20071121programas Diversificacion Curricular Eusk

12340 2007.eko azaroaren 21a, asteazkena Nafarroako A.O.−145. zenbakia

1.1.3. Foru Aginduak

169/2007 FORU AGINDUA, urriaren 23koa, Hezkuntza kontseilariakemana, Nafarroako Foru Komunitatean Derrigorrezko BigarrenHezkuntzako curriculum aniztasuneko programak arautzen di-tuena.

Dibertsitate, Kultura-aniztasun eta Immigraziorako Zerbitzuko zu-zendariak adostasun txostena aurkeztu du Derrigorrezko Bigarren Hez-kuntzako curriculum aniztasuneko programak arautzeko neurriak onetsdaitezen, Nafarroako Foru Komunitatean aniztasunari erantzuteko hartubeharreko neurrien barnean, Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko2/2006 Lege Organikoak sortutako esparruan.

Geroz eta askotarikoagoa eta dinamikoagoa den gizarte honetanazken hamarkadan gertatu diren aldaketak hezkuntza sisteman ager-tzen eta islatzen dira. Aniztasunari erantzun beharra hezkuntzako etapaguztietara eta ikasle guztiengana iristen da. Ikasle guztiei hezkuntzaarloko erantzun egokia emateak eskatzen du, normalizazioaren etabarne hartzearen printzipioetatik abiatuta, ikasleen ohiko hezkuntza etaaniztasunari eman beharreko erantzuna bateratzea. Funtsezko printzi-pioa da hau eta oinarrizko hezkuntza gidatu behar du, ikasle guztieiberen ezaugarri eta beharren araberako hezkuntza emateko eta derri-gorrezko hezkuntzarako finkatu diren oinarrizko gaitasunak lortzen la-guntzeko.

Nafarroa erkidego aitzindaria da Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzananiztasunari erantzuteko ezarri diren neurrietan: taldekatze malguak,errefortzua, Berariazko Curriculumeko Unitateak, Curriculum Egoki-tuaren Unitateak, Curriculum Aniztasuna, Lanbide Hastapeneko Pro-gramak eta Lanbide Hastapen Bereziko Programak. Horiek guztiakegokitu egin behar dira orain, Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko2/2006 Lege Organikoan ezarritakoaren arabera.

Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoa argi-taratu baita, beharrezkoa da programa horiek hezkuntzako antolamenduberrira eta Nafarroako Foru Komunitateko garapenera egokitzea. Derri-gorrezko Bigarren Hezkuntzako irakaskuntzarako curriculuma ezartzenduen martxoaren 19ko 25/2007 Foru Dekretuaren 14. artikuluak ze-hazten ditu curriculum aniztasuneko programak. Programa horien xedeatitulua lortu ahal izatea da eta etapako hirugarren kurtsotik hasita ezar-tzen dira; curriculumeko edukien, jarduera praktikoen eta arloen anto-lamendu orokorra ez bezalako antolamendua behar duten ikasleei zu-zenduta daude.

Hezkuntza Departamentuaren zeregina da programa horien curri-culuma ezartzeaz gainera, ikasleek horietan sartzeko bete behar di-tuzten baldintzak ere ezartzea, bai eta ebaluaziorako, kurtsoz igaro-tzeko eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako Graduatu Titulua esku-ratzeko prozedura eta irizpideak ere. Hala ere, ikastetxeek, beren au-tonomiaz baliaturik, programa horiek beren beharretara egokituko di-tuzte eta behar besteko malgutasuna izanen dute esleitzen zaizkienbaliabide arruntak eta berariazkoak kudeatzeko.

Foru agindu honek Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako curriculumaniztasuneko programak antolatzea du helburu, Nafarroako Foru Ko-munitatean aniztasunari erantzuteko neurrien esparruan, Hezkuntzariburuzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoaren 26. eta 27. artiku-luak bete eta garatuz.

Horrenbestez, eta Nafarroako Gobernuari eta lehendakariari bu-ruzko abenduaren 3ko 14/2004 Foru Legeko 41. artikuluko 1. idatz-za-tiko g) letran ematen zaizkidan ahalmenak erabiliz,

Nafarroako A.O.−145. zenbakia 2007.eko azaroaren 21a, asteazkena 12341

AGINDU DUT:1. artikulua. Helburua eta aplikazio eremua.1. Foru agindu honen helburua Derrigorrezko Bigarren Hezkun-

tzako (DBH) curriculum aniztasuneko programak arautu eta antolatzeada.

2. Nafarroako Foru Komunitateko ikastetxe publikoetan eta itun-duetan aplikatuko da foru agindu hau.

2. artikulua. Curriculum aniztasuneko programen definizioa.1. Curriculum aniztasuneko programak ikastetxeek aniztasunari

erantzuteko ezartzen ahal dituzten neurriak dira, malgutasunez ezarriere, ikasleen beharren arabera eta esleitutako baliabideak kudeatzekoautonomia erabiliz, DBHko hirugarren eta laugarren kurtsoetan. Gauregun kurtso horietan aniztasunari erantzuteko dauden antolaketa neurribatzuk ordeztuko dira programa hauen bidez.

2. Curriculum aniztasuneko programak zuzenduta daude dagokionebaluazioa egin ondoren ikasketaren aurrean jarrera positiboa dutenikasleei, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako Graduatu Titulua lortzekozailtasun pedagogikoak berresten badira eta ohikoa ez den curriculumantolaketa baten bidez titulu hori lortzeko aukera izan badezakete.

3. Curriculum aniztasuneko programek berariazko metodologiaizanen dute, curriculumeko edukien, jarduera praktikoen eta arloen an-tolaketa orokorra ez bezalako antolaketaren bidez, horrela etapakohelburuak eta oinarrizko gaitasunak lortzeko eta, beraz, DerrigorrekoBigarren Hezkuntzako Graduatu titulua ere lortzeko.

3. artikulua. Programan sartzeko baldintzak.1. DBHko hirugarren kurtsoko curriculum aniztasuneko programa

batean sartu ahalko dira aipatutako profila duten eta baldintza haueta-koren bat betetzen duten ikasleak:

1.1. DBHko bigarren kurtsoa egin izana, DBHko hirugarrenera pa-satzeko baldintzak ez betetzea eta etapan dagoeneko kurtsoren baterrepikatu izana.

1.2. DBHko hirugarren kurtsoa lehen aldiz egin izana, etapanerrepikatu ez izana eta DBHko laugarrenera pasatzeko baldintzak ezbetetzea.

2. DBHko laugarren kurtsoko curriculum aniztasuneko programabatean sartu ahalko dira aipatutako profila duten eta baldintza haueta-koren bat betetzen duten ikasleak:

2.1. DBHko hirugarren kurtsoa egin izana, etapan kurtsoren baterrepikatu izana eta DBHko laugarrenera pasatzeko baldintzak ez be-tetzea.

2.2. DBHko laugarren kurtsoa egin izana eta Derrigorrezko Biga-rren Hezkuntzako Graduatu Titulua lortzeko baldintzak ez betetzea.

3. Edozein modutan ere, ikasle bat curriculum aniztasuneko pro-grama batean sartuko da ikasleak eta bere familiak diotena entzun on-doren, eta ezinbestekoa izanen da ebaluazio akademikoa eta psikope-dagogikoa egitea eta Hezkuntza Departamentuak esku hartzea.

4. artikulua. Programan sartzeko prozedura.1. Programan sartzeko prozedura hau da:a) Ebaluazio akademikoa: azken hiruhilekoan, curriculum anizta-

suneko programan sartu aurreko kurtsoko azken ebaluaziora arte, ira-kasle taldeak, tutoreak koordinaturik, ikaslea programa horretan sar-tzeko proposamena egitea erabakiko du. Erabaki hori, foru aginduhonen I. eranskineko ereduaren arabera, ikastetxeko zuzendariari igo-rriko zaio.

Neurri hori izanen da Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako GraduatuTitulua lortu ahal izateko ezarri daitezkeen neurrien arteko egokiena.

b) Ebaluazio psikopedagogikoa: ikastetxeko zuzendariak beha-rrezkoa den ebaluazio psikopedagogikoa eskatuko dio orientatzaileari,eta ikaslearekin eginen elkarrizketa sartuko da horretan. Ebaluazio ho-rren txostena foru agindu honen II. eranskinean ezarritako ereduarenarabera formalizatuko da.

c) Familiei informazioa ematea: zuzendariak ebaluazioko bi txos-tenak aztertu eta gero, zuzendaritza taldeko kide bat, tutorearekin ba-tera, ikaslearen gurasoekin edo legezko tutoreekin bilduko da, ikasleacurriculum aniztasuneko programan sartzea komeni dela azaltzeko.Gurasoek edo legezko tutoreek, bilera bukatutakoan, idazki bat sinatukodute, III. eranskineko ereduaren araberakoa, eta aurkeztutako propo-samenaren jakitun direla adieraziko dute hala. Idazki horretan neurrihonen inguruko alegazioak egin ahalko dituzte.

d) Hezkuntza Departamentuaren esku-hartzea: zuzendariak pro-posamena (IV. eranskineko ereduaren araberakoa) igorriko dio ikaste-txeko ikuskatzaileari eta, hala, aztertu ondoren, onartzen den ala ez ja-kinaraziko zaio ikastetxeari.

2. Prozedura behar den epean bukatuko da, ikaslea ikasturtearenhasieran sartu ahal dadin programan.

3. Ikasle bat curriculum aniztasuneko programan sartzeak ezdakar berarekin hizkuntza eredua edo ikastetxea aldatzea. Hala ere,

aldaketa horietakoren bat ezinbestekoa bada, horretarako orokorreanezarrita dauden prozedurak aplikatuko dira.

5. artikulua. Programaren antolaketa.

1. Curriculum aniztasuneko programak honela antolatuta daude:bi esparru, Hizkuntza eta gizartea eta Zientzia eta matematika, etaProiektuak. Gainera, ikasleek beste arlo hauek ere izanen dituzte:Atzerriko hizkuntza, Gorputz hezkuntza, Herritartasunerako eta GizaEskubideetarako Hezkuntza eta Hezkuntza etiko-zibikoa. Irakasgai ho-riek, ikastetxeak antolaketarako duen autonomiaren barnean, ahal delatalde arrunt batean eginen dituzte.

2. Hizkuntzaren eta gizartearen esparruak Gaztelania eta literaturairakasgaiaren eta, hala denean, Euskara eta literaturaren curriculumekooinarrizko alderdiak izanen ditu erreferente gisa, bai eta Gizarte Zien-tziak, geografia eta historia irakasgaiaren curriculumekoak ere. Hiz-kuntza eta Gizartearen esparruko orduetan A ereduko ikasleek berariazerabiltzen duten zatia euskarazko curriculumeko edukiak emateko mo-duan programatu beharko da. Ordu tarte horretan, G ereduko ikasleekcurriculumeko eduki berberak landuko dituzte baina gaztelaniaz.

3. Matematikako eta Natur Zientzietako oinarrizko alderdiak izanendira Zientziaren eta matematikaren esparruko erreferenteak.

4. Proiektu bakoitzaren erreferenteak hari lotuta dagoen irakas-gaiaren curriculumeko oinarrizko alderdiak izanen dira. Laugarren kurt-soko curriculum aniztasuneko programen kasuan, proiektuetako bateanTeknologiako curriculumeko oinarrizko alderdiak sartuko dira.

5. Atzerriko hizkuntza, Gorputz hezkuntza, Hezkuntza etiko-zibikoaeta Herritartasunerako eta Giza Eskubideetarako Hezkuntza irakas-gaien erreferenteak Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan dagozkien cu-rriculumak izanen dira, talde arrunt batean eginez gero.

6. Gainera, curriculum aniztasuneko programetan erlijioko irakas-kuntza ere sartuko da, Nafarroako Foru Komunitatean DerrigorrezkoBigarren Hezkuntzako irakaskuntzarako curriculuma ezartzen duenmartxoaren 19ko 25/2007 Foru Dekretuko bigarren xedapen gehigarrianezarritakoarekin bat.

7. V. eranskinean esparru, proiektu eta curriculumeko irakasgaibakoitzeko asteko orduak azaltzen dira, hizkuntza ereduaren arabera.

8. VI. eranskinean, berriz, Derrigorrezko Bigarren HezkuntzakoGraduatu Titulua lortzera bideratutako curriculum aniztasuneko progra-maren curriculuma ageri da.

6. artikulua. Tutoretza.

Tutoretzak eta ikaslea orientatzeak lehentasunezko tokia dute pro-grama hauen garapenean. Taldeko tutoretza saio bat eginen da astero;horrekin batera, irakasle tutoreak banakako tutoretza saioak programa-tuko ditu ikasle bakoitzarekin, eta maiz samar harremanak izanen ditugurasoekin edo legezko ordezkariekin. Programa horietan eskolaematen duten esparruko irakasleek parte hartuko dute ikasle horien tu-tore lanean.

7. artikulua. Metodologia.

Bai esparruak bai Proiektuak curriculumeko edukiak biltzen dituenkontestu funtzional baten gisara hartzen dira, metodologiaren aldetik.Curriculumeko edukiak modu praktiko eta motibatzailean azaltzenzaizkie programa hauetako ikasleei, horrela DBHko oinarrizko gaita-sunak eta helburuak berengana ditzaten.

8. artikulua. Ebaluazioa eta Titulazioa.

1. Ikasleen ebaluazioaren funtsezko erreferente Derrigorrezko Bi-garren Hezkuntzako oinarrizko gaitasunak eta helburuak izanen dira,bai eta programako berariazko ebaluazio irizpideak ere, eta NafarroakoForu Komunitatean Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza egiten ari direnikasleen ebaluazioari, mailaz igotzeari eta titulazioari buruzko araudiindardunean ezarritakoari jarraikiz gauzatuko da.

2. Curriculum aniztasuneko programak egiten dituzten ikasleekDerrigorrezko Bigarren Hezkuntzako Graduatu Titulua eskuratuko dutebaldin eta programa osatzen duten esparru, proiektu eta irakasgai guz-tiak gainditzen badituzte. Halaber, zilegi izanen da titulu hori lortzeabaldin eta bi esparruak eta proiektuak gainditu arren ebaluazio nega-tiboa badute irakasgai batean edo bitan eta, salbuespenez, hirutan,betiere irakasle taldeak uste badu ikasleak etapako oinarrizko gaita-sunak eta helburuak lortu dituela.

3. Curriculum aniztasuneko programa bukatutakoan ikaslerenbatek ez baditu betetzen Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako GraduatuTitulua lortzeko baldintzak eta oraindik ere ez baditu kurtsoak bi aldizerrepikatu etapan, aukera izanen du programan beste kurtso bat egi-teko, baina kontuan izanda programa bukatzerako gehienez ere heme-retzi urte izan daitezkeela, errepikatzen duen kurtsoa bukatzen duenurtean beteak.

9. artikulua. Irakasleak.

1. Gizartearen eta hizkuntzaren eta Zientziaren eta teknikaren es-parruetako irakasleak dituzten ikastetxe publikoetan, irakasle horiekemanen dituzte, hurrenez hurren, Hizkuntzaren eta gizartearen eta


Zientziaren eta matematikaren esparruak, foru agindu honetan arautzendiren curriculum aniztasuneko programen barnean.

2. Gizartearen eta hizkuntzaren esparruko irakaslerik ez dutenikastetxeetan, ikastetxeko zuzendariak esparru hori Gaztelania eta Li-teraturaren departamentuari esleituko dio eta, hala denean, Euskara etaLiteraturaren departamentuari, edo Geografia eta Historiaren departa-mentuari. Dena dela, antolaketa dela-eta departamentu horiei atxikitzenez bazaie, ikastetxeko zuzendariak zilegi izanen du esparru hori Filo-sofiako, Grekoko, Latineko edo atzerriko hizkuntzetako departamentueiatxikitzea.

Hizkuntza eta Gizartearen esparruko orduetan A ereduko ikasleei(G/A ikastetxeetakoei) euskarazko curriculumeko edukiak emateko era-biltzen den denbora Euskara eta Literaturako departamentuak hartukodu bere gain.

3. Zientziaren eta teknikaren esparruko irakaslerik ez dagoenikastetxeetan, ikastetxeko zuzendariak Natur Zientzien, Fisika eta Kimi-karen edo Matematikaren departamentuei esleituko die Zientzia etamatematikaren esparrua.

4. Proiektuak Bigarren Hezkuntzako irakasleen kidegoko irakas-leek eman beharko dituzte. Proiektuei dagozkien eskola orduak, bera-riaz Teknologiei dagozkienak salbu, zuzendariak esleituko dizkie curri-culum aniztasuneko programen koherentzia pedagogiko handiena ber-matzen duten departamentuei.

5. Teknologietako edukiak Teknologia departamentuko irakasleekemanen dituzte.

6. Curriculum aniztasuneko programan irakasten duten irakasleekkoordinatuta egin beharko dituzte programazio didaktikoak programakarrakasta izan dezan, bereziki, esparru batean irakasle bat baino ge-hiago aritzen denean. Programazio didaktiko horiek Orientazio Depar-tamentuaren programazioan sartuko dira. Era berean, indarra duen le-gediak irakasleen lanaldian eta ordutegietan ezartzen dituen orduakerabiliko dituzte beharrezkoak diren koordinazio lanetarako.

7. Curriculum aniztasuneko programaren esparruetako bat ematenduten irakasleetako edozein izendatuko du taldeko tutore zuzendariak.

XEDAPEN GEHIGARRIAK

Lehenbiziko xedapen gehigarria.−Hezkuntza eskaintza ikastetxeitunduetan.

DBH ematen duten ikastetxe itunduek, baldin eta Hezkuntza De-partamentuak 2006-2007 ikasturterako baimena eman badie taldeizaerako antolaketa neurriren bat hartzeko hirugarren edo laugarrenkurtsoan, foru agindu honetan arautzen diren curriculum aniztasunekoprogramak eskaini beharko dituzte.

Gainerako ikastetxe itunduek aukera izanen dute foru agindu ho-netan arautzen diren curriculum aniztasuneko programak eskaintzeko,horrek nahitaez hezkuntza ituna aldatzea ekarri gabe.

Bigarren xedapen gehigarria.−Lanbide Heziketako irakasle tekni-koak.

Lanbide Heziketako irakasle teknikoek, foru agindu honek indarrahartzean behin betiko destinoa badute esparru praktikoko lanpostuetan,egoera horretan jarraitu ahalko dute, LOEa ezartzeko ekainaren 30eko806/2006 Errege Dekretuaren bidez onetsitako egutegiaren arabera.

Hirugarren xedapen gehigarria.−Berandu sartzea.

Hezkuntza sisteman berandu sartu diren ikasleek, foru agindu honen3. artikuluan ezarritako baldintzak betetzen ez badituzte, curriculumaniztasuneko programa bat egin ahalko dute ikastetxeko zuzendariakikuskatzaileari eskaera egin eta Dibertsitate, Kultura-aniztasun eta Im-migraziorako Zerbitzuak baimena eman ondoren.

XEDAPEN IRAGANKORRAK

Lehenbiziko xedapen iragankorra.−Aplikazio egutegia.

Foru agindu honetan arautzen diren curriculum aniztasuneko pro-gramak egutegi honi jarraikiz aplikatuko dira:

IKASTETXE PUBLIKOAK

06/07 IKASTURTEA 07/08 IKASTURTEA 08/09 IKASTURTEA

Antolaketa neurria Antolaketa neurria Antolaketa neurria

3.a C (Egokitua) 3.a C.A. LOE 3.a C.A. LOE4.a C.A. LOE

4.a C (Egokitua) 3.a C.A. LOE 3.a C.A. LOE4.a C (Egokitua) 4.a C.A. LOE

4.a C.A. LOGSE 3.a C.A. LOE 3.a C.A. LOE4.a C.A. LOGSE 4.a C.A. LOE

IKASTETXE ITUNDUAK

Taldeko neurri 06/07 08/09 onartua, aniztasunari 07/08 IKASTURTEA IKASTURTEA IKASTURTEA erantzuteko arloan

3.a Bai 3.a C.A. LOE 3.a C.A. LOE 4.a C.A. LOE

3.a C.A. LOE4.a Bai 4.a (06/07an onartutako 4.a C.A. LOE

neurriarekin jarraitu)

Bigarren xedapen iragankorra.−Programan sartzeko baldintzak.

2006/2007 ikasturtea bukatu arte, curriculum aniztasuneko hiruga-rren kurtsoan edo curriculum aniztasuneko laugarren kurtsoan sartzekokontuan hartuko diren irizpideak Hezkuntza kontseilariak emandako148/2006 Foru Aginduan ezarritakoak izanen dira. Agindu horren bidezDerrigorrezko Bigarren Hezkuntzan diharduten ikasleak ebaluatu,mailaz igo eta haiei titulua emateko era arautzen da.

XEDAPEN INDARGABETZAILEAK

Lehenbiziko xedapen indargabetzailea.−Orain arteko araudia.

Foru agindu honetan arautzen diren curriculum aniztasuneko pro-gramak ezarri ahala, indarrik gabe geratuko da Hezkuntza eta Kulturakontseilariak emandako ekainaren 18ko 225/1998 Foru Aginduan xe-datutakoa.

Bigarren xedapen indargabetzailea.−Arauak indarrik gabe uztea.

Indarrik gabe gelditu dira foru agindu honetan ezarritakoaren kon-trakoak diren maila bereko edo apalagoko arau guztiak.

AZKEN XEDAPENAK

Azken xedapen bakarra.−Indarra hartzea.

Foru agindu honek Nafarroako ALDIZKARI OFIZIALean argitaratu etabiharamunean hartuko du indarra.

Iruñean, 2007ko urriaren 23an.−Hezkuntza kontseilaria, Carlos Pé-rez-Nievas López de Goicoechea.

I. ERANSKINA

Tutorearen laburpen txostena

−Ikaslearen identifikazio datuak

Deiturak: ..................................... Izena: .............................................

Jaioteguna: ........................... Tokia: ..................................................

Familiaren helbidea (herria barne): ....................................................

Telefonoa: ...........................................................................................

Kurtsoa: ............ Taldea: ................ Ikasturtea: .................................

Goian ageri den ikaslearen ikaskuntza prozesuari buruzko behaketasistematikoa egin eta lanak eta berariazko probak baloratu ondorenlortutako informazioa azterturik, irakasle taldeak uste du:

1.−Ikasle horrek zailtasun handiak izanen dituela etapako oinarrizkogaitasunak eta helburuak irakasgaien arabera soilik antolatutako taldearrunt batean lortzeko.

−Erabakiaren oinarri diren zailtasun pedagogikoen deskribapen la-burra.

2.−Ikaslearen interes maila eta motibazioa beharrezkoa dela curri-culum aniztasuneko programa batean etapako oinarrizko gaitasunakgaratu eta helburuak lortzeko eta, beraz, Derrigorrezko Bigarren Hez-kuntzako Graduatu titulua ere eskuratzeko.

−Oharrak.

Horregatik guztiagatik, irakasle taldeak, 200...(e)ko .........aren ......(e)an egindako bilkuran, erabaki du ikasle hau DBHko hirugarren kurt-soko edo DBHko laugarren kurtsoko Curriculum Aniztasuneko programabatean (behar ez dena ezabatu) sar dadila proposatzea, uste baita horidela neurririk egokiena Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako Graduatutitulua lor dezan.

.....................(e)n, 2007ko ................aren ....(e)an.

Tutorea

(Sinatua)


II. ERANSKINA

Ebaluazio psikopedagogikoaren laburpen txostena

A.−Ikaslearen identifikazio datuak.

Deiturak: ..................................... Izena: ............................................



Telefonoa: ...........................................................................................


B.−Erabakia hartzeko arrazoiak

1.−Hezkuntza historialaren laburpena.

2.−Etapen zein jarduera motatan moldatu den hobekien.

3.−Zein jarduera motatan izan duen zailtasun gehien.

4.−Lanean duen autonomia maila eta jarraikitasuna.

5.−Zailtasunei aurre egiteko ahalegina.

6.−Ikasketarako motibazioa eta autoestimu maila.

7.−Gelako giroan eta ikaskideen artean nola egokitzen den.

8.−Etapako oinarrizko gaitasunen garapen maila.

9.−Ikaslea neurriarekin nola identifikatzen den.

10.−Ikasleak eta familiak espero dutena.

C.−Interesa duten beste datu batzuk:

Horiek horrela, aipatu den ikaslea curriculum aniztasuneko progra-metan sartzeko proposamena egiten da.

.....................(e)n, 2007ko ................aren ....(e)an.

Orientatzailea

(Sinatua)

III. ERANSKINA

Familiei informazioa ematea

...................................... jauna/andrea, .................................. kurtsoeta taldeko ....................... ikaslearen legezko ordezkari gisa, jakitungaude ikastetxeak gure semea/alaba Curriculum Aniztasuneko DBHkohirugarren kurtsoko edo DBHko laugarren kurtsoko (behar ez denaezabatu) programa batean eskolatzeko egin duen proposamenaz, cu-rriculum aniztasuneko programak arautzeko Hezkuntza kontseilariakemandako ............... Foru Aginduan ezarritakoaren arabera.

.....................(e)n, 2007ko ................aren ....(e)an.

Legezko ordezkariak O. E. Tutorea

(Sinatua) (Sinatua)

Alegazioak:

IV. ERANSKINA

Hezkuntza Departamentuarentzako txostena

Deiturak: ..................................... Izena: ............................................



Telefonoa: ...........................................................................................


Ikastetxeko zuzendariak, tutoreak eta orientatzaileak, curriculumaniztasuneko programak arautzen dituen foru aginduan ezarritako pro-zedura gauzatu ondoren, aipatu den ikaslea DBHko hirugarren kurtsokoedo DBHko laugarren kurtsoko (behar ez dena ezabatu) programansartzeko proposamena egin dute.

Idazkiarekin batera agiri hauen kopia aurkeztu da:

−Ebaluazio akademikoa.

−Ebaluazio psikopedagogikoa.

−Familiarentzako informazioa.

.....................(e)n, 2007ko ................aren ....(e)an.

Zuzendaria Tutorea Orientatzailea

(Sinatua) (Sinatua) (Sinatua)

V. ERANSKINA

G EREDUA

CURRICULUM ANIZTASUNEKO 3. KURTSOA ORDUAK

Hizkuntzaren eta gizartearen esparrua (*) 8

Esparru zientifiko-matematikoa 8

Proiektuak 1 4

Proiektuak 2 3

Gorputz hezkuntza 2

Herritartasunerako eta giza eskubideetarako hezkuntza 1

Atzerriko hizkuntza 2

Erlijioa / Hezkuntza-arreta 1

Tutoretza 1

G EREDUA




Proiektuak 3 3

Proiektuak 4 (Teknologiak) 4

Gorputz hezkuntza 2

Hezkuntza etiko-zibikoa 1



Tutoretza 1

(*) G/A ikastetxe bateko A ereduan 2 ordu erabiliko dira euskarazko espa-rruko edukiak emateko.

D EREDUA




Proiektuak 1 4

Proiektuak 2 3

Gorputz hezkuntza 2

Herritartasunerako eta giza eskubideetarako hezkuntza 1



Tutoretza 1

D EREDUA




Proiektuak 3 (Teknologiak) 4

Proiektuak 4 3

Gorputz hezkuntza 2

Hezkuntza etiko-zibikoa 1



Tutoretza 1

(*) D ereduan 3 ordu erabiliko dira gaztelaniazko esparruko edukiak emateko.

D/A ikastetxe bateko A ereduan 3 ordu erabiliko dira euskarazko esparrukoedukiak emateko.


VI. ERANSKINA

Curriculum aniztasuneko programako hizkuntza eta gizartearenesparruko eta esparru zientifiko-matematikoko curriculuma

−Gaitasunak garatzeko eduki egokituak.

Dokumentu honetan Nafarroako Foru Komunitateko DerrigorrezkoBigarren Hezkuntzako hirugarren eta laugarren kurtsoko curriculumareneduki egokituak aurkezten dira. Esparrutan banatu dira, abenduaren29ko 1631/2006 Errege Dekretuko 13. artikuluak curriculum aniztasu-neko programak planteatzen dituen moduan, eta, horien barnean, oi-narrizko gaitasunak garatzeko beharrezkoak diren gutxieneko eduki,trebetasun eta jarrerak bildu dira, eta programari egokitutako ebaluazioirizpide batzuk ere eman dira. Aukera hau hautatu da, uste baita LOEkocurriculumetan ematen den ikuspuntua oinarrizko gaitasunak lortzerabideratuta dagoela, hau da, Lisboa 2000 memorandumean finkatu zirengako-gaitasun europarrak lortzera.

Proposamen hau berriagoa da, batez ere kontuan hartzen bada cu-rriculum arruntean zailtasun akademikoak izan dituzten ikasleak direlaeta "gauza berberarekin jarraitzeak" emaitza berberak ekar ditzakeela.Bestalde, PISA ebaluazioek gaitasunak ebaluatzen dituzte eta logikoada curriculum aniztasuneko programek ere halaxe ebaluatzea.

Aipatutako esparruetan sartu ez diren irakasgaietarako NafarroakoForu Komunitateko Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako irakaskuntza-rako curriculuma ezartzen duen martxoaren 19ko 25/2007 Foru Dekre-tura jo beharko da. Oinarrizko gaitasunak eta helburuak foru dekretuhorretan eta bere I. eranskinean ageri direnak dira, curriculum anizta-suneko programa Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako graduatu titulualortzera bideratuta baitago.

−Esparru kontzeptua.

Curriculum aniztasuneko programaren curriculuma esparrutan anto-latuta dago batik bat eta, hala, irakasgaiak planteamendu orokorragobatean sartzen dira, jakintza arloen arteko ikuspuntua emanez. Jakintzaarloen arteko ikuspuntu horren bidez curriculumaren tratamendu inte-gratzailegoa eta bizipenei lotuagoa eman daiteke eta, horrela, bizitzapraktikorako funtzionaltasun eta aplikazioa handiagoa suma dezaketeikasleek. Esparruek autonomia handia ematen dute edukiak garatu etapraktikan jartzeko eta, horrekin batera, nolabaiteko distantzia sortzendute oinarrizko edukitzat benetan halakoak direnak jotzen laguntzenduten irakasgai zehatzekiko. Beste alde batetik, era honetako neurrienarrakastaren gakoetako bat talde batean esku hartzen duten irakasleenkopurua murriztea da. Hala, ikasleak hobeki ezagutu eta irizpide bate-ratuak ezartzen dira irakasle taldean.

HIZKUNTZAREN ETA GIZARTEAREN ESPARRUKO OINARRIZKO GAITASUNAK

OINARRIZKOGAITASUNAK

GAITASUNARENDEFINIZIOA

CURRICULUMEKO EZAGUTZA, TREBETASUN ETAJARRERA EGOKITUAK, AITASUNA LORTZEKO EBALUAZIO IRIZPIDEAK

Hizkuntza bidez ko-munikatzeko gaita-suna (1)

Komunikatzeko gaitasuna pentsamenduak,sentimenduak eta egitateak, ahoz zein idatziz,adierazteko eta interpretatzeko trebetasunada, testuinguru sozial eta kulturalen sortazabal batean −eskola, lana, etxea eta aisia−.Gaitasunik beharrezkoena da, horren bidezgainerakoei arrakastaz heltzen ahal baitzaie.Gizarte Zientzietako berariazko hiztegia era-biltzea, bai ahoz bai idatziz.

−Ahozko eta idatzizko testu errazak ulertzea. Ideia nagusiak etabigarren mailakoak identifikatzea; esplizitua eta inplizitua. Azpi-marra eta laburpena erabiltzea.

−Ahoz zein idatziz komunikatzeko trebetasuna, edo besteei ko-munikazio egoera desberdinetan mezuak ulertarazteko trebeta-suna, elkarrizketaren eta kortesiaren oinarrizko arauak errespe-tatuz. Unean uneko testuinguruarekin lotura duten gai errazeiburuzko eztabaidak eta azalpenak egitea.

−Testuak idazteko oinarrizko teknikak: plangintza (gidoia, es-kema, lehen idatzaldiak egitea eta horiek zuzentzea).

−Testu batzuen izaera funtzionala: inprimakiak, eskabideak, cu-rriculum vitae bat eta proiektu bat prestatzea.

−Administrazioko testu funtzionalak idazteko oinarrizko teknikak(erreklamazioak, eskariak, aktak, jarraibideak, etab.)

−Ortografiaren erabilera zuzena.

−Komunikazioaren oinarrizko elementuak. Hitza, perpausa etatestua. Komunikazio asmoa.

−Historiako eta geografiako berariazko hiztegia ezagutzea etaahoz zein idatziz zuzen erabiltzea.

−Idatzizko iturrietako informazioa ulertzea eskemen, grafikoen,laburpenen, mapa kontzeptualen eta abarren bidez.

−Espazioaren, jarduera ekonomikoen eta gertaera historikoen in-guruko kontzeptu eta hitz geografikoak identifikatzea.

−Irakurketarekin gozatzea eta irakurtzeko ohitura bultzatzea.

−Ahozko testuen ideia nagusiak ulertzea.

−Ahozko azalpen errazak egitea, baita unean unekotestuinguruarekin lotura duten eztabaidak ere, elkarriz-ketaren eta kortesiaren oinarrizko arauak errespetatuz.

−Idatzizko testuak ulertzea, ideia nagusiak eta bigarrenmailakoak bereiziz, eta komunikazio asmoa identifika-tzea.

−Behar funtzionalarekin lotuta dauden eta aurrez plani-fikatzen diren idatzizko testuak prestatzea: inprimakiak,eskabideak, curriculum vitaea, etab.

−Mota desberdinetako testu laburrak prestatzea, aldezaurretik planifikatuta.

−Funtsezko kontzeptu historiko eta kronologiko batzuenesanahia identifikatzea.

−Gizarte zientziekin zerikusia duten ideiak adierazi etakomunikatzea, egokiak diren hitzak erabiliz.

Matematikako gaita-suna.

Oinarrizko kontzeptu ekonomikoak bereiztea,testu geografiko eta ekonomikoak ulertzea,oinarrizko magnitudeak eta deribatuak neurtueta kalkulatzea, eskalak kalkulatzea eta grafi-koak irakurri eta interpretatzea, bai eta adie-razpen matematikoek errolden, jaiotza-tasen,heriotza-tasen, populazioaren hazkundean etaabarretan duten aplikazioan oinarritutako pro-blemak ebaztea ere.

−Populazioaren eboluzioarekin eta eskalekin zerikusia dutenproblemak ebaztea.

−Oinarrizko eragiketa matematikoak egitea, jarduera ekonomi-koen geroz eta garrantzi handiagoa ulertzeko.

−Jarduera erraz eta hurbilei buruzko testu geoekonomikoekinzerikusia duten oinarrizko problemak ebaztea.

−Une historiko garrantzitsuei buruzko ardatz kronologikoak etamapak egin eta interpretatzea.

−Informazioa lortzea grafikoen eta estatistiken bidez.

−Oinarrizko eragiketa matematikoak egitea eta popula-zioaren eboluzioari buruzko problemak ebaztea.

−Gizarte Zientzien inguruko ariketa estatistikoak ebaz-teko egokiak diren tresna, formula eta teknikak erabil-tzea.

−Jarduera ekonomikoaren arlo desberdinekin zerikusiaduten oinarrizko problemak ebaztea.

Mundu fisikoa ezagu-tzeko eta harekin el-karreraginean ari-tzeko gaitasuna.

Gaitasun hau lortzea objektuak, prozesuak etasistemak ezagutu eta ulertzearen bidez etatrebetasun teknikoen eta abilezien bitartez.

Ingurunearekiko elkarreragina errazten da be-harrak identifikatu eta asetzeko aplikatzendelako, prozesuaren garapena eta emaitzakebaluatuz. Bestalde, esparru geografiko etahistorikoan arrazoiak eta ondorioak aztertuz,gertaera historikoak nola diseinatu diren etanolakoa eboluzioa izan duten ezagutu daiteke.

−Laneko metodo zorrotz eta koherentea erabiltzea, ikaskuntzaprozesuan lortutako informazioa ongi ordenatuta artxibatu ahalizateko.

−Gai baten bereizgarri diren ezaugarri edo gertaerak azaltzea,faktore sozial, politiko, ekonomiko eta kulturalak aipatuz.

−Pertsonaia historiko garrantzitsuak beren garaiarekin, burutu zi-tuzten gertaerekin eta beren eremu geografikoarekin erlaziona-tzea.

−Jarrera kritikoa izatea pertsonen eskubide eta askatasunekikoerrespetatu eza erakutsi eta bereizkeria egoerak sortu dituztengertaera historikoen aurrean.

−Kontzeptu geografiko eta historikoekin lotutako iker-keta lanak egitea.

−Oinarrizko kontzeptu historikoak ezagutzea eta gauregungo munduarekin zuzen erlazionatzea.

−Zenbait iturritatik informazioa ateratzea, datuak etairitziak bereiziz eta gertaera historikoei buruzko inter-pretazio ezberdinei erreparatuz.

Informazioaren trata-mendua eta gaitasundigitala.

Mailarik oinarrizkoenean, informazioaren etakomunikazioaren teknologietako (IKT) trebe-tasunen artean dago multimedia teknologiaerabiltzea informazioa berreskuratu, ebaluatu,bildu, ekoitzi, aurkeztu eta trukatzeko, Internetbidezko foroetan komunikatu eta parte har-tzeko. Etorkizuneko gizartean garrantzi han-dikoa izanen denez IKTak erabiltzea, alfabe-tatze digitalaren kontzeptuak benetako edukiadu, ondorio guztietarako.

−Ordenagailuaren aplikazio nagusiak ulertzea. Internet, postaelektronikoa, testu-prozesadorea eta diseinu grafikoa erabiltzenjakitea.

−Bilatu, bildu eta prozesatzeko trebetasuna (sortzea, antolatzea,garrantzizkoa eta bigarren mailakoa, subjektiboa eta objektiboa,benetakoa eta birtuala bereiztea).

−Testu-prozesadorea lanak eta proiektuak egin eta aurkeztekoerabiltzen jakitea.

−Internet arduraz eta segurtasunez erabiltzearen aldeko jarreraeta sentsibilitatea izatea, gai pribatuak eta desberdintasun kultu-ralak barne.

−Internet eta web guneak lanak eta proiektuak egin etaaurkezteko behar den informazioa lortzeko erabiltzea.

−Posta elektronikoa informazioa trukatzeko erabiltzea.

−Testu-prozesadore batekin egindako lanak eta proiek-tuak aurkeztea.




CURRICULUMEKO EZAGUTZA, TREBETASUN ETAJARRERA EGOKITUAK, AITASUNA LORTZEKO

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

Gaitasun soziala etaherritartasuna.

Gaitasun hau estu lotuta dago gizartearengaur egungo errealitatea eta errealitate histo-rikoa ulertzearekin, bai eta gizarteen ebolu-zioa eta antolaketa, lorpenak eta arazoak zeindiren jakitearekin ere.

Gaur egungo gizarteen ezaugarriak, haienaniztasuna, norbera bizi den gizartearen ele-mentu eta interes komunak ulertzen laguntzendu eta, ildo horretatik, bizikidetasuna erraztenduten sentimendu komunak sorrarazten ditu.

Halaber, gizarte trebetasunak lortzeko lagun-garria da.

−Nafarroako Foru Komunitateko, Espainiako eta munduko abe-rastasun historikoa errespetatu eta baloratzea.

−Oraina iragana ezagutuz ulertzearen aldeko jarrera agertzea,batez ere Nafarroako eta Espainiako gertaera historiko garran-tzizkoenak kontuan hartuta.

−Dokumentu aberastasuna baloratzea, ezagutza historikorakobehar-beharrezko iturria den aldetik.

−Gureak ez diren gizarte edo kulturetako pertsonen edo pertsonamultzoen bizimoduak, sinesmenak eta iritziak errespetatzea etahorien balorazio kritikoa egitea.

−Modu aktibo eta arduratsuan parte hartzea soluzioak bilatzen,erabakiak hartzen eta ezarritako lanak egiten, errespetu, lanki-detza, tolerantzia eta elkartasunezko jarrera hartuta.

−Kultur eta erlijio aniztasunaren eta aniztasun etnikoaren aurreantolerantzia eta errespetua agertzea, eta nagusikeria eta bereiz-keria oro baztertzea.

−Lurraren baliabideak mugatuak direla eta arrazionalki erabilibehar direla ohartzea.

−Talde lanaren eta bizikidetzaren aldeko jarrerakizatea.

−Iraganeko eta oraingo gertaera sozialak zorrotz etaobjektibotasunez interpretatu eta aztertzea.

−Ekosistema baloratu eta errespetatzea, aurrerapenarieta solidaritateari uko egin gabe.

Arte eta kultur gaita-suna.

Gaitasun honek bidea ematen du kultur etaarte agerpenak ezagutu, ulertu, estimatu etamodu kritikoan baloratzeko, aberastu eta go-zatzeko iturri gisa erabiltzen baitira, eta he-rrien ondarearen osagaitzat hartzeko.

Literatura eta literatur mugimenduak ezagu-tzea, hizkuntzak historian zehar izan dueneboluzioaren isla baitira.

Artearen Historiako estilo nagusiak eta artistagaraikide garrantzizkoenak ezagutzea.

Espainiako eta Nafarroako artelan garrantzi-tsuak interpretatzea.

−Literaturaren mundu artistikoko errealitate desberdinak ulertueta antzemateko trebetasuna.

−Hizkuntzaren oinarrizko teknikak eta adierazpen baliabideakezagutzea, horrela hizkuntzaren agerpen artistikoak ulertu ahalizateko eta baliabide estilistiko horiek norberaren ekoizpenetanerabili ahal izateko.

−Ikasleen adinerako egokia den literatura lanen bat irakurtzea.Literaturaren aldetik balioa duten zati komentatuak irakurtzea.Erdi Arotik gaur egun arteko literatura mugimendu handien oina-rrizko ezagutza. (Bi kurtsoetan zehar).

−Historian zehar arteari buruz izan diren ikusmolde aldaketak etaartearen eginkizun sozialek izan duten eboluzioa ulertu eta balo-ratzea.

−Nafarroako eta Espainiako arte ondarea ezagutu eta baloratzea,gure arte eta kultur ondarearen zati baita.

−Gaur egungo joera artistikoen ikuspegi orokorra.

−Literatura lanez eta artelanez gozatzeko eta horiek estimatzekotrebetasuna, gizadiaren kultur agerpenak diren aldetik.

−Arteko eta literaturako agerpen guztietan izan ohi diren estiloeta ikusmolde desberdinen aurrean tolerantzia eta errespetuaizatea.

−Testu modalizatuak (adierazpen baliabideak dituz-tenak) halakoak ez direnetatik bereiztea eta justifika-tzea.

−Testu modalizatu laburrak sortzea.

−Literaturako testu batean adierazpeneko baliabideohikoenak antzematea.

−Literatura mugimenduen funtsezko ezaugarriak identi-fikatzea, baita egile aipagarriren batenak ere.

−Hiruhilekoan literatura lanen bat irakurtzea.

−Garai historiko eta kultura desberdinetan artearenikusmoldean eta eginkizunetan izan diren aldaketakaztertu eta konparatzea.

−Artista aipagarrien lan garrantzitsuak identifikatu etaaztertzea, Espainiako eta Nafarroako artisten lanei be-giratuz bereziki, eta batzuen zein besteen ezaugarriakbereiztea.

−Museoetan eta erakusketetan arte monumentuak etaartelanak behatu eta aztertzea.

Ikasten ikasteko gai-tasuna.

Ikasten ikasteko gaitasuna lantzen da zenbaitegoera ebazteko estrategiak garatzearenbidez, fenomeno geografiko eta gertaera his-toriko bati ekiteko informazio baliagarria lortuz,aztertuz eta hautatuz. Iturriak eta agiriak az-tertu eta erabiltzeak trebetasun eta estrategiakognitiboak ematen ditu eta ikaskuntzarakobeharrezkoak diren jarrerak eta baloreak bul-tzatzen ditu.

−Jarduera erraz eta hurbilei buruzko testu geografiko eta histori-koak ulertzea.

−Informazio zehatz batetik abiatuta laburpenak, eskemak etakoadro sinoptikoak egitea.

−Gai baten inguruko zenbait testu eta iturriren azterketa konpa-ratzaile eta kritikoa.

−Gertaera historiko baten sormenezko prozesuaren ebaluazioa.

−Gertaera edo prozesu historiko baten arrazoiak eta ondorioakbereiztea.

−Lan inguruneko baldintzen balorazioa.

−Garai eta zibilizazio historiko desberdinei dagozkien kontzeptuhistorikoak identifikatu, erlazionatu eta konparatzea.

−Ikerketa historiko erraz bat planifikatu eta egitea, bakarka edotaldean, irakasleak iradokitzen dituen iturri eskuragarrietatikabiaturik.

−Komunikatzeko trebetasuna, bai hitzezko harremanen bidez(intonazioa, keinuak, mimika...) bai multimedia mezuak ulertu etaadierazten bidez (hizkuntza idatzia, musika, etab.) izandakoikaskuntza prozesuaren emaitza den aldetik.

−Kultur agerpenen antolaketa sozial eta politikoko al-derdiren baten eboluzioa ordenatu eta grafikoki irudi-katzea.

−Prozesu historikoak koadro kronologikoen bitartezdeskribatu, aztertu eta interpretatzea.

−Eskalak aplikatzea eskatzen duten gaikako mapakegin eta interpretatzea.

Norberaren auto-nomia eta ekimena.

Gaitasun honen eremua elkarri lotutako balioeta jarrera pertsonal batzuen kontzientzia-hartzea eta aplikazioa da. Era honetako balioeta jarrerak: erantzukizuna, jarraikitasuna,nork bere burua ezagutzea eta autoestimua,sormena, autokritika, emozioen kontrola, hau-tatu, arriskuak kalkulatu eta arazoei aurreegiteko gaitasuna, bai eta beharrak berehalaasetzeko premia atzeratu, akatsetatik ikasi etaarriskuak hartzekoa ere.

Ikasketarako hasierako zailtasunei modu au-tonomo eta sortzailean aurre egiteko moduakbultzatzea, aukeren hausnarketa bidezko ba-lorazioa eta ondorioen azterketa azpima-rratuz.

−Elkarri lotutako balioak aztertzea: erantzukizuna, jarraikitasuna,nork bere burua ezagutzea eta autoestimua, sormena, autokri-tika, emozioen kontrola, hautatu, arriskuak kalkulatu eta arazoeiaurre egiteko gaitasuna.

−Testu historikoak eta fikziozkoak bakarka irakurtzea eta balora-zioa egitea.

−Ideiak ekintza bihurtzeko trebetasuna.

−Aldaketak, eta haiei positiboki egokitzeko malgutasuna.

−Harremanak izan eta taldean lan egiteko trebetasun sozialak.

−Aurrekari historikoetan gaur egungo egoeren eta gertaerenazalpenaren zati bat bilatzeko joera.

−Zenbait iturritatik informazioa hautatu eta biltzea.

−Gizarte Zientzietarako interesa eta jakin-mina, eta ikerketa az-tertu eta kritikoki baloratzea.

−Lan pertsonaletan justifikatzea zein arrazoi eta irizpi-deren arabera burutu diren.

−Testu historiko edo fikziozko bat irakurtzea eta horriburuzko iritzia ematea.

−Talde lanak egitea, oinarrizko arauak erabiliz, esatebaterako jokabide kode bat eta zeregin, denbora etarolen banaketa adostea.

−Proposatzen diren soluzioen artean egokiena eratzea,haren inplementazioa gauzatzeko.

−Eratutako soluzioaren funtzionamendua ziurtatzea etaplanteatutako problema konpontzen duen egiaztatzea.

(1) Oinarrizko zortzi gaitasunak ez dira nahitaez esparru guztietan agertzen. Edukien araberako lehentasuna ezarri da.

ESPARRU ZIENTIFIKO-MATEMATIKOKO OINARRIZKO GAITASUNAK



CURRICULUMEKO EZAGUTZA, TREBETASUN ETA JA-RRERA EGOKITUAK, GAITASUNA LORTZEKO EBALUAZIO IRIZPIDEAK

Hizkuntza bidez ko-munikatzeko gaita-suna.

Hizkuntza matematikoa erabiltzea ideiak ko-munikatzeko, egoerak deskribatzeko.

Ahozko eta idatzizko adierazpena erabiltzea,problemak ebazterakoan gauzatutako proze-suak eta jarraitutako arrazonamenduak des-kribatzeko.

Norberaren gorputzaren, izaki bizien, objek-tuen eta fenomeno naturalen inguruko bera-riazko terminologia ikastea eta egoki erabil-tzea.

Informazioak eta ideiak egoki transmititzea.

−Esparru honetako ikaskuntzarako beharrezkoak diren hizkuntzatrebetasunak lortzea: ahozko eta idatzizko testuak, berariazkohiztegia, zuzen ulertzea eta mintzamena zein idazmena zuzenerabiltzea.

−Kantitateei buruzko informazioa, sinbolikoa edo elementu nahizerlazio espazialei buruzkoa duten mezuak interpretatzea.

−Informazio zientifikoa bilatu, hautatu eta interpretatzea.

−Zenbaki osoak, hamartarrak eta zatikiak, oinarrizko laueragiketak eta horien propietateak erabiltzea informa-zioa bildu, eraldatu eta trukatzeko.

−Lortutako ezagutza geometrikoa mundu fisikoa inter-pretatu eta deskribatzeko aplikatzea, terminologiaegokia erabiliz horretarako.

−Testu eta mezu zientifikoak adierazi eta ulertzea, ahozeta idatziz, horretarako egokia den hiztegia erabiliz.





Matematikako gaita-suna.

Zenbakiak, oinarrizko eragiketak, ikurrak etaadierazpide eta arrazoibide matematikoakerabiltzea, informazio mota desberdinak sortueta interpretatzeko, eguneroko bizitzarekin etalan munduarekin zerikusia duten problemakebazteko, errealitatearen alderdi kuantitatiboeieta espazialei buruzko ezagutza handitzekoeta erabakiak hartzeko.

Formulazio eta soluzio irekiko edo ez hainirekiko problemak ebazteari lotutako estrate-giak erabiltzea.

Hizkuntza matematikoa erabiltzea fenomenonaturalak kuantifikatzeko, arrazoiak eta ondo-rioak aztertzeko eta naturari buruzko ideiaketa datuak adierazteko.

−Osoko zenbakiak, hamartarrak eta zatikiak.

−Oinarrizko eragiketak (+,−,x,:). Eragiketa errazen kontzeptua etaesanahia, buruz egindako kalkulua.

−Matematikako ikur erabilienak: eragiketak, berdina, berretura,erroa, x baino handiagoa, x baino txikiagoa.

−Proportzionaltasun zuzena eta alderantzizkoa. Portzentajeak.Interes bakuna.

−Eguneroko bizitzako problemak ebaztea.

−Formulen erabilera. Zenbakizko balioak lortzea.

−Sistema metriko hamartarra: luzera, azalera, bolumena, edu-kiera eta masa neurriak. Multiploak eta azpimultiploak.

−Denboraren eta angeluen neurriak. Eragiketak.

−Planoan irudi geometrikoak deskribatzeko oinarrizko elemen-tuak eta sailkapena.

−Ohiko marrazketa tresnekin irudi geometrikoak marraztea.

−Ohikoenak diren irudien perimetroak eta azalerak kalkulatzea.Pitagoras-en teorema.

−Poliedroen sailkapena eta elementu bereizgarriak. Gainazalaketa bolumenak kalkulatzea.

−Problemak ebazteko estrategiak eta teknikak planifi-katu eta erabiltzea, lortutako soluzioa egiaztatzea, etaebazpenerako erabili den prozedura ahoz eta idatzizazaltzea, hizkuntza matematiko egokia erabiliz.

−Eguneroko bizitzarekin zerikusia duten eta lau eragi-ketak erabiltzea eskatzen duten problemak ebaztea,horretarako osoko zenbakiez, hamartarrez eta zatikiezbaliatuz, kalkulu mota egokiak erabiltzea (buruz, kalku-lagailuarekin, idatziz), eta lortutako emaitzen koheren-tzia eta zehaztasuna baloratzea.

−Zenbakizko proportzionaltasuneko erlazioak identifi-katzea eta eguneroko bizitzako egoeretan problemakebazteko erabiltzea.

−Portzentajeak eta tasak eguneroko bizitzako pro-blemen ebazpenean aplikatzea.

−Egiazko egoeretan zuzeneko eta zeharkako neurriaklortzeko tresna, formula eta teknika egokiak erabiltzea.

−Irudi lauak ezagutu eta deskribatzea eta beren pro-pietateen arabera sailkatzea.

−Irudi lauen perimetroak, azalerak eta angeluak zen-batetsi eta kalkulatzea, planteatutako egoerari dagokionzehaztasunaz; neurketa prozesuak ulertzea, eta zen-batespenaren edo kalkuluaren emaitza neurri unitateegokienean ematea.

−Gorputz geometrikoen luzerak, azalerak eta bolu-menak zenbatetsi eta kalkulatzea formula egokiez ba-liaturik, eta emaitza neurri unitate egokienean ematea.

Mundu fisikoa ezagu-tzeko eta harekin el-karreraginean ari-tzeko gaitasuna.

Mundu fisikoa (naturala edo gizakiak sortu-takoa) behatzeko, behaketa horren bidez in-formazioa lortzeko eta horren arabera jardu-teko gaitasuna.

Inguruko espazioarekin elkarreragina izatekotrebetasuna: gertaerak ulertzea, ondorioakiragartzea, norberaren, besteen eta gainerakoizaki bizien bizitzako baldintzak zaindu etahobetzea.

Giza jarduerak, jarduera zientifiko teknologi-koak eta gizakien ohitura sozial batzuek ingu-rumenean dituzten ondorioez ohartzea.

Norberaren gorputza ezagutzea, bai eta ohi-tura eta bizimodu osasungarrien arteko loturaere.

Pertsonen bizi kalitatearen funtsezko elemen-tuak zein diren jakitea: baliabide naturalenerabilera arduratsua, ingurumena zaintzea,zentzuz eta arduraz kontsumitzea eta norbe-raren eta taldearen osasuna babestea.

−Laborategiko materialak behar bezala erabiltzea. Segurtasunarauak betetzea.

−Osasuna eta gaixotasuna:. Gorputzaren antolaketa orokorra: zelulak, ehunak, orga-noak, aparatuak eta sistemak.. Gaixotasun motak. Gaixotasun infekziosoak.. Immunitate sistema. Txertoak.. Organoak eta odola eman eta transplantatzea.

−Giza sexualitatea eta ugalketa.. Gizonen eta emakumeen ugalketa aparatuak. Bizi zikloa:nerabezaroko aldaketa fisiko eta psikikoak.. Giza ugalketa. Hilekoa. Ernaltzea, haurdunaldia eta erdi-tzea.. Ernaltzearen kontrako metodoak. Sexu-transmisiozkogaixotasunak.. Sexua eta sexualitatea. Sexu osasun eta higienea.

−Giza elikadura eta nutrizioa:. Nutrizio funtzioa. Elikadura eta osasuna. Dietak eta jatekoohitura osasungarriak.. Elikabidean esku hartzen duten aparatuen anatomia etafisiologia: digestio, arnas, zirkulazio eta iraitz aparatuak.. Gaixotasun arruntenak. Bizimodu osasungarriak.

−Harreman funtzioak: pertzepzioa, koordinazioa eta mugi-mendua:. Zentzumen organoak. Pertzepzioa. Zainketa eta higienea.Nerbio sistema: antolaketa eta funtzioak. Arazo nagusiak.. Sistema endokrinoa: guruinak eta horien funtziona-mendua. Arazo nagusiak.. Lokomozio aparatua. Gehien izaten diren lesioak etaprebentzioa.. Adimen osasuna. Mendekotasuna sortzen duten subs-tantziak: tabakoa, alkohola eta beste droga batzuk. Gizarte ingu-runeak jokabidean duen eragina.

−Giza jarduera eta ingurumena:. Ingurune naturala. Ekosistemak. Biodibertsitatea.. Baliabide naturalak: ura eta energia. Energia iturri berriz-tagarriak eta ez-berriztagarriak. Baliabideak aurreztearen garran-tzia. . Hondakinak eta horien kudeaketa.. Ingurumeneko arazo nagusiak.

−Materiaren aniztasuna eta batasuna:. Materiaren egoerak. Teoria atomiko-molekularra. Nahas-teak eta substantzia nahasgabeak (elementuak eta konposa-tuak).. Aldaketa fisiko eta kimikoak.. Materiaren propietate elektrikoak.. Maiz erabiltzen diren materialak: mineralak, plastikoak,zura, ehunak.

−Energia motak:. Energiak gure bizitzan duen zeregina baloratzea.. Energia mota ezberdinak.. Unitate eta kontzeptu erlazionatuak (potentzia, makinak,errendimendua).

−Energiaren kontserbazioa eta eraldaketa:. Energia mekanikoa, bero energia eta energia elektrikoa(kontzeptuak ulertzea eta egoera praktikoetan aplikatzea).. Energiaren kontserbazioaren legea. . Makinak.

−Funtzionamenduaren jarraibideak errespetatzea etalaborategiko materialak erabiltzea, eta segurtasunarauak betetzea.

−Alderdi fisiko, psikologiko eta sozialek osasuneaneragina dutela ohartzea.

−Bizimoduek gaixotasunen prebentziorako eta bizi kali-tatea hobetzeko duten garrantzia baloratzea.

−Gaixotasun mota nagusiak bereiztea (infekziosoak,jokabidekoak, genetikoak, intoxikaziozkoak), eta arra-zoia ondorioarekin lotzea.

−Babes naturaleko mekanismoak, txertoen eta antibio-tikoen ekintza eta zientzia biomedikoen beste aurre-rapen batzuk ulertzea.

−Giza ugalketaren oinarriak ezagutzea eta ernalke-taren, haurdunaldiaren eta erditzearen funtsezko alder-diak deskribatzea.

−Ugalketa kontrolatzeko metodoen funtzionamenduaulertzea eta sexu-transmisiozko gaixotasunei aurreahartzeko metodoen erabilera baloratzea.

−Nutrizioan zehar elikagai batek jasaten dituen prozesunagusiak azaltzea, bai eta horretan aritzen diren apa-ratu eta organoak (digestio, arnas, zirkulazio eta iraitzaparatuak), bakoitzaren funtzioak eta haien arteko ha-rremanak ere.

−Jarrera kritikoa izatea osasungarriak ez diren kon-tsumo ohituren aurrean, eta dieta orekatu bat presta-tzen jakitea.

−Nerbio sistemaren eta sistema endokrinoaren zereginintegratzailea azaltzea.

−Zentzumen organoak ezagutzea.

−Lokomozio aparatuko hezur eta muskulu nagusiak nondauden jakitea.

−Adimen osasun onerako ohiturak hartzea eta jokabidebatzuen ondorio kaltegarriak identifikatzea, hala noladrogak hartzea, estresa edo pertsonen arteko harremanosasungarririk ez izatea.

−Ekosistema hurbilen osagai biotiko eta abiotikoakidentifikatzea.

−Ekosistemaren aniztasuna eta ekosistema zaintzearengarrantzia baloratzea.

−Giza jarduerek ekosistemetan duten eraginari buruzkoinformazioa aztertzea (kutsadura, klima aldaketa, ba-liabideak agortzea, espezieak desagertzea), eta balia-bide naturalak modu arrazionalago batean kudeatzekoaukerak planteatzea.

−Naturan askotariko substantziak daudela eta denakelementu gutxi batzuek osatzen dituztela jakitea.

−Material bat substantzia sinplea edo konposatua alanahastea den jakiteko prozedurak erabiltzea. Nahastebateko osagaiak bereizteko teknikak ezagutzea.

−Materialen propietateak haiek erabiltzeko moduarekinlotzea, eta horietako batzuek eguneroko bizitzan, batikbat osasunean eta elikaduran, duten garrantzia ezagu-tzea.

−Energiaren kontserbazioaren printzipioa egunerokobizitzako egoera errazak ulertzeko erabiltzea.

−Lana eta beroa energia transferitzeko moduak direlajakitea, eta erabiltzen diren energia iturriak lortu etaerabiltzeari lotutako arazoak aztertzea.





Informazioaren trata-mendua eta gaitasundigitala.

Informazioa bildu, tratatu eta aurkezteari lotu-tako trebetasunak hobetzea: oharrak, labur-penak, eskemak, memoriak.

Kalkulagailua eta informatika ikaskuntzarakoeta problemak ebazteko baliabide didaktikogisa erabiltzea.

Informazioaren teknologiak erabiltzea komu-nikatzeko, informazioa biltzeko, birlantzekoeta modu egoki batean aurkezteko.

Komunikabideek azaltzen duten errealitateainterpretatzea hizkuntza grafikoa eta estatis-tikoa erabiliz.

−Eguneroko bizitzari buruzko taula eta grafiko estatistikoak inter-pretatzea.

−Datuak eskuratzea, tauletan sailkatu eta antolatzea eta datuhoriek grafikoki irudikatzea.

−Aldagai estatistiko errazak kalkulatzea: batez bestekoa, moda.

−Kalkulagailua erabiltzea zenbakizko kalkuluak errazago egiteko.

−Testu tratamendu bat erabiltzea txosten eta memoria idatziakaurkezteko.

−Kalkulu orria erabiltzea datuak antolatu, kalkuluak egin eta gra-fiko egokienak sortzeko.

−Komunikabideetako taulak eta grafikoak eta zenba-kizko informazioa interpretatu eta baloratzea, bai etalan munduarekin eta eguneroko bizitzarekin zerikusiadutenak ere.

−Ekosistemen gainean giza ekintzak duen eraginari etaosasunari buruzko informazioa biltzea dokumentu iturridesberdinetatik.

−Informazioa taulak eta grafikoak erabiliz antolatzea.

−Kalkulu orri bat erabiltzea informazioa tauletan etagrafikoetan antolatu eta aurkezteko.

−Kalkulagailua erabiltzea zenbakizko kalkuluak egiteko(lau eragiketak, portzentajeak, erroak).

−Tratamendu testu bat erabiltzea memoriak eta txos-tenak egokiro aurkezteko.

Gaitasun soziala etaherritartasuna.

Matematika erabiltzea gizarteko fenomenoakdeskribatzeko.

Ikuspuntu desberdinak baloratzea arazo edoegoera bati heltzeko.

Etorkizuneko herritarrak gizartean aktibokiparte hartzeko eta erabakiak arrazoiturik har-tzeko prestatzea.

Gaur egungo gizartea aztertzea, haren ebolu-zioa ulertzea eta garapen teknozientifikoarenarriskuen aurrean sentsibilizatzea.

−Planoen eta mapen interpretazioa. Distantziak kalkulatzea.

−Plano errazak marraztea eskala egokia erabiliz.

−Eguneroko bizitzari buruzko taula eta grafiko estatistikoak inter-pretatzea.

−Datuak eskuratzea, tauletan sailkatu eta antolatzea eta datuhoriek grafikoki irudikatzea.

−Aldagai estatistiko errazak kalkulatzea: batez bestekoa, moda.

−Besteen iritzien aurrean tolerantziaz eta errespetuz jokatzea.

−Lan taldeetan aktiboki parte hartzea.

−Zenbakizko proportzionaltasuneko erlazioez baliatzea,planoetatik abiatuta kalkuluak egiteko edo lekuak etaobjektuak eskalan irudikatzeko.

−Ingurumeneko arazo nagusiak aztertzea eta zenbaitbizimoduk, teknologia batzuek eta energiaren gehie-gizko kontsumoak duten eragina baloratzea.

Ikasten ikasteko gai-tasuna.

Ikasteko eta informazioaz baliatzeko trebeta-sunak hobetzea: irakurtzea, azpimarratzea etaeskemak eta laburpenak egitea.

Autonomia, jarraikitasuna, sistematizazioa,hausnarketa kritikoa eta norberaren lanarenemaitzak komunikatzeko gaitasuna.

Nork bere esperientziaren bidez lortutakoezagutza idatzizko edo ikus-entzunezko bitar-tekoek ematen duten informazioarekin lotzea.

−Idatziz ageri den informazio zientifiko edo matematikoa ulertzeaeskemen, grafikoen, mapa kontzeptualen, laburpenen eta aba-rren bidez.

−Osasunarekin eta giza jarduerak ingurunean dueneraginarekin zerikusia duten gaiei buruz lortzen den in-formazioa laburtu eta modu egokian antolatzea.

−Egindako lanen ondorioak eta emaitzak ahoz edoidatziz ongi adieraztea.

Norberaren auto-nomia eta ekimena.

Estrategiak planifikatzea, erronkei aurreegitea, ziurgabetasunarekin bizitzea eta era-bakiak hartzeko prozesuak kontrolatzea.

Egoerak aztertzea, horietan eragina izanduten faktoreak eta izan daitezkeen ondorioakbaloratzea.

Espiritu kritikoa garatzea.

−Problemei aurre egiteko, erlazio matematikoak ulertzeko etaerabakiak hartzeko norberaren gaitasunetan konfiantza izatea.

−Problemak ebazterakoan jarraikitasunez eta malgutasunez jo-katzea.

−Problemak ebazteko estrategiak planifikatu eta erabiltzea:enuntziatuaren analisia, saiakuntza eta errorea, zenbaketa ze-hatza, problema zatitan banatzea, antzeko problemak bilatzeaeta lortutako erantzuna egiaztatzea.

−Informazio zientifikoa erabiltzea naturarekin zerikusia dutenarazoei buruz nork bere iritzia izateko eta zehaztasunez adieraz-teko.

−Problemak ebazteko estrategiak eta teknikak planifi-katu eta erabiltzea, lortutako soluzioa egiaztatzea, etaebazpenerako erabili den prozedura ahoz eta idatzizazaltzea, hizkuntza matematiko egokia erabiliz.

F0716681

20071121programas Diversificacion Curricular Eusk

Documents

Transcript of 20071121programas Diversificacion Curricular Eusk