DIAGNOSTIKOA...erabilita eta haien ahalmen politikoa eta inpaktua areagotua. Zentzu horretan, kultur...

www.vitoria-gasteiz.org/kulturaplana 1

Kulturaren Plan Estrategikoa VITORIA-GASTEIZKO UDALA

DIAGNOSTIKOA

Vitoria-Gasteiz, 2017ko maiatzaren 5a


AURKIBIDEA

1 SARRERA .............................................................................................................. 3

1.1 GUZTION PLANA, GUZTION ARTEAN EGINA ............................................................................. 4

1.2 PROZESUAREN FASEAK ............................................................................................................. 4

1.3 DIAGNOSTIKO TXOSTENAREN AURKEZPENA ............................................................................ 6

2 TESTUINGURU OROKORRA .................................................................................. 7

2.1 VITORIA-GASTEIZKO HIRIA ........................................................................................................ 7

2.2 INGURUKO KULTURA PLANAK ................................................................................................ 12

2.3 KULTURAREN JOERA GLOBALAK ............................................................................................. 14

2.4 TOKIKO KULTUR EREMUKO KEZKAK ....................................................................................... 15

2.5 TESTUINGURUAREN ANALISIAREN ONDORIOAK .................................................................... 16

3 ANALISIA: KULTURA ZERBITZUA ......................................................................... 18

3.1 KULTURA ZERBITZUAREN HELBURUAK ETA ANTOLAKETA ..................................................... 18

3.2 UNITATEEN HELBURUAK ETA LAN ILDOAK ............................................................................. 19

3.3 KULTURAKO AURREKONTUAK ETA GASTUAK ......................................................................... 24

3.4 ELKARRIZKETETAN JASOTAKO IRITZIAK .................................................................................. 26

4 ANALISIA: KULTURA GASTEIZEN ......................................................................... 29

4.1 ANALISIA SEKTOREKA .............................................................................................................. 29

4.2 ANALISIA GAIKA ...................................................................................................................... 37

5 DIAGNOSTIKOAREN ITXIERA .............................................................................. 44


1 SARRERA Vitoria-Gasteiz gero eta hiri konplexuagoa eta aldakorragoa da. Europako beste hiri askok bezala, aldaketa prozesuak bizitzen ari da, migrazio berriek, eraldaketa ekonomikoek, globalizazioari lotutako fenomenoek eta ingurumeneko arazoek baldintzatuta. Informazioaren eta komunikazioaren teknologiek gizarte paradigma berriak eratzen dituzte, mugikortasun elementu berriekin, hau da, egonkorrak izan diren testuinguru sozialak eraldatzen dituzten elementuekin. Aldaketaren faktore horiek premia eta erronka berriak eragiten dituzte, eta hiria aukeren agerleku bihurtzen dute, baina ordura arte ezagutzen ez ziren arazoen agerleku ere bai. Kultura ez dago Gasteizko gizartea urtetan esperimentatzen ari den aldaketa horien eraginpetik kanpo. Paraleloki, hiriko kultura eboluzionatu eta eraldatu ere egin da eta, beraz, premia berriak ditu, gogoeta egitera eramaten gaituztenak eta administrazio publikoen esku hartzea behar dutenak.

Esku hartze publikoak ezinbesteko baldintzatzat ezarri behar du aurretik debate eta partaidetza prozesu bat egotea kultur politikak definitu, gauzatu eta ebaluatzeko. Hiriko kulturaren Plan Estrategikoa lantzeko prozesuaren barruan, Vitoria-Gasteizko Udalak hiritarrei irekitako parte hartze eredu baten alde egin du, hiriko kultur eragile publiko, pribatu zein elkarteko guztien iritzia jaso ahal izateko, dela saio presentzialen bitartez, dela bide digitalen bitartez. Zentzu horretan, Planaren diagnostiko fasean inplikatu dira –eta gainerako faseetan ere presente egongo dira – hiriko hainbat kultur eragile, hala nola Mahaia, Karraskan, Eskena. Kultur diziplina guztietako erakundeak eta pertsonak maila indibidualean ere inplikatu dira.

Elkarlan globala, multi-eragilea, kulturaren garapena zaintzeko mekanismorik egokientzat agertzen da, kulturaren garapena hiritarren bizi kalitatea hobetzeko sine quae non baldintza baita. Etorkizuneko errealitateak iragartzeari aurrea hartzen zaio, eta hirian elkarbizitza ingurunea eta kultur aberastasuneko ingurunea sortzeko esku hartzen da, Gasteizko hiritar guztien ongizatea errazteko. Era berean, hiri analisirako eta planeamendurako tresnak, orientazio estrategiko bat, ikuspegi bateratua eta koherentzia sortzen dituzte, erabakitzen diren neurriak, ekintzak eta politikak ikuspegi global batetik uztartu ahal izateko, batez ere administrazio publikoak erabakitakoak, baina sektore pribatuak eta elkarteek erabakitakoak ere bai. Horrela, agenteak sartzen dira planaren lidergoan, gobernantza forma berriak erabilita eta haien ahalmen politikoa eta inpaktua areagotua.

Zentzu horretan, kultur politikak kontrapisua izan beharko lirateke kultura banalizatzeko joeren, eduki artistikoak entretenimendurako edukiekin ordezkatzeko erabaki aldebakarrekoaren eta hedapen kanalak erabat hartzen dituzten eta eduki kulturalak mugatzen dituzten industria multinazional mediatikoen agerpenaren aurrean. Arrazoi hori dela eta, kultur politikak hiriko proiektu gisa garatu behar dira, Gasteizko kulturan interakzioan ari diren hiritar guztiekin, erakundeekin eta sektoreekin partekatuta, ezinbestean.

Kultura eraikitzeko partaidetza prozesuek hiri eredu partekatu eratzen dute; azken finean, hiriak berak egindako eraikuntzak dira, ikuspegi integral, estrategiko eta planifikatzaile batetik egindako eraikuntzak. Kultura, beraz, hiria ezinbestez eraldatzen duen atributua da, balio demokratikoekin eta elkarbizitzako balioekin batera doan atributua. Balio zibikoen sisteman posizio nagusia bete behar du, eta espiritu kritikoan lagundu behar du, baita kultur politikak berak eta errealitate soziala eta ekonomikoa analizatzen eta zalantzan jartzen ere, izan ere, gaur egun, Europa osoan desberdintasunak areagotuz doa eta errealitateak bere profil gizagabeena erakusten du.


1.1 GUZTION PLANA, GUZTION ARTEAN EGINA

Parte hartzea da, zalantzarik gabe, politika publikoetan landu beharreko ardatz nagusietako bat. Alde batetik, hiritarrak direlako Udalak eskaintzen dituen zerbitzu publikoen hartzaileak eta erabiltzaileak; eta, bestetik, hiritarrak direlako, bakarka edo modu antolatuan, komunitatea eraikitzen dutenak edo beste zerbitzu publiko mota batzuk bultzatzen dituztenak.

Planteatu da Vitoria-Gasteizko Kultur Plan Estrategikoa prozesu parte hartzaile baten bitartez lantzea. Prozesua 2017ko urte honetan hasi da jada, eta txosten honetan aurkezten dugu otsailean eta martxoan egin zen diagnostikoaren emaitza. Bizitza publikoan parte hartuz eta bizitza publikoari eraginda eratzen da hiritarraren kontzeptua, eta prozesu honen bitartez horretarako tresnak eskaintzen dira. Gauzak horrela, proiektu honen asmoetako bat da proiektuaren ibilbide osoa bizitza esperientzia izatea parte hartzaileentzat, elkar ezagutzeko eta elkarrengandik ikasteko garatzen ari garen prozesuaren bitartez, ahalduntze eta elkarlanerako uneak eskaintzen baitira.

KULTUR EHUNA: SUBJEKTUA

Kultur ehuna, oro har, hiru segmentutan oinarrituta eratzen da: ekimen publikoak (erakundeak), ekimen pribatua eta hiritarrak. Edozein ekimen publiko edo pribatu ezingo litzateke gauzatu hiritarren partaidetzarik eta ekimenik gabe; horregatik, Vitoria-Gasteizko Kultur Plan Estrategikoa lantzeko prozesu honen asmoa da agente guztien arteko elkarlanari eragitea.

1.2 PROZESUAREN FASEAK

Hurrengo irudian Planaren lanketan parte hartzeko prozesuaren faseak irudikatzen dira:

1.irudia: Plan Estrategikoa egiteko parte hartze prozesuaren faseak

Kultur eragileekin egiten diren lan saio presentzialak dira lanketa prozesuan parte hartzeko tresna nagusiak. Bilera horiek otsailean hasi ziren, diagnostiko fasean.

Otsailean eta martxoan zehar egin den diagnostiko fasearen helburu nagusia izan da Vitoria-Gasteizko kultur errealitatearen analisia egitea, hiriko kultur eragileekin batera, eta bilerak hiritar guztientzat irekita egonda. Egoeraren analisiaren emaitza bezain garrantzitsua izan da pertsonen partaidetzarako eta inplikaziorako prozesua; izan ere, beste diziplina edo ekimen batzuk hobeto ezagutzen hasi da, pertsona eta ikuspegi desberdinekin.

Alde batetik, 5 bilera sektorial egin dira:

Otsailak 20: Literatura eta edizioa.

Otsailak 23: Arte eszenikoak (antzerkia eta dantza).

Martxoak 1: Ikus-entzunezkoak eta zinema.

Martxoak 14: Arte plastikoak eta bisualak.

Martxoak 15: Musika.


Helburu nagusiak izan dira sektore bakoitzaren indargune eta ahulgune espezifikoak identifikatzea, hurrengo saioetako aztergaiak identifikatzea, eta agente guztien arteko harremanei eta elkarrizketei ekitea.

Horrez gain, sektoreen arteko 2 bilera egin dira, talde sektorialetan identifikatutako zeharkako gaiak edo gai komunak lantzeko, bai eta eztabaida gehien piztu duten gaiak lantzeko ere.

Sektoreen arteko bileretan, landutako eremu edo gaien egoera aztertzea ez ezik, sektoreen arteko harremanak hobetzea eta sektoreak hobeto elkar ezagutzea izan da helburua, haien artean sinergia eta sare berriak sortzeko.

Saioetarako gonbidapena

Vitoria-Gasteizko kultur sektoreari garatu beharreko prozesuari eta bilerei buruzko informazioa emateko, gonbidapena bidali zaie, posta elektroniko bidez, hiriko Udalaren datu baseetan dauden 250 kontakturi. Bilera guztiak irekiak zirenez, eskatu da gonbidapena kultur agenteen artean eta interesa eduki zezaketen pertsonen artean ahalik eta gehien zabaltzea, izan ere, Udalak ez baitu hiriko kultur espektro osoko kontaktu zehatzak. Horretaz aparte, azpimarratzekoa da prozesuaren informazioa, edukiak eta xehetasunak eskuratzeko eta zabaltzeko erreferentzia udalaren web orria dela.

Elkarrizketak udal teknikariekin

Lan saio irekiak egiten ziren une berean, Udaleko teknikari batzuk elkarrizketatu dira, Vitoria-Gasteizko Udalaren kultur jardueraren gaineko analisi zehatzagoa egiteko. Alde batetik, Kultura Sailaren unitate hauetako teknikariak elkarrizketatu dira:

Kultur ekintza. Gizarte Etxeetako Kultur Jarduerak. Antzoki Sarea. Artxiboa. Folklore Akademia. Musika Banda. Montehermoso Euskararen Etxea.


Horrez gain, eta diagnostiko osotuagoa egin ahal izateko, kultur jarduerak garatzen dituzten beste sail batzuetako arduradunak elkarrizketatu dira:

Alkatetzaren Saila: Gazteria, Elkarbizitza, Euskara, Berdintasuna, Hiritarrentzako Informazioa eta Laguntza (Edukiak).

Parte hartzearen eta Gizarte Etxeen Departamendua: Gizarte Etxeen Zerbitzua, Hiritarren Parte hartzerako Zerbitzua.

Ekonomia Sustapenerako Departamendua.

Egindako bilera eta elkarrizketen bitartez lortutako informazioarekin, eta Udalaren eta Kulturaren Euskal Behatokiaren txostenak eta datuak aztertu ondoren, diagnostiko txosten hau prestatu dugu.

HURRENGO FASEAK: DISEINUA ETA EMAITZAK PRESTATZEA

Diseinu faseko bilerak ere sektoreen artekoak izango dira, hau da, proposatzen diren 3 bilera presentzialetan parte hartzen duten agente eta pertsona guztien artean sortuko da plana. Asmoa da "Sektore" deiturikoen artean ezartzen diren hesiak ezabatzea edo lausotzea, batzuetan hesi zurrunak baitira, nahiz eta testu eta prozesu honetan ere “sektoreak” aipatzen jarraitzen dugun. Gizarte honetan, non etiketak eta sailkapenak erabat ohikoak diren, kulturak proposamen, adierazpide eta eremu desberdinen arteko kanalak eta loturak sortu behar ditu, sorkuntza eta berrikuntza errazagoak izan daitezen.

Plana asmatzeko eta diseinatzeko saioen aurretik, Jardunaldi Ireki bat egingo da kultur politiken gainean eta kultur eragileen eta administrazioaren arteko lankidetzaren gainean. Hainbat hizlari egongo dira bertan, beren ikuspuntuak eta perspektibak erakusten, gure iritziak osatu eta ideia berriak barneratu ahal izan ditzagun.

Emaitzen fasean, Vitoria-Gasteizko Kultur Plan Estrategikoa idatziko da, diseinuan egindako bilerak abiapuntutzat hartuta. Bisioa, helburu estrategikoak, estrategiak, lan ildoak, programak eta lehentasunak proposatuko dira, besteak beste. Eta kultur eragileen eta interesa duten pertsonen ekarpenak biltzeko hainbat bide irekiko dira.

Azarotik aurrera, Udalak Plana baliozkotuko du, eta planaren ezarpenerako tresnak planteatuko dira.

PARTE HARTZEKO BESTE BIDE BATZUK

Planteatzen da galdetegi bat online jartzea hiritarren esku, maiatzean eta ekainean, diseinu fasean, ideiak eman ditzaten.

1.3 DIAGNOSTIKO TXOSTENAREN AURKEZPENA

Diagnostikoaren txostenean, Vitoria-Gasteizko kulturaren egoeraren analisia aurkezten da, zeina kultur eragileekin egin diren saio presentzialekin, udaleko teknikariei egindako elkarrizketekin eta Udalaren eta Kulturaren Euskal Behatokiaren datuen txostenak aztertuz egin baita.

Hasteko, gauden testuinguru orokorra aztertzen da, hau da, kanpoko testuingurua edo gure kultur jardueraren egunerokoan eragina duten gizartearen alderdirik orokorrenak. Lanaren fase honetarako, Udalaren eta Kulturaren Euskal Behatokiaren txostenak eta datuak izan dira informazio iturria. Txostenak eta datuak dagokien atalean daude aipatuta.

Bigarrenik eta bukatzeko, Vitoria-Gasteizko kultur eremuak bere barruan hartzen duen testuingurua analizatzen da. Bi zatik osatuta dago: Udalaren kultur jardueraren analisia, batetik, txostenetatik eta teknikariei egindako elkarrizketetatik ateratako datuekin; eta kultur eragileen analisia, bestetik, saio presentzialetan bildutako informazioarekin.


2 TESTUINGURU OROKORRA Atal honetan ingurune edo testuinguru orokor hurbilena analizatzen da, hiriko kultur jardueretan eragina eduki dezaten alderdiak identifikatzeko edo planaren gaineko erabakietan edo ideietan lagundu dezaketen datuak biltzeko. 4 atal aurkezten dira: Hiriaren gaineko datu orokorrak (jarduera ekonomikoa eta kulturala, besteak beste); inguruneko kultur planak; kultur joera globalak; eta tokiko kultur eremuan dauden kezkak.

2.1 VITORIA-GASTEIZKO HIRIA

2.1.1 Kokapena eta biztanleria

Historia bizia duen hiria da, eta hori bere monumentu ondare baliotsuan nabarmentzen da. 247.820 biztanle ditu (Vitoria-Gasteizko Udala, 2017), eta horietatik %48,6k euskaraz hitz egin edo euskara ulertzen du:

2. eta 3.irudia: Gasteizko euskararen ezagutzaren portzentajearen garapena eta euskaldunen portzentajea.

Iturria: Euskararen Datu Basea, Soziolinguitika Klusterra, 2011

4.irudia: Vitoria-Gasteizko biztanleriaren bilakaera

Iturria: Vitoria-Gasteizko Udala, 2017

Biztanleak Joera


2.1.2 Hiriaren jarduera ekonomikoa

Hiria, administrazio eta zerbitzu funtzioak zituen hiri txiki bat izatetik industria gune oparo bat izatera igaro zen, 52.000 biztanle edukitzetik 190.000 biztanle edukitzera ere igarota, 1950etik 1980ra arteko urteetan. Hazkunde hori dena immigrazioagatik izan zen, nagusiki. Gaur egun, Vitoria-Gasteizek hainbat enpresa multinazional ditu bere lurretan, hala nola Mercedes Benz eta Michelin, bai eta multinazional horiek hornitzen dituzten bertako enpresak ere.

Horrez gain, 1980an Vitoria-Gasteiz Euskal Autonomia Erkidegoko hiriburu izendatzeak lagundu zuen hirugarren sektorea areagotzen, gaur egun hirian sektore nagusia izateraino, nagusiki merkataritzan eta jarduera administratiboetan diharduelarik.

2.1.3 Sektore ekonomiko-kulturala

Atal honetan aurkezten diren datuak eskuratzeko, Kulturaren Euskal Behatokiaren txosten hauek aztertu dira:

EAEko kultura-arloko enpresen, enpleguaren eta lan-merkatuaren analisia, 2016 Finantzaketa eta gastu publikoa kulturan - EAE, 2014

2.1.3.1 Kultur enpresen ehunaren joerak

Hauek dira kultur eremuan aintzat hartu diren jarduera ekonomikoak:

Diseinu, sormen, arte eta ikuskizunen jarduerak. Kultur produktuen merkataritza. Arte grafikoak eta grabatutako euskarrien erreprodukzioa. Zinematografia, bideo, irrati, telebista eta musika edizio jarduerak. Argazkigintza jarduerak. Liburuen argitalpena, egunkariak, artxiboak, museoak eta beste kultur jarduera batzuk. Albiste agentzien jarduerak. Irudi eta soinuko euskarriak eta aparatuak zein musika instrumentuak egitea.

Hurrengo grafikoak aztertzen baditugu, ikusten dugu nola kulturaren sektorearen pisua EAEko enpresa kopuru osoarekiko mantendu egiten den, aztertutako aldian aldaketa txikiekin, nahiz eta 1.027 enpresa gutxiago kontabilizatu.

5.irudia: kultur enpresen kopuruaren eta enpresa kopuru osoarekiko portzentajearen bilakaera (2009 - 2014). Iturria: EAEko kultura-arloko enpresen, enpleguaren eta lan-merkatuaren analisia, 2016


6.irudia: Kultur enpresen kopuruaren bilakaera Lurralde Historikoen arabera (2009-2014). Balio absolutuak.

Iturria: EAEko kultura-arloko enpresen, enpleguaren eta lan-merkatuaren analisia, 2016

7.irudia: Kultur enpresak jarduera ekonomiko nagusiaren arabera (2014).


2.1.3.2 Kultur eta sorkuntza enpresen ehunaren joerak

Kultur eta Sorkuntza Industriak dira helburu ekonomikoekin eta, UNCTAD1 kategoriaren arabera, enpresa egitura bat edo bestea erabiliz jarduera kultural eta sortzaileak garatzen dituzten pertsonak eta erakundeak. Horrenbestez, atal honetan jarduera ekonomiko hauen analisia gehitu zaie aurreko atalean jada aipatu diren jarduerei:

Bideo jokoak. Arkitektura. Publizitatea.

1 United Nations Conference on Trade and Development (Komertzio eta Garapenari buruzko Nazio Batuen Konferentzia)


Itzulpengintza eta interpretazioa. Kultur hezkuntza.

Hurrengo taulan ikusi dezakegu Kultur eta Sorkuntza Industrien sektorearekin lotura duten enpresen kopuru osoa, balio absolutuetan eta herrialdekako sailkapena:

8.irudia:KSIko enpresa kopuru osoa eta enpresa kopuruarekiko portzentajea (2013 - 2014) Iturria: EAEko kultura-arloko enpresen, enpleguaren eta lan-merkatuaren analisia, 2016

9.irudia: kultura eta sormen enpresen ratioa 100.000 biztanleko (2013 - 2014) Iturria: EAEko kultura-arloko enpresen, enpleguaren eta lan-merkatuaren analisia, 2016

10.irudia: kultur eta sorkuntza eremuetako jarduera ekonomikoa duten enpresen banaketa Lurralde Historikoaren arabera (2014)



11.irudia: Kultur eta sorkuntza enpresak jarduera ekonomiko nagusiaren arabera (2014). Iturria: EAEko kultura-arloko enpresen, enpleguaren eta lan-merkatuaren analisia, 2016

2.1.3.3 Kulturan egindako gastuaren pisu erlatiboa, EAEn

Hurrengo grafikoetan ikusi daiteke administrazio publikoen aurrekontuetan kulturan egindako gastuaren pisu erlatiboa.

12.irudia: kulturan egindako gastua guztizko aurrekontuei dagokienez, administrazio-mailaren arabera (2008-2014). Portzentajeak.

Iturria: Finantzaketa eta gastu publikoa kulturan - EAE, 2014


13.irudia: kulturan egindako gastua udalen guztizko aurrekontuekiko, udalerriaren neurriaren arabera (2008-2014).( %)

Iturria: Finantzaketa eta gastu publikoa kulturan - EAE, 2014

2.2 INGURUKO KULTURA PLANAK

Vitoria-Gasteizko Udalaren zein hiriko kultur eragileen kultur jardueran eraginik handiena eduki dezakete bi plan edo ekimen publikoak analizatu dira:

- Arabako Foru Aldundiaren Kultur Plan Estrategikoa, 2017aren hasieran aurkeztutakoa.

- Kultura Auzolanean: Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren ekimena, 2014-2016 aldirako, barruan 20 kultur proiektu baino gehiago dituena.

2.2.1 ARABAKO FORU ALDUNDIAREN KULTURAREN PLAN ESTRATEGIKOA

Arabako Foru Aldundiak argitaratu berri du, urtarril honetan bertan, 2016ko azken hiletan egiten aritu diren Arabako Kulturaren Plan Estrategikoa. Egokitzat jo dugu atal honetara ekartzea lurralderako diagnostikoaren zati batzuk, gure ondorioetan aintzat hartzeko:

Sektoreak kili-kolo ikusten du bere burua, ziurtasunik eta egonkortasunik gabe, batzuetan prekariotasunean, baina ilusioz eta konpromisoz beterik halere, ez bakarrik bakoitzaren erakundea eta proiektua indartzerakoan, baizik eta Araban kulturaren birbalorazio soziala egiterakoan. (…)

Sektorea, eragile publiko zein pribatuak barne hartzen dituena, bat dator (nahiz eta ñabardura batzuekin) kulturak Araban dituen oinarrizko behar batzuekin:

Eragileen arteko koordinazioa areagotzea (horretarako, halabeharrez, eragileek hobeto identifikatu, ezagutu eta aintzatetsi behar dute elkar, euren tamaina edo presentzia publikoa alde batera utzita).

Eskaintza deszentralizatzea (bai geografikoki bai eragileen aldetik).

Finantzaketa iturri gehiago eta hobeak eskuratzea (ekimenen autonomia eta bideragarritasun ekonomiko handiagoa lortzeko).

Sentsibilizazio handiagoa izatea arteen eta kulturaren aurrean (eremu politiko eta ekonomikoena barne).


Hezkuntza izaerako programak garatzea (hezkuntza formala, ez-formala eta informala barruan sartuz eta eskumenen mugak kontuan hartuz).

Kultur politiken epe laburreko, norabide bakarreko ikuspegi efektista eta instrumentala gainditzea (gehienetan esplizituak ez direnak).

Sektoreko eragile aktiboei (eremu askotan jarduten dutenak eta sentsibilitate oso ezberdinak dituztenak) entzutea eta parte hartzeko bideak eskaini, horrek guztiak erabakiak hartzeko lagundu ahal izateko.

Sektorearen kualifikazio altuagoa, proiektuen eta erakundeen kudeaketari dagokionez.

Eraikuntzaren oinarri gisa har daitezkeen potentzialtasunak antzeman dira: sektorearen aberastasuna eta aniztasuna; sektoreak duen gaitasuna, hobetzeko aukera dagoen arren, antolatzeko eta proposamenak egiteko; egitura eta azpiegitura egokiak egotea (salbuespenak salbuespen); lurraldearen tamaina (txikia izatea eta dena hurbil egotea aukera gisa ikusi behar dugu), (…)

(…) Sektoreak honako hauek azpimarratzen ditu besteak beste: kulturarekiko konpromiso politikoaren gabezia orokorra (…), epe laburreko ikuspegia (…), aurrekontu urriak (…) edo administrazioaren zurruntasuna (…) oztopo diren elementuak antzematen dira.

2.2.2 EUSKO JAURLARITZA: KULTURA AUZOLANEAN

2014-2015 aldian, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak Kultura Auzolanean ekimena jarri zuen abian, 20 proiektu kulturalekin. Ekimenaren helburua zen premia zehatzak taldean lantzea, EAEko hiru lurraldeetako kultur eragileek osatutako lantaldetan, zehazki. Kultur eragileek ere eratutako Kultura Kontseilu batek gainbegiratuko zuen lantalde horien lana. 2016an ekimena lantzen jarraitu zen eta 4 proiektu gehiago jarri ziren abian. Une honetan ez dakigu 2017. urte honek zer ekarriko duen.

Kultura Auzolanean ekimenaren web orriaren arabera, hauek dira definitutako proiektuak eta beraien egoera:

PROIEKTUAK EGOERA

2014

Kulturaren Euskal Behatokia indartzea, jakintza - erreferente den aldetik Eginda

Sorkuntza Fabrikak programaren bideragarritasuna, optimizazioa eta garapena Eginda

Kulturklik proiektuaren (euskal kulturaren atari interaktiboa) garapena Eginda

Eredu eta finantzabideen azterketa eta eskaintza (laguntzen eta diru laguntzen mapa orokorra barne)

Eginda

Kultur ohituren eta kultur kontsumoaren sustapena Proiektuaren lanketa Eginda

Musikaren Bulegoa sortzea Eginda

Antzerkiaren esparruan diru-laguntzen mapa berri bat lantzea / SAREA ereduari buruzko hausnarketa estrategikoa eta egungo egoerara egokitzea

Eginda


PROIEKTUAK EGOERA

Dokumentu Publikoei eta Artxiboei buruzko Legea . Berrikustea eta arautzea. Lege aurreproiektuaren zirriborroa eginda

Euskal Liburutegi Digitala edo elektronikoa . On line mailegu-plataforma garatzea. Eginda

Euskadiko irakurketa publikoko sarea osatzea. Definituta

2015

Politika fiskalak aztertzea kulturaren esparruan Eginda

Euskal artearen emanaldiak, komunikazioa eta zabalkunderako bideak hobetzea Eginda

Teknologia eta formatu berriak ikus-entzunezkoen arloan, negozio eredu berriak. Zinema euskaraz

Lan batzuk eginda daude

Dantza artxiboa garatzea Eginda

Dantza Etxeak Ez da ezagutzen

Liburu sektorearen digitalizatzea eta eskubideen kudeaketa Definituta

Museoen Sarea, zerbitzuak partekatzeko eta lankidetza sustatzeko Definituta

Kultur Ondareari buruzko Legea berritzea Definituta

Ondare Ez-materiala Babesteko Plana (inbentarioa) . Ondare etnografikoa 2016rako

2016

Emakumeek kulturan duten presentzia eta parte hartzea: egoera eta diagnostikoa Ez da ezagutzen

Sorkuntzarako eta bitartekotzarako guneak EAEn: Egituraketa eta koordinazioa Ez da ezagutzen

Bibliografia nazionala Ez da ezagutzen

Ondare ez-materialaren plana Ez da ezagutzen

2.3 KULTURAREN JOERA GLOBALAK

2.3.1 Kultura eta mundializazioa

Populazioaren mugimenduak ebidentzia dira eguneroko errealitatean. Gero eta jende gehiago dago munduko beste hiri batzuekin lotura sendoak dituena, sarritan bere jaiolekuarekin, baina aurretik bizi izandako beste leku batzuekin eta senideak edo lagunak bizi diren hiriekin ere bai. Mugikortasunak eta migrazioek behartzen dute kulturarteko elkarrizketaren gaineko erronkak tokiko eskalara ekartzera. Handituz doan aniztasun honek imajinarioak eta tokiko politikak birplanteatzera eramaten gaitu, eta biztanle berriak bertan txertatzera ere bai.


2.3.2 Mundua gero eta hiritarragoa

Biztanleria oraindik ere hiriguneetan kontzentratzen da, bai garatzen ari diren munduko metropoli handietan bai herrialde aberatsetan. Paraleloki, eta inoiz baino gehiago, biztanleek gobernu hurbilak eskatzen dituzte, demokraziarekin arduratsuak eta beren zerbitzuetan efizienteak diren gobernuak.

2.3.3 Kulturaren plangintza tokiko eta eskualdeko gobernuetan

Azken hamarkadan ikusten ari denez, joera garbia dago kultur plan estrategikoak eta kultur proiektu estrategikoak diseinatzeko, bai tokiko gobernuetan bai eskualdeko gobernuetan, eta gobernu estataletan ere bai, eta diseinatu, gainera, modu parte hartzailean edo parte hartzaile izateko asmo garbiarekin. Horren adibide dira Eusko Jaurlaritzak abian jarritako Kultura Plan ugariak eta Kultura Auzolanean programa, Arabako Foru Aldundiaren Kulturaren Plan Estrategikoa, edo Nafarroako Kulturaren Plan Estrategikoaren diseinua, hurbileko inguruneari erreparatuta, eta Madrileko Udalaren Kulturaren Plan Estrategikoa (Espainia), modu parte hartzailean landua, edo Bartzelonako Udalak (Katalunia), Zaragozakoak eta Burgosekoak (Espainia) garatutako kulturaren plan estrategikoak.

2.3.4 Kultur eta Sorkuntza Industrien garrantzia gero eta handiagoa Europan

Azken urteetan Kultur eta Sorkuntza Industrien garrantzi ekonomiko eta soziala handituz joan da Europan, bai estatu mailan bai eskualde mailan, eta hori garbi ikusten da hirietan eta haien SmartCity eta SmartCulture politika berrietan. Ustez, Kultur eta Sorkuntza Industriek ekonomia industrialetik ezagutzaren ekonomiara arteko trantsizioa gidatu behar dute, eta, horren harira, Europako hiri batzuetan hainbat proiektu garatzen ari dira, tartean Genovako Hiri Sortzailea (Italia), bereziki sormen industriei heltzen diena; Creative City Challenge proiektua (CCC), Ipar Itsasoko eskualdeko hiri guztietakoa dena; edo Creative Growth proiektua, Europako lehiakortasuna areagotzea eta eskualdeetako hazkunde ekonomikoa bizkortzea helburu duena, sormenaren sektorea garatuz, negozio sektore berri gisa eta ezagutzaren ekonomia berriaren eragile gako gisa.

2.3.5 Kulturaren mezenasgoa

Sarritan, kulturaren mezenasgoa kulturaren sektorearen salbamendu taula gisa aurkezten da, baina ikerketa berriek azpimarratzen dituzte, baita ere, mezenasgoak gabeziak eta arriskuak ere badituela. Alternativas Fundazioak eta SGAE Fundazioak egindako “El modelo Español de financiación de las artes y la cultura en el contexto Europeo (2014)” txostenak, esaterako, hori nabarmentzen du. Zehazki finantzaketa bide publikoa defendatzen du, non “mezenasgoa osagarria izango baita eta ez, ordea, ordezkatzailea, kulturarako %10eko BEZa eskatzeaz gain”. Arrazoietako bat da azkenean Gobernua dela dirua jartzeari eta administratzeari uzten diona, pribatizazioa bultzatzen duelako eta mezenasgoaren bidez sartzen den dirua" bide publikoetatik sartzen dena baino gehiago aldatzen delako, garai onen menpe baitago.

2.4 TOKIKO KULTUR EREMUKO KEZKAK

Artistak, kultur eragileak, bitartekariak, antolatzaileak, sortzaileak, hau da, kulturaren mundua oro har, kezka eta premia batzuk agertzen ari dira Euskal Herrian. Hauek dira kezka eta premia horiek:

2.4.1 Artistak eta kultur eragileak biziraupenean

2008an, krisiarekin batera, artisten eta, oro har, kultur eragileen gabeziak areagotu ziren lan eta bizi baldintzei dagokienez. Espainian, kulturaren sektorea liderra izan da batez besteko soldaten jaitsieran, higiezinen sektorearekin batera. Kultur eragileen atomizazioa konpondu gabeko zerbait da oraindik ere, eta Kulturaren BEZa %21era arte igotzeak ere (orain %10era murritua zenbait eremutan) ez du asko lagundu horretan. Norbanakoaren garrantzia gora doan neurrian –kolektiboan egindakoaren kaltetan izanik–,


boluntariotza eta autokudeaketa gutxitzen ari da kultur elkarte eta taldeetan, eta kulturari eskaintzen zaion arreta eta kulturan egiten den inbertsioa batez ere azken produktura zuzentzen da sarritan, pertsonak kontuan hartu gabe.

2.4.2 Tokiko kulturara hurbiltzea, partaidetza, iraunkortasuna eta kulturarako

eskubide unibertsala

Dirudienez, produktu eta ikuskizunen politikak amaitzen ari dira, eta kultura zenbaki txikitan eta irizpide kualifikatzailetan neurtzen hasi da, neurri handian, krisi sozioekonomikoagatik eta aurrekontuen eta sarrera finantzarioen jaitsieragatik. Tokiko politikak, artista eta eragileekiko harremanak, kokudeaketa eta hiritarren parte hartzea, eta kultura iraunkorraren aldeko apustua nabarmenak dira giroan. Tokiko kulturaren sustapenak, neurri handian, kulturarako eskubide unibertsala, iraunkortasuna eta kultur proiektuak gizartera bueltatzea bermatzen lagunduko du, eta eskaerari erantzuten dion eskaintza egiten eta alderantziz ere, proiektuetan eta kultur eskaintzetan hiritarren inplikazioa lortzeaz gain.

2.4.3 Kultur heziketa

Artistek eta kultur eragileek diotenez, Euskal Herrian ez dago ez prestakuntzarik, ez ezagutzarik, ez eta irizpiderik ere. Hezkuntzan, kultur ezagutza eta balioen transmisioa bigarren hezkuntzan eteten da berez, orduan desagertzen baitira ia erabat kultur alorreko irakasgaiak, eta gerora hori nabaritzen da, ez baitago ez publikorik, ez boluntariorik, ez erabiltzailerik. Pertsonek kultura eta kritika garapen pertsonalerako, kolektiborako eta sozialerako bidetzat hartu beharko lukete, eta kontzientzia hartzea eta sentsibilizazioa zeregin neketsuak dira jada heldu garenean.

2.4.4 Kezka berezia euskal kulturaz

Adierazgarria da 2014an artisten eta kultur eragileen sare bat eratu izana. “Guk Geure Kulturaz” izena du sareak, eta kezkatuta daude euskal kulturak duen ikusgarritasun txikiaz eta sortzaileek eta euskal kulturaren munduan diharduten pertsonen egoeraz, kultura global batzuekin alderatuta baldintza minoritarioetan baitaude. Izan ere, haiek ia berez sustatzen dira, internet bidez. Proposatu dute, besteak beste, tokiko kulturaren garapenerako estrategia publikoak edukitzea, Kulturaren Kluster bat sortzea, erabaki eremuak egotea, eta sareak eta guneak eratzea. 2016an urteroko jardunaldiak antolatzen hasi dira, beraz, esan dezakegu euskal kulturaren eragileak ahalduntzeko ekimen garbia dela.

2.5 TESTUINGURUAREN ANALISIAREN ONDORIOAK

Vitoria-Gasteiz 247.000 biztanle dituen hiria da eta merkataritzan eta administrazio jardueretan zentratuta dago, eta kulturaren aldeko apustua egiten eta proposamenak sortzen jarraitzen du, dauden datuak oso aldekoak ez badira ere. Hori da atera daitekeen ondorio nagusia; halere, ondoren aurkeztuko dizkizuegu beste ondorio zehatzago batzuk.

Ia biztanleen erdiak (%48,5) euskaraz hitz egiten du edo euskara ulertzen du (2011; 2017an datu berriak argitaratuko dira). Kontuan izanik portzentaje horren joera handitzea dela, pentsatu dezakegu hurrengo datua ere altuagoa izango dela. Beraz, euskarazko kultur jardueren publiko potentziala ere handitzen joango da eta euskarazko kultur eskaintza handitzeko aukera areagotuko da.

Kultura migratzaileen eragina nabarmena da hiriko eguneroko bizitzan. Gaur gaurkoz kultura desberdinen arteko elkarbizitza, haietako bakoitzaren garapena eta integrazioa, eta kultura bakoitzaren ezaugarriak berrikuntza eta fusio iturri gisa hartzen dira, Vitoria-Gasteizko bizitza kulturala eta soziala aberastu dezaketen heinean.


Kultur eremuko enpresa kopurua, bai EAEn bai Araban, nabarmen jaitsi da 2009-2014 aldian.

Zehazki, 1027 eta 145 enpresa gutxiago dira, EAEn eta Araban, hurrenez hurren. EAEn 6350 kultur enpresa zeuden eta Araban, berriz, 736. Datua portzentajeetan hau da: EAEko kultur enpresen %16k ateak itxi zituzten denbora tarte horretan, eta Araban, berriz, %19,7k itxi zituzten. 2008az geroztik bizi dugun krisi ekonomikoak eta sozialak eragin berezia izan du sektorean, eta horretarako hainbat arrazoi daude: aurrekontu publikoen murrizketak, BEZaren igoera %21eraino, hiritarren erosketa ahalmenaren jaitsiera…

Kultur sektoreari sorkuntzaren sektorea deitutakoa gehitzen badiogu, datuak aldatu egiten dira

(2013ko eta 2014ko datuak baino ez daude). 2013an, Araban zeuden kultur enpresak eta sorkuntzakoak 1321 ziren, eta horietatik 632 kultur sektorekoak (%47,8). 2014an, ordea, 1312 ziren kultur enpresak eta sorkuntzakoak, hau da, jaitsiera txikia gertatu zen; eta, enpresa horietatik 591 ziren kultur sektorekoak soil-soilik (%45). Hau da, 9 enpresa itxi ziren guztira Araban, baina itxi ziren kultur enpresak 41 izan ziren. Sorkuntzako enpresak, berriz, ez ziren itxi, ireki baizik, eta zehazki 32 enpresa berri ireki ziren.

EAEko hiriburuetan, Vitoria-Gasteiz, Donostia eta Bilbon, kulturan egindako gastuaren

portzentajea %9,7an mantendu da 2008-2010 aldian. Esan zitekeen mantentze hori ona dela, baina datu berririk ezean, ezin da bestelako ondoriorik atera.

Arabako Foru Aldundiaren Kulturaren Plan Estrategikoari dagokionez, ondorioa da lurraldeko

kultur sektorea ziurtasunik eta egonkortasunik gabe dagoela, nahiz eta proiektuetan eta erakundeetan indartzen ari eta sozialki errebalorizatzen ari. Azken alderdi positibo hauek ez dira hain nabarmen ikusi Vitoria-Gasteizko Kulturaren Plan Estrategikoaren diagnostiko fasean zehar egin diren bileretan (4.atalean ikusiko dugun moduan), baina baliteke sorkuntzaren sektoreak burua altxatzen laguntzea. Oinarrizko premiei dagokienez, esan daiteke bi analisiak guztiz bat datozela.

Eusko Jaurlaritzako Kultura Auzonalean ekimenak proiektu zehatzak bultzatu nahi ditu

lantaldetan. 2014-2016 aldirako programatutako 22 proiektuetatik 12 bukatuta daude (%54,5), 5 bidean daude (%22,7) eta 5 (%22,7) ez dakigu zer fasetan dauden. Bukatutako proiektuen emaitzaren dokumentuak web gunetik deskargatu daitezke (http://kulturaauzolanean.net/) , baina dokumentuez harago ezin dugu proiektuen eraginaz jardun, inplementazioren inguruko informaziorik ez daukagulako.

Kultur joerei eta kultur eremuko kezkei dagokienez, agerikoa da kultur plangintza eta kudeaketa

parte hartzailea dela administrazioek eta kultur eragileek egin beharreko bidea. Hiritarren eskaera izanik administrazioak politika hurbilak eta lokalak garatzea, nabarmen geratzen da tresnak behar direla oreka egon dadin hiritarrek kultur politiketan egiten duten kudeaketa eta partaidetzaren eta kultur eragileen autonomia eta askatasunaren artean. Kultur politika horietan, kultura lokalek eta minorizatuek arreta berezia behar dute, mundu globalizatzaile eta bateratzaile honetan, non kultur aniztasuna eta hizkuntzak berrikuntza eta aberastasun iturriak diren. Kultura eta kultur heziketarako eskubide unibertsalak, halaber, garrantzi berezia hartuko du, ikusita desberdintasun sozialak eta erosketa ahalmenaren jaitsierak kultur garapenaren kontra joan daitezkeela.

http://kulturaauzolanean.net/),web


3 ANALISIA: KULTURA ZERBITZUA 2015ean, Tokiko Gobernuaren aldaketarekin batera, Vitoria-Gasteizko Udalaren antolaketa berregituratu zen oso-osorik. Horrek Kultura, Hezkuntza eta Kirol Sailaren eraketa ekarri zuen, ordura arte beste udal errealitate batzuk (Kultur Plangintzako eta Jaietako Zerbitzua / Hiritarren Zerbitzuetarako Departamentua eta Kirolak) osatzen zituzten zerbitzuak eta unitateak berriro elkartuta.

Atal honetan Kultura Zerbitzuaren analisia baino ez da egin. Batetik, Kultura Zerbitzuko unitateetan eta kultur jardueraren bat edo kulturarekin zerikusia duten jarduerak egiten dituzten udaleko beste sail batzuetan 16 elkarrizketaren bitartez iritziak jaso dira eta, bestetik, hainbat datu aurkeztu dira, esaterako, kultur arloaren aurrekontuen eta inbertsioen bilakaera eta Sailaren helburu eta jardute ildoen aldaketa, besteak beste.

Datu horiek eskuratzeko, informazio iturri hauek erabili dira:

Kultura, Hezkuntza eta Kirol Sailaren 2015eko Oroit-idazkia. Udalaren kulturako aurrekontuen eta gastuen historikoa.

Analisi hau atal hauetan banatuta dago:

1. Kultur Zerbitzuaren helburuak eta antolaketa egitura.

2. Kultur Zerbitzuko unitateen helburuak eta lan ildoak.

3. Kulturako aurrekontuak eta gastuak.

4. Elkarrizketetan jasotako iritziak.

3.1 KULTURA ZERBITZUAREN HELBURUAK ETA ANTOLAKETA

Kultur Zerbitzuaren misioa da kulturak hiria mugiaraztea, azkenean hiri modernoa, berritzailea eta sortzailea izan dadin, hiritarren bizi kalitatea eta garapen pertsonala handitzeko eta kultur sormena bultzatzeko, prestakuntza artisautzakoenetik prestakuntza espezializatuenera.

Hauek dira helburu nagusiak:

• Adierazteko, egiteko, hausnartzeko eta ikasteko modu pertsonal zein kolektibo desberdinak bultzatzea.

• Ekintzak koordinatzea, baliabideak errentagarri egitea eta sinergiak sortzea kultur eragile guztien artean (zerbitzukoak berak, beste sail batzuetakoak, eragile pribatuak, elkarteak, artistak, publikoa, etab)

• Sormenerako, ekoizpenerako, trukerako eta elkarrekin harremanetan egoteko lekuak bilatzea.

• Prestakuntza, sormena, ekoizpena, zabalkundea eta partaidetza bultzatzea eta laguntzea.

• Kultur sektore guztiak laguntzea, desberdintasunak zuzentzea eta pertsona guztiei kulturara iristeko aukerak ematea; kultur sektore guztiak garatzea eta haien artean sinergiak sortzea.

Musika, antzerkia, dantza eta beste espezialitate batzuetan diharduten tokiko kolektiboek Zerbitzuak antolatutako programa askotan parte hartzea ere garrantzitsua izan da, eta, jakina, jarraitu beharreko lan ildoetako bat ere bai.

Funtsezko helburua da hirian erreferente diren hiriko kultur eragileen proiektuak bultzatzea eta laguntzea, dela hitzarmenen bitartez, dela diru laguntzen deialdien bitartez.


KULTURA, HEZKUNTZA ETA KIROL SAILAREN ORGANIGRAMA.

3.2 UNITATEEN HELBURUAK ETA LAN ILDOAK

3.2.1 Kultur Ekintza

Unitate honen helburu nagusietako bat da gune publikoan hainbat kultur ekitaldi garatu, kudeatu eta antolatzea, kultura bere ikuspegi guztietan hiritarrengana hurbilduta, ludikoaz gozatzea sustatuta eta prozesu parte hartzailea bultzatuta.

Era berean, Unitate hau da hiriko kultur eragile ugarik beren proposamenak garatzeko unean Udalean duten erreferentzia, koordinazioa bultzatu eta ahalbidetzen baitu, kolektiboen eta hiritarren garapena optimizatzeko eta errazteko.

Kultur ohiturak ahalbidetzea eta sustatzea hiritarrengan.

Jai ohituren gozamen ludikoaren kultura sutatzea

Hiritarren parte hartzea bultzatzea. Herri kultura eta kultura tradizionala

kontserbatzea, transmititzea eta zabaltzea. Kultur adierazpide berriak sartzea eta

bultzatzea. Udalaren ondare artistikoa zaintzea,

mantentzea eta zabaltzea. Ekintza eta programa guztietan Udalaren

zeharkako planen ildo estrategikoak txertatzea

Formatu handiko kultur ekitaldiak garatzea. Urteko zikloaren jai guztiak antolatzea.

Hiri mailako kultur ekitaldiak osorik kudeatzea, esaterako hauek: Kaldearte, Haurrentzako Gabonetako Ikuskizunak, Kazetaritza kalean…, eta kulturako beste ziklo eta programa batzuk egitea, hala nola Udako Txotxongilo Erakusketak, Dantzaldiak…

Vitoria-Gasteizen urteko zikloaren barruan ospatzen diren jaiak antolatzea, esaterako, Andre Maria Zuriaren jaiak, Olarizuko erromeria, Errege Magoen Kabalgata...

Kultur Zerbitzuak hiriko hainbat kultur eragilerekin abian jartzen dituen kultur proiektuen deialdiak eta hitzarmenak koordinatzea eta kudeatzea.

Udalaren ondare artistikoa aztertzea, eraberritzea, zaintzea eta zabaltzea; kokaleku aldaketak kudeatzea eta datu base operatibo bat sortzea .

Erakunde pribatuek antolatuta hirian egiten diren beste kultur programa handi batzuetan laguntzea eta beste batzuekin batera gestio lanak egitea, hala nola hauek: Azkena Rock Festiva, Jazzaldia… udal plan transbertsal guztiek eta, bereziki, berdintasun, gazteria eta euskara planek Unitate honetarako proposatutako helburu guztiak sartuta.


3.2.2 Gizarte Etxeetako Kultur Jarduerak

Kultur Jardueren Unitateak kultur edukiak dituzten zerbitzuak, programak eta jarduerak eskaintzen ditu gizarte etxeetan, hurbiltasun ideiatik abiatuta, baliozko zerbait eta kultur politikako praktika den heinean, eta genero ikuspegitik. Horretarako, hainbat jardute ildo osagarritara jotzen du:

• Hiriko zonaldeetan, auzoetan eta gizarte etxeetan kultur ekintza deszentralizatuak egiten ditu.

• Gizarte etxeetan egiten den lan koordinatuan eta diziplina askokoan parte hartzen du, hiriak dituen zazpi zonaldeetako lantaldeetan kultur teknikariak sartuz.

• Udalaren Liburutegien Sarea kudeatzen eta bultzatzen du.

Garapen pertsonala sustatzea kulturaren eremuan, ezagutza ahalbidetuta eta sormena sustatuta.

Aisialdi aktibo eta kulturaleko denbora bat bultzatzea gizarte etxearen eremuan eta gizarte etxea kokatuta dagoeneko zonaldean.

Hiritarrek kultur prozesuetan parte hartzea bultzatzea.

Kulturaren garapena bultzatzea, gizarteratzeko eta kohesio sozialerako balioa den heinean.

Artegintzan hasteko ikastaroak Kultur Ikastaroak Gela Irekiak Erakusketak FotoArte Argazki lehiaketa DIBERTIKALE haurrentzako kale ikuskizunak Auzo Eszena Butaka Txikia Kontserbatorioko Kontzertuak Udalaren Liburutegien Sarea.

3.2.3 Udalaren Folklore Akademia

Hauek dira Unitate honen helburu estrategikoak eta zerbitzuak:

Jatorri desberdineko musika eta dantzen mestizajea. aberasteko eta kulturaren garapenerako iturri gisa. Hori da zentroaren helburuetako bat.

Musika eta Dantza tradizionala lantzea, bere zentzu unibertsalean, modu zabalagoan, "euskal" musika eta dantza tradizionalaz ulertzen den horretara mugatu gabe, terminoak dituen konnotazio eta zehaztasunik eza guztiekin.

Bilakaeraren kontzeptua garatzea musika eta dantza tradizionalean.

Inplikazio etengabea garatzea eta erreferente izatea hiriko musika eta dantza tradizionalaren adierazpenetan.

Irakaskuntza. Programa pedagogikoak. Zabalkunderako programak. Andre Maria Zuriaren jaietako

programazioa. Udal txistulari banda.


3.2.4 Artxibo Unitatea

Artxibo Unitateak bildu, antolatu, deskribatu, kontserbatu eta zabaltzen du Vitoria-Gasteizko Udalak ekoizten duen dokumentazioa edo Udalak 1181az geroztik gaur egunera arte garatutako jardueraren gainean beste erakunde batzuek sortutakoa.

Berezko dokumentazio funts horretaz aparte, beste erakunde eta organismo batzuek ekoitzitako funtsak kudeatzen ditu, esaterako hauena:

• Desagertu diren Ariñez, Foronda, Oto eta Mendozako udalenak.

• Gasteizko Umezurtz etxe zaharra.

• Beste erakunde batzuk (Udal epaitegia - partziala-, Auzoak, Kofradiak, Elkarteak) eta tokiko partikularrak.

Udalaren Dokumentazio eta Bibliografia Ondarearen hazkundea, kontserbazioa eta hedapena.

Udalaren kudeaketan laguntzea, Udaleko Departamentuek eta Zerbitzuek eskatzen dituzten dokumentuak eta informazioa emanez.

Udalaren kudeaketa administratiboaren eraginpean dauden hiritarrei zerbitzua ematea, interesatzen zaien dokumentazioa eskuratzea ahalbidetuta.

Kulturaren hedapena, ikertzaileen eta kontsultak egiten dituztenen eskariei erantzunda.

Barrukoak Espedienteak kontsultatzeko aukera

ematea eta maileguan uztea udal bulegoei.

Informazioaren bilaketa. Kanpokoak

Kontsulta egiteko eta ikertzeko gela. Informazio eta aholkularitza

pertsonalizatua. Fotokopiak. Argazkien erreprodukzioak. Bisita gidatuak taldeentzat.


3.2.5 Udal Musika Banda

Vitoria-Gasteizko Udal Musika Bandaren misioa da musika Gasteizko hiritarrengana hurbiltzea eta haiengan musikarekiko zaletasuna bultzatzea.

Goi mailako musika jarduerak programatzea.

Musika etengabe presente egoteaz arduratzea.

Gasteizko eskola umeak musikan parte hartzen hastea bultzatzea.

Aktiboki parte hartzea Gasteizko bizitzaren une garrantzitsu guztietan eta bakoitzean.

Gainerako kultur taldeekin elkarlanean aritzea modu intentsiboan, Vitoria-Gasteizko musika kulturaren dinamizatzaile lanak eginez.

Prestakuntza zentro guztiekin elkarlanean aritzea, hiriko musikaren gainean.

Arabako musika herrikoia bultzatzea eta musikagile arabarren errepertorikoa ezagutaraztea.

Korporazioak behar dituen protokolo ekintzak egitea.

Udalaren Musika Banda osatzen duten langileen Etengabeko Prestakuntza egitea.

Antzeko ezaugarriak dituzten beste talde batzuekin elkarlanak egitea.

Emakume musikagile edo interpretatzaileen sormen lana eta musikaren hedapenerako egindakoa ezagutaraztea.

Gure hiriko interpretatzaileak sustatzea.

Kontzertu pedagogikoak. Zaindariaren jaietako jarduerak. Kontzertuak Arka plazan. Kontzertuak Printzipla Antzokian. Kontzertuak Zahar Egoitzetan eta

Adinekoentzako Gizarte Zentroetan Protokolo ekintzak. Kontzertuak herrietan. Kontzertuak Vitoria-Gasteizko auzoetan. Kontzertuak Kontserbatorioko ikasleekin. Formazio ikastaroak Beste jarduera batzuk (eskola umeei eta

adinekoentzako zentroetan aurkezpenak).

3.2.6 Montehermoso Euskararen Etxea

Montehermoso Kultur Zentroa Vitoria-Gasteizko Udalaren menpe dagoen ekipamendu publiko bat da, eta bere helburua da arte eta kultura garaikidearen sustapena eta hedapena, ikuspegi bikoitzetik. Alde batetik, arteak eta kulturak komunitate kritikoa eta ingurumenarekin konprometitua eratzeko duen garrantzia balioetsita. Eta, bestetik, zentroa ikuspegi honekin bat egiten duten hiriko artistei, kultur eragileei eta eragile sozialei irekita. Horri esker landu ahal izan da hiritarrentzako programa ireki eta integratzaile bat.


Koherentzia eta jarraipena ematea Montehermosoko programa osatzen duten ekintza ugariei.

Programaziorako irizpideak ezartzea, ekintzak eta ekintza horietarako beharrezkoak diren baliabideak fokalizatzen laguntzeko.

Ekintza zehatzak jarduera bakoitzerako ezarritako helburuen arabera ebaluatzea arintzea.

Zentroaren programazioa dauden publiko eta kultur agente guztiei jakinaraztea erraztea, zentroaren eta bertako testuinguruaren arteko harremanak eta uztardura handitzeko, arte eta kultura garaikidea erabiltzaileengana hurbilduz.

Tokiko testuinguruko artista eta kolektiboen erakusketak.

Kultur eta heziketa jarduerak. Dokumentazio Zentroa, funtsen

kontsulta eta mailegua. Jarduera osagarriak.

Ohianeder Euskararen Etxearen programa.

Proiektu artistikoen deialdia.

3.2.7 Antzoki Sarearen Unitatea

Antzokien Sarearen misioa da arte eszenikoen alorreko kultur eskaintza askotarikoa eta kalitatekoa bultzatzea, dela ikuskizunak eta antzezpenari lotutako beste jarduera batzuk programatuz, dela guneak kudeatuz, ahalik eta hiritar gehienengana iristeko eta kultura eszenikoak berez duen balioa emateko.

Askotariko programazioa eta kalitatekoa eskaintzea, irisgarritasunaren ikuspuntutik, hau da, askotariko publikoentzat eta arte eszenikoek bere baitan hartzen dituzten formatu guztietan.

Programazioaz baliatzea kulturarekiko ohituren fidelizazioa lortzeko eta publiko berriak sortzeko.

Antzerkiaz, dantzaz eta musikaz baliatzea, kultura hedatzeko eta kulturan prestatzeko tresna den heinean.

Autoreak, testuak, egungo joerak, askotariko lengoaiak, ekoizpen dramatiko nazionalak eta proposamen internazionalak erakustea.

Publiko eta formatu berrietara irekitzea, antzerki publikoko bokazio garbia baitago.

Udal Sareko antzokietako programazioa: - Neguko eta udaberriko denboraldia,

eta Kontzertu Handien Zikloa. - Udako denboraldia. - Udazkeneko denboraldia eta

Nazioarteko Antzerki Jaialdia. - Gabonetako denboraldia. - Euskadiko Orkestra Sinfonikoa.

Gizarte Etxeetako berezko programazio zikloak.

Tokiko sortzaileentzako laguntza. Beste jarduera batzuk.


3.3 KULTURAKO AURREKONTUAK ETA GASTUAK

Udalaren guztirako aurrekontuen edo kulturako gastuen analisian, ikusten da zer bilakaera izan duten aurrekontuek edo gastu horiek krisi hasi aurretik gaur arte, datuak konparatu, joerak analizatu eta ondorioak atera ahal izateko.

Atal honetan hauen gainean konparatutako datu eta grafiko hauek aurkezten dira:

Udalaren guztirako aurrekontua.

Udalaren guztirako aurrekontuaren xehakapena.

Kulturako gastua guztira.

Kulturako guztirako gastuaren xehakapena.

Kulturako gastua, guztirako aurrekontuaren aldean.

Kulturako gastua biztanleko.

UDALAREN

AURREKONTU

TOTALA II., IV., VI.

KAPITULUETAN

II.KAPITULUA IV.KAPITULUA VI.KAPITULUA II.KAPITULUA IV.KAPITULUA VI.KAPITULUA

Gastu arrunta

ondasun eta

zerbitzuetan

Transferentzia

arruntakInbertsio errealak

Gastu arrunta

ondasun eta

zerbitzuetan

Transferentzia

arruntakInbertsio errealak

2008 325.426.559,58 127.938.763,18 59.809.904,48 137.677.891,92 8.170.161,00 2.996.356,00 696.240,00 11.862.757,00 3,65 50,83 233.399

2009 384.725.140,09 143.525.657,18 72.308.943,30 168.890.539,61 8.626.607,60 2.952.843,00 857.300,00 12.436.750,60 3,23 52,58 236.525

2010 301.525.844,57 137.751.467,56 53.839.895,29 109.934.481,72 8.479.241,60 2.634.188,55 783.800,00 11.897.230,15 3,95 49,70 239.361

2011 286.745.305,30 137.015.591,82 51.873.468,60 97.856.244,88 9.046.422,00 2.479.462,31 734.200,00 12.260.084,31 4,28 50,96 240.580

2012 226.653.102,57 126.424.213,34 39.050.500,31 61.178.388,92 5.829.936,12 1.562.557,51 217.196,92 7.609.690,55 3,36 31,28 243.298

2013 216.859.831,61 128.074.388,61 40.218.218,74 48.567.224,26 5.001.722,00 1.762.067,98 145.181,10 6.908.971,08 3,19 28,53 242.147

2014 228.383.735,96 129.928.060,88 43.092.708,20 55.362.966,88 4.953.574,00 1.702.657,51 104.000,00 6.760.231,51 2,96 27,83 242.924

2015 207.794.137,47 132.858.507,98 37.223.412,80 37.712.216,69 5.151.231,68 1.646.519,91 193.723,96 6.991.475,55 3,36 28,53 245.036

2016 195.533.638,99 123.631.100,82 43.624.015,23 28.278.522,94 5.265.801,20 1.993.000,00 252.624,13 7.511.425,33 3,84 30,53 246.042

2017 206.970.408,15 135.392.296,61 39.996.413,41 31.581.698,13 5.195.401,20 2.005.500,00 211.800,00 7.412.701,20 3,58 29,91 247.820

URTEA

UDALAREN AURREKONTU TOTALAREN

XEHATZEAKULTURAKO GASTUEN XEHATZEA KULTURAKO GASTU TOTALA

GUZTIRA €

GUZTIRA €

II., IV., VI.

KAPITULUAK

Portzentajea

aurrekontu

totalarekiko

(%)

Kulturako

gastua

biztanleko

(€)

VGko

biztanle

kopurua

Iturria: Vitoria-Gasteizko Udalaren urteko aurrekontuak


2008-2017 EPEALDIKO JOERAK


3.4 ELKARRIZKETETAN JASOTAKO IRITZIAK

Martxoaren azken 3 asteetan, Udaleko arlo hauetako teknikariak elkarrizketatu dira, eta guztira 16 elkarrizketa egin:

Kultura Saila

o Kultur Ekintza. o Gizarte Etxeetako Kultur Jarduerak. o Antzoki Sarea. o Artxiboa. o Folklore Akademia. o Musika Banda. o Montehermoso Euskararen Etxea.

Alkatetzaren Saila

o Gazteria o Elkarbizitza o Euskara o Berdintasuna o Hiritarren Informazioa eta Laguntza (Edukiak)

Parte hartzearen eta Gizarte Etxeen Saila

o Gizarte Etxeen Zerbitzua o Herritarren Partaidetzarako Zerbitzua

Elkarrizketa horietan helburu nagusia izan da Udalak dituen kultur politiken gaineko iritziak eta ideiak biltzea, galdera hauei erantzunez:

Zer iritzi duzu Udalak azken urte hauetan izan dituen kultur politiken gainean?

Zure unitatearen zer indargune eta zer ahulgune aipatuko zenituzke?

Zure ustez zein dira, oro har, Vitoria-Gasteizko kultur jardueraren eta bizitzaren indarguneak eta ahulguneak?

Alkatetzaren eta Parte hartzea eta Gizarte Etxeen sailei dagokienez, galderak aldatu dira, sail edo zerbitzu bakoitzaren ikuspegitik erantzun zezaten:

Zer iritzi duzu Udalak azken urte hauetan berdintasunari, gazteriari, euskarari eta beste arlo batzuei lotuta izan dituen kultur politiken gainean?

Berdintasunari, gazteriari, euskarari eta beste arlo batzuei lotuta Kultur Zerbitzuak dituen zer indargune eta zer ahulgune aipatuko zenituzke?

Zure ustez zein dira, oro har, Vitoria-Gasteizko kultur jardueraren eta bizitzaren indarguneak eta ahulguneak berdintasunari, gazteriari, euskarari eta beste arlo batzuei lotuta?

Hurrengo taulan, elkarrizketetan ondorio gisa jasotako iritziak eta gogoetak datoz, ideia komunen laburpen batean.


AHULGUNEAK

Kultur Politikak

Kultur plan baten falta nabaritzen da.

Kultur politikak aurrekontuen oso menpe daude.

Azken urteetan aurrekontuetako partidak murriztu dira; Kulturari ez zaio eman beharko litzaiokeen garrantzia ematen.

Erakusketa politika nagusitzen dira. Azken urteetan asko bultzatu dira jaialdiak, eta ez hainbeste kultura jarduera gisa. Sormena gehiago bultzatu beharko litzateke.

Bertakoa ez da kanpokoa bezainbeste bultzatzen.

Ez dago ez denborarik ez tresnarik gogoeta egiteko. Eguneroko dinamikan murgilduta gaude.

Politikoki asko zuzentzen dela nabaritzen da; batzuetan ekintzak oso instituzionalak dira.

Ez dago elkarlanik eragileekin, erabakietan parte hartu ahal dezaten.

Kultur eragileek ez dute ez laguntza teknikorik ez ekonomikorik, eta ez dute, ezta ere, beste era bateko baliabiderik.

Ez dago baliabiderik hiriko kultur eragileen eskariei erantzuteko.

Lankidetza eta parte hartzea

Harreman eta elkarlan gehiago egon beharko litzateke sailen artean. Dagoen harremana ona da, baina koordinazioa eta elkarlana falta dira.

Ez dago koordinaziorik erakundeen artean: AFA, EJ eta Udala.

Ez da nahiko sakontzen oinarriekiko lankidetzan. Hiritarren eta kultur eragileen partaidetza bultzatzeko premia.

Zaila da auzoetako eragileekin egotea eta haiekin harremanetan jartzea.

Hitzarmenen politika arautu gabe dago.

Hiritarrekiko komunikazioa eta jardueren eta zerbitzuen zabalkundea hobetu beharreko alderdiak dira; publikoarengana iristeko ezintasuna sentitzen da.

Ez dago informatikako ekipamendu egokirik, esaterako, datu baseen kudeaketarako ekipamendurik.

Kultur jarduera

Kultur bizitza zentroan kontzentratzen da; auzoetara zabaltzea falta da.

Azpiegiturak

Azpiegitura eszeniko askoren egoera ez da egokia.

Ez dago entseguetarako edo sormenerako lekurik, abangoardiaren alde eginda.

Gizarte Etxeetako lekuei ez zaie behar besteko probetxua ateratzen.

Sinesgarritasuna eta kontzientzia kulturala

Ez dago kontzientziarik kulturaren garrantziaz, eta kulturan parte hartzearen eta kultur komunitateak sortzearen garrantziaz.

Kultur eragileek eta hiritarrek oro har ez dute sinisten Udalarengan.


POTENTZIALTASUNAK

Kulturaren lanketa zabala dago. Mugimendu etengabea dago eta proposamenak sortzen dira, bai berriak, bai tradizionalak.

Kultur talde eta ekimen pribatu asko dago.

Kultur Zerbitzuak bultzatutako kultur eskaintza eta programazio ugari dago.

Kultur eragileekiko harremana ona da.

Langileek proiektuak lantzeko eta gauzatzeko gogoa dute; kultura lantzeko oso baliabide baliagarriak direla sentitzen dute.

Kultur erabilerarako ekipamendu eta lokal publikoak daude, besteak beste Gizarte Etxeetakoak.

Publikoaren erantzun eta gogobetetze maila handia da.

Kultura gizarteratzeko tresna garrantzitsua da.


4 ANALISIA: KULTURA GASTEIZEN Atal honetan diagnostiko faseko saio presentzialetan kultur eragileen zein administrazioen gainean eta kultur eremuaren gainean oro har jasotako iritziak bildu eta aztertu ditugu.

4.1 ANALISIA SEKTOREKA

Bilera sektorialetan, helburu nagusiak izan dira hurrengo bileretan landu beharreko gaiak identifikatzea, sektore bakoitzaren berezko indarguneak eta ahulguneak antzematea eta eragileen arteko harremanei eta elkarrizketei ekitea.

Sarreran aipatzen genuen moduan, 5 saio presentzial egin dira, 2na ordukoak.

DATA ORDUA LEKUA SEKTOREA ASISTENTZIA

Otsailak 20 18:30-20:30 Simone de Beauvoir Elkarteen Etxea

Literatura eta edizioa 4

Otsailak 23 18:30-20:30 Europa Biltzar Jauregia Arte eszenikoak (antzerkia eta dantza)

16

Martxoak 1 18:30-20:30 Simone de Beauvoir Elkarteen Etxea

Ikus-entzunezkoak eta zinema

20

Martxoak 14 18:30-20:30 Europa Biltzar Jauregia Arte plastikoak eta bisualak

15

Martxoak 15 18:30-20:30 Europa Biltzar Jauregia Musika 20

GUZTIRA 75

Sektorekako analisiaren atal honetan, sektore bakoitzaren egoeraren gainean lortutako iritzien laburpena egiten da, alderdi positiboak (indarguneak) eta hobetu beharreko alderdiak (ahulguneak) adieraziz. Horretaz aparte, sektoreen arteko ideia komunak eta sektore bakoitzaren premia espezifikoak aurkezten dira. Saiatu gara aipamenak ahalik eta gehien bat etortzea saioetan esandakoarekin.


4.1.1 Arte eszenikoak


4.1.2 Arte plastikoak eta bisualak


4.1.3 Literatura


4.1.4 Ikus-entzunezkoak


4.1.5 Musika


4.1.6 Sektoreen gaineko debatearen ondorioak

Kontuan izanda sektore taldeka egindako debateen helburuetako bat hurrengo saioetan landu beharreko gaiak identifikatzea zela, lehen puntu moduan aurkeztu dugu aztertutako 5 sektoreen indargune eta ahulgune komunen laburpena (ñabardurekin eta salbuespenekin), kulturaren balio kateko fase orokorren arabera sailkatuta:

INDARGUNE KOMUNAK AHULGUNE KOMUNAK

PRESTAKUNTZA

Badago prestakuntzako eskaintza eta eskaria. Heziketa programak eta artistentzako tresnak falta dira.

SORKUNTZA - EKOIZPENA

Sortzaile eta eragile asko dago oro har, aniztasuna, estilo eta formatu ugari, adin tarte guztietakoak.

Proiektu berri asko, espazio txikiak eta autokudeatuak. Boluntariotza.

Artisten eta kultur eragileen atomizazioa, koordinaziorik gabe eta talde lanik gabe, orokorrean.

Duintasunik eta profesionaltasunik eza; sorkuntzaren profesionaltasunik ez; lan irteerarik edo lanposturik ez hainbeste sortzailerentzat.

HEDAPENA - ERAKUSKETA

Leku eta azpiegitura asko erabilgarri, erakusketetarako edo sorkuntza, erakusketa eta proiekziorako.

Kultur eskaintza zabala, askotariko programazioa eta programazio anitza.

Koordinaziorik eta konexiorik ez gune eta azpiegituren artean.

Tokiko sorkuntzarik eta ekoizpenik ez programazioan.

Kulturaren ikusgarritasun falta, eta kulturaren balioespenik eta presentziarik ez kalean. Ez da lotzen kultura hiriaren irudiari.

Kulturaren eskuragarritasuna: prezioen politika justua, guneen irisgarritasuna, ordutegiak, eta kontziliazioa.

PUBLIKOAK – OHITURAK - MERKATUA

Publikoa badago eta publiko potentziala ere bai, ohiturekin.

Zailtasunak eta baliabiderik ez publikora iristeko eta sorkuntza eta publikoaren partaidetza eta inplikazioa bultzatzeko. Publiko oso espezializatua eta espezifikoa.

Kontzientziarik eta kultur heziketarik ez.

POLITIKA PUBLIKOAK

Kulturako inbertsioak eta baliabideak urriak eta gainbeheran: aurrekontuak, programak…Daudenak gaizki erabiliak daude.

Desberdintasunak euskarazko eta gaztelaniazko kulturaren artean, fase guztietan eta kultur jardueraren alderdi guztietan.

Ez dago elkarlanik eta koordinaziorik Udalaren, AFAren eta Eusko Jaurlaritzaren artean.

Ahalmen hauek, neurri handian, Vitoria-Gasteizen kultura bizia eta sortzailea izateko palankak izan litezke; beraz, oso kontuan hartzekoak Plan Estrategikoaren ildo estrategikoak proposatzeko orduan.


SEKTORE BAKOITZAREN PREMIA ESPEZIFIKOAK

Bigarrenik, bilera sektorialetan planteatutako bigarren helburuaren arabera, sektore bakoitzaren premia espezifikoak aurkezten dira. Aurreko orrialdeko premia komunak ez dira berriro aipatu.

Arte eszenikoak

Antzerki Eskolaren eta beste gune batzuen arteko deskonexioa Azpiegitura urriak. Sorkuntzarako eta ekoizpenerako baliabideak eta guneak eskuratzeko eta erabiltzeko bideak arautu gabe. Ez dago baliabideen zentrorik; baliabideak bikoiztuta.

Arte plastikoak

Prestakuntza zentro arautu gabe asko eta hezkuntza planik gabekoak. Sorkuntzarako programak falta dira. Erakusketetako guneak falta dira; galeriak itxi dira. Goraka doan sorkuntzak ikusgarritasunik ez. Sarerik ez erakundeen eta erakusketa zentroen artean.

Literatura

Tokiko idazleen libururik ez liburu dendetan. Ia ez dago euskarazko literaturarik liburu dendetan. Desoreka euskarazko eta gaztelaniazko programazioen artean Ez dago idazleen estatusik edo aitortzarik. Argitaletxerik ez hirian eta autoedizioa gainbeheran. Itzulpenak ez dira diruz laguntzen.

Ikus-entzunezkoak

Etengabeko prestakuntzarik ez; birziklapenik ez Proiekzio aretorik ez (publikoak); daudenak, eskasak dira baliabide teknikoei dagokienez. Sektorearen erreferenterik ez hirian, ez pertsonak eta ez festibalak eta programak Ikus-entzunezkoen balio galera; pantailen gizarte batean bizi gara baino irizpide gutxiagorekin. Publiko falta.

Musika

Laguntza gutxi sorkuntzarako, ez materialerako, ez lokaletarako, ez finantzaketarako. Ez dago irtenbide profesionalik. Publiko oso espezializatua, estiloka. Kontzientzia kolektiborik ez musikarien artean.


4.2 ANALISIA GAIKA

Atal honetan, sektoreen artean egindako bina orduko bi bileretan ateratako premia eta gogoeta nagusiak laburtzen dira. Saiatu gara aipamenak ahalik eta gehien bat etortzea saioetan esandakoarekin.

Sektoreen arteko bileretan, landutako arlo edo gaien egoera aztertzea ez ezik helburua izan da sektoreak elkar hobeto ezagutzea eta haiek elkarrekin harremanak izaten hastea, sinergia eta sare berriak sortu ahal izateko.

Talde sektorialetan identifikatu diren gaiak, gehien errepikatu direnak edo eztabaida gehien piztu dutenak izan dira landu direnak. Hurrengo taulan zehatzago ikusi daitezke gai horiek:

DATA ORDUA LEKUA LANDUTAKO GAIAK ASISTENTZIA

Martxoak 21

18:30-20:30 Europa Biltzar Jauregia

Kultur politikak eta bertakoaren sustapena.

Kultur eragileen atomizazioa vs sareak eta elkartegintza

Euskal kultura, kultura euskaraz.

Baliabideak eta inbertsioak: aurrekontuak, finantzaketa, materialak.

Publikoa eta parte hartzea.

Kulturaren duintasuna, lan baldintzak eta profesionalizazioa.

25

Martxoak 22

18:30-20:30 Europa Biltzar Jauregia

Kulturarako irispideak.

Demokrazioa eta parte hartzea kulturan eta politiketan.

Ekipamendu kulturalak eta guneak.

Berrikuntza kulturan: Kultura, gizartearen garapen gisa.

Aniztasun kulturala eta kohesio soziala: Kulturak hirian.

Kulturaren ikusgarritasuna eta kontzientzia.

25

Sektoreen artean eta gaika egindako bilera hauetan 35-40 pertsonak hartu dute parte guztira. Saio bakoitzean 25 lagun egon dira, baina, batzuk bilera bietan egon direnez, guztira 50 baino gutxiago ateratzen da.


4.2.1 Kultur politikak

Helburuak eta irizpideak

Egonkortasuna emango duten kultur politikak garatzeko helburuak eta irizpideak markatzea falta da

Ez dago proiektuak, espazioak eta trukeak garatu ahal izateko esparru instituzionalik.

Programa eta tresna aukera gutxi dago sektoreari erantzuteko.

Ez dago sustapen ekonomikorik kultur sektorean.

Ez da apusturik egiten sorkuntza prozesuaren alde: guneak, talentu bilaketarik ez.

Hiritar kritikoak alfabetizatzeko tresnak behar dira.

Tokikoa sustatzea

Orekarik ez tokikoaren eta tokikoa ez denaren artean.

Orekarik ez tokiko garapenean eta nazioarteratzean.

Plataformarik ez ehunari sendotasuna emateko eta egonkortasun lokala eta kanpora ateratzea ahalbidetzeko.

Kultur kudeaketa

Elkarrizketa eta konplizitate handiagoa behar da publiko-pribatu artean.

Proiektuen kokudeaketa falta da. lankidetza publiko-pribatua falta da.

Lurralde erakundeekiko koordinazioa falta da.

4.2.2 Baliabidea eta inbertsioak

Koordinazioa eta komunikazioa

Gizarte Etxeak: gune asko eta denon artean optimizatu litezke.

Talde desberdinekin bilerarik ez premiak identifikatzeko.

Departamentuen arteko harremana hobetzea (bereziki Sustapen Ekonomikoko departamentuarekin).

Koordinazioa falta da Aldundiaren, Udalaren eta Vitalaren artean, deialdietan.

Talde politiko guztiak ados egotea falta da.

Politikak

Guneen erabilera okerra: proiektu falta.

Ikastaroak oso errotuta: beldurra aldaketari, errentagarritasuna galtzen delako.

Errutinaz funtzionatzen da.

Burokratizazioa.

Ekimena eta erantzukizuna

Jaiak, folklorea… proposamenetarako zenbateko kultura daukagu?

Esparru ekonomikoa: krisia. Zer erantzukizun zati daukagu? Kontra-programazioa egiten dugu.

4.2.3 Euskal kultura, kultura euskaraz

Ikusgarritasuna eta politikak

Kultur programazioa eta sorkuntza euskaraz ez da ikusgarria.

Ekitaldi traktoreetan (jaialdiak, zikloak…)ez da euskal sortzailerik integratzen.

Lekurik ez euskarazko arte eszenikoetarako (Gasteiz Antzokia).

Sentsibilizaziorik ez Udalean euskal kulturarekiko.

Publiko euskalduna

Gasteizen, biztanleen %20 euskalduna da eta beste %20 euskaldun pasiboak.

Ahalegina egiten ari den arren, ez da ekintzarik edo politikarik egiten jendea programaziora erakartzeko.

Haurren publikoa leial bihurtzen lortu da eta ez hainbeste nagusien publikoa.


Gazteria

Gazteak 18 urtera arte euskaraz prestatzen dira eta gutxik egiten dute jauzi euskaraz sortzera.

Gazteek ikusi behar dute badagoela programazioa euskaraz eta kultur eskaintza euskaraz.

4.2.4 Demokrazia eta parte hartzea kulturan

Parte hartzea

Ez dago kultur proiekturik kudeatzaile politikoen aldetik (Administrazioa).

Borondaterik ez erabakiak eta kudeaketa batera egiteko. Erabakiak batera hartzea demokraziaren zatia da.

Erritmo desberdinak egoteak eskatzen du parte hartzearen mailak soilik kontsultiboak ez izatea. Beste aldea erre egiten da.

Benetako parte hartzea, ezinbestez, erabaki ahal izatea da. Mugimenduen eta administrazioaren arteko erabakiak lotesleak izan behar dira.

Aurrekontuen prozesuetako zuzenketak negoziatzen direnean hartzen diren erabakien menpe dago kultura.

Berdintasunezko harreman eta traturik ez kultur eragileen artean.

Hiritarren kontzientzia sakonik ez; tirabirak daude beti administrazioaren eta hiritarren artean, eta tirabira horiek kudeatu egin behar dira, arreta egiteari utzi gabe.

Kontra-programazioak ez dira administraziorako muga bat, parte hartzeari dagokionez.

Defizit demokratikoa egon daiteke proiektu batzuetan.

Funtzioak eta eginkizunak

Administrazioak apustu politikoa erabaki behar du, diru laguntzak motibatu (ez kafea denontzat) eta hiriaren diseinuari eta ereduari erantzun. Datuak eskaini eta analisiak egin.

4.2.5 Publikoak eta partaidetza

Publikoen garapena

Epe ertain-luzera lan egiteko premia. Audientziak garatzeko, denbora behar da.

Gasteizko publikoa ohituren publikoa da: Zailtasuna publiko berriak sortzeko.

Bereziki publikoak sortzen eta eratzen diharduten ekipo eta baliabide profesionalak falta dira.

Helduekin eta txikiekin gutxi lantzen ari da heziketa artistikoa.

Publikoak ez dira nahasten. Lankidetzarik ez kultur eragileen artean.

Publikoa zirikatzea falta da, aktiboagoa izan dadin. Gizarte Etxeak partaidetza hori sortzeko guneak izan daitezke.

Ondorio praktikoetarako, ez da erraza Gizarte Etxeetan parte hartzea.

Adierazleak eta inpaktua

Gasteizko publikoen eta erabileren azterketa falta da.

Ez dago proiektuek publikoetan duten inpaktuaren neurketarik, eta ez soilik kuantitatiboki.

Nola ebaluatzen da arrakasta, publikoari dagokionez? Publikoaren kalitatea ebaluatzea falta da.

Jarduera batzuek arrakasta dute eta adibidetzat hartu daitezke.

Udaleko zerbitzuen eta departamentuen sailkapena ez dator bat Kulturaren Behatokiak bere azterlanetan erabiltzen dituen sektore edo eremuekin.

Komunikazioa eta zabalkundea

Zabalkunderako ohiko bideez gain tresna dinamikoak abian jartzeko premia.

Publikoak aktiboki bilatzeko premia, komunikazioa kalean bertan ahalik eta gehien:

Ez dago Gasteizko kultur eskaintza publiko eta pribatu guztia eta artista guztiak biltzen duen ataririk.

Departamentuen arteko lankidetza handiagoa behar da.


4.2.6 Ikusgarritasuna eta kultur kontzientzia

Marka eta irudia

Ez dago kultur marka edo esparru komun bat Gasteizerako, Donostia Kulturak duen moduan.

Kultura ez da ikusten hiriaren marka bezala.

Kulturaren merkantilizazioa dago.

Komunikazioa

Ez da kalitatea falta, bisioa eta komunikatzeko trebetasuna falta da.

Komunikazio tresna digitalak garatu behar dira eta garatzen jarraitzea, baina horrek ez du funtzionatuko hiritarrak kontzientziatuta ez badaude.

Batzuetan eragileek zabaltzen dituzten mezuak ez dira oso ondo ulertzen, ez dira oso erakargarriak. Komunikatzeko moduak hobetu daitezke.

Kontzientzia eta sentsibilitatea

Mahaiaren erako ekimenek laguntzen dute hiritarrak kontzientziatzen eta sentsibilizatzen.

Ez dago konexiorik artisten eta hiritarren artean. Bitartekaritza proiektuak aktibatu behar dira.

Guneak bizigarri egiten lagudun behar da. Malgutasuna (ordutegiena, esaterako), soilik hiritarrak kultur leku eta guneetan “egon” ahal izateko.

Kultur erakundeek eta kultur eragileek ez dituzte kultur proposamen desberdinak edo ausartak baloratzen. Hiritarrak ez daude ohituta proposamen desberdinak ikustera eta ezagunenak dira jende gehien erakartzen dutenak.

Ez du balio sare social bat publikoak lantzeko; audientziak eta bitartekotzak garatzeko prozesuak aktibatu behar dira.

Araiako jaialdiak publikoarekin lortu duen loturaz hitz egiten da; bertan bizi direnek jaialdia berea den zerbait dela sentitzen dute.

Politikak

Neurrigabeko esfortzua kultur eragileen aldetik, proiektuak aurrera ateratzeko; erakundea proaktiboagoa izan beharko litzateke.

Erakundeak proiektuak garatzeko deialdiak aktibatu behar ditu.

Kultur sektorearen erradiografia bat falta da.

Ez dago ez elkarlanik ez koordinaziorik erakundeen artean. Interes gutxi Eusko Jaurlaritzaren aldetik, Gasteizen gertatzen denaren gainean.

4.2.7 Kultur ekipamenduak

Kudeaketa

Ez dago ez kultur politikarik ez kultur planik erabiltzen diren guneak behar bezala antolatzeko.

Hitzarmenak eta kontratuak ez dira berrikusten. Gardentasuna falta da.

Profesional onak falta dira.

Etxabe hutsak daude: Planak egiten dira baina gero ez dago aurrekonturik. Adibidea: Zaramaga.

Udal araudia oso zorrotza, eta jarduerak irekitzeko malguak izan beharko lirateke, betekizunei eta afekzio zehatzei dagokienez.

Ignacio Aldekoa: Gelditu beharko litzateke, erabaki arte.

Edukiak

Ez da ezagutzen zer jarduera eta gune potentzial dauden.

Ez dago doako egoitza teknikoen programarik (tarifak handiak dira), sarrera merkeekin jendearentzat, gehienez ere hilabete 1eko iraupenarekin.

Programa hibridoak eta malguak falta dira.

Ez dago panelik Gizarte Etxeetako ekipamenduetan edo udal ekipamenduetan dauden jardueren egungo egoeraren gainean.

Jende ugari joaten da.


Ezaugarriak

Antzokiak ≠ ekitaldi aretoak: desberdintasuna

Antzokiak ez daude Gizarte Etxeen menpe.

Kalea: ez dago gune artistiko zabal bat kanpoan. Udal jarduketak kalean. Kalean jarduerak egitea oso zaila da.

Guneak

KREA: Ez zaio probetxurik ateratzen gune honi. Batera definitu eta gogoeta egiteko beharra.

Gune eta areto alternatibo asko dago, eta batzuekin hitzarmena izenpetuta dago, baina administrazioaren onarpena falta da.

4.2.8 Kulturara sarbidea

Kultur ekipamenduetara iristeko erraztasuna

Iristeko zailtasunak udal aretoetan: bai kontzertuetan bai entseguetan.

Iaz, 241 ekintzak ez zuten irisgarritasunaren legea bete. 91 ekintza hobetu egin daitezke.

Irisgarritasuna hobetu egin daiteke Erdi Aroko Almendran.

Desberdintasuna: ekimen pribatuetan irisgarritasun gutxi dago, garraioari dagokionez. Publikoetan, berriz, aparteko autobusak edo aparteko garraioa.

Prezio politika

Ko-ordainketako politikarik ez.

Non jotzen den kontuan hartuta, sarrera kobratu ala ez?

Udalaren prezioak benetan merkeak dira, oso merkeak; horrek sarrera errazten du.

Dohainik izateak kultura ez baloratzea ahalbidetzen du. Gauza gehiegi dago dohainik.

Baldintzak

Gutxienezko baldintza batzuk falta dira: errespetua. Katxea, kokapena, argiak, isiltasuna, etab.

4.2.9 Berrikuntza kulturan

Sektoreak eta eragileak

Sektoreak gutxi nahasten dira. Hibridazio gutxi dago. Sektoreartekotasunak txinparta pizten laguntzen du.

Bideojokoaren munduan talentua duen jende asko dago eta da haien alde egiten.

Proiektuek luze iraun behar dute berritu ahal izateko; berrikuntza egiteko denbora behar da. Azkenean proiektu europarrak izateko aukera gehiago.

Harreman gutxi unibertsitatearen eta kultur eragileen artean. Unibertsitatea funtsezkoa da ikerketarako eta berrikuntzarako.

Politika publikoak

Ez da apusturik egiten espontaneoki jaiotzen diren ekimen txikien alde, Errekaleorreko ekimenaren alde, esaterako.

Kultur berrikuntza inorena ez den lurrean dago, gai administratiboei dagokienez. Udalak ez du berrikuntzaren alde egiten; ez dago I+Gko

finantzaketa lerrorik kulturarako; ez zaie begiratzen beste lurralde edo beste administrazio batzuetan dauden ekimenei.

Ohiko finantzaketa bideetatik aparte ez da beste bide batzuen alde egiten.

Udalaren hezkuntza arloan badaude kulturara bideratutako baliabideak, baina, halere, ez dago ikuspegi berritzailerik. Ohiko baliabideetara jotzen da.

Ez dago akonpainamendurik Administrazioaren aldetik; Ez dago kontzientziarik Udalak sektoreak edo eremuak hibridatzeko, esaterako hezkuntzaren sektorea hibridatzeko egin beharko lukeen bitartekotza lanaren gainean.

Ez da berritzailea antzerkiaren edo ikus-entzunezkoen alorretako sorkuntzarako zentro batean inbertitzea, dauden leku publikoak eta pribatuak alboratuta, baliabideak eraikuntzara bideratuta eta ez kultur enplegura.

Berritzeko, kulturaz erabakitzen den foroetan egon behar da. Gasteizen ez dago kontzientzia hori.


4.2.10 Kultur eragileen atomizazioa

Publikoa dena eta pribatua dena aintzat hartuko dituen kultur ekosistema bat bultzatu behar da.

Ez dago akonpainamendurik erakundearen aldetik; ez dira sareak sustatzen.

Komunikazioa gehiago bultzatzea falta da.

4.2.11 Kulturaren duintasuna eta profesionalizazioa

Datuak falta dira proiektuek bueltan ematen dutenaren gainean.

Bereizi behar da zer kultur sektore dauden.

Ez dago autokritikarik. artista = enpresaria?

Ez dago profesionalizaziorako partidarik kulturan.

%21eko BEZa, kontrako elementua.

Hiri proiektua falta da.

Deialdiak: Eskaintza ekonomikoak

4.2.12 Kultur aniztasuna eta kohesio soziala

Esanguratsua da talde honetan pertsona bakarra egotea.

Nire ustez, gai honen gainean Gasteizen dagoen pentsaera itxia da, ez dago kultura desberdinetara irekia, arraroegiak eta susmagarriak egiten zaizkigu.

Paternalismoa: Beste kulturak laguntza sozialei lotuta daudela uste dugu. Komunitate horiek ez

dute aukerarik beren kulturak garatzeko; ez datos informazioa edo laguntza eskatzera Kultur Departamentura.

Kultura desberdinak arazo sozialekin erlazionatzen ditugu, eta kultur adierazpide desberdinek kohesio soziala bultzatu dezakete.


4.2.13 Gaikako analisiaren ondorioak

Atal honetan laburtu egin ditugu azaldutako gaien gainean azpimarratu diren ideiak edo ideia komunak:

Kultur politika publikoak: ez dira hurbiltzen bertako premietara eta ekoizpenera, partaidetza eta lankidetza publiko-pribatuari dagokionez, eta estrategia, irizpide, lehentasun eta balioespenei dagokienez.

Kultur adierazleak: ez dago kultur adierazlerik, ez eta azterketarik ere, hiriko kultur jardueren eragina neurtzeko.

Politikak eta irizpideak euskal kulturarako: ikusgarritasun falta eta kultur eskaintza orekaturik ez euskaraz.

Programak eta proiektuak: programa egokirik ez finantzaketarako, diru laguntzetarako, sorkuntza

artistikorako, programa hezitzaileetarako, prestakuntza programetarako.

Kultur azpiegiturak: ez dago azpiegituren planik, irisgarritasuna hobetzeko, guneak edukiz

betetzeko (programazioa+sorkuntza), guneen arteko koordinaziorako, aretoak kultur sektoreen erakusketa eta proiekzioetarako egokitzeko…

Sareak: koordinazio falta eta talde lanik ez kultur eragileen eta sektoreen artean

Prezio politikak: ez dago politikarik kulturari balioa emateko, irisgarritasuna bermatzeko eta

kultur jarduera goresteko.

Komunikazioa: ez dago bisio eta tresna bateraturik programazioa koordinatzeko, eskaintza

segmentuka eta eraginkortasunez zabaltzeko, hiritarrak hezteko komunikazioaren bitartez…

Publikoak: ez dago estrategiarik publikoen garapenerako, publiko berriak sortzeko, dauden

publikoak leial egiteko, publiko leialak beste eskaintza eta adierazpide batzuetara eramateko, publikoa parte hatzeko.

Profesionalizazioa eta lan mundura irteera: duintasun falta sorkuntzan, irteera profesionalik ez,

prekarietatea lan baldintzetan.


5 DIAGNOSTIKOAREN ITXIERA Diagnostiko fasearen helburu nagusia betetzat jotzen da, izan ere, Vitoria-Gasteizko kulturaren egoera analizatuta dago eta analisia hiriko kultur eragileekin, udal teknikariekin eta pertsona interesdunekin egin da. Prozesu parte hartzailea denez, saioetan egon diren pertsonen iritzi eta ideietan eta helburu horrekin egindako elkarrizketetan oinarritu da analisia. Prozesu parte hartzaileek, beraz, plan estrategikoen diseinurako funtsezkoak diren elementu batzuk identifikatzen uzten dute.

Diagnostikoko lehen fase honetan optimizatzea lortu diren elementuetako batzuk hauek izan daitezke:

Identifikatu dira plangintzarako, orientaziorako, jardueren garapenerako, publiko nagusien sorrerarako eta egungo kudeaketa ereduen hobekuntzarako funtsezkoak diren tresnak eta baliabideak.

Hasierako bide orri bat sortuz joan da, jasotako ekarpenekin koherente izanik, plana lantzeko prozesua kudeatzea errazago izateko eta etorkizunean bideragarria izateko, eta Vitoria-Gasteizko Udalaren kultur politiketan inplementatu ahal izateko.

Etorkizunean kultur eragileekin lankidetzan aritzeko harremanen eredu bat ezartzeko aukera orokorrak finkatu dira.

Kultura, Hezkuntza eta Kirol Sailaren jarduera osoa Vitoria-Gasteizko Udalaren jardueran baitan kokatu da, koordinazioa eta helburu komunen lorpena optimizatzeko.

DIAGNOSTIKOA...erabilita eta haien ahalmen politikoa eta inpaktua areagotua. Zentzu horretan, kultur...

Documents

Transcript of DIAGNOSTIKOA...erabilita eta haien ahalmen politikoa eta inpaktua areagotua. Zentzu horretan, kultur...