Alabanza al Surgimiento Dependiente




Je Tsongkhapa

rེj་ཙ%ང་ཁ་པ་blོ་བཟང་grགས་པ། Je Tsongkhapa

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༄༅། །rེtན་འbེrལ་བsོtད་པ་ཞེས་by་བ་ བuགས་སོ།

rེj་ཙ7ང་ཁ་པ་blོ་བཟང་grགས་པས་མཛད།

ན་མོ་gu་ru་མdzu་གྷོ་a་ཡ།།

༡གང་ཞིག་གཟིགས་ཤིང་གsuངས་པ་ཡིས།།

མyེན་དང་stོན་པ་bl་ན་མེད།།

rgyལ་བ་rེtན་ཅིང་འbེrལ་བར་འbyuང་།།

གཟིགས་ཤིང་འདོམས་པ་དེ་ལ་འduད།།

༢འཇིག་rེtན་rguད་པ་ཇི་sེད་པ།།

དེ་ཡི་rʦ་བ་མ་རིག་stེ།།

གང་ཞིག་མཐོང་བས་དེ་ldོག་པ།།

rེtན་ཅིང་འbེrལ་བར་འbyuང་བར་གsuངས།།

— —1

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

Alabanza al Surgimiento Dependiente Je Tsongkhapa

Homenaje a Manjushri

* 
1

1Ante aquel que habló tras haber visto, conocedor y maestro insuperable, me inclino. Ante Ti, Conquistador, que viste el surgimiento dependiente y lo enseñaste.

2Toda degeneración que encontramos en el mundo tiene como raíz la ignorancia¹. Quien vea el surgimiento dependiente disolverá esta ignorancia, dijiste.

La ignorancia a la que se refiere el texto aquí es la noción de entidad que percibe a las personas y a los 1fenómenos como establecidos por su propia naturaleza. Por ejemplo, a los pensamientos de «yo» o «mío». Este tipo de ignorancia es la raíz del resto de emociones nocivas. El Ingreso al Madyamaka lo explica así: «todos los defectos y emociones nocivas provienen de la visión del cúmulo transitorio.

— —2

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༣དེ་ཚG་blོ་དང་ldན་པ་ཡིས།།

rེtན་ཅིང་འbེrལ་བར་འbyuང་བའི་ལམ།།

yོད་kyི་བstན་པའི་གནད་ཉིད་du།།

ཇི་ltར་ཁོང་du་uད་མི་འgyuར།།

༤དེ་lt་ལགས་ན་མགོན་yོད་ལ།།

བstོད་པའི་sgོར་ནི་su་ཞིག་གིས།།

བrེtན་ནས་འbyuང་བ་གsuངས་པ་ལས།།

ངོ་མཚར་gyuར་པ་ཅི་ཞིག་rེད།།

༥གང་གང་rkyེན་ལ་རག་ལས་པ།།

དེ་དེ་རང་བཞིན་gyིས་stོང་ཞེས།།

གsuངས་པ་འདི་ལས་ཡ་མཚན་པའི།།

ལེགས་འདོམས་uལ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡོད།།

༦གང་du་བzuང་བས་byིས་པ་rnམས།།མཐར་འཛWན་འཆིང་བ་བrtན་byེད་པ།།དེ་ཉིད་མཁས་ལ་sprོས་པ་ཡི།།dr་བ་མ་luས་གཅོད་པའི་sgོ།།

— —3

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

3Entonces, ¿cómo podría una persona inteligente dejar de comprender que este camino del surgimiento dependiente es el tema central de tus enseñanzas?

4Siendo así, ¡oh, Protector!, ¿quién podría encontrar una vía mejor para alabarte que el elogio por haber enseñado el surgimiento dependiente?

5«Todo lo que depende de condiciones, está vacío de naturaleza intrínseca». ¿Qué instrucción excelente podría haber más asombrosa que esta proclamación?

6Por sostener esta noción, los infantiles refuerzan sus lazos con las visiones extremas. Para los sabios, este mismo hecho es la puerta que lleva a cortar la infinita red de elaboraciones.

— —4

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༧བstན་འདི་གཞན་du་མ་མཐོང་བས།།stོན་པ་ཞེས་by་yོད་ཉིད་དེ།།ཝ་skyེས་ལ་ནི་སེŋgེ་བཞིན།།mu་stེགས་ཅན་ལའང་གཅམ་buའི་ཚWག།

༨ཨེ་མའb་stcན་པ་ཨེ་མའོ་skyབས།།ཨེ་མའོ་smr་མཆོག་ཨེ་མའོ་མགོན།།rེtན་ཅིང་འbེrལ་འbyuང་ལེགས་གsuངས་པའི།།stོན་པ་དེ་ལ་བདག་yག་འཚལ།།

༩ཕན་མཛད་yོད་kyིས་འgོr་བ་ལ།།smན་པའི་slད་du་བཀའ་sʦལ་པ།།བstན་པའི་sིང་པb་stcང་པ་ཉིད།།ངེས་པའི་rgyu་མཚན་zl་མེད་པ།།

༡༠rེtན་ཅིང་འbེrལ་བར་འbyuང་བའི་uལ།།འགལ་བ་དང་ནི་མ་gruབ་པར།།མཐོང་བ་འདི་ཡིས་yོད་kyི་luགས།།ཇི་ltར་ཁོང་du་uད་པར་nuས།།

— —5

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

* 
2

7Nada lo muestra salvo esta doctrina, luego solo Tú eres el Maestro. Como llamar «león» a un zorro, para un tirthika, esto sería coba.

8¡Magnífico Maestro! ¡Magnífico refugio! ¡Magnífico orador! ¡Magnífico salvador! Me inclino ante el Maestro que correctamente declaró el surgimiento dependiente.

9Con un fin curativo para los seres, ¡Oh, Benefactor!, revelaste el argumento sin igual para comprender el corazón de las enseñanzas: la vacuidad.

10¿Cómo podrían comprender tu sistema aquellos que consideran que la razón del surgimiento dependiente es opuesta o no verdadera²?

Como respuesta al silogismo «considerando el sujeto ‘brote’, se sigue que no está establecido por su 2propia esencia, porque surge en dependencia», los proponentes de un yo de las personas o de un Dios creador dirían: «la razón no es verdadera»; y los budistas materialistas dirían: «la razón es opuesta», es decir, prueba lo contrario de la tesis.

— —6

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༡༡yོད་ནི་ནམ་ཞིག་stོང་པ་ཉིད།།rེtན་འbyuང་དོན་du་མཐོང་བ་ན།།རང་བཞིན་gyིས་ནི་stོང་པ་དང་།།by་byེད་འཐད་པའང་མི་འགལ་ཞིང་།།

༡༢དེ་ལས་ldོག་པར་མཐོང་བ་ན།།stོང་ལ་by་བ་མི་ruང་ཞིང་།།by་དང་བཅས་ལ་stོང་མེད་པས།།ཉམ་ངའི་གཡང་du་lhuང་བར་བཞེད།།

༡༣དེ་yིར་yོད་kyི་བstན་པ་ལ།།rེtན་འbyuང་མཐོང་བ་ལེགས་པར་བsŋགས།།དེ་ཡང་kuན་tu་མེད་པ་དང་།།རང་བཞིན་gyིས་ནི་ཡོད་པས་མིན།།

༡༤བltོས་མེད་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན།།དེས་ན་མ་བrེtན་ཡོད་མ་ཡིན།།ངb་བcས་gruབ་ན་དེ་འgruབ་པ།།rgyu་དང་rkyེན་ལ་ltོས་པར་འགལ།།

— —7

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

11Para Ti, si vemos que la vacuidad connota el surgimiento dependiente, la vacuidad de naturaleza intrínseca y la plausibilidad de la funcionalidad no se contradirán.

12Mientras que si vemos lo opuesto, no cabrá acción en la vacuidad ni, vacuidad en lo funcional, y caeremos al abismo pavoroso; mantienes.

13Por lo tanto, en tus enseñanzas, elogias la visión del surgimiento dependiente, no como una absoluta inexistencia ni como una existencia intrínseca.

14«Lo independiente es como una flor en el cielo, luego no existe nada que no sea relativo. Que algo exista por su esencia contradice que dependa de causas y condiciones para surgir.

— —8

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༡༥དེ་yིར་བrེtན་ནས་འbyuང་བ་ལས།།མ་གཏོགས་ཆོས་འགའ་ཡོད་མིན་པས།།རང་བཞིན་gyིས་ནི་stོང་པ་ལས།།མ་གཏོགས་ཆོས་འགའ་མེད་པར་གsuངས།།

༡༦རང་བཞིན་ldོག་པ་མེད་པའི་yིར།།ཆོས་rnམས་རང་བཞིན་འགའ་ཡོད་ན།།my་ངན་འདས་པ་མི་ruང་ཞིང་།།sprོས་kuན་ldོག་པ་མེད་པར་གsuངས།།

༡༧དེ་yིར་རང་བཞིན་rnམ་brལ་ཞེས།།སེŋgེའི་sgr་ཡིས་ཡང་ཡང་du།།མཁས་པའི་ཚxགས་su་ལེགས་གsuངས་པ།།འདི་ལ་su་ཡིས་འགོང་བར་nuས།།

༡༨རང་བཞིན་འགའ་ཡང་མེད་པ་དང་།།འདི་ལ་བrེtན་ནས་འདི་འbyuང་བའི།།rnམ་གཞག་ཐམས་ཅད་འཐད་པ་གཉིས།།མི་འགལ་འdu་བ་smོས་ཅི་དགོས།།

— —9

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

15»Por tanto, como no existe fenómeno alguno que no haya surgido en dependencia, no existe fenómeno alguno que no sea vacío de naturaleza intrínseca», dijiste.

16«Porque la naturaleza intrínseca no puede negarse, si los fenómenos poseyeran alguna naturaleza intrínseca, el nirvana sería imposible y las elaboraciones no podrían cesarse», dijiste.

17Por tanto, ¿quién osaría desafiarte, a Ti, que bien proclamas con rugido de león en las asambleas de eruditos una y otra vez que nada posee naturaleza intrínseca?

18«No existe naturaleza intrínseca alguna» y «esto surge en dependencia de aquello», ¿qué necesidad hay de decir que la plausibilidad de ambas tesis converge sin conflicto?

— —10

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༡༩བrེtན་ནས་འbyuང་བའི་rgyu་མཚན་gyིས།།མཐར་lt་བ་ལ་མི་བrེtན་ཞེས།།ལེགས་གsuངས་འདི་ནི་མགོན་yོད་kyི།།smr་བ་bl་ན་མེད་པའི་rgyu།།

༢༠འདི་kuན་ངb་བcས་stོང་པ་དང་།།འདི་ལས་འདི་འbrས་འbyuང་བ་ཡི།།ངེས་པ་གཉིས་པོ་ཕན་uན་du།།གེགས་མེད་པར་ནི་gོrགས་byེད་པ།།

༢༡འདི་ལས་ངོ་མཚར་gyuར་པ་དང་།།འདི་ལས་rmད་du་byuང་བ་གང་།།uལ་འདིས་yོད་ལ་བstོད་ན་ནི།།བstོད་པར་འgyuར་gyི་གཞན་du་མིན།།

༢༢rོmངས་པས་brན་du་བzuང་བ་ཡིས།།གང་ཞིག་yོད་དང་ཞེ་འgrས་པ།།དེ་ཡིས་རང་བཞིན་མེད་པའི་sgr།།མི་བཟོད་gyuར་ལ་མཚར་ཅི་ཡོད།།

— —11

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

19«El razonamiento del surgimiento dependiente hace que no mantengamos visiones extremas». Por haber declarado esto de manera sublime, ¡oh, Salvador!, eres un orador sin igual.

20«Todo esto está vacío de esencia» y «de esto surge aquel fruto»: estas dos certezas se complementan entre sí sin contradicción alguna.

21¿Qué hay más asombroso que esto? ¿Qué hay más maravilloso que esto? Si se te elogia así, la alabanza es verdadera, de otro modo no.

22Los que, por ser esclavos de la ignorancia, se enfurecen contigo: ¿qué tiene de asombroso que no puedan soportar el sonido de la no existencia intrínseca?

— —12

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༢༣yོད་kyི་གsuང་གི་གཅེས་པའི་མཛxད།།བrེtན་ནས་འbyuང་བར་ཁས་blངས་ནས།།stོང་ཉིད་ང་རb་མz་བཟོད་པ།།འདི་ལ་ཁb་བb་ངc་མཚར་gyuར།།

༢༤རང་བཞིན་མེད་ལ་བkིr་བའི་sgོ།།bl་མེད་rེtན་ཅིང་འbེrལ་འbyuང་གི།མིང་ཉིད་kyིས་ནི་རང་བཞིན་du།།འཛWན་ན་ད་ཀb་sky|་བོ་འདི།།

༢༥འཕགས་མཆོག་rnམས་kyིས་ལེགས་བgོrད་པའི།།འjuག་ངོགས་zl་དང་brལ་gyuར་པ།།yོད་དgyེས་gyuར་པའི་ལམ་བཟང་དེར།།ཐབས་གང་གིས་ནི་བkིr་བར་by།།

༢༦རང་བཞིན་བཅོས་མིན་ltོས་མེད་དང་།།rེtན་འbེrལ་ltོས་དང་བཅོས་མ་གཉིས།།ཇི་lt་buར་ན་གཞི་གཅིག་ལ།།མི་འགལ་འdu་བ་ཉིད་དི་འgyuར།།

— —13

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

23Mas, que no tolere el rugido de la vacuidad quien ha aceptado el surgimiento dependiente, el precioso tesoro de tu Palabra, ¡esto es lo que de verdad encuentro inaudito!

24Si, mediante el nombre del incomparable surgimiento dependiente —la puerta que lleva a la ausencia de naturaleza—, alguien abraza la noción de naturaleza intrínseca, a esta persona…

25…que carece del zaguán incomparable bien transitado por los aryas, ¿en virtud de qué, deberíamos guiarla al camino excelso que te agrada?

26La naturaleza intrínseca, increada e independiente, y la interdependencia, relativa y creada: ¿cómo podrían ambas concurrir en una misma base, sin contradicción?

— —14

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༢༧དེ་yིར་བrེtན་ནས་འbyuང་བ་གང་།།རང་བཞིན་gyིས་ནི་གདོད་མ་ནས།།rnམ་པར་དབེན་ཡང་དེར་snང་བས།།འདི་kuན་sgyu་མ་བཞིན་du་གsuངས།།

༢༨yོད་kyིས་ཇི་ltར་བstན་པ་ལ།།rོgལ་བ་འགས་kyང་ཆོས་མuན་du།།glགས་མི་rེད་པར་གsuངས་པ་ཡང་།།འདི་ཉིད་kyིས་ནི་ལེགས་པར་འuམས།།

༢༩ཅི་slད་ཅེ་ན་འདི་བཤད་པས།།མཐོང་དང་མ་མཐོང་དངོས་པོ་ལ།།sgrོ་འདོགས་པ་དང་skuར་འདེབས་kyི།།གོ་skབས་རིང་du་མཛད་yིར་རོ།།

༣༠yོད་kyི་smr་བ་zl་མེད་པར།།མཐོང་བའི་rgyu་མཚན་rེtན་འbyuང་གི།ལམ་འདི་ཉིད་kyིས་གsuང་གཞན་ཡང་།།ཚད་མར་gyuར་པར་ངེས་པ་skyེ།།

— —15

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

27Por tanto, lo que surge en dependencia parece poseer una naturaleza intrínseca aunque desde siempre carece de ella, por eso dijiste que todo es como una ilusión.

28Mediante este hecho, comprendo bien que se diga que ningún oponente ha logrado encontrar faltas a la lógica en lo que Tú has explicado.

29¿Por qué no? Porque, al declarar esto, la posibilidad de exagerar o denegar los objetos vistos y no vistos se vuelve en extremo remota.

30La razón de que juzguemos tu discurso inigualable —esta vía del surgimiento dependiente—, engendra en mí la convicción de que también tus otras palabras son cogniciones válidas.

— —16

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༣༡དོན་བཞིན་གཟིགས་ནས་ལེགས་གsuངས་པ།།yོད་kyི་rེjས་su་sོlབ་པ་ལ།།rguད་པ་ཐམས་ཅད་རིང་du་gyuར།།ཉེས་kuན་rʦ་བ་ldོག་yིར་རོ།།

༣༢yོད་kyི་བstན་ལས་yིར་yོགས་པས།།yuན་རིང་ངལ་བ་བstེན་byས་kyང་།།yི་yིར་skyོན་rnམས་བོས་པ་བཞིན།།བདག་tu་lt་བ་བrtན་yིར་རོ།།

༣༣ཨེ་མའོ་མཁས་པས་འདི་གཉིས་kyི།།yད་པར་ཁོང་du་uད་gyuར་པ།།དེ་ཚG་rkང་གི་ཁོང་ནས་ནི།།yོད་ལ་ཅི་yིར་guས་མི་འgyuར།།

༣༤yོད་གsuང་du་མ་ཅི་ཞིག་smོས།།ཆ་ཤས་རེ་ཡི་དོན་ཙམ་ལའང་།།འོལ་spyི་ཙམ་gyི་ངེས་rེད་པ།།དེ་ལའང་མཆོག་གི་བདེ་བ་stེར།།

— —17

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

31Tu discurso excelente nace de haber visto la realidad. Todas las degeneraciones se alejarán de aquellos que se entrenen siguiendo tus pasos, porque la raíz de sus fallos será truncada.

32Pero aquellos que rechazan tus enseñanzas, aunque se fatiguen durante mucho tiempo, verán sus fallos aumentar como si fueran convocados, porque su visión de un yo se irá afirmando.

33¡Caramba! Cuando los sabios comprenden la diferencia entre estos dos, ¿cómo podrían dejar de reverenciarte, desde lo más profundo de su ser?

34¿Qué no será, pues, de tus numerosas enseñanzas? Incluso a aquellos que solo encuentran una vaga certeza sobre el sentido de una pequeña parte, esta les trae también un gozo supremo.

— —18

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༣༥kyེ་huད་བདག་blb་rmcངས་པས་བཅོམ།།འདི་འdrའི་ཡོན་ཏན་uང་པོ་ལ།།རིང་ནས་skyབས་su་སོང་gyuར་kyང་།།ཡོན་ཏན་ཆ་ཙམ་མ་འཚལ་ཏོ།།

༣༦འོན་kyང་འཆི་བདག་ཁར་yོགས་པའི།།sོrག་གི་rgyuན་ནི་མ་nuབ་པར།།yོད་ལ་cuང་ཟད་ཡིད་ཆེས་པ།།འདི་ཡང་skལ་བ་བཟང་sམ་བgyིད།།

༣༧stོན་པའི་ནང་ན་rེtན་འbེrལ་stོན་པ་དང་།།ཤེས་རབ་ནང་ན་rེtན་འbེrལ་ཤེས་པ་གཉིས།།འཇིག་rེtན་དག་ན་rgyལ་བའི་དབང་པོ་བཞིན།།uལ་འbyuང་ལེགས་པར་yོད་མyེན་གཞན་gyིས་མིན།།

༣༨yོད་kyི་ཇི་sེད་བཀའ་sʦལ་པ།།rེtན་འbེrལ་ཉིད་ལས་བrʦམས་ཏེ་འjuག།དེ་ཡང་my་ངན་འདའ་yིར་ཏེ།།ཞི་འgyuར་མིན་མཛད་yོད་ལ་མེད།།

— —19

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

35¡Vaya! Mi mente fue vencida por la ignorancia, aunque llevo mucho tiempo tomando refugio en tal cúmulo de virtudes, no poseo ni una fracción de sus cualidades.

36No obstante, antes de que el caudal de esta vida, que fluye hacia la muerte, llegue a su ocaso, he encontrado algo de fe en Ti, al menos esto creo que es afortunado.

37Entre los maestros, el del surgimiento dependiente. Entre las sabidurías, la del surgimiento dependiente. Como el más excelente de los reyes de los mundos, conoces ambos hechos de modo perfecto, otros no.

38La expresión de todas tus palabras se asienta en el surgimiento dependiente, y su objetivo también es lograr el nirvana: ninguno de tus actos lleva sino a la paz.

— —20

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༣༩kyེ་མའb་ycད་kyི་བstན་པ་ནི།།གང་གི་rn་བའི་ལམ་སོང་བ།།དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཞི་འgyuར་yིར།།yོད་བstན་འཛWན་པར་su་མི་guས།།

༤༠ཕས་rོgལ་མཐའ་དག་འཇོམས་པ་དང་།།ltག་འོག་འགལ་འduས་stོང་པ་དང་།།skyེ་དguའི་དོན་གཉིས་stེར་byེད་པ།།luགས་འདིར་ཁb་བb་sprc་བ་འཕེལ།།

༤༡འདི་ཡི་yིར་du་yོད་kyིས་ནི།།ལ་ལར་sku་དང་གཞན་du་sོrག།sduག་པའི་གཉེན་དང་ལོངས་spyོད་ཚxགས།།grངས་མེད་བskལ་པར་ཡང་ཡང་བཏང་།།

༤༢གང་གི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བ་ཡིས།།lcགས་kyuས་ཉ་ལ་ཇི་བཞིན་du།།ཉིད་kyི་uགས་drངས་ཆོས་དེ་ནི།།yོད་ལས་མ་ཐོས་skལ་བ་ཞན།།

— —21

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

39¡Caramba! Tus enseñanzas son tales que cualquiera que las oiga alcanzará la paz: ¿quién podría, pues, no honrarte por sostener tu doctrina?

40Vence a todos los oponentes rivales, carece de incongruencias entre secciones, colma ambos objetivos de los nueve seres: con este sistema mi gozo se acrecienta.

41En pos de esta doctrina, sacrificaste, una y otra vez durante incontables eones, ya tu cuerpo, ya tu vida, ya tus seres amados y posesiones.

42Al ver las cualidades de estas enseñanzas nuestro corazón se ve arrastrado, como se ven los peces, por los anzuelos. Lo triste es no haberlas oído de Ti.

— —22

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༤༣དེ་ཡི་my་ངན་uགས་kyིས་ནི།།sduག་པའི་bu་ལ་མ་ཡི་ཡིད།།rེjས་su་སོང་བ་ཇི་བཞིན་du།།བདག་གི་ཡིད་ནི་གཏོང་མི་byེད།།

༤༤འདི་ལའང་yོད་གsuང་བསམས་པ་ན།།མཚན་དཔེའི་དཔལ་gyིས་རབ་tu་འབར།།འོད་kyི་dr་བས་ཡོངས་བskོར་བའི།།stོན་པ་དེ་ཡི་ཚངས་དbyངས་kyིས།།

༤༥འདི་ནི་འདི་ltར་གsuངས་sམ་du།།ཡིད་ལ་uབ་པའི་གzuགས་བrན་ནི།།ཤར་བ་ཙམ་ཡང་ཚ་བ་ཡིས།།གduངས་ལ་zl་ཟེར་བཞིན་du་smན།།

༤༦དེ་ltར་rmད་du་byuང་བ་ཡི།།luགས་བཟང་དེ་ཡང་མི་མཁས་པའི།།skyེ་བོས་བལ་བ་ཛ་བཞིན་du།།rnམ་པ་kuན་tu་འཛWངས་པར་byས།།

— —23

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

43La intensidad de tal pena no se aparta de mi mente, como el pensamiento de una madre va siempre tras su hijo adorado.

44Al reflexionar en estas palabras tuyas, pienso: «Ardiendo con la gloria de las marcas nobles y rodeado de una red de rayos de luz, este maestro, con una voz melódica impoluta, nos habló de tal modo.» En el instante en que la imagen del Sabio aparece en mi mente, esta me sana, como los rayos de la luna curan la fiebre.

45

46Este excelente sistema es maravilloso, mas algunas personas poco instruidas lo enredan en una confusión completa, dejándolo tan enredado como el esparto.

— —24

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༤༧uལ་འདི་མཐོང་ནས་བདག་གིས་ནི།།འབད་པ་du་མས་མཁས་པ་ཡི།།rེjས་su་འbrངས་ནས་yོད་kyི་ནི།།དགོངས་པ་ཡང་དང་ཡང་du་བཙལ།།

༤༨དེ་ཚG་རང་གཞན་sdེ་པ་ཡི།།གuང་མང་དག་ལ་sbyངས་པ་ན།།yི་yིར་ཐེ་ཚxམ་dr་བ་ཡིས།།བདག་གི་ཡིད་ནི་kuན་tu་གduངས།།

༤༩yོད་kyི་bl་མེད་ཐེག་པའི་uལ།།ཡོད་དང་མེད་པའི་མཐའ་spངས་ཏེ།།ཇི་བཞིན་འgེrལ་བར་luང་བstན་པ།།klu་sgruབ་གuང་luགས་kundའི་ཚལ།།

༥༠dིr་མེད་མyེན་པའི་དkyིལ་འཁོར་rgyས།།གsuང་རབ་མཁའ་ལ་ཐོགས་མེད་rgyu།།མཐར་འཛWན་sིང་གི་muན་པ་སེལ།།ལོག་smrའི་rgyu་skར་ཟིལ་གནོན་པ།།

— —25

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

47Al ver esta situación, me esforcé con multitud de empeños en seguir a los eruditos e indagar tu pensamiento una y otra vez.

48En esa época, examiné numerosos textos tanto de otras escuelas como de los nuestros, y mi mente se sumió en un gran tormento, anegada en un mar de dudas.

49Cuando vi el jardín de lirios nocturnos de los tratados de Nagaryuna —quien, según tu profecía, aclararía tu vehículo excelente tal como es, descartando los extremos de la existencia y la no existencia—,…

50…iluminado por la guirnalda de luces blancas de los exquisitos tratados del glorioso Chandra —cuyo orbe de sabiduría inmaculada, pleno, surca con libertad los cielos de las escrituras,…

— —26

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༥༡དཔལ་ldན་zl་བའི་ལེགས་བཤད་kyི།།འོད་དཀར་rེང་བས་གསལ་byས་པ།།bl་མའི་dིrན་gyིས་མཐོང་བའི་ཚG།།བདག་གི་ཡིད་kyི་ངལ་གསb་ཐcབ།།

༥༢མཛད་པ་kuན་ལས་གsuང་གི་ནི།།མཛད་པ་མཆོག་ཡིན་དེ་ཡང་ནི།།འདི་ཉིད་ཡིན་yིར་མཁས་པ་ཡིས།།འདི་ལས་སངས་rgyས་rེjས་drན་byོས།།

༥༣stོན་དེའི་rེjས་su་རབ་tu་byuང་gyuར་ཏེ།།rgyལ་བའི་གsuང་ལ་sbyངས་པ་མི་དམན་ཞིང་།།rnལ་འbyོར་spyོད་ལ་བrʦོན་པའི་དགེ་sོlང་ཞིག།drང་sོrང་ཆེན་པb་ད|་ལ་དེ་ltར་guས།།

༥༤stོན་པ་bl་ན་མེད་པའི་བstན་པ་དང་།།མཇལ་བ་འདི་འdr་bl་མའི་dིrན་ཡིན་པས།།དགེ་བ་འདི་ཡང་འgོr་བ་མ་luས་པ།།བཤེས་གཉེན་དམ་པས་འཛWན་པའི་rgyu་ru་བsŋོ།།

— —27

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

51…disipa la oscuridad de las visiones extremas y eclipsa las constelaciones de falsos oradores—, gracias a la amabilidad de mis maestros; mi mente encontró por fin descanso.

52De todos sus actos, la actividad de su habla es suprema y consiste en esta enseñanza; por eso, sabios, recordad al Buda por tal prodigio.

53

Tras seguir a este maestro, volverse un renunciante, y estudiar las palabras del Conquistador no demasiado mal, este monje que se esfuerza en las prácticas yóguicas, es así como se inclina ante tan gran rishi.

54Conocí la doctrina del Maestro sin par gracias a la amabilidad de mi gurú, por eso dedico esta virtud también como causa para que cada ser sea guiado por santos mentores espirituales.

— —28

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

༥༥ཕན་མཛད་དེ་ཡི་བstན་པའང་sིrད་པའི་མཐར།།ངན་rོtག་rluང་གིས་rnམ་པར་མི་གཡb་ཞzང་།།བstན་པའི་ངང་uལ་ཤེས་ནས་stོན་པ་ལ།།ཡིད་ཆེས་rེད་པས་rtག་tu་གང་བར་ཤོག།

༥༦བrེtན་ནས་འbyuང་བའི་དེ་ཉིད་གསལ་མཛད་པ།།uབ་པའི་luགས་བཟང་skyེ་བ་ཐམས་ཅད་du།།luས་དང་sོrག་kyང་བཏང་ནས་འཛWན་པ་ལ།།skད་ཅིག་ཙམ་ཡང་lhོད་པར་མ་gyuར་ཅིག།

༥༧འdེrན་པ་མཆོག་དེས་དཀའ་བ་དཔག་མེད་kyིས།།ནན་ཏན་sིང་པོར་མཛད་ནས་བsgruབས་པ་འདི།།ཐབས་གང་ཞིག་གིས་འཕེལ་བར་འgyuར་sམ་པའི།།rnམ་པར་དpyོད་པས་ཉིན་མཚན་འདའ་བར་ཤོག།

— —29

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

55Que además la doctrina de este benefactor nunca sea, hasta el fin de la existencia, agitada por el viento de los malos pensamientos. Que siempre abunden quienes, tras haber comprendido la esencia de su enseñanzas, hallen fe en el maestro.

56Que nunca flaquee ni por un instante al sostener, en todos mis nacimientos, aun a costa de mi cuerpo y mi vida, el excelente sistema del Poderoso, que clarifica la eseidad del surgimiento dependiente.

57Que pueda pasar día y noche analizando esta idea: «¿cómo podría realzar esta enseñanza que el supremo Guía logró culminar pasando infinitos apuros, con meticulosa profundidad?»

— —30

— rེtན་འbེrལ་བstོད་པ། —

ཅེས་སངས་rgyས་བཅོམ་ldན་འདས་འཇིག་rtེན་ཐམས་ཅད་kyི་མ་འdrིས་པའི་མཛའ་བ ཤེས་ཆེན་པO་stPན་པ་bl་ན་མེད་པ་ལ་ཟབ་མO་rtQན་ཅིང་འbེrལ་བར་འbyuང་བ་གsuངས་པའི་sgོ་ནས་བsོtད་པ་ལེགས་པར་བཤད་པའི་sིང་པO་ཞQས་by་བ་འདི་ནི་མང་du་ཐོས་པའི་དགེ་slོང་blོ་བཟང་grགས་པའི་དཔལ་gyིས་གངས་ཅན་rོད་kyི་གངས་རིའི་དབང་པO་འO་དQ་guང་rgyལ་gyི་lh་ཞོལ་དབེན་གནས་lh་sdིངས་མིང་གཞན་rnམ་པར་rgyལ་བའི་gིlང་ཞེས་by་བར་sbyར་བའི་ཡི་གེ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དཔལ་ལོ།། །།

༥༨lhག་བསམ་དག་པས་uལ་དེར་བrʦོན་པ་ན།།ཚངས་དང་དབང་པོ་འཇིག་rེtན་skyོང་བ་དང་།།ལེགས་ldན་ནག་པོ་ལ་སོགས་sruང་མས་kyང་།།

གཡེལ་བ་མེད་པར་rtག་tu་gོrགས་byེད་ཤོག། །།

— —31

— Alabanza al Surgimiento Dependiente —

Aquí concluye la Alabanza al Surgimiento Dependiente compuesta por Lama Tsongkhapa.

Este himno titulado Esencia de las realizaciones bien expresadas, que elogia al insuperable Maestro —el gran amigo del mundo entero, incluso de los desconocidos— por enseñar el profundo surgimiento dependiente, fue compuesto por el monje Lobsang Dakpa Pel. Fue escrito en el retiro celestial de Lhading en la imponente montaña de Odé Gungyal, también conocida como Ganden Nampar Gyalwai Ling. El escribano fue Namkha Pel.

© Traducción al castellano, Marta Saro (Tenzin Dolkar), Dharamsala, 2017. Última revisión en diciembre de 2020.

Grupo de Facebook: Dharma En Castellano


58Que, por esforzarme con intención pura en este sistema, Brahma, Indra, los guardianes del mundo, y los protectores como Mahakala me asistan siempre sin distracción.

— —32

— Datos Biográficos —

Datos Biográficos

Sus maestros fueron un lama en Drikung Til, Chengawa Chökyi Gyalpo, Rendawa, por supuesto, que era Sakya y el maestro Ñingma Lhodrak Drupchen, Namkha Gyaltsen. Cuando se conocieron, Jé Rinpoché vio a Lhodrak Drupchen como Vajrapani y él a su vez vio a Tsongkhapa como Manjushri.

Los escritos de Tsongkhapa comprenden dieciocho volúmenes. Butön Rinchen Drup también fue prolífico, pero pocos de sus libros tratan directamente de los grandes tratados indios. Su Santidad declaró que además de estos ha leído todos los trabajos de los cinco patriarcas Sakya, los textos de «Caminos y Frutos» para asambleas de personas y para discípulos específicos, así como los trabajos del maestro Drukpa Pema Karpo. Declaró que todos ellos son muy buenos, pero cree que la calidad de la escritura de Tsongkhapa es excepcional. También le impresiona ver cómo su pensamiento evolucionó de sus primeros escritos a los de sus últimos años.

— —33