2015 · 2015 Txostena2015 Txostena > 7> 7 > 500 ikasle, 45talde, 11erakunde laguntzaile eta 120...

2015txostena

2015

IK4 Research Alliance-k eginiko azala

INNOBASQUE 2015 Info EU_Maquetación 1 28/01/16 13:11 Página 1

2015 Txostena > 3

editoriala

2 minututan

urteko protagonistak

berrikuntza-apunteak

innobasque albisteak (1)

5 gako …


sarean

honako hau partekatu nahi dut


euskal berrikuntza sare sozialetan

munduari bira berrikuntzaren bitartez

berrikuntzarako guneak

innobasqueren balioa ….gure bazkideak

4-56-7

8-1516-19

20-29

32-3730-31

38-3940-41

52-5354-55

56-5758-63

42-51

Aurkibidea

IK4 Research Alliance-kdiseinatu du Innobasqueko

bazkide guztientzako txostenhonen azala


e

Innobasqueren 2014ko jarduera-planakaipatzen zuen moduan, Euskadikoberrikuntzak lankidetza areagotzeko beharradu; izan ere, “uneotan, inozoa da mundumailako testuinguruan bakoitzak bere aldetiklehiatzen saiatzea”.

Orain, urtebete geroago, 2020 EuskadikoZientzia, Teknologia eta Berrikuntzako Planaabian dagoela, Euskadin hitzetatikekintzetara pasatzen hasi garela esandezakegu. Lehenengo aldiz, espezializazioadimentsuko estrategia planteatu daEuskadin eragile pribatu eta publikoen parte-hartzearekin eta lidergoarekin. Horrekezarpen eragingarriagoa ahalbidetu du.Estrategia horrek, lehenengo eta behin,ikerketako eta berrikuntzako eragile bakoitzaare gehiago ardaztea eta emaitzakenpresetara eta gizartera bideratzekotransferentzia eta eragingarritasunahobetzea eragiten du. Bigarrenik, berelankidetza maila espezializazio esparrubaitako beste eragile batzuekin eta besteesparru batzuekin zeharka areagotzeaahalbidetzen du.

Informazioa emate aldera, honako hau aipadezakegu: ZTBP 2020 Euskadik RIS3

estrategian zehaztutako 7 pilotaje talde jarriditu abian hiru “lehentasun estrategikoetan”eta lau “aukera-lurraldeetan” oinarrituta.Horietan, enpresek, eragile zientifiko-teknologikoek, administrazio publikoak etagizarteak hartu dute parte.

Aurretik aipatu izan dugun moduan, planbat dugu eta orain planteatutakohelburuekiko zein herrialdearen beharrekikomodu koherentean hedatzen ari garela esandezakegu.

Innobasquerentzat, 2015a lan handikourtea izan da eta, seguru asko, halakoaizango zen bazkide diren bere 1.000erakundeentzat ere. Berrikuntzaren EuskalAgentziaren jardueraren zati esanguratsu batZTBP Euskadi 2020ren bidez euskal gizarteosoari mesede egingo dioten jarduerakbultzatzeko Jaurlaritzak egindako ahaleginakbabestera bideratu da. Era berean, eta abiandauden prozesuen jarduerak hedatzenjarraitzeaz gain (txosten honetan azaltzen dahoriei buruzko informazioa), barne mailan,epe laburrerako etorkizuna diseinatzekourtea izan da. Horren ondorioz, III. Zikloko(2016-2020) Plan Estrategikoa prestatudugu. Plana modu parte-hartzailean

Plana abian


2015 Txostena > 5

Alberto García ErauzkinInnobasqueko Presidentea

diseinatu dugu Eusko JaurlaritzakoZuzendaritza Batzordeko eta BatzordeExekutiboko kide guztien ekarpenekin. Planhorrek, gainera, bazkideen iritzia ere jaso duworkshop-en, focus groups izenekoen etaonlineko inkesten bidez, eta barnekotaldearen partaidetza ere izan du lanekotailerren eta taldeen bidez.

Planaren helburua Innobasqueren oinarriandagoen kontzeptua modu eragingarrianhedatzeko lana sakontzea izan da: aliantzapubliko-pribatua, eta 4 Helixeko erakundeek(administrazioa, enpresak, ezagutzareneragileak eta gizartea) osatzen dutenbazkideen sarearen potentzialtasunaaktibatuta bideratzea. Plana oso soilak diren3 printzipioren bidez garatzen da:

1. Euskadi iraunkorrerako bidean,berrikuntza da eraldaketa sozial etaekonomikoaren bultzatzailea.

Carl Saganek zioenez, “zientzia ezagutzabikainaren tresna izatetik oso urrun dago.Dugun onena, besterik ez da. Nolabait,demokraziari gertatzen zaion gauza berada”. Berrikuntzara ere aplika dezakegulauste dut. Gure lehiakortasunerako eta

iraunkortasunerako tresna bikain izatetikurrun dago oraindik ere, baina horixe dadugun onena.

2. Berrikuntzak hainbat dimentsio biltzendu eta Euskadiko gizarte, ekonomia etaingurumen arloko erronka nagusieierantzuna emateko gai direnirtenbideak eraikitzeko gakoa da.

Ez dago berrikuntza bakar bat,berrikuntzaren definizio bakarra ezdagoen moduan. Carl Saganen hitzakoinarri hartuta, berrikuntza etengabekoaldaketa-prozesuan dago; gaur egunnagusi diren aplikazioetatik haragodauden esparruetan garatu etatransformatuko da. Baina, gainera, euskalberrikuntza herrialderako funtsezkoa da,Euskadi hobetzen laguntzeko gurehelbururako lagungarria baita. Hau da,pertsona guztiok aurrera egiteko aukeraizango dugun herrialdea lortzeko.

3. Berrikuntza guztion artean sortzendugun balioa da. Gizarte osoaeraldatzen eta bertan eragiten dutenharreman sozial eta lankidetza-ereduberriak sortzen ditu.

Gure esku, euskal gizarte osoaren esku,dago Euskadiko berrikuntzak hartubeharko lukeen eredua. Horixe daInnobasquek defendatzen duen eredua;horregatik, Euskadin zein kanpoanberrikuntzaren gunean lan egiten duteneragile ugarirekin aliantzak eratzen etahazten jarraitu behar du.

Are gehiago aztertu eta sakondu beharditugu lankidetzarako eta jarduerarakobide berriak Berrikuntzaren EuskalSistema eratzen duten gainerakoeragileekin batera. Gainera, horrenerakusgarri izan behar dugu. Inoiz bainogehiago, bazkide diren erakundeeninplikazioa behar dugu guztion arteangure helburua egia bihur dadin. Badakiguelkarrekin urrunago irits gaitezkeela.Halaber, badakigu gure helburua lortzekolankidetza gehiago behar dugula.

Hirugarren zikloari ekitea oraingo etaetorkizuneko gure jardueran sakondu ahalizateko aukera berri bat da. Laster kontatukodugu zein den hedatuko dugun eta ilusioasortzen digun etorkizun berri hori.Horretarako zuen laguntza eta konpromisoaizango ditugula espero dugu.


6 < Innobasque 2015

> 2015a kopurutan: 20.000 pertsonamobilizatuta, 2.391 inpaktu prentsan,

37.000 profil aktibo sare sozialetan,

207 bideo berri youtuben, 118aurkezpen berri slidesharen, 134.119bisita webgunean

> Espezializazio adimendunerantz aurreraegiten. ZTBP 2020Euskadiren hedapena hasi da.

> Key Account Managers-eko

Euskadiko taldea ETE Tresnakfinantzatutako 17 berrikuntza-proiekturen laguntzailea da.

> Enpresen eta GKEaren artekolankidetza-eredu berriak arakatzen.

Aliantza estrategikoak: negozioaeta balio soziala.

> Euskadirako zientziaren,teknologiaren eta berrikuntzarenebaluazio-eredu berria.

> Lankidetzako berrikuntzaEuskadiko manufaktura-industrian: 18enpresak beren gaitasunak uztartu

dituzte CALOR proiektuan.

2 minututan


2015 Txostena > 72015 Txostena > 7

> 500 ikasle, 45 talde, 11 erakundelaguntzaile eta 120 boluntario, FLLEuskadiren 7. edizioko oinarrizkoosagaiak izango dira.

> Bilbo Global Shapers nazioartekokomunitatearen hub (gune) berribihurtu da.

> Ekonomia zirkularra, talentua,sareak eta lidergoa eztabaidagai ICOT2015en.

> Berrikuntzak aurrera egitendu: 84 erakunde berrik egin dubat Innobasque sarearekin.

> iNNvest Konekta! sortu da,Euskadiko ekintzailetza-ekosistemarakotopagune berria.

> Vending-aren bidez ere laneaningurune osasungarriakbultzatuz.

> Euskadiko ehungintzakbat egin du eredu zirkularrarekin.

> Elkarlana, euskal berrikuntzaren

hitzorduaren motorra. 109 erakundekposible egin dute Global InnovationDay-ren 4. edizioa.


8 < Innobasque 2015

GPS sistema bat itsuei autonomia etasegurtasuna emateko

Irizar Taldearen i2e autobus % 100 elektrikoak “2015eko auto-busa Espainian” saria jaso du. Hala jakinarazi zuen Irizarrek atzo ko-munikatu baten bidez. Irizarren arabera, errepideko garraioaren sek-toreko Viajeros aldizkariak ematen duen sari honek saritu egin du“autokar eta autobus modelo berrien bikaintasuna eta autokar etaautobusen kategorian, Estatuko sari garrantzitsuena da”.

Iturria: Diario Vasco [2015eko urtarrilak 31] / Argazkia: Irizar

Irizarren autobus % 100 elektrikoak 2015ekoAutobusa saria eskuratu du Espainian

Azaro Fundazioa, Lea Artibai Garapen Agentziarekin elkarlanean,gidari izan zen aurreko ekitaldian sortutako 39 enpresa berrirensorreran eta horri esker, 51 lanpostu sortu dira eta, hiru urtekoepean, 66 lanpostu izatera iritsiko dira.

Bi erakunde horiek elkarlanean aritu dira eskualdeko 50enpresarekin. Azaro Fundazioak industria-sektoreko 15 enpresarieman die laguntza eta garapen-agentzia, berriz, “merkataritza,ostalaritza eta zerbitzuen sektoreko 35 enpresarekin aritu dalanean”. Hainbat jarduera nabarmendu daitezke egindako lanenartean; besteak beste, dibertsifikazioari, nazioartekotzeari,elkarlanari edo produktuaren berrikuntzari lotutakoak, eta horrezgain, hobekuntzak egin dituzte ekonomiaren, arlo komertzialareneta langileen kudeaketan ere.

Iturria: Deia [2015eko otsailak 1]

Lea-Artibaik 39 enpresa berri sortzenlagundu zuen 2014an

GPS bat diseinatu du Vicomtech-IK4 zentroak Europako beste enpresaeta zentro teknologiko batzuekin batera, itsuek edo ikusteko arazoakdituztenek, mugitzean, autonomia eta segurtasuna izan ditzaten.

Tresna berri honek 3D soinuak eta geolokalizazioa erabiltzen dituerabiltzaileak gidatzeko, egin beharreko bidea mentalki berregitenlaguntzen du ibilbide osoan zehar aldizka errepikatzen diren soinu labureta soil batzuen bidez; soinu horien artean daude, adibidez, kriskitinak,kanpai-soinuak eta musika-notak. Soinuak edozein gailu mugikorretansor daitezke, smartphonetan adibidez, eta erabiltzaileek azkenbelaunaldiko entzungailuak erabili beharko dituzte, ingurutik isolatutaez gelditzeko eta inguruko soinuak entzuten jarraitu ahal izateko.

Iturria: Efe:Futuro [2015eko urtarrilak 14] / Argazkia: Vicomtech-IK4

pro tagonistakurteko


2015 Txostena > 9

IOT/M2M Innovation World Cup sarien hirugarren edizioan,enpresa berritzaileenen artean sartu dute Wattio. 400 irtenbidetikgora aurkeztu zituzten 70 herrialdeak Industria 4.0, Mugikortasuna,Energia, Segurtasuna, Osasuna eta Etxea Konektatuta kategorietan.

Etxeko sistema adimendunak garatu eta merkaturatzen dituenGipuzkoako enpresa hau energiaren arloko irtenbide onenen arteansartu zuten.

Patxi Echevestek, Wattio enpresako zuzendari exekutiboak,Wattio SmartHome 360º irtenbide domotikoa aurkeztu zuen.Mugikor edo ordenagailu batetik etxeko instalazioak kontrolatzekoaukera ematen du.

Iturria: TusMedios [2015eko martxoak 17] / Argazkia: Wattio

Wattio, munduko erreferentzia energiarilotutako gauzen Interneteko berrikuntzan

Europako Batzordeak Best LIFE Project 2014 saria eman dio Zero-Hytechpark proiektuari. Proiektuaren helburua teknologi parkeeniraunkortasuna lortzea da, energia hidrogenoaren teknologietan etaenergia berriztagarrien oinarrituta kudeatuz.

Bizkaiko Zientzia eta Teknologi Parkea, proiektu honetan, elkarlaneanaritu da Huescako Walqa Parkearekin, Andaluziako TeknologiParkearekin eta Aragoiko Hidrogenoaren Fundazioarekin batera etaproiektuaren hedapena Teknologiaren Interpretazio Zentroan (BTEK)oinarrituta egin du. Zentro horrek modulu iraunkor interaktibo bat dueta bertan azaltzen dira hidrogenoaren teknologien nondik norakoak.

Iturria: Euskadi+innova [2015eko otsailak 20] / Argazkia: BTEK

Bizkaiko Zientzia eta TeknologiParkearen proiektu bat saritu duEuropak

Euskal Herriko Unibertsitatea Europako bost ikerketa-proiektutanari da parte-hartzen. 60 milioi eurokoa da, guztira, proiektu horienbalioa. Bost horietatik hirutan zuzendari da. Ikerketan, garapeneaneta berrikuntza (I+G+b) esparru berriak zabaltzea da proiektuenhelburua.

Marie Sklodowska-Curie Actions (MSCA) goi mailako kalitatezkoikerketan daude sartuta proiektuak; besteak beste, geofisikan,materialen fisikan, polimeroen zientzian eta teknologian eta kimikaaplikatuan.

Europako eta Ameriketako hainbat unibertsitaterekin aritzen daEHU elkarlanean; besteak beste, Bordelekoa, Vienakoa,Stockholmekoa, Texasekoa eta Txilekoa. Enpresa multinazionalekinere aritzen da (Basf eta Total) eta teknologia-zentroekin ere bai;horien artean French Institute for Research in Computer Science andAutomation (INRIA) eta Barcelona Supercomputing Centre (BSC).

Iturria: Deia [2015eko martxoak 21]Argazkia: UPV/EHU

EHU partaide Europako bostikerketa-proiektu handitan


10 < Innobasque 2015

Tecnalia ikerketarako euskal zentro teknologikoak, KordobaUnibertsitatearekin elkarlanean, 3D ikusmena eta ukipen bidezkosentsoreak dituen robot bat garatu berri du. Lehenetakoa izan da gureherrialdean. Bi entitateek abian jarritako robot hau prototipo aitzindariada eta osasun arloko profesionalei lana erraztea du helburu.

Zirujau eta sendagile adituen aholkularitza jaso du proiektuteknologiko honek hasieratik Broca gailua diseinatzeko, fabrikatzeko etaezartzeko. Brocaren azken xedea osasun-sistemetarako sinpleagoa etakostu-eraginkortasun hobekoa den teknologia garatzea da eta ebakuntza-gela egokituen eta espazio handien beharrik gabe erabil daiteke.

Iturria: Innovaspain [2015eko apirilak 8] / Argazkia: Tecnalia

3D ikusmena duten robotak sartuditu Tecnaliak ebakuntza-geletan

Bilboko Merkataritza Ganbera; energiaren, ingeniaritzaren (AVIC),logistikaren (MLC-ITS), ingurumenaren (Aclima) eta telekomunikazioen(Gaia) klusterrak; eta Bizkaiko Foru Aldundia elkarlanean ari diraLatinoamerikan deitzen dituzten nazioarteko lizitazioetan Bizkaikoenpresek parte hartu ahal izateko.

Bizkaia World proiektuaren helburu nagusia partzuergoen eratzeasustatzea da Garapenerako Amerikarteko Bankuak finantzatzen dituenlehiaketa publikoetan munduko konpainiekin lehiatu ahal izateko. Mexiko,Txile, Kolonbia, Peru eta Ekuador dira Bizkaia World proiektuak, hasierabatean, lehentasunez landuko dituen merkatuak; izan ere, hasiak diraproiektuan Bizkaiko enpresek parte hartzeko aukera izan lezaketenproiektuak identifikatzeko lanak egiten.

Iturria: Empresa Exterior [2015eko apirilak 16]Argazkia: Bizkaiko Foru Aldundia

Bilboko Merkataritza Ganberak, bostklusterrek eta Aldundiak ahalbidetuegingo dute Bizkaiko enpreseknazioarteko lizitazioetan parte hartzea

Saria jaso du Eroski Fundazioak Herritarren XVI. Sarietan,Osasunaren eta Bizi Kalitatearen kategorian. Sari horren bidez,konsumerismoarekin, elikadurarekin, bizi-ohitura osasungarriekin,elkartasunarekin eta laguntzaren sustapenarekin zerikusia duenikerketaren, garapenaren eta berrikuntzaren aldeko konpromisoaaitortu diote Eroskiri. Kontsumitzaileei informazioa ematen dieFundazioak Eroski Consumer-en bidez eta egiten duen lanakontsumitzaileei publizitatean oinarritu gabeko eduki benetako, oso,atsegin eta erabilgarriak eskaintzeko hartutako konpromisoanoinarritzen du. Aldizkaria eta webgunea ditu.

Iturria: Europa Press [2015eko apirilak 28]Argazkia: Consejo Audiovisual Ciudadano

Herritarren Saria jaso du EroskiFundazioak konpromiso sozialarenaitorpen gisa


2015 Txostena > 11

Sei euskal enpresa saritu dituzte gaur arratsaldean 2015ekoHornitzaile Onenaren Sarietan. Sari horien bidez, hornitzaileenenpresa-kudeaketan sustatu egin nahi dituzte garapen iraunkorra,kalitatea, nazioartekotzea, berrikuntza, gizarte-erantzukizunkorporatiboa, enplegua sortzea eta lan-arriskuen prebentzioa.

Hona hemen saria jaso duten enpresak: Elecnor, Sari Berezia;MESA, Kalitatea eta Erantzuna Zerbitzuan kategorian; Tamoin,Laneko Segurtasunean eta Osasunean eta Lantegi BatuakFundazioa enpleguaren sorreran. Balzola Eraikuntzak eta Tecnaliafinalista izan dira Nazioartekotzea kategorian eta Lehiakortasunaeta Berrikuntza kategorian, hurrenez hurren.

Iturria: El Mundo [2015eko ekainak 8]Argazkia: Iberdrola

Sei euskal enpresa saritu dituzte2015eko Hornitzaile OnenarenIberdrola Sarietan

Espainiako Normalizazio eta Ziurtapen Elkarteak (Aenor) bi zigilu berrisortu ditu Enpresa Gazte Berritzaileak eta ETE Berritzaileak egiaztatzeko.

Ziurtapen horiek berrikuntzarako duten gaitasuna ziurtatzeko aukeraematen diete enpresei eta horretarako, berrikuntza-prozesuetanaplikatzen dituzten baliabideak eta eskuratutako emaitzak behar bezalaebaluatzen dira.

Horrez gain, aipatutako ziurtatze horiek eskuratzen dituzten enpresakEkonomia eta Lehiakortasun Ministerioaren ETE BerritzaileenErregistroan sartuko dira automatikoki eta horri esker, abantailaekonomikoak eta fiskalak eskuratuko dituzte.

Iturria: El Economista [2015eko maiatzak 14]

Aenorrek Enpresa Gazte Berritzailea etaETE Berritzailea zigiluak egin ditu

Deustuko Unibertsitatea Espainiako hirugarren unibertsitaterikonena eta Euskadiko lehena da goi mailako errendimenduarenarloan. Hala argitaratu du Fundación Conocimiento y Desarrollo(CYD) Fundazioak 2015eko rankingean.

Aztertu dituzten 31 adierazleetatik 14tan eskuratu ditu notaaltuak Bizkaiko erakundeak eta Bartzelonako UnibertsitateAutonomoa eta Pompeu Fabra bakarrik ditu aurretik. Gureerkidegoan, Mondragon Unibertsitatea da bigarrena. Goi mailakoerrendimenduaren 12 adierazle eskuratu ditu.

Adierazle horiek hainbat kategoriatan banatzen dira. Honakohauek dira: irakaskuntza eta ikaskuntza, ikerketa, ezagutzarentransferentzia, nazioarteko orientazioa eta ekarpena eskualdearengarapenari.

Iturria: El Correo [2015eko ekainak 9]Argazkia: Deustuko Unibertsitatea

Deustu Espainiako hirugarrenunibertsitaterik onena goi mailakoerrendimenduaren adierazleetan



Europako Udalerrien eta Eskualdeen Kontseiluak (EUEK) euskaludalerrien EUDEL elkarteari eman dio Berdintasun Batzordearenpresidentetza. Ibon Uribe Galdakaoko alkateak beteko du kargua.

EUEKren Zuzendaritza Batzordeak gaur Munichen egindakourteko bileran eman du izendapenaren berri. Erakunde horiarduratzen da kontseiluko kide diren herrialdeetakoberdintasunerako tokiko politikak koordinatzeaz.

Datozen bi urteetan, 2017ko amaierara arte, Euskal UdalerrienElkarteak hartuko du bere gain presidentetza. Gaur jaso du lekukoaSuediako elkartearen eskutik.

Iturria: El Correo [2015eko ekainak 26]Argazkia: EUDEL

Eudelek zuzenduko du Europakoudalerrien kontseilukoberdintasun-batzordea

Bilera bat egin zuen atzo Adegik ekimen honekin bat egitekointeresa duten enpresekin eta zerbitzu berri honen dinamika azalduzieten. Lehen aldiz Araban aplikatu zuten, iaz, eta aitzindaria izanzen hura Estatuan. Energia erostean prezio merkeagoak lortzea dahelburua.

Interesa azaldu duten enpresak industriaren eta zerbitzuensektorekoak dira. Zehatzago esanda, metalaren, egurraren etaelektrizitatearen sektoreetan lan egiten duten ETEak etamikroenpresak dira parte-hartzaileak; baita hotelak, saltokiak etakonponketetarako tailerrak ere.

Orotara, sei milioi euroko fakturazioa dute eta 150 horniketa-puntu ordezkatzen dituzte. Enkanteak xede duen tarifa-tartekoakdira denak, tentsio baxuko horniketakoak, enpresa-ehunekoenpresen % 90 bezala.

Iturria: Noticias de Gipuzkoa [2015eko uztailak 14]

Gipuzkoako enpresek bat egin duteenergia erosteko

Gerdauk berrikuntzaren eta garapenaren alde eginiko apustuarieusten dio eta hori erakusten du I+Gn bikaintasuna lortzekozentroak. Altzairu mota berri bat garatu dute bertan, oxidazioarekikoerresistentzia handikoa, tenperatura eta presio altuetan lan egitekooso egokia. Beraz, aproposa da eraginkortasun altuko diesel motorberrien pistoietarako.

Silizio-eduki handiko produktu berri honek orain erabili ohi denaltzairuak baino % 20 erresistentzia handiagoa du. Horrez gain,orain ahal dena baino tenperatura altuagoetan lan egiteko aukeraematen du; orain baino 100º C beroago, hain zuzen.

Iturria: Estrategia Empresarial [2015eko uztailak 16]

Gerdauko I+G zentroakerresistentzia % 20 handiagoa duenaltzairu mota bat garatu du


2015 Txostena > 13

Somos Empresa sarien lehen deialdiko saririk garrantzitsuenaeskuratu du Lazpiurrek. Banco Popularrek egiten du deialdia El Paísegunkariarekin eta Cadena SER irrati-katearekin batera. Euskal enpresak2015eko ETE Onenaren “Inspiratu egiten dugu” Saria eskuratu du etaeginiko ibilbidea eta enpresa arloan bikaintasuna bilatzeko bidean ereduizatea aitortu diote.

Espainiako enpresa txikiek eta ertainek aurkeztutako 516 hautagaienartetik hautatuta egin diote aitorpena Gipuzkoako enpresari. Finalistahautatu zuten euskal enpresa kategoria bereko beste hiru enpresarekinbatera: Sidra El Gaitero (bere sektoreko lider Espainian), Feyce (eztiamerkaturatu eta esportatzen duen Espainiako enpresarik handiena) etainformatika arloko Asac Comunicaciones aholku-etxea.

Iturria: Eldiario.es [2015eko urriak 2] / Argazkia: Debagoiena

Espainiako ETE onenaren 2015ekosaria eskuratu du Lazpiurrek

Symplio Lifestyle Technologies enpresak ehun-gai adimendunenirtenbide oso bat garatu du eta irailean merkaturatuko du.

2010ean sortutako enpresa honek “lehendik dauden produktueiadimena ematearen” aldeko apustua egin du, azaldu du Roberto Santosenpresaren zuzendari exekutiboak. Ildo horretan, Smart Scarf bufandaadimenduna izan zen merkaturatu zuten lehen produktua, entzutetsuabihurtu zena. Saskibaloiko munduko txapelketan zaleen babes mailaneurtzeko modua ematen zuen bufanda hark.

Jauzi bat egin du orain Symplio negozio-estrategian eta “produktuakgaratzetik irtenbideak garatzera” igaro da. Hala, kirol arlokomerchandisingarekin lotutako irtenbide oso bat merkaturatu du.Teknologia eta adimena txertatu dizkiote ehun-gaien gama osoari.

Iturria: Estrategia Empresarial [2015eko irailak 3]

Sympliok “ehun adimendunen”irtenbide bat merkaturatu du

Petrolio eta gasaren sektoreko hornitzaileen plataforma batsortuko dute Eusko Jaurlaritzak eta Petronorrek (Repsolen filiala)enpresen kudeaketa eta posizionamendua hobetzen laguntzeko, etaelkarlanean arituko dira produktu eta zerbitzu berriak sortzekoikerketan. Helburu horren harira, Arantxa Tapia EkonomiarenGarapen eta Lehiakortasuneko sailburuak eta Emiliano LópezAtxurra Petronorreko presidenteak hitzarmen bat sinatu dutePetronorrek Muskizen duen findegiko instalazioetan.

Hitzarmenean ezarri duten helburuetako bat produktu etazerbitzu berritzaileagoak eta aurreratuagoak sortzeko lankidetza-esparru bat sortzea da. Horretarako, Zientzia, Teknologia etaBerrikuntzaren Euskal Sareak Repsolen Teknologia Zentroaksustatutako proiektuetan parte hartuko du.

Iturria: Expansión [2015eko irailak 3] / Argazkia: Petronor

Petrolio eta gasaren sektorearenhornitzaileen plataforma bat sortukodute Petronorrek eta Eusko Jaurlaritzak



Lankidetzarako protokolo bat sinatu dute gaur Bilbon bi hauek:Metalaren arloko Enpresen Bizkaiko Federazioak –bi mila enpresa daudehor sartuta– eta Lanbide Heziketarako Ikerketa eta BerrikuntzaAplikaturako Tknika Zentroak.

Protokoloaren helburua zera da, metalaren arloko Bizkaiko enpresekaukera izatea lanbide heziketako euskal zentroek egiten dituztenikerketa eta garapen zerbitzuen onurak baliatzeko. Tknikak koordinatzenditu lanbide heziketako zentro horiek.

Tkgune sarean dauden lanbide heziketako zentroek I+G+b arloko balioerantsidun zerbitzu teknikoak eskainiko dizkiete Bizkaiko enpresasiderometalurgikoei, energia berriztagarrietan, autogintza, fabrikazioan,industria sortzaileetan eta automatizazioan prozesuak eta produktuakhobetzeko.

Iturria: Finanzas.com [2015eko urriak 16]

LHko ikastetxeek I+G zerbitzuakeskainiko dizkiete metalaren arlokoBizkaiko enpresei

Donostian dagoen Basque Center on Cognition, Brain and Language(BCBL) zentroak Severo Ochoa bikaintasun-zigilua jaso du eta horrenharira, Espainiako Gobernuak milioi bat euro emango dizkio urtero lauurtean. Ikerketa, Garapena eta Berrikuntzako (I+G+b) estatu-idazkariakbikaintasunezko zentro eta unitateen Severo Ochoa eta María de Maeztuprogramari dagozkion zazpi ziurtagiri eman zituen atzo. Severo Ochoaridagozkionak hiru dira, tartean BCBL eta María de Maezturi dagozkionak,berriz, lau.

Severo Ochoa saria lehen aldiz jaso duten zentroak hauek dira:Donostiako Basque Center on Cognition, Brain and Language; IkerketaZientifikoen Kontseilu Nagusiaren (CSIC) Bartzelonako MaterialenZientziaren Institutua; eta Ikerketa Agrigenomikoaren Zentroa (CRAG).

Iturria: Noticias de Gipuzkoa [2015eko urriak 28] / Argazkia: Guk

Severo Ochoa bikaintasun-zigiluaeman diote Donostiako BCBL zentroari

Ihobe sozietate publikoak ingurumen arloko bikaintasunari lotutakohiru kasu praktiko aurkeztu ditu. A&B Laboratorios de Biotecnología,Protón Electrónica eta Sestao Berri 2010 euskal enpresekekoberrikuntzaren alorrean izandako esperientziak azaltzen dute kasupraktiko horiek. ISO 14006 arauaren eraginpean ekodiseinatutakoproduktuen diseinua, hiri-argiteria eko-eraberritzea eta eraikin batenbirgaitze oso iraunkorra, horiek dira kasu berri horien edukiak. Lehendikere ia ehun kasu praktiko hedatu ditu sozietate publiko honek. Aipatutakokasu guztietan egin dute ingurumenari begira arduratsuak direnproduktuen aldeko apustua eta baliabideak optimizatu dituzteingurumen-inpaktu txikiko materialak berrerabilita.

Iturria: Construible.es [2015eko urriak 28]Argazkia: Protón Electrónica

Euskadiko enpresek ekodiseinuareneta berrikuntzaren aldeko apustuaegin dute


2015 Txostena > 15

A&B Laboratorios, Soraluce S. Coop., Tknika, Vicomtech, UrkideIkastetxea eta Osakidetza izan dira 2015eko Quality Innovation of theyear 2015 lehiaketako euskal finalistak. 2007an Finlandian sortu zutenlehiaketa hori produktuen, prozesuen, antolaketen eta abarren sorreraeta garapena sustatzeko eta erakunde zein herrialde partaideenlehiakortasuna handitzeko.

Euskalit lehen aldiz ari da lehiaketa horretan kolaboratzen. Bi fase ditu:bat tokikoa eta bestea nazioartekoa. Tokiko faserako 23 hautagaitza jasodira guztira. Horietatik 13 finalista hautatu zituen 15 lagunek osatutakoebaluazio-talde batek. 13 horiek hurrengo fasera igaro ziren eta fase

hartan, Unibasqek identifikatutako berrikuntzako adituen batzorde batekbaliozkotu zituen. Azkenik, erakundeen kudeaketan eta berrikuntzanadituak diren Euskalit Patronatuko epaimahai batek Euskadiko fasearensei irabazle hauek aukeratu ditu.

Iturria: Izaro Manufacturing Technology[2015eko abenduak 1] / Argazkia: Euskalit

Euskadiko sei erakunde finalistakdira “Quality Innovation of the year2015”ean

Donostiako Sustapena udal-sozietatea ekimenerako negozio-ideiakdituzten 1.200 pertsona ingururekin aritzen da urtero lanean. Horienlaurdena, 300 inguru, gauzatzen dira azkenean eta enpresa bihurtzen dira.

Ernesto Gasco Ekonomia Sustapeneko zinegotziak jakinarazi du gaurdatu hori. Deustuko Unibertsitateko Ekintzailetzaren zuzendari TontxuCamposekin eta Ceinpro prestakuntza-zentroko arduradun PiliSalsamendirekin aurkeztu du DonostiaEKINen 2015eko edizioa,Gipuzkoako hiriburuko ekintzaileen urteroko hitzorduaren aurtengoedizioa, hain zuzen. Kultura Ekintzailea izango da Kursaal jauregian,hilaren 17an, Donostiako Udalak antolatuta egingo duten jardunaldiarenleloa. Ekintzailetzan adituak direnak eta unibertsitateetako etaprestakuntza-zentroetako ordezkariak bilduko dira eta horrez gain,negoziorako ideien eta proiektuen erakusketa eta lehiaketa ere egingodute aurkeztutako 40ren artean.

Iturria: Diario Vasco [2015eko abenduak 11]

Donostian urtean 300 enpresa ingurusortzen dira ideia ekintzaile horietatikabiatuta

Bizkaiko Foru Aldundiak eta Telefónicak gaur sinatu duten elkarlanekoprograma baten babesa jasoko dute 2016an hogei proiektu berritzailek.Industria aurreratuaren esparruan ekintzailetzaren bidez Bizkaikoenpresen ehuna eta enplegua indartzea da helburua.

Bizkaia Open Future du izena programak eta bertan, beste 600enpresaren parte-hartzea ere aurreikusi dute. Bost konpainia aritu diraproiektuen tutoretza-lanetan.

Imanol Pradales Ekonomia eta Lurralde Garapeneko Bizkaiko forudiputatuak eta Luis Miguel Gilpérez Telefónica Españako presidenteakgaur sinatu dute ekimena abian jartzeko akordioa. Telefónicaren OpenFuture berrikuntza-plataformarako sarbidea ematean datza akordioa.

Iturria: El Mundo [2015eko abenduak 9]Argazkia: Bizkaiko Foru Aldundia

Hogei proiektu berritzailek Bizkaia-Telefónica akordioaren onurakjasoko dituzte



Gaur egungo testuinguru globaleta dinamiko honetan, nazioartekomerkatuetan nahiz tokikoetanlehiatzeko aukera emango dietenestrategia berriak bilatu behardituzte enpresek etahazkunde iraunkorra izatealortu behar dute.

Ditugun erronkei,askotan, lankidetzatiketa partekatutakoahaleginetik abiatutabakarrik hel dakieke.Enpresen artekolankidetza, beraz,funtsezko elementua daerakundeentzat irtenbide etaabantaila lehiakorrak sortzeko.

Lankidetza behar da merkatuberrietan sartzeko bidea emangoduten gaitasunak metatzeko,beharrezko dimentsioaeskuratzeko, erantzuteko epeaetengabe aldatzen ari den ingurubatera egokitzeko, kostuak edoarriskuak murrizteko,berrikuntzarako gaitasunahanditzeko...

Batzuetan lehiakide izanlitezkeen, ekoizpen-kateko bestemaila batzuetan edo beste

sektore batzuetan aritzendiren enpresekin ere aritu

behar da lankidetzan.

Xede komertzialei,ekoizpenekoei,teknologikoei edofinantza arlokoeilotuta egindaitekelankidetza.

Gure inguruan,elkarlana

lehiakortasunahanditzeko aukera ederra

da, enpresa txiki, ertain etamikroenpresen ehunekoa handia

baita euskal enpresen sarean.Baina nola ari dira gure enpresaklankidetza gauzatzen?

Enpresen artekolankidetza

berrikuntza - apunteak


2015 Txostena > 17

Ormazabal enpresan oso akronimo gogoraerraz bat erabiltzen duguaspaldiko urteetan eta horri esker, langile guztiok balio berak barneratueta partekatzen ditugu. FLIPA akronimoa erabiltzen dugu eta hor sartzenditugu malgutasuna, lidergoa, berrikuntza, pragmatismoa eta laguntza.Laguntzari dagokion balio hori lankidetza gisa ulertzen dugu.

Ez dut uste merkatuan etengabeko presentzia –eta askotanerreferentzia izanda– izatera iritsiko ginenik enpresa arteko lankidetzarikgabe. Gure enpresaren neurria kontuan hartuta, beharrezko trebetasunadugu hori, nazioartean multinazional handiekin borrokan aritu beharizaten dugula kontuan hartuta.

Sorreratik hasita eta gure negozioaren oinarri gisa, lankidetza bertikalasustatzeko helburua hartu genuen. Lankidetza hornitze-katearen mailabatean eta bestean dauden enpresen artean; hau da,bezeroen/hornitzaileen lankidetza. Funtzionatzeko eskema horrekelkarrekin hazteko bidea zabaltzen du.

Oraindik ere eusten diogu espiritu horri eta indartzen saiatzen garagainera. Key customers direlakoetan oinarrituta egituratutako antolaketadugu. Bezeroekin egiten dugu lan beharrak aztertzeko hasierako fasetikhasi eta salduosteko amaierako laguntza emateraino. Lan egiteko moduhorrek harreman iraunkorra eta elkarrekiko konfiantzazkoa izatekoaukera ematen digu.

Gauza bera egiten dugu gure kolaboratzaile estrategikoekin ere. Gureenpresako I+G sailetan hornitzaileen diseinu-taldeak bateratuta,gainkostuak saihesten ditugu eta “time to market” denbora murriztendugu produktuen garapenean.

Lankidetza horizontala ere sustatzen dugu. Hornitze-katearen mailaberekoak garen enpresen arteko elkarlanean datza; lehiakidepotentzialen artekoa. Lankidetza mota horren erakusgarri denproiektuen artean nabarmentzakoa da sare elektrikoetan ZerbitzuTeknologikoen Aliantza egitekoa sinatu berria dugun akordioa. BizkaikoForu Aldundiak sustatu du eta akordio horren bidez, hornitze-katearenmaila berean gauden hiru enpresa lankidetzan ari gara: Alkargo, Artecheeta Ormazabal. Elkarrekin ari gara Tecnalia zentro teknologikoanbakoitzak geure aldetik saiakuntzarako ditugun gaitasunakesponentzialki handitzeko.

Ormazabal: lankidetzalehiatzeko. Javier Larrieta, Ormazabal

Corporate Technology enpresako

zuzendari-kudeatzaileaFaes Farman, gure bilastina antihistaminikoak izandako arrakastaren

ondoren, ahalegin handia egiten ari gara Leioako (Bizkaia) gure I+Gzentroan berrikuntzako produktu berritzaileak eta balio erantsihandikoak garatzeko eta gure produktuen hedatze globalaren harira,akordio bat sinatu dugu Txinako Eddingpharm enpresafarmazeutikoarekin, elkarrekin enpresa bat sortu eta horrela, gureproduktuak Txinan erregistratu eta merkaturatu ahal izateko.Produktuak Faes Farmaren instalazioetan fabrikatuko ditugu eta,ondoren, Txinara esportatuko ditugu.

Eddingpharmekin sinatu dugun akordioa funtsezkoa da Txinan gureproduktu berritzaileek tokiko garapena eta erregistratzea arinago etaerrazago egin ahal izateko. 500 milioi euroko xede-merkatuanlehiatuko dira gure produktuak. Ondoren, eta elkarlanaren emaitza gisa,I+G+b arloan egiten dugun lanetik etorritako beste espezialitate etaproduktu batzuk txertatuko ditugu. Eddingpharm gure bazkideanazioarteko marketako botikak, batez ere Europakoak, sustatzen etamerkaturatzen espezializatutako enpresa farmazeutiko bat da. 700langiletik gora ditu eta 3.000 ospitaletara baino gehiagotara iristendira, herrialdeko hiri gehienetako ospitaletan banatuta.

Bi enpresen arteko lankidetzari esker, herrialdearen gehiengorairitsiko gara. Horretarako, ehun pertsonatik gorako saltzaile-talde batizango dugu jarduerak abiarazi eta handik bi urtera. Espero duguaipatutako lankidetza honi esker 2022an izango dugula Txinanmerkaturatzeko lehen produktua; hau da, ia zazpi urte irauten duenerregistratze-prozesu luzearen ondoren.

Faes Farma: Berrikuntza +Lankidetza Eddingpharmenpresarekin Txinako farmazia-industriaren merkatuansartzeko. José Luis Díaz, Faes

Farmako nazioarteko saileko

zuzendaria



Garai zailetan, ezinbestekoak izaten dira ezberdinen arteko aliantzakproiektuak garatzeko. Duela urte eta erdi hasi ginen Binary Soul enpresanCIE Automotive, balio erantsi handiko prozesuen kudeaketan erreferentziaden industria taldearekin elkarlanean eta ordutik, gure patua eta garapenaJosé Esmorísenari lotuta dago.

Hain ezberdinak garen bi profilen arteko elkarlanari esker, ibilbide luzekoproiektuen zimenduak ezarri ditugu; adibidez FSM. FSMk aukera ematendu prozesu industrial konplexuak birtualizatzeko eta ekoizpen-katearenfase guztientzako irtenbide osoa da. “Ezinbestekoa da hori beti gauzaberean aritzen ez diren eta prozesuak merkatuaren eskaeretara egokitubehar dituzten enpresetan”. Hala dio Esmorísek.

AICn mahai baten inguruan eserita, gogoan du zer nolako erronka izanden industria-ekoizpenetik urrun dagoen alor bateko, birtualizazioarenmunduko enpresa txikiago batekin elkarlanean aritzea. “Errealitatetikingurune birtual fidagarri batera, errealismo handiko ingurune batera,igarotzea dakar”. Gainera, “egundoko potentziala du ekoizpen-ildo berriakezartzeari begira tresna didaktiko gisa erabiltzeko: aukera ematen dulangileak oraindik eraiki gabeko instalazioetan (horrek baliabideetandakartzan aurrezkiekin) trebatzeko eta uneoro trebatuta edukitzeko”.

Teknologia berriak erabilita abantaila bat sortzen da lehiarako:“ekoizpen-ildo bat konfiguratzea eta sor litezkeen arazoak konpontzea etaaurreikustea, hori guztia modu birtualean”, eta gainera, beste alorbatzuetara ere aplika daiteke –web-konfiguratzaile errealistagoak–,“eraginkorra baita arriskuak minimizatzeko eta hazteko aukeramaximizatzeko”. Baina lankidetzak bi esanahi ditu. Binary Soul enpresan,CIEren know how delakoa aprobetxatzen dugu sinergia honetatik; izan ere,oinarri sendo erreal batetik eraiki baitezakegu gure softwarea. Aukeraematen digu estaldura handiagoko proiektuak gauzatzeko bideanfinantzabideak bilatzeko eta etengabe garatzen ari den plataforma batekokide bihurtu gabe.

Lankidetza honetan ezagutza eta esperientzia transmititzen dira etadenok irabazten dugu. Enpresa arloko balioaz gain, balio sozial bat ere

bada eta baieztatu egiten du garapen-bidean badela enpresen arteko

elkarlanerako eredu bat etaeredu horrek enplegua eta

aberastasuna ekarrikodituzten epe luzerako

proiektuak sortzendituela.

Enpresen arteko lankidetzaezagutza transmititzeko bide.Santiago Córdoba, Binary Soul

enpresako kudeatzaile komertziala

Lankidetza da bidea enpresek haien kabuz egin ezin dituztenproiektuak –proiektuen neurriagatik, baliabideengatik edogaitasunagatik– gauzatzeko. Gure enpresa-ehuna enpresa txikiekosatzen dutela kontuan hartuta, lankidetza beharrezkoa dalehiakortasun hobea ekarriko duten balio erantsi handiagokoproiektuak zehazteko; hain zuzen, ezinbesteko bidea da enpresabakoitzak bere kabuz lortu ezingo lukeen hobekuntza hori lortzeko.

Azaro Fundazioak urteak daramatza elkarlanaren kulturahedatzeko eta elkarlanerako inguru egokiak sortzeko lanean. Lanaktiboa egiten du fundazioak enpresen behar komunetanoinarritutako negozio-aukerak identifikatzeko. Eginkizun horretan,lankidetza-proiektuak sustatzeko hainbat estrategia mota landu ahalizan ditugu.

Horien erakusgarria da, adibidez, Euskadiko untxi-hazkuntzakosektorearen balio-kate osoa hartzen duen proiektua (pentsua egitenduen enpresa, untxizainen federazioa, ekoizpen-enpresa, hiltegia,banaketa-enpresa). 2012an jarri zen abian amaierako produktuarenbalio erantsia handitzeko eta, zeharka, partaide bakoitzaren marjinaere handitzeko helburuarekin. Lehen fasea 2014an burutu zen,Euskal Untxia produktua merkaturatuta. Euskal jatorriko produktuada eta elikadura % 100 landare-oinarrikoa duena. Hala ere, datozen15 urteetarako untxi-hazkuntzarako ustiategi kopurua % 70 jaisteaaurreikusten denez, elkarlanaren aldeko apustuari eutsi diogusektorearen lehiakortasuna hobetze horretan eragiteko. Hala, bestealor batzuk ere lantzen ari gara orain; hala nola untxi-hazkuntzakoustiategi berriak sortzea, belaunaldi-aldaketa, ekoizle berrieilaguntzea eta abar.

Izan dezagun konfiantza, parteka dezagun, sor dezagun. Emandiezaiogun aukera bat lankidetzari.

Fidatu eta partekatu sortzeko.Ainhoa Arrizubieta, Azaro Fundazioaren

zuzendaria


2015 Txostena > 19

Historikoki lurralde-ADN euskaldunaren parte izan da komunitatea.Ondasunak herri-erregimenean partekatzen genituen, lankidetzan biziginen (auzolana) eta zailtasunei ikuspegi humanistatik egiten genien aurre.XXI. mendeak lankidetzarako mendea izan behar du.

Industria-iraultzaren oinordeko garen aldetik, elkarlanean oinarritutakoiraultza sozio-ekonomikoaren protagonista gara. Manufaktura etaekoizpena (produktuena eta zerbitzuena) edonoren eskura. Tumaker-ekoJonek 2013an, atal honetan bertan zioen berrikuntza egitea erronka jotzeadela, etorri eta joan azkar egiten dela dena, norbere burua etengabeberrasmatzea deserosoa dela... Eta TZBZn diogu baietz, amaitu dela.Mundua gero eta azkarrago aldatzen da eta guk ere aldatu egin behar dugumundua aldatu nahi badugu, Bāpu-k (Mahatma Gandhi) zioen moduan.

Pertsona arruntak gara eta elkarlanean aparteko gauzak egiteko asmoadugu. Hori da The Makeryren oinarria. SENTITZEKO, PENTSATZEKO etaEGITEKO tokia da The Makery. Bi enpresa gazteren elkarlanetik sortutakoberrikuntza-laborategi bat da eta kontzeptu berriak aztertzera eta horienprototipoak egitera zabalik gaude. Edonork bihur dezake ideia bat produktuukigarri eta, gainera, gaitasun tekniko berriak eskuratu, prozesu osoabizituta. Merkatua aztertzetik hasi, tartean sorkuntza-lana egin etanegozio-eredua baliozkotzeraino. Jada ez dugu aitzakiarik.

Pertsonak gaitzeko asmoz jaio gara eta erakundeei (enpresak,unibertsitateak) berrikuntza sozial disruptiboaren abangoardian egotenlaguntzeko ere bai. Helburua hori izanik, zerbitzuak, aholkularitza eta beharden guztia eskaintzen dugu aldaketa sozialaren eragileak sortzeko ekintza-eredu baliozkotuekin eta, hala, enplegu iraunkorra, epe luzekoa etaeskalagarria sortzeko. Zebaez? TZBZen pozik eseriko gara zurekin etazurekin egingo dugu amets, enpresen-pertsonen arteko lankidetza baitagure indarra handituko duen palanka indartsua (Jose Maria Arizmendiarrieta1915-1976).

The Makery: cooperativeprototyping lab. Joanes Rosó, TZBZ enpresako zuzendari

exekutiboa eta The Makery-ren

arduraduna

Globalizazioak ingurune guztietan garapen-eredu berriak sortzekobeharra ekarri digu, bai eskala handira, bai tokikora begira. Enpresa txikiaketa ertainak ez daude eredu berri horretatik eta eredu horreklehiakortasunean duen eraginetik kanpo. Erabat globalizatu zaigunmundu honetan, enpresek, garatu ahal izateko, funtsezkoa izango dutealiantzak, bazkideak, ezagutza emango dietenak eta abar bilatzea, etaenpresek arrakasta izango badute, falta zaizkien baliabide eta balio horiekguztiak eskuratzeko estrategiak sortu beharko dituzte.

Reflectian uste dugu behar estrategikoa dela berrikuntza, bai proiektuberriak abiarazteko, bai merkatuko posizioari eusteko edo merkatuan liderizateko ere. Arriskurik handiena berrikuntzari ez egitea da, hori seguruada. Baina kontuz. Ahalegina egin behar da eta arriskuak hartu behar dira,eta arlo honetara zenbat eta baliabide gehiago bideratu, orduan etagertuago egongo da arrakasta. Aholkuak ematen ditugu eta eragileosagarriak inplikatzea eta parte hartzea nahi dugu, baliabideak metatzeaeta, horrela, arriskuak gutxitzea. Are gehiago enpresa txiki eta ertainetan,jakina. Filosofia horri esker, abiapuntu umiletik sortutako proiektu handiakikusi ahal izan ditugu eta ikusi dugu bidelagun egokiekin emaitza egokiaklortzen direla.

Hona hemen horren erakusgarri batzuk: Alhymotion partzuergoa,hidrogenoa in situ sortzeko teknologia berriaren prototipo industriala jadabaduena; Camelina Company enpresak Hegazkinetarako BiokerosenoEkimenean presentzia izatea; edota Citrotecno enpresak hondakinzitrikoak erabat birziklatzeko lanean munduko erreferentzia izatenjarraitzea. Reflectiaren eginkizuna kolaborazioak bilatzea, kudeatzea etametatzea da, merkatuan ideia berritzaile batek arrakasta lor dezan.

Lankidetza estrategia gisa.Roberto Fernández, Reflectia

enpresaren sortzailea eta zuzendari

exekutiboa


Innobasque eta SPRI, ETE Tresnaren bidezfinantzatutako euskal berrikuntza-proiektuekin bat

Horizonte 2020 programaren esparruan,Europako Batzordeak ETE Tresnaren bidezfinantzaketa eskuratzen duten enpreseilaguntza-zerbitzua ematen die, berrikuntza-proiektuaren garapenean gidari izateko: KeyAccount Management.

Euskadin, Basque Enterprise EuropeNetwork (EEN) nodoa da zerbitzu horieskaintzeko ardura duena. Horretarako, lauKey Account Manager-en edo Gako KontuenKudeatzaile ditu: Innobasqueko hiru pertsonaeta SPRIko bat.

Key Account Manager horien misioa daziurtatzea ETE Tresnaren enpresaonuradunak zerbitzu egokienak jasotzendituela proiektuaren ustiapen arrakastatsuaeta onuragarria lortzeko, berrikuntza-zikloenhiru faseen bidez lagunduta:bideragarritasunaren kontzeptua etaebaluazioa; I+G, erakusketa eta aplikaziokomertziala; eta merkaturatzea.

Zerbitzu horiek, besteak beste, honakohauek dira: ETEaren gaitasun batzuk, besteakbeste, estrategia, antolaketa, kudeaketa,finantzaketa edo baliabideen garapena,indartzen laguntzeko business coacheekin

lan egiteko aukera, berrikuntza arrakastazmerkaturatu ahal izateko.

Key Account Managerrek lotura gisajarduten dute coacharen eta ETEaren artean;horretarako, coaching-zerbitzuaren kontzeptuasartzen dute, coachingen prozesurakolehentasunak zehaztu ahal izateko ETEarenbeharren analisia egiten dute, ETEa bultzatzendute horiek aukeratzeko prozesuan,eskualdeko berrikuntza-ekosistemaren aldetikbeharrezko laguntza guztia jasotzen dutelaziurtatzen dira, coacharen zerbitzuak etagogobetetasun-maila ebaluatzen dituzte etaETEa hazkuntza-ibilbidean laguntzeko jarraitubeharreko hurrengo urratsak identifikatzendituzte.

Euskadiko Key Account Managerren ekipoa,gaur egun, ETE Tresnaren bidez Europakofinantzaketa jaso duten 19 euskalenpresetako 17rekin ari da lanean. AlgingAmbientaciones, Arime, Artinvet, Biolan,Deusto Sistemas, Farsens, Fresmark,Graphenea, GTZ Microlab, Iline Microsystems,Instant Sport, Lointek, Neosurgery, Nesplora,Sapa Operaciones, Satlantis Microsats etaVeigalan Estudio 2010.

Key Account Managers taldeak,Europako Batzordeak Euskadin ETETresnarako izendatu duenak, urriaren22rako Bilbon “Nahi al duzu businesscoach-a izan Horizonte 2020an?”tailerrean parte hartu zuen, profesionalberriak sartzeko Europan eskuragarridagoen coachen datu-basera.Topaketan –I. Basque CoachingCongress, VascoC esparruan– 13 parte-hartzaile izan ziren, eta businesscoaching zerbitzuko coach ziurtatubilakatzeko gakoak ezagutzeko aukeraizan zuten, Europako Batzordeakmartxan jarritakoak, ETE Tresnarenbidez finantzatutako enpreseilaguntzeko merkatura hazkundeaneragin handia izango duten produktuedo zerbitzuak eramaten.

Euskal Key AccountManagerrak I. BasqueCoaching Congress-ean

innobasque albisteak1


2015 Txostena > 21

Abiarazi eta urtebetera, ikerketaren etaberrikuntzaren finantzaketaren Europakoprograma berriaren, Horizonte 2020ren,lehenengo datuek erakusten dute euskalerakundeek Europako proiektuetan partehartzeko duten interesa hazi egin dela,nabarmen, VII. Esparru Programaren azkenurtean (2013) aurkeztutako proposamenen% 59 baino gehiagorekin.

Emaitza horiek H2020n izan den EuskalParte Hartzearen Txostenean jasotzen dira,Innobasquek egindakoan; bertan jasotzen da,halaber, Euskadiri bideratutako diru-lagunt-zak, guztira, 89,86 milioi euro direla, alegia,2012ko zenbatekoa; urte horretan izan zuenitzulkin handiena aurreko programan.

Programa askoz ere lehiakorragoa denlehen urtea bada ere, Euskadik lortu du“2014-2020 Europan euskal I+G+Bren Koa-derno Estrategikoa”n markatutako helburuhandinahietara hurbiltzea, 252 erakunderenparte-hartzearekin 171 proiektutan, horien% 27tan buru izanik.

Finantzatutako proiektu guztietatik, itzul-

kinen % 57 RIS3ren lehentasun estrategiko-ekin bat datozen proiektuetatik dator:fabrikazio aurreratua, energia eta biozient-zia-osasuna, alegia, 51,25 milioi euro.

Arrakasta-tasa dela eta edo, gauza beradena, onartutako eta aurkeztutako proposa-menen arteko harremana dela eta, ikusi damurrizketa egon dela, Euskadin ez ezik –ale-gia, % 23,4tik % 17ra–, Europa osoan ere.

Horrela, Horizonte 2020ren lehen deialdietan,Europako arrakastako ratioa % 14koa izan da,eta VII. Esparru Programarena % 20koa, batezere, eskaria metatu delako, epe luzea igarodelako deialdirik gabe, kide diren estatuenfinantzaketarik ezagatik –horrek ekarri duEuropako funtsen bilaketa– eta tematikak irekidirelako; horrela, egokitzen den proposamen-kopuru handiagoa egon daiteke.

I+G+Bko Europako proiektuakkudeatzen ikasten, lankidetzan

“I+G+Bko nazioarteko proiektuak kudeatzekoikastaro aurreratua”ren laugarren edizioak –2015eko azken hiruhilekoan egin zen eta 46pertsonak parte hartu zuten–, nobedadeenartean, Zientzia, Teknologia eta BerrikuntzarenEuskal Sareak ziurtatutako eragileen parte-hartzea jaso zuen, Europako proiektuetanprestatzeko eta horiek kudeatzekoespezializazioan interesatuta zeudenen parte-hartzea.

Aurreko edizioetan, prestakuntza-programa,Innobasquek, SPRI taldeak, Tecnaliak eta IK4Research Alliancek Eusko Jaurlaritzaren etaEnterprise Europe Network-en (EEN)lankidetzarekin, enpresa-eremuko profesionaleibideratu zitzaien.

Planteamendu berri horren bidez, errazagoeskuratzen da elkarren ezagutza eta eskaintzateknologikoaren eta enpresa-eskariaren artekohurbilketa, Horizonte 2020 programarenesparruan lankidetza eta proiektuen baterakogarapena sustatuz. Horrek industriari emaitzaktransferitzeko prozesua arinduko du.

“I+G+Bko nazioarteko proiektuak kudeatzeko

ikastaro aurreratua”ren helburua da proiektuakprestatzeko eta kudeatzeko espezialistabikainak prestatzea, erakundeari nazioartekoikuspegia eta posizionamendua emateko, gureingurune ekonomikoaren, sozialaren etaenpresarialaren erronkei erantzuteko.Horretarako, bertaratutakoei gaitasuna ematenzaie Horizonte 2020 programa ulertzeko, bai eta

ezaugarriak, protagonistak eta joko-arauakulertzeko ere, erakundearen parte-hartzeasustatzeko I+G+Bko Europako proiektuetan,pixkanaka hobetuz proposamen berrien buruizateko eta horietan parte hartzeko gaitasunaeta ezagutzak eskuratzeko proiektuakprestatzean eta kudeatzean, ikuspegi teknikotiketa ekonomikotik.

Euskadi Horizonte 2020n

Parte-hartzaileak ikastaroan.



2015ean hasi zen Euskadi 2020 ZTBPZientzia, Teknologia eta Berrikuntza Planaezartzen eta zabaltzen; plana 2014koabenduan onetsi zen, espezializazioadimentsurako estrategiaren bidez (RIS3)garapen ekonomikoa eta jasangarriasustatzeko Europako jarraibidean oinarrituta.

Horrela, enpresako, zientzia etateknologiako gaitasunak eta merkatu-aukerak kontuan hartuta, hiru lehentasunestrategiko handi identifikatu ziren:fabrikazio aurreratua, energia etabiozientziak-osasuna eta lau aukera-lurralde:elikadura; ingurumeneko ekosistemak;industria sortzaileak eta kulturalak; eta hiri-habitatarekin eta eraikuntza jasangarriarekinlotutako jarduerak.

Abiapuntu gisa, espezializazio-eremuakzabaltzeko, gobernamendu-sistema indartuzen zientziarako, teknologiarako etaberrikuntzarako. Irudi batzuk bazeuden,esaterako, Zientziako, Teknologiako etaBerrikuntzako Euskal Kontseilua, Zientzia

Batzorde Aholkularia eta Zientziarako,Teknologiarako eta BerrikuntzarakoKomisarioa, eta beste bi organo gehiagogehitu ziren gobernamendu-eskeman. Aldebatetik, Sailen arteko Batzordea, erakunde-koordinazioaren arduradunarekin, gobernukosail guztien parte-hartzearekin, I+G+Bkojarduketa esanguratsuak egiteko eta,bestetik, Erakunde arteko Batzordea, EuskoJaurlaritzaren, foru-aldundien eta Eudelenartean.

Jarraian, 7 pilotutza-talde jarri zirenmartxan, ezagutza ekintzailearen espaziogisa, administrazio, enpresa, kluster etaeragile zientifiko-teknologikoek eratuta.Funtzio nagusia da lehentasunak zehaztea,dauden ikerketa-proiektuak jasotzea etaaukera berritzaile berriak identifikatzea, 3eremu estrategiko handien eta 4 aukera-lurraldeen inguruan. 5 izan ziren proiektuesanguratsuak hautatzeko eta aukeraberrien lehentasuna aukeratzeko erabiliziren oinarrizko irizpideak: garrantzi

ekonomikoa eta bikaintasun zientifiko-teknologikoa; fokalizazioa RIS3 arloetan etaemaitzetara orientatzea; I+G+Bren balio-kateko agenteen parte-hartzea; nazioartekoirekiera eta beste parametro batzuk, besteakbeste, proiekzio soziala, berrikuntza-mailaetab.

Urte-amaieran, ekintzailetza ezagutzekoespazio berrien identifikazioa hasi zen,zeharka, lankidetzan oinarritzen direnproiektuak garatu ahal izateko aukeraberriak bilatzera bideratuta, eraginakdituztela espezializazio-eremuetan.

Basque Industry 4.0 pilotutza-taldeko kidea. Argazkia: Irekia.

ZTBP 2020 Euskadiko espezializazioadimendunerantz


2015 Txostena > 23

390 pertsonak baino gehiagok parte hartuzuten berrikuntzako eta ikerketako proiektuakfinantzatzeko Horizonte 2020 Europakoprogramaren inguruan Innobasquek iazantolatu zituen informazio-jardunaldietan.Horretarako, hainbat eragileren lankidetza izanzuen, besteak beste, honako hauena: SPRItaldea, Beaz, Euskadiko Parke TeknologikoenSarea, Mugikortasuneko eta LogistikakoKlusterra edo Aclima.

Jardunaldi horien –gaur egun, Infodays–helburua da Horizonte 2020 programa etaikerketa-ildoak enpresa-sarera hurbiltzea,

proiektu arrakastatsuen proposamenak egitekogakoak ulertzen laguntzen duten modu berean.Proposamen horietan, gainera, topaketetakoparte-hartzaileek aukera dute HarremanetakoPuntu Nazionaleko –CDTI– adituekinegiaztatzeko.

2015eko azken hiruhilekoan, Innobasquek 7Infoday egin zituen; horietan, xehetasunezaurkeztu ziren Europako Batzordeak 2016aneta 2017an finantzatuko dituen ikerketa-ildoak, honako arlo hauen ingurukoak:nanozientziak, material aurreratuak, fabrikazioeta transformazio aurreratuenak; energia

segurua, garbia eta efizientea; informazioareneta komunikazioaren teknologiak; ETE Tresnaeta fast track to innovation; garraioadimenduna, ekologikoa eta integratua;klimagatiko, ingurumenagatiko, baliabideen etalehengaien efizientziagatiko ekintza; etaEspazioa.

Zientzia, Teknologia eta BerrikuntzarenEuskal Sarea berrantolatzeko proiektuarenhelburua da Zientzia, Teknologia etaBerrikuntzaren Euskal Sareko agenteenorientazio estrategikoa definitzea, merkatura,bikaintasunera eta jasangarritasun ekonomikorabideratzeko eta, horrela, espezializazioadimendunean oinarritutako politika zientifiko-ekonomiko berriari bide emateko.

Innobasquek, 2013ko ekainetik, proiektuhonen idazkaritza teknikoko lanak egiten ditu,Eusko Jaurlaritzako Garapen Ekonomiko etaLehiakortasun Saila buru dela, SPRIrenlankidetzarekin.

Horrela, iazko bigarren seihilekoan,Innobasquek datuak homologatzeko faseari ekinzion, agenteak egiaztatzeko aurreko urrats gisabeharrezkoa dena. Lankidetzako prozesuaren

bidez, aginte-taula osatzen duten 25adierazleak definitu ziren, eta, horretarako,zentro teknologikoen eta lankidetzako ikerketa-zentroen ekarpenak izan ziren.

Gero, adierazle horien analisia egin zen eta,horretarako, datuak RVCTIko 93 agenteetakobakoitzak CICen, zentro teknologikoen,enpresako I+Gen unitateen eta eskatutakoeskaintzako bitarteko agenteen kategorietarakoaurkeztutako ebidentziekin egiaztatu ziren.Erreferentziazko bi erakundek sistemanprozesuaren etapa honetan lagundu zuten:Ikerbasquek, argitalpen zientifiko indexatueiburuzko datuak egiaztatzeko, eta UPV/EHUk,zuzendarikide den doktorego-tesiaren datuakberresteko.

Agente bakoitzaren aginte-taula homologatuondoren, alde batetik, SPRIk garatutakoespedienteen ebaluazio-fasea hasi zen eta,bestetik, Emaitek Plus finantzatzekoprogramaren ebaluazioa, zentro teknologikoeneta CICen kasuetarako.

Homologazio-prozesuaren ondoreneskuratutako informazioaren aberastasunakaukera emango du etorkizunean RVCTIrenanalisi estrategikoak egiteko, eta horieklagunduko dute Euskadin I+G ebaluatzeko etamonitorizatzeko sistematika hobetzen,nazioarteko gomendioen arabera.

Horizonte 2020 euskal enpresen eskuraInfoday-etan

Infoday “Energia segurua, garbia eta efizientea”. 2015eko urriaren 19a.

Datuen homologazioan dagoen lankidetza, RVCTIren agenteakegiaztatzeko

LEKUKOTASUNA

“EBko Programen Dibisioan ustedugu estrategikoa delaHorizonte 2020 programan partehartzea sustatzea InformazioJardunaldien bidez; horiek aukeraematen dute hurbilago heltzekointeresa duten erakundeenzalantzak ebazteko etalehenengo eskuko informazioaemateko deialdi bakoitzarennobedade eta zehaztasuneninguruan”.

Lucía Iñigo, Horizonte 2020koPrograma Batzordeko ordezkariespainiarra



ZTBP 2020 Zientzia, Teknologia etaBerrikuntza Planak bere helburuen arteanezartzen du gure posizionamendua hobetzenlaguntzea, bai Euskadirekin abiapuntukoegiturazko baldintzak (erreferentziazkoeskualdeak) partekatzen dituzten Europako 21eskualdeen eremuetan, bai EB-28ko eskualdeenmultzoan.

Helburu honi erantzuten ari gatzaizkionjakiteko, berrikuntza-sistema osatzen dutenelementu horiek guztiak monitorizatzeko etaebaluatzeko eredu integratua behar da:estrategia, politikak, programak, agenteak etab.

Horrela, 2015ean, Innobasquek,Lehendakaritzaren lidergopean eta analisikuantitatiboak eta balorazio kualitatiboakkonbinatuz, sailen arteko batzordean aurkeztuzen zientziaren, teknologiaren etaberrikuntzaren euskal estrategia ebaluatzekoprozesua diseinatu zuen. Horrela, kontzeptuzkoeskema egin zuen eta, bertan, zer ebaluatu, noiz

Medellíngo planetarioan (Kolonbia) sinatuzuten Elkin Echeverrik, Planeación yProspectiva de Ruta Nko zuzendariak, etaTxema Villatek, Innobasqueko zuzendariak,pasa den urriaren 16an lankidetza-hitzarmenhau, bi erakundeen arteko transferentziabideratzeko. Zientziaren, teknologiaren etaberrikuntzaren eragina neurtzeko eredu berriaksortzea, Euskadiko eta Medellíngo zientziaren,teknologiaren eta berrikuntzaren sistemeneragileen arteko elkarrekintza bideratzea edokultura berritzailerantz aurrera egitea dirahitzarmenak lantzen dituen eremuetako batzuk.

Zehatzago esateko, sakontasunez lan egingoda berrikuntza-politiketan eta espezializazioadimentsurako estrategietan, besteak besteRIS3n, berrikuntzaren ebaluazioan, kulturaberritzaileko ereduetan, gazteen arteanzientzia, teknologia, ingeniaritza, arte etamatematikengatiko interesa sustatzean etaberrikuntzako eskaintza eta eskariakonektatzeko plataformetan.

Lankidetza honetarako abiapuntu gisa, tailer

bat egin zen eta, bertan, Ruta Nko taldeak etaInnobasqueko bi pertsonak parte hartu zuten;horiek Medellínera joan ziren, zenbait gaireninguruan eztabaidatzera. Berrikuntzareneragina ebaluatzeko eremuan, Innobasquekhonako hauek aurkeztu zituen: alde batetik,Indizea aurkeztu zuen, berrikuntzaren ingurukoenpresa-inbertsioak eta produktibitatearenonuran duen eragina neurtzen dituen euskalindizea eta, bestetik, Zientzia, Teknologia eta

Berrikuntzaren Euskal Sarearenberrantolaketaren esparruan egiten ari denanalisia. Gainera, topaketan helize laukoitzekokultura berritzailearen ereduari buruz ereeztabaidatu zen; eredu horretan Innobasquekgizarte osoa sartzen du berrikuntza sustatzeko.Tailerra, halaber, berrikuntzako eta berrikuntzagizarteratzeko eskualdeko sistemen praktikaegokiak elkarrekin trukatzeko espazio gisabaliatu zen.

ebaluatu, horretarako zer tresna erabili, noizebaluatu, horretarako zer tresna erabili etaemaitzak aurkezteko formatua zehazten dira(ZTBP Euskadi 2020ko jarraipen-txostena). Horiguztia, mailak kontuan hartuta: sistema,programak eta agenteak.

Etorkizunean helburuak betetzeko bilakaeraaztertu ahal izateko abiapuntua edukitzeko,halaber, 2014ko datuak oinarri hartuta, Zientzia,Teknologia eta Berrikuntzako Euskal Sistemarendiagnostiko erkatzailea egin zen, eta 2016aren

hasieran amaituko da.Gainera, monitorizazio- eta ebaluazio-

prozesua dagoen ezagutza ahalik eta gehienaprobetxatuz garatuko dela bermatzeko,Innobasquek Orkestrarekin lankidetza-hitzarmena sinatu zuen. Horrela, bi erakundeekelkarrekin lan egingo dute, Euskadiko zientziari,teknologiari eta berrikuntzari euskarri ematekopolitika publikoen eta berrikuntzako euskalsistemaren beraren ebaluazio sistematikoasustatzeko.

Innobasquek zientziaren, teknologiaren eta berrikuntzarenebaluazio-eredu berria sortzen du

Txema Villate eta Elkin Echeverri. Argazkia: Ruta N.

Euskadi eta Medellín berrikuntzak lotuta


2015 Txostena > 25

AgriSpin partzuergoko bederatzi kidek pasaden urrian Euskadira bidaiatu zuten,berrikuntza-praktikak aurrez aurre ezagutzekoeta euskal nekazaritza-sektorean garatzendiren laguntza-zerbitzuak ezagutzeko.

AgriSpinHorizonte 2020 programakoproiektu europarra da. Proiektuaren helburua daberrikuntza-prozesuak aztertzea nekazaritzaneta, horretarako, arreta berezia eskaintzeaeuskarri diren eta sektoreari ezagutzaren etahobekuntza-neurrien transferentzia dinami-zatzen dioten laguntza-zerbitzuen rolari edoinnovation brokerrei.

Bisitan, adituek Katiluren esparruan garatzenari diren nekazaritzako lau ekimen ezagutuzituzten. Katilu Euskadiko lehen mailakosektorean berrikuntzako broker gisa dihardueneta Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza, Arrantzaeta Elikadura Industrien SailburuordetzakInnobasqueren, Azti Tecnaliaren, Elikaren,Haziren eta Neiker Tecnaliaren laguntzarekinsustatzen duen lankidetza-espazioa da. Lauesperientzia berritzaileak honako hauek izanziren: ITERA.AA, dibertsifikazio-proiektua esne-ustiategi batean, vending makinen zuzeneko

salmentaren bidez; Karabeleko, ikerketa terapiapsikosozialarekin batzen duen nekazaritzakoeta ekologiako finka esperimentala;Seedcapital, ekonomia zirkularraren adibidea,koltza bioerregai eta animalia-elikagai gisaerabiltzearen inguruan; eta Geopos, satelitebidezko komunikazioetan oinarritzen denganaduaren lokalizazio-sistema.

Lau bisitetan ikusitakoaren arabera,partzuergoko kideek nekazaritzako berrikuntza-sistema eta -prozesua aztertu zuten Euskadin,lau dimentsio kontuan hartuta: berrikuntza-

prozesua, inplikatutako eragileak eta sareak,ingurunearen edo ekosistemaren eragina; etaaurkeztutako berrikuntzaren ezaugarrinagusiak.

Barne-analisiaren ondoren, partzuergokobazkideek ondorioak aurkeztu zituzten“Nekazaritzako berrikuntza-sistema Euskadin:Europaren eta sektoreko agenteen artekoelkarrizketa” mintegian. Mintegia urriaren30ean izan zen, Arkauteko zalditegian, etahainbat euskal landa-eragilek parte hartuzuten.

AgriSpin partzuergoko kideek Geopos proiektua ezagutu dute. Argazkia: Hazi.

Katiluk 2015ean 15 bideoren zikloa garatuzuen; bideo horietan, esperientziaberritzaileak ikusten dira elikadurako balio-katean eta landa eta kostako inguruneankooperazioan. Ekintza hori EuskoJaurlaritzako Nekazaritza, Arrantza etaElikadura Industrien Sailburuordetzaksustatutako Berrikuntzako eta KooperaziokoEstrategia Biziaren zabalkundean kokatzenda eta, zehatzago esateko, “Berrikuntzareneta Kooperazioaren Kulturaren Sustapena”ardatzean.

1. bideoa. Bildumaren esparrua eta sarrera

2. bideoa. Antolaketaren ingurukoeraldaketa. Pertsonak ardatz dituenberrikuntza: Agua de Alzola

3. bideoa. Berrikuntza prozesuan,jasangarritasunaren ikuspegitik: Kerexara -Neiker. SeedCapital proiektua

4. bideoa. Berrikuntza negozio-ildo berriarengarapenean. Elikadura eta osasuna: Eroski

5. bideoa. Berrikuntza kolektibitateetarakoproduktuetan: Eurest-Azti

6. bideoa. Berrikuntza tokiko produktua etaekologikoa balioztatzeko kooperazioan.Trakzio-industria: Urduñako eta Xardexkakoekoizleak

7. bideoa. Berrikuntza eta ekintzailetzabelaunaldien erreleboaren zerbitzura:berrikuntzako eta kooperazioko 7esperientzia Landa Emakumeen nazioartekoegunean + Iratxe Martínez Huevo Ecológico +Bodegas Loli Casado

8. bideoa. Berrikuntza teknologikoa etaekoizpen jasangarria: Acuaponia

9. bideoa. Berrikuntza teknologikoa: Geopos

10. bideoa. Berrikuntza merkaturatzean.Diferentziazioa: Papamóvil

11. bideoa. Antolaketaren ingurukoeraldaketa eta dibertsifikazioamerkaturatzean: Ganadería Bordazar

12. bideoa. Gizarte-berrikuntza etanekazaritza ekologikoa: Karabeleko

13. bideoa. Informazioa eta ezagutzakudeatzea, berrikuntza-aukerakidentifikatzeko: Soilmontana

14. bideoa. Berrikuntza lankidetzan,jatetxeko eta tokiko produktuen balio-katean: Restaurante Urgora

15. bideoa. Lankidetza eta sareak, aukeraberrien sorrera eta inguruneko eragina:ekoizpen ekologikoaeta jarduerendibertsifikazioa

Berrikuntzako eta kooperazioko 15 esperientzia lehen sektorean

Aditu europarrek Euskadi bisitatudute, nekazaritzako berrikuntza-sistema aztertzeko



Ikertzaileen Europako Gauaren esparruan,pasa den irailaren 24an, Iñaki Goenaga ZentroTeknologikoen Fundazioak agur esan zuen, bihamarkadaz Euskadin gazte ikertzaileenprestakuntza zientifikoa eta teknologikoabultzatzen egon ondoren.

Omenezko ekitaldia Bilboko Iberdrola dorreanizan zen, eta Fundaziotik igaro diren ia 2500bekadunei balioa emateko balio izan zuen, baieta IK4 Research Alliancek, IK4 Tekniker-ek,Fundación Tecnaliak, Euskadiko Industria

Ingeniarien Batzordeak eta Innobasquekeratutako patronatuari, eta lizentziatu berriakzentro teknologikoetara sartzeko orduan talentuhori kudeatu duten giza baliabideen arduraduneiere eta, nola ez, Iñaki Goenagari, aitzindaria izanbaita egin duen lanean, Eusko Jaurlaritzarentutoretzapeko lehen zentro teknologikoensustatzaile gisa, 80ko hamarkadan Euskadin.

20 urteren ondoren, Fundazioak 48 zentrolaguntzaileren sarea sortu du eta 45 milioieurotik gora inbertitu ditu. Horrela, 2481

Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailaren 2013-2016 ildo estrategikoekin, Osakidetzako PlanEstrategikoarekin eta Arreta IntegratukoPlanarekin bat, Euskadi pazientearen beharguztiei eta ez bakarrik medikoei eta fisikoeierantzuten dieten eredua lortzera bideratubehar da. Eredu horrek osasun publikokoegiturak eta gizarte- eta osasun-eremuainplikatu behar ditu; horrela, hainbatdiziplinatako adituek, besteak beste,medikuek, erizainek edo gizarte-langileek,arreta medikoko plan pertsonalizatuakdiseinatzeko eta koordinatzeko gai direnekipoetan lankidetzan jardun behar dute.

Erronka horri erantzuteko, 2015ean IntegraSarea jarri zen martxan, edo, gauza bera dena,“Euskadin lankidetzan oinarritutakointegrazioa azeleratzeko estrategia”.

Estrategia hori Integra Sarea sarearenbidez diseinatzen, eraikitzen eta zabaltzen arida; lehentasunezko bost eremuren inguruanlan egiten du: pazientean oinarritzen denarreta, kudeaketa-sistemak, pazientekronikoarentzako arreta integratua, osasunkomunitarioa eta gizarte- eta osasun-koordinazioa. Sarea pertsonetan oinarritzenda eta hiru aldaketa-palanka ditu: herritarraedo pazientea, parte-hartzea suspertuz etaikuspegia erabiltzailearen esperientziara

aldatuz; osasun-arloko profesionalak,lankidetza interprofesionala sustatuz; etaEuskadiko osasun-ekosistemarako aldaketakosustatzaileak, lidergo partekatua etatransformazionala sustatuz.

Integra Sareak helburu hirukoitza du:tresnak eta kontzeptuak garatzeaintegrazioaren eremuan; ebaluazioa sustatzeaeta inplikatuta dauden erakundeen jarraipenaegitea eta jardunbide egokien behatokiasortzea.

ikerketa-beka eman ditu, ezagutza zientifiko etateknologikoak garatzeko eta espezializatzekogoi-mailako titulaziodun gazteei zuzenduta, 82berrikuntza-beka erdi-mailako tituluetarako,ezagutza teknologiko berezi eskuratzeko, 276doktoregoa egiteko eta 27 beka EtortekEuskadiko ikerketa estrategikoa sustatzekonazioarteko zentroetako egonaldien bidez.

Horrek guztiak lagundu du Zientziaren,Teknologiaren eta Berrikuntzaren EuskalSistemaren maila indartzen eta areagotzen.

Iñaki Goenaga Fundazioa, 20 urteko konpromisoaEuskadiko talentu ikertzailearekin

Iñaki Goenaga Fundazioaren omenezko ekitaldiko parte-hartzaileak.

Integra Sarea, osasunaren inguruko arreta integratua izateko


2015 Txostena > 27

Eusko Jaurlaritzako Herri Administrazio etaJustizia Sailak sustatutako Demokraziareneta Herritarren Partaidetzaren LiburuZuriaren zabalkunderako ekimenen barruan,2015. urtean, “Parte-hartzerako bidaia-gida”egin zen. Gida prozesu parte-hartzaileakdiseinatzen, planifikatzen eta abiaraztenlaguntzeko eta orientatzeko tresna praktikoada.

Dokumentua formatu digitalean dagoeskuragarri, gomendioak eta jardunbideegokiak eskaintzen ditu nazioarte-mailan etaikuspegi berriaren pean planteatu da,irakurleari parte-hartzearen “herrialdean”murgiltzen lagunduko dion bidaia-gida gisa,kontuan hartuta ezinbesteko elementua delagobernamendu-eredu berriak sustatzeko,non herritarrak diren protagonistak, baiprestatzeko prozesuetan, bai erabakiakhartzekoan.

Gida hiru eduki-bloketan eratzen da:

Euskadin erkidegoaren garapenaikaskuntza-ingurune gisa sustatzeko lanegiten duten udalerri eta erakundeen sareasortzea da Herri Laborategiarenhelburuetako bat. Ekimena Bizkaiko ForuAldundiak, Eusko Jaurlaritzak, UPV/EHUk,Leioako Udalak, Solasgunek eta Innobasqueksustatzen dute.

Sare horretan toki-eremuan erkidegokohezkuntza-ekintzen garapena sustatu beharda, eta, horretarako, ikaskuntza- etahazkuntza-eremu berriak eraikitzeasustatuko da, gizarte-ingurunea berrituko daeta pertsona guztien gaitasuna garatu etapartekatuko dira.

Horretarako, 2015ean, hainbat topaketaegin ziren zenbait kontzepturekin, besteakbeste, herritartasunaren, bizitzan zeharrekoikaskuntzaren edo gizarte inklusiboaren

kontzeptuei balioa emateko interesa duteneuskal udal eta eragileekin, Euskadinerrealitate izateko, baina, gainera,erkidegoaren eta erkidego-ingurunearenterminoa berreskuratzeko, kontzeptu horiekguztiak gara daitezkeen eremu gisa.

Era berean, eta helburu berarekin bat,apirilaren 29an eta 30ean, Innobasquerenegoitzan “Erkidegoa ikaskuntza-ingurunegisa. Tokiko politikak, ikaskuntza etaherritartasuna” jardunaldia egin zen.Topaketa udaletako politikari eta teknikarieizuzenduta egon zen, eta, bertan, erkidegokoikaskuntzaren kultura ezagutu zenhurbiletik, aniztasunari erantzuteak etaautonomiak tokiko politikan izan ditzaketeninplikazioei buruz eztabaidatu zen etaFrancesco Tonucci “La Città dei Bambini”(umeen hiria) proiektua aurkeztu zen.

“bidaiaren prestaketak”, “bidaia” eta“bidaiaren ondorengoa”. Atalen bidez,prozesu parte-hartzailea abiarazteko orduankontuan hartu beharreko alderdiakezagutzen dira, besteak beste, abiapuntua,hausnarketarako beharrezko elementuak,plangintza, diseinua, eragileak, esku hartzekometodoak eta tresnak, zabalkundea,eraginaren ebaluazioa edo ikaskuntza.

Gida hau 2016ko urtarrilaren 22anaurkeztuko da, Bilbon.

Bidaia parte-hartzeko herrialdera

Herri Laborategia sarea ehuntzen

Euskadik eredupropioa sortu du,herritarren parte-hartzeaebaluatzeko

Egiten dugunak espero diren emaitzak di-tuen jakiteko eta zer hobetu behar dugunezagutzeko ebaluatzea ezinbestekoa da ba-liabideen kudeaketa eraginkorragoa izateko.Hori dela eta, Eusko Jaurlaritzako Herri Admi-nistrazio eta Justizia Sailak, Innobasquerekineta Cidecekin lankidetzan, 2015ean eredubat diseinatzen lan egin zuen, administraziopublikoetan parte hartzeko prozesuak eba-luatzeko.

Eredu hori lankidetzan sortu zen, eta, ho-rretarako, Eusko Jaurlaritzan garatutako partehartzeko zazpi esperientziaren arduradunekparte hartu zuten; horiek prozesu horien gai-nean daukaten ezagutza praktikoa ekarri zu-ten.

Emaitza tresna malgua eta praktikoa da,zabalkundera eta hedapenera irekita dagoe-na; hausnarketa eta autokritika oinarritzekobalioko du, eta, aldi berean, gardentasunera-ko eta kontu emateko bidean aurrera egitenlagunduko du. Osagai horiek beharrezkoak di-ra administrazio publikoa hurbilagokoa etaeraginkorragoa izateko. Jarduteko eta aldat-zen ari den eta beste kudeaketa-modu bat-zuk behar dituen gizartearen erronkei erant-zuteko beste modu batzuk dituen adminis-trazio publikoa.

Ekimen hori Euskadirako Demokraziareneta Herritarren Partaidetzaren Liburu Zuria-ren konpromisoetan sartzen da, eta 2016kourtarrilaren 22an aurkeztuko da jendaurrean.

Argazkia: Leioako Udala



“Haurren Hirien Sarea” proiektuarenesparruan, pasa den ekainaren 25ean LeioanUmHerriren bigarren edizioa egin zen,pertsonak, esperientziak eta pentsatzekomoduak ezagutzera emateko etaharremanetan jartzeko eta erkidegoa etaikaskuntza lotzeko.

“Haurren Hirien Sarea” hiri-eredu berriasustatzeko ekimena da; eredu horrek umeenparte-hartze aktiboa izan behar du hirienkudeaketan eta Francesco Tonucci italiarpedagogoaren “La Città dei Bambini”nazioarteko proiektuan oinarritzen da.

Zehazki, Tonucci UmHerri 2015eko parte-hartzaileetako bat izan zen eta, gainera,hezkuntza-, gizarte- eta erakunde-inguruneko esperientzia praktikak izanzituen. Besteak beste, BiziToki proiektuaaurkeztu zen, eskolarako alternatiba bat,erantzunkidetasun komunitariotik; Hirikilabs:teknologiak eta pertsonek hiritar oro gizarte-ekoizle izan ahal izateko elkarreraginberrietarako aukerak ematen dituzten azalduzen; Wikitoki: sormen kidetasunerako etalankidetzan oinarritutako praktiketarakolaborategia; edo Zerbikas: ikaskuntzaren etazerbitzu solidarioen eremukoa.

Jardunaldian zehar, erakunde publikoeksustatutako 5 ekimen aurkeztu ziren:Arartekoaren haur eta gazteen batzordea,foro horretan parte hartzen duten ume eta

gazteen ekarpenak bideratu nahi dituena;Berrizko plan komunitarioa; BergaranGaztematika sarea zabaltzea; Tolosanhaurtzaroa politiken diseinuan zeharkakoelementu gisa sartzeko plana; eta LeioakoHerrigune proiektuaren garapena,konfiantzan eta herritarren konpromisopertsonalean eta kolektiboan oinarritzen denkomunitatea eraikitzeko.

UmHerri egin ondoren, hiru egunekotailerra egin zen; tailerra Francesco Tonuccik,Antonella Priscok eta Solasgunek emanzuten. Tailerrean, haurren hiriaren oinarrieneta filosofiaren berri eman zen, edozeineremu eta ingurune kolektiborenberezitasunerako egokigarria eta erabilgarriaden proiektu gisa.

Prestakuntza-ekintza horretan –bakarraEspainian– parte hartu zuten arduradunpolitiko, teknikari eta hezitzaileek zenbaiteremutan sakondu zuten, besteak beste:gobernamendua eta haurren parte-hartzea;hirigintza eta mugimendu-autonomia; edohiriak ikaskuntza-eremu inklusibo etaberritzaile gisa eratzea.

Gainera, proiektu horren jarraipen gisa,azaroan, Innobasquek 25 udal bazkideei deiegin zien, “Haurren Hirien Sarea”n sartzekointeresa zeukaten guztiei zuzenduta,prestakuntza- eta laguntza-prozesuariekiteko.

Euskadiko Elkarlan ZuzenbidearenElkarteak, Uria Menéndezek, EuskoJaurlaritzako Justizia Sailak eta Innobasquek2015eko azken hiruhilekoan proposamenbaten inguruan lan egin zuten, Bizkaiko ForuAldundian zerga-gatazken ebazpeneanelkarlan-zuzenbidearen oinarriak aplikatzekoproiektu pilotua ezartzeko.

Beste herrialde batzuetan zerga-eremuanelkarlaneko harremanen ereduak aplikatzekoesperientziek erakusten dute, kasu askotan,harremanen eremuan lan eginezzergadunaren aldetik gardentasun etakomunikazio maila handiagoak lortzen direla,hertsapenaren bidez baino.

Horrela, proiektu berritzaile honek,konplexutasun bereziko kasuetarako, zerga-gatazkak ebazteko beste modu alternatibobat eskaintzen du; horrela, inplikatutadauden bi aldeek legezko irtenbidegogobetegarria izan dezakete.

Horretarako, administrazioaren aldetik etazergadunaren aldetik, beste bitartekaribatzuk beharko dira, eta bitartekari horiek,zerga-arloko ezagutza teknikoak edukitzeazgainera, elkarlan-prozesuko prestakuntza ereeduki beharko dute. Gatazkari adituneutralen bidez egin nahi zaio aurre, ikuspegiberritzailetik eta adostasunean eta ezistiluan oinarritzen den irtenbidea aurkitzenlaguntzeko.

UmHerri 2015, ikaskuntza, erkidegoa eta tokiko politika

Zerga-gatazkenkudeaketanberritzen


2015 Txostena > 29

Ayuda en Acciónek ekainaren 26an,Innobasqueren eskutik, foro parte-hartzaileaantolatu zuen, eztabaidarako irekia egon zena;bertan, aliantza estrategikoen ingurukoikuspegiaren berri eman zuen; aliantzaestrategikoak, enpresak eta GKEak elkarrenartean hurbiltzeko eta lankidetzan jardutekoeredu berri gisa. Horretarako, bertan, hainbatenpresa laguntzaileren ordezkariak izan ziren,besteak beste: Euskaltel, Ferrovial, Deloitte,Fundación ReBross edo Kukuxumusu.

Topaketan 50 pertsonak parte hartu zuten,eta enpresa eta GKEen arteko harremanak izanduen bilakaerari buruz eztabaidatu zen:enpresaren ekarpen ekonomikoa GKEenfinantzaketa-osagai gisa, proiektu zehatzbatzuetarako; edo negozioarekin bat datozeneta gizartearentzat balioa dakarten aliantzaestrategikoen sorrera, alde bien inplikazioarekinelkarrekin martxan jarritako proiektuetan.

Jardunaldiak, praktikatik eta errealitatetikbegiratuta, joera-aldaketa erakutsi zuen; lehenlankidetzan jarduteko zantzurik erakusten ezzuten GKE eta enpresek orain elkarrizketandihardute, gizarte-premiei irtenbideak bilatzeko.Horretarako, zenbait printzipio partekatu behardira, besteak beste, ingurunearekikokonpromisoa, giza eskubideak errespetatzekoesparrua, gizarte-erantzukizun korporatiboarenaldeko apustua, gardentasuna eta argitasunahelburuetan edo konfiantza.

Elkarlaneko eta berrikuntzako ekintza horiekikuspegien osagarritasuna dakarte, eta horrek

proiektuaren alde egiten du. GKEek enpresaritestuinguruaren eta esku hartzen duteneremuetako botere-harremanen ezagutza emandiezaiokete; zuzeneko harremanak tokikoherritarrekin eta pertsonak oinarri dituztenproiektu inklusiboen garapena.

Bestalde, enpresak ikusgarritasuninstituzional handiagoa ematen die GKEei,bai eta finantzaketa-bide berrietarakosarbidea, beren jarduera osatzeko tresna,teknologia, agente-sare eta lurralde-eremuetara sarbidea ere, eta palanka erebadira jarduera berrietarako.

Euskadin garatzen ari diren herritarrenekimen berritzaileei balioa emateko, urrianElkarlan sariak sortu ziren. Sari horiek EuskoJaurlaritzako Herri Administrazio eta JustiziaSailak deitzen ditu Innobasquerekinlankidetzan, eta gizarte zibiletik sortzen direnekimenak identifikatzea, bistaratzea,aberastea eta sustatzea dute helburu, baliopubliko partekatua sortzeko, osasunarekin,ingurumenarekin, garapen ekonomikoarekin,ikaskuntzarekin eta gizarte-kohesioarekinlotutako gizarte-erronkei erantzunez.

Lankidetzan oinarritzen den parte-hartzearen hiru esperientzia berritzaileaitortuko dira 2016ko urtarrilaren 22an,Elkarlan sariaren bidez; esperientzia horienbidez gizarteak jarduteko duen gaitasunaerakusten da. Hautatutako proiektuekgehienez 6000 euroko finantzaketa jasokodute proiektu, aholkularitza eta gizarte-

aitorpen bakoitzeko. Hautaketa Batzordeak -bertan Innobasquek parte hartzen du-Elkarlan sarien lehen edizioan saritutakoproiektuak hautatuko dituzte, honako

irizpideei jarraiki: emandako balio publikoa etasoziala, pertsona edo kolektiboen ahalduntze-maila, ekimenaren izaera berritzailea etakalitatea eta argitasuna aurkezpenean.

Enpresa eta GKEen arteko aliantza estrategikoak, lankidetzan jarduteko eredu berria

Elkarlan sariak, herritarren parte-hartzea aitortzeko

Ayuda en Acciónek antolatutako jardunaldia.



Bezeroa zerbitzu berrien diseinuan txertatzeko

OSAKIDETZAREN OSASUN-KARPETA

Mikel Ogueta Lana,Osakidetzako OsasunInformazioaren etaKudeaketarenzuzendariordea

5 gako ….


2015 Txostena > 31

10. minututik bezeroarekinkontatzea partaidetzanoinarritutako diseinu baten bidez,Living lab, focus group eta bestetresna batzuk erabiliz eta partehartzeko bideei eutsiz, zerbitzuakerabiltzaileen lehentasunetaratestuinguru errealean egokituzbilakatzeko modua izan dezan.Horrek erabilgarritasun eta onarpenhandiagoa dakar.

2Produktuari soiltasuna etaerabilgarritasunatxertatzea, intuizioz erabiltzekomodukoa izan dadin eta erabilerarenesperientzia hobea izan dadin. Etendigitala txikitzen laguntzen duhorrek. Hala, errazagoa da produktuahedatzea, prestakuntza espezifikorikgabe. Erabiltzaileak modu aktiboanparte hartzen du erabilerari etainterakzioari lotutako akatsakidentifikatzen eta, hala, hobekuntzaetengabea da.

3Irisgarritasunaren etasegurtasunaren artekooreka, erabiltzaileei konfiantzaemateko eta zerbitzuaren hedapenabermatzeko. Edozein tokitan etaunetan dago erabilgarri eta osoinformazio sentsiblea babestekobeharrezkoa den bermea eskaintzendu. Etenik gabeko Hedatze Estrategiabat egiten da erabiltzaile izandaitezkeenen bilaketa proaktiboaeginez, erabiltzaile horiek ere zerbitzuhonetan sartu eta beste pertsonabatzuentzako informazioarentransmititzaile izan daitezen. Ahozahokoa da dagoen marketinik onena.

4Komunikaziotik elkarlaneraigarotzea. Elkarlana helburu beralortzeko. Komunikatzeko, partehartzeko eta interakziorako bideberriak txertatuta, erabiltzailearenprotagonismoa nabarmendu egitenda. Kide izatearen sentimenduasortzean datza. Sareko lanasustatzea diseinurako funtsezkoelementua delako. Hala, ezagutzakolektiboa handitu egiten da etaosagaiak gehituta baino handiagoaden etekina eskuratzen da orotara.

5Emaitzak eta esperotakoaebaluatzea aldaketaktxertatuz. Bezeroen zereginaaktiboagoa izaterantz begira dago,horretarako aukera teknologikoberriak aprobetxatuz eta bezeroakproposamen berritzailek eginezharrituz. Eskuratutako emaitzakebaluatzen ditu, beharrezkoa ezdena kendu egiten du eta beharreieta esperotakoari erantzuna ematendioten hobekuntzak txertatzen ditu.

Nire Osasun-karpeta garatu duOsakidetzak, Osakidetzarenerabiltzaile guztiek historiaklinikoaren edukira online sartuahal izateko, karpetaninformazio pertsonala sartzekoaukera izateko eta osasunarloko profesionalekinpresentziala ez denkomunikazio-kanal bat(Osakidetzaren web orria etaaplikazio mugikorra)eskaintzeko. Zerbitzu honenhelburua herritarrek haienosasunaren arduradun gisaduten zeregina indartzea da.


CALOR proiektua: fabrikazio eraginkoreta lehiakorragoa

Fabrikazio-prozesuetan hondar-beroaaprobetxatuz, eta energiaren kontsumoa etaingurumenari sortutako inpaktua murrizteko,irtenbide integral eta berritzaileak aurkitzea daCALOR proiektuaren helburua. Helburu horiEuropak ezarritako lehentasunen ildokoa da; halaerakusten du SPIRE elkarte publiko-pribatuak.Estatuan, CDTIren Cien programa dago; Euskadin,berriz, Energiaren Estrategia (EnergiBasque) etaFabrikazio Aurreratuarena (Basque Industry 4.0)abian dira. RIS3 edo Espezializaziorako EstrategiaAdimendunaren markoan daude kokatuta.

CALOR proiektua manufakturaren euskalindustriako hainbat sektoretako enpresekhautemandako behar batetik sortu zen; hainzuzen, energiaren kontsumoan eta hondar-beroaren sorreran intentsiboak diren prozesuakerabiltzen dituzten arloetan identifikatu zutenbehar hori. Ekimenean sartuta daude irtenbideteknologikoak eskatzen dituztenak, tartean,zementuaren, beiraren, forjaren, fundizioaren,siderurgiaren, paperaren eta finketarensektoreetan aritzen diren 18 industria-enpresa.Horiez gain, ekimen honetan hainbat arlotan(ikerketa, garapena, teknologien aplikazioa etamerkaturatzea eta negozio-eredu berriak)gaitasunak dituzten eragileak ere parte hartzendute: unibertsitateak, I+Gko zentroak,

ingeniaritzak, fabrikatzaileak eta enpresahornitzaileak; bereziki enpresa txikiak etaertainak.

Eskaintzaileen eta eskatzaileen arteko hainbattopaketa egin ondoren, 2015eko uztaileanibilbide-orri bat adostu zuten 8 jarduera-ildo eta14 lan-arlo finkatuta. Ondoren, enpresaeskatzaileek erakutsitako interesetan etaadierazitako lehentasunetan oinarrituta, 8 arloidentifikatu zituzten proiektu zehatzakgaratzeko: biltegiratzeak, solidoen berotasunahartzea, truke eraginkorra, trukerako fluidoak,beroa elektrizitate bihurtzea, auzoetakoberokuntza, industria arloko berrerabiltzea eta

kudeaketarako eta kontrolerako sistemak.Hala, 2015eko azken hiruhilabetean, 3

proiektu teknologiko jarri zituzten abian etaelkarlanean ari dira hirurak garatzen. Horietakobi, truke eraginkorraren arlokoak dira eta besteasolidoak biltzearen arlokoa.

Innobasque, marGUNE, SPRI, EnergiarenKlusterra, Energiaren Euskal Erakundea (EEE), CICenergiGUNE eta Ihobe dira elkarlaneanoinarritutako berrikuntzarako ekimen honenbulego teknikoa osatzen duten eragileak. Denengaitasunak batzen dituzte eskaria eta eskaintzakonektatzeko, ekimena koordinatzeko etaekimenari babesa emateko.

Innobasque eta Aclima elkarlanean urarensektorean berrikuntzak egiteko

Uraren sektoreko berrikuntzaren eskariareneta eskaintzaren artean lankidetzan aritzekomekanismoak ezartzea, nazioartean merkaturadaitezkeen irtenbide berritzaileak finkatzeko.Horixe da ekainean bi erakundeek egin zutenakordioaren helburua.

Aklima uraren sektorean Euskadin dagoenberrikuntza-eskaintzaren koordinatzailea da etahark kudeatzen du BWater, uraren eta hondar-uren kudeaketan eta tratamenduanespezializatutako ekintzaileen eta enpresa txikizein ertainen plataforma. Hiriko eta industriako

alorretan aritzen diren erakundeak izaten dira. Innobasque, berriz, ekimenaren sustatzaile

izan zen 2013an eta berrikuntzaren eskariaordezkatzen duten eragileekin eta enpresekinaritzen da lanean, zer behar duten identifikatueta, ondoren, behar horiek BWater plataformaraeramateko.

Une honetan, hiri-uren eta industriakohondar-uren sektoreko hainbat proiektu pilotuabian jartzeko eta garatzeko lanetan ari daBWater parte hartzen. Elkarlanerako etagarapenerako nazioarteko hainbat

erakunderekin ere aritzen da lanean, erakundehoriek egiten dituzten proiektuetan urarenkudeaketarekin lotuta dituzten beharrakidentifikatzeko.

Proiektuak abiarazteko bileran parte hartutakoak .



beharra ere aipatu zuten; izan ere, partekatzeaketa lankidetzan aritzeak arriskuak txikitzenlaguntzen baitu.

Eztabaida amaitzean, banku bakoitzakekintzailetza berritzailerako zer finantza-tresnadituen azaldu zien inbertitzaileei, hala,ekintzailetza berritzaileko proiektuek babesonenak iNNvest Sarean aurkitzeko bidean,harremanak estutzeko, ahaleginak bateratzekoeta jarduerak koordinatzeko.

Hona hemen topaketan parte hartu zuteninbertitzaileen artean aipagarrienak:Abra Invest,Albia Capital, CRECER+, Emprendiza, Hub Group,CAF Ventures, CEIT-IK4, CIE Automotive, DebaEnergy, Iberdrola Perseo, Ibermática, IK4,Microwave, Mondragon Eko, Orza, RepsolVentures, Seed Capital, SGECR, Talde, TecnaliaVentures eta Velatia.

2015 Txostena > 33

Finantza eta inbertsioen arloko berrogeitahamar lagun baino gehiago bildu ziren irailaren17an iNNvest Konekta! ekimenaren bigarrenedizioan. iNNvest sarearen ekimen berria dahonakoa, ekintzailetzaren ekosistema osatzenduten eragileen arteko topaketak sustatzekosortutakoa, eta helburua ekintzaile berritzaileeibehar dituzten baliabideak eskuragarri jartzekoirtenbideak bilatzea da.

Apirilean egin zuten lehen topaketaberritzaileek eta inbertitzaileek eta ordukohelburua zera izan zen, inbertitzaileenlehentasunak eta beharrak finantza-merkatuandauden produktuekin lotzea.

Eztabaida batekin ekin zioten jardunaldiari.

Joseba Madariaga izan zen moderatzailea,Deusto Business School-eko dekanordea etaLaboral Kutxako Ikasketa Zerbitzuko burua. Hanbildu ziren hainbat bankutako inbertsioakegiteko eta ekintzailetza babesteko sailetakolehen mailako ordezkariak; Banco Santander,Banco Sabadell, Laboral Kutxa, Banco Popular,Bankoa, Kutxabank, Bankinter eta La Caixakoak.

Mintzaldietan Red iNNvest eta beste tresnabatzuk erabiliz sarean lan egitearen abantailaketa arriskuak partekatzeko eta ekintzaileei balioeta gertutasun handiagoa emateko aukeraknabarmendu zituzten. Era berean, modalitatebatzuetan eta besteetan baliabide ekonomikoakematen dituztenen artean zubiak egiteko

Bankuak eta inbertitzaileak bat egindaproiektu berritzaileak sustatzeko

Ezkerretik eskuinera: Joseba Madariaga, AndrésAlonso, Yolanda Pérez, Ander Aizpurua, Jesús Mª

Celaya, Pablo Lancry, Patxi Lasaosa, OriolLendínez, Oscar Muguerza, Luis Manero, Iciar

Alaña, Txema Villate.

Argazkia: SPIRE

Innobasque SPIREko kide dajoan den urritik. Elkarte publiko-pribatu bat da SPIRE, eraldatzeiraunkorrerako industriarenarlokoa. Europako BatzordeakHorizonte 2020 programarenesparruan sustatutakoa da.Sare horretan parte hartzeakikusgarritasuna emango dieEuskadin fabrikazioiraunkorraren arloan (BasqueIndustry 4.0) garatzen ari direnekimenei, erraztu egingo die

ikerketako eta berrikuntzakoproiektuetara eta Europanbazkide eta finantzaketa-iturriizan litezkeenetara gerturatzea. SPIREk 12 herrialdetako 130erakunde baino gehiago biltzenditu. Ikerketaren eta prozesuenindustriaren arlokoak diraerakunde horiek eta zortzisektoretako enpresak daude:kimika, zementua, zeramika,mineralak, altzairua, metal ezferrikoak, industria-urak eta

prozesuen ingeniaritza.Helburua prozesuan industriarenbalio-katean teknologiak etairtenbideak garatzeko sustapen-

lana egitea da, hala, Europaniraunkortasuna lortzekoekologiaren, lehiakortasunareneta enpleguaren arloan.

Innobasque SPIREko kide



Berrikuntza irekia, ekintzailetza eta gazteak, Cleantech now! jardunaldiaren osagai

Unibertsitateko eta lanbide heziketako 300ikasle Gasteizko Europa Jauregian bildu zirenazaroaren 6an teknologia garbien, iraunkorta-sunaren eta ekonomia zirkularraren eremuetandauden erronka errealei irtenbideak bilatzeko.Hori guztia Cleantech now! jardunaldiaren hi-rugarren edizioaren baitan. Enpresaren mun-dua gazteekin lotzen du jardunaldi honek etaprototipoak egiteko eta berrikuntza irekirakomintegi bat eta ideia eta proiektu berritzaile-en lehiaketa bat ere egin zituzten.

taZEBAez enpresak dinamizatuta egin zu-ten mintegian, Tubacex, Koopera, Nabari, Ara-zo Fundazioa, Ayuda en Acción eta GasteizkoUdalak, beste batzuen artean, aukera izan zu-ten ikasleekin, elkarlanean, haien erakundee-tan dituzten erronkei erantzuna bilatzeko lanegiteko. Erronkak askotarikoak dira: hondar-be-rotasuna berreskuratzea altzairu-fabriketan;gailu elektronikoen hondakinak eta horiek izanditzaketen erabilera berriak; arropa adimendu-na; egurraren industriako erabilera berriak,aprobetxamendua eta produktu zein negozioberrien sorrera; Boliviako herri batean presabat eraikitzeko lanetan sortutako ur-korronteaaprobetxatzea; eta zaborraren bilketa pneu-matikoa.

Bestalde, lehiaketara aurkeztutako 7 proiek-tuetatik Discapp izan zen irabazlea. Epaima-haia Ausolaneko, Gasteizko Udaleko, AzaroFundazioko, Innobasqueko eta Tubacexeko or-dezkariek osatu zuten eta mugikortasun mu-rriztuko pertsonei libre dagoen gertueneko el-barrien aparkalekua aurkitzen laguntzen dienaplikazio hau izendatu zuten irabazle.

Parte hartu zuten beste proiektuak hain-bat arlotakoak ziren: alderantzizko vendingmakinak, eguzki-energia fotovoltaikoa, mo-

tor elektriko adimenduna, ekoizpen-siste-men automatizazioa, ikasleentzako etxe mo-dularrak eta supermerkatuko produktuei eti-ketak jartzea.

Innobasquek EHUrekin, Mondragon Uni-bertsitatearekin, Deustuko Unibertsitateare-kin, Tecnunekin (Nafarroako Unibertsitatea)eta Tknikarekin batera sustatutako ekimenada Cleantch now! eta hirugarren edizio ho-netan Arabako Foru Aldundiak, GasteizkoUdalak eta Ausolanek ere hartu zuten parte.

Ezkerretik eskuinera: Ane Miren Zabala, Carolina Rubio, Óscar Gago, Víctor de Diego eta Santiago Rabanal.Argazkia: Gurutzetako Unibertsitate Ospitalea.

Berrikuntza irekiko mintegiko partaideak.

20 euskal erakundek baino gehiagok erabakidute produktu osasungarri gehiago eskainikodituen vending sistema bat ezartzea,Innobasquek sustatutako “Elikaduraosasungarria vendingaren bidez” proiektukogomendioak jarraituz.

Metro Bilbao, Koopera, EDP Energia, BilbokoPortuko Agintaritza, Seavi, OSI Bidasoa,Osarten eta ULMA dira ekimenarekin bat eginduten erakundeetako batzuk. Vendingmakinen bidez saltzen diren elikagaien % 50gutxienez elikadura egokiaren ikuspegitikgomendagarria izatea da ekimenarenhelburua.

Ingurune osasungarriak sustatzen dituztenentitate horien artean daude proiektuarenbultzatzaile taldeko kideak ere: GurutzetakoUnibertsitate Ospitalea, DeustukoUnibertsitatea, Mercedes-Benz, Getxo-Kirolak,Laboral Kutxa eta Mondragon Unibertsitatea.Horiek guztiek garatu dituzte haien

lantokietan vending osasungarria ezartzerabideratutako ekintzak.

Gurutzetako Ospitaleak gauzatu zuenekimen horietako bat. Ospitale horretan, joanden ekainetik, fruta, entsalada, zerealdunproduktuak eta gatzik gabeko fruitu lehorrakdituzte sarrerako vending makinan. 15.000pertsonatik gora igarotzen dira handik egunero.

2015ean, sektorearen eskaera osatzenduten erakundeei aholkuak eman etajarraipena egiteaz gain, eskaintzari lotutakoekintzak ere egin ziren; hala nola vendingarenprofesionalek Euskadin antolatutakotopaketetan parte hartzea eta Eroskirekinbatera Sannia produktuak vendingaren kateraegokitzea.

Vending osasungarria zabaltzen ari da Euskadin


2015 Txostena > 35

Kongresuko partaideak. Argazkia: eHealth Bilbao.

Azaroaren 12an, pazienteei osasun-laguntzahobea ematen laguntzen duten ekimen tekno-logikoak ezagutzeko interesa duten osasun ar-loko profesionalen topagune izan zen Bilbo. Osa-sun arloko ekintzaileak ere han bildu ziren etatresna digitaletan oinarritutako ekimenak era-kutsi zituzten.

eHealth izeneko kongresua diziplina anitzekoekitaldia izan zen. Bilboko Udalak eta Ideable So-lutions-ek antolatu zuten Innobasque, EuskalValley eta eSalud Ikertzaileen Elkartearen la-guntzarekin eta ekitaldian izan ziren osasun ar-loko 200 profesionalek baino gehiagok ezagutuahal izan zituzten osasun arloan teknologiarenbidez eskura daitezkeen aukerak eta dauden ne-gozio-ereduak.

Estatuan eta Europan eginiko beste ekitaldi

batzuekin alderatuta, eHealth Bilbaon, berri-kuntza gisa, teknologia arrakastaz erabiltzen du-ten osasun arloko profesionalek azaldu zizkie-ten haien esperientziak eta ezagutzak sektore-ko beste profesionalei, hizkera bera erabiliz, etaerakutsi zieten nola teknologia osasunean au-rrerapenak lortzen ari den.

Profesionalak profesionalei hizketan aritu zi-tzaizkien eta kontatu zieten nola erabili dutenteknologia proiektu pilotuetan zer eragin duenneurtzeko, Interneten negozio-eredu berriaksortzeko edo pazienteekin eHealth irtenbideakaplikatzeko.

eHealth-en arrakasta izan duten kasuen or-dezkariek edozeinentzat irekiak zeuden partai-detza-mahaien bidez azaldu zituzten hainbatgai: adibidez, eOsasuna plataformak; Big Datasistemak; telekontsultarako programak; aplika-zioak; osasun arloko profesionalak trebatzekoeta pazienteak hezteko eta birgaitzeko bideo-jo-koak, ohiko metodoak baino eraginkorragoak; In-ternet eta sare sozialak produktuak eta zerbi -tzuak eskaintzeko eta pazienteekin komunika-zioa hobea izateko; Interneten oinarritutako osa-sun arloko negozio-ereduak; bizimodu osasun-garria; eta Internet, turismoa eta osasuna.

Teknologia eta osasuna, etorkizunerakobinomioa

2015eko ekainean, Arantxa TapiaEkonomiaren Garapen eta Lehiakortasunekosailburuak iragarri zuen aditu-talde bat laneanhastera zihoala Euskadiko FabrikazioAurreratuaren Estrategia, Basque Industry 4.0hedatzeko. Urte erdia igaro den honetan,hedatzea gauzatuta dago. Abian daenpresetako, zientzia-teknologia arloko etaesparru akademikoko eragileek teknologiaaurreratuenak aplikatuko dituen, negozio-ereduberriak sortuko dituen eta bikaintasuneanoinarritutako talentua sortuko duen industriasendo bat eraikitzeko eginiko apustua.

21 erakunde publiko eta pribatutako 50lagun baino gehiago ari gara lanean euskalindustria-sektoreen lehentasunakidentifikatzeko, aukera teknologikoak etanegozio berriak sortzeko aukerak argitaraateratzeko eta gure gazteei eta profesionaleiteknologia berrienak aplikatzean oinarritutakoprestakuntza aurreratua eskaintzeko. Horiguztia egin nahi dugu Euskadin egiten denareneta maila globalean egiten denaren artekokonexioari garrantzi berezia emanda. Hala, gureenpresa bultzatzaileek, enpresa txiki eta ertainhornitzaileek, start-upek, unibertsitateek,ikerketa-zentroek eta zentro teknologikoeknazioartean aukerak izan ditzaten.

Gaur egun, industriako euskal kluster nagusiek(autogintza, aeronautika, energia eta makina-erreminta) identifikatu dituzte zein diren datozenurteetan inbertsioetan, garapenean etaezarpenetan ahalegina egitea eskatzen dutenlehentasunezko arloak: material berriak etafabrikazio-prozesu aurreratuak; sistema malgu etaadimendunak, besteak beste, robotika malgua etaelkarlanezkoa aplikatuko dutenak; sistemaziberfisikoak edo Gauzen Interneta esaten zaiona;fabrikazio digitala eta konektatua hodeia (cloudcomputing), Big Data eta beste sistema batzuenbidez; eta energia-eraginkortasuna.

Baina hori guztia ezingo litzateke errealitateizan, enpresa txikien eta ertainen ehunak partehartzea lortuko ez bagenu eta oraingo etaetorkizuneko lan-indarra gaitze bikainarekinhornituko ez bagenu. “Erakargarritasun” bat erebehar da bigarren hezkuntzako ikasle gazteek

teknologiaren eta industriaren arloko lanbideakaukera ditzaten.

Bidea elkarrekin egin nahi dugu euskalindustriaren etorkizunerantz eta bide horretan,elkarrekin abiatu gara CIE Automotive,autogintzako osagaien sektorean erreferentziaeta aurten, Basque Industry 4.0 EstrategiarenPilotu Taldearen zuzendaria; ACICAE, AFM,Energia, GAIA eta HEGAN klusterrak; IK4 ResearchAlliance eta Tecnalia zentro teknologikoak;Mondragon Unibertsitatea, EHU, DeustukoUnibertsitatea, Tknika, Hetel eta besteunibertsitate eta lanbide heziketako zentrobatzuk, Innobasque, MarGUNE eta erakundeetakohainbat eragile, adibidez, SPRI. Denontzakoaukeraz betetako etorkizuna nahi dugu.

Cristina Oyón, SPRIko Ekimen Estrategikoenarduraduna

LEHEN PERTSONAN

Basque Industry 4.0,euskal industriarenetorkizuna zabaltzen



2015ean aitorpena jasotako ekimenak

- Ermua Mugi! (Ermuko Udala)Auto-estrategia honen helburua emozioa sorraraztea da eta emozio horren bidez aldaketaeragitea, jarduera fisikoa egiteko ohitura normaliza dadin, bizi-estilo aktiboa jende gehiagoketa bizi-estilo sedentarioa, berriz, gutxiagok izan dezan.

- Irun Sasoian (Irungo Udala)Tokiko eragileak mobilizatzen ditu auzo-ekimen honek hirian jarduera fisikoa egiteko bizi-baldintza egokiak sustatzeko programak garatzeko.

- Osasuna hobetzeko plana (Bridgestone Hispania)Langileen osasuna hobetzeko diziplina anitzeko proiektua. Enpresaren zuzendaritzarenlaguntzarekin, osasun zerbitzuak osasun arloko prebentzioaz gain, osasuna sustatzeko besteekintza batzuen plangintza eta gauzatzea egin du langileen egoera fisikoa, osasunemozionala eta elikadura hobetzeko.

- Enpresa Osasungarria plana (Osarten)Aurretiaz eginiko osasun-diagnostiko batean oinarritutako ekintza-plana da eta lau arlotanegiten dira ekintzak: laneko ingurune fisikoa, laneko ingurune psikosoziala, osasunarilotutako baliabideak eta enpresak gizartean duen parte hartzea.

- Portu Osasuntsua (Bilboko Portuko Agintaritza)Lanean osasuna sustatzeko proiektua. Hainbat jardueraren bitartez gauzatzen da; adibidez,espazio kardiobabestua sortzea, fruta eta elikagai osasungarriak eskuragarri izatea,aldizkako hitzaldiak osasun-gaiei buruz edo portuko instalazioetan ibilaldiak sustatzea.

- Hazteko Energia programa hezitzailea (Eroski Fundazioa)Eskola-umeei zuzendutako hezkuntza-programa honek modu dibertigarrian sustatzen dituelikadura osasungarria, ariketa fisikoa maiz egitearen ohitura eta ohitura osasungarriaklehen hezkuntzako umeen artean. 2014-2015 ikasturtean, 50.000 eskola-umek bainogehiagok hartu zuten programan parte.

- Osasun programa (Guggenheim Museoa)Langileen osasuna hobetzen eta erakundean osasunaren kultura bat sortzen laguntzenduten programen diseinu sistematikoa. Horretarako, kanpainak egiten dituzte etainformazio-pildorak, adituek emandako prestakuntza-hitzaldiak eta balorazio-inkestakerabiltzen dituzte.

Bilboko Portuko Agintaritza, Ermuko Udala,Irungo Udala, Bridgestone Hispania,Guggenheim Bilbao, Eroski Fundazioa etaOsarten, horiek dira uztailean Gosasun zigiluajaso zuten 7 proiektu berritzaileak sustatudituzten erakundeak. Lan arloan, udalerrietaneta hezkuntzan ezarritako proiektuak dira etapertsonen osasuna eta ongizatea hobetzea dadenen helburua, elikadurari, jarduera fisikoarieta/edo osasun emozionalari erreparatuta.

Zigiluaren ekimena 2012an abian jarrizutenetik 20 ekimenek jaso dute aitorpena.

Gosasun zigiluak ohitura osasungarriaksustatzeko 7 ekimen berriri aitorpena egin die

Gosasun zigilua jaso dutenerakundeetako ordezkariak.

BIDEOA “MUGI ZAITEZ LANEAN”


2015 Txostena > 37

Gosasun, esperientzia osasungarriakpartekatzen

Gosasun mugimenduaren ordezkariekOsasunaren Sustapenerako 2015eko Kongresuanparte hartu zuten maiatzaren 14an eta 15ean,Bilbon. “Ingurune eta Politika PublikoOsasungarriagoak Eraberritzen” izan zenkongresuaren lema eta helburua, berriz,gogoetarako espazio bat sortzea, profesionalenartean osasuna sustatzearen, komunitatearenosasunaren eta osasun publikoaren ingurukoeztabaidarako eta jakintzak nahiz esperientziaktrukatzeko gune bat.

EHUk antolatu zuen kongresua EuskoJaurlaritzako Osasun sailarekin batera eta atal bateskaini zioten “Inguruetan ohitura osasungarriaksustatzea” gaiari. Atal horretan Gosasuni lotutakoosasun arloko 6 esperientzia berritzaile izan zirenprotagonista.

Elikaduraren esparrutik honakoak aurkeztuzituzten: Gasteizko umeek fruta eta barazkiakkontsumitzea sustatzeko programa eta “Vendingmakinetan elikadura osasungarria” proiektua,vendingaren bitartez ere bizi-ohituraosasungarriak sustatzeko.

Beste lau esperientziak osatu zuten Gosasunek

Iberdrola, Ormazabal, MBN, Koopera,Lantegi Batuak, Kaiku, MCC eta AzaroFundazioa dira Innobasquek abian jarritakobultzada-taldea osatzen duten erakundeak.Taldeak Euskadik lurralde zirkular gisa duenposizionamendua bultzatzea du xede.

Ekonomia zirkularra produkzioko etakontsumoko eredu berria denez(tradizionalarekiko alternatiboa, eta hazkundeekonomikoa baliabide naturalen gabeziagatikmugatzen ez duena), 2015. urtean, taldeakEuskadin eredu hori txertatzen lagundukoduen balio-proposamena prestatzeko lan eginzuen.

Horretarako, ekonomia zirkularra 4 ekimenmota uztartuta lantzea proposatzen da: loturanazioarteko eragile eta proiektuekin;ekonomia zirkularraren kontzeptuarensozializazioa; lurraldearen posizionamendua;eta proiektu erakusleen identifikazioa etagarapena. Horrek guztiak irismen hirukoitzaduela esan dezakegu: industriala, lurraldekoaeta kontsumokoa; gainera, elementuerraztaileak bultzatzen ditu teknologia

berritzailea den heinean. Neurri batean,produktutik zerbitzurako trantsizioarekin(servitization izenekoa) lotutako negozio-eredu berriak; laguntza ematekofinantza-tresna; ekonomia zirkularrekokontzeptuak txertatzea produktuendiseinutik abiatuta; edo pertsonen gaikuntzabiltzen ditu.

Testuinguru horren baitan, ehungintzakobalio-kateko fase ugarietan (fabrikazioa,kontsumoa eta produktuaren bizitza-amaiera)dauden aukerak aztertu eta lehentasunakfinkatu ostean, Innobasque eta Kooperalanean ari dira Euskadin jasotako kontsumoondorengo ehunak birziklatzeko negozio-ereduak eta -aukerak aztertzeko proiektuan.

antolatutako mahaia: lehena, “Hirigintza aktiborakoesku-hartzeak” proiektua, eta hor azaldu zutennola pertsonen ingurune fisikoak (naturalak etaeraikitakoak) eta gizarte-inguruneak zuzeneanbaldintzatzen dituzten pertsonek jarrerak etajokabideak bizimodu aktiboa edo inaktiboa izatearilotuta; bigarrena, Ermua Mugi!, tokiko esparrukoauzo-estrategia bizi-ohituretan gorputz-ariketa

eraginkortasunez eta berdintasunean oinarritutatxertatzeko; hirugarrena, “Bizi Plan OsasungarriaCAFen” dietari, jarduera fisikoari eta tabakoarilotutako ohitura osasungarriak sustatzeko; etalaugarrena, “Ergomix programa: bizkar osasuntsua”,Mercedes-Benz Espainia enpresarena, eredu motoreta jarrerazkoetan eredu osasungarriagoakeskuratzeko programa.

Ezkerretik eskuinera: Juanma Murua, Antton García López, Bittor Rodríguez, Lola Elejalde, Leire Makibar, Alberto Sopelana eta Mónica Pinedo. Argazkia: EHU.

Euskadi, lurralde zirkularra


Tecnalia, Astilleros Murueta, Vicinay MarineInnovation, Velatia eta Tamoin taldea haize-parke flotagarriaren prototipoa garatzen ari dira,kostaldean jartzeko, bi urte baino lehen.Proiektuari Nautilus Floating Solution izenaeman zaio, eta munduan potentzia handienaizango duena izango da; Norvegian,Ameriketako Estatu Batuetan edo Japoniandaudenak gaindituko ditu.

6 erakunde horiek sortutako soluzioberritzailearen bidez, gaur egungo soluzioak,zimentazioan oinarritzen direnak, onartzen ezdituen itsas hondoaren sakonean daudenkokapenetan offshore aplikazio eolikoetanerabiliko diren plataformak baliatuko dira.

Industria- eta teknologia-partzuergo honenasmoa da munduan erreferente izatea offshoreeolikoaren merkaturako plataforma flotagarriengarapenean. Merkataritza-unitateek 2016anhasiko dute ekoizpena. Horren ondorioz,jardueraren lehen 5 urteetan ehun batzuzeneko lan sortuko dira.

Partzuergo horren bidez sortutako egiturakabantailak bere diseinuan oinarritzen ditu, etahorrek aukera ematen du ontziolakonbentzionaletan fabrikatzeko, aerosorgailuaportuan muntatzeko eta ontzikonbentzionalekin atoian eramateko etainstalatzeko. Gainera, haren diseinua dela eta, 5megawatteko (MW) aerosorgailuak izan ditzake,

baina helburua da eskala-faktorea 10 MWraheltzea.

Soluzio flotagarriak etorkizunekoprotagonista gisa nabarmentzen dira offshoreeolikoan, plataformak ur sakonagoetaraeramateko beharrari erantzuten baitio; bertan,haizea biziagoa eta konstanteagoa da, eta ikus-eragina askoz ere txikiagoa. Horrela,aerosorgailuen eskala-faktorea potentziahandiagokoak izan daitezke.

Nautilus enpresa berrian parte hartzen dutenindustria-enpresak dibertsifikatzeko aukera da;izan ere, egungo gaitasunen bidez, hazten ariden eta negozio-ikuspegi handiak dituenmunduko merkatura sar daitezke.

Munduan potentzia handiena duen haize-parke flotagarria Euskadin egongo da

sarean


2015 Txostena > 39

IKTen sektoreko bost euskal enpresak in-darrak batu eta Gaia Trade Factory (GTF)sortu dute; elkartea 2015ean sortu zen, ur-tero munduan sistemen garapenaren eta in-tegrazioaren eremuan lizitatzen diren 1100milioi euroetara heltzeko.

Gaiak (Euskadiko Elektronikako,Informatikako eta TelekomunikazioetakoKlusterra) lagunduta, SPRI Taldearenlaguntzarekin, GTFn aliatutako enpresek -Entelgy Ibai, GFI Norte, Ibermática, NearTechnologies eta Odei- lankidetzandihardute eta baliabideak partekatzen

dituzte, elkarrekin nazioarteko merkatuetarairisteko. Horrek beren lehiakortasuna hobetueta negozio-bolumena areagotuko du.

Lehiakideen arteko enpresa-eremukoaliantza gisa, GFTa tresna berritzailea da lanberrien ereduak eta tresnak definitzeko, etanazioartera zabaltzeko orientazio argia du,elkartutako enpresek lankidetzako euskaleredua “esportatu” ahal izateko eta horrekonurak ekartzeko ustiapen-kontuetan, epelaburrean eta luzean.

Lehenengo etapa horretan (2015-2017),GTFren jardueren funtsezko fokua Europar

Batasunaren erakunde eta agentzia deszen-tralizatuen IKTen sektorearen lizitazioetanzentratuko da. Horretarako, Elkarteak Euro-pako beste herrialde batzuetako (Belgika, Lu-xenburgo, Italia, Alemania, etab.) enpresekinaliantza sendoak ezartzea lehenetsiko du.

Ibilbide luzeko bide horrek eman ditu,dagoeneko, lehenengo emaitza arrakasta-tsuak: Europar Batasuneko EskualdeenBatzordeak Gaia Trade Factoryri software sis-tema bat erosteko, instalatzeko etaegokitzeko kontratu bat esleitu dio, doku-mentuak artxibatzeko.

IKTen sektorean nazioarteko lizitazioeiekiteko elkarlaneko berrikuntza


hau partekatunahi dut . . .


Nola bihurtu produktua

lehen sektoreanaukera

Denbora luzea daramagu hemen gauzaberean. Hau ez da kasualitatea. Gure inguruanoraindik orokortu gabe dagoen ohitura-aldaketa baten emaitza da. Aldaketa hori,baina, iritsiko da gure etxeetara ere. Hori arigara ikusten eta hori esaten digute kontsumo-joerei buruzko txostenek.

Txosten horiek ez diote gezurrik. Txostenenarabera, gaur egungo kontsumitzaileokproduktu berritzaileak bilatzen ditugu, bainaproduktu horiek osasungarriak izan behardute, ongizate fisikoa eman behar digute,osasunean, iraunkortasunean, etikan etaabarrean lagungarri izan behar dute etajatorriarekiko begirunea ere izan behar dute.Horra arte zortedun gaude. Gure lehensektoreak etorkizun ona du aurretik, kalitateaeta jardunbide egokiak aitortuak baitizkiogu.

Arazoa joerak sakonago aztertzen jarraitudugunean sortu zaigu. Izan ere, ikusi dugu,erosketak egiten ditugunean, kontsumitzekoerraza den irtenbide bat bilatzen dugula,bizimodua erraztu eta erosoago egingodiguna, gure bizi-erritmo bizi hau kontuanhartuta.

Bigarren aldagai horrekin, hortxe sortzenzaigu nahastea: produkturik onena nahi dugu,geurea nahi dugu eta prezio lehiakorretan,ekoizpen masiboko produktuekin alderatzekoesparru batean.

Testuingurua hori izanik, “geurea izatearenbalio erantsia” funtsezkoa da gure lehensektoreko ekoizle txikiek merkatu globalizatuan

presentzia izateko, irauteko arrakasta izateko.Merkatu hori globalizatua dago eta korporaziohandiek botere handia dute. Horiek nagusitzendira banaketan ere.

Gure lehen sektorea, sektoremugitua eta berritzailea

Guk ikusi genuen Xardexkan, artisautza,tradizioa eta teknika berriak uztartzekosortutako bosgarren gamako plater prestatuenBost Gourmet markarekin, ez ginela errealitateberri horretaz eta merkatuaren joera berrihauez jabetu ginen bakarrak.

Ikusi dugu badirela etorkizunerako haienproduktuentzako eta ustiategientzakoirtenbide berriak bilatzeko gogoz daudeneragile sozialak; haien artean, erakundepublikoak eta ekoizle txiki asko osatutakolehen sektore saiatu, serio eta profesional bat.

Gure kezkak balio-kateko eragile guztiekinpartekatu ondoren, esperientzia-pilotuberritzaile bat jarri genuen abian, partaidetzanoinarrituta. Eko-kata jarri genion izena.

Elkarlaneko proiektu bat da Eko-Kata etapartaide bakoitzak bere ezagutzak ekarri dituproiektura. Tokiko produktu ekologikoarieraldatzea eta amaierako prestakuntza gehitudizkiogu eta azkenean, prozesu berritzaileenbidez, gehigarririk eta kontserbagarririk gabe,amaituta eta kontsumitzeko prest aurkeztealortu dugu.

Gure lehen sektoreak,etorkizunean, gaurkoerabiltzaileentzakoirtenbide berritzaileakeskaini beharko ditumerkatuan, eta kateosoaren balioa errespetatueta handitu. Denok ikusi ditugu oso urrun ez

dauden herrialdeetako saltoki txiki

eta handietan produktu eraldatuak,

kontsumitzeko prest daudenak,

ohiko erosketen oinarrizko osagai

bihurtuta?


2015 Txostena > 41

Esperientzia pilotuak itxura ona zuen:produktua, elkarlana eta teknologia hasieratikamaieraraino.

Eraldatu, ekoizleen balioakgaldu gabe. Gure kezka

Gutako bakoitzak bere ikuspegia proiekturaekartzeko, taldeko kide guztiei V Gamaizeneko elikadura-teknologiaren balioarenberri eman genien.

Oraindik ere, plater prestatuei buruz arigarenean, gutako askok produktu “tranpa” batirudikatzen dugu. Janari-fabrika bat irudikatzendugu eta osagaiak piezak balira bezala sartzendira eta, ondoren, koloratzaileak etakontserbagarriak gehitzen dizkietela amaierakoemaitzaren itxura eta zaporea hobetzeko.

“Aurrez prestatutakoen” irudi hori V Gamakontzeptuaren erabat aurkakoa da. V Gamakontzeptuan modu tradizionalean lantzenditugu lehengaiak eta elikagai naturalaklortzen eta substantzia kimikoen ordez,produktuari, baldintza organoleptikoak aldatuedo nabarmendu gabe, kontserbazio etairaupen handiagoa ematen duten prozesutermikoak erabiltzen ditugu.

Esperientzia ahalik eta aberasgarrienaizateko, zirkulu osoa osatu genuen. Proiektuanparte hartu zuten ekoizleen lehengaiak bildugenituen, lehengai haiek eraldatu eta handikaste batzuetara, Bost Gourmeteko lantegirabisita egin genuen prestaketa-prozesua,teknikak, errezetak, produktuarekiko mimozkotrataera eta amaierako emaitza ezagutzeko:Kata. Une horretan hasi ziren ekoizleakeraldatzearen balioan sinesten eta Eko-katalankidetzaren arrakasta bat zela etaproduktuei balioa handitzen ziela sinesten.

Jardunaldi eta gogoeta haien ondorenondorioztatu genuen V Gamarekin eraldatzeakaukera berriak ekartzen dizkiela ekoizleei etatokiko produktuari, lehengaiaren kalitatebikainari eusten zaiola eta prestaketabikainarekin biribiltzen dela eta, gainera, askoziraungitze-data luzeagoa eskuratzen du. Hala,lehen sektorea lotzen duen sasoiarekikomendekotasun hori hautsi dugu.

Eko-Kata proiektu komun eta partekatuaizan da, berrikuntzaren eta elkarlanarenbatura, eta hauek izan dira partaideak: Askora,Azti, Bedarbide, Betieko, Elikadura Klusterra,Ondarroa Kofradia, Ekoizpen, Eneek,Gorbeialde, Gorrotxategi, Artxandako goimailako Ostalaritza Eskola, Hazi, Innobasque,Katilu, Orduñako Saporeak, Urduñako TurismoBulegoa, Onbisa eta Xardexka-BostGourmet…..Eskerrik asko!!!

Sebastián Eskamendi, Xardexka – Bost Gourmet-eko

chef nagusia


2.500 pertsona, 8.000 metro koadro, 41txoko, 39 tailer, 27 hizlari, 5.015 tweet, 25bideo youtuben, 419 inpaktu prentsan eta109 erakunde laguntzaile, baina batez ereberrikuntza asko. Horiek dira ekainaren 3anizan zen Global Innovation Day jardunaldiarenosagaietako batzuk.

Berrikuntzaren Euskadiko hitzordunagusiari inaugurazio ofizialarekin ekinzioten eta han izan ziren Innobasquekopresidente Alberto García-Erauzkin eta hanizan ziren laguntza emandako erakundeetakoordezkariak eta Global Innovation DayrenBatzorde Antolatzailearen ordezkaria ere:Aitor Urzelai, Eusko JaurlaritzakoEkintzailetza, Berrikuntza eta InformazioarenGizartearen zuzendaria; José María Bilbao,Bizkaiko Foru Aldundiko EkonomiarenSustapenerako zuzendariorde orokorra; PedroMartínez Cid, Iberdrolako Berrikuntzarenzuzendaritzaren ondokoa; Alex Bengoa, IñakiGoenaga Zentro Teknologikoen Fundaziokopresidentea; Nerea Lupardo, EuskaltekoHarreman Instituzionalen zuzendaria etaAnder Pomposo, Ikashub-en sortzaileetakobat eta Batzorde Antolatzaileko kidea.

Bilboko Euskalduna Jauregiaberrikuntzaren epizentro bihurtu zen egunbatez eta edukien eta jardueren eskaintzahandia izan zen. Hala, hitzaldien 6 panel jarrizituzten hainbat gairen inguruan; tartean,energia, biozientziak, osasuna, fabrikazioaurreratua, ekonomia zirkularra, disrupzioaedo lankidetzazko ekonomia, eta arlohorietako 27 adituk hartu zuten parte.

900 lagunek hartu zuten 39 mintegitaneta zuzenean esperimentatu zutenberrikuntza Euskadiko erakundeberritzaileenen eskutik eta hainbatmetodologia, teknika eta tresna erabilita. 5gai-multzotan banatu zituzten mintegiak:Tech, Health, Learning, Innovation Tools etaMarketing.

Horrez gain, 41 erakundek bakoitzak beretxokoan erakutsi zituzten hainbat alor etaaplikazio-eremutako produktu eta zerbitzuberritzaileenak; horien artean, arlo

hauetakoak: teknologia etafabrikazioa 3Dn, teknologiaberriak, softwarea etahardwarea, hezkuntza,IKTak, elikadura,gamifikazioa, energia etabiltegiratzeko sistemak,osasuna, diseinua etaetxebizitza adimenduna.

Eguneko agenda osatzeko,showcase bat ere izan zen.Negozio-aukerak sortzeko moduaizan zezaten berrikuntza maila altukoideiak eta proiektuak aurkeztu zituzten 10ekintzailek: Aquila Boards, Atelei, Cocouse,Comparko, Delirium, Demola, Indie Totem,Insopol, Irisbons eta The Makery.

Berrikuntzak Euskalduna Jauregia hartu duGlobal Innovation Day delakoan

2.500 pertsona,

8.000 metro koadro,

41 txoko,

39 tailer,

27 hizlari,

5.015 tweet,

419 inpaktu prentsan eta

109 erakunde laguntzaile



2015 Txostena > 43

Lehendakaria bertan zela egin

zuten Berrikuntzaren Egunaren harira

eginiko Bazkideen BatzarOrokorra eta 300 lagun bildu ziren.

Aurretik, Batzarra hasi baino lehen, Global

Innovation Day ekitaldiaren erakusketa

guneko berrikuntzaren txokoetara bisita

egin zuen Iñigo Urkulluk, Innobasqueko

presidente Alberto García Erauzkinekin,

Eusko Jaurlaritzako Arantxa Tapia, Jon

Darpón eta Ángel Toña sailburuekin eta

Innobasqueren Batzorde Exekutiboko

ordezkariekin batera.

Global Innovation Day 2015 partehartzeko eta elkarlanerako proiektu gisaplanteatu zuten. “Denon arteaneraikitzea” zen ideia. Hura izan zen, hain zuzen, laugarrenedizioaren elementu bereizgarria.Innobasque sareko eragileak mailaguztietan aritu ziren elkarlanean:diseinuan, finantzaketan, edukietan eta,nola ez, Global Innovation Day delakoarenaterkipean eginiko jardueren garapenean. Hala, guztira 109 erakundek aurkeztuzituzten haien ezagutzak eta know howjakintzak eta, horretarako produktu etazerbitzu berritzaileak erakutsi zituzten,berrikuntzarako metodologiak eta tresnak

partekatu zituzten, hainbat gaitako azkenjoeren berri eman zuten eta berrikuntza-proiektuak ezagutarazi zituzten.Lankidetzarako esparru horretan, BatzordeAntolatzailearen irudia sortu zuten etaInnobasqueren bazkide diren 9erakundetako ordezkariek osatu zutenBatzorde hura: Begoñazpi Ikastola, Eroski,Euskaltel, IK4, Ikashub Learning Lab, LantegiBatuak, Protón Electrónica, Suuma etaTecnalia.Batzorde Antolatzailea hasieratik izan zenfuntsezko pieza proiektua diseinatzeko etagaratzeko, eta “enbajadore” lanak egiteaz

gain, proiektuaren faseetan ere partehartu zuten: ekitaldiaren ereduazehaztea, edukiak hautatzea, hedatze-kanpaina, lankidetza sustatzea edonetworkinga eta abar.Global Innovation Day ekitaldian, gainera,12 erakunde sustatzailek ere parte hartuzuten: Bizkaiko Foru Aldundia, EuskoJaurlaritza, Iñaki Goenaga Fundazioa,Iberdrola, BBK Fundazioa, BilbaoBerrikuntza Faktoria, Estudios Durero,Euskotren, Kutxabank, MondragonUnibertsitatea, Interempresas etaEstrategia Empresarial.

Elkarlana, euskal berrikuntzarenhitzorduaren motorra



BRUNCH & LEARN 2015:

Brunch & learn, elkarrekin ikasteko espazio bat

2015a oso urte aktiboa izan zen ikaskuntzapartekatua sustatzearen ikuspegitik. 8 brunch &learn topaketa egin ziren eta horietan, bederatzierakundek enpresa arloko ezagutza etaesperientzia azaldu zizkieten bertaratutako 350lagunei.

Brunch & learn espazioak ingurune informala

eta dinamikoa eskaintzen du, iritzietara etainterakziora irekia dagoena, ikaskuntza-komunitateak sortzeko. Horretarako,Innobasqueren bazkide-sareko adituengaitasunak ditu. Sare horrek biltzen dituberrikuntzan Euskadiko ezagutza aurreratuenaeta adituena.

Brunch & learn, Coonic-ek antolatuta .

XXI. mendeko enpresaburuak.urtarrilak 30Antolatzailea: Marketinaren coachinga

Bezeroari modu aktiboan entzuteaaldaketarako motor. martxoak 27Antolatzailea: Deusto Business School

Jabetza intelektuala, berrikuntzanaintzat hartu beharreko eginkizuna.maiatzak 29. Antolatzailea: Induing

Berrikuntza lan egiteko moduetan.uztailak 17. Antolatzailea: Manahmana

Nola jarri produktu eta zerbitzuberriak abian segurtasunik gabekoinguruetan. irailak 18Antolatzailea: Klap

Ikasi “arazo konplexuak” konpontzen berrikuntzarako AMG tresnarekin.urriak 16Antolatzaileak: ADN Design eta InPlanta

Marka lortu, saldu, ospea sortu... Hori guztia edukien marketinari esker.azaroak 13Antolatzailea: Coonic

Plangintzaren 5 “P”ak.abenduak 17Antolatzailea: Planifica tu éxito

3, 2, 1 abian da #global2015

Bilbao Berrikuntza Faktoria aukeratuzuen maiatzaren 15ean GlobalInnovation Day ekitaldiaren laugarrenedizioa jendaurrean aurkezteko.Prentsaurreko bat eta “Ni #global2015naiz” jardunaldia egin zituzten.Topaketa networkinga sustatzekodiseinatuta dago eta han bildu zirenGlobal Innovation Day ekitaldia edukiz

hornitu zuten erakundeetakoordezkariak (txokoen eta mintegienantolatzaileak, hizlariak, showcasekopartaideak, etab.). Guztira 62 lagun,eta 3 geltokiko bidaia baten itxurakodinamika baten bidez Global InnovationDay ekitaldian erakutsiko zituztenproduktuak eta zerbitzuak ezagutuzituzten, baita bidaideek ekitaldiari

buruz zer espero zuten ere, etaberrikuntzak egiteko nahitaezkoosagai batzuk ere identifikatu zituzten. Ni#global2015 jardunaldiangrabatutako irudietatik abiatua bideobat editatu zuten eta ekainaren 3anegin zuten emanaldia GlobalInnovation Day ekimenaren irekiera-ekitaldian.

“Ni #global2015 naiz”jardunaldikopartaideak.


2015 Txostena > 45

Joan den uztailetik, Global Shapersnazioarteko komunitateko 450 hubetako batda Bilbo. Gazteak planetaren erronkahandientzako irtenbideetan murgiltzea dahelburua.

Munduko Ekonomia Foroaren ekimenhonetan, 169 herrialdetako 5.300 lider bildudira, hogei eta hogeita hamar urte artekoak,ibilbide profesional aitortua etaarrakastatsua dutenak. Komunitateaninpaktu sozial positiboak sortuko dituztenproiektu kolektiboak garatzeko potentzialhandia duten gazteak dira eta hau duteoinarria: “pentsatu globalean, ekin tokiantokian”.

IkasHub, ImproveChange.org, Innobasqueeta Deustuko Unibertsitatea dira GlobalShapers Bilbao hubaren sorrera sustatuduten erakundeak eta, beraz, horiek arduratudira ekimenean parte hartuko dutenshaperak edo gazteak hautatu etaekimenean sartzeaz, baita shaper horiekirtenbide berritzaileen bidez landu beharkodituzten erronkak identifikatzeaz ere.

Lehen fase honetan, Jorge García del Arco(ImproveChange.org) izendatu dute Bilbokohubaren curator edo arduradun. Hala, abuztuan“V Annual Curators Meeting” delakoan partehartu zuen. Genevan (Suitza) izan zen, hilaren13tik 17ra, shaper komunitateen artekolankidetza sakontzeko eta, horrela, munduhobea eraikitzeko ekintzak eginez sarealortzen ari den inpaktua handitzeko.

Shapers komunitateglobala Bilbora iritsi da

Lekandene, berrikuntza bizitzeko espazio bat

Lekandene 2015 taldebultzatzaileko partaideak

Innobasqueren bazkide diren 17 erakunde,esperimentatzeko, elkarlanerako, partekatzekoeta berrikuntzarako jarrera irekia dutenak, laneanaritu ziren 2015ean habitat berritzaile batsortzeko oinarriak jartzeko. Merkatuari begirakoinguru bat sortzea zen helburua, elkarlaneanoinarritutako berrikuntza-praktikekin, bazkideekbat egin eta ezagutza, ahaleginak eta aukerakpartekatu eta horrela, berrikuntzak sortzeko.

Azken finean, berrikuntza esperimentatzekoeta erakunde zein pertsona berritzaileen artekoloturak sakontzeko espazio bat, kapital soziala,talentua, esperientzia eta negozio-aukerakdetektatu eta aktibatuta.

Ekimenak Lekandene 2015 du izena etaInnobasque sareko erakundeen arteko elkarlana

bideratzeko diseinatu zen, batez ere enpresatxiki eta ertainean artekoa, berritzaileagoak izandaitezen eta itzulkin ekonomiko eta sozialhandiagoa lor dezaten.

Hausnarketarako eta eztabaidarako hainbatbilera egin zituzten talde motorrak ekimenazehatz zezan. Hiru talde sortu zituzten etahaietatik, bi proiektu pilotu: Nodriza eta Impact xBilbao.

Lagun egiteko prozesu bat da Nodriza eta,bertan, ad hoc sortutako berrikuntza-talde batekenpresa bultzatzaileak planteatutako behar jakinbati erantzuten dio. Talde honen helburuaproposatutako erronkari lotuta lan egitea da,prototipo bat ahalik eta gehien zehaztutaentregatzeko. Prototipo hori enpresa

bultzatzailearen esku geldituko da hark abian jardezan. Bilbo berrikuntza irekiaren erreferentziabihurtzea, ikaskuntzarako eta erronka glokaleiaurre egiteko palanka izan dadin, horixe daImpact x Bilbao proiektuaren xedea eta bidehorretan, Global Shapers Bilbao huba sortu da.

Agustín Zubillaga, DeustukoUnibertsitatea

Ander Pomposo, IkasHub

Asier Ruiz, Biobai

Benicio Aguerrea, EIDE – EuskadikoDiseinugileen Elkartea

Boja Cazalis, Lantegi Batuak

Carlos Polo, Perpetuall

Daniel Miguélez, Azk Taldea

Diego Soroa, Cuantics Creatives

Estíbaliz de la Calle, RBT Consulting

Ibon Mintegui, C2B

Iñaki Bartolomé, Ideable

Jorge García del Arco, Flipover

José Antonio Borge, InnovUP

Juan Mendizabal, Fotos ikatz

Néstor Salvador, RBT Consulting

Roberto Fernández, Reflectia

Sergio San Martín, SomorrostroPrestakuntza Zentroa

Tomás Tamayo, HubDonostia



6 urtetik 16ra arteko bostehun eskola-umeinguru bildu ziren abenduaren 12an Euskalte-len egoitzen, FLL Euskadiren 7. edizioan. 120boluntariok eta 11 kolaboratzailek osatutakosarearen laguntzaz, gazteenen artean zientzia,teknologia eta berrikuntza ikaskuntza-espe-rientzia dibertigarri eta zirraragarri baten bidezsustatzeko programa integral gisa sendotu dalehiaketa. Bigarren hezkuntzako 2.000 ikaslebaino gehiago izan dira guztira programaren 7edizioetan. Eta oraingoz, 9 euskal taldek hartudute parte nazioarteko faseetan. Proiektuakaurkeztu dituzte Europako eta AEBko lehiake-tetan.

2015ean, 40 taldek baino gehiagok emanzizkieten erantzun berritzaileak FLLren urtekoerronkari: hondakinen kudeaketa edo TrashTrek. Horietatik, 3 izan ziren irabazleak, proiek-tu zientifikoetan, proiektu teknikoetan eta ba-lioen demostrazioan osoenak zirelako. Hala,Axular Lizeoko (Donostia, Gipuzkoa), KarmengoAma Ikastetxeko (Zornotza, Bizkaia) taldeak etaTecnoclub Elburgoko talde librea (Elburgo, Ara-ba) izango dira FLL Espainiaren final handikoeuskal ordezkariak. 2016ko martxoan izango dafinala, Gironan.

FLL Euskadi elkarlanerako ekimen publiko pri-batu bat da, Innobasquek sustatutakoa, honakohauekin elkarlanean: Euskaltel Konekta Funda-zioarekin, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Hiz-kuntza Politika eta Kultura Sailarekin, BizkaikoForu Aldundiarekin, Tecnaliarekin, IK4rekin, Eus-kadiko Telekomunikazioko Ingeniarien Elkargo-arekin, Ausolanekin, Brigestonerekin, Aero Es-pazio Eskolarekin eta Bilbao Dynamics-ekin.

Ekonomia zirkularrari eta hondakinen ku-deaketari buruzkoak izan ziren Euskaltel, Al-boan, ZTE, Indumetal, Ausolan, Bridgestone,Tecnalia eta Gaiker IK4 erakundeetako profe-sionalei FLL Euskadiko partaideei eskainitakoprestakuntza-saioak. 14 ordu eta 13 aditu ari-tu ziren guztira alderdi zientifikoa eta tekno-logikoa azaltzen hondakinak behar bezala ku-deatzeari, hondakinak hautatu eta berriro ba-lio-katean txertatzeko tratatzeari eta honda-kin horiek berrirobaliabide bihurtze-ko moduari buruz.

Ideia haiek tal-deek haien proiek-tuetan irtenbideberritzaileak gara-tzeko balio izan zu-ten. Hala, Axular Li-zeoak fruta usaine-ko espartzuak edobarne-zolak egitekolaranja-azalak era-biltzea proposatuzuen; KarmengoAma Ikastetxeakbelar artifizialeko

futbol-zelaietarako kautxua egiteko txikleerabiliak erabiltzea proposatu zuen; eta Tec-noClub Elburgok badmintongo lumabola ku-deatzeako eta berriro balioa emateko sistemaoso bat sortu zuen. Era berean, Begoñazpiikastola proposatu zuen epaimahaiak GlobalInnovation Award saria irabazteko hautagaigisa, ikastola hark komunetik behera botatzendiren eskuzapi hezeak kudeatzeko proiektua-ren kalitateagatik eta berrikuntzagatik.

FLL Euskadi,zientzia besteikuspegi batetik

FLL taldeak ekonomia zirkularrean

Taldeak eta boluntarioak Euskaltelen egoitzen lehiaketaren egunean.

Euskolegoak taldeak (El Regato ikastetxea) materialak berrerabiltzeko eginiko proposamena.


2015 Txostena > 47

“Zientzia egin, nola? Zertarako?”. Hitzaldihorrekin eman zion hasiera EHUko Biokimikaeta Biologia Molekularreko Félix Goñikatedradunak Zientzia, Teknologia etaBerrikuntzaren XV. Astearen inaugurazioekitaldiari. Goñik, hitzaldian, gogordefendatu zuen aurrerabideak jarduerazientifikoaren beharra duela eta haren ustezpedagogia aktiboa eta eguneratua aplikatubehar zaien beste alderdi batzuk ere jorratuzituen: zientziaren irakaskuntza, inbertsioaketa horien emaitzak eta sistema zientifikopublikoari traba egiten dioten oztopoak.

Horrez gain, ekitaldian izan ziren hauekere: Josean Alijak, Nerua jatetxeko chefak,laborategi bat eta goi mailako gastronomiakosukalde bat antolatzeko modua alderatuzituen; Izaskun Astondoak, AstondoaPirotekniako kudeatzaileak, su artifizialenatzean dauden fisika eta kimika azalduzituen; José María Bretosek, Musikenekomusika-akustikako irakasle eta EHUkofisikako doktoreak azaldu zuen zergatik hardaitezkeen benetako zientziatzat musikarenbibrazioak. Betabot taldeko kideak direnLauro ikastolako 4 ikaslek ere azaldu zutenMoonbots nazioarteko lehiaketarenmunduko finalera eraman zituen lanzientifikoa. Googlek antolatutako lehiaketada, ilargirako misioei buruzkoa.

Iñigo Urkullu lehendakaria izan zenekitaldiko buru eta han izan ziren Zientzia,Teknologia eta Berrikuntzaren EuskalKontseiluko kideak ere.

Bederatzi sustatzailek aurkeztu zituztenhaien proiektuak irailaren 25ean Innobasque Ex-change delakoaren 8. edizioaren harira. Nego-zioei lotutako erronka garrantzitsuei erantzute-ko eta proiektu berritzaileak sustatzeko lanki-detza sustatzeko eta aliantzako sortzeko sortu-takoa da ekimen hau.

Proiektuak zuzenean ezagutu ondoren, hanziren 60 lagunek baino gehiagok elkarlaneko di-namika intentso batean parte hartu zuten. Ga-rapenerako eta hazteko ideiak eta proposame-nak sortzea zen dinamikaren helburua eta abianjarri eta epe labur samarrean emaitzak sortzea.

Esperientziak berriro erakutsi zuen Innobas-queren bazkideen sareko pertsonek dituztengaitasunak eta ezagutzak uztartzeak zer indarduten balioa sortzeko eta eskuratzeko modu be-rriak aurkitzeko orduan. Partaideak, taldetan ja-rrita, proiektuak sakontzen aritu ziren goizean,metodologia propio baten bidez. Lau urrats ditumetodologia horrek: proiektuak ezagutzea,erronka finkatzea, ideiak sortzea eta ideiak par-tekatzea.

Aurretik eginiko topaketetan sortutako lanki-detzetatik abiatuta eskuratutako emaitzak aur-kezteko ere baliatu zuten jardunaldia. Innobas-que Exchangek izandako 8 edizioetan, 78proiektu aurkeztu dira guztira. 300 enpresatako500 pertsonak aberastutakoak dira proiektu ho-riek eta, azkenean, 31 lankidetza-akordio gau-zatu dira.

Zientzia denentzateskuragarri

Topaketako partaideak dinamikan.

Félix Goñi irakaslea bere mintzaldian.

Addimen, irtenbideak egiturakonplexuko metalezko piezen diseinuaneta fabrikazioan adizio-fabrikazioarenbidez

Aquila Electronic Boards,turbina elektriko batek higiarazten dituentaulak. Ingurumenarekiko arduratsuakdiren teknologia erabiltzen dute

Cloud Acces Control, kontrolsistemak eta sarbideak hodeian, sarrailaelektronikoak nahiz argiztapena urrunetikkontrolatzeko

Bioservice, kalitatezko enpleguasortzea desgaitasunak dituztenpertsonentzat, inprimagailuen etamugikorren gai kontsumigarriakbirziklatuta

Cocouse, saltoki txikientzako onlinemerkataritza gunea, guztien onarenekonomian oinarrituta

Kidy Bus Harness, eskolaautobusetan haurrak lotzeko sistema

Hobbie Spot, pertsonak haienzaletasunen arabera konektatzen dituensare soziala

Indie Totem, PCrako kalitatezkoIndie bideo-jokoak sustatzeko plataforma.Erabiltzaileak finkatzen du prezioa

Nabari, arropa adimenduna. Beta-endorfina erabiltzen da eta etiketekjantziari buruzko datuak eta erabiltzekoiradokizunak ematen dituzte

INNOBASQUE EXCHANGE 2015EKOPROIEKTUAK

ElkarlaneanoinarritutakoberrikuntzaInnobasqueExchangeren 8.edizioan



Kudeaketa, ingeniaritza, kirola,dibulgazioa, robotika, berrikuntza irekia,elikadura eta hezkuntza landu zituztenInnobasqueren 8 Astearteetan, 2015ean. 55kolaboratzailek baino gehiagok Euskadineginiko berrikuntza jarri zutenkomunikabideen eta gizartearen agendan.

Aditu haiei esker ikusi zuten berritzekooso garrantzitsua dela elkarlana eta taldekolana. Hala erakutsi zuen Sabino AyestaránEHUko psikologia sozialeko katedradunemerituak. Primizian aurkeztu zuen“Berrikuntza-taldeak eraldatzeko tresnagisa” azterlanaren aurrerapen bat. Orbeakere erakutsi zuen, “Orbea All Use CreativeExperience” partaide izan zenproiektuarekin. Baina elkarlanarenetorkizunari buruz benetan dakitenakTecnun, Tecnalia eta IK4ko ingeniariak dira.Errealitate berri bat aurkeztu zuten:elkarlanerako robota edo COBOT.

Garapen teknologikoaren eta garapen horikirolera, osasunera edo elikaduraraekartzearen garrantziari ere eman ziotenbalioa. Hona hemen adibide batzuk: Sportis,GAIA parte hartzen ari den living lab delakoa;Kiro oncology, Kiro Robotics-ek eginikozerbitzu-robota, aitzindaria munduan,kimioterapia osasun arlokoprofesionalentzako arriskua minimizatutaprestatzen du; eta Gaxure, laktoserumahondakinetik abiatuta eskuratutako serum-krema, Leartiker eta Azaro Fundazioarenartean merkaturatua.

Herrialdearen erronketan modu aktiboanparte hartzeko, beharrezkoa da informazioaizatea, kultura zientifiko handiagoa izatea.FECYTek ohartarazi gintuen horretaz.Gizarteak Zientziaz eta Teknologiaz duenPertzepzioa 2014 inkestaren bidez.Bestalde, garbi dago lan-merkatuak gero etagehiago eskatuko dituela STEM (Science,Technology, Engineering and Maths) gaietantrebatutako profesionalak. Baina nolaerakarriko ditugu gazteak STEMetara?Ikaskuntzarako formatuak eta metodologiakberrituz. Ildo horretan, Begoñazpi ikastolak,adibidez, xakea ikasgeletan ezarri du,Elhuyarrek Zientzia azoka eta DeustotechLearning-en Trastea.club delakoan ere partehar daiteke.

Berrikuntzarenkomunikazio soziala Euskadin


2015 Txostena > 49

Pentsamendu arloko munduko ekimenhandienak, ICOT 2015ek, COASek eta TuInnovasek, antolatuta Bilbora hizlarientzutetsuak ekarri zituen ekainaren 29tikuztailaren 3ra bitartean. Besteak beste,honako hauek izan ziren bertan: Edward deBono, Howard Gardner, John Edwards, RobertSwartz eta GuyClaxton.

Lehen aldiz, ICOTek bi egun erabili zituenenpresa-munduko pentsamendua lantzekoCOASen, Innobasqueren eta MondragonUnibertsitatearen eskutik. Gaurkotasun handiko4 gai landu genituen: ekonomia zirkularra,talentua, sareak eta lidergoa. Millennialsek,emakumeek eta gazte ekintzaileek bultzatzendituzten egiteko, antolatzeko eta pentsatzekomodu berriak eta pentsamenduko paradigmanabarmendu zituzten bereziki.

Bertaratutakoek honako hauek ezagutzekoaukera izan zuten: Oracle Women´sLeadership eta Professional Women´sNetwork Global emakumeen sareak; GlobalShapers Community taldentudun gazteen

munduko sarea; World Economic Forum-ekoekimen bat; eta Mondragon Team Academyekintzaileen nazioarteko sarea. Era berean,esperientzia pertsonalak partekatzeko aukeraere izan zen honako hauekin: Carmen Bieger,A3 media Fundazioko zuzendaria eta lidergolasaiaren erakusgarria; Jorge Martínez, FilaCero Fundazioko sortzailea eta gaztesortzailea; eta Jeff Clanon, MITekoAntolaketako Ikaskuntza Zentroko aholkulariaeta zuzendari exekutibo ohia.

Ekonomia zirkularreko nazioartekoesperientziak honako hauek eskaini zituzten:Ken Webster, Ellen MacArthur Foundationfundazioko berrikuntzako zuzendaria; GuidoBraam, RACEko sustatzailea (Holandaekonomia zirkularreko gune bihurtzekodiziplina anitzeko aliantza da); eta ShahinRahimifard, Fabrikazio Iraunkorrerako etaTeknologien Birziklapenerako Zentroko(SMART) sortzailea eta zuzendaria, etaEPSRCko (Iraunkortasun IndustrialerakoZentroa) zuzendariondokoa.

Athletic Club de Bilbao klubaAvancexAzti-TecnaliaBasque Culinary Center Begoñazpi ikastolaBerritzegune Nagusia Bilboko UdalaBizkaiko Foru AldundiaBizkarraC2+i Kultura, komunikazioa,berrikuntzaCeit-IK4Deportes sin barrerasDeustotech LearningDeustuko UnibertsitateaDonostia International Physics CenterDrone by droneDuestudioEASO politeknikoaEHUEHUko Kultura Zientifikoaren katedraEl CorreoElhuyar FundazioaEroskiEroski FundazioaESLEEtorkintza FundazioaEU RoboticsEurekaEuskadiko TelekomunikaziokoIngeniarien Elkargo OfizialaEuskalitEusko JaurlaritzaFECYTGAIAGetxoko UdalaGIK Granja IratxeHerrero & AsociadosIdomIK4-TeknikerKiro RoboticsLeartikerMIKMinirobotsMoldkarOrbeaRobotikaren Espainiako Elkartea (AER)SymplioTabakaleraTazebaezTecnaliaVicomtech-IK4Virtualware Group

Pentsamenduko izarrak Bilbon elkartu dira

2015eko erakunde kolaboratzaileak

Bilboko ICOT kongresuaren inaugurazioa. Argazkia: Irekia.



Berrikuntza Eskola lanerako mahaiakaurrerapausoak eman zituen 2015eanjardunbide egokiak identifikatzeko bidean.Taldea osatzen duten 20 eragileetatik iadenek eraman zituzten haien erakundeetaraberrikuntzaren eta hezkuntzaren alorrekoesperientzien eta proiektuen ekarpenak.Ekarpen horiek 2016ko lehen hiruhilekoanaurkeztuko duten argitalpen batean bildukodituzte.

Identifikatutako kasuetan lantzen denazera da, gazteak, formatu berritzaileen bidezeta ikasgelatik kanpoko ikaskuntzari lotuta,nola trebatu XXI. mendeko gaitasunak(taldeko lana, arazoak konpontzea,lankidetzari zabalik egotea, pentsaerakritikoa, ekintzailetza, sormena,komunikazioa, IKTen erabilera, etab.) etaSTEAM gaitasunak (Science, Technology,

Berrikuntzaren Kulturaren Indizearen lehenedizioa Kalitatearen Espainiako Elkarteak(AEC) prestatu du eta Euskadin Euskaliten etaInnobasqueren laguntza izan du. Urriaren29an aurkeztu zuten Bilboko EuskaldunaJauregian, “Berrikuntzaren kulturaerakundeetan” jardunaldiaren harira.

Azterlaneko enpresa partaideek txostenosatu bat eskuratu dute haien berrikuntzakulturaren egoerari buruz eta horri esker,aukerak eta hobekuntzak identifika ditzaketeberrikuntza lehiakortasunerako funtsezkoelementu gisa aktibatzeko.

Azterlana euskal enpresetara hedatzekosustapen-lana egitea azterlana aberastekoeta, aldi berean, enpresek haien erakundeetanberrikuntza zer egoeratan dagoen jakitekodiagnostikoa jaso dezaten. Helburu horrekinsinatu zuten jardunaldian AECk, Euskalitek etaInnobasquek lankidetza-akordioa.

Babson College-Boston-eko Jay Raok eta Joe

Weintraub-ek sortutako metodologiarekinegiten da azterlana eta erakundeetan zerberrikuntza-giro dagoen diagnostikatzen duberrikuntzaren kultura osatzen dutenoinarrizko sei blokeetatik abiatuta:baliabideak, prozesuak, emaitzak, balioak,jarrerak eta giroa.

Engineering, Art and Maths) izan ditzaten.Jardunbide egoki horien adibide diraEuskampusen Akademia programa, SocialInnovation Park-en Demola proiektua, San

Jardunbide egokiak BerrikuntzaEskolan

AEC, Euskalit etaInnobasqueelkarlaneanberrikuntzarenkultura sustatzeko

Ezkerretik eskuinera: Txema Villate, MartaVillanueva eta Fernando Sierra.

Argazkia: Euskalit.

José de Calasanz ikastetxearen “Ikasteko,ekin” eta Urkide ikastetxearen “Birsor zaitez”proiektua, berrikuntza ikasgelara eramatekohelburua duena.


2015 Txostena > 51

BEAZ, SPRI eta Bilbao Ekintzak 20 erakunde-rekin elkarlanean sustatutako Bilbao Bizkaia DWeek astearen testuinguruan, Innobasquek “Be-rrikuntza markan, berritzeko marka" topaketaantolatu zuen AZK eta Mondragon Unibertsita-tearekin batera.

Profesionalentzako lan-jardunaldiaren helbu-rua brandingaren esparruan egiten ari diren be-

rrikuntzak erakustea eta markak berrikuntzafaktore gisa zer ekarpen egiten duen aztertzeaizan zen nortasun sendoa eta bezeroei eta gi-zarteari sortzen ari zaizkien beharrekin konek-tatzeko modu berriak garatuz.

Azaroaren 27an izan zen jardunaldia BilbaoBerrikuntza Faktorian eta mintzaldiak eskaini zi-tuzten erakunde hauetako adituek: NU Comuni-

cación, Estudios Durero, Herrero y Asociados, Co-onic, Adimen, Tecnalia, Euskampus, Euskaltel,AZK eta Innobasque. 120 profesionaletik goraizan ziren topaketan eta tailer praktikoan ereparte hartu ahal izan zuten “Eta Apple Meloiabalitz?”. Cupertinoren marka birdiseinatu zuteneta ikusi zuten markaren balioak, askotan, gain-ditu egiten duela balio ukigarriaren ekarpena.

“Eta Apple Meloia balitz?” tailerraren une bat.Berrikuntza markan, berritzeko marka

2014an, abentura berri bati ekin genionDeustuko Unibertsitateko IngeniaritzaFakultatean. Emakume Teknologoaren AdaByron Saria sortu genuen, sari nazionala.Emakumeek zientziaren eta teknologiarenalorrean duten zeregina aldarrikatzen duen saribat sortu nahi izan genuen, genero horretakobakarra. Gure unibertsitatetik hirugarrenedizioaren deialdia egin dugu aurten,teknologiaren sektoreko emakume profesionaleiaitorpen publikoa egiteko eta ikusgarritasunaemateko; hainbat emakume jakintzaren hainbatarlotan egindako ekarpenei esker aurrerapenhandiak egiten ari dira eta emakume horieibegiratu diegu.

Banco Sabadell Fundazioaren babesa du sarihonek eta kolaboratzaileak dira Innobasque, IK4,

Emakunde, Bizkaiko Foru Aldundia eta BilbokoUdala. Eskerrak eman nahi dizkiegu emandakolaguntzagatik.

2015ean, Ingeniaritzaren eta TeknologiarenForotech Astean, Emakume Teknologoaren II. AdaByron Saria Asunción Gómezek jaso zuen.Doktorea da informatikan eta adimenartifizialaren arloan, teknologia semantikoakesaten zaien horietan, nazioartean aitorpen

handienetakoa duen ikertzaileetako bat da bera.Accesita Begoña García-Zapirainek jaso zuen.Telekomunikazioetako ingeniaria da etaKonputazio Zientzietan eta Adimen Artifizialeandoktorea.

Cristina Giménez Elorriaga, Ada Byron Sariaren koordinatzailea, Deustuko Unibertsitatea

Asunción Gómez, Inés Jacob, José Maria Guibert, Begoña García-Zapirain. Argazkia: Deustuko Unibertsitatea.

LEHEN PERTSONAN

Ada Byron Saria,DeustukoUnibertsitateakemakume teknologoariematen dion saria


2015 Txostena > 53



Munduko hainbat gunetako 300 pertsona inguru hurbilduzen 2015ean Berrikuntzaren Euskal Agentziarenegoitzara, jakiteko hark nola eragiten duen RIS3espezializazio adimentsurako estrategiaren zabalkundean,besteak beste, Berrikuntzaren Euskal Sisteman -haribaitagokio- eta nola eraikitzen ari den Euskadinberrikuntzako kultura. Indiako, Israelgo, Espainiako,Finlandiako, Kroaziako, Kolonbiako, Txileko edo Costa

Ricako (partida bikoitzean) ordezkariek aurrez aurreezagutu eta sakondu nahi izan dute nolakoa den eta zeregiten duen Innobasquek. Horietatik guztietatik biadibide nabarmentzen dira: bat, berrikuntzan liderra denherrialde txiki batekoa eta, bestea, herrialde txiki batekoaere, baina Latinoamerikatik gailenenera heldu nahi duena.Startupetako inbertitzaile batek eta Ekonomiako etaIndustriako ministro batek kontatzen dute.

Israeletik -8 milioi biztanle baino pixka batgehiago, baina berrikuntzarako 1000 milioieuroko urteko aurrekontuarekin eta BPGd-aren% 5 I+Gn inbertitzen duena- Harold Wienerbertaratu zen, Terra Venture Partners-eko (TVP)general partnerra, goi-teknologiako startupdisruptiboen inkubagailua, proiektu hauetaninbertitzen duena eta bazkide estrategikoei etaindustria-liderrei sarbidea eskaintzen diena.Wiener-ek ekintzailetzako eredu israeldarraekarri zuen; bertan, gobernuak etorkizunhandiko teknologiak finantzatzen ditu, enpresa-kudeaketan eta TVP bezalako agenteindependenteek hautatutakoetan -horietan ereinbertitzen dute- nahasi gabe. Interes handiaerakutsi zuen Ekintzailetzako EuskalSistemaren inguruan: “Hobe genuke IsraelenINNvest Sarea egongo balitz”, esan zuen. Sarehorrek agente inbertitzaileak eta finantzarioakproiektu berritzaileekin konektatzen ditu,aukerak sortzeko aukera emateko.“Esperientziadun berritzaile, kolektibo etainbertitzaileen talde bat izatea, zureaholkulariak izan daitezen merkatura joatekoikaragarria da eta horrelakorik ez dago Israelen”,esan zuen.

Berrikuntzakoeuskalereduarenerakarpena

Wienerrek ondo ezagutzen du Euskadi;eremua bost alditan bisitatu du eta hemenjasotzen duen “berrikuntzaren energia”nabarmentzen du. Uruguain jaio zen israeldarhau. Bankuek proiektu berritzaileetaninbertitzeko orduan arrisku gehiago hartzeaberen gain aldarrikatzen du, eta iragartzen duiNNvest Sareak, gobernuak eta ekintzaileek“emaitza ikaragarriak” izan ditzaketela, baldineta beren lankidetza sendotzen badute etaporrot egiteari beldurra kentzen badiote; izanere, ulertu behar dute “startupetan inbertitzeaez dela erraza”.

Wienerren proposamen estrategikoa hauxeda: “Korporatiboen, gobernuaren etaekintzaileen arteko lankidetza zerbait handia

egiteko giltza da, eta diru asko ere aurrezten du;izan ere, korporazio handiaren etaekintzailearen artean harremana egotean,gauzak hobeto egiten dira hasieratik, bi aldeenesperientzia aprobetxatzean. Korporatiboakbadaki zer egin enpresa arrakastatsua etairaunkorra izateko denboran, enpresa- etaekintzailetza-esperientziari esker, haren

Munduari biraberrikuntzaren bitartez

BIDEOAK

Harold Wiener.


2015 Txostena > 55

energiaren bidez; ideia berriak dakartza. Bienbitartean, gobernuak baliabideak eman beharditu arriskuak hartzeko, baina kanpoan geratuz,beste aldeek kudeaketa profesionalki egiteko”.

Costa Ricako eta Ekialde Hurbilekoherrialdea oso desberdinak dira. Costa Ricakbere lekua hartu nahi du nazioarte-mailan,enpresa-jarduera sustatzen duen herrialdeberritzaile gisa. Berrikuntza palanka izanik,urtez urte helburura hurbiltzen dira etaerreferentziazko adierazle nagusiak hobetzendituzte, besteak beste, Global Innovation Indexedo Doing Business. Spri Taldea, MondragonCorporación eta Innobasque bisitatu ondoren,Welmer Ramosek, Costa Ricako Ekonomia,Industria eta Merkataritza ministroak,Euskadira eginiko bisitari buruzko hausnarketaegin du. Azken urteotan, Erdialdeko Amerikakoherrialde horren ordezkariek Innobasquebisitatu dute, “zuon esperientzia onenondoriozko gauza asko ikasteko”. Ramos zortzipertsonaren merkataritza-misio bateko buruzen; pertsona horietako lau Costa RicakoBiltzar Nazionaleko lau diputatu ziren. Guztiakgeratu ziren harrituta Gipuzkoako taldekooperatiboaren “gizarte-ekonomiasolidarioa”k lurraldean duen eraginaz. “Ikusiduguna oso motibatzailea izan da; izan ere,aldaketak non egin behar ditugunhausnartzera garamatza”, esan zuen.

"Costa Ricak goi-kalitateko zerbitzuaksaltzen dizkio munduari; orain goi-teknologiako industria medikoan ere bai”,esan zuen goi-kargudunak. “Berrikuntzan

ahalegina egiten ari gara. Hori dela eta,oraintsu, Berrikuntzako Agentzia Nazionalaabiarazi dugu, esparru malguagoa izateko,akademiak, enpresa pribatuak, estatuak etagizarteak, oro har, ekoizpena dinamizatu ahalizateko, kanpo-merkatuari begira”. “Eragileguztien baterako parte-hartze horizuongandik hartu dugu”, esan zuen.

“Costa Rican hezkuntzaren eta energiaberdearen alde egiten dugu,“karboneutraltasuna”ren alde;ingurumenarekin eta gizartearekin

errespetuzkoak eta arduratsuak izatenhazteko berrikuntzarekin lotutako erronkahandiak dira, herrialde zuzena izatenjarraitzeko”, esan zuen ordezkariak.

“Innobasque aldatu behar dugunaren moduberrien leiho bat da guretzat. Eta lortzen arigara: pertsonen bizitza hobetzen ari gara”,esan zuen. Costa Ricak ibilbide-orriadiseinatu du hurrengo bi urteetarako. Ustedute ibilbide luzea dutela oraindik egiteko;badakite nora heldu nahi duten eta lortzekoplana diseinatu dute.

Welmer Ramos.

Costa Ricako ordezkaritzaren bisita Innobasquera.


Bilbao Berrikuntza Faktoriagarrantzitsua da berez, lankidetzako ereduestrategiko gisa, erreferentzia gutxirekin edobatere erreferentziarik gabe beste lekubatzuetan. Ikaskuntza-, berrikuntza- etaekintzailetza-proiektu horrek enpresaberritzaileen prestakuntza eta finkapenakonbinatzen ditu; Mondragon Unibertsitateaketa Init Taldeak sustatzen dute, BilbokoUdalaren lankidetzarekin.

Bilbao Berrikuntza Faktoriak hiru eremubereizi ditu, espazio bakar batean: berrikuntza-

eta ekintzailetza-zentroa (initland BBF),unibertsitate-jarduera (MondragonUnibertsitatea) eta enpresa berritzaileenegoitza. Hiru berrikuntza- eta ekintzailetza-maila jasotzen ditu: akademikoa, graduko etagraduondoko titulazioekin; enpresasortuberrien inkubazioa; eta horien garapenaeta bilakaera. Guztia lankidetzako giro batean,baterako helburuekin, eta estrategia etaekintza partekatuekin.

Halaber, topaleku bat du, Dock, eta, bertan,

Ekosistema: izaki bizidunen komunitatea;horien funtsezko prozesuak elkarren arteanlotzen dira eta ingurune bereko alderdi fisikoenarabera garatzen dira.

Bilbao Berrikuntza Faktoria: enpresenerkidegoa, elkarren artean harremanetandauden eta eremu berean garatzen direnpertsona berritzaileak, beren artean ezartzendituzten lankidetzari eta sinergiei esker.

Bilboko erdigunean dago eta nazioartekoerreferentzia izan nahi du; izan ere, berrikuntza

g u n e a kb e r r i k u n t z a r a k o


kafea har daiteke, zerbait jan edo Interneterakonektatu, ingurune desberdin batean egitenden bilera informal batean.

Gizarteari zabalik dago proiektua eta, batezere, enpresa-egiturari. Gaur egun, erabilgarridagoen espazioaren % 95 okupatuta dago; 40enpresa hartzen ditu, eta enpresa horietan300 pertsonak lan egiten dute. 2015ean 300ekitaldi egin dira, hainbat arloren ingurukoak,eta horietara 6500 pertsona baino gehiagobertaratu dira.

Bilbao Berrikuntza Faktorian Espainiandagoen ekintzailetza-gradu bakarra ematenda, Lidergo Ekintzailea eta Berrikuntza gradua,LEINN. Baina graduondoko ikastaroak,etengabeko prestakuntzakoak ere badaude,eta enpresekiko beste lankidetza batzuk.Sareko lanak aukera ematen du berrikuntzakoeta ekintzailetzako hiri-ekosistemaegituratzeko, aukera-sektore berrietarabideratutako enpresa-ekimen berrietarako bideemateko.

UNIBERTSITATEA eremuaEnpresak “inkubatzen etabizkortzen”

• 6 LEINN ENPRESA• 90 TEAMEKINTZAILE

INKUBADORA eremua Enpresak “inkubatzen etabizkortzen”

• 12 STARTUP• 12 ENPRESA INDIBIDUAL• > 65 EKINTZAILE

ENPRESAK eremua“Bizkor hazten diren”enpresak

• 10+2 ENPRESA• > 150 LANGILE

DATU INTERESGARRI BATZUK


ADDIMEN BIZKAIAIrtenbide berritzaileak egiturakonplexuko eta hainbatmaterialetako pieza metalikoenfabrikazioan. Askotarikosektoreetarako egiten dituzte:erreminta, aeronautika, aeroespazialaeta autogintza, eta MAM (MetalicAdditive Manufacturing) adizio-fabrikaziorako teknologia erabiltzendute.addimen.com

ADIGAI INNOVATIONBerrikuntza, ingeniaritza etafabrikazio enpresa. Berrikuntzateknologikoa sustatzen du enpresatxiki eta ertainetan. Lagundu egitendiete berrikuntza-prozesua murrizteneta, hala, time to market delakoamurriztuz.adigai.com

ADIMEN INVESTIGACIÓNMerkatuen ikerketari, azterlansoziologikoei eta aholkularitzarilotutako proiektuak zuzentzen etagauzatzen eskarmentu handia dutensektoreko profesionalek sortutakoeta osatutako euskal enpresa. adimen.es

ADOK CERTIFICACIÓNZiurtapenen eta ikuskaritzarenmunduko proiektua. Jarduera-esparrunagusiak bertako eta nazioartekoaraupeko ziurtatzeak, bigarren zatikoikuskapenak, sektorekako

ziurtagiriak eta ad hoc ikuskatzeadira.adokcertificacion.com

AERO ESPAZIO ESKOLAIrabazi-asmorik gabeko elkartea.Euskadin, sektore aeroespazialarendibulgazioa, sustapena etabultzatzeari lotutako lanak egitendituzte. Maila eta adin guztietakojendearengana iritsi nahi duteikuspegi zientifikotik zeinteknologikotik.aeroespazioeskola.com

ALBOAN FUNDAZIOAGKE honek garapenerakolankidetzaren sektorean egiten dulan, Afrikan, Asian, Ertamerikan etaHego Amerikan; elkartasunerakohezkuntza lantzen du Euskadin etaNafarroan, eta ekintza politikoan erearitzen da sareetan parte hartuz etaazterlanak eta ikerketak eginez,betiere, tokiko eta nazioartekogarapenari eragiten dioten politikaknabarmentzeko eta hobetzeko.alboan.org

APLIMEDIAKudeaketa eta fakturazioa egitekosoftware pertsonalizatua enpresatxiki eta ertainentzat; bai hodeian,bai tokian tokian.aplimedia.com

ASKORA PLUSCatering, garbiketa, arreta geriatrikoa

eta monitoreen inguruko zerbitzuosoetan espezializatutako enpresa.Mota guztietako kolektiboei ematendizkiete zerbitzuak: ikastetxeak,enpresak, ikasleen egoitzak,komunitateak eta adinekoentzakozentroak.askora.com

ATHLETIC CLUBBilboko futbol-kluba, 1898an sortua.athletic-club.eus

AVANCEX MAS IEnpresentzako aholkularitza.Erakundeei etengabe hobetzekosistema aurreratua ezartzenlaguntzea da, erakundeekproduktuetan/prozesuetanhobekuntzarako edo berrikuntzarakoerronkei aurre egin diezaien.avancex.com

AYUDA EN ACCIÓN FUNDAZIOAGarapenerako gobernuz kanpokoerakundea. Helburu nagusia herrialdeeta eskualde txiroetako umeen,familien eta komunitateen bizi-baldintzak hobetzea da garapenosorako proiektu autoiraunkorren etasentsibilizazio-jardueren bidez.ayudaenaccion.org

BAJO EL AGUA FACTORYInit Taldearen barruko enpresa da.Itsasoari lotuta, itsas ingurumenarieta gizarteari zuzeneko onurakekartzen dizkieten enpresa-

2015 urtean

84 erakunde berri batu dira,eta horiei ongi etorria ematen diegu

Innobasqueren balioa…

gure bazkideak


2015 Txostena > 59

proiektuak garatzea du helburua.bajoelaguafactory.com

BANCO SANTANDERBanco Santander-en inguruanantolatutako Espainiako banku-taldea. Mundu osoan, eta batez ereEuropan eta Latinoamerikan,presentzia duten finantza-erakundeen sare bat du.santander.com

BASQUE TOURIST CONSULTINGLos Cazaventuras taldeko enpresa.Mota guztietako zerbitzu turistikoakeskaintzen dituzte, ekitaldiakantolatzen dituzte, turismo-aholkularitzako zerbitzuakeskaintzen dituzte eta bideokomertzialak ere egiten dituzte.cazaventuras.com

BI KOMUNIKAZIOAPublizitate, diseinu grafiko eta webdiseinuari lotutako agentzia. Besteakbeste, zuzeneko marketina, ikusentzunezkoen sorkuntza, publizitate-kanpainak, web garapena eta irudiasortzeari lotutako zerbitzuakeskaintzen ditu.diseimedia.com

BIHARTECHAplikazioak garatzenespezializatutako enpresa. Gailumugikorretarako, weberako etaidazmahairako garatzen dituzte etateknologia berriak ere bai; hala nolaserious games, errealitate areagotua,advergaming eta geolokalizazioa.bihartech.com

BILBAO BUSINESS TRAININGSCHOOLErrendimendu altuko zuzendariak etataldeak prestatzen espezializatutakonegozio-eskola. Hiru oinarri ditu:espezializazioa, praktika (learning bydoing) eta irakasle taldearenhautaketa.bilbaobts.com

BIZINTEK INNOVABezeroei ideiak merkatu errealerakoproduktu lehiakor bihurtzenlaguntzen dieten produktuakdiseinatzeko ingeniaritza. Hainbatsektoretan aritzen dira; hala nolaelektromedikoan, energian,teknologian, kiroletan... Kontsumohandiaren eremuan ere bai.bizintek.es

BIZKAIREDSareko Bizkaiko Enpresen Elkartea,Bizkaired, 2007an sortu zenlankidetzaren bidez enpresa-jardueraindartu eta horrela, bizkortzekomertziala, zerbitzuen hobekuntzaeta enpresa kideen arteko akordioestrategikoak lortzeko. bizkaired.es

BODEGA DÍEZ-CABALLEROArabako Errioxan (Eltziego) dituztenmahastietatik ardo onduak ekoiztendituen upategia.diez-caballero.es

BUSINESS TRAVEL QUALITYEVENTOS Y SERVICIOSMota guztietako ekitaldiak etapizgarriak antolatzeko behar denazpiegitura guztia duenaholkularitza-enpresa. Osagaiberritzaileak gehitzen dizkieteproposamen klasikoei. Ekitaldiesklusiboak garatzen dituzteenpresari edo erakundeari, harenproduktuei eta zerbitzuei balioaemanez.masvalorconsulting.com

COACHING DEL MARKETINGPertsonak eta enpresak sustatzekoeta indartzeko lan egiten duenaholkularitza-etxea. Bi lan-ildojorratzen dituzte, esparru pertsonalaeta profesionala eta hor aplikatzendituzte Coaching del Marketingdelakoaren teknologiak: “PNL”, “RNL”,”garapen pertsonala”, “garapenprofesionala”, “marketina online eta

off-line”.coachingdelmarketing.com

CUANTICS CREATIVES LABSormenezko laborategia, ikerketarieta garapenari aplikatua.Aholkularitza-enpresa gisa aritzendira eta teknologia berrien bidez,haien produktuak eta zerbitzuakezagutarazteko sormenezkoformulak eskaintzen dizkiete enpresateknologikoei eta entitateei.cuantics.com

DERIDELPOLVelatia taldeko enpresa.velatia.com

DIGIPEN BILBOKO TEKNOLOGIA INSTITUTUADigiPen Institute of Technologydelakoren bigarren nazioartekocampusa eta Europako lehenengoa.Egoitza nagusia Redmond-en(Washington) duen unibertsitate batda eta hezkuntzako etaprestakuntzako jarduerak egitendituzte artearen, informatikaren etaingeniaritza informatikoaren arloan,bideo-jokoen sorkuntzari arretaberezia eskainiz.digipen.edu

DRONE BY DRONEAire Segurtasunaren EstatukoAgentziaren (AESA) eskutik dronakarlo profesionalean erabiltzekogaikuntza eskuratu duen Euskadikolehen enpresa. Zerbitzu eskaintzazabala du; tartean, dronei lotutakoaeronautikari buruzko aholkularitza,airetiko argazkilaritza, bideo-grabazioak eta kartografiaprofesionala.dronebydrone.com

EGILE INNOVATIVE SOLUTIONS(EGILE KORPORAZIOA)Ikerketarako, garapenerako etaberrikuntzarako unitatea.Korporazioko enpresek egiten



dituzten jardueren arloetarakoproiektuak eta irtenbideak garatzenditu.egile.es

EMANA FORMACIÓNPertsonen, taldeen eta erakundeengarapenari laguntzen dietenikaskuntza-prozesuak etaprestakuntza-prozesuak eskaintzekoeta bideratzeko sortutako proiektuada.emana.net

ENVIRONMENTAL TECHNOLOGYDEVELOPMENT (EGILEKORPORAZIOA)Ingeniaritza-enpresa honekazterlanak, proiektuak eta ezarpenak“giltza eskuan” egiten ditu,energiaren (berriztagarriak),ingurumenaren (hiriko etaindustriako hondakinen kudeaketaeta tratamendua) eta uraren (araztea,edateko on bihurtzea eta gezatzea)arloko irtenbideei lotuta.egile.es

ERAKUS ARQUITECTURA DEINTERIORESBarnerako standak eta instalazioakfabrikatzeko eta muntatzeko zerbitzuosoak eta irtenbide osoak eskaintzendituen enpresa.erakus.com

ERGOSFERA TRAINING MANAGERSEtorkizuneko zuzendari berrieimanagementerako eta lidergorakotrebetasunetan eta baliabideetanprestakuntza emateko aholkularitza-enpresa.guillermomatia.com

ESTUDIOS DUREROSalmenta puntuko komunikazioa,retail eta mota guztietakokomunikazio grafikoa eskaintzen

dituen sormen-estudioa. Horrez gain,artelanen eta argazkienerreprodukziorako zentroa etaesperimentaziorako laborategia erebada. Irudi digitala tratatzekoprozesu berriak eta erreprodukziografikorako teknika berriak ikertzendituzte.estudiosdurero.com

FLUIDEXFluidoen ManipulaziorakoEkipamenduen eta ZerbitzuenEsportatzaileen Espainiako Elkartea.Espainiako 85 ekipamendu-fabrikatzaile baino gehiago biltzenditu. Hodiak, hoditeriarakoosagarriak, zigilatzeko produktuak,balbulak eta eragingailuak, ponpak,konpresoreak, galdarak, iragazkiak,fluidoentzako tresnak eta besteekipamendu batzuk fabrikatzendituzte elkarteko kideek.fluidex.es

FORINTER TRADEXEnpresak nazioartekotzekozerbitzuak, idazkaritza-zerbitzuaketa mezularitza eskaintzen dituenenpresa da. Lantaldeak garatzendituzte ezagutzak sendotzeko,autonomia handiagoa izateko aukeraematen duten tresna, teknika etametodologia berriak txertatuz.forinter.es

EHUKO UDA IKASTAROENFUNDAZIOAIrakaskuntzarako jarduerak etaunibertsitatearen hedapen direnjarduerak antolatzen dituzte, batezere udan. Helburua Udako Ikastaroaketa Donostiako Europako Ikastaroakantolatzea da eta ezaugarri horiekdituzten beste ikastaro batzuk ereantolatzen dituzte. FundazioarenKontseilu Errektoreak erabakitzen duikastaro horiek txertatzea edo

sortzea.udaikastaroak-upv-ehu.eus

ETORKINTZA FUNDAZIOAIrabazi-asmorik gabeko erakundepribatua, onura publikoko erakundegisa dago deklaratua. Pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko egiten du lan,osasunaren, adikzioen eta ahultasunsozialaren arloetan prebentzioa,laguntza eta gizarteratzea landuz.etorkintza.org

EUSKAL HERRIKO DOWNSINDROMEAREN ETA BESTELAKOADIMEN URRITASUNENFUNDAZIOAIrabazi-asmorik gabeko entitatepribatua, 1990etik ari da laneanadimen urritasuna duten pertsonenbizi-kalitatea hobetzeko. Laguntza-programak jartzen dituzte abianpertsona horiek erabatgizarteratzeko eta gizartean partehartzeko, eskubide osoko herritarrakdirelako.downpv.org

GENDIA SOLUCIONES A LADISCAPACIDADProtesiak eta ortopediako gaiakfabrikatzen ditu enpresa honek etaadinekoentzako laguntzarakoelementuak diseinatzea, ezartzea,merkaturatzea, alokatzea etakonpontzea du helburu soziala.zenta.es

GESTIKER, MERKATUKOAZTERLANAK ETA IRITZIAMerkatuko azterketak eta iritzipublikoari buruzko inkestak egitenditu enpresa honek eta honako alorhauetan aritzen dira, besteak beste:irudi korporatiboari lotutakoazterlanak, edukien pretest etaprotesta eta merkatuko joerakidentifikatzea.


2015 Txostena > 61

gestiker.com

GIK LIVEArdo urdinaren sortzaileak. GïkEspainiako upategiek eginiko edaribat da. Elikadurako prozesuteknologikoen bidez eraldatzen dute.Ardo honi, kolorea, zaporea etausaina aldatu dizkio Gïkeko I+Gtaldeak EHUko IngeniaritzaFakultatearekin batera etanekazaritzako elikagaienteknologiaren sektoreko enpresekinelkarlanean garatutako teknologiarenbidez gik.blue

HIGH TECHNOLOGY SOLUTIONS(EGILE KORPORAZIOA)Komunitate zientifikoarentzat,azpiegitura zientifikoetan,irtenbideak eta produktuak garatzenditu. Ekipamendu zientifikoadiseinatzeko gaitasuna dute etaingeniaritzari, kalkuluari etasimulazioari lotutako lanak egitenditu elementu finituekin etamultifisikoekin.egile.es

INDUING SERVICIOS &NETWORKINGIndustriaren eta zerbitzuen arlokoenpresetako profesionalekbabestutako erakundea. Bilgunea etakontsultarako gunea da eta jakintzaenpresa-kudeaketaren atalenzeharkako ikuspegitik txertatzen du,industriarentzako balio bereizgarriasortuz.induing.com

INIT CORPORATION FOR HUMANDEVELOPMENTEnpresa-ekimen berriak sustatzenlan egiten duen enpresa da. Arlohauetako ekimenak sustatzendituzte: osasuna, ozeanografia, itsas

mundua, eko-iraunkortasuna,teknologia berriak, komunikazioa etaarte digitala.theinit.com

INIT SERVICES FOR SOCIALINNOVATIONDiziplina anitzeko taldea etairtenbide osoak eta berritzaileakbilatzen dituzte estrategiadigitalaren, leialtzearen eta lineakosalmentaren inguruan.theinit.com

INITHEALTHInit Taldearen osasun atala.Osasunari, ongizateari eta kirolarilotutako aplikazioak eta irtenbideinformatiko eta teknologikoakdiseinatzea, garatzea etamerkaturatzea du helburu.theinit.com

INPLANTA CONSULTORES YFORMACIÓNEstrategiaren, erakundeen etaeragiketen inguruko aholkularitza;finantza korporatiboak eta M&A; etagaitasunak garatzekometodologietan prestakuntza.Horietan espezializatuta dagoenpresa hau. Helburua enpresei,erakundeei eta pertsona taldeeihaien ekimenak gauzatzen laguntzeada, aholkularien eta finantzatzaileeneskema tradizionaletik harago. inplanta.com

JOBBE ETT EVOLUSAldi baterako lanen enpresa da,Evolus Taldekoa. Bere sistemapropioa du, modulagarria etapertsonalizatua, etaberehalakotasun, egokitze etasegurtasun handiagoa lortzen du.Sozialki berritzaileak dira eta gizarte-erantzukizuna lantzen dute.jobbe.es

KNOCK TELECOMKomunikazio-sareenazpiegituretarako irtenbidearrazionalei lotutako ingeniaritza,diseinua eta merkaturatzea lantzenditu enpresa honek. 1999an sortuzuten eta 2002an Velatia Taldeansartu zen, Dibertsifikazio Dibisioan.knocktelecom.com

MERCURIO MEDIASare sozialetan komunikazioa etamarketina lantzen dituen agentzia.Komunikazio korporatiboan, marketindigitalean, marketin digitalekoprestakuntza eta edukienmarketinean dago espezializatuta.mercuriomedia.es

MONDRAGON EDUCACIONINTERNACIONALMondragon Unibertsitateak, Alecop-ek eta Mondragon Korporazioaksustatutako sozietatea.Latinoamerikako Goi MailakoHezkuntzako Erakundeak sustatzeaeta kudeatzea du helburua.mondragon-eduint.com

MOVE ON INNOVATIONErakundeei eraldatzeko prozesuetanaholkuak eman eta lagun egiten dienaholkularitza-etxe estrategikoa. Arloestrategikoa zein antolaketarenalantzen dute.moveoninnovation.com

NETAPHORA ESTUDIOTECNOLÓGICOSoftwarea sortzen eta garatzenegiten du estudio honek lan.Aholkularitza softwarearenintegrazioa, aplikazioak garatzea,presentzia korporatiboa Interneteneta iturburu-kodearen ikuskaritzalantzen dituzte. netaphora.es



NIRE IHEALTHOsasunari lotutako irtenbidedigitalak eskaintzen dituensormenezko Startupa da. Helburuaosasunaren sustapenean,prebentzioan eta kudeaketanlaguntzea da, ongizatearen ikuspegiholistikotik. Lau oinarritatik abiatzendira: elikadura, jarduera fisikoa,emozioak eta osasunaren kudeaketa. nire.co

ORMAZABAL COTRADISTRANSFORMADORESOrmazabal Taldeko enpresa.Banaketako transformadoreak eraiki,aldatu eta konpontzen dituzte. ormazabal.com

ORMAZABAL CURRENT IBERIAVelatia taldeko enpresa.velatia.com

ORMAZABAL DISTRIBUCIÓNPRIMARIAVelatia taldeko enpresa.velatia.com

ORMAZABAL INTERNATIONALBUSINESSVelatia taldeko enpresa.velatia.com

ORMAZABAL MEDIA TENSIÓNVelatia taldeko enpresa.velatia.com

ORMAZABAL PROTECTION &AUTOMATIONVelatia taldeko enpresa.velatia.com

ORMAZABAL Y CIAVelatia taldeko enpresa.velatia.com

PARTNERS GLOBAL FUNDINGEnpresei eta erakundeei

aholkularitza eta kudeaketaintegraleko zerbitzuak eskaintzendizkie erkidegoko, estatuko etaEuropako administrazioek enpresekhaien proiektuak garatzekoeskuragarri jartzen dituztenfinantzaketa publikoa eta pribatuabilatzeko.partners.es

PLANIFICA TU ÉXITOTalde komertzialen denbora etamotibazioaren kudeaketaoptimizatzean espezializatutakoaholkularitza-etxea. Pertsonei haienhelburuak lortzen, haien enpresa,bizitza eta finantzak eraldatzenlaguntzen diete.planificatuexito.com

POLSA AISLANTES SOLIDOSVelatia taldekoa da bikaintasunekozentroa hau. Ekipamenduelektrikoetarako ezinbestekoak direnelementu isolatzaileak diseinatzen,garatzen eta fabrikatzenespezializatuta dago eta eskarmentuhandia dute silikona, epoxi eta bestematerial termoegonkor batzuetan etahoriek eraldatzeko prozesuenteknologian eta saiakuntzaelektrikoetan.polsa.com

PR4 TECNOLOGÍA SOCIALMintegiak eta jarduerak antolatzenditu enpresa honek erabiltzaileetatikabiatuta berrikuntzak egiten etateknologia garatzen laguntzeko.Erabiltzaileen beharrei begira egitendute lan eta gizartean parte hartzenere laguntzen diete.pr4.es

PREFABRICADOS UNIBLOKVelatia taldeko enpresa da. 20urtetik gorako esperientzia duhormigoizko egitura

aurrefabrikatuetan oinarritutakoirtenbide integratuak ematen.Edozein jarduera-sektoretarakoegiten dute lan eta balio-kate osoahartzen dute haien gain: diseinua,fabrikazioa eta logistika osoa.uniblok.com

SEGIRO DOMOTICA Y SEGURIDADEgoitza Bilbon duen enpresanazionala. Segurtasun domotikokosistema berritzaile baten patenteadu esklusiban. Segurtasunekosarrailak irekitzeko eta ixtekosistema da eta telefono mugikorrarenbidez aktibatzen dira.segiro.es

SERNIVEL3Telekomunikazioetako aholkulariadituek osatutako enpresa da.Aholkularitza, saldu aurrekozerbitzuak, diseinua-instalazioa,saldu ostekoa eta prestakuntzaeskaintzen dutetelekomunikazioetako etainformatikako proiektuetan. sernivel3.es

SOLASGUNEJolaserako eta ikasteko espazioa.Komunitateko proiektu hezitzaileakgaratzen dituzte. Pertsonei etakomunitateei norabidean eta haienespazioen antolaketan laguntzendiete, ikaskuntzarako inguruneakizan ditzaten.solasgune.com

SOLUTIA GLOBAL HEALTHSOLUTIONSGiza baliabideen arlokoaholkularitza-etxea. Bizitzaren etaosasunaren zientzietako profiletandaude espezializatuta etairtenbideak eskaintzen dituzteosasun-zientziako prestakuntzateknikoan, hautaketak egiteko


2015 Txostena > 63

aholkuak eta interim managementosasun-sektorearentzat,farmazeutikoarentzat,bioteknologikoarentzat eta osasunteknologientzat. solutiaghs.com

STEMTEK THERAPEUTICSNazioarteko izateko jaio denenpresa biofarmazeutikoa da.Kontratu bidezko ikerketa-zerbitzuak eskaintzen ditutumoreen ama-zelulen arloaitzindarian, horrela, minbiziarentratamenduetarako produktufarmazeutikoak garatzeko.stemtektherapeutics.com

STRATENERGYVelatia taldeko kidea da enpresa hau.Eskaera energetikoaren kudeaketaeta optimizazioan espezializatutadago eta smart energy irtenbideakeskaintzen ditu.stratenergy.es

TAZEBAEZBerrikuntza-prozesuetakoaholkularitza-enpresa, 2013ansortua. Hezkuntzaren eta enpresarenmunduan egiten dute lan,metodologia disruptiboekin.tzbz.coop

TECEXSA TECNOQUIMICAEXTERIOR (EGILE KORPORAZIOA)“Giltza eskuan” instalazioen diseinua,garapena eta fabrikazioa ura airedisolbatu bidez arazteko (DAFsistema).egile.es

TELEFÓNICATelekomunikazio-enpresamultinazional espainiarra. Madrilendu egoitza nagusia eta Europakotelekomunikazio-enpresarikgarrantzitsuena eta munduko

bosgarrena da. telefonica.es

THE MOVIE VIRTUALOnline teknologia turismo-sektorerako. Irtenbideak eskaintzenditu turismoguneak etaestablezimendu turistikoaksustatzeko eta merkaturatzeko, etasoftwarea ere garatzen duteturismoguneei eta turismo-enpreseituristek eskatzen dituzten balioerantsiko zerbitzuak emateko.themovie.org

THOPSH, TECNOLOGÍAS DELBIENESTARHiru atal ditu enpresa honek:komunikazioa; merkataritzaelektronikoa eta web garapena; etaongizaterako oinetakoak. Hirugarrenhori da, hain zuzen, atalikgarrantzitsuena. Osasuna hobetzeadute helburu, pertsonabakoitzarentzat egokia den oinetakomota sustatuz.thopsh.com

TRAINING EXPRESS NORTEHizkuntzen aholkularitza-enpresa.Liderra da prestakuntzako proiektuakdiseinatzen, ezartzen eta kudeatzen,bai enpresentzat, baipartikularrentzat.trainingexpress.es

VIDRALAElikadurako eta edarien industriarakobeirazko ontziak fabrikatzen etamerkaturatzen lan egiten duen taldemultinazionala da. Zortzi ekoizpen-zentro dituzte une honetan.vidrala.com

WALLAIR ENGINE COMPONENTSVelatia taldeko enpresa.Erreferentzia da Europan sektoreaeronautikorako multzo mekano-

soldatu metalikoak diseinatzeko,garatzeko eta fabrikatzeko lanetan.wallair.es

WALT HR EVOLUSEvolus taldeko enpresa.Aholkularitzari eta langileakhautatzeari lotutako zerbitzuakeskaintzen dizkie sektore guztietakoenpresei.walt.es

WIDEWALL INVESTMENTSVelatia taldeko enpresa.velatia.com

WIDEWALL NEWCOVelatia taldeko enpresa.velatia.com

WOKO CREATIVOSGetxon dagoen agentzia honekirtenbideak eskaintzen ditupublizitatean, marketinean etakomunikazioan. Diseinu digitalak,web diseinuak, ekoizpen-lanak etaekitaldiak ere egiten dituzte.wokocreativos.com

XARDEXKA2008tik V Gama, kalitate handikoplater prestatuak prestatzen etabanatzen dituzte. bostgourmet.com


2015 · 2015 Txostena2015 Txostena > 7> 7 > 500 ikasle, 45talde, 11erakunde laguntzaile eta 120...

Documents

Transcript of 2015 · 2015 Txostena2015 Txostena > 7> 7 > 500 ikasle, 45talde, 11erakunde laguntzaile eta 120...