgis 6=,0 68,1 68,> >,4 0,>
Db`hf ;.=44,; ;.>;8,> ;.0=4,: 8.:=6,= ?.?6:,0
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd
?0,8 46,: 8>,? ?6,0 40,4
A`oridbhtr`hf rj`edg dspdh`fb 1:,? 6=?,6 01,8 6;=,> 68;,8
Efr`gf =,6 =,6 =,; 6,0 4,4
Xibfr nitivibtf`hf 08,1 :4,= 84,; :6,: 14,?
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
26/104
@OFD-Odbi`ttd
;?
Dxpirtfh`igds dg e`bbigds od higstfgtds
;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
Xibfr tdreidbhtr`hf ;,0 8?,? ?:,: ;48,? 464,=
Xibfr tre`hf 6:,8 8>,4 ?:,4 660,> 64:,:
_itfb ;.488,= 8.;8;,? 8.4;0,4 ?.>81,6 4.:??,;
@epirtfh`igds dg e`bbigds od higstfgtds
;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
K`ihfrkurfgtds ;?>,: 86?,6 ?>>,? 468,6 41:,6
K`ijs 6?,= 66,0 4,: 4,; 8;,>
K`iefsf dbhtr`hf ;0?,> ;>1,4 641,> 0:,: 686,0
K`iefsf tre`hf 4=,; 84,; ;=,4 6?,8 68,=
[ds`ouis sb`ois urkfgis ;?,0 ;6,0 6;,1 1,6 6;,8
Db`hf 118,> 6.;84,? 6.>=4,8 ;.664,> ;.?1=,;
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd
660,: 6;>,0 04,? 661,4 6>0,1
A`oridbhtr`hf rj`edg dspdh`fb ;=,? 6>,? 66,? 4,: 8,:
Efr`gf =,6 =,6 =,6 6>,0 ?1,=
Xibfr nitivibtf`hf 6;=,4 68>,1 ;0?,8 81,> ?8,>
Xibfr tdreidbhtr`hf 6,1 6?,? 6>,? 48,: 1;,?
Xibfr tre`hf 4:,8 6=;,? 6?6,0 ;4>,> ;?>,4
_itfb 6.188,: ;.;18,0 ;.1;1,0 8.;??,6 8.146,6
(Higt`gufh`g)
Od bfs tfkbfs fgtdr`irds sd `gstdrd3
Db sdhtir od bis k`ihfrkurfgtds ds `epirtfoirgdti fugqud sus dxpirtfh`igds tfek`g sig euyrdbdvfgtds. Odk`oi f bf epis`k`b`ofo od hiepdt`rdg prdh`is hig priouhtis dxtrfgcdris, bfs `epir-tfh`igds od k`io`sdb afg fuedgtfoi od nirefhigs`odrfkbd dg db pdr`ioi ;==>-;==1, oupb`hg-oisd sus hufgtfs.
Db sdhtir db`hi ds dxpirtfoir gdti, pr`gh`pfbedg-td odr`vfoi od bf vdgtf od dqu`pis y hiepigdgtds.Ds prdv`s`kbd od fhudroi fb odsfrribbi odb sdhtirqud, fgtd bf dstfgofr`zfh`g od bf tdhgibijf, bfs
`epirtfh`igds t`dgofg f fuedgtfr pr`gh`pfbedgtddg bis priouhtis gi o`ndrdgh`fois, e`dgtrfs qud
sd dxpirtfrg fqudbbis k`dgds y sdrv`h`is dg bisqud sd higs`jf ugf vdgtfcf hiepdt`t`vf.
Dx`stdg dxpirtfh`igds rdbdvfgtds od bf tdhgibi-jf a`oridbhtr`hf, tfgti dg sdrv`h`is od gjdg`d-rf y higsubtirf pfrf bf `gstfbfh`g od pitdgh`fdg itris pfsds, fs hiei od turk`gfs y dqu`pis.
Dg db fi ;==1 bfs `epirtfh`igds od bf nitivib-tf`hf fuedgtfg od niref higs`odrfkbd,hig dbikcdt`vi od gstfbfr bis pfrquds nitivibtf`his pfrfqud puo`drfg dgtrfr odgtri odb rj`edg od ghdg-t`vis dstfkbdh`ois.
Db odsfrribbi odb sdhtir tdreidbhtr`hi priouh`rug fuedgti dg bfs dxpirtfh`igds,pr`gh`pfbedg-td f Dstfois Tg`ois, oigod dx`stdg prdv`s`igds
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
27/104
Dvibuh`g odb epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
;4
od `gstfbfh`igds gudvfs od g`vdbds od pitdgh`feuy dbdvfois.
Od efgdrf fo`h`igfb f bfs dxpirtfh`igds, euhafsdeprdsfs odb sdhtir sd afg `gstfbfoi o`rdhtf-edgtd dg bfs rdj`igds dg bfs qud sd prdv ughrdh`e`dgti odb edrhfoi, pr`gh`pfbedgtd dg d-b`hf y k`ihfrkurfgtds. Bis fht`vis od stfs dg dbdxtrfgcdri supdrfg bis ;0 e`b e`bbigds od .
]ir itrf pfrtd, db odsfrribbi odb edrhfoi gfh`i-gfb af ftrfoi f euhafs deprdsfs f gstfbfrsd dgDspff. Odb titfb od deprdsfs higsubtfofs, sd afg`odgt`sthfoi :: hig efyirf od fhh`igfr`foi dxtrfg-cdri hig fht`vis titfbds hig vfbir supdr`ir f bis 66e`b e`bbigds od dg ;==1.
Bf higtr`kuh`g fb ]@K od dstfs deprdsfs sd ghbu-yd pr`gh`pfbedgtd odgtri od bf db`hf y odsod ;==1dg bf sibfr nitivibtf`hf. Od fhudroi f bis hbhubisrdfb`zfois, dg bf db`hf, bfs deprdsfs odgt`sthfofshiei dxtrfgcdrfs (deprdsfs hig su eftr`z bihfb`-zfof dg db dxtrfgcdri), bf higtr`kuh`g fb ]@K nudfprix`efofedgtd 66,?% odb titfb od bf tdhgibi-jf. Dg bf nitivibtf`hf, dstf h`nrf fbhfgz db 64,>%.
8.8 F]I[_FH@G
@GO@[DH_F FB ]@K ODDX]FFDb `epfhti dhige`hi `go`rdhti od ug sdhtir dhi-ge`hi dg db rdsti od fht`v`ofods sd odr`vf od bfs`gtdrrdbfh`igds dgtrd bis fjdgtds qud `gtdjrfg dsdsdhtir y db rdsti od bf dhigief. Dg higsdhudgh`f,fuedgtfr bf odefgof od ug odtdre`gfoi sdhtir,priouhd ug dndhti eubt`pb`hfoir dg bf priouhh`god tiof bf dhigief, y pir higs`ju`dgtd dg bf hig-tr`kuh`g fb ]@K.
]frf hufgt`sthfr db epfhti go`rdhti sd ut`b`zfg bfs tf-kbfs gput-iutput3eftr`hds qud rdprdsdgtfg tiois bis`gtdrhfek`is priouh`ois dgtrd bfs o`ndrdgtds rfefsod bf dhigief. F pfrt`r odb hbhubi od bis hidsth`dg-tds thg`his y od bf eftr`z `gvdrsf od Bdigt`dn, sdpudodg iktdgdr bis eubt`pb`hfoirds od priouhh`g yrdgtf hig bis qud edo`r db `epfhti `go`rdhti.
Dg bf fhtufb`ofo, bf higtfk`b`ofo gfh`igfb gi ods-fjrdjf db sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds hieiug rdf `godpdgo`dgtd. ]ir bi tfgti, pfrf hfbhubfrdb dndhti frrfstrd od o`hai sdhtir sd afg nfh`b`tf-oi ugis hudst`igfr`is f deprdsfs odb sdhtir, hig
db ikcdt`vi od qud hiepbdtdg db ir`jdg y odst`gi od
sus foqu`s`h`igds y vdgtfs. Hig dstf `gnirefh`g,sd af pio`oi ffo`r f bfs tfkbfs gput-iutput bf `g-nirefh`g odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds dgDspff od efgdrf odsfjrdjfof.
Hiei sd edgh`igf fgtdr`iredgtd, sd dgt`dgod pir`epfhti o`rdhti bfs fht`v`ofods rdfb`zfofs pir tiofsbfs deprdsfs qud odo`qudg bf efyir pfrtd od susdsnudrzis (`gvdrs`igds, depbdis, h`nrf od gdjih`is)f bf priouhh`g od k`dgds i sdrv`h`is b`jfois f bfsdgdrjfs rdgivfkbds.
]ir db higtrfr`i, db `epfhti `go`rdhti fkfrhf tiofsfqudbbfs deprdsfs gi ghbu`ofs odgtri odb sdhtird `ghbuyd tfgti rfefs od fht`v`ofo euy hdrhfgfsf bfs dgdrjfs rdgivfkbds, hiei db trfgspirtd td-
rrdstrd i bfs fht`v`ofods `geik`b`fr`fs, hiei dbrdsti od sdhtirds dhige`his.
8.8.6 [dsubtfois fjrdjfois
Bis eubt`pb`hfoirds od `epfhti `go`rdhti dg Ds-pff o`stdrdg od fhudroi f hfof tdhgibijf odk`oif trds nfhtirds3
Db g`vdb od fht`v`ofo od hfof tdhgibijf. Bf pripirh`g od bfs foqu`s`h`igds qud sd rdfb`zfg
dg db pfs. Db vibuedg od foqu`s`h`igds f itris sdhtirds od
fht`v`ofo.
F edo`of qud sd dstfgofr`zfg bfs hfrfhtdrst`hfs odbpriouhti f g`vdb eugo`fb, ds dspdrfkbd qud bfs fo-qu`s`h`igds sd rdfb`hdg f bis fjdgtds qud vdgodg dbpriouhti i sdrv`h`i f edgir prdh`i. ]ir bi tfgti, fbfvfgzfr sikrd bf hurvf od fprdgo`zfcd, bfs o`ndrdgtdstdhgibijfs tdgodrg f fuedgtfr sus epirtfh`igdsod priouhtis.]ir db higtrfr`i, s` sd higs`jud hrdfrug tdc`oi deprdsfr`fb fux`b`fr fbrdodoir od bfs o`-ndrdgtds tdhgibijfs, fodes odb ghrdedgti dg dbprip`i sdhtir, sd priouh`rf ug dndhti eubt`pb`hfoir
dg db higcugti od bf dhigief,pdrefgdh`dgoi bfs`gvdrs`igds dg bf prip`f dhigief.
Od fhudroi f bis oftis rdhij`ois y f bfs prdv`s`igdspfrf bis fis ;=64 y ;=;=, bis rdsubtfois pr`gh`-pfbds pfrf db higcugti odb sdhtir od bfs dgdrjfsrdgivfkbds sig bis s`ju`dgtds3
Db `epfhti `go`rdhti od bf `goustr`f rdgivfkbd dgdb rdsti od bf dhigief nud od fprix`efofedgtd;.0>1,6 e`bbigds od hirr`dgtds dg ;==0. Xuefoifb epfhti o`rdhti hufgt`sthfoi dg fpfrtfois fgtd-r`irds, db `epfhti titfb odb sdhtir od bfs dgdrjfsrdgivfkbds dg Dspff pfrf dsd e`sei fi nud
od 6=.8=>,4 e`bbigds od hirr`dgtds.
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
28/104
@OFD-Odbi`ttd
;>
_fkbf 6;. @epfhti go`rdhti odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds (;==4-;==0)
]@K dg e`bbigds od hirr`dgtds ;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0
K`ihfrkurfgtds ?1,; 44,6 40,= >=,0 4=,;
K`ijs 86,4 8=,? ;>,1 ;0,8 ;1,:
K`iefsf dbhtr`hf 8==,0 8=>,6 8;;,1 88=,; 8;8,?
K`iefsf tre`hf 88,> 8=,8 ;6,4 ;1,6 ;1,?
[ds`ouis sb`ois urkfgis ;4,? ;4,4 ;4,1 ;>,0 ;>,4
Db`hf 0:8,8 6.64:,= 6.816,1 6.46;,0 6.;1:,4
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd
6?,6 64,; 6>,4 6;,; 0,>
A`oridbhtr`hf rj`edg dspdh`fb 6?;,= 6>8,6 68;,0 646,1 6?1,=
A`oridbhtr`hf rj`edg iro`gfr`i 84>,> ?=8,> 86;,: 80>,> ;?4,8
Efr`gf =,: 6,= 6,; 6,8 6,4
Xibfr nitivibtf`hf :>,? 16,; 08,8 8>1,0 :84,?
Xibfr tdreidbhtr`hf - 6,; 6=,> 61,4 >>,;
Xibfr tre`hf ;,= 4,6 0,: ;;,; 6:,4
_itfb ;.==?,0 ;.;:?,0 ;.?6?,: ;.040,0 ;.0>1,6
]@K dg e`bbigds od higstfgtds ;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0
K`ihfrkurfgtds 48,6 41,? >=,4 >=,0 4=,6
K`ijs 8?,: 8;,; ;:,4 ;0,8 ;1,>
K`iefsf dbhtr`hf 886,: 8;?,6 88=,0 88=,6 8;;,:
K`iefsf tre`hf 8:,= 8;,= ;;,= ;1,6 ;1,8
[ds`ouis sb`ois urkfgis ;1,= ;:,= ;>,? ;>,0 ;>,?
Db`hf 6.=:;,0 6.;;?,0 6.?6>,4 6.46;,: 6.;1?,>
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd
64,4 6>,6 6:,= 6;,; 0,>
A`oridbhtr`hf rj`edg dspdh`fb 64>,4 6:;,: 68>,; 646,1 6?:,>
A`oridbhtr`hf rj`edg iro`gfr`i 808,6 ?;:,8 8;=,4 80>,4 ;??,:
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
29/104
Dvibuh`g odb epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
;:
]@K dg e`bbigds od higstfgtds ;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0
Efr`gf =,1 6,= 6,; 6,8 6,4
Xibfr nitivibtf`hf 1?,8 1>,= 04,: 8>1,0 :88,:
Xibfr tdreidbhtr`hf - 6,8 6=,0 61,4 >>,6
Xibfr tre`hf ;,; 4,? 6=,= ;;,; 6:,?
_itfb ;.;=0,0 ;.?=1,8 ;.?:4,8 ;.040,4 ;.0>6,?
Bf prdv`s`g odb `epfhti `go`rdhti d `epfhti titfb dg e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=) ds3
;=643 `epfhti `go`rdhti3 8.:0>,4< `epfhti titfb3 68.:==,?. ;=;=3 `epfhti `go`rdhti3 ?.088,;< `epfhti titfb3 6:.001,6.
N`jurf 6;. @epfhti o`rdhti, `go`rdhti y titfb od bfs dgdrjfs rdgivfkbds dg Dspff, dg e`bbigdsod rdfbds (kfsd ;=6=)
;
?
>
1
6=
6;
=
6?
6>
61
;=
E`bbigdsodh
igstfgtds
;==4
>.11;,6
:.?1:,0 :.;1>,8
0.80:,=
6=.;18,8
68.:==,?
6:.001,6
;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
Higtr`kuh`g `go`rdhtf fb ]@K
Higtr`kuh`g o`rdhtf fb ]@K
E`bds
Higs`odrfgoi db `epfhti o`rdhti y db `epfhti `go`rdhti, bf higtr`kuh`g odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
fb ]@K od Dspff rdprdsdgt db =,01% dg ;==0, y db 6,;;% dg ;=64 y 6,?;% dg ;=;=.
(Higt`gufh`g)
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
30/104
@OFD-Odbi`ttd
;1
N`jurf 68. ]irhdgtfcd qud rdprdsdgtf db `epfhti `go`rdhti sikrd db `epfhti o`rdhti (;==4-;=;=)
=,;
=,?
=,>
=,1
6,=
6,;
6,?
=,=
6,>
%q
udrdp
rdsdgtfsikrddb]@KdgDspff
;==4
=,>0 =,:;
=,>:
=,1>
=,01
6,;;
6,?;
;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
_fkbf 68. @epfhti o`rdhti, go`rdhti y titfb, y pirhdgtfcd qud rdprdsdgtfg bfs dgdrjfs rdgivfkbdsdg db ]@K od Dspff, dg e`bbigds od rdfbds kfsd (;=6=) dg db pdr`ioi ;==4-;=;=
E`bbigds od higstfgtds(kfsd ;=6=) ;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
Higtr`kuh`g o`rdhtf fb ]@K ?.>:;,; 4.=:0,> ?.166,= >.?8:,4 :.8;6,0 0.0=8,0 68.=>?,0
Higtr`kuh`g `go`rdhtf fb ]@K ;.;=0,0 ;.?=1,8 ;.?:4,8 ;.040,4 ;.0>6,? 8.:0>,4 ?.088,;
Higtr`kuh`g titfb fb ]@K >.11;,6 :.?1:,0 :.;1>,8 0.80:,= 6=.;18,8 68.:==,? 6:.001,6
% qud rdprdsdgtf db sdhtirsikrd db ]@K od Dspff
=,>0 =,:; =,>: =,1> =,01 6,;; 6,?;
8.? DXNTD[SI DG@G^DX_@JFH@G,ODXF[[IBBI D@GGI^FH@G
Dg sdhtirds gudvis y qud gi sd dghudgtrfg dg suefourdz hiedrh`fb, bf `gvdrs`g dg `gvdst`jfh`g,odsfrribbi d `ggivfh`g supigd ug dsnudrzi euy
rdbdvfgtd dg tre`gis dhige`his, pdri f bf vdz
gdhdsfr`i pfrf efgtdgdr bf hiepdt`t`v`ofo od suspriouhtis. Dg dstd sdgt`oi, db sdhtir od bfs dgdr-jfs rdgivfkbds dg su higcugti eudstrf g`vdbds od`gvdrs`g dg @+O+` supdr`irds f bis iksdrvfois dgitris sdhtirds pr`gh`pfbedgtd odk`oi f3
Bf s`tufh`g od odsfrribbi od bfs o`ndrdgtdstdhgibijfs y db pitdgh`fb3 f edo`of qud sdfvfgzf sikrd bf hurvf od fprdgo`zfcd od ugftdhgibijf, bfs pis`k`b`ofods od edcirfr dbpriouhti t`dgodg f o`se`gu`r. Dg dstd hfsi, fbtrftfrsd od tdhgibijfs givdoisfs bf efyir
pfrtd od dbbfs t`dgd tiofvf ug jrfg pitdgh`fb
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
31/104
Dvibuh`g odb epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
;0
od odsfrribbi y edcirf dg ut`b`zfh`g od o`ndrdg-tds eftdr`fbds, jfgfgh`fs od dn`h`dgh`f, edcirprdo`hh`g odb rdhursi, b`e`tfh`g od bfs pro`-ofs, gudvfs fpb`hfh`igds, hiepbdedgtfr`dofood o`ndrdgtds tdhgibijfs,
Bf gdhds`ofo od iktdgdr vdgtfcfs hiepdt`t`vfsrdspdhti od bis hiepdt`oirds3 dg ug edrhfoijbikfb`zfoi, sucdti f bf higstfgtd rdbihfb`zfh`god bf priouhh`g afh`f bfs rdj`igds oigod rdsubtfes kfrfti priouh`r, db @+O+` rdprdsdgtf ug nfhtiro`ndrdgh`foir hbfvd odb priouhti.
Bf hfpfh`ofo od ftdgodr bis rdtis y hfrfhtdrst`-hfs dspdhsthfs odb edrhfoi dspfib3hfof tdrr`-tir`i pisdd sus prip`fs hfrfhtdrst`hfs od rdhursi(rfo`fh`g sibfr, prinugo`ofo pfrf `gstfbfr db`hf
innsaird, rdjubfh`g rdndrdgtd f dstgofrds od hf-b`ofo, ) pir bi qud bfs hfrfhtdrst`hfs s`gjubfrdsdg Dspff, tdgorg qud sdr ftdgo`ofs dg jrfgedo`of pir deprdsfs bihfbds.
Bfs fyuofs qud sd itirjfg3tfgti f g`vdb hieug`-tfr`i hiei gfh`igfb, rdj`igfb y bihfb, bfs dgdrjfsrdgivfkbds rdprdsdgtfg ugf pr`ir`ofo od bf pibt`-hf dgdrjt`hf. Dg dstd sdgt`oi, dx`stdg ebt`pbdsprijrfefs od fyuofs qud `ghdgt`vfg f bf `gvdr-s`g y odsfrribbi od tdhgibijf.
Dgtrd bfs pr`gh`pfbds fyuofs sd dghudgtrfg bfss`ju`dgtds3
XD_ ]bfg3 db ]bfg Dstrftj`hi Duripdi od_dhgibijf Dgdrjt`hf f trfvs odb hufb sdniedgtfg `g`h`ft`vfs (GD[8==, DD][, Xpt`-ei ]rijrfef Efrhi) qud `ghbuydg bf dgdrjfsibfr, db`hf, bf k`idgdrjf y bf dsth`dgh`f dgdr-jt`hf dgtrd sus pr`ir`ofods.
Odsfrribbi od higih`e`dgti f trfvs od irjf-g`seis pkb`his(HO_@, E`g`stdr`i od H`dgh`fd @ggivfh`g, E`g`stdr`i od @goustr`f, _ur`seiy Hiedrh`i).
]rijrfefs od fyuofs od bfs o`ndrdgtds hi-eug`ofods futgiefs(Fjdgh`f @ODF dg Fg-
ofbuhf, @]@^F dg bf Hieug`ofo fbdgh`fgf, ).F pfrt`r od bf `gnirefh`g rdhip`bfof od bfs de-prdsfs odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds, sdaf rdfb`zfoi ugf dst`efh`g od bfs hufgtfs odo`-hfofs f @+O+`3
Dg ;==0, bf `gvdrs`g dg `gvdst`jfh`g, odsfrri-bbi d `ggivfh`g fbhfgz, dxprdsfoi dg rdfbds(kfsd ;=6=) bis 810,: e`bbigds od< bf prdv`s`gf ;=64 y ;=;= ds od ?1?,1 e`bbigds od y >;=,0e`bbigds od.
Dstfs h`nrfs rdprdsdgtfg ug 4,8;% od bf higtr`-kuh`g fb ]@K odb sdhtir dg ;==0, ug ?,0=% dg;=64 y ug ?,:4% dg ;=;=.Hiei sd af edgh`igf-oi fgtdr`iredgtd, f edo`of qud bfs tdhgibijfsefourfg bf `gvdrs`g dg @+O+` rdspdhti fb vfbirffo`oi o`se`guyd.
N`jurf 6?. Jfsti dg @+O+` od bfs deprdsfsodb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds dgDspff (;==0, ;=64 y ;=;=) dg e`bbigdsodrdfbds (kfsd ;=6=) y pirhdgtfcd qudrdprdsdgtfg sikrd bf higtr`kuh`g titfbfb ]@K
;==0 ;=64 ;=;=
>==
?==
;==
6.===
1==
4,?
4,;
=
4,=
?,1
?,>
?,?Dsnudrzidg@+Ordbfh`igfoihigd
gdrjfs
rdgivfkbdsdge`bbigdsodh
igs
tfgtds
]irhdgtfcdqud
rdprdsdgtfdbdsnudrzidg
@+O
rdspdh
tifbfhigtr`kuh`g
odbsdhtirfb]@K
4,8;%
810,:
?,0=%
?,:4%?1?,1
>;=,0
Fs`e`sei, ds rdbdvfgtd sdfbfr qud, dg rdbfh`gfb jfsti edo`i pfrf Dspff rdspdhti fb ]@K, dbsdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds `gv`drtd esqud bf edo`f od bf dhigief dspfibf3 6,84%;.
;Nudgtd3 @gst`tuti Gfh`igfb od Dstfost`hf ^fbir od ;==1
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
32/104
@OFD-Odbi`ttd
8=
N`jurf 64. ]irhdgtfcd qud rdprdsdgtf bf `gvdrs`g dg @+O+` sdjg tdhgibijfs rdspdhti f suprip`f higtr`kuh`g fb ]@K
= ;= ?= >= 1= 6== 6;=
%
;==0
;=64
;=;=
Xibfr tre`hf
Xibfr tdreidbhtr`hf
Xibfr nitivibtf`hf
Dgdrjfs odb efr
A`oridbhtr`hf(rj`edg iro`gfr`i)
A`oridbhtr`hf(rj`edg dspdh`fb)
Jditre`hf
Db`hf
K`iefsf,k`ijs
y rds`ouis
K`ihfrkurfgtds
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
33/104
Dvibuh`g odb epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
86
Odsjbisfoi pir tdhgibijfs, bf n`jurf fgtdr`ireudstrf db pirhdgtfcd od `gvdrs`g dg @+O+` rds-pdhti f su vfbir ffo`oi. Xd odr`vf od bf jurffgtdr`ir qud3
Bfs tdhgibijfs qud efyir pirhdgtfcd odo`hfg fbf `gvdrs`g dg @+O+` dg Dspff sig fqudbbfs odedgir odsfrribbi dg bf fhtufb`ofo3 bfs dgdrjfsodb efr y jditre`hf.
Dg rdndrdgh`f f dstfs bt`efs bf `gvdst`jfh`g sdhdgtrf dg gudvfs gstfbfh`igds, o`spis`t`vis, ds-truhturfs, vdahubis, kuquds y s`stdefs od hf-rfhtdr`zfh`g od depbfzfe`dgtis, y jdgdrfh`g,o`str`kuh`g y trfgspirtd od bf dgdrjf dbhtr`hfhfptfof od bis ihfgis y bf `epbfgtfh`g od gi-vdoisis eiodbis gtdb`jdgtds od jdst`g y dxpbi-tfh`g8. Bf prdv`s`g f ;=64 y ;=;= sd efgt`dgddstfkbd odk`oi f qud sd dst`ef qud tiofvf sddghigtrfr dg pbdgf nfsd od odsfrribbi.
[dspdhti f bf jditdre`f, bf ]bftfniref Dspfibfod Jditdre`f (JDI]BF_) ds db pr`gh`pfb rdndrdgtddg eftdr`f od @+O+`?dg gudstri pfs, stgfgh`foipir db E`g`stdr`i od @goustr`f, _ur`sei y Hiedrh`iy nigois hieug`tfr`is.
Bfs tdhgibijfs od k`iefsf, k`ijs y rds`ouisodo`hfg afstf ug 6?% od su higtr`kuh`g fb ]@Kdg `gvdst`jfh`g y odsfrribbi s`dgoiug ikcdt`vipr`ir`tfr`i f g`vdb duripdi4. Dg dstd sdgt`oi, dx`s-
tdg ebt`pbds hfepis od fhtufh`g, odsod bf ed-cirf dg bf bijst`hf y fkfstdh`e`dgti od bf eftdr`fpr`ef, afstf bf `gvdst`jfh`g sikrd gudvfs nudg-tds od dgdrjf hiei bfs e`hrifbjfs.
[dndrdgtd f bf db`hf, bf `gvdrs`g dg @+O+` sdrnugofedgtfb pfrf qud db sdhtir pudof hiepdt`rhig pfsds hiei Ha`gf i @go`f, ogod bf goustr`fod nfkr`hfh`g od dqu`pis y hiepigdgtds hrdhd fg`vdbds euy dbdvfois y qud pisddg histds od pri-ouhh`g euhai edgirds. _fek`g fpfrdhdg hieinfhtirds rdbdvfgtds bfs edcirfs sikrd jdst`g yprdo`hh`g odb rdhursi, pdre`t`dgoi ugf efyir
pdgdtrfh`g dg db s`stdef dbhtr`hi. ]ir itrf pfrtd, db sdhtir odkdr afhdr ug dsnudr-zi rdbdvfgtd pfrf sibuh`igfr bis rdtis tdhgibj`-his qud supigd bf db`hf innsaird, dspdh`fbedgtddg gudstri pfs ogod db bdhai efr`gi prdsdgtf
8Nudgtd3 ]riydhti HDG@_-D IHDFG BOD[ - g`h`ft`vf tdhgibj`hf prieiv`of pir ug higsirh`i od deprdsfs hig db ikcdt`vi odhrdfr db higih`e`dgti y bfs tdhgibijfs gdhdsfr`fs pfrf db fprivdhafe`dgti dsth`dgtd d `gtdjrfb od bfs dgdrjfs ihdg`hfsrdgivfkbds. Dstd priydhti nud fprikfoi pir db HO_@ dg db fi ;==0
?Nudgtd3 JDI]BF_4Bf @g`h`ft`vf @goustr`fb Duripdf `gtdgtf odrr`kfr bfs kfrrdrfs thg`hfs y dhige`hfs pfrf db odsfrribbi od tdhgibijfspugtdrfs f pfrt`r od ugf `gvdrs`g fgufb od 0== e`bbigds od dgtrd ;=6= y ;=;=. Dg bf fhtufb`ofo dx`stdg fprix`efofedgtdtrd`gtf priydhtis od odeistrfh`g dg bf Tg`g Duripdf, hig db ikcdt`vi od `ghrdedgtfr bf hiipdrfh`g dgtrd bis fjdgtds, y
odsfrribbfr od dstf efgdrf db edrhfoi es fbb odb ;=;=
prinugo`ofods efyirds dg bihfb`zfh`igds euyhdrhfgfs f bf histf. Fs`e`sei, odkdrg odsfrri-bbfrsd sibuh`igds pfrf db trfgspirtd od bf dgdrjfodsod bfs zigfs od priouhh`g.
Itrf ipirtug`ofo qud sd prdsdgtf pfrf db sdhtirdb`hi ds db pitdgh`fb qud t`dgd bf e`g`db`hf,pr`gh`pfbedgtd dg su gtdjrfh`g dg bf do`sthfh`gy pfrf db futihigsuei.
F pdsfr od qud bf vibft`b`ofo qud af fndhtfoi fbsdhtir od bf nitivibtf`hf af rdouh`oi bf hfpfh`ofood `ggivfh`g, sd prdsdgtfg ebt`pbds ipirtug`-ofods od odsfrribbi od bf tdhgibijf dg o`ndrdgtdshfepis3 gvdst`jfh`g dg itris eftdr`fbds, gvds-t`jfh`g sikrd hfpf stgf,
[dspdhti f bf sibfr tdreidbhtr`hf, db @+O af s`oi
nugofedgtfb pfrf piodr pis`h`igfr fb edrhfoidspfib hiei bodr f g`vdb eugo`fb.Db fpiyi fdstf tdhgibijf sdr euy `epirtfgtd pfrf piodrhigsib`ofr dstf pis`h`g od b`odrfzji y trfgsnir-efr fb sdhtir dg ug dxpirtfoir od tdhgibijf.
Ds rdbdvfgtd sdfbfr qud s` k`dg gi pdrtdgdhddstr`htfedgtd f g`gjugf tdhgibijf dspdhsthf,db odsfrribbi odb hihad dbhtr`hi pudod supi-gdr ug fprivdhafe`dgti euy rdbdvfgtd od bfsvdgtfcfs qud prdsdgtf bf priouhh`g od dbdhtr`-h`ofo od ir`jdg rdgivfkbd.X` sd fvfgzf dg dstfo`rdhh`g, higs`ju`dgoi rdsubtfois dg eftdr`f
od fbefhdgfe`dgti od dgdrjf, sd rdsibvdrfgeuhais prikbdefs rdbfh`igfois hig bf pihfjdst`igfk`b`ofo od fbjugis rdhursis rdgivfkbds(pr`gh`pfbedgtd bf db`hf).
Dg dstd sdgt`oi, bf edgh`igfof fpudstf pir dbhihad dbhtr`hi pir pfrtd od bis nfkr`hfgtds odhihads, af odspbfzfoi bf `gvdrs`g dg @+O+` dgdb sdhtir od bis k`ihfrkurfgtds.Bfs fhtufh`igdsqud sd afg rdfb`zfoi, afg dstfoi ir`dgtfofs fhigsdju`r ugf edcir fofptfh`g od bis eitirdsfhtufbds f g`vdbds od edzhbf od k`ihfrkurfgtdsefyirds. ]ir db eiedgti, bis rdsubtfois gi afg
s`oi odb tioi ipt`e`stfs, gi puo`goisd higsd-ju`r ug odsfrribbi hiedrh`fb od edzhbfs supdr`irf K: (:% od k`io`sdb) dg eitirds qud ut`b`zfgjfsbdi y D6= (6=% od k`idtfgib) dg eitirds qudut`b`zfg jfsib`gf.
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
34/104
@OFD-Odbi`ttd
8;
Fs`e`sei, fugqud bf `gtriouhh`g od k`ihfrku-rfgtds od sdjugof jdgdrfh`g piorf supigdrbf sibuh`g od bf prikbdet`hf od bf hiepdtdgh`fod bis hubt`vis, tiofvf gi sd af odeistrfoi suv`fk`b`ofo dg Dspff.
]ir bt`ei, bf tdhgibijf a`oridbhtr`hf ds bf qudprdsdgtf bis g`vdbds es kfcis od `gvdrs`g dg@+O+`, priydhtgoisd ugf rdouhh`g dg dstisvfbirds f nuturi. Db dbdvfoi g`vdb od odsfrribbiod bfs equ`gfs fhtufbds, supdr`ir fb 04% od dst-h`dgh`f, pdre`td sibfedgtd ugf edcirf dg tdefsrdbfh`igfois hig db higtrib y bf dbdhtrg`hf.
_fkbf 6?. Higtr`kuh`g fb @+O+` dg ;==0,;=64 y ;=;=, dg e`bbigds od hirr`dgtds
E`bbigds od higstfgtds(kfsd ;=6=)
;==0 ;=64 ;=;=
K`ihfrkurfgtds ?,4 0,1 ;6,=
K`ijs 4,0 >,0 64,8
K`iefsf dbhtr`hf >>,0 ?8,: 40,8
K`iefsf tre`hf 4,0 >,0 66,?
[ds`ouis sb`ois
urkfgis 4,4 ?,= >,=
Db`hf 640,6 60?,4 60;,8
Jditre`hf yitrfs dgdrjfs odbfek`dgtd
60,4 ;>,0 ;:,0
A`oridbhtr`hfrj`edg dspdh`fb
64,4 4,8 ;,:
A`oridbhtr`hfrj`edg iro`gfr`i
6;,4 8;,? ?>,;
Efr`gf 4,: ;4,> ?=,8
Xibfr nitivibtf`hf 4;,? 40,? :6,8
Xibfrtdreidbhtr`hf
8;,> 4:,? 6=1,:
Xibfr tre`hf 8,4 6;,= 61,:
_itfb 810,: ?1?,1 >;=,0
8.4 KFBFGSF N@XHFB
F higt`gufh`g sd odtfbbfg bfs hufgtfs sft`sndhafsdg highdpti od `epudsti sikrd sih`dofods, rdhi-j`oi od bis dstfois stgfgh`dris od bfs deprdsfsfs hiei db rdsti od `epudstis y sukvdgh`igds fbf dxpbitfh`g od bfs deprdsfs odb sdhtir od bfsdgdrjfs rdgivfkbds3
Xukvdgh`igds f bf dxpbitfh`g>3trfgsndrdgh`fshirr`dgtds qud bfs foe`g`strfh`igds pkb`hfsdndhtfg f bfs ug`ofods rds`odgtds qud priouhdgk`dgds y sdrv`h`is odst`gfois f bf vdgtf.
_r`kutis3 `epudstis gi higtfk`b`zfois dg hig-hdpti od `epudsti sikrd sih`dofods u itris `e-
pudstis (`epudstis bihfbds, @K@, tfsfs). Itris `epudstis3rdtdgh`igds d gjrdsis f hudg-
tf sipirtfois pir sih`dofods trfgspfrdgtds, bis`epirtds f hudgtf gi rdhupdrfkbds pir fjrupf-h`igds od `gtdrs dhige`hi y db `epudsti sikrdkdgdsth`is dxtrfgcdri.
>Gi ghbuydg bfs pr`efs rdh`k`ofs pir bfs dgdrjfs rdgivfkbds odb rj`edg dspdh`fb pir bf priouhh`g od dgdrjf
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
35/104
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
36/104
@OFD-Odbi`ttd
8?
8.> HIDN@H@DG_DX
F pfrt`r od bis hbhubis prdsdgtfois dg dstd hfptubi, sd afg hfbhubfoi bfs o`ndrdgtds sdgs`k`b`ofods qud pdr-e`tdg dst`efr bfs vfr`fh`igds od bis pfredtris dhige`his pdr`o`hfedgtd, hdgtrfois ]@K, hiedrh`i d @+O3
^fbir ffo`oi/priouhh`g titfb:. Dxpirtfh`igds/priouhh`g titfb. @epirtfh`igds/fpriv`s`igfe`dgtis (higsueis `gtdredo`is). @epfhti `go`rdhti/`epfhti o`rdhti. @gvdrs`g dg @+O+`.
_fkbf 6>. ]r`gh`pfbds rft`is od vfr`fh`g od bis pfredtris hufgt`sthfois dg db `gnired
[ft`is dhige`his
^fbirffo`oi/priouhh`gtitfb (%)
Dxpirtfh`g/`gjrdsis (%)
@epirtfh`g/fpriv`s`igfe`dgti
(%)
@epfhti`go`rdhti/`epfhti o`rdhti(%)
@gvdrs`g dg@+O+`/vfbirffo`oi (;==0)(%)
^fbir edo`i odbpdr`ioi ;==4-;==1
;:,?4 64,;0 64,>? ?:,1: 4,8;
Fo`h`igfbedgtd, sd prdsdgtfg bis s`ju`dgtds hidsth`dgtds3
Higtr`kuh`g fb ]@K/EZa i _D] priouh`of. Dxpirtfh`igds/EZa i _D] priouh`of. @epirtfh`igds/EZa i _D] priouh`of. Jfsti dg @+O+`/EZa i _D] priouh`of.
]frf db hbhubi od dstis hidsth`dgtds sd af higs`odrfoi bf `gnirefh`g pukb`hfof pir bf Hie`s`g Gfh`igfb od
bf Dgdrjf (priouhh`g od dbdhtr`h`ofo od bfs dgdrjfs odb rj`edg dspdh`fb), [do Dbhtr`hf od Dspff (pri-ouhh`g od dgdrjf od bf a`oridbhtr`hf odb rj`edg iro`gfr`i), DT[Iksdrvdr (higsuei od k`ihfrkurfgtds dgDspff dg tdps) y ]FGD[ (prdv`s`g od dstis oftis f ;=64 y ;=;=).
Odkd sdfbfrsd qud fb gi dx`st`r priouhh`g od dgdrjf pfrf bfs tdhgibijfs jditre`hfs y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd y bfs dgdrjfs odb efr pfrf bis fis ;==4-;=64, gi sd pudodg iktdgdr dstis rft`is.
_fkbf 6:. Higtr`kuh`g fb ]@K od bfs o`ndrdgtds tdhgibijfs/priouhh`g od dgdrjf
Higtr`kuh`g fb ]@K/dgdrjf ;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
K`ihfrkurfgtds (/tdp) 468,6 ;?=,8 6?:,6 68;,; 6?0,0
K`ijs (/EZa) 6=;,? 1?,6 08,6 ?0,= :8,>
K`iefsf dbhtr`hf y rds`ouis (/EZa) ;1=,4 ;16,4 ;?4,8 >=,: ?8,:
K`iefsf tre`hf (/tdp) g/o g/o g/o 6>,; 64,>
Db`hf (/EZa) 1=,; :;,0 :;,0 ?;,> 84,6
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd
g/o g/o g/o g/o ?08,:
:^fbir od bf priouhh`g od tiois bis k`dgds y sdrv`h`is, `ghbu`ois bis higsueis `gtdredo`is
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
37/104
Dvibuh`g odb epfhti dhige`hi odb sdhtir od bfs dgdrjfs rdgivfkbds
84
Higtr`kuh`g fb ]@K/dgdrjf ;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
A`oribtr`hf rj`edg dspdh`fb (/EZa) 6=8,= 16,: 16,= ?0,1 ?;,>
A`oribtr`hf rj`edg iro`gfr`i(/EZa)
>?,= ?>,6 :=,; :>,> 6=;,>
Efr`gf (/EZa) g/o g/o g/o g/o 8>4,0
Xibfr (nitivibtf`hf y tdreidbhtr`hf)(/EZa)
;.:4;,: :6?,1 4=;,8 ;=0,4 6>1,8
Xibfr tre`hf (/tdp) g/o g/o g/o 66;,> 6=4,4
_fkbf 61. Dxpirtfh`igds d epirtfh`igds od bfs o`ndrdgtds tdhgibijfs/bf priouhh`g od dgdrjf
Dxpirtfh`igds/dgdrjf ;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
K`ihfrkurfgtds (/tdp) 8?:,8 ;4;,: ;?;,4 0;,? >8,1
K`ijs (/EZa) 6>,: 6:,: 6>,; ?,? 6=,8
K`iefsf dbhtr`hf y rds`ouis (/EZa) >4,; 18,0 :;,; 68,1 6=,1
K`iefsf tre`hf (/tdp) g/o g/o g/o 8,= ;,?
Db`hf (/EZa) 11,: 04,6 0=,? >?,1 4>,4
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd
g/o g/o g/o g/o 601,8
A`oribtr`hf rj`edg dspdh`fb (/EZa) ;6,6 ;4,8 ;6,; ;;,> ;6,6
Efr`gf (/EZa) g/o g/o g/o g/o ;?,1
Xibfr (nitivibtf`hf y tdreidbhtr`hf)(/EZa)
0;4,8 ;;;,1 8;,> 61,8 ;=,;
Xibfr tre`hf (/tdp) g/o g/o g/o 60,= 6;,=
@epirtfh`igds/dgdrjf ;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
K`ihfrkurfgtds (/tdp) 6.?>;,1 1?6,4 :>=,4 ;=:,: 6>:,:
K`ijs (/EZa) ;4,: ;6,6 6=,4 ?,6 6;,6
K`iefsf dbhtr`hf y rds`ouis (/EZa) 6?:,4 68;,6 >1,; 6:,> 6?,8
K`iefsf tre`hf (/tdp) g/o g/o g/o 8,: 8,=
(Higt`gufh`g)
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
38/104
@OFD-Odbi`ttd
8>
@epirtfh`igds/dgdrjf ;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
Db`hf (/EZa) 81,6 ??,1 4=,= 8:,6 86,:
Jditre`hf y itrfs dgdrjfs odbfek`dgtd
g/o g/o g/o g/o 4>4,0
A`oribtr`hf rj`edg dspdh`fb (/EZa) ?,0 ?,= ;,4 6,6 =,>
Efr`gf (/EZa) g/o g/o g/o g/o ;61,8
Xibfr (nitivibtf`hf y tdreidbhtr`hf)(/EZa)
6.6>0,1 8=:,> 6;;,; 4,; ?,;
Xibfr tre`hf (/tdp) g/o g/o g/o ?=,1 61,1
_fkbf 60. Jfsti dg @+O+` od bfs o`ndrdgtdstdhgibijfs/bf priouhh`g od dgdrjf
@gvdrs`g dg @+O/dgdrjf ;=64 ;=;=
K`ihfrkurfgtds (/tdp) ?,= >,=
K`ijs (/EZa) >,6 0,>
K`iefsf dbhtr`hf
y rds`ouis (/EZa):,> 4,:
K`iefsf tre`hf (/tdp) ;,= ;,=
Db`hf (/EZa) 8,? ;,4
Jditre`hf y itrfsdgdrjfs odb fek`dgtd
g/o 0;,1
A`oribtr`hf rj`edgdspdh`fb (/EZa)
6,= =,?
Efr`gf (/EZa) g/o 618,=
Xibfr (nitivibtf`hf ytdreidbhtr`hf) (/EZa)
8,8 ;,?
Xibfr tre`hf (/tdp) 0,6 1,8
(Higt`gufh`g)
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
39/104
? Dvibuh`g odbfs o`ndrdgtdstdhgibijfs
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
40/104
@OFD-Odbi`ttd
81
?.6 K@IHF[KT[FG_DX
F pdsfr qud bf hfpfh`ofo od priouhh`g od k`ihfr-kurfgtds dg Dspff af hrdh`oi gitfkbdedgtd dgbis bt`eis o`dz fis, db higsuei od bis e`seisgi af oi dg db e`sei sdgt`oi1. Dg Dspff dx`stdg?> pbfgtfs od priouhh`g od k`io`sdb y ? pbfgtfsod priouhh`g od k`idtfgib hig ugf hfpfh`ofo titfb`gstfbfof od ?,; e`bbigds od tigdbfofs/fi y?>?.=== tigdbfofs/fi rdspdht`vfedgtd0, e`dgtrfsqud db higsuei od k`ihfrkurfgtds titfb sd s`tf dgg`vdbds edgirds.
F pdsfr od dstis oftis, dg db bt`ei fi sd afiksdrvfoi ug `ghrdedgti euy `epirtfgtd dg bf
ut`b`zfh`g od k`ihfrkurfgtds. Od fhudroi f of-tis sdhtir`fbds, dg bis pr`edris trds edsds od;=6= db higsuei, dg tre`gis dgdrjt`his, affbhfgzfoi db ?,;0% dg db hfsi odb k`io`sdb y db8,:0% dg db odb k`idtfgib (8,>% y ;,4% dg ;==0rdspdht`vfedgtd).
Db pr`gh`pfb nfhtir qud dxpb`hf dstd hrdh`e`dgti ds,hiei sd sdfbf dg db ]FGD[, bf fprikfh`g od bfIrodg @_H/;1::/;==1, od 0 od ihtukrd, pir bf qudsd dstfkbdhd ug edhfg`sei od niedgti odb usiod k`ihfrkurfgtds y itris hiekust`kbds rdgivfkbdshig stgds pfrf db trfgspirtd yf qud pfrf bis ipdrf-oirds pdtribndris, ds es hfri gi huepb`r hig bfgireft`vf qud huepb`rbf.
Dg tre`gis dhige`his, afy qud o`ndrdgh`fr dgtrdbi ihurr`oi hig db k`io`sdb y hig db k`idtfgib. Dgdb hfsi odb k`io`sdb, sd iksdrvf ugf sust`tuh`g odbf priouhh`g bihfb pir `epirtfh`igds od priouhtitdre`gfoi. Od fhudroi hig bf `gnirefh`g sdhti-r`fb, es odb :4% od bfs nkr`hfs sd dghudgtrfgpfrfofs y/i nugh`igfgoi f ug rft`i edgir fb 6=%od su hfpfh`ofo, fb `epirtfrsd es odb >=%6=odbpriouhti.
]ir su pfrtd, hig db k`idtfgib sd priouhd ug hfsipfrfoc`hi3 fb e`sei t`depi sd epirtf y dxpirtf.Dg hfsi bfs nkr`hfs sd dghudgtrfg nugh`igfgoi fug pirhdgtfcd efyir qud db :4% od su hfpfh`ofo.
Od hfrf fb nuturi, db pr`gh`pfb nfhtir od hrdh`e`dgtiodb sdhtir sdr db huepb`e`dgti od bf h`tfof IrodgE`g`stdr`fb, fb kfsfrsd dg ikcdt`vis ikb`jftir`is odpdgdtrfh`g od bis k`ihfrkurfgtds.
1Nudgtd3 ]FGD[ 0Nudgtd3 F]]F6=Nudgtd3 F]]F f pfrt`r od oftis od HI[DX y Fjdgh`f Dstftfb od Foe`g`strfh`g _r`kutfr`f
Dg dstd sdgt`oi, pfrf piodr odsfrribbfr vdrof-odrfedgtd ug sdhtir pitdgtd od nfkr`hfh`g odk`ihfrkurfgtds dg gudstri pfs, sdr gdhdsfr`iftdgodr f ugf sdr`d od hudst`igds qud sd odtfbbfgf higt`gufh`g3
Bf rdv`s`g od bf O`rdht`vf ;==0/8=/HD odb ]frbf-edgti Duripdi y odb Higsdci, od ;8 od fkr`b od;==0, dg rdbfh`g hig bfs dspdh`sthfh`igds od bfjfsib`gf, db o`sdb y db jfsbdi, dg db fi ;=68.
Xistdg`k`b`ofo3 fsdjurfr qud bf priouhh`g odk`ihfrkurfgtds ds sistdg`kbd dg tioi db h`hbiod v`of, bi hufb `ghbuyd tdgdr dg higs`odrfh`ghr`tdr`is dhige`his, `goustr`fbds, sih`fbds yedo`ifek`dgtfbds.
]rht`hfs hiedrh`fbds odsbdfbds3 dx`stdg dgbf fhtufb`ofo o`ndrdgtds pibt`hfs od fpiyi f bfpriouhh`g bihfb od k`ihfrkurfgtds dg pfsdspriouhtirds, qud pudodg dstfr vubgdrfgoi bf bd-j`sbfh`g rdbft`vf f hiedrh`i gtdrgfh`igfb.Bf db`e`gfh`g od o`stirs`igds dg db edrhfoi `g-tdrgfh`igfb, f trfvs od ug dsnudrzi higcugti odbf Tg`g Duripdf, odr`vfrf dg ugf efyir hiepd-t`t`v`ofo od bf `goustr`f gfh`igfb, pitdgh`fgoi bfsnkr`hfs qud, hiei sd edgh`igf fgtdr`iredgtd,sd dghudgtrfg pfrfofs dg bf fhtufb`ofo.
Dx`stdgh`f od ug dxhdsi od hfpfh`ofo od priouh-h`g od k`io`sdb3bf prikbdet`hf od bfs nkr`hfs
nugh`igfgoi euy pir odkfci od su hfpfh`ofo gie`-gfb sd rdp`td dg itris pfsds od bf Tg`g Duripdf,jdgdrfgoi qud dx`stf ug fuedgti dg bf hiepd-tdgh`f y fhtufgoi hiei kfrrdrf pfrf bf ut`b`zfh`god ug pirhdgtfcd efyir od bf hfpfh`ofo gstfbfof.
B`e`tfh`igds dg db pfrqud od vdahubis3sd od-kdr tdgdr dg higs`odrfh`g bf gtdjrfh`g od bisnfkr`hfgtds od vdahubis f bis prihdsis od od-sfrribbi od tdhgibijf pfrf piodr sibuh`igfr bfso`sthubtfods thg`hfs qud fhfrrdf bf ut`b`zfh`g odpirhdgtfcds efyirds od k`ihfrkurfgtds.Dg bf fhtufb`ofo, bis pr`gh`pfbds dsnudrzis od bfs
futieitr`hds pfrdhdg dstfr es ir`dgtfois af-h`f bf pdgdtrfh`g odb hihad dbhtr`hi, yf qud bisrdqu`s`tis od rdouhh`g od de`s`igds f bis quddstg sucdtis gi afhdg rdndrdgh`f f tioi db h`hbiod v`of odb priouhti (y pir tfgti gi higs`odrfgbf fksirh`g od HI
;qud sd priouhd dg db prihdsi
od hrdh`e`dgti od bfs eftdr`fs pr`efs) s`gi qudsibfedgtd sd hdgtrfg dg bfs de`s`igds priouh`-ofs pir bis prip`is vdahubis.
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
41/104
Dvibuh`g od bfs o`ndrdgtds tdhgibijfs
80
N`jurf 6:. Higtr`kuh`g fb ]@K odb sdhtir od k`ihfrkurfgtds dg e`bbigds odrdfbds (kfsd ;=6=)dg db pdr`ioi ;==4-;=;=
6==
;==
8==
?==
4==
>==
=
E`bbigdsodh
igstfgtds(kfsd;=6=)
;==4
:1,: 1>,4 10,: 0=,;
;;;,0
8;>,>
4;?,4
;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
N`jurf 61. ]irhdgtfcd od hrdh`e`dgti fgufb (;==4-;==0) y rdspdhti f ;==0 pfrf bis fis ;=64 y;=;=, dg vfbirds higstfgtds
?=
1=
6;=
6>=
;==
%
=
_re`gisrdfbds
0,0 8,: =,>
6?:,=
?>,>
684,?
;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
@ghrdedgti fgufb
@ghrdedgti rdspdhti f ;==0
Bis pr`gh`pfbds rdsubtfois dhige`his iktdg`oisf pfrt`r odb fgb`s`s odb sdhtir sig bis s`ju`dgtds3
Bf fpirtfh`g odb sdhtir od k`ihfrkurfgtds f bfdhigief nud od fprix`efofedgtd ;;;,0 e`bbi-gds od rdfbds (kfsd ;=6=) dg ;==0.
Dg ;=64 sd dspdrf qud bf higtr`kuh`g fuedgtdafstf bis 8;>,> e`bbigds od , y dg ;=;= afstfbis 4;?,4 e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=). Dstfsh`nrfs supigorfg qud db `ghrdedgti odb sdhtirsdrf ug ?>,4% y ug 684,?% rdspdhti fb vfbir od;==0 dg tre`gis rdfbds.
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
42/104
@OFD-Odbi`ttd
?=
Dg tre`gis fjrdjfois, ourfgtd db pdr`ioi ;==4-;==0, db sdhtir od bis k`ihfrkurfgtds af higtr`-ku`oi fprix`efofedgtd hig 4>:,4 e`bbigds odhigstfgtds odb fi ;=6=.
N`jurf 60. Higtr`kuh`g fhueubfof fb ]@Kodb sdhtir od k`ihfrkurfgtds dg e`bbigds odrdfbds (kfsd ;=6=) pdr`ioi ;==4-;==0
;==4
:1,:6>4,;
;4?,0
8?4,;
4>1,=
;==> ;==: ;==1 ;==0E`bbigds
odh
igstfgtds(;=6=)
>==
?==
;==
=
Hiei sd edgh`igf fgtdr`iredgtd, bis erjdgdsod gdjih`i sig euy rdouh`ois, nrdgtd f ugis g`-vdbds od nfhturfh`g euy dbdvfois. Dsti sd odkdf qud bf fht`v`ofo qud sd dghudgtrfg rdfb`zfgoibfs deprdsfs, ds pr`gh`pfbedgtd bf hieprf odpriouhti tdre`gfoi dg db dxtdr`ir y bf vdgtf dgDspff.
Hfkd sdfbfr qud fb dx`st`r ug ikcdt`vi od pd-gdtrfh`g dspdhsthi, db hrdh`e`dgti odb sdhtirsd dghudgtrf euy b`jfoi fb ikcdt`vi od pdgdtrf-h`g. Gi ikstfgtd, odpdgodr od bf dvibuh`g odbis o`ndrdgtds nfhtirds edgh`igfois fgtdr`ir-edgtd y bf niref dg bf qud sd huepb`rg dstisrdqu`s`tis.
_fkbf ;=. Higtr`kuh`g fb ]@K dg e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=) - etiois od bf indrtf y rdgtfs
]@K dg e`bbigds od higstfgtds
;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
@gjrdsis od bf priouhh`g 8.;0=,> 8.?8;,1 8.>>4,> 8.0=4,1 ?.>0:,0 4.=;4,= :.6>=,8
Higsueis gtdredo`is 8.;66,0 8.8?>,8 8.4:4,0 8.164,> ?.?:4,= ?.>01,8 >.>84,1
Indrtf :1,: 1>,4 10,: 0=,; ;;;,0 8;>,> 4;?,4
Jfstis od pdrsigfb ;0,1 84,6 8>,? 8:,= 06,8 688,6 ;;:,0
Higsuei od hfp`tfb stci ;=,6 ;6,: ;8,: ;8,6 4:,6 :6,8 1=,1
Dxhdodgtd od dxpbitfh`g ;1,1 ;0,: ;0,: 8=,; :?,4 6;;,8 ;64,0
[dgtfs :1,: 1>,4 10,: 0=,; ;;;,0 8;>,> 4;?,4
Odr`vfoi od ug fuedgti euy rdbdvfgtd dg bfs `epirtfh`igds od priouhti tdre`gfoi y od eftdr`fs pr`efs, db`epfhti `go`rdhti dg db ]@K od Dspff odb sdhtir od bis k`ihfrkurfgtds sd af rdouh`oi dg ;==0 dg rdbfh`g fbf higtr`kuh`g o`rdhtf. Dg db nuturi ds dspdrfkbd qud s` o`se`guyd db pirhdgtfcd od `epirtfh`igds, db dndhtifrrfstrd t`dgof f fuedgtfr.
Od fhudroi hig bfs dst`efh`igds, db `epfhti titfb dg db ]@K odb sdhtir od bis k`ihfrkurfgtds sdrf :>=,4e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=) dg ;=;=.
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
43/104
Dvibuh`g od bfs o`ndrdgtds tdhgibijfs
?6
N`jurf ;=. Higtr`kuh`g `go`rdhtf fb ]@K odb sdhtir od k`ihfrkurfgtds dg e`bbigds od rdfbds(kfsd ;=6=) ;=6= dg db pdr`ioi ;==4-;==0
6==
;==
8==
?==
4==
>==
=
:==
1==
0==
6.===
E`bbigdsod
h
igstfgtds
;==4
686,0 6??,0 64=,;
646,6
;:8,=
?8>,1
:>=,4
;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
@epfhti go`rdhti
@epfhti o`rdhti
Higtr`kuh`g fb ]@K pirfht`v`ofods (e`bbigds odhigstfgtds kfsd ;=6=)
;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
@epfhti o`rdhti :1,: 1>,4 10,: 0=,; ;;;,0 8;>,> 4;?,4
@epfhti go`rdhti 48,6 41,? >=,4 >=,0 4=,6 66=,; ;8>,=
@epfhti o`rdhti + go`rdhti 686,0 6??,0 64=,; 646,6 ;:8,= ?8>,1 :>=,4
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
44/104
@OFD-Odbi`ttd
?;
Bf higtr`kuh`g odb sdhtir od bis k`ihfrkurfgtds fb ]@K pudod odsjbisfrsd od fhudroi f bfs s`ju`dgtds fht`v`ofods3
_fkbf ;6. Odsjbisd od bf higtr`kuh`g fb ]@K od bf `goustr`f od bis k`ihfrkurfgtds pir fht`v`ofods
Higtr`kuh`g fb ]@K pir fht`v`ofods(e`bbigds odhigstfgtds kfsd ;=6=)
;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
]riouhh`g/vdgtf od dgdrjf :1,: 1>,4 10,: 0=,; 6>8,= ;>=,1 ?4?,6
Nfkr`hfh`g/o`str`kuh`g od dqu`pis yhiepigdgtds/higstruhh`g
1,= 1,1 0,6 0,; 6>,4 ;>,4 ?>,6
Ipdrfh`g y efgtdg`e`dgti/`gjdg`drfy higsubtirf
8,: ?,6 ?,; ?,; :,> 6;,; ;6,8
Itris ?6,4 ?4,> ?:,; ?:,4 14,1 68:,8 ;80,6
]@K titfb od bf tdhgibijf 686,0 6??,0 64=,; 646,6 ;:8,= ?8>,1 :>=,4
Bis oftis od dxpirtfh`igds, `epirtfh`igds y sfboi gdti sig bis s`ju`dgtds3
N`jurf ;6. Dxpirtfh`igds, `epirtfh`igds y sfboi gdti odb sdhtir od bis k`ihfrkurfgtds(;==>-;==1, ;=64 y ;=;=)
6==
;==
8==
=
-8==
-;==
-6==
-?==
-:==
->==
-4==
E`bbigdsod
higstfgtds
-611,6
-;60,1
-86:,:
-;1?,0
-8>8,>
;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
Dxpirtfh`igds
@epirtfh`igds
Dxpirtfh`igds gdtfs
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
45/104
Dvibuh`g od bfs o`ndrdgtds tdhgibijfs
?8
E`bbigds od higstfgtds (kfsd ;=6=) ;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
Dxpirtfh`igds 41,> 0?,8 6?1,: ;;1,6 ;;8,4
@epirtfh`igds ;?>,: 86?,6 ?>>,? 468,6 41:,6
Dxpirtfh`igds gdtfs -611,6 -;60,1 -86:,: -;1?,0 -8>8,>
Db jfsti dg @+O+` dg db qud `ghurr`drig i `ghurr`rg bis fjdgtds odb sdhtir od bis k`ihfrkurfgtds sd prdsdgtfdg bf stjurf f higt`gufh`g3
N`jurf ;;. Jfsti dg @+O+` odb sdhtir od bis k`ihfrkurfgtds (;==0, ;=64, ;=;=)
Bf kfbfgzf stshfb ds bf s`ju`dgtd3
_fkbf ;;. Kfbfgzf stshfb odb sdhtir od bis k`ihfrkurfgtds
E`bbigds od higstfgtds (kfsd ;=6=) ;==4 ;==> ;==: ;==1 ;=64 ;=;=
Xukvdgh`igds :,? :,4 :,> >,> 4,4 ?,:
_r`kutis (`epudstis bihfbds, @K@, tfsfs) =,; 6,= 6,; 6,= 4,8 >,:
@epudsti sikrd sih`dofods :,? 1,6 0,: 4,; 86,0 44,>
Itris epudstis =,= =,= =,6 =,6 =,? =,4
;==0 ;=64 ;=;=
64
6=
4
;4
;=
?
=
8
;
6
=Dsnudrzidg@+Ordbfh`igfoihigdgdrjfs
r
dgivfkbdsdge`bbigdsodh
igstfgtds
]i
rhdgtfcdqudrdprdsdgtfdbdsnudrzid
g@+O
rd
spdhtifbfhigtr`kuh`g
odbsdhtirfb]@K
;%
?,4
8%
?%
0,1
;6,=
E`bbigds od
higstfgtds(kfsd ;=6=)
;==0 ;=64 ;=;=
Jfsti dg @+O+` ?,4 0,1 ;6,=
Jfsti dg @+O+`/]@K ;,=% 8,=% ?,=%
?.; K@IEFXF, K@IJX P[DX@OTIXDb sdhtir od bf k`iefsf dgjbikf o`ndrdgtds tdhgi-bijfs od jdgdrfh`g od dbdhtr`h`ofo y hfbir hieisig bf k`iefsf sb`of, db k`ijs y bis rds`ouis s-b`ois urkfgis d `goustr`fbds. Dg gudstri pfs, bf
k`iefsf dg su higcugti prdsdgtf ebt`pbds ipir-tug`ofods od odsfrribbi, pr`gh`pfbedgtd odr`vfoiod bfs s`ju`dgtds vdgtfcfs3
Bfs pbfgtfs od k`iefsf sb`of y k`ijs pfrfjdgdrfh`g od dbdhtr`h`ofo sig pdrndhtfedgtdjdst`igfkbdsy su `gtdjrfh`g dg bf rdo sdrv`rfpfrf bf dstfk`b`zfh`g odb s`stdef dbhtr`hi dg suhigcugti.
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
46/104
@OFD-Odbi`ttd
??
Dg tre`gis edo`ifek`dgtfbds, bf k`iefsf ds bfg`hf dgdrjf rdgivfkbd hig ug kfbfghd od de`-s`igds od HI
;
gdutri i pis`t`vi, fb fksirkdrsdefyir hfgt`ofo od HI
;dg db prihdsi od priouh-
h`g od bf eftdr`f pr`ef qud dg su hiekust`g.]ir itrf pfrtd, higtr`kuyd od efgdrf sustfgh`fbf bf b`ep`dzf od bfs rdfs nirdstfbds, higv`rt`dg-oi rds`ouis dg rdhursis.
Dspff hudgtf hig suh`dgtd rdhursi k`ies`hi(rds`ouis fjrhibfs, nirdstfbds, od goustr`fs, dth.y hubt`vis dgdrjt`his pis`kbds) y ds ugf od bfstdhgibijfs qud es depbdi jdgdrf pir ug`ofopriouh`of.
F pdsfr od qud bf tdhgibijf pfrf jdgdrfh`g oddbdhtr`h`ofo ds higih`of,hudgtf fg hig ug efrjdg
euy epirtfgtd od edcirf dg dsth`dgh`f.Bi e`seisuhdod hig bfs fht`v`ofods od fkfstdh`e`dgti.
Gi ikstfgtd tiofs dstfs vdgtfcfs, bf trfydhtir`f odhrdh`e`dgti od bf k`iefsf gi af sft`sndhai bis ik-
cdt`vis dstfkbdh`ois dg db ]D[ ;==4-;=6= odk`oipr`gh`pfbedgtd f ois hfusfs3
@gdx`stdgh`f od ug sue`g`stri higstfgtd3 rdprd-sdgtf ugf odsvdgtfcf rdspdhti od itrfs nudgtdsrdgivfkbds oigod bis `gputs(v`dgti, sib, ris) sddghudgtrfg dg bf prip`f `gstfbfh`g. Fb e`seit`depi, dstfs eftdr`fs pr`efs sd hiedrh`fg dg
itris edrhfois es higsib`ofois, i hig g`vdbdsod prdh`is efyirds pir bi qud sd ffod db dndhtiodr`vfoi od bf hiepdtdgh`f pir b e`sei.
Kfcf rdgtfk`b`ofo dhige`hf od bis priydhtis3 od-k`oi fb dghfrdh`e`dgti od bf `gvdrs`g y f g`vdbds od
rdtr`kuh`g qud gi afg nugh`igfoi hiei `ghdgt`vi,bf `gstfbfh`g od pitdgh`f od dstf tdhgibijf af s`oi`gndr`ir f bi pbfg`sthfoi. Dstd adhai sd iksdrvf dg biskdgdsth`is od bfs deprdsfs dg db pdrioi ;==>-;==1.
Fs`e`sei, bf ut`b`zfh`g od k`iefsf hig stgds tr-e`his prht`hfedgtd gi sd af `ghrdedgtfoi. Giikstfgtd, bis ikcdt`vis dstfkbdh`ois dg db ]FGD[ f;=64 y ;=;= go`hfg qud bf k`iefsf tre`hf odkdrfhrdhdr ug 68,8% y ug 81,6% dg ;=64 y ;=;= rdspdh-t`vfedgtd, hig rdspdhti f bis vfbirds od ;=6=.
Bis rdsubtfois iktdg`ois f pfrt`r odb fgb`s`s od bfshudgtfs od rdsubtfois odb sdhtir od bf k`iefsf y odbfs dst`efh`igds rdfb`zfofs higs`odrfgoi bf pitdgh`ff gstfbfrsd y bf jdgdrfh`g od hfbir dstfkbdh`of dg db]FGD[ sig bis s`ju`dgtds, bis hufbds sd dghudgtrfgodsjbisfois sdjg k`iefsf pfrf jdgdrfh`g od dbdh-tr`h`ofo, k`ijs y k`iefsf pfrf jdgdrfh`g od hfbir.
K`iefsf pfrf jdgdrfh`g od dbdhtr`h`ofo
Db `epfhti o`rdhti dg tre`gis rdfbds (kfsd;=6=) dg db fi ;==0 nud supdr`ir f bis 44:,1e`bbigds od.Gi ikstfgtd, dstd vfbir af pdref-gdh`oi higstfgtd ourfgtd db pdr`ioi ;==4-;==0,4e`bbigds od rdspdht`vfedgtd.
N`jurf ;8. Higtr`kuh`g fb ]@K odb sdhtir od bf k`iefsf pfrf bf jdgdrfh`g od dbdhtr`h`ofo dge`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=) dg db pdr`ioi ;==4-;=;=
6==
;==
8==
?==
4==
>==
=
:==
E`bbigdsodh
igstfgtds(kf
sd;=6=)
;==4
4:8,?4>=,;
4:;,= 4:=,> 44:,1
8?0,0
?4>,4
;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
47/104
Dvibuh`g od bfs o`ndrdgtds tdhgibijfs
?4
N`jurf ;?. ]irhdgtfcd od hrdh`e`dgti fgufb (;==4-;==0) y rdspdhti f ;==0 pfrf bis fis ;=64 y;=;=, dg tre`gis higstfgtds
6=
;;
8?
?>
41
%
-;
-81
-;>
-6?
-4=
_re`gi
srdfbds
-;,8
;,6
-=,;-;,;
-8:,8
-61,;
;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
@ghrdedgti fgufb
@ghrdedgti rdspdhti f ;==0
Ourfgtd db pdr`ioi ;==4-;==0, db sdhtir od bf k`iefsf pfrf bf jdgdrfh`g od dbdhtr`h`ofo af fpirtfoi ug fhu-eubfoi od ;.18?,= e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=).
N`jurf ;4. Higtr`kuh`g fhueubfof fb ]@K odb sdhtir od bf k`iefsf pfrf bf jdgdrfh`g oddbdhtr`h`ofo dg e`bbigds od rdfbds (kfsd ;=6=) dg db pdr`ioi ;==4-;==0
;==4
4:8,?
6.688,>
6.:=4,>
;.;:>,;
;.18?,=
;==> ;==: ;==1 ;==0E`bbigdsodh
igstfgtds(
;=6=)
8
;
?
6
=
E`bds
8/3/2019 Impacto econmico de las Energas Renovables en el sistema productivo Espaol
48/104
@OFD-Odbi`ttd
?>
_fkbf ;8. Higtr`kuh`g fb ]@K dg e`bbigds od higstfgtds (kfsd ;=6=) - etiois od bf indrtfy rdgtfs
]@K dg e`bbigds od higstfgtds
;==4 ;==> ;==: ;==1 ;==0 ;=64 ;=;=
@gjrdsis od bf priouhh`g 6.646,8 6.8=8,; 6.48=,> 6.14=,0 6.:?8,: ;.;4:,; 8.6?1,6
Higsueis gtdredo`is 4::,0 :?8,6 041,> 6.;1=,; 6.614,0 6.0=:,? ;.>