IBAIZABAL (eta bere ibaiadarrak)

1. IBAIAREN DESKRIBAPENA

Kokapena:BizkaiaLuzera:63kmArroa:416kmEmaria:18 m³/sIturburua:ArrazolaIbai ahoa:Bizkaiko golkoa

Ibaizabal ibaia Durangaldetik igaro eta Nerbioi ibaiarekin batuta Bizkaiko sistema hidrografikorik zabalena sortzen duen ibaia da. 416 km2-ko arroa betetzen du Nerbioi ibaiarekin batzen den arteko arroa barne hartu gabe.

2. KOKATU ZUEN IBAIA

Ibaizabal, Ibaia sortzen hainbat erreka ezberdin hartzen dute parte.Jatorriz Zumelegi izena duen ibaia da,Elorrio inguruko erreka errekastoek elkartzean sortua,Atxondora heltzean Arrazola erreka biltzen zaio (Anboton jaiotzen dena (1.296m) eta Ibaizabal izena hartzen du. Abadinon Atxarte eta Oiz (1.026 m) eta Mañazar menditik jeisten diren hainbat errekek sorturiko Zaldu ibaia gehitzen zaizkio.Iurretan Mañaria erreka,Lemoan Arratia ibaia,Basaurin Nerbioi ibaia, Bilbon Kadagoa eta Erandion Asua ibaia elkartzen zaizkio harik eta Portugalete eta Getxo bitartean itsasoratzen den arte.Ibai izaten jarraitzen du Bilboko Abusurarte,bertan itsasadar bihurtzen delarik.

Ibaiadarrak:Horietaz gain beste erreka hauek ere biltzen dira leku ezberdinetan.

Ezkerretik begiratuta:

MañariaMañaria errekaerreka: Durangon elkartzen da Ibaizabalekin

Arratia ibaiaArratia ibaia: Ibai honek ez du bakarrik Ibaizabalekin bat egiten baita beste erreka batzuekin ere egiten du.

Indusi ibaiaIndusi ibaia: Dima inguruko erreketatik ezberdinetako ura jasotzen duen erreka da, eskuinaldetik Arratia ibaiaren ibaiadarra dena.Altungane (765 m) eta Saibigain (943 m) mendietan jaioa, 15 kilometro inguru egin ondoren, Igorren Arratia ibaira isurtzen ditu bere urak, eta honek aldi berean Ibaizabal ibaira.

ObaOba errekaerreka: Hau ere Dima herrian hasten da eta ondoren Indusi errekarekin elkartzen da.

Nerbioi ibaia: Nerbioi Santiagoko pagadian jaiotzen da,Urdiñako mendien goialdean. Urduñan sortu ondoren, ibaiak Amurrio, Laudio, Arakaldo, Ugao, Arrigorriaga eta Basauri herriak zeharkatzen ditu, hegoaldetik iparraldera. Basaurin Ibaizabal ibaiarekin elkartzen da Nerbioi-Ibaizabal sistema itsasadar bilakatzen da Bilbon eta Bizkaiko Golkoan hiltzen da Abrako golkoan

Kadagoa ibaia: Mena Haranan sortzen da Burgosen, eta hortik Enkarterri eskualdean barrena dario.Balmaseda, Zalla, Güeñes eta Alonsotegi udalerriak zeharkatu ondoren Ibaizabalen amaitzen da, Burtzeña (Barakaldo) eta Zorrotza (Bilbo) auzoen artean. Kadagua ibaia berez Barakaldo eta Bilboko udalerrien arteko muga delarik. Ibaiaren azkenengo zatiak, itsasoaren eragina jasotzen du.

Eskuinetik:

Arria erreka: Oiz menditik jeisten den ibaia da, Garai eta Sarria artean. Durangora iritsi aurretik Ibaizabal ibaira iristen da bere eskuinaldetik. Malda handiko ibaia da eta horregatik aspaldidanik erabili da energia hidraulikoa lortzeko

Maguma erreka.

Oromiño erreka: Zornotzako udalerriaren ekialdean dagoen erreka da. Oiz mendian jaiotzen

da eta Muxikako lurrak zeharkatu ondoren, Oromiño auzotik igarotzen da eta Ibaizabal ibaira isurtzen ditu urak Iurreta eta Zornotza arteko mugan.

Larrea erreka.

Larrabetzu erreka.

Asua ibaia: Ibaizabal itsasadarraren adarra da. Asua ibaiaren arroa Bizkaiko arrorik

zabalenetarikoa da, eta 74 kilometro koadro ditu gutxi gorabehera. Asua ibaiaren

iturburua Ganguren mendilerroan (400 metro) dago, Lezamatik hurbil, eta Ibaizabalera isurtzen du.

Gobela ibaia: Barrikan jaio eta Leioan Ibaizabaleko itsasadarrari urak ematen

dizkion ibaia da. Azkenik Leioan Udondo erreka jasotzen du eta ondoren Ibaizabaleko

itsasadarrean bukatzen da.

3. IKUSIZKO AZTERKETA

Ikusi ditugun animaliak eta landareak hauek dira:dortokak,ahateak,karpak,karramarroak,lertxunak igelak,algak,arteak…

4. BIZITZARIK?

Ikusi ditugun animaliak eta landareak hauek dira:dortokak,ahateak,karpak,karramarroak,lertxunak igelak,algak,arteak…

Araztegira deitu dugu, Udaletxera ere eta horren ondoren Udalari urari buruz galdeketa egin dugu.

ONDORIOAKONDORIOAK:

1-Nondik hartzen dute herritarrek ura? Ura Orobiosetik hartzen da Durangoko bidean dagoen auzo bat da

2-Non depuratzen da ura? Ura urritxeko depuradoran depuratzen da.

5. HAUSNARKETA

Aurretratamenduaurretratamendua:Eragiketa fisikoak eta mekanikoak dira eta horien bidez nahi izaten da ur zikinetik ahalik eta materia gehien bereiztea, berez edo duten tamainagatik ondorengo tratamenduetan arazoak eragin ditzaketen materiak hain zuzen.Aurretratamenduko eragiketen bidez, gehien ikusten eta molestatzen duen kutsaduraren parte bat eliminatu egiten da (solido lodiak, harea, koipea...).

Lehen mailako tratamenduaLehen mailako tratamendua: Helburu nagusia da ur zikinen gainean dauden solidoak gutxitzea. Solido horietako batzuk materia organikoak direnez, DBO-a (oxigeno eskaera biokimikoa) murrizten da.Prozesu hori lehen mailako dekantagailuetan egiten da normalean. Horietan, banaketa grabitatearen ondorioz gertatzen da.

Tratamedu biologikoaTratamedu biologikoa: Tratamendu biologikoaren xedea da materia organikoa eta oinarrizko elikagaiak degradatzea, mikroorganismoen bidez. Materia organikoaren edukia murrizten da batez ere eta, instalazio askotan, elikagaiak, bereziki nitrogenoa eta fosforoa.

Ibaira edo itsasora isurtzeaIbaira edo itsasora isurtzea: Ur araztuak ibaira edo itsasora isurtzen dira. Desinfektatu egiten dira aurrena, ibaian edo itsasoan inolako aldaketarik eragin ez dezaten

Edateko Uren Araztegiak (E.U.A.):Edateko Uren Araztegiak (E.U.A.):E.U.A.-etan, prozesu hau burutzen da ura edateko ur bihurtzeko:

OxidazioaOxidazioa:Lehendabizi, ozonoa eransten zaio ur gordinean heltzen diren elementuak herdoildu daitezen, batez ere burdina eta manganesoa.

Sedimentazioa eta dekantazioa:Sedimentazioa eta dekantazioa: Oxidazio fasearen ostean, partikulen tamaina eta pisua handitzen duten substantziak eransten zaizkio. Ura koagulatzailearekin eta malutatzailearekin nahasten da, dekantazio fasean dituen solido organikoen nahiz ez-organikoen banaketa errazteko.

Iragazketa:Iragazketa: Iragazketan, aurreko fasean kendu ez diren pisu eta tamaina gutxiko partikulak ezabatzen dira. Iragazketa silize hareaz osatutako material baten gainean egiten da. Zaporeak eta usainak kentzeko, ikatz aktiboa ere erabil daiteke.

Fluorazioa:Fluorazioa: Fluorra disolbatzen da, haurren txantxarra prebenitzeko.

Desinfekzioa:Desinfekzioa:Kloroa eta ozonoa dosifikatzen dira, ura desinfektatzeko. Zenbait instalaziotan izpi ultramoreak ere erabiltzen dira, eginkizun horretarako

3-Zer egiten dute ur zikina garbitzeko?Ura garbitzeko depuradoran garbitzen dute:hartzea,aurretratamendua, dekantazioa , klorazioa eta desklorazioa eta ponpatzea eta banatzea.

4-zerekin garbitzen dute ura?Ura likido berezi batzuekin garbitzen dute: ozono, ikatz aktibatu,kloro,sufre oxido…

5-zer prozesu jarraitzen du uraren garbiketak?Uraren garbiketak bost prozesu ditu: hartzea,aurretratamendua, dekantazioa , klorazioa eta desklorazioa eta ponpatzea eta banatzea

6-nondik hartzen du depuradorak ura? Orobiosetik hartzen du depuradorak ura,Orobios, Durangoko bidean

dagoen auzo bat da.

7-zenbat denbora irauten du uraren garbiketak? 3 edo 4 egun irauten ditu gutxi gora behera uraren garbiketak