1

2

ASIA

Kaixo, gu Haizea, Eider eta Eneko gara, eta Asian zehar ikusiko

ditugun lekuak, museoak, monumentuak, eta kulturarekin lotutako

gaiak azalduko eta erakutsiko dizkizuegu.

Asia munduko kontinenterik handiena da, 44.579.000 km² ditu, baita

munduan populatuena ere, 4,140,336,501.

48 herrialde daude:

Afganistan

Arabia Saudi

Armenia

Azerbaian

Bahrein

Bangladesh

Brunei

Bhutan

Kambodia

Txina

Filipinak

Ipar Korea

Hego Korea

Arabiar Emirerri

Batuak

Georgia

India

Indonesia

Iran

Irak

Israel

Japonia

Jordania

Kazajkistan

Kirgikiostan

Kuwait

Laos

Libano

Malasia

Maldivak

Mongolia

Myanmar

Nepal

Pakistan

Qatar

Errusia

Singapur

Siria

Sri Lanka

Tailandia

Taiwan

Tayikistan

Ekialdeko Timor

Turkmenistan

Turkia

Uzbekistan

Vietnam

Yemen

2

Asian gehien hitz egiten diren hizkuntzak 14 dira:

Txinera,

Hindi

Arabiera,

Japoniera,

Koreera,

Turkiera,

Hebreera.

Persiera,

Birmaniera,

Armeniera.

Tailandiera,

Tagaloa,

Errusiera,

Asiako mugak ondorengoak dira:

Ural mendiek, Ural ibaiak, Kaspiar Itsasoak, Kaukaso mendikateak,

Itsaso Beltzak, Bosforok, Marmara itsasoak eta Dardaneloek

bereizten dute Europatik; Bering itsasarteak Ipar Amerikatik, eta

Itsaso Gorriak eta Suezko kanalak Afrikatik.

Estaturik gabeko nazioak Asian ere badaude:

Palestina, Kurdistan, Tibet eta Balutxistan.

2

Asia barruan uhartedi hauek sartzen dira:

Japonia, Indonesia, Malaysia eta Filipinak.

Hain zabala izanik, mota guztietako klimak ditu Asiak.

Siberiako klima kontinentala da, neguak izugarri hotz eta gogorrak

dituena. Lurzoruaren parte handi bat izoztua dago (permafrost).

Erdialdeko Asiako lurralde guztietako klima ere kontinentala da.

Hegoaldean, montzoiek eragin handia dute. Bertan iristen dira

munduko euri kopururik handienak ere. Berorik handiena India eta

Pakistan arteko Thar basamortuan egiten du. Lurralde hotzena,

bestalde, Siberiako ipar-ekialdeko Verkhoiansk da (-66°C). Hego-

ekialdeko Asian eta Txina hegoaldeko itsasaldeetan tifoi ugariko klima

tropikal euritsua da nagusi. Sonda uharteetako klima aldiz,

ekuatoriala da, urtarorik gabea. Beste lurralde batzuek, azkenik,

klima bereziak dituzte: Tibet, 4.500 m-tik gora dagoen goi-ordokia.

Hainbat erlijioa daude:

Asiako gehienen erlijioak budismoa, islama eta hinduismoa dira,

baina jarraitzaile asko dituzte konfuzianismoak, taoismoak,

sintoismoak, judaismoak eta animismoak ere.

Asiako artea:

TXINA: Lehenbiziko arte-erakusgarriak Xia dinastiaren garaietako

zeramika eta jadezko piezak dira, K. a. 2000. urtearen aurrekoak,

mendebaldeko neolitokoak, alegia.

INDIA: Herri arioek Hindustango penintsula inbaditu zuten K. a.

1500. urte aldera, eta haiekin kultura indoarioa sortu eta garatuko

zen: aro vedikoan osatutako testu sakratuak edo vedak aro

brahmanikoan kodifikatu ziren (K. a. 600-300). Azken aro

horretakoak dira budismoa, jainismoa, eta Pertsia nahiz Greziako

kulturekiko lehen harremanak, arte indiarraren berri aurrenekoz

eman zutenak.

3

Asiako jokoak:

Sudokua, Mikadoa etab.

Asiako janaria:

Asiako janari famatu bat Sushia da, baina onetaz aparte insektuak

jaten dira, Currya, eta kukuxa.

Pertsonai famatuak:

Mahatma Gandhi, Bruce Lee, Manny Pacquiao…

Kirolak:

Judo, taekwondo...

4

ASIAKO LEKUEN

INFORMAZIOA.

JAPONIA:

Kokapena:

Tokio bi zonalde ezberdinetan banatua dago.

Honshu irla nagusia da, eta ondoan dauden irlatxoez osatuta dago.

Hiriaren koordenatuak hauek dira: 35°41' Iparrerantz eta 139°46'

Ekialderantz.

Honshu irlan dagoen zatiak, ekialdean Chibakorekin egiten du muga,

mendebaldean Yamanashirekin, hegoaldean Kanagawarekin eta

iparraldean Saitamarekin.

5

1. Hiriburua: Tokio

2. Hizkuntza: Japoniera

3. Bidaiatzeko beharrezko dokumentazioa: Pasaportea

4. Moneta: Yen (¥, JPY) Euro baten balioa 130 Yenen antzekoa da.

5. Museoak: Edo-Tokyo Museoa, Nazioarteko Tokio Museoa,

Nazioarteko Zientzia Museoa.

6. Ikusteko lekuak:

6.1. Auzorik garrantzitsuenak:

6.1.1. Shinjuku

6.1.2. Shibuya

6.1.3. Harajuku

6.1.4. Asakus

6.1.5. Ginza

6.1.6. Odaiba

6.1.7. Roppongi

6.1.8. Beste garrantsitzuenak:

6.1.9. Yoyogi Parkea

6.1.10. Ueno Parkea

6.1.11. Tsukiji Merkaua

6.1.12. Metropolitan Government Building

6.1.13. 243 metroko altuerako mirador oso handiak

6

7. Klima:

8. Erlijioa:

3 erlijio daude Tokion; jarraitzaile

gehien duena Budismoa da,

ondorengoa, Xintoismoa eta azkenik

eta populazioaren %13-ak bakarrik

jarraitzen duena Kristautasuna da.

9. Ikurriña:

7

TAIWAN:

Kokapena:

Taiwango uhartea duela 4-5 milioi urte sortu zen.

Taiwan Filipinak eta Eurasiar plaketan sortu egin zen, eta hor dago

kokatuta gaur egun ere.

1. Hiriburua: Nankin

2. Hizkuntza: Hemengo hizkuntza ofiziala Txinatarra da.

3. Bidaiatzeko beharrezko dokumentazioa:

3.1. 1. pasaportea sei hilabete baino gehiagoko balitatearekin.

3.2. 2. web- gunean betetako formularioa sinatuta inprimauta.

3.3. 3. 2 argazkia pasaporte tamainarekin, baita fondo

zuriarekin.

4. Moneta: Taiwan Dolar Berria ($NT) 1 € = 36.030 NT

8

5. Ikusteko lekuak:

1. Confuncio tenplua

2. Kenting hondartza

3. Taipei

4. Yangmingshan parkea

5. Kenting nazioarteko parkea

6. Chikan dorreak

7. Tainango Budista tenplua

6.Klima:

9

7. Erlijioak:

Budismoa eta Taoismoa dira nagusiak, baita jarraitzaile gehien

dituenak ere.

8. Ikurriña:

10

FILIPINAK (THE BAILEAF):

Kokapena:

Hego-ekialdeko Asiako herrialde bat da, kontinentetik 1.210

kilometrora dagoen uhartedi batek osatua. Ozeano Barean dagoen

uhartedi honek 7.107 uharte ditu, horien artean 700 inguru

biztanledunak.

1. Hiriburua: Manila

2. Hizkuntza: Filipinetan 170 hizkuntza baino gehiago hitz egiten

dira, baina hauen artean, betiko moduan, gehien hitz egiten

direnak ondorengoak dira:

2.1. Tagaloa edo filipinera (Hau gehien hitz egiten den

hizkuntza da).

2.2. Cebuanoa

2.3. Ilokanoa

2.4. Hiligilanoa

2.5. Bikolanoa

2.6. Samareñoa

3. Bidaiatzeko beharrezko dokumentazioa:

4. Moneta: Filipinetan erabiltzen den moneta “Peso Filipino”- a da.

11

5. Ikusteko lekuak:

5.1. San Agustin Eliza

5.2. Borakai

5.3. Txokolate Kolinak

5.4. Nazioarteko Filipinetako Museoa

5.5. Taal zumendia

5.6. Mactán uhartea

5.7. Pagsanja ur jauziak

6. Klima:

Tenperatura adierazten du.

7. Erlijioa: Filipinetan, jarraitzaile gehien duen erlijioa Kristautasuna

da, baina Budismoa, Musulmana eta Taoismoa ere dira oso ugariak.

12

8. Ikurrina:

13

SINGAPOUR (SENTOSA):

Kokapena:

Singapur -ekialdeko Asiako uharte eta hiri-estatua, Asiako

txikiena, Malasiar penintsularen hegoaldeko muturrean kokatua.

Itsasartearen beste aldean Indonesia dago.

1. Hiriburua: Singapour

2. Hizkuntza: Ondorengoak dira hizkuntza ofizialak:

2.1. Txinatarra

2.2. Malayera

2.3. Tamil

2.4. Ingelesa

3. Bidaiatzeko beharrezko dokumentazioa: Pasaportea

beharreskoa da, Singapurrera joateko, eta visados , baita ere.

4. Moneta: Singapourko Dolarra, 1967an, honek, Malayako dolar-

a alderatu zuen, Singapourko Dolarra, moneta ofiziala

bihurtzen.

14

5. Ikusteko lekuak:

5.1. Singapour-ko zoo-a.

5.2. Raffes hotela

5.3. Marina Bay Sands

5.4. Boat Quay

5.5. Little India

5.6. Orchard Road

6. Klima:

15

7. Erlijioa:

Budismoa gehien praktikatzen den erlijioa da, baina Taoismoa eta

Kristautasuna ere praktikatzen dira.

8. Ikurrina:

16

SRI LANKA:

Kokapena:

Sri Lanka Hegoaldeko Asiako uharte estatua da. Indiako

ozeanoko estatua eta uhartea, Palk itsasarteak Indiatik bereizia.

1. Hiriburua: Sri Jayawardenapura-Kotte

2. Hizkuntza: Cingala eta Tanil

3. Bidaiatzeko beharrezko dokumentazioa: Bisadoa eta pasaportea

beharrezkoa da

4. Moneta: Rupia de Sri Lanka

5. Ikusteko lekuak:

5.1. Sri Dalada Maligaua

5.2. Templo de oro de Dambulla

5.3. Parque nacional YAla

5.4. Kelainya Raha Maha Yihara

5.5. Udawatawe-ko parke nazionala

5.6. Roial Botanical

17

6. Klima:Bertako klima tropikal hezea da. Batez besteko

tenperaturak 16 °C eta 32 °C arteko tartean daude. Herrialdeko

osoa kontuan hartuz, urteko batez besteko tenperatura 28 °C.

Urtarrila da hil freskoena, maiatza beroena eta montzoi

garaiaren hasiera.

7. Erlijioa: Erlijio banaketa hau da: budismoa, % 69,3;

hinduismoa, % 15,5; islama, % 7,6; kristaua, % 7,5; besteak,

% 0,1.

18

8. Ikurrina:

19

OMAN

Kokapena:

Oman Ekialde Hurbileko estatu bat da, Arabiar penintsularen

ekialdean kokatua, Indiako ozeanoaren kostaldean. Mugakide ditu

Arabiar Emirerri Batuak ipar-mendebaldean, Saudi Arabia

mendebaldean eta Yemen hegoaldean.

1. Hiriburua: Maskat

2. Hizkuntza: Arabiera

3. Bidaiatzeko beharrezko dokumentazioa: Pasaporte originala eta

bisadoa.

4. Moneta: Rial omani (OMR)

5. Ikusteko lekuak:

5.1. Bait al Zubair

5.2. Nizwa Fort

5.3. Jebet Akhdar

5.4. Muskat gate museum

6. Klima: Omango klima basamortukoa da, beroa eta idorra.

Kostaldeko eta mendialdeko klima, ostera, samurragoa da,

hezeagoa. Kostaldean 36 °C eta gehiagoko beroa izaten da

udan, eta neguan, berriz, 17 °C ingurukoa da tenperaturarik

hotzena.

7. Erlijioa: Musulmanak (% 86, batez ere ibadhi musulmanak),

hinduistak (% 13).

8. Ikurriña:

20

INDIA (MUMBAI):

Kokapena:

Mumbai Arabiako itsasoaren kostan Indiako mendebaldean

kokatzen da, 18°57′53″ Ipar 72°49′33″ Ekialde koordenatuetan. Hiria

bi uharteetan kokatzen da, hiriaren erdialdea hegoaldean kokatutako

Mumbai izeneko uhartean kokatzen da.

1. Hiriburua: New Delhi

2. Hizkuntza: Marati

3. Bidaiatzeko beharrezkoa dokumentazioa: Behar duzu,

pasaporte bat lehenengo 3 hilabete pasatzeko eta ere bai

bisado bat, beste modu batez ezin da sartu.

4. Moneta: Rupia, indiakoa da (INR)

5. Ikusteko lekuak:

5.1. Sanjai Gandhi National Park

5.2. Gilgaum Chowpatty

5.3. Hajji Ali Dargah

5.4. Elephanta Island

5.5. Kanheri Caves

21

6. Klima: Mumbai hiria klima tropikaleko zonalde batean kokatzen

da, urteko batez besteko tenperatura 26,7 °C da, tenperaturak

itsasoarekiko gertutasuna dela eta ez dira zakarregiak eta urte

osoan zehar

aldaketa gutxi

izaten ditu,

hilabeterik hotzena

Urtarrila da 23,6

°C batez

bestekoarekin.

7. Erlijioa:

Hinduismoa,

islama, kristianismoa, sikhismoa, budismoa eta jainismoa dira

erlijio nagusiak.

8. Ikurrina:

22

QATAR

Kokapena:

Arabiar penintsularen ipar-ekialdeko Qatar penintsulan kokatua,

Persiar golkoan. Mugakide bakarra hegoaldeko Saudi Arabia da.

Itsasarte batek nahiko hurbil duen Bahrein estatutik banatzen du.

1. Hiriburua: Doha

2. Hizkuntza: Arabiera

3. Bidaiatzeko beharrezkoa: Pasaporte biometriko bat (sei

hilabeterako gutxienez) eta billeteak sartzeko eta ateratzeko

estatutik

4. Moneta: Riyal catarí

5. Ikusteko lekuak:

5.1. Souq Waqif:

5.2. Doha Corniche

5.3. Qatarreko perla

5.4. Al Bidda

5.5. Dorre Aspire

6. Klima:

23

7. Erlijioa: Musulmanak, %77-ak

dira, zenbaki oso altua.

8. Ikurrina:

24

ASIA

25

You Tube QR

QR hau You Tube-ko bideoarena da.

26

MAPEN URL-ak

https://www.google.com/maps/d/edit?mid=z1zzjEnWCkrQ.kgcEx7tpk

HbM

Hemen Bidaiaren maparen URL dago.

https://www.google.com/maps/d/edit?hl=es&authuser=0&mid=z1zzj

EnWCkrQ.k4iJC6CowgqU

Egun bakoitzean zer egingo dugunaren maparen URL.

27

HIZTEGIA

EUSKARAZ JAPONIERAZ IRAKURTZEKO MODUA

Kaixo もしもし Moshimoshi

Agur さようなら Sayōnara

Barkatu, non dago.. すみません、どこにあ

ります..

Sumimasen, dokoni

arimasu..

Eskerrik Asko おかげで Okage de

Ezkerra 左 Hidari

Eskuma 右側の Migigawa no

Egunon おはようございます Ohayōgozaimasu

Gabon おやすみなさい Oyasuminasai

28

EUSKARAZ TXINERA IRAKURTZEKO

MODUA

Kaixo 你好 Nǐ hǎo

Agur 再見 Zàijiàn

Barkatu, non dago.. 對不起，這裡是.. Duìbùqǐ, zhèlǐ shì..

Eskerrik Asko 謝意 Xièyì

Ezkerra 左 Zuǒ

Eskuma 右 Yòu

Egunon 早上好 Zǎoshang hǎo

Gabon 晚安 Wǎ n'ān

EUSKARAZ TAGALOA/FILIPINERA

Kaixo Hello

Agur paalam na

Barkatu, non dago.. Mawalang galang na , kung saan ay ..

Eskerrik Asko Salamat

Ezkerra Kaliwa

Eskuma kanan

Egunon Magandang umaga

Gabon Magandang gabi

29

EUSKARAZ CINGALA IRAKURTZEKO

MODUA

Kaixo helō

Agur āyubōvan

Barkatu, non dago.. මට ම , .. maṭ a samāvenna,

koheda ..

Eskerrik Asko stutiyi

Ezkerra vam

Eskuma ayitiya

Egunon suba udǣsanak

Gabon suba rātriyak

EUSKARAZ ARABIERA IRAKURTZEKO

MODUA

Kaixo الخير صباح sabah alkhyr

Agur السالمة مع mae alssalama

Barkatu, non dago.. هو عفوا ، أين .. efwaan , 'ayn hu ..

Eskerrik Asko شكر shakar

Ezkerra اليسار alyasar

Eskuma حق haqq

Egunon الخير صباح sabah alkhyr

Gabon الغابون alghabun