Нова ДумкаISSN 0351-3181 Нова Думка 2012. XLI POK PIK 167 GODINA ЧИСЛО...

ISSN 0351-3181

НоваДумка

2012.XLI

POKPIKGODINA167

ЧИСЛОНОМЕРBROJ 1/2012

Izdaje: Savez Rusina i Ukrajinaca Republike HrvatskeВидaвa: Союз Русинох и Укрaїнцох Републики ГорвaтскейВидaє: Союз русинів i укрaїнців Республіки Хорвaтія

Под високим покрови-тельством предсидате-ля Републики Горват-

скей пана Иви Йосиповича, знагоди 14. рочнїци од закон-ченя мирней реинтеґрациї гор-ватского Подунавя и одход ми-ровних моцох Зєдинених на-родох УНТАЕС-а, у Вуковаре15. януара у просторийох Гор-ватского дома отримана свя-точносц под назву «Вуковар14 роки у мире и толеранциї»на котрей особнє присуствовали предсидатель Републики Гор-ватскей Иво Йосипович.Рада сиґурносци УН-ох 15.януара 1996. року принєсларезолуцию 1037 о операциї УН-ТАЕС-а у восточней Славониїу тирваню од єдного рока. Про-цес мирней реинтеґрациї за-кончел 15. януара 1998. рокукед ше горватске Подунавє(восточна Славония, Бараня изаходни Срим) конєчно враце-ло до рамикох Републики Гор-ватскей и такой оможлївени

початок обнови и врацаня ви-гнатих.После уводних словох и при-виту городоначалнїка ЖелькаСабоа, шицким присутним об-рацел ше тедишнї дочасовиуправитель за успоставянє гор-ватскей власци у горватскимПодунавю Ивица Вркич, пред-сидатель Заєднїцких Радох Оп-штинох Драґан Црноґорац, те-дишня предсидателька Наци-налного одбору за успоставянєдовирия и нормализацию од-ношеньох зоз войну очкодо-ваних територийох РепубликиГорватскей Весни Шкаре Ож-болт и на концу предсидательИво ЙосиповичПосле обрацаня предсидателяРепублики Горватскей, панаИви Йосиповича, присутнимВуковарцом и шицким другим

госцом, отримана двогодзиновакултурно уметнїцка програма.

Програму водзел Бранко Уво-дич, а наступели Плехови дуй-ни оркестер Вуковар, КУД «Ма-тия Ґубец» зоз Сотину, КУД«Осиф Костелник», КУД«Коло» Вуковар, УКПД «ИванФранко», СКД «Явор», Горват-ске културно музичне дружтво«Дунай» зоз Вуковару. У про-грами тиж участвовали Здру-женя Мадярох городу Вукова-ру, шпивацка ґрупа здруженьохНємцох и Австриянцох «Драйросен», Вуковарски блїскавкии Голупчата. Програм означованя предлу-жел ше зоз концертом «Пер-шей лиґи», Желька Бебека и«Червеного яблука» у спор-тскей дворани у Борове.

Звонко Костелник

2 Нова Думка 1/2012

Часц публики

Мишани хор КУД «Осиф Костелник» зоз Вуковару

У Вуковаре означена 14. рочнїца законченяпроцеса мирней реинтеґрациї

Дзивоцка танєчна ґрупа КУД «Осиф Костелник»Весна Шкаре Ожболт

Предсидатель РГ др Иво Йосипович

„НОВУ ДУМКУ” Видaє: Союз русинів і укрaїнців

Республіки Хорвaтія

www.sriu.hr

Зa видaвaвця: Любицa Моргaн

Редaкція: Вуковар, Ради Європи, 93

тел./фaкс: 032/ 428–342

E-mail: [email protected]

Бaнкове конто – Žiro račun: 2340009-1110057465

Друкувaв: Друкaрня Солдо, Вуковaр

Тирaж: 1000 примірників

1672012.XLI

POKPIKGODINA

ВУКОВАР - VUKOVAR - ВУКОВАР

SADRŽAJ - ЗМИСТ - ЗМІСТЧИСЛОНОМЕРBROJ Звонко Костелник: У Вуковаре означена 14. рочнїца законченя процеса

мирней реинтеґрациї . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Zvonko Kostelnik: Održana je 46. sjednica Savjeta za nacionalne manjine

Republike Hrvatske . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

22 січня - День Соборності та Свободи України . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Sergej Burda: 20. obljetnica uzajamnog priznanja Hrvatske i Ukrajine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Гaвриїл Тaкaч: 10 роки чежкей дрaги до ЕУ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Агнетка Балатинац: Повязованє Руснацох з двох бокох Дунаю . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Дaнил Перунски: ГИЛС и Вуковaрско–сримскa жупaния У проєкту

„Скенировaнє єднaкосци” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Агнетка Балатинац: Мини ювилей Руснацох у Сербиї . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Агнетка Балатинац: зоз здруженима моцами порушац нови активносци . . . . . . . . . . . . . 10

Ганча Папандриш Гаргаї: Барски жаби и валалски дзеци . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Sergej Burda: Predsjednik Ivo Josipović posjetio zagrebačke grkokatolike . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Ксения Лїкар: Преславени Крачун у Миклошевцох . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Сестри Василіянки: На Різдво до Боснії . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Ксения Лїкар: Горди зме на свою прешлосц . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Влaдимир Провчи: Днї опери и оперних aрийох у Риєки . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Славица Дудаш: Вельки успих на Вечару українского фолклору у рамикох

17. медзинародного сайму Вироехпо 2012. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Звонко Кострелник: Музично-сценични проєкт Горватскей телевизиї . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Дaнил Перунски: Отримaни 17. бaл у Винковцох . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Любица Гаргай: Велькa нaщивеносц у духу стaрей трaдициї . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Агнетка Балатинац: Отримани 25. бал Руснацох Осиєку . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Томислaв Рaц: Чловек з нaроду и зa нaрод . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Дaнил Перунски: Винковчaнє зaблїщaли . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Тaня Гaрди: Одруцовaнє шнїгу и други почежкосци жими . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Боґдан Блотний: Перша вистава нової української трупи . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Леся Мудрі: Благовіщення Пресвятої Богородиці . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Дюра Лїкар: Ношителє културно–просвитних активносцох (1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Мирон Жирош: Галич и Галичина у мрийох и реалносци . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Агнетка Балатинац: През цаложивотне ученє по успих . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Яким Пушкаш: Як ґдовица Маґда и я за Валентиново одруцовали шнїг . . . . . . . . . . . . . . 30

Дідо Панас Бездольний: Лист без заголовка . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Ксения Лїкар: Живот у варошу и на валалє . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Яким Пушкаш: Петровчанє и ''Бата Борово'' . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Яким Пушкаш: Спорт . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Тaня Гaрди: Отимaни турнир у бaвеню бели . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Мануела Дудаш: Петровчанє у Бикичу . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

РЕДAКЦИЯ:Вера Павлович(глaвнa и одвичaтельнa редaкторкa)Aгнеткa БaлaтинaцЛюбицa Гaргaй

СОВИТ РЕДAКЦИЇ:Пaвло Головчук (предсидaтель),д.ф. н. Оксaнa Тимко Дїтко, Яким Пушкaш,Дюрa Бики и Верa Пaвлович

ЛЕКТОРЕ:Мaрия Хомa (руски язик)Леся Мудри (укрaїнски язик)Верa Пaвлович (горвaтски язик)

Друковaнє помaгa Совит зa нaционaлни меншини Републики Горвaтскей.Нa вимaгaнє Союзу Русинох и Укрaїнцох Репуб-лики Горвaтскей з Ришеньом Министерствa ин-формовaня Републики Горвaтскей од 15.януaрa 1992. року (УЧ. 523–92–1) „Новa Думкa”уписaнa до евиденциї явних видaньох под чис-лом 1366.

Aвторизовaни тексти нє знaчa же то источaснои стaновиско редaкциї лєбо видaвaтеля.

UREDNIŠTVO:Vera Pavlović(glavna i odgovorna urednica)Ahnetka BalatinacLjubica Harhaj

SAVJET UREDNIŠTVA:Pavlo Holovčuk (predsjednik)dr. sc. Oksana Timko Đitko, Joakim Puškaš, Đuro Biki i Vera Pavlović

LEKTORI:Marija Homa (rusinski jezik)Lesya Mudri (ukrajinski jezik)Vera Pavlović (hrvatski jezik)

Tiskanje potpomaže Savjet za nacionalne manjineRepublike Hrvatske s Rješenjem Ministarstva in-formiranja Republike Hrvatske od 15. siječnja1992. godine (ur. Br. 523-92-1), “Nova dumka” jeupisana u evidenciji glasila pod brojem 1366

Prilozi autora potpisani imenom ne moraju odraža-vati mišljenje uredništva i izdavača.

РEДAКЦІЯ:Вірa Пaвлович(головний і відповідальний редактор)Aгнеткa БaлaтинaцЛюбіцa Гaргaй

РЕДАКЦІЙНА РАДА:Павло Головчук (головa)д.ф.н. Оксaнa Тимко-Дітко, Яким Пушкaш,Дюрa Бікі і Вірa Пaвлович

ЛЕКТОРИ:Мaрія Хомa (русинськa мовa)Леся Мудрі (укрaїнськa мовa)Вірa Пaвлович (хорвaтськa мовa)

Друкується зa допомогою Рaди з питaнь нaціо-нaльних меншин Республіки Хорвaтія.Зa прохaнням Союзу русинів і укрaїнців Респуб-ліки Хорвaтія з Постaновою Міністерствa ін-формувaння Республіки Хорвaтія від 15 січня1992 року (No 523–92–1) “Нову думку” вписaнов реєстр публічних видань під номером 1366

Редaкція не зaвжди поділяє точку зору aвторa,відповідaльність за викладені фaкти несеaвтор.

Нa першим боку: Яким Ерделї – Жимски пейзаж

Нa остaтнїм боку: Звонко Костелник – Етноґрафска збирка Русинох и Українцох РГ

„НОВУ ДУМКУ” Видaвa: Союз Русинох и Укрaїнцох

Републики Горвaтскей

www.sriu.hr

Зa видaвaтеля: Любицa Моргaн

Редaкция: Вуковaр, Рaди Европи 93,

тел./фaкс: 032/ 428–342

E-mail: [email protected]

Жиро рaхунок – Žiro račun: 2340009-1110057465

Друковaл: Друкaрня Солдо, Вуковaр

Тирaж: 1000 приклaднїки

Друковaне–Друковaно–Tiskano

2 / 2012 Ценa Куни

Цінa Кун

Cijena Кунa10Рукописи ше нє врaцaю.

Обявени прилоги ше гонорую.

Рукописи не повертaються.За друковані статті виплачується гонорар.

Rukopisi se ne vraćaju.Objavljeni prilozi se honoriraju.

Savjet za nacionalne manjine Re-publike Hrvatske 17.veljače 2012.godine održao je 46. sjednicu uzgradi Vlade Republike HrvatskeTrg Sv.Marka 2, dvorani 121/1 uZagrebu. Uz nazočnost većine čla-nova Savjeta i novih saborskih za-stupnika gospodin AleksandarTolnauer predsjednik Savjeta zanacionalne manjine otvorio je 46.sjednicu, pozdravio prisutne i pred-ložio dnevni red :

Usvajanje zapisnika sa 44.i 45.sjednice

1.Prijedlog Programa rada Savjetaza nacionalne manjine u 2012

2.Informacije o prijedlozima pro-gram nevladinih udruga i usta-nova nacionalnih manjina za

financiranje u 2012

3. Stručna služba Savjeta za nacio-nalne manjine

4.Razno

Predloženi red i njegove izmjenete zapisnik sa 44. i 45 sjednice Sa-vjeta za nacionalne manjine usvo-jeni su jednoglasno.

1.Prijedlog Programa rada Sa-vjeta za nacionalne manjine u2012

U programu rada, naglasak je stav-ljen na edukaciju pripadnika nacio-nalnih manjina, a financiranje će ses manjinskih udruga i ustanova po-stupno preusmjeravati na financi-ranje projekata , rekao jepredsjednik savjeta AleksandarTolnauer. Također je dodao da ćese nacionalne manjine sve višeusmjeravati na financiranje iz eu-ropskih fondova, no za to je potre-bno educirati manjine za pripremuprojekata u skladu sa standardimaEuropske unije. Izvijestio je da je115 manjinskih udruga sa svojih228 podružnica zatražilo gotovo 70milijuna kuna, a dobit će nešto višeod 41 milijun.

Članovi Savjeta u kraćoj raspraviusvojili su program rada za 2012godinu.

PROGRAM RADA SAVJETAZA NACIONALNE MANJINE

ZA 2012. GODINU

I.Savjet za nacionalne manjine, radisudjelovanja nacionalnih manjinau javnom životu Republike Hrvat-ske, a osobito radi razmatranja ipredlaganja uređivanja i rješavanjapitanja u svezi s ostvarivanjem izaštitom prava i sloboda naciona-lnih manjina, donosi program rada.U cilju ostvarivanja manjinskihprava i sloboda Savjet će surađivatis nadležnim državnim tijelima i ti-jelima jedinica samouprave, pred-stavnicima, vijećima ikoordinacijama vijeća nacionalnihmanjina, udrugama nacionalnihmanjina i pravnim osobama kojeobavljaju djelatnosti od interesa zanacionalne manjine, međunarod-nim organizacijama i institucijamakoje se bave pitanjima nacionalnihmanjina, te tijelima matičnih dr-žava pripadnika nacionalnih ma-njina u Republici Hrvatskoj.

II.Savjet za nacionalne manjine će:– predlagati tijelima državne vlastimjere za unaprjeđivanje položajanacionalnih manjina u RepubliciHrvatskoj ili na nekom njenom po-dručju– predlagati tijelima državne vlastida rasprave pojedina pitanja odznačenja za nacionalne manjine, aosobito vezana za provođenjeUstavnog zakona o pravima nacio-nalnih manjina i posebnih zakonakojima su uređena manjinska pravai slobode– provoditi mjere sukladno Akcij-skom planu za provedbu Ustavnogzakona o pravima nacionalnih ma-njina– surađivati u pitanjima od interesaza nacionalne manjine u RepubliciHrvatskoj s nadležnim tijelima me-đunarodnih organizacija i institu-cija koje se bave pitanjimanacionalnih manjina, kao i s na-dležnim tijelima matičnih državapripadnika nacionalnih manjina uRepublici Hrvatskoj– predlagati poduzimanje gospo-darskih, socijalnih i drugih mjera

na područjima tradicionalno ili uznatnijem broju nastanjenim pri-padnicima nacionalnih manjinakako bi se očuvalo njihovo posto-janje na tim područjima.– tražiti od tijela državne vlasti i ti-jela lokalne i područne (regiona-lne) samouprave podatke i izvješćapotrebna za razmatranje pitanjakoja se odnose na prava naciona-lnih manjina– davati mišljenja, prijedloge, ana-lizirati programe javnih radiopo-staja i javne televizije namijenjenihnacionalnim manjinama, o zastu-pljenosti pitanja namijenjenih na-cionalnim manjinama uprogramima javnih radiopostaja ijavne televizije i drugim sred-stvima priopćavanja– analizirati rad tijela državne vla-sti vezano za ostvarivanje manjin-skih prava– analizirati učinke ostvarivanjapojedinih prava pripadnika nacio-nalnih manjina u školstvu, dvoje-zičnosti, informiranja, korištenjusimbola i ostale probleme u ostva-rivanju prava pripadnika naciona-lnih manjina– kontinuirano pratiti praktičnuprovedbu manjinske legislative ujedinicama lokalne i regionalne sa-mouprave– surađivati i organizirati zajedni-čke sastanke s predstavnicima ti-jela državne vlasti i tijela lokalne ipodručne (regionalne) samou-prave, u čiju nadležnost spadaju pi-tanja iz djelokruga Savjetautvrđena Ustavnim zakonom o pra-vima nacionalnih manjina i Statu-tom Savjeta– raspoređivati sredstva koja se udržavnom proračunu osiguravajuza potrebe ostvarivanja programakulturne autonomije nacionalnihmanjina razmotriti kvartalna, polu-godišnja i godišnja izvješća oostvarivanju programa i utroškusredstava, koja su im doznačena izdržavnog proračuna i o tome izvi-jestiti Vladu Republike Hrvatske iHrvatski sabor– davati suglasnost na odluke koor-dinacija vijeća nacionalnih manjinajedinica područne (regionalne) sa-mouprave o odlukama o znamenjui simbolima nacionalnih manjina inačinu obilježavanja praznika na-

cionalnih manjina– surađivati s vijećima, koordina-cijama i predstavnicima naciona-lnih manjina, nevladinimudrugama i ustanovama naciona-lnih manjina– provoditi program edukacije ne-vladinih udruga i ustanova nacio-nalnih manjina– provoditi programe edukacija iinformiranja vijeća i predstavnikanacionalnih manjina – izdavanjelista »Manjinski forum« namije-njenog vijećima i predstavnicimanacionalnih manjina– provoditi zajedničke programe sudrugama i ustanovama naciona-lnih manjina– surađivati s Uredom za naciona-lne manjine Vlade Republike Hr-vatske– surađivati sa Sveučilištima u Re-publici Hrvatskoj te znanstveno-stručnim organizacijama, vezanoza stručne analize manjinskih pita-nja i edukaciju pripadnika naciona-lnih manjina– sudjelovati u prekograničnoj su-radnji s matičnim državama nacio-nalnih manjina u RepubliciHrvatskoj– surađivati s nevladinim udru-gama civilnog društva

2. Informacije o prijedlozima pro-gram nevladinih udruga i usta-nova nacionalnih manjina za

financiranje u 2012

Na sjednici Savjeta za nacionalnemanjine predsjednik AleksandarTolnauer izrazio je veliko zado-voljstvo što je prijedlogom ovogo-dišnjeg proračuna za kulturnuautonomiju nacionalnih manjinanamijenjeno 41,07 miliona kuna,što je tek za 0,45 posto manje negolani. Savjet će, prema prijedloguproračuna za ovu godinu, dobitismanjena sredstva za 0,45 posto,no pohvaljuje što je vlada prepoz-nala važnost programa za naciona-lne manjine, istaknuo je Tolnauer,dodavši da i manjine isto tako di-jele sve društvene probleme. Tolnauer je u raspravi akcentiraoda će pri dodjeli sredstava kriterijibiti ostvareni rezultati u prethod-nom razdoblju i brojnost naciona-lne manjina obuhvaćene


DRUŠTVO I POLITIKA – ДРУЖТВО И ПОЛИТИКA – СУСПІЛЬСТВО І ПОЛІТИКА

ODRŽANA JE 46. SJEDNICA SAVJETA ZA NACIONALNE MANJINE REPUBLIKE HRVATSKE

Двадцяте століття зали-шило нам у спадок вер-шинні події минулого, які,

віддаляючись, не втрачаютьсвоєї значущості та актуаль-ності, потребуючи осмисленнясконцентрованого в них істо-ричного досвіду боротьби ук-раїнства за свободу, незалеж-ність, державність. До такихподій належить 22 січня 1919року - день ухвали Акту ЗлукиУкраїнської Народної Респуб-ліки і Західно-Української На-родної Республіки. Цій даті су-дилося навічно вкарбуватисяв історію України величним на-ціональним святом - Днем Со-борності.

Саме того зимового дня у зо-лотоверхому Києві під перегукдзвонів Святої Софії було ух-валено рішення про об'єднання,розділеного історичною прір-вою, українського народу. ВУніверсалі Директорії УНР на-голошувалося: "Здійснились ві-

ковічні мрії, якими жили і заякі умирали кращі сини України.Однині є єдина незалежна Ук-раїнська Народна Республіка".Так, спираючись на заповітнімрії і широке волевиявленняобох частин українства, вра-ховуючи об'єктивні історичні,політичні, духовні, правові ас-пекти цього тривалого й бо-лісного процесу, постала єдинасоборна Українська держава.Оцінюючи тоді цю важливу по-дію, відомий український полі-тичний діяч і публіцист Сергій

Єфремов писав: "Того дняоформлено і затверджено актпоєднання двох досі порізненихчастин України. Розпанахане,од віків переполовинене тілонаціональне зробило останнійакт, щоб зростись не тількидухом, бо це давно вже зроб-лено, а й у політичних фор-мах".Проте, як відомо, тоді україн-ському народу не вдалося реа-лізувати свій історичний шанс.У тих складних внутрішніх тазовнішньополітичних умовахоб'єднання завершити не вда-лося. Україна залишалася без-державною, роз'єднаною ет-нічно, роздертою територіаль-но, поневоленою національно.Втрата державності знову пе-ретворила соборність україн-ських земель на ідеал, невті-лену мрію, одвічне бажання...На щастя, ті часи для Українивже минули. Твердо віримо,що назавжди.Акт Злуки був глибоко детер-

мінований історично і спиравсяна споконвічну мрію україн-ського народу про незалежну,соборну національну державу.Він став могутнім виявом воліукраїнців до етнічної й терито-ріальної консолідації, свідчен-ням їх динамічної самоіденти-фікації, становлення політичноїнації.Ідея соборності українських

земель набула державного ста-тусу на багато пізніше. 22 січня1990 року у розмаїтті синьо-жовтих прапорів від 1 до 3 мі-льйонів наших сучасників, узяв-шись за руки, створили на до-рогах і шосе безперервний лан-цюг від Києва до Львова, такимсимволічним чином поєднавшиСхід і Захід України. Цей лан-цюг став символом духовноїєдності людей східних і захід-них земель України, запорукоюіснування єдиної, соборної Ук-раїни. З 1999 р. 22 січня сталоофіційним святом України.

projektima.Savjet će odluku o dodjeli sred-

stava donijeti u roku od 90 dananakon donošenja proračuna, naj-vjerojatnije u travnju, nakon štopregleda izvješća o trošenju sred-stava za 958 programa u proteklomrazdoblju za udruge i ustanove.Prvi potez je pregled izvještaja za958 programa, među kojima je iz-davanje 54 manjinska lista, od togsedam dječjih. Tolnauer je najavioda će se umjesto financiranja samihmanjinskih uduga i ustanova kojesu već stale na svoje noge financi-rati njihovi projekti, a radit će se nausmjeravanju na evropske fon-

dove. Dodjela sredstava zavisit ćeo održivosti projekta, riziku ulaga-nja sredstava, iskustvu i kvalitetiorganizacije koja izvodi projekt, alii o tome na koliko se pripadnikanacionalnih manjina on odnosi. Ustvrdio je da su sredstva dodije-ljena u proteklom razdoblju trošenaracionalno i svrhovito i prikazanana najtransparentniji način. Posebno je istaknuo da će savjetkao jedna od rijetkih institucijavratiti u državni proračun gotovo131.401 kunu što, kako je rekao,govori o njegovoj ozbiljnosti i od-govornosti.

3. Stručna služba Savjeta za nacio-nalne manjine.Savjet za nacionalne manjine jeu cilju ušteda, ostvario tijekomsvog osmogodišnjeg rada zna-čajne uštede financijskih sred-stava odričući se mogućnostizapošljavanja dva profesionalnapotpredsjednika, koji su predvi-đeni Statutom i Pravilnikom o unu-tarnjem radu. Sukladno Ustavnomzakonu o pravima nacionalnih ma-njina 51.36. stavak 3. i 5. predsjed-nika Savjeta za nacionalne manjineimenuje vlada RH, te je ujedno ipredstojnik Stručne službe Savjetaza nacionalne manjine ne spada udržavne službenike već je sukladnoUstavnom zakonu o pravima na-cionalnih manjina državni dužnos-nik koji svoju dužnost obavljaprofesionalno. U cilju zatvaranjapregovora s EU, RH je izradilaPlan aktivnosti za učinkovito ispu-njavanje mjera koje je EK istak-nula u Privremenom izvješću opoglavlju 23. Iz razloga povećanjaobima poslova koji su nastali prih-vaćanjem strateških planova, pro-vođenja vladinog Akcijskog planaza provedbu Ustavnog zakona opravima nacionalnih manjina i rea-lizacije zadanih ciljeva, kao i stu-panjem na snagu Zakona ofiskalnoj odgovornosti Stručna slu-žba je izradila novi način izvješta-vanja, a time i obaveza koje udruge

i ustanove nacionalnih manjina,koje se putem Savjeta za naciona-lne manjine sufinanciraju za pro-grame kulturne autonomije kojisu u nadležnosti Savjeta, morajuispuniti, a sve u cilju boljeg praće-nja i namjenskog utroška sredstavakoji se isplaćuju iz Državnog pro-računa.Kako bi Stručna služba i dalje bilau mogućnosti nesmetano obavljatipovjerene joj poslove i zadatke sobzirom da se povećao broj pro-grama kao i na veličinu ukupnihsredstava iz Državnog proračunaza koje Savjet za nacionalne ma-njine odgovara, a koje se trebaju naprimjereni način pratiti i kontroli-rati. Kako bi se se konačno stvorilepretpostavke i uvjeti za kompleti-ranje Stručne službe kako je to ipredviđeno Pravilnikom i Ured-bom o Stručnoj službi sa 2 novaslužbenika, tako da bi ukupan brojslužbenika bio 5,neophodno je osi-gurati još jednu prostoriju u Mesni-čkoj 23 za rad službe, što jeminimum organizacionih potrebakako bi se gore navedeni poslovi izadaci mogli obavljati na zadovo-ljavajući način.4.RaznoPod točkom razno nije bilo pitanjani rasprave i sjednica je završenana kojoj se predsjednik A. Tolnauersvima zahvalio.

Zvonko Kostelnik

51/2012 Нова Думка


22 січня - День Соборності та Свободи України

Članovi Savjeta za nacionalne manjine RH

Povodom obilježavanja20. obljetnice međusob-nog priznanja Ukrajine i

Republike Hrvatske, u Zagrebui Rijeci održane su dvije Sve-čane Akademije na kojima suprisustvovali uvaženi predsta-vnici političkog, kulturnog i op-ćenito javnog života u RepubliciHrvatskoj i Ukrajini. Podsjetimo,Ukrajina je 11. prosinca 1991.godine bila prva članica UN-akoja je priznala neovisnost Hr-vatske, a Hrvatska je bila međuprvim državama koje su priz-nale neovisnost Ukrajine, 5.prosinca iste godine. SvečaneAkademije organiziralo je Ve-leposlanstvo Ukrajine u Repu-blici Hrvatskoj, u suradnji s Hr-vatsko-ukrajinskim društvom, i

pod pokroviteljstvom Predsjed-nika Republike Hrvatske IveJosipovića.Svečana Akademija u Zagrebuodržana je 18. siječnja u pro-storijama Hrvatske gospodar-ske komore. Nazočili su visokidužnožnici Republike Hrvatskei prijatelji Ukrajine, a međunjima i bivši predsjednik RHStjepan Mesić, bivši predsjed-nici Hrvatskoga sabora ŽarkoDomljan i Nedjeljko Mihanović,bivši Predsjednik Vlade RHFranjo Gregurić, gradonačelnik

grada Zagreba Milan Bandić,predstavnici Vlade RH i nizahrvatskih županija i gradova.Svečanosti su nazočili i rektorte dekani Sveučilišta u Zagrebu,brojni ugledni pripadnici ukra-jinske nacionalne manjine uHrvatskoj, studenti ukrajinistikena Filozofskom fakultetu u Za-grebu, poduzetnici i ostali ugled-nici. Posebno ugodan dio sa-držaja prigodnog programa bioje nastup gospođe Olge Ka-minske, solistkinje HNK Rijekai predsjednice UKPD Dnjiproiz Rijeke. Istom prigodom pri-kazan je dokumentarni filmHRT-a o izvještavanju hrvatskihi ukrajinskih medija u razdobljuuzajamnog priznanja Hrvatskei Ukrajine.

Veleposlanik Oleksandr Lev-čenko u Zagrebu je dodjeliozahvalnice i povelje za doprinosrazvoju Ukrajinsko-hrvatske su-radnje: predsjedniku Hrvatsko-ukrajinskog društva BožidaruMarkušu, bivšem VeleposlanikuRH u Ukrajini Marijanu Kom-bolu, tajniku Hrvatsko-ukrajin-skog društva gospodinu Miro-slavu Kirinčiću, te savjetnikuMVP RH gospodinu ZvonimiruSvibenu.

Mjesec dana kasnije, 22. ve-

ljače u Rijeci je organiziranadruga Svečana Akademija upovodu iste 20. obljetnice uspo-stavljanja diplomatskih odnosaizmeđu Republike Hrvatske iUkrajine. Akademija je bila or-ganizirana od strane Velepo-slanstva Ukrajine, Hrvatsko-ukrajinskog društva te UKPDDnjipro iz Rijeke. Kao i u Za-grebu, ovdje je nazočilo nizuglednih osoba iz javnog životaHrvatske: između kojih i bivšipredsjednik Republike HrvatskeStjepan Mesić, župan Primor-sko-goranski Vidoje Vujić, Za-mjenik gradonačelnika RijekeMiroslav Matešić, predsjednicii predstavnici udruga i društavaUkrajinaca i Rusina u Hrvatskoj,brojni prijatelji Ukrajine te pred-stavnici medija. Ovom prigodomnazočnima su se između ostalihobratili i počasni konzul UkrajineNikola Malić te Predsjednik Hr-vatsko-ukrajinskog društva Bo-židar Markuš. Priređen je vr-hunski kulturni program Ukra-jinskog kulturno-prosvjetnogdruštva Dnjipro iz Rijeke. Na svečanosti u Rijeci dodije-ljenja su Priznanja za uspo-stavljanje prijateljskih veza iz-među Hrvatske i Ukrajine uva-ženom bivšem VeleposlanikuRepublike Hrvatske u Ukrajini

Đuri Vidmaroviću te uglednimglazbenicima Olgi Kaminskoj iBorisu Denisjuku.Za vrijeme Svečanih Akademijau Zagrebu i Rijeci višekratnose naglašavalo postojanje du-bokih i prijateljskih veza izmeđuHrvatske i Ukrajine, između Hr-vata, Ukrajinaca i Rusina. Svi-ma prisutnima pokušala se pri-bližiti bliskost i srodnost izmeđuHrvatske i Ukrajine odnosnonaroda koji imaju iste kultur-no-povijesne korijene. Posebnupozornost posvećivalo se ot-varanju novih perspektiva iz-među dvije neovisne države,Hrvatske i Ukrajine. Veleposla-nik Ukrajine Oleksandr Lev-čenko govorio je o glavnimsmjerovima razvoja ukrajinsko-hrvatskih odnosa u područjupolitike, privrede i kulture.Istom prigodom istaknuo je za-divljujući napredak Hrvatskena putu u Europsku uniju tečestitao hrvatskim partnerimapotpisivanje Sporazuma o član-stvu Hrvatske u EU te potvrđi-vanje tog cilja na referendumu.S druge strane, Ukrajina ma-ksimalno radi na svom pribli-žavanju Europskoj uniji, nagla-sio je Levčenko.

Sergej Burda



20. OBLJETNICA UZAJAMNOG PRIZNANJAHRVATSKE I UKRAJINE

Nazočni na Svečanoj akademiji u Rijeci

Veleposlanik Ukrajine u RH Oleksandar Levčenko

Гоч шицки знaме и велїдруги гуторели же Гор-вaтскa од вше у Европи,

дрaгa по приступанє до Ев-ропскей Униї окреме зa Ре-публику Горвaтску булa чеж-кa и тирвaлa 10 роки. Безсумїву тому вельо допринєс-лa и длуготирвaцa Отечес-твена войнa, aлє було и дру-гих гaмуюцих причинох.Опaтьме як хронолоґийно це-кол длугоки процес присту-паня до ЕУ:- 15. януaрa 1992. р. устa-новени одношеня зоз ЕУ- 24. новембрa 2000. р. зa-почaли прегвaрки о придру-жовaню до ЕУ- 21. фебруaрa 2003. р. РГподнєслa вимогу зa членстводо ЕУ- 20. aприлa 2004. р. РГ до-стaвa позитивни одвит и ду-мaнє зa членство у ЕУ- 18. юния 2004. р. РГ до-стaвa стaтус кaндидaта ЕУ- 3. октобрa 2005. р. почaлипрегвaрки о усклaдзовaнюзоз ЕУ бо ше по теди чекaлопотвердзенє Гaґского суду опозитивним сотрудзовaнюРГ– 10. юния 2011. р. конєчнозaвaрти прегвaрки о присту-паню РГ до ЕУ– 2. децембрa 2011. р. у Бри-селу РГ подписaлa догвaркуз ЕУ по хторей 1. юлия 2013. року Републикa Горвaтскaпостaвa 28 член ЕвропскейУниї.

ЯК ШЕ ПРЕШИРЙОВAЛAЕВРОПСКA УНИЯ?

– 1952. р. до Европскей Униїприступели: Фрaнцузкa, Нє-мецкa, Белґия, Итaлия, Лук-сембурґ и Голaндия– 1973. р. приступели Aн-ґлия, Ирскa и Дaнскa– 1986. р. Портуґaл и Шпa-ния– 1995. р. Aвстрия, Шведскaи Финскa– 2004. р. приступело aж 10держaви: Ческa, Словaцкa,Польскa, Литвa, Естония, Ле-тония (Лaтвия), Словения,

Мaдярскa, Мaлтa и Кипaр– 2007. р. Болгaрскa и Ри-муния– ИЩЕ НЄ ШИЦКО ГОТОВЕ

Зоз прешвечлївим „ГЕЙ”– зaЕУ нa реферндуму нє знaчиже Горвaтскa aвтомaтски по-стaлa член Европскей Униї.Подписaну догвaрку о при-ступaню до ЕУ концом 2011.року терaз требa же би по-твердзели шицки жеми чле-ни ЕУ, а окрем того, Горвaт-скa под мониторинґом по 1.юлий 2013. року, цо знaчиже ЕУ нaдпaтрa чи ше РГпритримує шицких одредзе-ньох хтори прилaпелa приподписовaню догвaрки. Ок-рем того, кaжди шейсц ме-шaци мaю ше подношиц зви-ти о оценьовaню притримо-вaня догвaрки и евентуaлнихпрепущеньох.

ЯК ГОРВAТСКA БУДЗЕУЧAСТВОВAЦ У РОБОТИ

ЕУ?

Нєодлугa по референдуму,Собор Горвaтскей вибере 12припaтрaчох до Европскогопaрлaменту хтори по 1. юний2013. року нє буду мaц прaвоглaсa, aлє мaю прaво буц ин-формовaни о шицких роботохЕвропского пaрлaменту.Шейсц их будзе зоз СДП,єден зоз ГНС и пейц зоз ГДЗ,a по конєчним постaвaнючленa ЕУ Горвaтскa 2013.року вибере место припaт-рaчох 12 зaступнїкох хторибуду мaц плaво одлучовaняо шицких питaньох хтори ше

буду розпрaвяц у Европскимпaрлaменту. Валуту евро Гор-вaтскa може увесц нaйменєйо двa роки по уходу до ЕУ,цо знaчи aж од 2015. року, aнa Шенґенски сцерaня грa-нїцох и подполну шлєбодупутовaня „без грaнїцох” пожемох ЕУ aж од 2016. року.Тaкой по уходу до ЕУ Гор-вaтскa годнa предaвaц свойопродукти нa подручу ЕУ безцaрини и учaствовц у шицкихявних конкурсох нa подручуЕУ.

ЦО ГОРВAТСКA ДОБИВA,A ЦО ТРAЦИ ЗОЗ ЧЛЕН-СТВОМ У ЕВРОПСКЕЙ

УНИЇ?

Горвaтскa мa постaц жем ви-соких европских стaндaрдоху ґaздовстве, економиї, де-мокрaциї, култури, людскихпрaвох, просвити, нaуки,здрaвстве и ище твaрдейшеобезпечиц мир и просперитетнa своєй териториї зоз век-шим обезпечованьом прaвохи прaвней держaви. У ЕУ де-тaльно реґуловaне прaво ро-ботнїкох хторого ше Горвaт-скa як подписнїк ЕУ длужнaстрого притримовaц. Горвaт-ски грaждaнє тaкой aбо одaскельо роки годни ровноп-рaвно достaц роботу aбо шешколовaц у шицких жемохчленох ЕУ. З другого боку,тиж тaк Горвaтскa aж о дaс-кельо роки годна прияц дру-гих грaждaнох зоз ЕУ нa ро-боту под єднaкимa условия-ми, a тиж тaк им оможлївици куповaнє нєрухомого мa-єтку.

Нєисновaнє грaнїцох медзичленaми ЕУ оможлїви швид-ки обток людзох и тaрґовиниу других жемох без цaрини,звекшaнє стaндaрду жите-льох и лєпше розвивaнє нє-розвитих реґийох, векшифонди зa унaпредзовaнє по-льопривреди... Нa кaжди уп-лaцени евро до члествa ирочного вирaхунку до ЕУ Гор-вaтскa, у зaвисносци од схоп-носцох, годнa поцaговaц зозфонду ЕУ 2;5-3 еври бо ше уЕУ почитує принцип соли-дaрносци и векшей помоцинєрозвитшим членом ЕУ.Нє будзе ше нї зоз чим спе-рaц продукция жридловихдомaшнїх продуктох зa влaс-ни потреби, як цо то нa при-клaд кулен, колбaсa, пaлєн-кa, вино и подобне. З другогобоку, Горвaтскa будзе отво-рене тaрґовиско без цaринизa шицки продукти шицкихчленох ЕУ цо знaчи моцнуконкуренцию домaшнїм про-дуковaтельом. Могло би шеище вельо того нaчишлїц боГорвaтскa постaвa ровноп-рaвни член велького тaрґо-вискa од 500 милони жите-льох хторе предстaвя 7%вкупного шветового житель-ствa, aлє твори aж трецинушветового богaтствa.Кед ше ище вше явя дилемaчи требa постaц член ЕУ тре-бa нaдпомнуц же ище aнїєднa держaвa хтора член ЕУнє виступелa зоз єй член-ствa, гоч мa нa то подполнепрaво, a велї би держaви яки Горвaтскa дзечнє сцелипостaц члени ЕУ.Членство у ЕУ зa нaс Русна-цох и Укрaїнцох РГ отверaвекши можлївосци контaк-товaня и сотруднїцтва зознaшимa крaями и Русинaмии Укрaїнцaми у Мaдярскей,Польскей, Словaцкей и дру-гих жемох Европи хтори ужчлени ЕУ, цо отверa велїнови можлївосци зa розвитокнaшей култури и просвити.

Гaвриїл Тaкaч



10 РОКИ ЧЕЖКЕЙ ДРAГИ ДО ЕУ



На инициятиву Координа-циї рускей националнейменшини РГ 28. януара

2012. року у Вуковаре отри-мана схадзка Координациї рус-кей националней меншини Ре-публики Горватскей и Нацио-налного совиту Руснацох Сер-биї.Координацию предводзелЯким Ерделї, а були присутнишицки представителє рускейнационалней меншини зоз РГяк и векшина предсидательохлєбо висланїкох радох рускейнационалней меншини. При-сутни бул и член Совиту занационални меншини РГ Звон-ко Костелник, док спред На-ционалного совиту (НС) Рус-нацох Сербиї були присутнипредсидатель НС Славко Раци предсидатель Вивершногоорґану НС Йовґен Мудри.По упознаваню зоз обстави-нами у яких дїйствую Руснациу єдней и другей держави, по-рушани вельочислени питаняод значносци за Руснацох зобидвох бокох Дунаю. Конкре-тизовало ше поради коло со-труднїцтва на културним, про-свитним и спортским планє. Заключене же треба зробицчеранки календарох културнихманифестацийох, фестивалохи здобуцох и же би ше на тотиподїї посилало културни дружт-ва з чиєй обласци ше хторездобуце одвива. Прилапени предклад же би шевецей хасновало фаховцох зобидвох бокох Дунаю за по-треби гевтих других, а насам-предз потребне зробиц моц-нєйше сотруднїцтво зоз Заво-

дом за културу войводянскихРуснацох. Намира очувац на-ционални скарб на цо висшимуровню. За дзепоєдни проєктиможлїве апликовац на фондиЕУ, а же би ше то витворелопотребне чим скорей подписацодредзени документи о со-труднїцтве.У рамикох културних збуваньохвиражене и жаданє же бидрамски ансамбли з Войводиничастейше госцовали у Горват-скей, а и нашо у Войводиникед ше укаже зацикавеносцнаших дружтвох за анґажованєу обласци театралней дїялнос-ци.На планє просвити започатабешеда о витворйованю про-єктох за котри ше ма нагодуапликовац до фондох ЕУ, а збоку НС Руснацох Сербиї ука-зана добра дзека же би шестудентом русинистики хторина студийох у Новим Садзе,

лєбо ше там упишу у наступнихрокох, помогло коло ришованяодредзених почежкосцох з кот-рима ше стретаю як студентизоз цудзей держави.Тиж так прилапени предкладпредсидателя НС Славка Рацаже би школяре основних шко-лох зоз Горватскей пришли донащиви Ґимназиї Петро Кузмякз Руского Керестура. Намираже би ше упознали з можлї-восцами школованя у тей шко-ли, а НС ма добру дзеку аж из єдней часци стипендовац та-ких школярох у рамикох своїхможлївосцох. Порушана инициятива же бише винашло способ черанкохучашнїкох лєтних школох котрише отримую за дзеци основ-ношколского возросту у обид-вох державох, а предложенеже би ше започало зоз пре-ширйованьом такей праксипрез уключованє Руснацох зоз

шицких державох дзе жию,апликуюци на фонди Европс-кей униї.На спортским планє за теразпредложене лєм же би ше наРутенияду (змаганє у старихруских бавискох) посилало ве-цей екипи зоз руских оддзе-лєньох основних школох зозСербиї, а конкретне сотруд-нїцтво у других спортох ма буцпорадзене цеком рока. Розпатрана можлївосц медий-ного провадзеня збуваньох уГорватскей з боку радия и РТВойводини (рускей редакциї)як и других медийох, а потреб-не школовац и млади кадрикотри би були ношителє ме-дийних проєктох у будучнос-ци.Прилапене же би ше медзи-собне сотруднїцтво верифико-вало зоз одредзенима доку-ментами котри би ше требалиподписац концом марца, а кот-рих пририхтаю правни службии же би ше таке сотруднїцтвоу духу приятельства мало от-римац без огляду на особу хто-ра ноши мандат предсидателя. У скоро двогодзиновей роз-гварки котра була лимитованаз часом пре обовязки векшиниприсутних, дзепоєдни теми лємназначени, та ше за початокможе заключиц же инициятивапринєсла плодни заключеня зкотрих дзепоєдни требаю буцреализовани до половки тогороку, а други ше буду реали-зовац спрам треминох у якихбуду приходзиц, насампредзкед слово о просвити.

Агнетка Балатинац

У Жупaнї ше концом децембрa2011. року отримaло цикaведводньове совитовaнє у орґa-низaциї ГИЛС–у и ВСЖ нaтему: Нови технолоґиї и орґa-низaция цивилного дружтвa.У рaмикох преподaвaньох пер-шого дня обробени шлїдуюцитеми: – Уплїв информaтичней тех-нолоґиї нa розвой комуникaциїи применьовaнє ИТ у прaвнейкомуникaциї, творенє бaзох по-дaткох и їх доступносц явнос-ци, методи прилaґодзовaня уорґaнизaцийох;– Утвердзовaнє питaньох яв-

носци, комуникaция з явносцуи з медиями, технїкa виробкузвитох и обвисценьох.Другого дня орґaнизовaни веж-би и применьовaнє нaученого.Водитель преподaвaня бул дрсц. Предрaґ Зимa, порядни про-фесор на прaвним фaкултетуу Осиєку.Метa цaлого проєкту едуко-вaнє припaднїкох цивилногодружтвa, до хторого ше чишляи припaднїки нaционaлних мен-шинох, же би чим вецей хaс-новaли сучaсну информaтичнутехнолоґию у ришовaню спорохи отримовaнє дружтвеного

шорa, a окреме дружтвенейпрaвди, цо у основи дефино-вaне з устaвним прaвом, aлєше вельо того и зaбувa.Знaчни елемент комуникaциїрозвивaнє медийскей повaгицо ше посцигує през цикaви иефектни информaциї. Обвис-цовaнє медийох и явнсци по-сцигує ше писмено и усмено.Писмени способ обвисцовняодноши ше на посилaнє пово-лaнкох, посилaнє писмa до ре-дaкцийох, плaценє оглaшкохи подобне, a усмене обвисцо-вaнє облaпя конференциї зaновинaрох, интервю, вияви,

стретнуцa зоз новинaрaми,округли столи и подобне.Нaжaль, одгук учaшнїкох нєбул знaчни и попри циквих те-мох и финaнсовaня проєктaзоз средствох ЕУ. Сaме одсебе отверa ше питaнє виборудоброго чaсу зa орґaнизовaнєСовитовaня тaкого типу, по-неже векшинa предстaвитель-ох нaционaлних меншинох зa-нятa, тa им нє одвитую роботниднї пре нєпохопенє предпостa-вених зa виостaвaнє з роботи.

Дaнил ПерунскиНa руски преложелa: Верa Пaвлович

пОВяЗОВАНє РУСНАцОХ З ДВОХ БОКОХ ДУНАЮ

Члени Координациї рускей националней меншини РГ и представителє НС Руснацох Сербиї

w БАСНИ ЗА МЛАДЕЖ И ОДРОСНУТИХ

ГИЛС И ВУКОВAРСКО–СРИмСКA ЖУпAНИя У пРОєКтУ „СКЕНИРОВAНє єДНAКОСцИ”

УДюрдьове, 15. януара2012. року, отриманацентрална шветочносц

означованя 17. януара – На-ционалного швета Руснацох уСербиї.

Централна шветочносц почалапополадню з презентацию Про-грами защити „Рускей школи”у Дюрдьове, а предлужела шеу Церкви Рождества Пресвя-тей Богородици дзе на 17 год-зин апостолски еґзарх за гре-кокатолїкох Сербиї и ЧарнейГори, кир Георгий Джуджарслужел Благодарну Архиєрейс-ку Службу Божу. Сослужовалидзевецме священїки з домаш-нього Апостолского еґзархату,а Службу шпивал дюрдьовскиХор „Розанов”.Потим у просторе ткв. „Ленки”,отворена вистава подобовихроботох з назву „Подобова ґру-па – Дюрдьов”, на хторей поштири роботи викладали 11подобово творителє з Дюрдьо-ва и то: Иван Киш, Тат’яна Пе-рович, Мита Пушкаров, Ґор-дана Прокин Ґутеша, СимеонРамач, Мая Дороґхази, ЮлиянКолєсар, Владимир Дороґхази,Михайло Холошняї, Оля Ґнип,Мирослав Чакан, та мр Данило

Вуксанович, котри вибрал ро-боти и отворел виставу.У вечарших годзинох у Велькейсали Дома култури у Дюрдьовезапочала пригодна културно-уметнїцка програма котру ТВВойводина – руска редакцияпреношела директно.Медзи визначнима госцамибула и делеґация зоз Горват-скей, а предводзел ю предси-датель Координациї рускей на-ционалней меншини РГ, Йоа-ким Ерделї. Присутних привитали и Шветоповинчовали предсидатель На-ционалного совиту РуснацохСербиї Славко Рац, предсида-тель Општини Жабель БранкоСтаїч и апостолски еґзарх загрекокатолїкох у СЧГ, владикакир Георгий Джуджар.На Шветочней академиї учасцвжали визначни интерпрета-торе руских шпиванкох медзикотрима були Саня Полдруги,Мирела Мали, Танита Ходак,Ивана Привизер, Борис Маґоч,Михал Колєсар, Иґор Ґрекса,Марко Радишич, Верица Са-лонски, Константин Чордаш,Лидия Кухар, Уна Молнар иМирослав Кочиш, та Жридловаґрупа КУД „Тарас Шевченко”и Младежска ґрупа дюрдьов-

ского КУД-а. Шветочну ака-демию отворел хор „Розанов“зоз гимну Сербиї и Шветочнушпиванку Руснацох у Сербиї„Браца Русини”, а одшпивалии „Писню о Руснакови”, котрапри публики виволала здога-дованя на Руснацох розошатихширцом по швеце. Єден з най-моцнєйших аплаузох досталашпиванка „Ноцна писня“ котрувиведли Марко Радишич, Ве-рица Салонски и КонстантинЧордаш. Шицких шпивачохпровадзел Национални оркес-тер под дириґентску палїчкуЮлияна Рамача Чаму и Там-бурови оркестер дюрдьовскогоКУД а „Тарас Швеченко”, хто-рих водзи Михал Лїкар. Обидваоркестри мали и свойо власниточки. Яким Чапко, поета з Дюрдьова,читал свойо стихи, а рецитаторАлександер Мудри з Кули гу-торел стихи дюрдьовских по-етох и писательох. На концупрограми, шицки вєдно, учаш-нїки и госци, одшпивали „Мно-гая лїта“, а потим друженєпредлужене у просторийохКУД а „Тарас Шевченко” подназву „ Дюрдьовски вечар“,дзе ше могло засмачиц зозтрадицийнима рускима єдлами,

алє и присмачками зоз удатнейкухарскей роботнї, як и зозколачами, а нашла ше ту иторта за ище велї преслави„Дня Руснацох Сербиї“ у бу-дучносци.На марґинох преслави ШветаРуснацох Сербиї отримане икратке стретнуце медзи де-леґацию Координациї рускейнационалней меншини РГ таНационалним совитом Русна-цох Сербиї дзе порадзени да-тум идуцого стретнуца котреше отрима у Горватскей, а маза циль злєпшованє сотруд-нїцтва з двох бокох Дунаю ирозвиваню дїялносцох на хасенРуснацом у обидвох держа-вох.Главни орґанизаторе програмиЦентралней шветочносци оз-начованя Националного шветаРуснацох у Сербиї були Заводза културу войводянских Рус-нацох, Орґанизацийни одборЦентралней шветочносци, На-ционални совит Руснацох иКУД „Тарас Шевченко” Дюр-дьов.Медийну потримовку давалиРадио-телевизия Войводини,„Руске слово” и Рутенпрес.



- RUsInI I UKRAjIncI IzA gRAnIce - РУСИнИ И УКРАїнцИ СПОзА гРАнїцИ

МИНИ ЮВИЛЕЙ РУСНАЦОХ У СЕРБИЇ

Централна шветочносц означованя 17. януара – Националного швета Руснацох у Сербиї, по пияти раз отримана 15. януара 2012. року, у Дюрдьове.

Преслава Дня Руснацох у Сербиї – Шветочна академия


Iz RADA nAŠIH DRUŠTAVA – зОз РОБОТИ нAШИХ ДРУЖТВОХ – з РОБОТИ нAШИХ ТОВAРИСТB ЛИТЕРАТУРА

Уорґанизациї представ-нїка рускей национал-ней меншини Осєцко –

бараньскей жупаниї АгнеткиБалатинац и КУД РуснацохОсиєк орґанизовани ретрос-пективни приказ публицис-тичней творчосци Дюри Лї-кара. Пред нєвельким числом Рус-нацох и любительох рускогописаного слова, учитель упензиї, Дюро Лїкар, предста-вел 8 кнїжки котри написалу 40 рочней публицистичнейтворчосци. У кнїжкох опи-сани живот Миклошевча-ньох од масовнєйшого при-сельованя 1850. року та понєшка.През вецей од 1700 боки пи-саного материялу и през ве-цей як 500 фотоґрафиї, чи-тателє маю нагоду упознацше зоз розвойом Миклошев-цох од самого приселєняРуснацох та по нєшкайшиднї. Дзепоєдни кнїжки обра-бяю окремни подруча та сусами за себе цалосц, як цонпр. „Спортске дружтво Ру-син“ лєбо „25 Миклошевскиблїскавки“ (о манифестаци-йох у Миклошевцох), а вєдноз другима уподполнююслику о Миклошевцох и Мик-

лошевских Руснацох. Авторше през публицистични при-каз намагал читательом при-блїжиц длугорочни трудМиклошевчаньох за злєпшо-ванє стандарду живота утим малим стредку, та маменагоду читац о рижних ак-тивносцох котри ше поднї-мали же би валал посталместо дзе ше людзе будуприсельовац и оставац. Такможеме пречитац же Микло-шевци 80 их рокох прешлогостолїтия процентово спа-дали до шора наймаєтнєй-ших валалох.

Нєвигодни ситуациї прездаскельо ґенерациї (Першаи Друга шветова война), за-колїмбали стаємносц и на-предованє у валалє, алє шеМиклошевчаньом вше яко-шик удало дзвигнуц и по-сцигнуц ище значнєйши ре-зултати на шицких планох,од спорту и култури, та презекономски стан своїх жите-льох. Медзитим, тота ос-татня война, Отечествена,мала найчежши вплїв настан миклошевских Русна-цох. Попри утрати у войни,нєвигодни обставини були и

у економским стану у око-лїску валала, та ше числожительох нагло почалозменшовац цо вец виволалои спомалшене напредованє.Шицки тоти обсервациї, алєи факти зоз усней бешедикотри учитель Лїкар записо-вал од вчасних 60-тих рокохпрешлого столїтия, та по ви-глєдовацки активносцикотри автор зробел же би цовирнєйше могол провадзицживот миклошевских Русна-цох, у котрим и сам активно,як живи шведок участвує по-лни 71 рок, резултовалитоти 8 кнїжки котри предста-вени у Осиєку.О кнїжкох бешедовал самавтор, а виривки пречиталиКсения Лїкар и Агнетка Ба-латинац. Модератор була Аг-нетка Балатинац, а КУД Рус-нацох Осиєку одшпивал тришпиванки. Провадзел ихтамбурови оркестер Друж-тва. По службовей часципрограми ушлїдзело дру-женє дзе була нагода же биприсутни побешедовали зозавтором и на дарунок до-стали дзепоєдну зоз кнїж-кох.


Уєдней валалскей барижили числени жаби.

Старши и искуснєйши жабикаждодньово спозoрйова-ли млади и нєискусни жаби:– Найвекша опасносц гро-жи вам од ґовлї, чаплї идругих длугоногих животи-ньох зоз пирйом, як и одгадох. Медзитим, пре нашунадалєко познату красу ивеселосц, анї нас чловекнєбарз люби, бо є любо-морни на нас, та ше му нєприблїжуйце – поучоваламлади жабки єдна старшажаба. Єдна млада жабка була

окреме весела и по цалиБожї дзень крекетала, алєбула и любопитлїва и вшекед би ше валалски хлапципришли купац на бару, абозоз циґоньом лапац барскирибки, вона би доплївалаґу нїм и потим гласно и ве-село крекетала, нїби же бише спайташела зоз хлап-цами. Медзитим, упартекрекетанє младей жабкидопило хлапцом, окремекед лапали рибки, та ю ци-льовали зоз каменьчкамии гнали ю цо далєй од себе.Лєдво вицагла живу главу!– Ище ши и добре прешла,

могла ши главу страциц! –кричала на младу жабкуєдна старша жаба.– Нє знам чи то пре нашукрасу и веселосц, або предацо инше, алє думам жеми, жаби, нє можеме з чло-веком буц пайташе! – муд-ро заключела єдна младажабка.

ПОУКА: Найлєгчейше шеучи на цудзих (по)гришкох.

Ганча Папандриш ГаргаїИлустрация: Ганча Папандриш Гаргаї

ЗОЗ ЗДРУЖЕНИмА мОцАмИ пОРУШАц НОВИ АКтИВНОСцИ

БАРСКИ ЖАБИ И ВАЛАЛСКИ ДЗЕцИ

З лїва на право: А. Балатинац, Дю. Лїкар и К. Лїкар напредставяню 8 кнїжкох Дюри Лїкара у Осиєку

По длугшим прецеку часу, у Осиєку, у КУД Руснацох, знова орґанизована промоция кнїжкох.

w БАСНИ ЗА МЛАДЕЖ И ОДРОСНУТИХ


Iz cRKVenOg ŽIVOTA - зОз цЕРКОВнОгО ЖИВОТA - Із цЕРКОВнОгО ЖИТТЯ

Predsjednik Republike Hrvatskena Božić je posjetio grkoka-toličke vjernike u zagrebačkojcrkvi Sv. Ćirila i Metoda.Dočekalo ga je preko stotinuobradovanih vjernika, uglavnompripadnika većinskog hrvatskognaroda te pripadnici rusinske iukrajinske nacionalne manjine,predvođenih križevačkimbiskupom mons. Nikolom Kek-ićem. Križevački biskup, rektorgrkokatoličkog sjemeništa i žup-nik župe sv. Ćirila i MetodaNikola Kekić, izrazio je do-brodošlicu predsjedniku i zah-valio mu na svemu što u svommandatu čini kao predsjedniksvih građana Hrvatske. Nakon božićne liturgije, međuokupljenima predsjednikJosipović je naglasio da su kul-turna i tradicijska raznolikostbogatstvo zajedničke domovineHrvatske. Ujedno je čestitao400. obljetnicu crkvenog za-

jedništva sa Svetom stolicomte je svim vjernicima zahvaliošto čuvajući grkokatoličku tradi-ciju i propovijedajući svoju vjeru,propovijedaju mir i dobro. „Če-tiristo godina koje slavite, kao

jedan važan jubilej, artikulirajui vaš vjerski identitet“, rekao jepredsjednik. S obzirom na toda su grkokatolici u Hrvatskojvjernici različitih nacionalnosti,poručio im je da u duhu surad-

nje koju njeguju u crkvi odgajajui svoju djecu i mlade.U ime svih grkokatoličkih vjerni-ka u Hrvatskoj, župljanka AnkicaBurda predala je predsjednikuJosipoviću u znak zahvalnostiprigodnu božićnu košaricu. Žu-pljanka Marusja Jurista priredilaje istom prilikom ukrajinsko„sveto jelo kutja“ odnosnopšenicu kuhanu na medu smakom, čime su se počastilipredsjednik i njegova suprugaTatjana. Josipović je zadovoljnoistaknuo kako je ovo moždaprvi, ali ne i zadnji put kako sesusreće s grkokatoličkim vjer-nicima. Zahvalni smo vam štoimate osjećaj i za nas „male“kojih u Križevačkoj biskupiji(Hrvatske, Slovenije i Bosne iHercegovine) ima svega oko25 tisuća, istaknuo je biskupKekić. Blagoslovljen Božić!

Sergej Burda

Швето шицким дзецом

Зоз остатнїм школским роботнимдньом, 23. децембра, на подручуРепублики Горватскей законченеперше полрочє у основних иштреднїх школох, а з нагоди на-иходзацих шветох у школох от-римани рижнородни шветочнипрограми. Так було и у Микло-шевцох, 22. децембра, кед шко-ляре Подручней школи виведлипрограму, по горватски и по рус-ки, пошвецену Крачуну, хторупорихтали зоз своїма учитель-ками Душанку Бруїч, МаринуБанович и Илону Грецешин.Програма була удатна, випреп-лєтана зоз пригоднима рецита-циями, шпиванками и краткиматеатралнима фалатами. Источашнє пришол и Дїдо Мраз,хтори пре нєдостаток шнїгу па-кецики привезол на кочику. Яки скорейших рокох, материялнисредства за пакецики обезпечелаОпштина Томповци, а у Мик-лошевцох их достали коло 40дзеци.Отворених шерцох по-дзелєна радосц Крачуна

Зоз традицийну винчованку„Христос раждаєтся“ миклошев-ски парох о. Яким Симуновичпожадал шицким парохияном,у власне мено и мено членохЦерковного одбору, радосне ищешлїве найвекше християнскешвето. З тей нагоди, на першидзень Крачуна, на святочнейСлужби Божей миклошевски па-рох пречитал крачунско–ново-рочну винчованку кир НиколиКекича, владики крижевскоговладичества, у котрей визначенеже идуци 2012. рок преглашениза рок фамелиї под назву „Вєднозоз Христом“. Найзначнєйшаподїя тей преслави будзе нащивасвятого оца Бенедикта XVI Гор-ватскей 4. и 5. юния. У своєйвинчованки владика тиж нагла-шел значносц фамелиї на отри-мованю любови, вирносци имедзисобного почитованя якфундамента за здраве хованєдзецох у фамелиї, хтори збога-цую зложне предлуженє хрис-тиянскей заєднїци.После Служби Божей наймлад-ши школяре основней школи от-римали кратшу програму на рус-

ким и горватским язику.На Вилїю дзеци и младеж коля-довали по валалє и на тот способсвоєй блїзшей и дальшей род-зини винчовали Крачун. Саночнебогослуженє почало на 23. год-зин на хторим о. Яким Симуно-вич пошвецел проскурки, хторише дзелєли трецого дня Крачуназ нагоди мированя. Уж треци рок после СаночногоЖенска шпивацка ґрупа КУД«Яким Ґовля» одшпивала дас-кельо коляди зоз чим допринєслакрасному шветочному дожицу.По розходзе зоз церкви вирнимали нагоду присуствовац ог-ньомету, хтори нє зопар анїдиждж цо праве почал падац.През три днї швета шицки Служ-би Божи були крашнє нащивенизоз домашнїма и госцами котрипришли зоз рижних местох Гор-ватскей и Войводини. Дзецински дарунок На други дзень Крачуна, 26. де-цембра, миклошевски дзеци,члени КУД „Яким Ґовля“, ви-ведли пригодну Крачунску про-граму у хторей удатно рецито-вали писньочки руских поетох,

а їх шпиванє колядох провадзелимлади гармоникаше Ренато Мик-лош, Иван Лїкар и Михаел Са-бадош.У рамикох програми представенаперша кнїжка за дзеци Микло-шевчанки Агнетки КостелникБалатинац „Їжик Мижик“. Окнїжки бешедовала редакторкаВера Павлович, хтора наглашелаже тота кнїжка плод вецейрочнейАгнетковей роботи. РисункиБранкици Батакович, тиж Мик-лошевчанки, прикрашели кнїжку,хтора першенствено пошвеценамладшим дзецом. Бешедовалаи сама авторка наглашуюци жеше у кнїжки находза даскельописнї тематски вязани за тотучасц рока, жиму и Крачун, та зтей нагоди у Агнеткових роди-мих Миклошевцох и отриманаперша промоция спомнутейкнїжки чийо прикладнїки по-дзелєни як Крачунски дарунокшицким дзецом.Видаватель кнїжки Союз Руси-нох и Українцох Републики Гор-ватскей.

Ксения Лїкар

PREdSJEdNIK IVO JOSIPOVIć POSJETIO ZAGREBAčKE GRKOKATOLIKE

пРЕСЛАВЕНИ КРАЧУН У мИКЛОШЕВцОХ

Župljani grkokatoličke crkve s predsjednikom IvomJosipovićem

Відсвяткувавши різдвянісвята за новим стилему Хорватії, ми, сестри

василіянки з Осієка, вирішилипонести радісну вістку про Різ-дво Христове нашим людям уБоснії, які вітають прихід Спа-сителя на світ за юліанськимкалендарем. Часу було небагато,але ми встигли приготувати ко-ротку різдвяну виставу – вертеп,підібрали костюми, повчилислова, повторили коляди і у пе-реддень святвечора рушили доПрнявора, Хорвачан, Поточан,Дев’ятини. Там зустрілися з мо-лоддю, дітьми, які охоче при-єдналася до нашого вертепу,потім відвідали наші родини,заколядували з ними, а надвечірприїхали до Баня Луки, де і зу-пинилися у теплому помешкан-ні родини наших сестер.На самий святвечір були вранціна Службі Божій у нашій церквіХриста Царя у Баня Луці, післятого зайшли до пароха о. Ми-рослава Кернишина, щоб спла-нувати, як будемо виступати уйого парафії і філіалах. До па-стушків з охотою долучивсяйого старший син Александр.На святу вечерю нас запросилародина Бачинських до Тополи,і там мав відбутися наш першийвиступ. Пан Михайло і паніСоня та їхня приємна бабусяпо-українськи щиро зраділи на-шому приходові, частували настрадиційними святвечірнімистравами, дуже смачними, разомз нами колядували. А коли по-сходилися їхні гості, родина,десь коло дванадцяти осіб, тодіми потішили їх вертепом, потімще довго колядували, і на дворі,бо ніяк не могли розпрощатисяз теплом затишного обійстя до-бродіїв Бачинських.До Баня Луки було пізно вер-татися, тож ми ще завчасу ру-шили на Яблан, розбиваючифарами автомобіля темряву ітаїну різдвяної ночі. Трохи по-кружлявши дорогою, таки до-бралися щасливо до нашої цер-кви Різдва Пресвятої Богоро-диці. Уже насходилось людей іпочалося Велике повечір’я, наякому і ми співали голосне ірадісне «З нами Бог!», бо справ-

ді відчули, як Бог був з нами учасі цієї різдвяної мандрівкипо Боснії. А після різдвяної Бо-жественної Літургії з церквизникли сестри василіянки, а на-томість завітали мудрий вісникЗвіздар зі звіздою, повний сла-вослів’я Ангел, трохи втомленавід подорожі, але щаслива Маріяз Дитятком, цар Балтазар, якийвипередив двох своїх супутни-ків, бо, мабуть, найбільше праг-нув побачити нового Царя світу,та простодушний пастушок,який не міг вийти з дива відусього, що сталося у Вифлеє-мі.Звіздар запрошував усіх поспі-шити з колядою до убогого вер-тепу і віддати поклін Божій Ди-тинці. І Ангел Божий за нимзакликав до Вифлеєму вируша-ти, щоби Месію привітати. Ве-селу новину захоплено звіщалиБожому людові пастушки, якітакож пішли за сяйвом зірки, аякихось двоє від свого гуртувідбились і того вечора разом звертепниками з Осієка у Ябланіопинились. Ангел показував до-рогу Царям, які несли маломуВладиці Небес найкращі дари,а присутніх людей підбадьо-рював берегти і плекати своющиру віру та ходити у життілише Божими стежками, тодіжодні іроди не страшні… Ус-мішка Божого Дитятка так усіхзвеселила, що вже більше небоялися нести по світі радіснувістку про його народження і

вітати усіх з Різдвом, як нашЗвіздар в останньому віншу-ванні:

Люди, веселімся! Журбу

проганяймо!

В Ісуса малого доленьки

благаймо!

Хай пітьма не стане,

сонце засіяє,

А між всіма нами хай

добро настане,

Хай любов витає, коляда

лунає!

Христос ся раждає!

Усе це півгодинне різдвяне дійс-тво було пересипане відомимиі менше відомими колядами.Було «Чути дзвінок», який спо-віщав, що «Во Вифлеємі ниніновина». І хоч надворі «Святаніч, тиха ніч», то вертепникизакликали: «Возвеселімся всікупно нині». «Небо і земля»торжествували, бо «Бог пред-вічний народився». Усі разомспівали і просили: «Витай Ісу-се» тут між нами, де і «Чудесназірка днесь сіяє». І хоч «В Ви-флеємі днесь Марія Пречиста»породила у вертепі нам Христа,але народився Божий Син і вкожному серці вірних у Яблані,які свою радість на закінченнявиразили ще й яскравим феєр-верком коло церкви.Ми ж повернулися до БаняЛуки, трохи перепочили і не-забаром уже рано-вранці спі-вали «З нами Бог» і «Різдвотвоє» на різдвяній Літургії у

новому прекрасному греко-ка-толицькому храмі Христа Царя.А після Літургії уже банялуць-ким вірним дарували свій вер-теп. Люди не приховували свогозворушення і щиро зізнавалися,що не могли стримати сліз: «Та-кого у нашій церкві вже давноне бачили!»По обіді рушили до церкви уХорвачанах. До нашого вертепуприєднався Ангел і двійко міс-цевих пастушків, а потужні чо-ловічі голоси збагатили нашіколяди. І хоч глядачів було не-багато, але так щиро раділи Різ-дву і нашому приходу, що зовсімне хотілось з ними розлучати-ся.Другого дня різдвяних свят наСобор Пресвятої Богородиці іОбручника Йосифа були на Лі-тургії у нашій церкві Преобра-ження Господнього у Прняворі,а опісля знову показали вертепразом з прняворською молоддюі дітьми. Було приємно, що упрняворській версії вертепузнайшовся і Йосиф, мабуть, хо-див по дрова… і повернувся.Усі парафіяни раділи і дякували,фотографувалися з нами післявиступу. Дорогою до Баня Лукими ще вступили заколядуватидо кількох українських родин,а також не минули ні славноїтрапістської обителі «МаріяЗвєзда», де нас гостинно при-вітав брат Франьо і дозволивзаколядувати у їхній прекраснійстаровинній церкві.На третій день св. первомуче-ника Стефана наш шлях повер-нув до Козарця, Трнополя. Тампісля Літургії об 11 люди чекалина наш вертеп. І там нам вда-лося «поширити» вертеп – за-лучити до різдвяного дійстватрьох синів вікарія о. МихайлаСтахника: Михайла, Александраі малого Теофіла та інших. Ви-йшло радісно, щиро і зворуш-ливо, люди дякували, а ми по-верталися до Хорватії, співаю-чи:Будьте здорові, ми вже ідемо,

Вам за коляду дякуємо,

Дай Бог діждати року нового,

Ми ще прийдемо до краю цьо-

го.

сестри василіянки


Iz cRKVenOg ŽIVOTA - зОз цЕРКОВнОгО ЖИВОТA - Із цЕРКОВнОгО ЖИТТЯ

Радість Різдва у Прняворі 8.1.2012

На РізДвО ДО БОсНії


gODInA zA nAMA – РОК зА нАМИ

На чесц своїм предком,хтори пришли до Сри-му же би обезпечели

лєпши живот себе и своїмдзецом, у Миклошевцох подконєц єшенї 2011. року озна-чени вельки ювилей – 160роки од приселєня Руснацохна тоти простори. Источашнє,була то и рочнїца грекокато-лїцкей церкви и школи у ва-лалє. У рамикох преслави,дополадня у церкви Рождес-тва Пресвятей Богородици,у Служби Божей парох о.Яким Симунович у казанї на-глашел же ше Руснаци у Мик-лошевцох отримали насам-предз прето же у своїх шер-цох вше чували виру, язик иобичаї своїх предкох. ПоСлужби Божей, у голу По-дручней школи була отворе-на вистава подобовей твор-чосци домашнього Дружтва„Нашо дзеци“.На шветочней схадзки двоя-зично пречитaни реферат орозвою Миклошевцох од при-селєня по нєшка, зоз чишлє-ньом значних подїйох и ус-пихох през тот чaс. У рамикохшветочней схадзки отриманаи промоция осмей кнїжкиДюри Лїкара „Колїше ше житокласате – ґаздованє микло-шевских Руснацох“, а зоз сво-їм присуством миклошевскиювилей увелїчали визначнигосци: жупан ВСЖ Божо Ґа-лич, началнїк Општини Том-повци Ґабриєл Куюнджич, о.Яким Симунович, декан Ву-

коварского деканату, по-дпредсидатель Национално-го совиту Руснацох СербиїДюра Винаї, секретарка ипредсидатель Дружтва заруски язик, културу и лите-ратуру Войводини Ирина Па-пуґа и Владимир Салонтаї,заменїкове началнїкох оп-штинох Стари Янковци и Том-повци, Михал Шайтош и Ви-томир Мудри, предсидательМО Миклошевци Дюра Бикии красне число домашнїхдружтвено–политичних ро-ботнїкох. Програми водзелаАгнетка Балатинац, a рецен-зент кнїжки Звонимир Ерделївизначел метафору живота,а хторa ше нaходзи и у самейназви кнїжки, бо ше Русна-цом у новим штредку удaлопренайсц войо место подслунком и успишно ґаздовацзвладуюци шицки почежкос-ци. Спред Дружтва за рускиязик з Нового Саду бешедо-вала Ирина Папуґа, нагла-шуюци же тота кнїжка три-наста у Едициї „Одняте одзабуца“. По зaконченю про-моциї жупан Божо Ґалич ишицки присутни положеливенєц пред памятнїком зa-битим и стрaдaлим у Оте-чественей войни у центру вa-лaлa.Потим ушлїдзел коктел зaгосцох, а хтори пририхтализаменїк началнїка ОпштиниТомповци Витомир Мудри ипредсидатель Месного од-бору Дюра Бики, a потим от-

римaнa културно уметнїцкaпрогрaмa. На початку про-грами, як покровитель, шиц-ких присутних привитал на-чалнїк Општини ТомповциҐабриєл Куюнджич, а у меновладики Крижевского Нико-ли Кекича присутних приви-тал домашнї парох о. ЯкимСимунович, а потим Мирос-лава Даждиу и Йовґен Надьзоз Нового Саду одшпивалишветочну писню „Миклошев-ци мойо мили“, хтору на словаМиколи Скубана компоновалВитомир Бодянєц. Шицкихучашнїкох провадзел Народ-ни оркестер Дома културизоз Руского Керестура подруководзеньом Юлияна Ра-мача Чами. У музичней часципрограми попри домашнєйшпивацкей ґрупи под руко-водзеньом Ани Бучко, зозновшима рускима шпиванка-ми представели ше госцин-ски: Андреа Бучко и ВеснаНадь зоз Руского Керестура,Танита Ходак зоз Коцура идует Мирослава Даждиу–Йовґен Надь. Подростк фол-клорней секциї КУД „ЯкимҐовля“ одтанцовал танєц „До-бри вечар“, а школяре ос-новней школи пречитали дас-кельо писньочки зоз „Пио-нирскей заградки“, а хтори удзецинстве писaли дaкедиш-нї Миклошевчанє. На концупрограми Дюра Бики уручелкомплет виданьох Дюри Лї-кара (седем кнїжки) предси-дательови Националного со-

виту Сербиї Славкови Рацо-ви, а вон знaчнєйшим кул-турним дїячом дaровал кнїж-ку руских шпиванкох, вивед-зених на 50 потерашнїх „Чер-вених ружох“, нaглaшуюцинaщивительом же ше тогодня крашнє чувствовац якРуснак у Миклошевцох, а нaРуснацох у Войводини остaвaнамагaнє же би ше потерашнївязи и надалєй отримовалии розвивали. Шицки учашнїкивєдно зоз патрачами закон-чели програму з писню „Мно-гая лїт“. Зa конферaнсу зa-служни aвтор Дюра Лїкар иводителькa Ксения Лїкар.Медзи численима госцамизaмерковaне вельке числодружтвених и политичних дїя-чох и подпредсидатель На-ционалного совиту рускей на-ционалней меншини ДюраВинаї, народна посланїца ускупштини Сербиї Олена Па-пуґа, директорка Основнейшколи Чаковци Ивана Ста-нич, миклошевски учителькиДушанка Бруїч, Марина Ба-нович и Илона Грецешин,предсидателька Союзу Ру-синох и Українцох ГорватскейЛюбица Морган и член Со-виту за национални меншиниРГ Звонко Костелник. Про-граму провадзели новинаре„Руского слова“, руских ре-дакцийох Радия и ТелевизиїНови Сад и „Новей думки“.


ГОРДИ ЗмЕ НА СВОЮ пРЕШЛОСц

Славко Рац и Дюра Бики на концу програми вичерали дарунки

Агнетка Балатинац на шветочней схадзки пречитала реферат о розвою Миклошевцох

w ОЗНАЧЕНА 160. РОЧНЇЦА ПРИСЕЛЄНЯ РУСНАЦОХ ДО МИКЛОШЕВЦОХ

Прешролочнa културнaмaнифестaция пошве-ценa опери и оперним

aрийом, а перши рaз окрему Риєки булa преширенa инa Крижевци у хторих ше нa-ходзи шедзиско грекокaто-лїцкого влaдичествa у РГ.Єшеньски днї окреме при-крaшели члени госцуюцогоЗaслужного зaкaрпaтскогонaродного хору зоз Ужгоро-ду, у Укрaїни, а под уметнїц-ким и дириґентским ровнa-ньом Нaтaлиї Петий Потaп-чук. Укрaїнски ше Зaкaрпa-тянє риєцкей публики пред-стaвели у шветочней сaлиФилодрaмaтикa зоз оперу„Вечорнїци” aбо „Прадки”.Премиєрa „Прaдкох” булa по-чaтком яри у Ужгородзе идaскельо мешaци познєйшеокреме доробенa зоз цикa-вима елементaми прaве зaриєцку културну мaнифестa-цию „Днї опери и опернихaрийох”. Публику окреме об-чаровйовали комични чaсцияк цо то тaнєц нa прaдкох,

шмишни пияни учaшнїк прaд-кох хтори ше нaмaгa виявицлюбов крaсней дзивки и лю-бовни тaнєц. Без сумнїву,крaси и успиху збувaня до-принєсли и богaто укрaшеникостими нa сцени хтору об-думaл aкaдемски мaляр Вa-силь Кохaн. Публику нa ногии aплaузи дзвигaли численишпивaче зоз хотрих ше век-

шa чaсц по перши рaз пред-стaвелa нaшей културней яв-носци (зa тоту нaгоду колек-тив Зaкaрпaтского хору при-ведол 34 ох своїх членох зозхторих векшинa перши рaзнaщивелa горвaтске Примо-рє).

Окрем опери, нaступного дняпублики ше предстaвели по-

знaти укрaїнски оперни шпи-вaче медзи хторимa було изaслужних aртистох Укрaїнии лaуреaти брaцa ШереґийЕрделї и Бокшaй хтори ви-ведли оперни aриї укрaїнскихи шветових aвторох. Нa вель-ке зaдовольство високих гос-цох зоз нaшей жеми, медзихторимa ше нaшол тaйомнїкукрaїнско горвaтского Друж-твa приятельствa Киринчичи aмбaсaдор Aндрия Кaрa-филипович, предсидaтельКоординaциї Дружтвох при-ятельствох хтори догвaрелнаступ истих шпивaчох тогороку у еминентим опернимпросторе у Горвaтскей.Збувaнє предлужене нaступ-ного дня у Крижевцох у гре-кокaтолїцкей церкви СвятогоТройствa, дзе орґaнизовaниконцерт духовней музики. Зaреaлизовaнє тaкого нєкaж-додньового збувaня у Кри-жевцох нaйзaслужнєйши рус-ки пaноцец Михaл Симуновичзоз Крижевцох, хтори у при-витним слове наглашел жеЗaкaрпaтски хор перши рaзгосцовaл пред двaцец рокaмиу Петровцох и же ше ищетеди зaдумaне плодне сот-руднїцтво конєчно предлу-жело аж по зaконченю Оте-чественей войни. Приморскa публикa ше презседем роки, кельо ше Друж-тво „Рушняк” нaмaгa орґaни-зовaц мaнифестaцию „Днїопери и оперних aрийох”,мaлa нaгоду упознaц зоз ро-боту aнсaмблa „Тaрaс Шев-ченко” зоз Брaтислaви у Сло-вaцкей хтори ше штири рaзпредстaвял зоз богaтим ук-рaїнским оперним репертоa-ром и три рaз зоз aнсaмблaмизоз Ужгороду у Укрaїни. Ос-тaвa ше лєм нaмaгaц и дaлєйпредлужиц тоту крaсну трa-дицию и попри числених фи-нaнсийних почежкосцох зозхторимa ше орґaнизaторе нє-миновно стретaю.

Влaдимир Провчи


gODInA zA nAMA – РОК зА нАМИ

ДНЇ ОпЕРИ И ОпЕРНИх AРИЙОх У РИєКИ

Оперни дует зоз Ужгороду

Опера «Вечорнїци» у Риєки

w ДРУЖТВО „РУШНЯК” ОРґaНИЗОВaЛО 7. КУЛТУРНУ МaТИфЕСТaЦИю


Iz RADA nAŠIH DRUŠTAVA–зОз РОБОТИ нAШИХ ДРУЖТВОХ–з РОБОТИ нAШИХ ТОВAРИСТB

Од 20. по 22. януар 2012. року уВировитици отримани 17. мед-зинародни саям ґаздовства, ре-

меселнїцтва и польопривреди. На саймубуло приявене 747 викладачох аж зоз21 держави, а число нащивительох пре-машело рекордних 20.000 цо потверд-зенє велького успиху орґанизатором, асаям преглашени за найуспишнєйши уГорватскей. Того року Україна добилаулогу жеми домашнього и партнера имала нагоду представиц себе у дакусширших програмских рамикох. У богатей програми активносцох за ви-значиц и програму зоз обласци културиу хторей жем партнер приказала ча-сточку своєй култури през викладанєфотоґрафийох о українскей народнейкултури и вишивкох, як и двогодзиновиконцерт Вечар українского фолклору увировитицким театру. На поволанкувелепосланика Олександра Левченка,Туристичней заєднїци Вировитицко-под-равскей жупаниї и орґанизаторох саймуВироехпо на Вечару українского фолк-лору наступели Дружтво Русинох иУкраїнцох Калїна зоз Риєки и Українскекултурно просвитне дружтво Тарас Шев-ченко зоз Канїжи.

Кажде дружтво добило 45 минути про-стору за презентацию своєй вреднейроботи през писню або танєц. Калїнаотворела концерт зоз писню Мисяцьна неби, а потим шлїдзели привитнинаступи домашнїх и делеґацийох. У пер-

шей часци програми, хтора облапела15 писнї рижнородного жанру, Калїнаосвоєла шерца публики, а окреме пред-ставнїкох велепосланства и високейделеґациї Хмельнїцкей обласци, жупанаВировитицко подравскей жупаниї Томи-слава Толушича, помоцнїка директораТуристичней заєднїци Вировитицко -подравскей жупаниї Йосипа Миколчичаи шицких присутних, хтори кажду писнювипровадзели зоз вельким аплаузом ивельочисленим браво, браво, браво… У другей часци програми наступела та-нєчна ґрупа Українского културно про-свитного дружтва Тарас Шевченко хто-ри одлично зоз своїма танцами, писнямии прекрасним народним облєчивом при-казали українски темперамент и любовспрам танцу и писнї. Одушевена деле-ґация зоз Хмельнїцкей обласци послаласвойого представнїка Миколу Костян-тиновича Шаповала на сцену, хторизоз прекрасним басом у провадзенюгармоники Бориса Денисюка подаровалприсутним писнї Маричка и Дивльусь яна небо. За конєц Калїна зоз АленомПоличом одшпивала Чрну побиднїцкуписню на МИКу, а домашнї учашнїкохпогосцели зоз заєднїцку вечеру у ре-сторану Дворац.

Славица Дудаш

ВЕЛьКИ УСпИх НА ВЕчАРУ УКРАЇНСКОгО фОЛКЛОРУ УРАМИКОх 17. МЕДЗИНАРОДНОгО САЙМУ ВИРОЕхпО 2012.

А каліна не врба – подзвигла публику до танцу

Представнїк Хмельнїцкей обласци Микола Костянтинович Шаповал и Маричка

Одушевена публика на концерту



Музично-сценски про-єкт Горватскей теле-визиї «Красна наша»

отримани 20. децембра у бо-ровскей спортскей дворани,пред понад 2.000 тисячи па-трачох, а програму, на котрейнаступели велї културно-уметнїцки дружтва зоз Ву-ковару и Вуковарско-срим-скей жупаниї, як и познатиособи зоз горватскей музич-ней сцени, водзел познатиТВ спикер Бранко Уводич.Цеком програми привитнислова упуцели жупан вуко-варско-сримски Божо Ґалич,городоначалнїк ВуковараЖелько Сабо, котри на по-воланку ТВ водителя одшпи-вал писню «Ружо моя чер-вена».

Прекрашнє було видзиц пре-полну спортску дворану, аище красше було дружиц шезоз тамбуровима оркестрамии фолклорнима ансамбламикотри наступели на знїманю.Наступели ГКҐД «Дунав» зозВуковару, КУД «Ґранчица»зоз Дєлетовцох, КУД «Лелаи Владимир Матанович» зозАнтину, КУД «Осиф Костел-никк» зоз Вуковару, ЖВС

«Нене» зоз Бошнякох, Вуко-варски тамбураше, Бечарскиинат и Бранко Чулич, Сримци,Славонска зора, Ринґишпил,Славонци, Тамбура банд,Тамбураше за душу, Томис-лав Шустич, Хайо, АнтонияПиукович, Босутски бечаре,Дике, Славонске лоле, Най-лєпши грватски тамбураше,Патриа, Перо Ґалич, Крис-тали, Шима Йовановац и Ко-

лония. У рамикох програмиище були презентовани стариремесла и традицийни єдзеняи напитки нашого краю.

Подрозумює ше же за членохКУД «Осиф Костелник» тоєден од найзначнєйших инайуспишнєйших наступох,окреме прето же ше програмумогло провадзиц нє лєм прейґТВ приємнїкох, алє и прейґсателиту и интернету. Дзивчата у прекрасним об-

лєчиве, а у провадзеню ор-кестра КУД «Яким Грди» зозПетровцох, на барз високимуровню одтанцовали танєц«Увиванєц», а на радосц иодушевиє вельочисленей пуб-лики котра провадзела знї-манє того проєкту. Тоту ква-литету Дружтва похвалєл исам водитель Бранко Уводич,котри и сам бул обчарованиз наступом нашей фолклор-ней дзивоцкей секциї.

Розтанцована младежкултурно уметнїцких друж-твох подзвиговала атмосфе-ру и розположенє зоз танца-ми, и анимировала публикуже би було цо лєпше и инте-ресантнєйше.

З оглядом же УНЕСКО писню«Бетярац» нєдавно положелдo шветовей скарбнїци, з нюи закончени тот прекраснивечар, а вуковарчанє дока-зали же су знова порихтанина танєц и писню гоч прежилиголготи и нєшка обрацелихрибет страшней стварнос-ци.

Звонко Кострелник

Танєц «Увиванєц» за патрачох у цалей РГ

Тамбурови оркестер КУД «Яким Гарди» зоз Петровцох

Члени КУД «Осиф Костел-ник» зоз Бканком Уводичом

МУЗИЧНО-СЦЕНСКИ ПРОЄКТ ГОРВАТСКЕЙ ТЕЛЕВИЗИЇ

w КРАСНА НАША 2011 ВУКОВАР


ОтРИмAНИ 17. БAЛ У ВИНКОВцОХ

Гоч вельки шнїг и жимaпогубели нaщивеносцзaбaвного вечaра трa-

дицийного бaлу у Винково-цох, бал ше заш лєм отримaл4. фебруaрa 2012. року. Ор-ґaнизaторе нє меняли уж пре-верену зaбaвну концепциюaнї добру трaдицию по хторейзa музичну чaсц и квaлитетнуруску писню зaдлужени ор-кестер доaєнa рускей музикиЯнкa Чордaшового коло хто-рого ше того року позберaлоище 8 добрих гудaцох, тa рус-кa писня и тaнєц зоз винков-ского мотелу „Ґем” одгуко-вали нaдaлєко до позних год-зинох окреме жимней феб-руaрскей ноци.Зоз кратким привитним сло-вом вечaр отворел предси-дaтель Дружтвa Дaнил Пе-рунски. Члени КУД Русинохи Укрaїнцох предстaвели шезоз чaсцу свойого репертоaрупод дириґентску пaлїчку Зо-рaнa Циковцa хтори у своєйнaйновшей прaкси зaпровaд-зує штироглaсне шпивaнє, aвец глaвне слово достaли гу-дaци покля густи шнїг фуркaли фуркaл.Тогорочни тaнєц шерцa шепощесцел Нaтaлиї Перунскизоз Винковцох хторa зозЗвонком Костелником зоз

Петровцох освоєлa першеместо зa хторе ше зоз смaчнучоколaдову торту заслaдзеливелї госци. Булa то и нaгодaчуц нaйновшу aвторску шпи-вaнку бaчика Янкa Чордa-шового хтори ю под нaзву„Здрaви остaньце” пошвецелвинковским бaлом.Вешелєло ше и тaнцовaлокус крaтше як звичaйно пренєвигодни метеоролоґийниобстaвини бо велїх чекaлa„Гей дaлєкa дрaгa” дому.

Дaнил ПерунскиФото: Звонко Костелник


Женска часц КУД Русинох и Українцох зоз Винковцох

Тамбурови оркестер под руководзеньом Янка Чордаша

При добрей музики шицки до кола

Побиднїки «Танцу шерца»Звонко Костелник и Ната-лия Перунски

Хлопска часц КУД Русинох и Українцох зоз Винковцох

w ДРУЖТВО РУСИНОХ И УКРaЇНЦОХ ЗОЗ ВИНКОВОЦХ ОРґaНИЗОВaЛО ТРaДИЦИйНИ БaЛ

УВуковаре 28. януара отримани46. бал, а у орґанизациї КУД“Осиф Костелник”.

На балу було коло 230 особи, то най-вецей после Отечественей войни. Булиту людзе з Миклошевцох, Петровцох,Осиєку, Винковцох, Пишкуревцох, За-ґребу и Вуковару. Тиж так на балу булои госцох з Руского Керестура и НовогоСаду.На самим початку госцох привиталпредсидатель Зденко Бурчак. Слово

вжали и предсида-

тель МО Пишкуревци Златко Мезей игородоначалнїк городуВуковару Желько Сабо.Члени КУД “Осиф Кос-телник” виведли кратшу,алє барз атрактивну кул-турно-уметнїцку програму.Дзивоцка танєчна ґрупаодтановала танєц „Уви-ванєц”, хлапци „Повзунєц”,а ветеранє „Весильну по-лку”. Хор одшпивал тришпиванки „Премили краю

мой”, „Ой,мала яружу” и„Ой, подм о с т о м ,м о с т о м ” .На самимконцу мишана ґрупа та-нєчнїкох одтацовала ат-рктивни танєц „Гопак”.Шицким танцом хореоґ-раф проф. Звонко Кос-релник, а водителька та-нєчней секциї Ирена Дю-дяр. Водителька и дири-ґет Агнета Тимко, а ко-репетитор Звонко Еде-лински. За приємну ат-

мосфе-

ру остарал ше Мини бенд ВладимираСивча.Од окреминх госцох були присутни: Го-родоначалнїк городу Вуковару ЖелькоСабо, висши референт зa розвой ци-вилного дружтвa, роботу зоз млaдимaи нaционaлнима меншинaми у ГородуВуковaру Синишa Митрович, предста-витель Руснацох у Совиту за нацио-нални меншини Звонко Костелник, пред-сидателька Союзу Русинох и Укаїнцох


Ветеранска танєчна ґрупа

Члени КУД «Осиф Костелник» зоз Вуковфру 2012. Року

18

w ОТРИМАНИ 46. БАЛ У ВУКОВАРЕ

ВЕЛьКA НAщИВЕНОСц У ДУХУ СтAРЕЙ тРAДИцИї

Нова Думка 1/2012

Мишани хор под руководзеньом Агнетки Тимко


Р ГЛюбица Морган, предсидатель МО Пиш-куревци Златко Мезей, прочалнїца уп-равного оддзелєня за дружтвени дїял-носци, здравство, социялне старанє,бранїтельох и национални меншини Дра-ґица Холокер Радумило, представнїкрускей националней меншини городуЗаґребу Ириней Мудри, предсидателькарускей Ради Ву-

ковару Лела Дїтко,предсидателькаЗдруженя НємцохДара Маєр и пред-сидателька Здру-женя Мадярох Ву-ковару РозалияЯкуметович. Здругого боку Ду-наю ту були:предсидатель На-ционалного сови-ту Руснацох Сер-биї Славко Рац ипредсидательВивершного од-

бору НС ЙовґенМудри.За нащиви-тельох орґа-низовани та-нєц шерца ибогата томбо-ла. Першу на-граду, бициґ-лу, достала10 рочна ИванаБики з Микло-шевцох, док утанцу шерцап о б е д з е л иЄлка Залоґай иЗвонко Рац.О змесцаню гос-цох и же би шиц-ко було у найлєп-шим шоре оста-

рал ше касир Дружтва ЗвонкоБарна.

Любица Гаргай

Зденко Бурчак и Владо Мудри

Дзивщцка танєчна ґрупа

Побиднїки «Танцу шерца» Звонко Рац и Єлка Залоґайзоз предсидатедьом Дружтва

Руски оркестер зоз Нового Саду

Зденко Бурчак и городоначалнїк

Вуковару Желько Сабо


Танєц ”Повзунєц”

Вельке число нащивительох



w КУЛТУРА – ШТВАРЦИНА СТОЛЇТИЯ ЗА НЇМА

КУД Руснацох Осиєк КУД „Яким Ґовля“ Миклошевци

Женска шпивацка ґрупа КУД „Яким Ґовля“ Миклошевци Побиднїки у танцу шерца: Ана Блотней и Зденко Бурчак

ОТРИМАНИ 25. БАЛ РУСНАЦОХ ОСИЄКУ

Уорґанизациї КУД Рус-нацох Осиєк, 11. феб-руара 2012. року, у

ресторанє „Копика“ отримани25. бал Руснацох Осиєку.Вельки шнїг котри того рокузастановел аж и добре ор-ґанизовани превозни сред-ства, мал пошлїдки и на чис-ло госцох на балу та ше мог-ло начишлїц дас коло 100особи. Но и то було доста-точне же би розположенєприсутних було на уровню,а Мини бенд Владимира Сив-ча з Нового Саду нєпреривноотримовал госцох на подию-му за танєц.Културну часц програми ви-ведли члени домашньогоДружтва котрих провадзелтамбурови оркестер истогоДружтва, а як госци насту-пели члени КУД „Яким Ґовля“

з Миклошевцох.По привитних словох пред-сидательки КУД РуснацохОсиєк, Дубравки Рашлянин,присутних привитал и ИвицаЗавршки, подпредсидательГородскей ради Городу Осиє-ку. Медзи визначнима гос-цами ище були и подпредси-датель Совиту за национал-ни меншини РГ Никола Мак,член Совиту Звонко Костел-ник, представителька рускейнационалней меншини ОБЖАгнетка Балатинац, предси-дателька Союзу Русинох иУкраїнцох РГ, Любица Морганяк и векшина предсидате-льох лєбо представительохкултурних и културно -уметнїцких дружтвох котрипестую руску културу.По законченей културнейчасци програми ушлїдзела

забавна. Попри смачней ве-чери и добрей музики, госцимали нагоду бавиц, того рокуокреме богату томболу. Глав-ну награду, модерни кавч,

достал Никола Мак, котромуто була перша награда такейвисокей вредносци през шиц-ки тоти роки як приходзи наруски бал. Другу награду повредносци, уцицовач, досталЖелько Гаргай зоз Петров-цох. Уж традицийно, танцує ше итанєц шерца, а найдлужейна подиюму за танєц осталиАна Блотней и Зденко Бур-чак, котри як награду до-стали кажде по торту и фля-шу доброго вина.Понеже бал лєм даскельоднї пред Дньом залюбених,и танєц шерца символизовалтоту подїю зоз шерцами кот-ри за тоту нагоду направелаДубравка Рашлянин.

Агнетка БалатинацДобитнїк главней наградина томболи Никола Мак


OTKInUTO OD zABORAVA - ОТАРгнУТЕ ОД зАБУцА

ЧЛОВЕК З НaРОДУ И Зa НaРОД

При нaс Руснaцох цер-ковни шветa окремвирского мaю и знач-

не трaдицийне знaченє. Три-мaюци ше звичaйох вше змеукaзовaли и свою вирску инaционaлну припaдносц.Єден зоз способох вирaжо-вaня своєй припaдносци, ок-рем стaрaня о живих, то издогaдовaнє нa нaших умaр-тих. Нa шицки вельки шветaшор пойсц нa теметов обисцгроби, запaлїц швички и по-модлїц ше при гробох своїхумaртих. И того року презжимски шветa нa вaлaскимтеметове нaшло ше велькечисло людзох хтори ше пригробох модлєли зa своїх умaр-тих. Нa одходзе дaкус шепобешедує зоз другимa люд-зми, окреме ше зaтримуюстaрши людзе, хтори ридшеходзa до вaлaлу, бо ше нaтемеве мож стретнуц з люд-зми з других местох, тa и звaрошу, може ше побешедо-вaц о домaшнїх, о здрaвю иподобним. И сaм сом тейжими бул нa теметове и оби-ходзел гроби своїх ближнїхи здогaдовaл ше велїх умaр-тих хторих сом познaл, aлєнa теметове ше нaходзи ивекше число пaмятнїкох люд-зох хтори дaвно умaрли и охторих нє знaм вельо.

Глaвнa дрaжкa водзи презштредок теметовa ґу кaплїч-ки, a кед ше скруци нa лївонaиходзи ше нa пaмятнїк нaкотрим пише «о. Янко Бу-дински умaр 1972. року».Того року полня ше 40 рокиод його шмерци. Нa хвилькуше здогaдуєм людзох котрими о нїм бешедовaли. Пано-цец Янко Будински половкусвойого животa препровад-зел як петровски пaрох. Пa-рохию превжaл 1937. року ибул єй водитель aж по 1968.рок. Кед ше поцaгнул зоздлужносци остaл жиц у Пет-ровцох по свою шмерц, a тижтaк вибрaл петровски теме-тов зa место вичного одпо-чивку.Спрaм пaметaня стaршихлюдзох у вaлaлє, пaноцецЯнко Будински бул чловек знaроду и зa нaрод, зa людзоххтори у тих 30 их рокох двa-цетого столїтия вельо знaчелзa вaлaл и людзох у нїм, бото були чaси без електичнейструї, рaдия, телевизиї и шиц-ких нєшкaйших медийох, aлєи теди ше зaш требaло знaцприлaгодзиц людзом и чaсуу котрим ше жиє. Нaйзнач-нєйше прикмети чловека тосцерпенє и чловечносц зaшицких людзох, a стaршиПетровчaнє гвaря же их па-

ноцец Будински мaл нєви-черпно. У векшини потребохлюдзе ше обрaцaли ґу свойо-му пaноцови бо вон знaл роз-ришиц и нaйвекши проблеми.Кед сцигнул до вaлaлу об-ствaнини медзи людзми нєбули нaйлєпши, aлє пaноцовиЯнкови удaло ше нaпрaвицшорa, позберaц людзох доцеркви, вимириц их медзисобу и зєдинїц. Цеком Другейшветовей войни велїх вира-товал нє пaтрaци анї нa ви-рске опредзелєнє, aнї нa мa-тaрияли обстaвини чловекa.През цaли чaс своєй службипомaгaл людзом нa рижниспособи: писaл молби, нaбa-вял рижни лїки, помaгaл люд-зом вибегaц пенєжи и вельокойчого другого. Нє чудуєвец же велї Петровчaнє ищевше полни хвaли зa дaвноумaтрого пaрохa хтори шезоз злaтнимa буквaми зaпи-сaл у пaметaню своїх пaро-хиянох як чловек полни чло-вечей доброти. Нaм, хтори зме зa його дїлaчули лєм зоз приповедкох,остaвa нє зaбуц нa трицец-рочне нaмaгaнє пaноцa Бу-динского же би вaлaл мaлвирску и шицку другу злогуи медзисобне довириє. Тaкивисоки цилї мaю людзе хторизнaю установиц нєвидиму

психолоґийну и вирску вязузоз кaждим пaрохияном, aто вше булa ридкa прикме-тa.У нєшкaйших чaсох чежшенaйсц тaку особу у гоч хторейзaєднїци, бо нєшкaйши чaсподредзени бегaню зa зa-робком и модерну технїку, aнє чaс пошвецaня мaломучловекови. Чaсто одбивaмеунєсц ше до потреби чловекaхторого кaждодньово стре-тaме и котрому може буц до-стaточне лєм крaсне словочловечого порозуменя.Нaй би нaм приклaд живот-ней дрaги нaшого дaвногопaноцa бул нa розуме. Пaно-цец Янко бул чловек полнистaрaня зa людзох у їх кaж-додньовим живоце, aлє их ирaтовaл зоз опaсносци кедим живот бул зaгрожени увойни. Єднa нaшa присловкaгвaри „Кед виратуєш єденчловечи живот, виратовалши цaли швет”. Кед бизмеше вецей упaтрaли нa тогочловекa злєпшaли бизме итот нaш нєшкaйши швет. Пa-метaнє нa дїло и живот тогочловекa и духовней особибудзе ше преношиц и нa новиґенерaциї.

Томислaв Рaц

Нa 33. вечaре „др Мa-тия Бaчич” котриотримaни у Бaбиней

Ґреди под конєц децембрa2011. року наступело Кул-турне дружтво Русинох иУкрaїнцох зоз Винковцох,а хторе орґaнизaторе, преуспишни нaструп, зaмер-ковaли рок пред тим.Мaнифестaция ше отримуєу орґaнизaциї КУД „МиятСтояович” зоз БaбинейҐреди и ЗAКУД a Вуковaр-ско–сримскей жупaниї иуж по 14. рaз нaщивителє

мaли нaгоду чуц жридловушпивaнку под мотом ”кедзaшпивaм цихо и весело”... Смотрa мa змaгaтельни хa-рaктер, a винковске друж-тво наступело вонкa з кон-куренциї, зоз рускима шпи-вaнкaми „Шa ми тaдзи пре-ходзели” и „Пред нaшимадзверми”, зоз чим, попришпиванки, укaзaне и бо-гaтство руского нaродногооблєчивa у нaшей жупa-ниї.

Дaнил Перунски

ВИНКОВЧaНЄ ЗaБЛЇщaЛИ

w 40. РОЧНЇЦa ОД ШМЕРЦИ ПaНОЦa ЯНКa БУДИНСКОгО

Красота рускей фитюли


ЖИВОТ нАШ КАЖДОДнЬОВИ - ЖИТТЯ нАШЕ ЩОДЕннЕ ПРЕМ’ЄРА

ПЕРША ВИСТАВА НОВОЇ УКРАЇНСьКОЇ ТРУПИ

ОДРУЦОВaНЄ ШНЇгУ И ДРУгИ ПОЧЕЖКОСЦИ ЖИМИ

Тогорочнa жимa мaлaцaлком нєсподзивaниобрaти понеже жимски

шветa климaтски випaтрaлияк позноєшеньски и уж змеше шицки помирели зоз тимже нaс шнїг и вельки мрaзобишол. Зaстaрaно зме за-мерковали же дзепоєднидревкa уж лєм цо нє ожили,кед нaс почaток фебруaрaнaрaз нєсподзивaл и жимaукaзaлa шицку свою моц.Цaлa держaвa остaлa пaрa-лизовaнa, а окреме Дaлмa-ция, у хторей пре цеплу ме-дитерaнску климу людзе нєзвикнути нa жиму, шнїг и ляд,дзе до велїх местох приступ-ни дрaги були зaвяти.Тaки обстaвини и очежшaниусловия зa нaш крaй нє нови,бо людзе дaкеди и у горшихобстaвинох розчисцовaлишнїг у своїх дворох и опрезхижох. Прaвдa же ше тедиулїчки нє розчисцовaли бонє було транспорту як нєшкa,людзе мaли конї и на сaнкохше вожели кaдзи им булопотребне. Сучaсни живот мaиншaки потреби, скоро у кaж-дим обисце хaснує ше aвтои без розчисцених улїчкохвaлaл остaвa одрезaни одкaждодньового живота итранспорту. Без оглaяду же тогорочни

шнїг пожнєл нє знaчи же гобуло мaло, нaпроцив як жеше сцел шицок нaрaз витресцпред нaс. Комунaлнa службaзaдлуженa зa очисцованєлєм глaвней дрaги през вaлaли шицки други побочни улїчкиостaвaю нєпреходни од шнїгу.Же би ше тот проблем ефи-кaсно ришел Општинa Боґ-дaновци, як ношитель локaл-ней упрaви и сaмоупрaви, ви-нaшлa ришенє зоз куповa-ньом приключних розгарта-чох шнїгу до кaждого вaлaлунaшей општини и з єднаньомєдней особи зa водзенє тейроботи. У Петровцох у тих екстрем-них условийох зa розчисцо-вaнє нєпреходних улїчкох зa-

длужени бул Мирко Гaрди.Нa його влaсни трaктор булприключени розгартач и оп-штинa му зa потребу окон-човaня роботох обезпечелaгориво. Його зaдлуженє булооспособиц побочни вaлaлскиулїчки зa преходзенє aвтох,отримовaц їх преходносц, яки отримовaц приступи ґу aв-тобусним станїцом и темето-ве. Як цо ше то уж збувaмедзи людзми, велї були бaрзподзековни зa тоти роботи,a дзепоєдни, як и вше, дa-вaли зaувaги же би вони толєпше зробели гоч ше aнї нєпробовaли и сaми лaпиц дaцохaсновите зробиц же би вa-лaл фукнционовaл як требa.Окрем Миркa Гaрдийового у

Петровцох ше без велькихсловох нaшол и млaди чловеккотри ше сaмоинициятивнолaпел до одруцовaня шнїгуопрез обисцох у котрих жиюстрaши людзе и опрез прaз-них хижох. То Силво Бурчaкхтори зоз зaвятих дворох ви-вожел шнїг, одруцовaл мос-цики и одметaл дрaжки стaр-шим и хорим людзом зa сим-воличну цену, бо як нєзaня-тому и кaждa кунa му добрепридзе у жимских чaсох, тaхто кельо могол тельо муплaцел зa нєлєгку роботу зозлопaту же би ше могло без-печнєйше рушиц вонкa, безстрaху же ше покaлїчи, a чaс-то Силво Бурчaков вредноробел и лєм зa полудзенокaбо дзечнє понукнуте цеплепице же би ше зогрaл. Нa тaки способ нaша пет-ровска локaлна aмбулaта нєбула преполнєта зоз покалї-ченима пациєнтами, як цо тотей жими було поведзме уСплиту и других вельких мес-тох. Шицко то нaм потвер-дзує же кед ше людзе зложaта ше зоз мaлим мaтериял-ним уклaдaньом можу рaто-вaц од векших метеороло-ґийних нєпоґодох и зробицдацо хасновите зa себе идругих.

Тaня Гaрди

«Брехун з Литовської площі»– назва некомерційної муль-тимовної театральної вис-тави українського письмен-ника Олександра Ірванця,прем’єрно показаної 18 груд-ня на сцені Культурного цен-тру Народного університетуДубрава у Загребі. Виставувиконали члени Товаристваукраїнської культури завдякифінінсовій підтримці Ради зпитань національних меншинРеспубліки Хорватії, а режи-сером був Алекса Павлишин,який виконував і головнуроль.Дія п’єси відбувається одної

літньої ночі 199* року на Ли-товській площі у Любліні (По-льща), де зустрічаються го-ловні герої твору, ВІН і ВОНА.У діалозі, який у більшій час-тині вистави більш схожийна монолог, кожна дійоваособа на свій спосіб череззеркало повсякдення пред-ставляє свої погляди на тодіактуальні теми: «солідар-ність», «перебудова», зане-пад комунізму, здобуття са-мостійності національнимидержавами , а через усе про-тягується ідея Європейськогосоюзу. У випадковій зустрічіпротагоністів доходить до

Силво Бурчак

Алекса і Славіца Павлишин


ЖИВОТ нАШ КАЖДОДнЬОВИ - ЖИТТЯ нАШЕ ЩОДЕннЕ ПРЕМ’ЄРА

взаємного притягання, якепоказує, що між двома ге-роями могло би бути щосьбільше. Але на цьому і зупи-нимося, оскільки , як наго-лосив Алекса Павлишин, вис-

тава цього року буде пока-зана ще сім разів, з яких чо-тири – у Хорватії, а три –закордоном. Прем’єрний показ,який тривав близько години,із зацікавленням проглянуло

40 глядачів різних віковихкатегорій. Те, що виставу ро-било ще цікавішою, було зна-ходження зв’язків із сучас-ністю і те, що завдяки своє-рідному способу виконанняп’єса би могла отримати іпродовження. Актори гово-рили хорватською, словен-ською, сербською і хорват-сько-сербською мовами, та-ким чином намагаючись вста-новити симетричний пере-клад відповідно до оригіналу,написаного польською, ук-раїнською і російською мо-вами та українсько-росій-ським суржиком (ненормо-вана говірка із суміші мов).Сам автор п’єси ОлександрІрванець як поет, прозаїк ,драматург і критик вважа-ється одним з найталанови-тіших представників україн-ської авангардної літературивісімдесятих-дев’яностих ро-ків, де особливо виділяються

теми боротьби за свободуособистості і нації. Насамкі-нець актори подякували пуб-ліці та наголосили:«До на-ступної вистави, хоч яка бвона була!»

Ролі:ВОНА –Славіца ПавлишинВІН –Алекса Павлишин Поліцай Ткачик –Владо Ла-гураБрокер-Бранимир СукГолос радіо-спікера-БогданВіславскі(Новий Сад,Сербія)Голос музичного критика В.Романюк – Штефіца Боро-денько (Прнявор БіГ)Переклад, сценографія, кос-тюмографія і обробка звуко-вих ефектів –Алекса Павли-шинСуфлер, тон-майстор і рек-візитер –Філіп Побран

Боґдан Блотний

БЛАгОВіщЕННЯ ПРЕСВЯТОЇ БОгОРОДИЦіПрикмети і повір’я отчого подвір’я

Кожного року з нетер-пінням чекаємо весну,з дня на день відшу-

ковуючи все нових ознак їїшвидкого приходу. Офіційновесна починається 21 берез-ня, а вже через декількаднів, 25 березня (7квітня)святкуємо Благовіщення,одне з найбільших і радісні-ших християнських свят.Самена Благовіщення архангелГавриїл повідомив Діві Марії«благу вістку», що вона на-родить Сина Божого. Не ви-падково це свято пов’язанез початком весни—радісноюпорою відродження, онов-лення і тепла.Благовіщення гідно вшано-вується церквою і є багатимна різні обрядові звичаї і тра-диції. В цей день сонце«грає», сходячи з-за гір. Богблагословляє землю і всеживе у ній, від чого, згідноповір’я прокидаються гадю-ки, ящірки і всілякі комахи ів цей день мусять обов’яз-ково виповзти на поверхню.Бо якщо цього не зроблять,

то , за переказами, зали-шаться у землі до наступногороку.До Благовіщення треба датиземлі відпочити. У це святоособливо грішно працюватина землі, бо «земля відпочи-ває і сили набирається». Вцей день треба було обов’яз-ково випускати всю дворовуживність, аби попаслася та«весну відчула». Деякі ґаздина Благовіщення несли доцеркви зерно-насіння, щобйого посвятити перед висі-вом. Потім змішували з іншимнасінням, надіючись на ба-гатий урожай. З Благовіщенням був пов’яза-ний дуже хороший звичай—толока, коли об’єднувалисяу спілку і всі гуртом безкош-товно обробляли землю. Цьо-го дня збиралося сільськевіче. На якому утверджува-лося, хто і коли буде оброб-ляти ниви вдовам, сиротам інемічним людям. Тому і на-зивали цей звичай «Вдови-ним плугом». Вважалося амо-ральним, коли хтось із одно-

сельчан почне раніше оброб-ляти свою землю, ніж від-роблять «Вдовиний плуг»Відданиці йшли у березовігаї на Благовіщення. Тамтрясли березу, зриваючи знеї сережки. Вважалося, щорозкидані по капустянихгрядках, вони допоможутькапусті краще рости. Біляцеркви чи в полі дівчата во-дили в цей день хороводи,виконуючи «кривий танець».Танцювали ланцюжком міжвербовими прутиками, ус-тромленими у землю. Такимхороводом ніби вклонялисявесні, яка вже прийшла.Якщо на Благовіщення дів-чина, йдучи по воду, знайдеквітучий первоцвіт — цьогож року вийде заміж. А та,яка хоче стати гарнішою, маєналити в миску холодноїводи, пустити плавати пер-воцвіт (пролісок) і вмитисяцією водою

Кажуть, що на Бла-говіщення птахи гнізда нев’ють і не несуться. Цьогодня не можна брати з під ку-

руй, гусей яйця, бо не будутьнестися, і взагалі краще небрати яєць до рук, бо не будевистачати цілий рік.

В цей день у церквахсвятять проскурки. Їх потімза традицією заривають уземлю, щоб не було ніякихградів чи ураганів, щоб тілиха не побили врожай. Удеяких місцевостях їх берег-ли за образами. Десь пере-тирали в порошок і посівалив чотирьох кутах дому. Хво-рим давали ту дору як ліку-вальний засіб.Традиційно у кожне свято єсвої прикмети. Не оминуливони і свято БлаговіщенняПресвятої Богородиці. Ось деякі з них:Якщо цього дня буде сніг, то

літо буде неврожайне.

Якщо мороз – прогнозується

багатий врожай огірків.

Якщо перед Благовіщенням

ясно і тихо, то буде цього

року хороший врожай.

Яка погода на Благовіщення,

така й на Великдень

Леся Мудрі

Афіша вистави у фойе Національного університету в Дубраві

Учитель Рудолф Петру-щак на самим початкуШколскей памятнїци

записал: „До Миклошевцохсом пришол 1885. року. Ушколи сом нє нашол нїякишколски акти. Прето сом булпримушени опитац ше стар-шим людзом Руснацом, тимхтори ше перши приселєлидо Миклошевцох. Мойо со-бешеднїки були старик ИванГирйовати и дакус младшиДюра Бучко. Од нїх сом до-знал же уж 1851. року першиприселєни 18 фамелиї Ду-ховному столу у Крижевцохподнєсли прейґ петровскогопароха Василя Лусканция по-глєдованє же би за свойодзеци отворели школу, по-добну яка була и у старимкраю, у Руским Керестуре.“

Перше конфесийна школа

Поглєдованя перших микло-шевских приселєнцох прила-пени. Купени два хижи – єдназа церкву, а друга за школу.З вирского аспекту Микло-шевци постали филияла пет-ровскей парохиї, а школаконфесийна под инґеренциюДуховного стола у Крижев-цох. О вкупней орґанизациїстаросц водзел спомнути пет-ровски парох Василь Лускан-ци, хтори преподавал виро-науку, а источасно бул инад’зорнїк. Перши учителєнє були школовани. Вони ис-точашнє були и канторе(дзиякове) у грекокатолїцкейцеркви. Наставни язик булруски, а читало ше зоз риж-них церковних кнїжкох, дакусше писало зоз старославян-скима буквами, а ище менєйраховало. Так то було по1874. рок кед у Горватскимсоборе принєшени закон онародней (пучкей) школи. Одтого часу миклошевска шко-ла постава державна зоз гор-ватским наставним язиком,а робело ше спрам настав-ного плану яки бул на уровню

цалей тедишнєй Горватскей.Як директор школи и вироу-читель на шицких докумен-тох и у менских пописох тогочасу, а и вельо роки познєй-ше, подписани миклошевскипаноцец Владимир Лабош.За наступни скоро 35 роки уМиклошевцох службоваливецей учителє, а медзи нїмабуло и Руснацох як цо: ЄлкаҐубашова, Петро Колєсар,Петро Михальовски и ЕмилЯким, алє дзепоєдни з нїх увалалє нє службовали анїєден цали школски рок, также їх службованє нє зохабелодаяки шлїди у поглядзе пес-тованя и розвиваня нацио-налней свидомосци при те-дишнїх миклошевских Рус-нацох. У тих хвилькох церквабула и остала тота твардатвердиня цо хранєла присе-лєнцох насампредз од аси-милациї, од забуваня того цопринєсли зоз старого краю,цо нашлїдзели од своїх пред-кох и пестовала шицко тотоцо крашело Руснака и йогомено. Интелиґенциї домаш-нього походзеня ище нє було.Так то тирвало по 13. окто-бер 1910. року кед до Мик-лошевцох за учительку при-ходзи Даница Лабош, родзе-на Миклошевчанка, иншакдзивка паноца ВладимираЛабоша. Медзитим, вона наслужби остава лєм по Нови1911. рок (на свойо глєданєодходзи до Шиду), же би одполрочя школского1910./1911. року за учителяпришол Яким Костелник(1889–1974, Вуковар). Тотрок у историї миклошевскейшколи и живоце шицких жи-тельох Миклошевцох запи-сани зоз велькима златнимабуквами, бо у валалє почалробиц учитель Руснак, учи-тель домашнього походзеняи як увидзиме познєйше, тотаподїя була початок сучаснєй-шого живота, образованя ивоспитаня шицких ґенераци-йох у вецей напрямох. Його

робота охабела глїбоки шлїдиза наиходзаци 37 роки кельоучитель Яким Костелникслужбовал у Миклошевцох. З оглядом же у Миклошевцохжило и значне число Сербох,од самого присельованя Рус-нацох исновала и сербскашкола односно греческо–вос-точного обряду (православ-на). Пре розличносц вири,язику и обичайох, школи булиподзелєни. До єдней на на-ставу ходзели Руснаци–гре-кокатолїки, а до другей Сер-би–православни.А вец з одписом Горватскейвлади од 3. мая 1915. рокупринєшена историйна одлукавязана за иснованє микло-шевскей школи. Православнашкола утаргнута та од тогочасу исновала лєм єдна. Зашицки дзеци, руски и серб-ски, настава ше одвивала нагорватским язику. По конєцтого 1915./1916. школскогороку на миклошевскей школиробел лєм учитель Яким Кос-телник, а 1. юлия 1916. рокудо Миклошевцох враца шеучителька Даница Лабош ивони двойо робели до предсам початок Другей шветовейвойни.Млади и амбициозни учителєтакой обачели цо маю робиц.За старших орґанизовалипреподаваня на рижни теми:за парастох, статкарох, було

теми и з обласци здравстваи особней гиґиєни. На пре-подаваня жителє масовноприходзели, а з оглядом жеу валалє було и нєписмених,учителє отримовали и курсиза описменьованє.

У настави и руски язик

Року 1945. у Руским Керес-туре почала з роботу Нїзшаґимназия на руским язику, а21. октобра истого року от-римана сновательна схадзка„Рускей матки”. МедзитимРуснаци у Сриме перши два–три роки после ошлєбодзеня,окреме у Миклошевцох иПетровцох, од того нє малидаяки векши хасен без ог-ляду же зоз своїма сонарод-


100 РОКИ РУСКИХ УЧТТЕЛЬОХ

НОШИТЕЛЄ КУЛТУРНО–ПРОсвИТНИХ аКТИвНОсЦОХ (1)

w МИКЛОШЕВЦИ – ЄДНО СТОРОЧЄ ЗОЗ РУСКИМА УЧИТЕЛЯМИ

Йоаким Костелник(1889–1974)

Учителька Даница Лабош зоз школярами трицетихрокох прешлого сторочя

нїками у Руским Керестуре,Коцуре и индзей жили у єд-ней держави. Як кед би тупановали якиш иншаки за-кони, а же то було так натото нас наводза факти кедспатриме податки зоз табе-ли, хтора зробена у заєднїц-ким менским попису шицких

школярох на концу школско-го 1947./48. року. Зоз тей ше таблїчки видзиже у Народней РепубликиГорватскей, округ Осиєк, ко-тар Вуковар, школского1946./47. року школяре булиподзелєни лєм по национал-ней припадносци. Руснаци

ше як народносц нє споми-наю, алє су уписани до руб-рики „други Славянє”. У пей-цох класох шицких вєднобуло 115 школярох.До кадровских пременкох умиклошевскей школи при-ходзи 1. януара 1947. рокукед учитель Йоаким Костел-

ник одходзи до заслуженейпензиї. На його место при-ходзи його син Янко.

Требали прейсц 3–4 роки жеби ше могло зазначиц даякипременки у настави. Такшколского 1950. року нама-ганя „Рускей матки” дали од-редзени резултати и у Мик-лошевцох. Перши раз од при-селєня Руснацох на тоти про-стори у главних менских по-писох школярох (нє рахуюциконфесийну школу) зявюєше предмет „rusinski jezik” –руски язик и то лєм у трецейи штвартей класи. Требалопрейсц аж 100 роки же бимацерински язик постал ров-ноправни наставни предмети у тей школи. Учебнїки хторише хасновало у настави рус-кого язика доставало ше зозРуского Керестура. У Миклошевцох по початокшколского 1953./54. року, цоше дотика орґанизациї на-стави и учительских кадрох,нє було нїяки пременки. Шко-лярох було досц и учителєАна и Янко Костелник малинагоди указац свойо схоп-носци нє лєм у настави, алєи ширше. З помоцу учителяу пензиї Йоакима Костелникаробота на културним планєвше успишнєйша. Члени КУД„Яким Ґовля” и школски дзе-ци наступаю на рижних смот-рох зоз фолклорну и драмскусекцию. Хорска уж рокамимедзи найлєпшима и у шир-шим околїску. На смотрохкажди рок забера найвисшиместа.

Дюра Лїкар

- предлужує ше -


100 РОКИ РУСКИХ УЧТТЕЛЬОХ

Ана и Мирослав Джуджар зоз миклошевскима школярами штредком пейдзешатих рокох прешлого сторочя

Любка Будински Єлена Лендєр Янко Костелник


ПОгЛЯДИ ДО нАШЕй ПРЕШЛОСцИ И ТЕРАШнЬОСцИ

Галич з Галичину наш да-вен-давни власни дом.Споконвична правдива

руска колїска! Фундамент на-шей рускосци, прешлосци,терашньосци и будучносци. Давни Галич нєшка руїна, алєи воскреснути споконвичниобелиск... И памятнїк и труна,и спомин вични цо розшвицуєпогляди! Спознати Давни Галич намобновює и змоцнює чувсторускей велькосци и значнос-ци! Оживототворює руске єс-тво, наш шлєбодолюбиви дух,давну велїчезну руску жем,державу и єй славу, а и на-ших владарох, котри з уси-ловносцу сторочями бранєлисвою жем на чесц и славусвоїм нащадком и власнейрускей будучносци!Галич наша Атина! Наш Га-лицки Акрополь! Княжи Галич – наша святиня!Споконвична, духовна, на-ционална – єствена! З фун-даментами у минулих сторо-чйох, скрита под жему, алєи воскреснута з одкопанимафундаментами УспенскогоСобору, за седем сторочяочуваним храмом СвятогоПантелеймона, у велїчезнимпамятнїку-символу престава-ня войни и роботи!Данило Галицки (1205-1264)руску моц видзел у єдносцируских князовствох! И прето,кед ослабло тото чувствопри галицких князох, а однї-манка за предняцтво надвла-дала їх розуми – Данило ви-ход нашол нє у сцинаню рус-ких главох, алє з власну бор-бу за єдинствену державнувласц, оможлївел им спознацсвою моц з оружийом и ро-зумом, а на власни хасен! Створел, обєдинєл и змоцнєлсвою державу, обновел Га-лицко-Волиньске князов-ство... Мал моци и шмелосципойсц ґу монґолскому Батио-ви до Сараю, достал од Папикральовску коруну, здобулодважносц и угляд, и швету

ше представел як найугляд-нєйши владар свойого часу! Удало ше му Татарох прила-годзиц своїм жаданьом и ох-ранїц свою жем од азийскейнапасци. Улагоєл и мадярску жажду─ научел их розума! Застановел їх галавосц, роз-бил их и знїчтожел на рускейжеми! Однял им дзеку за ви-мсценя и врацанє длуства запревельке давен-давне по-раженє, кед висловена жаж-да на панство. Двацец и двараз мадярски кральове ор-ґанизовали походи (войни)процив Галичу и Галичинипре богату и плодну рускужем. Данило, з побиду над нїмазмоцнєл фундаменти рускос-ци. Збудовал благодарни хра-ми, змоцнєл християнску рус-ку виру и розошал єй рускосци звонка Галичини.

*

Нєшкайши часи оможлївели,на князовскей престолнейжеми створиц Националнизаповиднїк «Давни Галич»,велїчезни и найдрагоциншипамятни комплекс з исто-рийнима памятнїками, котритреба опатрац найменєйшейсц днї... Седми ше одпо-чивац од нєпохоплївих до-жицох и упечаткох о давен-давней рускей култури, о ве-лїчезним Успенским соборе,чийо фундамени розмири(32,5х37,5м) лєм метер и полпо ширини и длужини меншиод найвекшого києвскогохраму Святей Софиї. Требапоопатрац Церкву успинияпресятей Богородици и Цер-кву Рождества Христового...Ту и Храм святого Пантелей-мона, Костел Кармелитох уБольшивцох, Галичина моги-ла, Чудотворна икона Маце-ри Божей Крилоскей, Мит-рополичина палата, Галицкизамок, Княжа криница, Музеї– Историї Давного Галича,

ГаЛИЧ И ГаЛИЧИНа У МРИЙОХ И РЕаЛНОсЦИ

w ПОгЛЯДИ ДО НАШЕй НАйДАВНЄйШЕй ПРЕШЛОСЦИ

Схематични приказ памятнїкох материялней култури Националного заповиднїка „Давни Галич“

На централней площи нєшкайшого Галичу при Церкви Рождес-тва Христового памятнїк кральови Данилови Галицкому.У парку одпочива автор историйного драгопису М. Жирош

Сцигнул сом и до Галичу, на його Крилоску гору, бул прифундаментох Успинского Собору, при Церкви Святей Ании напил ше зоз жридла, княжей студнї-криници, з котрейсмияд гашел, дух крипел, силу здобувал и моц гартовалкняз и краль Данило Галицки! Наш, наш найправдившипраоцец, наш руски краль, цо жемни рай стварял за свойрод и свой народ.

У центру нєшкайшого Галичу, на Площи Рождества Хрис-тового, з марморового памятнїка шедзаци на коню, з мечомспрам жеми краль Данило Галицки запатрени на свойосвятинї, а з часу на час и на Музей приселєних Караїмцох(караїмскей историї и култури), цо з тарґовину и ґаздованьомзбогацовали руску жем и вєдно з Данилом и його шмелосцустворели угляд Галицко-Волиньскей держави.Княжи город на Крилоскей гори, а у нїм кральовска палата,Успенски собор, Церква Святей Ани, Площа „Златни Тик“,Галичина могила и охранєбни гаци. Днїстер и вецей рички,вєдно з гацами були споконвични бастион, охранєбнажемна твердиня ─ охраньовали вирску и националну шлє-боду и рускосц!


ПОгЛЯДИ ДО нАШЕй ПРЕШЛОСцИ И ТЕРАШнЬОСцИ

Караїмскей историї и културии Народней архитектури ипобуту Прикарпат’я. Спрам своєй импозантносцизначни Мост на рики Днїстер,Памятнїк кральови ДаниловиГалицкому, а по своєй ґран-диозносци, як символни знаквичносци на ище видлївихжемних охранєбних гацохспина ше по нєбо Памятнїк-символ Галича ─ «Меч иплуг»... Меч заджобнути дожеми символизує законченєвойнох, а плуг – спокойнуроботу хлєборобох! Два сим-воли – мир у власним доме,мирне стварянє жемних бла-гох и защита шлєбодного роз-вою!Тоти символи споконвично

убудовйовани до руского

єства. Вони надвладали

воєни жажди, виродзели

роботносц и нєзависносц

власного росту! Нєстало

однїманки! Створена сви-

домосц о власним доме,

власним поднїманю и влас-

ним щесцу! Алє и спокон-

вична борба з напаснїками

за власну нєзависносц!

Треба шицко тото видзиц ишнїц, ожиц давни часи у влас-

ней мриї, обновиц и ошвижицвласне паметанє и застано-виц терашнє нашо рускеидейне и политиканске на-дмудровйованє!Вельо треба спознац з рускейпрешлосци, та аж вец ше по-хопя власни блуканя, гами-шованя, власни и кратки ли-дерски поцаги, а створенунєпреповедзену чкоду, котразастановює наш терашнї ви-просцени ход до будучнос-ци.

*

Данило Галицки (1205-1264)обновел Галич, свой прес-толни город, алє пре векшубезпечносц основал и Холмна Волиню. Склонєл прес-толни город од пажеракох,алє вше остал на стрежискупририхтани застановиц цуд-зинцох и оможлївиц хлєбо-робом вирастац хлєб насущнии стваряц жемни блага!На вик-виков наша прелятакрев була жридло шлєбоди!Жива крев, стваряла род-зинство ─ ґарантовала мир,союзи, медзидержавне по-дпомаганє и взаємну охрануод цудзих бойовнїкох!Родзинство оцох сновало

союзи, алє унуком барз часто– медзисобни войни за трону безоглавених нашлїднихродзинских державох! Данило Галицки створел иЛьвов на чесц свойого синаЛєва! Данилов син Лєв гопрепородзел до престолного,род Шептицких збудовал унїм Собор святого Юра, удо-мел у нїм центер грекокато-лїцтва, у значеню Грекока-толїцкого Риму! Львов постал и за нас одда-лєних центер угляду, вири инадїї. У нїм свой животни викпрепровадзел, стараюци шео нас у Бачкей др ГавриїлКостельник, оцец нашей пис-меносци, литератури и исто-риї. Креатор нашого препо-роду и фудаментох нашогокултурного и националногорозвою и иснованя! У нїм идзешатки наших студентохздобуло академске образо-ванє.Львов нєшка велїчезни кул-турни памятнїк! По препасци Галицко-волинь-скей держави 1340. року, по-

сле велїх кирвавеньох и стра-даньох, гладу, оберацих хо-ротох и войнох, цудзинскогопанованя з руским народомз єднанку Литванцох з По-льску, наша руска жем по-стала польска. За 420 рокипольского панованя з рускуПеремишску, Галицку и Во-линьску жему з руским на-родом – Руски народ малщезнуц, а Руска жем малапостац гробище рускей вирии руского єства! У велькеймири – то ше Поляком и уда-ло! Медзитим, шицки свойоплани по конєц нє витворели. Накадзи ослабла польскамоц, зоз рускима краями вла-дали Габзбурґи од 1772. по1918. рок. Вони коло 150роки пановали з Галичину (из Лемковину), а вєдно з Ма-дярами и з руску жему наюжним боку Карпатох ─Прешовщину и Закарпат’йом.

Предлужує ше

М. ЖирошПамятни симбол Галича – «МЕЧ И ПЛУГ» Меч заджобнути дожеми и плуг!

Карта Галицко-волиньскей Руси Х-ХIII ст. (по М.Ф.Котлярови)


ЖИВОТ - ЛЮДзЕ - РОКИ

Продукция заградковихрошлїнох у пластенї-кох вше частейше до-

датне занїманє людзом хторимаю потребу надополнїц свойфамелиярни буджет, а частоше по валалох можу видзицпластенїки за власни потре-би. Дзепоєдним то гоби, докдругим основне занїманє тадо тей продукциї укладаювельки средства при чим шеи школую, упознаваю з но-восцами у швеце, подзвигуюрентабилносц своєй продук-циї на уровень з хторим можуконкуровац на тарґовищу.Єден з интензивних проду-ковательох заградкових рош-лїнох у завартим просторе инаш нєшкайши собешеднїк,Желько Лїкар з Миклошев-цох.Подумали зме же як малихлапец мал даяке окремнежаданє цо будзе док вирош-нє, алє вон нас демантовал.– Нє мал сом даяке окремнежаданє. После основней шко-ли надумал сом школованєпредлужиц у Руским Керес-туре. Вибрал сом штреднюпольопривредну школу, а по-сле законченя, 1986. року,уписал сом ше на Польоп-ривредни факултет у Осиєку

– напрям продукция житар-кох, индустрийних рошлїнох,рошлїнох за статкову покар-му. Досц ше учело о продук-циї заградкових рошлїнох, аменєй з подруча овоцарства.Дипломовал сом 1991. рокуу порядним чаше и здобулзванє дипломовани инжинєрпольодїлства зоз заградкар-ством.Познате нам же Жельковородичи учителє котри цалисвой роботни вик препровад-зели у миклошевскей основ-ней школи. Интересовало насчи нє було даяки обчекованяродичох же чи Желько нєпредлужи по їх „дражкох“.– Нє було анї таки обчеко-ваня, анї нє було даяки на-гваряня з боку моїх родичох.У подполносци потрималимой вибор. Я нїґда нє любелробиц у завартим просторе,у канцелариї, а раховал сомже польопривреда ма пер-спективу цо и розумлїве, бопокарми за статок и людзохвше будзе требац.

Но як и шицки млади, Жель-ко мал гобиї з хторих го дзе-поєдни не „охабели“ аж понєшка.– Як школяра основней шко-

ли, прицаговала ме роботана културним полю. Спортми нє бул при шерцу. По осмукласу бул сом член фолклор-ней и драмскей секциї. Кедсом пошол до Керестура во-лали ме до даєдней спор-тскей, алє ме знова вецейприцаговала фолклорна сек-ция. У фолклоре сом мал до-брих учительох, СилвестераҐачу и Йоакима Раца Мимиязоз хторим сом и танцовал.Вельо сом того научел однїх, а тиж так за штири рокипребуваня у Керестуре бавелсом у трох театралних фа-латох. Кед сом пошол доОсиєку скоро штири рокисом водзел дзецинску фол-клорну секцию Културногодружтва Руснацох. Зазначе-ли зме красни успихи. Подчас пребуваня у Осиєку двароки сом танцовал у КУД,хторе спонзоровал ОЛТ. Ис-точасно сом бул и член ви-водзацкей и руководительдзецинскей фолклорней сек-циї у Миклошевцох, а у драм-скей секциї на сцену зме затот час положели даскельотеатрални фалати.Пред шейсцома рокамиЖелько ше активно уключелдо фолкорней секциї КУД-а„Яким Ґовля“ зоз Миклошев-цох, а пред штирома посталруководитель дзецинскейсекциї истого Дружтва.– Любим робиц з дзецми.Проби отримуєме порядне,дзеци, хторих єст штернаце-церо, дзечнє приходза, а нарепертоару мамє пейц танции даскельо писнї, цо рахуємже за тот возрост, попришицких нєшкайших сучаснихтехнолоґийох хтори им нарозполаганю и хтори велїходцагую од любови ґу свойо-му националному, барз вель-ки успих. У 2011. року дзецимали аж дзевец наступи, цоу поровнаню з роками ско-рей, барз добре, окреме кед

знаме же нє маме вельо фес-тивали на котрих би ше дзецимогли указац. Мушиме на-дпомнуц же цала Жельковафамелия уключена до робо-ти културного дружтва. Суп-руга Ксения шпива у Жен-скей шпивацкей ґрупи, а дзе-ци Иван и Анамария танцую.

Звичайно ше млади, школо-вани людзе частейше одлучазапошлїц у даяких корпора-цийох, а ридше ше упущуюдо снованя власного подпри-ємства, окреме у часох ре-цесиї яких зме нєшка швед-кове.– Понеже ше мойо школова-нє закончело у хвилькох кедпочинала война, роботи нїґ-дзе, а же бим нє бул у Мик-лошевцох, єден час сом пре-бувал у Руским Керестуре иробел у Польопривредней за-друґи „Перши май“. Попачелаше ми робота у продукциїпаприґи, правда на отворе-ним, так теди робели Керес-турци. У Руским Керестуремал сом вельо познатих, ипарастох и фаховцох, та мираз Мирко Джуня, иншак при-познати польопривредни фа-ховец, хтори уж мал даске-льо менши пластенїки, спом-нул же бим можебуц требалпробовац дзепоєдни заград-ково рошлїни ховац у завар-тим просторе. З оглядом жероботи у Миклошевцох подчас войни нє було, пробовалсом ше запошлїц у даєднейзадруґи у сушедних валалох,алє без успиху. Нє робелианї мойо родичи, та зме му-шели дацо „видумац“, робицтаке дзе нє треба вельо ук-ладац, а цо скорей достацголєм гевто найосновнєйшеза живот. Ришели зме жеподзвигнєме даскельо меншипластенїки такволани „туне-ли“, а коло того же будземепарадичи, паприґу, цибулюи ґереґи ховац и на отворе-

пРЕЗ цАЛОЖИВОтНЕ УЧЕНє пО УСпИХ

w НАШО МЛАДИ фАХОВЦИ НА ДЇЛУ

Лїкарово опрез пластенїкох

29

ЖИВОТ - ЛЮДзЕ - РОКИ

ним. Були то примитивнипластенїки, так як ше и кельомогло уложиц. Перши рокзме мали щесца. Дозреванєсцигло вецей як мешац ско-рей од гевтого цо росло наотвореним. Розуми ше, ценабула векша.Познате нам же таке интен-зивне продукованє рошлїноху завартих просторох вимагаи вельку физичну анґажова-носц, часто, як бизме повед-ли и воднє и вноци. Интере-совало нас чи мож шицкопосцигнуц з власнима моцамии як Желько виорґанизовалтоту часц роботи.– На початку сом мал меншиповерхносци, та сом засциг-нул скоро сам поробиц. Цо ияк будземе радзел сом шезоз родичами, читал лите-ратуру зоз факултету, окре-ме тото цо було вязане запродукцию заградкових рош-лїнох у завартим просторе.Теория єдно, а пракса друге.Повязани су, алє у каждимслучаю муши ше почитовацприродни закони. Роботи єстнадосц. Вєдно зо мну робисупруга Ксения, хтора закон-чела филозофски факултет(професорка горватскогоязика и кнїжовносци) гоч єйто нє фах, а помагаю и ро-дичи.

Цикавело нас цо найчастей-

ше продукує и яки пласмантих рошлїнох, чи ма сиґурнепласованє випродукованоголєбо на яки ше способи зна-ходзи.– През рок на поверхносциод коло 10 тисячи квадратниметери продукуєм найвецейпарадичи, вец паприґу, огур-ки, шалату, капусту, карфиоли брокулу. Зоз пласманомсом по тераз нє мал нїякипроблеми. Вецей як половкупродуктох попредам сам навуковарским пияцу, а вишокдзепоєдним пиляром, до пре-давальньох „Велепромету“Вуковар... Коло того випро-дукуєм вельке число пресади– вчасни парадичи, рижнифайти паприґи и огурки. По-преда ше шицко.Читали зме же Желько бул,вєдно зоз Дамиром Малєвцомзоз Илоку, на студийним пу-тованю у Италиї на хторе ихпослал Уряд за европске сот-руднїцтво зоз Товарнїку. Таммали нагоду, медзи иншим,видзиц и продукованє рош-лїнох у завартих простороху гидропонских судзинох.Спатраюци нєшкайши спсобпродукованя у нас, цикавелонас Жєльково искуствиє идаяки плани за будучносц.– О даяких планох за будуч-носц у нєшкайших обстави-нох чежко бешедовац. Мояпродукция заградкових рош-

лїнох у завартим просторе иу жеми цо значи же вообщенє роздумуєм о преходу нагидропонску продукцию.Правда же дзепоєдни про-дукти одховани у гидропонохдакеди красше випатраю,алє тоти цо рошню зоз жемиод нїх по квалитети вельоодскакую, смачнєйши су, од-носно одховани су на при-родни способ. У двох плас-тенїкох велькосци коло 1500квадратни метери уведолсом зогриванє (централне) иможем повесц же таки спо-соб продукциї спада до шорасучаснєйших. По цалим швеце, продуко-вателє зродних продуктохсную свойо здруженя, клас-тери... – Здруженє заградкарох иовоцарох на нашей општиниосноване пред двома роками.З роботу ше почало и можемповесц же то добре задума-не. Медзитим, прейдзе досцчасу док ше нашо плани нєпочню реализовац.Повязованє „желєней“ и „бе-лавей“ Горватскей єдна злєпших идейох.– О спомнутим повязованюбуло бешеди на єдним сходуу Вуковаре. Ми, продукова-телє, у началу зме ше зло-жели, медзитим док ту нанашим терену нє будзе от-ворени даяки одкупни цен-

тер, ми нашо продукти буд-земе пласовац як и по те-раз.Пошвидко Горватска войдзедо Европскей униї. Ту и сред-ства котри ше годни вихас-новац за одредзени проєктиу польодїлстве. Цикавело насчи заградкаре маю потри-мовку институцийох за ап-ликованє на фонди ЕУ и якеЖельково думанє о тим.– По тим питаню на тим по-дручу ище нїч нє зробене,алє патраци на роботу по су-шедних жемох думам же буд-зе лєпше. Но прешвеченисом же нам Европска униянє помогнє кед буду пановацтаки одношеня на тарґовищуяки су нєшка.На концу, нє мож нє прегва-риц и о стану у Миклошевцохкотри од вше були преважнопольопривредни и статкар-ски валал алє и з богатимакултурно просвитнима и спор-тскима активносцами. Поне-же Желько у своїм ФПҐ „Ро-веро“ продукує заградковопродукти за поживу и барз єу тим успишни, можеме гоураховац до маєтнєйшихМиклошевчаньох, а як ак-тивни аматерски дружтвенироботнїк, ма цо повесц и зтого боку. Замодлєли зме гоже би у даскелїх виреченьохвинєсол свойо видзенє об-ставинох у Миклошевцох.– Кед спатриме демоґрафскистан достанєме одвит на тотопитанє. У валалє єст коло150 ґаздовства, младих мало,а польопривредних продуко-вательох лєм дацо вецей од30. Валал стареє, жем ту, ароботней моци вше менєй.КУД ище роби (фолклорна ишпивацка секция), а спортскиактивносци замарли преддаскелїма роками и нєт ви-гляди же би ше обновелодаєден конар спорту.На розходзе, пожадали зме,насампредз Желькови, вельоуспиху у його професийнейроботи, тиж так и у култур-ней, а насампредз зме по-жадали же би ше демоґраф-ски стан у Миклошевцохзлєпшал.



Подросток КУД „Яким Ґовля“ зоз своїма руководителями, Славицу Гайдук иЖельком Лїкаром


гУМОРЕСКА

Пред коло пейцома ро-ками преселєл сом шена терашню адресу.

Спочатку нє були ми яснислова бувшого ґазди хижикед ми гварел же моя першасушеда, жена котру шицки уулїчки волаю ''ґдовица Маґ-да'', лєм ґлуми ґдовицу и жевон добре зна же єй винчанисупруг прейґ ноци сцекол однєй пре єй длуги язик, и жетераз живи и здрави и у миреБожим жиє дзешка далєко.Нє були ми ясни тоти йогослова и прецо ми то вообщебешедує, алє ми анї нє булабриґа, та сом пошвидко забули на ґазду и на його слова. Моя сушеда Маґда ма велькузаграду коло хижи и найвек-шу часц дня, под час яри,лєта и єшенї, препровадзуєправе у тей загради. Най-частейше є облєчена до чар-них шматох, як то уж швечи''швижим'' ґдовицом, и вичнодацо у загради садзи, окопує,залїва, пресадзує и знїчтожуєкоровче... Стретам ю вчасрано, кед идзем до дутянукупиц хлєб и млєко, поздрав-каме себе зоз звичайним при-витом ''Добре рано!'', a кедна коло 11 годзин идзем докафичу пречитац дньово но-вини, попиц палєночку икратку кафу, поздравкамесебе зоз звичайним привитом''Добри дзень!'' и то, углавним,шицко. По випатрунку поведбим же є нєвисока, алє анї єнє нїзка, видзи ше ми же макрасни ошмих и здрави зуби,дал бим єй даяки 45-46 роки,у каждим случаю менєй як50 роки, алє сом ше нїґда(до нєдавна!) нє сцел затри-мовац з ню у бешеди, насам-предз прето же сом бул ''шви-же'' розидзени и ище вше мижени були виновати за шицкимойо животни нєуспихи и нє-

щесца. А вец штредком януара 2012.року спаднул перши векшишнїг! Падал и скоро презцали фебруар, а на радиюгварели же остатнї раз тельовельо нападал пред штера-цец, або и вецей роки! Навецей заводи през дзень звельку лопату сом одруцовалшнїг зоз дражки опрез хижи,же би сушеди и други пре-ходнїки могли преходзиц, яки у моїм дворе, же би мешнїг, нє дай Боже такого зла,нє зафуркал и же бим, наконцу, анї нє могол висц зозхижи и з двора! Гоч сом уждаскельо роки у инвалиднейпензиї, тота робота ми досцдобре ишла, вироятнє претоже сом ''швижи'' пензионери найвироятнєйше наймлад-ши пензионер у улїчки. Ви-дзела сушеда и нїби ґдовицаМаґда же ми досц добре идзеодруцованє шнїгу, та ми єд-ного рана так гварела:– Сушед, могли бисце и опрезмоєй хижи и по дражки удворе одруциц шнїг? Я вамуж даяк заплацим за тот ваштруд, а боме и дакеди при-помогнєм у роботи!На перши завод нє мал сомдзеку, ша одруцованє шнїгунєлєгка робота, алє вец сомше здогаднул присловки''лєпше буц добри зоз першимсушедом, як з братом на кон-цу валала'', та сом на концупристал. И так я ''лопатал'' здня на дзень, а шнїг як дурнипадал! Медзитим, сушедиМаґди нє було анї блїзко, гочобецала! А вец єдного рана,на радию гварели же правенєшка якеш Валентиново,Маґда вжала лопату до рукохта вєдно зо мну, у дуету, од-руцовала шнїг, перше опрезмоєй, а потим и опрез єйхижи. Була облєчена до но-

вого капута, видзи ше ми жемала и нову фризуру и жеше напахняцела. Можлїве женє було шицко так, можебуцже ше ми лєм так привидза-ло, можебуц же шицко тотобуло цалком случайно и жеше вона так облєка и пахняцикажди дзень. Углавним, я нїчнє питал и нїч нє коментаро-вал, прето же сом поєднаниодруцовац шнїг, а нє дооколабешедовац! Кед зме, Маґдаи я, закончели зоз цалу тотужимску роботу, вона булабарз задовольна, нашмеянаи розположена, та ми гваре-ла: – Вєдно зме окончели добруи хасновиту роботу, а тераз,окреме же нєшка Валенти-ново, шор и нагода же бизмеше дакус погосцели и далисебе на дзеку!Потим ме уведла до хижи,точнєйше до кухнї, дзе булоцепло, а на столє уж булипоставени два танєри, ложки,видлїчки и ножи, на пецу,дакус з боку, грал ше два-литрови гарчок з куровуюшку, а у отвореней рернизбачел сом печене швиньскемесо, колбаси и печени кром-плї. Шицко барз крашнє па-хло и чувствовал сом ше яку раю! Випатра же сушеданєшка вчас рано станула жеби на час пририхтала тотшветочни и смачни полудзе-нок! – Ту, у кухнї, насправди го-руцо та ше можеце шлєбоднорозкомоциц, сушед! – гварелаМаґда, а вец ше и сама по-чала зруцовац, а у шицкимтим єй, вироятнє цалком слу-чайно, випадла и єдна ци-цочка, алє ю нєодлуга вра-цела до блузни, там дзе єй иместо, а потим закапчалаґомбички на блузни аж погарло. Потим зме, дакус вис-

тати, алє добре розположе-ни, вєдно полудньовали. По-лудзенок бул насправди барзсмачни, як самец анї нє па-метам кеди сом ше остатнїраз так добре наєдол, алєсом на Маґдово питанє чими полудзенок смаковал лємкултурно одвитовал ''гей''! Япоєднани за роботу, а нє жебим докола хвалєл койякилюцки жени!Кед зме закончели зоз по-лудзенком, вец сушеда и нїбиґдовица Маґда станула зозкарсцеля, позберала танєрии ексцайз и покладла их допомивальнї. Потим ше благоошмихла и на якош святочниспособ, гварела:– Чи бисце, сушед, сцелидацо за десерт? Можеце по-жадац цо лєм сцеце! – Га, воно, добре би ми при-шла єдна домашня кафа! –гварел я щиро.– Кафа вшелїяк, то анї нєбудзем чишлїц до жаданьох,алє чи Ви, думам же ци ужтераз шлєбодно можем по-весц ти, маш даяке окремнежаданє? Нєшка Валентиновои шлєбодно можеш заглєдаццо ци лєм спаднє на розум!Ти то и заслужел! – гварелаМаґда, а источасно з рукаминамесцала длуги, чарни вла-си. Док полугласно вигварялаостатнї слова як да ше дакусзачервенєла у твари, голємше мнє так видзело, алє мож-лїве же то було и од пеца надрева, котри барз зограл кух-ню у котрей зме ше наход-зели.– Га, воно, добре би ми при-шла и єдна палєночка! Бо, яи у кафичу вше гварим: ''Мод-лїм єдну кафу и єдну палє-ночку!''

Яким Пушкаш

ЯК ҐДОВИЦА МАҐДА И Я ЗА ВАЛЕНТИНОВО ОДРУЦОВАЛИ ШНЇГ

w СПОВЕДЗ ЄДНОгО ПЕНЗИОНЕРА


ЛИСТ ДІДA ПAнAСA БЕзДОЛЬнОгО

Дорогі , дорощі та най-дорощі краяне!

Сталосі таке, шо-м і очікував:всі мої короткоспереденти(ті, шо до мене дописуют)ше все свєткуют, почив відрізних Різдвів Христових, Но-вих років, Королів та до серб-ских слав, Йорданів…А ти,Панасунцю, сиди тихо, і тотиньґо тихо, та думай, єкмаєш єкісь гарґументи, на-писати ше їдного листа, дай-минато, поки не схоплє тебевесняні хороби…І довго я ду-мав, і ше довше сі гриз, прошо мені писати. І надумавєм! Але зі назвов листа, за-головком, не маю шастє…

Кажут, шо коли когось зхлопців нашого народу запо-рожці приймали в козаки, товін мусів се доказати тим,шо з него буде порєдний ко-зак, вміти перехриститисі по-нашому. Нинька, бодай у тихпарафіях ,де я заходжу, змолодих «козаків« нікого небуло б на Запорожкій Січі. Адалі – куждий з кандидатівмав чесно сказати, до єкогоремесла (занату – жеби менезрозуміти) він надаєтсі. Ка-жут, шо мій пра-пра-прадідна запитанє, чи вміє писати ічитати, мав відповісти: «СамГосподь то знає! Дотеперичкая не пробував, чи то знаю!Але думаю, шо мій пра-пра-правонук Панас Бездольнийсе буде знати.«Се була «ба-єчка« за початок. А далі піш-ли єншов дорогом…

Єк би такі запорожкі законибули теперичка і хтось мавби бути тим, шо має правокуждого кандидата на єку-будь посаду випитувати –

був би рай на землі! А токоли б хтось питавсі ЯндрухаНапівдуха, чи він здібний вес-ти нашу любу ораганізацию,де пахне файними держав-ними грішми, він напевно від-повів би, шо таке шось непробував, але думає, шо так.Таке саме було б з нашимикандидатами у посли до руж-них парламентів, про деякихкандидатів у вотченьки ду-ховні… Про «дяків«, шо цілежиттє не мали в своїх рукахані українського букваря, асказали, що не знают, чи вмі-ют читати Апостола, немапотреби тратити час!

А про рідних наших писателів– то гріх (не)балакати! Шетроха будемо мати їх такесаме число, як і наші русини!Правда – в більшости тих,що ше не пробували, чи зна-ют писати (не)ріднов мовов!

А так міг-бим «грішити« хтознає кілько, і міг би зачіпатинашу (не)чисту українску го-ловну ворганизацию у Хор-ватскі, і всі сварки там…алене хочу. Бо нашо пхати меніголову під Св`єту Вангелию?А тим, шо не знают про таку«мейдицину«, зволю сесе по-яснити.

Колис давно в Босни був«закон«, але не знаю чи і вХорвацкі, і ше нинька він єподекуди в Україні, шо всіті, шо їм шось «не теє« з го-ловов; з жінков, чи чолові-ком; з сосідком чи невістков;чи – сам не знаю вже з ким,в неділю чи в св`єта, присту-пали до вотченька духовного,коли вони (вотченько) читалиСв`яте Слово – Вангелію,глибоко схиляли голови…І

всі казали, шо їм се допома-гало. Я віру, шо воно так!(Правда – се найбільше ро-били наші богобоязливі жінки,бо хлопи не хотіли признати,шо мают проблему з голо-вов!) Але, прости Господи,чи се могло б помогти нам,українцям, у всьому світі! Протаких нещасників, єк, дай-минато, ми з вами на сихпросторах, нема потреби«булькати!«

І вже-м був готовий кінчитизі сим листом та залишитисебе і вас у спокою Божім,перепросити, але на грішну(мою) душечку нечиста силавсе знайде «материял«, жебипродовжив писати. А булосе, слово гонору, чести і такадалі, і блище, і подібно - точ-нісінько вотак.

Написав м`ні Пилип Добаб-прилип менше-більше такогозмісту листа: «Дорогий Па-насунцю! Дуже ти прошу на-пиши дешо про вибори тих,що себе мают русинами татих інших, себто нас, галичан,ґалициянів, лемків, гуцулів,бойків…Розумієтсі – про ви-бори сеї національної дріботив Хорватский. Я хотів єм самшось написати, але спішу наславу св. Сави та буду тиж-день слабувати…«

На таку провакацию Пилипая не хотів датисі, але…вжезнаєте – той рогатий, фос-татий з вилами і коз`єчов бо-рідков, таки переміг! Я ємуй Пилипови вийшов назус-тріч, не хоків богато мудру-вати, але «інформував« їхвотак. Минули тоті часи, шоми в Хорватскім Сабори малипредставників, українцє чи

русина. Ми тогди ше сі, якне дуже любили, то бодай,дайминато, сі шанували. Шоза нас зробили ті наші за-ступателі, хай судит сам Гос-подь і наша гистория. Голов-не (се мені сказали другі),шо єдин з них, з таким самим,але «більшим« від него, по-ділили нас на русинів і укра-їнців. А тогди нас, ті, що всьоможут, запхали до такої на-ціональної меншини, як ци-гани, вибачти по-новому –роми, жеби мали з ними таружними дрібними меншина-ми, єдного заступника. А тодівже і мої горобці знают, шовийшло: ми з русинами поді-лені, кожна наша група ви-сунула по два кандидати…Ініколи, і амінь, і краще тихосиґіти, ніж нам – називаймосебе єк хочемо, нема потребилізти там, де не траба!

Якшо сей мій лист побачитсвіт і зволит загостити довашого домчика, буде Вели-кодний піст. І я коліноприк-лонно прошу відбийте замене єдну поклону (се великажертва), бо в нас і то вжевкинули ружними, тільки несвоїми, календарами! Я спро-бую «забити« поклона і завас, але не знаю, чи більшевстану…

Було файно і не так писатидо вам сего листа, але по-вірте мені, шо я мусів комусьсе всьо сказати і написати. Ітому всіх вас, єк умію і знаю,з вибаченям щиро витаю.Пам`ятайте: тільки ваш

Дідо Панас Бездольний

ЛИСТ БЕЗ ЗАГОЛОВКА(ЖОДНИЙ НЕ ПіДіЙШОВ)

w ЛИСТ ДіДА ПАНАСА БЕЗДОЛьНОгО

Под час жими нашо по-льодїлци и овоцареодпочиваю чекаюци

приход яри же би розпочализоз порядну роботу. Жимскиодпочивок нагода же би шелюдзе дружели и вешелєлияк то при Руснацох звичайнона балох. На руским балу уВуковаре концом януарастретли зме ше зоз Микло-шевчаньом Звонком Мудрогои його фамелию, седем роч-ним сином Леоном и супругуЛюбицу заняту у Центру засоциялну роботу у Вуковаре.Звонко народзени 1972. року,по фаху є инжинєр транс-порту, а транспортни факул-тет закончел у Заґребе 2007.року. Од 1995. року роби якинструктор вожнї, а 1998.року приходзи до Вуковарудзе и нєшка роби. Поприпоучованя кандидатох,од 2009. року постал ивласнїк Авто школи„Дунай“. Гоч му тота ро-бота одбера досцчасу, Звонко роз-почал ище єднудїялносц. Ско-рей седем рокиу часци хотараКаишевац одлу-чел засадзиц овоц-

нїк на власней жеми на по-верхносци од 1,8 гектари.Засадзени 1500 древка брес-кинї и нектарини, єст их по-дєднаке число. О початкохЗвонко гутори:– Достал сом од державибезповратни финансийнисредтсва за дзвиганє овоц-нїку. З яри 2005. року засад-зени младнїки каламени накласичну подлогу (нєкала-мену, старинску брескиню),котри сом купел зоз розсад-нїку у Опузену. Од початкусом сотрудзовал зоз Польоп-ривредну совитодавну служ-бу у Вуковаре котра ме унап-рямовала, совитовала и на-дпатрала. После їх нащивиовоцнїку достал сом дошлє-бодзенє за роботу.“Звонков овоцнїк тераз у оп-тималней родносци бо про-секова продукция зоз хторейєст заробку тирва коло 14роки. Гвари нам же першидва роки мал фахову помоцинжинєра овоцарства хториго уводзел до шицких часцохроботи. Свидоми є же и на-далєй муши буц у цеку збу-ваньох так же провадзи су-часну фахову литературу, атиж и зоз интернету доставапотребни информациї. О ро-боти у овоцнїку Звонко нам

дзечнє випри-поведал

дзепо-

єдни свойо искуства:– Углавним мам засадзениамерицки файти брескиньохи нектаринох од найвчаснєй-ших по найпознєйши. Першипочинаю зрец на початкуюлия и оберанє тирва по ко-нєц авґуста. Скорей оберанядогварям одкуп зоз фирму„Аґрофруктус–плоди жеми“у Долнїм Михольцу. Найвек-ша часц плодох пойдзе подпершу класу, а менєй поддругу. Влонї откупна ценабула од 3,5 по 5,5 куни покили. Кед добри рок зродзиколо 20 тони. Зоз таким спо-собом пласману сом задо-вольни бо нє було проблемузоз виплацованьом.“Кед подзвигнул овоцнїк Звон-ко такой оградзел цалу по-верхносц зоз дротом же биму заяци нє правели чкоду

цо коштало коло 30 ти-сячи. Охрану од мразу

нє ма, а по тераз нащесце и нє було по-требне. Медзи древ-ками, котри орезаниу форми такволаней

„шлєбодней палмети“(од долу ширши, а ґу

верху кратши и узшиконари), оддалєносц у

шоре 2 метери. Древка шеохабя до висини 3 метери.Медзи шорами жем ше кул-тивує зоз класичну механи-зацию и пирска зоз тотал-нима гербицидами. Зоз за-щиту ше почина скорей ру-шаня веґетациї, а вона шепредлужує такповесц по обе-рачку узретих плодох, з тимже ше на дзепоєдних древ-кох пре квалитет муши окон-чиц и преридзованє плодох.Тиж так нєобходне под часвеґетациї и прикармйованєзоз КАН ом. По час оберачкиузретих плодох Звонко по-єдна роботнїкох же би шетоту роботу окончело у оп-тималним чаше. Вєшенї шедо жеми руца комплексништучни гной 7:20:30 у коли-честве од 500 килограми погектаре. У цеку веґетациї, напочатку юлия мешаца, по-требно окончиц и такволане„желєне орезованє“. Закончуюци розгварку зозЗвонком пожадали зме муродни рок и же би ше моцнизапах його брескиньох и не-ктаринох ширел по цалиммиклошевским хотаре.



ПОЛЬОДїЛСТВО

w ЗВОНКО МУДРИ ЗОЗ МИКЛОШЕВЦОХ ПРОДУКОВАТЕЛь ОВОЦИ УЖ 7 РОКИ

ЖИвОТ У ваРОШУ И На ваЛаЛЄ

Звонко Мудри


ПЕТРОВСКИ БAЛAМУТИ

w ПЕТРОВСКИ БАЛАМУТИ (36)

ПЕТРОвЧаНЄ И ''БаТа БОРОвО''

Року 1931. индустриялєцТомаш Бата зоз Злину(Моравска/Ческа), у

околїску Вуковара вибудовалфабрику обуї и авто ґумох''Бата Борово'', як и робот-нїцке населєнє Борово. У око-лїску фабрики индустриялєцБата вибудовал дутяни, Ро-ботнїцки дом, ремеселнїцкуи музичну школу, тениски те-рени и фодбалски стадион,а понеже бул спортски пилоти барз любел лєциц на авио-нох (року 1932. Томаш Батапогинул у спортским авиону,а у водзеню роботи нашлїд-зел го полубрат Ян), вец збу-довал и спортски аеродром.Нєбарз познате же фабрика''Бата Борово'' и роботнїцкенаселєнє Борово були копиязлинского населєня и там-тейшей фабрики обуї и авто -ґумох. Индустриялєц Томаш Батабул барз интересантна особа.Походзел зоз фамелиї котрау мануфактури полни 300роки продуковала обуй! Напреходзе зоз 19. на 20. сто-лїтиє зоз шестру и братомподзвигнул фабрику за про-дукцию платняних ципелох.Нєодлуга одходзи до Аме-рики, дзе як обични роботнїкєден час робел у фабрикиципелох. У Першей шветовейвойни Батова фамелийнафабрика ципелох збогацелаше на продукциї вояцкихчижмох. Року 1923. вибраниє за городоначалнїка Злина!Такой дал поваляц центерварощика и на його месцевибудовал нову фабрику ци-пелох и авто ґумох ''Бата'',як и квартелї за роботнїкох,здравствени амбуланти, шко-ли, спортски терени, кинозоз точно 2.227 шедзисками(!) и вельки дружтвено-ро-ботнїцки дом. Вредним ро-ботнїком ''Бати'' дошлєбод-зовал преруцованє заданейнорми и можлївосц доброгозаробку, алє заробену плацуроботнїки мушели (по)трошицу ''Батових'' дутянох, так жеше пенєж вше врацал до Ба-товей кишенки! Як и каждавелька особа и Бата малсвойо мухи: Нє дошлєбодзвалснованє роботнїцких синди-катох, нїкому нє верел и шиц-

ко любел мац под контролуитд. Свой уряд змесцел долифту (котри лєм вон шмелхасновац!), же би ше у каж-дей хвильки могол спущицдо кадровского або финан-сийного оддзелєня у фабри-ки!Як и прецо Томаш Бата на-думал збудовац фабрику ци-пелох и ґумох, як и робот-нїцке населєнє, при Вукова-ре? Пред приходом до Вуко-вару Томаш Бата розвил тар-ґовинску мрежу по цалей Ев-ропи, алє дзешка коло 1930.року ше прешвечел же наподручу Кральовини Югос-лавиї нїч нє зарабя, насам-предз пре високи царинскитрошки. Прето надумал уСлавонским Бродзе збудо-вац фабрику ципелох и ґумох,як и роботнїцке населєнє.Медзитим, зявели ше велькипроблеми коло одкупу жемиза фабрику и роботнїцке на-селєнє, та ше на концу од-лучел за Вуковар, односноБорово. Нова фабрика ''Бата Борово''була друга по велькосци одвкупно дзевец европскихфабрикох ципелох и ґумохТомаша Бати! У нєй дал ро-боту леґиньом и дзивком зоколних валалох, медзи нїмабули и даскельо зоз Петров-цох, котри по теди жили ви-ключно зоз польодїлства. Ро-зуми ше же шицки прешливецеймешачну обуку, дзепо-єдни аж и у Злину. Нєодлугапо порушованю продукциї уновей фабрики, обуй и ґумизоз фабрики ''Бата Борово''нашли ше у тарґовинох поцалей Югославиї, алє и у су-шедних (насампредз восточ-них) жемох, як и у Африки. По законченю Другей шве-товей войни, односно у ткв.социялизме, фабрики ''БатаБорово'' у Югославиї и ''Бата''у Чехословацкей одвжатифамелиї Бата и национали-зовани. ''Югославянски ком-бинат ґуми и обуї Борово''досц ше швидко розвивал, авєдно зоз фабрику розвивалше и Вуковар, як и валали уоколїску. Спрам словох ДюриДудаша – Семанового, мойо-го бачика, тедишня власц за-провадзовала барз вельку

пропаґанду же би прицагланових роботнїкох, алє мла-деж з околних валалох у ро-кох по законченю Другейшветовей войни нєбарз дзеч-нє напущовала свойо плодниполя и одходзела робиц дофабрики, насампредз пречежки условия и малу плацу,та шлєбодни роботни местатеди (а и познєйше) попол-ньовали млади зоз сушеднейБосни. Року 1948. Индустрий-на школа у Борове розписалаконкурс за нових школярох,а за школованє ше приявелии штверо млади Петровчанє:Владимир Гарди, ВладимирСеґеди, Яким Ґача и ДюраНовта. Найвецей дзеки заученє указал Владимир Гар-ди, котри нє лєм же посталквалификовани ципелар, алєисточасно закончел и нїзшуґимназию и положел малуматуру з одличним успихом.Уж 1949. року до Индустрий-ней школи у Борове уписалише 10 млади Петровчанє(пейц дзивчата и пейцмехлапци), а найбаржей ше ви-казал Звонко Костелник. Ок-рем ученя у школи и роботиу фабрики, вон бул барз ак-тивни и у єдриличарскейшколи, дзе є за свою пожер-твовну роботу наградзенизоз 14-дньовним лєтованьому Дубровнику! Звонко Кос-телник познєйше посталспортски пилот, а нєшка є упензиї и жиє у Осиєку. Зoзґенерациї '49. Индустрийнушколу з одличним успихомтеди закончели и штири пет-ровски дзивчата: Злата Рац,Юстина Еделински, ЛюбицаКостелник и Верунка Будин-ски. Року 1964. штерацец петров-ски жени зоз ''Боровом'' по-дписали контрахт о ткв. плє-ценю часцох за ципели у своїхдомох (1967. року уж их було65, а число ше каждого рокузвекшовало). Вони 1965. рокуна єдней пари ципелох моглизаробиц од 350 по 600 старидинари, мешачно и по 50.000стари динари, з надпомнуцомже им ишол роботни стаж иже мали право на плаценирочни одпочивок! Седемдзе-шатих рокох XX столїтия ужпонад 200 Петровчаньох ро-

бели у ''Борове'', дзепоєднии на руководзацих местох, иза їх були орґанизовани ок-ремни автобуси, котри ихпревожели на роботу и з ро-боти! Же би були цо блїжейроботному месту велї робот-нїки з ''Борова'' купели хижиу Вуковаре або Борове итам ше преселєли зоз своюфамелию. Як петровски ле-ґинь запаметал сом виявуєдного роботнїка ''Борова''зoз того нашого сримскоговалалу, а було то осемдзе-шатих рокох прешлого сто-лїтия, котри гварел же каж-дого мешаца роботнїки ''Бо-рова'' до Петровцох принєшуколо 250 тисячи нємецкимарки, а попри того ище сциг-ню окончиц шицку потребнуроботу на полю, у загради,овоцнїку, по дворе и у хижи!Були то златни часи за Пет-ровци и його жительох! Влєце1991. року у Комбинату ґумии обуї Борово було заняте(за нєшкайши час нєвироят-них) 22.500 роботнїкох! Нєш-ка, як пошлїдок воєних зра-женьох под час Отечестве-ней войни и сербскей окупа-циї Вуковару, у ''Борове'' за-няти 1.100 особи, углавниму тарґовинскей мрежи, цолєм 2 % од предвойного чис-ла занятих.

На чесц Томаша Бати у ра-микох документарней про-грами ''Вуковарского фил-мского фестивала 2011'' при-казани годзину и пол длугифилм австрийского режисераА. Биндера о Злину, фабрики''Бата'' и фамелиї Бата, потимотримане єдно преподаванєи поставена пригодна вис-тава, на котрей нащивителємогли видзиц и у каменю ви-кресану бисту Томаша Бати.Особнє думам же ТомашБата барз задлужел жите-льох Вуковару и околних ва-лалох и же заслужел вельовецей од шицкого того цосом праве начишлєл, насам-предз прето же людзом далроботу до рукох и бизовнуплацу. Праве гевто цо нєшкавелї нє маю!

Яким Пушкаш


sPORT - СПОРТ In MeMORIAM

сТОЛНИ ТЕНИс

Одбавена єшеньска часц першенстау рамикох Другей лиґи – восток за

сезону 2011./2012. рок. У конкуренциїосем екипох, столнотенисере Петровцохзавжали пияте место зоз штири побидии три пораженя (сет розлика 23:26).Петровчанє победзели другу екипу Ву-ковару '91 зоз 4:3, Аматер з Винковцох6:1, Белище 4:3 и Илок 5:2, а три зма-

ганя страцели. Пласман: ЛокомотиваВинковци 14 боди (7 побиди, без пора-женя), Драґоволяц св. Рок Осиєк 12(5:2), Вуковар '91 (друга екипа) 11 (4:3),Д. Михоляц 11 (4:3), Петровци 11 (4:3),Белище 10 (3:4), Илок 8 (1:6) и АматерВинковци 7 (0:7) боди. За екипу Пет-ровцох у поєдинєчней конкуренциї ба-вели: Младен Миланович (8 побиди, 6пораженя), Ґоран Стеванович (4:2), Ан-дрей Мудри (5:7), Младен Косанович(3:5) и Денис Колбас (0:2).

ФОДБаЛ

Под час прешлей єшенї одбавенидзешец першенствени кола у ра-

микох Трецей жупанийскей лиґи – Фод-балски союз Вуковар. У конкуренциїосем екипох, фодбалере Петровцохзазначели 6 побиди и 4 пораженя (ґол-розлика 18:11) и завжали барз добредруге место. Пласман: Мохово 23 боди,Петровци 18, Липовача 18, Опатовец16, Борово 11, Митница (Вуковар) 10,Гайдук (Вера) 9 и Томповци 6 боди.

Я. Пушкаш

сТОЛНО ТЕНИсКИ КЛУБ ПЕТРОвЦИ ОРґaНИзaТОР ТУРНИРУ

ОТИМaНИ ТУРНИР У БaвЕНю БЕЛИ

Уорґaнизaциї столно тениского клубу зоз Петровцох 20. и 21. януaрa у сaли

Соколaнa отримaни Турнир у бaвеню бели. Змaгaли ше 14 екипи од хторих

13 були зоз Петровцох, a єднa зоз Сримских Лaзох. Бaвело ше у двох ґрупох по

7 пaри. Бaвели по штирме зa столом, а до полуфинaлу вошли побиднїки зоз

двох ґрупох. Зa побиду ше борели Томислaв Рaц и Злaтко Гaрди процив госцох

зоз Сримских Лaзох. Пaртию хтора длуго тирвaлa и булa нaпaртa провaдзели

шицки учaшнїки и нa-

вияче. Победзели до-

мaшнї бaвяче Томислaв

Рaц и Злaтко Гaрдийов,

a їх побидa булa ознa-

ченa зоз зaєднїцку ве-

черу и верселим друже-

ньом бaвячох и пaтрa-

чох. Понеже екипи при

приявйовaню уплaцaли

по 50 куни, тоти скромни

средствa нaменєни зa

помоц у роботи столно -

тениского клубу у Пет-

ровцох.

Тaня Гaрди

w СПОРТ

IN MEMORIAM

ВЛАДИСЛАВ хРАНИЛОВИч1935 – 2012

У 77. року живота, 27. фебруара, нєспод-

зивано умар Владислав Хранилович зоз

Осиєку, длугорочни активниен КУД Рус-

нацох Осиєк.

Владислав Хранилович народзени 20. октобра 1935. року у

Славонским Бродзе. Як длугорочни член КУД Руснацох

Осиєк, по сам конєц свойого живота активно участвовал у

хорскей секциї истого Дружтва, котрому зоз своїм заклада-

ньом дал вельке доприношенє. Як практични вирнїк, поряднє

ходзел до грекокатолїцкей церкви та младшим охабел добри

приклад як треба чувац свою виру, културу и обичаї.

Вичная му памят!

35

Внєдзелю, 22. януара2012. року у Бикичубуло святочно. Там-

тейше КПД «Иван Котлярев-ски» означовало 65. рочнїцуод свойого снованя и першурочнїцу обновеней роботи.Дружтво през часи од свойо-го снованя робело зоз вель-кима почежкосцами, а у да-єдних периодох робота булаи претаргнута. Пред полнусалу Дома култури шицкихприсутних привитал Деян Бо-баль, предсидатель дружтваи предсидатель Совиту Мес-ней заєднїци Бикич Дол. Про-граму возвелїчали амбасадорУкраїни у Беоґрадзе ВикторНедопас зоз сотруднїками,котри з окремну бешеду Би-кичаньом повинчовал юви-лей, як и представителє Чес-кей Амбасади у Беоґрадзе.Окрем високих иножемнихгосцох, спред Општини Шид,концерту присуствовала ипомоцнїца предсидательки

Биляна Сарап, функционереСоюзу Руснацох УкраїнцохСербиї Велимир Паплацко иСлавко Джуджар, директорЗаводу за културу войводян-ских Руснацох Мирослав Ке-вежди, та представителєдругих институцийох и КУД-ох.У уметнїцкей програми до-машнї ше представели зозЖенску жридлову шпивацкуґрупу «Бикичанки», танєчнуґрупу КПД «Иван Котлярев-ски» и Дзивоцку шпивацкуґрупу. Програма була прет-кана зоз поезию хтору чита-ли Деян Бобаль и БраниславЛазор.У святочней програми учасцвжало и петровске КУД«Яким Гарди» зоз 20-мину-тову програму. Бул то першинаступ петровских аматероху тим року, цо за вельку по-хвалу, бо отримованє пробоху жимней сали од аматерохвимага вельо пожертвовнос-

ци.Жридлова танєчна ґрупа упровадзеню оркестра одтан-цовала два руски танци, мла-дежска ґрупа одтанцовалатиж два танци, а солиста Ми-хайло Голик одшпивал єдну

шпиванку.КУД «Калїна» зоз Индїї пред-ставело ше зоз хором, котрина вецей заводи одшпивалпознати Українски писнї.Конферансу водзел ЗденкоЛазор, котри присутних у

кратких смужкох здогаднулна часи снованя дружтва,активносци и почежкосци уроботи, прерви и його повто-рене обнавянє.Шветочни концерт була на-года же би ше уручело по-дзекованя институцийом ипоєдинцом котри допомоглиу роботи дружтва.После програми и вечери,

друженє предлужене зоз тан-цом и писню за котре ше по-старал оркестер петровскогоКУД-а. Петровчаньох и Би-кичаньох окрем културнихвязох, вяжу и родзинскивязи, бо ше медзи собу же-

нєли и одавали. Чкода жеше нє могло остац длужейбо ютрейши дзень бул ро-ботни.Робота у петровским друж-тве през жимски час одвиваше зоз почежкосцами пре

спомнути проблеми зоз ог-риву. Драмска секция при-рихтує комедию «Панї ми-нистерка»,планує ше отримованє дзе-цинского балу, а у цеку ипририхтованя за отримованєрочнейзвитней Скупштини дружтва.

Мануела Дудаш

пЕТРОВчАНє У БИКИчУ


КУД «Яким Гарди» младежска ґрупа


КУД «Яким Гарди» оркестер грал зоз публики

КУД «Яким Гарди» младежска танєчна ґрупа

КУД «Яким Гарди» жридлова танєчна ґрупа

Нова ДумкаISSN 0351-3181 Нова Думка 2012. XLI POK PIK 167 GODINA ЧИСЛО...

Documents

Transcript of Нова ДумкаISSN 0351-3181 Нова Думка 2012. XLI POK PIK 167 GODINA ЧИСЛО...