18. ekitaldia2007/2008 ikasturtea3. zenbakia

D.L.:

BI-19

81-05

Gazteak etaSAKELAKO TELEFONOAK

Ez bota zakarrontzira!Hurbildu zaitezTRUKE MERKATUra!

IkasleekBIDEZKO MERKATARITZAezagutu dute

KONTSUMOA ESKOLETANDatuak 07/082-3

4

5

6

URA, 2007-2008ikasturteko gai nagusia 7

8-9IRAKASLEEN

IRITZIA 10

BERRIAK 12

GURASOENKEZKAK 11

BASO BIZIDUNAHezkuntza-esperientzia

arrakastatsua Barakaldon

2

ARABA

BIZKAIA

GIPUZKOA

Oñati

Hernani

Eibar

Errenteria

IrunDONOSTIA

Zumaia

Deba

Beasain

Mutriku

Azpeitia

Barakaldo BILBAO

Galdakao

GetxoPortugalete

Basauri

Igorre

Trapagaran

Laguardia

Amurrio

VITORIA-GASTEIZ

Laudio

Santurtzi

Sestao

Sopelana

Durango

Amorebieta-Etxano

Leioa

Urnieta

Legazpi

HondarribiaLekeitio

Elgeta

Aiala

Labastida

Iruña de Oka

Araia

Ribabellosa

Erandio

Etxebarria

Munitibar

Gautegizde Arteaga

Alonsotegi

MungiaLaukiz

Ermua

Bermeo

Zeanuri

Dima

Elorrio

Ispaster

Orduña

Tolosa

Zumarraga

AtaunOrdizia

Amezketa

LizartzaAlegia

Eskoriatza

Akoitia Billabona

Ondarroa

Orio Oiartzun

Zegama

Berastegi

Aulestia

KONTSUMOA ESKOLETAN(18.EKITALDIA) datuak 07/08

DATU OROKORRAK

129 ESKOLAK HARTU DUTE PARTE 2.435 KONTSUMO TAILER EGIN DIRA

Araba18

Araba363

Bizkaia66

Bizkaia1.288

Gipuzkoa45

Gipuzkoa784

LehenHezkuntza1.904

BigarrenHezkuntza531

KONTSUMO ETA INDUSTRIA SEGURTASUNEKO ZUZENDARITZA

Kontsumoa Eskoletan programaEuskal Autonomia Erkidegokoherri hauetan izan da2007/2008 ikasturtean:

LURRALDE BAKOITZEKO

IKASKETA MAILA BAKOITZEKO

3

Ikasleek egindako KONTSUMO TAILERRAK

Guztira 61 SSaaiioo egin dira eta 780 PERTSONAK hartu dute parte.

JARDUERA BAKOITZEKO DATUAK

GURASOEI ZUZENDUTAKO SAIOA

19.389 IKASLEKhartu dute parte

780 GURASOK hartu dute parte

Araba2.836

Bizkaia10.331

Gipuzkoa6.222

IKASKETA MAILA BAKOITZEKO

LURRALDE BAKOITZEKO

Araba149

Gipuzkoa239

Bizkaia392

Supermerkatua eta erosketak

300

250

200

150

100

50

0

Lehengaien eraldaketaUmeen segurtasunaEnergiaPublizitatearen analisiaElikagaien etiketakEhungintza

Jolasa eta jostailuak

Ura: kontsumoa eta aurrezteaOntziak eta euren berrerabileraPaperaren birziklapenaElikagaien ekoizpena

Elikagaien analisi konparatiboaGarraio publikoaKontsumitzaileen eskubideak

Lehen Hezkuntza

Bigarren Hezkuntza

Bizkaia30

Gipuzkoa21

Araba10

Egindako saioak 12 39 10

Kontsumoa eskoletanesperientziari buruzko

INFORMAZIOA-HITZALDIA

1. TAILER PRAKTIKOA“Nola elikatu haurtzaroan eta

nerabezaroan”

2. TAILER PRAKTIKOA“Ikas dezagun publizitatea

aztertzen”

Parte-hartzaileak 99 578 103

90

80

70

60

50

40

30

20

10

0

Publizitatea eta kontsumoaEtxeko ekonomiaren jokoa

Jokoak eta bideojokoak

Uraren kontsumo arduratsuaKontsumoa eta ingurumenaElikadura eta nutrizioaEstetika eta elikaduraEnergiaren eraginkortasuna

Elikagaien analisi konparatiboaLehengaien eraldaketa

Aisialdirako era berriakTelefonia eta InternetMerkataritza arduratsua

Kontsumitzaileen eskubideak

Etiketak

Osasuna eta segurtasuna

KONTSUMO ETA INDUSTRIA SEGURTASUNEKO ZUZENDARITZA

LURRALDE BAKOITZEKO

LehenHezkuntza15.022

BigarrenHezkuntza4.367

4

Ikasleek BIDEZKO MERKATARITZAezagutu dute

“BIDEZKO MERKATARITZA” TAILERRAREN GARAPENA

Merkataritza-prozesuari buruzkoezaugarriak dituzten txartelen bitartez,ikasleek merkataritza tradizionalareneta bidezko merkataritzaren artekoaldeak aurkitzen dituzte.

KONTSUMO ETA INDUSTRIA SEGURTASUNEKO ZUZENDARITZA

“Kontsumoa Eskoletan” programak kontsumo arduratsurantz gidatzen ditu ikasleak, ingu-rumena eta gure planetan bizi diren pertsonak errespetatzen dituen kontsumitzeko modukritiko eta kontzienterantz. Kontsumitzaile arduratsuak izateko, merkatua eta merkataritzatradizionala arautzen dituzten gakoak zeintzuk diren jakin behar dugu, eta baita bidezkoa-goak diren beste merkataritza-modu batzuk badaudela ere. Hauxe da “Bidezko Merkata-ritza” gaiari buruzko gure tailerraren helburua.

IES Ondarroa-Lekeitio BHI institutuko DBHko 2. mailako ikasleen artean egindako inkestabatzuen arabera, tailerrean parte hartu aurretik ikasleen % 23k bakarrik zekien zer zenbidezko merkataritza edo gutxienez noizbait entzun zuen horri buruzko zerbait.

IES Ondarroa Lekeitio BHI Lekeitio

buruzkoMerkataritza-prozesuaribitartez,txartelendituztenezaugarriak

ikasleekartekomerkataritzarenbidezkoeta

aldeak

Fitxa baten bitartez, ikasleek kirol-zapatilenerosketan irabaziak nola banatzen direnikusten dute (merkataria, garraioa,marka, publizitatea, bitartekariaketa ekoizlea).

kirol-zapatilenikasleekbitartez,batenFitxadirenbanatzennolairabaziakerosketan

duteikustenbitartekariakpublizitatea,marka,

ekoizlea).eta

Azkenik, ikasleek bidezkomerkataritzako produktuakidentifikatzeko modua ikasten dute,eta produktu horiek non eskuraditzaketen jakinarazten zaie.

Tailerra amaitzerakoan, ikasleen% 80k gure ohiturak aldatu beharditugula ulertu du, eta erosketakegiterakoan ikasitakoa kontuanhartuko dutela adierazi dute.

bidezkoikasleekAzkenik,merkataritzakoidentifikatzeko

horiekproduktuetaditzaketen

Partaideek kanpainabat lantzen dute,ikastetxean ikasidutena zabaltzeko.

Partaideekdute,lantzenbatikasiikastetxean

zabaltzeko.dutena

Peters mapa bat erabiliz (proiekziokartografiko alternatiboa), galtza bakero batmerkataritza tradizionalean egiteko prozesuaeta kostuak murriztearren herrialdebatetik bestera nola dabilen jakin daiteke.

(proiekzioerabilizbatmapaPetersgaltzaalternatiboa),kartografiko

prozesuaegitekotradizionaleanmerkataritzaherrialdemurriztearrenkostuaketa

dabilennolabesterabatetik

5KONTSUMO ETA INDUSTRIA SEGURTASUNEKO ZUZENDARITZA

Bilboko INTXIXU IKASTOLAkoikasleek truke merkatuaren bidez etxeko jostailueta liburuak berrerabiltzeko bidea zabaldu dute

2008ko ekainaren 2tik 5era Intxixu IkastolanTRUKE MERKATUA ospatu zen. 1. mailatik6.mailara arteko ikasle guztiek erabiltzenez dituzten materialak baina beste batekberrerabili ahal dituenak ikastolako liburu-tegian utzi zituzten.

Ikastolako guraso eta irakasleek hau guztia jaki-narazi zieten ikasleei emandako ohar baten bidezmaiatzaren 23an, truke merkaturako materialakekartzeko.

Materialak, liburuak eta jostailuak, liburutegikomahaietan eta lurrean jarri zituzten nahi zutenekhartu ahal izateko. Hau guztia Guraso Elkartekoama eta aita batzuk antolatu zuten, materialbakoitzari zenbaki bat ipiniz, umeek hobeto auke-ratzeko.

Trukea egiteko ikasleek material bat hartzenzuten eta beste ume batek nahi bazuen zozketa-tu edo adostu egiten zen norentzat zen. Horrela,ume bakoitzak bigarren eskuko jostailu edoliburu bat eduki zezakeen merkatuarenbidez.

Ikastolan trukea gutxienez 2003. urtetik egiten daeta aurtengo ekitaldian ikasleek oso ondo egondela uste dute, baina aurten ez zaie ondo iruditubakoitzak bere ziklotik hartu behar izan dituelakomaterialak eta ez beste ziklo batzuetatik. Denadela, ikasleen ustez, trukea onuragarria dagauzak zakarrontzira bota beharrean, besteume bati zerbait gustatzen bazaio hartuahal duelako.

INTXIXU IKASTOLAKO ikasleak (5.maila)

Ez bota zakarrontzira!Hurbildu zaitez TRUKEMERKATURA!

6 KONTSUMO ETA INDUSTRIA SEGURTASUNEKO ZUZENDARITZA

Gazteak etaSAKELAKOTELEFONOAK

Sakelako telefonia arrapaladan bilakatu daazken hamarkadan. “Kontsumoa Eskoletan”programak telefonoen eta interneten erabile-ra seguru eta arduratsua zabaldu nahi duBigarren Hezkuntzako ikasleen artean.

“Telefonia eta Internet” tailerrak ordu etaerdi irauten du, eta denbora horretan hona-ko alderdi hauek lantzen dira:

• Eskaintzaren azterketa. Egoera bakoi-tzerako egokiena den tarifa eta konpainia.

•Gastuaren kontrola. Telefono-faktura az-tertzea.

• Iruzur edo gezur ohikoenak telefonianeta interneten.

Tailerraren ondoren, ikasleek adierazi dute-nez, harrigarria iruditu zaie bitarteko horienbidez egiten diren iruzur eta gezurren kopuruhandia, eta honako hau ondorioztatu dute:konpainien eskaintzak ondo aztertu behardirela eta egiten diren deiak kontrolatuegin behar direla.

• Inkestatutako 12tik 14 urtera bitarteko ikasleen %90ek sakelako telefonoa dauka.

• Gehienek lehenengo sakelako telefonoa 11edo 12 urterekin izan zuten.

• Hilean 14 €-ko batez besteko gastua dute.

IES Mogel Isasi BHI institutuko ikasleak, telefonoa moduseguruan eta arduratsuan erabiltzeko jarraibideak jasotzen

IES Mogel Isasi BHI institutuko DBHko 1. eta 2. mailako57 ikasleri egindako inkesta.

ED/EE20%

Kontratua23%

Aurreordaindua43%

• Tailerraren egunera arte% 70ek ez daki zein den beretelefonoaren tarifa.

•% 50ek ez daki zeintzuk diren bere konpainiaren ezaugarriak,eta beren ordez beste pertsona batzuek aukeratu dutekonpainia. Badakitenen artean, aukeraketa gehienak berenfamiliako kide gehienen konpainiaren arabera egiten dira.

EibarkoIES MOGEL BHIinstitutuan inkestatutako 12tik 14urtera bitarteko ikasleen % 90ekSAKELAKO TELEFONOA du

• Konpainia eta tarifa aukeratzeko kontuan har itzazu zureBENETAKO PREMIAK.

• GASTUA MURRIZTU:Sakelako telefonoa benetan beharrezkoa deneanbakarrik erabil ezazu.Ez itzazu dei luzeegiak egin, beharrik gabe.Saia zaitez tarifa murriztuko ordutegiaren barruandeitzen.

• ARRISKUAK SAIHESTU.Ez ezazu sakelako telefonoa erabili debekatuta dagoenlekuetan.Zure sakelako telefonoaren emisio erradioelektrikoeneraginpean ez zaitez gehiegi egon. Ez ezazu gorputzetikgertuegi eraman, deien zain ez bazaude itzal ezazugauean, eta estaldura ona duten lekuetan erabil ezazu,igortzeko beharko duen potentzia-maila txikiagoa izateko.

sAKELAKO TELEFONOA MODU ARDURATSUAN ERABILTZEKO AHOLKUAK

7KONTSUMO ETA INDUSTRIA SEGURTASUNEKO ZUZENDARITZA

URA, 2007-2008ikasturteko gai nagusiaAmurrioko LUCAS REY LHIkhainbat hezkuntza-esperientzietan parte hartu duAzken urteotan gizartearen eta ekonomiaren arloan interes handia pizten duen gaia bilakatu da ura.Planetaren azaletik atera daitekeen ur gezaren gehieneko kopurura iristen ari garela esan daiteke,eta hala ere ur-kontsumoak gora jarraitzen du. Erakundeek eta herritarrek elkarrekin lanegin behar dute baliabide hau eraginkortasunez erabiltzeko.

Amurrioko Lucas Rey LHI eskolak ikasturtean zehar uraren gaia lantzea proposatu zuen,eta horretarako hezkuntza-programetan eta ingurumen-programetan parte hartu zuen.

Ikastetxeak 5 urte daramatza 21 ESKOLA AGENDAn parte hartzen(ikastetxeen konpromisoa garapen iraunkorraren eta hezkuntza-

kalitatearen alde Udalekin elkarrekin lan egiteko). Ikasleakanimatu eta motibatzeko marrazki-lehiaketa bat antolatu zuten; lehiaketahorretan parte hartu zuten ikasleek ikasturtean urari buruz egingo zirenjarduera guztietan agertuko zen maskota bat diseinatu behar zuten, espirituhonen adierazgarri gisa. Lehiaketaren irabazlea honako hau izan zen: LHko6. mailako Oier García Fernández, “Surfitanta” marrazkiarekin.Zorionak, Oier!!

Era berean, azaroan LucasRey eskolak KONTSUMOAESKOLETAN programan

parte hartu zuen, eta bertan ikasle guztiek honakotailer hau gauzatu zuten: “Ura: kontsumoa etaaurreztea”. Tailer horretan uraren zikloa etaplanetako baliabide hidrikoak ezagutu zituzten, etahoriek modu arduratsuan erabili behar zirela ulertuzuten.

Udaberrian, IBAIALDE IngurumenHezkuntzako programaren txandaizan zen; programa horren helburua

urak bizitzarentzat duen garrantziaz eta ibaiak etaibaiertzak kontserbatzeko premiaz ohartzea da. Maiatzaren16an, lehen hezkuntzako 6. mailako ikasleak Nerbioiibaira hurbildu ziren, bertako ekosistema modu aktiboaneta esperimentu gisa aztertzeko. Ikastetxeko irakasleekbaieztatu dutenez, jarduera benetan positiboa izan zen,eta denek asko ikasi zuten.

LANERAKO GIDA DIDAKTIKOA aurkeztea. Ikasge-lan lan egiteko proposamenak (ariketa praktikoak, es-perientziak, oharrak eta abar), Eskola Agenda 21ekinadostuta aldez aurretik aukeratutako GAIAri buruzkoak.“ZUHAITZ SINBOLIKOAK” hornitzea. 1:70cm-kohiru dimentsiotako “Zuhaitz Sinbolikoak” bidaltzendira; ikasleek proiektuan landutako proposamenakislatzen dituzte zuhaitz horietan, modu sortzailean.SENTSIBILIZAZIO TAILERRAK ikasgelan. Ediziohonetan, uraren erabilera arduratsua egin beharraazpimarratu da, eta, hori ez ezik, arlo horretan gureakbaino zorte txarragoa duten eskualdeekiko elkarta-suna sustatzeko ahaleginak ere egin dira. Medicus-mundi Bizkaia GKEak tailerretako batean parte hartudu, bere esperientzia erakutsiz eta hainbat eskual-detan (Ruandan, esaterako) dituzten hornidura-ara-zoak eta azpiegiturarik eza nabarmenduz.

Zenbait ikastetxek —hala nola Alkartu eta San JuanBosco—, prestakuntza osatzeko, Kontsumoa Esko-letan programan parte hartu dute, “Ura: kontsumoaeta aurreztea” tailerraren bitartez.300 ZUHAITZ LANDATZEA, Barakaldoko zenbaitgunetan.Dagoeneko Barakaldok 3 “baso” ditu, ikasleekinbatera landatutako hainbat espezietako zuhaitzezosatuak. Lorazainak arduratzen dira baso horiekzaintzeko lanaz.Barakaldoko neska-mutikoen BATZARRA. Ikas-tetxeek landutako proiektuari buruzko ondorioak etaproposamenak bidaltzen dituzte, eta, hortik abiatu-ta, lan-saio bat prestatzen da, guztion artean azkenproposamena adosteko. Horretarako, BATZAR batantolatzen da. Goiz batean, ikastetxe bakoitzeko biordezkarik elkarlanean jarduten dute dokumentu ba-karra zehazteko. Batetik, herrian gauzatu beharrekohobekuntzak, eta, bestetik, hobekuntza horiek sus-tatu behar dituzten eragileak (udala, familiak, esko-la-komunitatea eta abar) adierazi behar dituztedokumentu horretan.Ikasgeletan landutako “ZUHAITZ SINBOLIKO-AK” biltzea; jarraian, ERAKUSKETA antolatzen daudalerriko Kultur Etxe batean.Proiektuaren AZKEN JAIA, Europako Aste Berde-arekin batera. Jai horretan, alkateari proposamenakaurkezten dizkiote umeek, eta alkateak lehen eran-tzuna ematen die. Gainera, neska-mutikoek bestezenbait jardueratan parte hartzeko aukera izangodute: tailerrak, jokoak, gimkanak eta abar.

8

BASO BIZIDUNAHezkuntza-esperientziaarrakastatsua BARAKALDON

2003an, Barakaldoko Udaleko Umeen Laborategiak —umeen arloko departamentu artekokoordinazio-plataforma— BASO BIZIDUNA proiektua jarri zuen abian, hain zuzen ere herriangaratu diren ekimen berezi eta arrakastatsuenetako bat.

Proiektuak, modu aktibo eta sortzailean, haurrek beren hiria eta beren ingurua eraikitzenparte har dezaten sustatu nahi du, herritarrak diren aldetik dagokien zentzu zibikoa garatze-ko, eta premia hori garapenerako eta iraunkortasunerako hezkuntzarekin uztartu nahi du.

Baso Bizidunak udalerriko ikastetxe guztietako Lehen Hezkuntzako 5. mailako neska-muti-koak ditu jomugan.

ZUHAITZAk garrantzizko zeregina betetzen du proiektuan, naturaren ikurra den heinean.Neska-mutikoekin irudikapen hori lantzen dugu, nola egoera naturalean hala irudikapenean.Jarraian, umeek irudi hori lantzen jarraitzen dute, modu sortzailean. Zuhaitz multzo horrekin gureBasoa osatzen dugu, Zuhaitza bezala, basoa ere sinbolismo handiko ikurra da, ikur kolektiboa,kasu honetan.

Ikasturte bakoitzaren 2. eta 3. hiruhilekoetan garatzen da PROIEKTUA, jarraian laburbilduditugun zenbait ETAPATAN banatuta:

KONTSUMO ETA INDUSTRIA SEGURTASUNEKO ZUZENDARITZA

ENTZUNALDI PUBLIKOA. Ikastetxe guztiei dei egi-ten zaie beren ordezkariek entzunaldi publikoa izandezaten alkatearekin eta udalbatzarekin; parte-har-tzaileek beren proposamen eta konpromisoak aur-kezten dituzte entzunaldi horretan, eta erantzunakere jasotzen dituzte udal-ordezkarien aldetik.ALDIZKARI bat argitaratzea. BASO BIZIDUNAproiektuaren eta ESKOLAAGENDA 21en ondorioakaurkezten dira, Eskola Komunitatean, eta TaldePolitiko eta Kultur Etxeen artean eta abar banatzenden aldizkari batean.

9

Ikus dezakezunez, proiektu konplexua da, eta asko eskatzen die parte-hartzaile guztiei. Nolanahiere, denborak aurrera egin ahala, umeak balio handiko tokia berenganatzen ari dira herritarrenparte-hartzearen arloan, eta, horrenbestez, udala hiria mantentzeko, zaintzeko, hobetzeko eta pla-nifikatzeko, eta ikastetxeetan, hartzen ari den neurriak emaitza esanguratsuak ematen ari direlaesan dezakegu.

Juan Manuel De los SantosKultura Teknikaria- Barakaldoko Udala

KONTSUMO ETA INDUSTRIA SEGURTASUNEKO ZUZENDARITZA

Amaitzear den ikasturte honetan, Barakaldoko ikastetxeetako 5. mailako 436neska-mutikok hartu dugu parte Baso Biziduna egitasmoan. Egitasmoak URA izandu protagonista.Hori horrela, gure bizitzan ura modu errazean aurrezteko konpromisoa har deza-kegula otu zaigu: bainatu beharrean dutxatu; hortzak garbitu bitartean iturriaitxi; komun-zuloa paperontzi gisa ez erabili; elektragailuen programa merkea era-bili; urak ihes egiten duela ohartzean, konpon dezaten abisua eman eta abar.Laburbilduz: behar den ura besterik ez erabiltzeko konpromisoa.Horrezaz gainera, Barakaldon bizi den gainontzeko jendea ere kontzientziatubehar dugula uste dugu, bai eta, gehiegizko gastuak dakartzan ondorioez jabedaitezen ahalegindu ere, hori baita garrantzitsuena, eta horretarako, tailerraknahiz erakusketak antolatu, irrati eta telebistarako informazio kanpainak disei-natu, sms bidez herritar bakoitzari xahutzen duen ur kopurua zenbatekoa denadierazi...Gure Udalak ere hainbat gauza egin dezake ura aurrezteko: eraikin berrietanaurrezki sistemak jartzetik edo Barakaldoko etxe guztietara presioa dosifika-tzeko gailuak banatzetik praktika egokien gida egin eta orori bidaltzeraino.Gure mugez haratago, azpiegiturarik eta bizitzeko urik ez duen neska-mutikoasko dago, Medicusmundi elkarteak agerian utzi digunez.Eta nahiz eta urrun dauden, hainbat gauza egin dezakegu egoera hura hobetze-ko, GKE baten bitartez, esate baterako. Txirringak bidal ditzakegu, ura azka-rrago garraia dezaten; ongintzazko egintzen nahiz dohaintzak egiteko itsulapi-koen bitartez dirua bildu; uraren egoera kaltegarriak eragindako gaixotasuneiaurrea hartzeko botikak eta txertoak bidali; “Urik gabeko eguna” antolatu;Merkatu solidarioa antolatzen jarraitu; jendea herrialde horietako neska-mutiko-ak besoetan hartzeko animatu, eta herritarrei geuronek prestatutako “antzer-kitxoak” aurkez diezazkiekegu, beste lekuetan zein egoeratan bizi diren jakindezaten.

2008. ikasturtean zehar, BASO BIZIDUNA programak “URAREN GAIA” landu du. Hurrengolerroetan BASO BIZIDUNA 2008an PARTE HARTU DUTEN

NESKA-MUTILEN KONPROMISOAK ETA PROPOSAMENAK IRAKUR DITZAKEGU:

Aurten ere, Kontsumoa Eskoletanprograma gurean izan dugu. Programa honek,bere tailer eta ekintza guztiekin, gaur egun osoerabilgarria egiten zaigu ikastetxe guztietanditugun hainbat hutsune betetzeko. Izan ere,kontsumo gizartean bizi gara, eta gure ikasleakgizarteratze benetan ona eta prestatua izateko,ezinbestekoa suertatzen da kontsumoareninguruko formakuntza. Gainera, jadanik gurekabuz martxan ditugun beste proiektu batzuenkonplementu oso ona da. Beraz, Artatsetik,berriz ere gure eskerrik beroenak eman nahidizkiegu, gurera etorritako hezitzaile guztiei,gure eginbeharran hain laguntza onaemateagatik.

10

Irakasleen IRITZIA, KONTSUMOAESKOLETAN programaren zain

KONTSUMO ETA INDUSTRIA SEGURTASUNEKO ZUZENDARITZA

honek,Programadugu.izangureanprogramaosoegungaurguztiekin,ekintzaetatailerbere

guztietanikastetxezaiguegitenerabilgarriaere,Izanbetetzeko.hutsunehainbatditugun

ikasleakgureetagara,bizigizarteankontsumoizateko,prestatuaetaonabenetangizarteratze

kontsumoarendasuertatzenezinbestekoagurejadanikGainera,formakuntza.inguruko

...beste proiektubatzuk osatzekolaguntza ona!!

Artatse Ikastetxea Bilbao

kEPA jUARISTI irakaslea

Kontsumo tailerretako deialdia zabaltzendenean, gure ikastolan berehalaxe pentsatzendugu: Ia aurten ere zorte ona dugun eta berriroparte hartzeko aukera eskaintzen diguten!Zorionez, ikasturte honetan berriro lortu egindugu, parte hartu dugu eta urtero bezala,emaitzak oso positiboak izan dira.Tailer hauen bidez, ikasturtean zehar landutakohainbat gai (birziklaiaren garrantzia,murriztearen beharra, uraren erabilpen egokia,gehiegi kontsumitzearen ondorioak) era ludikoeta praktiko batean, beste ikuspuntu batetiklantzeko posibilitatea zabaltzen digute.Burutzen diren ekintzak oso ondo antolatutadaude, monitoreak oso hurbilak, jatorrak etaprofesionalak izaten dira eta ikasleak oso poziketa gustora egoten dira beti.Ikasturte hau laster bukatuko da. Hurrengourtean, berriro, beste tailer batzuetan partehartzeko irrikitan gaude. Ea zorte ona dugun!!!

...hainbat gaiera ludiko batez!

Itxaropena ikastola Trapagaran

rAQUEL aRCE ETAsABINA bEKOETXEA

irakasleak

programan parte hartzeko:Kontsumo eta Industria Segurtasuneko ZuzendaritzaDonostia 1 • 01010 Vitoria-Gasteiz Tfnoa: 945 01 99 88 Fax: 945 01 99 47

www.kontsumo.net

GURASOEN KEZKAK11KONTSUMO ETA INDUSTRIA SEGURTASUNEKO ZUZENDARITZA

KONTSUMOA ESKOLETAN programaren bidez ikasleekin jarduten dugu bereziki. Hori ez ezik,GGUURRAASSOOEEII eerree TTAAIILLEERR DDIIDDAAKKTTIIKKOOEETTAANN ppaarrttee hhaarrttzzeekkoo aauukkeerraa eesskkaaiinnttzzeenn ddiieegguu.. Oraingohonetan, honako gai hauek jorratu dituzte tailer horiek:

Tailer horiek garatu ahala, hainbat galdera eta kontsulta sortzen dira landutako gaien inguruan.Hona hemen galdera ohikoenetako batzuk eta galdera horien erantzunak:

Ikas dezagun publizitatea aztertzen

Nola elikatu haurtzaroan eta nerabezaroan

Zer abantaila eskaintzendituzte aberastutakoproduktuek?Gomendio medikoen arabera, abe-rastutako produktuek nutrizio-propietate osasuntsuak edukiditzakete, baina propietatehoriei ez diegu gehiegizkobaliorik eman behar. Dietaorekatua jarraituz gero ezdugu zertan aberastutakoprodukturik ahoratu.

Zergatik ez da iragazki bat ezartzen, publizitatea,telebistatik eman aurretik, erregulatzeko?Publizitatearen Lege Orokorra (34/1988 Legea) daEspainian publizitatea arautzen duen funtsezko legea.Horren arabera, honako hau da legez aurkako publizita-tea:• Funtsezko eskubideen aurka doana.• Iruzurrezko publizitatea.• Bidegabeko publizitatea.• Publizitate subliminala.• Produktu jakin batzuei buruzko arau espezifikoak haus-

ten dituena.

Askotan, ordea, iragarkia kentzen denerako denboragehiegi igarotzen da, eta ordurako berandu da, kalteaeginda baitago.Horren haritik, “Autocontrol” elkartea ezagutzea komeni da. Hainbat iragarle, agentzia eta komunikabide biltzen ditu, etaEspainiako publizitate-autoerregulazioko sistema kudeatzen du. Elkarte horrek, halaber, kontsumitzaile eta enpresekaurkezturiko erreklamazioak tramitatzen ditu.

Nola aurre egin dakieke publizitate-iragarki jakin batzuen okerreko mezuei? Nola ezezta daitez-ke mezu horiek, argudio sendoak erabiliz?

Familiak kexu dira esloganak eta irudiak errealitatetik oso urrun daudelako, elikagaien eta haur-jostailuen arloetan bereziki. Kontsumoa Eskoletan programako taldeak azpimarratu nahi dugarrantzi handikoa dela adingabeekin batera iragarkiak ikustea eta iragarkiei buruz hitz egitea.Adingabeei ohartarazi behar zaie publizitateak merkataritza-helburua duela, eta publizistektrikimailuak erabiltzen dituztela, produktua erakargarriago bihurtzeko. Hori argiago ikusteko, pro-duktu horiek saltzen dituzten establezimenduetara jo dezakegu, adingabeek salgaiak publizitate-an ikusi dutenarekin konparatzeko aukera izan dezaten.

Zer onura dakar L. CaseiInmunitas bakterioa daramanesnekia hartzeak?L. Casei Inmunitas bakterioak heste-flora bir-

sortzen laguntzen du. Gaur egun, esneahartzitzeko erabiltzen da normalean, pro-duktu jakin batzuk egiteko. Jarraian, pro-duktu horiek “defentsa naturalak susta-tzen” dituztelako ideia saltzen da.Alabaina, esan beharra dago bakterio

laktiko guztiek onura berberak ekartzendizkiotela organismoari.

abe-arabera,medikoenGomendionutrizio-produktuekrastutako

edukiosasuntsuakpropietatepropietatebainaditzakete,

gehiegizkodieguezhorieiDietabehar.emanbaliorik

ezgerojarraituzorekatuaaberastutakozertandugu

publizitatea,ezartzen,batiragazkidaezZergatik

bir-heste-florabakterioakInmunitasCaseiL.esneaegun,Gaurdu.laguntzensortzen

pro-normalean,daerabiltzentzitzekoharpro-Jarraian,egiteko.batzukjakinduktu

-sustanaturalak“defentsahoriekduktuda.saltzenideiadituztelakotzen”

bakteriodagobeharraesanAlabaina,ekartzenberberakonuraguztieklaktiko

organismoari.dizkiotela

12

Aldizkaria hau urterokoa da eta diseinua Kontsumoa Eskoletan programan parte hartu dutenen lankidetzaz egiten da.Beraz, bertan parte hartu nahi baduzue, bidali kontsumo hezkuntza izan duzuen esperientzia hurrengo posta kodera:

3035 posta kodea– 48080 Bilbao (Bizkaia)

IES ONDARROA LEKEITIO BHI, INTXIXU IKASTOLA, IES MOGEL BHI, LUCAS REYLHI, ARTATSE IKASTETXEA, ITXAROPENA IKASTOLA, eta beraien laguntza eskaini

duten ikastetxe eta udaletxe guztiei ESKERRAK EMAN nahi dizkiegu, kontsumoaEskoletan aldizkariaren ale honetan eskaini diguten laguntzagatik.

KONTSUMO ETA INDUSTRIA SEGURTASUNEKO ZUZENDARITZA

Kontsumo arduratsuari buruzko 3. eskola lehiaketa21 ikastetxe hartu dute parte Eusko Jaurlaritzako Kontsumo etaIndustria Segurtasuneko Zuzendaritzak, Kontsumoko InstitutoNazionalekin eta gainontzeko Erkide Autonomoekin batera antolatutako“Egun bat... (r)en bizitzan” kontsumo arduratsuari buruzkoEskola Lehiaketan. Lehen Hezkuntzako hirugarren ziklo etaDerrigorrezko Bigarren Hezkuntzako ikaleei zuzenduta izan da.

Fase autonomikoaren irabazleak:• FLOREAGA IKASTOLAKO Txolinak taldea.• NTRA. SRA. DE BEGONAKO The Sums taldea.• ORERETA IKASTOLAKO Manju taldea.

Kontsumo arduratsuari buruzko 4. Eskola Lehiaketa (2008/2009ikasturtea) Parte hartzeko informazioawww.kontsumo.net

Kontsumoa Eskoletan programak,kontsumoaren gaiari dagokionez,ORIENTABIDEPEDAGOGIKORAKOGUNEA eskaintzen dizuelagogorarazten dizuegu.Horretaz baliatu nahi baduzue,deitu telefono zenbaki honetara:902 430 325

Kontsumoa Eskoletan programakGurasoentzako tailer berriaeskeiniko du 08/09 ikasturtean:

"Bideojokoak:Badakigu zertan

jokatzengaren?"

Berriak