TEMPO e CLIMA

TEMA 5

Tempo e clima

1. A atmosfera

2. A temperatura

3. A humidade do aire e as precipitacións

4. A presión atmosférica e o vento

05

Introdución • Os fenómenos atmosféricos que

inflúen no tempo e no clima danse na parte baixa da atmosfera, chamada troposfera.

• O tempo refírese á situación da atmosfera nun lugar e nun momento determinados.

• O clima refírese ás condicións atmosféricas que se dan nunha rexión nun período longo de tempo (un mínimo de 30 ou 40 anos) e que chegan a caracterizala: clima atlántico, clima tropical...

05

A atmosfera• A atmosfera é unha capa gasosa de

máis de 1000 km de espesura que envolve a Terra.

• A atmosfera evita que os raios solares cheguen directamente á superficie da Terra, facendo posible a vida no noso planeta.

• A atmosfera tamén actúa como escudo protector contra a caída de meteoritos.

05

Estrutura da atmosfera05

Estrutura da atmosfera05

Un filtro das radiacións solares• O ozono, un gas que se

atopa nas capas altas da atmosfera, impide que as radiacións ultravioletas, nocivas para os seres vivos, cheguen á superficie terrestre.

05

Cando a capa de ozono entra en contacto con certos gases, como os que desprenden certas industrias, redúcese ata o punto de producirse buracos.

Por estes buracos entran os raios ultravioletas que poden producir certas enfermidades, coma o cancro de pel ou problemas oculares.

A temperatura atmosférica

• A temperatura atmosférica é o grao de quecemento do aire debido á radiación solar.

• A atmosfera quéntase desde abaixo. Os raios solares tocan a codia terrestre que non retén calor senón que lla transmite ao aire que a rodea.

• Mídese cun aparato denominado Termómetro

• As líneas que nos mapas unen puntos de igual temperatura chámanse isotermas

05

Diferentes clases de termómetros

Escalas de medición da temperatura

Factores que modifican a temperatura 1

• Os cambios de temperatura veñen determinados pola latitude, a altitude e a distancia respecto do mar.

• O factor que máis inflúe na temperatura é a insolación e a insolación depende en gran medida da latitude.

05

Incidencia dos raios solares05

INSOLACIÓN

• Coa altitude as capas de aire son menos densas e non son capaces de reter a calor; polo tanto, a maior altura, menor temperatura.

Factores que modifican a temperatura 2

Influencia do mar nas temperaturas diurnas e nocturnas: as brisas

05

O mar suaviza as temperaturas das terras situadas preto das súas costas. (As Brisas marinas)

A humidade do aire

• A humidade é a cantidade de vapor de auga que se atopa no aire.

• A cantidade de vapor de auga que pode absorber o aire depende da súa temperatura, a maior temperatura máis vapor de auga.

• O grao de humidade do aire mídese co higrómetro.

05

As nubes e as precipitacións

• Cando o aire húmido se quenta ascende; segundo ascende, comeza a arrefriar o que provoca a súa condensación en diminutas gotas, que se unen entre si formando as nubes.

05

•Se o aire segue elevándose ou arrefriando, as gotas vanse adherindo, o seu tamaño aumenta ata que o seu peso as precipita en forma de chuvia.

Formación da chuvia

A Neve: folerpas

• Cando a temperatura do aire é moi baixa, os cristais de xeo non se funden ao caer, senón que se unen entre si formando folerpas.

A sarabia• A sarabia fórmase cando os cristais de

xeo das nubes son arrastrados cara arriba por unha corrente de aire ascendente.

O Pluviómetro• A precipitación mídese

cun aparello chamado pluviómetro.

• Calcúlase medindo a auga que cae sobre un metro cadrado de superficie durante 24 horas e exprimindo esa cantidade en litros por metro cadrado

• As líneas que nos mapas unen puntos de igual pluviosidade chámanse Isoietas

A presión atmosférica• O peso ou forza que exerce o aire sobre

a superficie terrestre denomínase presión atmosférica.

• A presión atmosférica depende da altitude, da temperatura do aire e das correntes de aire que circulan ao redor da Terra (correntes jet).

• O aire cálido dá lugar a zonas de baixas presións (depresión ou borrasca).

• O aire frío orixina zonas de altas presións (anticiclóns).

05

Movemento do aire05

Movemento do aire05

Presión atmosférica• Aparato con que se mide: O Barómetro• Líneas que unen puntos de igual nos mapas:

Isóbaras• 1015 hP presión normal ao nivel do mar

Anticiclóns, borrascas e frontes

O vento• O vento é unha masa de aire en

movemento que se orixina cando entre dúas zonas se rexistran presións atmosféricas diferentes.

• O aire sempre sopra desde a zona de altas presións cara á zona de baixas presións.

• A intensidade do vento é maior canto maior é a diferenza entre presións atmosféricas.

• Existen ventos constantes nalgunhas zonas da Terra (os alisios no Ecuador), ventos estacionais (monzóns) e ventos locais (cierzo, levante…).

05

Distribución de presións e ventos05

Distribución de presións e ventos05

Circulación atmosférica

Os Monzóns

Aparatos de medida do vento

• A dirección do vento mídese co Cataventos

• A velocidade do vento mídese co Anemómetro

cataventos

cataventos

AnemómetroAnemómetro

Esquema resumo

Exercicios e prácticas

Traballar cos mapas do tempo páx 75

• Os climogramas . (páx 95)

F N