2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila...

29
Jakingarriak Mondragon Unibertsitatea Informazio eta komunikazio teknologia berriak hezkuntzan (I) 2009ko otsaila Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea - Eskoriatza (Gipuzkoa) 65

Transcript of 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila...

Page 1: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

Jakingarriak

Mondragon Unibertsitatea

Informazio etakomunikazio teknologiaberriak hezkuntzan (I)

2009ko otsaila Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea - Eskoriatza (Gipuzkoa)

65

Page 2: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

2 Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

3

Argitaratzailea: Mondragon Unibertsitatea

Humanitateak eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea

Laguntzailea: Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila

Erredakzioa: Mondragon Unibertsitatea

Humanitateak eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea

Dorleta auzoa z/g

20540 Eskoriatza

Tfnoa: 943-714157

Faxa: 943-714032

Helbide elektronikoa: [email protected]

Zuzendaritza: Elena Lopez de Arana

Erredakzio Kontseilua: Nerea Alzola, Iñaki Larrea eta Jose Ramon Vitoria

Erredakzio Idazkaria: Agurtzane Bikuña

Itzultzailea: Edorta Agirre

Euskara Zuzentzailea: Asier Irizar

Diseinua: Alex Azkarate

Imprimategia: Antza inprimategia

L.G.: SS-981/92

ISSN: 1697-6215

http://www.medellin.edu.co/sites/Educativo/Docentes/pilotoaltavista/Lists/Fotos/Apropiaci%C3%B3n.jpg

Page 3: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

5

aurkibidea

BERRI BIBLIOGRAFIKOAK

6 Liburu berrien albisteak

12 Esan dute

GAI MONOGRAFIKOA

17 Sarrera

18 Larrea, Iñaki eta Vitoria,Jose Ramon IKTak, hezkuntza aireberritzeko aitzakia

26 Irizar, AsierMOODLE, gero eta hedatuago

30 Goñi, MaiteIKTak ikaskuntza-irakaskuntzaren zerbitzura: EuskalHizkuntza eta Literatura DBHO 2. mailan blog batenbidez

38 Beltran, Jose Manuel“SCRATCH” PROGRAMA: Jolasaren bidezprogramazio munduan sartzeko aukera

ELKARRIZKETAK

42 Garzia, Mitxel.Bilboko Luis Briñas Santutxu ikastetxeaEtorkizuna teknologia berrietan dago

46 Gomez, Maite eta Gereka, Josune. Ikastolen Konfederazioa.IKT baliabideek izugarrizko aukerak eskaintzen dizkigute ikasleak eragile aktibo bihurtzeko

BALIABIDEAK

54 IKTak ikaskuntzarako baliabide gisa

Martin Berecibar (2007)

Ekia Orbea Epeldek egindako lana (2009)

Informazio eta komunikazio teknologiaberriak hezkuntzan (I)

Ekia Orbea Epelde (2009)

Page 4: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

BERRI BIBLIOGRAFIKOAK

65. zenbakia2009ko otsaila

7Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

6

Komunikazio Garapena Neurtzeko Zerrendak (KGNZ) hiz-

kuntza jabekuntza goiztiarraren prozesuaren berri ematen

du; horretarako, komunikazio-garapenaren hainbat alder-

di hartzen ditu kontuan: ulermen eta ekoizpen lexikoa, ekin-

tza eta keinuen bidezko komunikazioa, morfologia eta gra-

Jakingarriak

matika. Test honen helburua da umeen komunikazio-ga-

rapenean izan litezkeen atzerapenak antzematea, eta neu-

rri egokiak hartuta, atzerapenek ekar ditzaketen kalteak

ekiditea.

Tresna hau Estatu Batuetako MacArthur fundazioak

sortu zuen 80. hamarkadaren bukaeran, jatorrizko bertsioa

ingelesez diseinatu bazen ere, gaur egun, tresna honen

erabilera hizkuntza ezberdinetara hedatu da eta badira 30

hizkuntza baino gehiago tresna honen egokitzapena egi-

na dutenak edo egiten ari direnak.

Euskarazko egokitzapena urte askotako ikerketa lana-

ren ondorioa da eta Euskal Herri osoan erabilgarria izan

dadin euskalki ezberdinetako hitzak erabili dira.

KGNZak bi bertsio ditu: “Hitzak eta Keinuak” eta “Hi-

tzak eta Esaldiak”. Lehenengoak neurtzen du zortzi eta ha-

mabost hilabete bitarteko haurren komunikazio garapena,

eta bigarren bertsioak hamasei eta hogeita hamar hilabe-

te bitarteko haurrena.

Iñaki Garcia

Mondragon Unibertsitateko Humanitate

eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea

nero egin behar dituen hainbat gauza egiteko. Daniel

Pennacen liburuak plazaratzen dituen gaiak eta galde-

rak dira, eta zeure hezitzaile lanari aurrez aurre begi-

ratzera zaramatzatenak.

Zaila da esku artean dugun saiakera klasifikatzen.

Eleberri errealista, agian; edo salaketa soziala; auto-

biografia, beharbada. Edo hezitzaile baten egunkaria.

Soziologia-tratatua, akaso? Agian, saiakera pedagogi-

koa, aztergai dituena hezle funtzioa, irakasle-ikasle ha-

rremana, ikasle problematiko eta marjinatua, irakasle-

aren rola.

Bestalde, nor da protagonista?: ikasle tentela?; be-

re izaera aurkitzeko ahaleginean dabilen ikasleari hur-

biltzen zaion irakaslea? Nor da orrialdeetan zehar hitz

egiten duena?: sufritzen ari den ikaslea? ala irakasle

hori, ez duena nahi ikasleak jasatea berak jasandako

porrot eta egoera umiliagarriak? Irakasle hori, pentsa-

tzen duena agian irakasle egokienak umetan porrota bi-

zi eta eskolari uko egin ziotenak liratekeela?

Asko dira, bai, sortzen diren galderak, eta baita bakoi-

tzak galdera horiei eman diezazkiekeen erantzunak ere:

Irakasle egin nintzenean, nire erronka nagusia ikas-

le txarrenen beldurrak uxatzea izan zen, eta horrela,

aukera ematea haiei ezagutza barneratzeko.

Irakasleek burua berotzen digute, jauna! -Oker za-

Barreña, A. eta kolaboratzaileak (2008)MacArthur-Bates.Komunikazio Garapena Neurtzeko Zerrendak.Bilbo: Udako Euskal Unibertsitatea.

Liburu berrien albisteak

Eskola, ikaslea, irakaslea; jendartea, auzoa, amets hu-

tsa diruditen lana eta etorkizuna; pertsonen arteko ha-

rremanak, bizitzara esnatzea, amets egiteko eskubi-

dea; irakaslearen rola eta jarrera ikasleari laguntzeko,

hazten laguntzeko, bere nortasuna garatzen laguntze-

ko; horretarako prestaketarik jaso izan ez arren, egu-

Pennac, D. (2008).Mal de escuela.Barcelona: Mondadori.

Page 5: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

BERRI BIBLIOGRAFIKOAK

Jakingarriak63. zenbakia2008ko apirila

9

Liburu berrien albisteak

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

8

Liburu hau ez da hezkuntzari buruzkoa, ez irakaskun-

tzari buruzkoa, baina aspaldian honexekin ikasi dut

gehien.

Demagun Londresera zoazela egun batzuetarako,

eta ordenagailurik gabe joango zarenez, mapa bat ero-

si duzula, hiria ondo tolestuta patrikan eramateko mo-

dukoa.

Iristsi zara etxera, eta mahai gainean zabaldu du-

zu, bidaiaren nondik norakoak aztertzeko. Paddington

auzoko hotel batean hartuko duzu ostatu, halako kale-

tan, eta harexen bila jo duzu lehendabizi. Biribilean sar-

tu duzu. Abioiak Stansteden utziko zaitu, han trena har-

tuko duzu Liverpool Streetera, handik metroa Padding-

toneraino. Marrak egin dituzu batetik bestera. Iritsi za-

ra hotelera.

Eta oraindik etxean zaude, mahai gainean Londre-

seko mapa zabal-zabalik, arkatza eskuan.

Narrazioak sinplea badirudi ere (neskato bat eta bere

gurasoen udako hondartzako egun bat), Pello Añorgaren

liburuak badu sakontasunik eta asmatzen du

irakurlearen barruraino heltzen; aldi berean, eta agian

hau da balio literario nagusienetarikoa liburu honetan,

narrazioaren izaera dialogikoak irakurketa anitz egitea

ahalbidetzen du.

Istorio hunkigarri honetan, emozioak olatuen

kateatzen dira erritmoan, eta haien joan-etorriek hain-

bat mugimendu eta emozio ekartzen dizkiote Lola pro-

tagonistari, itsasoa lagun. Errepikapen bakoitzak zirrara

sortzen du irakurlearengan, eta emozioa areagotuz doa,

pausoz pauso, une dramatiko gorenera iritsi arte.

Nahiz eta xumea iruditu, Añorgaren imajinarioa in-

dartsua da eta eraikitzen doa neskatilaren eta itsasoaren

arteko jolasean eta borrokan (olatuekin jolastea, harriak

eta makilak botaz itsasoa desafiatzea, zezenaren

metafora, etab.). Zer edo zein da umearentzat olatu erral-

doi hori? Zergatik du horrelako imana Lolarentzat? Gura-

soen figura nola irakur dezakegu? Eta ausardiaren eta

babesaren beharraren arteko jokoa? Esaten genuen

moduan, irakurketa anitz egin ditzakegu!

biltza. Burua dagoeneko berotu dizute; hain zuzen, ira-

kasleak ahaleginean dabiltza, zeu izan zaitezen atzera

ere zeure buruaren jabe.

Irakaslearen bertute nagusia zera izan beharko li-

tzateke: gai izatea ulertzeko zer den ez jakitea zuek da-

kizuena.

Metodorik ez da falta; irakasleok metodoez hitz egi-

ten duzue soilik. Etengabe ari zarete metodoen atzean

ezkutatzen, nahiz eta barru-barruan argi izan metodoa

ez dela nahiko. Zerbait falta da; hitz bat, aipatu ere ezin

dena egin ez eskolan, ez institutuan, ez fakultatean, ez

antzeko beste inon: maitasuna.

Juanjo Otaño

Mondragon Unibertsitateko Humanitate

eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea

de Diego, E. (2008).

Contra el mapa.

Madrid: Siruela.

Añorga, P. (egilea) eta

Mitxelena, J. (marrazkilaria) (2007).

Jenio gaiztoa.

Bilbo: Aizkorri

Mapari begira egon zara, zein lekutara joango za-

ren erabakitzen, ikusi beharreko lekuak sartu dituzu bi-

ribilean, metro geltokiak, parkeak, azokak, museoak,

kontzertu aretoak, zernahi. Batetik besterako bideak

marraztu dituzu arkatzez. Hirian barrena zabiltza.

Eta ez dira paper gainean egindako zirriborroak

besterik.

Azkenean iritsi da eguna, hartu duzu abioia, hartu

duzu trena, hartu duzu metroa, eta iritsi zara Padding-

tonera. Atera zara metro geltokitik, esku batean maleta,

bestean mapa, eta horra zalantza: orain nora hartu be-

har dut, eskuinetara, ala ezkerretara? Ez baita gauza

bera hiriari goitik begiratu, ala aurrez aurre begiratu.

Gaur ohitu egin gara, nahi adina mapa daukagu es-

kura, paperean ez bada interneten, eta munduari sate-

lite batetik begiratzen diogu. Goitik. Urrutitik.

Sartzen duzu Google Earthen Paddington, London,

eta hor doa satelitea abaila bizian zuk esandako leku-

ra. Eta etxeetako teilatuak ikusten dituzu, kaleak, auto-

ak, zuhaitzak, tren geltokia, dena. Baina ez duzu ikus-

ten jenderik.

Eta Londresera joan zinenean, horrexek harritu zin-

tuen gehien, jendeak. Eta begira egon zinen, jendeari

begira: begiak, ezpainak, orrazkerak, lepoak, eskuak.

Mapak ez dira xaloak. Mapek munduaren irudika-

pen bat ematen, eta ezartzen dute. Goitik beherakoa.

Boterearen ikuspegia da eskaintzen zaiguna.

Irakasleak, beste modu batera bada ere, mundua-

ren irudikatze bat ematen du. Eta jakin behar du es-

kaintzen duen irudikatze hori berori zalantzan jartzen.

Hezkuntzarik onena, hezkuntza bera kuestionatzeko

aukera ematen duena da.

Maparik onena, gure gorputzaren memoriak gorde-

tzen duena da.

Xabier Gantzarain

Idazlea, gidoilaria...

Page 6: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

BERRI BIBLIOGRAFIKOAK

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

11

Liburu berrien albisteak

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

10

Mercé Traveset irakasle, psikologo eta terapeuta da.

Hezitzaile moduan, arduratuta zegoen bizitzen etaelkarbizitzen irakastearekin. Kezka horrek pedagogiasistemikoaren munduan murgiltzera eraman zuen.

Ikuspegi pedagogiko honen helburua da baldintzaegokiak sortzea eskolak ahalbidetu dezan bizitzarenikaskuntza (“aprendizaje de la vida”).

Helburu hori lortzeko, ikuspegi honetatik honakoa al-darrikatzen da: atxikimenduetan, hau da, lotura afekti-boetan oinarritutako hezkuntza eredua.

Gizakiok geure burua eraikitzen dugu sortutako lo-tura afektiboen arabera. Hauek pertenentzia edo inklu-sioa eta segurtasuna eskaintzen dizkigute, eta bi ele-mentu horiek dira, hain zuzen ere, garatzeko aukera es-kaintzen digutenak.

Beraz, aurrekoa kontuan izanik, ezinbesteko litzate-ke hezkuntza eragile moduan, ikasle bakoitzak eraiki di-tuen lotura afektiboei eta harremanei begira egotea; ga-rapena horiei esker ematen delako.

Prisma honetatik, arreta ez da ikaslearengana soilikbideratzen. Pedagogia sistemikoak aitortzen du, ikasleguztien pertentzia edo inklusioa lotzeko, premiazkoa de-la irakasle eta familia guztiak kontuan hartzea.

Hasieran aipatu den moduan, helburua da baldintzaegokiak sortzea eskolak ahalbidetu dezan guztion bizi-tzaren ikaskuntza (“aprendizaje de la vida”); eta, horrelaizan dadin, derrigorrez adostu eta partekatu beharko du-gu norabidea eskolako hezkuntza eragile guztiok (ikas-le, hezitzaile eta familiak) . Horrek eskatzen digu atxiki-menduen sare horri begira egotea.

Amaitzeko, liburu honen balioa datza idazleak era-biltzen duen hizkuntzan, erakusten duten gertutasuneaneta erabili dituen adibideetan.

Gurasoen haserrealdien aurrean zer egin dezake-gu?, berdinkideen arteko gatazken aurrean zelan jokatubeharko genuke?, gurasoen banaketak gertatzen dire-nean, gure rola zein da?, adopzioen aurrean zer da kon-tuan hartu behar duguna?, etorkinekin gaizki ulertuakdaudenean, zer egin? …

Horiek guztiak gure eguneroko praktikan sortzenzaizkigun egoerak eta kezkak dira. Liburuan horrelakoadibide anitz aurki ditzakegu, baina guzti-guztiak peda-gogia sistemikoaren prismatik daude aztertuta . Benetanbaliagarria gure begirada zabaltzeko eta aberasteko!

Elena Lopez de Arana

Mondragon Unibertsitateko Humanitate

eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea

Traveset Vilaginés, M. (2007).

La pedagogía sistémica.

Fundamentos y práctica.

Barcelona: Graó.

Bestalde, formalki egileak Jenio gaiztoa idazteko

aukeratzen dituen teknika egokiek, hitz jokoek eta erre-

pikapenek, kontatzeko eta gogoan gordetzeko istorio

aparta bihurtzen dute.

Bestalde, gure ustez, Jenio gaiztoa liburuaren edi-

zioak ez dio justiziarik egiten maila honetako obrari.

Bestelako edizio batean liburu duin honen dohainak are

gehiago nabarmenduko liratekeelakoan gaude.

Azkenik, aipatu behar da Jokin Mitxelena ilustratza-

ileak Jenio bizia obrari egindako ekarpena. Ilustrazioak

erregistroz eta estetikaz autonomoak izanik ere, testu-

aren eta irudien arteko uztarketa bikaina lortu du artis-

tak, eta lan grafikoak istorioari oso jantzi adierazgarria

eman dio.

Oso liburu aproposa kontatzeko, haurrekin jolasteko

eta barneko munduan murgiltzeko.

Nerea Alzola

Mondragon Unibertsitateko Humanitate

eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea

Page 7: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

BERRI BIBLIOGRAFIKOAK

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

13Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

12

Los miembros de unequipo de aprendiza-je cooperativo tienen

una doble responsabilidad:aprender ellos lo que el profesorles enseña y contribuir a que loaprendan también sus com-pañeros de equipo.

Pujolás, P. (2008).

El aprendizaje cooperativo

como recurso y como contenido.

Aula, 170, 37. or.

A pesar de quenuestros alumnostenían en esos mo-

mentos tan corta edad, nohubo ningún problema en quese acostumbraran a la organi-zación cooperativa del aula.

Breto, C. eta García, P. (2008).

Caminando hacia

un aula cooperativa

en educación infantil.

Aula, 170, 47. or.

Si educar es quererhacer surgir una pa-labra en el otro que

sea verdaderamente suya, yo notengo por qué imponérsela deantemano.

Reyes Mate-k esana

eta hemen jasoa:

Batzuk (2008).

El perdón, virtud política (15. or.).

Barcelona: Anthropos.

Toda situación quedesde el nacimientoproduzca daño a la

criatura, bien físico o emocionalgenera una acentuación de loscomponentes que configuran laconducta de agresión.

Cristobal, R. (2007).

Fundamentos del ser humano:

una psicología para educadores

(146. or.).

Arrasate: Mondragon Unibertsitateko

Zerbitzu Editoriala.

Las cadenas públi-cas tampoco estándispuestas a emitir

una programación para la infan-cia en que la finalidad de educarpase por encima de la de tenerniños enganchados a la televi-sión. Y el caso es que lo que másengancha son precisamente laspelículas japonesas, done la vio-lencia y la agresividad son domi-nantes. Muchas de estas seriesno están originariamente dirigi-das a la infancia, sino a los adul-tos. Pero da igual, aquí son lasseries preferidas de niños y ni-ñas y eso es lo que cuenta.

Camps, V. (2008).

Creer en la educación.

La asignatura pendiente (65. or.).

Barcelona: Península.

La conducta de agre-sión constituye laotra alternativa con-

ductual a una realidad percibidapor el sujeto como amenazanteo peligrosa para su integridad.Su desencadenamiento depen-derá de la evaluación que el su-jeto haga de esa realidad res-pecto de sus propias fuerzas.

Cristobal, R. (2007). Fundamentos del

ser humano: una psicología para

educadores (145. or.).

Arrasate: Mondragon Unibertsitateko

Zerbitzu Editoriala.

Vivimos en una so-ciedad llamada delconocimiento, donde

se dice que la formación tendráque ser permanente y el recicla-je continuo […] Pues bien, estaformación no cuenta con el su-puesto más imprescindible: queel conocimiento tiene un valorpor sí mismo y no sólo valenaquellos aprendizajes cuantifica-bles en unos resultados materia-les inmediatos.

Camps, V. (2008).

Creer en la educación.

La asignatura pendiente (102. or.).

Barcelona: Península.

Con el auténtico hu-mor, uno no se ríe: seregocija.

Ortiz- Osés, A. (2008).

La herida romántica

(163. or.).

Barcelona: Anthropos.

Es raro encontrar ennuestros escenariospedagógicos el pu-

dor del silencio, la capacidad deaceptar que hay cosas que sedesconocen o que se escapan alconcepto, aspectos enteros delmundo que requieren demorarnuestras opiniones, palabras, enfin, que inicien una búsquedacompartida del sentido.

Bárcena, F. (2005).

La experiencia reflexiva

en educación (220. or.).

Barcelona: Paidós.

La soledad es la lepradel opulento mundooccidental.

(2008).

Entrevista con Dominique Lapierre.

Geo, 263.

La persona que hapodido vincularse deforma segura se re-

presentará a las personas conlas que mantiene vínculos signi-ficativos como personas disponi-bles, atentas y dispuestas a ayu-dar si surgen dificultades o peli-gros, y contará con una repre-sentación complementaria de símisma como una persona queri-da y valiosa.

John Bowlby-k esana

eta hemen jasoa:

Sellarès, R (2008).

Aprendemos en función

de cómo nos vinculamos.

Aula de infantil, 46, 41. or.

El problema actualya no es sólo solu-cionar las dificulta-

des sociales sino la de construirredes constituidas por el mismonúmero de agentes significativosde la comunidad para configuraruna sociedad que incorpore yacoja, basada en patrones deconfianza y solidaridad.

Vilar, J. (2008).

Implicaciones éticas

del trabajo en red

y la acción comunitaria.

Cultura y Educación, 20, 268. or.

Estamos animando atodos los agentes so-ciales a considerar

su responsabilidad educativa y, ala escuela, a abrirse a la realidaddel entorno redefiniendo su fun-ción social y su capacidad de co-laborar en el entorno.

Longás, J., Civís, M.

eta Riera, J. (2008).

Asesoramiento al desarrollo

de redes

socioeducativas locales:

funciones y metodología.

Cultura y Educación, 20, 305. or.

[…] en la cesta del te-soro, el bebé estábásicamente pre-

guntado “¿qué es eso de ahí?,¿qué aspecto, tacto, gusto tie-ne?”, mientras que en la fase deljuego heurístico pasa a pregun-tar “qué puedo hacer con esteobjeto?”

(2008). Una cesta de tesoros en el 0-3.

Entrevista a Sonia Jackson.

Aula de infantil, 42, 40. or.

Es curioso. Pregun-tas a un niño o unaniña de infantil: “¿sa-

bes dibujar?”, “¿sabes cantar?”,“¿sabes bailar?”… Todos res-ponden con entusiasmo y plenaconvicción: “claro que sí”. Y sedisponen a demostrarlo con mu-cha seguridad en sí mismos. Sihaces esas mismas preguntasen la universidad, muchos inter-pelados te responderán que no,que no saben.

Santos Guerra, M.A. (2008).

Una simple maestra de infantil.

Aula de infantil, 41, 39. or.

Hay momentos en lavida de un aula quemarcan un antes y un

después en la historia del grupo.En este caso, eso sucedió cuan-do Paula se fue a Uruguay a vera su familia y el grupo habló conella por videoconferencia.

Feixes, D. (2008).

¿Dónde está Paula?

Aula de infantil, 41, 14. or.

Las TIC no sólo sir-ven para formar alalumnado, sino que

constituyen objeto de formación yde investigación del profesorado.

Colén, M. (2008).

¿Hacia dónde va

la formación permanente

del profesorado?

Aula 171, 65. or.

[…] si nuestra actitudante la elección en eljuego es abierta y

respetuosa, igual que en otrosaspectos educativos, nuestroshijos crecerán emocionalmentesanos y seguros, sintiéndoseválidos y respetados como suje-tos que son, independiente-mente de cuál sea su posteriororientación sexual..

Ramírez Gámez, E. (2008).

Los niños que juegan con muñecas.

Aula de infantil, 43, 27. or.

“ “ “““

““

““

““““

Esan dute

Page 8: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

Azken urte hauetaneuskal haur etagazte literaturaren

panorama ez da gehiegi aldatuaurrekoetakoekin parekatuzgero […] Ez da belaunaldi al-daketarik ikusten idazleenartean; ilustraileen kasuan, aldiz,egoera biziagoa da, izen berriak,estilo berriak eta bizitasun hand-iagoa nabari baita.

Etxaniz, X. (2008).

Euskal Herria: hobetzen jarraitu.

CLIJ, 219, 2008ko urrian, 68-72. orr.

Una sociedad quedemanda tecnólo-gos, científicos, in-

genieros y ciudadanos con unaopinión científica fundamentadadebe dedicar un especial interés,no sólo a los jóvenes, sino a quie-nes están en los primeros añosde aprendizaje. Un museo deciencia deba acompañar a pe-queños y jóvenes a lo largo de suformación.

Arderiu Camarasa, M.E. (2008).

La ciencia que se aprende

en los museos de ciencia.

Cuadernos de Pedagogía, 381, 98. or.

Educar no es acu-mular sino encender.Y lo que se enciende

es, en el fondo, el gozo intelec-tual. El genio del buen educadorestá justamente ahí, en provocarel gozo intelectual […] Lo prime-ro que hay que hacer para expe-rimentar el gozo intelectual essaber que existe, es decir, hayque saber que el gozo intelectuales posible. En caso contrario, nose busca, no se espera […].

Wagensberg, J. (2008).

El estímulo, la conversación y la com-

prensión. Cuadernos de Pedagogía,

381, 102. or.

El saber toma signifi-cado cuando seaprende para llevar a

cabo una tarea concreta.

Gil Padilla, A. J. (2008).

Por un nuevo modelo

de práctica docente.

Cuadernos de Pedagogía, 382, 87. or.

Una educación queestimula la creativi-dad y la visión crítica

en la construcción de opciones yestilos de vida. Y que puede con-vertirse en una puerta abierta almundo y a la innovación, sin re-nunciar al rigor de los modelosteóricos y a la cotidianidad de ladocencia.

Gil Padilla, A. J. (2008).

Propuestas para llegar al currículo.

Cuadernos de Pedagogía, 383, 55. or.

De la sociedad de-pende decidir en quémedida y cómo que-

remos que los medios de comu-nicación colaboren en la forma-ción de los más pequeños. Nodeberíamos olvidar que habla-mos de la transmisión de ideolo-gías, de pensamientos que des-pués dirigen comportamientos.

Hurtado, J. (2008).

Didáctica de la nueva

gramática audiovisual.

La nueva competencia mediatica.

Aula, 173/174, 37. or.

Cada vez es más ur-gente diseñar e inte-grar en la educación

obligatoria una pedagogía espe-cializada que prepare a los niñosy las niñas para un consumo sa-ludable de los medios de comu-nicación audiovisual.

Hurtado, J. (2008).

Didáctica de la nueva

gramática audiovisual.

La nueva competencia mediatica.

Aula, 173/174, 37 or.

Irakasleak bizitzaosoan ikasleak izanbehar dute, presta-

kuntza programetan parte hartu,ikerketa egin beharko lukete etaikasgelan egiten duten lanaetengabe aztertu beharko lukete,euren lana egunez egun hobet-zeko.

(2008). Elisa Heimovaara-ri

egindako elkarrizketa.

Hik Hasi, 133, 18. or.

Idazlanak mila aldizzuzentzen ditut, bar-ruan musika bat

daukatela iruditzen zaidan arte.

(2008). Miren Agur Meaberekin

elkarrizketa. Aizu, 332, 30-33. orr.

La tradición oral esun patrimonio inma-terial vivo.

(2008).

Entrevista a Ana Pelegrín.

CLIJ, 220, 54-58. orr.

Esa es nuestra digni-dad y nuestra res-ponsabilidad, que

somos únicos.

(2008).

Entrevista a Raimon Panikkar,

el cristiano hindú busdista.

El Ciervo, 690-691. orr.

Es absolutamentenecesario conseguirpara todos y todas,

evaluaciones pertinentes, no só-lo con el objetivo de la compren-sión clara de los conceptos cien-tíficos y matemáticos, como ins-trumentos que permitan al alum-nado progresar, crecer, elaborarconocimientos […]; sino sobretodo con el de la construcción depersonas íntegras, críticas y ca-paces de intervenir en el mundodesde una sólida formación inte-gral.

Nomdedeu, X. (2008).

El fracaso en Babel.

Uno, 49, 46. or.

El portafolio se ca-racteriza por posibili-tar el mejoramiento

continuo, una toma de decisio-nes permanente, argumentacio-nes constantes, reflexiones críti-cas sistemáticas de las eviden-cias del desempeño, flexibilidadcognitiva y autorregulación y au-toevaluación del aprendizaje.

Mellado, M.E. (2008).

Portafolio en línea: una herramienta

de desarrollo y evaluación de compe-

tencias en la formación docente.

Educar, 40, 88. or.

La palabra poéticainfantil tiene, una di-mensión cósmica: la

del hombre con todos los hom-bres que le precedieron.

Ruiz, M. J. (2008).

De la desaparición

de la niñez.

Educación y Biblioteca, 167,

12-13. orr.

En el sentido antiguonombrar algo signifi-ca reconocerlo en lo

que es […] Por eso la palabra nopuede ser para ellos neutra nun-ca, es decir que hay que ser muyresponsable porque la palabra, odespliega las fuerzas de las co-sas o las impide.

(2008). Entrevista de

Ruth Kaufman a Dina Picotti.

Educación y Biblioteca, 167,

72-73. orr.

El silencio y la au-sencia de prisas nospermite a los lecto-

res, mágicamente llegados a unlugar que nadie conoce exceptouno mismo, oír como sólo pue-den hacerlo quienes se han en-tregado a la contemplación y a laescucha.

Polanco, J. L.(2008).

Tiempo de silencio.

Peonza, 85, 27-35. orr.

No me gusta cerrarmis libros en un sig-nificado, en una lec-

ción moral; prefiero que siganabiertos para seguir mantenien-do algún misterio, una pregunta.

(2008). Entrevistamos a: Isol.

Peonza, 85, 45-58. orr.

BERRI BIBLIOGRAFIKOAK

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

15

Esan dute

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

14

““““

““

“““

““

Page 9: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

17Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

16

SARRERA

Hezkuntzaren helburuetako bat da gizarteko erronkaberriei aurre egingo dieten herritarrak heztea edo sor-tzea. Adituek aipatzen dituzten erronken artean, non-bait, eta betiere gaur egungo gizartean aurrera eginahal izateko, ezinbestekoa da ikasleak trebatzea infor-mazio konpetentzian eta ezagutzaren kudeaketan .

Eraikitzen ari garen gizarte telematiko eta globalizatuhonetan, segurtasuna edo egonkortasuna fantasia bi-lakatzen dira. Lehen informazioa nahiko homogeneoaeta egonkorra zen, eta, horrez gain, euskarri fisikoetanoinarritzen zen gehienbat: liburuetan, aldizkarietan,egunkarietan... Gaur egun, aldiz, informazioa oso he-terogeneoa da, eta, are gehiago, etengabe ari da alda-tzen. Bestalde, euskarri fisikoak baino, internet infor-mazioa (eta ez ezagutza edo jakintza) bilatzeko gune-rik eraginkorrenetariko bat ari da bilakatzen.

Gizartean gertatzen ari diren aldaketa hauek guztiekizugarrizko ondorioak dakartzate hezkuntza mundua-rentzat. Etengabeko aldaketa hauei egokitzea eta eten-gabeko aldaketa hauetarako gure ikasleak prestatzeaizan behar da hezkuntzaren erronketatik garrantzitsue-netariko bat.

Beraz, helburua informazioaren gizartetik jakintzarengizartera abiatzea bada, ezinbestekoa da aztertzea in-formazioaren pedagogia deritzan eredua, informaziokonpetentzia ardatz dena, alegia.

Horretarako, bada, lehenengo pausua sentsibilizazioalitzateke, hau da, ikasleok kontzientzia hartu beharkogenuke gaur egungo gizartean informazioak eta eza-gutzaren kudeaketak daukaten garrantziaz. Bigarrenpausua izango da ezagutzea eta erabiltzea irakasleokinformazio konpetentziarekin eta ezagutzaren kudea-ketarekin lotuta dauden estrategiak [Informazio eta Ko-munikaziorako Teknologia Berriak (IKTBak)]. Eta, az-kenik, hirugarren pausua, ikasleek “eginez” hobetoikasten dutenez, ikaskuntza esanguratsua lortuko ba-dugu, nahitaezkoa izango da informazio konpetentzia-ren eta ezagutzaren kudeaketaren ikaskuntza proze-sua izatea aktiboa, dinamikoa eta praktikoa .

Finean, ez da nahikoa IKTBak ikaskuntza prozesuantxertatzeko, hezkuntza erreforma bati ekitea. Helburuhori lortu ahal izateko, funtsezkoa izango da iraultza,hau da, irakasleon ikuspegia eta pentsamendua alda-tzea.

Aldaketa hori sustatu nahian, Jakingarriak aldizkaria-ren bi zenbaki eskainiko dizkiegu informazio eta komu-nikazio teknologia berriei.

Elena Lopez de Arana

Informazio eta komunikazioteknologia berriak hezkuntzan (I)

http://images.google.es/imgres?imgurl=http://blog.eduinnova.com/wp-content/myFiles/2008/08/img_0718.JPG&imgrefurl=http://www.eduinnova.com/&usg=__YO44Rlf82sErU8sjI2WyfEa-

EpV0=&h=1944&w=2592&sz=1090&hl=eu&start=77&tbnid=5jR7Fo6wcZVjBM:&tbnh=113&tbnw=150&prev=/images%3Fq%3Dtecnologias%2Bde%2Bla%2Binformaci%25C3%25B3n%2Ben

%2Bel%2Baula%26start%3D63%26imgsz%3Dhuge%26gbv%3D2%26ndsp%3D21%26hl%3Deu%26client%3Dfirefox-a%26rls%3Dorg.mozilla:eu:official%26sa%3DN

Page 10: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

19Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

18

Gaur egungo gizartea

Konplexua da gaur egungo gizartea definitzea. Nor-beraren betaurrekoek baldintzatzen dute definizioa.Agian horregatik, askotariko ezaugarriak aitortzen zaiz-kio: postindustriala, postmodernoa, materialista, glob-alizatua, informazioaren eta ezagutzaren gizartea, ko-munikazioaren gizartea, irudien gizartea, gizarte digi-tala…

Artikulu honetan ez da gaur egungo gizartearendefiniziorik emango edo, beste era batera esanda, ezda ezaugarri horien arteko hobespenik egingo. Aitzitik,gaur egungo gizartea hobeto ulertzeko eta, bidenabar,gaur egungo eskolaren zereginak definitzeko zenbaitdatu emango dira.

Ziurrenik, arestian aipaturiko edozein ikur jar dakiokegaur egungo gizarteari. Hala ere, definizioek nahibezainbeste ñabardura izan ditzakete. Horregatik,aurreko ezaugarrietako hainbat berrartuko dituguhorien gainean gure irakurketa egin dezagun:

Gizartea, materialista. Gaur egungo mendebaldekogizarteen ezaugarri garrantzitsuenetako bat da hori.Materiala pentsamenduaren gainetik jartzen da. Horre-gatik, jabetzetan jartzen da arreta eta “erabili eta bota”ideiak indarra hartzen du.

Gizartea, globalizatua. Azken hilabeteotako krisiekonomikoa dela eta, agerian gelditu da mundumailako merkatuaren presentzia. Halaber, merkatubakarra izateaz gain, aitortu behar da globalizazioakdakarrela gizarte eta kulturak bateratzea; hori bai, nor-malean gizarte ekonomikoki boteretsuenaren aldeeginez. Ildo horretatik, zeresanik ez dago, arloekonomikoaz loturiko gizarte bakoitzaren informazioeta komunikaziorako baliabideak funtsezkoak dira bereeraginean.

Informazioaren eta ezagutzaren gizartea. Gizartearidefinizio hori ematen zaio inoiz baino informazio etaezagutza gehiago daukagulako gure inguruan. Halaere, informazioa eta ezagutza ondoan izateak ez duinondik inora ziurtatzen gizarteak inoiz baino informazioeta ezagutza gehiago izatea. Edonola ere, onartu beharda informaziorako eta ezagutzarako inoiz baino bidegehiago daudela. Internetek soilik, esponentzialkiugaritu du orain dela hamar urte eskuragarri zegoen in-formazioa. Horregatik, gaur egungo erronka da infor-mazio andana horretatik benetan pertinentea denabereizten eta egoki kudeatzen jakitea.

Komunikazioaren gizartea. Aurreko puntuarekin lo-turik, inoiz baino komunikabide gehiago daude, ez da-go argi, ordea, inoiz baino hobea ote den gure artekokomunikazioa. Edozelan ere, aitortu behar da gaur

egungo teknologiak inoiz baino aukera gehiago es-kaintzen dizkigula komunikatzeko. Edonork du edonoiztelefonoa gainean; e-mailek, Messenger-ek, Face-book-ak eta tankerako zerbitzuek arrakastaz ordezkatueta aberastu dituzte garai bateko gutunak; garai bateantelebista kate bakarra edo parea zegoen bitartean, gauregun telebista digitalaz mintzo gara… Beraz, aipatu-tako guztiagatik, onartu behar da komunikaziorakotresnak eduki badauzkagula.

Irudien gizartea. Beheko laukia ikusi besterik ez dagogogoan izateko irudiek inguratzen gaituztela. Are gehi-ago, gu geu ere irudi bat gara eta ikusten ditugun iru-dien arabera, gure hautemateak ere aldatu egiten dira.Kontuak kontu, irudien nagusitasunaren ondorioz, tes-tu idatzia tokia galtzen joan da. Ikono edo irudi bakarbatek testu oso bat ordezka dezake, beheko laukikozenbait adibidek islatu bezala.

Gizarte digitala. Komentatuko den azken ezaugarriariatxikirik, oro har azpimarratu behar da gaur egungoteknologien presentzia. Bertan koka daitezke gauregungo etxeetan egon ohi diren baliabide guztiak: geroeta garatuagoak diren telefono, ordenagailu, telebista,DVD, grabagailu eta abarrekoak. Era berean, aintzathartu behar da gero eta denbora gehiago ematen delahorien guztien aurrean.

Aztertu berri bezala, gizartea definitzeko hainbat modudaude. Gure kasuan, gizarteari ez diogu inolako etike-tarik jarriko baina, aitzitik, defendatuko dugu ezaugarrihoriek baliagarriak direla gizartearen gaur egungo izae-ra ulertzeko. Edozein ikuspegi hartzen dela, argi dago

Iñaki Larrea eta Jose Ramon Vitoria

Mondragon Unibertsitateko HUHEZI Fakultateko irakasleak

IKTak, hezkuntzaaireberritzekoaitzakia

Irudia artikulu honetarako egina.

Bertako irudi guztiek dute euren jabeen copyrighta.

gaurko teknologiak toki garrantzitsua hartu duela ezau-garri horiek indarrean jartzeko orduan. Globalizazioa,komunikazioa, informazioa, irudien nagusitasuna…ezin daitezke ulertu azken urteotako teknologiarikgabe.

Besteak beste teknologiaren presentziagatik, gauregungo haurren hezteko eta hazteko testuinguruarenezaugarriak aldatu egin dira. Ordenagailu, telefono, in-ternet, telebista, Playstation, Wii eta antzekoen ondoanedo, muturrerago eramanda, ordenagailu, internet,telebista, Playstation, Wii eta antzekoekin jaiotzen,hazten eta hezten dira. Testuinguru hori dela-eta, MarcPrenskyk zioen moduan, gaur egungo haurrak teknolo-gietan natibo dira, natibo digitalak alegia. Tesi horrenarabera, gaur egungo haurrek ama hizkuntza esku-ratzen duten bezala, ezagutza teknologiko jakin bat ereberenganatzen dute. Neurri handi batean. ezagutzahori adaptatiboa ere bada, azken batean, testuinguru-an “bizirauteko” aukera ematen baitie.

Kontuak kontu, gaur egungo gizartea gutxi-asko horre-lakoa dela onartzen baldin bada, hurrengo puntuaknahitaez eraman behar gaitu eskolara. Ondorioz, jarrai-an jorratuko dira gaur egungo eskolaren ezaugarriak.

Gaur egungo eskola

Aurreko atalean eginiko deskribapenak gutxi-askogizarteak izandako aldaketen berri eman du. Gauregungo eskolaren deskribapena egingo bagenu, lite-keena da orain dela urte batzuetako berbera egitea.Azken batean, salbuespenak salbuespen, eskolakantzera jarraitzen du.

GGaauurr eegguunnggoo hhaauurrrreekk aammaa

hhiizzkkuunnttzzaa eesskkuurraattzzeenn dduutteenn

bbeezzaallaa,, eezzaagguuttzzaa tteekknnoollooggiikkoo jjaakkiinn

bbaatt eerree bbeerreennggaannaattzzeenn dduuttee.. NNeeuurrrrii

hhaannddii bbaatteeaann.. eezzaagguuttzzaa hhoorrii aaddaappttaa--

ttiibbooaa eerree bbaaddaa,, aazzkkeenn bbaatteeaann,, tteess--

ttuuiinngguurruuaann ““bbiizziirraauutteekkoo”” aauukkeerraa

eemmaatteenn bbaaiittiiee

Page 11: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

21

IKTak, hezkuntza aireberritzeko aitzakia

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

20

Nolakoa da, beraz, gaur egungo eskola? Argi dagoezinezkoa dela definizio bakar bat ematea, eta, ha-laber, zalantzarik ez dago aniztasun handia dagoela es-kolatik eskolara. Dena den, agian gauzak muturreragehiegi eramanez gero, esan liteke eskoletan irakasleadela erreferente nagusia eta berarengan zentratzendela jarduna. Era berean, gainerako euskarriengainetik koka litezke testu idatzia eta horrekin bateraohiko testuliburu, koaderno eta arkatzen nagusitasuna.Horregatik, oraindik ere idatzitako ekoizpenak, berezi-ki bakarka eginikoak, funtsezko oinarri dira gure esko-la gehienetan. Are gehiago, ikasleen parte hartzerakoaukerak testuliburuak zehazturiko uneetara mugatzendira.

Eta teknologiari dagokionez? Bada, salbuespenaksalbuespen, eskolan gutxi erabiltzen dira ikasleen es-kolaz kanpoko errealitatean presentzia handia dutentresnak. Beste era batean, nolabaiteko desorekaaitortu daiteke eskola barruko eta eskolaz kanpokoerrealitateen artean. Are gehiago, esan daiteke es-kolak – eskolen gehiengoak bederen – talka egitenduela gizartearekin, gutxienik, arlo teknologikoaridagokionez. Ildo horretatik, Informazio eta Komu-nikazio Teknologiei dagokienez, testuinguru eskola-rra uhartetzat ere hartu izan da gizartea itsasotzathartu den bitartean.

Kontuak kontu, ez da erraza errealitate horren arra-zoiak zehaztea. Hala ere, Prensky-ren hitzak berrartuzgero, ikasleen inguruan gauden irakasleok baduguzeresana. Beste era batera esateko, gure ikasleak ezbezala, ez gara jaio, hazi eta hezi gizarte teknologikohonetan. Heldu gehienontzat berri samarrak dira ares-

tian aipaturiko tresna teknologiko gehienak. Egoerahori deskribatzeko Prensky-k berak zioen ikasleak na-tibo diren bitartean, heldu gehienok teknologietanetorkinak garela. Etorkin izaera horrekin lot dezakegu,besteak beste, irakasle askoren prestakuntza eza. Ildoberetik, bertan koka dezakegu eskoletan teknologiaesanguratsuki ez sartzeko arrazoietako bat. Edonolaere, onartu behar da egon badagoela beste arrazoi ga-rrantzitsu bat: baliabide eza.

Edonola ere, nahiz eta ikaskuntza eta irakaskuntzaprozesuetan IKTak ez sartzeko arrazoiak beste batzukizan daitezkeen, gai hori alde batera utzi eta, jarraian,eskolaren egitekoak zehaztuko ditugu. Modu horretan,espero dugu gaiari irtenbideak eta aukerak ematenhastea eta, bidenabar, iraganari baino, etorkizunari be-gira jartzea.

Eskolaren funtzioa

Orain arte jorratutako guztia kontuan hartu eta gero, ar-tikuluaren atal honetan eskolaren egitekoak zerren-datuko dira. Zerrenda hori egiterakoan, litekeena dahainbat funtzio ez aipatzea; izan ere, aditzera emangobaitira gure ikuspegitik nagusi direnak.

a) Gizartearen ezaugarriei hobeto egokitzeaeta alfabetatze digitala

Lehenik, arestian aipatutako desorekaren ildotik, esko-lak esanguratsuki erabili behar ditu Informazio eta Ko-munikazio Teknologiak, modu horretan, gizartearenezaugarriei hobeto egokitzeko. Inork pentsa lezake es-kolak ez dituela zertan IKTak integratu behar, nolabait,gizarteak berak –eskolatik kanpokoak– horretarakotestuinguru nahikoa eskain dezakeelakoan. Neurribatean, antzeko zerbait gertatzen da hizkuntzarekin,gutxienik, hizkuntza hori diglosia egoeran ez dagoe-nean. Edozein dela hizkuntza, eskolak aukera ematendu hizkuntza horretan alfabetatzeko. Teknologieidagokienez, antzeko zerbait esan genezake. Ikaslegehienek eskolatik at erabiltzen dituzte IKTak, noski,baina eskolak eskaini behar die alfabetatze digitala,irakurketa-idazketarekin gertatzen den bezala.

Zergatik digitalki alfabetatu? Gaur egun, Coll eta Illerak(2008) dioten moduan, IKTeen bitartez eskuratzen de-lako ezagutzaren zati handi bat. Are gehiago, hemendikurte batzuetara, ziurtzat har daiteke IKTen bidez esku-ratzen dugun ezagutzaren proportzioak gora egingoduela. Ondorioz, esan gabe doa IKTen erabilera

funtsezkoa izango dela pertsonaren garapenerako, es-kolan zein eskolatik at. Ideia horrek aparteko garrantziaematen dio eskolaren egitekoari ikasleen alfabetatzedigitalari begira.

b) Eten digitala saihestu eta inklusiodigitala bultzatu

Behin eta berriz IKTak gizartean erabiltzen direlaesaten ari garen arren, beste arrazoi bat ere badagoeskolak teknologia txertatzeko. Kontuan izan beharda zenbait pertsona arazoekin egon daitekeela IKT-eekin hartu-eman sakonetan egoteko. Beste erabatera esanda, gizartearen zati batek ez du aukerarikIKTak erabiltzeko, edo, gutxienik, hain modusakonean baliatzeko. Etxean teknologia eskuragarriez dutenek arrisku handia daukate askotan definitu-tako eten digitala pairatzeko. Bill Clintonen aginpeandefinitutako eten digitalak adierazi nahi du IKTetarasarbidea dutenen eta ez dutenen arteko jauzia edodesberdintasuna.

Soka horretatik, arestian aipatutako alfabetatze digita-lari so egin eta gero, desberdintasun hori lotu daitekeorain mende bateko alfabetatuen eta alfabetatugabekoen arteko aldearekin. Beraz, ezberdintasunhoriek parekatzeko, gutxienik eskolak eskaini behar duteknologia; hau da, guztiok teknologiara sarbideadutela ziurtatu behar du. Beste modu batean, esandezakegu eskolak IKTak integratu behar dituela etendigitala saihesteko, eta, horrenbestez, gutxitanaipatzen den inklusio digitala bultzatzeko. Azkenbatean, urrats hori ematea ezinbestekoa da berdinta-sunezko gizartea lortzeko.

c) Hezkuntza eredua berriztatu

Orain arte aipatutako funtzioak garrantzitsuak dira, oso:gizarteari egokitu, alfabetatze digitala baimendu, etendigitala saihestu eta, horrenbestez, inklusio digitalabultzatu… Hala eta guztiz ere, egon badago gutxienezaurreko horiek bezain garrantzitsua den funtzioa:hezkuntza eredua berriztatzea. Artikulu honetan, gauregungo eskolaren ezaugarriak aipatzerakoan, esatengenuen teknologia ez erabiltzeaz gain, oraindik ereirakaslea izan ohi dela protagonista, testuliburua etatestu idatziak direla oinarri eta abar.

Horregatik, testuinguru horren aurrean, teknologiahezkuntza eredu horri guztiari buelta bat emateko aitza-kiatzat hartu behar dugu. Beste era batera esateko,

NNoollaabbaaiitteekkoo ddeessoorreekkaa aaiittoorr--

ttuu ddaaiitteekkee eesskkoollaa bbaarrrruukkoo

eettaa eesskkoollaazz kkaannppookkoo eerrrreeaalliittaatteeeenn

aarrtteeaann.. AArree ggeehhiiaaggoo,, eessaann ddaaiitteekkee

eesskkoollaakk –– eesskkoolleenn ggeehhiieennggooaakk bbeeddee--

rreenn –– ttaallkkaa eeggiitteenn dduueellaa ggiizzaarrtteeaarree--

kkiinn,, gguuttxxiieenniikk,, aarrlloo tteekknnoollooggiikkooaarrii

ddaaggookkiioonneezz

EEsskkoollaakk gguuzzttiiookk tteekknnoollooggiiaa--

rraa ssaarrbbiiddeeaa dduutteellaa zziiuurrttaattuu

bbeehhaarr dduu.. BBeessttee mmoodduu bbaatteeaann,, eessaann

ddeezzaakkeegguu eesskkoollaakk IIKKTTaakk iinntteeggrraattuu

bbeehhaarr ddiittuueellaa eetteenn ddiiggiittaallaa ssaaiihheessttee--

kkoo,, eettaa,, hhoorrrreennbbeesstteezz,, gguuttxxiittaann aaiippaa--

ttzzeenn ddeenn iinnkklluussiioo ddiiggiittaallaa bbuullttzzaattzzeekkoo

IKTak gure eskoletan txertatu behar ditugu, adibidez,ikasleak aktiboago egoteko aukera ematen dutelako.Ildo beretik, teknologia esanguratsuki baliatu behardugu aproposa delako ikasleen talde laneansakontzeko. IKTak gelan erabili behar ditugu aukeraematen digutelako diziplinartekotasuna bultzatzekoeta, horrenbestez, ikasleek gai ezberdinak lotzeko.Are gehiago, beste arrazoi bat da eskolaz kanpokoerrealitatearekin bat egiteko modua ematen digutela;hau da, gelatik at erabiltzen dituzten tresnak natu-ralagoak direlako eta kanpoko errealitatea gela barru-ra ekartzeko egokiak direlako. Eta, zerrenda gehiegiez luzatzeko, IKTeek eskolan esanguratsuki egon be-har dute ikasleentzat motibagarriagoak izan ohi dire-lako. Zergatik? Txikienek, ia-ia magiatzat hartzendutelako; beste hainbatek ohiko testuez gain, ikus-entzunezkoak jasotzen dituztelako, eta, horren-bestez, irudiaren gizartera hurbiltzen direlako; bestebatzuek, ordea, euren belaunaldiko tresnatzat hartzendituztelako…

Edozelan ere, teknologiak ez du hezkuntzarako baliorikper se, besteak beste teknologiarekin ere klasetradizionalak eman daitezkeelako. Adibide bat jartzea-rren, Powerpoint edo Impress moduko tresnak erabilizgero, teknologia erabiliko genuke gelan, bai, bainaikasleen ikuspegitik antzera jarraituko genuke. Horre-gatik, hemen proposatzen ari garena askoz ere ha-rantzago doa. IKTak aldarrikatzen ditugu, baina ez hel-buru bezala, baizik eta tresnatzat sakontzeko ikasleenaktibotasunean, talde lanean, gaien arteko eta erreali-tatearekiko loturetan eta motibazioan. Zergatik? Ikus-pegi eraikitzailearekin lotzen den bide horretatik soilikeman daitekeelako ikaste esanguratsua; hau da, bidehori delako bakarra hezkuntzaren funtzio nagusiaemateko: ikasleek benetan ikastea.

Page 12: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

23

IKTak, hezkuntza aireberritzeko aitzakia

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

22

Aukerak

Behin definitu ditugula eskolaren funtzioak arloteknologikoa oinarri genuela, oraingoan hizpide izangoditugu teknologiak berak eskaintzen dituen aukerak.Dena den, IKTek eskaintzen digun aukera mordo horre-tatik, ikaste esanguratsuari begira baliagarrienak izandaitezkeenak zerrendatuko dira. Finean, ikasleen iza-era aktiborako tresnak aipatuko ditugu.

Hain zuzen ere, izaera aktiboarekin lot daiteke par-taidetza. Bidenabar, bereziki partaidetzarekin lotudaiteke Web 2.0a; hau da, modu ulerterrazeanesateko, lankidetza eta partaidetza oinarri dituen In-terneten erabilera islatzeko kontzeptua (O’Reilly,2004). Horrenbestez, Web 2.0aren bitartez ulertzenda Interneten aro berria, erabiltzailea duena irakurlehutsa izatetik, parte hartzaile izatera. Ildo beretik,parte hartzaile izaterakoan, lankidetza eta trukea di-tu oinarri Web 2.0ak. Web 2.0aren ildotik, gainera,informatikaren hurrengo aroa datorkigu: hodeian edosarean lan egitea, Interneten alegia. Baina, oraindela urte batzuk ez bezala, Interneteko erabiltzaileabihurtzen da protagonista, ez orain dela urte batzukbezala, informazio hartzaile hutsa. Horregatik, Web2.0a ezkondu daiteke artikulu honen hirugarren pun-tuan esandakoarekin; izan ere, Web 2.0aren printzi-pioek bat egiten baitute hezkuntzarako aldarrikatuditugunekin: aktibotasuna, partaidetza, talde lana,errealitatearekiko loturak eta azken honekin baterakomunitatearekiko edo sare sozialekiko harre-mana.

Nahiz eta dagoeneko Web 3.0az hitz egiten hasi, ar-tikulu honetan kontzeptu hori alboratu eta aipatuko di-tugu Web 2.0ak hezkuntzarako eskaintzen dizkigunzenbait tresna. Beraz, tresna horien deskribapen labu-rra egingo da, eta, modu horretan, sarrera emango zaieJakingarriak aldizkariaren ale honetan zein hurrengoanirakurri ahal izango ditugun zenbait artikuluri.

Dena den, kontuan izan behar da jarraian aipatuko di-tugun tresnak lagin txiki bat besterik ez direla eta, ho-rrenbestez, askoz ere tresna gehiago daudela Batac-en irudian azaldu bezala.

Era berean, hemen aipatuko diren beste zenbait tres-na ezin dira bete-betean Web 2.0arekin lotu. Hala ere,artikulu honetan txertatu ditugu beren printzipioakberdintsuak direlako eta ikasleen ikaste esangura-tsurako baliabide interesgarriak direlako:

Blogak edo weblogak. Aldizka eguneratutako eta kro-nologikoki egile edo egileen artikuluak jasotzen dituenInterneteko webgune bat da. Lehendabizi Bargerrek(1997) izendatutako tresna honen bi ezaugarri na-gusienetakoak dira blogaren egileak baliabide multi-mediak jar ditzakeela eta bisitariak komentarioakuzteko aukera daukala.

Hezkuntzari dagokionez, hainbat dira eman da-kizkiokeen erabilerak. Adibidez, irakasleak bertan jarditzake ikasgaiari buruzko informazioa, artikuluak,bideoak, argazkiak eta ikasleek komentarioak egin.Beste aukera bat izan daiteke ikasleek beraiek eurenbloga izatea, modu horretan, ikus-entzunezko materi-arekin batera, euren testu idatziak zabalduz eta,adibidez, hizkuntza landuz. Edo, beste erabilera posi-ble bat aipatzearren, nabarmendu daiteke zenbait es-

kolatan bloga darabiltela hezkuntza komunitateariberriak helarazteko eta bereziki gurasoekiko harrema-na lantzeko.

Wikiak. Wikiak dira Interneteko webguneak, edonorksortu, aldatu, eraldatu edo ezabatu ditzakeenak.Blogetan egileak soilik idatzi dezake eta bisitariak,berriz, komentarioak utzi. Wikietan berriz, edonork duaukera idazteko, edukia aldatzeko edo, are gehiago,ezabatzeko. Gainera, erregistraturik gelditzen diraedonork eginiko aldaketa guztiak. Wikipedia dawikirik ospetsuena eta Google Docs har daiteke wikiteknologian oinarrituriko adibiderik erabilerrazetakobat bezala.

Hezkuntzari dagokionez, wikiak tresna aparta dira taldelanerako. Azken batean, taldekideek egin dezakete landokumentu bakarraren gainean “zuzenean” elkarrenondoan egon gabe. Beraz, wikiak baliagarriak dira elka-rlana bultzatzeko eta talde lanak errazteko. Gainera, al-daketa guztiak erregistraturik gelditzen direnez,irakaslearen jarraipena errazten dute.

Webquestak. Webquestak dira ikasleak ikertzerabultzatzen dituzten webguneak. Irakasleak webguneaprestatzen du eta ikasleei jarduera proposatu eta gero,ikasleek informazioa eskuratu behar dute, nagusiki,irakasleak prestaturiko webguneetatik. Beraz, Dodgek1995ean zehazki hezkuntzarako sortutako tresnakikasleak eramaten ditu Interneten informazioa esku-ratzera.

Zehazki hezkuntzarako tresna denez, edozein gaijorratzeko baliagarriak dira webquestak. Gainera,ikasleak aktibo bihurtzen ditu eta autonomoki Inter-

IIKKTTaakk aallddaarrrriikkaattzzeenn ddiittuugguu,,

bbaaiinnaa eezz hheellbbuurruu bbeezzaallaa,, bbaaii--

zziikk eettaa ttrreessnnaattzzaatt ssaakkoonnttzzeekkoo iikkaass--

lleeeenn aakkttiibboottaassuunneeaann,, ttaallddee llaanneeaann,,

ggaaiieenn aarrtteekkoo eettaa eerrrreeaalliittaatteeaarreekkiikkoo

lloottuurreettaann eettaa mmoottiibbaazziiooaann.. ZZeerrggaa--

ttiikk?? IIkkuussppeeggii eerraaiikkiittzzaaiilleeaarreekkiinn lloo--

ttzzeenn ddeenn bbiiddee hhoorrrreettaattiikk ssooiilliikk eemmaann

ddaaiitteekkeeeellaakkoo iikkaassttee eessaanngguurraattssuuaa

ZZeerrggaattiikk ddiiggiittaallkkii aallffaabbee--

ttaattuu?? IIKKTTeenn eerraabbiilleerraa ffuunn--

ttsseezzkkooaa iizzaannggoo ddeellaa ppeerr ttssoonnaarreenn

ggaarraappeenneerraakkoo,, eesskkoollaann zzeeiinn eesskkoollaa--

ttiikk aatt.. IIddeeiiaa hhoorrrreekk aappaarr tteekkoo ggaa--

rrrraannttzziiaa eemmaatteenn ddiioo eesskkoollaarreenn eeggii--

tteekkooaarrii iikkaasslleeeenn aallffaabbeettaattzzee ddiiggiittaa--

llaarrii bbeeggiirraa

neten ikertzera bideratzen ditu. Beraz, webquesten di-seinua irakaslearen esku utzi arren, tresna baliagarriaikasleen ikerketa lan autonomorako bakarka edotaldeka.

Marka-gune sozialak. Marka-gune sozialak Internetekoestekak gordetzeko, sailkatzeko eta partekatzeko balia-garriak dira. Beste era batera esateko, erabiltzaileak beregustuko webguneak gorde, sailkatu eta parteka ditzakebeste batzuekin guztion artean zerrenda osatuz eta, no-labait estekak hobetsiz. Marka-guneen sailkapenerakoetiketak eta kategoriak baliatzen dira, modu horretan, bi-laketa errazteko. Marka-gune sozialik garrantzitsuena dadel.icio.us, gainontzekoek bezala edonon zaudela inter-neten sartuta osatu dezakezuna.

Page 13: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

25

IKTak, hezkuntza aireberritzeko aitzakia

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

24

Hezkuntzari dagokionez, marka-gune sozialak balia-garriak izan daitezke irakasleak ikasleekin gai zehatzbaten inguruko esteka interesgarriak partekatzekoedo, are aberatsagoa, ikasleek beraiek talde txikianedo handian zerrendatzeko gai zehatz bati buruz edoazpi-gaiei buruz interneten dauden intereseko web-guneak.

Podcastak. Podcastinga da audio artxiboak eratu etaInterneten partekatzea, kontuan izanik, dena den,bideo podcastak (edo vodcastak) ere izan daitezkeela.Beraz, jatorri atzerritarreko hitz askorik erabili gabe, au-dio eta batzuetan bideo artxiboak dira erabiltzaileaksortu eta Interneten jartzen dituenak edonork deskar-gatu eta nahi duenean entzun eta ikus ditzakeenak.Filosofia horrekin bat dator izenaren jatorria P(ublic)O(n) D(emand) CAST; hau da, eskariaren araberadeskargatzen den emisio publikoa.

Hezkuntzari dagokionez, podcastak aitzakia apro-posak dira ikasleei bideo eta audio proiektu motibaga-rriak eskatzeko. Aldi berean, podcastak egiterakoan,ikasleak hainbat eduki landu ditzake esanguratsuki,hizkuntza bera, gidoigintza, ahozkotasuna edo gorputzadierazpena kasu. Aipatutakoaz gain, aukera interes-garria izan daiteke podcastak gelan jorratzen ari garengaien inguruan egin behar izatea. Adibidez, ikasleakeuren herriari buruzko kontuak jorratzen ari badira,ikasleentzat lan erakargarria izan daiteke euren herri-ari buruzko albiste saio bat egitea.

Mapa kontzeptualak. Ikaste esanguratsuari begira,funtsezkoa da kontzeptuen artean loturak egitea. Aldiberean, lotura horien mapa egitea ekintza probetxu-garria da, beharrezkoa baita hausnarketa prozesusakona. Ikuspegi horretatik, teknologiak tresna apartakeskaintzen dizkigu loturak islatuko dituen mapakontzeptuala egiteko, cmaptools programa kasu.

Hezkuntzari dagokionez, esan gabe doa mapa kontzep-tualak egitea oso ariketa baliagarria dela. Azken batean,jarduera horrek ahalbideratzen ditu, besteak beste,ikasleek ideiak antolatzea, eduki garrantzitsuenaksailkatzea eta horien arteko loturak egitea. Ildo horre-tatik, mapa kontzeptualak egiteak aukera ematen duikasleek barneratu dutena adierazteko edo barneratzenlaguntzeko.

Moodle. Azken urteotan gero eta indar handiagoa har-tu duen tresna da Moodle, bereziki, DBHtik aurrerakozikloetan. Moodle plataforma bat da aukera ematenduena ikastaroak sortzeko eta kudeatzeko; hau da, in-terneten kokatutako plataforma honek irakaslea bai-mentzen du ikastaroak sortzeko ikasleei jardueraezberdinak planteatuz. Moodle plataformaren aban-taila bat da duen tresna aniztasuna. Azken batean,bertan koka daitezke irakurketak, wikiak, foroak, galde-tegiak…

Kasu honetan ere, hezkuntzari zehazki bideratutakotresna bat da. Zenbaitetan, on line ikasketetarako eus-karri gisa erabili da. Beste hainbatetan, berriz, baliatuda ohiko presentziazko klaseen osagarri gisa ikasleeigelatik kanpoko irakurketak eskaintzeko, bakarka zeintaldeka lana bideratzeko, eztabaidak bultzatzeko…Zeresanik ez dago zaila dela lerro gutxitan Moodleplataforma modukoen aukera guztiak zerrendatzea.Horregatik, ondoriozta dezakegu Moodle tresna apartadela ikastaroak kudeatzeko, ematen dituen aukera guz-tiengatik.

Bideojokoak eta software didaktikoak. Nahiz etahistorikoki alboratu, gero eta gehiagok aldarrikatzendute bideojokoen potentzialtasuna. Gaur egun, bideo-jokoek aukera ematen dute sarean lan egiteko edobertako istorioa bera osatzeko. Ildo horretatik, hasi garabideojokoak beste modu batean ikusten, eta, nolabait,modu irekiagoan horiek ikusten.

Soka beretik, ezin dira baztertu interneten bertan dau-den aplikazioak, Scratch kasu. Aplikazio honek aukeraematen du, adibidez, istorio bat, pertsonai bat edobideojoko bat sortzeko eta partekatzeko.

Era berean, testuinguru honetan koka daitezke azkenurteotan sortutako software didaktiko guztiak. HaurHezkuntzan hasi eta adin guztietarakoko programakugaritu egin dira. Ondorioz, ia-ia edozer gauza lantzendira programa horien bitartez: koloreak, matematika,historia, geografia, hizkuntzak…

Hezkuntzaren ikuspegitik, tresna horiek guztiakbaliagarriak izan daitezke ikasleei beste euskarri motabat eskaintzeko eta, bidenabar, arestian aipatutakoaktibotasuna, talde lana, errealitatearekiko lotura etamotibazioa moduko kontzeptuetan sakontzeko.

Ondorioak

Artikuluari amaiera emateko, berriz ere azpimarratunahi dugu teknologia ikusten dugula hezkuntza ereduaaireberritzeko aitzakiatzat. Gaur egungo baliabideekaukera aparta ematen digute bultzatzeko ikasleen par-taidetza, lankidetza, talde lana, loturak… Horregatik,nahiko genuke teknologia bihurtzea hezkuntza ereduahobetzeko akuilu.

Ikuspegi horretatik, teknologia guztiak ez digu balio;hots, teknologiak ez du per se balio erantsirik. Balioerantsia dauka ikaste esanguratsua lortzeko bidean la-guntzen baldin badigu soilik. Horregatik, irakasleok ja-rrera arduratsua izan behar dugu, ondo aztertuz propo-samen teknologiko bakoitzaren atzean hezkuntzarenzein ikuspegi dagoen.

Aipatutakoaz gain, jarrera arduratsuak beste balio batdauka: askatasuna bera. Askatasuna diogunean, soft-ware libreaz ari gara. Arestian aipatutako tresnagehientsuenek hainbat ezaugarri dute komunean.Adibidez, askatasunez erabili daiteke programa,edozein helbururekin; askatasunez ikertu eta gure be-harretara moldatu daitezke programaren ezaugarriak;askatasunez zabaldu daiteke, modu horretan, besteei

laguntzeko; eta, azkenik, programa bera hobetudaiteke eta hobekuntza plazaratu daitezke, komunitateosoak profitatzeko.

Zentzu komunitario horren ildotik, aipatzekoak dira soft-ware librea euskaraz izateko eginiko ahaleginak.Hainbatek musu-truke – eta askotan musu-truke ere ez– eginiko lanagatik, gaur egun denok daukagu aukeraeuskarazko Mozilla Firefox nabigatzailearen bertsioaEuskalbar (hiztegi tresna aparta) eta guzti erabiltzeko,Windows-en ordez Linux, Ubuntu edo Edubuntumoduko sistema eragileak jarduteko edo Microsoft Offi-ce-en ordez OpenOffice suite bulegotikoa edo Google-en tresnak baliatzeko.

Irudia artikulu honetarako egina.

Bertako irudi guztiek dute euren jabeen copyrighta.

Beraz, jarrera arduratsuak erantzun beharko liokehezkuntzaren ikuspegi jakin bati, eta, bidenabar, aintzathartu beharko lituzke Web 2.0aren filosofiarekin bateradatozen zenbait balio, partaidetza, lankidetza eta ko-munitatearekiko irekitasuna kasu, baita software li-breari dagokionez ere.

Jarrera arduratsu horretatik, aukera gehiago daudearestian aipatutako eskolaren funtzioetara iristeko. Ja-rrera horrekin hurbilago izango dugu gizartearen ezau-garrietara hobeto egokitzea eta ikasleen alfabetatzedigitala. Komunitatearen zentzu horren ildotik, bideanjarriko ginateke eten digitala alboratzeko eta inklusiodigitala bultzatzeko. Azkenik, metodologiari eta IKTeeidagokienez, jarrera arduratsu horrek ekar dezala gauregungo hezkuntza XXI. mendera, XXI. mendekoikasleek eta gizarteak euren belaunaldiko eskola izandezaten.

TTeekknnoollooggiiaakk eezz dduu ppeerr ssee bbaa--

lliioo eerraannttssiirriikk.. BBaalliioo eerraannttssiiaa

ddaauukkaa iikkaassttee eessaanngguurraattssuuaa lloorrttzzeekkoo

bbiiddeeaann llaagguunnttzzeenn bbaallddiinn bbaaddiigguu ssooii--

lliikk.. HHoorrrreeggaattiikk,, iirraakkaasslleeookk jjaarrrreerraa aarr--

dduurraattssuuaa iizzaann bbeehhaarr dduugguu,, oonnddoo aazz--

tteerrttuuzz pprrooppoossaammeenn tteekknnoollooggiikkoo bbaa--

kkooiittzzaarreenn aattzzeeaann hheezzkkuunnttzzaarreenn zzeeiinn

iikkuussppeeggii ddaaggooeenn

Page 14: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

27Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

26

Informatikak eta teknologiek egundoko aldaketa ekarridute gizartearen esparru guztietara. Gure ikasleekerraz-erraz erabiltzen dituzte Wikipedia, Twitter, Face-book edo Messenger eta antzeko tresnak euren artekogizarte-harremanak garatzeko, informazioa jasotzeko,berriak jakiteko... Hala, bada, badirudi gaur egun blogbaten jabe ez izateak adierazten duela garaiz kanpo bi-zitzea, wiki hitza zer den asmatzen ere nahiko lan iza-ten da oraindik ere hainbat esparrutan... Ez da, gaine-ra, aiton-amonen eta horiek baino askoz ere gazte as-koren harridurarako, aparteko tresnarik behar ikus-en-tzunezko elkarrizketa bat izateko munduaren beste al-dean dagoen norbaitekin... gure inguruko eskola guz-tietan ere ohikoa da ordenagailuak izatea; zenbait ikas-gaitan halako edo bestelako programak erabiltzen di-tuzte ikasleek lehen hezkuntzan (testu-prozesatzaile-ak, aurkezpenak egitekoak...), eta, zer esanik ez, go-rako mailetan...

Hezkuntzaren arloan dihardugunontzat ere goitik be-herako aldaketa ekarri du uholde honek; batetik, ego-kitu -edo, agian, "alfabetatu" esan beharko genuke-egin behar izan dugu; ikasi, azken finean, eta, horrenondoren, begien bistan jarri zaigun tresna zaparradajasan behar izan dugu, jakin gabe zerk zertarako ba-lio duen, nola erabili behar den, zein onura ekar de-zakeen...

Eta, hainbeste tresnaren artean, badira e-learning edoikaskuntzara bideratutakoak. E-learning edo ikaskun-

tza elektronikoa internet bidezko prestakuntzarakoproposamen bat da. Gero eta indar handiagoa hartzenari den proposamena da noski, eta hainbat plataformadaude zeregin horretarako egokituta: Moodle, Dokeos,ATutor, e-ducativa, e-doceo... Tresna horien artean ba-da bat, Moodle izenekoa, irakaskuntzan nabarmen he-datu dena eta gure inguruan indar handia hartu duena.

Moodle (Modular Object-Oriented Dynamic LearningEnvironment) ikaskuntza kudeatzeko sistema sortuzuen Martin Dougiamas australiarrak. Berak egindakoikerketa batean software irekiaren erabilera irakaskun-tzaren eta irakasketaren epistemologia sozial baten oi-narri bezala aztertu zuen. Bere ikerketak Moodle-en di-seinuan eragin handia izan zuen, beste irakaskuntza-ko plataformetan ahaztuta zeuden alderdi pedagogiko-ak erabiliz.

Moodle plataforma honek gune bakar batean biltzen di-tu ikaskuntza helburu jakin bati lotutako zereginak, eta,hartara, ikasleak ez dira ibili behar sarean batetik bes-tera. Gainera, babestuta daude beren erabiltzaile-ize-naz eta pasahitzaz. Horrez gain, taldeak kudeatzekoaukera ere ematen du.

Moodlek aukera ematen du gure ikastaroak on-line es-kaintzeko, baina baita aurrez aurreko ikastaroetan era-biltzeko ere. Esan liteke gaur egun plataforma garran-tzitsuenetako bat dela e-learningaren esparruan, etahainbat eta hainbat enpresek eta erakundek erabiltzen

dute era guztietako ikastaroak emateko.

Zergatik Moodleren aldeko apustua, baina? Gure us-tez, abantaila handiak ditu plataforma honek. Urte lu-zeko jarduna du egina hezkuntzaren alorrean; OpenSource kodea darabil, eta, beraz, egokitzeko errazagoada, ez baita sistema berriak inplementatzeko beste ber-tsio berriagorik behar; bestalde, oso bateragarria dae-learningerako edukien garatzaile nagusiekin eta Mo-odle etengabe ari da garatzen; hainbat hizkuntzatanerabil daiteke (euskaraz horien artean); Web nabiga-tzaile guztiekin da bateragarria; eta, hori guztia, besteplataforma batzuk baino merkeagoa da.

Euskal Herriko hainbat hezkuntza-erakundek ere era-biltzen du Moodle plataforma. Hor dira, adibidez, HA-BE eta Santurtziko Udal Euskaltegia, Axular Lizeoa,Euskal Herriko Unibertsitatea, Deustuko Unibertsita-tea, Ikastolen Elkartea, La Salle... Mondragon Uni-bertsitatean Moodleren egokitzapen bat egin eta Mudle(Mondragon Unibertsitatea ren siglekin jokoa eginda)erabiltzen dugu. Eta hainbat ikastaro daukagu plata-forman. Ikastaro horietan izena eman behar da, eta ba-dira edonorentzat irekita daudenak, edo irakasleakesandako ikasleetara mugatzen direnak ere.

Moodle plataforma instalatu eta bertan sartu ondoren,hainbat interface azalduko zaizkigu. Lendebizikoa da

erabiltzailea balioztatzeko eta ikastaroa aukeratzeko.Orri horretan azaltzen dira eskura ditugun ikastaroak.

Hurrengo irudian ikusten denez, hasierako orrian azal-tzen da izena emandako ikastaro guztien zerrenda. Ho-rietako batean sartuz gero, hainbat aukera eta baliabi-de aurkituko dugu, eta irakasleak erabakitzen du noladiseinatu eta antolatu ikastaroa. Horretarako, baina, le-henik jakin egin behar da zein aukera dauden.

Ondoren azaltzen den irudian, adibidez, eskuinaldeanegutegia azaltzen da, hala nahi izan duelako adminis-tratzaileak edo irakasleak. Horrekin batera, gainerakopartaideek bidalitako mezuak ere azaltzen dira, etaager zitezkeen beste asko irakasleak ezkutatu dituena.

MOODLE, geroeta hedatuagoAsier Irizar Mezo

Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea

HHeezzkkuunnttzzaarreenn aarrllooaann ddiihhaarr--

dduugguunnoonnttzzaatt eerree ggooiittiikk bbee--

hheerraakkoo aallddaakkeettaa eekkaarrrrii dduu uuhhoollddee hhoo--

nneekk;; bbaatteettiikk,, eeggookkiittuu --eeddoo,, aaggiiaann,, ""aall--

ffaabbeettaattuu"" eessaann bbeehhaarrkkoo ggeennuukkee-- eeggiinn

bbeehhaarr iizzaann dduugguu

Page 15: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

29

MOODLE, gero eta hedatuago

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

28

Lehenago esandakoaren ildotik, administratzailkeakedo irakasleak erabakiko dute zein bloke azalduko deninterfacean, ikastaroak dituen ezaugarrien edo beha-rren arabera. Blokeetako bat aipatu eta azaltzearren,egutegiak (ikusi goiko irudia), adibidez, aukera ematendu ekitaldiak berariaz adierazteko, lanak emateko egu-na zein den esateko, ikastaroaren hasiera eta amaiera-egunak zehazteko, talde batek zereginen bat halakoegun jakin batean egin behar badu hala adierazteko...

Nola sortu ikastaro bat. Lehendabiziko urratsak

Ikastaro bat antolatzeko modu asko dago, baina aurretikaztertu beharko dugu nori dagoen zuzenduta, zein izangoden ohiko jarduera (online edo aurrez aurre, edo biak), zeinmaterial daukagun, zer bultzatu nahi dugun... Eta hori guz-tia kudeatzeko tresna integratua izango dugu Moodle.

Demagun, adibidez, ikastaro bat sortu nahi dugula. Ad-ministratzaileak sortu eta honako zerbait izango da ha-sierako orria:

Ikusten denez, era modularrean dago diseinatuta, etahorrek aukera ematen du hainbat funtzio edo baliabidegehitzeko edo kentzeko. Irakaskuntzaren ikuspegitik,interesgarria da oso, izan ere pedagogia konstruktibis-ta eta soziala bultzatu nahi baitu, eta horren ildotik, lan-kidetza sustatzen du, hausnarketa kritikoa bideratzekotresnak ditu... eta onlineko eskolak emateko ez ezik,aurrez aurreko ikastaroetarako ere oso baliagarria izanliteke.

Hiru modulu nagusi ditu: batetik, baliabideak, hau da,fitxategiak, web orriak...;beste alde batetik, jarduerakdaude, alegia, foroak, galdetegiak, wikia, txat...; eta, az-kenik, blokeak, non hainbat gauza ager baitaiteke, esa-terako, egutegia, partaideak nor diren, kalifikazioak...

Baliabideak

Edukiak dira. Irakasleak erabiltzen ditu ikasleei infor-mazioa emateko, eta hainbat motatakoak izan daitez-ke. Testu-orri hutsa izan daiteke, testu-prozesatzailebatean idatzitakoa, adibidez, baina izan liteke web-orribat ere, edo fitxategi batera edo web-gune batera lo-tzeko esteka bat... Demagun webguneren batean en-tzungai interesgarri bat dagoela, eta ikasleek hori en-tzutea nahi dugula, gero ariketa bat egin dezaten. Ba-da, nahikoa izango dugu entzungaia dagoen helbidea-rekin lotzeko esteka bat gehitzea.

Jarduerak

Jardueretan hainbat tresna daude, eta guztiak ere osobaliagarriak. Foroak, esaterako, garrantzi handikoak di-ra, ikasleen arteko zein irakaslearen eta ikasleen arte-ko komunikazioa ahalbidetzen du. Gainera, ez da ahaz-tu behar Moodleren bidez partaidetza bultzatzea delahelburuetako bat, eta foroek berebiziko indarra dute ar-lo horretan. Foroak izan daitezke orokorrak edo ikas-gaiaren atal baten ingurukoak. Bestalde, foro batzukpartaide guztientzat dira, baina partaide jakin batzue-tara ere mugatu daitezke, hala nahi izanez gero. Ho-rrez gain, badira txatak, hau da, partaideen arteko el-karrizketak, denbora errealean; wikiak ere bai, doku-mentuak sortzeko taldeko partaideen artean, inkestak,galdetegiak, glosategia...

Galdetegiak izeneko moduluak, esaterako, galdetegisendoak diseinatu eta ezartzeko aukera ematen du.Hainbat eratako galdetegiak sor daitezke: aukera ani-tzekoak, egia/gezurra eta erantzun laburrekoak.Egindako galderak banku batean gordetzen dira ka-

tegoriaka antolatuta eta ikastaro berean edo bestebatean erabil daitezke berriz. Ikasleek egindako saio-ak erregistratuta geratzen dira, eta kalifikazioa onar-tzen du.

Jardueren artean bada atal bat “Zereginak” izenekoaere. Izan daiteke fitxategi bat (idazlana, gogoeta, saia-kera...) igotzeko edo lineaz kanpo lan egiteko, eta ikas-leei lanak agintzeko erabili ohi da.

Blokeak

Ikastaroaren orri nagusiak blokeak izaten ditu ezke-rreko eta eskuineko aldeetan, eta erdiko zutabeanikastaroaren edukiak berak. Blokeak gehitu, ezkutatu,ezabatu edo alboetara zein gora nahiz behera alda dai-tezke, edizioa aktibatuta dagoenean. Blokeek infor-mazioa edo beste funtzionalitate batzuk eskaintzendizkiete irakasleei nahiz ikasleei.

Hauek dira Moodlek eskaintzen dituen blokeak:

• Kudeaketa • Egutegia • Ikastaroak • Ikastaroaren/Gunearen deskribapena • HTML• Azken berriak • Mezuak • Online erabiltzaileak • Partaideak • Galdetegiaren emaitzak • Glosategiaren ausazko sarrera • Duela gutxiko aktibitatea • Urrutiko RSS kanalak • Foroetan bilatu • Laster-markak • Datozen ekitaldiak

MMooooddllee ppllaattaaffoorrmmaa hhoonneekk

gguunnee bbaakkaarr bbaatteeaann bbiillttzzeenn

ddiittuu iikkaasskkuunnttzzaa hheellbbuurruu jjaakkiinn bbaattii lloo--

ttuuttaakkoo zzeerreeggiinnaakk,, eettaa,, hhaarrttaarraa,, iikkaass--

lleeaakk eezz ddiirraa iibbiillii bbeehhaarr ssaarreeaann bbaattee--

ttiikk bbeesstteerraa

Guk, jakina, edizioa aktibatu dugu, baliabideak eta jar-duerak gehitzeko; horregatik azaltzen zaizkigu iruditxohoriek. Erdialdean ikusten ditugun blokeak gaiak dira,hau da, irakasleak erabakiko du ikasgaia zenbat gaitan

banatzen duen. Aldamenetako blokeak ere lehenago ai-patutakoak dira, eta irakasleak diseinatuko du orrialdea.Azkenik, edizioa aktibatuta dagoenez, baliabidea gehitueta jarduera gehitu koadroetan sakatuz gero, lehenagoazaldutako funtzio eta zereginak azalduko dira.

Ez da informatika kontuetan oso jantzia izan behar plata-forman proposamen didaktikoak antolatu eta diseinatze-ko, erraza eta intuitiboa baita. Baina horrek ez du esannahi gauza konplexuak ere ezin daitezkeenik egin. Ho-rrez gain, beti izango duzu norbait prest laguntzeko edozalantzak argitzeko. Moodle plataforma erabiltzen dutemilioika erabiltzailek; oso komunitate handia eta aktiboadu, 202 herrialdetan eta 78 hizkuntzatan erabiltzen baita.

Hainbat iradokizun

ForoaErabil daiteke iragarkiak jartzeko, eztabaidak proposa-tzeko (aukera ematen du informazioa eskegitzeko),posta elektronikoz iristen denez taldeko lana egitekoere balia daiteke... Txata (aldi bereko komunikazioa)Ikasleak hurbiltasuna sentituko du, eta komunitateaeratzea ahalbidetzen du. Elkarrizketak online egitekoere balio du. BaliabideakInformazioa (testua, entzungaiak, linkak, direktorio-ak...) eskegitzeko erabili ohi da. Ikastaroko eduki fin-koak izan ohi dira. Ikastaroaren itxura hobetzeko ko-meni da etiketak erabiltzea, ikasleari askoz ere erraza-goa eta antolatuagoa irudituko baitzaio. ZereginakIkasleen jardueren erregistroa eskaintzen du, eta ikas-learentzat errazagoa da zereginen bidez eskatzea,ematea edo jasotzea lanak. GlosategiaOro har, hiztegia aberatsa den neurrian izango da abe-ratsa pentsamendua. Wikipedian parte hartzea ekar le-zake, ikasleak ardura daitezke arlo horretaz. WikiaTresna indartsua da taldeko lana sustatzeko. Ideia za-parradak egiteko balia daiteke. Datu BaseakEra askotako informazioa biltzeko erabiltzen da: ikas-leek edo irakasleek proposatutako materiala. “Liburu-tegi” gisa erabil daiteke. Biltegi bat da, azken finean. GaldetegiakIkasleen ezagutza ebaluatzeko tresna gisa erabil dai-teke. Galdera-bankuak sortzeko tresna ere bada. Au-kera ematen du auto-zuzenketa moduan lantzeko.

Page 16: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

30

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

31

Aldaketa garaia

Aldaketa garaia da. Eskolak zein ikaskuntza-irakaskuntza prozesuak aldaketa sakonen premia dau-ka. Irakasleok ere aldaketaren beharra sumatzen dugu.Betiko bideak nekez ezkontzen dira azken aldian egonden berrikuntza uholdearekin. Egoera berri honenaurrean begiak itxi ezin baditugu ere, nola ekin bideberriak uztartzeari?

Berrikuntza horietako batzuk saretik datozkigu. Azke-naldian, web 2.0 edo Internet berriaz nonahi entzun ohidugu. Asko hitz egin da, halaber, irakaskuntzak inter-netera hurbiltzeko eta berau ulertzeko modu berri honiatera dakizkiokeen onurez. Jakintza Ikastolako IKTtaldean, duela urte batzuk hasi ginen ohartzen onurahauez, eta hausnarketa sakon baten ondorengoemaitza dira gaur egun abian ditugun hainbat lanketa.Garbi ikusi genuen web 2.0 delakoak asko eskaintzenzuela orokorrean, eta bereziki emankorra izan zitekeelairakaskuntzaren arloan. Alde batetik, dohaineko etaerabilerrazak diren tresna mordo bat (blogak, wikiak,webquestak, batzaileak, marka-gune sozialak…)jartzen dira gure eskura; eta, bestetik, hori bezain ga-rrantzitsua den ikaskuntza-irakaskuntza prozesuaulertzeko modu berri bat: elkarlana eta partaidetzaren

sustapena, ezagutza denon artean eraikitzeko aukera,irakaskuntzaren ohiko hierarkiaren apurtzea, ikasleenautonomia indartzeko abagunea, irakaslearen rolarenaldaketa…). Hitz gutxitan esateko, gure aurrean auke-ra-sorta ederrarekin egin genuen topo, eta garbi ikusigenuen IKTak oso lagungarri izan zitezkeela curricu-lumean proposatzen diren konpetentzia orokorrak, eta,bereziki, digitalak erdiesteko.

Gauzak horrela, ez genuen nahi teknologia berrien in-plementazioa informatikako klaseetara edo ordena-gailu gehiago erostera mugatzea. Esparru eta gai guzti-etara heltzea nahi genuenez, ezinbestekotzat jo genu-en metodologian eta ikaskuntza-irakaskuntza proze-suan eragitea. Testuinguru horretan ulertu behar dagure lehenengo blogen sorrera: IKTeroak

1, Jakinstein

2,

Ordizia, Jakinmin eta Euskaljakintza3.

Adibide bat ipintzearren...

Teknologia berriak aipatzen hasi orduko, sarri teoriarenputzu sakonean erortzeko arriskua izaten dugu. Horisaihestu eta praktikan sareak eskaintzen dizkigun bali-abide anitzak eskolan nahiz eguneroko jardunean no-la txerta daitezkeen hobeto ulertzeko, adibide zehatzbat aipatuko dut: “Euskaljakintza”, DBHOko 2. mailako

• Euskarazko irakurmena, idazmena, entzumena etaahozkotasuna kilikatu.• Aprendizaia aktiboa bultzatu.• Talde lana sustatu (elkarrekin lan egiten ikasi, par-tekatu…).• Ohiko irakasleen eta ikasleen rolak aldatu (denokelkarrengandik ikasi).• Ikasleen ikaskuntza prozesuan euskarri digitalarenerabilera sustatu eta indartu.• Ikasleak neureganatu eta gaiarekiko motibazioapiztu.• Euskararekiko jarrera aldatu (gure hizkuntzarekikobenetako jarrera aktiboa piztu).• Ezagutza guk geuk sortu eta gizartearen eskujarri.

Hasierako zailtasunak

Hasteko, gure blogak ohiko testu liburuaren papera or-dezkatzea nahi nuen. Nola sartu bertan testu liburukoeduki guztiak? Ohartu nintzen ez nituela horiek guztiakblogean behar. Aitzitik, informazio iturri ezberdinakikasleen esku jarri ondoren, eurak bultzatuko nitueneduki horiek sortzera. Asmo horrek, blogez gain, bestehainbat baliabide ezagutzera eraman ninduen, web-questak, esaterako.

Euskal Hizkuntza eta Literatura irakasgairako egitas-moa.

2005era egingo dugu atzera. Ohiko ikasliburuarenbitartez lantzen genuen gaia eta ikasleen motibazio ezanagusi zen euskarako orduetan. Arazo hau abiapuntu,IKT taldekoen babes zein laguntza aintzat hartuz, ikas-gaiaren planteamendua iraultzea erabaki nuen:teknologia berriak euskararen zerbitzura ipini etagelako bloga sortuko nuen. Hasiera-hasieratik garbi nu-en bloga ez zela tresna gehigarri bat izango, gaiarenardatz nagusia baizik. Honela, ikasleek gustuko ezzuten testu liburua alde batera utzi, eta euskara irakas-gaiaren asteko hiru orduetan ordenagailuak erabiltzenhasiko ginen.

Helburuak

Honelako erabaki bat hartzeko, ordea, helburuak garbiizatea ezinbestekoa da. Hauexek izan ziren nireak:

• Euskara jakintzagaian, Derrigorrezko BigarrenHezkuntza Ondorengo bigarren mailan, DBHO 2n,eman beharreko edukiak teknologia berriek es-kaintzen dizkiguten aukerak erabiliz jorratu (sareandauden baliabideei onura atera).

IKTak ikaskuntza - irakaskuntzaren zerbitzura:Euskal Hizkuntza eta Lit eratura DBHO 2. mailanblog baten bidez

Maite Goñi

Jakintza Ikastola, Ordizia (Gipuzkoa)

1 IKTeroak: Ordiziako Jakintzako Ikastolako irakasle talde baten bloga (http://ikteroak.blogsome.com).2 Jakinstein: Ordiziako Jakintza Ikastolan DBHO 2. mailako Fisika irakasgaiko bloga (http://www.jakinstein.com).3 Euskaljakintza: Ordiziako Jakintza Ikastolan DBHO 2. mailako Euskal Hizkuntza eta Literatura irakasgaiko bloga (http://www.euskaljakintza.com).

Page 17: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

33

IKTak ikaskuntza-irakaskuntzaren zerbitzura

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

32

GGuurree bbllooggaakk oohhiikkoo tteessttuu llii--

bbuurruuaarreenn ppaappeerraa oorrddeezzkkaa--

ttzzeeaa nnaahhii nnuueenn.. OOhhaarrttuu nniinnttzzeenn eezz nnii--

ttuueellaa hhoorriieekk gguuzzttiiaakk bbllooggeeaann bbeehhaarr..

AAiittzziittiikk,, iinnffoorrmmaazziioo iittuurrrrii eezzbbeerrddiinnaakk

iikkaasslleeeenn eesskkuu jjaarrrrii oonnddoorreenn,, eeuurraakk

bbuullttzzaattuukkoo nniittuueenn eedduukkii hhoorriieekk ssoorr--

ttzzeerraa

ekoizpenak erruz eginez; izan ere, ongi hitz egiten hitzeginez ikasten omen da eta ongi idazten, idatziz.

Alde horretatik, nire helburua ikasleek benetako ger-takariak simulatzea eta, hainbatetan, irakaslearen pa-pera hartzea zen. Gerora ezagutuko nituen Daleren es-perientziaren konoa eta berak aurkeztutako jatorrizkoideiaren hainbat aldaera. Eta nahiz eta adituren batekedo bestek jarraian azaltzen diren datuak zalantzanjarri (batez ere Daleren jatorrizko konoan zenbakiakazaltzen ez direlako), garbi ikusi nuen nire ikuskerabertan islatzen zela.

Hortaz, hauexek izan ziren hasieratik gure lanerako ar-datz nagusiak:

• Irakasleak proiektuetan banatutako ikaskuntza-irakaskuntza prozesua gidatzen du, eta ahalegintzenda proiektu horiek errealitatetik ahalik eta gertuenegon daitezen, errealitatean ematen diren egoerakabiapuntutzat hartuz, alegia. Ikasleen eskura bali-abide mordoxka jartzen dira, eta helburua da, hauekarazo edo egoera bati aurre egiteko, tresna horiekerabiltzen jakitea.

Azken batean, aprendizaia esanguratsua lortukobadugu, ezinbestekoa da ikasleei bizitzaren egoerajakin batzuetan baliabide jakin batzuekin aurre egitenerakustea. Gauzak horrela, irakasleak, hainbat web2.0 baliabide bitarteko, lanketaren jarraibideak etaesteka interesgarri eta baliagarriak ikaslearen eskuipintzen ditu.

• Ikasleak dira, irakaslearen laguntzaz eta honen gi-

daritzapean, ikasteko materialak sortu eta gainerakoikasleen aurrean irakasle papera hartzen dutenak,euren lanaren nondik norakoa eta emaitzak azalduz.

• Irakasleaz gain, ikasleek ere proiektu gehienenbalorazioetan esku hartzen dute.

• Sortutako guztia -apunteak, multimedia aurkezpeneta ariketak, informatikako aplikazioen itzulpenak, tu-torialak, eta abar- denon eskura jarri ohi dugu.

Izan daitezkeen lanketak

Nola gauzatzen da, bada, hori guztia egin ditzakegunlanketetan eta zein baliabide erabiltzen dugubakoitzarentzat?

a) Idazmena

Idazmena hobetu ahal izateko, hainbat lan egiten dugu:blogean argitaratzeko artikuluak idatzi, elkarrizketakegin, taldeka istorio elkarreragileak sortu...

Bloga tresna bereziki egokia izan da, guri dagokigunez,hizkuntza trebetasun hau lantzeko. Ikasleak idazle-kazetari bihurtu dira eta irakaslea ez den irakurleakizango dituztela jakinda idazten dituzte artikuluak.Gizarte-dimentsio eta oihartzun honek, apartekomotibazioa emateaz gain, arduratsuago bihurtu dituidazterakoan. Euskara egoki nahiz zuzena erabiltzensaiatzen dira. Helburu horrekin, maiz baliatu ohi dituzteblogean txertatu ditugun baliabideak (kontsulta atala,hiztegi ezberdinak…), erabili nahi dituen edonoren es-ku daudenak.

Garai batean, ikasleek euren idazlanak betelan bezalaaurkezten zizkidaten. Gaur egun, prozesua eta emaitzaoso bestelakoak direla esan dezaket. Hasteko, gaiarenegokitasuna eta ikuspegia nirekin partekatzen dute eta,jarraian, artikulua aberasteko ipin ditzaketen esteka etamota guztietako baliabideak bilatzeari ekiten diote.Nabarmentzekoa da, halaber, komunikazioaren atala.Izan ere, artikuluetan iruzkinak uzteko aukera horrekasko areagotzen baitu barne zein kanpoaldeko komu-nikazioa.

Webquestak irakasleek ikasleei begira diseinatzen di-tuzten ikerketa-jarduerak dira. Ikerketa hori burutzekoiturri nagusia sarea izan ohi da. Oro har, lan kooperati-boa bultzatzen dute, eta taldeko partaide bakoitzaklanaren zati baten ardura izan ohi du. Jarduera ondo di-seinatzen bada, webquestak ikaslea gaitasun kogniti-boak erabiltzera behartuko du, gaitasun kritikoa jorra-tuz eta ikerketaren bide zabalak irekiz.

Honaino teoria. Praktikan, aldiz, konturatuta nago hel-buru horiek guztiak bete gabe ere, irakasleoi baliagarri-ak suerta dakizkigukeela, horietaz gaindi, beste motabateko jarduerak ere diseinatzeko.

Webquestak sortzeko plataforma ezberdinak probatuostean, gustukoen genuen PHPWebquest plataformaikasleekin euskarara itzultzea eta denon eskura ipin-tzea erabaki genuen. Geroztik, programaren sortzaileden Antonio Tempranori esker, dohaineko gune batdugu euskaraz PHPWebquestak

4sortzeko. Halere,

hori hasiera baino ez zen izan, beranduago etorrikobaitziren wikiak, podcastak eta beste hamaika bali-abide, denak erabilerrazak eta musu-truk.

Metodologia

Helburua material guztia guk geuk sortzea izanik,metodologia eta ikasleen jarrera erabat aktiboa etaparte-hartzailea izatea ezinbestekotzat jo nuen, baitalanketa bakoitzerako aproposena izan zitekeen tresnahautatzea ere. Ikasleen hizkuntza trebetasunakgaratuko baditugu, hauek etengabe hitz egitera etaidaztera bultzatu beharko ditugu, idatzizko zein ahozko

4 http://www.phpwebquest.org/euskera/

Page 18: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

35

IKTak ikaskuntza-irakaskuntzaren zerbitzura

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

34

Hurrengo urratsak jarraitzen ditugu artikulu bat argi-taratu aurretik:

• Gaia eta txertatuko dituzten gehigarriak (es-tekak, irudiak, bideoak…) hautatu. Ikasleek ardu-ra handia jartzen dute nola gaiaren hautaketaegokian, hala erabiliko dituzten gehigarrien bilake-tan. Beraz, euskara arloa jorratzeaz gain, informaziomiaketa eta eraldaketa ere sartzen dira lanketa mo-ta honetako idazte-prozesuan.

• Auto-ebaluazioa egin eta lan-koaderno digi-talean zirriborroa gorde. Ikasle bakoitzak wiki batdu lan-koaderno gisa. Bertan, ikasturte osoan zeharegindako lanketa guztien (ahozkoak zein idatziz-koak) zirriborroak gordetzen dituzte. Gauzak horre-la, testua idatzi eta berau amaitutzat eman aurretik,auto-ebaluazioari ekiten diote. Zeregin horretarakodiseinatua dugun txantiloi bat erabiliz, ikasleekatalez ataleko (edukiak, antolaketa, morfosintaxia,

ortografia…) auto-ebaluazioa eta balorazio orokorraburutzen dituzte. Garrantzi handia ematen dioguurrats honi; izan ere, euren indar-guneak zeinahuleziak identifikatzeko oso mesedegarria gertabaitaiteke.

• Multimedia baliabideak “Euskaljakintza” blog-era igo. Zirriborroa idatzi ondoren, ikasleak “Eus-kaljakintza” blogaren administrazio gunean sartzendira. Artikuluari titulua jarri eta bertara multimediabaliabideak igo ondoren, zirriborro gisa gordetzendute. Ikasleen lana amaitzearekin batera hasten dairakaslearena.

• Irakaslearen zuzenketa eta balorazioa. Irakasleaikaslearen wiki edo lan-koaderno digitalean sartu etadagokion artikuluan egin beharreko zuzenketak egi-ten ditu. Wikiak direla eta, komeni da esatea ezau-garri bereziko webguneak direla. Gune horietan hain-bat erabiltzailek orrialdeak sor, edita, ezaba eta eral-da ditzake. Ez hori bakarrik, prozesu osoan zehar

egindako aldaketa guztiak gordeta gelditzen dira etanork eta noiz egin dituen ere ikus daiteke.

Horiek horrela, dokumentuaren bertsioak erkatu etaegile ezberdinen aldaketak kolore ezberdinezazaltzen direnez, ikasleek oso garbi ikus dezaketezer zuten idatzia eta zein izan den irakaslearenzuzenketa. Horrela, ondo egindakoa, akatsak etahobetzeko arloak, besteak beste, ikus ditzakete.Zuzenketarekin batera, atalez ataleko baloraziotxantiloia bidaltzen diet. Esan beharra dago,ikasleek aldez aurretik ezagutzen dituztela zuzen-keta irizpideak eta irakasleak zuzentzeko erabilikoduen txantiloia.

b) Ahozkotasuna

Ahozkotasuna jorratzeko abiapuntua “Ahozkotasunalantzen”

5webquesta da. Bertan, lanketa osoan zehar

jarraitu beharreko urrats guztiak zehaztu, behar di-tuzten esteka guztiak eskura ipini eta balorazioa no-lakoa izango den finkatzen da. Honako hauek dira gurehelburuak:

• Ahozko diskurtso koherente eta zuzena sortzea.• Ideiak ahoz arrazoitu eta aurkeztea.• Ahozko azalpen bat ondo egituratzea.• Ideia nagusiak eta osagarriak bereiztea.• Ahozko azalpena hobetzeko hainbat baliabideerabiltzea.

• Modu kritikoan entzuten ikastea.

Prozesu osoaren amaieran, ikasle bakoitzak 4 minutuzondo egituratutako azalpen bat eman behar du gelaosoaren aurrean, horretarako prestatutako eskemabaten laguntza bakarraz. Ikasle batek hitz egiten duenbitartean, beste guztiek adi egon behar dute, ondoren,txantiloi bat erabiliz, hitz egin duenaren balorazioa egi-teko.

Dena den, hori bezain garrantzitsua da prozesu osoanzehar hobetzeko aukera izatea. Horregatik, jendaurre-ko azalpen horretara iritsi aurretik treba daitezen etabeldurrak nahiz lotsak uxa ditzaten, ikasle bakoitzakaudioblog bat (ahozko mezuak edo podcastak gra-batzeko gune bereziak) sortu eta, gutxienez, 4 mezugrabatu behar ditu bertan (minutu bateko mezuekinhasi, lau minutura iritsi arte).

Horietako mezu bakoitzak aurretik aipatutako prozedu-ra jakin bati jarraitu behar dio (sarrera, garapena, hitz-

uztea, eskema...). Grabazio bakoitzaren ostean,bakoitzak grabatutakoa behin eta berriz entzutekoaukera du, egiten dituen akatsez ohartu, hausnartu etahobetzen saiatzeko.

c) Gramatika

Hizkuntzaren alor hau lantzeko, ohikoa izaten daikasleek jarduera liburuetatik ateratako ariketak osa-tzea, eta, jarraian, irakaslearen laguntzaz zuzentzea.Bada, ikasleek era ekinkorragoan aritzeko, prozesuairauli dugu ikasleak jarduera hauen diseinatzaile etasortzaile bihurtuz. Honela, halako edo bestelako jar-duerak asmatu eta sortzeaz gain, horientzako eran-tzunak ere aurkitu behar dituzte, prozesu osoan partehartuz.

Aprendizaia askoz ere esanguratsuagoa bihurtzenda, zalantzarik gabe. Jarduera horiek sortzen ari direnbitartean, irakasleak jardunbidea gainbegiratu eta,bukatzean, behin-betiko zuzenketak egiten ditu. On-doren, sortutako jarduerak aplikazio ezberdinetara(Hot Potatoes, Content Generator…) pasatzen ditugu,eta, azkenik, sarean ipintzen ditugu edonoren eskura.

Prozesu osoa askoz ere aberatsagoa izateaz gain,emaitza ere halakoxea da; izan ere, bikote edo taldebakoitzak eurek sortutako jarduerekin praktikatu etaikasteko aukera izateaz gain, beste guztienekin eregauza bera egin baitezakete. Gainera, paperean egin-dako jarduerekin alderatuz gero, jarduera-sortaraz-leekin egindako ariketek bi abantaila nagusi dituzte.Saiakuntza bakoitzean, galdera eta erantzunenhurrenkera ausazkoa da; hau da, ordenagailuan arike-ta kargatzen den bakoitzean ariketaren ordena aldatuegiten da, eta, horrela, behin eta berriz saia daitezkejarduera menperatu arte. Horretaz gain, erantzuna

AApprreennddiizzaaiiaa eessaanngguurraa--

ttssuuaa lloorrttuukkoo bbaadduugguu,, eezziinn--

bbeesstteekkooaa ddaa iikkaasslleeeeii bbiizziittzzaarreenn

eeggooeerraa jjaakkiinn bbaattzzuueettaann bbaalliiaabbiiddee

jjaakkiinn bbaattzzuueekkiinn aauurrrree eeggiitteenn eerraa--

kkuusstteeaa

5Ahozkotasuna lantzen: Ahozkotasuna lantzeko webquesta (http://www.phpwebquest.org/euskera/webquest/soporte_tabbed_w.php?id_actividad=251&id_pagina).

Page 19: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

37

IKTak ikaskuntza-irakaskuntzaren zerbitzura

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

36

zein azalpenak bat-batean lor daitezke.

d) Literatura

Hainbat lanketa diseinatu dugu alor honetanmurgiltzeko eta guztiek jarraitzen diote aipatutakofilosofiari: ezagutza sortu eta berau gizartearen eskuipini. Horietako lau azpimarratuko nituzke:

Apunteak sortu. Eduki kontzeptualei dagokienez (au-toreak, obrak, korronteak…), ikasleak dira ikasi beha-rreko eduki horiek sortzen dituztenak. Abiapuntu gisa,prozesu osoan zehar gidari izango duten webquest baterabiliko dugu: “XX. mendeko literatura”

6.

Hasteko, sortu beharreko materia osoa taldetan ba-natzen dugu. Talde bakoitzak edukien atal horren ar-dura hartuko du, eta, bere lana amaitzean, taldekideekbeste guztien aurrean aurkeztu beharko duteirakasleak bailiran.

Taldeko lan mota honetarako, “Google Docs” erremintaerabiltzen dugu. Baliabide honek toki berean zein ko-kagune ezberdinetan eta aldi berean zein momentuezberdinetan dauden erabiltzaileei dokumentu bakarbatean lan egiteko aukera ematen die. Oso baliagarriada lanketa mota honetarako; izan ere, eskola orduakamaitu eta gero dokumentua edozein momentutan etaInterneteko konexioa dagoen edozein tokitatik editabaitaiteke. Aldaketa guztiak gordeta gelditzen dira etairakasleak lanaren garapen osoa (egon diren aldake-

tak, nork eta noiz egin dituen...) ikus dezake.

Irakasleak prozesu osoa gainbegiratu eta zuzendukodu. Irakasleak eta ikasleek, helburu horrekin diseina-turiko txantiloiak erabiliz, jendaurreko aurkezpenaknahiz sortutako apunteak baloratuko dituzte. Horretazgain, taldekide bakoitzak bere taldekoen balorazioaegingo du eta ikasle bakoitzak bere lanaren auto-ebalu-azioa. Sortutako apunteak nahiz aurkezpenak denoneskura jartzen dira.

Istorio elkarreragileak idatzi. Wikiek elkarlana erraz-teko eskaintzen duten aukerez baliatuz, gela osoarenartean narrazio bat idazten dugu. Wiki bat sortu etaikasle guztiei bertan idazteko gonbidapena bidali on-doren, euskal idazle garaikide baten kontakizun batenhasiera ematen dut. Egutegi zehatz bat eta hainbatbaldintza jarraituz, istorioa osatzen joan behar dute.

Aurretik aipatu dugun eran, wikiek zuzenketak ikustekoaukera ematen dute. Denek ikus ditzakete irakasleakegindako zuzenketa guztiak eta horiengandik ikasi.

Urtero esperientzia polita izaten da. Harreman literarioaahalbidetzeaz gain, bestelako jarrerak sustatzeko ereguztiz baliagarria delako irudipena dut: talde batekokide sentitzea, elkarreragitea, integrazioa, konplizi-tatea… Lanketa osoa eskolako orduetatik kanpo egitendugu eta oso pozgarria da ikustea ikasleek, gauetan etaetxetik, kontakizunaren azken gorabeherak jarraitzendituztela.

Irakurlearen txokoa7. Irakurzaletasuna bultzatu nahi-

an, derrigortutako irakurgaiak alde batera utzi etaikasleei irakurriko dutena hautatzeko aukera ematenzaie. Jarraian, autore eta liburuari buruzko infor-mazioarekin, deigarriena iruditu zaienarekin eta iritzikritikoarekin “Euskaljakintza” blogeko Irakurlearen txo-koan argitaratzeko artikulu bat idazten dute.

Lanketa honekin lortu nahi duguna hauxe da: aldebatetik, bakoitzak hautatutako liburu eta autoreaezagutzea eta, bestetik, ezagutzera ematera. Honela,ikasle guztiek denen autore eta obrak ezagutzeko, ko-mentatzeko eta irakurtzeko -erreferentzia gustukobadute, behinik behin- parada dute.

Boz gorako irakurketa. Abian ipinitako beste egitas-mo batek zerikusia du boz gorako irakurketarekin. Egi-tasmoaren helburu nagusiak dira boz gorako irakurke-tan trebatzea, irakurzaletasuna bultzatzea eta euskal

idazle zein literaturaz zertxobait gehiago jakitea eta ja-kintza hori zabaltzea.

Ikasleek, hainbat aholkuri jarraituz, hainbat egilerenobrak grabatzen dituzte mp3 formatuan. Grabazio guz-tiak (ipuinak, narrazio laburrak, poesia…) eta autoreeidagokien informazioa horretarako sortutako blogbatean ipintzen ditugu, “Entzun”

8deituriko blogean,

hain zuzen ere. Ikasleak boz gorako irakurketan tre-batzeaz gain, grabatzen dituzten obrak ezagutu etaezagutzera ematen dituzte.

IKTak ikaskuntza-irakaskuntza prozesuantxertatzearekin lortutakoa

Ikasleek proiektua berea egin dute eta hori oso motiba-garria izan da niretzat. Partekatzen ari gara, elkarren-gandik ikasten dugu, aprendizaia askoz ere di-namikoagoa bihurtu da eta komunikazioak gelako mu-gak gainditu ditu. Laburtuz, motibazioa piztu da.

Aurreko guztiaz gain, ikasle aktibo eta gogotsu-agoak lortzeko bidean ipini gara, hainbatetan eurakizaten baitira jarduera berriak proposatzen di-tuztenak. Hasiera-hasieratik garbi nuen hori izangozela gure helburu nagusienetako bat; izan ere, gauregungo eskolek eta bertan erabiltzen ditugunmetodologia ezberdinek ikaslearen pasibotasunabultzatzen dutelakoan bainago. Geldotasun haualde batera utzi eta ikasle aktiboak, parte hartzai-leak, gogotsuak, irekiak eta gizartearekin kon-promiso irmoa azaltzen dutenak lortuko baditugu,aldaketa ezinbestekoa da.

Aldaketa hitza berriz ere; izan ere, aldaketa alda-rrikatuz hasi dut idatzi hau eta halaxe bukatu nahinuke. Amai dezadan esanez, teknologia berriek al-daketaren bide malkartsua arintzen lagun dieza-guketela. Hortaz, ipin ditzagun horiek gure zerbitzuraeta balia gaitezen eskaintzen dizkiguten aukera era-kargarri bezain erabilgarriez.

JJeennddaauurrrreekkoo aazzaallppeenn hhoo--

rrrreettaarraa iirriittssii aauurrrreettiikk ttrree--

bbaa ddaaiitteezzeenn eettaa bbeelldduurrrraakk nnaahhiizz lloo--

ttssaakk uuxxaa ddiittzzaatteenn,, iikkaassllee bbaakkooii--

ttzzaakk aauuddiioobblloogg bbaatt ((aahhoozzkkoo mmee--

zzuuaakk eeddoo ppooddccaassttaakk ggrraabbaattzzeekkoo

gguunnee bbeerreezziiaakk)) ssoorrttuu eettaa,, gguuttxxiiee--

nneezz,, 44 mmeezzuu ggrraabbaattuu bbeehhaarr ddiittuu

bbeerrttaann

6 XX. mendeko literatura: XX. mendeko euskal literatura lantzeko webquesta (http://www.phpwebquest.org/euskera/wq2/webquest/soporte_mondrian_w.php?id_actividad=110&id_pagina=1).7 Irakurlearen txokoa. Irakurzaletasuna bultzatzeko gunea (http://irakurgaiak.weebly.com/).

8 Entzun: boz gorako irakurketa eta euskal literatura sustatzeko gunea http://entzun.blogsome.com/)

Page 20: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

39Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

38

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

mundu osoko 200.000 proiektu baino gehiago daudezintzilikaturik, nahi duenak konpartitzeko aukera izandezan. Munduko ikasle askoren lanak daude bertan.Aitortu behar da denetarik dagoela. Oso sinpleak dirabatzuk eta beste batzuk nahiko korapilatsuak.Sailkapenean miatu, aukeratu bat eta dastatu.Proiektuak ikusteko ez da beharrezkoa programainstalatzea.

Aukera duzu dauden lanak jaisteko eta errainetansartzeko. Horretarako kontu berria ireki behar duzu.Dohainik da, ez kezkatu! Behin kontu berria irekita,jaitsi nahi duzun artxiboa eta ikusi gidoia, aztertu,aldatu, hobetu eta, nola ez, aprobetxatu zure lanetansartzeko.

Interfazea erraza bezain intuitiboa da. Hainbat agintedaude idatzita adreilu batzuen barruan. Umeak scriptedo gidoi bat eraiki behar du adreilu horiekin. Lego jo-koan egin ohi den bezala adreiluak pilatu egiten dira.Pertsonaiak edo objektuak spriteak dira. Ikasleak ez di-tu kodearen lerroak idatzi behar, bakarrik adreiluak har-tu, arrastatu eta proiektu gainean askatu. Programakeskaintzen dituen elementuak konbinatu ondoren etainstrukzioak eman ondoren, pertsonaiak mugitu egingo

Massatchussets-eko Institutu Teknologikoa (MIT) etaKaliforniako Los Angeleseko Unibertsitatea, (UCLA)antzinako Logo jolasaren ilobaz erditu dira duela gutxi.Iloba honek Scratch du izena, eta aitona bainoatseginagoa eta eskuragarriagoa da.

Scratch softwarea gure eskolako umeei dagozuzendua, zazpi edo zortzi urtetik gorakoei. Ikasleekbere istorio interaktiboak, animazioak, soinuak,musika, jokoak eta abarrak sortzen dituzte era

ludikoan eta dibertigarrian. Jolasaren bidez sartzendira programazio munduan. Oinarrizko ideia hauxe da:eszenatoki batean agertzen diren pertsonaiek hainbatekintza egiten dituzte , erabiltzaileak antolatu dituenak

Scratch softwarea freewarea da. http://scratch.mit.edu/helbidera joan eta jaitsi 1.3 bertsioa.

Programarekin hasi baino lehen, komenigarria dagoian aipatutako web orria aztertzea. Web honetan

dira, hitz egingo dute, klik baten agindura erreakziona-tuko dute…

Programak baditu bere pertsonaiak, irudiak eta soinuakhaiek erabili nahi izanez gero, baina geure argazkiak,marrazkiak, soinuak eta ahotsa ere onartzen ditu.

“SCRATCH”PROGRAMAJolasaren bidezprogramaziomunduan sartzekoaukeraJose Manuel Beltran

Gasteizko Antonio Lopez de Guereñu IPko irakaslea

Page 21: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

41

“SCRATCH” PROGRAMA. Jolasaren bidez programazio munduan sartzeko aukera

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

40

Lana errazteko, Scratch programak margo editoreadauka gure marrazkiak egiteko. Gure ahotsa proiek-tuan sartzeko soinu grabagailua ere badakar progra-ma honek.

Landu daitezkeen kontzeptu informatikoak hauexek di-ra: interakzioak, kontzeptu informatikoak, kontrol-flu-xua, baldintzakoak, datu anizkoitzak, prozesuak…

Gure ikasleek errutina informatiko hauek lantzen dituz-te ia konturatu gabe: ekintzak, espresio, baldintzako,begiztak, aldagaiak, hariak, gertaerak, boolearrak…

Beraz, honetarako da Scratch programa: ikasleen sor-menezko pentsaera bultzatzeko, teknologia berrietansakontzeko, pauso logikoak analizatzeko, diseinatze-ko, kolaboratzeko, lanak ezagutzera emateko eta aba-rretarako.

Scratch programak hiru iturritatik hartu du bere progra-mazio-lengoaia: Logoren mikromundutik, primitiboak;Etoys-etik, blokeak arrastatu eta askatzekoak; eta Lo-goBlocks-etik, sintaktikoki zuzenak diren adreiluak ar-tekatzekoak.

Aipatzekoa da abuztuan euskaraz ez beste hamaikahizkuntzatan zegoela programa hau erabilgarri. Unehonetan, Pako Eizagirre Iraleko irakasleari esker eus-karatua daukagu programa hau. Beraz, mezu eta agin-te guztiak euskaraz dauzkagu ikastetxeetan landu ahalizateko.

Egia esan, orain arte ikasleekin eduki dugun esperien-

tzia laburra izan da. Landu dugun programa “beta” ber-tsioa izan da, euskaratu berria zelako. Dena den, joanden ikasturtean Scratch programa erabili duten ikasle-ak gustura aritu dira eta era atseginean gauzatu dituz-te proiektuak. Hasteko, paperetan plastifikatutako txan-tiloi edo molde batzuk erabili izan ditugu, berrogeirenbat gutxi gorabehera. Bikote bakoitzak nahi duena har-tu, martxan jarri eta… badabilela ikusi bezain pronto, azelako poza eta algarak!

Ikasleen proiektu berriek bazutela nahikoa kalitateikusten bagenuen, internetera igotzen genituen. Hala,nahi zutenean bertan sar zitezkeen ikasleak haienlanak ikustera, jolastera, eta, nola ez, gauza berriakikastera. Izan ere, dudarik ez, oso erakargarria baitanorberaren lanak interneten ikustea.

Euskal Herriko irakasleria animatzen bada, Scratchprogramako foru batean partekatu ditzake txantiloiak,proiektuak, ideiak eta esperientziak.

Esan beharrik ez dago Scratch programa hau tresna er-raza bezain egokia dela gure ikasleak, era jolasgarrian,programazio munduan sartzeko.

Baliagarri izan daitezkeen hainbat esteka

Web ofiziala : http://scratch.mit.edu/

http://scratch.mit.edu/forums/

http://scratch.wik.is/Support

• Lifelong Kindergarten Group. MIT Media Lab: http://llk.me-

dia.mit.edu/

• http://squeak.educarex.es/Squeakpolis/130

• http://www.redware.com/scratch/

• http://www.soe.ucsc.edu/~karplus/scratch_programs/

• http://edu.mec.gub.uy/banco%20de%20recursos/webscratch/

index.htm

• http://web.mit.edu/newsoffice/2007/resnick-scratch.html

• http://www.frangarcia.net/dokuwiki/doku.php?id=frangarcia:ta-

ller_scratch

• http://observatorio.cnice.mec.es/modules.php?op=modload&na

me=News&file=article&sid=619&mode=thread&order=0&thold=0

• http://el-directorio.org/Scratch

• http://en.wikipedia.org/wiki/Scratch_%28programming_lan-

guage%29

• http://education.zdnet.com/?p=1056

• http://www.digitaldigressions.net/blog/2007/05/scratch_pro-

gram.html

Erreferentzia bibliografikoak:

• Prudencio Conejo, M. (2007). “Divulgación de un proyectode investigación para el desarrollo de un entorno deprogramación multimedia en red, para la mejora del dominiotecnológico: Scratch” Conferencia internacional de softtwarelibre 3.0, Badajoz.

• Luna Cárdenas, O. V. (2006). “Squeak, contenidoshipermediales interactivos y programación orientada a objetos:Una aproximación cognitiva”. Jornadas de Software Libre 2006,Colombia.

SSccrraattcchh ssooffttwwaarreeaa gguurree eess--

kkoollaakkoo uummeeeeii ddaaggoo zzuuzzeenn--

dduuaa,, zzaazzppii eeddoo zzoorrttzzii uurrtteettiikk ggoorraakkoo--

eeii.. IIkkaasslleeeekk bbeerree iissttoorriioo iinntteerraakkttiibboo--

aakk,, aanniimmaazziiooaakk,, ssooiinnuuaakk,, mmuussiikkaa,, jjoo--

kkooaakk eettaa aabbaarrrraakk ssoorrttzzeenn ddiittuuzzttee eerraa

lluuddiikkooaann eettaa ddiibbeerrttiiggaarrrriiaann

SSccrraattcchh pprrooggrraammaa:: iikkaasslleeeenn

ssoorrmmeenneezzkkoo ppeennttssaaeerraa bbuull--

ttzzaattzzeekkoo,, tteekknnoollooggiiaa bbeerrrriieettaann ssaa--

kkoonnttzzeekkoo,, ppaauussoo llooggiikkooaakk aannaalliizzaattzzee--

kkoo,, ddiisseeiinnaattzzeekkoo,, kkoollaabboorraattzzeekkoo,, llaa--

nnaakk eezzaagguuttzzeerraa eemmaatteekkoo eettaa aabbaarrrree--

ttaarraakkoo

Page 22: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

““EEttoorrkkiizzuunnaatteekknnoollooggiiaabbeerrrriieettaann ddaaggoo””

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

43Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

42

Zertan datza proiektu hau?

IKT proiektua duela 3 urte sortu zen. Alde batetik, ikas-tetxean teknologi berriak ezartzeko sortu zen, umeekteknologia berriak erabiltzen ikasteko eta irakasleen la-na errazteko. Bestetik, ikastetxean dauden datu guz-tiak informatizatuta uzteko sortu den proiektua da.

Momentuz, arrakasta handia izaten ari da, baina bada-kigu teknologia berrien munduak aldaketak jasaten di-tuela une oro, eta prest egon behar gara edozein alda-ketatarako eta guztia eguneratuta izateko.

Nola sortzen da teknologia berriak erabiltzeko ideiaedo behar hori?

Aspaldian, ikastetxean teknologia berriak erabiltzeabeharrezkoa zela iruditu zitzaidan. IKT proiektu berrihau proposatu nion zuzendaritzari. Baiezkoa emaneta lanean hasi nintzen. Proiektua bi eremutan ba-

natzen da: eskola-kudeaketa eta gela munduan sar-tzeko teknologia berriak. Horretarako, aplikazio be-rriak jartzen hasi nintzen. Kudeaketarekin hasi nin-tzen eta gainerako guztia (buletin elektronikoak gu-rasoentzat, datu baseak, etab.) ere guk geuk garatugenituen.

Zeintzuk dira arrazoiak teknologia berriak eskolansortzeko?

Teknologia berriak erabilita umeei motibatzea eta lanaerraztea lortzen dugu. Informazioaren gizarte honetanbeharrezkoa dugu internet ezagutzea. Tresna hau on-do erabiltzen ikasten badute, ospea lortuko dugu, ume-ak motibatuta egongo direlako. Informatikak lana erraz-ten badu, guztion artean arrakasta lortuko du, baina ezbadu lana errazten, ez du arrakastarik izango.

Umeen artean, gainera, ez badute ezer ikasten eta la-na ez bada deigarria, ez dute motibaziorik. Geure ar-

dura da eskola-munduan informatika sartzea, bai lanaerrazteko eta bai lana egiteko motibazio handiagoa lor-tzeko ere.

Ez genuenean internetik erabiltzen, umeek liburu batirakurri behar zuten eta formulario bat bete, hori guz-tia eskuz egin behar zuten; baina, egun, formulario ho-ri interneten eskegi behar dute eta metodo honekin li-buru gehiago irakurtzen dutela konturatu naiz. Moti-batuago daude. Gero, agian, aspertzen hasiko dira,baina hori gertatzen baldin bada aldaketak egin be-harko ditugu.

Zeintzuk izan dira IKTak ezartzeko ibilbideak?

Lehendabizi, proiektu hau aurrera eramateko oso ga-

MITXEL GARZIARI, BILBOKO LUIS BRIÑAS SANTUTXU IKASTETXEKOIRAKASLEARI EGINDAKO ELKARRIZKETA

GGeeuurree aarrdduurraa ddaa eesskkoollaa--mmuunn--

dduuaann iinnffoorrmmaattiikkaa ssaarrttzzeeaa,,

bbaaii llaannaa eerrrraazztteekkoo eettaa bbaaii llaannaa eeggiittee--

kkoo mmoottiibbaazziioo hhaannddiiaaggooaa lloorrttzzeekkoo eerree

Mitxel Garzia Bilboko Luis Briñas Santutxu ikastetxeko irakaslea da. Irakasleaz gain, in-

formatikaria ere bada. Horregatik, nonbait, beharrezkoa ikusi zuen informatika ikastetxean

hedatzea. Horren ondorioz IKT proiektua jaio zen.

Mitxel Garzia (2009)

Page 23: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

45

Mitxel Garziari elkarrizketa

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

44

rrantzitsua izan da kudeaketa. Lehen dena eskuz egi-ten zen, baina, orain, dena informatizatuta egon beharda. Horretarako, datu basea sortu dugu, dena informa-tizatzeko. Horrek laguntzen digu datu guztiak eskura-garri izaten.

Hori da kontua, teknologia berriekin ikastea, baina bai-ta informazio hori guztia gordeta geratzeko aukera iza-tea ere (aurreko ikasturtetako aktak, notak, bekak...guztia informatizatuta geratzen da). Extranet bat abia-razi dugu, eta ikasleek eta irakasleek etxetik egin de-zakete lan. Horrek erraztasun handia ematen digu.

Datu baseaz gain, teknologia berriak ikasleen arteanzabaldu nahi izan ditugu. Berrikuntza hauek oso ga-rrantzitsuak dira bizi dugun gizarte honetan; eta ezin-bestekoa da umeek informatika ondo erabiltzen jaki-tea.

Proiektu hau martxan jarri aurretik, hitz baten esanahiatopatzeko liburutegira joaten ziren eta hiztegietan be-giratzen zuten. Orain, interneteko nabigatzaileetanikusten dute, modu azkarrago batean. Horregatik, dife-rentzia handia dago bien artean.

Gutxi gorabehera, zenbat urterekin hasten diraumeak teknologia berri horiek erabiltzen?

IKT proiektuan nire klaseko umeek bakarrik parte har-tzen dute. Ume hauek 5-6 urte dute, eta irratian ez ezik,webgunean ere parte hartzen dute. Hori bai, gerora be-gira, gainerako ikasleen artean zabaltzea da gure hel-burua.

Teknologia zerbitzuak, halaber, txiki-txikitatik erabiltzendituzte. Irratian parte hartzen dute eta euren marraz-kiak webgunean ere sartzen dituzte.

Proiektu honetan umeek non hartzen dute parte?

Euren marrazkiak, testuak, aurkitu duten edozein bitxi-keria eskegitzen dute, eta, horrela, internet erabiltzekoaukera dute. Bestalde, hiztegi entziklopedikoa ari diragaratzen. Euskaraz ez dago informaziorik eta horrekeuskaraz aurkitzeko eta idazteko oztopoak jartzen diz-kigu. Horregatik, hiztegi entziklopediko honekin, gai ba-ten inguruko informazioa eskegitzen dutenean euska-razko hiztegi entziklopedikoa sortzen dute euskarazikasteko.

Horrez gain, arrakasta handia duten txat horietako batere erabiltzen dugu: Google Talk du izena, eta etxetikikasleekin eta gurasoekin hitz egiteko aukera ematendigu. Askotan, umeek etxeko lan bat ulertzen ez bal-din badute, Google Talk erabiltzen dute zalantzak nirigaldetzeko. Horrez gain, bloga, gelako agenda, ordu-tegia, gelako museoa, hiztegi entziklopedikoa… egitendituzte.

Bestalde, gure ikastetxeak irratia dauka, eta bertanumeek ere hartzen dute parte. IKT proiektu honekin,webgunean sartu ditugu irratiko fitxategiak eta Ale-maniatik, Txinatik, Estatu Batuetatik, Kolonbiatik en-tzuten digute. Astean milaka sarrera ditu gure web-guneak.

Internet arriskutsua ere izan daiteke umeentzat.Ezartzen al duzue filtrorik edo segurtasunik?

Bai, eskegitzen duten edozer aurretik begiratu egitendut jakiteko ea ondo dagoen edo ez. Askotan, interne-ten gauza arriskutsuak ere badira umeentzat; horrega-tik, bada, ezinbestekoa da segurtasun filtroak ezar-tzea. Baina ez dugu nahi dena debekarazi. Bideoakikusteko eta eskegitzeko aukera baldin badute ,ez dakomeni debekatzea eurei gustatzen zaizkien bideoakeskegitzea.

Ikastolan ikasten dituzten gaiez gain beste gai batzukere eskegitzeko aukera ematen diet, esaterako, bi-deo barregarriak edota gustuko duten edozein testu,motibazioa handitu egiten baita. Hori bai, errespetuguztiarekin.

Proiektua oraindik oso berria da ezta? Gauza askodago egiteko oraindik?

Egia da, proiektua martxan dago, baina ez dago amai-turik. Hasierako prozesuan gaude oraindik. Gaur ber-tan eskatu didate irakasleek egiten ditugun bileren ak-tak webgunean bertan erakusteko.

Honekin zer lortu nahi dugu? Webgune horretan erre-gistratuta dagoen edozeinek, irakasleek baina baita gu-rasoek ere, bilera horietan esan duten guztia jakitekoaukera izatea. Horrenbestez, parte hartuko dute hartu-tako erabakietan.

Teknologia berri hauek erabiltzean beste komu-nikazio mota bat garatu al da?

Komunikazioa guztiz aldatu da. Lehen gurasoekin hitzegiteko ordu batean geratu eta ikastetxean hitz egitengenuen. Orain, interneten bitartez, edozein momentu-tan dugu aukera elkarrekin hitz egiteko.

Umeak oraindik ez dira bakarrik aritzen interneten etagurasoen laguntza behar dute. Horrek harreman es-tuagoa sorrarazten du gurasoen eta umeen artean.

Eta nola ikusten duzu etorkizuna?

Etorkizunak ez du mugarik hemen. Irekia da. Batek da-ki zer gerta litekeen hilabete barru. Etorkizuna teknolo-gia berrietan dago.

Hori dela eta, arbel digitala 2-3 urte barru arbel digita-la erostea espero dugu. Horrek erraztasun handiagoaemango digu, bai ikasle eta irakasleei. Nahiz eta in-

bertsio oso handia izan, hori da etorkizuna. Arbel digi-tala ez da proiektore bat soilik. Ume guztiek euren pan-tailan ikusteko aukera dute. Eta ez dute ezer kopiatubehar. Gainera, ume bat gaixorik baldin badago bereetxetik ikusteko aukera izango du klaseak galdu gabe.

Ainhoa Vitoria MondragonMondragon Unibertsitateko

Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko Ikus-Entzunezko Komunikazioko Ikaslea

PPrrooiieekkttuu hhaauu mmaarrttxxaann jjaarrrrii

aauurrrreettiikk,, hhiittzz bbaatteenn eessaannaahhiiaa

ttooppaattzzeekkoo lliibbuurruutteeggiirraa jjooaatteenn zziirreenn eettaa

hhiizztteeggiieettaann bbeeggiirraattzzeenn zzuutteenn.. OOrraaiinn,,

iinntteerrnneetteekkoo nnaabbiiggaattzzaaiilleeeettaann iikkuusstteenn

dduuttee,, mmoodduu aazzkkaarrrraaggoo bbaatteeaann

TTeekknnoollooggiiaa zzeerrbbiittzzuuaakk,, hhaallaa--

bbeerr,, ttxxiikkii--ttxxiikkiittaattiikk eerraabbiill--

ttzzeenn ddiittuuzzttee.. IIrrrraattiiaann ppaarrttee hhaarrttzzeenn

dduuttee eettaa eeuurreenn mmaarrrraazzkkiiaakk wweebbgguunnee--

aann eerree ssaarrttzzeenn ddiittuuzzttee

AAsskkoottaann,, uummeeeekk eettxxeekkoo llaann

bbaatt uulleerrttzzeenn eezz bbaallddiinn bbaadduu--

ttee,, GGooooggllee TTaallkk eerraabbiillttzzeenn dduuttee zzaallaann--

ttzzaakk nniirrii ggaallddeettzzeekkoo

Page 24: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

47Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

46

Ikastolen Konfederazioa eta Informazio eta Komu-nikazio Teknologiak aspaldiko lagunak dira, ezta?Zergatik eta noiz hasi zineten IKTen gaineanlanean? Zein helbururekin?

Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioak frogatu duaitzindari dela eta eskarmentu duela hezkuntza ere-muko I+G+B egitasmoak eta proiektuak egiten, etaeuskal eskolaren gestioan, oro har. IKTen alorrean ere15 urte baino gehiagoko eskarmentua metatua du, eus-karazko eta euskal kulturan ardaztutako software curri-cularra eta aisialdikoa ekoizten aitzindaria baita; eta,are gehiago, hauetatik eskola-gestioari zuzendutakoaplikazio informatiko propioak sortu, esperimentatu,burutu eta berritzera iritsia da; bestalde eskola erkide-goaren baitako komunikazioa errazteko aplikazioaksortzen eta eguneratzen jarraitzen du.

Ikastolek, bestalde, jarria dute praktikan euskara etaeuskal kultura ardatz duen hezkuntza eleanitza, etakalitatea dute ezaugarri; horren altzoan, garatua dute

azken urteotan IKT Plana deituriko egitasmoa. IKT planhonen xedea izan da Informazio eta KomunikazioTeknologietan urrats kualitatiboa eta kuantitatiboa egi-tea; eta, horretarako, IKTak ikastola guztietangaratzeko plana diseinatu eta bideratu dute, hasieranikastola pilotu batzuen bitartez, eta, gero, ikastola guzti-etara hedatuta.

Ekin zeniotenetik gaur arte hainbat izan dira egin di-tuzuen lanak. Gainera, ikastetxe eta etxe askotanerabiltzen den material ugari sortu duzue, tartean,ia-ia adin guztietako ikasleentzako CD-Romak:Ttanto, Txirritx, Xango, Bat, bi, hiru, lau, bost Ur-dintxo eta Pox, Welcome Aboard, Bazter guztiei be-gira, Mixi eta bere lagunak… Zer bilatu duzue ma-terial horrekin guztiarekin?

Bai, IKT ikasmaterial asko kaleratu dugu azken urte-otan. Diskete euskarriko produktuekin hasi ginen, on-doren lehen multimedia CD-ROMak kaleratu genituen,eta, gaur egun, material hauez gain, Interneteko apli-

kazio eta plataformak ere diseinatzen ditugu.

Dagoeneko 35-40 bat multimedia CD-ROMeko katalo-goa dugu (ikus www.ikastola.net/katalogoa) 3 urteko-entzat hasi eta 18 urte bitarteko ikasleei zuzendua.

Ikasmaterialgintza proiektuekin bat diseinatutako etaikas-irakaskuntza prozesua hobetzera zuzenduriko IKTbaliabideak garatzea da helburua. Euskarrien artekoosagarritasuna zaintzen da (papera, IKTak…), ekimenguztiak bateratzeko konbinaketa metodologikoakarakatuz eta materialgintzaren eta prestakuntzarenarteko lotura zuzena ere landuz.

Azkenik, aipatu behar dugu badugula eratuta diziplinaarteko talde bat ikasmaterial hauek sortu eta garatzeko.Talde horretan dihardute hainbat esparrutako profe-sionalak, batzuek erabat inplikatuta hezkuntzan, ikas-geletan. Beste batzuk, ordea, beren lanean dihardutenprofesionalak dira, eta badira, bestalde, curriculumarenalorrean adituak eta informatika teknikariak.

Zein estrategia erabiltzen duzue ikasleek ikas de-zaten?

CD-ROM eta IKT ikasmaterial hauen helburua ez dairakaslearen lan osoa ordezkatzea, irakaslearenlanaren eta paper euskarrian proposatzen diren zenbaitjardueren tresna osagarria bihurtzea baizik.

Guk proposatzen dugu IKT produktu hauek lantzea eta-pa bateko ikasmaterialak dituen formatu guztiekin bate-ra (Unitate Didaktikoak, Lan Koadernoak, irakaslearenGida Didaktikoa, Kaseteak, Horma-irudiak,…), era in-tegratuan.

Planteamendu horri jarraituz, unitate didaktikoarengarapenean, hainbat egoera eta eskakizun aurkitukodugu CD-ROMaren erabilera bultzatuko dutenak. Horiegin ohi da unitate didaktikoaren orrietan eta hizkuntza-ko lan-koadernoan dauden ikonoen bidez etairakaslearen gida didaktikoan dauden jarduerendeskribapenetan halaxe iradokitzen da; proposatzen

Ikastolen IKT proiektua (2008).

““IIKKTT bbaalliiaabbiiddeeeekkiizzuuggaarrrriizzkkoo aauukkeerraakkeesskkaaiinnttzzeenn ddiizzkkiigguutteeiikkaasslleeaakk eerraaggiilleeaakkttiibboo bbiihhuurrttzzeekkoo””

MAITE GOMEZ ETA JOSUNE GEREKARI EGINDAKO ELKARRIZKETA

Maite Gomez, Matematika Zientziatan lizentziatua dena, eta Josune Gereka, Informatikan

Lizentziatua dena, Ikastolen IKT proiektuko kideak dira.

Page 25: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

49Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

48

diren jarduerek izaera askotarikoa dute.

Baliabide hauen bidez proposatzen diren erabileraz at,ikasleen aniztasunari erantzuteko asmoz, irakasleakerabakiko du, haur bakoitzaren beharren arabera, zeinjardueretara jo beharko lukeen ikasle bakoitzak, er-repikapenerako aukera eskaintzen duenez, haurrenhutsuneak osatzeko lagungarria da.

Bestetik, CD-ROM honen izaera ludikoak eta duen jo-las helburuak sortzen duten motibazioa dela medio, es-kolaz kanpoko erabilerarako ere baliabide egoki bi-lakatzen da.

Taldekatzeei dagokienez ere, hainbat aukera es-kaintzen dizkigute CD-ROM hauek:

• Irakasleak badu aukera, proiektore baten bidez, jar-duerak ikastalde osoaren aurrean aurkezteko. Ikaski-deek taldean ikus ditzakete bideoak, bai eta eztabai-datu eta aztertu ere ea nola garatu eta bideratu nahidituzten jarduerak, zein estrategia erabiliko duten;eta, azkenik, hala nahi izatera, taldean egin ditzaketejarduera horiek (ariketak, informazioa jaso, ulermenabermatu, abestu, abestiak taldeka grabatu...)

• Gela barruko ordenagailuan, ikasleak banaka edobinaka txandatuz era librean nahiz norberaren be-harren arabera (aniztasunari erantzuteko) irakasleakbideratuta jardun dezakete.

• Informatika edo ordenagailuen gelan, banaka edobinaka, garaian garaiko gaiaren inguruko ustiaketabideratua nahiz librea lan daiteke.

• Etxean, eskola barruko jardunarekin integratuta edointegratu gabeko erabilera autonomoa bera ere osoegokia izan daiteke, CD-ROMak berez baduelakoeite osoa.

Zergatik gomendatuko zenituzkete material horiek?

Multimedia baliabideei dagokienez, irudi, animazio etaaudioen kalitatea oso altua da eta elkarrekiko integrazioegokia dute. Diseinu eta programazio informatikoari bu-ruz esan behar dugu interaktibotasuna lortzen delauneoro eta ikasleak modu aktiboan lan egin dezanbultzatzen dela.

Ikasleek berek CD-ROMetan zehar nabigatuz etaazaltzen diren aukerak arakatuz, bertako edukia eta jar-duerak aurkitzen joaten dira.

Eta, azkenik, material bakoitzean aurkezten den edukieta ariketa kopurua oso handia da, eta, beraz, ikasleguztien nahi eta beharretara egokitzeko aukera es-kaintzen du.

Dena den, material horietaz gain, beste zenbait lanere egin duzue…

Bai, ikastolek behar duten hardware, software, profe-sionalen prestakuntza eta dinamizazioa antolatzen di-tu IKT planak, bai hezkuntza prozesuan eta bai esko-laren kudeaketan, modu koherente eta aproposean.

Informazioa bilatu, prozesatu eta komunikatzeko konpe-tentziak bermatuz ezagutza sortzeko gai diren ikasleakhezi behar ditugu. Horretarako, irakasleek, ikastolenpedagogia-curriculum proiektuekin bat datozen IKT bali-abideak erabilita, metodologia berritzaileak eta kolabo-razio proiektuak bultzatu behar dituzte eta horretan la-guntzen ahalegintzen gara IKT proiektutik.

Azkenik, ikastola bakoitzaren kudeaketa, antolaketaeta komunitatearen partaidetza kalitatez bermatzeko,eta ikastola taldea sendotzeko, berariaz sortutako apli-kazioak ditugu: IKASDAT, ikastolaren kudeaketaakademiko eta administratiborako aplikazioa etaIKASWEB plataforma, ikastolen intranet eta webguneadiseinatu eta antolatzeko softwarea.

Egiten ari zareten lanaren azken adibidetzat hardaiteke aurkeztu berri duzuen Lehen HezkuntzarakoIKT curriculum proposamena. Zer bilatu nahiduzue? Zertan datza?

Dokumentu honetan, Euskal Curriculumean IKT kon-petentzien inguruan eginiko proposamenak etaadministrazio publikoetatik ezarritako curriculumakaintzat hartuta, IKTen 2. zehaztapen-maila gisako pro-

posamen bat egin dugu, definizio-maila honetan:

• Lehen Hezkuntzarako IKT konpetentzia orokorrak.• IKT konpetentzia orokor bakoitzaren azpi-konpe-tentziak, zikloka. • IKT azpi-konpetentziak garatzeko edukiak (kon-tzeptuak-prozedurak-jarrerak) eta ebaluaziorakoirizpideak, zikloka.

Lehen Hezkuntzarako IKT curriculum-proposamen hauproiektu pedagogiko jakin batean (Txanela proiektuan)txertatzeko asmoz egin da, aipatutako proiektuan, Ikas-tolen Elkarteak hainbat multimedia-baliabide eta soft-ware didaktiko eginik duelako eta ezarri diren helburu-ak lortzeko (azpi-konpetentziak) bitarteko ezin hobeakdirelako.

Curriculumean zehaztutako konpetentziak lortzetikurrun gaude?

Ez oso urrun, ikastola gehienetan aipatu diren IKT bali-abideak erabiltzen dira, baina, sarri, irakasleek ezdakite jarduera arrunten erabilera noiz eta nola egoki-tu behar den IKT jardueretarako .

Dokumentu honen bidez, Lehen Hezkuntzarako IKTkonpetentziak eta azpi-konpetentziak zehaztu, eta,eduki multzoen ziklokako banaketa eginda, bi helburulortu nahi ditugu:

• IKT baliabideen erabilera curriculum antolatu baten

testuinguruan kokatu.

• IKT curriculumaren 3. zehaztapen-maila (IKT jar-

duerak) egiteko heldulekua eskura izan.

IKT curriculuma Lehen Hezkuntzan kokatu duzue.Zergatik?

“Derrigorrezko Eskolaldirako Euskal Curriculuma”idazterakoan egin genuen IKT konpetentzien lehendefinizioa. Bertan genioen moduan, 16 urteko ikaslebatek honako hau lortu beharko luke:

“Ohiko tresna eta baliabide teknologikoak trebe-tasunez, erantzukizunez eta espiritu kritikoz era-biltzea, informazio mota oro ekoizteko, biltegi-ratzeko, berreskuratzeko, lantzeko eta hedatzekoedo komunikatzeko gaitasuna garatu ahal izateko,bai eta norbera eta gizartea hobeto garatzekoegokienak diren informazioak bilatzeko, ba-lioesteko, hautatzeko eta barneratzeko gaita-sunak emateko, informazioa ezagutza bihurtzealdera.”

Etorkizunari begira aurreikusten duzue HaurHezkuntza ala DBHrako proposamenik egitea?

Momentu honetan dagoeneko hasita gaude DBHrakoproposamena lantzen. Ikasturte honen amaierarakoplazaratzeko asmoa dugu.

IKT curriculumaz gain, IKASYS proiektua ere abianjarri duzue. Zer da IKASYS?

IKASYS Ikastolen Elkarteak garatu duen hezkuntzamailako I+G alorreko proiektu berriztatzailea da.

Laburki esanda, IKASYS proiektua norberak ordena-gailuaren bidez ikasgela arruntean ikasteko sistemada. Sistema honek tresna informatikoak (hardwarea),aplikazio informatikoak (softwarea) eta eduki curricu-larrak uztartzen ditu.

Tresna informatikoen aldetik bi osagai nagusi ditu. Aldebatetik, eskola beharretara aisa egokitzen den IKAS-BOOK izeneko tresna informatiko txiki mugikorra, etabestetik, biltegiratzeko eta bateriak kargatzeko balioduen armairua. Ordenagailu hauek Wi-Fi konexioa be-har dute.

Aplikazio informatikoei dagokienez, hiru web aplikaziobiltzen ditu: tipologia anitzeko jarduerak sortzeko etaantolatzeko: Designer izeneko aplikazioa, ikasleak jar-duerak exekutatzeko; Trainer aplikazioa; eta azkenik,irakasleak ikasleen lanaren jarraipena egiteko Inspec-tor aplikazioa.

Maite Gomez eta Josune Gerekari elkarrizketa

IIKKTTaakk iikkaassttoollaa gguuzzttiieettaann ggaa--

rraattzzeekkoo ppllaannaa ddiisseeiinnaattuu eettaa

bbiiddeerraattuu dduuttee,, hhaassiieerraann iikkaassttoollaa ppiilloo--

ttuu bbaattzzuueenn bbiittaarrtteezz,, eettaa,, ggeerroo,, iikkaass--

ttoollaa gguuzzttiieettaarraa hheeddaattuuttaa

CCDD--RROOMM eettaa IIKKTT iikkaassmmaattee--

rriiaall hhaauueenn hheellbbuurruuaa eezz ddaa iirraa--

kkaasslleeaarreenn llaann oossooaa oorrddeezzkkaattzzeeaa,, iirraa--

kkaasslleeaarreenn llaannaarreenn eettaa ppaappeerr eeuusskkaa--

rrrriiaann pprrooppoossaattzzeenn ddiirreenn zzeennbbaaiitt jjaarr--

dduueerreenn ttrreessnnaa oossaaggaarrrriiaa bbiihhuurrttzzeeaa

bbaaiizziikk

Page 26: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

51

Maite Gomez eta Josune Gerekari elkarrizketa

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

50

Eduki curricularren inguruan, oraingoz, LehenHezkuntzako (6-12 urte) Euskara, Gaztelania, Ingele-sa, Ingurunea eta Matematika arloetan zailtasunarenarabera mailakatutako tipologia askotariko trebatze etamemorizatze jarduera sorta handiaren (200.000 batariketa) sorkuntza bukatuta dago.

Une honetan, Derrigorrezko Bigarren HezkuntzarakoEuskara, Gaztelania, Ingelesa, Gizarte-Zientziak,Natur Zientziak eta Matematika arloetako edukiensorkuntzari ekin diogu. Hau horrela izanik, etorki-zunean IKASYS proiektua derrigorrezko hezkuntza os-ora (6-16 urte) hedatuko litzateke.

Zergatik sortu duzue horrelako proiektu bat? Nonzegoen/dago beharra? Zein helburu dauka?

IKASYS proiektua aspaldian hezkuntzan nabari direnhutsune batzuei irtenbidea emateko asmoarekin sortuda. Norberak bere estilo eta erritmo bereziak dituikasteko garaian eta berezitasun horiei egoki nola eran-tzuten zaien asmatzea da aspaldian hezkuntzak duenarazoetako bat.

Jakina da eduki batzuk barneratzen direla ariketetantrebatuz edo buruz ikasiz, eta horietan ere alde handiaizaten da ikasle batetik bestera. Trebakuntzari eta bu-ruz ikasi behar diren jarduerei erantzuteko orain arteirtenbide desberdinak erabili izan dira, jarduera-liburu-ak, irakasleak sortutako ariketa-sortak eta sakontzekoariketak esate baterako. Baliabide hauek arazo batzukdituzte: alde batetik, proposatzen diren ariketa tipolo-giak eta ariketa kopuruak ikasle guztientzako berdinakizaten dira, eta, bestetik, irakasleari oso zaila egitenzaio ikasle bakoitzari behar adinako arreta eskaintzeaeta lanak zorrotz zuzentzea. Horrenbestez, IKASYSproiektuaren aplikazioaren bidez ikasleei eta irakasleeisortzen zaizkien zailtasunak gainditzeko tresnak es-kaini nahi dira.

IKASYS proiektuaren bidez, ikasle bakoitzak tipologiaanitzeko jarduerak landuko ditu bere gaitasun eta be-harren arabera. Ikasle guztiek ez dute ariketa-kopurubera landuko, erantzuten ari diren neurrian emaitzenzuzentasun-maila kontuan hartuta ikasle batzuekbesteek baino ariketa gehiago egin beharko baitituzteaurrera jarraitzeko. Hau da, proiektuaren aplikazioarenbidez ikasleen aniztasuna hartzen da kontuan.

Helburuari dagokionez, egoera sinpleetatik abiatuta,ikasgelan eta eguneroko bizitzan sortzen zaizkion ego-era konplexuagoak ulertzeko eta horiei aurre egiteko,ikasleak dituen premiei egoki erantzungo dieten tresnasendoak eskaintzea da proiektuaren helburu nagusia.Horrela, bada, zailtasunaren arabera mailakatutako jar-dueretan oinarrituta dagoen entrenamendu sistema-tikoaren bidez, jardun konpetente baterako ezin-bestean aldez aurretik behar diren jakinbideakfinkatzen, ezagutzak egituratzen eta guztiz premi-azkoak diren gaitasunak garatzen lagunduko dioikasleari.

Zenbat ikastolatan aplikatzen ari zarete? Zeinmailatan? Zenbat ikasle, talde…

Iazko azkeneko hiruhilabetekoan Gipuzkoako hiru ikas-tolatan esperimentazio pilotua gauzatu zen apiriletikekainera. Esperimentazioren lehenengo fase horretanLehen Hezkuntzako 2., 4. eta 6. mailako hiru ikastole-tako ikasleek parte hartu zuten.

2008-2009 ikasturtean zehar, urritik ekainera bitarte,esperimentazioaren bigarren faseari ekin diogu. Es-perimentazio orokor hori Euskal Herriko hamazazpiikastolatan egingo da Lehen Hezkuntzako 2., 4. eta 6.mailetan eta aurretik aipatutako bost arloetan.

Arlo bakoitzean ikasleek astean ordu erdiko saio bategingo dute IKASYS proiektuak eskainitako bali-abideen bidez. Ikastola bakoitzean maila bakoitzekotalde esperimental bat aukeratu da, horrek esan nahidu gutxi gorabehera 1.200 ikaslek eta 150 bat irakaslekparte hartuko dutela zuzenean proiektuaren esperi-mentazio orokorrean.

Esperimentazio fase hau, eta aurrekoa ere, Euskal HerrikoUnibertsitateko Filosofia eta Hezkuntza Zientzien fakul-tateko Hezkuntzarako Ikerketa eta Diagnosi-Metodoen(H.I.D.M.) sailak ebaluatuko du. Ebaluazio honek ikastole-tako estamentu guztiak hartuko ditu: guraso, ikasle,irakasle, zuzendaritza-talde eta bestelako arduradunak eta

DDiisseeiinnuu eettaa pprrooggrraammaazziioo iinn--

ffoorrmmaattiikkooaarrii bbuurruuzz eessaann bbee--

hhaarr dduugguu iinntteerraakkttiibboottaassuunnaa lloorrttzzeenn

ddeellaa uunneeoorroo eettaa iikkaasslleeaakk mmoodduu aakkttii--

bbooaann llaann eeggiinn ddeezzaann bbuullttzzaattzzeenn ddeellaa

bi helburu nagusi ditu, batetik, IKASYS sistemaren hiruosagaiak baloratzea, eta, bestetik, aurretik aipatutako bostarloetan ikaslearen ikasketa prozesuan proiektuak duen in-paktua ebaluatzea; eta, bide batez, ikasleek beren buruaerregulatzeko duten gaitasuna ere ebaluatzea.

Ba al duzue etorkizunean hedatzeko asmorik ?

Esperimentazioko bigarren fasea ebaluatu ondoren,honek emandako datuen arabera proiektuaren egok-itzapen eta hobetze prozesua etorriko da, eta ondoren,ikastola sare osora, eta, oro har, euskal eskolara he-datzeko moduan egongo da.

Ezin dugu ahaztu IKASYS proiektuko aplikazioak etaedukiak euskaraz sortuak direla eta hauen itzulpenegokiak eginez gero estatuko edo beste herrialdeetakohezkuntza sistemetan ere lekua izan dezaketela.

Zein emaitza aurreikusten duzue?

Lehenengo emaitza fidagarriak esperimentazio oroko-rraren bukaeran jasoko ditugu, baina, egia esan,lehengo ikasturtean egindako esperimentazio pilotuakhainbat datu aurreratu dizkigu: ikasleen motibazioahandia izan da, arloekiko atsegintasun maila igo eginda, ariketak egokiak izan dira, eta, oro har, bat etorridira gelan lantzen den curriculumarekin,…Proiektuakoraindik ere ibilbide laburra egin duenez, badaude ho-betzeko alderdiak eta hobekuntza horiek poliki-polikiintegratutakoan proiektuak aurrera egingo duelapentsatzen dugu.

Hala ere, baten batek pentsa lezake ordenagailuarenbitartez ohiko jarduerak egiteak ez diola apartekoabantailarik ematen ikasleari. Zein da ordenagailuakematen dion balio erantsia?

Alde batetik, ikasleari ariketa tipologia ugaria es-kaintzen dio; gainera, zuzenketa bat-batekoa denez,ikasleak ez du zain egon behar irakasleak ariketa

Ikastolen IKT proiektua (2008).

Page 27: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

53

Maite Gomez eta Josune Gerekari elkarrizketa

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

52

zuzendu arte: feedback-a azkarragoa da. Bide batez,ikasle bakoitza bere ordenagailuan eta bere erritmoraaritzeak autonomian sendotzea ekarriko dio. Bestalde,ikasle bakoitzak bere gaitasun eta beharretara egoki-tutako jarduerak egingo ditu. Bukatzeko, Inspector ap-likazioaren bidez irakasleak edozein unetan ikaslearenaurreratzearen jarraipena egin dezakeenez, hobetzekoproposamenak azkarrago egiteko aukera izango du,eta honek ikasleak bere burua erregulatzeko duengaitasunean ere eragingo du.

Sarritan, irakasleak beldur izaten dira teknologiazloturiko edozein proiektu aurrera eramateko,. No-lako erantzuna jaso duzue irakasleen aldetik? Nolaegin diozue aurre?

Esan beharra dago esperimentazioa hasi aurretikprestakuntza saioak antolatu genituela proiektuan partehartuko duten irakasle guztientzat. Prestakuntza saiohorretan proiektuaren helburuak, alderdi metodologikoaketa teknikoak aurkeztu ziren eta irakasleek saio praktikoaegiteko aukera izan zuten. Prestakuntza saio hori balia-garria izan zen proiektuaren lehenengo kontaktu gisa etahasierako beldurrak arintzeko ere bai. Aurrera begira, be-har berriak sortzen diren heinean, prestakuntza saioekinjarraitu beharko dugula uste dugu.

Ikasleen erantzuna oso ona izan da, baita irakasleenaere. Teknologietan hain trebeak ez diren irakasleek eregustura hartu dute proiektua eta esan daiteke gauregun irakasleen inplikazioa erabatekoa dela.

Ikastola bakoitzean IKT dinamizatzaileek eraman dute

proiektuaren atal teknikoaren ardura nagusia, eta,hauekin batera, proiekturako arduradun bat izendatuda; arduradun honek egiten du saioen jarraipena, ja-sotzen ditu izandako zailtasunak eta orokorki berakegiten du ikastolaren eta Ikastolen Elkartearen artekozubi-lana.

IKASYS proiektua, IKT curriculuma… zein besteproiektu duzue esku artean?

Ikastolen IKTplanaren garapenean laguntzan duten hain-bat proiektu eta egitasmo ditugu martxan, adibide gisa:

• Ikastoletan Open Office paketearen inplementazio-rako bideragarritasun azterketa egin genuen pasaden ikasturtean bi enpresen laguntzaz eta aurtengoanhainbat ikastolatan martxan jarriko da eta proze-suaren jarraipenean lagunduko dugu.

• Irakasleen prestakuntzari dagokionez, mota asko-tako ikastaroak eta mintegiak antolatzen ditugu:

- IKT baliabideei buruzko ikastaroak: “Audio, bideoeta irudien digitalizazioa”, “Moodle plataforma”,“Blogak, wikiak eta webquestak” eta “Google tres-nak”. Ikastaro hauetan pasa den ikasturtean 2.300bat profesional aritu ziren eta aurten beste 900 batditugu. Ikastaro hauek auto-formazioan oinarri-tzen dira eta ikastola bertan tutorizatuak daude.

- Ikastolek garatutako gestio aplikazioen ingurukohainbat prestakuntza ere eskaintzen dira.

- Eta aipagarri azkenik, “IKT konpetentzien gara-pen curricularra Lehen Hezkuntzan” izenburuz an-tolatu dugun prestakuntza LHko 5. eta 6. mailakoirakasle guztientzat.

• SPRI eta ESI (European Software Institute) erakun-deekin harremanak bideratu dira ikastolek IT txartelakeskaintzeko homologazioa lor dezaten. Hemendikgutxira ikastola guztiak homologatuak izatea esperodugu.

• …

Amaitzeko, proiektu horiekin guztiekin zer bilatzenduzue? Beste era batera esateko, nolako ikastolaknahi dituzue orokorrean, zein IKTei dagokienez?

I+K teknologiak bere eguneroko zereginetan txertatu-

ak dituzten ikastolak nahi ditugu, kudeaketa eta anto-laketan zein ikas-irakaskuntza prozesuan, hau da, IKT-ak ikastolaren Hezkuntza Proiektu eta Proiektu Curricu-larrean integratuak dituzten ikastolak.

Hauxe da Euskal Curriculumean proposatzen denhezkuntzaren xedea: “Norberaren, gizartearen etanaturaren errealitateak kritikoki ulertzeko, horietan era-ginkortasunez ekiteko eta arduraz eraldatzeko bali-abideak ematean datza hezkuntzaren xedea, erahorretara, pertsonek, gizabanako gisa, gizartekide etaizadi-kide gisa ahalik gaitasun gehien gara dezaten”.

Hezkuntzaren xedeak lortzea are gehiago bermatukoda -derrigorrezko eskolaldian- hezkuntza konpetentziaorokor hauek zenbat eta gehiago garatu:

• Pentsatzen eta ikasten ikasi• Komunikatzen ikasi

• Elkarrekin bizitzen ikasi• Norbera izaten ikasi• Egiten eta ekiten ikasi

Ikasleek hezkuntza konpetentzia orokor hauek lorditzaten, IKT baliabideek izugarrizko aukerak es-kaintzen dizkigute, lan egiteko era berriak ahalbidera-tzen dituzte, beti ere ikasleak eragile aktibo bihurtzekoasmoz.

Ezagutza eraikitzeko, partekatzeko eta zabaltzekoaukera berri hauek, konpetentzien lorpenaren mesede-tan jarri behar ditugu eta honekin, ikaskuntza proze-suan eragiteaz gain, gure gizartean eragiteko aukeraere zabalduko genuke.

Iñaki Larrea HermidaMondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza

Zientzien Fakultateko Irakaslea

OHARRA: Ikastolen Konfederaziak sortutako euskarrien (paper idatzizkoak, ikus-entzunezkoak edo eta software multimediakoak)

ondorioz lortutako sariak:

Hemen jarraian, esaterako, Hezkuntza Sailak kaleratzen duen Migel Altzo deialdian lortutako azken sariak

Bestalde, 2006ko irailean “English-Speaking Union President´s Award 2006” saria irabazi zuten, aho batez hartutako erabakiz, gainera.

Aspaldidanik antolatzen da paper euskarriko ikasmaterialak saritzen dituen “Duke of Edinburgh ESU English Language Book Award”

saria. Diru-emakidarik gabeko saria bada ere, ingelesaren irakaskuntzan munduko saririk garrantzitsuenen artean dago, eta unibertsita-

teek, argitaletxeek zein bestelako goi-mailako enpresek hartzen dute parte.

IIKKAASSYYSS pprrooiieekkttuuaarreenn bbiiddeezz,,

iikkaassllee bbaakkooiittzzaakk ttiippoollooggiiaa

aanniittzzeekkoo jjaarrdduueerraakk llaanndduukkoo ddiittuu bbeerree

ggaaiittaassuunn eettaa bbeehhaarrrreenn aarraabbeerraa.. IIkkaass--

llee gguuzzttiieekk eezz dduuttee aarriikkeettaa--kkooppuurruu bbee--

rraa llaanndduukkoo,, pprrooiieekkttuuaarreenn aapplliikkaazziiooaa--

rreenn bbiiddeezz iikkaasslleeeenn aanniizzttaassuunnaa hhaarrttzzeenn

ddaa kkoonnttuuaann

2001 Multimedia-Software hoberena:

Aipamen berezia Ttantto

2002 Multimedia Softwarerik hoberena Txirritx

2002 Jatorrizko bideorik hoberena Izena duena bada

2003 Multimedia Softwarerik hoberena Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Ondare Arkitektonikoa I:

Erlijiosoa

2004 Multimedia Softwarerik hoberena Birraitonaren museoa I CD-Rooma

2005 Multimedia Softwarerik hoberena Birraitonaren museoa II CD-Rooma

2006 Audiorik hoberena Musika DBH1

2006 Multimedia Softwarerik hoberena Bazter Guztiei Begira I

2007 Multimedia aipamen berezia Bazter guztiei begira II

2007 Audiorik hoberena Musika 5 - Jarduerak

2007 Bideorik hoberena Zazpi, Buru Bete Bazpi

2008 Bideorik hoberena Jira eta Bira I

2008 Software arruntik hoberena Euskara eta Literatura gidak, 2.zikloa - Webgunea

Page 28: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIA BERRIAK HEZKUNTZAN (I)

Jakingarriak65. zenbakia2009ko otsaila

55

BALIABIDEAK

Jakingarriak 65. zenbakia2009ko otsaila

54

BLOGAK

Blogak kronologikoki antolatutako webguneak dira.Bertan jar daitezke testu idatziak, argazkiak, bideoak…Horregatik, blogak hezkuntzan ere erabil daitezke.Adibidez, irakasleak bloga erabil dezake ikasgaiari lo-tutako informazioa ikasleei emateko eta bertan ikasleekkomentarioak egiteko edo guraso eta komuni-tatearekiko hartu-emana bultzatzeko. Era berean, blo-gak baliagarriak dira ikasleen testuei proiekzio sozialaemateko, ikasleei hitza emateko, beste testuingurubatzuetako ikasleekin harremanetan jartzeko…

Blogak sortzeko aukera ematen duten plataforma askodago. Hona hemen horietako zenbait:

• http://eu.wordpress.com/• http://mundua.com/• http://www.blogsome.com/• http://www.blogak.com/• https://www.blogger.com/• http://nireblog.com/eu• http://www.blogari.net/• http://edublogs.org/

WIKIAK

Wikiak dira edonork sortu, aldatu, ezabatu eta eraldatuditzakeen webguneak. Horregatik, tresna aparta datalde lanean aritzeko, bereziki taldekideek testu bakarbaten gainean lan egin dezaketelako. Gainera, testu-arekin uztartu daitezke argazkiak, bideoak, audioa…Hezkuntzari dagokionez, talde lana bultzatzeaz gain,lanaren jarraipena errazten du, erabiltzaile bakoitzarenibilbidea jakin baitaiteke.

Blogekin gertatu bezala, makina bat aukera dago wiki-ak sortzeko. Hala ere, oraingo honetan gutxiago diramomentuz euskaraz direnak:

• http://nirewiki.com/eu• http://www.wikispaces.com/site/for/teachers• http://www.wikia.com/wiki/Wikia• http://pbwiki.com/• http://eu.wikipedia.org/wiki/Azala(wikirik hedatuenaren adibidea)

WEBQUESTAK

Webquestak dira ikasleak internet erabiliz ikertzerabideratzen dituzten webguneak. Beraz, hezkuntza as-moei begira, ikerketa eta internet oinarri dituen tresnainteresgarria da. Normalean, irakasleak sortu etaikasleek berriz burutuko dute ikerketa. Dena den,ikasleei hausnarketa lan handiagoa eska dakieke, be-raiek beren ikaskideentzako webquestak sortzerabultzatuta.

Webquestak sortzeko aukera ematen duten plataformaasko daude:

• http://www.phpwebquest.org/euskera/• http://www.aula21.net/Wqfacil/webeus.htm• http://www.edutic.ua.es/edutic_wq.asp• http://catedu.es/crear_wq/z_usuarios/ingreso_usuarios.php

• http://www.zunal.com/• http://www.instantprojects.org

MAPA KONTZEPTUALAK ETA ADIMEN MAPAK

Mapa kontzeptualak eta adimen mapak dira ezagutzaantolatzeko eta islatzeko tresnak. Horregatik, mapahoriek egin daitezke ezagutza islatzeko, kontzeptuenarteko loturak bideratzeko edo laburpen lan gisa. Argi-tu behar da mapa kontzeptualek izaten dituztela adimenmapek baino sakontasun, hierarkia eta lotura gehiago.Horrez gain, adimen mapek irudiak baliatzen ohi dituzte.

Edonola ere, biak ala biak paperean egin daitezkeen ar-ren, jarraian aipatzen dira mapa kontzeptualak eta adi-men mapak digitalki egiteko bi tresna hedatuenak:

• http://cmap.ihmc.us/conceptmap.html(mapa kontzeptualak)• http://www.mindmeister.com/(adimen mapak)

Iñaki Larrea HermidaMondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza

Zientzien Fakultateko Irakaslea

IKTak ikaskuntzarakobaliabide gisa

http://images.google.es/imgres?imgurl=http://blog.eduinnova.com/wp-content/myFiles/2008/08/img_0718.JPG&imgrefurl=http://www.eduinnova.com/&usg=-

__YO44Rlf82sErU8sjI2WyfEaEpV0=&h=1944&w=2592&sz=1090&hl=eu&start=77&tbnid=5jR7Fo6wcZVjBM:&tbnh=113&tbnw=150&prev=/images%3Fq%3Dtecnolo-

gias%2Bde%2Bla%2Binformaci%25C3%25B3n%2Ben%2Bel%2Baula%26start%3D63%26imgsz%3Dhuge%26gbv%3D2%26ndsp%3D21%26hl%3Deu%26client%3Dfire-

fox-a%26rls%3Dorg.mozilla:eu:official%26sa%3DN

Page 29: 2009ko otsaila Jakingarriak - Mondragon · 2017-06-30 · 65. zenbakia Jakingarriak 2009ko otsaila 5 aurkibidea BERRI BIBLIOGRAFIKOAK 6Liburu berrien albisteak 12Esan dute GAI MONOGRAFIKOA

622007ko ekaina

HEZKUNTZA FISIKOAESKOLAN