AHOZKO PROBA - Atalak · AHOZKO PROBA AZTERKETA MATERIALAK EGAren Ahozko Proba zelakoa den...

12
AHOZKO PROBA AZTERKETA MATERIALAK

Transcript of AHOZKO PROBA - Atalak · AHOZKO PROBA AZTERKETA MATERIALAK EGAren Ahozko Proba zelakoa den...

  • AHOZKO PROBAAZTERKETAMATERIALAK

  • AHOZKO PROBAAZTERKETA MATERIALAK

    EGAren Ahozko Proba zelakoa den erakusteko, lagin oso batbildu da hurrengo orrialdeetan.

    Alde batetik, Entzutezko ulermena ariketaren lagin laburtubat, 15 item dituena (azterketakoak 20 item ditu); bestetik,mintzamen ariketak egiteko erabiltzen diren materialen laginbatzuk.

    Entzutezko ulermena ariketa egiteko behar den grabazioaentzun ere egin daiteke –botoia sakatuta–, eta laginarenamaieran erantzunen koadrotxoa dago.

    Ahozko Proba zelakoa den jakin nahi duten kandidatuentzatbaliagarriak izango direlakoan eskaintzen ditugu.

    2011, martxoa

    EGAAzterketa Batzorde Ofizialeko Zuzendaritza

  • • 3 •

    1

    CC11

    Izena. . . . . . . . . .

    . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

    . . . . . . . . . .. .

    Deiturak

    . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

    . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

    . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

    . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

    . . . . . .

    2.atala

    40min

    AZALPENA

    20 20Prestak:

    20

    ELKARRIZKETA

    20

    5 + 5 min

    Joan-etorriak, ko

    katzea...

    10 min

    Guztira50

    251h 30 m

    *

    ENTZUTE

    ZKOARE

    N

    ULERME

    NA

    10–

    30 min

    Datuak idazteko

    , erantzun-orria

    betetzeko...

    5 min

    AHOZKO PROB

    APuntuaz

    ioa

    gehienez

    Puntuazioa

    gutxienez

    Denbora

    1.atala

    35min

    • Entzutezkoaren

    ulermenaariketa

    da Ahozko Prob

    ako lehenengoa.

    • LEHENENGO A

    TAL HAUegiteko

    denbora: gehien

    ez, 35 minutu.

    • Barruan eran

    tzun-orria dauk

    azu. Orri hori zu

    zenduko da irak

    urgailu optiko b

    idez.

    (Erantzun-orria b

    ete tzea rekin era

    horretako zuzen

    ketari berariazko

    onespena emat

    en diozu)

    • Hurrengo lau

    kian, ariketak,

    puntuazioak eta

    denbora banak

    eta:

    Eredua

    AAHOZKO P

    ROBA |LEHENENG

    O ATALA

    *Sarrerako azalpe

    nak barne (15’)

    Ulermena

    ENTZUTEZKOAR

    EN

    ULERMENA

    Ariketa honek bi zati ditu: - Lehenengo, elkarrizketa-lagunari azaldu egin behar diozu zein den zure ikuspuntua

    eta zergatiak. (Minutu bat-edo; ez duzu dena esan behar)

    - Ondoren, eztabaidatu egin beharko duzu lagunarekin, berak bestelako iritzia baitu.

    Eutsi zeureari, beraren ikuspuntuari eragozpenak bilatu eta ahalegindu zeurera

    ekartzen. Amore eman dezakezu zenbait puntutan.ANIMALIAK ETXEAN: arazo ugari

    Euskararen Gaitasun Agiria

    1-B

    Kaleetan gero eta txakur kaka gehiago dago, nazkagarria da!Animaliak etxe gehienetan, baina oporretan zer? Askok eta askok abandonatu egiten dituzte

    Haurrei jostailu modura oparitzen dizkiete eta gero, kasurik ez

    Txakur batzuk oso arriskutsuak dira eta lotu gabe ibiltzen dira

    E

    tkeAri- L

    e- O

    Eue

    k

    K

    enohat bi:utidit

    za

    uga-latzkerrika

    le,ogneneheL

    d-etabutun(Mi

    k.aitargzeate

    ,nreodnO

    tuadiab

    ztae

    nigekuinre

    raeb,riareuze

    sitEu

    zaednmaere

    Amo.nzertkae

    LIAIMANA

    ri

    N

    anuudl

    zaa

    oidrahebnige

    ahebnsaeane

    dzuudz e;od

    ,nkireanugal

    zuudrkoahe

    bn

    libkanezpog

    raeriautnusp

    ku

    .natutnuptiabn

    zezuke

    ETXEAK

    u

    ri

    tnuspkuirezu

    nednizezuor)

    utiabazitriiko

    alestebkraeb,

    rareuzeudnigel

    ahaateuta

    au

    .ura

    KLIAIMANA

    ar: aN ETXEA

    K

    u liatsojierura

    H

    neztirapoaurd

    om

    ,oregateete

    kizid

    zek iurska

    riao ugza

    o eta ger

    Kaleetan

    kakakuraxt

    ago, ago d

    gehi

    adairragkazan

    o eta

    !

    aminA

    etanengehi

    naterropo

    k kosaate

    extek aila

    a nai, betan

    kkosA?rezn

    utanodnabak

    k kosaate

    netige

    utanodnabak

    etuztidn

    uk ztabkurax

    TTx

    k kuti

    osouk idk

    k uaskutsirr

    a

    agu tolate

    diraibiltzen

    aridk eba

    dira

    1-B

    Ariketa honek bi zati ditu: - Lehenengo, elkarrizketa-lagunari azaldu egin behar diozu zein den zure ikuspuntua

    eta zergatiak. (Minutu bat-edo; ez duzu dena esan behar) - Ondoren, eztabaidatu egin beharko duzu lagunarekin, berak bestelako iritzia baitu.

    Eutsi zeureari, beraren ikuspuntuari eragozpenak bilatu eta ahalegindu zeurera

    ekartzen. Amore eman dezakezu zenbait puntutan.

    ANIMALIAK ETXEAN: aukera aparta

    Euskararen Gaitasun Agiria

    1-A

    Oporretan arazorik ez: ez badugu norekin utzi, egoitza berezi batera eraman eta kito

    Txakur batzuek itsuei eta elbarriei

    laguntza handia ematen diete,

    horretarako heziak baitaude

    Etxeko animaliek konpainia handia egiten digute

    Txakurra ei da pertsonaren

    lagunik onena; beraz, zergatik

    ez eduki txakur bat?

    Zientzialari askoren ustez, gaixotasunei

    aurre egiteko ona da maskota bat

    edukitzea

    E

    tkeAri

    - Le

    - OEue

    k

    K

    enohat bi :utiditza

    uga-latzkerrikale,ogneneheL

    d-etabutun(Mik.aitargzeate

    ,nreodnOtuadiab

    ztae nigekuinreraeb,riare

    uzesitEu

    zaednmaereAmo.nzertkae

    LIAIMANA

    ri

    uk

    anu udlzaa oidrahebnigeahebnsaeaned

    zuudz e;od

    ,nkireanugalzuudrkoahebn

    libkanezpograeriautnuspku

    .natutnuptiabnzezuke

    N ETXEA

    u

    ta

    tnuspkuirezunednizezuo

    r)

    utiabazitriikoalestebkraeb,

    rareuzeudnigelahaateuta

    au

    .ura

    KLIAIMANA

    euk: aN ETXEA

    rozaranaterropO

    zutnkieronu ugdab

    amarearetabizereb

    tarpa aare

    ze:zek iaztioge,i

    otkiatena

    k eilaminakoextE

    aidnahainiapnko

    eutgidnetige

    kuraxTTxateiuesti

    ztungalematen

    araterrohtiab

    k ueztab

    ieirrableaaidnahaz

    iete, dematen

    k aizehkoaeudat

    diearkuraxT

    enarsontper

    anenok iungal

    tagrez,zareb

    kuraxtukidezet?ba

    a

    ;ak i

    kur

    ri alntziaZie

    ,zetusnerkosa

    ieunsatoxiag

    anokoetigeerura

    1-A

    tabatkosamad

    aeztukide

    Kasta ezberdineko

    ak izan eta ezkond

    u

    nahi duten bikotee

    n hilketak gero eta

    maizago gertatzen

    dira Indian. Legea

    gogortu nahi ezik d

    aude agintariak.

    Garikoitz Goikoetx

    ea

    Aukeratu

    dietena har-

    tu, edo hil. Bideg

    uru-

    tze hori jasan be

    har

    izaten dute orain

    dik

    ere Indiako hain

    bat

    eskualdetako ga

    zteek. Izan neska

    edo mutil. Kasta

    bereko eta fami-

    liak onetsitako b

    ikotekidearekin

    ezkontzea beteb

    ehar dute orain

    -

    dik ere. Eta arau

    zurrunari zuloa

    egin nahi dionak

    irtenbide txarra

    du: etengabe ge

    hitzen ari dira

    kasta desberdine

    koak izan eta bi-

    kotekide direne

    n hilketak. Seni

    -

    deek hiltzen dituz

    te, kastakoak ez

    direnekin ezkond

    u nahi izateaga-

    tik. Hainbat GKE

    gobernuz kan-

    poko erakundek

    egin dute salake-

    ta: gutxienez 45 p

    ertsona hil dira

    era horretara az

    ken urte eta er-

    dian. Eta uste du

    te beste makina

    bat kasu ezkutat

    uta egongo dire-

    la, istriputzat-ed

    o jota.

    Ez da kontu berr

    ia. Kasten sis-

    temak indar han

    dia du oraindik

    ere Indian. Senid

    eek ez dute onar-

    tzen haien familia

    koren bat kasta

    baxuagoko nor

    baitekin ezkon-

    tzea. Gazteen ar

    tean ari dira alda

    -

    tzen ohitura hor

    iek, baina fami-

    liako zaharrene

    k erasotzat har-

    tzen dute hori. «

    Gatazka hazten

    ari da gizarte pa

    triarkal zorrotza

    -

    ren eta gero eta h

    ezkuntza han-

    diagoa duten em

    akumeen arte-

    an: ahots gehia

    go dute, aginte

    gehiago, lan egite

    n dute, eta biko-

    tekidea eurek

    ezagutu nah

    i

    dute», dio Ravi

    Kantek. Kasta

    desberdinekoak

    izateagatik hil

    dituzten bikotee

    n kasuak iker-

    tzen aritu da. On

    dorioa ere atera

    du: «Emakumea

    ren senideak ol-

    darkorragoak d

    ira gizona baldin

    bada kasta baxua

    gokoa».

    Alde egitea da au

    kera, etxekoek

    harrapatu baino

    lehen. Haryana

    estatuan (India ip

    arraldean) izan

    ohi dira kasu ge

    hienak, eta New

    Delhi hiriburura

    jotzen dute biko-

    tekideek, han era

    so gutxiago eta

    Poliziaren babes

    handiagoa izan-

    go dutelakoan. B

    eti, ordea, ez da

    posible izaten. M

    aiz, alde egin bai

    -

    no lehen harra

    patzen dituzte.

    «Beldurrez bizi d

    ira bikote gazte

    asko. Hil egiten d

    ituzte, edo beste-

    la beren buruaz

    beste egitera be-

    hartu», salatu d

    u Vahini Shakti

    elkarteko buru K

    ant Nishik. Be-

    tiere, estali egit

    en dituzte hilke-

    tak; ezbehar itxu

    ra ematen diete,

    edo suizidioa dela

    sinetsarazi.

    Hilketak ezkutat

    u egiten baiti-

    tuzte senideek,

    zail da zehazten

    zenbat neska eta

    mutil hil dituz-

    ten haien hurbil

    ekoek, haien kas

    -

    takoa ez den norb

    aitekin ezkondu

    nahi zutelako. A

    lderdi Komunis-

    tari lotutako Em

    akume Demo-

    kraten Elkarteko

    presidente Sud-

    ha Sundaraman

    en esanetan, as-

    tean batez bes

    te bi pertsona

    hiltzen dituzte zio

    hori tarteko.

    Zigorrak, apenas

    Handitzen ari d

    a arazoa, baina

    horri guztiari au

    rre egiteko neu-

    rriak hartzen ez

    dira ari. Barne

    ministroak, Pa

    laniappan Chi-

    dambaramek, adi

    erazi du hilketa

    horiek «lotsaz h

    iltzera» behar-

    tzen dutela India

    . Salbuespeneta-

    koak dira minist

    roaren adieraz-

    pen horiek. Goi k

    argudun politi-

    kariek eta ald

    erdi politikoek

    muzin egiten dio

    te hilketa horiek

    gaitzesteari. «A

    gintari politiko

    bat ere ez da ard

    uratu gai horre-

    taz. Badakite aurk

    a egiten hasten

    badira ez direla

    bizirik aterako».

    Ranjana Kumari

    k argitu du egoe-

    ra, Gizarte Iker

    ketetarako Zen-

    troko zuzendaria

    k.

    Politikariak hilk

    eta horiei au-

    rre egin nahi ezt

    a daudela iragan

    uztailean ikusi

    zen, Parlamen-

    tuan. Legea ona

    rtzekoa zuten,

    hilketa horiek g

    ogorrago zigor-

    tzeko. Ordea, eg

    una iritsi, eta

    atzeratu egin zut

    en erabakia. Gai

    «sentibera» de

    la argudiatuta

    ,

    txostenak egitek

    o eskatu zieten

    eskualdeetako g

    obernuei.

    Neurriak gogor

    tzea atzeratu-

    ta, ezikusia egite

    n ari dira aginta-

    riak, Indiako Ald

    erdi Komunista-

    ko presidente Br

    inda Karaten hi-

    tzetan: «Indiak

    o herritarrek

    espero zuten gob

    ernuak ez luza-

    tzea gehiago gau

    zak, eta esparru

    juridikoa sortze

    a hazten ari den

    krimen horren

    aurka neurriak

    hartzeko eta hori

    jasaten ari diren

    bikoteei lasaitas

    una emateko».

    Bitartean, zigorr

    ik apenas jar-

    tzen zaien hilketa

    horiek egin di-

    tuztelakoan atxi

    lo hartutakoei.

    Zigor bakanetak

    oa 2007an ezarri

    zuen Haryanako

    auzitegi batek;

    zigor gogorrena

    ezarri ere: herio

    -

    tza zigorra, bost

    gizonentzat. Or-

    dea, inguruko agi

    ntariak oldartu

    egin ziren. Legeg

    ileei ohartarazi

    zieten babesa ken

    du egingo ziete-

    la, ez bazituzten l

    egez kanpoko jo-

    tzen kasta desbe

    rdinetako pertso-

    nen arteko ezkon

    tzak. «Ez dugu

    nahi Konstituzi

    oa edo legeak

    gure arbasoen tr

    adizioen aurka

    joatea», esan zue

    n buruzagietako

    batek. Harrezker

    o, zigorrik gabe

    segitzen dute ka

    sta dela-eta egin

    -

    dako hilketek.

    Kastaren kostua, h

    anditzen

    Urte eta erdian 4

    5 lagun

    hil dituzte zio hor

    i medio

    Indian; senideek

    estali

    egiten dituzte hil

    ketak

    Uztailean legea g

    ogortu

    nahi zuten, baina

    garaia

    heldu zenean atz

    eratu

    egin zuten erabak

    ia

    Hiru emakume,

    ezkontzeko txan

    daren zain, talde

    ko ezkontza ba

    tean, Indian. RAM

    INDER PAL SINGH /

    EFE

    Gizon gazteak ba

    hitu eta torturatz

    en

    dituzte, alabareki

    n ezkon daitezen

    DEzkontz

    a aldia da Indian

    .Planeten kokap

    enari jarraiki,

    irailetik azarora e

    ta otsailetik apir

    ilera egiten dituz

    te ez-

    kontza gehienak

    .Etxekoek auker

    atzen dute bikote

    kidea,kasta

    berekoa izatea e

    ta doteak kontua

    n izanda.Zenbai

    t familiatan,

    ordea,doterik ez

    ,eta zailtasunak

    izaten dituzte al

    abarentzat

    bikotekidea aurk

    itzeko.Soluzioa,

    gogorra: bahitu

    egiten dituzte

    gizon gazteak,et

    a,torturaren bid

    ez,alabarekin ezk

    onarazi.Jo

    egiten dituzte gi

    zonak,eta egune

    tan jatekorik ema

    n gabe edu-

    ki,hartara onar d

    ezaten familiako

    alabarekin ezko

    ntzea.

    Eskualde batzue

    tan,andreak gizo

    nak baino gutxia

    go direne-

    tan,emakumeak

    gizon batekin ba

    ino gehiagorekin

    ezkonaraz-

    ten dituzte.Sex

    u esklabotasuna

    ri atea zabaltzen

    diote horrela.

    India 13

    2010eko irailaren

    19a • Igandea

    Lehen atala

    Koadernotxoa Erantzun-orria

    Bigarren atala

    Testua(Eredu bat)

    Gaia(Eredu bat)

    AHOZKO PROBA | Deskribapen fisikoa |

  • 1

    CC11

    Izena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    Deiturak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    2.atala

    40min

    AZALPENA 2020

    Prestak: 20

    ELKARRIZKETA 20 5 + 5 min

    Joan-etorriak, kokatzea... 10 min

    Guztira 50 25 1h 30 m*

    ENTZUTEZKOAREN

    ULERMENA10 – 30 min

    Datuak idazteko, erantzun-orria betetzeko... 5 min

    AHOZKO PROBA PuntuazioagehienezPuntuazioagutxienez Denbora

    1.atala

    35min

    • Entzutezkoaren ulermena ariketa da Ahozko Probako lehenengoa.• LEHENENGO ATAL HAU egiteko denbora: gehienez, 35 minutu.

    • Barruan erantzun-orria daukazu. Orri hori zuzenduko da irakurgailu optiko bidez.(Erantzun-orria bete tzea rekin era horretako zuzenketari berariazko onespena ematen diozu)

    • Hurrengo laukian, ariketak, puntuazioak eta denbora banaketa:

    Eredua-1*

    * Lagin honek 15 item ditu.

    AAHOZKO PROBA | LEHENENGO ATALA

    *Sarrerako azalpenak barne (15’)

    Ulermena ENTZUTEZKOAREN ULERMENA

  • • 5 •

    1. Xabier Letek bere kantuakentzutean...A beste norbaitenak direla iruditzen

    bazaio, batzuetan kantatu egitenditu.

    B bereak direnean ia beti kantatzeariekiten dio.

    C beste norbaitenak direla iruditzenbazaio, askotan nahiago du ezkantatu.

    2. Asko aldatu al da azkenaldi honetanXabier Lete?A Ez, nahiz eta ez den izan zena.B Ez, bere ustez oraindik ere izan

    zena da.C Ez, nahiz eta orain batzuetan ez

    datorren bat bere kantuekin.

    3. Liburuaren hitzaurrean saiatu da...A gizakion ibilerak eta bilakaerak

    aztertzen.B norberaren nortasuna aztertzen.C alderdi sozialak eta epikoak

    kontrajartzen.

    4. Bere bizitzako gertaerez oroitzen alda Xabier Lete?A Guztiez ez bada ere, Seguran

    kantatu zuen egunaz bai.B Egindako bidaiez bai.C Benito Lertxundirekin bizi

    izandakoez bai.

    5. Noiz kantatu zuen jendaurreanlehen aldiz?A Egun euritsu batean.B Udazken batean.

    C Lurdes Iriondoren urtebetetzebezperan.

    6. Nafarroa, arragoa kantua...A gogoko du oraindik ere.B aberri galduaren aldea maite du

    bereziki.C oso gogoko du, batez ere, alderdi

    epikoa.

    7. Non edo noiz sortu zitzaion kantahorretako letra?A Leire parean, hango naturaren

    edertasunaz ohartzean.B Nafarroatik etxerantz zetorrela.C Udazken batean, autoan zihoala.

    8. Zergatik maite du Xabier LetekNafarroa, arragoa kantua?A Askok himno patriotiko bihurtu

    dutelako.B Alderdi asko azaleratzen direlako

    bertan.C Gauzak era sinplean azaltzen

    dituelako.

    9. Kanta hori dela eta zerkhaserrarazten du Xabier Lete?A Gizakiaren ezkortasuna gailentzeak.B Jendeak bertako ideia batzuk

    ezkutatzeak.C Jendeak ez ulertzeak kantu horren

    konplexutasuna.

    10. Trantsizio denbora hartan...A kantaldietan gertatzen zenarekin

    erabat aspertuta zegoen.B Lurdes Iriondo ez bezala, nazka-

    nazka eginda zegoen.C bere kantagintzako unerik onenak

    eman zituen.

    ENTZUTEZKOAREN ULERMENA AHOZKO PROBA | LEHENENGO ATALA

    • Ariketa honetan grabazio bat entzungo duzu, zatika. Behin entzungo duzu zati bakoitza.• Ariketetan, erantzun egokiena edo zuzena aukeratu behar duzu. Bakarra.• Erantzun okerrengatik ez da pun tu rik kentzen.• Atal honek 10 puntuko balioa du.

    LEHEN ATALA BIGARREN ATALA

    Audioa

  • • 6 •

    11. Xabier Letek Lizardi...A hamabost bat urterekin irakurri eta

    ulertu zuen.B hasiera batean ez zuen ulertu.C irakurri zuen lehenengo poeta izan

    zen.

    12. Letek 30 urte zituela Lizardirekin...A harrituta geratu zen Lizardik

    hizkuntza berreskuratu behar izanzuelako.

    B txundituta geratu zen Lizardik poemak ezerezetik sortu zituelako.

    C zur eta lur geratu zen Lizardik berrikuntza ugari ekarri zituelako.

    13. Xabier Leteren ustez, Etxeparerenpoema onenak...A euskarari jarritakoak behintzat ez

    dira.B berak kantatu izan dituenak dira.C Oskorrik kantatzen dituenak dira.

    14. Zergatik sartu du Lizardi poemaaukeratuetan?A Bere poema erotikoak oso onak

    direlako.B Ia erabat identifikatzen delako

    haren poemekin.C Lizardiren poema asko Xabier Letek

    berak eginak direlako.

    15. Xabier Letek ba al du ametstxikirik?A Bai, eta beharbada txikiak ez

    direnak ere bai.B Bai, baina ez behar beste.C Ez, aldarrikapen heroikoen aurka

    dago eta.

    16. ...A

    B

    C

    17. ...A

    B

    C

    18. ...A

    B

    C

    19. ...A

    B

    C

    20. ...A

    B

    C

    Entzun ahala, markatu orriotan zuk aukeratutakoak.

    Amaieran, grabazio-zati guztiak entzundakoan, markatu aukeratutakoakerantzun-orrian: zenbakiaren arabera, A B edo C laukitxoa.

    Erantzun-orri hori zuzenduko da, ez orrialdeotako markak. HIRUGARREN ATALA

  • • 7 •

    Amaitzen duzunean:

    • Konprobatu ariketetan aukeratu dituzunak erantzun-orrian markatu dituzula.Guztira, 20 item dira: 1-20.

    • Sartu erantzun-orria koadernotxo honen barruan.

    AEREDUA

    Eredua-1 ● ERANTZUNAK 15 ITEM

    Entzutezkoaren ulermena

    1 A 11 B

    2 B 12 C

    3 B 13 A

    4 A 14 B

    5 C 15 A

    6 A 16 –

    7 C 17 –

    8 B 18 –

    9 C 19 –

    10 A 20 –

  • • 8 •

    Lehenengo ariketa: irakurgai baten azalpena.

    Prestatzeko denbora: 20 min.

    Zeregina: emandako informazioa azaltzea, testua (irakurgaia) esku artean izan gabe.Laguntza gisa zeure gidoia, apunte laburrak... erabil ditzakezu.

    Azaltzeko denbora: 5 minutu.

    AHOZKO PROBA | BIGARREN ATALA

    Bigarren ariketa: elkarrizketa, gai baten gainean.

    Hasteko, elkarrizketa-lagunari azaldu egin behar diozu zure ikuspuntua.

    Horretarako, minutu bat duzu.

    Ondoren, eztabaidatu egin beharko duzu, berak bestelako iritzia baitu.

    Eutsi zeureari, beraren ikuspuntuari eragozpenak bilatu eta zeurera ekartzen ahalegindu.

    Mintzamena AZALPENA ELKARRIZKETA

  • • 9 •

    Kasta ezberdinekoak izan eta ezkondunahi duten bikoteen hilketak gero etamaizago gertatzen dira Indian. Legeagogortu nahi ezik daude agintariak.

    Garikoitz Goikoetxea

    Aukeratu dietena har-tu, edo hil. Bideguru-tze hori jasan beharizaten dute oraindikere Indiako hainbat

    eskualdetako gazteek. Izan neskaedo mutil. Kasta bereko eta fami-liak onetsitako bikotekidearekinezkontzea betebehar dute orain-dik ere. Eta arau zurrunari zuloaegin nahi dionak irtenbide txarradu: etengabe gehitzen ari dirakasta desberdinekoak izan eta bi-kotekide direnen hilketak. Seni-deek hiltzen dituzte, kastakoak ezdirenekin ezkondu nahi izateaga-tik. Hainbat GKE gobernuz kan-poko erakundek egin dute salake-ta: gutxienez 45 pertsona hil diraera horretara azken urte eta er-dian. Eta uste dute beste makinabat kasu ezkutatuta egongo dire-la, istriputzat-edo jota.

    Ez da kontu berria. Kasten sis-temak indar handia du oraindikere Indian. Senideek ez dute onar-tzen haien familiakoren bat kastabaxuagoko norbaitekin ezkon-tzea. Gazteen artean ari dira alda-tzen ohitura horiek, baina fami-liako zaharrenek erasotzat har-tzen dute hori. «Gatazka haztenari da gizarte patriarkal zorrotza-ren eta gero eta hezkuntza han-diagoa duten emakumeen arte-an: ahots gehiago dute, agintegehiago, lan egiten dute, eta biko-tekidea eurek ezagutu nahidute», dio Ravi Kantek. Kastadesberdinekoak izateagatik hildituzten bikoteen kasuak iker-tzen aritu da. Ondorioa ere ateradu: «Emakumearen senideak ol-darkorragoak dira gizona baldinbada kasta baxuagokoa».

    Alde egitea da aukera, etxekoekharrapatu baino lehen. Haryanaestatuan (India iparraldean) izanohi dira kasu gehienak, eta NewDelhi hiriburura jotzen dute biko-tekideek, han eraso gutxiago etaPoliziaren babes handiagoa izan-go dutelakoan. Beti, ordea, ez daposible izaten. Maiz, alde egin bai-no lehen harrapatzen dituzte.«Beldurrez bizi dira bikote gazteasko. Hil egiten dituzte, edo beste-la beren buruaz beste egitera be-hartu», salatu du Vahini Shaktielkarteko buru Kant Nishik. Be-tiere, estali egiten dituzte hilke-tak; ezbehar itxura ematen diete,edo suizidioa dela sinetsarazi.

    Hilketak ezkutatu egiten baiti-tuzte senideek, zail da zehaztenzenbat neska eta mutil hil dituz-ten haien hurbilekoek, haien kas-takoa ez den norbaitekin ezkondunahi zutelako. Alderdi Komunis-tari lotutako Emakume Demo-kraten Elkarteko presidente Sud-ha Sundaramanen esanetan, as-tean batez beste bi pertsonahiltzen dituzte zio hori tarteko.

    Zigorrak, apenasHanditzen ari da arazoa, bainahorri guztiari aurre egiteko neu-rriak hartzen ez dira ari. Barneministroak, Palaniappan Chi-dambaramek, adierazi du hilketahoriek «lotsaz hiltzera» behar-tzen dutela India. Salbuespeneta-koak dira ministroaren adieraz-pen horiek. Goi kargudun politi-kariek eta alderdi politikoekmuzin egiten diote hilketa horiekgaitzesteari. «Agintari politikobat ere ez da arduratu gai horre-taz. Badakite aurka egiten hastenbadira ez direla bizirik aterako».Ranjana Kumarik argitu du egoe-ra, Gizarte Ikerketetarako Zen-troko zuzendariak.

    Politikariak hilketa horiei au-rre egin nahi ezta daudela iraganuztailean ikusi zen, Parlamen-tuan. Legea onartzekoa zuten,hilketa horiek gogorrago zigor-tzeko. Ordea, eguna iritsi, etaatzeratu egin zuten erabakia. Gai«sentibera» dela argudiatuta,txostenak egiteko eskatu zieteneskualdeetako gobernuei.

    Neurriak gogortzea atzeratu-ta, ezikusia egiten ari dira aginta-riak, Indiako Alderdi Komunista-ko presidente Brinda Karaten hi-tzetan: «Indiako herritarrekespero zuten gobernuak ez luza-tzea gehiago gauzak, eta esparrujuridikoa sortzea hazten ari denkrimen horren aurka neurriakhartzeko eta hori jasaten ari direnbikoteei lasaitasuna emateko».

    Bitartean, zigorrik apenas jar-tzen zaien hilketa horiek egin di-tuztelakoan atxilo hartutakoei.Zigor bakanetakoa 2007an ezarrizuen Haryanako auzitegi batek;zigor gogorrena ezarri ere: herio-tza zigorra, bost gizonentzat. Or-dea, inguruko agintariak oldartuegin ziren. Legegileei ohartarazizieten babesa kendu egingo ziete-la, ez bazituzten legez kanpoko jo-tzen kasta desberdinetako pertso-nen arteko ezkontzak. «Ez dugunahi Konstituzioa edo legeakgure arbasoen tradizioen aurkajoatea», esan zuen buruzagietakobatek. Harrezkero, zigorrik gabesegitzen dute kasta dela-eta egin-dako hilketek.

    Kastaren kostua, handitzen

    Urte eta erdian 45 lagunhil dituzte zio hori medioIndian; senideek estaliegiten dituzte hilketak

    Uztailean legea gogortunahi zuten, baina garaiaheldu zenean atzeratuegin zuten erabakia

    Hiru emakume, ezkontzeko txandaren zain, taldeko ezkontza batean, Indian. RAMINDER PAL SINGH / EFE

    Gizon gazteak bahitu eta torturatzendituzte, alabarekin ezkon daitezen

    DEzkontza aldia da Indian. Planeten kokapenari jarraiki,irailetik azarora eta otsailetik apirilera egiten dituzte ez-

    kontza gehienak. Etxekoek aukeratzen dute bikotekidea, kastaberekoa izatea eta doteak kontuan izanda. Zenbait familiatan,ordea, doterik ez, eta zailtasunak izaten dituzte alabarentzatbikotekidea aurkitzeko. Soluzioa, gogorra: bahitu egiten dituztegizon gazteak, eta, torturaren bidez, alabarekin ezkonarazi. Joegiten dituzte gizonak, eta egunetan jatekorik eman gabe edu-ki, hartara onar dezaten familiako alabarekin ezkontzea.

    Eskualde batzuetan, andreak gizonak baino gutxiago direne-tan, emakumeak gizon batekin baino gehiagorekin ezkonaraz-ten dituzte. Sexu esklabotasunari atea zabaltzen diote horrela.

    India 13 2010eko irailaren 19a • Igandea

    AZALPENA | Ereduak 1-2 |

    Berria. 2010, maiatza

  • • 10 •

    uretan...erre

    Med

    usak

    ani

    mal

    ia o

    rnog

    abea

    k di

    ra; k

    ora-

    leki

    n, g

    orgo

    niek

    in e

    ta a

    nem

    onek

    in b

    ate-

    ra k

    nida

    rioen

    fam

    iliak

    oak

    dira

    .Gr

    ezie

    razk

    o kn

    ide

    (asu

    na) h

    itzet

    ik d

    ator

    izen

    a. 8

    .000

    esp

    ezie

    eza

    gutz

    en d

    ira, e

    taho

    rieta

    tik 1

    .000

    izan

    dai

    tezk

    e to

    xiko

    akgi

    zaki

    aren

    tzat

    . Bat

    zuk

    hilg

    arria

    k er

    e iz

    anda

    itezk

    e, “A

    ustr

    alia

    ko e

    zpa”

    , esa

    tera

    ko.

    Med

    usa

    espe

    zie

    horr

    ek m

    arra

    zoek

    bai

    noje

    nde

    gehi

    ago

    hiltz

    en d

    u an

    tipod

    etan

    .O

    saer

    agat

    ik d

    auka

    itxu

    ra g

    arde

    n ho

    ri (%

    95 u

    ra d

    a); u

    reta

    n ez

    kuta

    tzek

    o ba

    lio d

    ieho

    rrek

    .

    Med

    usak

    har

    agija

    leak

    dira

    (pla

    nkto

    na,

    krus

    taze

    o tx

    ikia

    k et

    a ar

    rain

    txik

    iak

    jate

    ndi

    tuzt

    e), e

    ta b

    ereb

    izik

    o eg

    inki

    zuna

    dut

    eits

    asok

    o ka

    te tr

    ofik

    oeta

    n; e

    likad

    ura

    sare

    -et

    an, a

    legi

    a. E

    likag

    aia

    harr

    apat

    zeko

    eta

    bere

    bur

    ua b

    abes

    teko

    zel

    ula

    erre

    garr

    iak

    balia

    tzen

    ditu

    zte.

    Har

    izpi

    poz

    oits

    uak

    dauz

    kate

    zel

    ula

    horie

    k. H

    ala,

    ani

    mal

    ia-

    ren

    azal

    a uk

    ituz

    gero

    , har

    izpi

    ak b

    iktim

    an

    iltza

    tzen

    dira

    , eta

    poz

    oia

    zizt

    atze

    n du

    m

    edus

    ak.

    gehi

    egizk

    o us

    tiaku

    ntza

    . Bai

    na b

    ada

    bes-

    tela

    ko a

    rraz

    oirik

    ere

    : its

    asok

    o ur

    etan

    uga

    -rit

    u eg

    in

    dira

    el

    ikag

    aiak

    , et

    akl

    ima-

    alda

    keta

    ren

    ondo

    rioz,

    ura

    ren

    ten-

    pera

    tura

    er

    e ig

    otze

    n ar

    i da

    . Gi

    zaki

    akm

    undu

    oso

    an s

    ortu

    tako

    des

    orek

    a ek

    olo-

    giko

    aren

    ond

    orio

    gar

    bia

    da m

    edus

    ena:

    bere

    zko

    etsa

    irik

    gabe

    , jan

    aria

    sob

    era

    eta

    tenp

    erat

    ura

    egok

    iare

    kin,

    uga

    ritze

    n ar

    i di-

    ra,

    eta

    nork

    gel

    ditu

    ? Bl

    anes

    ko I

    kerk

    eta

    Aurr

    erat

    uen

    Zent

    roan

    di

    ote

    –hau

    er

    eCI

    SCko

    a da

    – ok

    erre

    na i

    riste

    ko d

    agoe

    laor

    aind

    ik,

    eta

    med

    usen

    a ez

    del

    a iza

    ngo

    Med

    iterr

    aneo

    ak

    aurr

    e eg

    in

    beha

    rrek

    oar

    azo

    baka

    rra.

    Esa

    tera

    ko,

    2006

    an,

    80pe

    rtson

    a os

    pita

    lera

    tu b

    ehar

    izan

    zitu

    zten

    Geno

    van

    toxi

    naz

    bete

    tako

    its

    asok

    o ai

    rea

    arna

    stea

    gatik

    . Al

    ga m

    ikro

    skop

    iko

    bate

    ker

    agin

    dako

    toxi

    nak

    ziren

    , ant

    za.

    Zorio

    nez,

    Esp

    aini

    ako

    itsas

    ertz

    era

    irist

    endi

    ren

    med

    usa

    gehi

    enak

    ez d

    ira o

    so k

    alte

    -ga

    rria

    k. A

    laba

    ina,

    zie

    ntzi

    alar

    iek

    ohar

    ta-

    razi

    dut

    e ur

    aren

    ten

    pera

    tura

    k ig

    otze

    nja

    rrai

    tzen

    bad

    u es

    pezi

    e ar

    risku

    tsua

    goak

    ere

    etor

    dai

    tezk

    eela

    , “ka

    rabe

    la p

    ortu

    ge-

    sa”,

    adi

    bide

    z, A

    frik

    ako

    med

    usa

    espe

    ziee

    -ta

    ko

    bat.

    Nol

    anah

    i er

    e,

    uneo

    tan

    ezin

    ezko

    a da

    med

    usa-

    zopa

    bat

    ger

    tatz

    eaet

    a M

    edite

    rran

    eo o

    sora

    zab

    altz

    ea,

    inoi

    zm

    odu

    oker

    rean

    hal

    a us

    te iz

    an b

    ada

    ere.

    Anim

    alia

    hor

    iek

    ingu

    ru m

    ugat

    ueta

    n bi

    lt-ze

    n di

    ra, n

    ahiz

    eta

    bat

    zuet

    an, k

    ilom

    etro

    -et

    ako

    heda

    dura

    ha

    rtu

    eta

    itsas

    oko

    korr

    onte

    ek k

    osta

    lder

    a bu

    ltzat

    u. E

    rem

    u itx

    ieta

    n ba

    ino

    ezin

    lite

    zke

    gert

    atu

    hala

    kofe

    nom

    enoa

    k,

    hala

    no

    la

    Mar

    M

    enor

    aint

    zira

    n.

    30

    ON

    GIZ

    AT

    EA Na

    hiz

    eta

    neur

    riak

    hart

    zen

    dire

    n ba

    inul

    arie

    n ar

    risku

    agu

    txitz

    eko,

    oso

    iker

    keta

    gut

    xi b

    ultz

    atze

    n da

    med

    usen

    izur

    riak

    zerg

    atik

    ger

    tatz

    en d

    iren

    argi

    tzek

    o, e

    tafe

    nom

    eno

    horr

    i beh

    ar b

    ezal

    a au

    rre

    egite

    ko

    Ez de

    zala

    pizt

    u su

    rik,

    kerik

    nah

    iez

    du

    enak

    edo

    med

    usar

    ik.

    Ingu

    rum

    enar

    i er

    agin

    dako

    kal

    te-

    ek o

    ndor

    ena

    ekar

    tzen

    dut

    e, le

    he-

    nago

    ed

    o ge

    roag

    o. A

    nim

    alia

    er

    rega

    rri

    horie

    k ur

    teak

    dar

    amat

    zate

    jada

    , ger

    o et

    am

    aiza

    go g

    aine

    ra,

    gure

    its

    aser

    tzek

    o ho

    n-da

    rtzak

    inb

    aditz

    en.

    Med

    iterr

    aneo

    an e

    re,

    gero

    eta

    uga

    riago

    ak d

    ira o

    rnog

    abe

    ho-

    riek.

    Ez

    da h

    arrit

    zeko

    a: k

    lima-

    alda

    keta

    kbe

    rotu

    egi

    n du

    itsa

    so h

    ori,

    eta

    med

    usen

    harr

    apar

    iak

    desa

    gert

    ze

    bide

    an

    dira

    arra

    ntza

    ren

    erag

    inez

    . Ba

    i, ho

    ndar

    tzet

    anba

    dira

    hai

    nbat

    neu

    rri b

    ainu

    larie

    n ar

    risku

    agu

    txitz

    eko,

    bai

    na z

    ient

    ziala

    riak

    kexu

    dira

    ez d

    agoe

    lako

    bita

    rteko

    rik a

    razo

    hau

    iker

    t-ze

    ko e

    ta ir

    tenb

    idea

    k em

    an a

    hal i

    zate

    ko.

    Aurr

    eko

    urte

    an, m

    ilaka

    per

    tson

    ak p

    roba

    -tu

    zut

    en m

    edus

    en u

    kitu

    err

    egar

    ria, b

    atez

    ere,

    Med

    iterr

    aneo

    kos

    tald

    ean.

    Bizk

    aiko

    Golk

    oa e

    re e

    z da

    go e

    raba

    t sa

    lbu,

    nah

    izet

    a ho

    tzag

    oa d

    en e

    ta,

    uste

    z, d

    eseg

    okia

    -go

    a m

    edus

    entz

    at. U

    da h

    oni b

    egira

    zie

    nt-

    ziala

    riak

    ez d

    ira a

    usar

    tzen

    aur

    reik

    uspe

    nik

    egite

    ra.

    Bartz

    elon

    ako

    Itsas

    o Zi

    entz

    ieta

    koIn

    stitu

    tutik

    (IC

    M-C

    SIC)

    dio

    tene

    z, e

    zinez

    -ko

    a da

    aur

    retik

    jaki

    tea

    zer g

    erta

    tuko

    den

    ,ez

    dag

    oela

    ko fe

    nom

    eno

    horr

    i bur

    uzko

    in-

    form

    azio

    zeh

    atzik

    . No

    lana

    hi e

    re,

    ICM

    -CS

    ICko

    adi

    tuen

    ara

    bera

    , oso

    lite

    keen

    a da

    kont

    zent

    razio

    han

    dien

    ak o

    rain

    arte

    sa-

    rrie

    n ag

    ertu

    dire

    n le

    ku b

    eret

    an g

    erta

    tzea

    .

    Med

    iterr

    aneo

    an e

    zezik

    , m

    edus

    ak m

    undu

    osok

    o oz

    eano

    etan

    ug

    aritz

    en

    ari

    dira

    .Ge

    hieg

    izko

    arra

    ntza

    da,

    itx

    uraz

    , ar

    razo

    ina

    gusi

    etak

    o ba

    t, ar

    rant

    za-b

    alia

    bide

    en

    MED

    USA

    IZUR

    RIA

    MED

    USAK

    , TOX

    IKOA

    KET

    A BE

    HAR

    REZK

    OAK

    ING

    UR

    UM

    EN

    A •

    CON

    SUM

    ER E

    ROSK

    I¬3

    1

    •Med

    usak

    hon

    dart

    zatik

    ger

    tu b

    adau

    de, u

    re-

    tatik

    kan

    po e

    gon

    beha

    r da

    , bat

    ez e

    re a

    sko

    daud

    enea

    n.

    •Egu

    zkita

    ko k

    rem

    ak, e

    goki

    era

    biliz

    ger

    o,eg

    uzki

    -err

    adia

    zioa

    k ira

    gazt

    eaz

    gain

    , ger

    uza

    isol

    atza

    ilea

    sort

    zen

    du m

    edus

    en g

    arro

    enko

    ntra

    , bai

    ta u

    r ga

    inea

    n da

    uden

    bes

    te e

    s-pe

    ziee

    n et

    a ga

    i tox

    ikoe

    n ko

    ntra

    ere

    .

    •Kon

    tuan

    izan

    beh

    ar d

    a m

    edus

    ek e

    z du

    tela

    eras

    o eg

    iten,

    bai

    zik

    eta

    nahi

    gab

    e ha

    ien

    garr

    oak

    ukitu

    tako

    an z

    izta

    tzen

    dut

    ela.

    Hor

    ide

    la-e

    ta, a

    stiro

    -ast

    iro a

    tera

    beh

    ar d

    a ur

    eta-

    tik, m

    ugim

    endu

    zak

    arrik

    gab

    e, g

    arro

    ak e

    zus

    teka

    bean

    era

    kart

    zeko

    .

    •Ez

    da in

    oiz

    med

    usa

    bat u

    kitu

    beh

    ar, n

    ahiz

    eta

    itsas

    otik

    kan

    pora

    ego

    n, e

    ta, i

    txur

    az, h

    i-lik

    ego

    n, iz

    an e

    re, b

    ere

    hariz

    pi e

    do fi

    la-

    men

    tuen

    zel

    ula

    erre

    garr

    iek

    bizi

    rik ja

    rrai

    deza

    kete

    eta

    ani

    mal

    iare

    ngan

    dik

    aska

    tueg

    in d

    aite

    zke.

    •Ez

    da la

    rritu

    beh

    ar b

    at ik

    usiz

    ger

    o.M

    edite

    rran

    eoko

    esp

    ezie

    geh

    iena

    k ez

    dira

    arris

    kuts

    uak.

    ZIZT

    ADA

    SAIH

    ESTE

    KOGO

    MEN

    DIOA

    K……

    ETA

    NOL

    A JO

    KATU

    BATE

    K ZI

    ZTAT

    UZ G

    ERO

    Med

    usa

    bate

    k zi

    ztat

    uz g

    ero,

    hau

    ek iz

    aten

    dira

    sin

    tom

    a oh

    ikoe

    nak:

    bat

    -bat

    eko

    min

    aet

    a az

    kura

    , err

    edur

    a m

    oduk

    oa, g

    orrit

    asu-

    na, h

    antu

    ra e

    ta, b

    atzu

    etan

    , odo

    la. O

    so g

    a-rr

    antz

    itsua

    da

    uret

    atik

    ate

    ratz

    ea; u

    rga

    ziar

    ekin

    gar

    bitz

    ea (i

    noiz

    ez

    ur g

    ezar

    e-ki

    n, z

    elul

    a er

    rega

    rria

    k ap

    ur b

    aitit

    zake

    );ho

    ndar

    rare

    kin

    edo

    xuka

    dera

    reki

    n ha

    zka

    ezeg

    itea;

    gar

    roar

    en a

    ztar

    nak

    ater

    atze

    a, a

    ge-

    rian

    bada

    ude,

    beh

    intz

    at; e

    ta h

    otza

    jart

    zea,

    izot

    zez

    bete

    tako

    pol

    tsa

    bat,

    adib

    idez

    , ha-

    mab

    ost b

    at m

    inut

    uan.

    Ez

    da k

    omen

    i bes

    te-

    lako

    sub

    stan

    tzia

    rik e

    mat

    ea, a

    mon

    iako

    rik,

    esat

    erak

    o, a

    zala

    nar

    ritat

    zen

    baitu

    . Ziz

    tada

    jaso

    due

    nak

    oker

    rera

    egi

    ten

    badu

    ord

    u er

    -di

    ren

    buru

    an, o

    sasu

    n ze

    ntro

    bat

    era

    jo b

    e-ha

    r da

    lehe

    nbai

    lehe

    n.

    Gogo

    an iz

    an b

    ehar

    da

    zaur

    i bat

    del

    a, e

    taon

    do z

    aind

    u be

    har

    dela

    , ez

    gaiz

    totz

    eko.

    Antis

    eptik

    o ba

    t jar

    tzea

    k, io

    do-t

    intu

    ra, a

    di-

    bide

    z, e

    ta b

    ende

    kin

    esta

    ltzea

    k la

    gund

    ueg

    iten

    du z

    auria

    orb

    antz

    en.

    HON

    DART

    ZETA

    KO N

    EURR

    IAK

    Aurr

    eko

    urte

    etak

    o es

    perie

    ntzia

    k bu

    ltzat

    u-rik

    , er

    akun

    deek

    hai

    nbat

    neu

    rri

    hartu

    di-

    tuzt

    e ba

    inul

    arie

    n ar

    risku

    a m

    urriz

    teko

    .Ad

    ibid

    ez, m

    edus

    ak b

    iltze

    ko e

    ta a

    tera

    tzek

    osis

    tem

    ak e

    zarr

    i di

    tuzt

    e ho

    ndar

    tzat

    ik g

    er-

    tu,

    bai

    eta

    hond

    akin

    org

    anik

    o m

    odua

    ntra

    tatz

    eko

    siste

    mak

    ere

    . Et

    a m

    edus

    aren

    zizta

    da g

    erta

    tuz

    gero

    , ber

    ehal

    ako

    osas

    unne

    urria

    k ha

    rtzek

    o sis

    tem

    ak e

    re ja

    rri d

    ituz-

    te, z

    iztad

    aren

    era

    gina

    mur

    rizte

    ko. N

    eurr

    iho

    riei g

    uztie

    i esk

    er, a

    uker

    a da

    go h

    onda

    rt-za

    z go

    zatz

    eko,

    bet

    iere

    ona

    rtuta

    bad

    agoe

    -la

    arr

    isku

    txik

    i bat

    , bai

    na, o

    roba

    t, ba

    dire

    labe

    rmea

    k au

    rre

    egite

    ko.

    Alab

    aina

    , em

    aitz

    ak e

    z di

    ra le

    ku g

    uztie

    tan

    onak

    iza

    n. A

    dibi

    dez,

    ho

    ndar

    tza-

    lerr

    oko

    100

    met

    ro

    horie

    tatik

    ka

    npo

    ontz

    ieki

    neg

    inda

    ko b

    ilket

    ak o

    so g

    utxi

    tan

    izan

    dira

    erag

    inko

    rrak,

    med

    usen

    kon

    tzen

    trazio

    a os

    oha

    ndia

    izan

    den

    ean

    bain

    o ez

    . Sar

    e fin

    koak

    ere

    erab

    iltze

    n di

    ra,

    eta

    geld

    itzen

    ditu

    zte

    med

    usak

    , bai

    na lo

    rtzen

    dut

    e sa

    reak

    hau

    s-te

    a et

    a ho

    ndar

    tzar

    a iri

    stea

    .

    Eust

    eko

    eta

    ater

    atze

    ko s

    istem

    en e

    ragi

    n-ko

    rtasu

    na m

    ugat

    ua d

    a, o

    so e

    skal

    a tx

    ikia

    nja

    rdut

    en b

    aitu

    te. Z

    ient

    ziala

    riek

    esat

    en d

    u-te

    egi

    azko

    irte

    nbid

    ea, i

    zurr

    ia s

    ortz

    en d

    u-te

    n ar

    razo

    iak

    deus

    ezta

    tzea

    del

    a. H

    ori e

    zinda

    lortu

    goi

    zetik

    gau

    era.

    Ara

    zoa

    da g

    aur

    egun

    ez

    dela

    iker

    keta

    -pro

    iekt

    ueta

    n in

    ber-

    titze

    n, e

    ta, o

    ndor

    ioz,

    ez d

    ela

    orai

    ndik

    ze-

    hatz

    -meh

    atz

    ezag

    utze

    n ze

    in

    den

    egoe

    rare

    n ne

    urria

    : ze

    nbat

    med

    usa

    dau-

    den,

    nol

    a ha

    zten

    eta

    uga

    ritze

    n di

    ren,

    non

    biltz

    en d

    iren,

    eta

    aba

    r.

    Consumer. 2008, ekaina. 122 zk.

  • • 11 •

    Ariketa honek bi zati ditu:

    - Lehenengo, elkarrizketa-lagunari azaldu egin behar diozu zein den zure ikuspuntua eta zergatiak. (Minutu bat-edo; ez duzu dena esan behar)

    - Ondoren, eztabaidatu egin beharko duzu lagunarekin, berak bestelako iritzia baitu. Eutsi zeureari, beraren ikuspuntuari eragozpenak bilatu eta ahalegindu zeurera ekartzen. Amore eman dezakezu zenbait puntutan.

    ANIMALIAK ETXEAN: aukera aparta

    Euskararen Gaitasun Agiria

    1-A

    Oporretan arazorik ez: ez badugu norekin utzi, egoitza

    berezi batera eraman eta kito

    Txakur batzuek itsuei eta elbarriei

    laguntza handia ematen diete,

    horretarako heziak baitaude

    Etxeko animaliek konpainia handia

    egiten digute

    Txakurra ei da pertsonaren

    lagunik onena; beraz, zergatik ez eduki txakur

    bat?

    Zientzialari askoren ustez, gaixotasunei

    aurre egiteko ona da maskota bat

    edukitzea

    E

    tkeAri

    - Le

    - OEue

    k

    K

    enohat bi :utiditza

    uga-latzkerrikale,ogneneheLd-etabutun(Mik.aitargzeate

    ,nreodnO tuadiabztae nigekuinreraeb,riareuzesitEuzaednmaereAmo.nzertkae

    LIAIMANA

    ri

    uk

    anu udlzaa oidrahebnigeahebnsaeanedzuudz e;od,nkireanugalzuudrkoahebnlibkanezpograeriautnuspku

    .natutnuptiabnzezuke

    N ETXEA

    u

    ta

    tnuspkuirezunednizezuor)

    utiabazitriikoalestebkraeb,rareuzeudnigelahaateuta

    au

    .ura

    KLIAIMANA

    euk: aN ETXEA

    rozaranaterropOzutnkieronu ugdabamarearetabizereb

    tarpa aare

    ze:zek iaztioge,iotkiatena

    k eilaminakoextEaidnahainiapnko

    eutgidnetige

    kuraxTTxateiuesti

    ztungalematen

    araterrohtiab

    k ueztabieirrablea

    aidnahaziete, dematen

    k aizehkoaeudat

    diearkuraxTenarsontper

    anenok iungaltagrez,zarebkuraxtukideze

    t?ba

    a

    ;ak i

    kur

    ri alntziaZie,zetusnerkosa

    ieunsatoxiaganokoetigeerura

    1-A

    tabatkosamad

    aeztukide

  • • 12 •

    Ariketa honek bi zati ditu:

    - Lehenengo, elkarrizketa-lagunari azaldu egin behar diozu zein den zure ikuspuntua eta zergatiak. (Minutu bat-edo; ez duzu dena esan behar)

    - Ondoren, eztabaidatu egin beharko duzu lagunarekin, berak bestelako iritzia baitu. Eutsi zeureari, beraren ikuspuntuari eragozpenak bilatu eta ahalegindu zeurera ekartzen. Amore eman dezakezu zenbait puntutan.

    ANIMALIAK ETXEAN: arazo ugari

    Euskararen Gaitasun Agiria

    1-B

    Kaleetan gero eta txakur kaka

    gehiago dago, nazkagarria da!

    Animaliak etxe gehienetan, baina

    oporretan zer? Askok eta askok abandonatu

    egiten dituzte

    Haurrei jostailu modura oparitzen dizkiete eta gero,

    kasurik ez

    Txakur batzuk oso arriskutsuak dira

    eta lotu gabe ibiltzen dira

    E

    tkeAri

    - Le

    - OEue

    k

    K

    enohat bi :utiditza

    uga-latzkerrikale,ogneneheLd-etabutun(Mik.aitargzeate

    ,nreodnO tuadiabztae nigekuinreraeb,riareuzesitEuzaednmaereAmo.nzertkae

    LIAIMANA

    ri

    N

    anu udlzaa oidrahebnigeahebnsaeanedzuudz e;od,nkireanugalzuudrkoahebnlibkanezpograeriautnuspku

    .natutnuptiabnzezuke

    ETXEAK

    u

    ri

    tnuspkuirezunednizezuor)

    utiabazitriikoalestebkraeb,rareuzeudnigelahaateuta

    au

    .ura

    KLIAIMANA

    ar: aN ETXEAK

    u liatsojieruraHneztirapoaurdom,oregateetekizid

    zek iurska

    riao ugza

    o eta gerKaleetankakakuraxt

    ago, ago dgehiadairragkazan

    o eta

    !

    aminAetanengehinaterropok kosaate

    extek ailaa nai, betan

    kkosA?reznutanodnabak

    k kosaatenetige

    utanodnabak etuztidn

    uk ztabkuraxTTxk kuti

    osouk idk

    k uaskutsirraagu tolate

    diraibiltzen

    aridk

    ebadira

    1-B