Arnas aparatua

1

OINARRI BIOLOGIKOAKTAFYD 1. Maila

Juan Arbulu

ARNAS APARATUAARNAS APARATUAARNAS APARATUAARNAS APARATUA

2

Arnas aparatua

Juan ArbuluTAFYD 1. Maila2

Aurkibidea

1. Arnas aparatuaren anatomia

2. Arnas aparatuaren fisiologia

3. Patología. Higiene eta prebentzio arauak

3

Arnas aparatuaAurrezagutzak

1. Ondoko organo hauetan markatu arnas aparatukozati direnak:

� Birikak, Sudur-hodiak, Faringea, Bronkioak, Bentrikuluak, Zintzurrestea, Albeoloak, Ahoa, Laringea, Hestegorria, Bihotza eta Bronkioloak.

2. Airearen ibilbidea kontuan hartuz, ordenatuaurreko ariketan markatu dituzun organoak:

a) Ahoa; …

4

Arnas aparatuaren anatomia


� Zelula guztiak energia produzitzeko O2-a ingurunetik hartubehar dute. Ondoren sortutako CO2-a ere kanporatu eginbehar dute.

� Zelulanitzeko izakiak zelula guztiak ingurunearekin kontaktuanez daudenez trukaketa egiteko garraiobide bat behar dute�Arnas aparatua

� Gizakian airea sartzeaz eta odolarekin kontaktuan jartzeazarduratzen da.

� Zirkulazio sistemak O2-a garaiatu eta banatzen du gizagorputzean zehar eta zelula barnean sortzen den CO2-a kanporatzeko gai izango da.

5



� Arnasaren bi funtzio:

1. Arnasketa zelularra: gai organikoak oxidatzea (erretzea) ATPa (energia) sortzeko. Hau mitokondrioetan gertatzenden prozesua da.

2. Gasen sarrera eta irteera ahalbidetzea.

6



Arnas aparatuaren helburua gasen elkartrukea da, hau da, O2

hornitzea gorputzeko zelulak eta CO2a iraiztea edo kanporatzea.

7



Arnas aparatuko egiturak1. Sudurra2. Faringea3. Laringea4. Trakea5. Bronkio nagusiak6. Bronkio lobarrak eta segmentarioak7. Bronkioloak8. Albeoloen hodiak eta albeoloak9. Birikak

8



1. SUDURRA

• Sudurretik arnasa hartzeak� airea berotu eta hauts partikulakkendu.

• Barnean muki-epitelio ziliatua: Ileak eta mukosak hauts-partikulaketa gorputz arrotzen sarrera eragozten du.

• Sudur-zuloen goialdean nerbio-bukaerak: usain mukosa.

• Sinu paranasalak: muki sorrera eta soinuaren erresonantzi-kaxa

9


2. FARINGEA� 12 cm-ko hodia da.

� Aurrealdean laringearekin eta atzealdean hestegorriarekin komunikatzen da.

� Horma: muskulu eskeletikoz eta mukosaz.

� Hiru atal:� Nasofaringea: sudur barrunbearen atzean kokatzen da. Ehun linfoide plakak

daude (amigdala). Alboan Eustakioren tronparen zuloa kokatzen da erdikobelarriarekin komunikatuz.

� Orofaringea: ahoaren atzealdean eta ahosabaia bigunaren azpian kokatzen da. Alboko hormetan ehun linfoide plaka amigdala osatzen dute. Arnas eta digestio ap. zatia da bietarako bidea kontrolatuz.

� Laringofaringea: faringearen beheko atala da.

10


11


3. LARINGEA1. Faringea eta trakea lotzen dituen hodia da.2. Mihipean kokatutako hioide hezurrarekin lotutako harmazoi kartilaginosoa

da.3. Kanpotik begiratuta, lepoaren aurrealdean gorgoil izeneko konkor baten

modura nabari da.4. Soinua eta ahotsa ekoizten du (ahots-kordak)5. Laringean aurkituko ditugun kartilagoak:

a) Tiroide-kartilagoa: Gorgoila eratzen du. Gizonengan emakumeengan bainohandiagoa da.

b) Krikoide-kartilagoa: Aurrekoaren azpian kokatzen da. Eraztun forma, zabalena atzekaldean du

c) Epiglotisa: Hosto egitura duen kartilagoa da.Oinarrizko funtzioa janariarilaringerako igarobidea ixtea da.

d) Aritenoide-kartilagoak: Krikoidearen goikaldean kokatzen da.6. Muki-epitelio ziliatua dauka.

12


13

Arnas aparatuaren anatomia4. TRAKEA (ZINTZUR HESTEA)

� 13 cm-ko luzera eta 2 cm-ko diametroa duen hodia da.

� Laringea bronkioekin lotzen du.

� Hestegorriaren aurrealdean kokatzen da.

� D4-5 ornoen azpian bitan banatzen da, bronkio nagusiakeratuz� banaketa honi karina trakeala deritzo.

� Horma C forma duten eraztun kartilaginosoz dago eratua, atzealdean laua eta malgua izanik.

� Muki-epitelio ziliatu eta guruin muki-jariatzailez estalirikdago barnealdetik.

14


15

Arnas aparatuaren anatomia5. BRONKIOAK

• Torax aldean, trakea bitan banatzen da: ezkerreko etaeskuineko bronkio nagusiak.

• Trakean bezala, bronkio nagusiek ere erdiko geruzan C forma eta eraztun kartilaginosoak dituzte.

• Barne geruza muki-epitelio ziliatuaz osatuta dago.

16

Arnas aparatuaren anatomia6. BIRIKAK

� Torax aldean kokaturiko bi organo dira, elastikoatsun etasendotasun handikoak, pleura izeneko mintz batezinguratuak.

� Mediastino izeneko espazioak banatzen ditu.� Azpialdean diafragma mintz muskularra dago, toraxa eta

abdomena mugatuz.� Eskuineko birikak hiru lobulu ditu, ezkerrekoak berriz bi.� Birika bakoitzean alde mediastinikoan hilioa kokatzen da,

bertatik sartu eta irten egiten dira: bronkio nagusiak, birika-arteria eta birika-bena.

17


18


19


20


Birikaalbeoloak

Bronkioloak

Bronkio

Segment.

Bronkio

lobarrak

Bronkioak

BIRIKA

�1 mm

Kartilagorik ez

10 birika

bakoitzean

21


7. ALBEOLOAK

� 14 milioi hodi albeolar eta 700 milioi albeolo daude.

� Arnas-geruzaren azalera 50-100 m2.

� Pneumozitoek albeoloen geruza eratzen dute.

� Albeoloen barrunbean makrofago aldeolarrak ere badaude.

� Albeoloetan arnas geruza birika-kapilarrekin oso estukilotuta dago� mintz albeolo-kapilarra eratuz.

22


23


8. BIRIKA-ZIRKULAZIOA

� Birikara birika-arteria heltzen da, bihotzeko eskuinekobentrikulotik ateratzen den odol-emaria eramanez.

� Birika-arteria bihotzetik atera bezain pronto bi adarretanbanatzen da (eskuinekoa eta ezkerrekoa).

� Adar bakoitza hiliotik sartzen da eta adar askotanadarkatzen da zuhaitz bronkialri jarraituz albeoloetaraheldurarte.

� Birika-arteriak odol oxigenatua eramaten du.

24


� Gas hartuztea gertatu ondoren kapilarrak batu egiten dirabirika-bena sortu arte.

� Hilio bakoitzetik bi birika-bena irteten dira ezkerrekoaurikulara abiatuz.

� Birika-benek kapilarretatik odol oxigenatua eramaten dutebihotzeraino.

� Birika zirkulazioaren helburua odola oxigenatzea da.

25


9. PLEURA

� Bi mintz seroso: parietala eta biszerala

� Geruza biszerala: biriketara lotuta. Birika osoa estaltzen duhilioa izan ezik.

� Geruza parietala: toraxeko hormara eta diafragmaren goikoaurpegira itsatsita dago.

� Bi geruzen artean barrunbe pleurala dago, likido pleuralezbeterik.

26


27


10. ARNAS-MUSKULUAK

� Inspirazioa parte hartzen duten muskuluak: diafragma etakanpo saihetsarteko muskuluak.

� DIAFRAGMA: � Aurrealdean esternoiaren gorputzari lotzen zaio, atzealdean

bizkarrezurrari eta alboetan saihetsezurrei.

� Muskuloz eta ehun fibrososz osaturik.

� Zenbait zulo ditu: aorta, beheko kaba bena, hestegorria.

� Inspirazioan diafragma uzkurtu eta beherantz egiten du.

� Arnas botatzean alderantziz egiten du.

28


� KANPO SAIHETSARTEKO MUSKULUAK

� Saietsezurren artean kokatzen dira.

� Inspirazioan saietsezurrak hurbildu egiten dira.

29


Arnas aparatua

Education

Transcript of Arnas aparatua