Orientazio kirola

Orientazio kirola

Zer da?

Erlojupeko lasterketa

Orientazio kirola

Zer da?

Mapa zehatz eta bereziak

Balizak

Kontrol txartelak

Orientazio kirola

Orientazio kirola

EGUZKIA

1.-aztarna eta arrastoak

Orientazio kirola

ORRAZDUN ERLOJUA

* Kontuan izan!! - udan bi ordu aurretik gabiltza: 14:00etan = 12:00ak

- neguan ordu bat aurretik: 13:00ean = 12:00ak

Orratz txikia eguzkira begira jarriz

HEGOA non dagoen jakingo dugu

NON EGONGO DA HEGOA?

UDAN orratz txikia eta 2ak artean

NEGUAN orratz txikia eta 1a artean

1.-aztarna eta arrastoak

Orientazio kirola

ORRATZIK GABEKO ERLOJUA

45º

Ekialdea

Adibidez: 9:00ak badira, 6:00etatik 3 ordu pasatu dira.

Beraz, 3 (ordu) x 15º = 45º ra Ekialdea egongo da

Ekinozioa: egunak eta gauak ordu kopuru bera

Solstizioa: egunik eta gaurik luzeenak

Eguzki orduak eta graduak kalkulatuz EKIALDEA AURKITU.

Ekinozioan 6:00etan irten eta 18:00etan sartu

180º 12 ordutan = orduak 15º

1.-aztarna eta arrastoak

Orientazio kirola

IZARRAK

Hartz nagusia

Iparrizarra

1.-aztarna eta arrastoak

Orientazio kirola

beste batzuk

1.-aztarna eta arrastoak

Orientazio kirola

Gizakiak egindako markak

1.-aztarna eta arrastoak

50 Km baino gehiago

50 Km baino gutxiago

10 Km baino gutxiago

Orientazio kirola

Orientazio kirola

- Mercator proiekzio zilindrikoa

- UTM proiekzioa: Universa Treverse Mercator

Orientazio kirola

proiekzioak

2.-mapak

Orientazio kirola

proiekzioak

Mercator proiekzio zilindrikoa

2.-mapak

Orientazio kirola

proiekzioak

Mercator proiekzio zilindrikoa

2.-mapak

Orientazio kirola

proiekzioak

Universal Traverse Mercator (UTM) proiekzio zilindrikoa

2.-mapak

Orientazio kirola

proiekzioak

Universal Traverse Mercator (UTM) proiekzio zilindrikoa

2.-mapak

Orientazio kirola

- koordenatu geografikoak

- koordenatu angeluzuzenak

2.-mapak

Orientazio kirola

Koordenatuak geografikoak(Sistema hirurogeitarra)

2.-mapak

Orientazio kirola

l = 40º 58’ 50 I

L = 3º 50’ 46’’ W

2.-mapak

Koordenatuak geografikoak(Sistema hirurogeitarra)

Orientazio kirola 2.-mapak

•Husoak gizakia bizi den lekua irudikatzen du, poloak ez.

•Huso bakoitzak 8ºko altuera duten 20 banda ditu; C - W

Koordenatuak angeluzuzenak(UTM sistema)

Orientazio kirola

HUSO zenbakiak

2.-mapak

Graduak

HUSO bandak

Koordenatuak angeluzuzenak(UTM sistema)

Orientazio kirola

koordenatuakKoordenatu angeluzuzenak: UTM sistema

2.-mapak

Euskal Herria T bandan kokatzen da

Orientazio kirola

Banda bakoitza 100 x 100Km-ko laukitan zatitzen da.

100 x 100Km

10 x 10Km

1 x 1Km

Lauki hauek, 10 x 10 Km-ko lauki txikiagoetan.

Eta azken hauek 1 x 1Km-ko laukitxoetan.

Koordenatuak angeluzuzenak(UTM sistema)

Era honetan irudikatuko da mapetan.

Orientazio kirola

Koordenatuak angeluzuzenak(UTM sistema)

Husoa zatikatzean lortutako parrila Ekuatorea eta husoaren meridianoaren paraleloa izango da.

Mapen ertzak, meridiano eta paralelo geografikoekin lerrokatuta daude. Horregatik batzuetan ez datoz bat UTM parrilakoekin

Distantzia metrotan

Erdiko meridianoak 500.000 m-ko balioa (zenbaki negatiborik ez izateko)

Ipar hemisferioan ekuatorean 0 m-ko balioa.(Hego emisferioan, ekuatorean 10.000.000 m-ko balioa)

2.-mapak

Orientazio kirola

Koordenatuak angeluzuzenak(UTM sistema)

30 T 428850 4537010

Nola idatzi koordenatuak?

•Husoa: 30

•Banda: T

•X puntua: Husoaren erdiko meridianoaren mendebaldera 428850 puntuan (72150 metrotara) aurkitzen da.

•Y puntua: ekuatoretik iparraldera 4537010 metrotara

2.-mapak

Orientazio kirola 2.-mapak

Orientazio kirola 2.-mapak

Zatiki baten bidez errealitatea eta maparen arteko erlazioa adierazteko.

Adibidez: 1:10.000 mapa batean zentrimetro batek errealitateko 10.000 zentimetro

adierazten du.

(Normalean metrotan edo kilometrotan neurtuko dugu)

Eskalak

Lagungarri gisa honelako erregela bat ere agertuko da.

Orientazio kirola 2.-mapak

Orientazio kirola 2.-mapak

Ikurrak

Errealitatean dauden gauzak adierazteko. OIA-ak (Nazioarteko Orientazio Elkargoa) ezarriak dira.

Orientazio kirola 2.-mapak

Orientazio kirola 2.-mapak

Sestra kurbak

Paisaiaren erliebea edo altuera aldaketak adierazteko

•Altuera bereko puntu guztiak batzen dituzte.

•Itxiak dira.

•Ez dira gurutzatzen.

Orientazio kirola 2.-mapak

Sestra kurbak

DISTATZIAKIDETASUNA:Kurba batetik bestera dagoen altuera desberdintasuna (beti bera).

Orientazio kirola 2.-mapak

Sestra kurbak

Sestra kurbak zenbait eta hurbilago orduan eta malda handiagoa. Zenbait eta urrutiago malda gozoagoa.

Irakurketa

Orientazio kirola 2.-mapak

Sestra kurbak

Eremu aldapatsua

Harana

Ordeka / eremu laua

Gailurrak

Mendi lepoa

Orientazio kirola 2.-mapak

Sestra kurbakIrakurketa

• bailara edo isuri-banatzailea?

Orientazio kirola 2.-mapak

Sestra kurbakIrakurketa

• bailara edo isuri-banatzailea?

Orientazio kirola 2.-mapak

Irakurketa

Orientazio kirola

Orientazio kirola

Iparrorratzak iparra non dagoen esaten digu.Baina…

…zein ipar?

3.-iparrorratza eta mapen erabilpena

•IPAR GEOGRAFIKOA: lurraren biraketa ardatzak emana. Meridianoek bertara jotzen dute.

•IPAR MAGNETIKOA: iparrorratzak adierazten duena. Lurrak, bere erdiguneko materiaren fusioak eraginda, iman handi baten portaera hartzen du.

•KUADRIKULAREN IPARRA: UTM kuadrikulek emandakoa. Bakoitzak berea du.

Orientazio kirola

Iparrorratz motak

3.-iparrorratza eta mapen erabilpena

Orientazio kirola

Iparrorratzaren zatiak

Oinarria

Linboa

Orratz imantatu

a

Angelu gurpila

Zuzenkia

Norabide gezia

Zuzenki egokitua

kIparreko

gezia

Iparreko gezi-marra lagungarriak

3.-iparrorratza eta mapen erabilpena

Orientazio kirola

Iparrorratzaren zatiak

Oinarria

Linboa

Orratz imantatu

a

Angelu gurpila

Zuzenkia

Norabide gezia

Zuzenki egokitua

kIparreko

gezia

Iparreko gezi-marra lagungarriak

3.-iparrorratza eta mapen erabilpena

Orientazio kirola

Iparrorratzaren zaintza

Objektu metaliko, goi tentsioko hari, ARVA edo elektroimandun aparatuetatik urruti.

Kolperik ez.

Horizontal mantendu.

Linboko burbuilei kasurik ez.

3.-iparrorratza eta mapen erabilpena

Orientazio kirola Iparrorratzaren erabilpena:A- MAPA ORIENTATZEA

1.- Errealitateaz baliatu

3.-iparrorratza eta mapen erabilpena

Orientazio kirola

Iparrorratzaren erabilpenaA- MAPA ORIENTATZEA

2.- Iparrorratza erabili

3.-iparrorratza eta mapen erabilpena

Orientazio kirola

Iparrorratzaren erabilpenaB- NORABIDEA MAPAN BILATZEA

1. Iparrorratzarekin gaude lekua eta iritsi nahi duguna lotu. B

A

2. Linboa mugitu; iparreko geziak mapako iparra adierazi behar du.

B

A3. Norabidea irakurri:

graduak

3.-iparrorratza eta mapen erabilpena

Orientazio kirola Iparrorratzaren erabilpena:

C- NORABIDEA ERREALITATEAN JARRAITZEA

3.-iparrorratza

Behin iparrorratzean norabide kalkulatuta…

iparrorratz guzia mugituz orratz imantatua linboko iparreko geziaren gainean jarri

Orientazio kirola

Orientazio kirola

Orpokatze teknika

4.-Orientazio teknikak

1 2 3 4 5 6

100 metro

Norbere pausuek zenbat neurtzen duten jakin. Distantziak hiruko erreglak erabiliz neurtu.

Aldapan pausua aldatu egiten da. Lasterketetan pausu bikoitzak erabili. Beste aukera bat: podometroa.

Orientazio kirola

Hatz lodiaren teknika

4.-Orientazio teknikak

Mapa orientatuta mantentzeko. Hatzak ibilbidea markatzen du; norabide

aldaketetan maka biratu behar da. Mapa tolestu: eramateko errazagoa. Hobe

meridiano lerroak jarraituz egitea.

Orientazio kirola

Lerro elementuak eta atake puntua

4.-Orientazio teknikak

Erreferentziak dira Lerro elementuak: errepide, bide eta

bidexkak, ibai eta errekak, sestra kurbak, hesiak, elektraindar hariak, landaretza mugak eta abar.

Atake puntua: etxe bat, bidearen bihurgune bat, zuhaitz bat, basoaren erpina eta abar.

Orientazio kirola

Borondatezko desbideratzea

4.-Orientazio teknikak

Bilatzen ari garen lekua lerro elementu baten badago.

Gura gabe egindako desbideraketa saihesteko.

Hasieratik desbideratu nora jo behar den jakiteko.

?

Orientazio kirola

Triangeluazioa: gure burua mapan kokatzeko.

4.-Orientazio teknikak

Erralitatean ikusten ditugun 2 edo 3 puntu mapan kokatu eta iparrorratzarekin non dauden kalkulatu.

Mapan, iparrorratzak emandako norabidearen kontrako aldera marra luze bat marraztu.

Gurutzatzen diren lekuan gaude. Puntuak hobe 90ºra badaude.

Txantxiku ikastola 2010