2021eko MARTXOA 15. zbk.

Herritarrekin bateraDeba erakargarriagoegiteko urratsak

2

ELKARLANAK SORTUTAKO ILUSIOA

Urte aldaketa egin dugu aurreko Debaberritik hona. Urte berria, baina zaharrakberri pentsatuko du askok. Bai, orain dela urtebete inork gutxik pentsa

zezakeen halakorik biziko genuenik ezta hain luze joko zuenik ere.

Oraindik ere pandemia betean gaude eta horrek gure egunerokoan hainbat gauzabaldintzatzen dizkigu ezbairik gabe, baina ikasten ari gara egoera honetaramoldatzen eta ahal den neurrian geure bizitzak ahalik eta “normalen” egiten.

Aurretik esan izan dudan moduan, etorkizunari begira ari gara lanean, proiektuaketa ekimenak sortzen eta gauzatzen. 2021erako esku artean ditugun hainbatproiekturen lanketa dela eta, ilusio handiz ari naiz, zuekin, herritarrekin bateralanduko ditugulako.

Aparkalekuen berrantolaketa osatu berri dugu zuen ekarpenekin eta proiektugehiago ditugu eskuartean elkarrekin gauzatzeko. Orain egun gutxi geurean egonda Bartzelonako Itziar Gonzalez arkitektoa eta parte hartzean aditua, lan hauetangure iparrorratza izango dena. Eragileak elkarlanerako gogotsu ikusi ditugu.Lehengai ona dugu lanerako eta denon artean proposamen onak egingo dituguCalbeton Zumardirako, etxebizitza politiketarako edota adosten ditugun bestegaietarako.

ILUSIONANTE TRABAJO PARTICIPATIVO

Hemos cambiado de año desde la publicación de la anterior Debaberri. Año nuevo,sí, pero más de lo mismo pensarán algunas personas. Sí, hace un año era

impensable que fuéramos a vivir algo así y que fuera a alargarse tanto.

Todavía estamos en plena pandemia y eso día a día nos condiciona nuestro día a día,pero estamos aprendiendo a adaptarnos a esta situación y a vivir nuestras vidas lo más"normal" posible.

Como ya he dicho anteriormente, estamos trabajando de cara al futuro, creando yejecutando proyectos e iniciativas. Permitidme que os diga, que estoy viviendo conmucha ilusión laEstoy muy ilusionado con la elaboración de varios proyectos quetenemos entre manos para 2021, porque los vamos a trabajar con vosotras y vosotros.

Acabamos de completar la reordenación de los aparcamientos con vuestrasaportaciones y tenemos más proyectos entre manos para llevarlos a caboconjuntamente. Hace pocos días ha estado en nuestro pueblo Itziar González,arquitecta y experta en participación de Barcelona, que será nuestra guía en estetrabajo. Hemos visto a los agentes con ganas de colaborar. Tenemos buena materiaprima para trabajar y entre todos y todas haremos buenas propuestas para la Alamedade Calbetón, para políticas sobre vivienda o cualquier otro tema que acordemos.

GILEN GARCIA BOYRA - DEBAKO ALKATEA

© Argitaratzailea: Debako udala. Papera: Print birziklatua.Egilea: SharinF5 KooperatibaAzaleko argazkia: Ander Salegi.Lege Gordailua: L.G. SS-918-2012

UDALETXETIK

Debaberri 152021eko martxoa

AURKIBIDEA

2. Udaletxetik

3. COVID-19

4. Geoparkea

5. Itziarko Auzo Udala

6. 8 de marzo

7. 2020aren balantzea

8-9. Presupuestos 2021

10-11. Gobernu Planaren neurriak 2021erako

12-13. Itziarko hitzarmena

14-15. Ibon Erraiz Debalaiko presidenteari elkarrizketa

16-17. Reordenación de aparcamientos

18-19. Herritarrekin gauzatuko diren proiektuak

20-21. Laburrak

22-23. Alderdien iritziak

24. Ainitze Agirrezabala Iruleak taldeko kideari elkarrizketa

3

COVID-19

Aurreko Debaberri argitaratu zenetik hona gertatu denaren laburpena egiteaez da erraza, baina badago kontzeptu bat hilabete hauek deskribatzekolagungarri dena: aldakortasuna. Gora-behera handiak egon dira hilabetehauetan guztietan. Kutsatuen kopuruak gora egin du mundu osoan etaadituek aipatzen duten zerra-hortzak egon dira une batzuetan. Txertoan jarrita dute esperantza osasun agintariek. Eusko Jaurlaritzakezarritako lehentasunen araberako txertatze prozesua ere hasita dago Deban. Hala ere, behin eta berriz aipatzen den moduan, osasun neurriak berehorretan mantendu behar dira, egoerak okerrera egin ez dezan eta beharbeharrezkoa da zaintzari erreparatzen jarraitzea, bereziki zaurgarriak direnkolektiboekiko. Gure eguneroko bizitzako esparru guztietan eragina izaten ari da COVID-19a,eta moldatu ditugu gure errutinak egoera berrira. Debako Udalak kudeatzen dituen zerbitzu guztiak moldatu dira osasunagintariek ezarritako neurrietara, kiroldegia, Gaztelekua, Eguneko zentroa,liburutegia, udal bulegoak... Hauetan ere, hilabeteotan aldaketak eman diraeta pixkanaka, galdutako hainbat ohitura berreskuratzeko aukera izan da. Hilabete luzez jarduna erabat aldatuta izan duen Ostolaza Udal Liburutegiak,esaterako, orain aste gutxi berrezarri du ohiko funtzionamendua, egoerakeskatzen dituen hainbat neurri hartuta.

Urtebete da COVID-19a gure artera heldu zela. Urtebete eta maskara,hidrogela, intzidentzia metatua eta beste hainbat kontzeptu gurehiztegian ohiko bihurtu ditugu.

Lehengora itzultzeko zainProtocolo en el servicio de labiblioteca Ostolaza UdalLiburutegia:

• El uso de mascarilla esobligatorio.

• Se debe usar el gelhidroalcohólico para lalimpieza de manos.

• Se debe mantener ladistancia de seguridad.

• Los y las menores de 6años no podrán quedarseen la biblioteca.

• En caso de querer sentartecomunícaselo a labibliotecaria.

• Devuelve los préstamos enel buzón.

• Se debe respetar laseñalización y lasindicaciones del personal.

Debako flysch beltzak 6 milioi urte biltzen ditu eta Geoparkeko zatirik zaharrenada. Formazio hau Zumaiakoa baino gutxiago ezagutzen bada ere, puntu osodeigarri batzuk ditu, Aitzandiko tolestura handiak edo Debako noduluak etaseptareak, esaterako.

Behe kretazeoan Bretainiatik gertu zegoen Iberiar penintsula poliki-polikialdentzen hasi zen erlojuaren kontrako errotazio mugimendua eginez eta halaxesortu zen Bizkaiko golkoa. Mugimendu horrek itsas hondoa pitzatu eta puskatuegin zuen. Iberia eta Europatik zetozen ibaien sedimentuak itsas azpikoarroiletatik behera erortzen ziren arro sakoneratara urez eta hondarrez osaturikolubizien bidez. Korronteak itsas hondora iristen zirenean turbidita izenekohondarrezko geruza bat metatzen zuten eta horrela sortu zen lutita beltzez etahareharriz osaturiko formazio erraldoi hau, Flysch Beltza.

Historia horren ebidentziak erakusten dizkigu gaur egungo Debako paisaiak.Debako itsas pasealekutik hasi eta Aitzandi muturrerainoko bidean gertakarihaiek utzitako arrastoak ikus ditzakegu.

Seguru, burua despejatzeko planen bila zabiltzala azkenaldian. Hemen gureproposamena: jantzi zapatilak, deskargatu georuta mugikorrean eta zoazLapariko Geoibilbidea egitera. Ibilbidea laburra eta erraza da, Debako itsaspasealekutik abiatzen da, hondartzen ondotik. Mila bider egindako paseoaizango duzu baina ba al zenekien itsas kurkuilu fosila berezi bat dagoela bidean?

Ea aurkitzen duzun!

Badaude, gainera, benetan harrigarriak diren beste 6interesgune, guztiak seinalizatuta ibilbidean.

Erreparatu, adibidez, itsas pasealekukoharlauzei, ikusi dituzu inoiz urre kolorekokonoak? Ez da baldosaren diseinua fosilbat baizik. Bitxikeriaz beteta dago FlyschBeltzaren paseoa.

Hona gure gomendioa: jaitsi pasealekuarenamaierako eskaileretatik, eta hurbildu

arroketara. Begiratu adi-adi arrokei. Ukitu. Biarroka motaz dago osatua flysch beltza: lutita beltzez

eta hareharri horiz. Identifikatzen al dituzu? Hauek erebadute bere istorioa.

Lapariko geoibilbideaz gain, beste bost ibilbide geologikoprestatu ditugu, denak gure webgunean daude eskuragarri.

Inguruko ondare naturala eta kulturala ezagutzekolaguntzeko daude eginda. Jarri geologiaren prismatikoak eta

gure historiaren parte bat deskubritu!

Debako Flysch Beltza,geoparkeko zatirikzaharrena

4

GEOPARKEA

5

Itziarri dagokiondiru guztia jasotzenduten lehen aurrekontuakonartu ditu AuzoUdalakOtsailaren 3ko Osoko Bilkuran onartutako milioi europasatxoko aurrekontutik ia 300.000 inbertsiotarakobideratuko dira2015ean martxan jarri zenetik lehenbiziko aldiz, aurtenaplikatu da erakundeari legez dagokion formula osoaaurrekontuen zenbatekoa kalkulatzerako orduan.Honenbestez, 2021 urtean Itziarko Auzo Udalak dagokiondiru kantitatea jasoko du Debako Udaletik. Kopuru hauDebako aurrekontu kapituluen zenbatekoaren araberazehazten da eta hortik finantzatzen da ia osorik auzo udala.Zuzkidura honen kalkulua egiteko aurreko urteetan biinstituzioen artean izan diren irizpide kontrajarriakgainditu egin dira aurten, eta azken hilabeteetanburututako elkarlanak eta bi gobernuen artekoborondateak ahalbidetu dute auzo udalak dagokion kopuruosoa jasotzea.

ITZIARKO AUZO UDALA

Arantza Egaña auzo alkateak modu oso positiboan baloratudu nolakoa izan den aurrekontuak adosteko aurtengoprozedura: «goraipatzekoa iruditzen zaigu, izan ere,aurrekontuak urtero eztabaida iturri izan dira, auzo udalariegin beharreko transferentziari murrizketak egin izanzaizkiolako. Aurtengoa prozedura zuzena izan da eta eskaerakonkretuak ez dira ezbaian jarri». Adostasun honetanlagungarria izan da hitzarmenaren sinadura eta EH Bilduk,Debarren Ahotsak eta EAJk berau babestu izana: honekelkarlan instituzionalean konfiantza giroa sortu du. Akordiohonen ondorio dira inbertsio zuzenetarako edo udalteknikarien dedikazioari lotutako Debako Udalarenkonpromisoak.

287.938€ BIDERATUKO DIRAINBERTSIOETARA

Itziarko Auzo Udalak martxan daukan programa garatzea dahelburua, aurreikusita dauden inbertsioak pixkanakagauzatuz. Aurrekontuaren %26,4 bideratuko da inbertsiohauetara, 287.938€ guztira. IAUk dituen eskumenakazpiegitura eta landa garapenarekin oso lotuta daudenez,inbertsio hauetako gehienak oinarrizko azpiegituraberrietara eta pandemiak sortu dituen beharrizaneilehentasuna ematera daude bideratuta, hala nola, plazakoaterpea berreskuratzera eskola umeentzat (20.000€).Zerrenda honetan dauden gainerako diru-partidaesanguratsuenak Itziarko sarrera asfaltatzea (40.000€),Lasturko gas hornidura berria (20.000€), markesina berriak(20.000€), buzoien aldaketa (5.000€) edo argiteria publikoaberritzearena (10.000€) dira. Honekin batera, azkenurteetan egindako lanari segida emanda, baserri bideenkonponketan jarraituko da. Alor honetan aurreikusten deninbertsiorik esanguratsuena Antsorregi-Arriola bidearenlehen erdia izango da (40.000€).

Inbertsio hauez gain, gastuei dagokienean, zaborrenkudeaketa da gaur gaurkoz diru gehien eskatzen duenkontusaila, aurrekontu osoaren %37,6 honetara bideratzenbaita (410.000€). Transferentzien alorrean, herriko elkarteeta hitzarmena sinatuta dugun erakundeetara (GurutzeGorria, Debemen) 95.000€ zuzenduko dira. Honen baitangorde da banda zabala baserri eremuetan instalatzekodirulaguntza kofinantziatzeko diru-partida, Gipuzkoako ForuAldundiarekin hitzarmena sinatzen denerako.

6

2021eko martxoaren 8a, azken hilabeteotakoekimenak bezala, pandemiak baldintzatuta igaro da.Formatua aldatuta ere, aldarrikapenik ez da faltaizan. Bi esparrutik heldu dio EmakumeenNazioarteko egunari Debako Udalak,berdintasunaren zehar lerroa aldarrikatuz etaegunero landu beharra mahai gainean jarriz.Bestetik, edukizko ekarpena egiten.

En la presentación de esta nueva publicación que acaba derepartirse en todos los domicilios, la concejala de políticasfeministas hizo hincapié en el tema de los cuidados, que hasido tema principal este 8 de marzo. "Esta crisis sanitaria,que posteriormente se ha convertido también en una crisiseconómica y social, ha puesto de manifiesto situacionescomo la de las personas más vulnerables, o las carencias quetenemos como sociedad en materia de cuidados".

Estibaliz Beltrán de Heredia, responsable de la bibliotecamunicipal Ostolaza de Deba, ha explicado que la 'Guía delibros y audiovisuales no sexistas para personas adultas' “esla continuación del trabajo iniciado hace 3 años”. Entoncesse elaboró y se publicó una guía dirigida a menores.

El objetivo es dar a conocer a la ciudadanía los libros yaudiovisuales no sexistas existentes en la biblioteca. Porquees importante que la ciudadanía tome conciencia sobre laigualdad y una de las vías para ello es conocer y leer libroscon contenido no sexista.

La guía está dividida en varios apartados, según haexplicado Beltrán de Heredia: feminismo, colecciónLisipe, novelas y poesía, cómics, biografías,audiovisuales organizados desde los más recienteshasta los más antiguos.

Es un trabajo conjunto del área de Igualdad delAyuntamiento y la biblioteca municipal. Se ha repartidoa domicilio. "Un año más, a pesar de la inusual situación,hemos completado, en la medida de lo posible, unnutrido programa para el 8 de marzo", explicó YoanaAzpitarte técnica de igualdad en el ayuntamiento.

A parte de la programación que realiza el movimientofeminista el 8 de marzo, el ayuntamiento ha organizadoentre el 12 y el 21 de marzo cuentacuentos dirigidos alpúblico infantil, charlas y proyección de películas, entreotros.

El Ayuntamiento ha publicadouna guía de libros y audiovisualesno sexistas para personas adultas

Itziar Irizar politika feministen zinegotziak, YoanaAzpitarte Udaleko berdintasun teknikariak eta

Estibaliz Beltran de Heredia, Ostolaza udalliburutegiko arduradunak aurkeztu zuten gida.

“Helburuaherritarreiliburutegiandauden liburuzein ikus-entzunezko ezsexisten berriematea da.”

7

Ildo horretan egindakoetako batzuk aipatzearren: boluntarioz osatutako zaintza sareabultzatu eta koordinatu zen Itziarko Auzo Udalarekin eta Gurutze Gorriarekinelkarlanean pandemiaren lehen hilabeteetan; pertsona etxegabeentzat erromesenaterpetxea zabaldu zen; elikadura bankurako elikagaiak lortu eta kudeaketa bideratuzen Caritasekin elkarlanean; uda sasoian egoera zaurgarrian zeuden haur eta gazteeizuzendutako hezkuntza-zaintza sarea sortu zen...

Malgutu ziren zergen kobrantzak herritarren egoera ekonomikoa arintze aldera.Bestetik, pandemiak bereziki kaltetu dituen ostalaritzaren eta merkataritzarensektoreak laguntzeko hainbat neurri hartu ziren. Besteak beste, tasa eta zergakmurriztu, bertako merkataritza sustatzeko erosketa bonoen kanpainak egin dira...

Aurreikusita zeuden bestelako lanak ere egin dira, herriarentzat garrantzitsuakdirenak. Besteak beste, Amillagako proiektuaren aldaketa onartu da eta Errementari-Mogel martxan jarri da.

Udalaren jarduna eraginkortzeko, eta aurretik hartutako konpromisoak betez, II.Berdintasun Plana onartu da; ordenantza fiskalak eguneratu ditugu; lanpostuenzerrenda landu da.

Bestetik, agroekologiaren aldeko herrien sarean sartu da Deba 2020an. Merkataritzabiziberritzeko plana egin da eta bideen ordenantza berritu eta onartu da.

“Egoerak ahalbidetu duen neurrian, kultura eta kirolaren aldeko apustuari eutsi diogu,herri bizia nahi dugulako, herri sortzailea. Kulturarik gabeko herrian ez dugulakosinisten”, esan du alkateak. Ildo horretan aipatzekoak dira udako kontzertuak, Iturriondoan, Tene Mujika beka, kale margo lehiaketa...

Aurreikus daitekeenez, 2021a ere ez da erabat ohikoa izango. Hori horrela, zaintzekodeia berretsi nahi die Udalak herritarrei.

Ez-ohiko urtearierantzuteaz bataurreikusitakolanak egin dituUdal Gobernuak2020an

“2020 ha sido un añoespecial. Porque a partirde marzo la crisissanitaria ha repercutidoen todo. La que comenzóhace un año como crisissanitaria, se haconvertido también enpolítica, económica ysocial con el paso de losmeses. Esta situación nosha obligado a hacercambios en lasprioridades y nos hemoscentrado especialmenteen los cuidados. Hemossabido adaptarnos sinolvidar las previsiones. Elbalance es positivo”, enpalabras del concejal decultura y serviciossociales Aritz Larrañaga.

Egoera zaurgarrian zeuden pertsonak etapandemiak ekonomikoki gehien kaltetudituen sektoreak laguntzera bideratu zenUdalaren lana martxotik aurrera. “Ez baitugunahi inor atzean utziko duen herririk”,alkatearen esanetan.

El Ayuntamiento ha apostado pormantener la oferta cultural en la medidade lo posible, como el concurso de arte decalle de septiembre. Foto: A. Salegi.

Dos conceptos pueden definir los presupuestos para 2021aprobados en el pleno ordinario del 28 de enero: ser unospresupuestos realizados en colaboración y que esténpensados para afrontar la situación actual. Deba contará conun presupuesto consolidado de 9.066.529 euros.

Itziar Irizar Ogasuneko zinegotziaren esanetan “2020rakoaurrekontuak moldatzerakoan COVID-19ak ekarri duenezohiko egoera kontuan izan genuen, eta 2021erako erezuhurtziaz jokatzea dagokigula uste dugu, Udalakudeatzearen ardura dugun heinean”.

Udazkenean abiatutako lanketak hainbat oinarri izan ditu:batetik, pandemiak sortutako egoera aintzat hartzea;Gobernu Plana bide-orri edo oinarri nagusi hartzea etaneurriak gauzatzen joatea; Gizarte Politiketako etaBerdintasuneko batzordeak indartzea; euskara sustatzenjarraitu, eta kultura eta kirol jarduerak, ahal diren neurrian,

8

Se ha guardado una partida para las fiestas encaso de que puedan celebrarse y en caso de no ser

posible poder destinar el dinero a cubrir otrasnecesidades.

Egungoerronkari

aurreegingo dion

aurrekontuaizango da2021ekoa

berreskuratzea; ingurumenean eragina duten ekintzakaurreikustea; 2020an landutako merkataritza berrindartzekoplana aintzat hartzea eta udalerria hobetuko duten proiektuakedota inbertsioak aurreikustea.

“Egungo errealitatetik abiatuta, 2021eko aurrekontuakherritarron bizi-kalitatea eta ongizatea hobetzeko asmozosatu ditugu. Elkarlanean aurrekontu orekatua eta sendoaosatu dugula uste dugu, egungo erronkari aurre egingo diona”,Gilen Garcia alkateak esan duenez.

Batetik, Gizarte Politikei dagokionez, adinekoen prebentzioaeta eurei zuzendutako zerbitzuak indartzea (zahartzaroaktiboa lantzeko jarduerak bultzatuz), herritar zaurgarrieneidiru-laguntzak ematen jarraitzea eta indartzea (gizartelarrialdi eta bakarkako laguntzak, elikagai bankua...), haur etagaztetxoentzat Zaintza Sarea eta Hezkuntza Errefortzua

HAINBAT DATU

Debako Udalaren aurrekontu osoa: 9.066.529€

Udaleko aurrekontua: 8.804.385€

Itziarko Auzo Udala: 1.090.562€

Deba Musikal Patronatua: 586.402€

Udalaren kasuan 850.000€ aurreikusi dainbertsioetarako, horietatik esanguratsuenakhonakoak izango dira:

• Luzaro eskolako aterpea eraikitzea(150.000€)

• Artzabalgo espaloia (170.000€ + GFA)

• San Roke eta Santa Katalinako bideak(100.000€)

• Arrantzale kalea atontzea (26.000€)

• Gaztelekuko leihoak (23.500€), ErrotazarLED argiak (50.000€)

• Padel pistak (120.000€ - DAren ekarpena)

• Haurreskolako pertsiana (3.000€)

• Aldats frontoiko sarea (6.000€), webguneaberritzea (6.000€)

• Calbeton zumardiko fatxada (100.000€ -%15)

9

antolatzea, etxebizitza alokairua bultzatzeko diru-laguntzakmartxan jartzea (DAren ekarpena), Aniztasun Planagaratzea (herri inklusiboagoa egiteko asmoz), adinekoenzentroaren beharrari buruzko azterketa egitea (EAJrenekarpena)...

Berdintasuna eta Parte-Hartzeari dagokionez, 2020anonartutako II. Berdintasun Planean bildutako ekintzakgauzatzen hastea. Formazioak antolatzea, helduentzako gidamorea argitaratzea... Gainera, etxebizitzaren ingurukogaldeketa, Zumardiari buruzko parte-hartze prozesua etaauzokako bilkurak ere martxan jartzea aurreikusi da.

Tokiko Garapenari dagokionez, merkatua indartzea, San Rokeeta Santa Katalinako bideak konpondu eta Artzabalgoespaloia egitea, bertako merkataritza sustatzeko ekintzakgauzatzea, natur bideak balioan jartzea, eraikin publikoenziurtagiri energetikoa egitea, aldaketa klimatikora egokitzekoekintza plana osatzea, hezkuntza eta kirol instalazioetan

hobekuntza egiten jarraitzea (Luzaro eskolako aterpea, Haureskolako pertsiana, Errotazarren LED argiak instalatzea)...

Udal Antolaketari dagokionez, aparkalekuen berrantolaketalandu eta martxan jartzea, argiteria publikoa eguneratzenhastea, hainbat ordenantza/hitzarmen/zerbitzu kontratazioeguneratzea, webgunea berritzea, desfibriladore-gune berriaksortzea, fitxatze sistema ezartzea, ... eta baita gainontzekoalderdiekin, IAUrekin edota Itziarko enpresa parkearekin, etaudalerriaz gaindiko instituzioekin elkarlanean jarraitzea ere.

Kultura eta Herri Ondareari dagokionez, euskarari bultzadaematen jarraitzea. Gainera, kultur jarduerak indartu (egoerakahalbidetzen duen neurrian) eta Karsta eta Gizakia aurre-historiari buruzko proiektua martxan jartzea aurreikusi da.Festa izaera duten jarduerentzat (Debarren Eguna, SanJuanak, San Rokeak, Euskal Jaia...) diru-poltsa bat sortu da,pandemiak sortutako egoera dela eta oraingoz zeinekintza/ikuskizun antolatu daitezkeen aurreikusi ezin delako.

10

ORGANIZACIÓN MUNICIPAL

4. Ejecutar el procedimiento deseleccio n de Jefe/a de PolicíaMunicipal.

10. Instalar nuevosdesfibriladores y organizarcursillos.

2019-2023 legealdirako osatutako Gobernu Planak 100 neurri biltzen ditu.Horietatik 30 aukeratu ditu Udal Gobernuak 2021erako, Gobernu Plana osatzenduten 5 ardatzak oinarri hartuta, arlo bakoitzetik batzuk hautatuz. 2020an 35neurriz osatutako sorta landu zuen.

Lehen ardatza Udal Antolaketari dagokiona da, bertatik esanguratsuenakUdaltzain burua aukeratzeko hautaketa prozesua gauzatzea, Alde Zaharrekotrafikoa erregularizatu eta aparkalekuak berrantolatzea, udal eraikineneraginkortasun energetikorako plana egitea eta hainbat ordenantza eguneratzeaizango dira.

Gizarte Zerbitzuen ardatzetik, berriz, Aniztasun Plana garatzea, kooperazio taldeeidiru-laguntzak ematen jarraitzea, herritarrei Gizarte Zerbitzuen ingurukoinformazioa helaraztea, Gaztelekuan hainbat mantentze lan egitea eta etxebizitzaalokairua bultzatzeko diru-laguntzak martxan jartzea.

Hirugarren ardatzetik, Tokiko Garapenetik, baserri bideak konpondu eta naturbideak balioan jartzea, hezkuntza eta kirol instalazioetan hobekuntzak egitenjarraitzea, bertako merkataritza sustatzea eta Eusko Trenbide Sarearekinelkarlanean jarraitzea.

Kultura eta Herri Ondarean, kultur jarduerak berreskuratzeko ahalegina egiteazgain, herriko elkarteen gida sortu eta EPA eraikinaren erabilera aztertuko dira.Eta, azkenik, Berdintasuna eta Parte-Hartzea ataletik aldarrikapen egunakbabestu eta lantzen jarraituko da, eta parte-hartze prozesuak martxan jarrikodira.

2021ean GobernuPlanean jasotako 30neurri lantzekokonpromisoa hartudu Udal Gobernuak

11

11. Actualizar el alumbradomunicipal.

12. Regularizar el trafico del cascohistorico.

13. Reordenar las zonas deparking.

15. Elaborar el plan de eficienciaenergetica de los edificiosmunicipales.

18. Reorganizar la web.

21. Elaborar la ordenanza pararegular la transformacion delocales en vivienda

POLÍTICAS SOCIALES

29. Aumentar la seguridad de lasviviendas y la autonomía delas personas mayores.

32. Hacer de Deba un municipiomas inclusivo.

33. Disenar el protocolo deacogida “Ongi etorri Deba-Itziarrera”.

34. Reforzar la colaboracion conSOS Arrazakeria.

35. Seguir ofreciendosubvenciones a lasasociaciones de cooperacio nlocales.

36. Informar a la ciudadanía sobrelos Servicios Socialesexistentes.

40. Ejecutar las obras demantenimiento del Gazteleku.

41. Estudiar la posibilidad deayudas economicas parapromover el alquiler.

DESARROLLO LOCAL

48. Profundizar en la reparacionde vías rurales.

51. Mejorar y acondicionar lasinstalaciones deportivas.

52. Ejecutar las obras deacondicionamiento en losedificios pu blicos educativos.

53. Poner en valor los caminosrurales y las rutas verdes.

55. Promocionar el comercio local.

57. Impulsar la colaboracio n conEusko Trenbide Sarea.

CULTURA Y PATRIMONIOPÚBLICO

81. Crear una guía de lasasociaciones locales.

82. Estudiar el uso de los edificiosde EPA y de la Arte Eskola.

IGUALDAD Y PARTICIPACIÓN

89. Apoyar y trabajar fechasreivindicativas relacionadascon la Igualdad.

90. Poner en marcha procesosparticipativos.

91. Cumplimentar un cuestionarioy recabar aportaciones.

94. Poner en marcha dina micaspara realizar reunionesparticipativas en los barrios.

98. Identificar los puntos negrosdel municipio y elaborar undiagnostico.

100. Valorar el Plan de Gobierno alo largo de la legislatura y alfinal de la misma.

12

Gaur egungo osasun egoeragatik, ezin izan dagertakariak eskatzen duen mailako ospakizunik egin.Hau horrela, Debako udalbatzako EH Bilduko eta EAJ-PNVko ordezkariak eta Itziarko juntakideek parte hartuzuten ekitaldian, Eider Mendoza GipuzkoakoGobernantza Diputatua eta Bozeramalearekin batera.

Itziarren tokiko entitate deszentralizatua eratzeak, badakarzuzenean lan batzuk kudeatzea. Besteak beste,hirigunearen-mantentzea: bideak, bide publikoak, plazak,parkeak, berdeguneak eta hiri-altzariak administratzea etakontserbatzea. Edota erabilera publikoko higiezinak,instalazioak eta azpiegiturak administratzea, mantentzea,garbitzea eta gordetzea. Hala, Landa- eta mendi-garapenaridagokionez, landa-bideak, etxeetara eta baserrietarairisteko bideak eta mendiko bide publikoak zaintzeko etamantentzeko lanak ere berari dagozkio, nola kaleakgarbitzea. Argiteria publikoa, hilerri-zerbitzua, hondakinenbilketa (industrialdea barne), edota jaiak eta muntaketak,

kultura, euskara eta aisialdia sustatzeko eta dinamizatzekozerbitzuak eta ordena publikoa eta herritarrensegurtasuna.

Debako Udalak, bere aldetik, egitura administratiboaosatuko eta egonkortuko du sinatu berri den hitzarmenarijarraiki. Horretarako udal teknikarien lan-jardunaren partebat esleituko du Itziarren dauden beharrei erantzuteko.Modu honetan, modu zuzenagoan eta bertatik bertaraerantzungo zaizkie Itziarko herritarren beharrei.

Gilen Garcia alkatearen iritziz, “Udal Gobernuaren lanaongizatea eta proiektu berriak garatzea baldin bada ere,atzetik datozen gatazka edo arazoak konpontzea ere badagure lanetako bat eta zentzu horretan uste dugu hitzarmenhau sinatu izanak esan nahi duela gobernantza eredu berribatera goazela, eta hori alderdi guztien elkarlanetik abiatudenez, oso eskertzekoa da azken urtean egon den jarreraeraikitzailea parte guztietatik eta guztiak zoriondu nahiditut”.

Aro berri bati hasiera eman diote DebakoUdalak eta Itziarko Auzo UdalakCon el convenio firmado el 18 de diciembre de 2020 en la Casa del Concejo de Itziar se ha puesto una base sólidapara la colaboración de cara al futuro. El alcalde de Deba, Gilen Garcia, y la alcaldesa pedánea de Itziar, ArantzaEgaña, han firmado el convenio en nombre de ambas instituciones. Unos días antes las corporaciones de ambasinstituciones aprobaron el convenio por unanimidad. Este día marca el comienzo de una nueva era en lasrelaciones entre el Ayuntamiento de Deba e Itziarko Auzo Udala.

13

Arga

zkia

k: A

. Sal

egi

2015eko otsailaren 27an eratu zen Itziarko Auzo Udala.Itziarko bizilagunen autogobernurako nahi historikoabideratzea izan zen auzo udala eratzearen arrazoinagusia, honek zerbitzuen hobekuntza eta auzoetakobeharrak errazago identifikatzeko aukera ekarrikozuelako, betiere Debako udalerriaren interes orokorrakkaltetu gabe. Hori horrela izango delakoan daude biinstituzioetako ordezkariak. Guztiek nabarmendu duteakordiorako eta elkarlanerako egon den borondatea.

Arantza Egaña Itziarko auzo alkatearen esanetan, “gurehelburua beti izan da Itziarko herritarrek izan ditzatenahalik eta zerbitzurik onenak eta hitzarmen honenhelburua ere hori da. Uste dugu, baita ere, beste zenbaitudalerriei begira ere eredugarria izan daitekeenhitzarmena dela hau.”

Hitzarmenean, bi erakundeen arteko lankidetza etabakoitzari dagozkion eskumenak zehazten dira.

Bi udalbatzek aho batez onartu zuten abenduaren18an sinatu zen hitzarmena. Ekitaldian adierazpenaere irakurri zuten bi udalbatzen izenean: GilenGarciak, Debako alkateak; Arantza Egañak, Itziarkoauzo alkateak; Itziar Irizarrek, EH Bilduko ordezkariak;Iñigo Cambronerok, EAJ-PNVko ordezkariak etaMaider Lopetegik, Itziarko juntakideak.

14

Nola bizitzen ari zarete egungoegoera?

Egoera honek egunean bizitzerabehartu gaitu. Hau hasi zenean,gogoan dut udaberriko outlet-aprestatzen ari ginela. Aste bereanestablezimenduak itxi behar izangenituen -lehentasunezkoak izan ezik-bi hilabetez. Une hartan pentsatu ereez genuen egiten hau hain luzeaizango zenik. 2021eko urtarrila izanda, ziurrenik, hilabeterik gogorrena,berriz ere ezjakintasuna gailendudelako. Deba eremu gorrian egon zenegunetan ostalaritzak itxi egin beharizan zuen eta ez genekien gainontzekoestablezimenduekin zer gertatukozen. Gabonen ostean, gainera, osasunegoerak okerrera egin zuen.Urtarrileko egun motz eta euritsuaknahiko gogorrak izan dira denontzat.

Egoera honetan nabaritu da jendeakgehiago kontsumitzen duelaherrian?

Bai. Elkartean oso pozik eta eskertutagaude herriaren erantzunarekin. Debabada kanpotik jende asko hartzenduen herri bat eta horiek erosketak

ere egiten dituzte bertan. Orain,hilabete asko pasa ditugu Debakojendearekin bakarrik eta egia esanherritarren erantzuna oso ona izan da.

Debako Udalak merkataritza-bonoen bi kanpaina egin ditu. Nolabaloratzen dituzue?

Esan bezala jendearen jarrera oso onaizan da eta momentu batzuetanhunkigarria ere bai. Kuttunakoiniziatiba martxan jarri zenean,dendak itxita zeudela bonoak erostekoaukera eman zenean, Debako jendeakoso jarrera ona izan zuen. Gogoratzendut bonoen garaian, merkataribatekin horri buruz hitz egin nuelahark zalantza zuelako parte hartu edoez. Egia da lana suposatzen digula,baina ekimenean sartu eta askohunkitu zuen jendeak izan zuenjarrerak. Debarrei eskerrak emanbehar dizkiegu. Horrelako ekimenekbeti suspertzen dute ekonomia etajendea animatzen da horrela.Horrelako gehiago egitea behar dugu.

Osasun krisia deklaratu baino egunbatzuk lehenago MerkataritzaIndarberritzeko Plan Berezia egitenhasia zen Udala, besteak beste,Debalairen parte hartzearekin.

Lehen aipatu bezala, udaberrikokanpaina prestatzen ari ginenmomentu berean honekin ere hasitageunden, bai. Plangintza egitekomomentuan ginen eta egoera berriramoldatuta ere, aurrera egin genuen.Beharrezkoa ikusten genuen hainbatneurri hartzea pandemia aurretik ere,baina orain are gehiago. Herriak bizirikegon daitezen bertako komertzioakzein garrantzia duen nabarmen geratuda orain agerian.

Aparkalekuen berrantolaketaprestatzen ari da Udala. Bertakomerkataritza sustatzea ere badatartean dagoen helburuetako bat etabertan parte hartu duzue.

Bai, hori ere garrantzitsua da.Aparkalekuenak eragiten dumerkataritzan eta kontsumo-ohituretan, horregatik da garrantzitsuagai hauek ere gurekin partekatzea.

“Debalain oso pozik etaeskertuta gaude herriarenerantzunarekin”

En plena pandemia sanitaria, hablamos con Ibon ErraizFernández (Bilbo, 1976), presidente de Debalai, asociaciónque aglutina a un total de 36 establecimientos hosteleros ycomerciales de índole muy diversa. Representa, por lo tanto, auno de los sectores especialmente afectados por estasituación sanitaria. Fundada ya hace once años y desde elconvencimiento de que la unión hace la fuerza, se marcancomo objetivos impulsar el comercio local y acoger en laasociación a más establecimientos. Valora de forma positivalas campañas de bonos para impulsar el comercio local y semuestra muy agradecido con la respuesta de la ciudadanía.Aprovecha estas líneas para dar ánimos a todas las personasdel sector que lo están pasando mal, y en especial al de lahostelería.

IbonErraiz Fernandez(Bilbo, 1976)

Debalaiko presidentea

mugitzen direnak egoera horietanbeste batzuk baino, adin kontuagatikedo beste arrazoi batzuengatik. Ustedugu inbertitu behar dela formazioaneta jendeari bidea erraztu beharzaiola, beldurra kendu.

Zer egin daiteke bertakomerkataritza bultzatzeko?

Garrantzitsua da plan integral bat,orokorra egotea, PERCOa bezala(Merkataritza Indarberritzeko PlanBerezia), eragile desberdinen arteanlandutakoa. Aurrera pauso handiaeman da jendearen kontzientzian,jende askok ulertu duelako orain, ezdela gauza bera Amazonen erosteaedo herriko dendan erostea.Bakoitzak erabakitzen duenean beredirua non gastatu, horrek eragin batduela ohartu da orain jende asko.Debako establezimenduak itxita egondirenean ikusi da nolako herria izangolitzatekeen komertziorik gabe. Etaaukera izan dugu ikusteko hori dennahi duguna edo beste zerbait nahidugun. Egoera zail honetako gauzatxar guztien artean gauza positibobat da kontzientzia hartze hori. Ikusiahal izan dugu nolakoa izangolitzatekeen herria denda txiki gabeeta ez zaigu gustatu.

15

“No tenemos más quepalabras deagradecimiento para laciudadanía de Deba”

“Hemos conocido el tipode pueblo que sería Debasin el pequeño comercio yno nos ha gustado”

“Se ha dado un granavance en la conciencia delas personas, porquemuchas han comprendidoque no es lo mismocomprar en Amazon queen el comercio local”

Pandemia garai honetan, internetbidezko erosketek gora egin dute etakomertzio txikiaren digitalizaziorakobeharra agerian geratu da, berezikilehen hilabeteetan.

Debalaik, elkarte bezala hor lan bategiten du, bere sare sozialen bitartez.Denda bakoitzaren eskaintzaren berri-eta ematen da. Askotan ateratzen diraplanak eta ateratzen dira web orriakdendentzat, baina internet oso handiada eta denda txikiak hor galdutageratzen dira. Hor gertukokomertzioaren lekua topatu behar da.Elkarteko batzuk ari dira horretan etahori indartu nahiko genuke. Uste duguhorretarako herriko eskaintzabateratua jasoko duen aplikazio bategitea interesgarria izan daitekeela,herrian bertan dauden aukerakikusgai jartzeko.

Horrek eskatzen du, ez bakarrikerosleak, merkatariak ere prestatutaegotea teknologia horiekerabiltzeko.

Hori hala da, bai. Gertatzen dena da,beste arloetan bezala, merkatarienartean ere badaudela batzuk errazago <<<<<

2021eko maiatzaren 1ean TAO zerbitzuaren denboraldiberria hasiko da. Maiatzaren 1etik 31ra bitartean asteburueta jai egunetan soilik, eta ekainaren 1etik irailaren 30erabitartean egunero, 6. sektorean izan ezik. Azken haumaiatzaren 1etik irailaren 30era bitartean egunero egongoda indarrean.Abenduaren 22tik urtarrilaren 15era bitartean gai honiburuzko herritarren ekarpenak jaso ditu Debako Udalak,

1. SEKTOREA - Gudari plaza.

2. SEKTOREA - Geltoki zaharrekoaparkalekua.

3. SEKTOREA - Nafarroa plaza.

4. SEKTOREA - Gune urdin-gorria.

5. SEKTOREA -Artzabalgo aparkalekua.

6. SEKTOREA - Herri-gunea.

7. SEKTOREA - Alde Zaharra.

Tarjeta residente:Podrán obtenerla laspersonas que tengan elvehículo empadronado enel Ayuntamiento de Deba.Podrán estacionar:

- Sector 1: gratis, máximo30 minutos, con ticket.

- Sector 2: en la zona deresidentes sin límite detiempo (como hastaahora) y en la zona dealta rotación,

gratuitamente pero conticket, máximo de 2horas; y de 18:00 a 9:00horas sin ticket y sinlímite de tiempo.

- Sector 3: todo el día por2,25€ y de 18:00 a 9:00gratis y sin límite detiempo.

- Sector 4: gratis y sinlímite de tiempo.

- Sector 5: gratis y sinlímite de tiempo.

- Sector 6: gratis y sinlímite de tiempo.

- Patios escuela: gratis ysin límite de tiempo.

Tarjeta veraneante:Se podrá obtener por 50€,una por vivienda. Podránaparcar:

- Sector 1: gratis, máximo30 minutos, con ticket.

- Sector 2: en la zona dealta rotación,

Se reordenan losaparcamientos del municipio

guztira 88 (47 emailez eta 41 paperean), eta hauek erekontuan izanik diseinatu du 2021erako aparkalekuenantolaketa. Lanketa honen bitartez, bertakoei lehentasunaemango zaie, Alde Zaharreko trafikoa erregularizatuko da,ibilgailuen errotazioa bermatuko da, herri-gunean bizi ezdiren herritarrek enkarguak egiteko bertatik gertuaparkatzeko leku gehiago izango dute, eta zerbitzuaribizitasuna emango zaio.

OTROS:

16

Sector 1: Gudari plaza (todo el año). Elobjetivo de esta zona es garantizar unestacionamiento de alta rotación quepermita a la ciudadanía realizarencargos rápidos. Esta zona semantendrá como hasta ahora, con unaduración máxima de 30 minutos, peroel ticket será obligatorio.

Sector 2: parking antigua estación(todo el año). Se diferenciarán doszonas, por un lado, la zona sin límite detiempo para residentes (40 plazas, filadel lado de las vías) y, por otro, la zonade alta rotación (53 plazas, 2 filas delcentro y fila del lado de la alameda). Elobjetivo de esta última es que losvecinos y vecinas que no residan en elCasco Viejo puedan aparcar cerca de lazona de comercios.En la zona de alta rotación se permitiráun máximo de 2 horas deestacionamiento para todos losusuarios y usuarias durante todo elaño, con ticket. Será gratuito tanto pararesidentes como para veraneantes,pudiendo estacionar de 18:00 a 9:00horas sin tickets ni limitación detiempo.

Sector 3: Nafarroa plaza. Como hastaahora, la Plaza Nafarroa será gratuitaen invierno y en la temporada OTA (del1 al 31 de mayo fines de semana yfestivos, y del 1 de junio al 30 deseptiembre todos los días) se permitiráun máximo de 5 horas deestacionamiento, pero residentes y

veraneantes podrán estacionar durantetodo el día por 2,25€ y de 18:00 a 9:00horas de manera gratuita. Además, lasautocaravanas y caravanas estaránprohibidas durante la temporada deOTA y los camiones durante todo el año.

Sector 4: la zona azul-roja (Bastiñuixa,Montreal, Markiegi, Marinel y alamedaCalbetón), como hasta ahora, eninvierno será gratuito y sin límite detiempo. Durante la temporada de OTA(del 1 al 31 de mayo los fines desemana y festivos, y del 1 de junio al 30de septiembre todos los días), seautorizará un máximo de 5 horas deestacionamiento; con posibilidad deaparcamiento gratuito para residentesy veraneantes, sin límite de tiempo.Además, las autocaravanas y caravanasestarán prohibidas durante latemporada OTA y los camiones durantetodo el año.

Sector 5: parking Artzabal (del 1 dejunio al 30 de septiembre). Comohasta ahora, en invierno será gratuitopara todos los usuarios y usuarias.Durante la temporada de la OTA, sepermitirá el estacionamiento gratuitopara residentes y veraneantes portiempo indefinido. Para el resto seautorizará un estacionamiento demedia jornada o día completo, y paralas autocaravanas de día completo(máximo 72 horas). El estacionamientode caravanas estará prohibido durantetodo el año.

Sector 6: Zona urbana (del 1 de mayoal 30 de septiembre). En esta zonasólo se permitirá el estacionamientode vehículos que dispongan de latarjeta “residente” (o equivalente)durante todo el día, sin límite detiempo y de forma gratuita. La zona de residentes estará formadapor las calles Angulero, Astillero, Maxpe,Agirretxe, Mogel, Elizburu, Itziar bidea,Latzurregi, San Josepe, Osio, Ifar kale,Itsas-Begi, Hondartza y Marinel kalea.En el caso de la calle Hondartza, la zonadel cementerio y los aparcamientos deMiramar, y en el caso de la calle Marinellos aparcamientos entre la ría y elpuerto.Además, durante los meses de julio yagosto, en los patios escolares sólo sepermitirá estacionar residentes yveraneantes, durante todo el día y deforma gratuita, sin límite de tiempo.

Sector 7: Casco Viejo (todo el año). Conel fin de potenciar la zona peatonal,durante todo el año, sólo podránacceder a ella los vehículos autorizadospara las labores de carga y descarga.Los/as ciudadanos/as autorizados/aspor razones de movilidad o accesibilidaddeberán solicitar autorización en laPolicía Municipal, así como aquellos/asque lo precisen en circunstanciasespeciales, puntualmente.El horario será de lunes a viernes de8:00 a 13:00 y sábados de 8:00 a 12:00.Los domingos y festivos permanecerácerrado.

gratuitamente pero conticket, máximo de 2horas; y de 18:00 a 9:00horas sin ticket y sinlímite de tiempo.

- Sector 3: todo el día por2,25€ y de 18:00 a 9:00gratis y sin límite detiempo.

- Sector 4: gratis, sinlímite de tiempo

- Sector 5: gratis, sinlímite de tiempo.

- Patios escolares: gratis,sin límite de tiempo.

Tarjeta empresa: Se podrá obtener por 30€ yserá equivalente a la de“residente” en cuanto al usoo derecho de aparcamiento.

Tarjeta profesores/as:Será equivalente al de“residente” en cuanto al usoo derecho de aparcamiento,

pero estará en vigorsolamente durante losmeses de mayo, junio yseptiembre, de lunes aviernes, de 8:00 a 18:00.

Vecinos/as de Urasamendi:Podrán obtener la tarjetaveraneante de maneragratuita, una por vivienda.

Sector 7: Habrá 3 tipos de permisos;por una parte, el de vehícu-

los de “carga y descarga”, porotra, el “permanente” (paralas personas con problemasde movilidad o accesibilidad)y, por último, el “puntual”(para las personas que nece-siten por una razón puntual).La solicitud del permiso sedeberá realizar, como tarde, lavíspera, entre las 9:00 y las13:00, en la oficina de laPolicía Municipal o llamandoal teléfono 943 60 80 40.

CON LAS APORTACIONES DE LA CIUDADANÍA SE MODIFICA LAPRIMERA PROPUESTA CON EL SIGUIENTE RESULTADO:

17

18

Euskal Kostaldearen Geoparkeak Deban Paleolitokoharanaren museo-proiektu bat garatzeaaurreikusita dauka. Proiektu hori KalbetonZumarditik bertatik abiatuko litzateke, eta Debaibaian gora joango litzateke, gorago daudenhaitzuloetara. Ekimen horrek, ibilbide horrenhasiera Zumardian kokatzen duenez, Udalekopartaidetza batzordeak uste du funtsezkoa delaherritarrei galdetzea; izan ere, Zumardia guneestrategikoa da, auzotarren erabilera handikoa, etaez litzateke jarduerarik ulertuko Debako jendearenezagutza eta ekarpenik gabe.

Beraz, hori da egingo dena. Bide orria egiteko iparrorratzezin hobea izango du alboan Debako Udalak: ItziarGonzalez Viros. Bartzelonako arkitekto eta hirigile bat da,eta duela 20 urte herritarren partaidetzako etahirigintzako prozesuetan espezializatzen hasi zen.“Bartzelonako plaza bateko bizilagunak izan ziren, hainzuzen ere, euren eta administrazioaren artekobitartekaritza egiten laguntzeko bilatu nindutenak.2002ko esperientzia hori funtsezkoa izan zen nireetorkizun profesionalaren garapenean, eta gai horietanespezializatu nintzen”, azaldu digu Gonzalezek.

Hiriak behetik gora egiten direla eta hirigintzan benetakoadituak herritarrak beraiek direla sinetsita dago; izan ere,“eguneroko bizitzan, hiriaren eta lurraldearen egunerokoerabilerekin, eraldaketak norantz bideratu ulertzen lagundiezagukete hobekien”.

Deban egon da martxoaren hasieran. Berak dioen moduankasualitateak ekarri du gure herrira, baina bereziki hunkitutadago bere izena duen Itziarren egon izanagatik eta berarentzatberezia den lekua hemendik aurrera pertsona jakinekin lotuahal izango duelako.

Saio trinkoak egin ditu bertan egon den egunetan, partaidetzabatzordearekin bildu da, turismo teknikariekin, Geoparkekoekin,udal arkitektoarekin. Kultura Mahaia osatzen dutenerakundeetako ordezkariekin eta guraso elkarteetakoordezkariekin ere egon da. Proposamena haiekin partekatzean,anbizio handiko prozesua zela esan zuten, konplexua, bainailusionagarria eta, beraz, “nire ustez, erronka bidea elkarrekinegitea da, eta erronka da, halaber, sortzen diren zailtasunek ezgaitzatela geldiarazi eta, besterik gabe, ibilbidea aldatzen edogauzak moldatzen edo hobetzen lagun diezagutela. Zientziakaurrera egiten du frogarekin eta akatsarekin, eta herritarrenparte-hartzeak ere akatsaren froga behar du”, Itziar Gonzalezeniritziz.

Itziar Gonzalez Viros: “Hirigintzakobenetako adituak herritarrak dira”

19

CREAR PUENTES ENTRE LAADMINISTRACIÓN Y LACIUDADANÍA

“Este co-diseño pasa porque el personal técnico municipalse implique en realizar el mapa documental, es decir, queorganicen y hagan accesibles y comprensibles el mayornúmero de planos, fotografías y documentación que nosayude a reflexionar sobre la Alameda. Después van a hacerel mapa de agentes de Deba para poderlos entrevistar y parapoder conocer cuáles son los otros temas al margen de laAlameda que preocupan a la gente de Deba y de Itziar.También les vamos a pedir que articulen una plataforma departicipación en la página web del ayuntamiento, quepodamos subir documentación, que podamos tener un canalde vídeo, que podamos tener conectadas con ese espacio lasredes ciudadanas de redes sociales que permita la máximadifusión de los procesos que van a tener lugar”.

Paralelamente a este proceso desde dentro de laadministración se van a proponer unos talleres formativosen materia de participación y de urbanismo para que sellegue a poder en los meses de septiembre y octubre hacerunos talleres de discusión sobre la Alameda, sobre cómointervenir en ella y finalmente qué propuestas hacer.

Después de la primera fase formativa y de preparación de ladocumentación, se plantea realizar en verano una serie deactividades y conferencias alrededor de los temas que lasentidades habrán expresado que les preocupan. “Aunque el

proceso participativo sea sobre la Alameda vamos a poderhablar en esas jornadas en verano, de la vivienda, decualquier cuestión que pueda preocupar a la ciudadanía ypor tanto va a ser un precalentamiento a los talleresparticipativos que se van a dar en septiembre y octubre y ala jornada de deliberación final abierta donde los resultadosdel taller serán puestos en conocimiento de todo el mundoy en una sesión plenaria se validarán todos aquellosaspectos en los que la mayoría de personas confluyan y lovean claro”.

Este proceso permitirá también en su transcurso formar enmateria de participación a personal técnico del municipio,a ciudadanía y entidades y en concreto “proponemos quehaya 6 jóvenes con formación técnica, en arquitectura,ingeniería, medioambiente, aparejadores que pudieransumarse al equipo y que de forma remunerada fueranquienes dinamizaran los talleres. Lo que queremos es crearuna cultura de participación en el propio municipio.”

El proyecto participativo para la Alameda, crea unas basespara futuros procesos participativos según González:“Básicamente estamos creando las infraestructuras, loscimientos de todo aquello que es necesario para quecualquier persona sienta que puede influir en el futuro desu territorio. Estamos dando las claves y los conocimientospara que cualquier entidad se pueda poner en contacto conotras, se puedan sumar y puedan expresar por los canalesde participación que dejaremos construidos una petición ala comisión de participación para que se inicien los debatesque se quieran. En realidad estaríamos haciendo unaestructura similar a un puente entre la administración y laciudadanía y podamos ir de un lado al otro y sintamos quela administración nos pertenece a todas y todos y nosimplemente al espacio del poder”.

“Elkarrizketa trinko horiei esker,pertsona horiekin guztiekin batera2021ean egiteko asmoa dagoenprozesurako proposamen bat diseinatuahal izan dugu”.

20

Memoria berreskuratueta aitortzarako ariketaBurgosko prozesuaren50. urteurreneanBurgosko prozesuaren 50.urteurrenaren testuinguruanhainbat ekimen antolatu dituDebako Udaleko bizikidetzabatzordeak otsailean, garai hartanEuskal Herrian eta Deban bizi izan

zen egoera gogorarazi etaherritarrengana hurbiltzekohelburuarekin. Itziar Aizpuruadebarrak, Burgosko epaiketanprozesatu zuten herritarretako bateketa Javier Bucesek Arantzadi zientziaelkarteko historialariak mahai-inguruan gogoratu zuten garai hartanbizitakoa. Bestetik, 'Burgoskoprozesua, Frankismoari epaiketa'erakusketa egon zen Santa Mariaelizan ikusgai.

Artzabalen eraikitzen ari den hilerriberriaren erregimen etafuntzionamendurako araudiaonartu zen martxoaren 4anegindako udalbatzaren ez-ohikoosoko bilkuran, EH Bilduren(6 boto) eta Debarren Ahotsaren.(4 boto) aldeko botoekin. EAJ-PNVk(3 boto) kontra bozkatu zuen.

Bertan jasotzen da, besteak beste,instalazioak nolakoak izango direnedota Udalak eta erabiltzaileek betebeharreko arau eta irizpideak.Instalazioei dagokienean, zeremoniakegiteko omenaldien eta agurrengunea, bi beilatoki... izango ditu.Kanpoan, berriz, nitxoak,kolunbarioak, monumentuen gunea...

Hilerri berriaren irekiera prestatzeko urratsak emanditu udalbatzak

Egitarau oparoa Liburuarenegunaren testuinguruan Apirilaren 21etik 25era bitartean, etaLiburuaren egunaren testuinguruan, liburuaurkezpenak, azoka, literatur lehiaketen saribanaketak... egingo dira. Luzaro Ikastetxeak,Diego Sagredo fundazioak, Debako IpuinKontalariek eta Kultur Elkarteak partehartuko dute Debako Udalarekin batera.

EGITARAUA:

- Apirilaren 21ean, 19:00etan, Kultur Elkartean Eneko Aizpurua Urteagak Tene Mujikabekarekin sortutako 'Bidasoan gora'liburuaren aurkezpena.

- Apirilaren 22an, 19:00etan, Kultur Elkartean 'Deba ehun hitzetan' lehiaketaren saribanaketa.

- Apirilaren 23an , 19:00etan, Kultur ElkarteanIrakurketa Kultur Elkartean.

- Apirilaren 23an, 19:00etan, Burugorri aretoan (Itziar)Jon Alonsok Tene Mujika bekarekinsortutako 'Naparra kasu irekia' liburuarenaurkezpena.

- Apirilaren 24an, 19:00etan, Kultur ElkarteanRafa Bravo Arrizabalagaren 'La sombra delaire' liburuaren aurkezpena. Iparragirresaria.

- Apirilaren 24an, Kultur Elkarteko plazanLiburu azoka.

- Apirilaren 25ean, 17:00etan, Kultur ElkarteanUmeen ipuin lehiaketaren sari banaketa.

21

Sari bikoitza Tene MujikaBekanBatetik, Jon Abrilek emakumeenlanbideei buruzko ikerketa bategingo du; bestetik, Erika Lagomaketa Estitxu Fernandezekamatasunari eta feminismoariburuzko elkarrizketa-sorta batlanduko dute.

Sari bat ez baizik eta bi emango dituaurten Tene Mujika sariak. EuskalHerriko historia hurbilaz idaztekoez-fikziozko proiektuak saritzen dituDebako Udalak eta Elkarargitaletxeak antolaturiko bekahonek. Aurten proiektu ugari etamaila handikoak aurkeztu ziren;horien guztien artean saria bi lani“ex-aequo” ematea erabaki du epai-mahaiak.

Finalizados los trabajos de Errementari-MogelEn el momento de realizar la urbanización de Mogel, no se realizó ningún trabajo en estetramo. En consecuencia, había que reparar el suelo e iluminar el camino. Y eso es lo quese ha hecho ahora, se ha asfaltado el camino y se ha colocado el alumbrado. Los trabajosde asfaltado han corrido a cargo de la empresa Mularri y el alumbrado ha sido colocadopor el personal de la brigada municipal.

Además de la iluminación de Errementari-Mogel, también se han iluminado las escalerasque van hasta Ifar kalea. Las obras comenzaron el 17 de diciembre y finalizaron la semanapasada. Han tenido un coste de 41.000 euros.

Las obras de rehabilitación del puente que une Deba yMutriku comienzan a finales de marzoEl diputado de Cultura de Gipuzkoa, Harkaitz Millán, ha dado a conocer el trabajo en unarueda de prensa realizada el 19 de febrero en Donostia acompañado de los alcaldes deDeba y Mutriku, Gilen Garcia, y Joseba Palenzuela respectivamente. La Diputación prevéque las obras comiencen a finales de marzo y finalicen a finales de año. El alcalde deDeba ha destacado que en esta época de pandemia es una buena noticia para los y lashabitantes de ambas localidades porque el puente une su vida cotidiana.

Se va a llevar a cabo un proceso participativo. Se pondrán en marcha un espacioweb para la obra, redes sociales propias para compartir novedades,documentación, información, 4 cámaras fijas para el seguimiento de la obra, unacarpa caseta informativa a pie de obra para la ciudadanía, conferencia y charlas.

Badira urte batzuk Debako Udalaeuskararen historia sozialaberreskuratzeko lanean ari dela.Oraingoa, hezkuntzari lotutakoa daeta bertan, ikastolaren sorrerarentestuingurua aztertuko da.Protagonistei elkarrizketak egitenari dira une honetan eta 2023koudarako amaitzea aurreikusten da.

Hezkuntza, euskararenhistoria sozialaberreskuratzekohurrengo urratsean'Debako euskararen historiasoziolinguistikoa: hezkuntza'ikerketa gauzatzen ari da HUHEZI.

Urte osoan erabili ahalizango dira hondartzakokabinakOtsailaren erdialdean hasi zituztenhondartzako kabinak berritzeko lanakudaleko brigadako langileek, urinstalazio zaharrak ezeztatzen (etaigeltseritza lan txiki batzuk egiten) etaastebete beranduago hasi zen Tarteenpresa ur instalazio berritze lanekin.Laster amaituko dira lanak, hilabetekoiraupena aurreikusi baita. 18.500euroko (BEZ gabe) aurrekontua dute.

22

PARTAIDETZA ERE ERDIGUNEANNorberak bere bizimodu eta bizipen propioak baditu ere,herritarrok komunitate bat osatzen dugun heinean, baduguzer partekatu, zer eztabaidatu, zer proposatu eta zer erabaki.Hori horrela, 2021erako hainbat prozesu, kanal edo gunemartxan jarri edo zabaltzeko asmoa dugu, elkarren arteanjarduteko modu berriei bide ematea beharrezkoa iruditzenzaigulako. 2020an GFAko Herritarren Partaidetza saileko biteknikarirekin lanketa egin genuen Udalbatzako 3 alderdietakoeta IAUko zenbait ordezkarik, eta parte-hartzeak duengarrantzia kontua izanik, 2021ean erronka honi aurre egitekokonpromisoa hartu dugu. Pandemiak eragindako egoerak,lanketa hauetarako ere, oztopoak jarriko dituen arren,aparkalekuen gaiarekin hasitako bideari jarraipena eman nahidiogu, herritarren interesekoak diren hainbat gai landuz. Batetik, Calbeton zumardiaren inguruko lanketa duguaurreikusita. Gune honek duen kokapena eta garrantziakontuan izanik, herritarrei hitza emango diegu, honen erabileraedota izaera definitzeko garaian bidelagun izan eta erabakiakelkarrekin hartu nahi ditugulako, merezi duen azterketa,denbora eta garrantzia eskainiz. Bestetik, etxebizitzen gaia ere landu nahi dugu. Herritarreketxebizitza eskuratzeko arazoa (esaterako, EAEn etxebizitzenalokairuaren prezioa %31 igo da 2015az geroztik) aspalditikdatorren gaia da eta lehenik balorazio orokorra egin nahi dugu,udalerriko egoera islatzen duen erradiografia egin,aurrerantzean zein pauso ematea komeni den aurreikusi etabide-orria osatzeko asmoz. Azkenik, 2019ko hauteskundeetarako egin genuen moduan,auzokako bilkurak antolatu nahi ditugu. Gune bakoitzekoauzotarren proposamenak, kezkak eta iritziak jasotzea izangodu helburu egitasmo honek. Herritarren parte-hartzeak emaitza positibo eta esanguratsuakekarriko dituelakoan gaude, denon artean, elkarlana oinarri,etorkizuneko Deba-Itziar eraikitzen jarraitu behar dugulako.

En la medida en que la ciudadanía formamos una comunidad,debemos compartir, debatir, proponer y decidir sobre diferentestemas. En este sentido, tenemos previsto poner en marcha una seriede procesos, canales o espacios para propiciar nuevas formas deinteractuar. Por ello, queremos dar contiunidad al camino iniciadocon el tema de los aparcamientos, abordando diferentes temas deinterés para la ciudadanía. Por un lado, tenemos previsto trabajar lazona de la Alameda Calbetón. Teniendo en cuenta la ubicación yrelevancia de este espacio, vamos a dar la palabra a la ciudadanía,para tomar decisiones conjuntamente a la hora de definir su uso y/onaturaleza. Por otro lado, queremos trabajar el tema de las viviendas.Siendo un tema que viene de hace tiempo, queremos hacer unaprimera valoración general que refleje la situación del municipio,definiendo una hoja de ruta. Por último, queremos organizarreuniones de barrio en barrio, con el objetivo de recoger laspropuestas, inquietudes y opiniones de la vecindad de cada zona. Creemos que la participación ciudadana traerá resultados positivosy significativos, entre todos y todas debemos seguir construyendo elmunicipio de Deba-Itziar, basado en la colaboración.

DEBAKO ETXEBIZITZAREN ETORKIZUNADebako etxebizitzaren arazoa behin eta berriz agertzen da, etaare gehiago gaur egungo egoera korapilatsuan. Gai honeninguruan hartuko diren erabakiek, hirigintza mailan herriarenetorkizuna zehazteaz gain, oraindik eta garrantzitsuagoaizango den herri eredua definituko dute. Gainera, gure gazteeketa kolektibo zaurgarrienek emantzipatzeko eta etxebizitzabat lortzeko dituzten aukerak benetan konplexuak dira.Deigarria egiten zaigu gobernu-taldetik gai hau orain arteagenda politikotik kanpo egon dela. Aurreko legealdian,Elizburu eta Amillaga eremuak garatu ziren, eta 77 babesekoetxebizitzak eraikiko dira, baina hau momentuko irtenbide batbesterik ez da. Osioko plana ere egokitu eta onartu zen, urteakzeramatzan trabatuta, eta bertan 155 babes etxebizitza inguruezarri ziren. Beraz, plan estrategiko bat prestatzeko eta gaihoni aurre egiteko unea dela uste dugu.Horretarako, uste dugu beharrezkoa dela Udalak jarreraproaktiboa izatea, alokairurako laguntza-programak bultzatuz,etxebizitza hutsak mugituz eta hirigintza-kudeaketarengarapenean erabakiak hartuz.Erabakiak hartzeko unea eta guztion inplikazioa eskatzenduen gai bat da, eta horregatik Debarren Ahotsatik gai honierantzuteko lankidetzarako eta ekarpenerako borondateaerakusten dugu.

FUTURO DE LA VIVIENDA EN DEBAEl problema de la vivienda en Deba es un tema recurrente, y si cabeaún lo es más en la compleja situación en la que nos encontramosahora. Se trata de un tema estructural que va a marcar no solo elfuturo del pueblo a nivel urbanístico, sino lo que es más importante,del modelo de pueblo que podremos tener de aquí a unos años.Además, es un hecho que las opciones que tienen nuestros jóvenesy determinados colectivos vulnerables para poder emanciparse yoptar a una vivienda son realmente complejas.Nos llama la atención que desde el equipo de gobierno este temaha estado al margen de la agenda política hasta el momento. Ya estáaprobado el desarrollo de la zona de Elizburu y de Amillaga, dondese prevén construir 77 viviendas protegidas, pero esto solo supondráuna solución parcial al problema actual. Pensamos que el siguientepaso es Osio, un plan que se adaptó y se aprobó en la legislaturaanterior, donde establecimos la construcción del orden de 155viviendas de protección. Creemos que es momento de encarar estetema y preparar un plan estratégico.Para ello creemos que es necesaria una actitud proactiva por partedel Ayuntamiento, impulsando los programas de ayudas al alquiler,movilización de vivienda vacía y decisión en el desarrollo de lagestión urbanística.Desde DA mostramos nuestra voluntad de colaboración yaportación para responder a este tema, que requiere de toma dedecisiones y de la implicación de todos/todas.

ALDERDI POLITIKOEN IRITZIA

23

2021EKO HASIERA2021erako onartutako aurrekontuetan ez dugukonpromisorik ikusi, ezta etorkizuneko estrategiarik ereproposamenean jasotzen diren ekintza eta proiektuetan.Egoera zuzentzeko, 5 proposamen aurkeztu genituen:

1.- Behartsuenentzako gizarte-laguntzak indartzea.2.- Banda Zabalaren hedapena bermatzea Debako landa-

ingurunean.3.- Itziarko industrialdearen garapena sustatzea.4.- Adinekoentzat egoitza baten proiektua Deban.5.- Turismoaren eta merkataritzaren garapenerako plan

estrategikoa egitea.Proposamen horietatik, larrialdi-egoeran daudenpertsonentzako laguntzetarako eta elikagaien bankurako,eta Itziarko Auzo Udalak Banda Zabalari dagokionezhartutako konpromisoa soilik jaso dira aurrekontuetan, EAJ-PNVk horren garrantzia estrategikoa azpimarratu ondoren.Alde horretatik, pozik gaude, kontuan hartzen ez ziren ildoakgaratzea eragin duela ikusten dugulako.Gainerakoei dagokienean, inongo aurrekontu partidatan ezislatzeaz gainera, haien kudeadetaren gaineko bermerik eztaborondaterik ere ez zaigu eman.Proposamen batzuk errepikariak dira, hala nolaadinekoentzat egoitza eta Turismoaren eta MerkataritzarenGarapenerako Plana, aurreko urteetako akordioetan erekonprometituak.Bestalde, hauen negoziazioan, gobernuak ahaleginhandiagoa egin du laguntzak bilatzen, hauei zentzu orokorraeta etorkizunekoa ematen baino. Gure taldearen laguntza lortzeak konpromiso sendoa etakudeaketa-ahalegina eskatzen zuen. Badirudi Gobernuarenasmoa adostasunik ez bultzatzea izan dela.Debaren etorkizuna garatzeko lankidetzan jarraitzen dugu.Beste kontu bat da EH Bilduk bere politika eta prebendaguztiak onartzearekin nahastea. Inoiz ez dugu egin, eta inoiz ez dugu egingo. Garrantzitsutzatjotzen dugun horretan lagunduko dugu, baina gobernuakproposatzen dituenen aurka jarri behar badugu ez duguzalantzarik izango. Ez genuen ordenantza fiskaletakoaldaketekin izan, eta orain ere ez.Iaz aurrekontuak babestu genituen, Debak behar zituela ustegenuelako. Zinegotzi baten liberazioa, eta abstentzioarekin,EH Bildu Udalean gobernatzen aritzea erraztu genuen, Debaknahi zuela uste genuelako.Bada garaia EH Bilduk duen eginkizuna bere gain hartzeko,errua beste batzuei ez leporatzeko eta bere kudeaketa-arazolarria konpontzeko, Udalak hitzemandako proiektuak aurreraegitea eragozten baitu.Kanpoan errudunak bilatzea, errealitatetik kanpoko zinismo-ariketa da eta EHBilduren erantzukizuna bere gain ezhartzeko ahaleginak, borondate politikoa eta konpromisoarazo larria erakusten du.

GILEN GARCIA BOYRAALKATEA

HIRIGINTZA eta ETXEBIZITZAHERRITARREN PARTAIDETZA

alkatea@deba.eus

ITZIAR IRIZAR BERISTAINALKATEORDEA

OGASUNA, ONDAREA eta KONTUAKBERDINTASUNA eta POLITIKA FEMINISTA

itziaririzar@deba.eus

ARITZ LARRAÑAGA UNANUEALKATEORDEA

BARNE ERREGIMENAONGIZATE POLITIKAEUSKARA ETA KULTURA (JAIAK)K)

aritzlarranaga@deba.eus

ANTXON ETXEBERRIA LARREAHEZKUNTZA, KIROLA eta GAZTERIA

antxonetxeberria@deba.eus

NEREA ARRIZABALAGA BADIOLAEKONOMIAREN SUSTAPENA eta LANDAEREMUAREN GARAPENA (TURISMOA,MERKATARITZA, OSTALARITZA, GEOPARKEA)

nereaarrizabalaga@deba.eus

ANTXOKA ELORZA ALTUNAOBRAK, ZERBITZUAK eta INGURUMENA

antxokaelorza@deba.eus

Portu kalea, 1+34 943 192 840info@deba.eus

UDAL GOBERNUAREKINHARREMANETANJARTZEKO BIDEAK

Debako Udala @DebakoUdala Debako Udala

Egoera berezi honetan zer moduz ari zara moldatzen?Ba denok bezala, ahal den moduan. Egun batzuk beste batzukbaino hobeto. Hala ere harreman soziala horrenbeste denborazmurriztuta izatea asko ari zait kostatzen.

Nola hasi zinen taldean? Iruleak taldean hasieratik nabil, 2010 urtean Elgoibarren hasi zirennesken binakako pala txapelketa antolatzen eta hor debar batzukparte hartu eta gero, Deban ere horrelako zerbait antolatzea politaeta interesgarria izango zela pentsatu genuen eta 2011n antolatuzen lehenengo txapelketa.

Zer eskaintzen dizu taldeak pilotan aritzeaz harago?Adin desberdineko emakumeak elkartzen gara horrek daukaneragin positiboarekin. Horrek ekartzen duen aberastasuna osohandia da eta daukagun giroa ezin hobea da. Palaz aparte ereelkartzen gara zerbait hartu eta noizean behin bazkari edo afaritxobat egiteko.

Inportantea da neska gazteek emakumezkoen erreferentziakizatea, baita kirolean ere ezta?Zoritxarrez kirolean berdintasuna oso urrun dago nahiz eta gauzakpixkanaka hobetzen doazen. Emakumeak kirolean ikustea norberaanimatzeko motibazio bat izan daitekeela uste dut, batez eretxapelketatik kanpokoa bada.

Nola sortu zen Iruleak?Nahiz eta 2011n hasi ginen txapelketak antolatzen 2018ra arte ezgenuen elkartea sortu. Beharrak eraginda sortu behar izangenuen elkartea. Frontoia erabiltzeko baimena eskatzeko etaedozer gestio (pala ikastaroak...) egiteko CIFa eskatzen hasi zireneta horrela elkartea sortu beharra ikusi genuen. Ez bakarrikgestioak egiteko, txapelketan eta palan jokatzeko hasi zenemakume kopuru handiari erantzuna eman ahal izateko ere bai.Gaur egun 50 emakume inguru ibiltzen gara palan.

Egungo egoerak ez du aukerarik ematen ohi bezalako jarduerakegiteko. Nola eragin dio Iruleaki?Ba eragin handia izan du gure ekintza guztiak bertan behera utzibehar izan ditugulako. Aurten 10. binakako txapelketa jokatzeatokatzen zen, zenbaki garrantzitsua guretzat eta zerbait bereziaegin nahi genuen, baina dena bertan behera utzi behar izan dugu.Bestalde, hilean behin pala azkarra ere antolatzen dugu eta horiere egin ezinda geratu gara. Astelehen goizetako pala ikastaroadago martxan eta federatuta dauden 7 taldekide besterik ezdabiltza txapelketan. Besteok egoera hobetzeko zain gaude.

Udan egoera zaurgarrian dauden haur-gazteentzat sortu zenhezkutza-zaintza sarean partu hartu zenuten. Nolakoa izan zenesperientzia?Ba oso esperientzia polita izan zen. Astebete egon ginen palakokurtsoa ematen eta gustura ibili ginen bai gazteak eta baita guere. Horren ondorioz, udarako herriko 6 eta 12 urte bitarteko umeeta gazteentzat pala ikastaroa antolatu eta arrakasta izan zuelauste dut.

Iruleak, Debako emakume pilotarien taldeko kidea daAinitze Agirrezabala 2011tik, hasieratik. Txapelketakantolatzen orduan hasi baziren ere, 2018ra arte ez zentalde bezala egituratu. Gaur egun 50 emakume inguruibiltzen dira palan. Herriko beste ekimenetan ere partehartzen dute, udan hezkuntza-zaintza sarean aritu zirenegoera zaurgarrian dauden haurrekin.

“Emakumeak kiroleanikustea norberaanimatzeko motibaziobat izan daiteke”

AinitzeAgirrezabalaAldalurDeba, 1986

“Desgraciadamente en el deporte estamos lejosde la igualdad aunque se están dando avances”