Laguntza gela

1

Enegia eta aldaketak

Energia motak eta eraldaketak

Zer da energia

Energia motak

8

ENERGIA da aldaketak eragiten dituen guztia.

ENERGIA EZ DA MATERIA ez da ikusten

ez du espaziorik hartzen ez du masarik

Zenbait ENERGIA MOTA daude

ARGI-energia

BERO-energia

energia MEKANIKOA

energia ELEKTRIKOA

energia KIMIKOA

energia NUKLEARRA

NATURALA: Eguzkitik eta

beste izar batzuetatik

dator ARTIFIZIALA:

bonbila...

Haizeak energia du...

... zuhaitzak botatzen ditu.

Gasak energia du...

... ura berotzen du.

Objektu beroetatik

dator. eguzkia, sua

...

Mugimenduan diren

gorputzek dute.

Korronte elektrikoak

dauka, tximistak

pilak...

Materian aldaketak gertatzen direnean

sortzen da. petrolioa,

elikagaiak...

Erreakzio nuklearrak gertatzen direnean

askatzen da.

Laguntza gela

2

Energiaren eraldaketak Energia eraldatu egiten da etengabe.

ENERGIA-ERALDAKETA energia mota bat beste energia mota batzuetara

aldatzen denean gertatzen da.

EGUZKI-ENERGIA energia MEKANIKO bihurtzen da

Eguzkiak airea berotzen du...

bihurtzen da.

EGUZKI-ARGIA energia KIMIKO bihurtzen da

Landareak elikagaiak sortzen dituztenean,

FOTOSINTESIAN.

aire beroa

aire hotza

... haizea sortzen da.

... ura lurrundu egiten da eta

uraren zikloa hasten da.

Eguzkiak ur likidoa berotzen du...

bihurtzen da.

Laguntza gela

3

Errekuntzak Errekuntzak energia-eraldaketak dira.

ERREGAIA OXIGENOA energia

KIMIKOA

beroa argia

GASAK sortzen dira

energia MEKANIKOA

Laguntza gela

4

Energia-iturriak

Energia-iturriak baliabide naturalak dira eta energia lortzeko erabiltzen ditugu.

energi-iturri BERRIZTAEZINAK

energia-iturri BERRIZTAGARRIAK

Lurpean daude.

Orain dela milioika urte hildako organismoetatik datoz.

Bukatu egin daitezke.

Milioika urte behar dituzte eratzeko eta oso azkar ari gara gastatzen.

Ez dira bukatzen erabiltzen ditugunean.

Etengabe berrizten dira

ERREGAI FOSILAK

IKATZA GAS

NATURALA PETROLIOA

SUBSTANTZIA ERRADIOAKTIBOAK

Oso urri dauden mineral batzuetan

daude

ZENTRAL TERMIKO eta ZENTRAL NUKLEARRETAN erabiltzen dira elektrizitatea lortzeko.

•EGUZKI PLAKEN bidez elektrizitate bihurtzen da.

EGUZKIA (argia eta beroa)

• SORGAILU EOLIKOEKIN elektrizitate bihurtzen da.

HAIZEA

•ZENTRAL HIDROELEKTRIKOETAN elektrizitate bihurtzen da.

URA MUGIMENDUAN

• Izaki bizidunen materia da.

• Ateratzen dira: EGURRA, OLIOA, ARGIZARIAK...

BIOMASA

Laguntza gela

5

Gizakia eta energia kontsumoa

Energia-kontsumoak dakartzan arazoak

Ingurumenari egiten dizkiogun kalteak

Behar dugun energia

baino gehiago gastatzen dugu.

Energia-iturri berriztagarriak

kontsumitzen ditugu,

gehienbat.

Energia-iturriak BUKATU EGINGO

DIRA.

INGURUMENARI KALTE egiten

diogu.

Atmosfera kutsatzen dugu. Hondakin arriskutsuak sortzen ditugu.

Marea beltzak izaten dira.

Ekosistemak aldatzen dira.

Laguntza gela

6

"Urrezko hiru araurak" zure bizitza

Materialak eta energia aurrezteko modurik onena hiru arauak betetzea da.

MURRIZTU material eta

energia gehiegi ez erabili

BERRERABILI materialak

zaborrera bota baino lehen

BIRZIKLATU zaborra banatu

birziklatzeko

Zaborrak bereiztu eta bota bakoitza dagokion edukiontzitan .