“CALIDAD BACTERIOLÓGICA DEL · coordenadas geograficas latitud norte longitud oeste 9 11 13 m 15...
Transcript of “CALIDAD BACTERIOLÓGICA DEL · coordenadas geograficas latitud norte longitud oeste 9 11 13 m 15...
“CALIDAD BACTERIOLÓGICA DEL
AGUA MARINA
EN ACAPULCO, GUERRERO”
Dra. EVA GONZÁLEZ JASSO CICATA –Querétaro- I.P.N.
Agosto-2011
1
JUSTIFICACIÓN • La contaminación en las playas es un problema que afecta a
usuarios, turismo y al ecosistema marino. No se tienen estudios donde se realice un monitoreo continuo y comparativo de forma espacial y estacional, de sus playas.
• Considerando que los usuarios llegan a la playa en el transcurso del día en un horario general de 9 a 18 h y se ubican a lo largo de la misma, tomando en cuenta estos precedentes determinamos realizar un monitoreo exahustivo para conocer variación de la calidad bacteriológica del agua marina a lo largo de una jornada, en diferentes temporadas y a través del empleo de los indicadores de contaminación microbiológica.
• Este estudio responde en parte a una solicitud de CONAGUA para evaluar la calidad del agua de las playas mexicanas.
3
OBJETIVO:
• Evaluar y comparar la calidad bacteriológica del agua de mar, a través de los indicadores microbiológicos, mediante un monitoreo continuo en diversos puntos y horarios en cada una de las playas de estudio.
4
1. Selección de playas
2. Muestreo de aguas
(zonas y tiempos)
3. Análisis de enterococos y
coliformes (sustrato cromogénico)
Metodología…1
(NMX-AA-120-SFC-2006)
6
Coordenadas geográficas: Latitud norte: Norte 17° 14', Sur 16° 41';
Longitud oeste: Este 99° 29', oeste 100° 00'.
Sitio de estudio, bahía de Santa Lucía en
Acapulco
7
Criterios de selección de las playas :
1. Historial de monitoreo mensual (2003-2007)
2. Antecedentes de contaminación >500 NMP/100 ml
3. Gran afluencia de bañistas locales, nacionales e internacionales
4. Presencia de descargas de aguas pluviales…..
9
1
6 5
Horario de Muestreo:
(h )
ESTACIÓN DE
MUESTREO
DESCARGAS COORDENADAS GEOGRAFICAS
LATITUD NORTE
LONGITUD OESTE
9 11 13 15 17
M – 1 Si 16°49`48.0`` 99°54`21.3``
M – 2 16°49`48.7`` 99°54`21.3``
M – 3 16°49`49.4`` 99°54`20.3``
M – 4 16°49`49.9`` 99°54`19.6``
M – 5 16°49`50.0`` 99°54`19.6``
M - 6 Si 16°49`50.1`` 99°54`18.0
12
COFEPRIS LMP 200 enterococos(NMP/100ml)
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cs (
NM
P/1
00
ml)
Horarios(h)
Lluvias
Punto 1
Punto 2
Punto 3
Punto 4
Punto 5
Punto 6
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cos
(NM
P/1
00
ml)
Horarios(h)
Secas
Punto 1
Punto 2
Punto 3
Punto 4
Punto 5
Punto 6
Época
% de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias 09 100% 4189 24196 238 9,11,13,15,17 1,2,3,4,5,6
Secas 09 16.60% 95 836 20 15 2
Secas 10 26.60% 130 1850 10 15 2
13
NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)
Época
% de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias-09 53.3% 1344 15531 216 13,15,17 1,2,3
Secas-09 0% 196 506 84
Secas-10 23% 510 1968 126 15,17 1,2
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lifo
rme
s fe
cale
s (N
MP
/10
0m
l)
Horarios(h)
Secas
Punto 1
Punto 2
Punto 3
Punto 4
Punto 5
Punto 6
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lifo
rme
s fe
cale
s (N
MP
/10
0m
l)
Horarios (h)
Lluvias
Punto 1
Punto 2
Punto 3
Punto 4
Punto 5
Punto 6
14
1 2 3
4 5 6
Horario de Muestreo:
(h )
ESTACIÓN DE
MUESTREO
DESCARGAS
COORDENADAS GEOGRAFICAS
LATITUD NORTE
LONGITUD OESTE
9 11 13 15 17
M – 1 NO 16°49`51.3`` 99°54`16.1`
M – 2 NO 16°49`52.5`` 99°54`15.1``
M – 3 NO 16°49`53.0`` 99°54`14.3``
M – 4 NO 16°49`53.4`` 99°54`13.2``
M – 5 NO 16°49`53.6`` 99°54`12.2``
M - 6 SI 16°49`53.1`` 99°54`11.0``
15
COFEPRIS LMP 200 enterococos(NMP/100ml)
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9 Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cos
(NM
P/1
00
ml)
Horarios (h)
Lluvias
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9 Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cos
(NM
P/1
00
ml)
Horarios(h)
Secas
Punto 1
Punto 2
Punto 3
Punto 4
Punto 5
Punto 6
Época
% de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias-09 40% 143 1145 20 13 5
Secas-09 6.66% 39 565 10 15 1,3
Secas-10 6.66% 74 2014 10 15,17 3,6
16
NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)
Época
% de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias-09 0% 164 602 72
Secas-09 0% 170 330 60
Secas-10 30% 1298 17329 192 15,17 5,6
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lifo
rme
s fe
cale
s (N
MP
/10
0m
l)
Horarios (h)
Lluvias
Punto 1
Punto 2
Punto 3
Punto 4
Punto 5
Punto 6
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lifo
rme
s fe
cale
s (N
MP
/10
0m
l)
Horarios (h)
Secas
Punto 1
Punto 2
Punto 3
Punto 4
Punto 5
Punto 6
17
1 3
4 5
Horario de Muestreo:
(h )
ESTACIÓN DE
MUESTREO
DESCARGA COORDENADAS GEOGRAFICAS
LATITUD NORTE
LONGITUD OESTE
9 11 13 15 17
M – 1 Si 16°49`08.7`` 99°54`00.7``
M – 2 16°49`09.4`` 99°54`59.8``
M – 3 16°49`10.1`` 99°54`58.9``
M – 4 16°49`10.7`` 99°54`58.0``
M – 5 16°49`11.4`` 99°54`56.8``
M - 6 16°49`12.1`` 99°54`55.8`` 6
18
COFEPRIS LMP 200 enterococos (NMP/100ml)
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cos
(NM
P/1
00
ml)
Horarios(h)
Secas
Punto 1
Punto 2
Punto 3
Punto 4
Punto 5
Punto 6
Época % de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias 09 53.30% 587 24196 10 15,17 1
Secas 09 26.66% 65 3609 10 9,11 2,3,4
Secas 10 5.55% 42 435 10 13 2
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cos
(NM
P/1
00
ml)
Horario
Lluvias
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
19
NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)
Época
% de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias-09 20% 526 24196 84 15,17 1,2
Secas-09 0% 213 430 81
Secas-10 11% 321 2187 73 9 2
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lifo
rme
s fe
cale
s (N
MP
/10
0m
l)
Horarios (h)
Lluvias
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lifo
rme
s fe
cale
s (N
MP
/10
0m
l)
Horarios (h)
Secas
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
20
1 2 3
4 5 6
Horario de Muestreo:
(h )
ZONAS DE MUESTREO
DESCARGAS COORDENADAS GEOGRAFICAS
LATITUD NORTE
LONGITUD OESTE
9 11 13 15 17
M – 1 Si 16°49`14.8`` 99°54`50.3`
M – 2 16°49`15.3`` 99°54`49.4``
M – 3 16°49`16.8`` 99°54`48.1``
M – 4 16°49`16.5`` 99°54`46.8``
M – 5 16°49`17.2`` 99°54`45.5``
M - 6 Si 16°49`18.3`` 99°54`44.8``
21
COFEPRIS LMP 200 enterococos(NMP/100ml)
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cos
(NM
P/1
00
ml)
Horarios(h)
Lluvias
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cos
(NM
P/1
00
ml)
Horarios(h)
Secas
Punto 1
Punto 2
Punto 3
Punto 4
Punto 5
Punto 6
Época
% de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media
geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias 09 46.60% 226 5172 10 9 1,2
Secas 09 6.66% 18 354 10 9 1,3
Secas 10 0.00% 15 41 10
22
NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)
Época
% de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias-09 16% 505 6131 121 9 1
Secas-09 0% 121 257 10
Secas-10 0% 113 275 41
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lifo
rme
s fe
cale
s (N
MP
/10
0m
l)
Horarios (h)
Lluvias
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lifo
rme
s fe
cale
s (N
MP
/10
0m
l)
Horarios (h)
Secas
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
23
Horario de Muestreo:
(h )
ESTACIÓN DE
MUESTREO
DESCARGA COORDENADAS GEOGRAFICAS
LATITUD NORTE
LONGITUD OESTE
9 11 13 15 17
M – 1 16°49`32.9`` 99°54`07.6``
M – 2 16°49`32.5`` 99°54`08.9``
M – 3 Si 16°49`32.5`` 99°54`10.2``
M – 4 16°49`31.0`` 99°54`11.6``
M – 5 16°49`30.3`` 99°54`13.1``
M - 6 16°49`28.5`` 99°54`13.9``
1 3
4 5 6
2
24
COFEPRIS LMP 200 enterococos(NMP/100ml)
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9 Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cos
(NM
P/1
00
ml)
Horarios (h)
Lluvias
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto 6
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9 Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cos
(NM
P/1
00
ml)
Horarios(h)
Secas
Series1
Series2
Series3
Series4
Series5
Series6
Época
% de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media
geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias 09 73.30% 359 8279 41 9,11 1,2
Secas 09 26.60% 80 3724 10 15 2
Secas 10 20% 52 638 10 15 2
25
NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)
Época
% de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias-09 63% 1244 7215 189 13,15 3
Secas-09 0% 193 618 92
Secas-10 26.6% 648 5748 226 11,15,17 2,3
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lifo
rme
s fe
cale
s (N
MP
/10
0m
l)
Horarios (h)
Lluvias
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lifo
rme
s fe
cale
s(N
MP
/10
0m
l)
Horarios (h)
Secas
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
26
1 2 3
4 3
Horario de Muestreo:
(h )
ESTACIÓN DE
MUESTREO
DESCARGAS
COORDENADAS GEOGRAFICAS
LATITUD NORTE
LONGITUD OESTE
9 11 13 15 17
M – 1 Si 16°49`33.3`` 99°54`04.7``
M – 2 Si 16°49`36.8`` 99°54`05.6``
M – 3 Si 16°49`42.5`` 99°54`07.7``
M – 4 Si 16°49`52.5`` 99°54`13.6``
M – 5 16°49`56.5`` 99°54`16.5``
M - 6 Si 16°49`00.8`` 99°54`20.3``
6
27
COFEPRIS LMP200 enterococos(NMP/100ml)
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cos
(NM
P/1
00
ml)
Horarios (h)
Lluvias
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
9 Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs
Ente
roco
cos
(NM
P/1
00
ml)
Horarios(h)
Secas
Series1
Series2
Series3
Series4
Series5
Series6
Época
% de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias09 26.60% 98 8164 10 11,13,15 1
Secas 10 0% 15 95 10
28
NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)
Época
% de muestras que rebasaron LMP(200
enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto
Lluvias-09 16.6% 516 3784 200 9 1
Secas-10 0% 248 755 83
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lfio
rme
s fe
cale
s (N
MP
/10
0)
Horarios (h)
Lluvias
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
10000
9 11 13 15 17
Co
lifo
rme
s fe
cale
s (N
MP
/10
0m
l)
Horarios (h)
Secas
Punto1
Punto2
Punto3
Punto4
Punto5
Punto6
29
0
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
30,000
0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000
Enterococos
Co
lifo
rmes T
ota
les
y = 0.8724x + 10151
R2 = 0.177
0
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
30,000
0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000
Enterococos
Co
lifo
rmes
Fe
ca
les
y = 0.8417x + 1305
R2 = 0.488
30
La concentración de microorganismos depende de: • a) ÉPOCA en que se haga el muestreo, en lluvias la
mayoría de las muestras rebasaron los LMP, en comparación con la época de secas. (Caletilla, Papagayo, Hornitos).
• b) HORARIO, a las 9,15 y 17 horas se presentaron mayor
número de muestras que rebasaron los LMP. • c) ESTACION de muestreo, la concentración de
microorganismos es mayor en zonas cercanas a las descargas de aguas.
• Existe un correlación discreta entre los enterococos y coliformes fecales.
31
MSP Claudia Abarca Díaz. LESP-Gro
MSP Marisa Cadena Sánchez. LESP-Gro MSP Mario Ruiz Alarcón. LESP-Gro
Dr. Saúl López Silva. LESP-Gro Dra. Mónica Espinoza Rojo. UAFCQB-UAG
MC. Ma. Elena Moreno Godínez. UAFCQB-UAG
Dr. Eduardo Martínez Sandoval. UAFM- UAG Dr. Reynaldo C. Pless Elling. CICATA-IPN
Dra. Eva González Jasso. CICATA-IPN
EQUIPO DE TRABAJO:
33