dbh 1.a askatasuna bhi

ZER DA ILARGIA?

Ilargia lurraren satelite bakarra da eta lurraren inguruan biraka dabil. Orbita eliptikoa du eta lurretik 4 modutan ikus dezakegu : ILGORA, ILBEHERA, ILBERRIA ETA ILBETEA. Bere ardatzean bira ematea 27 egun,7 ordu, 43 minuto eta 11,47 segundo pasa behar dira.

ILARGIAREN SORRERA

Duela 4500milioi urte,Marteren tamainako gorputz batek Lurra jo zuen, eta askatu ziren

MAREAK EDO ITSALDIAK

Itsasaldiak edo mareak Lurrako Ozeanoen gorakada eta beherakada ziklikoak dira. Ilargia eta Eguzkiaren indar grabitatorioek sortzen dute. Itsas-gora eta Itsas-behera dira itsasaldietako maximo eta minimoak hurrenez-hurren.

EKLIPSEAK

Eguzkia eta Ilargiak eklipseak egiteko gaitasuna edukitzea kasualitate baten fruitua da. Eguzkia Ilargia baino 400 aldiz handiagoa da, baina era berean 400 aldiz urrunago dago. Beraz guretzat tamaina bera dute biek. Bi eklipse mota daude:

1. Ilargi eklipsea  Ilargia Lurraren itzaletik igarotzean gertatzen den astronomia gertakaria da. Lurra Ilargia eta Eguzkiaren artean lerrokatzen denean, bere itzalak, Ilargia bera baino hiru aldiz handiagoa denak, estaltzen du Ilargia. 

2. Eguzki eklipse batean Ilargia Eguzkia eta Lurraren artean kokatzen da, itzala sortuz. Hau bakarrik ilargi berria dagoenean gerta daiteke.

Ilargian bizi ahal gaitezke?

Ilargian bizitzea ezinezkoa da: Atmosfera oxigeno eta nitrogeno

ez daukalako. Tenperatura egokia ez daukalako. Uraren zikloa ematen ez delako. Grabitatea txikiagoa daukalako.

Eta Lurrean Ilargiaren eraginik gabe, bizi ahal gaitezke?

Mareak desberdinak izango ziren, Eguzkiaren eraginez emango ziren soilik.

Ilargirik gabeko Lurrean haizea,oraingoa baina azkoz indartsuagoan izango zen. Izan ere zenbat eta errotazioa abiadura handiagoa izan planetan haize gehiago ibiltzen da.

Hurakanak azkoz bizkorrago ere mugituko lirateke.

Nolakoa izango zen Lurra?

Ilbetea dagoenean,goruntz ateratzen diren fruituak, tomateak, lekak, babarrunak… landatu behar dira. Bestela ez lirateke ongi haziko.

ILARGIAREN ERAGINA

BARATZEAN

Ba al zenekien gregoek ilargiari Selene deitzen ziotela?

Ba al zenekien gazteleraz astelehenari “lunes” deitzen dieotela,ingelesez “Monday” eta frantsezes “lundi”, ilargiarengaitik?

Ba al zenekien “Mexiko” hitza “Ilargiko aintzira” esan nahi duela?

Ba al zenekien?