Arrasate Bizirik 15

Bizirik!ARRASATE

04 Kalitatezko zerbitzua 06 Protagonista Amaia Albes

08 El cine Una oferta cuidada al detalle

12 Lehengo San Juanak Zezenak, musika eta pilota

Merkatarien lanari dagokion balioa

ARRASATEKO MERKATARITZA ETA ZERbITZuEn

ALDIZKARIA •

15. zenbakia 2012ko ekaina

2 Arrasate bizirik! • 2012ko ekaina

2012ko ekaina • Arrasate bizirik! 3

Arrasateko saltoki eta zerbitzuek zuregana heldu eta gure jardue-ren zein merkataritza eta herri-ko gai interesgarrien berri

emateko aldizkariaren hamabosgarren alea duzu hau.

Ibai-Artek herriari balio erantsia ematen dio, tokiko merkataritzari indarra eta herriari bizitasuna emanez. Horrega-tik, kalitatearen alde lanean gabiltza: 30 baino gehiago gara ziurtagiriak eskuratu ditugun saltoki, jatetxe eta hotelak eta beste asko eskuratze lanean gabiltzanok; beti ere zuri gehiago eskaintzeko.

Halaber, aurtengo bigarren hiruhi-labetekoan, Ibai-Arte txartelaren bitar-tez erosketa baleengatik trukatu ahal izango diren 30.000 puntu gehigarri eta Arrasateko Gaiteroen 30 urte… Erdiko kaletik izeneko DVD-CDak zozketatu ditugu. Txartela erabiltzen animatzen zaitugu, promozioekin jarraituko baitu-gu. Berrikuntza gisa, eta balio erantsia emanez, Arrasateko ondare historikoa ezagutaraziz, urrian egingo diren ibil-bide kulturalak zozketatuko dira irailean. Eta uda ostean Ibai-Artek aurtengo Merkemerkauaren bigarren edizioa antolatuko du udaberri-udako promo-zioekin, Merkataritza Berdearen astea ospatuko du, etab.

Zure gustukoa izango delakoan, gure jaietan parte hartzera gonbidatzen zai-tugu eta San Juan jaiak ondo pasatzea opa dizugu!

Tienes entre manos el decimoquin-to número de la revista que utili-zamos los comercios y servicios de Arrasate para acercarnos a ti y

mantenerte informado de nuestras acti-vidades y de temas que sean de interés comercial o del municipio.

Ibai-Arte quiere dar valor al munici-pio, impulsando el comercio local y dan-do vida al municipio. Por eso, estamos trabajando por la calidad: somos más de 30 comercios, restaurantes y hoteles los que disponemos de certificados de calidad y otros muchos estamos en proceso; todo ello para darte más.

Asimismo, en este segundo trimestre, a través de la tarjeta Ibai-Arte, hemos sorteado 30.000 puntos y DVD-CDs de 30 urte… Erdiko kaletik, Arrasateko Gaite-roak. Te animamos a seguir utilizando la tarjeta ya que seguiremos con promocio-nes. Como novedad, y para dar a conocer el patrimonio histórico de Arrasate, durante el próximo mes de septiembre, se sortearán rutas culturales para octubre. Te mantendremos informado/a. Además, después del verano, Ibai-Arte organizará la segunda edición del Merkemerkaua de este año con productos de la temporada

primavera-verano, la Semana Verde del comercio, etc.

Esperando que sea de tu agrado, sólo nos queda animarte a que participes en nuestras fiestas y decirte que ¡disfrutes de los San Juanes!

Kalitatea eta balioa Calidad y valor

Erakusleihoa

04 Kalitatezko zerbitzua Merkatarien lanari balioa

06 Protagonista Amaia Albes

07 Elkartea San Andrés xake elkartea

08 El cine Una oferta cuidada al detalle

10 Gurea ezagutzen Arrasateko Erraldoiak

11 Motzean • Breves

12 Lehengo San Juanak Zezenak, musika eta pilota

14 Udaletik Desde el Ayuntamiento

Gure iritzia

Argitaratzailea: Ibai-Arte175 p.k. • 20500 Arrasate (Gipuzkoa)Tel.: 943 79 30 90 • www.ibaiarte.com

Egilea: Arteman komunikazioaArgazkiak: Arteman komunikazioa / Josetxo AranzabalAle kopurua: 9.000Lege gordailua: SS-1726-2008

Somos más de 30 comercios, restaurantes y hoteles los que disponemos de certificados de calidad

30 baino gehiago gara herrian kalitate ziurtagiriak eskuratu ditugun saltoki, jatetxe eta hotelak

Gabino Yarza / Ibai-Arteko presidentea


KALITATEZKO ZERBITZUA

Kalitatezko zerbitzua

Merkatarien lanari balioa

Arrasateko komertzioa gero eta izen handiagoa hartzen ari da gure mugetatik kanpo. Horren adibide da, esaterako, ekainaren 3an Zumaian kalitateko UNE ziurtagi-riak banatzeko ekitaldian arrasa-tearrak izan zirela Gipuzkoako herrien artean halako gehien eskuratu zituztenak. Aurten herri-ko 21 komertzio eta zerbitzu izan dira kalitatearen oinarrizko ziur-tagiria eskuratu dutenak.

Luzaroan egindako lanaren onarpenaHau guztia ezin da ekintza isolatu gisa ulertu; horren atzean Ibai-Arte elkartearen aspaldiko apustua dago. Elkarteak gogor dihardu bezeroei zerbitzu onena emateko lanean eta emaitzak egunez egun igartzen badira ere, berarekin ekarri du komertzio askok eta askok aspaldi-tik egiten duten lana hobetu eta berorrek onarpen ofiziala jasotzeko nahia. Are gehiago, jada ezin da herrian zerbitzuen artean zabaldu-tako joera hau gelditu, asko direla-ko ekimenarekin bat egiten dutenak: dagoeneko herriko 15 komertzio eta zerbitzuk 2012an UNE 175001 ziurtagiria eskuratzeko eskaera egin dute eta beste 13 saltoki gehitu dira "Bikaintasuna helburu" Q urdina eskuratzeko prozesura.

Arrasateko komertzio eta zerbitzuetako askok bezeroei ahalik eta zerbitzu onena emateko ahale-ginean jarraitzen dute, eta egiten duten lana ondo dagoela egiaztatu ahal izan dute orain arte. Izan ere, Arrasate da Gipuzkoan azken urtean kalitate-ko UNE ziurtagiri gehien eskuratu dituen herria.

Ibai-Arte elkarteko ordezkariak harro daude profesionalek zerbi-tzua hobetzeko egindako ahalegi-narekin eta Jaurlaritzaren kalitate programari emandako erantzuna-rekin; berorrek herriko merkatari-tzari balio handiagoa ematen diolako, Arrasateko merkataritza ofizialki duindu egiten du-eta. “Gauzak ondo egitearen zigilua da, egunez eguneko lanarekin lortu duguna, eta ez da kasualitatea Gipuzkoako beste herri batzuetan ez dauden kopuruak lortu izana”, azaldu dute merkatari elkartetik. “Hala ere, erronka da beste komer-tzio eta saltokiek ere pauso hori ematea eta bezeroei ahalik eta zerbitzu onena ematen jarraitzea”, gaineratu dute.

Saltoki guztiek batera bezeroa zainduIbai-Artek harrotasunez eta eran-tzukizunez hartu du bazkideetako askok kalitatezko ziurtagiriak jaso

Dagoeneko negozio gehiagok 2012an kalitatezko ziurtagiriak eskuratzeko eskaera egin dute


KALITATEZKO ZERBITZUA

izana. “Lana ondo egiteaz gain, gertutasuna, tratua… dira gure ezaugarri nagusienak, baina ezin dugu ahaztu prozesu osoa dela zaindu eta balorea eman behar dioguna; hala, prozesua ez da bukatzen bezeroa gure atetik

Muchos de los comercios y servicios de Arrasate siguen trabajando para dar el mejor servicio a los clientes. Prueba de ello es el hecho de que Arra-sate cuente el último año con la mayor tasa de comercios y servicios que han obtenido el certificado de calidad UNE en Gipuzkoa. En el mes de junio 21 negocios locales han recogido este certificado y otros están trabajando en ello. La asociación Ibai-Arte, máxima impulsora de la mejora del servicio, valora muy positivamente los logros, “ya que supone un reconocimiento oficial al trabajo de muchos años” y apuesta por tra-bajar “todos los comercios unidos para dar un servicio conjunto a los clientes”.

RECONOCIMIENTO OFICIAL A LOS COMERCIANTES

"Herriko saltoki guztiok batera zaindu behar dugu bezeroa"

erreArrasateko merkatariak urtez urte kalitatezko ziurtagiriak eskuratzen dabiltza.

Inma Ruiz / Complementos Kapikua

DOS DE LOS NEGOCIOS QUE HAN OBTENIDO EL CERTIFICADO UNE

¿Qué te animó a trabajar por el certificado de calidad?¿Requiere mucho trabajo? ¿Qué les dirías a otros comerciantes?

Nos animamos porque nos ha ofrecido algo más para demostrar a los clientes que estamos tra-bajando por ofrecerles un mejor servicio. No ha requerido mucho trabajo, ha consistido en com-probar que lo estamos haciendo bien y pulir los detalles que nos faltan. Creo que la mayoría de

Lo que más nos animó a la hora de apuntarnos fue demostrar a los arrasatearras que el comercio local es muy competitivo y que ofrece un servicio de calidad por y para los clientes, que la gente se dé cuenta de lo que hay en el pueblo. Es verdad que a los comerciantes nos cuenta más sacar tiempo por

David Zalama / Alimentación Feli

los horarios de trabajo que tene-mos, pero merece la pena trabajar por este certificado. De hecho, es muy positivo, porque hemos apren-dido cosas nuevas, hemos tenido la posibilidad de compartir nues-tros problemas con otros comer-ciantes… Iniciativas como éstas sirven para unirnos más.

irteten denean, herriko saltoki guztiok batera zaindu behar dugu bezeroa”.

Emaitzei jarraikortasunaElkarteko arduradunak oso baikor daude lortutakoarekin eta aurrean duten bidearekin. “Ziurtagiriak onartu duena ez da orain hasitako lana; Arrasaten oso ondo egiten da lan, baina jarraikortasuna eman behar zaio. Eta, oraingoan, merka-tariek ikusi dute egindako lanari balioa ematen ari zaiola".

los comercios y servicios de Arra-sate están trabajando bien. A los que estén dudando les diría que que se apunten, que es muy inte-resante, que te ayuda a comprobar si estás trabajando bien o no. Es una forma de contrastar nuestro trabajo, algo que estando solos dificilmente podemos hacer.

1

1

2

3

3

4

5

8

8

14

21

2011n UNE ziurtagiria lortu duten herrietako batzuk

Beasain

Urretxu

Oñati

Hernani

Legazpi

Zumarraga

Ordizia

Elgoibar

Errenteria

Zumaia

Arrasate


Diseinua, patroigintza, mozketa eta jantzigintza ikasi zituen Amaia Albesek Donostiako AEG ikastetxean. 22 urteko diseinatzaile arrasatear honek Debagoieneko Mankomunitateko Enpresa Ekimenetarako Zentroko lokal batean du bere tailerra eta besoak zabalik hartu gaitu bertan.

“13 urte nituenean makinaz josten irakatsi zidan

amonak eta zorro zein osagarriak

egiten hasi nintzen”

Nola janzten dira arrasatearrak?Denetarik dago. Arrasatear batzuek dotorezia eta elegantzia puntu bat dute baina orokorrean patroi ber-dina jarraitzen dugula uste dut, hau da, nahiko berdin janzten dugula eta lerro horretatik irtetzea kostatzen zaigula. Hala ere, gero eta ausartagoak garela azpimarra-tuko nuke.

Zergatik arropa diseinatzailea?Txikitatik datorkidan zerbait da. Beti ikusi izan dut amona josten eta nik uste dut horrek piztu zizkidala gaz-te-gaztetatik diseinatzailea izateko gogoak. 13 urte nituenean makinaz josten irakatsi zidan eta hortik aurrera zorro eta osagarri desber-dinak egiten hasi nintzen gaur arte.

Diseinatzailea izango ez bazina…Seguru sortzen egongo nintzate-

keela. Ez dakit zer eta non baina seguraski diseinu munduan mur-gilduta egongo nintzen.

Punta-puntako diseinatzailea izateko Arrasatetik irten behar…Espero dut hori aldatzea (barre). Kanpora joanda aukerak zabalagoak direla argi dago, baina nik nire tai-lerrarekin Arrasaten jarraitzea nahi dut. Lana gogor egin eta desfile, gala eta modako ekimen guztieta-ra joan behar da, hori baita gero fruituak jasotzeko modu bakarra.

Zein da zure diseinuak egiteko duzun inspirazio iturria?Gustuko beste diseinatzaile bat, koloreak (gorria eta beltza batez ere), musika… Asko dira inspirazio iturriak, hala ere, inspirazioa edo-zein momentutan eta konturatu gabe etortzen da.

Zure diseinu perfektua zein izan-go litzateke?Ez da perfektua baina orain arte egin dudan diseinuetatik gehien gustatzen zaidana eta gehien kos-tatu zitzaidana sukaldaritza eta m o d a u z t a r t z e n d i t u e n Cook&Fashion ekitaldirako egin nuen diseinu bat izan zen. Diseinu perfektua oraindik egiteke daukat.

Zein da Arrasateko zure txokorik kuttunena?Monterron parkea da nire txoko-rik politena, orain apur bat utzita dagoela sentitzen dudan arren. Lagunekin asko egon izan naiz bertan eta momentu oso politak bizi izan ditut. Lehen, adibidez, tailerra etxean nuenean askotan joaten nintzen hara, apur bat deskonektatu eta ideia berriak hartzeko.

22 urte baino ez eta jada nego-zio propioa hastearen aldeko apustua egin duzu. Bi urte pasatxo etxeko tailer txiki batean ibili ostean, erabaki nuen enpresa bat sortzeko momentua zela. Familia, lagunek eta inguruko jendeak asko lagundu didate, baina gogorra da, ordu asko sartzen bai-titut gutxi irabazteko. Hala ere, poliki-poliki nire diseinuak janzte-ra jende gehiago animatzen dela ikusten ari naiz. Gainera uztaila ingururako webgune bat martxan izango dut, erosketak on-line egin ahal izateko.

JOVEN EMPRENDEDORA

Amaia Albes es una joven diseña-dora arrasatearra que estudió diseño, patronaje, corte y confec-ción. Actualmente cuenta con su propio taller en el Centro de Inicia-tivas Empresariales de la Manco-munidad de Debagoiena y admite que no tiene intención alguna de moverse de ahí. Está contenta, ya que cada vez es mayor el número de gente que se anima a vestir sus diseños. Pronto estrenará una página web que posibilitará com-prar on-line.

Protagonista

Kostatzen zaigu, baina arrasatearrak gero eta ausartagoak gara janzten

Amaia AlbesDiseinatzailea


SAN ANDRES XAKE ELKARTEAK 40 URTE BETE DITU

Arrasateko San Andres Xake Elkarteak 40 urte daramatza xakea Arrasaten sustatzen. Bere historian zehar, Gipuzkoako Txapelketa irabazi (2002) eta Euskal Ligako Ohorezko Mailan onenen artean lehiatzeko parada izan du, besteak beste. Aurten, maila horretara bueltatzeko borrokan ari da. Gaur egun Arrasate-Arlutz izenpean konpetitzen du Aretxabaletako Arlutz Xake elkartearekin akordio batera iritsi ostean.

Elkartea

Han pasado 40 años desde que varios jóvenes arrasatearras decidieron pedir ayuda a la federa-ción vasca con el fin de crear un club de ajedrez. Inicialmente en el barrio de San Andrés y ahora en Altamira, Arrasate-San Andrés Xake Elkartea es un club con gran tradición y que goza de muy buena salud.

Arrasate-San Andres Xake Elkartea se fundó en 1962 con la ayuda obtenida por parte del club de ajedrez de Bergara y en especial de Miguel Ángel Muela, actual presi-dente de la Federación Vasca de ajedrez y que en el año de la fun-dación lo era de Gipuzkoa.

Desde hace ya unos años, los jugadores compiten bajo el nombre Arrasate-Arlutz después de llegar a un acuerdo con Arlutz Xake Elkar-tea de Aretxabaleta, con quien siempre han mantenido una buena relación. De esta manera, se ha conseguido un equipo fuerte y competitivo en categorías como la de División de Honor y Primera División de Liga Vasca.

Josu Tornay, actual presidente del club, se muestra “satisfecho” con el ambiente que se respira en el club, ya que la situación depor-tiva es “buena y están saliendo buenos jugadores jóvenes”. Actual-mente, el primer equipo juega en la Primera División de Liga Vasca y está inmerso en la lucha por el ascenso a la División de Honor de Liga Vasca, mientras que los demás equipos compiten en las categorías inferiores guipuzcoanas.

Momentos estelaresA lo largo de su historia, el club ha vivido momentos dulces así como amargos. Hace dos décadas el club sufrió una pequeña crisis con la marcha de algunos jugadores importantes y en poco tiempo bajó de categoría. Además, el número

de socios era escaso, pero tras la llegada de gente nueva, el club empezó a destacar en diferentes pruebas. En el recuerdo quedará aquel Campeonato de Gipuzkoa que se conquistó en el año 2002 o el ascenso en 2004 a la División de Honor de Liga Vasca. Esto sirvió para competir en 2005 entre los diez mejores, sin embargo, no con-siguieron salvar la categoría.

Arrasate HiriaDesde que comenzara en 2001, todos los años se celebra el torneo Arrasate Hiria Xake Txapelketa en el mes de octubre. Este año será la duodécima edición de un torneo que ha supuesto un vuelco muy positivo en Arrasate y Debagoiena. Tornay se siente “orgulloso” de poder contar con un torneo tan especial: “El poder tener a maestros internacionales aquí cada año nos ha ayudado a mejorar nuestro nivel. Sin duda, ha supuesto un vuelco en nuestra política de promocionar a la gente joven”.

FuturoDe cara al futuro quieren que el ajedrez siga teniendo una “base joven” en Mondragón y “ayudar lo máximo” a los que quieren seguir en el mundo de la competición. De modo que ve “fundamental seguir teniendo en marcha el club entre semana y organizar torneos duran-te el año para que los más jóvenes vean lo que es el ajedrez, aprendan y se animen a venir al club”.

“En el recuerdo quedará el Campeonato de Gipuzkoa que se conquistó en el año 2002 o el ascenso en 2004 a la División de Honor de Liga Vasca”

40 años moviendo ficha para ejercitar la mente

> SAN ANDRÉS XAKE ELKARTEA

En la década de los 80 se formó un equipo prometedor.

En 2003 participaron por primera vez en la Liga Vasca.


Una oferta cuidada al detalle

El Consistorio de Arrasate se hizo dueño del antiguo cine Amaia en la década de los 80. Durante largo tiempo organizó en él, además de obras de teatro, con-ciertos y otros eventos, el programa de cineclub. No obstante, aún existía el cine Alai en la localidad y no quiso competir con él. Mucho más tarde, en 2003, el cine Alai cerró sus puertas. Fue entonces cuando el Ayuntamiento decidió hacer-

se cargo de una programación de cine continua en el para entonces Amaia Udal Antzokia. En 2005 renovaron el sistema de proyección y dieron sus primeros pasos. La acogida fue muy buena.

Todos estos años la oferta se ha mantenido y ha estado dividida en tres apartados principales: cine comercial para adultos, cine infantil y cineclub –que ha pasado de jueves a martes-.

Sistema puntero de proyección digital En 2011 responsables del Departamento de Cultura del Ayuntamiento decidieron renovar el sistema de proyección, ya que estaban empezando a surgir dificultades para conseguir todas las novedades cinematográficas en el formato de 35 milímetros. Finalmente ha adquirido un

El Ayuntamiento ha adquirido un sistema de proyección

digital que posibilita lanzar películas en 3D

El Consistorio de Arrasate está dando pasos clave para afianzar aún más la oferta cinematográfica. Ha adquirido para Amaia Udal Antzokia el único sistema de proyección digital válido para tres dimensiones de Debagoiena. Además, ha suscrito acuerdos con diferentes redes para posicionarse mejor en el área cinematográfica.

sistema de proyección digital en tres dimensiones por valor de 104.500 euros. De esta manera, pueden proyectar pelí-culas de todo tipo en la mayor calidad posible, así como retransmisiones de conciertos, partidos de futbol, videocon-ferencias y otros eventos… El de Arra-sate es el único cine de Debagoiena que cuenta con tal tecnología hasta el momento.

Integrado en redes de Euskadi y europeasAdemás, Amaia Udal Antzokia acaba de integrarse en Zine Euskadi, una red recien creada por el Gobierno Vasco y las aso-ciaciones de productores de audiovisua-les de Euskadi para apoyar el sector audiovisual vasco y facilitar su desarro-llo y expansión. Hasta el momento par-

EL CINE

El cine


Arrasateko Udalak apustu handia egi-ten dihardu herrian zine eskaintza onena bermatzeko. Izan ere, urte hasie-ran hiru dimentsioko filmak ematea ahalbidetzen duen sistema digitala erosi zuen, Debagoienean dagoen bakarra. Horrez gain, Amaia Udal Antzokia Eusko Jaurlaritzak eta Euska-diko ikus-entzunezko ekoizleen elkar-teek osatu berri duten Zine Euskadi sareko kide da; baita, Europa Cinemas programako parte den Estatuko Mini Red sarekoa ere. Euskadin, batetik, eta Europan, bestetik, egindako ekoizpenak babesteaz gain, sare hauek Arrasateko zine eskaintza posizio onean jarriko dute banatzaile, erakunde eta bestela-ko eragileen aurrean.

ZINE ESKAINTZA ONENA

Arrasate forma parte de las redes 'Zine Euskadi' y 'Europa

Cinemas' para promover la producción vasca y europea

ticipan nueve municipios en ella, entre ellos Arrasate. Pero Amaia Udal Antzo-kia también forma parte de Mini Red, otra nueva red creada en el Estado para ser parte del programa Europa Cinemas. Este programa tiene como objetivo pro-mocionar y apoyar la producción cine-matográfica europea.

Desde el Departamento de Cultura destacan que dichas alianzas posicionan a Amaia Udal Antzokia, junto a los demás miembros, en una posición más fuerte ante los distribuidores y que posibili-tarán, además de subvenciones, tener acceso a producciones más difíciles de conseguir, entre otros. A esto hay que añadir que uno de los objetivos de la oferta cinematográfica del Consistorio, además de proporcionar entretenimien-to a la ciudadanía, es dar a conocer una oferta cultural diversa, que encaja per-fectamente con los objetivos del pro-grama Europa Cinemas.

Espectadores

2010 2011* 2012*

INFANTIL 5.731 4.684 4.140

ADULTOS 8.931 6.609 7.397

TOTAL 14.662 11.293 11.537

*2011: Estuvo un tiempo cerrado por obras.*2012: Los datos son hasta Junio. (2.567 espectadores vieron películas en 3D).


Gurea ezagutzen

Arrasateko Erraldoiak jaietako ikur bilakatu dira gurean. 1985eko ekainaren 23an lehenengoz atera zirenetik, urtero zapaldu dituzte herriko kaleak jendea beraien dantzekin txundituz. Gazte zein nagusi, guztiak egoten dira erraldoiak noiz irtengo zain San Juanetan eta Santamasetan.

Arrasateko Erraldoiak> 27 urtez herriko historia eta jaiak goitik babesten

“Urtero berritzailea den dantzaren bat egin ohi dute konpartsakoek; aurten, La Jota Vieja de Sangüesa”

“Txantreako Blas Subiza artisauak 1985ean sortu zituen gaur egun bizirik dirauten erraldoiak”

Arrasateko Erraldoien Konpartsa, folkloreari betidanik lotuta egon den jaietako eragilea izan da. 1985ean sortu zenetik, herriko jaiak indartu eta alaitasuna barreiatzea izan dira helburua, eta ez bakarrik umeei, baita arrasatear guztiei ere.

Txantreako konpartsa eredu

Txantreako Erraldoien Konpartsa 1984an sortu zen, eta hark izanda-ko arrakasta ikusita Arrasaten antzeko zerbait sortzea pentsatu zuten Arrasateko Gaiteroek. Gaite-ro eta dantzariek elkarlanean egin-dako proiektua Arrasateko Udalari aurkeztu eta, horrela, 1985ean pertsonaiak aukeratu eta diseinuak egitearekin batera, Txantreako Blas

beranduago, Gomez Gonzalez de Butronen seme eta oinordekoak mendekua bere gain hartu eta Bañez de Artazubiaga hil zuen.

Aurten, Zangotzako jota

Erraldoien koreografiak antzinako dantzetan oinarritutakoak izaten dira, hala ere, urtetik urtera berri-tzailea den dantzaren bat egin ohi dute konpartsakoek. Aurtengo San Juanetarako, adibidez, jota bat dute prestatuta, La Jota Vieja de Sangüesa edo La Estudiantina izenez ezagutzen dena, alegia. Zangotzan aspalditik egiten den eta gaur egun tradizio bihurtu den dantza da, beraz, Arrasateko Erral-doiek dantzatuko dutena.

Subiza artisauak sortu zituen gaur egun bizirik dirauten erraldoiak. Urte hartako San Juan bezperan atera ziren kalera lehenengoz.

Erdi Aroko pertsonaiak

Martin Bañez de Artazubiaga eta Sancha Ochoa de Ozaeta y Mar-zana bikotea, batetik, Gomez Gonzalez de Butron eta Elvira de Leiva, bestetik. Horiek dira erral-doien laukotea osatzen duten bi bikoteak, guztiak Arrasateko Erdi Aroko historiarekin lotura zuzena duten pertsonaiak. Historiak dio, Bañez de Artazubiagak Maalan hil zuela Gomez Gonzalez de Butron, azken hau Arrasateko erreketatik ihes egiten ari zela. Urte batzuk

Argazkiak:"Arrasateko erraldoien konpartsa berria" liburutik hartuta

60 kiloko pisua eta hiru metro inguruko altuera du zuntz geruzez osaturiko Arra-sateko Erraldoietako bakoitzak. Man-tentze-lanei dagokionez, hainbat aldiz margotu behar izan dira erraldoiak eta baita jantziak hiru aldiz aldatu ere.

60kilo

Gomez Gonzalez de Butron Elvira de Leiva

Martin Bañez de Artazubiaga Sancha Ochoa de Ozaeta y Marzana


Motzean • Breves

Uda ostean, zozketa eta ekimen gehiago

> EKINTZAK

Maiatzean Ibai-Artek 30 urte… Erdiko kaletik, Arrasateko Gaiteroak DVD-CDaren 500 ale oparitu zituen elkartearen txartelarekin 10 eurotik gorako erosketak egin zituztenen artean; ekimenak oso harrera ona izan zuen. Eta uda osterako ere badira ekimenak: irai-laren bukaeran Merkataritzaren Aste Berdea ospatuko da; aurten ere udaberri-udako beherapen azokak zeresan handia emango du; eta txartelaren promozioekin jarraituz, berrikuntza gisa, irailean zozketatuko dira urrian egingo diren kultura ibilbideak.

Ibai-Arte ha organizado diversos cursos formativos para los comer-ciantes de la asociación, que ayudarán a mejorar la profesionali-zación del comercio de Arrasate. El 30 de mayo se impartió el taller “Motivar para vender”, y el resto se impartirán a partir de septiem-bre con horario de 14:30 a 16:30 en la Mancomunidad del Alto Deba: “Tendencias Comerciales del siglo XXI”, “Visual Merchandi-sing” y “Paquetería comercial sostenible”. Este último dentro de la programación de la Semana Verde del Comercio.

Formación para los comerciantes de Ibai-Arte

> FORMACIÓN

Harreman Tonbolan 3.857 euro jaso dituzte Ankurrerako

> HARREMAN

Harreman Gobernuz Kanpoko Erakundeak Elkartasun Egunaren XIV. edizioa ospatu zuen maiatzaren 5ean. Askotariko saltokiak jarri ziren Seber Altuben, guztiak bidezko merkataritzakoak eta baita Harreman Tonbola ere. Gainera, haur eta nagusientzako ekitaldiak, musika, gaztelu puzgarriak, etab. izan ziren. Aurreko urteetan moduan, Ibai-Arteko elkartekideek Harreman Tonbolarako opariak eman zituzten eta horri esker 3.857 euro batu ziren; diru hori Bom-bayko Ankur proiektua finantzatzeko bideratuko da.

La Viceconsejería de Comercio y Turismo del Gobierno Vasco y SPRI han lanzado la iniciativa “Impulso del Comercio Minorista hacia el E-Commerce” para comercios minoristas. Sus fines son integrar el negocio electrónico en promoción y venta, empezar a transformar el modelo de relación con el cliente, así como mejo-rar la competitividad. El programa se prolongará entre el 15 de junio y el 7 de septiembre o hasta agotamiento presupuestario. El 14 de junio se celebró una jornada informativa en la Manco-munidad del Alto Deba.

Programa para impulsar el comercio electrónico

> CHEQUE E-COMMERCE


LEhENgOSAN JUANAK Zezenak, musika eta pilota

Arrasateko historia

San Juan jaiak ate joka ditugu honezkero. Herriko jai nagusiak direnek arra-satearrontzat nolako garrantzia izan duten gogoratu nahi izan dugu eta, horretarako, denboran uste baino hurbilago daukagun XX. mende hasiera eta erdiko San Juanetako ohitura eta usadioak ekarri ditugu orriotara.

Ohikoa zen San Juan bezperako gauerdian herriko mutilek aurretik aukeratutako makal handi bat moztu eta azala kenduta Herriko Plazara eramatea. Han berakatz- zopa suspertzailea hartuta jai giroan altxatzen zuten. Zuhaitzaren goialdean San Juan loreak, landa-reak, berakatzak, porruak eta Arra-sateko ikurrina lotzen zituzten. Biharamunean baserrietako atee-tan gurutzeari lotutako lore eta landarez osatutako adakerak jar-tzen zituzten, etxea hurrengo urtera arte zaintzeko. Ordurako, herriko mutilek suaren gainean makina bat jauzi eginak zituzten.

Jauzi horiek gaixotasun guztiak sendatzen zituenaren sinesmena zegoen. “Lapurrak eta sorginak erre, erre, arto eta garixak gorde, gorde”, abesten zuten badaezpada.

Meza, R.M. Azkuek emana15:00etan jaiei hasiera ematen zitzaien, kanpai iraulketa, bonba eta suziriekin, eta txistulari eta danbo-lin-joleen San Juan kalejirarekin. Iluntzerako arrasatearrek papar-he-galean krabelin gorria janzten zuten, egun berezia zen-eta.

San Juan eguna Meza Nagu-siarekin hasten zen; On Jose Joa-quin Arinen lagun-min On Resu-

Makalaren goialdean San Juan loreak, landareak, berakatzak, porruak eta Arrasateko ikurrina lotzen zituzten

Kiko eta Sodupe. (Argazkia: Josemari Velez de Mendizabal)

Sokamuturra Mondragoen. (Argazkia: Josemari Velez de Mendizabal)

Testua: JA. Barrutiabengoa, Arrasate Zientzia Elkartea.(Erredakzioan itzulia)


PARTIDOS DE PELOTA DE RENOMBRE

En el frontón de Zaldibar -habilitado en fiestas- se celebraban partidos con los mejores pelotaris. Joxe Uranga, Narvaiza, Cristóbal Bedia y Juanito Zaitegui actuaron algunos años como empresarios, cobrando las entradas entre 1 y 1,25 pesetas y atraían a mucho público. Uno de los más célebrados fue el de Fausti-no Mendizábal Vivillo y el gran Mondragonés que dejaron en tres tantos a la pareja de moda de los herma-nos Etxabe II y III. El mismo partido se repitió y los hermanos hicieron siete tantos. Se jugaban partidos los tres días de San Juan temprano para llegar a la novillada de la plaza de Goikobalu en Santa Bárbara.

rrección Maria Azkuek eman zuen urte askotan. Aurretik Udalbatzak eta kofradia guztiek, santua bizkarrean, plazari buelta ematen zioten eta San Juan eresia abesten zuten. Alkateak “Sanjuanen argitxarako” diru-biltzea egiteko baliatzen zuen. Baina Errepu-blika garaian zinegotzi karlista eta EAJkoek bakarrik hartzen zuten parte.

Pilotalekua eta zezen-plaza18:30ean Zaldibarren egokitutako pilo-talekuan herriko pilotari onenak lehia-tzen ziren. Joxe Uranga, Narbaiza, Cristobal Bedia eta Juanito Zaitegik enpresari lanak egin zituzten, 1 edo 1,25 pezetako sarrerak kobratuta. Ez dirudi aberastu zirenik, baina ikusle asko biltzen ziren. Partida entzutetsueneta-ko bat Faustino Mendizabal Vivillo eta Mondragones handiak irabazi zuten; modan zegoen Etxabe II eta Etxabe III-k osatutako bikotea hiru tantotan utzita. Hurrengo urtean partida errepikatu eta

Zaldibarren egokitutako pilotalekuan herriko pilotari onenak lehiatzen ziren, 1 edo 1,25 pezetako sarrera kobratuz

Cartel de novillada de 1919. (Argazkia: Josemari Velez de Mendizabal)

anaiek zazpi tanto lortu zituzten. San Juanetako hiru egunetan pilotan goiz jokatzen zen, Goikobaluko (Santa Barbara) egurrezko zezen-plazan nobilladak izaten zirelako.

Bigarren eguna lasaiagoa zen. Txirrindularitza, folklorea, kontzertua, pilota, suzko erruberak eta Genaro Reyk zuzendutako Gasteizko Bandak girotutako dantzaldia izaten zen.

Hirugarren egunean, berriz, goiz erdian txistulari eta danbolin-joleek herria “Iriyarena”-ren erritmoan girotzen hasi ahala, Lasturreko bigan-txa bolaztatuak askatzen zituzten. Maalan bigantxak Torres anaiek maneiatutako panpinarekin topo egiten zuen. Lasterka, plazaraino eramaten zuten eta han harlauza bati lotuta bigantxa zirikatzen jarrai-tzen zuten, Bandak kioskotik musi-karekin animatzen zituen bitartean.

Julio Galarta: Mondragoen ospatutako azken zenzenketa iragartzeko kartela (1954). Argazkia: J. Bengoa (Arrasate Zientzia Elkartea)


Udaletik • Desde el Ayuntamiento

> ELKARRIZKETA: ALDE ZAHARRAREN PEATONALIZAZIOA

Noiz eta zergatik erabaki zenu-ten Alde Zaharrean oinezkoen guneak areagotzea? Zerk bul-tzatu zuen Udala aldaketa hori egitera?Arrasaten mugikortasuna bultza-tu gura dugu, autoen erabilera arautuz eta oinez eroso mugitze-ko aukerak topatuz. Alde Zaha-rrean hasi gara balio handiko gunea izanik, zaindu beharrekoa delako eta gure helburua da oinez-koentzako eremua izatea.

Hasieran bizilagunak kexu, bai-na gerora herritarrak eurak gustura uzten dituen neurri “inpopular” kutsua duen horie-tako bat da hau?Neurri honekin denok irtengo gara irabazten: merkatariak, umeak, gurasoak eta herritarrak, oroko-rrean. Trafikorik ezean, eskolako sarrera-irteera orduetan haurrak arrisku barik eta gurasoak lasaiago ibiliko dira. Dendari eta taberna-rientzat, berriz, alde ederra izango da erakusleiho eta komertzioen sarrerak auto gabe ikustea. Eta bizi kalitatean ere irabaziko dugu, Alde Zaharrean lasaitasun osoz ibili ahalko garelako oinez eta kutsadurarik gabe gainera, horrek dakarren guztiarekin. Hobekuntza oso nabaria da zentzu guztietan.Denoi kostatzen zaigu ohitura aldaketetara moldatzea. Horrega-tik hartzen ditugu, orokorrean, aldaketak mesfidantzaz hasieran; baina onurak ikusiz gero gustura onartzen ditugu.

Peatonalizazio prozesuak fase desberdinak izango ditu?Alde Zaharreko antolaketa berria-rena mugikortasuna bultzatzeko eman dugun pauso bat da. Garraio publikoa bultzatzea, bidegorrien sarea indartzea, garabi zerbitzua-ren berrantolaketa, seinaleztapena hobetzea eta doako TAO ezartzea dira eskuartean dauzkagun asmoe-tako batzuk. Zentzu honetan, gure beste helburu bat da oinezkoen espazioak zabaltzea eta orain eza-rri dugun neurri honekin horretan ari gara.

Une honetan proba prozesuan zaudete. Zer balorazio egiten duzue?Balorazio baikorra egiten dugu. Egunotan antzematen ari gara izan ditzakeen hutsuneak, fun-tzionamendua hobetu eta egon-kortzeko. Dena den, oraingoz gugana etorri diren herritar eta merkatariek neurriarekin gustura daudela esan digute.

Bada ordua oinezkoek, pertsonek, autoen aurrean protagonismoa berreskuratzeko?Horixe da mugikortasun planaren helburuetako bat eta oinezkoei eroso mugitzeko aukera gehiago aztertzen jarraituko dugu. Arra-satearron bizi-kalitatea hobetze-ko eman beharreko pausoetako bat da hau eta, honez gero, bes-te hainbat alorretan ere apur-ka-apurka ari gara eredu berriak jorratzen.

Orain aste gutxi gauzatu den Alde Zaharraren peatonalizazioari buruz zehaztasun gehiago jakiteko Inazio Azkarraga-Urizar alkatearengana jo dugu. Aldaketek hasieran mesfidantza eragin badezakete ere, onura asko ekarriko dituela dio alkateak.

“Denoi kostatzen zaigu ohitura aldaketetara moldatzea, baina onurak ikusiz gero gustura onartzen ditugu”

“Garraio publikoa bultzatu, bidegorrien sarea indartu, garabia berrantolatu, seinaleztapena hobetu eta doako TAO ezartzea dira asmoetako batzuk”

MEJORA DE CALIDAD DE TODOS LOS ARRASATEARRAS

Inazio Azkarraga-Urizar, alcalde de Arrasate, sitúa la última medida de peatonalización del Casco Viejo dentro del objetivo de mejorar la calidad de vida de los arrasatearras. Es consciente de que los cambios pueden provocar desconfianza, pero está seguro de que va a beneficiar a niños y niñas, padres y madres, comerciantes, hosteleros y a toda la población en general. Además de la peatonalización del Casco Viejo, el Consistorio prevé impulsar el transporte público, mejorar la red de bidegorris, reor-ganizar el servicio de grúa, mejorar las señalizaciones y la implantación de OTA gratuíta.

“Denok irtengo gara irabazten: merkatariak, umeak, gurasoak eta herritarrak orokorrean”

Inazio Azkarraga-Urizar / Arrasateko alkatea

Arrasate Bizirik 15

Documents

Transcript of Arrasate Bizirik 15