ku164. zenbakia / 2009ko urriaren 19a

UK URIBE KOSTAKO ALDIZKARIA

ARGITARATZAILEA: Boluntzarreta Elkartea

HELBIDEA: Amezti 6, 4. solairua, 5. bulegoa 48991 GETXO e-mail: uk@aldizkaria.biz / Posta Kutxa 171 / Tf. 94 491 13 37

ZUZENDARIA: Maitane Nerekan

ERREDAKZIOA: Irantzu Sagarminaga, Julen Nafarrate,Maitane Nerekan

FOTOGRAFIA: Asier Mentxaka

TESTUEN ORRAZKETA: Ziortza Vega

KOLABORATZAILEAK: Jokin Aspuru, Jorje Perez, Bittor Egurrola,Berbots Erandion Euskaraz eta Bizarra Lepoan Euskara Elkartea

MARRAZKILARIA: Dogan Gozel

PUBLIZITATEA eta SUSTAPENA: Erika Martinez (94 491 13 37)

KANPO HARREMANAK: Gorka Orueta

FILMAZIOA: Argia / INPRIMATEGIA: GESTINGRAF

LEGE GORDAILUA: BI-1878-00

ISSN: 1576-6799

© Boluntzarreta

Aldizkari hau Euskal Herrikoherri aldizkari eta euskara elkarteenTopaguneko partaidea da

Non zer

54 Borja Perez

30 Idoia Mendia

11 Silvia Garcia

4. GU GEU.

5. IRUDIA. Zapatak zintzilik.

7. LEHEN ETA ORAIN. Barrikako babes-etxea.

8. TALAIA. Beste begirada bat eskualdeari.

11. ERRETRATUA. Silvia Garcia.

12. HERRIZ HERRI. Getxo 12. Leioa 16. Erandio 18. Sopelana 20.

Berango 22. Gainerako herriak 23.

25. AGENDA.

SAKONEAN

26. ALBUMA. Bizkaiko Zubia, bisita antzeztuak.

28. ARGAZKIA. Zezen plaza Bizkaiko Zubian.

30. BERBETAN. Idoia Mendia.

34. FOTOGRAFIA. Gonzalo Iribarnegaray.

KULTURA ETA AISIA

42. ZINEMA. Donostiako Beldurrezko Zine Astea. Film Labur Lehiaketa.

43. MUSIKA. Durangoko Azokarako nobedadeak. Diskoen erreseinak.

44. LIBURUAK. Azken egunak Gandiagarekin. Erreseinak.

45. KIROLAK. Isaac Aketxe.

46. ELKARRIZKETA. Erandioko gertakizunak.

AMAITZEKO

49. NORA JOAN. Boga Jatetxea, Algorta.

50. HOROSKOPOA.

51. KOMIKIA. Dogan Gozel.

52. DENBORAPASA ETA LEHIAKETA.

53. FLASH BACK. San Agustin Ikastetxeko Futbol Taldea, 1955.

54. AITORMENAK. Borja Perez.

Azala: Gonzalo Iribarnegaray

UK3

BerbetanBarrikako zinegotzi (PSE) izan zen2003-2007 bitartean Jaurlaritzakogaur egungo bozeramailea.

ERAKUNDE LAGUNTZAILEAK

Erandioko Udala

Aldizkari honek Eusko JaurlaritzarenKultura Sailaren dirulaguntza jaso du

Urdulizko Udala

TRATU TXARREN BIKTIMAK ARTATZEKO EUSKO JAURLARITZAREN TELEFONO ZENBAKIA:

900 940 111

[plaza]

IritziaMobuto senegaldarraren bizitzaren pasarte bat kontatu digu Juan Luis Mugertzaberangoztarrak. Aitzakia ona gizarteaz, hizkuntzaz eta immigrazioaz hausnartzeko.

Mobuto Senegalgoa da, baina orainGetxon bizi da. Gazteleraz nola edo hala egi-ten du eta orain euskara ikasi nahi du.Dagoeneko, hilabete batzuk daramatza eus-kaltegian eta gauza batzuk esaten ditu.Esaterako, “Ni Euskal Herrian bizi naiz”.

Berak badaki noraetorri den, berakbadaki nondik dato-rren, baina berak ezdaki oraindik bereametsek zer egingoduten. Euskarakbesapeetan kili-kili

eragiten diola dirudi: ahoa zabaldu ordukobarrez hasten baita. Batzuetan, txorien kan-tuekin parekatzen du euskara, bereziki ira-kasleak erdi txantxetan esaten dionean:“Mobuto, belarri horrek zer esaten du?”“Belaggi honek...”; eta, orduan, belarri-gingi-la ukitzen du adierazteko txori horren habianarrautza erruteko denbora falta duela. Halaere, badaude gauza asko ulertzen ez ditue-nak: bertako asko euskaldunak izanda ez egi-tea edota ez ikastea. Hori ez du behin ere

ulertu: “Gero, abertxaleak dira”, “Abertxaleakez, abertzaleak”, ”Zuk ulertu, ezta?”.Horrelako gauzak tabernan daudela esatendizkio irakasleari ahopetan, badaezpada,Mobutori jendearekin haserretzea ez baitzaiogustatzen. Lehengo egunean, atsedenaldi oste-an, ariketa bana egin zuten Mobutok eta ikas-kideek; ariketa polita irakaslearen ustez, berbaegiteko aukera ematen duen horietakoa. Etaorduan bakoitzak bere etxea deskribatu beharizan zuen: “Zenbat metro koadro duen, loge-lak nolakoak diren, sukaldea txikia ala handiaden..”. Azalpenak entzutean Mobutorenbihotza argirik gabe gelditu zen, ilunpetan,eta Senegalgo familiaren lastozko etxea imaji-natu zuen kriseilua piztuta. Halarik ere,Mobutok aurrera egin zuen, berak oso ondobaitaki errealitatearen gogorrari aurre egiteneta orduan La Guia Inmobiliaria. Construc-tora y promotora egunkaria hartu, etaGetxoko pisu dotore bat aukeratu zuen ondo-koari kontatzeko. Gainera, ikaskide guztiakgonbidatu zituen bere etxea barrutik ikuszezaten: “Gure etxeak lau logela ditu”. Berakez zuen esan, baina logeletan andrea eta seme-alabak zeuden. “Gure etxeak egongela handiadu”. Berak ez zuen esan, baina egongelanmunduko bidegabekeriez arituko zen. “Gureetxeak terraza du”. Berak ez zuen esan, bainaterrazatik gau izartsuetan Afrika ikusiko zueneta itsas zabaleko ur hesietan kateatutakoakaskatzen ahaleginduko zen, jakinda behin itsa-sokoak gainditutakoan bestelakoak topatukodituztela. Berak ez zuen esan, baina etxekohorman ALARMA ikusi eta zera pentsatuzuen: “Noiz piztuko da askoren bihotzare-na?”, zeren eta jendearen hitzen gozoa askotanbera bezalakoekin itzali egiten baita.Iragarkiaren oinak etxearen prezioa zekarren:811.336 (135 milioi). Mobutok oraindik ez dituhorrelako zenbakiak ikasi, ezta ikasiko ere, bainabesteok bai eta hori okerragoa da. Gainera,Mobutok hizkuntza komunikatzeko nahi du,DVDak saltzean zenbaki txikiak erabiltzeko.

Juan Luis Mugertza Unanue(Idazlea)

«Euskarakbesapeetan

kili-kili eragitendiola dirudi:

ahoa zabalduorduko barrezhasten baita»

Leihatila> Aiala Elorrieta

gu geu

4UK

IKEAAzken zutabean, plastiko

poltsez, ontziki eta edukiontziezaritu nintzen. Carrefoursupermerkatu sarea ere aipatunuen. Oraingoan, gai horretatiklarregi urrundu barik, altzariez hitzegin gura dut, eta, horren harira,Ikea multinazionalaz. Erosi, erabilieta bota; edo zenbait kasutan,erosi-eta-bota. Lipovetsky filosofofrantsesak “Kleenex gizartea” izenaematen dio fenomeno horri. Ikeariesker, altzarien mundura ere hedatuda azken urteotan. Gure etxekoerrepublika independentea, errazeta “merke” apain dezakegu goitik-behera. Apaindu, berrapaindu, etabidean, altzariak erosi, erabili etabota. Zorionez, internetek, sorpresaasko ematen digu. Badira hainbateta hainbat web-orri, altzarierabiliak birsaltzen dituztenak.Horrela, hasiera bateanhankamotza ematen zuen bidea,ziklo bihurtzen da: erosi, erabili,saldu, erabili… Erabilitako altzariakerosteko aukera zabala da sareariesker, eta gainera, Ikean bertanbaino prezio merkeagoan… Orainbai, ongi etorri errepublikaindependientera!

Komunikazio eta informazio gizartea omen da gurea. Esnatzen garenetik, ohean sartu artemilaka “eraso” informatibo jasaten dugu. Dena jakitera “behartuta” gaude, bizitzan aurreraegiteko, zein zoriontsu izateko ezertarako balio ez badigu ere. Zapateroren alabek jantziederrak jantzi zituztela AEBra egindako bidaian, Alabaman gizon batek ipur masailak operatudituela, Indian Guiness errekorra lortu dutela opil erraldoia egiteagatik... Metroko elkarrizketakbetetzen dituzte gai horiek guztiak.

Baina zer dakigu egunero zapaltzen ditugun kaleetan gertatzen denari buruz? Guk, UK-kokideok, gauza barria ikasi dugu 164. ale honegaz, eta horrek hausnartzera eroan gaitu.Erandion 1969. urtean gertatutakoen barri eman digute Manolo Castrillok, Josu Cerratok etaKontxi Fernandezek; eurek esandakoak aurkituko dituzu 46 eta 47. orrialdeetan. Kutsadurarenaurkako protestek, errepresio bortitzagaz isilaraziak izan ziren orain dela 40 urte. Hainbatkaltetu egon ziren, hildako bi tartean. Haizeak eta krisi ekonomikoek aireko kutsadurapartikulak eroan badituzte ere, Erandioko gizon emakumeen zauriak zabalik daude oraindino.Eskolan Carlomagno nor zen irakatsi ziguten, baina ez ziguten honen barri eman. Informaziohau zugana heltzen bada, harro egongo gara “komunika-bidea” izateagatik.

UK-ko lantaldea

Eskolan irakatsi ez digutena

[irudia]

UK5

Mundua desafiatzen/ Gero eta ohikoagoa bihurtu da gurean goiko irudia ikustea. Bertsio ugari daudeohitura horren jatorriari buruz: antza denez, New Yorkeko bandek euren eremuak zehazteko erabiltzen zuten. Ez dugu ustehemen arrazoia berdina denik. Argi dagoena da, zintzilik egoteko, zapatila batek beti behar duela bere bikotea. Munduadesafiatzeko alkarregaz egon beharko dute beti, ezin izango dira banatu. Eta banatu gura izatekotan, ezin izango dituztelokarriak askatu. Haizeak erabakiko du noiz jarri amaiera-data istorio honi.... m / Argazkia: Asier Mentxaka

GETXO, 2009KO URRIA

Mundua ulertzeko manerak

UK7

Iraganez doa denbora* beti / BARRIKAKO BABES-ETXEA* Denbora: gauzak gertatzen eta izakiak aldatzen diren bitarte mugagabea.

[lehen]

[orain]

IND

ALE

CIO

OYA

NG

UR

ENA

SIE

RM

ENTX

AK

A

6UK

[publizitatea]

8UK

[talaia]

uribitakora > zahartzaroa

Testua: Imanol Uria / Argazkia: Asier Mentxaka

* Doinua: Sentimendua sartu zitzaidan

2009ko maiatza, Txurruka moila (Areeta)

Uribitakoran parte hartu gura duzu? Bidal iezaguzu atal honetan agertzea gura zenukeen argazkia eta bertan ikusiko duzu, bertso eta guzti: uk@aldizkaria.biz

Denbora beti aurrera doaJakitunak gara denakAdinarekin ahazten dituguSarritan oroitzapenak,Baina urteak batzuentzakoBeti ez dira problemakGorputza sarri zahartu arrenGazte badirau barrenak;Gaztetasunik ez du galduko Galdu gura ez duenak.

Zahartzaroan zergatik biziZahar gehienen erara;Zergatik irten kalera etaBerriz itzuli sofara.Gorputza beti ahultzen doaNoski, hori egia daBaina denbora aprobetxatzenGogoz saiatzen bagaraDibertitzeko, adina inoizEz dugu izango traba.

Sarri askotan ez du inportaUdazken, negu, zein udaEdozein gauza dibertitzekoEz ote dugu gertu ba(da)?Badakizue beti egon nahiDuzuenontzat gusturaSexuak edo eta adinakEz du bat ere ardura:Bizi bizitza agure honekEgiten duen modura!

Etxebizitza, motorra, garajeak, lana, bestelakoak.uk* Bidali testua publiuk@aldizkaria.biz helbihelbide elektronikora edo deitu 94 491 13 37 telefonora.

* etxebizitza, motorra, garajeak, langile bila: 5 ale 10 euro.* Lan bila, galdu, aurkitu, harremanak, trukeak: 5 ale doan.* Gehienez 13 hitz.

LASTER ATAL BARRIA: IRAGARKI MERKEAK

Oholtza gainean gustura jarduten dela erakutsi zuen algortarrak.

Euskal Herri osoa zeharkatuko duen Elkartasuntourra antolatu du Askapena erakundeinternazionalistak aurten ere. Kontzertuak,mahainguruak, bertso-saioak eta beste hainbatekimen egingo da, Palestinako herriari sostenguaadierazteko asmoz. Herrialde honetatik DAM hip-hop taldea, Basel Zayed folk musikaria, NabilMonsour bakarlaria eta bertsolari palestinar batzuketorriko zaizkigu bisitan. Gurean, zine-maratoiaantolatu dute Askapenako lagunek urriaren 15, 22eta 29an, Txorimalo gaztetxean. Bertan, “Childrenof Fire”, “Domicilio privado” eta “Jenin, Jenin” filmeta dokumental ikusgarriak eta hunkigarriakikusteko aukera izango dugu. Azken lan horretan,esaterako, Mohammed Bakri zuzendari eta aktoreezagunak 2002. urtean Jenin errefuxiatukanpamenduko sarraskiaren testingantzak biltzenditu. Tourrari txapela janzteko, InternazionalistaEguna antolatuko dute azaroaren 7an Altsasun. m

askapena > Palestinagaz Elkartasun tourra ate joka, Getxon ere

Palestina izango da ostera ere elkartasun tourraren protagonista.

4 urte ostean, Zestoako pilotalekuak hartu zuenBertsolari Txapelketa Nagusiko lehen final-laurdena.Bertsozale ugarik kanpoan gelditu behar izan zutenleku faltagatik, euren zoritxarrerako, ezin izanbaitzuten Jone Uria algortarraren garaipena ikusi.Lehiakide gazteen artean urduritasuna nagusi izanbazen ere, bertso ederrak entzuteko aukera izanzuten Zestoan batutakoek. Azkenean 19 urtekoalgortarrak 661,5 puntugaz irabaztea lortu zuen.Uxue Alberdi ez zen oso urrun ibili, sailkapeneanpuntu eta erdira geratu baitzen. Hauen osteansailkatu ziren Iñaki Gurrutxaga, Oihana BartraErromoko bertso eskolako irakasle ohia, MirenArtetxe eta Odei Barroso. Azaroaren 18an Hendaianizango du Uriak hurrengo urratsa, finalaurrekoa.Animo Jone, egurre! m

bertsolari txapelketa > Jone Uriak final-laurdena irabazi du

[talaia]

UK9

[talaia]

Plentziako txirleroak ezin izango dira momentuz bilketan atera.

Iazko arrakasta kontuan hartuta, GetxokoUdalak barriro jarri du abian Izarren Distiralehiaketa. 12 eta 18 urte bitarteko gazteek eurentalentua erakusteko aukera izango dute berton.Saria, gainera, ez da edozelangoa: 1.000 eurotakodirulaguntza ikas-bidaiarako ala 6 lagunentzakoasteburu-pasa bat. Horiek eskuratzeko, lehenengoazaroaren 6a baino lehen izena emon beharko dutegaztetxoek, eta ondoren azaroaren 10ean eta 11nantolatu diren kasting-etan parte hartu.Ikuskizunak euskaraz izan beharko du eta hamarminutu iraun beharko du asko jota.Antolakuntzatik nabarmendu dute hizkuntzarentrataera, neska zein mutilen parte hartzea etaorijinaltasuna baloratuko dutela; beraz, buruarieragin! Gala finala azaroaren 21ean izango da,Areetako Andres Isasi musika eskolan. Danok daukagu talentu ezkuturen bat, lotsak albobatera uztea da erronka! m

izarren distira > gazte artista bila ibiliko dira aurten ere

Azaroaren 6an amaituko da izena emoteko epea.

Eusko Jaurlaritzak itsaski bilketa (profesionalazein aisialdikoa) egitea debekatu du Butroekoestuarioan. Gure kostaldeko txoko horretan, itsaskibibalbioek osasunerako kaltegarriak diren organismomikrobiologiko batzuk ei dituzte. Itsaski horiek jateakaltegarria denez, Eusko Jaurlaritzak aipatutakoerabakia hartu behar izan du. Azti-Tecnalialaborategiak aldian-aldian egiten dituen azterketetanagertu dira mikroorganismo horrek, eta ez dazehaztu debekua noiz arte egongo den indarrean.Dena den, ez dago alarmarako arrazoirik, aurrekourte batzuetan garai berdintsuetan antzeko erabakiakhartu izan baitira. Bitartean, ostrak, tretxuak,berberetxoak eta txirlak hartzea debekatua egongoda Butroen. EAEko kostalde osoan legez,muskuiluak batzea ere debekatuta egongo da. m

itsaski bilketa > Butroeko estuarioan debekatua, oraingoz

10UK

[erretratua]

Silvia Garcia > Tatuajes Saucoko ugazaba Garai bateko moderno-ausartak jada ez dira hain modernoak eta ausartak: “Gaur egun edonork dauka tatuaje bat”. Horiesan digu Silvia Garciak eta asko daki horretaz. Orain 11 urte zabaldu zuen Tatuajes Sauco denda Algortan eta, dagoeneko,20.000 piercing eta 8.000 tatuaje baino gehiago egin ditu: “Etxean hasi nintzen, nire kabuz ikasi nuen; lehenengoa nire nebariegin nion eta bigarrena nire orkatilan”. Denda zabaldu zuenean, gure inguruan ez zen lar ohikoa gizon-emakumeen gorputzaktatuajez apainduta ikustea: “Pentsatu nuen: ondo ateratzen bada bikain; bestela, konponduko naiz. Saiatu gura nuen”. Gusturaegiten du behar: “Ordutegia da gustuko ez dudan bakarra”. Erretiroa tatuajeak egiten hartu gura du: “Hilea urdinez tindatubeharko dut, modernoago egoteko”. Gorputza zulatzeak edo azal azpian tinta sartzeak menpekotasuna sortzen ei du: “Behindatorrenak errepikatzen du”. Silviak, 21 piercing eta 13 tatuaje izan ditu: “Mingainean, adibidez, 4 nituen”. Denetarik ikusi etaegin duela esan digu: “Behin zakilean piercinga egin gura zuen gizon bat etorri zitzaidan; abesbatza bateko kide zen eta zuloaegiten nengoela, abesten hasi zen”. Modak eragin handia du mundu honetan: “Beckhamek brillanteak ipini zituenean, jende askoetortzen zen horrelakoak erostera. Orain, ostera, bikotearen izena tatuatzen dute”. m Argazkia: Asier Mentxaka / Testua: Maitane Nerekan

“Gaur egun edonork dauka tatuaje bat”

UK11

[getxo]

Bizi dugun krisi ekonomikoa-ren adierazgarri ikusgarriene-takoa da langabezia. Getxonnabarmen igo da behar barikdauden biztanleen kopuruaazken urtean. Horri aurreegiteko eta merkataritza etaenpresa jarduera sustatzeko,egitasmo barria jarri dumartxan Udalak.

300.000 euro. Hori da, hain zuzen ere,Getxoko Udalak bertoko beharginenkontratazioa eta enpresa eta merkataritzasustatzeko inbertituko duen diru kopu-rua. Ekimen barri hau Getxoko sustapeneta dinamizazio ekonomikorako PlanBerezia-ren barruan kokatzen da, etaudalerri mailan aitzindaria da Bizkaian.Diru-laguntzak jaso ahal izango dituzteGetxon dauden enpresa eta saltoki guz-tiek edo, kanpokoak izan arren, Getxondagoen lantoki baterako behargin biladaudenak. Getxolan, Getxoko UdalarenSustapen Ekonomikorako eta EnplegurakoZerbitzua arduratuko da ekimena aurre-ra eroateaz.

Getxolanek kaleratutako 2009ko 2.hiruhilekoaren langabezi txostenarenarabera, 2009ko ekainean %9,4koa izanda langabezia tasa, joan den urtekoabaino %2,3 altuagoa. Gizonezkoen arte-an eman da igoera handiena (%2,7),nahiz eta, sexua kontuan hartuz gero,emakumeen artean dagoen langabezitasa altuena (%11 emakumeak, %8 gizo-nezkoak). Guztira, 36.116 biztanle akti-bo dago eta, horietatik, 3.403 langabe-

eta bertoko merkataritza eta enpresa jarduera sustatzeko300.000 euro inbertituko ditu Udalak; ekainean %9,4koa izanzen langabezi tasa, joan den urtean baino 2,3 puntu gehiago

Langabeziari aurre egiteko

tuak dira. Langabetuen kopuruak goraegin badu ere, joan den urtean bainoenpresa barri gehiago sortu dira aurten.

Udalaren plan barriagaz, 100 kon-tratazio baino gehiago egin ahal izangodirela aurreikusten da. Diru-laguntzak,

2010eko apirilaren 15a bitartean egin-dako kontratuei aplikatuko zaizkie,nahiz eta eskaerak 2009ko azaroaren20a baino lehen entregatu behar direnSan Martin kaleko 17. zenbakiko bule-goetan. Kontratatutako pertsonak, lan-gabezian eta Getxon erroldatuak egonbehar dira; pertsona horietako bat kon-

«Laguntzak 2010ekoapirilaren 15a bitartean

egindako kontratueiaplikatuko zaizkie»

Ekimenaren helburuetako bat herriko langabezi tasa murriztea da

12UK

tratatzean, enpresaren langile kopuruahanditu behar da. Sei hilabeteko edogehiagoko kontratuentzat 4.000 eurokodiru laguntza emango da; hiru hilabeteedo gehiagokoentzat aldiz, 1.500 euro.Kopuru horiek %10 igoko dira baldineta emakumeak edo 45 urtetik gorakopertsonak kontratatzen badira.

Diru laguntzen eskaerak, aurkeztudiren ordenaren arabera hartuko dirakontuan eta Udalaren aurrekontuetaneginkizun horretarako emandako diruaamaitu arte banatuko dira. m

Datu batzuk• %9,4: 2009ko ekaineko langabezi tasa

• %2,3: igoera 2008ko datuakaz alderatuta

• %11: emakumeen LT 2009ko ekainean

• %8: gizonezkoen LT 2009ko ekainean

[getxo]

Hainbat egitasmo burutu dute Getxoko dendetara euskara eroateko

SEME-ALABA TXIKIENHEZKUNTZAN LAGUN-TZEKO 250.000 EURO Haur, Lehen eta Bigarren Hezkuntzandauden seme-alabak dituzten familientzat250.000 euro bideratuko ditu Udalak 2009-2010 ikasturterako. Diru laguntzak jasoahal izateko, gutxienez 2009ko urtarrilaren1etik herrian erroldatuak egon behar dira,eta neska-mutiko bakoitzeko eskaera batizapidetu ahalko da. Eskabide-orriak,beharrezko dokumentazio guztiagaz,urriaren 31 baino lehen entregatu beharkodira Getxoko Herritarren Arretarakoedozein bulegotan. Imanol Landa alkateakesan duenez “aparteko neurria da hau,ekonomiak bizi duen beheraldiaren harirahartutakoa”.

BIZARRA LEPOANEK KU-DEATUKO DU LUDOTEKABizarra Lepoan Euskara Elkarteakkudeatuko du Areetako ludoteka ikasturtehonetan. Irailean hasi ziren beharrean nahizeta matrikulatzeko epea urte osoan zeharegongo den zabalik. 5 eta 7 urte bitartekoumeak astelehen, eguazten eta barikuetanjoan ahal izango dira eta 8-11 bitartekoakmartitzenetan eta eguenetan. AreetakoEskoletako plazako lokala 17.00etatik20:00etara egongo da zabalik.

GURASOEN ESKOLAAZAROAN ERE BAIAurrera doa Gurasoen Eskolako 2009-2010ikasturtea. Norberaren-estimua, drogak,gurasoentzako psikologia eta eskola-arra-kasta dira aurten landuko dituzten gaiak.Azaroaren 9an Eskolan arrakastaz aritzeaikastaroa izango da Divina Pastora zentro-an eta Nerabetastunarekin batera bizitzenAixerrota institutuan; gai hori Artazan erre-pikatuko da hilaren 10ean. Azaroaren 11n,Eskolan arrakastaz aritzea ikastaroan partehartu ahal izango da Larrañazubin eta 12anGure seme alabak zigortu ala saritu?izeneko ikastaroa egingo dute Erromon. Ezda aurretik izena eman behar eta pertsonainteresatuek aukeratutako zentrora zehaz-tutako egunean joatea besterik ez dute.

Ogia, ziazerba, ikua, kinpulea, legatza,alberretxikoa, haragi-xerra e. a. egunerodendan erosten ditugun horiek badutebere izena euskaraz. Zenbatetan gertatuzaigu erosketak egin eta dendaria agur-tzerakoan, berak ere euskaraz dakiela jaki-tea? Horrelakorik ez gertatzeko etaGetxoko merkatarien eta bezeroen arteaneuskara sustatzeko, hainbat kanpainaipini dituzte martxan azken urteotanGehi Euskara Merkataritza egitasmoarenbarruan. Horiekaz guztiakaz Euskaraahora erakusketa egingo dute azaroaren2tik 28ra Algortako azokan.

Aldizkari honetan behin baino gehi-agotan ikusi ahal izan dituzuen fruten etabarazkien posterrak (oraindik Amezti 6kaleko bulegoan eskuragarri dituzuenak)eta beste hainbat kartel eta argazki ikus

ahal izateaz gain, ekintza osagarriak egin-go dituzte azokan, berbarako: azaroaren7an ardo dastatzea Mikel Garaizabal goi-mailako somelierragaz (parte hartzekohilaren 4a baino lehen izena eman beharda Euskara Zerbitzuan); azaroaren 14anume eta gurasoentzako jaialditxoa, Xirula-Mirula musika eskolako lagunakaz (hone-tarako ere, izena eman behar da, azaroaren11 baino lehen Sendikoen bidez); hilaren21ean eguerdian Algortako Bertso Esko-laren ekimenez bertso saioa egingo duteLizaso eta Peñagarikanok eta hilaren 28an(12:00), Josu Landetak eta Katxok euskalkantak abestuko dituzte. m

Informazioa Euskara Zerbitzuan:euskara@getxo.net edo 94 466 00 10

Informazioa Sendin:sendigetxo@yahoo.com edo 685732963

Euskara ahora eroango dute azaroaren 2tik 28ra Algortako azokan

UK13

—Zer aurkituko dugu Tierra erakus-ketan?—Argazkiak munduko txoko ezberdi-netako lagunen irudiak dira, batzukerretratuak, besteak pertsonak euren in-gurunean; baina, horren atzean, mun-dua ikusteko nire era dago. Hau da:Gonzalo Iribarnegarayk munduan zeharegindako bidaietan, zelan ikusi duenLurra. Hortik, Tierra izena. Nik ikustendudan Lurra da; leku berbera oso ezber-dina izan daiteke begiratzen duten begi-en arabera. Ikusleak nik bidali gura du-dan mezua uler dezake ala ez, hori bere

esku dago. 13 argazki dira, Afrikan etaAsian egindakoak. Horietako bat, 25 ar-gazki txikik osatutako mosaikoa da. —Testuak ere badaude, ezta?—Bai. Argazki erakusketa bada ere,atzean testuak daude. Ni ez naiz argaz-kilari profesionala, zalea baizik; denboragehiago eskaintzen diot idazteari. Testugehiago jartzeko asmoa neukan, bainaargazkiek gura nuen mezua transmiti-tzen zutela ikusita, testu batzuk erakus-ketatik kanpo uztea erabaki nuen. Halaere, Egilearen txokoa izeneko espazioasortu dut; bertan, erakusketari buruzko

Gonzalo Iribarnegaray

Mundua ikusteko era bat. Hori da Gonzalo Iribarnegaray bidaiari ge-txoztarrak Tierra erakusketan islatu gura izan duena. Afrikan eta Asi-an egindako argazkiakaz eta idatzitako testuakaz osatutako bildumapertsonal hau, Algortako Satistegi tabernan ikusgai egongo da aben-dura arte. Urriaren 22an arrastiko 20:00etan egingo duten aurkezpenekitaldian, egilearen bizipenak ezagutzeko aukera egongo da.

testuez gain, Lurraren defentsari buruz-ko aipuak jarriko ditut.—Zure azken bidaia Etiopiara izan da. —Bai. Herria ezagutzeaz gain, mende-baldeko gizarteagaz harreman gutxienizan duten tribuak ezagutu gura nituen,Sudaneko mugan daudenak, hain zuzenere. Han ikusitakoari buruz erreportajeaidatzi nuen, baina momentu honetaneleberri bat idazten ari naiz, eta guragodut horretan zentratu. —Zer azpimarratuko zenuke Etiopiakobidaiatik? —Bidaiatzen dudanean paisaiak, ani-maliak eta pertsonak bilatzen ditut.

Saharara, Zinbawera edo beste lekuetaraegindako bidaietan, paisaiek indar han-dia izan dute, baina bertako biztanleakmendebaldeko kulturaren eraginpeanegon dira. Etiopian aldiz, mendebalde-tik erabat isolatuta bizi diren tribuakaurkitu ditut, bizimodu erabat ezberdi-na dutenak. Denboran atzera egiteazgain, mundua ulertzeko daukaten mo-duak harritu nau. Animaliakaz loturaestua dute: borrokak, gorputzean zau-riak egiteko ohitura... —Zelan hartu zaituzte? —Tribuak ezberdinak dira, eta horrega-tik, ongietorriak ezberdinak izan dira.Batzuk, mendebaldarren bisitetara ohi-tuak daude eta gogoz hartu gaituzte.Beste batzuk aldiz, gogor hartu gaituzte.Horiekaz bizitzea zaila izan da, eta ordubatzuk pasa ostean alde egin behar izandugu, ez baitzuten gugaz egon gura. m

www.gonzaloiribarnegaray.com

«Etiopian mendebaldekokulturatik erabat isolatuta

dauden tribuak daude»

Gonzalo Iribarnegaray > idazlea eta argazkilaria; Tierra erakusketaren egilea

“Leku berbera oso ezberdina izan daitekeikusten duten begien arabera”

14UK

[getxo] [getxo]

Emakumeen egoera islatzen duten datuak eta argazkiak izango dira erakusketan

ZINE KLUBARENDENBORALDI BARRIA Getxoko zinemazaleak zorioneko daude.Izan ere, urriaren 23an Zine-klubaren 2009-2010 denboraldia hasiko da. Getxo Antzokibarriaren eraikitze lanak direla eta, aurtenAreetako Andres Isasi Musika eskolanizango da zita barikuro, gaueko 22:00etan.Clint Eastwood zuzendaria eta aktore bikai-naren Gran Torino filmagaz emango diotehasiera denboraldiari hilaren 23an. Urriaren30erako aldiz, Dany Boomen Bienvenidos alNorte filma aukeratu dute. Ohiturari eutsiz,proiekzioaren ostean forumean partehartzeko aukera izango dute hurreratzendirenek. Sarrera 2,90 eurotan egongo da.

X. INDABADA OSPATUKODUTE ALGORTAKOGAZTEEK URRIAREN 31NDenbora aurrera doa eta dagoeneko 10urte bete ditu Algortako Gazte Asanbladakolagunek antolatzen duten indaba janaherrikoiak. Urtebetetze borobila beharbezala ospatzeko hainbat ekintza prestatudute urriaren 31rako. Goizeko 11:30eandiana eta txistulariakaz hasiko daospakizuna. Ondoren, jolasak eta dantzaerakustaldia egongo dira. 13:30eanekitaldia egingo dute; bazkal osteantabernarik taberna ibiliko dira fanfarreagazbatera. Ekintza guztiak Algortako Biotz Alaiplazan egingo dituzte; bazkaritarako tiketakaldez aurretik erosi beharko dira La Plaza,UK eta Gestoras tabernetan.

XXIX. ASTE KORALA ELREDENTOR ELIZANEuropako abesbatzen ahotsak Algortako ElRedentor elizan entzungo dira urrian XXIX.Aste Koralaren barruan. Hilaren 28an, Fran-tziatik etorritako Choeur de Chambre duMaine entzun ahal izango da. Hilaren 29anOriavera Children’s Choir Txekiar Errepubli-kako ume abesbatzaren txanda izango daeta hurrengo egunean, Swedbank ChamberChoir Letoniako lagunena. Emanaldi guztiak19:30ean eta doan izango dira.

1959an Kuban Iraultzak irabazi zuene-tik, gogor lan egin behar izan dutekubatarrek euren herria aurrera atera etakanpotik jarritako, zein barruan aurki-tutako oztopoak gainditu ahal izateko.Emakumeek gizonakaz batera borro-katu dute urte hauetan guztietan, nahizeta askotan, euren beharrari ez zaionmerezi duen garrantzia eman. Euskadi-Cuba Kubarekiko adiskidetasun eta lan-kidetzarako elkarteak, Karibeko irlakoemakumeek berdintasunerako bideanemandako pausoen inguruko erakuske-ta prestatu du, Bizkaiko ForuAldundiak finantzatutako Kuba eta

Bizkaia arteko elkartasun sareak elkart-zen egitasmoaren barruan. ErakusketaVillamonteko Kultur Etxean ikusgaiegongo da, urriaren 19tik 28ra, astele-henetik zapatura.

Horrez gainera, hilaren 20ean IsabelMoyak, Jose Marti Kazetaritza Institu-tuko Genero eta Komunikazio Katedra-ko lehendakariak eta Mujer de Cuba ar-gitaletxeko zuzendariak, hitzaldia eman-go du arrastiko 19:30ean AldayPatronatuan. Moyak, komunikabideekematen duten hegoaldeko emakumea-ren irudia aztertu eta horren gainekohausnarketa eskainiko du. m

Kubako emakumeengaineko erakusketa urriaren 19tik 28raVillamonteko Kultur Etxean

UK15

[leioa]

16UK

Ohituak gara dagoeneko LeioakoKantika Koraleko sarien barriemotera. Italiako Arezzo herrianirailaren 17tik 20ra jokatu dennazioarteko abesbatzen lehiaketairabazi dute umeen mailan.

—Lehenengo eta behin zorionak. Ho-rrelako arrakasta izatea espero zenuten?—Sorpresa izan da danontzat, lehiakide-en artean munduko talderik onenakzeudela esan zigutelako. Hungariako tal-deak, adibidez, oso maila altua erakutsizuen. Hala ere, hasieratik oso ilusionatu-ak joan ginen eta kristoren poza hartugenuen irabazi ostean. Ia-ia hoteletik bo-ta gintuzten saltoka ospatzen hasi ginela-ko, kar-kar...—Zelangoa izan da Italiako bidaiarenesperientzia?—Oso ondo pasa dugu, 32 bat gazte jo-an garelako eta lau egunetan danok alka-rregaz egoteko aukera izan dugulako.Hori bai, nahiko gogorra izan da. Goi-zeko 05:00etan jaikitzen ginen10:00etan lehiaketan parte hartzeko,bazkaldu eta arrastiko 16:00etan ostabe-re lehiaketan parte hartu behar genuen.Zoritxarrez, ezin izan dugu beste herrial-deetako taldeakaz harremanik izan,eurak oso lehiakorrak zirelako.

—Jendea harritu egiten da zuen ema-naldiak ikusten dituenean. Zertan daezberdina bada, Leioako KantikaKorala?—Jendeak hasieran abesbatza tradizio-nalaren ideia dauka buruan: aspergarri-ak, mugitzen ez direnak... Gure lagunakere hasieran harritu egiten dira abesba-tzako kide garela esaten diegunean. Bai-na emanaldia ikusten dutenean iritziaaldatzen dute, Kantika Korala dibertiga-

Gabonetan disko barria kaleratuko dute Kantika Koraleko kideek

“Jendea harritu egiten da gure abesbatza bizia,koloretsua eta oso dibertigarria delako”

Ane Artetxe, Irene Arrieta eta Teresa Atxotegi > Leioako Kantika Koraleko kideak

rria delako, koloretsua, oso bizia, pilobat mugitzen garelako... Oso ondo pasa-tzen dugu, saioak nahiko gogorrak direnarren. —Gazte bat abesbatzan sartzeko zalan-tzatan dago. Nola animatuko zenukete?—Lotsak alde batera uzteko esangogenioke, hasieran apur bat kostatzendela, baina gero primeran pasatukoduela, gure artean oso giro ona dauka-gulako. m

[leioa]

Kultur Leioa prestAntzerkia, musika eta erakusketak nagusi KulturLeioaren neguko denboraldi barrian

Wim Mertens (Belgika)

UK17

Ekitaldiz josita dator Kultur Leioakoegitaraua udazken honetan ere. Izenhandiko antzerki taldeak ekarriko di-tuzte, eta musika zein erakusketek ereeuren lekua izango dute denboraldibarrian. Azaroaren 6an izango da lehe-nengo an-tzerki emanaldia, “Titzina”talde kataluniarraren eskutik. Txikienekere antzerkiaz gozatzeko aukera izangodute, azaroaren 21ean eta 22an haurt-xoentzako II. Antzerki Zikloa ospatukobaita Anbigu Aretoan.

Musikari ere berebiziko garrantziaemon diote Kultur Leioako lagunek.Izan ere, urriaren 9an eta 23an , eta aza-roaren 13an eta 23an “Udazkeneko XX.Musika denboraldia” ospatuko dute.

Mundu osoko musikagaz gozatzekoaukera izango da bertan, Grezia, Mon-golia, Belgika eta Marokotik etorritakomusikariek parte hartuko baitute.

Honetaz gain, urriaren 16an eta aza-roaren 20an Leioako BluesJazz zikloa-ren barruan, AEBetako Bill Lyerly Bandeta Jimmy Arrabit hirukoteak emangodu kontzertua.

Erakusketei dagokienean, “Mundu-ko musika-tresnak” bilduma azaroaren1era arte egongo da ikusgai. Horrenostean, Daniel Tamayoren obra kolore-tsuak hartuko dio lekukoa abenduaren6 arte eta amaitzeko, “Un mundo demarionetas” lana izango dute erakusgaiKultur Leioan. m

XXX. ARTISAUTZA ETAGASTRONOMIA AZOKAGozozaleek eta artisautza gustuko dutenekhitzordua dute azaroaren 6, 7 eta 8anLeioako Boulevardean. Bertara hurreratzendiren lagunek zeramika, otzaragintza,forjaketa, ehungintza e.a. ikusi eta erosiahal izango dute. Aurten 30 urte betetzendituen azokan, gainera, Euskal Herrikoproduktu gastronomikoak erosteko aukeraere egongo da: idiazabal gazta, sagardoa,txakolina, olioa, ogia, euskal pastela, gozo-kiak, itsasoko produktuak e.a. On egin!

SAN BARTOLOMEKOKULTURGUNE BARRIASan Bartolome auzoak kulturgune barria duurriaren 4tik. Urte biko obren ostean (eta1.420.000 euroko inbertsioagaz) auzokoeskola zaharrak barritu dituzte. Hori bai,XX. mende hasierako eraikinaren kanpokoitxura errespetatu gura izan dute, barrutikgune barritzaile eta modernoa bada ere.Kultur etxe barriak Aldekoena, Basañez,Artatza, Artatzagane, Sarriena eta Zuhatzuauzoko herritarrei zerbitzua emongo die.Auzotarrok kultur elkarteak kudeatuko dulokala eta gimnasia, yoga, tai-chi eta bestelantegi batzuk antolatzea aurreikusi dute.

KALEKO TXAKURRAKSOPELAKO ATERPERA Leioako kaleetatik galduta dabiltzantxakurrek Uribe Kosta zeharkatzeko aukeraizango gute, Udalak sinatu duen akordiobarriari esker. Udal langileek txakurrakSopelako “La Casa del Perro” aterperaeroango dituzte eta albaitari zerbitzua etaklinika erabiltzeko aukera izango dute,behar izatekotan. Gaixotasunak ekiditekoasmoz ere, animaliak garbitu etadesinfektatuko dituzte. Euren jabeakaurkitzeko helburuagaz, txipak begiratukozaizkie eta ez edukitzekotan eta hile batigaro eta berehala, adopzioan jarriko dira.

Adopzioan dauden animalien zerrenda:http://www.lacasadelperro.net

[erandio]

18UK

Astrabuduarrak DurangokoAzokako 44. edizioaren kartelairabazi du, ezohiko proposamenbategaz. Aurten, gainera, 55diseinatzailek parte hartu dutelehiaketan, iaz baino hogeigehiagok. Abenduaren 4tik 8ra,bere lana etengabe ikustekoaukera izango dugu.

—Zer adierazi gura zenuen kartelhonegaz?—Harrituta gelditu nintzen irabazleanintzela esan zidatenean, kartelak ez bai-tu ohiko kartelaren eredua jarraitzen.Erabili ditudan baliabide grafikoak ososinpleak izan dira, tipografia protagonis-ta izatea gura nuelako. Liburuak eta dis-koak zuzenean jarri beharrean, metaforabat egin dut, irudiari garrantzia kenduz.Esaterako, testua lerro horizontalen arte-an kokatu dut, liburutegia izango balitzbezala. Letrek diskoak eta liburuak sin-bolizatzen dituzte, apalen gainean egon-go balira bezala. Austrian XX. mendehasieran egiten zituzten karteletan oina-rritu naiz batik bat.—Kartelaren izenburua “Zure eskudago” da. Zer dela eta?—Bizi dugun testuingurua kontuanhartu dut kartela diseinatzerako orduan.Krisi garaian argi dago danok ahalegin

ekonomikoa egin behar dugula aurreraegiteko. Baina horrek ez du kentzen azo-katik bueltatxo bat emoteko aukeraizango ez dugunik, disko edo libururenbat erosteko. Kartelak ere filosofia berdi-na jarraitzen du, diseinatzerakoan balia-bide gutxi erabili ditudalako. Tinta ba-karra erabili dudanez, gainera, kartelakekoizpen gastuak merketuko ditu, krisigaraietan aproposena.—Erraza da diseinatzaile freelancebehar egitea Euskal Herrian?

Lur Merino

“Ezinezkoa egin zait diseinatzaile freelance bakarriklan egitea, proiektuak ditudan arren”

Lur Merino > Durangoko 44. euskal liburu eta disko azokako kartelaren irabazlea

—Niri gutxienez ezinezkoa egin zait.Diseinatzaile gisa lan egiten dudan bi-tartean beste lan batzuetan ibili beharnaiz, klaseak emoten adibidez. Denaden, etorkizunari begira beste proiektubatzuk martxan ditut: artista baten kata-logoa, Gasteizko erakusketa bat... Astra-buduan oraindino ez dut lan egiteko au-kerarik izan (nire nebaren negozioan lantxiki bat baino ez). Hori bai, zer edozersortuko balitz oso gustura egingo nukelan nire auzoan, nola ez. m

Zure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemen

Tf. 94 491 13 37publiuk@aldizkaria.biz

[erandio]

Atxazpe mendi taldeakkultur astea antolatu du hilaren 20tik 25era;perretxiko bilketa eta erakusketa egongo da

Erakusketak, berbaldiak eta urteerak izango dira

UK19

Abenturazaleen bizipenak izangodituzte berbagai Atxazpe mendi taldekoaste kulturalean. Urriaren 20tik 25eraegunero antolatu dituzte ekintza ezber-dinak Astrabuduako Josu Murueta kul-tur aretoan, arrastiko 8:00etan. “JatunChacua, la cordillera olvidada” hitzaldiakestreinatuko du astea. Peruko mendie-tan bizi zituzten abenturak kontatukodituzte Erandioko bizilagunek eta ber-tan ataratako argazkiak ere erakutsikodituzte.

Hurrengo egunean Eneko etaMiyukik hartuko dute lekukoa,“Sudamérica en tándem” solasaldiagaz.Hego Amerika tandem bizikleta batean

zeharkatu zuen bikote horrek, eta eurenesperientziak entzuteko aukera izangoda Erandion.

Alberto Zerain gasteiztarraren txan-da izango da urriaren 23an, “Nochesheladas en el Kanchenjunga” berbaldia-gaz. Hurrengo egunean goiz esnatu etaperretxiko bila joango dira erandiozta-rrak, goizeko 8:00ak aldera. Urteerarajoan gura duenak izena emon dezake,dohainik. Laudioko perretxiko taldearenlaguntzagaz, XVII. erakusketa egingodute Josu Murueta plazan, goizeko11:00etatik 14:30era. Aste osoan zeharere, mendi taldearen eta Isaac Rosillorenargazki erakusketa egongo da ikusgai. m

“GURE ONDAREAEZAGUTUZ” IBILALDIAItsasadarreko bisita gidatuen ostean,Erandioko ondarea, kultura eta paisaiezberdinak ezagutzeko aukera izangodugu urriaren 31n. Kultura sailak antolatua,“Gure ondarea ezagutuz” ibilaldiaren III.edizioa izango da. Bertan, Altzaga etaAstrabuduko hiri eta industria inguruareneta Erandio Goikoa edo Goiherriko landaeremuaren arteko kontrastea ikusi ahalizango dute ibiltariek. Era berean, ibilaldiahainbat interesgunetik pasako da: Artetxearmarria (Arriaga), Andra Mari eliza(Erandio Goikoa) eta San Kristobal baseliza(Goiherri), besteak beste. 09:30ean izangoda urteera, 3 ordu iraungo duen txangoaeta gero bokatak, freskagarriak etakamisetak banatuko dira.

Izena emoteko: 94 489 01 00

“MUGAGABE” ANTZERKI ZIRKUITUAREN HASIERABizkaiko Foru Aldundiak antolatuta“Mugagabe” antzerki zirkuituak pare batgeldiune egingo ditu Uribe Kostan,Erandion eta Urdulizen hain zuzen. Urriaren31n arrastiko 07:30ean Josu Muruetakultur aretoan izango da lehenengohitzordua Erandion, bi euroren truke,bertan Gilkitxaro taldeak etxebizitzaeskubidearen inguruko Honolulu, leku batemanaldia aurkeztuko du. Gainera, OlafKehler artistaren La jaula ikuskizunagazgozatzeko aukera egongo da; zirkuituakantzerkiaz gainera, pintura, dantza, bideo-sorkuntzak e.a. jorratzen dituelako.

SANTIAGORA BIZIKLETAZHELDU DIRA 24 ORDUTANDone Jakue bideko ibilbideetako batjarraituta, Erandioko Txirrindulari Elkartekotxirrindulariek txandaka 24 ordutanErandio eta Santiago lotzea lortu dute.Guztira 650 kilometro egin dituzte, etamartxaren helburua txirrindularientzatsegurtasun handiagoa eskatzea izan da.Horrez gainera, bizikletaren erabilera eresustatu gura izan dute.

[sopelana]

Fatma Mohamed Fronte Polisariokoordezkariak jaso du Sopelako Udalakemon barri duen 40.000 euroko diru-laguntza. Horregaz Dora dairan 500pertsona ingururi zerbitzua emongodion nagusien egoitza eraikitzea posi-ble izango da. Egitasmoa Nuyumelkarte sopeloztarraren alkarkidetzagazegin dute, eta lanak urte akabuanamaituta egotea aurreikusi dute.

Dora dairan horrelako gune bateraikitzea ezinbestekoa ei zen. EAJkoudal taldeko bozeramaile GonzaloGarcia Martinek adierazi zuen legez,

Herritarren oinarrizko beharrak asetzeko helburua dauka nagusien egoitzak

Saharan nagusien egoitzaeraikitzeko diru-laguntza emon barri du Udalak;500 lagunentzako lekua egongo da

“egitasmoa abian jartzea beharrezkoazela ikusi zen biztanleriaren sektorehorrek ase gabeko beharrak zituelako”.Gunearen eraikuntza eta kudeaketasahararrek eroango dute, euren beha-rrizanen arabera. Udal ordezkaritza batabenduan joango da Dora dairakoegoitzaren egoera zein den ikusteko.

Fronte Polisarioko ordezkariakbihotzez eskertu zuen “Udaletik etaherritarrengandik jasotako laguntza” eta“NBE-k Saharako autodeterminazioeskubideari buruz kaleratutako txoste-nak errespetatzeko” eskatu zuen. m

20UK

EGUNKARIA AUZIKOHITZALDIA KULTUR ETXEANMeñakoz alkarteak Egunkaria auziari buruzkohitzaldia antolatu du urriaren 30ean, barikua.Hitzordua arrastiko 07:00etan izango daKurtzio kultur etxe barrian, Mendieta kaleko11. zenbakian. Berbaldi horregaz, herritarrakauzi horri buruz informatu eta Egunkariakoauziperatuei alkartasuna adierazi gura dieteMeñakoz alkarteko lagunek.

OSASUN ETXEAK BEREZERBITZUA HOBETUKO DUSugurdialde kaleko Osasun Etxeak herritarreieskaintzen dien zerbitzua zabaldu eta hobe-tuko du gaur egungo obrak amaitu ostean.Eraikineko sotoan dagoen lekua aprobetxa-tuz, kontsulta, biltegi, fisioterapia eta birgai-tze gimnasia gelak egingo dituzte, besteakbeste. Azken urteotan herriko emakumeugarik egindako eskaerari erantzunez, erditzeaurreko gimnasiarako gela ere egongo daOsasun Etxe barrituan (gaur egun udaligerilekuetako gela bat erabiltzen dute).

TURISMO BULEGOEK 7.000KONTSULTA JASO DITUZTEKrisiak ez ditu Sopelako turismo bulegoakhustu. Are gutxiago, 7.000 bisita bainogehiago jaso dituzte udako hiru hilabetetan.Iazko uda denboraldiagaz alderatuz, 1.200bisita gehiago jaso dituzte aurten. Turismobulegoa urte osoan egoten da zabalik.

PLASTIKOZKO POLTSENAURKAKO KANPAINA2010. urte hasierarako plastikozko poltsenerabilera gutxitu edo desagerrarazi gura duUribe Kostako Mankomunitateak. Kanpainanparte hartuko duten komertzioakazalkarlanean, patata-fekulaz egindako poltsakatarako dituzte, biodegradagarriak etakonpostagarriak direlako. 350 bat komertziokkanpainan parte har dezakela uste duMankomunitateak.

Korrontearen aurka joatea etaproiektu autogestionatua aurrera eroa-tea ez da erronka erraza egungo globa-lizazio garaietan. Orain dela hiru urtesortutako ideia utopikoa errealitatebihurtuko dute azaroaren 6an PlazaBeltzako lagunek. Arrastiko 19:00etanhasiko den aurkezpenean, Larrabas-terrako lokalaren ateari giltzarrapoakendu eta “kultura zein formakuntzabultzatuko duen herri liburutegia” abia-tuko dute. 2006 urtera jo behar dugu Plaza Beltzaelkartearen lehenengo urratsak aurki-tzeko: “Igeltsera eta Ganebarri gaztetxe-en desalojoen ostean, gazte asanbladadesegin zen eta elkartea sortzea erabakigenuen, lokal iraunkor baten beharrazegoela ikusi genuelako”. Ideia horregaz,proiektu autogestionatu bat abiatuzuten eta lokala atontzen ibili diraazken urteotan: “Materiala biltzeazgain, herriko eragileekaz harremanakizan ditugu, herrian azokatxoak antola-

Plaza Beltzako hainbat kide, Larrabasterrako lokalean

tu, jaietan parte hartu...”.Liburuak, bideoak, fanzineak, komi-

kiak... maileguan hartzeko aukera izan-go da liburutegian: “Bazkidetza egiteadebalde izango da, hemen izango dugunmaterial gehiena lez”. Herri-mugimen-duek euren materiala Plaza Beltzakolokalean eskuragarri jartzeko aukeraizango dute, eta liburutegiko bildumangai soziopolitikoak landuko dituztenagusiki: “Idazle konprometituen lanakizango ditugu, bertsio ofizialetik kanpo

bizi direnak”. Eragile ezberdinek bertanbiltzeko aukera ere izango dute.Era berean, kultura produktu moduan

ulertu beharrean, formakuntza bultzatugura dute kulturaren bitartez: “Gizar-tearen desideologizazioaren aurrean, ez-tabaidak bultzatuko ditugu, bertatik ur-teten diren ideiak garatzeko”. m

Plaza Beltza > azaroaren 6an zabalduko dute lokal barria

“Herritar zein elkarteen topagunea izangoden herri-liburutegia sortu gura dugu”

UK21

« Formakuntza bultzatzeaizango da gure

helburuetako bat»

[sopelana]

[berango]

“Ezin dugu dana egin, eta ez dugudan-dana egin behar. Ezin diogu geureburuari horrelakorik eskatu, eta besteekhori ez exijitzea lortu behar dugu”. Lelohau ardatz hartuta Berangoko Udalakhiru egitasmo barri jarriko ditu mart-xan urrian, urte osoan zehar martxanegongo direnak.

Hilabeteko azken martitzen guztie-tan “Lerro artean irakurtzeko Kluba”Berangoetako Kultur Etxean batukoda. Bertan, arratsaldeko 07:00-08:45bitartean irakurketaz berba egitekoeuren txokoa izango dute emakume

Emakumeen estereotipoak landuko dituzte Berangon

“Superwoman izatearinola utzi” erakutsiko dute Berangon; Udalak urteosoko hiru egitasmo barri antolatu ditu

berangoztarrek. Udalerriko emakume-en historia aztertuko duen proiektuaere abiatu dute Udaletik, “Berangokoemakumeak: atzo, gaur eta bihar” izen-burupean. Herritar guztiak animatugura dituzte proiektuan parte hartzera.

Azkenik, “Emakume iparrorratzenKlub”-ean emakumeei loturiko estere-otipoak, gizarte-presioak, mitoak etab.aztertuko dituzte eguenero. Hiru egi-tasmo horietan izena emoteko epeaurriaren 15ean bukatu bazen ere, lekuageratzekotan, oraindik ere izena emote-ko aukera legoke Kultur Etxe bietan. m

22UK

XVIII PERRETXIKO BILKETAETA ERAKUSKETAPerretxiko denboraldiagaz batera UribeKostako herri askotan urteerak etaerakusketak antolatzen dira. Gorlizkoarilekukoa hartuta, azaroaren 8an GorostiElkarteak perretxiko erakusketa egingo duSabino Arana kalean, goizeko 10:00etatikaurrera. Urtero legez, aurreko eguneangoizeko 8:00etan berangoztarrek urteeraegingo dute Sarriara. Hamaiketako ostean,13:00etan herri bazkaria egingo dute. Izenaemoteko zerrenda Nebarrebak tabernanegongo da, eta ekintza guztiak debaldeizango dira. Gainera, domekan, 13:00etatikaurrera 300 perretxiko mota baino gehiagodastatzeko aukera izango dute bertaratzendirenek. Ba al daukazu plan hoberik?

ZORAMENEZKOUDAZKENA GAZTELEKUANIkasturtea gogotsu hasiko dute Berangokogaztetxoek. Urtero legez Gaztelekuakegitarau oparoa prestatu du, “Zoramenezkoudazkena”ren baitan. Urriko zein azarokobariku guztietan, Gaztelekuko ohikoordutegiaz gainera, Berango Gauak antolatudituzte gaueko 08:00etatik 11:00ak arte.Urriaren 30ean, gainera, Halloween delaaprobetxatuz, beldurrezko jaia egingo duteeta Gaztelekuan bertan lo egiteko aukeraizango dute gaztetxoek. Azaroaren 6an sumolehiaketak egingo dituzte Umore Horiarenjaiaren baitan. Hurrengo barikuan, euritakoabehar-beharrezkoa egingo zaigu, karaokeanibiliko dira-eta berangoztarrak.

[gorliz]

Javier Fuertes Txapas

“Prozesu luzea izan da, baina ho-bekuntza nabarmenak lortu ditugu”

Javier Fuertes Txapas > Troka Abenturako gerentea

Uztailean jakinarazi zieten Troka Aben-tura enpresako lagunei ISO 9001-2008ziurtagiria lortu zutela. Turismo aktibo-aren esparruan, horrelako ziurtagirialortu duen Euskal Herriko lehenengotaldea da. Esfortzu handia eskatu badieere, oso pozik daude lortutako emaitza-gaz. Kudeaketaren bikaintasunagatiklortu dute izendapena.

—Zer egin behar izan duzue ziurtagi-ria lortzeko ?—Prozesu luzea izan da. Enpresa barru-an ditugun prozedura guztiak idatzibehar izan ditugu, gauza guztiak zelanegiten ditugun azaldu. Horretarakohiru formatu ezberdin daude. Pertsonaedo talde batek zerbitzua kontratatzenduenetik irteten den arte ematen ditugupauso guztiak deskribatu ditugu. —Zergatik uste duzue lortu duzuelaizendapena?

—Guk kalitatearen aldeko apustua egindugu beti. Esparru guztiak ondo men-peratzeko garrantzitsua da. —Zer suposatuko du ziurtagiriak?—Barrura begira, hobekuntza ikaraga-rria izan da. Langile guztiek uneoro zer,zelan eta zertarako behar egin beharduten arautu dugu. Adibidez, istripubat egonez gero, horren aurrean zer eginzehaztu dugu. Dena kontrolpean dau-kagu. Kanpora begira, bezeroen gogo-betetze maila hobetu dugu.

—Aurrera begira zer asmo duzue?—Gure kasuan, kalitatea lantzea garran-tzitsua da. Laster Kalitate Q-a eskuraga-rri egongo da gure esparruko enpresen-tzat. Datorren urterako hori lortzeaespero dugu. m

UK23

«Langileek uneoro zer,zelan eta zertarako egin

behar duten arautu dugu»

24UK

Marinelen joan-etorrien zaindari fide-lak izateaz gain, balore ekonomiko zeinhistoriko handiko txokoak izan ohi diraportuak. Plentziakoa arraina eraldatzekoindustriarako, ontzigintzarako eta mer-kataritzarako erabili da, besteak beste.Maria Pilar Ropero historialariak Estudiohistorico del puerto de Plentzia lana kale-ratu du Eusko Jaurlaritzaren laguntzagaz.Garai oparoetan zein krisi garaian bizita-koak kontatu ditu 273 orrietan zehar;baita Nautika Eskola eta San Pedro

kofradia bezalako erakundeen gorabe-herak ere.

1991. urtean Eusko JaurlaritzakoPortu Zuzendaritzak Bizkaiko portueninguruko ikerketa lana egiteko eskatuzion Aranzadi elkarteari. Azken horienbitartez heldu zitzaion aukera Roperori.Bi urte eman zituen dokumentuak bil-tzen eta 1993an bukatu zuen lana.Orain bi urte, lana publikatuko zutelajakinarazi ziotenean, berrartu eta azkenurteotako datuak gehitu zizkion. m

[herriak]

PLENTZIA

Plentziako kaiaren historia batu du M.Pilar Roperok

Plentziako portuko gorabeherak bildu ditu Roperok liburuan

2010EAN AMAITUKO DUTEURDULIZKO HILERRIA Datorren urte amaierarako bukatuta egongoden Urdulizko hilerri berriak 7.727 metrokoadroko azalera izango du. Atxarte harrobizaharrean kokatuta egongo da, Mendiondoauzoan, eta Elortza auzoko gaur egunhilerria ordezkatuko du. Diseinu barritzaileaizango du eta natur paisaian integratutaegongo da; harrobiaren hegaletako zuloakaprobetxatuko ditu. Instalazioetan 320ehorzketa egin ahal izango dira. Bi solairukoeraikina izango du: goiko solairuan kaperaegongo da eta behekoan, erdi lurperatutaegongo dena, hezurtegia. Errautsak uzteko60 unitaterentzako lekua izango duen seialtuerako blokea izango du. Kanpo aldeanaparkalekua egongo da. Proiektu horregaz,zerbitzua emateaz gain, Atxarteko harrobizaharraren ingurua leheneratu gura dute,ingurumenari onura ekarriz. 1.341.373euroko kostua izango du.

SAHARAR HERRIAREKINELKARTASUNA LEMOIZENSortu berri den Basordaportu Kultur Elkarte-ak Saharar herriarekin Elkartasun Jardunal-diak antolatu ditu Lemoizen urriaren 24rakoeta 25erako. Bi egunotan zehar, argazki,tresna eta saharar jantzi tradizionalenerakusketa egongo da ikusgai ArmintzakoKultur Etxean, 12:00etatik 15:00ak arte.Horrez gain, hilaren 24an, Sahara no sevende film emanaldia egingo dute 17:30eaneta ondoren hitzaldia emongo du Saharakolagun batek. Hurrengo egunean, Sahararherriarentzako janari bilketagaz hasiko dira.

UK25

[agenda]

Urr. 19 - Aza. 08Zuon ekitaldiak iragartzeko • Posta elektronikoa: agendauk@aldizkaria.biz • Tf. 94 491 13 37

MUSIKA

LEIOA4Egschiglen talde mongoliarra. XX. Musika denboraldiaren barruan.Urriaren 23an, 21:00etan,Auditoriumean.

GETXO4Primavera children´s choir. Aste koralaren barruan. Urriaren27an, 19:30ean, El Redentor elizan.4Swedbank chamber choir. Aste koralaren barruan. Urriaren30ean, 19:30ean, El Redentor elizan.

ZINEMA

GETXO4Zine kluba. “Gran Torino”.Denboraldiaren hasiera. Urriaren23an, 22:00etan, Areetako AndresIsasi Musika Eskolan.4Haur zinea. “Up”. Urriaren 25ean,12:00etan eta 17:00etan, AndresIsasi Musika Eskolan.

LEMOIZ4Sahara no se vende filmarenproiekzioa. Urriaren 24an,Armintzako Kultur Etxean. Ondoren,te dastaketa.

PLENTZIA4Perretxikoen munduadokumentalaren proiekzioa.Urriaren 29an, 19:00etan, GoñiPortalen.

ERAKUSKETAK

GETXO4Kubako emakumeak.Urriaren 28a arte, Algortako Kultur Etxean.

4Venezia taldearen akuarelak.Urriaren 30era arte, Erromokoerakustaretoan.

SOPELANA4Txotxongiloen mundua. Urriaren19tik 30era, Kurtzio Kultur Etxean.

LEMOIZ4Saharako argazkiak, tresnak etajantziak. Urriaren 24an eta 25ean,Armintzako Kultur Etxean.

Boliviako kultura ezagutzeko aukera Hego Amerikako herrialde horren ohiturak eta bizimodua ezagutzenez dituenak urriaren 19tik 31ra aukera paregabea izango du. EuskoJaurlaritzaren “Liburutegiak topaleku” egitasmoaren barruan GetxokoKultur Etxeak Boliviari buruzko jardunaldiak antolatu ditu, Acsabol,Berdintasuna eta Círculo Solidario elkarteen lankidetzagaz. Besteakbeste, hurrengo ekintzek osatzen dute egitaraua: dantza tipikoenproiekzioa eta ikastaroa, Mikel Arrazola argazkilariaren erakusketa,Boliviako ipuinak eta askaria, Mikel Txueka eta Amets Arzallusenhitzaldia, dantza ikuskizuna, jantzi erakusketa, eta “Cuestión de fe”filmaren zein “El estado de las cosas” dokumentalaren emanaldiak.

• Non: Algortako Kultur Etxean • Noiz: Urriaren 19tik 31ra

ANTZERKIA

BARRIKA4Musika tresnen fabrika.Sointek taldea. Umeentzat. Urriaren24ean, 12:00etan udaletxean.

LEIOA4Kri, kra, kro antzerki familiarra.Teatro Paraiso. Urriaren 25ean,12:00etan, Auditoriumean.

URDULIZ4Metidas en harina.La Ressistens konpainia. Urriaren30ean, 20:30ean, Kultur Etxean.

ERANDIO4Honolulu, leku bat. Gilkitxarotaldea. Urriaren 31n, 19:30ean, JosuMurueta aretoan.

BESTEAK

GETXO4Leioatik Berangora Algortanbarren ibilaldia. Getxoko toponimiaezagutzeko txangoa. Urriaren 24an,goizeko 10:00etan, Artatzakoautobus geltokitik. 4Indabada. Urriaren 31n, Biotz Alaiplazan. Tailerrak, dantzaerakustaldia, bazkaria, ekitaldia,poteoa fanfarreagaz e.a.

BERANGO4Gasteizera urteera. NagusienEtxeak antolatuta. Urriaren 21ean.4Halloween gaua. Beldurrezkojaiak. Urriaren 30ean, Gaztelekuaneta Ludotekan.

PLENTZIA4II. Txipiroi bowl txapelketa. Roljolasen lehiaketa. Urriaren 24an GoñiPortalen.4XXIX. Perretxiko erakusketa.Azaroaren 1ean Goñi Portalen.

GORLIZ4Itsasargira urteera. OndareJardunaldien barruan. Urriaren 24an,goizeko 11:00etan, Astondotik.

ERANDIO4Gure ondarea ezagutuz III.ibilaldia. Urriaren 31n, 09:30ean,Altzagatik eta Astrabuduatik. 4Txakoli dastaketa. Azaroaren7an, 18:00etatik 21:00ak arte,Postetxe zaharrean.

Herri indigenei buruzko solasaldiak egongo dira

4Jardunaldiak

UK2726UK

[albuma]

Bizkaiko Zubitik

Argazkiak: Asier Mentxaka

Europako Ondarearen Jardunaldien barruan, bisita gidatuak antolatudituzte Getxoko eraikin esanguratsuenetako batzuk ezagutzeko. Bisite-tako batek Bizkaiko Zubian hasi eta Areetako hondartzatik MesedeetakoElizararaino hurbildu ditu hainbat getxoztar. Eurekaz batera mendehasierako lagun berezi batzuek egin dute ibilbidea. Hil amaiera artebisitetan parte hartzeko eta herriko historia ezagutzeko aukera dago.

26UK UK27

[UKirudia][argazkia]

28UK UK29

Zezen plaza Bizkaiko Zubiaren aurrean

Bizkaiko Zubiaren itzalpera zezen plaza bat eroan zuten Areetako kaira 1945. urtean. “Eroan” diogu, ez zutelako bertan eraiki.Villasana de Menatik ekarri zuten, Antonio Menchaca areetarrak erosi ostean. Zezen plazaren eraikuntza Silverio FernandezNovalesen esku gelditu zen, eta plazaren kudeaketa Getxoko Nagusien Etxeari emon zioten. Zezenketez gainera, erromeriak,boxeo ikuskizunak eta beste emanaldi batzuk antolatu zituzten bertan. Gregorio Zarraga “Zarraguita” algortarrak eta BenitoNavarrete “El clasico” areetarrak zezen plaza hartan toreatzeko aukera izan zuten. Baina garaiko ustezko toreatzailerikfamatuenak ekarri bazituzten ere, zezen plazak ez zuen arrakastarik izan, etekinik sortzen ez zuelako. 1946an El Escorial-ekoUdalari 280.000 pezetatan saldu zioten, Menchacari kostatu zitzaionaren bikoitzagatik. Areetan egoteak plazaren “cache”-ahanditu ei zuen, nonbait.

GETXOKO UDAL LIBURUTEGIA

UK31

Idoia Mendia

[berbetan]

Testua: I. Sagarminaga / Argazkia: Asier Mentxaka

Idoia Mendiak (Bilbo, 1965) Zuzenbide ikasketak egin zituen Deustuko unibertsitatean eta Nazioarteko eta EuropakoHarremanetan graduondokoa eskuratu zuen Amsterdamen. Gaur egun honetan ez badihardu ere, Bilbon abokatu bufetadauka. 1993an egin zen PSE-EEko afiliatu eta 2002an lortu zuen parlamentari legez lehenengo ardura, Nicolas RedondoTerrerosen ordezko moduan. Ordutik, Patxi Lopezek utzitako hainbat kargu bete ditu legebiltzarreko batzordeetan,aurten EAEko Justizia eta Herri Administrazioko Sailburu eta Eusko Jaurlaritzako bozeramaile izendatu duten arte.

—Komunikabideren batek goraipatu duabertzaleakaz dituzun harremanak eta eus-kara jakitea oso lagungarri izan zaizkizulabozeramailetza lortzeko. —Oro har, nire sendia abertzalea da. AititeANVkoa zen, baina frankismo ostean EAJriemon zion botoa. Harreman onak ditutlegebiltzarrean alderdi guztiakaz, lagunakbatzuk, EAJn oso onak. Neu bozeramaileaukeratzea, Patxi Lopezen apustu handiaizan da: ez nintzelako pertsona publikoa, bai-zik aurpegi barria eta gobernuan gazteena.Zuhur eta bigarren mailan mugitu izan naizbeti, komunikabideetan ez nintzen askoagertzen; ETB1 eta Euskadi Irratian noiz-behinka, ez dagoelako horrenbeste jende al-derdian euskara dakienik. Euskara jakiteafuntsezkoa izan da. Dena dela, gero jakin dutiraganean Jaurlaritzak bozeramaile elebaka-rrak izan zituela, baina orain arraroa litzateke.—“PSEko ikastolako alaba” izengoitia ereipini ei dizute. Harri lezake horrek?—Ez dut uste harrigarria denik. Euskarajakiteak ez du inor eroaten ideologia bat iza-tera; hori da euskararen normaltasuna.Helburu hori lortzeko denok borrokatu

behar dugu. Euskara gure hizkuntza da,ezin da politika egin euskaragaz. Nire ga-raian ikastolan ikastea oso arraroa zen, osogutxi ginen. Aurrekoagaz lotuz, PSEn osozaila da nire perfil, adin eta esperientziapolitikoko norbait topatzea.—Bozeramailetza hasi eta gitxira okerrakzuzendu behar izan dituzu. Hasibarriarenurduritasuna ala barkaezina? —Lehenengo prentsaurrekoan esan nuennormala izango zela hanka-sartzeak izatea. Ezbaditugu, “superwoman” gara; neu ez naiz.

Hanka sartuz gero zuzentzen dut, ez dagoarazorik. Horrela izan beharko luke sailburueta gobernu bezala ere: zerbait txarto egitenbada, aitortzea, zuzentzea, ahal den heinean,gure beharra da. Politikan zerbait aldatubehar bada, hori da: zelan egiten dugun poli-tika, zein politika egiten dugun ere bai, bainazelan garrantzitsua da. Politikariok asko alda-

tu behar dugu, hiritarrak oso aldenduta ditu-gulako. Lan gogorra dugu!—Senarrak zaintzen ditu orain semeak?—Gitxi! (barreak). Guk daukagu buruandena: jogurtak amaitu dira, arropa, zeinegunetan duten soinketa edo haur ekintzak,zelan prestatu motxila... Orain gehiagosaiatzen da laguntzen, berak ere politikanlan handia daukan arren (zinegotzia Bilbon,alderdiaren Euskadiko zuzendaritza-batzor-dean). Baina euskaraz ez dakienez etxerakolanak niretzat dira!

—Benetako kurtso politikoa udagoieneanhasten ei da. Orain hasiko da PP estutzenala aurrekontuak adosterakoan?—Hurrengo 3-4 hilabetetako erronkanagusia aurrekontuak aurrera ateratzeada. Horretan gure bazkide nagusia PPdela uste dut. Akordioa egin dugu legebil-tzarrera eroateko aurrekontuen ezohiko

30UK

“Euskara jakiteak ez du inor eroatenideologia bat izatera;

ezin da politika egin euskaragaz”

Barrikako (ez-)hondartzatik Lakuara

legea, baina aurrekontuak eurak ere eroanbehar dira. Lehenenik PPgaz berba egingodugu; EAJgaz ere harremanetan gabiltza.Oso garrantzitsua litzateke denok aurrekon-tuen alde agertzea, edo abstentzioaren bidezbabesa emotea, hiritarrentzat irudi ona.Gero ezberdintasunak egongo dira, bakoi-tzak berea defendituko du; normala.Oposizioan daude eta horrelakoetan ardu-ratsu jokatu behar da, baina norbere eremuaere mantendu. Baina krisialdian gaude etakontu benetan serioa da. Denok utzi beharditugu gure desberdintasunak alde batera,eta mahai gainean ipini garrantzitsuenadena: neurri ekonomikoak eta zerbitzupublikoak mantentzea.—Blogean Mexiko 70 urtez gobernatu zu-en PRIgaz alderatu duzu EAJ. PRIk senatuhauteskundeak irabazi ditu barriro.—Orain gobernuan gaude, hurrengo lauurtetan beste bat egon liteke. Garrantzi-tsuena aldaketa izan da. Bereziki jendeakEuskadin nabari dezan ez dela ezer gertatzenbeste alderdi batek gobernua eduki-tzeagatik, mitoa apurtzea garrantzitsua izanda; baita EAJrentzat ere. Denentzat dagarrantzitsua hori, etorkizunean beste alder-di ezberdin batzuk egongo direlako; alder-dioi ondo datorkigu noizbehinka hautes-kundeak galtzea, gobernutik kanpo egotea.Guretzat Espainian oposizioan egotea gauzaona izan zen; alderdia zaharbarritu genuen,gauza desberdinak egin… —Zelan doa Kontzertu Ekonomikoa?—Blindatzearena? Laster eztabaidatuko daKongresuan. Gure jarrera argi dago:Madrilen kontzertua blindatzea; etengabeauzitegietan tira-biran ez egotea lortzea.Erronka nagusiena Europa izan zen, hanargi geratu zen baduela lekua. Espainiantira-biran ez jarraitzea da geratzen zaiguna.—Euskal langileen gehiengoa batzenduten sindikatuek planto egin dioteJaurlaritzaren mahaiari.—Sindikatu bi geratu dira kanpoan, aber-tzaleak. Eskua zabalik uzten diegu, baina ezdugu izango etengabe sartu-irtenean bada-biltza; estrategia negatiboa litzateke,

Nafarroan jazo legez, ez dugu hori bizi gura.Mahaitik dagoeneko akordioak irten dira,oso lagungarriak izango dira krisialditik ate-ratzeko, enpresarien eta sindikatuen eskutikdatozelako. Horiek akordioak lortzea osogarrantzitsua da, edozein garaitan. Azkengobernuak ez zuen interesik izan mahaihoriek martxan jartzeko; gogoan dut iraga-nean izan zirela. Eta oso garrantzitsuak dira

lehiakortasuna eta bermatzeko. Baikorranaiz, emaitzak lortu ditugulako; gehiagolortuko dira.—Urtarrilean hainbat kontu martxan ipi-niko ei duzue, adib.: Laguntza sozialenpolitika barria eta Bulego judiziala (harreraosoa euskaraz lukeena).—Bulegoaren esperientzia pilotuak baditu-gu dagoeneko, esaterako Getxoko Auzi-tegian. Legea da indarrean sartuko dena,orduan hasiko gara “bulegoen egutegia”martxan jartzen, gune txikietatik hasi etahandienetaraino, azkena Bilbo izanik. Ha-lere, Euskadin, beste erkidegoakaz alderatu-ta, horretan ondo gaude, baina hobe de-zakegu. Izapideak arinago egingo dira eta,elebidunaren ikuspegitik, lortuko dugu iaprozesu osoa euskaraz izatea, pauso ga-rrantzitsua. Laguntza sozialena: legebiltzarre-

an lege barria onartu genuen, hori da mar-txan ipiniko dena. Laguntzak hobeto antola-tuko dira, dirua hobeto gastatuko da.Erakunde arteko batzordea martxan da:saila, foru aldundiak eta Eudelegaz; euskalsistema eraikitzeko lanean dabiltza, denakbera egiten ibil ez gaitezen, gastu bikoizteasaihestuz.

—Justizia aipatuta, Durangoko zinegotzibatek (EAJ) adierazi zuen ez dituela euskalpreso politikoen aldeko elkartasun argaz-kiak kenaraziko. (Elkarrizketa hainbat era-baki hartu aurretik egin zen).—Barne sailburuak adierazpenen bat egindu. Ez dakit zergatik sartzen den EAJ; agianzinegotziaren jarrera pertsonala da, be-harbada alderdiarena. Landu behar dugu,

askatasun eremuak lortzeko garrantzitsuada. Ez dut gehiagorik esango. —Estatutua guztiz betetzeko lan egingoduzuela esan duzue, eta espetxeen eskume-na aipatu. Ez da sinesgaitzegia?—Hilaren 25ean beteko ditu 30 urte Esta-tutuak, oraindino bete barik dago; helbu-rua, betetzea da. Eskumen, ez garrantzitsu-ena, baina bai potoloa, espetxeena da.Espetxe erakundeen ordezkariagaz harrema-netan gaude, pausoak emoten. Iraganekojarrera, “dena emoten didazu orain, edo ezdut gura”, ez da gure estrategia, pausoka joa-tearen alde gaude. Lehenik espetxeen osa-sun-hezkuntza zerbitzuak transferitukodira, gero gutxika pausoak emoten joan.Euskal espetxeetan asko egin daiteke, “ta-ran-tantan” bat behar dute.—Hezkuntzako sailburu Celaak esan du:

“Euskal Herria izendapena ez da curriculu-metik kenduko; Euskal Herria izan badela-ko, euskararen herria, 7 lurraldek bat egitenduten euskararen eremua, euskaldunok par-tekatzen dugun kultura eta hizkuntzarena;Euskal Herria hizkuntzaz eta kulturaz ari-tzeko erabiliko da, Euskadi errealitate sozio-politikorako. Kontrajarria dirudi.

—Ez, normala da. Euskal Herria terminobezala Gernikako Estatutuan agertzen da,ez dakit zergatik batzuek esaten dutendesagertu egin behar duela, terminologiahistorikoa da, autonomia estatutuandago, termino zuzena eta legala da.Bereizketa egitea alde politikoaren eta kul-turalaren artean normala da; Nafarroakbere erakunde propioak dauzka, errespe-

tatu behar dugu Nafarroako jendea. GukEAE dugu, Bizkaia, Araba eta Gipuzkoagara; hori da umeei irakatsi behar diegu-na, bestela ideia erratuak egon litezke.Baina, ezin dugu ezabatu EAE, Nafarroaeta 3 probintzia frantsesak euskaldunakdirela, hori errealitate kulturala da. Ez dutarazorik ikusten, adib. germaniar herriak:Austria, Alemania eta Suitzaren zeinItaliaren alde batzuek alemaneraz berbaegiten dute, errealitate politiko ezberdinakdira, eta jendeak naturaltasun osoz onar-tzen du. Beharbada hemen behar dugunada normaltasun handiagoa, eta uste duturteakaz lortuko dugula. —LH5ko ikasleek jasoko dituzten nanoordenagailuak eztabaidagai dira, softwarelibrearen eta euskararen auzia oinarri. —Daroadan Administrazio publikokosailean bada Telekomunikazio-Informati-ka Zuzenbidea alorra, hor finkatzen duguzeintzuk diren gobernuaren teknologia pa-rametroak. Lanean gabiltza, baina argi du-gu ezin dugula emigratu, egun batetik bes-tera, software pribatutik librera, baina pau-soak emon behar dira, biak orekaturikegoteko. Nik, behintzat, balantza, librea-ren aldeko sustapenerantz eroango nuke.Euskadin, enpresa on asko dago, euro batsartzen badugu tokiko enpresetan, inputgehiago lortuko dugu, euro hori AEBetandagoen enpresa batean sartzen badugubaino. Neutraltasun teknologikoaren alde

gaude, 2007ko legeari loturik. Gero, sailbakoitzak bere lan modua du; Hezkuntza-koek teknologia erosketa euren aldetik,kanpoko bategaz, egin dezakete (hala egindute), ala nire saileko enpresa bategaz.Baina konpromisoa badutela uste dut,hezkuntzarako software libreko progra-mak egiteko lan-taldea abiatu dute. AzkenJaurlaritzak ez zuen lan handirik egin soft-

ware librearen alde! Oinarrizkoenetik hasibehar dugu, garrantzitsua iruditzen zaitneutraltasun teknologikoa eta gure enpre-sei aukera ematea. —Blogean diozu: “Demokraziaren han-ditasuna hauteskundeetan herritarrokdugun boterean datza”. Alderdien hartu-emanak baino boteretsuago gara, bai?—Demokrazia parlamentarioa dugu, ezpresidentzialista. Akordioak, gehiengoakegiten dira, hori ere badago demokrazian,saihets ezina. Gehiengo absolutua ez izate-ak akordioak bilatzea dakar, batzuk gaidira, beste batzuk ez; Halere, mugitzendirenean, hiritarrek aldaketak lortzendituzte, adib.: Espainiako 2004ko hautes-kunde orokorrak, ia inoiz ez da gertatzengehiengoa izanik alderdi batek galtzea; edoObamagaz jazotakoa, jendeak zerbait esanbehar duela sentitu du, esan eta gauzakaldatu ditu. —Ezker Abertzalea 2011ko hautetskun-deetan ez dela egongo ziurtatu duzu. —Interpretazio zabalegia da hori. Esannuen aurrebistan ditugun hauteskundeakurte 2 barru direnez, oso zail ikusten duda-la, gaur egun, Ezker Abertzaleak pausoakemotea hauteskundeetan egoteko. Baina,gobernu batek, ez Espainiakoak eztaJaurlaritzak ere, ezin du esan nor egongoden eta nor ez, auzitegiek erabakitzen dutehori. Edozer jazo daiteke, ikusiko dugu,baina oso zaila ikusten dut. m

“Eskumen, ez garrantzitsuena,baina bai potoloa espetxeena da,

pausoak emoten gabiltza”

[berbetan] [idoiamendia]

32 UK UK33

“Mitoa apurtzea garrantzitsua izan da,nabari dezan ez dela ezer gertatzen

beste alderdi batek gobernatzeagatik”

“Ezin dugu ezabatu EAE, Nafarroa eta3 probintzia frantsesak euskaldunakdirela, hori errealitate kulturala da”

BARRIKAN ZINEGOTZI2003TIK 2007RA

—Lakuako bulegotik jarritzen duzu Barrikakoeguneroko nahasia?—Barrikako urteak benetan onak izan dira. Udalpolitika oso polita da, asko higatzen badu ere.Azken aldian EAJ gutxiengoan zegoen, udalbatzakarrastietan egiten ziren, herritar piloa hurreratzenzen, parte hartze handia egoten zen. Oso polita!Pena handia eman dit uztea. Barrika momentuklabe batean dago, gehiengo absolutuakaz egonda beti, baina legealdi honetan gauzak asko aldatudira, ez bakarrik hor, Uribe Kostan orokorrean, gau-zak mugitzen dabiltza, eta ona da aniztasuna ego-tea erakunde guztietan. Halere, Barrikan alkateakez du nolabait onartu gutxiengoan dagoela, etaegoera horretan saiatu behar da akordioak lortzen,eta alkateagaz hori oso zaila da, ez beste zinego-tziakaz, oso zinegotzi onak daude EAJn. Nik uste,Auzitegi Gorenaren epaiak eta Barrikabasoren ara-zoak, nolabait behartuko duela oinak lurrean jartze-ra, akordioak ateratzera. Bestela, plan orokorrabertan behera lotuko da. 1.000 etxe edo eskatzenzuten, hori izugarrikeria da Barrika lako herri txikibatentzat, 1.400 biztanle inguru ditu eta asmoakbiztanleak bikoiztu baino gehiago suposatzenzuen; horiei zerbitzuak eskaintzea, zer? Ez dagoazpiegiturarik, dena dago egiteko! Horregatik eremomentu polita da, akordio zabala lortzen badute,gehiengoaren konplizitatea, denon artean Barrikaherri polita eta zerbitzu onekoa egin dezakegu.Ikusiko dugu nola amaitzen den dantza hau! Bainik baita orain dagoen zinegotziak ere adierazidugu prest gaudela akordioak egiteko Goierrin zen-bat etxebizitza egitearen inguruan, zenbat publikoeta pribatu, udaletxe eta eliza aldekoaz ere negoziadezakegu, baina ez dugu hitz egingo, ez dugulakoezer ere nahi, Barrikabasoz ezta erresidentzia alde-az; hor eraikitzearen aurka egon naiz beti, zergatiaondo adierazten du epaiak orain. Oposizioko bestealderdiak ere bat ei datoz, gehiengoa gara, badau-kat konfiantza!—Hondartza katalogotik kentzea biziki defendi-tu duzu. Jendeak joaten jarraituko du, arriskuaez da handituko?—Arraroa da alkateak kontu horretan ipini duenahalegin handia, Barrikan beste bi hondartza erebadirelako, inoiz sustatu ez direnak. Beti agertu dutbeste biak bultzatzeko asmoa, espero dut hurren-go udan horietan ere zaintza eta zerbitzuak egotea,Muriolan egongo ei direla entzun dut. GaineraKostakoek Muriola hobetzeko lanak egiteko asmoadute. Bestea deskatalogatzearen alde egon nin-tzen, ez dudalako uste hondartza denik. Egia dajendea badoala, baina Naranjo de Vulnesera ere!Bagoaz, baina badakigu arriskutsua dela. Ezinduguna da, hondartza-zainak eta zerbitzuak dau-delako, segurua delako ideia faltsua transmititu.Agian 10 urte pasako dira eta harririk ez da jausiko,baina nork berma lezake hori? Nik ez. Nioena zen:“ez egin hainbeste ahalegin hor hondatza-zainakjartzen, jar itzazu batzuk Muriolan”, bada ez, denakhan. Garrantzitsua iruditzen zait beste zerbitzu ba-tzuk eskaintzea, eta beste hondartza batzuk edu-kitzea eta bultzatzea Barrikan!

UK35

[gonzaloiribarnegaray]

34UK

[fotografia]

Mundua ikusteko era bat

Argazkiak: Gonzalo Iribarnegaray

UK-ko zenbaki honetako 14. orrian Gonzalo Iribarnegaray bidaiari getxoztarrari egindakoalkarrizketa irakurri dezakezue. Horren albotik, Fotografia atal honetara, urriaren 22tikaurrera Satistegi tabernan egongo den Tierra bere erakusketaren argazkietako batzuk

ekarri ditugu. Asia eta Afrikako irudi hauekaz mundua ikusteko duen modua erakutsi guradigu Iribarnegarayk. Izan ere, Lurra ez da bat eta bakarra; begiratzen duten

begiek irudikatzen dute Lurra.

[fotografia]

36UK UK37

[gonzaloiribarnegaray]

[fotografia]

38UK UK39

[gonzaloiribarnegaray]

[fotografia]

40UK UK41

[gonzaloiribarnegaray]

UK43

Tresneria martxan, ziztu bizian!

[musika]

Durangoko Azoka abenduaren 4tik 8ra izango da

Durangoko Azoka dela ala ez dela, baina udagoienak, hostoakerorarazten dituen legez, ugalarazten ditu musika nobedadeak

2005. urtean txarangabatetik sortutako taldegasteiztarrak berelehenengo diskoa kaleratudu, Euskal Herriko txokougaritan hamaika kontzertueskaini ostean. Skadantzagarri eta freskoajorratzeaz gain, doinulatinoak, reggaea eta funkymetala ere uztartzen dituzte,estilo ezberdinen artekobilgune ia ezinezkoa eginez.

Menu del diaGaragardo GuraMusikherria

Zizurkilgo trikitilariarenlaugarren lana. Oraingoan,ordea, berak sortutako EzDakienak Baleki zigiluagazplazaratu du 13 kantazosatutako lana. GrabaketanMikel Markez, GartxotUnsain, Alaitz Telletxea etabeste musikari batzuk izanditu lagun. Umea eta mapaaurrerapen kantaren letra,bere aldetik, JosebaSarrionandiak idatzi du.

...arterainoIker GoenagaEz Dakienak Baleki

Urtebeteko etenaldiarenostean UEK-k disko barriaatera du. Bilduma honegazeuren 10. urteurrena ospatugura dute, eta azken urteetanjo dituzten kantez gain, hirukanta barri ekarri dizkigute.Gainera, Michael Jacksonen“Beat it” abestiaren bertsioagrabatu dute. 70.hamarkadako hard-rocka etarock melodikoa lantzenjarraitzen dute lan barrian.

U10UEKGaztelupeko hotsak

diskoak

Oraindino Durangoko Azokarakonahikotxo euri egin behar badu ere, hasidira musika industriako lantegiak tres-neria berotzen eta beharginak beharre-an. Hala, urritik Azokara bitartean hain-bat argitaletxek merkaturatuko dituzten,musika talderen zein bakarlariren, lanbarriak zerrendatuko ditugu ostean.

Elkarrek iragarri dituenak hauek:Gari 16 lore, Ruper Ordorika HaizeaGarizumakoa, Betagarri Bizitzari txistu-ka, eta Jexusmari Lopategi, Xabier Abu-

rruza trikitilaria, Jean Mixel Bedaxagareta Lain-en diskoak eta Pantxika Solor-zanoren Bilintx (haur kantak).

Baga-Biga Musika Ideien otzaran da-toz ondorengoen lanak: Etxe, The Uski’sKatuek bezala, Mikel Urdangarin Zu-biak eta Des-Kontrol Aurrera begira.

Gaztelupeko Hotsak bere teilatupe-an batzen dituen zigiluek hurrengo taldezein bakarlarien lan barriak babestukodituzte: UEK, Norman, Flakutt, BideErtzean eta The Dirty Pink Ladies.

Gor-ek bere izenean (lehen biak),hainbat diskoetxe txikirenean eta autoe-koitzitako lanak banatuko ditu Azokan,besteak beste hauenak: LendakarisMuertos, Memo; Desordutan eta R(Bonborenea Ekintzak zigilua); Lines,Izenikez (Psilocybe zigilua); Elbeteh,Mendeku Itxua (Ortots Burdin Hotsakzigilua), Kerobia eta Malenkonia.

Bidehuts plataformak estreinakozizango du salmahaia Azokan eta bertanaurkitu ahalko dira Inoreneroni-renFosbury biniloa eta Anariren Izan irla.

Musikherriak-ek Azokan eta Sapue-txe gaztetxean ipiniko du salmahaia, hanegongo dira, besteak beste: Kasu!,Anger, Zein da Zein?, Odolaz Blai,Siroka taldeen disko barrienak, sahararherriarekiko elkartasun lan-diskoa e.a.

Amaitzeko, beste banatzaile batzue-kaz edo taldeek eurek autoekoitzitakolanak ere espero dira, berbarako: SextySexers, Cordura, Javier Muguruza, KenZazpi, Su ta Gar, Gose, Xarma, Pirritxeta Porrotx, Surfin Kaos... (horietakobatzuk labean oraindino gori-gori).Halere, merkatua ez da itxi! m

«Udagoienari ez zaiomusikarik faltako,

musikariak lanean daude»

[zinema]

Donostiako Zinemaldiaz gainera, ba-dira beste zine jardunaldi interesgarri-ak Gipuzkoako hiriburuan; badakiKontxako badiako hiriak beldurrez etafantasiaz janzten, glamourrez gainera.Hala, 20. urteurrena beteko du aurtenDonostiako Fantasiazko eta Beldurrez-ko Zinema Asteak. Hilen gauean (urri-ak 31) hasiko da jaialdia eta azaroaren6an emango du aurtengo azken hatsa.Sail Ofizialeko film luzeen lehiaketaketa film laburren lehiaketak, MetalHurlant komiki aldizkariaren omenez-ko sailak (aldizkariak eragina izandakofilm mitikoak emango dituzte), lauz-pabost erakusketek, umeei begirakofilm fantastikoen eskaintzak e.a. osa-tzen dute egitaraua.

Zinemaldiari Vertige (Abel Ferry;Frantzia) alpinismoko suspentse etabeldurrezko film ikusgarriaren estrei-naldiak emango dio hasiera.

Clive Barker’s Dread (AnthonyDiBlasi; AEB/Erresuma Batua, 2009);Grace (Paul Solet; AEB/Kanada, 2009);

Beldurra eta fantasiaBarriro jantziko da zinez Donostia,urriaren 31tik azaroaren 6ra bitartean

James Whalen Frankenstein (1934) filmako pasarte bat islatzen du zinemaldiko kartelak aurten

The House of the Devil (Ti West; AEB,2009); Infestation (Kyle Rankin; AEB,2009). Ikuslearen saria lortzeko lehiatu-ko diren filmak hurrengoak dira:Mutants (David Morley; Frantzia,2009); Pandorum (Christian Alvart;AEB/Alemania, 2007); Sword of theStranger / Sutorenjia: Mukô hadan(Masahiro Andô; Japonia, 2007); Vam-

pire Girl vs. Frankenstein Girl (YoshihiroNishimura eta Naoyuki Tomomatsu;Japonia, 2009) eta Viva la muerte!Autopsie du cinéma fantastique espagnol(Yves Montmayeu; Frantzia, 2009).Egitarauari begira, beldurrezko zeinfantasiazko filmen zale bazara, ez dagozalantzarik Donostiara hurreratzeamereziko duela ziurtatzeko. m

Informazio gehiago: www.donostiakultura.com/terror/2009

42UK

«70. hamarkadako MetalHurlant komiki aldizkariaomenduko dute, zineanizandako eraginagatik»

[liburuak]

Gandiagagaz, hausnartzenAzken egunak Gandiagarekin liburuaaurkeztu du Joxe Azurmendik

Bitoriano Gandiaga (Mendata, 1928-Arantzazu, 2001)

“Abiapuntua ez da edonolakoa: Bito-riano Gandiaga, poeta paregabea, Aran-tzazun fraidekide izana eta lagun biho-tzekoa hiltzera doa. Hari bisitan joan eta,ezinbestean, adiskidearen bizitza etalanak, izaera eta heziera, nahimenak etasinesmenak hasi da errepasatzen, eta bereburuarenak ere bai”. Berba horiekaz eza-gutzera eman dute Joxe Azurmendi(Zegama, 1941) filosofo eta idazleakaurkeztu barri duen Azken egunak Gan-diagarekin (Elkar) lana. Zendu aurretik,poeta frantziskotar lagunagaz izandakoelkarrizketetan jasotako oharrakaz hasizen liburua idazten orain 8 urte Azur-mendi. Aurreko lanetan (besteak beste,

Demokratak eta biolentoak; Espainolaketa euskaldunak; Gizona abere hutsa da)jorratutako kultur, gizarte, ideologia,pentsakera, herri kontzeptuaren gaieimuzin egiten ez badie ere, azken liburuhonetako bigarren zatian existentzia,fede, Jainko, heriotza, edota sinesmenengaineko hausnarketaren bidetik abiatuda euskal saiogile ziztatzailea. Gandia-gak horien inguruan zituen gomutei

«“Naturaren poeta”frantziskotarraren obra eta

sinesmenen gogoetak»

tiraka (naturan sentitzen zuen hark Jain-koa, historian baino), berak gogoandarabiltzan gogoetak azaltzen ditu zega-marrak, bere “lanik pertsonalena” denhonetan. Alabaina, iruzkina atzetikaurrera hasi badugu ere, Azken egunakGandiagarekin laneko lehen zatia eregozagarri izan dakioke “naturaren poeta-ren” obra hobeto ezagutu gura duenari;izan ere, atal horretan mendatarrenmundu poetikoa ulertzeko argibideakeskaintzen ditu Azurmendik. Filosofogehienek legez, ez die beldurrik irakur-berba-idazteko luzerei, hala, erakutsi du500 orri batzen dituen lan honetan. m

Ez da erraza gizon on bat aurkitzeaFlannery O’ConnorAlberdania-Elkar

liburuak

Hamar ipuinek osatzen duLiteratura Unibertsala bildu-maren barruan kaleratutakolan hau. Jatorri oso ezberdin-eko pertsonaiak nahastukodira; guztiei iritsiko zaie bizi-tzan une bortitz bat, non egiaikusaraziko baitie. Horrenaurrean, bakoitzak berehautua egingo du.

Dementziak aurretikeskuratutako gaitasunengalera dira. Horiek sufritzendituzten gaixoen senitartekoeta zaintzaileen eguneroko-tasuna errazteko gida-libu-rua da ondoko hau. TxilekoUnibertsitateko lau irakaslekidatzi dute, psikologo bik etaneurologo bik.

44UK

Alzheimer y otras demenciasSlachevsky, Fuentes, Javet, Alegria

Txalaparta

Ibon Garate > palari profesionala (laster)

“Australiakoa oso polita izan da; MundukoTxapelketa jokatzeko neska bikotea sortu da”

[kirola]

Ibon Garate algortarrak 15 bat urte daro-az palan jokatzen, eta aurtengo abenduanjoko du profesionaltasunak bere atea. 23urteko palariak Asfedebi enpresagazemongo ditu profesional mailako berelehenengo pilotakadak; atzean lotu dira 8urtegaz Algortan lehenengoz palari eraginzion egunak, eta Sopelako Pala Elkarteaniragan dituen azkeneko 6 urteak. Aben-dutik aurrerakoak izango dira ziurrenikpilotakadarik gogoangarrienak. Gainera,urtarril-ekaina artean pala monitore ibilida Australian Garate. —Zelako esperientzia izan da Australiakoa?—Squash-eko kantxetan hasi behar izangenuen, frontoia urruti eta eurite garaiazenez uriolak egon zirelako, frontoian ura3 metroko altuerara heldu zen! Ezinezkoazen han jokatzea. Hilabete edo bi emangenuen kantxetan, gero, astean behin,frontoira joaten hasi ginen. Entrenatzaileibili naiz, nire eginkizuna pilotari pare batedo prestatzea, aurrera ateratzea zen; etalortu dugu, neska bikote bat, Argentinan,laster egingo den Munduko txapelketan

jokatuko dutenak. Orain hemen daude,Munduko Pilota Batzarrak gonbidatutaetorri dira Bizkaira, eta eurekaz entrena-tzen nabil. Ni ere Munduko PilotaBatzarraren bidez joan nintzen Australiara,soldata eta ostatua ordaindu didate. Osopolita izan da, jendea oso ondo portatu danigaz, eskertzekoa benetan!

—Eta abenduan goiko mailara.—Hori da! Ia ba, hasieran oso gogorraizango da, maila horretakoek oso ondojokatzen dutelako, eta astiro xamar ibili-ko naiz. Espero dut, apurka-apurka,hobera egitea; hor ez daukat presarik.—Aurre egitea gustatuko litzaizukeenlehiakideren bat? —Bereziki, ez. Ametsa ere ez da, bainaoso gogoko nuke maila horretan dabilennire lagun-taldeko Erlantz Zulaikagazizatea nire debuta, koadrila ere joandadin... Oso polita izango zen! m

UK45

Ibon Garatek 6 hilabete emon ditu Australian monitore, eta abenduan profesional mailan jardungo du

«Oso polita izango zen nireprofesional debuta lagun-taldeko Zulaikagaz egitea»

[elkarrizketa]

M. Castrillo, J. Cerrato eta K. Fernandez > Erandioko bizilagunak

“Herri osoak parte hartu zuenkutsaduraren aurkako mobilizazioetan”

46UK

Badira ahaztezinak direnoroitzapen batzuk; eta itxiezinakdiren zauriak ere bai. Urriaren28an eta 29an 40 urte beteko diraErandioko gertakizunetatik, etaCastrillok (M.C.), Cerratok (J.C.)eta Fernandezek (K.F.) oso ondogogoratzen dute egun haietangertatutakoa.

—Zelakoa zen Erandio 1969. urtean?—(J.C.) Giroa guztiz grisa zen.Fabriketako keak egunero jasan behargenituen, eta ezinezkoa zen bizitza nor-mala egitea.—(M.C.) Jendeak kutsaduratik babeste-ko zapiak ahoan eroaten zituen, eta usai-nengatik fabrika ezberdinen hodeiakidentifikatzen genituen: egun bateanazufrea, bestean kobrea, hurrengoanburdina... —(K.F.) Egunero zegoen kutsaduraErandion, bai goizean bai arrastian.Umeak arin-arin eroaten genituen etxe-ra, airea arnas ez zezaten. Gero, etxean,pertsianak ixten genituen.—Auzokideen mobilizazioek eztandaegin zuten 1969ko urriaren 28an, ezta?—(J.C.) Mobilizazioak hasieran antola-tu bakoak ziren. Kutsadura handiagoazen egunetan, 28an legez, auzokideakplazan alkartzen ziren eta protesta egitenzuten.—(M.C.) Aste horretan errepresio gogo-rra izan zen Erandion, kutsadura jasane-zina izan zelako eta auzokideak geldilotu ez zirelako. Urriaren 28an Bilbo-Areeta errepidea ebaki genuen etahorren ostean, trenbidera joan ginen,mozteko asmoz.—Herri osoak parte hartzen zuen?—(M.C.) Bai, trenbidean geundenok

harriak botatzen genizkien, eta balkoie-tatik jendeak lorontziak, adreiluak,danatarik botatzen zieten. Hori, grisaktiroka hasi ziren arte.—(K.F) Ni etxean nengoen momentuhorretan eta gure aita ohetik jaiki zengertatzen ari zena leihotik ikusteko.“Tiroak dira, barrura sartu” esateko den-bora baino ez zuen izan, buruan tiroka-tu baitzuten. Mediku bila jaitsi nintzen

eta gutxigatik ez ninduten tirokatu niere, zapatila galdu nuen bidean. 15 egu-nera hil zen gure aita, ezin izango ditutegun horiek inoiz ahaztu.—(M.C.) Nire kasuan, tiroka ari zirelakonturatu nintzenean, trenbidetik aldeegin eta Tartangara abiatu nintzen.Polizia bat atzetik etorri zitzaidan eta

Cerrato, Fernandez eta Castrillo Josu Muruetaren omenezko plazan

hankan tiro egin zidan. Hortik ospitale-ra eroan ninduten eta hasieran,Kontxiren aitagaz, Anton Fernandeze-gaz, egon nintzen. 8 egunetan oheaneskuburdinak jarrita egon nintzen etapoliziak ospitalean egon ziren egunero.—Kalteordainik jaso zenuten erakun-deetatik?—(J.C.) Polizien biktimek oraindino ezdute aitorpen ofizialik jaso. Hori lortze-

ko bidean urratsak emoten jarraitukodugu.—(K.F.) Guri babesa auzokideek emonziguten, bai animo aldetik bai ekonomi-koki. Gobernadore zibila etxera deikaibili zen hasieran, eta polizia gure por-taletik kentzeko eta gure etxera barriroez deitzeko esan nion. m

“Leihotik burua atera eta nire aitari tiroegin zioten. Kalera urten nintzen mediku

bila, ia-ia neu ere hil ninduten”

Kutsadura eta errepresioa, 1969. urtekoErandioko giro grisaren protagonista nagusiak

Erandioko gertakizunak > omenaldia egingo da urriaren 31n Astrabuduan

“Caminito de Erandio, carbon y pena,dispararon al aire, rema que rema...”Imanol Larzabalek olerki honegazErandion 1969. urtean gertatutakoagogorarazi gura izan zuen. Zoritxa-rrez, gure nagusiek (eta kasu honetanez hain nagusiek) kontatzeko dituz-ten istorioak, askotan historiarenparte direnak, entzuteko gitxitanegoten gara prest, eta gure herrietakoaltxorrak diren kontu ugari bideanlotzeko arriskuan daude.

Gure eskualdeko herri bateangertatu bazen ere, gitxitan berba egi-ten da Uribe Kostan Erandioko ger-takizunen gainean: urriaren 28an eta29an 40 urte beteko dira poliziakAnton Fernandez eta Josu Muruetaerandioztarrak hil zituenetik. Gaine-ra, istilu haietan hamaika zauritu etaatxilotu izan ziren, eta Erandiok urteugari behar izan zituen sarraski huragainditzeko.

Erandioko zinegotzi ohi JosuCerratok akorduan duen legez, 60.hamarkada hasierarako bazebiltzanauzokideak protestan. Garai hartan,fabrika ugarik Erandion zuten egoi-tza, Axpe eta Asua inguruan batezere. Gainera, alboko herrietan eremakina bat lantegi zabaldu ziren,Erandio fabrikaz inguratuta utziz.Hala, haizeak beti eroaten zuen kut-sadura herrira, ondorioz bertan bizi-tzea jasanezina bihurtu zen.

Emakumeak izan ziren horrega-tik kexkaka kalera atera ziren lehe-

nengoak. Gizonak lantegietan zeu-den bitartean, andreak plazan biltzenhasi ziren eta mobilizazioak antolatuzituzten, “Nos vamos a morir, fuera elgas” goiburuagaz. Kontxi Fernande-zek oso argi gogoratzen du poliziekaskotan egurtu zutela, alaba aldeanzeramala. Emakumeen mobilizaziohaietan hasi zen polizia lehenengotiroak botatzen, baina erandiozta-rren alkartasunari esker ez zen ezbe-harrik gertatu (portalak zabaltzenzituzten manifestariak babes zitezen,balkoietatik denetarik botatzen zie-ten poliziei e.a.).

1969ko urriaren 28an eta 29an,ostera, alkartasunak ezin izan zuensarraskia saihestu. Lehenengo gauhartan auzokideek errepide nagusiaeta trenbidea ebaki zituzten. Grisaktiroka agertu ziren eta Anton Fer-nandez hil zuten, leihotik begirazegoela. Manolo Castrillo eta bestelagun bi ere tiroz zauritu zituzten.Erandioko portal guztiak parez parezabaldu ziren manifestariak barruanhartzeko, eta horri esker biktimenkopuruak ez zuen gora egin.

Hurrengo eguneko eguerdian,inolako antolakuntza barik, ehunkaerandioztar batu ziren plazan, aurre-ko eguneko istiluengatik protestaegiteko. Adin guztietako herritarrakbatu ziren, baita fabriketako behargi-nak ere, lohihartzekoak jantzita.Mobilizazio hartan hil zuten JosuMurueta gaztea tiroz, eta zauritu

ugari egon zen. Horiei lagundu as-moz, odola emoteko ilarak amaiezi-nak izan ziren, auzokideek jazarrita-ko familiei babesa eskaini zieten.Horren adierazgarri Muruetarenhileta izan zen, herri osoa urten zenkalera familiari alkartasuna adieraz-tera, eta Erandioko balkoietan auzo-kideek izarak eseki zituzten, egunhaietako giro beltzari aurre egitekoasmotan-edo.

Hala ere, urtetan mantendu zenErandion giro beltza. Herriak gerta-kizunei tinkotasunez erantzun bazi-on ere (greba orokor bat tarteko),erandioztarrak guztiz atsekabetutagelditu ziren. Erandioko jaiak, esku-aldean ez ezik Bizkaia osoan ospe-tsuak zirenak, bertan behera geldituziren bost urtez. Hainbesteko erre-presio harren aurrean, Erandiokamorruz, baina ezintasunez erantzunbehar izan zuen.

Gertakizun haietatik 40 urte pasadira, baina Erandioko herriak orain-dino ez du gertatutakoa eta jasanda-koa ahaztu. Horregatik, Ahaztuak1936-1977 alkarteak urriaren 28anarrastiko 07:00etarako zine-forumaantolatu du Josu Murueta kultur are-toan, eta hilaren 29an “Memoriaegin, justizia egin” hitzaldia eskaini-ko dute udaletxe azpiko lokalean.Bestalde, urriaren 31n eguerdiko13:00etan, ekitaldia egingo duteJosu Murueta plazan, LAB sindika-tuaren lankidetzagaz. m

UK47

[erandiokogertakizunak]

[nire bazter kuttuna]

UK adizkariko lagunek Getxoko bazterkuttunen bat aukeratzeko eskatu zi-datenean, berehala etorri zitzaidan bu-rura bazter eder eta ikusgarri hau: USA-TEGI. “Aitu, gixona! ondo estutu eixupolborea alperrik galdu ez daitten. Sue,Jainkoarren!!” Horrelako aginduak etagogorragoak entzungo ziren gaur egun-go Usategin XVII. mendean. Izan ere,garai hartan, kanoi bateria zegoen ber-tan, Bilboko sarbidea defendatzeko. Le-ku honek, beraz, balio estrategikoa zuensasoi hartako itsasaldea zaintzeko, etaINDARRAREN ARRAZOIA zela eta,bandera bidezko komunikazio sistemazgain, kanoiak ere ezarri zituzten bertan.

Baina, ARRAZOIAREN INDARRAberriro nagusitu zenean, parke bihurtuzuten. Eta izanak bere isla utzi du izene-an. Sutegi ote?

Zeinek ez du bere azalean inguruhartako haizea sentitu udazken edo ne-guko arratsalde edo gau batean? Bada,horixe, lagunok, haizete horietako batekbertako izenaren letrak lekuz aldatu, etahasieran SUtegia izan zitekeena, UStegiabilakatuko zen. Eta errazago ahoska-tzeko, A bat sartuko zuen tartean: USA-tegia. Lagun batek dioen moduan, “sasietimologia”, baina tira!

Algortan badira hainbat leku Usate-giren pareko ezaugarriak dituztenak,

“Zeinek ez du bere azalean inguru hartako haizea sentitu udazken edo neguko arratsalde edo gau batean?”

baina niretzat txoko honek xarma bereziadu: patxada, atsedena, haize ernagarria,bero erregarria, goitiko ikuspegi ederra...,eta eztitan dauden “usapalentzat” hitzgoxoak elkarri esateko leku aparta. Bazterhonetan iraganak bide ematen dio oraina-ri: garai bateko gerra gertaerek, zorionez,aspaldi eman zioten lekukoa gaur egungopatxadari; kanoikadak eragindako urduri-tasunaren gainetik atsedena nagusi dabertan; eta joan den mendeko Ezkerraldenarriatuaren ordez, mende honetakoEzkerralde berritua dugu ikusgai.

Eta holan bazan, ez bazan, sar naza-tela kalabazan eta ager nadila Usategikoplazan. Ondo izan. m

Edorta España > Usategi

“Bazter honetan iraganak bide ematendio orainari”

48UK

Toponimoa > Usategi parkea

Usategi (parkea):

Leku honek hiru izen izan ditu: gaur egun berreskuratu dugun Usategi zaharra, San Inazioko bateria eta Banderas. Inguru hau Getxokoherriarena zen eta San Nikolas eguneko erromeriak egiteko erabiltzen zen, gerrak zirela-eta gotorlekua jarri zuten arte. Hemendik ban-deren bitartez Bilbo gainean dagoen Elorriaga mendian zegoen gotorlekuari mezuak bidaltzen zitzaizkion, hori dela eta Banderas deituizan zitzaion, aipatutako Elorriaga bezalaxe. Usategiko gotorlekua 1641 inguruan eraiki zuten, baina 1684an konponketa lanak eginbehar izan zituzten. Gerrarik ez zegoenean kanoi biak San Nikolas elizako arkupeetan gordetzen zituzten. 1759an bateria konpondu etaSan Inazio izena eman zioten. Azkenean gerra ministeritzaren eskuetara pasa zen, eta tira-bira askoren ostean, Getxoko herriak berres-kuratu zuen eta parke egin.

Getxoko leku izenak liburutik ateratako informazioa

[norajoan]

Boga JatetxeaAurpegi barria, eskaintza zabala

Ez da barria, baina aurpegi barriagazaurkeztu zitzaigun Algortako bihotzeandagoen Boga Jatetxea abuztuan. Mon-tero-Lopez sendia arduratu da jatetxeaaurrera ateratzeaz azken urteotan; herri-an ezagunak dira, aurretik Tellagorri,Villabotas eta Jolas-aurre jatetxeetanibili direlako. Uda hasieran BasagoitiEtorbideko etxea zaharberritzea erabakizuten: “Eraikin zaharra da, 1840. urte-koa gutxi gorabehera. Historia handiadu; hemen sortu ziren Getxo Arraun etaFutbol taldeak eta Bizkaiko lehenengogozo-denda ere bertan egon zen”.

Kafea hartzeko zein afaltzeko lekuadago Bogan; tabernaz gainera, terrazahandia eta jangela bi ditu: “Jangelan 60pertsona sartu daitezke eta terrazan beste60”. Eguneko menua, menu berezia,karta eta anoak dituzte aukeran; baita

pintxoak ere: “Txuletoia, bakailaoa pil-pilean, txipiroiak plantxan... euskalsukaldaritza tradizionala egiten dugu,nahiz eta batzuetan ukitu berezia eman”.Martitzenak izan ezik, goizetik gaueradago zabalik, bazkari zein afaritarako.Aldez aurretik eskatuz gero, enpresabazkariak zein ospakizun bereziak egite-ko aukera eskaintzen dute.

Pozik daude orain arte jendeakegindako harrera onagaz: “Herriannahiko ezagunak gara beste jatetxe ba-tzuk izan ditugulako eta horrek eraginadauka”. Krisi madarikatuagatik galdetudiegunean, ez dira gehiegi kexatu: “Zer-txobait nabaritu dugu, baina ez gehiegi.Barria denez, jendeak probatzeko gogoakditu eta ez zaigu lagunik falta”.m

Basagoiti Etorbidea 63, ALGORTATf. 94 491 57 94

Alvaro Montero eta Eder Montero anaiak, Bogan

UK49

UK51

[komikia][horoskopoa]

50UK

URAt

OTSOAt

ADARRAt

EGUZKIAt

HOSTOAt

AITZURRAt

GARIAt

LASTOAt

IRATZEAt

NEGUAt

HAZIAt

METAt

(A(Abenduak 21 urbenduak 21 urtarrilak 19)tarrilak 19)Uda irailean joan zen eta hala ereoraindino txankletakaz ibiltzen zarakaletik. Ondo dago uda apur batluzatzea, baina gutxika laneanhasteko garaia heldu da. Animo,gura baduzu txankletak jantzi, bainagutxienez galtzerdiak kendu!

(A(Abuztuak 18 irailak 16)buztuak 18 irailak 16)Motxila hartu eta mundua zeharkatzekogogoa duzu. Baina seguru oraindinoEuskal Herriko bazter guztiak ezagutzenez dituzula. Asteburu hau egokia izandaiteke!

(M(Marartxtxoak 21 apirilak 19)oak 21 apirilak 19)A, B eta C gripeak harrapatukodituzu, eta etxean sartuta egonbeharko zara, Salvame eta horrelakoprogramak ikusten. Sukarrak goraegingo dizu, baina txutxu-mutxuguztiak ikasiko dituzu!

(E(Ekainak 19 uztailak 18)kainak 19 uztailak 18)Lan eta lan zabiltza egun osoan,koadrila eta etxekoak ikusi barik.Asteburu honetan gutxienez atsedenhartu eta saiatu gozatzen: bazkariaantolatu, mendira joan, poteoanurten...

(O(Otsailak 19 martsailak 19 martxtxoak 20)oak 20)Astelehena biharamun, ezinezlehertzear nago... asteburu guztietanparranda botatzen duzu! Zure ajeakgero eta luzeagoak dira, bainabarikurako pasatzen zaizu. Gutxienezlagunak gonbidatu!

(U(Uztailak 19 abuztuak 17)ztailak 19 abuztuak 17)Zuen begiradak gurutzatzen direneanurduri jartzen zara. Noiz aitortu behardiozu benetan sentitzen duzuna? Laritxaronez gero, aukera galduko duzueta gero damutuko zaizu.

(A(Azarzaroak 16 abenduak 20)oak 16 abenduak 20)Gaizki-ulertu batek min handia egingodizu, eta mundua lurrera eroriko zaizu.Lasai, arazoari buruz berba egin ostean, zureerrakuntzaz jabetuko zara eta dana bereonera itzuliko da.

(U(Urriak 17 azarrriak 17 azaroak 15)oak 15)Zure urtebetzea ospatzeko lagunek jaisorpresa antolatuko dizute. Senideak,aspaldiko lagunak.. danak egongo dirazure zain! Baina ez esan hemen sekretuakontatu dizugula e!

(I(Irailak 17 urriak 16)railak 17 urriak 16)Egunak aspergarriak eta luzeak egitenzaizkizu. Zergatik ez duzu ikastarobatean izena emoten? Lotsak alde baterautzi eta hasi eguneko 24 orduei etekinaateratzen.

(A(Apirilak 20 maiatzak 19)pirilak 20 maiatzak 19)Bizitza amestu beharrean, ametsakbizi behar direla esaten duzu askotan,baina gero ez duzu sekula esaldihorrek dioena betetzen. Aukera barriaizango duzu aste honetan, beraz ezdesaprobetxatu!

(U(Urrtarrilak 20 otsailak 18)tarrilak 20 otsailak 18)Beti dituzu lagunak atzetik gomendioeske, senide guztien arazoak entzutendituzu... baina zuk noizbait kontatzenduzu sentitzen duzuna? Barruan danagordetzea ez da batere ona, azkeneaneztanda egingo duelako.

(M(Maiatzak 20 ekainak 18)aiatzak 20 ekainak 18)Atzerrian egon den lagun bat etorrikoda bueltan, eta beragaz geldituko zarabere bidaiaren nondik-norakoak kontadiezazkizun. Arraro sentituko da;beraz, bere alboan egon eta zaindu!

denborapasa LUMA aldizkariaren eskutik

HITZ GURUTZATUAK Ezker eskuma

Goitik behera1. Eskuarteak, baliabideak. 2. Umea,amaren sabelean dagoen bitartean.Gaixo. 3. Sufrearen ikur kimikoa.Longidako auzoa. Ozeano Barekoirla. 4. Gas multzo. Ausartasunez. 5.Areago. Kisuak, klerak. 6. Urtearenbosgarren hilabete, maiatz. Ate, hitzelkartzeetan. 7. Amuzki, beita, arrai-nak atzemateko xedean amuanipintzen den zera. Oinarrizko edari.8. Biloa. Eguneroko jaki. Bokala.9. Helduak euskalduntzeko eta alfa-betatzeko erakundea. Zigoitiakoauzoa. 10. Kaiolan sartuak.

Soluzioa

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1. Euskararen dialektoak. 2. Samarioaren ikur kimikoa. Eramailea. 3. Suaridariona. Okela edo haragi erre. 4. Ukapena, ezeztapena. Emakume izena.Oxigenoaren ikur kimikoa. 5. Kisua, karea. Aluminioaren ikur kimikoa. 6.Bokal errepikatua. Jauzika. 7. Bat, zenbaki erromatarren arabera. Su.Nafarroa Garaiko iparraldean bizi den jatorri ezezaguneko arraza batekokide. 8. Nirea. Erromatzuako etxaldea. 9. Miatu. Herri hizkeran, eta. 10.Kimikari buruzko ikerketak esperimentuak edo saioak egiten dituztenak.

EUSKALKIAKSMER OALEAKEAERREKIUKOAANAOGISUKIAALAASALTOKAIGARAGOTNEUREAISUARAKATUTAKIMIKARIAK

52UK

Kutsaduragazlotutako zein herritakogertakariak ekarriditugu gogora alehonetan?

> Aurrekoaren erantzuna: Frantzia

> Irabazlea: Eneko Gisasola*

*deitu telefonoz: 94 491 13 37

Zer ikusi dezakegukabletik eskegita alehonetako 5. orrialdean?• Gona• Zapatilak• Gerrikoa

> Aurrekoaren erantzuna: Erdi Aroa

> Irabazlea: Ana Garcia*

*deitu telefonoz: 94 491 13 37

ez hain gaztetxoak < bilatu eta irabazi > gaztetxoak

astekariaren hiru hilabetekoharpidetza doan

Bidali erantzuna eta zure izen-deiturak uk@aldizkaria.biz helbide elektronikora edo 94 491 13 37 telefonora deitu

SARIA

jolasak eta jokuak

SARIA

UK53

[flashback]

SAN AGUSTIN IKASTETXEKO FUTBOL TALDEA, 1955Areetako ikastetxe hau Uribe Kostako gizonezkoentzako bakarra zen, pribatua. Ez zegoen beste ikastetxerik, ez pribaturik(Gazteluetakoa egin arte) ez publikorik (Getxo I 1968koa da). Antza denez, irakasle batzuk "egurra" banatzen oso trebeakziren. Apaiz bat ere pedagogia horren aldekoa zen; behin mutiko batek esan zion: "Barriro jotzen banauzu, neuk ere jokozaitut". Kontuan izanda apaizen boterea garai hartan, pentsa nola egongo zen mutiko hura honela aurre egiteko, nori eta apaizbati. Hamahiru edo hamalau urte bitartekoak dituzu argazkikoak eta Indautxuko Jesuiten ikastetxean daude, eskola artekopartida jokatzeko prest.

Zutunik: Alberdi, Teodoro Iturralde (GB), Rafa Etxebarria, Manchon, Adolfo Bolibar, Juantxu Larrazabal, Javier Losada (GB), Eguskiza, Maisner,Joserra Zabala (atezaina).

Makurtuta: Zabala "Kake", Maisner, Maisner, Gabriel Arroyo, Pedro Alvaro, Bernar, Arrizabalaga.

Bittor Egurrola

54UK

[aitormenak]

“Postreak baino ez dituen jatetxea sortzea proposatuko nuke”

LABURREAN— Ustekabean etorri zitzaion Borja Perezi ospea. Natxo del Agua eta Ruben Ontiverosen zuzendari-tzapean, 2005ean jaio zen Que vida mas triste umore telesaila. Lehenengo hiru urteetan interneten bidez bakarrikikusteko aukera bazegoen ere, iaz La Sextara saltoa emon zuten, arrakasta handiz gainera. Borjak izen bereko pro-tagonistaren papera egiten du: garabi bategaz behar egiten duen gazte basauriarra, gurasoen etxetik joateko bate-re asmorik ez duena eta freaky samarra orokorrean. QVMT-ren joan etorriak ikusteko, astelehenetik barikura17:25ean La Sexta baino ez duzu jarri behar. Seguraski batek baino gehiagok bere burua identifikatua ikusiko duBasauriko mutil hauekaz!

BORJA PEREZ > aktorea

Testua: Julen Nafarrate

Defini ezazu zeure burua berba bitan.Hiper aktiboa.

Zein filmetan egingo zenuke protagonistaren papera?Megan Fox aktoreak lan egiten duen edozein filmetan.

Orain zarena izango ez bazina zertan gura zenuke jardun? Zergatik?Okindegi bateko labean behar egingo nuke. Oso interesgarria iruditzenzait ogia, pastelak, tartak... egitea.

Zure haurtzaroko oroitzapen bat?

Nire amari arrautza frijitu bi sukaldatzeko eskatzen nionean. Ez zueninoiz egin.

Badaukazu ohitura txarren bat?Altxatu bezain laster musika oso altu jartzea, dutxa hartu eta gosaltzendudan bitartean. Imajinatzen dut auzokideek ohitura txarra dela esangodutela.

Aitor dezakezun bizio bat.Janari gozoak. Jatetxeetatik gehien gustatzen zaidana postreak dira. Aregehiago, postreak baino ez dituen jatetxea sortzea proposatuko nuke.

Barriz egingo zenukeen bidaiarik badago?Brujasera, oso leku ederra delako.

Zer hutsegite ez duzu sekula barkatzen?Ia dana barkatzen dut, baina ez dut sekula ezer ahazten.

Eguna ala gaua?Eguna.

Zein da zure ametsetako bat?Japonian denboraldi luze bat bizitzea.

Euskal Herriko zure txoko kuttuna? Zergatik?Urduña, oso lasaia delako eta paisaia ederrak dituelako. m

[publierreportajea]

Borja Aranberri > Armintzako Arresi Hotela

“Q agiriak gure lana erraztu eta bezeroenganakozerbitzua hobetzea ekarri du”Euskal Autonomia Erkidegoko 267establezimenduk lortu dute dagoenekoturismo Q kalitate egiaztagiria. 2000urtean jaio zen Arresi Hotela ere,Armintzako bista ederra izateaz gain,kalitatezko zerbitzua eskaintzeaz harroegon daiteke.

—Turismo Q kalitate ziurtagaria eskura-tzea lortu zuen Arresi Hotelak. Zergatikerabaki zenuten horrelako sistema batmartxan jartzea?—Gure helburua bezeroearenganako zerbi-tzua hobetzea izan da beti. Turismoagaz lotu-ta dauden kalitatezko sistemak martxanjarriz argi utzi gura genuen hori zela gureinteres nagusia: bezeroari zerbitzu onaeskaintzea. —Kalitate sistema egiaztatua edukitzeak,zer nolako abantailak ekarri dizkio zurenegozioari? —Hasteko, ziurtagiri hau edukitzeak gurelana kontrolpean izango dugula bermatzendigu. Egunerokotasun finkoa jarraitzerabehartzen gaitu eta horrek, azkenean, gurelana errazten du. Barne-mailan, esaterako,antolakuntza hobea dugula nabarmendubehar dugu, gure egitekoen kontrol zuhurraeroaten dugulako. Gainera, sistema honegazziur egon gaitezke gure lana ondo egindaegongo dela, ez dugula ezer ahazten.—Eta hobekuntza horiek azkenean beze-roak non igartzen ditu?—Kalitate ziurtagaria edukitzeko beharrez-koa da jarraibide bat edukitzea. Adibidez, sis-temak ondo zehazten digu bezeroak zer nola-ko informazioa jaso behar duen, zer denhotelak euren eskura jarri behar duena.Q kalitate ziurtagiria duen hotel batera doanbezeroak, argi izango du jaso beharreko

informazioa jasoko duela. Bezeroak kalita-tezko zerbitzua jasoko duen bermea izangodu beti. —Turismoaren arloan behar egitenduten gainontzeko enpresari eta eragileeikalitate-sistema egiaztatua abian jartzeagomendatuko zenieke? Zergatik?—Bai, zalantza barik, gure negozioa hobetokuadeatzen laguntzen digulako. Negozio txi-kiak izan arren (gure hotelak ere oso langilegutxi ditu), bakoitzaren ahalmenaren arabe-ra kalitate sistema bat abiatzea gomendatukonieke. Adibidez, negozioan arazo bat sortzendenean, ikuspuntu bakarretik aurre eginbeharrean beste ikuspuntu batzuk bilatzenlaguntzen digu, eta hori oso aberasgarria da.

—Eta zeintzuk dira, zure ustez, kalitatesistema honek izan dituen ezaugarririkgarrantzitsu eta baliogarrienak?—Batez ere mantenimenduaren kontrolaeroaten laguntzen digula azpimarratukonuke. Gure lana antolatuagoa egiten dugu,eskema finkoa jarraitzen dugulako. Azkenfinean, beharra lasaitasunez egiten dugu,ezbeharrei aurre egiteko erraztasun handia-goak ditugulako. Arazoak etorri arte itxaronbeharrean aurreikusi egiten ditugu. Ho-rrelako plangintzak azkenean negozioarenlehiakortasunean eragin zuzena du, etahorrek azkenean lortzen du bezeroei kalita-tezko zerbitzua eskaintzea. m

Borja Aranberri bere gurasoakaz, Arresi Hotelean

“Lasaiago egiten dugugure beharra,

ezbeharrak aurreikustenditugulako eta horrek

lehiakortasuneaneragina duelako”

Eusko Jaularitzak, Basquetour,Turismoko euskal agentziagaz batera,enpresarien esku jartzen ditu beharrezkodiren baliabide eta laguntzak bereerakundeak lehiakorragoak izateko:

• Jardun Onen Programa: Honen helburuaenpresarien “profesionalizazioa” hobetzeada eta norakoaren kontzientzia sortzea.Euskadin 267 establezimenduk lortu dudagoeneko kalitate turistikoagazkonpromisoaren egiaztagiria.

• Q Kalitate Turistikoaren Programa:Bezeroen gogobetetzea bermatzen duenprograma. Euskadin 267 establezimenduklortu du dagoeneko Kalitate turistikoarenQ egiaztagiria.

• EFQM Bikaintasun Ereduaren Programa:Progama honek erakundeei proposatzendie kalitateagaz bikaintasun maila igotzea.Euskadin 17 establezimenduk parte hartzendu honetan.

Jar ezazukalitate turistikoaren

Q ziurtagiriazure establezimenduan!

94 607 75 8694 404 74 70

www.turismoa.euskadi.netwww.euskalit.net