248_posterra zangozako ikastola dbh2.pdf

1
KOKAPENA EBRO IBAIAREN IBILDIDEA -HORIZ DAGOENA- ARAGOI IBAIAREN ISURI ALDEA DA ARRAINAK Aragoi ibaian zarboa, karpa, zamoa eta sirulo dira gehien aurki daiteken arrainak dira. HARRAPARIAK Aragoi ibaiaren inguruan bizi dira. Miru Beltza espezie ohikoena da. AHATEAK Ahate espezie asko daude: antzarak, ahate txistularia. ZIKOINA Beraien habiak ez daude inoz zuhaitzetan kokatutak. Bi zikoin mota daude: Zuria eta Beltza KOPETAZURI ARRUNTA Igeri egiten edo uretan murgildurik lortzen dituzten landareez elikatzen dira LERTXUNDA Arrainak, anfibioak eta narrastiak jaten dituzte gehien bat. Ornoak, luzera ezberdinetakoak ditu. Eta orren ondorioz, S forman dauka lepoa. KURRILO Hegaztien pasean, Aragoi ibaitik pasatzen da. Pertsona batzuk, zeruan letrak egiten doaztela diote. Osasuntsu dago baina fosfato gehiegi ditu. Aztertzera atera ginenean, datu hauek atera genituen: O 2 KONTZENTRAZIOA: [O 2 ] = 4ppm (txuria) PH(Morea) : 8 NITRATOAK: Ez dago Nitratorik (berdea) FOSFATOAK: 4ppm. (gorria) Asko dira, gainera, haraztegia eta baratzak dauden tokian 2ppm gehiago daude. Ibaiaren ezaugarriak denbora batez behatuz edo sentiaraziz ondoren ondorio hauek atera ditugu: Kiratsa dago? Ez, bereziki. Arrain hilik badago? Ez daude arrain hil asko, baina badaude gutxi batzuk. Aparra sortzen da? Leku konkretu batzuetan bakarrik. Adibidez, erdi ibilguko ibai-ertz batzuetan. Olio edo koiperenen arrastorik badago? Orain, lehen baino gehiago dago, kutsaduraren ondorioz, urtero bere kantitatea handitzen baita. Tamaina handiko hondakinak daude bere inguruan? Noizbehinka. Hala ere, ibaian agertu bezain laster, uretatik atera ohi dute. Bizitzarik badago? (ezaugarri batzuk aipatu) Bai, fauna eta flora nahikoa dauka. Eta zer bizitza hauteman daiteke han? Nahiko ona egia esan. Lehen esan dugun bezala, azken urte hauetan, kutsadurarengatik, faunan nahiko nabaritu da. Adibidez: Arrainetan. Zer animali edo landare aurkitzen dira? Animali nabarmenduenak hauxek dira: -Amurrainak -Algak AZTERKETA * FAUNA ETA FLORA ERABILERA NAGUSIA: Aragoi ibaiko ura, nagusiki ureztatzeko erabiltzen da, baina arrantza egiteko ere erabiltzen da. Esako urtegian kirol nautikoak praktikatzen dira. Zangozan, paper fabrika bat dago eta ibaiko ur asko erabiltzen du papera egiteko, eta gainera, ibaira, paperaren eraldaketa prozesuan erabiltzen den ura elementu kutsagarri batzuekin isurtzen dira. ERALDAKETAK: Aragoi ibaian, Esako urtegia dago bere presarekin eta orduan, paisaia eraldatzen du. Esako urtegiak ur asko askatzean, ibaiaren ur-emaria handitzen da. Beste aldetik Itoiz-eko urtegia dagoenetik Irati ibaian, ibaiko uraren tenperatura zenbait gradu jeisten dira ura askatzen denean. INSTALAZIOAK: Esako urtegian uraren kalitatea neurtzeko laborategi bat dago eta Zangozan haraztegi txiki bat dago. Aragoi ibaia, Ebro ibaiaren ezkerraldeko ibaiadar bat da. Aragoiko Pirineoetan sortu eta Nafarroako Erriberan Ebrora isurtzen dena , Mediterraneo itsasoan itsasoratzeko. Aragoi ibaira, Irati, Eska eta Salazar ibaien urak isurtzen dira. Ondoren ura hauek Milagro herriaren ondoan Ebro ibaira isurtzen dit,. Zangozatik pasatzen denean, erdi-ibilguko etapan dago, ibaia laua baita eta mantso-mantso doa . DESKRIBAPENA IBILGUA: Zangozan Aragoi ibaiko erdi ibilguan dago gutxi gora behera. Ibaia oso zabala da eta ez dauka malda handirik. Higadura gutxi dago eta landaretza dago baina ez handirik. Zangoza, ibilguaren zati honetan dago *Gure ibaiaren diagnostikoaren ondorioak: Ph-ari begiratuz pixka bat altuagoa dago hau da , 8 (pixka bat gazia) dauka. Honetan hemen inguruko lurra basikoagoa izatea zerikusia dauka. Fosfato gehiegi du, bere inguruan lurrak eta baratzak dituelako eta euria egiterakoan, urak hauetan botatako ongarriak ibaira arrastatzen dituelako. Ibaia oraindik ez dago kutsatuta baina atera diren arrastoak (arrain batzuk hilda, apar pixka bat, olioa...) ikusita, kutsatu bidean dago. Ibaia urtegitik pasatzea alde onak eta txarrak ditu. Alde ona ibaia kontrolatzea da eta horrela ez dira uholdeak egoten, baina alde txarra bezala, uraren tenperatura hotzagoa dagoela esan dezakegu eta horrek faunan eragina dauka. Ibaiaren ibilguan presa batzuk daude eta horiek energia elektrikoa lortzeko egiten ditu gizakiak baina ibaiko animaliak, arrainei adibidez pasatzea eragozten die eta batzuk hil egiten dira eta ibaiaren funtzionamenduan eragina izaten dute. Nitrato gutxi dago, ibaian momentu honetan ur kantitate asko dagoelako, eta beraz, egon daiteken nitrato kantitatea oso disolbatua dago. *Neurriak ibaiaren egoera hobetzeko Baratzetako nekazariak botatzen duten ongarriak kontrolatzea. Urtez urte garbiketa orokor bat egitea. Presak osotara ez egin eta leku bat, arrainak pasatzeko uztea. Gure ustez pertsonak birziklatu egin beharko lukete , horrela paperaren industriak ez zuen hainbeste kutsadura eragingo, ibaiak ez lirateke kutsaturik egongo, garbiago egongo lirateke. URREBOTOIA HALTZA SAHATSA LIZARRA ZUMARRA URRITZA HAUSNARKETA * IKUSIZKO AZTERKETA * URAREN KALITATEAREN AZTERKETA Luzeera: 195km, Astun-etik Milagros-era. Arroa: 8.524km 2 Emaria: 1.1300m 3 /s Iturburua: Astún (Aragoiko Pirinioak). Ibai ahoa: Ebron > Mediterraneon. Zabalera Zangozan: 10 metro Sakonera Zangozan: 4 metro zubi printzipalean.

Transcript of 248_posterra zangozako ikastola dbh2.pdf

Page 1: 248_posterra zangozako ikastola dbh2.pdf

KOKAPENA

EBRO IBAIAREN IBILDIDEA-HORIZ DAGOENA- ARAGOI IBAIAREN ISURI ALDEA DA

ARRAINAKAragoi ibaian zarboa, karpa, zamoa eta sirulo dira gehien aurki daiteken arrainak dira.

HARRAPARIAKAragoi ibaiaren inguruan bizi dira. Miru Beltza espezie ohikoena da.

AHATEAKAhate espezie asko daude: antzarak, ahate txistularia.

ZIKOINABeraien habiak ez daude inoz zuhaitzetan kokatutak.Bi zikoin mota daude: Zuria eta Beltza

KOPETAZURI ARRUNTAIgeri egiten edo uretan murgildurik lortzen dituzten landareez elikatzen dira

LERTXUNDAArrainak, anfibioak eta narrastiak jaten dituzte gehien bat.Ornoak, luzera ezberdinetakoak ditu. Eta orren ondorioz, S forman dauka lepoa.

KURRILOHegaztien pasean, Aragoi ibaitik pasatzen da.Pertsona batzuk, zeruan letrak egiten doaztela diote.

Osasuntsu dago baina fosfato gehiegi ditu. Aztertzera atera ginenean, datu hauek atera genituen:

O2 KONTZENTRAZIOA: [O2] = 4ppm (txuria)

PH(Morea) : 8

NITRATOAK: Ez dago Nitratorik(berdea)

FOSFATOAK: 4ppm. (gorria)Asko dira, gainera,haraztegia etabaratzak dauden tokian 2ppm gehiagodaude.

Ibaiaren ezaugarriak denbora batez behatuz edo sentiaraziz ondoren ondorio hauek atera ditugu:

Kiratsa dago? Ez, bereziki.

Arrain hilik badago? Ez daude arrain hil asko, baina badaude gutxi batzuk.

Aparra sortzen da? Leku konkretu batzuetan bakarrik. Adibidez, erdi ibilguko ibai-ertz batzuetan.

Olio edo koiperenen arrastorik badago?

Orain, lehen baino gehiago dago, kutsaduraren ondorioz, urtero bere kantitatea handitzen baita.

Tamaina handiko hondakinak daude bere inguruan?

Noizbehinka. Hala ere, ibaian agertu bezain laster, uretatik atera ohi dute.

Bizitzarik badago?(ezaugarri batzuk aipatu)

Bai, fauna eta flora nahikoa dauka.

Eta zer bizitza hauteman daiteke han?

Nahiko ona egia esan.Lehen esan dugun bezala, azken urte hauetan, kutsadurarengatik, faunan nahiko nabaritu da.Adibidez: Arrainetan.

Zer animali edo landare aurkitzen dira?

Animali nabarmenduenak hauxek dira: -Amurrainak-Algak

AZTERKETA* FAUNA ETA FLORA

ERABILERA NAGUSIA: Aragoi ibaiko ura, nagusiki ureztatzeko erabiltzen da, baina arrantza egiteko ere erabiltzen da. Esako urtegian kirol nautikoak praktikatzen dira. Zangozan, paper fabrika bat dago eta ibaiko ur asko erabiltzen du papera egiteko, eta gainera, ibaira, paperaren eraldaketa prozesuan erabiltzen den ura elementu kutsagarri batzuekin isurtzen dira.

ERALDAKETAK: Aragoi ibaian, Esako urtegia dago bere presarekin eta orduan, paisaia eraldatzen du. Esako urtegiak ur asko askatzean, ibaiaren ur-emaria handitzen da. Beste aldetik Itoiz-eko urtegia dagoenetik Irati ibaian, ibaiko uraren tenperatura zenbait gradu jeisten dira ura askatzen denean.

INSTALAZIOAK:Esako urtegian uraren kalitatea neurtzeko laborategi bat dago eta Zangozan haraztegi txiki bat dago.

Aragoi ibaia, Ebro ibaiaren ezkerraldeko ibaiadar bat da. Aragoiko Pirineoetan sortu eta Nafarroako Erriberan Ebrora isurtzen dena , Mediterraneo itsasoan itsasoratzeko. Aragoi ibaira, Irati, Eska eta Salazar ibaien urak isurtzen dira. Ondoren ura hauek Milagro herriaren ondoan Ebro ibaira isurtzen dit,. Zangozatik pasatzen denean, erdi-ibilguko etapan dago, ibaia laua baita eta mantso-mantso doa

.

DESKRIBAPENAIBILGUA:Zangozan Aragoi ibaiko erdi ibilguan dago gutxi gora behera. Ibaia oso zabala da eta ez dauka malda handirik. Higadura gutxi dago eta landaretza dago baina ez handirik.

Zangoza, ibilguaren zati

honetan dago

*Gure ibaiaren diagnostikoaren ondorioak:Ph-ari begiratuz pixka bat altuagoa dago hau da , 8 (pixka bat gazia) dauka. Honetan hemen inguruko lurra basikoagoa izatea

zerikusia dauka.●Fosfato gehiegi du, bere inguruan lurrak eta baratzak dituelako eta euria egiterakoan, urak hauetan botatako ongarriak ibaira

arrastatzen dituelako.●Ibaia oraindik ez dago kutsatuta baina atera diren arrastoak (arrain batzuk hilda, apar pixka bat, olioa...) ikusita, kutsatu

bidean dago.●Ibaia urtegitik pasatzea alde onak eta txarrak ditu. Alde ona ibaia kontrolatzea da eta horrela ez dira uholdeak egoten, baina

alde txarra bezala, uraren tenperatura hotzagoa dagoela esan dezakegu eta horrek faunan eragina dauka.●Ibaiaren ibilguan presa batzuk daude eta horiek energia elektrikoa lortzeko egiten ditu gizakiak baina ibaiko animaliak, arrainei

adibidez pasatzea eragozten die eta batzuk hil egiten dira eta ibaiaren funtzionamenduan eragina izaten dute.●Nitrato gutxi dago, ibaian momentu honetan ur kantitate asko dagoelako, eta beraz, egon daiteken nitrato kantitatea oso

disolbatua dago.

*Neurriak ibaiaren egoera hobetzeko●Baratzetako nekazariak botatzen duten ongarriak kontrolatzea.●Urtez urte garbiketa orokor bat egitea.●Presak osotara ez egin eta leku bat, arrainak pasatzeko uztea.●Gure ustez pertsonak birziklatu egin beharko lukete , horrela paperaren industriak ez zuen hainbeste kutsadura eragingo,

ibaiak ez lirateke kutsaturik egongo, garbiago egongo lirateke.

URREBOTOIA HALTZA SAHATSA LIZARRA ZUMARRAURRITZA

HAUSNARKETA

* IKUSIZKO AZTERKETA * URAREN KALITATEAREN AZTERKETA

Luzeera: 195km, Astun-etik Milagros-era. Arroa: 8.524km2

Emaria: 1.1300m3/sIturburua: Astún (Aragoiko Pirinioak).Ibai ahoa: Ebron > Mediterraneon. Zabalera Zangozan: 10 metroSakonera Zangozan: 4 metro zubi printzipalean.