AGENDA 2004 DE LA SOCIEDAD DE LA INFORMACIÓN

54
AGENDA 2004 DE LA SOCIEDAD DE LA INFORMACIÓN Datos básicos sobre el Desarrollo de la Sociedad de la Informacíon en España 3 Intereses Empresariales producto de la Convergencia 34 Otras Informaciones de Interés 39

Transcript of AGENDA 2004 DE LA SOCIEDAD DE LA INFORMACIÓN

AGENDA 2004 DE LA

SOCIEDADDE LA

INFORMACIÓNDatos básicos sobre el Desarrollo

de la Sociedad de la Informacíon en España 3Intereses Empresariales

producto de la Convergencia 34Otras Informaciones de Interés 39

La Agenda que en estos momentos tienes en tus manos trata de ser una herramientade consulta y referencia útil para el profesional de la sociedad de la información.

El Colegio Oficial y sus demarcaciones territoriales, y la Asociación Española deIngenieros de Telecomunicación, las asociaciones territoriales y delegaciones (COIT /AEIT) aportan un trabajo de recopilación de los datos recogidos y elaborados por lasorganizaciones más importantes de nuestro sector para ofrecérselos a losprofesionales de las Tecnologías de la Información y las Comunicaciones que, en suquehacer diario, los utilizarán de modo intensivo.

En una primera parte la agenda 2004 del COIT/AEIT dispone de un conjunto de tablasy gráficos con los datos más importantes del sector: hipersector, informática,electrónica (profesional y de consumo), servicios y equipos de telecomunicación,composición accionarial de los grupos empresariales que operan en el sector, etc.

A continuación, se recopilan un conjunto de datos de interés para el profesional delsector: organización del COIT/AEIT, su estructura territorial, los servicios que presta,las publicaciones, datos de contacto de las ETSITs, relación de organizacionesnacionales e internacionales relacionadas con las telecomunicaciones, órganosreguladores, la estructura organizativa de la administración de lastelecomunicaciones, la entidad Red.es y la CMT, que complementan la informaciónque semanalmente se actualiza en el web del COIT/AEIT (www.coit.es).

El COIT y la AEIT reconocen el trabajo realizado por la administración y lasorganizaciones y asociaciones líderes de nuestro sector (MCYT, ANIEL, SEDISI, CMT) yagradecen su amabilidad al autorizarnos a incorporar los datos recogidos de susrespectivos informes anuales. Asimismo, agradecemos a Telefónica por “La Sociedadde la Información en España 2001-2005 y la Sociedad de la Información en Europa”,el Informe Anual de las Telecomunicaciones y Tecnologías de la Información 2002dirigido por Crisanto Plaza, a la Fundación Auna por “eEspaña 2002”, “Indicadores dela Sociedad de la Información en España y varios países de la OCDE 1995-2003”.MCyT, “Informe Anual 2002.” CMT, “Informe anual del sector eletrónico y detelecomunicaciones 2002.” ANIEL, “Las Tecnologías de la Información en España2002”. MCyT, SEDISI, y a los Departamentos de Comunicación y RelacionesInstitucionales de los operadores de telecomunicación al facilitarnos sus datos.

Las Juntas del COIT/AEIT que presido confían en que la Agenda 2004 de la Sociedadde la Información tenga una buena acogida en nuestro sector y sea de utilidad yreferencia para todos los profesionales.

Enrique Gutiérrez BuenoDecano Presidente del Colegio Oficial de Ingenieros de TelecomunicaciónPresidente de la Asociación Española de Ingenieros de Telecomunicación

Datos Básicossobre el

Desarrollo de laSociedad de la

Informaciónen España

1. Datos generales 42. Servicios de telecomunicaciones 103. Equipos de telecomunicaciones 204. Informática 225. Electrónica profesional 256. Electrónica de consumo 287. Componentes electrónicos 31

1. DatosGenerales

1. D

atos

Gen

eral

es

55

MMeerrccaaddoo ddee llaass TTIICC//PPIIBB ((ppoorrcceennttaajjeess))Fu

ente

: Ind

icad

ores

de

la S

ocie

dad

de la

Info

rmac

ión

en E

spañ

a y

vario

s pa

íses

de

la O

CDE

(MCy

T)

GGaassttoo eenn TTIICC ppeerr ccááppiittaa ((eeuurrooss))

Fuen

te: I

ndic

ador

es d

e la

Soc

ieda

dde

la In

form

ació

n en

Esp

aña

yva

rios

país

es d

e la

OCD

E (M

CyT)

LLíínneeaass ddee tteelleeffoonnííaa ffiijjaa ((mmiilleess))

Fuen

te: I

ndic

ador

es d

e la

Soc

ieda

dde

la In

form

ació

n en

Esp

aña

yva

rios

país

es d

e la

OCD

E (M

CyT)

11999988 11999999 22000000 22000011 22000022

EEssppaaññaa 4,0 4,2 4,5 4,4 5,8

AAlleemmaanniiaa 5,8 6,3 6,9 6,9 6,4

FFrraanncciiaa 6,3 6,6 7,2 7,4 6,2

IIrrllaannddaa 5,4 5,5 5,4 5,3 6,1

IIttaalliiaa 4,3 4,7 5,1 5,2 5,5

PPoorrttuuggaall 4,9 5,2 5,5 5,4 7,3

RReeiinnoo UUnniiddoo 7,4 7,9 8,5 8,6 8,4

UUEE 5,9 6,4 6,9 7,0 6,7

EEEE UUUU 7,8 7,9 8,3 8,2 8,5

JJaappóónn 8,2 8,0 8,5 9,0 8,2

11999988 11999999 22000000 22000011 22000022

EEssppaaññaa 667 792 848 857 878

AAlleemmaanniiaa 1.320 1.452 1.573 1.601 1.579

FFrraanncciiaa 1.230 1.368 1.430 1.482 1.491

IIrrllaannddaa 1.261 1.341 1.530 1.545 1.536

IIttaalliiaa 879 1.012 1.044 1.102 1.116

PPoorrttuuggaall 664 733 769 816 814

RReeiinnoo UUnniiddoo 1.652 1.825 1.952 1.997 2.000

UUEE 1.249 1.395 1.484 1.521 1.522

EEEE UUUU 2.331 2.407 2.650 2.518 2.430

JJaappóónn 1.916 1.777 1.905 2.041 2.102

11999988 11999999 22000000 22000011 22000022

EEssppaaññaa 16.300 16.700 17.104 17.531 17.641

AAlleemmaanniiaa 46.957 48.210 50.220 52.280 53.720

FFrraanncciiaa 34.065 33.888 33.987 34.033 33.929

IIrrllaannddaa 1.600 1.770 1.590 1.860 --

IIttaalliiaa 25.986 26.502 27.153 27.353 27.452

PPoorrttuuggaall 4.116 4.230 4.314 4.377 4.361

RReeiinnoo UUnniiddoo 32.829 34.197 35.027 35.290 --

UUEE 198.392 203.040 207.687 210.918 --

EEEE UUUU 185.588 183.521 187.002 190.000 190.000

JJaappóónn 68.161 70.530 74.344 74.567 --

1. D

atos

Gen

eral

es

66

LLíínneeaass tteelleeffóónniiccaass bbáássiiccaass ppoorr 110000 hhaabbiittaanntteessFu

ente

: Ind

icad

ores

de

la S

ocie

dad

de la

Info

rmac

ión

en E

spañ

a y

vario

s pa

íses

de

la O

CDE

(MCy

T)

AAbboonnaaddooss aa tteelleeffoonnííaa mmóóvviill ((mmiilleess))

Fuen

te: I

ndic

ador

es d

e la

Soc

ieda

dde

la In

form

ació

n en

Esp

aña

yva

rios

país

es d

e la

OCD

E (M

CyT)

AAbboonnaaddooss aa tteelleeffoonnííaa mmoovviill ppoorr 110000 hhaabbiittaanntteess

Fuen

te: I

ndic

ador

es d

e la

Soc

ieda

dde

la In

form

ació

n en

Esp

aña

yva

rios

país

es d

e la

OCD

E (M

CyT) 11999988 11999999 22000000 22000011 22000022

EEssppaaññaa 17,9 37,7 61,1 73,9 83,0

AAlleemmaanniiaa 17,0 28,6 58,7 68,4 71,8

FFrraanncciiaa 19,2 36,6 49,5 60,8 65,0

IIrrllaannddaa 25,6 44,3 65,2 77,6 76,4

IIttaalliiaa 35,6 52,6 73,2 88,6 90,2

PPoorrttuuggaall 30,9 46,8 65,4 77,7 82,5

RReeiinnoo UUnniiddoo 25,2 45,8 72,9 77,3 83,0

UUEE 24,0 40,8 63,3 76,4 79,3

EEEE UUUU 25,7 31,7 39,7 46,2 --

JJaappóónn 37,5 45,1 52,8 59,0 62,1

11999988 11999999 22000000 22000011 22000022

EEssppaaññaa 7.051 14.884 24.266 29.656 33.532

AAlleemmaanniiaa 13.913 23.446 48.202 56.245 59.200

FFrraanncciiaa 11.210 21.434 29.052 35.922 38.585

IIrrllaannddaa 946 1.655 2.461 2.970 2.969

IIttaalliiaa 20.489 30.296 42.246 51.246 52.316

PPoorrttuuggaall 3.075 4.672 6.665 7.978 8.529

RReeiinnoo UUnniiddoo 14.878 27.185 43.452 46.282 49.921

UUEE 89.926 152.934 238.385 288.835 298.079

EEEE UUUU 69.209 86.047 109.478 128.375 140.767

JJaappóónn 47.308 56.846 66.784 74.819 79.083

11999988 11999999 22000000 22000011 22000022

EEssppaaññaa 41,4 42,3 43,0 43,7 43,7

AAlleemmaanniiaa 57,2 58,8 61,1 63,6 65,2

FFrraanncciiaa 58,4 57,9 57,9 57,6 57,2

IIrrllaannddaa 43,3 47,4 42,1 48,6 --

IIttaalliiaa 45,1 46,0 47,1 47,3 47,3

PPoorrttuuggaall 41,3 42,4 42,3 42,6 42,2

RReeiinnoo UUnniiddoo 55,6 57,6 58,7 58,9 --

UUEE 53,0 54,1 55,2 55,8 --

EEEE UUUU 69,0 67,6 67,9 68,3 --

JJaappóónn 54,0 56,0 58,7 58,8 --

1. D

atos

Gen

eral

es

77

Fuen

te: I

ndic

ador

es d

e la

Soc

ieda

dde

la In

form

ació

n en

Esp

aña

yva

rios

país

es d

e la

OCD

E (M

CyT)

HHooggaarreess ppaassaaddooss ppoorr ccaabbllee ((ppoorrcceennttaajjee))Fu

ente

: Ind

icad

ores

de

la S

ocie

dad

de la

Info

rmac

ión

en E

spañ

a y

vario

s pa

íses

de

la O

CDE

(MCy

T)

Fuen

te: I

ndic

ador

es d

e la

Soc

ieda

dde

la In

form

ació

n en

Esp

aña

yva

rios

país

es d

e la

OCD

E (M

CyT)

11999988 11999999 22000000 22000011 22000022

EEssppaaññaa 5,8 10,1 24,6 36,4 40,9

AAlleemmaanniiaa -- 64,8 72,1 74,9 --

FFrraanncciiaa -- 30,8 35,5 36,8 --

IIrrllaannddaa -- 50,0 -- -- --

IIttaalliiaa -- 4,3 4,7 4,7 --

PPoorrttuuggaall 39,0 47,0 54,0 60,0 --

RReeiinnoo UUnniiddoo -- 52,1 51,3 54,1 --

UUEE -- 46,4 50,3 52,1 --

EEEE UUUU 96,9 96,9 96,7 96,8 97,5

PPoorrcceennttaajjee ddee hhooggaarreess ccoonn aacccceessoo ddoommééssttiiccoo aa IInntteerrnneett

22000000//0033 22000011//0066 22000022//0066 22000022//1111

EEssppaaññaa 9,6 23,4 29,5 31,0

AAlleemmaanniiaa 13,6 37,9 43,7 46,0

FFrraanncciiaa 12,9 26,2 35,5 36,0

IIrrllaannddaa 17,5 46,2 47,9 57,0

IIttaalliiaa 19,2 32,9 35,4 35,0

PPoorrttuuggaall 8,4 23,4 30,8 31,0

RReeiinnoo UUnniiddoo 24,4 46,5 45,0 50,0

UUEE 18,3 36,1 40,4 43,0

EEEEUUUU -- 50,5 -- --

OOrrddeennaaddoorreess ppeerrssoonnaalleess ppoorr 110000 hhaabbiittaanntteess

11999988 11999999 22000000 22000011 22000022

EEssppaaññaa 10,9 11,9 14,5 16,8 --

AAlleemmaanniiaa 27,9 29,7 33,6 38,2 43,5

FFrraanncciiaa 23,2 26,7 30,4 32,9 34,1

IIrrllaannddaa 27,3 31,6 35,9 39,1 --

IIttaalliiaa 13,3 15,7 18,0 19,5 --

PPoorrttuuggaall 8,1 9,3 10,5 11,7 --

RReeiinnoo UUnniiddoo 26,8 30,3 33,8 36,6 --

UUEE 22,4 25,0 28,2 30,5 --

EEEE UUUU 45,6 51,7 57,2 62,5 --

JJaappóónn 23,7 28,7 31,5 35,8 38,3

1. D

atos

Gen

eral

es

88

HHooggaarreess aabboonnaaddooss aa sseerrvviicciiooss ddee ccaabbllee ((ppoorrcceennttaajjee))

Fuen

te: I

ndic

ador

es d

e la

Soc

ieda

dde

la In

form

ació

n en

Esp

aña

yva

rios

país

es d

e la

OCD

E (M

CyT)

NNúúmmeerroo ddee PPCC ppoorr 110000 ttrraabbaajjaaddoorreess nnoo mmaannuuaalleess ((ppoorrcceennttaajjee))Fu

ente

: Ind

icad

ores

de

la S

ocie

dad

de la

Info

rmac

ión

en E

spañ

a y

vario

s pa

íses

de

la O

CDE

(MCy

T) 11999988 11999999 22000000 22000011

EEssppaaññaa 57 64 73 73

AAlleemmaanniiaa 55 62 71 71

FFrraanncciiaa 59 64 76 77

IIrrllaannddaa 93 -- 115 116

IIttaalliiaa 50 57 62 62

PPoorrttuuggaall 27 27 45 46

RReeiinnoo UUnniiddoo 65 80 84 85

UUEE 60 67 75 77

EEEE UUUU 118 135 138 138

JJaappóónn 27 32 45 46

HHooggaarreess aabboonnaaddooss aa TTVV ppoorr ssaattéélliittee ((ppoorrcceennttaajjee))

Fuen

te: I

ndic

ador

es d

e la

Soc

ieda

dde

la In

form

ació

n en

Esp

aña

yva

rios

país

es d

e la

OCD

E (M

CyT) 11999988 11999999 22000000 22000011

EEssppaaññaa 9,4 11,7 15,1 18,0

AAlleemmaanniiaa 29,8 34,4 34,4 36,0

FFrraanncciiaa 11,1 15,2 18,2 20,0

IIrrllaannddaa 8,8 9,2 -- 0,0

IIttaalliiaa 4,0 7,2 11,4 12,0

PPoorrttuuggaall 9,5 9,6 8,7 9,0

RReeiinnoo UUnniiddoo 18,3 19,1 21,4 23,0

UUEE -- 18,4 20,7 19,0

EEEE UUUU 9,3 10,1 -- 9,0

JJaappóónn 30,5 40,5 -- 20,0

11999988 11999999 22000000 22000011 22000022

EEssppaaññaa 3,3 3,6 6,4 11,9 15,5

AAlleemmaanniiaa 48,2 52,7 58,7 58,2 --

FFrraanncciiaa 10,8 11,6 11,2 13,6 --

IIrrllaannddaa 49,5 49,7 -- 54,0 --

IIttaalliiaa 0,3 0,4 0,3 0,4 --

PPoorrttuuggaall 15,7 19,2 22,4 33,4 --

RReeiinnoo UUnniiddoo 10,1 12,0 14,4 18,5 --

UUEE -- 26,3 29,2 36,4 --

EEEE UUUU 66,8 67,0 68,2 69,0 68,9

JJaappóónn 21,17 25,9 -- 33,0 --

1. D

atos

Gen

eral

es

99

““HHoossttss”” ccoonneeccttaaddooss aa IInntteerrnneett ppoorr 11..000000 hhaabbiittaanntteess

““HHoossttss”” ccoonneeccttaaddooss aa IInntteerrnneett ppoorr ddoommiinniiooss nnaacciioonnaalleess ((mmiilleess))Fu

ente

: MCY

T. In

dica

dore

s de

laSo

cied

ad d

e la

Info

rmac

ión

en E

spañ

ay

vario

s pa

íses

de

la O

CDE

Fuen

te: M

CYT.

Indi

cado

res

dela

Soci

edad

de

la In

form

ació

n en

Esp

aña

y va

rios

país

es d

e la

OCD

E

UUssuuaarriiooss ccoonn aacccceessoo aa IInntteerrnneett ccoommoo ppoorrcceennttaajjee ddee llaa ppoobbllaacciióónn ttoottaall

Fuen

te: M

CYT.

Indi

cado

res

dela

Soci

edad

de

la In

form

ació

n en

Esp

aña

y va

rios

país

es d

e la

OCD

E 11999988 11999999 22000000 22000011 22000022

EEssppaaññaa 4,4 7,0 13,7 18,3 19,3

AAlleemmaanniiaa 12,8 17,5 30,2 37,4 42,4

FFrraanncciiaa 5,9 9,2 14,4 26,3 31,4

IIrrllaannddaa 8,2 18,1 17,9 23,3 27,1

IIttaalliiaa 5,2 14,3 23,0 26,9 30,1

PPoorrttuuggaall 6,0 10,0 25,0 28,2 35,6

RReeiinnoo UUnniiddoo 13,6 21,0 26,4 33,0 40,7

UUEE 9,7 14,9 24,5 31,4 --

EEEE UUUU 22,3 37,4 44,1 50,1 53,8

JJaappóónn 13,2 21,4 29,9 38,4 44,9Definición: Porcentaje de personas que declaran haber tenido acceso a Internet enun periodo reciente, que varía según las distintas metodologías y fuentes

11999999//0011 22000000//0011 22000011//0011 22000022//0011 22000033//0011

EEssppaaññaa 264 416 664 1.497 1.695

AAlleemmaanniiaa 1.317 1.702 2.163 2.681 2.891

FFrraanncciiaa 488 780 1.230 1.671 2.158

IIrrllaannddaa 55 60 88 95 98

IIttaalliiaa 339 658 1.631 2.282 3.864

PPoorrttuuggaall 50 91 178 264 291

RReeiinnoo UUnniiddoo 1.424 1.902 2.291 2.463 2.584

UUEE 6.125 8.675 12.608 17.255 21.611

EEEE UUUU -- -- -- -- --

JJaappóónn 1.688 2.637 4.641 7.118 9.260

11999999//0011 22000000//0011 22000011//0011 22000022//0011 22000033//0011

EEssppaaññaa 6,7 10,5 16,5 37,1 41,9

AAlleemmaanniiaa 16,1 20,7 26,3 32,5 35,1

FFrraanncciiaa 8,3 13,3 20,8 28,2 36,4

IIrrllaannddaa 14,7 15,8 23,1 24,6 25,1

IIttaalliiaa 5,9 11,4 28,2 39,3 66,6

PPoorrttuuggaall 5,0 8,9 17,3 25,5 28,2

RReeiinnoo UUnniiddoo 24,0 31,9 38,3 41,0 43,0

UUEE 16,3 23,0 33,4 45,9 57,5

EEEE UUUU -- -- -- -- --

JJaappóónn 13,4 20,8 36,6 55,9 72,7

2.Servicios detelecomunicaciones

2.1. Indicadores económicos generales2.2. Infraestructuras2.3. Telefonía fija2.4. Telefonía móvil2.5. Alquiler de circuitos2.6. Transmisión de datos2.7. Comunicaciones corporativas2.8. Servicios de internet2.9. Servicios audiovisuales

1111

Operadores de servicios telemáticos (2,6%)

Operadores de serviciosaudiovisuales (25,5%)

Operadores cable (4,2%)

Operadores de comunicacionesmóviles (11,8%)

Operadores de Satélite (0,2%)

Operadores de telefoníafija y afines (56,7%)

EEmmpplleeaaddooss ppoorr sseerrvviicciiooss ddee tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ((22000022))

TToottaa

ll:: 8899

,,660055

Fuen

te: C

MT

Operadores de Satélite (0,1%)

Operadores de comunicacionesmóviles (23,3%)

Operadores de telefoníafija y afines (49,2%)

Operadores de serviciostelemáticos (1,7%)

Operadores cable (14,0%)

Operadores de serviciosaudiovisuales (11,7%)

IInnvveerrssiioonneess ppoorr sseerrvviicciiooss ddee tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ((22000022))

TToottaa

ll:: 55..

555566,,

2255 mm

iilllloonn

eess dd

ee eeuu

rrooss

Fuen

te: C

MT

2. S

ervi

cios

de

tele

com

unic

aion

es

IInnggrreessooss ppoorr ooppeerraacciioonneess ((22000022))

Operadores de Satélite (0,3%) Operadores de serviciosaudiovisuales (12,6%)

Operadorescable (1,9%)

Operadores decomunicacionesmóviles (39,1%)

Operadores de servicios telemáticos (2,5%)

Operadores de telefoníafija y afines (43,6%)

2.1. Indicadores económicos generalesTToo

ttaall::

3311..55

8844,,44

88 mm

iilllloonn

eess dd

ee eeuu

rrooss

Fuen

te C

MT

1122

Otros (2,1%)Radioenlace(12,6%)

Cable coaxial (2,9%)

Cable óptico(82,4%)

Resto (23,1%)

Grupo Telefónica (56,5%)

Vodafone (10,6%)

Grupo Auna (9,8%)

KKiillóómmeettrrooss ddee rreedd ddee ttrraannssppoorrttee ppoorr ttiippoo ddee ttrraannssmmiissiióónn ((22000022))

TToottaa

ll:: 7711

44..5555

77 KKmm

Fuen

te: C

MT

TToottaa

ll:: 3311

..558844

,,4488

mmiillll

oonneess

ddee

eeuurroo

ssFu

ente

: CM

T

Retevisión (4,7%)Euskaltel (3,4%)

Auna (1,9%)Retecal (5,2%)

Cableuropa (3,0%)

Otros (9,6%)Telefónicade España

(72,2%)

KKiillóómmeettrrooss eenn llaa rreedd ddee ttrraannssppoorrttee ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))

TToottaa

ll:: 7711

44..5555

77 KKmm

Fuen

te: C

MT

2. S

ervi

cios

de

tele

com

unic

aion

es

2.2. Infraestructuras

FFaaccttuurraacciióónn ppoorr eennttiiddaaddeess ((22000022))

1133

Servicios de difusión(48,0%)

Telefonía (7,8%)

Servicios de transporte(44,1%)

CCaappaacciiddaadd ddee tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ppoorr ssaattéélliittee sseeggúúnn uussooss ((22000022))

TToottaa

ll:: 11..

884477

MMHH

zzFu

ente

: CM

T

2. S

ervi

cios

de

tele

com

unic

aion

es

Astra (13,9%)

Eutelsat (23,7%)

Intelsat (4,5%)

Hispasat(57,9%)

CCaappaacciiddaadd ddiissppoonniibbllee ddee tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ppoorr ssaattéélliittee ((22000022))TToo

ttaall::

11..8844

77 MM

HHzz

Fuen

te: C

MT

ATM(8%)

Frame-relay (8%)

X.25 (13%)

IP (68%)

Otras redes de datos(3%)

PPuueerrttooss ddee ddaattooss ppoorr tteeccnnoollooggííaa ((22000022))

Fuen

te C

MT

1144

2. S

ervi

cios

de

tele

com

unic

aion

es

Con móviles (6,8%)Metropolitano (3,1%)

Nivel local (37,2%) Tránsito (52,9%)

MMeerrccaaddoo ddee tteelleeffoonnííaa ffiijjaa ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))

TToottaa

ll:: 88..

552244,,

0011 mm

iilllloonn

eess dd

ee eeuu

rrooss

Fuen

te C

MT

Eléctrico (43%)Óptico (57%)

DDiissttrriibbuucciióónn ddee ppuunnttooss ddee iinntteerrccoonneexxiióónn eennttrree ooppeerraaddoorreess ((22000022))TToo

ttaall::

33..5577

22Fu

ente

CM

T

DDiissttrriibbuucciióónn ddee ppuunnttooss ddee iinntteerrccoonneexxiióónn eennttrree ooppeerraaddoorreess ((22000022))

TToottaa

ll:: 33..

557722

Fuen

te C

MT

Telefónica de España 83,0%

Auna 5,8%

Uni2 3,0%

Grupo Ono 1,6%

Jazz Telecom 1,3%

Comunitel Global 1,1%

BT Ignite España 0,7%

Euskaltel 0,7%

Redes y servicios 0,5%

Mci Worldcom 0,4%

Tele2 0,4%

Catalana telecom 0,3%

Resto 1,2%

22..33.. TTeelleeffoonnííaa ffiijjaa

1155

Amena (19,3%)

Vodafone (25,8%)

Telefónica Móviles(54,9%)

CClliieenntteess ddee tteelleeffoonnííaa mmóóvviill ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))

TToottaa

ll:: 3333

,,55 mm

iilllloonn

eessFu

ente

CM

T

2. S

ervi

cios

de

tele

com

unic

aion

es

CClliieenntteess ddee tteelleeffoonnííaa ffiijjaa ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))TToo

ttaall::

1177,,88

mmiiiill

oonneess

Fuen

te C

MT

Vodafone (27,4%)

Amena (17,9%)

Telefónica Móviles(54,7%)

MMeerrccaaddoo ddee tteelleeffoonnííaa mmóóvviill ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))

22..44.. TTeelleeffoonnííaa mmóóvviill

TToottaa

ll:: 1111

..115555

,,6622

mmiillll

oonneess

ddee

eeuurroo

ssFu

ente

CM

TTelefónica de España 62,7%

Auna 16,4%

Jazz Telecom 4,0%

Uni2 3,7%

Grupo Ono 2,6%

Tele2 2,1%

Euskaltel 1,4%

Redes y servicios 1,3%

Telefónica Móviles 0,8%

Resto 5,0%

1166

Colt Telecom (9,8%)

Sarenet (7,4%)

Auna (5,1%)

Resto (5,7%)

Comunitel Global (24,8%)

Telefónica de España(47,2%)

CClliieenntteess ddee aallqquuiilleerr ddee cciirrccuuiittooss ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))

TToottaa

ll:: 99..

447766

Fuen

te C

MT

BT Ignite España (20,3%)

Resto (5,5%)

AT&T GlobalNetwork Services (5,2%)

Auna (4,2%)

Telefónica DataEspaña (64,8%)

MMeerrccaaddoo ddee ttrraannssmmiissiióónn ddee ddaattooss ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))

TToottaa

ll:: 5544

11,,5555

mmiillll

oonneess

ddee

eeuurroo

ssFu

ente

CM

T

Colt Telecom (3,2%)Resto (2,3%)

Euskaltel (1,9%)Comunitel Global (1,0%)

Telefónica Servicios Audiovisuales (1,1%)Auna (1,3%)

Telefónica de España(89,2%)

2.5. Alquiler de circuitos a empresas

MMeerrccaaddoo ddee aallqquuiilleerr ddee cciirrccuuiittooss ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))

TToottaa

ll:: 3333

99,,7711

mmiillll

oonneess

ddee

eeuurroo

ssFu

ente

CM

T

2. S

ervi

cios

de

tele

com

unic

aion

es

2.6. Transmisión de datos a empresas

1177

IP (14,0%)

ATM (1,3%)

RDSI (22,1%)

X.25 (17,2%)

Frame-relay (37,1%)

Otros (5,5%)VSAT (2,8%)

DDiissttrriibbuucciióónn ddee cclliieenntteess ppoorr tteeccnnoollooggííaass ((22000022))TToo

ttaall::

1166,,77

1144Fu

ente

CM

T

2. S

ervi

cios

de

tele

com

unic

aion

es

Telefónica Data (25,1%)

Auna (2,9%)

Resto (2,1%)Cableuropa (2,1%)

Telefónica de España (21,8%)

Telefónica móviles(46,0%)

MMeerrccaaddoo ddee ccoommuunniiccaacciioonneess ccoorrppoorraattiivvaass ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))

22..77.. CCoommuunniiccaacciioonneess ccoorrppoorraattiivvaass

TToottaa

ll:: 6677

77,,5544

mmiillll

oonneess

ddee

eeuurroo

ssFu

ente

CM

T

Publicidad (5,0%)

Comercio electrónico (1,7%)

Tráfico inducido (5,9%)

Otros ingresos (5,5%)

Servicios deInternet (82,0%)

DDiissttrriibbuucciióónn ddee iinnggrreessooss ddee llooss pprroovveeeeddoorreess ddee IInntteerrnneett ((22000022))

TToottaa

ll:: 9911

88,,4444

mmiillll

oonneess

ddee

eeuurroo

ssFu

ente

CM

T

22..88.. SSeerrvviicciiooss ddee IInntteerrnneett

1188

Terra Networks España (13,2%)

Eresmas Interactiva (8,4%)

Auna (4,3%)

Telefónica Data España (3,4%)

WanadooEspaña (7,7%)

Telefónica de España (31,2%)

Cableuropa (4,3%)

Yacom Internet Factory (3,3%)IBM Global Services España (1,6%)

Euskaltel (1,7%)

Resto (21,0%)

MMeerrccaaddoo ddee sseerrvviicciiooss ddee IInntteerrnneett ppoorr pprroovveeeeddoorreess ((22000022))

TToottaa

ll:: 9911

88,,4444

mmiillll

oonneess

ddee

eeuurr

oossFu

ente

CM

T

Servicios de información (26,5%)

Acceso corporativo dedicado (3,3%)

Acceso corporativo conmutados(4,8%)

Acceso individual dedicado (25,5%)

Acceso individualconmutado (39,9%)

TToottaa

ll:: 33..

992244..

554411

mmiillll

oonneess

ddee

uussuuaa

rriiooss

Fuen

te C

MT

Acceso a Internetcorporativo (21,0%)

Servicios deInformación(11,1%)

Acceso a Internetindividual (67,9%)

DDiissttrriibbuucciióónn ddee iinnggrreessooss ppoorr sseerrvviicciiooss ddee IInntteerrnneett ((22000022))TToo

ttaall::

775533,,

2288 mm

iilllloonn

eess dd

ee eeuu

rrooss

Fuen

te C

MT

2. S

ervi

cios

de

tele

com

unic

aion

es

DDiissttrriibbuucciióónn ddee uussuuaarriiooss ddee sseerrvviicciiooss ddee IInntteerrnneett ((22000022))

1199

Cuotas por TV de pago (24,3%)

Pago por visión (1,5%)

Otros (5,3%)

Subvenciones (27,0%)

Ingresospublicitarios

(41,9%)

IInnggrreessooss ppoorr sseerrvviicciiooss aauuddiioovviissuuaalleess ((22000022))TToo

ttaall::

55..4433

33 mm

iilllloonn

eess dd

ee eeuu

rrooss

Fuen

te C

MT

2. S

ervi

cios

de

tele

com

unic

aion

es

22..99.. SSeerrvviicciiooss aauuddiioovviissuuaalleess

Televisión de pago (27,0%)

Radios (8,1%)

Televisión en abierto(64,9%)

DDiissttrriibbuucciióónn ppoorr ttiippoo ddee sseerrvviicciiooss ((22000022))

TToottaa

ll:: 55..

443333

mmiillll

oonneess

ddee

eeuurroo

ssFu

ente

CM

T

TV Cable (23,0%)

TV Herziana (20,4%)

TV Satélite (56,6%)

DDiissttrriibbuucciióónn ddee aabboonnaaddooss aa llaa tteelleevviissiióónn ddee ppaaggoo ((22000022))

TToottaa

ll:: 33..

552277..

224466

Fuen

te C

MT

3. Equipos de telecomunicaciones

2211

1998

1999

2000

2001

2002

Mercado

Producción

Importación

Exportación

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

IInnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr ddee eeqquuiippooss ddee tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ((11999988--22000022))

Fuen

te: A

NIE

L

Operarios (28%)

Administrativos (7%)

Directivos (5%)Otros (2%)T. Medios (26%)

T. Superiores (32%)

EEmmpplleeoo eenn eell sseeccttoorr ddee eeqquuiippooss tteelleemmááttiiccooss ((tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ++ iinnffoorrmmááttiiccaa))ppoorr ccaatteeggoorrííaass pprrooffeessiioonnaalleess ((22000022))

TToottaa

ll:: 2288

..774400

VVaarriiaa

cciióónn

220000

22//2200

0011:: --

1155%%

Fu

ente

: AN

IEL

3. E

quip

os d

e te

leco

mun

icac

ione

s

4. Informática

2233

IInnddiiccaaddoorreess ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr iinnffoorrmmááttiiccoo ((22000011--22000022))Fu

ente

: SED

ISI

DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddeell sseeccttoorr iinnffoorrmmááttiiccoo (( 22000011--22000022))

Fuen

te: S

EDIS

I

DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddee eeqquuiippooss iinnffoorrmmááttiiccooss (( 22000011--22000022))

Fuen

te: S

EDIS

I

4. In

form

átic

a

22000011 22000022 ∆%%Facturación total bruta 16.875,78 15.618,89 -7,45Mercado interior bruto 15.117,13 14.410,35 -4,68Mercado interior neto 11.773,45 11.439,25 -2,84Actividad endógena 3.343,68 2.971,10 -11,14Exportaciones 1.758,65 1.208,54 -31,28Importaciones 5.230,18 4.742,20 -9,33Balanza comercial -3.471,53 -3.533,66 -1,79Tasa de cobertura (%) 33,62 25,48 --Valor añadido 5.895,65 5.573,15 -5,47Producción 11.232,54 10.848,39 -3,42

22000011 22000022 ∆%%Mdo. int. neto hardware 3.499,22 2.938,99 -16,01Mdo. int. neto software 1.139,84 1.218,94 6,94Mdo. int. neto servicios informát. 3.967,39 3.844,25 -3,10Mdo. int. neto servicios de telecomunic. 2.836,97 3.098,46 9,22Mdo. int. neto consumibles 330,03 338,61 2,60TTOOTTAALL MMeerrccaaddoo IInntteerriioorr NNeettoo 1111..777733,,4455 1111..443399,,2255 --22,,8844

22000011 22000022 ∆%%Unidades centrales 2.192,60 1.781,94 -18,73Sistemas de almacenamiento 220,15 229,26 4,14Sistemas de impresión 444,85 309,70 -30,38Otros periféricos 113,30 84,16 -25,72Repuestos y componentes 58,47 59,29 1,40Hardware de comunicaciones 469,85 474,64 1,02TToottaall hhaarrddwwaarree 33..449999,,2222 22..993388,,9999 --1166,,0011

DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddee uunniiddaaddeess cceennttrraalleess (( 22000011--22000022))

Fuen

te: S

EDIS

I 22000011 22000022 ∆%%Grandes sistemas 167,68 187,42 11,77Sistemas medios 134,32 84,31 -37,23Pequeños sistemas 245,63 123,58 -49,69Microordenadores 1.542,53 1.290,95 -16,31Estaciones de trabajo 93,26 82,32 -11,73PDA 9,18 13,36 45,50TToottaall uunniiddaaddeess cceennttrraalleess 22..119922,,6600 11..778811,,4499 --1188,,7733

DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddee ssooffttwwaarree ((22000011--22000022))

2244

DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddee sseerrvviicciiooss iinnffoorrmmááttiiccooss (( 22000011--22000022))

Fuen

te: S

EDIS

I

DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddee sseerrvviicciiooss ddee tteeccnnoollooggííaass ddee llaa iinnffoorrmmaacciióónn bbaassaaddaass eenn TTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess ((22000011--22000022))

Fuen

te: S

EDIS

I

EEmmpplleeoo,, ggaassttooss ddee ppeerrssoonnaall yy ggaassttooss ddee II++DD ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) eenn eell sseeccttoorr iinnffoorrmmááttiiccoo (( 22000011--22000022))

Fuen

te: S

EDIS

I

4. In

form

átic

a

22000011 22000022 ∆%%Consultoría 628,75 588,07 -6,47Explotación 709,94 750,26 5,68Desarrollo e implantación 1.523,39 1.398,63 -8,19Soporte 1.029,27 1.032,46 0,31Formación 20,16 17,85 -11,48Otros 55,88 56,98 1,97TToottaall SSeerrvviicciiooss iinnffoorrmmááttiiccooss 33..996677,,3399 33..884444,,2255 --33,,1100

22000011 22000022 ∆%%Alquiler de circuitos 1.027,14 944,56 -8,04Transmisión de datos 658,83 642,03 -2,55Comunicaciones corporativas 633,57 779,86 23,09Telemáticos e interactivos 517,43 732,01 41,47TToottaall sseerrvviicciiooss TTII bbaassaaddooss eenn tteelleecc.. 22..883366,,9977 33..009988,,4466 99,,2222

22000011 22000022 ∆%%Número de personas empleadas 93.380 90.373 -3,22Facturación por empleado 150,34 138,54 -7,85Gastos de I+D 332,16 349,30 5,16

Fuen

te: S

EDIS

I 22000011 22000022 ∆%%Sistemas operativos 315,01 330,79 5,01Herramientas de desarrollo 126,68 135,17 6,70SW de bases de datos 156,03 166,25 6,55SW de comunicaciones 177,55 205,83 15,93Aplicaciones verticales 130,57 116,65 -10,66Aplicaciones horizontales 217,06 237,18 9,27SW multimedia 16,94 27,07 59,80TToottaall SSooffttwwaarree 11..113399,,8844 11..221188,,9944 66,,9944

5. ElectrónicaProfesional

2266

5. E

lect

róni

ca p

rofe

sion

al

0

500

1000

1500

2000

2500

1998

1999

2000

2001

2002

Mercado

Producción

Importación

Exportación

IInnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss ddeell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa pprrooffeessiioonnaall ((11999988--22000022))

Fuen

te: A

NIE

L

0

200

400

600

800

1000

1200

Defensa, deteccióny navegación

Radiodifusión

Instrumentación/equipos didácticos

Electromedicina

Electrónica industrial

Mercado

Producción

Importación

Exportación

DDeessgglloossee ddee llooss iinnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorrddee eelleeccttrróónniiccaa pprrooffeessiioonnaall ppoorr ttiippooss ddee pprroodduuccttooss ((22000022))

Fuen

te: A

NIE

L

2277

Operarios (25%)

Administrativos(12%)

T. Medios (22%)

T. Superiores(26%)

Directivos (5%)

Otros (10%)

EEmmpplleeoo eenn eell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa pprrooffeessiioonnaall ppoorr ccaatteeggoorrííaass pprrooffeessiioonnaalleess ((22000022))

TToottaa

ll:: 66..

669933

VVaarriiaa

cciióónn

220000

22//2200

0011::33

%%Fu

ente

: AN

IEL

5. E

lect

róni

ca p

rofe

sion

al

Sudeste asiático (4%)

Iberoamérica (14%)

Japón (6%)

CE (57%)

Resto (13%)

USA (6%)EExxppoorrttaacciioonneess %%

CE (41%)

Resto (13%)

Sudeste asiático (16%)

USA (27%)

Iberoamérica (3%)

CCoommeerrcciioo eexxtteerriioorr ddeell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa pprrooffeessiioonnaall ppoorr áárreeaass ggeeooggrrááffiiccaass ((22000022))Fu

ente

: AN

IEL

IImmppoorrttaacciioonneess %%

6.ElectrónicadeConsumo

2299

Fuen

te: A

NIE

LFu

ente

: AN

IEL

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

1998

1999

2000

2001

2002

Mercado

Producción

Importación

Exportación

IInnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa ddee ccoonnssuummoo ((11999988--22000022))

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

Audio

Televisióncolor

Vídeo

Mercado

Producción

Importación

Exportación

DDeessgglloossee ddee llooss iinnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa ddee ccoonnssuummoo ppoorr ttiippooss ddee pprroodduuccttooss ((22000022))

6. E

lect

róni

ca d

e co

nsum

o

Administrativos (7%)

T. Medios (9%)

T. Superiores(12%)

Directivos (2%)

Otros (10%)

Operarios(60%)

EEmmpplleeoo eenn eell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa ddee ccoonnssuummoo ppoorr ccaatteeggoorrííaass pprrooffeessiioonnaalleess ((22000022))

TToottaa

ll 55..00

8899VVaa

rriiaaccii

óónn 22

000022//

22000011

:: 44%%

Fuen

te: A

NIE

L

CE (60%)

Japón (9%)

Sudesteasiático (31%)

3300

CE (94%)

Iberoamérica (5%)

USA (1%)

PPeenneettrraacciióónn ddee llooss pprroodduuccttooss ddee eelleeccttrróónniiccaa ddee ccoonnssuummoo eenn llaa ssoocciieeddaadd eessppaaññoollaa ((22000022))

Fuen

te: A

NIE

L

6. E

lect

róni

ca d

e co

nsum

o

EExxppoorrttaacciioonneess %%

PPrroodduuccttoo PPaarrqquuee iinnssttaallaaddoo GGrraaddoo ddee ppeenneettrraacciióónn %% NNºº ddee hhooggaarreess ccoonn aall mmeennooss uunn eeqquuiippoo

TVC 31.986.343 224 100TV Teletexto 12.652.928 87 87TV Estéreo 7.468.732 53 53TV 16.9 882.238 7 7Videocassette 13.681.275 97 97DVD 2.007.882 14 14Videocámaras 3.047.180 22 22Compact Disc 15.885.794 111 100

CCoommeerrcciioo eexxtteerriioorr ddeell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa ddee ccoonnssuummoo ppoorr áárreeaass ggeeooggrrááffiiccaass ((22000022))Fu

ente

: AN

IEL

IImmppoorrttaacciioonneess %%

7.Componenteselectrónicos

3322

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

1998

1999

2000

2001

2002

Mercado

Producción

Importación

Exportación

IInnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr ddee ccoommppoonneenntteess eelleeccttrróónniiccooss ((11999988--22000022))

Fuen

te: A

NIE

L

0

100

200

300

400

500

600

700

Tubos

Semiconductores

Componentes pasivosy electromecánicos

Resto de componentesy antenas

Mercado

Producción

Importación

Exportación

DDeessgglloossee ddee llooss iinnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr ddee ccoommppoonneenntteess eelleeccttrróónniiccooss ppoorr ttiippooss ddee pprroodduuccttooss ((22000022))

Fuen

te: A

NIE

L

7. C

ompo

nent

es e

lect

róni

cos

3333

Iberoamérica (16%)

Sudeste asiático (7%)

USA (6%)

Resto (6%)

CE (65%)

T. Superiores (15%)

Directivos (3%)

Otros (6%)

T. Medios (21%)

Administrativos (17%)

Operarios(38%)

EEmmpplleeoo eenn eell sseeccttoorr ddee ccoommppoonneenntteess eelleeccttrróónniiccooss ppoorr ccaatteeggoorrííaass pprrooffeessiioonnaalleess ((22000022))

TToottaa

ll:: 66..

331144

VVaarriiaa

cciióónn

220000

22//2200

0011:: 00

%%Fu

ente

: AN

IEL

7. C

ompo

nent

es e

lect

róni

cos

EExxppoorrttaacciioonneess %%

USA (12%)

Japón (5%)

Sudesteasiático (36%)

CE (47%)

CCoommeerrcciioo eexxtteerriioorr ddeell sseeccttoorr ddee ccoommppoonneenntteess eelleeccttrróónniiccooss ppoorr áárreeaass ggeeooggrrááffiiccaass ((22000022))Fu

ente

: AN

IEL

IImmppoorrttaacciioonneess %%

InteresesEmpresarialesproductode laConvergencia

IInnttee

rreessee

ss EEmm

pprreess

aarriiaa

lleess

pprroodd

uuccttoo

ddee

llaa CC

oonnvvee

rrggeenn

cciiaa

3355

TELE

FÓN

ICA

VILE

STe

rra

Mob

ile,

Mob

ipay

Esp

aña

Mob

ipay

Inte

rnat

iona

l,T.

Móv

iles

Espa

ña,

Med

i Tel

ecom

(Mar

r.),

TCP

Arge

ntin

aBr

asilc

elTE

M P

erú,

TEM

El S

alva

dor,

TEM

Gua

tem

ala,

TEM

Méx

ico,

Mov

ista

r Pue

rto

Rico

TELE

FÓN

ICA

DEES

PAÑ

AT.

Tele

com

. Púb

licas

(TTP

)Te

lyco

,Te

lefó

nica

Cab

le,

T. So

luc.

Sec

toria

les.

ATEN

TOAt

ento

Esp

aña,

A. M

arru

ecos

,A.

Méx

ico,

A. G

uate

mal

a,A.

El S

alva

dor,

A. B

rasi

l,A.

Chi

le,

A. P

erú,

A. A

rgen

tina,

A. V

enez

uela

,A.

Pue

rto

Rico

,A.

Col

ombi

a,

TERR

ALY

COS

Terr

a en

17

país

esLy

cos

en 2

4 pa

íses

Inve

rtia

Azel

erRu

mbo

Map

tel N

etw

orks

Educ

ater

raM

atch

mak

erU

no-e

Trip

odQ

uote

(100

%)

(100

%)

92,4

3%GR

UPO

TPI

TPI E

spañ

a,Pu

blig

uías

Chi

le,

TPI B

rasi

lTP

I Per

úG

oodm

an B

usin

ess

Pr

ess

(59,

90%

)

(38,

95%

)

GRUP

O T

ELEF

ÓN

ICA

(100

%)

TELE

FÓN

ICA

EMPR

ESAS

Tele

fóni

ca S

oluc

ione

sTe

lefó

nica

Em

pres

as:

Tele

fóni

ca D

euts

chla

nd(A

y R

U)

Tele

fóni

ca U

SA, T

. Dat

aPu

erto

Ric

o,Te

lefó

nica

Méx

ico,

Tele

fóni

ca C

olom

bia,

T. Em

pres

as B

rasi

l, T.

Data

Arg

entin

a,T.

Empr

esas

Chi

le, T

.Em

pres

as P

erú

Tele

fóni

ca In

tern

atio

nal

Who

lesa

le S

ervi

ces

(TIW

S)

TELE

FÓN

ICA

LATI

NO

AMER

ICA

TASA

(Arg

entin

a),

Tele

sp (B

rasi

l),CT

C (C

hile

),Td

P (P

erú)

,CA

NTV

(Ven

ezue

la),

TLD

(Pue

rto

Rico

),Te

lefó

nica

El

Sa

lvad

or,

Tele

fóni

ca d

e

Gua

tem

ala. (1

00%

)

TELE

FÓN

ICA

EMPR

ESAS

Tele

fóni

ca D

ata

Espa

ña

(100

%)

IInnttee

rreessee

ss EEmm

pprreess

aarriiaa

lleess

pprroodd

uuccttoo

ddee

llaa CC

oonnvvee

rrggeenn

cciiaa

3366

AL-PI TELECOMUNICACIONSOtros accionistas:Centre de TelecomunicacionsGeneralitat de Catalunya (25%)

Uni2 - TELECOMUNICACIONES

Accionista:France Telecom 100%

(75%)

VODAFONE

Accionistas:Vodafone Group PLCAcciona, s.a.Vodafone Holding Spain, s.l.Tibest 4, s.a.

EUSKALTEL

Accionistas:BBK 33,13%Grupo Kutxa 19,98%Grupo Iberdrola 10,80%Grupo Endesa 10%Telecom Italia International N.V. 6,10%Grupo Caja Vital 5%EITB 5%Gobierno Vasco 3%Grupo Auna 3%Grupo MCC 2%Ente Vasco de la Energía 2%

ING Cajas de Ahorros Otros

GRUPO AUNA

Santander Central Hispano Endesa Unión Fenosa

(10,27%)

(23,49%) (29,88%) (18,7%)

(13,20%) (4,46%)

ONO

Accionistas:Santander Central Hispano 19,15%VAL 10,59%Ferrovial 10,41%Multitel 10,39%GE Capital Bank of America CDP Capital Communications Spaincom 49,46%

IInnttee

rreessee

ss EEmm

pprreess

aarriiaa

lleess

pprroodd

uuccttoo

ddee

llaa CC

oonnvvee

rrggeenn

cciiaa

3377

BROADNET

Accionistas:Comcast Corporation, 40%

MercapitalJP MorganBankinterACSCorporación

Financiera AlbaTor 26

LMDS

26

GH

z

60%

LMDS

3,5

GH

z

IBERBANDA

Accionistas:SERCOTEL 17,83%PRISA 25,98%IECISA 25,98%OMEGA CAPITAL 8,80%CAJA DUERO 7,03%IBERCAJA 4,40%CAJA S. FERNANDO 4,40%EL MONTE 4,07%DIARIO DE BURGOS 1,52%

(91%)

JAZZTEL PLC

(100%)

JAZZTELECOM S.A.

Banda 26 S.A. Adatel Telecomunicaciones, S.A.

JAZZTEL TELECOMUNICAÇOES S.A.

(100%)

(100%)(99,93%)

Centro de Cálculode Sabadell S.A.

BT GROUP PLC

BT Openworld BT Retail BT Global Services BT exact BT Wholesale

British Telecommunications plc

IInnttee

rreessee

ss EEmm

pprreess

aarriiaa

lleess

pprroodd

uuccttoo

ddee

llaa CC

oonnvvee

rrggeenn

cciiaa

3388

AOC, AGRUPACIÓNDE OPERADORES DE CABLE

AUNAAccionistas:Auna 100%

País Vasco, EUSKALTELAccionistas:BBK 23,5%Kutxa 18,5%Telecom Italia 18%ENDESA 10%IBERDROLA 10%Caja Vitel 5%EITB 5%Gobierno Vasco 3%AUNA 3%MCC 2%Ente Vasco de Energía (EVE) 2%

Avilés-Castr., TELECABLE AVILÉSAccionistas:Hidrocantábrico 45%Caja Asturias 45%Editorial Prensa Asturiana 10%

Gijón, TELECABLE GIJÓNAccionistas:Hidrocantábrico 45%Caja Asturias 45%Editorial Prensa Asturiana 10%

Oviedo, TELECABLE OVIEDOAccionistas:Hidrocantábrico 45%Caja Asturias 45%Editorial Prensa Asturiana 10%

A Coruña, GRUPO GALLEGO DE CABLE,Accionistas:R Cable y Telecomunicaciones Galicia, S.A. 91%Empresa municipal de Aguas de La Coruña 9%.

Galicia, GRUPO GALLEGO DE CABLE,Accionistas:Caixa de Aforros de Vigo, Ourense e Pontevedra,

Caixanova 28,46%Unión Fenosa, S.A. 35,58%Cable Total, S.A. 10,094%Faro de Vigo 3,25%Inversiones Gallegas de Cable 11%Banco Pastor, S.A. 10,85%Olsines, S.A. 0,76%

Castilla y León, RETECALAccionistas:Grupo regional de Telecomunicaciones 69,11%Hidroeléctricas del Cantábrico 10,62%Caja España 5,31%Caja Segovia 4,51%,Caja de Ahorros de Ávila 1,30%Grupo ALSA, S.A. 5,31%Gesprocable 3,54%Endesa Telecomunicaciones 0,24%Unión Fenosa, S.A. 0,06%

Navarra, TENARIA, RETENA/RETERIOJAAccionistas:The Corpcan 2001, S.L. 31,01%Participaciones industriales TENA, S.A. 3,10%Cementos Portland, S.A. 2,83%IRUTEL, S.L. 7,65%La Informacion, S.A. 8,83%Auna, S.A. 12,11%SODENA, S.A. 12,03%Grupo Esteban Lizarraga, S.L. 2,76%EMPRUNI, S.A. 11,24%Barnices y pinturas modernas, S.A. 1,40%

Radio Rioja, S.A. 0,28%Usaya, S.L. 0,41%Saglei, S.L. 0,70%Zaldívar Valores, S.L. 0,70%Fuenmayor, S.A. 0,70%Agencia de Desarrollo Económico de la Rioja

2,24%

Fuente: AOC

Otrasinformacionesdeinterés

1. El Colegio Oficial y las demarcaciones territoriales, la Asociación Española deIngenieros de Telecomunicación (COIT/AEIT),las asociaciones territoriales y las delegaciones AEIT 40

2. La formación del ingeniero de telecomunicación. 44

3. El sector de las telecomunicaciones. 474. Actividades profesionales y empresariales 50

4400

www.coit.esJJUUNNTTAA DDEE GGOOBBIIEERRNNOO DDEELL CCOOIITTDDeeccaannoo Enrique Gutiérrez BuenoVViicceeddeeccaannoo Francisco Mellado GarcíaSSeeccrreettaarriioo Adrián Nogales EscuderoVViicceesseeccrreettaarriioo J. Fabián Plaza FernándezTTeessoorreerroo José Ignacio Alonso MontesVVooccaall 11ºº Gil Carlos Bernandez MatovelleVVooccaall 22ºº Roberto Sánchez SánchezVVooccaall 33ºº Vicente Ortega CastroVVooccaall 44ºº Bernardo Balaguer MonterrubioVVooccaall 55ºº Marta Balenciaga ArrietaVVooccaall 66ºº J. J. Sánchez Águila-CollantesVVooccaall 77ºº Carlos Martín BadellVVooccaall 88ºº Adolfo Montalvo SantamaríaVVooccaall 99ºº Raúl Cabanes Martínez

JJUUNNTTAA DDIIRREECCTTIIVVAA DDEE LLAA AAEEIITTPPrreessiiddeennttee Enrique Gutiérrez BuenoVViicceepprreessiiddeennttee Carlos González MateosSSeeccrreettaarriioo Adrián Nogales EscuderoVViicceesseeccrreettaarriioo Olga Pérez SanjuánTTeessoorreerroo José Ignacio Alonso MontesCCoonnttaaddoorr Vicente Sánchez RamosVVooccaall 11ºº Miguel Vergara TrujilloVVooccaall 22ºº Luis Méndez FernándezVVooccaall 33º Pedro Sandoval DíazVVooccaall 44ºº Jose Manuel Huidobro MoyaVVooccaall 55ºº Miguel Pérez SubiasVVooccaall 66ºº Jose Manuel Martínez AdradosVVooccaall 77º Francisco Javier Gabiola OndarraVVooccaall 88ºº José Luis Ruiz Mendoza

GGRRUUPPOOSS DDEE TTRRAABBAAJJOO DDEELL CCOOIITT//AAEEIITT FFoorrmmaacciióónn

José Luis Ruiz MendozaEEjjeerrcciicciioo PPrrooffeessiioonnaall

Francisco Mellado GarcíaEjercicio Libre

Bernardo Balaguer MonterrubioMarta Balenciaga ArrietaMyriam Jiménez Moreno

Ejercicio en Régimen de Dependencia LaboralJosé Fabián Plaza FernándezPedro Sandoval Díaz

IInnssttiittuuttoo IInnggeenniieerrííaa ddee EEssppaaññaa yy FFIITTCCEECarlos González Mateos

SSeegguuiimmiieennttoo ddee AAccttiivviiddaaddeess PPrrooffeessiioonnaalleessICT

Luis F. Méndez FernándezEMR

José Ignacio Alonso MontesBBIITT

José Manuel Huidobro MoyaIInntteerrnneett

Miguel Pérez SubíasJ. J. Sánchez Águila-Collantes

SSeerrvviicciioossOlga Pérez SanjuánVicente Sánchez Ramos

NNuueevvaass AAccttiivviiddaaddeess PPrrooffeessiioonnaalleessCarlo FrancoJosé Fabián Plaza FernándezJosé Ignacio Alonso MontesJ. J. Sánchez Águila-CollantesIsabel Morales Diaz

PPoollííttiiccaass ddee TTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess yy RReegguullaacciióónnEnrique Gutiérrez BuenoFrancisco Javier Gabiola Ondarra

RReellaacciioonneess EExxtteerrnnaass ee IImmaaggeenn CCoorrppoorraattiivvaaMiguel Vergara

RReellaacciioonneess IInntteerrnnaacciioonnaalleessJose Manuel Martínez Adrados

NNuueevvaass TTiittuullaacciioonneess yy ccoonnvveerrggeenncciiaa EEuurrooppeeaaVicente Ortega Castro

MMeerrccaaddoo ddee TTrraabbaajjooAdrián Nogales Escudero

RReellaacciioonneess ccoonn llooss cceennttrrooss uunniivveerrssiittaarriioossRaúl Cabanes Martínez

SSEETTIICC IInnggeenniieerrooss SSeenniioorrHilario Monteagudo Peña

RReeffoorrzzaammiieennttoo ddee llaass EEssttrruuccttuurraass CCoolleeggiiaalleessFrancisco Mellado García

11.. EELL CCOOLLEEGGIIOO OOFFIICCIIAALL YY LLAA AASSOOCCIIAACCIIÓÓNN EESSPPAAÑÑOOLLAA DDEE IINNGGEENNIIEERROOSS DDEE TTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIÓÓNN ((CCOOIITT//AAEEIITT))

4411

CCOONNSSEEJJOO DDEE CCOOLLEEGGIIOO DDEELL CCOOIITTEnrique Gutiérrez BuenoFrancisco Mellado GarcíaAdrián Nogales EscuderoJosé Fabián Plaza FernándezJosé Ignacio Alonso MontesCarlos Salvadó UsachPedro Vicente del FraileAdolfo Montalvo SantamaríaJuan Soto SerranoEugenio Fontán OñateFelix Pérez MartínezPedro Alonso ManjónAntonio Elias Fusté

DDIIRREECCTTOORRIIOO DDEELL CCOOIITT-- AAEEIITT C/ Almagro, 2 - 1º izda. 28010 MadridT +34 913 911 066 / F +34 913 919 [email protected] de Invierno (1 de Octubre a 31 de Mayo)Lunes a Jueves de 8 h a 20 h.- Viernes de 8 a 18Horario de Verano (1 de Junio a 30 de Sept.)Lunes a Viernes de 8 h a 17 hSSEECCRREETTAARRÍÍAA

SSeeccrreettaarriioo GGeenneerraall Adrián NogalesRReessppoonnssaabbllee OOrrggaanniizzaacciióónn Elena Vaquerizo

DDEEPPAARRTTAAMMEENNTTOO AADDMMIINNIISSTTRRAATTIIVVOO 991133991111006666CCuurrssooss yy PPuubblliiccaacciioonneessLola Domínguez [email protected]//ccuuoottaa sseemmeessttrraallTeo Herrero [email protected]

DDEEPPAARRTTAAMMEENNTTOO TTÉÉCCNNIICCOODDiirreeccttoorr TTééccnniiccoo Juan Antonio Santiago 913 911 066LLiiqquuiiddaacciioonneess yy eennvvííoo ddee pprrooyyeeccttooss vviissaaddoossOscar Adalia913 911 282 [email protected]óónn pprrooyyeeccttooss Manuel Mercader [email protected]é Luis Gías [email protected] Luis Sanz [email protected]. Manuel de la Calle [email protected] ddee pprrooyyeeccttooss yy ppaaggooss Javier Moreno [email protected]óónn aaddmmiinniissttrraattiivvaa ggeenneerraall ssoobbrree IICCTTMª José García [email protected] ddee CCoolleeggiiaacciióónn yy AAssoocciiaacciióónnSusana Pérez [email protected]

AASSEESSOORR FFIISSCCAALLJuan Verdasco y Patricia Pérez913091504/ 914011169 [email protected]

AASSEESSOORR JJUURRÍÍDDIICCOOJuan Verdasco [email protected] y Jueves de 17 a 20 h. (Visitas previa petición de hora)

RREEVVIISSTTAA BBIITT yy BBUUCCLLEECarmen Fernández (Redacción)

LLOOSS SSEERRVVIICCIIOOSS:: Todos los servicios podrás encontrarlos

detalladamente en nuestra página web:wwwwww..ccooiitt..eess

AAcccceessoo ggrraattuuiittoo a Internet (navegación y correoelectrónico).

OOffeerrttaass yy ddeessccuueennttooss eenn productos de consumodesde vehículos y electrodomésticos hastaaceites y vinos, pasando por componentesinformáticos y software profesional.

CCrrééddiittooss hipotecarios y personales.SSeegguurrooss (accidentes, vida -PIF- y responsabilidad

civil -en Ejercicio Libre-). Acuerdos ventajososen Seguros de Hogar y Salud.

Descuentos en vviiaajjeess, ofertas de ocio y culturaServicio de eemmpplleeoo yy oorriieennttaacciióónn pprrooffeessiioonnaallAAsseessoorrííaa TécnicaAAsseessoorrííaa Fiscal, laboral y jurídica Cursos de FFoorrmmaacciióónnServicio de iinnffoorrmmaacciióónn,, noticias, diario digital

EEDDIICCIIÓÓNN DDEE PPUUBBLLIICCAACCIIOONNEESS::NNoo sseerriiaaddaass::Redes de telecomunicaciones en urbanizaciones y

polígonos industrialesManual de seguridad y salud en el trabajo

(aplicado a ICT)Manual para la elaboración de proyectos de ICTManual de dirección de obra y certificación de ICTProyecto y certificación tipo de ICTProyecto Telemático (SCE)Comunicaciones MóvilesLLiibbrrooss::España en la Sociedad de la Información (1997)Competencia y regulación en los mercados de las

telecomunicaciones, el audiovisual e internet(1ª edición. noviembre 1998) Disponible web

4422

Convergencia, Competencia y Regulación en losMercados de las Telecomunicaciones, elAudiovisual e Internet (2ª edición. julio 2000)disponible web

GRETEL 2002. Nuevo Dieño Europeo de lasTelecomunicaciones, el Audiovisual e InternetDisponible web.

HORIZONTE de las Telecomunicaciones EspañolasEl Potencial de la Convergencia Tecnológica en el

desarrollo de la Sociedad de la Información.Disponible web.

Políticas Públicas e Infraestructuras de ServiciosAvanzados de Telecomunicaciones

Propuesta de Acciones para la Formación deProfesionales de Electrónica, Informática yTelecomunicaciones para las Empresas delSector (PACET I, II y III))

Perfil del Ingeniero de Telecomunicación del sigloXXI (PESIT V)

Madrid, Nodo de Comunicaciones por SatéliteSSeerriiaaddaass::BIT (Revista bimestral)BUCLE (Boletín interno)BEL (Boletín de Ejercicio Libre)

AACCTTOOSS IINNSSTTIITTUUCCIIOONNAALLEESS::Premios a las mejores tesis doctorales y proyectos

fin de carrera.Día Mundial de las TelecomunicacionesFestividad de San GabrielDía del Ejercicio LibreIngeniero del Año

PPAARRTTIICCIIPPAACCIIÓÓNN EENN OOTTRRAASS IINNSSTTIITTUUCCIIOONNEESS,,CCOOMMIITTÉÉSS,, FFOORROOSS YY EEVVEENNTTOOSS::Instituto de la Ingeniería de EspañaMesa de la IngenieríaUnión ProfesionalFITCEConsejo Asesor de las TelecomunicacionesEncuentros ANIEL Universidad Internacional

Menéndez PelayoMundo InternetMATELEC, COVE, Satelec (ETSIT Madrid), Forum

(ETSET Barcelona), ForEmpleo (Carlos IIIMadrid), CCIT-CEET, Gaztelán, Foro Tenolóxico…

Cursos de verano de El EscorialSemana de la ciencia de la Comunidad de Madrid

LLAA EESSTTRRUUCCTTUURRAA TTEERRRRIITTOORRIIAALL DDEELL CCOOIITT::RReellaacciióónn ddee ddeemmaarrccaacciioonneess::COL·LEGI OFICIAL D’ENGiNYERS DE

TELECOMUNICACIÓ. CCAATTAALLUUNNYYAA DDeeccaannoo::

Sr. D. Carlos Salvadó UsachDDiirreecccciióónn::

Valencia, 84. Local 1º-Bis 08015 BarcelonaT 932 292 003www.coetc.org

COLEGIO OFICIAL DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN. CCOOMMUUNNIIDDAADDVVAALLEENNCCIIAANNAADDeeccaannoo::

Sr. D. Adolfo Montalvo SantamaríaDDiirreecccciióónn::

Gran Vía Marqués del Turia, 49. 6ª. Puerta 15. 46005-ValenciaT 963 509 494www.coitcv.org

LLAA EESSTTRRUUCCTTUURRAA TTEERRRRIITTOORRIIAALL DDEE LLAA AAEEIITT::RReellaacciióónn ddee aassoocciiaacciioonneess tteerrrriittoorriiaalleessASOCIACIÓN DE INGENIEROS DE

TELECOMUNICACIÓN DE AANNDDAALLUUCCÍÍAA OORRIIEENNTTAALL(AITA)PPrreessiiddeennttee::

Sr. D. Luis Méndez FernándezDDiirreecccciióónn::

c/ Arenal, 9 1º Ofna 4 29016 MálagaT: 952 22 55 38

ASOCIACIÓN DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN DE AANNDDAALLUUCCÍÍAAOOCCCCIIDDEENNTTAALL (ASITANO)PPrreessiiddeennttee::

Sr. D. Miguel Romero CanelaDDiirreecccciióónn::

Velásquez, 28 41940-Tomares (Sevilla) T: 954 15 04 94

ASOCIACIÓN CCAANNAARRIIAA DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN (AACCIITT)PPrreessiiddeennttee:

Sr. D. Antonio Leucona Ribot.SSeeddee eenn TTeenneerriiffee::

Pza. Sixto Machado, 338009 – Santa Cruz de TenerifeT: 922 56 89 16www.acit-canarias.org

4433

ASSOCIACIÓ CCAATTAALLAANNAA D’ENGINYERSTELECOMUNICACIÓ (AACCEETT)PPrreessiiddeennttee::

Sr. D. Carlos Martín BadellDDiirreecccciióónn::

C/ Valencia 84 local 1 bis 08015 Barcelona932 292 003 www.acet.es

ASOCIACIÓN DE ENXEÑEIROS DETELECOMUNICACIÓN DE GGAALLIICCIIAA (AAEETTGG)PPrreessiiddeennttee::

Sr. D. Ángel Viña CastiñeirasDDiirreecccciióónn::

E.T.S. Ingenieros TelecomunicaciónAs Lagoas-Marcosende, s/n36200 - VIGO. PontevedraT: 986 465 234 www.aetg.org

ASOCIACIÓN DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN DE MMUURRCCIIAA PPrreessiiddeennttee::

Sr. D. Francisco Iniesta LujánDDiirreecccciióónn::

U. P. Cartagena c/ Dr Fleming s/nCampus Muralla del Mar 30202 Cartagena MURCIA

ASOCIACIÓN NNAAVVAARRRRAA DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN (AANNIITT)PPrreessiiddeennttee::

Sr. D. Manuel López Amo.DDiirreecccciióónn::

U.P.N. E.T.S. Ingenieros de Telecomunic.Campus Arrosadía, s/n. 31006 – PamplonaT: 948 16 90 55 www.alf.unavarra.es

ASOCIACIÓN VVAALLEENNCCIIAANNAA DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN (AAVVIITT)PPrreessiiddeennttee::

Sr. D. Adolfo Montalvo Santamaría.DDiirreecccciióónn::

Gran Vía Marqués del Turia, 49-6º 1546005 ValenciaT 913 509 494 www.avit.org

ASOCIACIÓN DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN DEL PPAAÍÍSS VVAASSCCOOPPrreessiiddeennttee::

Sr. D. Juan Luis Ordiales BasterretxeaDDiirreecccciióónn::

C/ Lertsundi, 9-2º Dpto,4 48009 BilbaoT: 946 017 299

RREELLAACCIIÓÓNN DDEE DDEELLEEGGAACCIIOONNEESS TTEERRRRIITTOORRIIAALLEESS DDEELLAA AAEEIITT AARRAAGGÓÓNN

DDeelleeggaaddoo::Sr. D. Luis Armenteros Picazo

DDiirreecccciióónn::Francisco Vitoria, 7, 6º A. 50008-ZaragozaT: 976 22 94 67

AASSTTUURRIIAASSDDeelleeggaaddoo::

Sr. D. Julio Avelló FernándezDDiirreecccciióónn::

Avda. Cristo, 69. Bajo33206 - Oviedo, AsturiasT: 98 525 79 47

CCAANNTTAABBRRIIAADDeelleeggaaddoo::

Sr. D. Eduardo Artal LatorreDDiirreecccciióónn::

ETS. Ingenieros Industriales y de Telecomunicación.

Avda. de los Castros, s/nEsc. C. Planta 1ª. Sala 102 A39005 - SantanderT: 942 20 13 97

CCAASSTTIILLLLAA YY LLEEÓÓNNDDeelleeggaaddoo::

Sr. D. Pablo Sánchez PradalesDDiirreecccciióónn::

Centro Universitario Miguel DelibesCamino del Cementerio s/n47011 ValladolidT: 983 42 36 63http://delibes.tel.uva.es/AEIT

CCAASSTTIILLLLAA LLAA MMAANNCCHHAADDeelleeggaaddoo::

Juan Carlos López LópezDDiirreecccciióónn::

Universidad Castilla La ManchaEscuela Superior de InformáticaPº Universidad, 413071 Ciudad RealT: 926 29 54 26

EEXXTTRREEMMAADDUURRAADDeelleeggaaddoo::

Sr. D. Juan Carlos González Macías

4444

DDiirreecccciióónn::Universidad de ExtremaduraCentro Universitario de Mérida. Poeta Marcial, 906800 - Mérida, BadajozT: 924 33 05 65

IISSLLAASS BBAALLEEAARREESSDDeelleeggaaddoo::

Sr. D. Bernardo Balaguer MonterrubioDDiirreecccciióónn::

Julián Alvarez, 3, 1º - 1ª07004 - Palma de MallorcaT: 971 29 99 54

LLAA RRIIOOJJAADDeelleeggaaddoo::

Sr. D. Carlos Prieto LezaúnDDiirreecccciióónn::

C/ Tirso de Molina 10, 5º E26006 LogroñoT: 941 58 28 28iies.es/teleco/aiter

AACCTTIIVVIIDDAADDEESS IINNSSTTIITTUUCCIIOONNAALLIIZZAADDAASS EENN LLAASSAASSOOCCIIAACCIIOONNEESS YY DDEELLEEGGAACCIIOONNEESS DDEE LLAA AAEEIITT:: Nit de les Telecomunicacions (ACET) (marzo)Noche de las Telecomunicaciones Valencianas

(AVIT) (mayo)Noche de las telecomunicaciones. Aragón (enero)Día Mundial de las Telecomunic. (AITA) (mayo)Noite Galega das Telecomunicacions (AETG) (nov.)Noche Telecomunicaciones Murcia (diciembre)Noche Telecomunicaciones ASITANO (diciembre)

RREELLAACCIIÓÓNN DDEE EETTSSIITTSS YY CCEENNTTRROOSS DDOONNDDEE SSEEIIMMPPAARRTTEE EELL TTÍÍTTUULLOO DDEE IINNGGEENNIIEERROO DDEETTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIÓÓNN AASSTTUURRIIAASS EE..TT..SS.. IINNGGEENNIIEERROOSS DDEE GGIIJJÓÓNN

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Ricardo Tucho Navarro

DDiirreecccciióónn::Campus de Viesques. 33203-Gijón ASTURIASwww.etsiig.uniovi.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)BBAARRCCEELLOONNAA EE..TT..SS..EE..TT.. UU..PP..CC..

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Juan Antonio Fernández Rubio

DDiirreecccciióónn::Campus Nord. Modul B-308034 - BARCELONAT: 93 401 68 00www.etsetb.upc.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (24)

BBAARRCCEELLOONNAA IINNGGEENNIIEERRÍÍAA DDEE TTEELLEECC.. UUNNIIVVEERRSSIIDDAADDPPOOMMPPEEUU FFAABBRRAADDiirreeccttoorr::

Sr. D. Joan Vinyes i SanzDDiirreecccciióónn::

Pº de Circumval.lació, 8 08003 BCNT: 93 542 29 11

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (No hay)BBAARRCCEELLOONNAA EEPPSS CCAASSTTEELLLLDDEEFFEELLSS.. UU.. PPOOLLIITTÉÉCCNNIICCAA

DDEE CCAATTAALLUUNNYYAADDiirreeccttoorr::

Sr. D. Miguel Valero GarcíaDDiirreecccciióónn::

Avda. Canal Olimpic s/n08860-Castelldefels BARCELONAT: 934 13 70 00www.epsc-upc.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (1)BBAARRCCEELLOONNAA EE.. TT.. DDEE TTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIÓÓNN LLAA

SSAALLLLEE.. UU.. RRAAMMÓÓNN LLLLUULLDDiirreeccttoorr::

Sr. D. Miquel Ángel Barrabeig Tolls

22.. LLAA FFOORRMMAACCIIÓÓNN DDEELL IINNGGEENNIIEERROO DDEE TTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIÓÓNN

4455

DDiirreecccciióónn::Pº de la Bonanova, 8 08022-BARCELONAT: 932 19 76 87www.salleurl.edu

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)BBIILLBBAAOO EE..TT..SS..II..II..TT.. UU.. PPAAÍÍSS VVAASSCCOO

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Javier Muniozguren Colindres

DDiirreecccciióónn::Alameda de Urquijo, s/n48008 - BilbaoT: 946 01 40 25www.bi.ehu.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (9)BBIILLBBAAOO FFAACCUULLTTAADD DDEE IINNGGEENNIIEERRÍÍAA UU.. DDEEUUSSTTOO

DDiirreeccttoorr::Sr. D. José Luis del Val Román

DDiirreecccciióónn::Avda. de las Universidades, 2448007 - BILBAOT: 94 413 92 19www.deusto.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)CCAANNTTAABBRRIIAA EE..TT..SS..II..II..TT.. UU..CCAANNTTAABBRRIIAA

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Eduardo Mora Monte

DDiirreecccciióónn::Avda. de los Castros, s/n39005 - SANTANDERT: 942 20 18 77www.etsiit.unican.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (7)CCAARRTTAAGGEENNAA EE..TT..SS..II..TT.. UU..PP.. CCAARRTTAAGGEENNAA

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Joan García Haro

DDiirreecccciióónn::Campus Muralla del Mar, s/n30202 - Cartagena, MURCIAT: 968 32 53 13 www.upct.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)EELLCCHHEE UU.. MMIIGGUUEELL HHEERRNNÁÁNNDDEEZZ

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Emilio Velasco Sánchez

DDiirreecccciióónn::Campus de Elche. Edif. Altabix.Avda Ferrocarril, s/n03202 - Elche, ALICANTET: 96 665 86 55 www.umh.es/

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)GGRRAANNAADDAA EE..TT..SS.. DDEE IINNGGEENNIIEERRÍÍAA IINNFFOORRMMÁÁTTIICCAA.. UU..

DDEE GGRRAANNAADDAADDiirreeccttoorr::

Sr. D. Carlos Ureña AlmagroDDiirreecccciióónn::

Periodista Daniel Saucedo Aranda s/n18071 GranadaT: 958 24 28 02www.etsi2.ugr.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)LLAASS PPAALLMMAASS EE..TT..SS..II..TT.. UU..LL..PP..GG..CC..

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Juan Antonio Montiel Nelson

DDiirreecccciióónn::Campo Universitario de Tarifa Baja35017 - LAS PALMAST: 928 45 12 50www.etsit.ulpgc.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (9)MMAADDRRIIDD EE..TT..SS..II..TT.. UU..PP..MM..

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Jose Manuel Paez Borrallo

DDiirreecccciióónn::Avda. de la Complutense, s/n28040 - MADRIDT: 91 549 57 00www.etsit.upm.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (73)MMAADDRRIIDD UU.. AALLFFOONNSSOO XX EELL SSAABBIIOO ((EE..PP..SS..))

JJeeffee ddee EEssttuuddiiooss::Sr. D. Francisco Gabiola Ondarra

DDiirreecccciióónn::Avda. de la Universidad, 128691- Villanueva de la CañadaMADRIDT: 91 810 91 00 www.uax.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (2)MMAADDRRIIDD EE..SS..II..TT.. UU.. EEUURROOPPEEAA DDEE MMAADDRRIIDD

DDiirreeccttoorr TTeelleeccoommuunniiccaacciióónn CCEEEESS::Sr. D. Rafael García de la Sen

DDiirreecccciióónn::Campus Universitario, C/ Tajo, s/n.Urb. El Bosque28670 - Villaviciosa de Odón, MADRIDT: 91 664 78 00 www.uem.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)

4466

MMAADDRRIIDD EE..PP.. UU.. DDEE AALLCCAALLÁÁ HHEENNAARREESSDDiirreeccttoorr::

Sr. D. José Antonio Pamies GuerreroDDiirreecccciióónn::

Campus Universitario. Ctra. de Barcelona, Km. 33,60028871 - Alcala de Henares, MADRIDT: 91 885 48 12 www.uah.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)MMAADDRRIIDD EE..PP..SS.. UU.. CCAARRLLOOSS IIIIII DDEE MMAADDRRIIDD

DDiirreeccttoorr ::Sr. D. Carlos Navarro Ugena

DDiirreecccciióónn::C/ Butarque, 1528913 - Leganés, MADRIDT: 91 624 94 31www.uc3m.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (1)MMAADDRRIIDD EE..PP..SS.. UU.. AAUUTTÓÓNNOOMMAA DDEE MMAADDRRIIDD

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Manuel Alfonseca Moreno

DDiirreecccciióónn::Campus de CantoblancoCarretera de colmenar Viejo, km 1528049-MADRIDT: 91 348 22 00 www.ii.uam.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)MMAADDRRIIDD EE..PP..SS.. UU.. SSAANN PPAABBLLOO CCEEUU

DDiirreeccttoorr ::Sr. D. Felix hernando Mansilla

DDiirreecccciióónn::Urb MontepríncipeCarretera Boadilla del monte, km 5.30028688-BOADILLA DEL MONTE (MADRID)T: 913 72 40 36www.usp.ceu.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)MMAADDRRIIDD FFAACCUULLTTAADD DDEE LLAASS CCIIEENNCCIIAASS DDEE

CCOOMMUUNNIICCAACCIIÓÓNN YY DDEELL TTUURRIISSMMOO.. UU.. RREEYY JJUUAANNCCAARRLLOOSSDDeeccaannoo::

Sr. D. Alfonso de Esteban AlonsoDDiirreecccciióónn::

Camino del Molino s/n 28943 Fuenlabrada, MadridT: 914 887 268

www.urjc.esNNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)

MMÁÁLLAAGGAA EE..TT..SS..II..TT.. UU.. MMÁÁLLAAGGAADDiirreeccttoorr::

Sr. D. Antonio PuertaDDiirreecccciióónn::

Campus Universitario de Teatinos29071 - MÁLAGAT: 952 13 24 13www.etsit.uma.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (8)NNAAVVAARRRRAA EE..TT..SS..II..TT.. UU.. PPÚÚBBLLIICCAA NNAAVVAARRRRAA

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Manuel López Amo Sainz

DDiirreecccciióónn::Universidad Pública de Navarra. Campus Arrosadía, s/n 31006-PAMPLONAT: 948 16 93 30www.unavarra.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (6)NNAAVVAARRRRAA EESSCCUUEELLAA SSUUPPEERRIIOORR DDEE IINNGGEENNIIEERROOSS..

UUNNIIVVEERRSSIIDDAADD DDEE NNAAVVAARRRRAADDiirreeccttoorr::

Sr. D. Carlos Bastero de EleizaldeDDiirreecccciióónn::

Pº Manuel de Lardizabal, 13280018-SAN SEBASTIÁNT: 943 21 98 77www.tecnum.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)SSEEGGOOVVIIAA EE..PP..SS.. UU.. SSEEKK

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Ángel Méndez

DDiirreecccciióónn::Campus de Santa Cruz la Real c/ Cardenal Zúñiga, 124003 SegoviaT: 921 412 410 www.usek.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)SSEEVVIILLLLAA EE..SS..II..TT.. UU.. SSEEVVIILLLLAA

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Federico Paris Carballo

DDiirreecccciióónn::Camino de los Descubrimientos, s/n. Isla de la Cartuja41071 - SEVILLAT: 95 448 72 69 www.esi.us.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (5)

4477

VVAALLEENNCCIIAA EE..TT..SS..II..TT.. UU..PP..VV..DDiirreeccttoorr::

Sr. D. Elias de los Reyes DavóDDiirreecccciióónn::

Camino de la Vera, s/n46022 - ValenciaT: 96 387 71 90www.etsit.upv.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (8)VVAALLLLAADDOOLLIIDD EE..TT..SS..II..TT.. UU.. VVAALLLLAADDOOLLIIDD

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Evaristo José Abril Domingo

DDiirreecccciióónn::Edif. De las Tecnologías de la Informacióny las Telecomunicaciones.Campus Miguel Delibes. Camino del Cementerio, s/n47011- VALLADOLIDT: 983 423 000www.tel.uva.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (6)

VVIIGGOO EE..TT..SS..II..TT.. UU.. VViiggooDDiirreeccttoorr::

Sr. D. Jose Mª Pousada CarballoDDiirreecccciióónn::

AS-LAGOAS (MARCOSENDE)36200 - VIGO, PONTEVEDRAT: 986 81 21 00www.teleco.uvigo.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (11)ZZAARRAAGGOOZZAA CC..PP..SS.. UU.. ZZAARRAAGGOOZZAA

DDiirreeccttoorr::Sr. D. Rafael Navarro Linares

DDiirreecccciióónn::María de Luna, 3. Pol. Actun50015 - ZARAGOZAT: 976 76 18 64www.cps.unizar.es

NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (5)

OOrrggaannooss ddee rreegguullaacciióónn ddee llaass tteelleeccoommuunniiccaacciioonneessyy pprroommoocciióónn ddee llaa SSoocciieeddaadd ddee llaa IInnffoorrmmaacciióónneenn EEssppaaññaa

MMCCYYTT MMiinniisstteerriioo ddee CCiieenncciiaa yy TTeeccnnoollooggííaa Paseo de la Castellana, 16028071 MADRID (www.mcyt.es)T: 913494000* Ver organigrama en próxima página

SSeeccrreettaarrííaa ddee EEssttaaddoo ddee TTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess yyppaarraa llaa SSoocciieeddaadd ddee llaa IInnffoorrmmaacciióónn

C/Alcalá, 5028071 MADRID(www.setsi.mcyt.es)T: 913461500* Ver organigrama en próxima página

OOrrggaanniissmmooss ddee NNoorrmmaalliizzaacciióónn EETTSSII (Instituto Europeo de Normalización de

Telecomunicaciones) www.etsi.org/CCEEPPTT (Conferencia Europea de Correos y

Telecomunicaciones)www.npt.no/cept/no_ceptinfo.htm

CCEENN (Comité Europeo de Normalización)www.cenorm.be/

CCEENNEELLEECC (Comité Europeo de NormalizaciónElectrotécnica) www.cenelec.be/

IISSOO (Organización Internacional Normalización)www.iso.ch/welcome.html

IIEECC (Comisión Electrotécnica Internacional)www.iec.ch/

AACCTTEE (Comité de Certificación para EquiposTerminales) www.ispo.cec.be/infosoc/telecom-policy/typeappr/

TTRRAACC (Comité para la Aplicación de RegulacionesTécnicas) www.trac.org.uk/

AADDLLNNBB (Asociación de Laboratorios Designados yOrganismos Notificados) www.adlnb.com/

33.. EELL SSEECCTTOORR DDEE LLAASS TTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIOONNEESS

4488

Secretaria de EstadoPolítica Científica yTecnológicaPedro Morenés Eulate

- Instituto de Astrofísica de Canarias- Centro para el Desarrollo Tecnológico Industrial- Gerencia del Sector Naval

SS.G. Ordenación Normativa y Coordinación

Javier Rueda Vázquez

SS.G. PlanificaciónAlfonso Beltrán García-Echániz

SS.G. Seguimiento Activida-des, Programas y Proyectos

Ernest Quingles Soteras

- Consejo Superior de Investigaciones Científicas- Centro Investigaciones Energéticas, Medioambien-tales y Tecnológicas- Instituto Nacional de Investigación y Tecnolo-gía Agraria y Alimentaria- Instituto Nacional de Oceanografía- Instituto Geodésico y Minero de España- Centro Español de Metrología

MINISTERIO DECIENCIA Y TECNOLOGÍA

Juan Costa Climent

S.G. Proyecto de InvestigaciónJosé Manuel Fdez. Labastida y del Olmo

S.G. Planificación y Seguimiento

José María Carazo García

S.G. Formación y Movilidad de Personal Investigador

Pedro Cortegoso Fdez.

S.G. Coordina. Institucional e Infraestructura Científica

Eugenia Bellver Moreira

S.G. Gestión EconómicaCarlos de la Torre Lluch

Dirección General deInvestigaciónMatilde Sánchez Ayuso

Secretario General de PolíticaCientíficaGonzalo León Serrano

S.G. Promoción de la Innovación

María Nieves Díaz García

S.G. Aplicaciones y Desarrollos Tecnológicos

Luis Carlos Mas García

S.G. Programas Tecnológicos

Maria Luisa Poncela García

S.G. Programas Estratégicos

José Delgado Glez.

S.G. Calidad y Seguridad Industrial

Antonio Muñoz Muñoz

Dirección General dePolítica TecnológicaArtúro González Romero

S.G. Organismos y Programas Internacionales y de Grandes Instalaciones

Esteban Manrique Reol

Agencia Nacional de Evaluación y Prospectiva

Ana Muñoz Merino

GabineteJ. A. Sánchez Quintanilla

4499

Gabinete del ministroEduardo Sanfrutos Gambín

MINISTERIO DECIENCIA Y TECNOLOGÍA

Juan Costa Climent

Subsecretaría de Cienciay TecnologíaManuel Lagares Gómez

Secretaría de Estado deTelecomunicaciones y parala Sociedad de la InformaciónCarlos López Blanco

red.esDir. GeneralLuis AlbertoRguez. Raposo

GabineteTécnicoManuelLópezRuiz

- OficinaEspañoladePatentesy Marcas-Comisiónpara elMercadode lasTelec.

S.G. OrdenaciónTelecomunicaciones

José Antonio MuñozRuiz

S.G. Operadores y TecnologíasInformación

Bernardo LorenzoAlmendros

S.G Infraestructuras yNormativa Técnica

Antonio FernándezPaniagua

S.G. Planificación y GestiónEspectro Radioeléctrico

Ricardo AlvariñoÁlvarez

S.G. Inspección y SupervisiónAntonio AlvaradoDelgado

S.G. de Coordinación yOrganismos Internacionales

Marta CimasHernando

Jefaturas ProvincialesInspección de Telec.

Dirección General deTelecomunicacionesy Tecnologíasde la InformaciónBernardo Pérez de León Ponce

Vicesec. General TécnicaAntonio López Soto

S. G. Recursos Administrativosy Relaciones Institucionales

Carmen Pérez deCabo

S. G. de EstudiosCarlos MaríaRey del Castillo

Abogacía del EstadoMiguel VizcainoCalderón

Intervención DelegadaMargarita GarcíaMuñoz

Oficina PresupuestariaRafael Pérez Rivero

Inspección Gral. ServiciosElvira Ramírez Núñezde Prado

S.G. Recursos HumanosConsuelo Sánchez Naranjo

Oficialía MayorLaura Morso Pérez

S.G. Sistemas de InformaciónCarlos Turmo Blanco

Oficina Relaciones InternacionalesJosé Ramón Fdez. Cienfuegos

Secretaría General TécnicaEnrique Medina Malo

S.G. de Acceso a la Sociedadde la Información Concepción

Mayoral Palau

S.G. de Empresas de laSociedad de la Información Víctor

Izquierdo Loyola

S.G. de Servicios de laSociedad de la Información Salvador Luis

Soriano Maldonado

S.G. de Contenidos de laSociedad de la Información Isabel Hdez.

Fdez. del Valle

Dirección General para elDesarrollo de la Sociedadde la InformaciónJorge Pérez Martínez

GabineteMº Teresa Arcos Sánchez

5500

AASSOOCCIIAACCIIOONNEESS EEMMPPRREESSAARRIIAALLEESS AANNIIEELL,, ((AAssoocciiaacciióónn NNaacciioonnaall ddee IInndduussttrriiaass

EElleeccttrróónniiccaass yy ddee TTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess)) EEssppaaññaawww.aniel.es/T: 915 902 300

SSEEDDIISSII,, ((AAssoocciiaacciióónn EEssppaaññoollaa ddee EEmmpprreessaass ddeeTTeeccnnoollooggííaass ddee llaa IInnffoorrmmaacciióónn))

www.sedisi.es/T: 915 774 466

AAEENNTTEECC,, ((AAssoocciiaacciióónn EEssppaaññoollaa ddee NNuueevvaassTTeeccnnoollooggííaass))

www.inode.es/aentecT: 913 458 366

AASSIIMMEELLEECC,, ((AAssoocciiaacciióónn MMuullttiisseeccttoorriiaall ddeeEEmmpprreessaass EEssppaaññoollaass ddee EElleeccttrróónniiccaa))

www.asimelec.es/T: 914 170 890

AAOOCC,, ((AAssoocciiaacciióónn ddee OOppeerraaddoorreess ddee CCaabbllee))T 912 348 296

AAHHCCIIEETT,, ((AAssoocciiaacciióónn HHiissppaannooaammeerriiccaannaa ddeeCCeennttrrooss ddee IInnvveessttiiggaacciióónn yy EEmmpprreessaass ddeeTTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess))

www.ahciet.es917 823 370

CCMMTT CCoommiissiióónn ddeell MMeerrccaaddoo ddee llaassTTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess

C/ Alcalá, 37. 28014 MADRIDwww.cmt.es) T: 913724300

44.. AACCTTIIVVIIDDAADDEESS PPRROOFFEESSIIOONNAALLEESS YY EEMMPPRREESSAARRIIAALLEESS

Consejo

PresidenteCarlos Bustelo García del Real

VicepresidentaElisa Roble Fraga

Comitésy ponencias

CMT

Gabinete

Comitéejecutivo

D. Regulación de OperadoresLucía Aguilera Pérez

DIRECTOR GENERALEnrique Badía y Liberal

D. Administración y recursosMaría Mondedeu Martínez

D. Organizacióny Sistemas

D. Estudios D. InternacionalSylvia Alonso Salterain

SecretarioJaime Velázquez Vioque

D. Asesoría JurídicaAlejandra de Iturriaga Gandini

D. Análisis Econ y MercadosMaría Gómez Agustín

D. TécnicaJose Luis Ferrero Gómez

AAUUTTEELLSSII,, ((AAssoocciiaacciióónn EEssppaaññoollaa ddee UUssuuaarriiooss ddeeTTeelleeccoommuunniiccaacciióónn yy ddee llaa SSoocciieeddaadd ddee llaaIInnffoorrmmaacciióónn))

lotusnet.autel.es914323220

AASSTTEELL,, ((AAssoocciiaacciióónn ddee EEmmpprreessaass OOppeerraaddoorraass yy ddeeSSeerrvviicciiooss ddee TTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess))

www.astel.es/915755672

AAUUII,, ((AAssoocciiaacciióónn ddee UUssuuaarriiooss ddee IInntteerrnneett))www.aui.es/913026632

CCOOTTEECC,, ((FFuunnddaacciióónn ppaarraa llaa IInnnnoovvaacciióónnTTeeccnnoollóóggiiccaa))

www.cotec.es915420186

AAEENNOORR,, ((AAssoocciiaacciióónn EEssppaaññoollaa ddee NNoorrmmaalliizzaacciióónn yyCCeerrttiiffiiccaacciióónn))

www.aenor.es/914326000

FFEENNIITTEELL ((FFeeddeerraacciióónn NNaacciioonnaall ddee IInnssttaallaaddoorreess ddeeTTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess))

www.fenitel.es914170890

GGUUÍÍAA DDEE SSEERRVVIICCIIOOSS wwwwww..ccooiitt..eess

EELL EEJJEERRCCIICCIIOO LLIIBBRREE DDEE LLAA PPRROOFFEESSIIÓÓNNIINNFFOORRMMAACCIIÓÓNN GGEENNEERRAALL

Direcciones de contactoLista de Ingenieros ICTLista de expertos profesionalesOfertas de equipos y servicios para colegiadosDatos de fabricantesSeguro de Responsabilidad CivilBaremos orientativos de honorariosHoja de minuta de honorariosModelo de hoja de encargoModelo de certificación de estación radio-

eléctrica en proyectoModelo de Asume de Dirección de ObraModelo de Certificación de Fin de Obra de ICTModelo de Certificación de Fin de Obra generalComisión del Mercado de TelecomunicacionesSecretaría de Estado de Telecomunicaciones

GGEESSTTIIÓÓNN DDEE VVIISSAADDOOSSDerechos de visado Modelo de convenio de visadosEscrito para archivo de trabajos en el COITEscrito responsable para etiqueta de CDEnvío de proyectos -UPS

AASSEESSOORRÍÍAA TTÉÉCCNNIICCAAConsultas más frecuentes Notas de interésLegislación y NormativaLegislación ICTRadio Móvil Terrestre y FMEmisiones RadioeléctricasTelefonía móvil y la saludRecomendaciones UIT-TEspecificaciones TécnicasFormularios administrativos SETSI

PPUUBBLLIICCAACCIIOONNEESSBoletín de Ejercicio LibreManual de iniciación a la práctica del ELPManual del curso sobre proyectos ICTManual del curso de Redes de

Telecomunicación en Urbanizaciones yPolígonos Industriales y de Viviendas

Manual Seguridad y Salud para proyectos ICTProyecto Telemático Sistemas de Cableado

EstructuradoInforme sobre las emisiones electromagnéticas

de los sistemas de telefonía móvil y accesofijo inalámbrico

Normativa de las ICTsResumen de legislación sobre las ICTsGRETEL 2002. Nuevo Diseño Europeo de las

Telecomunicaciones, el Audiovisual eInternet

CCUURRSSOOSSCurso sobre realización de proyectos de ICTCurso sobre dirección de obra y certificación de

ICTsCurso sobre emisiones radioeléctricasCurso sobre consultoría aplicada a diagnósticos

de TIC a PYMESCurso sobre redes Wi-FiCurso sobre medidas acústicas en la edificaciónCurso sobre peritaciones judiciales

5511

SSEEMMIINNAARRIIOOSSI.- Como crear un gabinete de proyectos ICTII.- El profesional del espectro radioeléctricoIII.- El auto-empleo: una oportunidad a tu

alcanceIV.- El Proyecto de Telecomunicaciones como

requisito para la ocupación del dominiopúblico.

V.- El Ingeniero de telecomunicación y la fun-ción de marketing y ventas

DDIIRREECCCCIIOONNEESS DDEE JJEEFFAATTUURRAASS PPRROOVVIINNCCIIAALLEESS DDEEIINNSSPPEECCCCIIÓÓNN DDEE TTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIOONNEESS::

ÁÁLLAAVVAA C/ Olaguibel, 1 01071 VITORIA, T 945 254 055 F 945 123 303

AALLBBAACCEETTEE C/ Rosario, 52 3ª pl. 02071 ALBACETET 967 550 649 F 967 550 363

AALLIICCAANNTTEE Pza. de la Montañeta, 5 03001 ALICANTET 965 123 937 F 965 147 233

AALLMMEERRÍÍAA C/ Hermanos Machado, s/n 04071 ALMERÍAT 950 281 050 F 950 280 333

AASSTTUURRIIAASS C/ Campomanes, 14 33008 OVIEDO T 985 211 290 F 985 209 253

ÁÁVVIILLAA Pza. Catedral, 2 05071 ÁVILAT 920 352 565 F 920 352 209

BBAADDAAJJOOZZ Avda. Europa, 1 06071 BADAJOZT 924 200 576 F 924 200 407

BBAALLEEAARREESS C/ Ciudad Querétano S/N07071 PALMA DE MALLORCAT 971 466 702 F 971 775 143

BBAARRCCEELLOONNAA C/ Marquesa, 12 08003 BARCELONAT 932 689 150 F 932 689 173

BBUURRGGOOSS C/ Juan Ramón Jiménez, 8 - 1º B 09007 BURGOS T 947 475 140 F 947 475 143

CCÁÁCCEERREESS Avda. Primo de Rivera, 2 10071 CÁCEREST 927 626 970 F 927 626 973

CCÁÁDDIIZZ Av. Ana de Viya, 5-3º-310 111071 CÁDIZT 956 292 970 F 956 292 973

CCAANNTTAABBRRIIAA C/ Vargas, 53 39071 SANTANDERT 942 370 512 F 942 241 155

CCAASSTTEELLLLÓÓNN C/ Escultor Viciano, 1 12071 CASTELLÓNT 964 723 392 F 964 723 393

CCEEUUTTAA Avda. Muelle Cañonero Dato, s/n 51001 CEUTAT 956 522 500 F 956 522 503

CCIIUUDDAADD RREEAALL C/ Alarcos, 21 13071 CIUDAD REALT 926 200 542 F 926 200 543

CCÓÓRRDDOOBBAA Avda. de los Mozárabes, 1 14071 CÓRDOBAT 957 230 899 F 957 761 553

CCOORRUUÑÑAA,, AA Pº de Ronda, 1. 1º 15011 A CORUÑAT 981 140 796 F 981 148 823

CCUUEENNCCAA Dr. Fleming, 1 16002 CUENCAT 969 241 404 F 969 241 440

GGIIRROONNAA C/ Josep Pla. 14 17001 GIRONAT 972 220 944 F 972 486 013

GGRRAANNAADDAA Pza. de los Campos, 4 18071 GRANADAT 958 215 789 F 958 215 560

GGUUAADDAALLAAJJAARRAA Avda. Ejército, 12 19071 GUADALAJARAT 949 248 672 F 949 248 673

GGUUIIPPÚÚZZCCOOAA Camino Caserío Parada, 48 20071 SAN SEBASTIÁNT 943 396 444 F 943 404 503

HHUUEELLVVAA C/ Almirante Garrocho, 1 - 3ª (esq. c/La Fuente) 21071 HUELVAT 959 542 450 F 959 542 453

HHUUEESSCCAA C/ General Lasheras, 6 22071 HUESCAT 974 218 630 F 974 218 633

JJAAEENN Pl. de Jardincillos, s/n Ed. Correos 23001 JAENT 953 245 340 F 953 245 343

LLEEÓÓNN C/ Jardín de San Francisco, s/n 24071 LEÓNT 987 876 630 F 987 876 633

LLUUGGOO Ronda de la Muralla, 131 bajo 27004 LUGOT 982 265 231 F 982 265 299

LLLLEEIIDDAA Avda. Segre, 4 25007 LLEIDAT 973 728 260 F 973 728 263

MMAADDRRIIDD Pza. Cibeles, s/n 28071 MADRIDT 913 462 517 F 913 462 762

MMÁÁLLAAGGAA Avda. Andalucía, 1 29071 MÁLAGAT 952 040 876 F 952 040 873

5522

MMEELLIILLLLAA C/ Pablo Vallesca, s/n 29801 MELILLAT 952 690 382 F 952 690 383

MMUURRCCIIAA Avda. Alfonso X El Sabio, 6 30071 MURCIAT 968 236 616 F 968 201 172

NNAAVVAARRRRAA C/ Paulino Caballero, 4 31002 PAMPLONAT 948 210 235 F 948 203 993

OORREENNSSEE C/ Santo Domingo, 64 32003 ORENSET 988 391 012 F 988 391 777

PPAALLEENNCCIIAA Avda. Simón Nieto, s/n 34071 PALENCIAT 979 707 032 F 979 707 033

PPAALLMMAASS,, LLAASS Pza. Comandante R. Franco, 1 35071 LAS PALMAST 928 472 499 F 928 472 489

PPOONNTTEEVVEEDDRRAA C/ Doctor Loureiro Crespo, 7 36071 PONTEVEDRAT 986 866 682 F 986 866 943

RRIIOOJJAA,, LLAA C/ Miguel Villanueva, 2 - 4º Of. nº 426071 LOGROÑOT 941 272 151 F 941 272 143

SSAALLAAMMAANNCCAA C/ Gran Via 66-68, 2º Izda 37001 SALAMANCAT 923 264 483 F 923 272 323

SSAANNTTAA CCRRUUZZ DDEE TTEENNEERRIIFFEE La Marina, 20. 5ª planta38071 SANTA CRUZ DE TENERIFET 922 244 625 F 922 151 354

SSEEGGOOVVIIAA Pza. Doctor Laguna, 5 40071 SEGOVIAT 921 466 000 F 921 466 103

SSEEVVIILLLLAA C/ Virgen de Begoña, 3 41011 SEVILLAT 954 276 038 F 954 281 997

SSOORRIIAA C/ Alfonso VIII, 2 42071 SORIAT 975 233 338 F 975 233 135

TTAARRRRAAGGOONNAA Pza. Imperial Tarraco, 4 43071 TARRAGONAT 977 249 286 F 977 249 095

TTEERRUUEELL Avda. Sagunto, 3 - 1º 44071 TERUELT 978 618 700 F 978 618 703

TTOOLLEEDDOO C/ Plata, 1 45071 TOLEDOT 925 283 230 F 925 283 233

VVAALLEENNCCIIAA C/ Joaquín Ballester, 39 45071 VALENCIAT 963 466 090 F 963 466 103

VVAALLLLAADDOOLLIIDD Avda. José Luis Arrese, s/n Edif. Administrativo UUMM 47071 VALLADOLIDT 983 363 342 F 983 363 343

VVIIZZCCAAYYAA Gran Vía D. Diego Lope de Haro, 5047071 BILBAO T 944 277 621 F 944 424 103

ZZAAMMOORRAA Avda. Requejo, 25 49071 ZAMORA T 980 511 218 F 980 557 693

ZZAARRAAGGOOZZAA Avda. Independencia, 33 50071 ZARAGOZAT 976 483 030 F 976 483 033

Estas direcciones se pueden consultar en((wwwwww..sseettssii..mmccyytt..eess))

5533

5544

NNoottaass ddee iinntteerrééss

Edita: Colegio Oficial de Ingenieros de Telecomunicación.

Colegio Oficial de Ingenieros de Telecomunicación. Cataluña.

Colegio Oficial de Ingenieros de Telecomunicación. Comunidad Valenciana.

Asociación Española de Ingenieros de Telecomunicación.

Selección y edición de datos estadísticos: Manuel Gamella Bacete.

Diseño Gráfico: Oyer Corazón.

FFuueenntteess ddee IInnffoorrmmaacciióónn::

- Indicadores de la Sociedad de la Informaciónen España y varios países de la OCDE1995-2003. MCyT

- Informe Anual 2002. CMT

- Informe anual del sector eletrónico y de tele-comunicaciones 2002. ANIEL

- Las Tecnologías de la Información en España2002. MCyT, SEDISI

- Dptos. de Comunicación y RelacionesInstitucionales de los operadores de telecomunicación.