2012/2013 jarduerak HEZKUNTZAmancoeduca.org/static_uploads/documentacion/12-13/...guraso-elkarte,...

26
BIGARREN HEZKUNTZA Arduraz jokatzeko ingurumenerako heziketa 2012/2013 jarduerak

Transcript of 2012/2013 jarduerak HEZKUNTZAmancoeduca.org/static_uploads/documentacion/12-13/...guraso-elkarte,...

  • BIGARRENHEZKUNTZA

    Arduraz jokatzeko ingurumenerako heziketa2012/2013 jarduerak

  • Mancoeduca:eskaeren kudeaketa arina eta erosoaUnean uneko jarduera-eskaintza ezagutzea. Mancoeduca webgunearen bidez zure mailari egokitutako jardueren eskaintza ezagut dezakezu, baita beste gauza asko egin ere: jarduera bakoitzaren baldintzak eta bideoak ikusi, beren informazioa eta material didaktikoak deskargatu, online jolastu...

    Jarduerak modu errazean eskatzea. Jarduera bakoitzean formulario bat aurkituko duzu, eskaera egiteko zenbait aukera eskaintzen duena zentroaren identifikazioa erabilita.

    Bi sarbide-kontu zentro bakoitzarentzat. Eskaerak egiteko, eskatu zuzendaritza-taldeari aurreko ikasturtean irakasleentzat sortu zuen sarbide-kontua. Kontuak soilik alda edo berritu daitezke zuzendaritza-taldeak hala eskatzen badu.

    Uneoro jakitea zer eskatu den eta dena behar bezala ote dagoen. Erabili “sarbide pribatua” eta zentroak irakasleentzat egindako kontua aise ikusteko zentroaren eskaera guztiak eta horiek zer egoeratan dauden, edota aurreko ikasturteetako historiala ikusteko ere.

    Informazioa jasotzea norberaren helbide elektronikoaren bidez. Jarduera bat eskatzean edozein hel-bide elektroniko jar dezakezu jardue-rari buruzko informazioa jasotzeko. Bisitaren data ere oroitaraziko dizute horren bidez egin baino lehenago.

    Argibideak: 948 203 444Mancoeduca: www.mcp.es

  • Kodea Jarduera

    Maila Ikasle kopurua Gazt. / Eusk. Nahiago den data Ordua

    Taldeko arduradunaren izen-abizenak E-posta baieztapena eta informazioa jasotzeko

    Kodea Jarduera

    Maila Ikasle kopurua Gazt. / Eusk. Nahiago den data Ordua

    Taldeko arduradunaren izen-abizenak E-posta baieztapena eta informazioa jasotzeko

    Ikastetxea

    Telefonoa Faxa Posta elektronikoa

    Eskaerak bidaltzea. Eskaera-orria fotokopiatu eta bidali faxez edo posta elektronikoz:- Fax bidez: 948 423 230 (Ingurumen-heziketarako programarentzat)- [email protected]

    Eskaerak jasotzeko azken eguna. 2012ko urriaren 31 baino lehen.Baieztapena. Astebeteko epean zure eskaera aintzat hartu dugun esango dizugu telefonoz.Informazioa. Tel. 948 203 444.

    Oharra. 2012. urtea azkena izanen da paperezko izen-emateak egiteko. Onlineko izen-emateak Mancoeduca webgunean: www.mcp.es

    Heziketako behar espezifikoak, ordutegi murriztapenak eta abar dituzten ikasleei buruzko oharrak:

    Kodea Jarduera

    Maila Ikasle kopurua Gazt. / Eusk. Nahiago den data Ordua

    Taldeko arduradunaren izen-abizenak E-posta baieztapena eta informazioa jasotzeko

    Jardueren laburpena ikusteko, joan 20. orrialdera

    Arduraz jokatzeko ingurumenerako heziketaJARDUERAK ESKATZEKO FITXA 2012/2013 BIGARREN HEZKUNTZA

  • Pedro Moret k.

    Armada etorb.Yan

    gu

    as y Miran

    da k.

    Nafarroa Beherek

    o etorb.

    Pio

    XII.a

    eto

    rb

    Alde zaharra

    Ziudadela

    Baluarte

    Chi

    nchi

    lla je

    nera

    la k

    .

    Navas de Tolosa k.

    Iruñerriko Mankomunitatea

    Chinchilla jenerala kalea, 7 (atzealdea) 31002 IruñaTel.: 948 423 285/194Faxa: 948 423 230Mancoeduca webgunea: www.mcp.es

    Eskaerak kudeatzekoTel.: 948 203 444E-posta: [email protected]

    diseinua: www.rosetayoihana.com

    Paper birziklatuanimprimatua

  • 1

    Arduraz jokatzeko ingurumenerako heziketaEskolako Ingurumen-heziketarako Programa Iruñerriko ikastetxe, guraso-elkarte, kolektibo eta partikularrei zuzendutako heziketa-eskaintza da. Xedea Urari, Hondakinei, Garraioari eta Iruñerriko ibai-parkeari lotutako jardueretan, kanpainetan eta prestakuntza prozesuetan parte hartzea da.

    12. or. Ura: hornidura eta saneamen-dua

    - Bisita: Arteta, kokaleku geo-logiko berezia

    - Bisita: Ura: erabilpena, kutsa-dura eta arazketa

    - Bisita: Eugi eta natura-balia-bideen aprobetxamendua

    - Bisita: Artetako iturburua + IIHZ Lur azpiko urak

    - Bisita: Artetako iturburua + IIHZ + Egillorko edateko uren araztegia eta Uraren teknolo-gia eraginkorra erakusketa

    - Bisita: Mendillorriko uren etxea eta autogidek lagundu-tako paseoa

    - Bisita: Arazuriko araztegia + Nik ez dut ura kutsatzen jarduera

    - Bisita: Eugiko urtegia + Urtasungo edateko uren araztegia + Mendillorriko ur-biltegiak

    - Bisita: Arazuriko araztegia + Saneamendua eta arazketa erakusketa (NIZ)

    16. or. Hiri-garraioa eta mugikorta-sun iraunkorra

    - Hitzaldi-tailerra: Mugikor-tasun iraunkorra bizikletaz

    - Erakusketa-tailerra: Bi-zikleta zaintzea

    - Jarduera: Joan-etorriak eskualdeko hiri garraioan

    - Hitzaldi-tailerra: Iraunkorra da garraioa?

    20. or.Jardueren laburpena

    8. or. Iruñerriko ibai-parkea

    - Tailerra: Sormen-idazketa: Gure bizitza ibaiak dira

    - Bisita: San Andres errota hidraulikoa

    - Bisita: Atarrabiako pilategia + antzinako paper-errota

    - Bisita: Atarrabiako pilategia + ibilaldi gidatua bizikletaz

    - Jarduera: Biodibertsitatea eta ibaiaren kalitatea

    - Jarduera: Aztertu ibaiaren ura

    1

    4. or. Kontsumoa, hondakinak eta birziklapena

    - Hitzaldi-tailerra: Kontsumitzen gaituen zaborra

    - Tailerra ikasgelan: Nola egin paper birziklatua

    - Tailerra ikasgelan: Energiaz beteriko konpost-ontzia

    - Bisita: Gongorako HHTZ + Tximeleta efektua erakusketa

    - Bisita: Gongorako HHTZ + ingurumen-ikasgela

    INGELESEZ ERE BAI

  • 2

    Zer helburu du?Hezkuntza komunitateak ingurumenari buruzko kontzientzia eta horren inguruko interesa hartzea, baita egun dauden arazoetarako konponbideak bilatzeko zein etorkizunean agertu daitezkeenak saihesteko beharrezko ezagutzak, jarrerak, jokabideak, motibazioa eta nahia banaka zein taldeka eskuratzea ere. (Ingurumen-heziketaren xedea, Belgradeko Gutuna, 1975).

    Ingurumen esperientzia eta programak egin daitezela sustatzea, Iruñerritik hurbileko ingurunean ezagutza eta analisi kritiko eta sormenezkoa helburu izanen dutenak.

    Baliabide materialak eta aholkularitza tekniko eta didaktikoa erraztea, irakasleek zein ikasleek aipatu programak gauzatu eta euren informazio premiak bete ditzaten.

    Zer zerbitzu eskaintzen ditu? Dokumentazio zentroa Kontsulta eta mailegua

    Aholkularitza tekniko eta didaktikoa Irakasle eta ikasleei zuzenduta

    Material didaktikoen diseinua, koordinazioa eta edizioa

    Sentikortasun-kanpainak eskola-esparruan

    Ikastetxean hondakinak kudeatzeko baliabideak

    - Ontziak, papera eta pilak biltzeko edukiontziak eta zakuak- Ikasgeletan papera birziklatu eta berrerabiltzeko

    paperontzi eta erretiluak. - Pilak biltzeko edukiontziak- Materia organikorako konpost-ontzia, etab.- Horma-irudiak, gaikako bilketaren eranskailuak,

    etab.

    Jarduera-programaMankomunitateak kudeatutako instalazio eta espazioak bisitatzea. Ibilbide gidatuak, instalazioak, eremuak eta sentikortasun-zentroak ezagutzeko helburu zehatza dutenak: burutzen diren prozesuak, funtzionamendua eta kudeaketa, ingurumenaren aldeko jarrera eta jokabideei buruzko hausnarketa ahalbidetzen duten jarduera osagarriekin batera.

    Tailerrak ikasgelan. Lan proposamen dinamiko eta parte-hartzaileak, programa bakoitzeko eduki nagusiei buruzkoak, norberaren ardura eta erantzukizuna sustatzeko zein ingurumenaren aldeko jokabideak bereganatzeko. Tailerren iraupena eskola-saio batera edo bitara doituko da jardueraren arabera.

    Jardunaldiak. Goizeko saioak, instalazio batera edo ibai-parkera egindako bisitatik garatzen direnak; helburua eduki zehatzetan sakontzea da, sentikortasuna azpimarratuz eta jokabide eta ohitura arduratsuak sortuz.

    Ingelesezko jarduerak. I+G programa baten barnean kokatuta, Haur Hezkuntzarako jarduera bat gehitzen zaie ikasturte honetan Bigarren Hezkuntzarako prestatutako ingelesezko bisita gidatuei.

  • 3

    Zer eduki lantzen dira?- Uraren Ziklo Integrala / Hornidura eta

    Saneamendua- Kontsumoa, Hondakinak, Konposta, Birziklapena eta Berreskuratzea- Garraioa eta Mugikortasun Iraunkorra- Iruñerriko ibai-parkea- Ingurumen-heziketa- Naturako eta Hiriko Ingurumena

    Parte-hartzearen datuak 2011-2012. Iruñerriko zentroak

    HAUR HEZKUNTZA

    gUZTiRA

    Hondakinak 1.232 8.759 4.783 14.774

    Ibai-parkea 1.259 4.388 2.903 8.550

    Ura 2.368 6.037 3.608 12.013

    Garraioa 1.380 1.241 2.621

    Guztira 4.859 20.564 12.535 37.958

  • Kontsumoa, hondakinak eta birziklapena

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Hitzaldi-tailerra: Kontsumitzen gaituen zaborra

    Tailerra ikasgelan: Nola egin paper birziklatua

    Tailerra ikasgelan: Energiaz beteriko konpost-ontzia

    Bisita. Gongorako HHTZ + Tximeleta efektua erakusketa

    Bisita: Gongorako HHTZ + ingurumen ikasgela

    Kontsumitzen gaituen zaborra

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Kodea 46 Ordutegi librea Ikasturte osoaIraupena ordu 1

    Hitzaldi-Tailerra

    DESKRIPZIOA Zaborra gizartearekin batera garatzen da, baita

    horren tratamendua eta kudeaketa ere. Baina zaborrak sortutako arazo batzuek jarraitu egiten dute, euren jatorria ondasunen ekoizpen eta kontsumoan baitago.

    PARTE-HARTZAILE KOPURUA, GEHIENEZ- Talde/Hitzaldi bat (50 ikasle, gehienez)- Ondoz ondoko bi hitzaldi HELBURUA- Hondakinen arazoa konplexua dela eta

    birziklatzetik haragoko irtenbideak behar direla ohartaraztea

    EDUKIAK- Hondakinak sortzeak dakartzan arazoak- 3R estrategia BALIABIDEAK- Power-point bidezko aurkezpena- Gaikako bilketen jarduera osagarria

    BETEBEKIZUNAK- Irakasle bat talde/ikasgela bakoitzeko

    4

    ONLINEKO IZEN-EMATEA MANCOEDUCAN!Jardueretan izena eman daiteke gure webgunearen bidez: www.mcp.es

    Parte hartzailea:

  • Nola egin paper birziklatua

    Energiaz beteriko konpost-ontzia

    5

    Tailerra ikasgelan

    Kodea 43 Iraupena 2 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    DESKRiPZiOA Kontsumo arduratsuak eta paperaren

    berreskurapenak eta birziklapenak mesede handia egiten diote ingurumenari.

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Talde/gela bat tailer bakoitzean- Ondoz ondoko bi tailer HELBURUA- Gaikako bilketaren eta paperaren

    birziklapenaren onurak ezagutzea

    EDUKiAK- Basoen balioa- Paperaren 3 Rak

    BALiABiDEAK- Power-point bidezko aurkezpena- Birziklatutako papera eskuz egitea

    PARTE HARTZEKO BETEKiZUNAK Zentroak eguneratua izan behar du paper-

    bilketan parte hartzeko konpromisoa (ikusi 7. orrialdea)

    Mailak 1. 2. 3. 4.BATX Besterik Mailak 1. 2. 3. 4.BATX BesterikTailerra ikasgelan

    DESKRiPZiOA Teknika erraza eta ekologikoa da konposta

    egitea, baratzean, lorategian edo jantokian sortutako hondar organikoak baliatzen dituena elikagaietan aberatsa den ongarria sortzeko. Elikagai horiek lurrarentzat onuragarriak dira.

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Talde/ikasgela bat tailer bakoitzeko- Ondoz ondoko bi tailer

    HELBURUA- Materia organikoaren bidez konposta nola egin

    eta eskolako konpost-ontzia nola zaindu behar den ezagutzea

    Kodea 42 Iraupena 2 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    EDUKiAK- Konposta zer den eta nola egiten den- Ingurumenarekiko onurak

    BALiABiDEAK- Power-point bidezko aurkezpena- Jarduera ludiko eta didaktikoa- Bisita ikastetxeko konpost-ontzira

    BETEKiZUNAK- Konpost-ontzi bat izatea

  • Bisita

    Gongorako HHTZ + Tximeleta efektua erakusketa

    Kodea 49

    6

    DESKRiPZiOA Gongorako HHTZk eta Tximeleta efektua

    erakusketak aukera ematen dute Iruñerrian hondakinak nola kudeatzen diren jakiteko eta arduraz kontsumitzeko ohiturak garatzeko.

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Bi talde/txanda (60 ikasle)

    HELBURUAK- Gongorako HHTZn egiten den tratamendua

    ezagutzea- Arduraz eta erantzukizunez egin beharreko

    kontsumoa bultzatzea

    EDUKiAK- Gure kontsumoaren ondorio hurbilak eta

    urrunak- Gaikako bilketak eta hondakin mota

    desberdinen tratamendua

    BALiABiDEAK- Gaiak bereizteko planta eta zabortegi

    kontrolatua bisitatzea- Tximeleta efektua erakusketa iraunkorra- Maketak- Gaikako bilketei buruzko jarduera

    Ordutegi libreaIraupena 2 ordu Ikasturte osoa

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    INGELESEZERE BAI

    HiZKUNTZAK Gaztelaniaz, euskaraz eta ingelesez

  • A

    Jarduerei laguntzeko baliabideak

    Gongorako HHTZ + ingurumen-ikasgela

    7

    Bisita-gidaHiri-hondakinen tratamendua Iruñerrian

    Laguntza-gida bisita hauetarako:

    - Gongorako HHTZ + Tximeleta efektua erakusketa

    - Gongorako HHTZ + Ingurumen-ikasgela

    Dokumentazioa, jarduerak eta ordenagailuko joko interaktiboa ditu

    Ikastetxe osoarentzako baliabidea.

    Antolaketa eta gogoeta elementuak ekartzen dituen esku liburuxka da. Horren xedea ikastetxea ingurumenera moldatzea da.

    GidaBaliabideen eta jarduera egokien gidaliburua

    Bisita

    Kodea 45 Iraupena 3 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    DESKRiPZiOA Hezkuntza baliabide ezberdinak dituen

    Hondakinen Ingurumen-ikasgela ondokoen gaineko hausnarketa egiteko gunea da: hondakinak, hondakinen ekoizpena eta horien kudeaketa.

    Murriztea, berrerabiltzea, birziklapena

    eta gaikako bilketa bezalako kontzeptuek egunerokoan gauzatzeko moduko dimentsio praktikoa hartu dute.

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Bi talde/ikasgela bisita bakoitzeko (60 ikasle)

    HELBURUAK- Gongorako HHTZn egiten den tratamendua

    ezagutzea

    - Arduraz eta erantzukizunez egin beharreko kontsumoa bultzatzea

    EDUKiAK- Gure kontsumoaren ondorio hurbilak eta

    urrunak- Gaikako bilketak eta hondakin mota

    desberdinen tratamendua

    BALiABiDEAK- Gaiak bereizteko planta eta zabortegi

    kontrolatua bisitatzea- Tximeleta efektua erakusketa iraunkorra- Maketak- Ontziak bereizteko zinta bat erreproduzituko da- Jarduera: erosketa arduratsua eta gaikako

    bilketa

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Programan parte hartzeko eta laguntza-baliabideak eskatzeko, ikastetxeek urtero berritu eta bidali behar dute Parte hartzeko Konpromisoa izeneko formularioa.

    Eskaera Mancoeduca webgunean egiten da –www.mcp.es– , 2012ko urriaren 31 baino lehen.

    BaliabideakGaikako bilketetan parte hartzeko konpromisoa

  • 8

    Sormen-idazketa: Gure bizitza ibaiak dira

    Iruñerriko ibai-parkea

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Tailerra: Sormen-idazketa: Gure bizitza ibaiak dira

    Bisita: San Andres errota hidraulikoa

    Bisita: Atarrabiako pilategia + antzinako paper-errota

    Bisita: Atarrabiako pilategia + ibilaldi gidatua bizikletaz

    Jarduera: Biodibertsitatea eta ibaiaren kalitatea

    Jarduera: Aztertu ibaiaren ura

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX BesterikTailerra ikasgelan

    Kodea 59 Iraupena 1.30 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    DESKRiPZiOA Idazle batek zuzentzen du ikasgelan narrazioak

    sortzeko tailer bat, eta gero ikasleei laguntzen die ibai-parkera egindako sormen-irteera batean, ibaien inguruko bizitzari buruzko informazioa bildu eta horri lotutako jarduerak egiteko.

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Talde/gela bat tailer bakoitzeko- Ondoz ondoko bi tailer HELBURUAK- Ibai eta ingurunearekiko hurbiltze afektiboa,

    testuak idaztearen bidez- Ikasleak Iruñerriko ibai-parkera ikuspegi pertsonal

    eta sormenezko batetik hurbil daitezen erraztea; horretarako, ibaia ageri den narrazio bat eginen da

    EDUKiAK- Narrazio bat egiteko jarraibideak

    BALiABiDEAK- Narrazioei buruzko tailer-saio bat, idazle batek

    emana- Informazioa biltzeko saioa. Bisita ibaira- Tailerreko lanean laguntzeko aldez aurretiko

    materiala BETEKiZUNAK- Irteera ibai-parkera- Narrazioak egitea

    HiZKUNTZA- Gaztelaniaz

    Ibaira egiten den irteerak, gutxi gorabehera, ordu eta erdiko iraupena du.

    ONLINEKO IZEN-EMATEA MANCOEDUCAN!Jardueretan izena eman daiteke gure webgunearen bidez: www.mcp.es

  • San Andres errota hidraulikoa

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Ikasturte osoaKodea 61 Ordutegi libreaIraupena 2,30 ordu

    Bisita

    9

    DESKRiPZiOA San Andres errotako multzo hidraulikoak,

    Atarrabian, Arga ibaiaren uraren energia baliatzen du elektrizitatea sortzeko; garai batean garia ehotzeko erabiltzen zuen, irina ekoizten baitzen bertan.

    EgiTEKO LEKUAK- San Andres uhartearen ingurua, Atarrabian- San Andres errota

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Bi talde/ikasgela bisita bakoitzeko

    HELBURUA- Uraren energia baliatzeko mekanismo eta

    erabilera tradizionalak ezagutzea EDUKiAK- Ingurua eta multzo hidraulikoa interpretatzea:

    presa, ubidea eta errota- Ura energia-iturri gisa baliatzeko erabilitako

    makinak: zentral hidroelektrikoa eta irin-errota

    BALiABiDEAK- Paseoa ingurua interpretatzeko- San Andres errota: Zentral hidroelektrikoa eta

    irin-errota- Tresna hidrauliko erraz bat muntatuko da

  • Atarrabiako pilategia + antzinako paper-errota

    Atarrabiako pilategia + ibilaldi gidatua bizikletaz

    10

    Bisita

    Kodea 63 Iraupena 1.30 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    Bisita

    Kodea 64 Iraupena 3 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    EgiTEKO LEKUA Atarrabiako pilategia PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Bi talde/ikasgela bisita bakoitzeko HELBURUAK- Ibaiaren erabilera tradizionalak ezagutzea,

    pilategiaren historiaren eskutik- Ibai-parkea zaindu beharreko natur eta historia

    ondarea dela ohartaraztea

    EDUKiAK- Ibaiaren antzinako erabilerak: ehunak pilatzeko

    makina baten erreplika, XVI. mendeko ehungailua eta landare-papera fabrikatzeko makina bat

    - Iruñerriko ibai-parkea ezagutzen hastea- Jarduera osagarria: Antzinako paper-errota- Birziklatutako papera eskuz egitea

    JARDUERA OSAgARRiAK Antzinako paper-errota- Birziklatutako papera eskuz egitea

    Ibilaldi gidatua bizikletaz- Paisaia eta ibaiaren eta gizakiaren arteko

    erlazioak interpretatzeko bidea- Bidea pilategitik Orikainera- Betekizunak: Irakasle bat 15 parte-hartzaileko

    kopuru bakoitzeko

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

  • Jarduerei laguntzeko baliabideak

    11

    Biodibertsitatea eta ibaiaren kalitatea

    Bisita-gidaIruñerriko ibai-parkea

    Laguntza-gida bisita hauetarako:

    - Atarrabiako pilategia + antzinako paper-errota

    - Atarrabiako pilategia + ibilaldi gidatua bizikletaz

    Barne ditu dokumentazioa eta

    jarduerak.

    Aztertu ibaiaren ura

    Jarduera

    Kodea 65 Iraupena 3 ordu Ordutegi librea

    EgiTEKO LEKUAK Atarrabiako jolas-eremua (Donapeko zaldaina /

    San Andrés errotaren uhartea)

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Bi talde/ikasgela jarduera bakoitzeko

    HELBURUAK- Biodibertsitatea eta erlazioak aurkitzea ibai-

    ekosisteman- Azterketa prozedurak erabiltzea ibaiaren

    egoera ezagutzeko, uraren eta landarediaren kalitatearen bidez

    EDUKiAK- Ibai-ekosistema: flora eta fauna- Uraren parametro fisikokimikoak- Makro-ornogabe urtarrak aztertuko dira

    BALiABiDEAK- Parkeko interpretazio panelak- Analisiak egiteko kita eta ADECAGUAren beste

    baliabide batzuk: www.dmcca.es

    BETEKiZUNAK- 15 parte-hartzaileko taldeentzat gomendatzen da

    1. eta 3. hiruhil.

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik Mailak 1. 2. 3. 4. BATX BesterikJarduera

    EgiTEKO LEKUAK Zehaztu gabe PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Talde/txanda bat (30 ikasle)- Ondoz ondoko bi txanda

    HELBURUAK- Azterketa-prozedurak erabiltzea ibaiaren

    egoera ezagutzeko, uraren eta landarediaren kalitatearen bidez

    EDUKiAK- Ibaiari eta ibaiertzeko landarediari behatzea- Uraren parametro fisikokimikoak (tenperatura,

    pH, disolbatutako oxigenoa, disolbatutako nitratoak eta gogortasuna...)

    - Makro-ornogabe urtarrak aztertuko dira

    BALiABiDEAK- Analisiak egiteko kita eta ADECAGUAren beste

    baliabide batzuk: www.dmcca.es

    BETEKiZUNAK- 15 parte-hartzaileko taldeentzat gomendatzen da

    Kodea 60 Iraupena 2 ordu Ordutegi librea 1. eta 3. hiruhil.

  • Arteta, kokaleku geologiko berezia

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX BesterikBisita

    Ordutegi libreaKodea 76 Iraupena 3 ordu 3. hiruhilekoa

    12

    Ura: hornidura eta saneamendua

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Bisita: Arteta, kokaleku geo-logiko berezia

    Bisita: Ura: erabilpena, kutsa-dura eta arazketa

    Bisita: Eugi eta natura-baliabideen aprobetxamendua

    Bisita: Artetako iturburua + IIHZ Lur azpiko urak

    Bisita: Artetako iturburua + IIHZ + Egillorko edateko uren araztegia eta Uraren teknolo-gia eraginkorra erakusketa

    Bisita: Mendillorriko uren etxea eta autogidek lagundu-tako paseoa

    Bisita: Arazuriko araztegia + Nik ez dut ura kutsatzen jarduera

    Bisita: Eugiko urtegia + Ur-tasungo edateko uren arazte-gia + Mendillorriko ur-biltegiak

    Bisita: Arazuriko araztegia + Saneamendua eta arazketa erakusketa (NIZ)

    12

    DESKRiPZiOA Bertan ibiliz eta bertako baliabideak ezagutuz

    mendiaren kanpoaldeko zein barnealdeko paisaiaren jatorri geologikoa ezagutuko da, baita iturburua nola sortu zen eta gatzagen itsaso-jatorria ere.

    EgiTEKO LEKUA- Artetako iturburua

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Bi talde/ikasgela bisita bakoitzeko

    HELBURUAK- Artetako akuiferoaren eta gatzagaren sorrera

    ezagutzea- Uraren, ingurunearen eta tradizioen balioaz

    sentikortzea

    EDUKiAK- Paisaia interpretatzea- Gatza lortzeko prozesua, erabilera eta Ollarango

    geologia- Lur azpiko urak

    BALiABiDEAK- Artetako iturburua- IIHZ Lur azpiko urak- Ibilbide gidatua eta bisita Artetako gatzagara- Gatzaren propietateei eta erabilerari buruzko

    jarduera

    OHARRA: Bisitak soilik hirugarren hiruhilekoan egiten dira;

    eguzkia eta beroa ezinbesteko baldintza dira gatza eratzeko.

    ONLINEKO IZEN-EMATEA MANCOEDUCAN!Jardueretan izena eman daiteke gure webgunearen bidez: www.mcp.es

  • Eugi eta natura-baliabideen aprobetxamendua

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX BesterikBisita

    Kodea 77 Iraupena 3 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    Ura: erabilpena, kutsadura eta arazketa

    13

    EgiTEKO LEKUA- Arazuriko araztegia

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Bi talde/ikasgela bisita bakoitzeko HELBURUAK- Hondakin urak araztea beharrezkoa eta

    garrantzitsua dela ulertzea- Uraren kutsaduran eragina duten jarrera

    pertsonalei buruzko hausnarketa egitea

    BALiABiDEAK- Arazuriko araztegia bisitatzea- Erakusketa: Saneamendua eta arazketa- Jarduera: Ibai kutsatua- Kontsumo arduratsuko ohiturei buruzko

    jarduera- Jardueraren osagarri moduan, hala nahi duten

    ikastetxeek interpretazio-ibilaldi bat egiten ahal dute Arga ibaian (30 minutuko iraupena).

    PARTE HARTZEKO BETEKiZUNAK- Irakasle bat talde/ikasgela bakoitzeko

    DESKRiPZiOA Eugi, Arga ibaiaren burualdean, bertako natura-

    baliabideen aprobetxamendu tradizionalaren adibidea da: ura, basoa eta meatzaritza.

    EgiTEKO LEKUA- Ibilbidea eta Olondo zentroa Eugin- Edateko uren araztegia, Urtasunen

    HELBURUAK- Natura-baliabideak ezagutzeko moduak

    ezagutzea- Edateko uraren tratamendua eta kontrola

    esperimentatzea

    EDUKiAK- Eugiko ingurua interpretatzea- Ur-hornidura Iruñerrian: kalitateko uraren

    erabilgarritasuna eta bermea.

    BALiABiDEAK- Erreferentzia historikoari buruzko Eugiko

    zentroa- Oinezkoendako ibilbidea urtegiaren ertzetik- Urtasungo araztegia eta laborategiko jarduera- Uraren propietateak analizatzeko jarduera

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX BesterikBisita

    Kodea 74 Iraupena 3 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

  • Instalazioak ezagutzeko bisitak

    Kodea 81

    Bisita

    Kodea 72

    Bisita

    14

    Eugiko urtegia + Urtasungo edateko uren araztegia + Mendillorriko ur-biltegiak

    Kodea 71 Iraupena 3 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    Bisita Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Bi talde/ikasgela bisita bakoitzeko (60 ikasle)- Bisita bat edo bi eguneko, iraupenaren arabera

    HELBURUAK- Instalazioaren funtzionamendua ezagutzea- Uraren erabilera eta kontsumo arduratsua

    sustatzea

    EDUKiAK- Ur hornidura eta kontsumoa- Hondakin uren saneamendua eta arazketa- Kontsumo arduratsuari buruzko ohiturak

    BALiABiDEAK- Bideoa edo diaporama- Maketak- Bisita instalaziora- Bisita batzuek barne dute ohiturei, uraren

    erabilera eraginkorrei edo saneamenduari buruzko jarduera osagarri bat

    PARTE HARTZEKO BETEKiZUNAK- Irakasle bat talde/ikasgela bakoitzeko

    OHARRA- Arazuriko araztegira egindako bisitaren

    osagarri moduan, hala nahi duten ikastetxeek interpretazio-ibilaldi bat egiten ahal dute Arga ibaian (30 minutuko iraupena)

    Mendillorriko uren etxea eta autogidek lagundutako paseoa

    Iraupena 2 ordu Ordutegi librea 3. hiruhilekoa

    Artetako iturburua + IIHZ Lur azpiko urak

    Artetako iturburua + IIHZ + Egillorko edateko uren araztegia eta Uraren teknologia eraginkorra erakusketa

    Iraupena 3 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    Kodea 79

    Bisita

    Iraupena 1.30 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

  • 15

    Arazuriko araztegira egin beharreko bisitak Arga

    ibairako paseo batekin osatu daitezke. Ibai-ingurumena interpretatuko da Arazuriko Erdi Aroko zubitik hurbil.

    Ibai ondoko paseo horrek 30 minutuko iraupena du, gutxi gorabehera.

    Arazuriko araztegia + Nik ez dut ura kutsatzen jarduera

    Kodea 83 Iraupena 2 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    Bisita Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Arazuriko araztegira egin beharreko bisitak Arga ibairako paseo batekin osatu daitezke. Ibai-ingurumena interpretatuko da Arazuriko Erdi Aroko zubitik hurbil.

    Ibai ondoko paseo horrek 30 minutuko iraupena du, gutxi gorabehera.

    Arazuriko araztegia + Saneamendua eta arazketa erakusketa (NIZ)

    Kodea 85 Iraupena 2.15 ordu Ordutegi librea Ikasturte osoa

    Bisita Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Bisita-gidaSaneamendua eta arazketa Iruñerrian

    Laguntza-gida Arazuriko araztegia bisitatzeko

    Barne ditu dokumentazioa eta jarduerak.

    Bisita-gidaUr-hornidura Iruñerrian:Arteta - Egillor

    Laguntza-gida Artetako iturburua eta Egillorko araztegia bisitatzeko

    Barne ditu dokumentazioa eta jarduerak.

    Jarduerei laguntzeko baliabideak

    Bisita-gidaUr-hornidura Iruñerrian:Eugi - Urtasun

    Laguntza-gida bisita hauetarako:

    - Eugiko urtegia + Urtasungo edateko uren araztegia + Mendillorriko ur-biltegiak

    - Eugi eta natura-baliabideen aprobetxamendua.

    Barne ditu dokumentazioa eta jarduerak.

  • 16

    Hiri-garraioa eta mugikortasun iraunkorra

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Hitzaldi-tailerra: Mugikortasun iraunkorra bizikletaz

    Erakusketa-tailerra:Bizikleta zaintzea

    Jarduera: Joan-etorriak eskualdeko hiri garraioan

    Hitzaldi-tailerra: Iraunkorra da garraioa?

    Mugikortasun iraunkorra bizikletaz

    DESKRiPZiOA Hirian barna ibiltzeko garraiobide osasungarri

    eta iraunkorra da bizikleta, ikasleek erabili ohi dutena.

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Talde/hitzaldi bat (50 ikasle)- Ondoz ondoko bi hitzaldi gehienez

    HELBURUAK- Hiriko mugikortasunari buruzko hausnarketa

    egitea- Bizikleta hirian barna ibiltzeko garraiobide

    osasungarri eta iraunkor gisa balioestea

    EDUKiAK- Bizikleta, mugikortasun aukera osasungarri eta

    iraunkorra- Mugikortasunaren eta bizikleta garraiobide gisa

    erabiltzearen egungo egoera- Bizikletak eta segurtasuna

    BALiABiDEAK- Power-point bidezko aurkezpena

    BETEKiZUNAK- Gutxienez 15 pertsona- Irakasle bat talde/ikasgela bakoitzeko

    Kodea 88 Ordutegi libreaIraupena ordu 1

    Hitzaldi-tailerra

    Ikasturte osoa

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    ONLINEKO IZEN-EMATEA MANCOEDUCAN!Jardueretan izena eman daiteke gure webgunearen bidez: www.mcp.es

  • 17

    Bizikleta zaintzea

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX BesterikTailerra

    Kodea 89 Iraupena ordu 1 Ordutegi librea Ikasturte osoa

    DESKRiPZiOA Tailerrean, bizikleta nola zaindu ikasiko du

    ikasleak, ibilgailua doitzeko eta ahalik eta luzeen irauteko.

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Talde bat /tailer (30 ikasle)- Gehienez, ondoz ondoko bi tailer

    HELBURUAK: Bizikleta behar bezala zaintzea garrantzitsua

    dela joan-etorriak seguruak izan daitezen ulertzea

    EDUKiAK- Bizikleta oro har zaintzea eta aztertzea- Zulatzeak konpontzea, galgak doitzea, atzeko

    zein aurreko aldagailuak doitzea...- Segurtasun aktiboa zein pasiboa

    BALiABiDEAK- Taldeak bitan banatzeko behar den

    ekipamendua

    BETEKiZUNAK- Mugikortasun iraunkorra bizikletaz hitzaldian

    parte hartzea- Irakasle bat talde/ikasgela bakoitzeko- 15 pertsona tailer bakoitzeko, gutxienez

  • 18

    Joan-etorriak eskualdeko hiri garraioan

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX BesterikJarduera

    Kodea 87 Iraupena 35’ Ordutegi librea Ostirala 1. hiruhilekoa

    DESKRiPZiOA Pantomima-jarduera hiri garraioko autobus

    batean egindako ibilbidean

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Talde/gela bat saio bakoitzean- Ondoz ondoko zenbait saio

    HELBURUA- Bizikidetzarako arau batzuk modu ludikoan

    barneratzea- Garraio kolektiboaren erabilera arduratsua

    errazten duten arauak ezagutzea

    EDUKiAK- Garraioa eta mugikortasun iraunkorra- Eskualdeko Hiri Garraioa- Eskualdeko Hiri Garraioaren erabiltzaile gisa

    izan behar diren jardunbide egokiak

    BALiABiDEAK- Aktoreek prestatutako antzezlana- Txartel-zorroen banaketa BETEKiZUNAK- Iraunkorra da garraioa? tailerrean parte hartzea

  • 19

    Jarduerei laguntzeko baliabideakBaliabideaGarraio-maleta

    Unitate didaktikoan proposatutako lan-irteera osatzeko baliabidea. Ondokoak aztertzeko tresnak eta baliabideak biltzen ditu:

    - Garraioaren azterketa espaziala- Garraioaren eragina: kutsadura,

    zarata- Mugikortasuna eta garraiobideak

    Baliabideak- Airea aztertzeko ekipoa- Sonometroa, termometroa,

    eskalimetroa- Iruñerriko eta eskualdeko hiri

    garraioaren horma-irudiak

    Eskaera Maleta maileguz uzten da,

    astebetez

    Unitate didaktikoaMugikortasun iraunkorra. Hiri garraioa Iruñerrian

    Unitate didaktikoak ondokoa biltzen du:

    - Lan-koadernoa- Lan-irteera- Irakasleendako gidaliburua- Dokumentazio-txostena- Hotsak eta soinuak biltzen dituen CDa

    Iraunkorra da garraioa?

    Hitzaldi-Tailerra

    Kodea 90 Iraupena ordu 1 Ordutegi librea Ikasturte osoa

    DESKRiPZiOA Garraioak sortutako arazoetara hurbilduko gara,

    proiekzio baten bidez

    PARTE-HARTZAiLE KOPURUA, gEHiENEZ- Talde/ikasgela bat tailer bakoitzeko- Ondoz ondoko bi tailer egun bakoitzeko

    HELBURUAK:- Mugikortasunaren fenomenoa aztertzea- Garraioaren eraginak ezagutzea- Eskualdeko Hiri Garraioa bultzatzea

    EDUKiA- Mugikortasuna- Garraioaren eraginak- Eskualdeko Hiri Garraioa

    BALiABiDEAK- Power-point bidezko aurkezpena

    BETEKiZUNAK- Irakasle bat talde/ikasgela bakoitzeko

    Eskualdeko Hiri Garraioaren webgune berria: www.infotuc.es 19

    Mailak 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

  • 1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    46

    43

    42

    49

    45

    Hitzaldi-tailerra: Kontsumitzen gaituen zaborra

    Tailerra ikasgelan: Nola egin paper birziklatua

    Tailerra ikasgelan: Energiaz beteriko konpost-ontzia

    Bisita: Gongorako HHTZ + Tximeleta efektua erakusketa

    Bisita: Gongorako HHTZ + ingurumen-ikasgela

    JardueraKod.

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Ordutegia

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    Erabilgarri

    ordu 1

    2 ordu

    2 ordu

    2 ordu

    3 ordu

    Iraupena

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Mailak

    Kontsumoa, hondakinak eta birziklapena

    Iruñerrikoibai-parkea

    59

    61

    63

    64

    65

    60

    Tailerra: Sormen-idazketa: gure bizitza ibaiak dira

    Bisita: San Andres errota hidraulikoa

    Bisita: Atarrabiako pilategia + antzinako paper-errota

    Bisita: Atarrabiako pilategia + ibilaldi gidatua bizikletaz

    Jarduera: Biodibertsitatea eta ibaiaren kalitatea

    Jarduera: Aztertu ibaiaren ura

    Kod. Jarduera

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Ordutegia

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    1. eta 3. hiruhil.

    1. eta 3. hiruhil.

    Erabilgarri

    1.30ordu

    2.30ordu

    1.30ordu

    3 ordu

    3 ordu

    2 ordu

    Iraupena Mailak

    INGELESEZERE BAI

    20

  • Bisita: Arteta, kokaleku geologiko berezia

    Bisita Arazurira: Ura: erabilpena, kutsadura eta arazketa

    Bisita: Eugi eta natura-baliabi-deen aprobetxamendua

    Bisita: Artetako iturburua + IIHZ Lur azpiko urak

    Bisita: Artetako iturburua + IIHZ + Egillorko edateko uren arazte-gia + Uraren teknologia eraginko-rra erakusketa

    Bisita: Mendillorriko uren etxea eta paseoa autogidekin

    Bisita: Arazuriko araztegia + Nik ez dut ura kutsatzen jarduera

    Bisita: Eugiko urtegia + Urta-sungo edateko uren araztegia + Mendillorriko ur-biltegiak

    Bisita: Arazuriko araztegia + Saneamendua eta arazketa erakusketa (NIZ)

    76

    77

    74

    79

    72

    81

    71

    83

    85

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Ordutegia

    3. hiruhil.

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    3. hiruhil.

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    Erabilgarri

    3 ordu

    3 ordu

    3 ordu

    1.30ordu

    3 ordu

    2 ordu

    3 ordu

    2 ordu

    2.15ordu

    Iraupena

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    MailakJardueraKod.

    Hiri-garraioa eta mugikortasun iraunkorra

    Hitzaldi-tailerra: Mugikortasun iraunkorra bizikletaz

    Erakusketa-tailerra: Bizikleta zaintzea

    Jarduera: Joan-etorriak eskualdeko hiri garraioan

    Hitzaldi-tailerra: Iraunkorra da garraioa?

    Jarduera

    Librea

    Librea

    Librea

    Librea

    Ordutegia

    Ikasturteosoa

    Ikasturteosoa

    Ostirala1. hiruhil.

    Ikasturteosoa

    Erabilgarri

    Ordu 1

    Ordu 1

    35’

    Ordu 1

    Iraupena

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    1. 2. 3. 4. BATX Besterik

    Mailak

    88

    89

    87

    90

    Kod.

    Ura: hornidura eta saneamendua

    21

  • 22

    Mancoeduca:eskaeren kudeaketa arina eta erosoa

    Unean uneko jarduera-eskaintza ezagutzea. Mancoeduca webgunearen bidez zure mailari egokitutako jardueren eskaintza ezagut dezakezu, baita beste gauza asko egin ere: jarduera bakoitzaren baldintzak eta bideoak ikusi, beren informazioa eta material didaktikoak deskargatu, online jolastu...

    Jarduerak modu errazean eskatzea. Jarduera bakoitzean formulario bat aurkituko duzu, eskaera egiteko zenbait aukera eskaintzen duena zentroaren identifikazioa erabilita.

    Bi sarbide-kontu zentro bakoitzarentzat. Eskaerak egiteko, eskatu zuzendaritza-taldeari aurreko ikasturtean irakasleentzat sortu zuen sarbide-kontua. Kontuak soilik alda edo berritu daitezke zuzendaritza-taldeak hala eskatzen badu.

    Uneoro jakitea zer eskatu den eta dena behar bezala ote dagoen. Erabili “sarbide pribatua” eta zentroak irakasleentzat egindako kontua aise ikusteko zentroaren eskaera guztiak eta horiek zer egoeratan dauden, edota aurreko ikasturteetako historiala ikusteko ere.

    Informazioa jasotzea norberaren helbide elektronikoaren bidez. Jarduera bat eskatzean edozein helbide elektroniko jar dezakezu jarduerari buruzko informazioa jasotzeko. Bisitaren data ere oroitaraziko dizute horren bidez egin baino lehenago.

    Argibideak: 948 203 444

    Mancoeduca: www.mcp.es

    Oharra. 2012. urtea azkena izanen da paperezko izen-emateak egiteko. Onlineko izen-emateak Mancoeduca webgunean: www.mcp.es