Arraun Harrobiaren entrenatzaileak - Artzape€¦ · Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga,...

aarrttzzaappee93. zenbakia - 2010eko maiatza

]V. MUS TXAPELKETA HERRIKOIA

ARRANTZAREN KANPAINA]

GE

TAR

IAR

RO

NT

OP

AG

UN

EA

GUATEMALAKO BIZIPENAK

Harrobiarenentrenatzaileak

Arraun

]]5/Inkesta:

Auzotarren eta herritarren arteko harremanak

]]6-7/Getarian zer berri?

V. Mus Txapelketa HerrikoiaArrantzaren kanpaina

]]8-10/Getariarrak atzerrian:

Nerea Esnaola eta Iosu Iribar

]]11/Getaiko Gaztetxea

]]12-15/Elkarrizketa:

Getariako Arraun Elkarteko entrenatzaileak

]]16-17/Argazki txokoa: Meagako jaiak

]]23/Akordatzen:

Bereziartua Hermanos-eko tripulazioa

artzape93. zenbakia

2010eko maiatza

"Maiatz pardo, ogi ta ardo; maiatz hotz, ez gari ez agotz."

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Amaia Iribar eta Maider Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Monika Uzkiza, Ane Azkue, Jon Illarramendi, Josune Urresti,Kepa Iribar, Imanol Iribar, Zigor Saizar, Amets Etxabe, Irantzu Ezenarro, Aitor Irigoien, Beñat Gereka,

Mikel Mugika, Getariako Bertso Eskola, Getaiko Gaztetxia [kolaboratzaileak] Cesar Blanco, XabierAlberdi eta Suso Perez [argazkiak] Artzape [publizitatea] Artzape

[inprimaketa] Gertu [tirada] 1150 ale [lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel.: 943 00 05 [email protected]

2010eko maiatza artzape-3

Gure Txeru Elkartea

4-artzape @topagunea.com

gutunak]

Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahibaduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbiderabidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak direnakmozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugutestu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez dubere gain hartuko argitaratzen diren iritziengaineko erantzukizunik.

ARTZAPE aurrera

001eko maiatzean Artzape aldizkariaklehen alea kaleratu zuen arte, euska-razko herri aldizkari bat sortzea lehenta-sunezko helburu eta egitasmoa izan zenGetariako Ezker Abertzalearentzat.Gaur egun ere, helburu estrategikoa daHerri Aldizkaria bizirik mantendu etaahalik eta hedapen handiena izatea.

Euskarazko herri aldizkari baten fun-tzio nagusiak euskara normalizatzea,euskal komunikazioak bultzatzea etaherrian sortzen diren berriak plazara-tzea dira. Garrantzitsua da adineko per-tsonek euskaraz irakurtzeko aukera iza-tea, herriko gai interesgarriak euskarazkaleratzea, herriko historiako pasartegarrantzitsuenak ezagutaraztea, herrita-rrek izan dituzten esperiantzia ezberdineta aberasgarriak jendarteratzea, herrita-rrei euskaraz idazteko tartea eskaintzeaeta abar.

Aipatu bezala, euskararen normaliza-zio bidean ezinbesteko tresna daArtzape.

Orain, krisiaren aitzakia dela eta aldeguztietatik diru laguntza murrizketakdatoz. Alde batetik, Eusko Jaurlaritzakeuskarako komunikabideei laguntzakmurriztu dizkie, bestetik Udalak etaDiputazioak ez dituzte bermatzen eus-karazko herri komunikabideak bizi irau-teko beharrezko baliabideak, moduhonetan, herri aldizkari asko kinkalarrian ipiniz.

Ondo ikusten dugu herritarren inpli-kazioa euskarazko komunikabideetan,beharrezkoa ere badela uzte dugu, bainaerakunde publikoek hauen bizi irau-pena eta hedapena bermatzeko adinadirulaguntza bideratu beharko lituzkete.Gure aldetik animoak eman nahi diz-kiegu Artzape bizirik iraun dezanlanean ari diren guztiei. Segi aurrera lanona egiten ari zarete eta.

Getariako hautetsi independentistak

2

inkesta Aitor Irigoien, Beñat Gereka eta Mikel Mugika ]]Ez da asko hitz egiten Getariakoherriak bertako auzoekin (Meaga,San Prudentzio, Askizu eta Eitzaga)duen harremanaz; baina, ematen duazken urteotan gero eta gutxiagoikusten dela auzoetako jendeaherrian, gehiago jotzen dutela Zarau-tzera edo Zumaiara. Nola ikusten duzu gai hau? Nola lordaiteke edo zer egin beharko litza-teke berriro ere auzoetako jendeareneta herritarren arteko harremana piz-teko? Getariako herriak kontuan izaten al ditu auzoetako biztanleak hainbat era-baki hartzean?

Herriak baino gehiago auzoetako jendea da zerbait egitea toka-tzen zaiona. Nire iritziz beraien esku dago Getariara gehiagoetortzea edo harremana mantentzea, beraien erabakia izanbehar du. Beraz, herrian ez da ezer egin behar, gure esku ezbaitago konponbidea. Gainera, komeni zaienean hurbiltzendira herrira, adibidez babes ofizialeko etxebizitzen zozketazela-eta... Gure koadrilaren kasuan egia da auzoetako jendea-rekin nahiko harreman badugula: Askizuko festetara urterojoaten gara koadrilako lagun baten bidez, bertako gazteekinherri kiroletan lehiatzera. Eitzako kintako batzuekin ere ego-ten gara; baina, horiek herrira soilik egoera berezietan etortzen dira (herriko fes-tak...) eta guk aurrez abisatzen diegulako.

Gorka Areizaga

Nire ustez egia da Getariatik jendeak alde egiten duela, herriakez duela jendea erakartzen. Hori auzoetako jendearekin gerta-tzen da, batez ere, baina baita herriko jende askorekin ere.Auzoetako jende asko ez dut ezagutzen; hala ere, ez dakit zeregin daitekeen. Orokorrean, beharrezkoa iruditzen zait Udalakherrian gauza gehiago antolatzea eta zerbait berezia egitea ber-tako jendea gustura egon dadin eta kanpotik ere jendea erakar-tzeko. Agian, herria pixka bat modernizatu beharko litzateke...Izan ere, duela zenbait urte, batez ere Txalupa dantzalekua zela-eta, jende asko etortzen zen Getariara inguruetatik; baina, gauregun, ez da halakorik gertatzen.

Jose MiguelEtxeberria

Nik uste auzoetan bizi diren herritarrek eurek egin beharkoluketela ahalegina herriko bizimoduan integratzeko. Nik egiaesan gutxi ezagutzen dut auzoetako jendea eta ezingo nuke esanzehazki nolakoa den euren eta herritarren arteko harremana.Meagan bizi direnei dagokienez, normala iruditzen zait Zarau-tzera gehiago jotzea Getariara baino, errepide hobea eta distan-tzia laburragoa baitute hara. Askizuko eta San Prudentzioko jen-deak ere agian nahiago du Zumaia, aukera gehiago eskaintzendituelako herriak (dendak, azoka...). Baina, egia esan ez dakit

herrian zer egin daitekeen auzoetako jendea erakartzeko. Hasieran esan dudan bezala,nik uste auzoetako jendearen esku dagoela, herritarrongan baino.

Mertxe Mendizabal

Pasadan astean irakurritako historia batezidatzi behar nizuen. Historian bi anaia biz-kiak agertzen ziren, aita mozkorti etazeharo bortitza zeukatenak. Etxean ezzegoen girorik. Hori dela-eta, haurtzarolatza jasan izan behar zuten. Urteak joanahala, umeak heldu izatera iritzi ziren.Batek ikasketak baztertu eta alkoholarenbideari jarraitu zion. Familia osatu eta osogaizki tratatzen zuen, gorriak eta beltzakpasarazten zizkien, bai emazteari, baiseme-alabei. Behin, portaera horren arra-zoia nondik zetorren galdetu zioten etahonako hura erantzun zuen: -“Izan nuen haurtzaroarekin nola izan nin-tekeen bestelakoa?

Beste anaiak ikasketak burutu eta laneanhasi zen, eta, horrez gain, familia ere osatuzuen. Langile fina, senar adeitsua etaguraso eredugarria izatera ailegatu zen.Galdetu ziotenean nondik zetorkion porta-era txalogarri hori honako hau erantzunomen zien: -“Izan nuen haurtzaroarekin nola izan nin-tekeen bestelakoa?

Norberak erabakitzen duenak duengarrantziaz idatzi behar nizuen. Zirkuns-tantzien gainetik egon badaudela askata-sun pertsonala jorratzen dutenak... Bainaordenagailuaren pantailan Tamararen aur-pegia islatzen zait eta behatzek dar-daregiten didate tekletara hurbiltzean.

Tamara hamar urteko neska argal eta txi-kia da. Behintzat, adinari dagokiona bainotxikiagoa. Ez du izan aitarik edo nahibaduzue aita gehiegi izan ditu bizitzan.Laupabost. Etxeak edo eta bizilekuak erehainbeste edo gehiago, orain hor, orainkale gorrian... Bizitza laburregia gorputzatxikiegia hainbeste ankerkeria jasotzeko.Ume azkarra da, begirada behintzat azka-rra dauka, baina apenas ikasten du ezer.Ezin ditu ikasi beharrekoak gogoan gorde.Ikasitakoa eten gabe ezabatzen zaio. Urakotar batetik ihes egiten duen bezala, ikasibeharrekoak ihes egiten dio labirinto oke-rregia duen neuronen “txitxa” aska ezinhorretatik.

Zutabearen bukaeran: “ Zer egin dizutenbaino inportanteago da egin dizutenarekinzuk zeuk zer egiten duzun” edo halakozerbait idatziz bukatu behar nuen. Agianhurrengo batean izango da. Gaur ez dau-kat adorerik… Ez dakit Tamararen batekhau irakurriko duen... Hala bada, barkabeza askatasunari buruz arinki mintza-tzeko asmoa izan badut.

Askatasuna 3.Cesar Blanco

Artzapetik begira


] getarian zer berri?

Denboraldi ona burutu du Keta Futbol Taldeak Gorengoen Erregional mailan jokatuduen lehen urtean. Denboraldi hasieran ezarritako helburua bete dute eta lortutakoemaitzarekin oso gustura daudela jakinarazi digute Ketako kideek: “Lehen bueltaoso ona egin genuen, lehenengo postuetan jarri ginen; une batzuetan igotzekoaukera izan genezakeela ere pentsatu genuen. Bigarren itzulian, ordea, partidabatzuk galdu genituen, eta taldeak pixka bat behera egin zuen; sailkapeneko erdial-dean jarri ginen. Azkenean, 7. postuan amaitu dugu eta datorren urterako presta-tzeari ekin diogu”. Taldeak honako helburu hauek ditu hurrengo urterako: “Mailarieustea eta herriko jokalari gazteak taldean sartzen joatea. Horrez gain, taldeak eske-rrak eman nahi dizkie babesleei (Izarri, Salanort eta Mokoroa), bazkide guztiei etataldea jarraitzen duten zale guztiei”. Bestalde, aurtengo denboraldian Xake Taldeaere abian jarri da eta Gipuzkoako ligan hartu dute parte; “nahiz eta mailaz igotzealortu ez, gustura daude lehenengo urtean egindako lanarekin; datorren urterako,beraz, hobetzen joatea eta herrian xakea sustatzea dute xede”.

Denboraldi ona GorengoenErregional mailan

Maiatzaren 7an egin zen Sahatsagagoiko etxebizitza babestuen eta tasatuenzozketa Sahatsaga kiroldegian. Guztira71 etxebizitza zozketatu ziren: 30 etxebi-zitza babestu eta 41 tasatu.

Sahatsaga goikoBOEen eta etxe-bizitza tasatuenzozketa

Beste herri-ekimen bat sortu da Geta-rian, “Harritanblai”, hain zuzen ere. Ber-tako kideek azaldu digutenez, “ez dazerotik hasten den ekimena izango,orain dela urte batzuk herrian HarraldeKultur Elkarteak utzitako hutsuneabetetzera baitator”. Ekimen horren hel-burua, haur, gazte eta helduei zuzendu-tako ekimenak bultzatzea da, “herrita-rrak giro honetan murgildu eta bustitzensaiatu nahi dugu, antolatzen diren gau-zetan beraien parte-hartzea bultzatuz;azken finean, herritik herriarentzat filo-sofian jardutea nahi dugu”. Horrez gain,taldekideek adierazi digutenez “dina-mika horretan herritarrek berebizikogarrantzia dutenez, eskuak zabalikditugu norbanakoen zein taldeen propo-samenak jasotzeko, eta jendearen ideiei,abileziei eta ekarpenei bide egin nahidiegu; herritar guztiak gonbidatu nahiditugu bertan parte hartzera”. Orainarte, hainbat ekimen antolatu dituzte:bideo-foruma, kontzertua, diapositiba-emanaldia…

“Harritanblai”ekimena

Getariako Guraso Elkarteak ekainaren6rako antolatu duen Zaharren Ome-naldian Pastora Ollokoegi eta EutimioAlberdi omenduko dituzte. Zorionakbioi!

Pastora Ollokoegieta EutimioAlberdi omenduak

Mus Txapelketa HerrikoiarenV. edizioaMaiatzaren 22an egin zen Artzape aldizkariaren aldeko Mus Txapelketa Herrikoian 20bikotek hartu zuten parte, eta horietatik guztietatik Karlos Lukas eta Iñaki Zubielkiizan ziren irabazleak. Aurten, inoiz baino sari gehiago izan dira, guztira zortzi. Artza-peko lan-talde guztiaren partetik, mila esker Mus Txapelketa aurrera eraman ahal iza-teko lagundu duzuen guztioi: Udalari, afariak eskaini dituzten tabernei, Agerre Berrikogaztagileari, Marina Garateri, eta txapelketan parte hartu duzuen guztioi. Mila esker!

Artzape aldizkariaren aldeko festa-eguna dela-eta, hainbat ekintza antolatu da: ber-tso-bazkaria Haritz Casabal, Beñat Iguaran eta Iñigo Manzisidor Mantxi bertsola-riekin, zozketa, jokoak eta, gauean, herriko Gaztetxean, Reggae eta Ska kontzer-tuak, Artzaperen kamisetak... Ekimen horien bidez, Artzapek herrian duenpresentzia indartu nahi da; baina, helburu nagusia ahalik eta diru gehien lortzea da,batez ere gaur egun erakunde publikoetatik datozen diru-murrizketak kontuanhartuta. Beraz, herritar oro animatu nahi dugu egun horretan Artzaperen aldekoekimenetan parte hartzera, herri aldizkaria izanik, herritarron laguntza behar baituaurrera jarraitu ahal izateko. Aldez aurretik, mila esker guztion laguntzagatik!

Ekainaren 19an ARTZAPErenaldeko festa-eguna

Mus Txapelketa Herrikoian sariak jaso zituzten parte-hartzaileak.

Otsailaren 15ean hasi eta, gutxi gorabehera, martxoaren 19ra arte jardun zuten ber-dela arrantzatzen. Oro har, kanpaina ona izan dela esan digu Emeterio Urresti Geta-riako Kofradiako lehendakariak: “Arraina ederki etorri zen, baina denbora gutxiz;izan ere, kuota berehala itxi ziguten. Ezarritako kuota hori ondo kudeatu dugugeure artean, ez baita beste erremediorik izan. Horrenbestez, eguneko kopuruzehatz bat harrapatu dugu, eta, nahiz eta bolumen handitan ez ibili, prezio politaegin dute. Tamalez, ezarritako kuota horretara azkarregi iritsi gara! Gustura gaude,baina pare bat aste gehiago izan bagenitu, hobe!”. Bestalde, azken bost urteetanlehenengo aldiz antxoaren kanpaina izan da Bizkaiko Golkoan; Estatuko eta HegoEuskal Herriko flotak 5.400 tona lehorreratu zitzakeen, eta Ipar Euskal Herrikoak etaFrantziakoak 1.600 tona. Oro har, Kantauriko kofradiek akordio batzuk sinatu zituz-ten 2010eko antxoaren arrantzaldirako: “Hasiera batean, arrantzale bakoitzariastean 1.000 kilo harrapatzeko baimena eman zitzaion, eta, maiatzaren amaieraningururako, hainbat aldaketa ostean, 750 kilotara pasa da”. Bestalde, arrainen tamai-nari buruzko hitzarmenak lortu ziren, eta kofradia guztien konpromisoa izan daahalik eta antxoa handiena harrapatzea: “Astero-astero, Galiziako, Asturiasko, Kan-tabriako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Federazioko ordezkariak elkartu gara, autoerre-gulazio hori aurrera eraman ahal izateko, nahiz eta askotan ez den erraza izan ados-tasun batera iristea. Prezioari dagokionez, berriz, desengainu handia hartu dut; izanere, kanpoko arrainak bere bidea eginda zeukan, eta egun batetik bestera hori baz-tertzea ez da batere erraza. Dena den, iruditzen zait merkatua kontzientea dela eta,beraz, hemengo antxoa dagoenean berau kontsumitzen da, hobea baita; baina,egungo egoera ekonomikoa dela-eta, prezioak zerikusi handia du erosteko unean.Guk merkatu hori berreskuratzeari ekin behar diogu, geldi-geldi, hori da garrantzi-tsuena, eta hori lortzeko merkatuari arraina eskaini behar zaio. Hurrengo erronkahemengo antxoari identitate-zigilua jartzea izango da, hemengo antxoa dela ber-matuko duena; hori hemengo kontserba-fabrika guztiei eskainiko zaie, gure pro-duktuarekin lana egin nahi duen orori”. Bestalde, datorren ekainaren 15ean hasikoda hegalaburraren kanpaina, eta iaz baino kuota txikiagoa izango dela jakinarazidigu: “Esaterako, ezarri diguten kuota joan den urtekoaren erdia da”.


Ibilgailu elektrikoa erabiltzeko bultzada

Europar parlamentuak ebazpen batonartu du, non eskatzen den ibilgailuelektrikoaren erabilpena sustatzea,klima-aldaketaren kontra aritzeko.Estatu kideei eskatu zaie, alde batetik,ibilgailu mota hauek sartzen joateaberaien ibilgailu-ontzidietan, eta, beste-tik, eremu honetan Europako merkatubatean ahalbidetzen duten karga tekno-logiak eta estandarizaturiko azpiegitu-rak ezartzea.CO2ren isurketak gutxitzeko estrategiaorokor batean ibilgailu elektrikoak etahibridoak aukera garrantzitsua dira.Horrez gain, beste arrazoi batzuk daude:kutsadura akustikoa gutxitzea, eragin-kortasun energetikoa hobetzea, energia-eraginkortasuna hobetu eta energiaberriztagarriak erabiltzea (fosil-balia-bide energetikoaren urritasuna etaberaien salneurriaren gorabehera), berri-kuntza suspertzea, e.a.Diputatuek derrigorrezkotzat ikustendute baterien eta motorren teknologia-ren hobekuntzarako ikerketa eta berri-kuntza helburu duten laguntzak susta-tzea. Sare elektrikoaren hobekuntzaexijitzen dute.Ebazpenak garbi uzten du mugikorta-sun elektrikoaren garapena ezin delaibilgailuetan soilik garatu; hau da, bizi-kleta elektrikoak, tranbiak eta trenak erebildu behar ditu.Ibilgailu elektrikoaren erabilerak izangoduen eragina ibilgailuen merkatuan etahorrek dakartzan laneko zein giza ondo-rioak kontutan hartu dira. Horregatikbeharrezkotzat jotzen da aurretik ekitea,ibilgailuen industrian errekuperaziojasangarria bermatzeko eta gizakiareneragina gutxitzeko. Formazio progra-men bidez lan-birmoldaketa bultzatubeharko da.

Informazioa gehiago:Tel.: 943 896024

[email protected]

] bi hitzetan

Arrantza kanpainaren balorazioa

Herriko lau jatetxetako etxekoandreak omenduakJoan den maiatzaren 16an, Ziri Getariako Txakolinaren Kofradia Elkartearen XIII. Kapitu-luaren jaia ospatu zen, eta, bertan, Getariako jatetxeetako lau etxeko andre ohorezkokofrade izendatu zituzten (Zarauzko “Txiliku” idazleaz gain): Maria Rosa LarrañagaArruti, Kaia jatetxekoa; Maria Jose Artano Ulazia, Elkano jatetxekoa; Anttoni Iribar Larra-ñaga, Astillero jatetxekoa eta, azkenik, Claudia Iribar Salegi, Iribar jatetxekoa (azken haukanpoan izanik, bere alaba Pili Manterolak ordezkatu zuen). Horiek guztiak sukaldaritzarieskainitako urte guztiengatik omendu dituzte, berrogei urte baino gehiago, hain zuzen ere.

Ohorezko kofrade izendatu zituzten lau getariarrak.


Amaia Iribar] Getariarrak atzerrian

tateak gertu al ziren?Zortzi bat kilometrora.

Zer hizkuntza hitz egitendute?Nerea: Guatemalan 22 hiz-kuntza ezberdin daude. Nirekomunitatean Quíché hizkun-tzan hitz egiten dute, eta Iosu-renean, berriz, Quechí hiz-kuntzan; biak ala biak osoezberdinak. Gu izan garen

Hasieran, Guatemala hiribu-rura iritsi ginen, eta, bertan,zain geneukan gure ardura-duna izango zena; handik, bihilabetez gure bizitokiakizango ziren lekuetara joanginen.

Hiriburutik gertu?Ipar-mendebaldera, Quíchédepartamentuko Ixkán udale-rrian zeuden bi komunitatee-

Ikasketetako praktikak egi-ten izan zarete Guatemala-koa ipar-mendebaldean.Zergatik leku hori?Eskolan zeuden praktika guz-tiak Erdialdeko Ameriketa-rako eta Hego Ameriketarakoziren; guri ez zitzaigun axolanora joan, eta, azkenean, bioileku bera tokatu zitzaigun.

Nora joan zineten?

tara joan ginen: Santa MariaTzejá (Nerea) eta Santa MariaDolores (Iosu). Dena den, hankilometroak ezin dira denbo-rarekin kalkulatu, ez baitiraasfaltatutako bideak, denalokatza eta hartxintxarra da;adibidez, gure komunitaterairitsi baino 2 edo 3 ordu lehe-nago, jada, ez dago asfaltorik.

Bion herrixkak edo komuni-

Biek maisu-maistra ikasketak amaitzear dituzte Eskoriatzako Mondragon uniber-tsitatean, Haur Hezkuntza eta Heziketa Fisikoa, hain zuzen ere. Ikasketak medio,urtarrilaren 8tik martxoaren 6ra bitartean Guatemalan izan ziren, zehazki Quíchédepartamentuko Ixkán udalerrian. Quí hitzak asko adierazi nahi du; chék zuhaitza.Beraz, zuhaitz asko dagoen lekuan, oihanean hain zuzen ere, bizitakoak, ikasita-koak… kontatzeko prest etorri zaizkigu Nerea eta Iosu.

Nerea Esnaola eta Iosu Iribar

] Getariarrak atzerrian] Nerea Esnaola eta Iosu Iribar


komunitateetan, haurrek ezdakite gaztelaniaz, eskolara-tzean hasten dira ikasten;gehienetan, 7 urterekin. Orohar, haurrak 5 urterekin has-ten dira eskolan, ez dago haurhezkuntzarik. Berez, lehenhezkuntzaren aurreko zikloadago, “preprimaria” deri-tzona, baina ez da derrigo-

rrezkoa; seitik hamasei urte-tara, berriz, bai. Gainera, hain-bat adinetako haurrak nahas-tuta egoten dira; hau da, seiurteko haur bat hamabiurteko batekin egon daitekegela berean.

Hamasei urtera arte irautenal dute gazteek?

Han haur askok lana eginbehar izaten dute etxeanlaguntzeko; azken hiru urte-tan, ordea, Gobernuak dirula-guntza eman die gurasoeihaurrak eskolara bidal ditza-ten.

Zer iritzi osatu duzue izanzareten lekuari buruz?Guatemala oso pobrea da, etaindarkeria asko dago; hiribu-ruan, adibidez, urteko lehen34 egunetan 1.000 hildakoizan ziren. Egunkariak irakur-tzean ikaratu egiten ginen;bandak, gaizkile-taldeakdaude, eta euren arteko liska-rrak izaten dituzte, taldebakoitzak bere lur-eremuaondo babestu nahi baitu.

Beldurrik izan al duzue?Ez, guk ez dugu beldurrikpasa, baina errespetua izandugu.

Nolakoak ziren zuen komuni-tateak?Nerea: 1.000 eta 1.500 biztanlezituzten, gutxi gorabehera;nire komunitatean, adibidez,ez zegoen ez ur edangarririkezta argi-indarrik ere.

Guk ura hiriburuan, PlayaGranden, erosten genuen, etahara “karroan” joaten ginen(furgoneta baten antzekoa).

Nolakoa zen zuen egunerokobizimodua?

Iosu: Nire herrixkara iritsinintzenean, komunitatekoeskola berritzen ari ziren, eta,bitartean, eskolako gelabateko mahai gainean kol-txoia jarri eta han egin beharizan nuen lo bi astetan; hasie-

ran grazia egiten zuen, bainagero bizkarreko minak has-tean... Goizean oso goiz jaiki-tzen ginen, eta hango GurasoElkarteak esaten zigun egunbakoitzean komunitateko zeinfamiliatara joan behar genuengosaltzera, bazkaltzera edoafaltzera. Eskolara klaseakematera goizeko 7:30ak alderajoaten ginen.

Nerea: Nire komunitatean,haurrak oso goiz jaikitzenziren egurra biltzera; gero,neskatilek amari “tortitak”(talo antzekoak) egiten lagun-tzen zieten eta mutilek, berriz,aitari laguntzen zieten soroanlanean; hori dela-eta, umehoriek maiz ez dira eskolarajoaten.

Zer irakatsi zenuten?I.: Nik heziketa fisikoa irakas-ten nien, baina batez ere pre-bentzio moduan; izan ere,inguru hartan gizonezkoekasko edaten dute, eta kirolaaisialdiaz gozatzeko modu-tzat irakasten zaie.

N.: Nik ingelesa irakasten

Goiko argazkian, Nerea ingelesa irakasten;eskuinean, Iosu komunitateko bizilagune-

kin; behean, komunitateko etxe bat etaarropa garbitzen zuten harraska.

] Getariarrak atzerrian] Nerea Esnaola eta Iosu Iribar

nien, baina gu hona etortzean,jada, ez dute ingelesa gehiagoikasten.

Zer jan duzue?Fruta pila bat dago, eta, orohar, arroza, “frijoles”, “whis-kil” deritzon barazki bat…

Eta edan?Ur egosia edan zitekeen,nahiz eta garestia izan; guk,normalean, hiriburuan eros-ten genuen.

Berezitasunik?N.: Bai, batez ere, animalieidagokienez; ez dira lotutaegoten. Horrez gain, guztiaguztiena da, bakoitzak ez dubere lursaila: animaliaren bathiltzen badute ere, lortutakoharagia denentzat izaten da.Bestalde, hango emakumeakbertako jantzi tipikoekin janz-ten dira, oro har, eta inoiz ezindute hankarik erakutsi;matxismo ikaragarria dago.

I.: Bada beste berezitasun bat:hemen otsailaren 14an maite-minduen eguna izaten denbezala, han “Día del cariño”izaten da; leku guztiak apain-garriz betetzen dituzte, dan-tzaldiak izaten dira, irakas-leen afaria egiten da…

Zer iruditu zaizue hango pai-saia?Zoragarria, dena berdea. Kos-taldea ezagutzeko aukera ereizan genuen, bai OzeanoBarea, bai Karibe aldea.Txango horietako batean, gai-

nera, zarauztarrekin topo egingenuen!

Zerk hunkitu zaituzte?Batez ere, hain gutxi izandazenbat ematen duten; izanere, daukatena baino gehiagoematen dute! Gonbidatu gai-tuzten etxe guztietan zituztenjaki onenak eskaini dizkigutebeti. Eta ilargiaren eta izarrenargia! Argi indarrik ez izatean,gauean iluntasuna ia erabate-koa da, eta ikaragarria da zen-bat izar ikus daitezkeen etazer argi egiten duten!

Eta zerk ez?Eltxoek, batez ere eguzkiasartu eta ateratzen zenekoaizaten zen une txarrena, nahizeta mauka luzea eta prakaluzeak eraman. Eltxoak uxa-tzeko gauzarik onena pikan-tea jatea da!

Zer bizipen ekarri dituzue?Bizipena, batez ere, zer gauzagutxirekin bizi gaitezkeenkonturatzea.

Bizitako esperientziarekin,zer proiektu burutu duzue?I.: Guatemalako eta hemengohezkuntza sistemak konpa-ratu ditut, bakoitzak nola fun-tzionatzen duen aztertu dut.

N.: Beldurra izan da nire gaia-ren oinarria, hango etahemengo beldurrak konpara-tzea.

Errepikatzeko moduko espe-rientzia?

I.: Niri gustatu zait, eta,beharbada, noizbait buelta-tuko naiz; baina, ez dut presa-rik, hemen gustura nago-eta.

N.: Nik berriro bueltatu nahidut, gehiegi gustatu zait eta;izan ere, hango bizitzara ohi-tzen ari ginen unean bueltatuginen. Gogorra egin zitzaidankomunitatea uztea: ezagunasko utzi ditugu, inoiz ez bai-keunden bakarrik: hangoakizango bagina bezala tratatu

gaituzte. Une oro, haurrezinguratuta egon gara eta “losvascos” deitzen ziguten,laguntzera datozenak… Bes-talde, badute ohitura berezibat; hau da, bi astetik behin,igandeetan, batzarrak egitendituzte komunitateko arazoezeztabaidatzeko; sei bat orduirauten dute. Batzarretaraderrigorrean joan behar dufamilia bakoitzeko kide batek,eta, hori bete dadin, zerrendapasatzen dute.

“Bizipena, batez ere,zer gauza gutxirekin bizi gaitezkeen kontu-ratzea” Nerearen komunitateko hainbat irudi.


] getaiko gaztetxea

Hemen gatoz berriz ere Gaztetxekoberri ematera. Azken hilabetetan antola-keta faltagatik ez dugu artzape aldizka-rian idazterik izan.

Hasteko, Gaztetxean egon diren kon-tzertuak aipatuko ditugu:-Martxoak 6an: Street Boys Army(Getaiko punk&oi! kantera) eta AD(markiñarrak).-Martxoak 27an: Inkonexia. Kontzertuberezi samarra izan zen argi eta iru-dien efektuekin, proiektorearen lagun-tzaz.-Apirilak 10ean: Reskizio, Hotsak hezu-rretan eta Bajo presion.-Apirilak 24an: Vuelko eta Katapunk.

Kontzertu horiez gain, Gazte Asan-bladaren eskutik, Getaiko Gazte egunazgozatzeko aukera izan zuten herrikogazteek martxoaren 23an. Egun guztiangiro polita egon zen herrian hainbatekintzei esker, hala nola: pala-txapel-keta, 9 bikotek hartu zuten parte (ira-bazleak: Dei Larrañaga eta Bixkai);herri-bazkari jendetsua eta animatua;arratsaldez txikiteoa, martxa ez gal-tzeko, eta, amaitzeko, betiko moduan,gaztetxean kontzertuak. Taldeak Thehostile, Single Socks eta Itaka izan ziren,eta horiek amaitzean DJa. Arrakastaizan genuen, inguruko herrietako jendeugari gerturatu zen-eta.

Oraingo honetan, Gaztetxeko antola-kuntzan jendeak parte hartzeko propo-samen batekin gatoz. Jendea animatunahi dugu Gaztetxeko jarduera edotalanak banatzeko egingo ditugunlan–taldeetan parte hartzera. Azkenal-dian, utzikeriak jota ibili gara eta horriirtenbide bat eman beharra ikusi dugu.Horretarako, deialdi bat egin duguherritarrak Gaztetxearen etorkizunaz

kezka daitezen. Gaztetxea denon etxeada, eta denon lana da Gaztetxea aurreraateratzea herria bizirik mantendu ahalizateko. Hori dena esanda, badakizue

Gaztetxeko ateak beti zabalik egongodirela nahi duenarentzat eta edozeinproposamen gustu handiz hartukodugula.

GETAIKO GAZTE ASANBLADAGAZTETXETIK

Street boys armi getaiko punk oi taldea.

Pala txapelketako finalistak.



Amaia Iribar] elkarrizketa

Hirurogei bat lagun: horixe da, hain zuenere, 2010. urteko denboraldian GetariakoArraun Elkartean jardun duten arraunla-rien kopurua. Inoiz baino gehiago. Lagunhoriekin guztiekin behar bezala lan egitekohainbat lagunek hartzen dute parte; horienartean, arraunlariekin zuzenean jardutenduten entrenatzaileak: Jabier Etxabe,Xabier Goikoetxea, Ander Basurto, EkaitzBalentziaga, Jose Manuel Gorostiaga,Xabier Eizagirre eta Leandro Andreano.Guztiekin bateletako zein trainerilletakodenboraldiari buruz eta, nola ez, trainerua-rekin duten esperantzari buruz hitz egitekoaukera izan dugu.

Arrauna inoiz baino indartsuago :

entrenatzaileak

Neskekin zein mutilekin jar-duten duzue. Zer moduzkodenboraldia egin dute?Mutilentzat lehen urtea izanda, denak hasi berriak baitira,eta, estropadetan, lehian izandituzten taldeak bigarrenurtez ari ziren arraunean;adin horretan, aldea askonabaritzen da. Ligaxkan, zor-tzigarren bukatu dute, eta,lehen urtea izateko, gusturagaude egin duten lanarekin.

Izan ere, lehen urtean helburuzehatza izaten dugu: arrau-nean ikastea; bigarren urtean,datorren urtean, esaterako,pixka bat gehiago eskatukodiegu.

Bestalde, nesken taldea 6arraunlarik osatzen dute, etahorietatik bi bakarrik izandira berriak; oro har, nahikoondo ibili dira, eta, nahiz etaligaxkan laugarren bukatu,irabazteko aukera handiak

izan dituzte. Arazoa gauregungo gazteen ordutegia da,horren ondorioz nahi bainogutxiago entrenatu baituteuretan.

Neskak eta mutilak eraberean entrenatzen dituzue?Bai, bi taldeak berdin.

Datorren urteari begira, haur-kategoriako taldea osatuko da?Hori da gure nahia; aurten,jardun diren mutilentzatbigarren urtea izango da, eta,atzetik, beste batzuk etorrikodirela espero dugu …

Xabier Goikoetxea eta Ander Basurto

Haur-kategoriako (infantilak) mutilak (13/14 urte) eta haur-kategoriako nahiz kadete-mailako neskak (13/14 urte eta15/16 urte)

] elkarrizketa ] Getariako Arraun Elkarteko entrenatzaileak


Zer moduz ibili zarete bate-letan?Bateletan arraunlariak txan-datuz ibili gara, eta, oro har,erdialdean ibili gara: liganhirugarren bukatu dugu,Gipuzkoako Txapelketanhirugarren eta Euskadikoanbigarren.

Eta trainerilletan?Trainerilletan bi txalupa ibiliditugu, eta, orain arte, iadenak irabazi dituzte: Gipuz-koako Liga, Gipuzkoako Txa-pelketa (Euskadiko Txapel-keta elkarrizketaren uneanjokatzear). Gero, hausnartuegin beharko dugu Espai-niako Txapelketara joan alaez.

Ekainean traineruarekinhasiko zarete; nola osatukoduzue taldea?Iaz bezala, Tolosarekin bateraaterako dugu trainerua. Gure-

tzat abantaila bat da, aurretikelkarrekin lan asko egina bai-tugu. Guztira, honako arraun-lari hauek izango ditugu:zumaiar bat, bi zarauztar, zor-tzi tolosar eta gainontzekoakgetariarrak.

Entrenatzean zer izaten dazailena?Hasiera izaten da zailena; orohar, arraunlariak ongi molda-tzen hasteko, hiru bat urtepasatzen dira. Arraunean hasieta lehen urtean ezin diraemaitza onak espero, gorputza“egin” behar da, eta, horreta-rako, funtsezkoa da denbora.Normalean, zenbat eta gazte-ago hasi, hobe izaten da.

Emakumezkoei eta gizonez-koei entrenatzean, zer aldedago?Beharbada, emakumezkoakmetodikoagoak dira; behinadin batera iristen direnean

kontzientziatuta egoten dira,badakite nora iritsi nahi duteneta buru-belarri saiatzen dirahorretan. Gazteagoekin pixkabat zailagoa izaten da, azter-keta garaian gehiago faltatzenbaitute. Bestalde, garbi izanbehar da emakumezkoek, orohar, ez dutela gizonezkoekadina indar; baina, beste ezau-garri batzuk dituzte, erresis-

tentzia eta iraupena, eta gaita-sun horiek lantzen ditugu.

Zer helburu zehaztu ditu-zue? Betikoak, urtetik urtera gain-ditzea: Gipuzkoako zein Eus-kadiko Txapelketak, Kontxa-koa ere nahi izaten dugu etahor ibiltzen gara…

“Erresistentzia etairaupena, gaitasunhoriek lantzenditugu”

Jabier Etxabe

Gaur egun emakumezkoen entrenatzailea. Entrenatzaile-lanetan makina bat urte daramatza, eta horietatik bedera-

tzi bat urte emakumezkoekin.

2010eko trainerua osatuko duten emakumezkoak.


] elkarrizketa] Getariako Arraun Elkarteko entrenatzaileak

Zenbat arraunlari izan ditu-zue maila honetan?Hogeita bi arraunlari izan diramaila honetan, eta, guztira,lau txalupa osatu ditugu.

Inoiz baino arraunlarigehiago dago elkartean; zeinizan daiteke arrazoia?Azken urteetan, arraunakherrian presentzia handiaizan du, eta alaitasuna sortudu; hori asko nabarmendudugu elkartera etorri direnhainbat eta hainbat lagunekin.Bestalde, ondo konpontzendiren arraunlarien taldeakditugu, eta hori oso garrantzi-tsua izaten da.

Denboraldia zer moduzkoaizan da?Hasieran ezarri genituen hel-buruen arabera, pentsatzen

genuen ondo ibiliko ginela,eta, oro har, nahiko ondo ibiligara. Ia beti hiru txalupa joandira, batzuetan lau; Getarian,adibidez, emaitza onak lortugenituen, gure hiru txalupaklehenengo bosten artean sartubaitziren. “Ilunbe” taldeaizan dute aurkari denboraldiosoan, oso gutxigatik, gainera.Ligan, bigarren bukatu dute,eta, Gipuzkoako Txapelketan,lehenak zihoazenean, arraunakateatu zitzaien. Euskadi-koan, hirugarren izan ginen,eta, Espainiakoan, berriz, zor-tzigarren egin genuen; baina,denok segundo gutxirenbarruan sartu ginen. Gusturagaude lortu dituzten emaitze-kin.

Adin horretako arraunlarie-kin, zer zailtasun

60 arraunlari, gutxi gorabe-hera; asko, ezta?Bai, ikaragarri, inoiz ez dahorrenbeste izan; gazte askodago, inoiz baino gehiago.Hori gutxi ez eta senior mai-lan gizonezko zein emaku-mezko taldeak ditugu.

Guztientzat adina materialba al dago?Ez, eta, hori dela-eta, askotantxandaka ibili behar izandugu. Une honetan, traineri-

llen mailan, bost txalupadaude erabiltzeko moduan;baina, karroak lau soilik era-man ditzake; horren ondorioz,gazte-mailakoek beren estro-pada jokatu ostean, seniorrekhartzen dute txalupa. Baina,tira, okerrago izango litzatekelagunik ez izan eta materialasoberan gelditzea! Hobehorrela ibiltzea!

Zenbat lagun ibili da gazteeta senior mailetan?

izaten da entrenatzekogaraian?Adin honetan, normalean,arraunean ondo ibiltzekoentrenatu beharra dagoelamentalizatuta datoz, aldehorretatik oso fin jardun dute.Hasieran, astean lau entrena-mendu egiten genituen: osti-raletan eta larunbatetanarraunlari gehienak etorriizan dira, eta gainerako biegunak arraunlariekin adostuditugu, batez ere azterketagaraian.

Datorren urteari begira, zeraurreratu dezakezue?7 lagun kadetetan gelditukodira, eta 13 gazte-mailarapasako dira. Datorren urtean,txalupa bat, behintzat, seguruaterako dugu. Gazteetan ere,bi maila bereiz daitezke:lehen eta bigarren mailakogazteak. Hau da, lehen maila-koek gazte-mailan soilik jokadezakete (ezin dute traine-ruan ibili), eta bigarren maila-koek astebukaerako estro-pada bat joka dezakete.

Ekaitz Balentziaga eta

Jose Manuel Gorostiaga

Gizonezkoen kadete mailako entrenatzaileak (15/16 urte)

Leandro Andreano eta Xabier Eizagirre

Gazte-maila (17/18 urte) eta gizonezko seniorrak (18 urtetik gora)

] elkarrizketa ] Getariako Arraun Elkarteko entrenatzaileak

Gazteetan, txalupa bat osatuda; maila honetan, 7 arraun-lari izan ditugu, eta patroiakadete mailakoa izan da. Izanere, behe mailako arraunla-riak gora igo daitezke, bainaalderantziz ez; beraz, guztie-kin talde bat osatu dugu.Seniorretan, berriz, bi txalupaosatu ditugu; horietako batestropadetan ondo ibiltzeko,eta gainontzekoak estropadakjokatzeko, esperientzia har-tzeko.

Zer esan dezakezu egindakodenboraldiaz?Gazteak ondo ibili dira,Gipuzkoako Liga eta Gipuz-koako Txapelketa irabaziditugu (elkarrizketaren uneanEuskadiko eta EspainiakoTxapelketak falta ziren).Seniorrak ere ondo dabiltza,jende gaztearekin gabiltza-lako. Trainerilletan, orain arte,egindako estropadetan goimailakoak diren arraun elkar-tekoak izan ditugu aurretik,TKE mailako txalupak. Guremailakoak izango diren liga-koak (ARC2) eta liga bat gora-gokoak (ARC1) gure atzetikgelditu dira orain artekoestropadetan, eta horrekinkonformatzen gara. Hori guz-tia erreferentzia izan daiteketraineruekin hasteko, nahizeta traineruarekin lagungehiago izaten den eta ezber-

dina den.

Noiz da traineruen lehenestropada?Ekainaren 5ean hasiko gara,Mutrikun ligaz kanpo anto-latu duten estropadan, etahara joateko gonbidatutagaude.

Trainerua nork osatuko du?Hamasei bat lagunek osatu-tako taldea izango dugu trai-neruan. Tolosako bost arraun-lari izango ditugu, nahiz etahorietako bat Getariakoarraunlaria izan (arrauneanhemen hasitakoa ); bestalde,gazte-mailatik seniorretaraigotako gazteak ditugu. Azke-nik, gazteagoak zireneanarraunean ibilitako kidebatzuk sartu dira, eta baitainoiz arraunean ibili ez dire-nak ere. Hori da zailena,berriei arraun egitea irakastea.

Horiekin guztiekin, zer hel-buru jarri duzue?Batez ere arraunean ondo egi-tea. Maila ezberdineko lagu-nak ditugu, eta hori uztartzeaizango da zailena. Gureasmoa, beraz, guztiek arrau-nean gutxieneko maila bateanegitea da; guztiek jarribeharko dute bere aldetik.Beraz, estropadei dagokionezhelburu bat jartzea zaila da, ezbaitakigu zer maila emango

duten; ez dugu aurreko erre-ferentziarik. Aurten, esperien-tzia hartu behar dugu, arraunegiten ikasi, eta datozen urtee-tan ikusiko dugu… Norma-lean, hasieratik arrauneanondo egitea nahi izaten dugu;baina, gauza guztietan bezala,lehenengo urtean zaila izatenda.

Beraz, bada inoiz traineruanibili ez denik?Momentu honetan ditugunseniorretatik 3 edo 4 soilikdira traineruan ibilitakoak;beste guztientzat berria datraineruan arraun egitea.

Eta alde handia dago, ezta?Oso handia; fisikoki gogorra-goa da, arraunketa desberdinada, distantziak luzeagoak.Txalupa bera ere desberdinada; batek 100 kilo pisatzenditu, eta traineruak 200 kilopisa ditzake.

ARC2 mailan hasiko zarete,ezta?Bai, halaxe da; trainerilletanizan ditugun erreferentziakkontuan izanda, ez dugu usteazkenak ibiliko garenik, bainaikusiko da…

Astean zenbat aldiz entrenatzen duzue?Astean sei egunetan, horie-tako 4 entrenatzen eta 2 joka-tzen.

Ez al da gehiegi?Garai batean, asteko zazpiegunetan entrenatzen genuen;baina, gaur egun, sendagileekez dute hori gomendatzen.Egun, kirol-medikuek garran-tzi handia izaten dute entre-natzeko moduan, eta horiekjarritako irizpideekin jardutendugu.

Gazteekin eta seniorrekinberdin entrenatzen al da?Ez, adina dela-eta gazteakgutxiago “txikitzen” saiatzengara; horiekin entrenamendufisikoak egiten dira; baina,batez ere, uretara eramatenditugu, teknikoki hobetzenjoan daitezen. Senior maila-koekin, entrenamenduakgogorragoak izaten dira, fisi-koagoak. Sendagileek jarri-tako irizpideak jarraitzenditugu, eta, denboraldiaaurrera doan heinean, iriz-pide horiek aldatzen joan dai-tezke, landu nahi denarenarabera.


Gazte-mailako mutilak eta emakumezkoak irabazitako banderekin.

Kadete mailako arraunlariak.

Argazkia: Orreaga Andueza


Suziriekin hasi zituzten joan den maiatzaren 7an Meagaauzoko festak eta 16an eman zieten amaiera, III. ArdiZakur Lehiaketarekin. Egun horietan, hainbat ekintzaizan dira auzokoen zein bisitarien gozamenerako: MusTxapelketa irekia, bertsolariak, trikitilariak, Gure Txe-ruko dantzarien emanaldia, Adinduen Omenaldia,“Gorriti” eta bere animaliak, ezkonduen afaria, pirotek-nia, pilota-partidak, Paella Txapelketa…

Peio Pagadizabal “Lantz” txakurrarekin izan zen ira-bazlea Meagako III. Ardi Zakur Lehiaketan; bigarren,Peio Segurota “Artzai” txakurrarekin; eta hirugarren,berriz, Mikel Aizpurua “Beti”rekin.

Urtero egiten den Paella Txapelketara zazpi bikote aur-keztu ziren, eta horietatik Nekane Lertxundik eta AnderEtxeberriak egindako paellak irabazi zuen.

Mus Txapelketan, berriz, Pedro eta Ixku getariarrannagusitu ziren, eta bigarrenak Aintzane eta Ugarte Mea-gakoak izan ziren.

Ixidro Deunarenfestak Meagaauzoan

Argazkia: A. Manzisidor



idor Argazkia: A. Manzisidor


dor

Argazkia: Olatz Irigoien

Argazkia:Idoia Aramendi



18- artzape @topagunea.com18-artzape @topagunea.com

Irrazionala: Paradisu bezala saltzen diguten bizi eredua. Inoiz baino baliabide eta aberastasun gehiago baina are etagabezia eta desberdintasun gehiagoko lurzorua. Denok ongi bizitzeko adina bitarteko izan arren, miseria eta saminanagusi diren errealitatea. Non totalitarismoari demokrazia deitzen zaion eta delitu egileen tokia antza ez den espetxea,gobernu zein enpresa zuzendaritza zehatzen aginte organoak baizik. Non justizia eta injustizia elkarri helduta doazenbikiak diren eta mundu bakar batean hiru mundu desberdindu daitezkeen.

Inposaketa: Dena herriaren izenean eta herritarron mesederako, baina inoiz herriari hitza eman gabe. Beldurra al diotegure iritzia eta partehartzeari? Edota interes falta eta axolagabekeri kontu soila ote? Bada ezpada ere, polizia eta armadaerraldoiak eratzen dituzte euren inguruan, euren luxu ugarien babeserako. Pribilegiatu gutxi batzuk, beste guztionaurrean, beste guztion gainean. Diru gehien duenarenak dira arrazoia eta boterea. Ongi etorriak despotista modernoenerreinura...

Indarkeria: Euren gizarte eredu programatua edo ezer eza; beraiekin edo heriotza. Mundu aske eta juxtuago baten aldeurratsak egitera ausartzen diren apurrentzat aldez aurretik idatzia dute patua: ukazioa, deslegitimizazioa, kriminaliza-zioa, umilazioa... txikizioa. Hala ere, beraiek omen zintzoak eta eurekin ados ez dagoen oro etsai arriskutsu, bitartekobakartzat ideia eta ametsak izan arren. Armez hornituriko bakezaleak eta hitzez armaturiko gerlariak... Guda Santu,mendeku operazio, inbasio masibo eta zeharkako ondorioen aroa.

Istripuak: Egunero eragiten dituztenak ez dira hilketak, ekidin ezineko istripuak baizik. Istripuz, urtero gosez, egarrizedo gaixotasun sendagarrien ondorioz hiltzen diren milioika txiro. Istripuz, zerutik erortzen diren berunezko tantek guz-tiz suntsitutako zibilak. Egoera jasanezinetan lanean hildakoak. Kalean, neguko hotzak eraginda bizia galtzen dutensabai gabeak. Militar eta polizia indarrek oso argi ez dauden arrazoiak medio hildakoak... Zenbat balio du hauen guztienbiziak? Bigarren eta hirugarren mailako pertsonak. Giza merkantzia, merkantzia merkea... sarri doakoa.

Informazioa: Edo informazio eza. Jakintzaren gizartea deitzen diote gureari, benetan inoiz baino ezjakinagoak garelaesan litekeen arren. Munduan zeharreko gertaerez ezer jakin gabe eta jakiteaz ere arduratu gabe. Etxean jasotzen denazere gero eta axolagabeago. Estrategia argia: Herri jakintsua baino, inozo eta obedientea hobe. Honetarako, telebista jaunairakasle goren nagusi: Sinetsi kaxak igorritako egia absolutuak, imitatu bertan ikusitakoa, izan moderatu eta ez pentsatu,arduratu gehiegi... Nondik gatozen eta non gauden ideiarik gabe, nola osatu puzzle konplexu honen piezak? Nola lortumunduaren ikuspegi osoa?

Inpotentzia: Egunkaria irakurtzea negar eta amorru eragile bilakatu da, berri txarrak zoritxarrez ohiko. Gizartearen pasi-bitateak muga oro gainditu du. Anestesiatuta, amnesia egoeran bizi gara. Begirune eta balore oro galduta, norbere zil-borrera begira itsu, kanpo zarataren eraginez gor, zer esanik gabe mutu. Tristezia eta apatiak gain hartuta goibel, indarge,gogortuta. Noraezean galduta. Nola egin aurre honi guztiari gure egunerokoan? Zein norabide jarraitu? Zer egin? Non-dik hasi?

Ilusioa, Itxaropena eta Irudimena: Errezeta posible bakarra, pertsonalki zein kolektiboki. Ezin dugu alaitasuna etadenontzako etorkizun hobe baten ilusioa inoiz galdu. Ez eta momentu gogorrenetan, alde guztietatik inguratzen gaituenetsipenaren aurrean itxaropenaren sugarra itzaltzen utzi ere. Hauxe baita geratzen zaigun apurra. Une zail eta garratze-tan ere, jakin egin behar dugu hodei beltzenen atzean zeruertzeko eguzki izpien argitasuna ikusten, bizitzaren edertasunabaloratzen…

Irudimena ere ezinbestekoa da denentzakoa eta iraunkorra izango den konponbidea erdiesteko. Aurretik irudikatu edoamestu ez dena, nekez bihurtuko baita ondoren errealitate... Bakarrik ezer lortuko ez dugula ere argi egon beharko luke.Malgutasun eta elkar errespetu dosi sendoekin, orain arte zatituta egon garenon arteko elkarlan sareak, espazioak irutenhasteko unea da... Elkartuta, alai eta adoretsu, bestelako etorkizun bat eraikitzera tinko abiatuko den giza marea geldie-zina martxan jartzekoa.

]] Aitor Irigoien[[

Elkartuta, alai eta adoretsu“No et limites a contemplar aquestes hores que ara venen.

Baixa al carrer i participa.

No podran res davant d´un poble unit, alegre i combatiu”

V.A. Estallés

2006ko maiatza artzape -19

Hilabete honetan, MikelAntzak argitaratu berri dueneleberri bat dakarkizuet.Idazle hau orain hogei urtebaino gehiago hasi zen idaz-ten eta, hasiera-hasieratik,idazteko gaitasun fina duelaerakutsi zuen.

Mikel izeneko euskal presopolitikoa da eleberri hone-tako protagonista eta narra-tzailea. Hautsi berri duenatzamarra sendatzeko asmoz,kartzelako ospitalera eramandute, baina bertan dena oker-tuz joango da eta gurpildunaulki batean amaituko du.Gertaera horren atzeandagoen guztia jakin bitar-tean, beste istorio batzukkontatuko zaizkigu: arreba-ren mutil-lagunari gertatuta-koa, 1936ko Gerran gudariibilitako Xabierri buruzkoistorioa... Istorio horiek elebe-rriaren mamiarekin loturik

literatur txokoa / Izaskun Larrañaga]] moniren errezeta [[

Ospitalekoak

Osagaiak:

Krepak egiteko osagaiak:

1 l esne150 g. hirina3 arrautzaGatza

Beste osagaiak:

3 piper berdeOliba-olioaGatza 200 g. gazta2 xerra hirugihar

Krepak gazta eta piper berdearekin

Prestaketa:

Irabiagailuaren ontzira arrau-tzak bota eta gero, hirina,esnea, gatza pixka bat eta oliokutxarada bat gehitu; horrenondoren, guztia irabiatu.

Zartagin batean olio pixka batjarri eta krepe orearen burrun-tzalikada bat bota eta zabaldu;pixka bat egin denean, bueltaeman (lehen kripa bota);gauza bera errepikatu gainon-tzeko orearekin.

Bestetik, krepak betetzeko,piperrak “juliana”eran moztueta gatz pixka batekin eta oliotxorrotada batekin salteatu.Hirugiharra makiltxotanebaki eta olio pixka batekinzartaginean gorritu. Soberangelditzen den olioa baztertu.Gero, krepeak beteko ditugu:makiltxotan ebakitako gazta-rekin, piperrarekin eta hiru-giharrarekin, eta, azkenik,guztia bildu.

On egin!!

agertuko dira eta lotura horinarratzailearen pentsamen-duek lortuko dute.

Eleberri gogorra dela esangenezake, kartzelako egoerakez baitira oso gozoak izaten;eta, batez ere, kartzelako sui-zidioei buruzko atala danobelako zatirik latzena. Ele-berriak ukitu krudelak izanarren, paragrafo hunkiga-rriak ere baditu; haurtzaroarieta gaztaroari buruzko zatiaksentiberatasun osoz konta-tzen ditu narratzaileak.

Fikzioa eta errealitatea nahas-tuz, euskal gatazkaren argaz-kia egiten duela esan gene-zake; hainbat kasutan, saminasortzen duen argazkia.

Idazlea: Mikel Antza (Donostia, 1961) Argitaletxea: SusaArgitalpen urtea: 2010Orri kopurua: 233

20- artzape @topagunea.com20-artzape @topagunea.com

] harritarten txutxupeka / herri eskola

Ugalketa eta sexualitatea ez dira gauzabera. Hiru gaitasun ematen dizkigusexualitateak:a) Plazerra eta gozamenab) Sentimentuak eta emozioak: horienbidez, gustuko pertsona aukeratzekoahalmena daukagud) Ugalketa

Pubertaroan sartzera goaz eta aldaketaugari gertatuko dira gure gorputzetan.Horietako bat eszitazioa izango litza-teke, musu bat ematean, adibidez.

Masturbazioa plazerra da: norberakbere gorputzarekin... edo batak bestearigozamena ematea, sarketarik gabe.Askotan morboa sentiarazten diebatzuei, baina praktika hori ez da zikin-keria eta naturalki hartu beharkogenuke. Neskok klitoria daukagu etabera laztanduz gozatu egiten dugu.Mutilok, aldiz, azal baten barnean duguzakila eta berau aurrera eta atzera mugi-tuz sentitzen dugu plazerra.

Antisorgailuak erabiltzeko adinik ezdago; lehenengo sarketarekin batera era-bili behar da eta berdin koitoa egitenden bakoitzean. Konfidantzazko lekue-tan erosi behar dira eta iraungitze-datakontuan izan behar da. Antisorgailu

mota ugari daude. Kondoia da denetanseguruena, haurdunaldia ekiditeko etagaisotasun guztietatik babesteko.

Bizitzak hainbat aro ditu:-0–8 urte, haurtzaroa- 8–11 urte, aurrepubertaroa- 11–16 urte, pubertaroa- 16–21 urte, nerabezaroa

Hitz egin dezagun pubertaroaz. Alda-keta fisiko nagusienak gertatzen direnaroa da eta oso polita. Garai honetanguraso eta irakasleen aurka azaltzekojoera nabarmenduko zaigu. Gure gorpu-tzarekin ere etengabeko borrokan jar-dungo dugu. Lehen esan bezala, alda-keta gehienak pubertaroan izaten dira:aldaketa biologikoek aldaketa sikolo-giko eta sozialak ekartzen dituzte. Bes-teenganako desioa, umore gorabehe-rak... lagun berriak egiteko sasoia da.16–17 urtetik aurrera ez da egotenhorrenbesteko mugimendurik eta lasai-tzen joango gara.

Neskak obuluekin jaiotzen dira etahorrela iraungo dute menopausia arte.Une zehatz batean, erloju biologikoamartxan jartzen da: obulua Falopiorentronpatik umetokira doa eta han lehertuegingo da... eta bere osagai guztiak bagi-nara jaisten dira. Horri hilekoa deitzenzaio. Hilekoa izatea oso garrantzitsuada, osasunaren sintoma da.

Hasieran izututa egon arren, neskekgauza baliotsu bat bezala bizi behar dutehilekoa. Horri esker, neskok osasun-tsuago biziko gara eta gaisotasungutxiago izango ditugu. Neskek, orain,umetoki estua daukate eta min pixkat

eman dezake hilekoak. Horregatik dakomenigarria kirola egitea, umetokia

(giharra denez) kirolaren bidez erlaxatuegingo baita. Hilekoa 11–12 urterekinjaisten da. Konpresa, tanpoi edo ilargi-kopa erabiltzen dira hilekoa xurgatzeko.

Gure jakinmina ongi aseturik geratuzen eta gure galdera guztiak erantzunzituen Amaiak. Oso interesgarria izanzen saioa, bikain pasatu genuen eta askoikasi dugu.

6. mailako ikasleak

Martxoaren 8an, Amaia Vazquez etorri zen6. mailara. Bera, sikologo eta sexologoa da.Sexualitatea eta afektibitatea gaia landudugu gelan eta lanari bukaera ematekoberarekin elkarrizketa bat izan dugu. Esanzigun galderak egiteko, ez errepikatzensaiatzeko eta adi egoteko.

Kondoia, antisorgailuetan seguruena.

Gero eta emakume gehiagok erabiltzendute ilargi-kopa

Amaia Vazquez-i galdezka

] elan-euskadi

Sarritan, pentsatu ohi dugu nahiko ondoinformaturik gaudela eta, era guztietakotelebista eta irrati kanalak eskura dauz-kagunez, munduan gertatzen ari direngatazken gakoak ezagutzen ditugula.ELAN-Euskadik, hala ere, ez du horrela-korik uste; irudipen bat baino ez delapentsatzen du. Horregatik, Eztabadai-rako Foro Kritikoa abian jarri zuen duelaurtebete.

Gobernuz Kanpoko Erakunde batekgarapenerako herrialdeak eta proiektuakaukeratzen dituenean, bere ingurukogizarteari bere iritziak erakusten dizkio,nolabait. ELAN-Euskadik elkartasunaaurrera eramateko aukeratutako hainbatherrialdek badituzte zenbait ezaugarrikomun: Nikaraguan, Venezuelan edotaKuban gertatu ziren edota gertatzen aridiren prozesuek burujabetza politiko etaekonomikorantz bultzatu nahi dute, nolaedo hala, eta hori funtsezkoa da guretzat.Hori dela-eta, haiekin ari gara lanean,besteak beste. Horrez gain ziur gaudegarapenerako proiektuetan ez ezik, ondoaukeratutako informazioan ere islatzendela elkartasuna. Gauzak horrela, edo-zein GGKEk kapitalismoaren eredua zer-tan datzan ondo azaldu behar du, derri-gorrean. Hala ere, hausnarketa kritikoaksustatzeko, oso bestelako informazioa

lortu behar da, hedabide handietatikkanpo: webgune alternatibo batzuk,dokumental-saio independienteak etapentsalari kritikoak ezinbestekoak diragure garaiko koordenadak ulertzeko.

Testuinguru honetan, beraz, pribilegiohandia izan zen Santiago Alba Rico filo-sofoa gure artean (Getarian) izatea, joanden maiatzaren 1ean.

"Los medios y los fines: comunicación y

capitalismo" zuen izena Santiago Albakemandako hitzaldiak, eta, hasieratik,ikuspegi zuzena eman zigun sistemaekonomiko honetan hedabideek zeinfuntzio betetzen duten ulertzeko.

Santiago Albak berak esaten duen bezala,pentsaera aurrerakoian kokatutako per-tsonarentzat "konturatzea, jabetzea" fun-tsezkoa da eta "konturatze, jabetze"horren alde ari gara ELAN-Euskadin.Mila esker Santiago, bihotz bihotzez.

Santiago Rico-ren hitzaldia


] ekaineko agenda

FULDAIN farmaziaren zaintza egunak:

ekainaren 21tik 27ra (biak barne)

Udal bulegoa ....943 896 024Faxa ............943 140 190e-mail: [email protected]

Kiroldegia ........943 140 432Kirol-portua ......943 580 959Taxiak

Segundo ......607 720 242Jose Mari ....607 403 498

Udaltzaingoa ....943 896 146Liburutegia ......943 896 147Anbulatorioa ....943 140 653Botika ..............943 140 441 Herri Eskola.......943 140 729SOSdeiak ......................112Kofradia............943 140 200

artzape aldizkaria943 000 548

[email protected]

Telefono interesgarriak

KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA

[Ekainaren 20a, igandea]GETARIAKO VI. IBILALDINEURTUA

] Musika, dantza[Ekainaren 13a, igandea]DANTZARI TXIKI EGUNAGETARIANNoiz: 12:00etanAntolatzailea: Gure Txeru

[Ekainaren 20a, igandea]URRETXUN ETA MUTRI-KUN DANTZARI TXIKIEGUNAGetariako dantzariak bertanegongo dira

[Ekainaren 21a, astelehena]MUSIKA-ESKOLAKO IKAS-LEEN IKASTURTE BUKAE-RAKO JAIALDIANoiz: 18:30eanNon: Herri Eskolako Zine-aretoanAntolatzailea: Udal Musika Eskola

] KZguneaNoiz: 17:00etatik 20:00etaraTutorearen ekaineko bisitak: 11n eta 25ean,09:00etatik 13:00etara

] Irteerak[Ekainaren 10a, osteguna]COMILLASera IRTEERAIrteera-ordua: 08:00etanAntolatzailea: Arrantzale Zaharren Elkartea

[Ekainaren 16a, asteazkena]Gimnasian dabiltzan 3. adi-

[Ekainaren 5a, larunbata]HONDARREZKO IRUDIAKEGITEKO TAILERRANoiz: 11:00etatik 13:00etaraNon: Malkorbe hondartzanIrakaslea: Manuel FernandesAntolatzailea: Guraso Elkartea

[Ekainaren 4a, ostirala]SON PARA UN SONEROdokumentalaren emanaldia Noiz: 19:00etanNon: Turismo Bulegoko aretoanZinegilea: Lourdes de losSantos Antolatzailea: ELAN-EUSKADI* Lourdes de los Santos beraegongo da proiekzioan

[Ekainaren 6a, igandea]ZAHARREN OMENALDIAAntolatzailea: Guraso Elkartea

HERRIKO HAURREN BINA-KAKO ESKU PILOTA XXXII.TXAPELKETAren FINALANoiz: 12:00etanNon: herriko frontoianAntolatzailea: Gure Txeru

[Ekainaren 8a, asteartea]ODOL-EMATEANoiz: 19:00etatik 21:00etaraNon: Getariako Osasun Zentroa

[Ekainaren 12a, larunbata]IKASTURTE BUKAERAKO JAIA: Jaialdia,jokoak, tailerrak eta bazkariaAntolatzailea: Guraso Elkartea

nekoen IRTEERA, Euskal-duna museoraAntolatzailea: Sahatsaga kiroldegia

] ErakusketakPINTURA TAILERREANEGINDAKO LANEN ERAKUSKETAIrakasleak: Manuel Fernandes // Barbara Stammel

GURE TXERUK ANTOLA-TUTAKO ESKULANEN TAILERREAN EGINDAKOLANEN ERAKUSKETAIrakaslea: Filo

] Jaiak[Ekainaren 19a, larunbata]ARTZAPEREN ALDEKOFESTA EGUNA: Haurrenjolasak, triki-bertso poteoa,bertso-bazkaria eta kontzer-tuak

[Ekainaren 24a, osteguna]“SAN JUAN” FESTAK:Balenziaga kaleko jaiak

] Kirolak[Ekainaren 18a, ostirala]ERAKUSTALDIA: JUDO,KARATE eta CAPOEIRANoiz: 20:00etanAntolatzailea: Sahatsaga kiroldegia

[Ekainaren 26a, larunbata]XABI IÑURRITA MEMO-RIALA” XIII. FUTBITO TXA-PELKETAren SEMIFINALAAntolatzailea: Gure Txeru

] GaztetxiaZINE ZIKLOANoiz: igandeetan, 18:00etan

ASANBLADANoiz: ostegunetan, 19:00etan

] GaztelekuaNoiz: ostirala (17:00-20:00) /larunbata eta igandea (16:00-20:00)

] akordatzen

Bereziartua Hermanos-ekotripulazioa Arantzazun

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu,deitu 943000548telefonora edo [email protected] helbidera bidali.

Oraingo honetan 1943/44 urteko argazkia ekarri dugu txoko honetara; bertan,Bereziartu anai(apaizak)-arrebak agertzen dira beren bi itsasontzietako tripula-zioarekin batera. Bereziartuarrak bi itsasontzien jabeak ziren, eta herrian BHbezala ezagutzen ziren bi barku hauek; izan ere, barku bakoitzaren tximinian bihizki hauek zeuden idatzita, Bereziartu Hermanos-en adierazgarri. Bi barkuetakotripulazio osoa (guztira 30 lagun inguru) getariarra zen, eta herrian ezagunakziren guztiak. Argazkiko irudia Arantzazun aterata dago, urtean behin bi bar-kuetako tripulazioa bertara joaten baitzen meza entzutera.

aarrttzzaappeeAPIRILEKO ERANTZUNA: Doña Ana de Uzkanga

IRABAZLEA: Floren Iribar

Artzapen bazkidea bazara eta erantzuna baldin badakizu, e-mailez ([email protected]), gutunez (kale nagusia 1-3 z/g) edo deitu (943 000 548) MAIATZAREN22a BAINO LEHEN.

Saria: Hiru botilako Larchago ardo kaxa bat

Norbait zoriondu nahi izanez gero,argazkia bere testutxoarekin Txerukopostontzian utzi edo eta Eskualtxetaraeraman. Gogoratu! bazkideok doan dau-kazue eta bazkide ez zaretenok 4 €ordaindu beharko dituzue argazki bakoi-tzagatik.

Aitor Irigoienek utzitako argazkia.

zorion agurrak

Miren eta Ane CamposMaiatzak 21

Zorionak bikote! Hamaika muxu eta besarkada familia guztiaren partetik!

Izen-deiturak:..................................................................................................................................................................................

Helbidea:...........................................................................................................................................................................................

Herria:.......................................P.K....................Telefonoa:..............................................................................................................

Kontu zenbakia:....................................................................................................................................................................................

Sukurtsala:........................................................................................................................................................................................

Getariatik kanpo bizi bazara eta aldizkaria etxean jaso nahi baduzu, EGIN BAZKIDE eta bilaliko dizugu!

Bazkide-kuota: urtean 20 euro aarrttzzaappee

Arraun Harrobiaren entrenatzaileak - Artzape€¦ · Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga,...

Documents

Transcript of Arraun Harrobiaren entrenatzaileak - Artzape€¦ · Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga,...