“CALIDAD BACTERIOLÓGICA DEL · coordenadas geograficas latitud norte longitud oeste 9 11 13 m 15...

33
“CALIDAD BACTERIOLÓGICA DEL AGUA MARINA EN ACAPULCO, GUERRERO” Dra. EVA GONZÁLEZ JASSO CICATA –Querétaro- I.P.N. Agosto-2011 1

Transcript of “CALIDAD BACTERIOLÓGICA DEL · coordenadas geograficas latitud norte longitud oeste 9 11 13 m 15...

“CALIDAD BACTERIOLÓGICA DEL

AGUA MARINA

EN ACAPULCO, GUERRERO”

Dra. EVA GONZÁLEZ JASSO CICATA –Querétaro- I.P.N.

Agosto-2011

1

ÍNDICE:

1. Justificación

2. Objetivo

3. Metodología

4. Resultados

5. Conclusiones

2

JUSTIFICACIÓN • La contaminación en las playas es un problema que afecta a

usuarios, turismo y al ecosistema marino. No se tienen estudios donde se realice un monitoreo continuo y comparativo de forma espacial y estacional, de sus playas.

• Considerando que los usuarios llegan a la playa en el transcurso del día en un horario general de 9 a 18 h y se ubican a lo largo de la misma, tomando en cuenta estos precedentes determinamos realizar un monitoreo exahustivo para conocer variación de la calidad bacteriológica del agua marina a lo largo de una jornada, en diferentes temporadas y a través del empleo de los indicadores de contaminación microbiológica.

• Este estudio responde en parte a una solicitud de CONAGUA para evaluar la calidad del agua de las playas mexicanas.

3

OBJETIVO:

• Evaluar y comparar la calidad bacteriológica del agua de mar, a través de los indicadores microbiológicos, mediante un monitoreo continuo en diversos puntos y horarios en cada una de las playas de estudio.

4

5

1. Selección de playas

2. Muestreo de aguas

(zonas y tiempos)

3. Análisis de enterococos y

coliformes (sustrato cromogénico)

Metodología…1

(NMX-AA-120-SFC-2006)

6

Coordenadas geográficas: Latitud norte: Norte 17° 14', Sur 16° 41';

Longitud oeste: Este 99° 29', oeste 100° 00'.

Sitio de estudio, bahía de Santa Lucía en

Acapulco

7

Playas de Estudio

1. Caleta

2. Caletilla

3. Hornos

4. Hornitos

5. Papagayo

6. Icacos

8

Criterios de selección de las playas :

1. Historial de monitoreo mensual (2003-2007)

2. Antecedentes de contaminación >500 NMP/100 ml

3. Gran afluencia de bañistas locales, nacionales e internacionales

4. Presencia de descargas de aguas pluviales…..

9

Luz UV 360nm

Incubación 24hrs. 41°C

Incubación 24hrs. 35°C

Luz UV 360nm

10

11

1

6 5

Horario de Muestreo:

(h )

ESTACIÓN DE

MUESTREO

DESCARGAS COORDENADAS GEOGRAFICAS

LATITUD NORTE

LONGITUD OESTE

9 11 13 15 17

M – 1 Si 16°49`48.0`` 99°54`21.3``

M – 2 16°49`48.7`` 99°54`21.3``

M – 3 16°49`49.4`` 99°54`20.3``

M – 4 16°49`49.9`` 99°54`19.6``

M – 5 16°49`50.0`` 99°54`19.6``

M - 6 Si 16°49`50.1`` 99°54`18.0

12

COFEPRIS LMP 200 enterococos(NMP/100ml)

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cs (

NM

P/1

00

ml)

Horarios(h)

Lluvias

Punto 1

Punto 2

Punto 3

Punto 4

Punto 5

Punto 6

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cos

(NM

P/1

00

ml)

Horarios(h)

Secas

Punto 1

Punto 2

Punto 3

Punto 4

Punto 5

Punto 6

Época

% de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias 09 100% 4189 24196 238 9,11,13,15,17 1,2,3,4,5,6

Secas 09 16.60% 95 836 20 15 2

Secas 10 26.60% 130 1850 10 15 2

13

NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)

Época

% de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias-09 53.3% 1344 15531 216 13,15,17 1,2,3

Secas-09 0% 196 506 84

Secas-10 23% 510 1968 126 15,17 1,2

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lifo

rme

s fe

cale

s (N

MP

/10

0m

l)

Horarios(h)

Secas

Punto 1

Punto 2

Punto 3

Punto 4

Punto 5

Punto 6

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lifo

rme

s fe

cale

s (N

MP

/10

0m

l)

Horarios (h)

Lluvias

Punto 1

Punto 2

Punto 3

Punto 4

Punto 5

Punto 6

14

1 2 3

4 5 6

Horario de Muestreo:

(h )

ESTACIÓN DE

MUESTREO

DESCARGAS

COORDENADAS GEOGRAFICAS

LATITUD NORTE

LONGITUD OESTE

9 11 13 15 17

M – 1 NO 16°49`51.3`` 99°54`16.1`

M – 2 NO 16°49`52.5`` 99°54`15.1``

M – 3 NO 16°49`53.0`` 99°54`14.3``

M – 4 NO 16°49`53.4`` 99°54`13.2``

M – 5 NO 16°49`53.6`` 99°54`12.2``

M - 6 SI 16°49`53.1`` 99°54`11.0``

15

COFEPRIS LMP 200 enterococos(NMP/100ml)

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9 Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cos

(NM

P/1

00

ml)

Horarios (h)

Lluvias

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9 Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cos

(NM

P/1

00

ml)

Horarios(h)

Secas

Punto 1

Punto 2

Punto 3

Punto 4

Punto 5

Punto 6

Época

% de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias-09 40% 143 1145 20 13 5

Secas-09 6.66% 39 565 10 15 1,3

Secas-10 6.66% 74 2014 10 15,17 3,6

16

NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)

Época

% de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias-09 0% 164 602 72

Secas-09 0% 170 330 60

Secas-10 30% 1298 17329 192 15,17 5,6

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lifo

rme

s fe

cale

s (N

MP

/10

0m

l)

Horarios (h)

Lluvias

Punto 1

Punto 2

Punto 3

Punto 4

Punto 5

Punto 6

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lifo

rme

s fe

cale

s (N

MP

/10

0m

l)

Horarios (h)

Secas

Punto 1

Punto 2

Punto 3

Punto 4

Punto 5

Punto 6

17

1 3

4 5

Horario de Muestreo:

(h )

ESTACIÓN DE

MUESTREO

DESCARGA COORDENADAS GEOGRAFICAS

LATITUD NORTE

LONGITUD OESTE

9 11 13 15 17

M – 1 Si 16°49`08.7`` 99°54`00.7``

M – 2 16°49`09.4`` 99°54`59.8``

M – 3 16°49`10.1`` 99°54`58.9``

M – 4 16°49`10.7`` 99°54`58.0``

M – 5 16°49`11.4`` 99°54`56.8``

M - 6 16°49`12.1`` 99°54`55.8`` 6

18

COFEPRIS LMP 200 enterococos (NMP/100ml)

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cos

(NM

P/1

00

ml)

Horarios(h)

Secas

Punto 1

Punto 2

Punto 3

Punto 4

Punto 5

Punto 6

Época % de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias 09 53.30% 587 24196 10 15,17 1

Secas 09 26.66% 65 3609 10 9,11 2,3,4

Secas 10 5.55% 42 435 10 13 2

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cos

(NM

P/1

00

ml)

Horario

Lluvias

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

19

NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)

Época

% de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias-09 20% 526 24196 84 15,17 1,2

Secas-09 0% 213 430 81

Secas-10 11% 321 2187 73 9 2

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lifo

rme

s fe

cale

s (N

MP

/10

0m

l)

Horarios (h)

Lluvias

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lifo

rme

s fe

cale

s (N

MP

/10

0m

l)

Horarios (h)

Secas

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

20

1 2 3

4 5 6

Horario de Muestreo:

(h )

ZONAS DE MUESTREO

DESCARGAS COORDENADAS GEOGRAFICAS

LATITUD NORTE

LONGITUD OESTE

9 11 13 15 17

M – 1 Si 16°49`14.8`` 99°54`50.3`

M – 2 16°49`15.3`` 99°54`49.4``

M – 3 16°49`16.8`` 99°54`48.1``

M – 4 16°49`16.5`` 99°54`46.8``

M – 5 16°49`17.2`` 99°54`45.5``

M - 6 Si 16°49`18.3`` 99°54`44.8``

21

COFEPRIS LMP 200 enterococos(NMP/100ml)

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cos

(NM

P/1

00

ml)

Horarios(h)

Lluvias

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cos

(NM

P/1

00

ml)

Horarios(h)

Secas

Punto 1

Punto 2

Punto 3

Punto 4

Punto 5

Punto 6

Época

% de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media

geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias 09 46.60% 226 5172 10 9 1,2

Secas 09 6.66% 18 354 10 9 1,3

Secas 10 0.00% 15 41 10

22

NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)

Época

% de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias-09 16% 505 6131 121 9 1

Secas-09 0% 121 257 10

Secas-10 0% 113 275 41

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lifo

rme

s fe

cale

s (N

MP

/10

0m

l)

Horarios (h)

Lluvias

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lifo

rme

s fe

cale

s (N

MP

/10

0m

l)

Horarios (h)

Secas

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

23

Horario de Muestreo:

(h )

ESTACIÓN DE

MUESTREO

DESCARGA COORDENADAS GEOGRAFICAS

LATITUD NORTE

LONGITUD OESTE

9 11 13 15 17

M – 1 16°49`32.9`` 99°54`07.6``

M – 2 16°49`32.5`` 99°54`08.9``

M – 3 Si 16°49`32.5`` 99°54`10.2``

M – 4 16°49`31.0`` 99°54`11.6``

M – 5 16°49`30.3`` 99°54`13.1``

M - 6 16°49`28.5`` 99°54`13.9``

1 3

4 5 6

2

24

COFEPRIS LMP 200 enterococos(NMP/100ml)

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9 Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cos

(NM

P/1

00

ml)

Horarios (h)

Lluvias

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto 6

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9 Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cos

(NM

P/1

00

ml)

Horarios(h)

Secas

Series1

Series2

Series3

Series4

Series5

Series6

Época

% de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media

geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias 09 73.30% 359 8279 41 9,11 1,2

Secas 09 26.60% 80 3724 10 15 2

Secas 10 20% 52 638 10 15 2

25

NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)

Época

% de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias-09 63% 1244 7215 189 13,15 3

Secas-09 0% 193 618 92

Secas-10 26.6% 648 5748 226 11,15,17 2,3

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lifo

rme

s fe

cale

s (N

MP

/10

0m

l)

Horarios (h)

Lluvias

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lifo

rme

s fe

cale

s(N

MP

/10

0m

l)

Horarios (h)

Secas

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

26

1 2 3

4 3

Horario de Muestreo:

(h )

ESTACIÓN DE

MUESTREO

DESCARGAS

COORDENADAS GEOGRAFICAS

LATITUD NORTE

LONGITUD OESTE

9 11 13 15 17

M – 1 Si 16°49`33.3`` 99°54`04.7``

M – 2 Si 16°49`36.8`` 99°54`05.6``

M – 3 Si 16°49`42.5`` 99°54`07.7``

M – 4 Si 16°49`52.5`` 99°54`13.6``

M – 5 16°49`56.5`` 99°54`16.5``

M - 6 Si 16°49`00.8`` 99°54`20.3``

6

27

COFEPRIS LMP200 enterococos(NMP/100ml)

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cos

(NM

P/1

00

ml)

Horarios (h)

Lluvias

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

9 Hrs 11Hrs 13Hrs 15Hrs 17Hrs

Ente

roco

cos

(NM

P/1

00

ml)

Horarios(h)

Secas

Series1

Series2

Series3

Series4

Series5

Series6

Época

% de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias09 26.60% 98 8164 10 11,13,15 1

Secas 10 0% 15 95 10

28

NMX-001 LMP 1000 coliformes fecales (NMP/100ml)

Época

% de muestras que rebasaron LMP(200

enterococos) Media geométrica Máximo Mínimo Horario Punto

Lluvias-09 16.6% 516 3784 200 9 1

Secas-10 0% 248 755 83

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lfio

rme

s fe

cale

s (N

MP

/10

0)

Horarios (h)

Lluvias

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

9 11 13 15 17

Co

lifo

rme

s fe

cale

s (N

MP

/10

0m

l)

Horarios (h)

Secas

Punto1

Punto2

Punto3

Punto4

Punto5

Punto6

29

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000

Enterococos

Co

lifo

rmes T

ota

les

y = 0.8724x + 10151

R2 = 0.177

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000

Enterococos

Co

lifo

rmes

Fe

ca

les

y = 0.8417x + 1305

R2 = 0.488

30

La concentración de microorganismos depende de: • a) ÉPOCA en que se haga el muestreo, en lluvias la

mayoría de las muestras rebasaron los LMP, en comparación con la época de secas. (Caletilla, Papagayo, Hornitos).

• b) HORARIO, a las 9,15 y 17 horas se presentaron mayor

número de muestras que rebasaron los LMP. • c) ESTACION de muestreo, la concentración de

microorganismos es mayor en zonas cercanas a las descargas de aguas.

• Existe un correlación discreta entre los enterococos y coliformes fecales.

31

32

MSP Claudia Abarca Díaz. LESP-Gro

MSP Marisa Cadena Sánchez. LESP-Gro MSP Mario Ruiz Alarcón. LESP-Gro

Dr. Saúl López Silva. LESP-Gro Dra. Mónica Espinoza Rojo. UAFCQB-UAG

MC. Ma. Elena Moreno Godínez. UAFCQB-UAG

Dr. Eduardo Martínez Sandoval. UAFM- UAG Dr. Reynaldo C. Pless Elling. CICATA-IPN

Dra. Eva González Jasso. CICATA-IPN

EQUIPO DE TRABAJO:

33