Antibioterapia

27
ANTIBIOTERAPIA Joseba Pz de Arriba 2015eko martxoa

Transcript of Antibioterapia

Page 1: Antibioterapia

ANTIBIOTERAPIA

Joseba Pz de Arriba2015eko martxoa

Page 2: Antibioterapia

AURKEZPENAREN LABURPENA:

- LEHEN MAILAKO ARRETAN ANTIBIOTIKOEKIN TRATA DAITEZKEEN GAIXOTASUN INFEKZIOSOEN ZAMA OSABIDE ERREGISTROAN (2009)

- PATOLOGIA BAKOITZEKO: ETIOLOGIA ARRUNTA, TRATAMENDU ENPIRIKOAK, IRUZKINAK

Page 3: Antibioterapia

DATUEN ITURRIAK:

- Antibiotikoen dosiak: Guía antibioterapia, 3ª edición. 2014. Junta Andalucía

- Tasa epidemiologikoak 2009ko urtean: ACG System

- H Cruces. Organización y Tratamiento de la Infección de piel y partes blandas. 2013.

Page 4: Antibioterapia

Infek-ziosoak

%26

2009ko gaixotasunen zama (lehen mailako

arretan) = 2.473,9 diagnostiko / 1000 OTI

BESTE INFEKZ%3 LAR

%7 URO%8

OFT%9

RESP%11

ORL%62

Gaixotasun infekziosoen zama = 638,9 / 1.000 OTI

Page 5: Antibioterapia

1. ORL arloko infekzioak

Tasa 1.000 biztanleko

1 Goiko arnasbideko infekzioak 304,5

2 Erdiko belarriko otitisa 48,8

3 Kanpoko belarriko otitisa 17,1

4 Sinusitis akutuak eta kronikoak 11,8

5 Estomatitisa 6,4

6 Amigdalitis eta faringitis kronikoak 5,4

7 Gingibitisa 3,4

8 Mononukleosi infekziosoa 0,6

Page 6: Antibioterapia

1.1 Goiko arnasbideetako infekzio akutuak: 304,5 x 1.000

1. Hotzeria (katarro) arrunta

Etiologia arrunta

Tratamendu enpirikoa Azalpenak

Birusa Antibiotikoak: eraginik gabeak

Pazienteekin hitz egin eta antibiotikoen erabilera okerrak zer ondorio dakartzan azaldu

2. Faringitis akutua

Birusa: gehienak helduengan

A taldeko estreptokokoa

Birusa: tratamendu sintomatikoa.

Strep pyogenes: amoxicilina 500 x 8 h x 10 egun- Alergia: clindamicina 300 mg x 8 h //claritromicina 500 mg x 12 h x 10 egun // azitromicina 500 mg x 24 h x 3 egun.

S. pyogenes susmorik bada (sukarra, amigdaletako exudatua, adenopatia, eztulik eza): faringeko exudatuaren kultiboa egin edo antibiotikoa jarri (Centor 3 edo gehiago)

Page 7: Antibioterapia

1.1 Goiko arnasbideetako infekzio akutuak: 304,5 x 1.000

3. Zorne-zorroak (parafaringeoa, mihipekoa, masailezur azpikoa, …), eta jugularreko flebitis septikoa

Polimikrobianoa Fusobacterium necrophorumBeste anaerobio batzuk

Amoxi-clav 1-2 g IV x 8 h

Alergikoak: clindamicina 600 mg IV x 8 h + (cefotaxima 1 g x 8 h // aztreonam 1 g x 8 h).

Larrialdi-zerbitzuetara: TAC, drainatzea eta kultiboa.

Kronikoa bada: Actinomyces izan daitekeenaren susmoa.

Page 8: Antibioterapia

1.2 Erdiko belarriko otitisa: 48,8 x 1.000Erdiko belarriko otitis akutua

Etiologia arrunta

Tratamendu enpirikoa Azalpenak

S pneumoniaeH influenzaeM catharralisbirusa

Antibiotikorik ez, irizpideak salbu*

Amox-clav 875 x 8 h x 10 egun

Alergia: levofloxacino 750 mg x 24 h x 10 egun, // azitromicina 500 x 24 h x 3 egun

*irizpideak: 48-72 orduko tratamendu sintomatikoaren ondoren hobekuntzarik ez,sukarra > 39ºC, otalgia bizia.

Immunodeprimituak: ORL balorazioa

Mastoiditisa edo infekzioa erdiko belarritik zabaltzea

S pneumoniaeH influenzaeM catharralisbirusa

Amox-clav 1 g x 8 h // ceftriaxona IV 1-2 g x 24 h Alergia: levofloxacino 750 mg x 24 h

Ospitalera bidali baloratzera

Page 9: Antibioterapia

1.3 Kanpoko belarriko otitisa: 17,1 x 1.000

Kanpoko belarriko otitisa

Etiologia arrunta Tratamendu enpirikoa Azalpenak

1. P aeruginosa (bañista)

2. Estafilococo aureus (absceso mugatua)

3. Otomicosis (onddoen infekzioa)

1.Topikoak: polimixina + kortikoide-tantak, eta povidona-garbiketak.2. Cloxacilina 500 x 6 h x 10 egun edo Amox–clav 5003. Antiseptikoekin eta antifungikoekin irrigatzea. Aspergillusen susmoa: clotrimazol belarriko tantak

Mina, kanpoko belarri hodiaren hantura (inflamazioa) eta minberatuta esploratzean, entzumena kaltetuta edo ez.

Kanpoko belarriko otitis gaiztoa

P aeruginosa Ceftazidima 2 g x 8 h (lehenengo dosia 30 min, hurrengo dosiak 3 ordutik behin). Alergia: ciprofloxacino 400 mg x 8-12 h IV

Ez maiz.Susmoa: paziente diabetikoa, min zaurgarriarekin belarrian eta granulomarekin

Askotan tratamendu kirurgikoa behar izaten du.

Page 10: Antibioterapia

1.4 Sinusitis akutua eta kronikoa: 11,8x1.000Sinusitis akutua

Etiologia arrunta Tratamendu enpirikoa Azalpenak

S. Pneumoniae

H. Influenzae

M. catharralis

Sudurreko kongestioa kentzekoa, analgesikoak. Hobekuntzarik, errinorrea zornedunik edo aurpegiko minik ez badago: Amox-clav 875 x 8 h x 5 egun

Alergia: levofloxacino 750 mg x 24 h x 5 egun

Sinu paranasalen X izpiak , TAC: orbita inguruko infekzioa, tumore errinosinusala, antibioterapiako bigarren lerroaren porrota, aurpegiko min etengabea, hortz-jatorriko mina edo immunodeprimituak.Sudurraz bestaldeko aspirazioa edo sinuaren puntzio (ziztada) beharrezkoa izan daiteke.

Sinusitis kronikoa

Aurrekoak +S. AureusP. AeruginosaOnddoak (DM, neutropenia, kortikoterapia)

ORLra bidali - Sintomak > 3 hilabete (sudurreko kongestio iraunkorra, atzeko errinorrea, sudurreko odol jarioa, aurpegiko mina): ´X izpiak Waters proiekzioa, TAC- Sudurreko poliposia.- Onddoen infekziotan beti drainatzea.

Page 11: Antibioterapia

Herpes birus arrunta

Etiologia arrunta Tratamendu enpirikoa Azalpenak

Birusa - Aciclovir 400 mg 5 dosi x 24 h x 5 egun // topikoa (% 5eko krema ) 4 aplikazio x 24 h x 4 egun

- Urtean > 6: famciclovir // valaciclovir 500 mg x 24 h x 1 urte.

Tratamendua goiztiarra bada, onuragarria da.

Haginetako infekzioa

Polimikrobiana (heterogenea, oportunista)

Amox-clav 500 mg x 8 h (hobetsia).

Alergikoak: clindamicina 300 mg x 6 h x 7 egun

Egoera txarrean dagoen hortza ateratzea edota drainatzea.

Ahoko kandidiasisa

Kandida Mycostatin 5 ml x 6-8 h, ahoan ibili eta irentsi.Alternatiba: Fluconazol 50-100 mgx 24 h

Errepikatzen direnean, kultiboa eta antibiograma

1.5 Estomatitisa: 6,4 x 1.000

1.6 Gingibitisa: 3,4 x 1.000

Page 12: Antibioterapia

1.6 Amigdalitis kronikoa eta faringitis kronikoa: 5,4 x 1.000

Amigdalitis kronikoa

Etiologia arrunta Tratamendu enpirikoa Azalpenak

A taldeko estreptokokoaB taldeko estreptokokoa

Clindamicina 10 mg x kg x 24 h x 10 egunCefalexina

Noizbehinkako amigdaletako exudatua eta lepoko adenopatiak

Mononukleosi infekziosoa

Epstein-Barr birusa Sintomatikoa Hiruko sintomatikoa (faringitisa, sukarra eta adenopatiak) gehi linfozitosi erlatiboa. Paul-Bunnell antigorputzak eta bi aste pasatutakoan berriz konfirmatu.

1.7 Mononukleosi infekziosoa: 0,6 x 1.000

Page 13: Antibioterapia

2.1 Beheko arnasbideko infekzio akutua: 71,7 x 1.0001. Bronkitis akutua

Etiologia arrunta

Tratamendu enpirikoa Azalpenak

-Birusa

- Mycoplasma pneumoniae

- Sintomatikoa

- Immunodeprimituak (baloratu):

Levofloxacino 500 mg x 24 h //Claritro 500 mg x 12 h

Sukarra eta karkaxa sasizorneduna eragin dezakete

Page 14: Antibioterapia

2.1 Beheko arnasbideko infekzio akutua: 71,7 x 1.0002. Neumonia komunitarioa

S pneumoniae

Micoplasma

S pneumoniae, Legionella, S aureus

-Tipikoa: amox 1 g x 8 hErretzailea bada, >65 urte, edo komorbilitatea: amox-clav 2 g x 12 h

-Atipikoa: claritro 500 x 12 h edo azitro 500 x 24 h edo levofloxacino 750 x 24 h x 7 egun

- Zehaztugabea: levofloxacino IV 750 x 24 h

Irizpideak- Tipikoa (>4): bat-batean hasten

da, >39ºC, pleurako mina, kondentsazioa segmentu lobar batean, karkaxa zorneduna, leukozitosia.

- Atipikoa: hasiera maltzurra, kondentsazioa lobarra ez den segmentu batean, disoziazio kliniko erradiologikoa, birikaz kanpoko sintomak, leukozitosirik ez.

- Zehaztugabea: irizpide mistoak- Larritasun irizpideak:

nahasmena, takipnea, hipotentsioa, >65 urte, urea.

Page 15: Antibioterapia

3. BGBK larriagotzeak

Etiologia arrunta Tratamendu enpirikoa Azalpenak

%50: H influenzae, M catharralis

%30: birusa

%20: Mycoplasma pn

Soilik erabili antibiotikoak: disnea + karkaxak botatzen badiraAmox-clav 875 x 8 h x 10 egun //Levofloxacino 500 x 5 egun //Azitromicina 500 x 3 egun

Karkaxaren kultiboa, ahal bada

BGBK- Biriketako Gaixotasun Butxatzaile Kronikoa

Page 16: Antibioterapia

3.1 Larruazaleko eta larruazalpeko ehunaren infekzioak: 21,0x1.000

Klinikan eta komorbilitatean oinarritutako sailkapena

Mota Deskripzioa Asistentzia-maila

1 Sukarrik gabe. Azpiko gaixotasunik gabe

- Lehen mailako arreta, aho bidezko tratamendua

2 Sukartsu. Azpiko gaixotasuna egonkor

- Lehen mailako arreta, aho bidezko tratamendua- Etxeko ospitaleratzea, tratamendu

intrabenosoa edo/eta sendaketa konplexuak

- Ospitaleko larrialdiak 12-24 h Etxeko ospitalizaziora pasatu arte

3 Sukartsu. Itxura toxikoa. Azpiko gaixotasun ezegonkorra. Gorputz-adarraren larritasun posiblea.

- Etxeko ospitalizazioa- Ospitalizazioa plantan

4 Sepsia, forma nekrotizatzaileak. Bizi-arriskua

- Planta H- UCI

Larruazalari, larruazaleko anexuei, larruazalpeko ehun zelularrari, fasziei eta muskuluei eragiten die

Page 17: Antibioterapia

Folikulitisa

Etiologia arrunta Tratamendu enpirikoa

Azalpenak

Mupirocina, ac fusidico

Erisipela (min gorria)

A taldeko estreptokokoa (ia beti)

A) Koadro garbia: Amox 500 x 8 h x 5 egun.

Alergia: clindamicina edo levofloxacino

B) Linfangitis ez-larria: cefadroxilo 500m x 12 h

Tumefakzio goratua (dermisa), nabarmen mugatuta, eta erasan sistematiko aldakorra (linfatikoa)Zorne-zorroa: drainatze kirurgikoa

Page 18: Antibioterapia

ZelulitisaEstafilococo aureus Estreptococo pyogenes

A) Linfangitis larria: tratamendua IV

B) SAMR izan dezakeenaren susmoa: clindamicina VO, vancomicina IV

Sakonagoa eta larruazalpeko ehun zelularreko gantza ere barne hartzen duena. Sukarra maiz, eta fliktenak, nekrosi partzialak, larruazalpeko zorne-zorroak, zain sakonetako tronbosia eta urruneko foku septikoak ere ager daitezke

Nekrosi-infekzioak (gangrenak)

Flora mistoa (aerobioa eta anaerobioa), gram (-) nagusitzen dela.

Larrialdia (goiz detekzio, tratamendu oldarkorra): amox-clav IV 2 g x 8 h + clindamicina IV

- Susmoa: larruazalean sentsibilitate eza, neurriz kanpoko mina, builak, ekimosia (ubeldura), krepitazioa, nekrosia- Aurrez bultzatzen duten faktoreak: DM, OH, gaixotasun baskular periferikoa, eta immunodepresioa

Page 19: Antibioterapia

Larruazaleko eta ehun bigunetako gaixotasunen nomenklaturaEntitatea Maila anatomikoa GermenaInpetigoa Larruazalekoa S aureus, S pyogenes

Erisipela Larruazalekoa S pyogenes

Erisipeloidea Larruazalekoa Eripelotrix rhusopathiae

Zelulitisa Sakoneko dermisa eta larruazalpeko ehuna Gram (+)

Eritrasma Eritema-plakak toles handietan Corynebacterium minutissimun

Folikulitisa Ile-folikuluak EstafilokokoakPseudomonasa (piscinas)

Furunkuluak (erlakiztenak) Fulikulu-guruin unitateaSudur-geniano-ezpain triangelua

Estafilokokoa

Antraxa Elkarren ondoko zenbait folikuluZenbait zorne-jario, fluktuatzailea

Estafilokokoa

Hidroadenitisa Izerdi-guruin apokrinoak

Larruazal errearen sindromea

Eritrodermia, larruazala geruza pikordunaren mailan askatzen dela

Aureus fago 71 estafilokokoa, toxina epidermolitikoaren sortzailea

Larruazaleko tuberkulosia, lepra (legenarra)

Lupus soila, plaka hipokromikoak Mikobakterioak

Nekrosia sortzen duen faszitisa

Sakona (faszia edo muskulua) Polimikrobianoa

Gas-gangrena Sakona (aurrekari traumatikoa edo immunoeskasia)

Clostridium Perfrigens

Page 20: Antibioterapia

4.1 Gernubideko infekzioak: 45,2 x 1.000Bakteriuria asintomatikoa (sintomarik gabeko bakteriuria)

Etiologia arrunta Tratamendu enpirikoa Azalpenak

Edozein mikroorganismo

Antibioterapia ez da komeni, hauetan salbu- Haurdunaldia:

fosfomicina 3 g dosi bat

- Prozedura urologikoa

Ez egin urokultiborik pazientea adinekoa bada edo zundatuta badago.Piuria ez da antibioterapikoa irizpidea zundatuta daudenen kasuan

Zistitis ez-konplexua (emakume gaztea)

E Coli (%80)S saprofiticus

Fosfomicina 3 g dosi bateanAlternatibak: Amox-clav 500 x 8 h, cefuroxima 500/12 h,

Ez egin urokultiborik, errekurrentziak salbu

Page 21: Antibioterapia

4.1 Gernubideko infekzioak: 45,2 x 1.000

Zistitis konplexua (gizonezkoa, haurdunaldia, aurretiko infekzioa, giltzurruneko gutxiegitasuna, DM, immunodepresioa, anomaliak gernubideetan)

E Coli (%80)S saprofiticus

Fosfomicina 3 g dosi batean; errepikatu 48-72 h pasatutakoan edo cefuroxima 500 x 12 h x 7-10 egun

Alergia: cipro 500 x 12 h x 7 egun*

Kontrolerako urokultiboa 2 aste pasatutakoanGizonezkoak: prostatitisa

* Erresistentzia tasa altua

Page 22: Antibioterapia

4.2 Prostatitisa: 1,7 x 1.000

Prostatitisa

Etiologia arrunta

Tratamendu enpirikoa Azalpenak

E Coli (%80)S saprofiticus

28 egun:Cefuroxima 500 x 12 h //Amox-clav 500 x 8 h

Urokultiboa betiCipro-rekiko erresistentzia tasa altua

Prostatitisa, ospitaleratzeko irizpideekin

Berdin

Irizpideak:- Sepsia- Gernubideetako anomaliak- Giltzurrunetako

insufizientzia- > 65 urte- Komorbilitatea edo faktore

sozialak

72 orduan hobekuntzarik ez balego, ekografia zorne-zorroa baztertzeko

Page 23: Antibioterapia

5.1 Konjuntibitisa eta keratitisa: 47,2 x 1.000Konjuntibitisa

Etiologia arrunta

Tratamendu enpirikoa

Azalpenak

Begi gorria:- Birusa

(%50)- Alergiak- Bakterioak

Birikoa: neurri higienikoakAlergikoa: ketotifeno topikoa, ioteprendolBakteriokoa: azido fusidiko, gentamizina

- Birikoa: katarroa edo eztarriko mina.- Alergikoa: normalean pazienteak beste zenbait alergia izaten ditu.- Bakterioak: sekrezio hori-berdexka egun osoan (normalean katarrorik gabe).

Keratitisa

TraumakBirusa---

Larrialdigunean ebaluazioa

Susmoa: fluoresceina tintzioaBegiko min bizia, hiperemia ziliarra, miosia edo midriasia begi-ninianAurretiko zirugia

Page 24: Antibioterapia

5.2 Betazalen infekzioa: 10,3 x 1.000

Bekatxoa

Etiologia arrunta

Tratamendu enpirikoa Azalpenak

S aureus Neurri higienikoakAntibiotiko topikoa 7-10 egunetan

Chalazion hautematen bada OFTra bidali

Zelulitis orbitarioa

H. influenzae,

M. catharralis,

S. aureus,

Anaerobios,

S. Pyogenes.

Ceftriaxona 2 g/24h ± (clindamicina

600 mg/8 h edo metronidazol 500

mg/8 h).

Alergia: vancomicina 1 g/12 h +

levofloxacino 750 mg/24 h ±

(clindamicina 600 mg/8 h edo

metronidazol 500 mg/8 h).

TAC edo RM eskatzen du.

Sinu leizetsuaren tronboflebisa sor dezake

(seno cavernoso)

Page 25: Antibioterapia

6.1 Beste infekzio batzuk

Tasa x 1.000

Septizemia 0,2

GIB 0,3

Mononukleosi infekziosoa 0,6

Hazteria eta pedikulosia 0,8

Tuberkulosia - TBC 0,8

Baginitisa 12,3

Dermatomikosia 11,8

Urradurak 12,8

STG 2,4

TBC eta STG guztiek bikotekidearen edo kontaktuen azterketa eta tratamendua eskatzen dute, bai eta beste STG batzuk (GIB, etab.) ikertzea ere. Gaixotasun Infekziosoetara, Dermatologiara edo Ginekologiara bidali behar da.

Page 26: Antibioterapia

Septizemia

Larritasun-irizpideak (2+) goiz detektatzeko:

• Sukarra (>38º) edo hipotermia (<36ºC). • Takikardia: >90 taupada minutuko.• Takipnea: >24 arnasa minutuko.• Hipotentsioa: sistolikoa <90 mmHg, batez besteko TA <65

mmHg, edo tentsioa ohikoa baino >40 mmHg izatea. • Oliguria.• Egoera mentalaren alterazio akutua.• Alterazio analitikoak: leukopenia, hipergluzemia

diabetikoak ez direnengan, leukozitosia, PCR altua.

Page 27: Antibioterapia

ESKERRIK ASKO ¡¡