Post on 27-Jun-2015
description
Zine teoriak
XX. Mendearen bigarren zatia
Autorea da gakoa
Frantzia, 50ko hamarkada Teoriko bat: André Bazin Aldizkari bat: Cahiers de Cinéma Aurrekari bat: A. Astruc eta caméra-stylo Artikulu bat: Une certaine tendence du cinéma
française (1954) Frantzian egiten den zinearen aurkako kritika:
cinéma de qualité, literaturaren pisua. Hollywoodeko zine anti-intelektuala goraipatu:
Hitchcock, Fuller, Ford, Hawks, Ray, Walsh…
Auteurismoaren pausuakKritika bat (zine frantsesari)
Goraipamen bat (zenbait autoreri)
Praktika bat (teorizatutakoa gauzatuz)
Metodologia bat (zine analisirako)
Autorearen teoria ulertzeko zenbait gako
Existentzialismoa (Sartre): existentzia esentzia baino lehenago dago
Gidoiaren gainetik mise-en-scèneZinegile eta audentzia belaunaldi berria.Cinémathèque, zineklubak, aldizkariak…Zine amerikarraren itzuleraLiteraturarekiko jarrera anbiguoa
Nouvelle vague: zinea egiteko modu berria
Askatasun kreatiboa merkatuaren eskaeren gainetik
Neoerrealismoaren eraginaAuto-ezagutza, zine-ezagutzaBisio indibidualista, autobiografiaArazo sentimentalak: ohea munduaren guneLengoai zinematografikoa biziberritzea
Cannes, 1959: nouvelle vague handi egiten da
F.Truffaut: “Les quatre cents coups”
Alain Resnais: “Hiroshima, mon amour”
Jean-Luc Godard: “À bout de souffle”
Beste autore batzuk: Jean Pierre Melville
Jacques Rivette, Eric Rohmer, Claude Chabrol,
Autorearen teoria AEBtan
Andrew Sarris, 1962: “Notes on the Auteur Theory in 1962”
Forma eta estiloa: zinegilearen pentsatzeko moduaren emaitza
Zer eta nola lotuta daudeKritikariaren lana: zuzendariaren
pertsonalitatea eta lan-materialaren arteko tentsioei erreparatu.
Autorearen teoriari kritikak
Pertsonalitateari kultoaProdukzio baldintzak azpibaloratutaZinegilea ez dago bakarrikSistema ona + zuzendari txarra = pelikula
onaAutorea edozein mediotan?
Autorearen teoriaren meritu zenbait
Zinegile eta pelikula ahaztuen berreskurapena
Genero guztien arteko berdintasunaZinemaren prestigio akademikoa bultzatu
Hirugarren Mundua: Zinea eta Teoria
“Hirugarren mundua”: Alfred Sauvy, 1952Hiru eremu geopolitiko:Lehenengo mundu kapitalistaBigarren mundu sozialistaHirugarren mundu kolonizatu,
neokolonizatu edo deskonolizatua
Hirugarren Mundu kontzeptua…
berritzaileaberritzailea da: ez ditu herrialde horiek ez direnagatik definitzen (ez-zuria, ez-industrializatua, ez-mendebaldarra, ez-aurreratua, baliabiderik ez …)
bateratzaileabateratzailea da: hirugarren munduko herrialdeek bere existentzia eta identitatearen kontzientzia hartzen dute
Testuinguru historikoa
Bandungo konferentzia (1955)Vietnamgo garaipen anti-koloniala (1945-
1954)Argeliako independentzia gerra (1954-
1962)Kubako Iraultza (1959)
Hirugarren zinearen teoria
Latinoamerika (1960-1970)Hacia el Tercer Cine (F. Solanas, O.
Getino, 1969)LehenengoLehenengo zinema: Hollywood. Zine
eskapista, indibidualista, burgesa eta audientzia pasiboa.
BigarrenBigarren zinema: Frantziako art zinema, artistikoa, intelektuala.
HirugarrenHirugarren zinema: zine iraultzailea, deskolonizatzailea
Zine bakoitzaren funtzioa
Hollywood: masen entretenimenduaEuropa: arte sormena
Hirugarren Mundua: iraultza, kausa.
Hirugarren zinearen salaketa
Hollywooden eragin maltzurra:Merkatuaren monopolioa, banaketa
kanalak hartutaGustu eta gaien estandarizazioaPublikoaren alienazioa, kolonizazioaHirugarren Munduaren eta kultura
indigenen errepresentazio karikatureska
Hirugarren zinearen oinarria
Neoerrealismo italiarra: egoera prekarioetan ere zinea egiteko ahalmena
Italiarrak Latinoamerikan
Zinegile latinoamerikarrek Centro Sperimentale di Cinematografia, CSCn
Zenbait manifestu inportante
Uma Estética da Fome (Glauber Rocha, 1965)
Cinema Novo mugimenduaren barruan: Uma câmera na mão e uma idéia na cabeça.
Por un cine imperfecto (J. García Espinosa, 1969) Cuba. Zine teknikoki perfektuaren kontrakoa.
Hirugarren Munduko zine jaialdiak: Kairo, 1967 eta Argel, 1973. Iraultza trikontinentala
Argentina: Grupo Cine Liberación
Neoperonista ezkertiarra Anti-neokolonialista sutsua: biolentziaren
aldekoa Zine anonimoa, kolektiboa La hora de los hornos (1968) http://www.youtube.com/watch?v=wGlAzwc_30M
Ya es tiempo de violencia (1969) El Camino hacia la muerte del viejo Reales
(1968)
Hirugarren zineak planteatzen dituen galderak
Nola amaitu kolonizazioa zinearen bidez? Zein izan beharko litzateke Estatuaren papera
Hollywooden hegemoniaren aurrean? Zein da helburuak lortzeko lengoai
zinematografikorik egokiena? Zein da estetika eta produkzio bideen arteko
harremana? Kultura indigena txertatu behar da? Zine anti-narratiboa eta anti-ilusionistaren
beharra?
Semiotika zinema teorian
Semiotika: zeinuen zientziaPentsamendu eta komunikazioaren
lehengaiaC.S. Peirce: semiotikaF. De Saussure: semiologiaLinguistika estrukturalaren haritikLengoaia ez da pentsatzeko tresna baizik
eta pentsamendu beraren materiaSistema diskurtsibo ororen azterketa
Semiotikaren garapena
Semiotikaren ikerketa-objektua kode kultural baten barruan artikulatutako edozeinedozein zeinu-sistema da.
Lengoaia eta zientzia linguistikoakLiteratura (formalista errusiarrak)Zientzia sozialakAntropologia (Lévi-Strauss)
Eta zinea
arte izaera baztertu autorearekiko interesa galdu nola kontatzen dira pelikulak nola lortzen dute pelikulek esanahia nola irakurtzen dira pelikulak oro har: zinea lengoai gisa ba ote dago zinearen gramatika bat?
Christian Metz (1931-1993)
Lehenengo teoriko guztiz akademikoaSaussure-en teoriak zinemaraNola eratzen da filmaren zentzua?Zentzua konfiguratzeko legeak bilatu.
1) Pertzepzioa: naturala eta ikasia
2) Errekonozimendua eta identifikazioa
3) Sinbolismo eta konnotazioak
4) Egitura narratiboak
5) Erabiltzen diren hizkuntzak
6) Diskurtso musikalak
7) Zinematografiaren berezko elementuak
Baina zeintzuk dira berezko elementu horiek? Kode bisualak, narratiboak, planoaren
ezaugarriak, sekuentzialtasuna… beste medioetan ere.
Garatzeko leku bakartzatleku bakartzat filma daukaten kode eta sistemak
Irudiaren mugimendua: kamera zein material profilmikoa
Irudi eta soinuaren arteko harremanak: asinkronismoa, off eta over soinua…
Planoa ez da hitza, sekuentzia ez da sintagma
Planoak infinitoak, hitzak mugatutaPlanoa egile bakarra, hitza egile kolektiboaPlanoak aberastasun semiotiko eta
informatiboaPlanoa konkretua, hitza orokorraPlanoek paradigma irekia osatzen dute
Beste diferentzia batzuk…
Zinea ez da mundu guztiaren esku dagoen kodea
Hizkuntza bat erabiltzen da Zinearen lengoaia egitearekin batera
asmatzen daHonengatik guztiagatik zinea lengoaia
(langage) da baina ez da hizkuntza (langue)
1968ko maiatza eta zine-teoriak ezkerrerantz
60ko hamarkadaren bukaera: aldaketa garaia, aldaketa nahia
II Mundu Gerraondoa eta deskolonizazioaEzker tradizionala ezbaian: Stalinen
krimenak agerian eta Hungriako zapalketaEzker berri eta gaztearen altxamenduaAntiburokratikoa, antiautoritaria eta
sozialista
68ko maiatzaren izaera anitza
Mendebaldeko Europan: marxista-leninista
Ekialdeko Europan: antiestalinista
Txinan: maoistaIparramerika: kontrakulturalaHirugarren mundua: anti-
inperialista
Cannes, 1968
Ikasleak jaialdian sartu L’affaire Langlois: Cinématèque-etik egotzita Godard, Polanski, Truffaut, Malle…
manifestarien aldeko jarrera Louis Malle, Monica Vitti eta Roman Polanski
epaimahaikideek uko egin Alain Resnais, Carlos Saura eta Miloš Forman-
ek beren pelikulak erretiratu Jaialdia bertan behera Jaialdi alternatiboa 1969an
Zinerako erreibindikazioak
Zine berri baten aldeko aldarriaProiekzioetarako espazio berriak: fabrikak,
granjak…Zentsuraren eta estatuaren esku
hartzearen abolizioaProiekzio publiko eta finantziatuakHerriak egindako zinea…herriarentzat
Mugimendu berriak mundu osoan
Argentinan: Tercer CineMexiko: Nueva OlaBrasil: Cinema NovoAlemania: Neues Deutsches KinoItalia: Giovane CinemaErresuma Batua: Free CinemaAEB: New American Cinema India: New Indian zinema
Marxismoaren aztarna hausnarketa berrian
Zein da zinearen funtzio ideologikoa? Estetika marxistarik ote dago? Zein da klase sozialaren eragina produkzioan
eta errezepzioan? Ze estrategia narratibo komeni da kutsu politikoa
eransteko? Nola egin dezakete kritikoek filmeak politikoki
irakurtzeko? Nola sustatu dezakete pelikulek justizia eta
berdintasunaren aldeko borroka?
Ikasketa kulturalen eztanda
1964: Centre for Contemporary Cultural Studies Ideologia post-marxista Praktika kulturalen eta masa kulturaren botere
subertsiboan fedea Autorearen eta testuen fetitxizazioaren kontra Autorea --> kontsumitzailea Testua --> testuingurua Interesaren gunea: kontsumoa
Hiru oinarri
Konpromiso politikoa: neutraltasunari uko. Desplazatu eta gutxituen aldeko jarrera
Kultura popularraren politizazioa eta balorapena
Kultura popularra bizitzaren parte gisa ulertu
Hiru ezaugarri
Izaera interdisziplinarra eta metodologia transbertsala
Praktika kulturalak boterearekin duten harremanen arabera aztertu
Fenomeno kultural guztien demokratizazioa
Ikasketa kulturalak eta zinea
Zinea testuinguru historiko eta kultural zabal batean kokatu
Medioaren espezifikotasunaren gainetikIdentifikazioa eta plazeraIdentitatearen eraikuntzaBoterearen desmaskaramendua
Hollywood: ikasketa kulturalen kutuna
Hegemonia eta imaginario sozialaren eraikuntza
Guztiz komertzialaIdeologikoki neutrala izan nahiaKonplexutasuna: diskurtso kontrajarriak
filmetan.
Zenbait lan eredu gisa
Feminismoa zine-teorian
Literatur esparruan egindako lanari jarraituz
Ikasketa kulturalen barruan garatuInterdisziplinarra: zine-ikasketak,
psikoanalisia, (post)estrukturalismoa, post-kolonialismoa…
Helburu orokorra: emakumea zinean inskribatzea
Lehenengo aroa: 60ko hamarkada
Zineak bultzatzen dituen estereotipo femeninoei antzematea eta salatzea
Zine produkzioan emakumeen presentzia topatu
70ko hamarkadaren bigarren zatia
Esentzialismoari uko Sexutik generora Bi aldizkari: Screen, Camera Obscura Semiotika eta psikoanalisia Claire Johnston: Notes on Women’s Cinema Laura Mulvey: Visual Pleasure and Narrative
Cinema Pam Cook: Melodrama and the women’s picture
80ko hamarkada: ikuslea da gakoa
Emakume-ikuslearengan efektuakIdentifikazioaIdentitatearen fragmentazioa
Azken hamarkadak: emakumea ez da existitzen
“Emakume” kontzeptu anitza Arraza, klase soziala, herrialdea, adina,
sexu orientazioa… Queer theory Girls’ studies…
Zine postmodernoa
Nolatan post-moderno?Orainaldia teorizatzen?
Zer da posmodernitatea?Arte mugimenduaGarai historiko batSistema ekonomiko batTeoria sozial berri bat
Zer da zine postmodernoa?
Postmodernitatearen estetika eta estiloaren arabera egindako filma.
Garai zehatz batean egindako zineaBaldintza sozio-ekonomiko zehatz
batzuetan ekoiztutako filma. Postmodernitatearen teoriaren arabera
irakurritako filma.
Zine oro postmodernoa omen da…
Unikotasuna Ugaritasuna
Permanentzia Igarokortasuna
Transzendentzia Anonimia
Zine orok dauzka berezko ezaugarri posmodernoak
Zati desberdinak itsatsiz egiten da: pastitxea.
Originalik gabeko kopiak generatzen dira: hiperreala.
Goi-kultura eta behe-kulturaren arteko marra lausotu du.
Filme posmoderno bat: Blade Runner
Garaia:Desastre ekologikoaHiri saturatuakPopulazio poliglota nahasiaPublizitatearen ubikuitateaAurrerapen teknologikoaGizarte dekadentzia
Hiperreala Hiria edo atrakzio parkea? Mozorroak Erreplikanteak: gizakiak baino gizakiago Rachel: hiper-emakumea
Denbora kontzepzioa erreplikantee: orainaldi perpetuoa Deckard: orainaldiari uko (eta etorkizunari)
PastitxeaL.A.: hiri konfigurazio hibridoaSebastian: panpinak panpin zatiekinGenero pastitxea: zientzi fikzioa,
expresionismoa, film noir, zine erlijiosoa…
Intertestualitatea“Metropolis”
Parodia
Tongue-in-cheekZinea egiten ari gara eta dena da gezurrahttp://youtube.com/watch?v=UrOITkvDV5Y&feature=related
Ezer ezin da seriotan hartuGoreSpoof movie
Simulakroa
http://youtube.com/watch?v=BZbZc5tTTmc
Nostalgia
http://youtube.com/watch?v=K2dTlYAQRf0