Atmosfera

NATURA ZIENTZIAK, DBH 1Lurraren atmosfera

HASI ESKEMA BALIABIDEAK INTERNET

IRAKURGAIA

ESKEMA

BALIABIDEAK

INTERNET

IRTENAURREKOA


Tensing Norgay eta Edmund Hillary


Irakurgaia

1953. urtera arte, Everest gailurrera iristeko hamasei espedizio egin zituzten. Bakar batek ere ez zuen lortu, eta hamahiru eskalatzaile hil ziren ahalegin haietan.Urte horretako maiatzaren 29an, Edmund Hillary eskalatzaileak eta Tensing Norgay sherpak gailurrera heltzea lortu zuten. Botilako oxigenoz baliatu behar izan zuten; halako altitudean, izan ere, hain da arina airea, arnastea oso nekeza baita.Hara nola kontatu zuen Hillaryk iristeko unea:«Tensingi begiratu nion; eta buru-berokia, betaurrekoak eta oxigeno-maskara bazeramatzan ere, dena izotz-kandela luzez estalita eraman ere, ezin ezkuta zezakeen inguruari begiratzeak sortutako poz izugarrizko irribarre kutsakor hura. Elkarri eskua eman eta gero, Tensingek lepotik besarkatu ninduen, eta bizkarrean elkar jo genuen, ia arnasarik hartu ezinda geratu arte».

IRTENAURREKOA



HASI

Unitatearen azalpenerako baliabideak

IRTENAURREKOA

Airearen konposizioa

Atmosferaren egitura

Atmosferaren jatorria

Meteorologia Presio atmosferikoa eta haizea

A

Hezetasuna eta hodeiak

Prezipitazioak Zerua Klima eta eguraldi-iragarpenak

Giza jardueren eragina

Eragina zuzentzea

Haize-orratz bat egitea

Estekak


Edukien eskema

Lurraren atmosfera

KonposizioaEgituraJatorria


Atmosferaren dinamika

MeteorologiaPresio atmosferikoa eta haizeaHezetasuna eta hodeiakPrezipitazioakZerua

Klima

Eguraldi-iragarpenak

Atmosferaren gaineko eragina

Giza jarduerakEragina zuzentzea

Zientzia zure esku


HASI

IRTENAURREKOA


Argona

Ozonoa

Karbono dioxidoa

Nitrogenoa (N2)



IRTENAURREKOA

% 78

Oxigenoa (O2)% 21

Beste gas batzuk% 1

Berotegi-efektua

IKUSI XEHETASUNAK

Airea


Argona

Ozonoa

Karbono dioxidoa

Nitrogenoa (N2)

Beste gas batzuk

Airea



IRTENAURREKOA

Berotegi-efektua

Kristalek ez diote beroari alde egiten uzten.

Karbono dioxidoak kristalaren antzera jokatzen du.

Eguzkiaren argia

Beroa

% 78

Oxigenoa (O2)% 21

% 1


Atmosferaren egitura


IRTENAURREKOA

0 km

10 km Tropopausa

Estratopausa

Mesopausa

40 km

80 km

500 kmIonosferaIzar uxoakAurora polarrakSateliteak

Mesosfera

TroposferaAirearen % 90

- 55 ºC

+

-

Tenperatura

OzonosferaEstratosferaO2 + UVA O3

(Ozonoa)

- 17 ºC

-

+

- 100 ºC

+-

-

+



Atmosferaren jatorria

IRTENAURREKOA

Hasierako atmosfera: Karbono dioxidoa Ur-lurruna

Duela 4.500 milioi urte

NOLAKOA IZANGO LITZATEKE LURRA, BERTAN BIZIRIK SORTU IZAN EZ BALITZ?

Ur-lurruna

Kondentsazioa

Gaur egun

Hidrosfera

Sufre oxidoa OzeanoakIgeltsua

Nitrogeno oxidoa OzeanoakAutotrofoak

Egungo atmosfera:NitrogenoaOxigenoa

FOTOSINTESIA OxigenoaKarbono dioxidoa

KareharriaArgona



Artizarraren atmosfera

IRTENAURREKOA

Atmosferaren konposizioa

% 98, karbono dioxidoa

Berotegi-efektua

Tenperatura: 480 ºC

+

Ura + sufre oxidoak

Azido sulfurikozko

hodeiak

ATZERA


Meteorologia


IRTENAURREKOA

Meteosatek ateratako argazkia

Mapa meteorologikoa Mapa adierazgarria

Tresna meteorologikoak

Tenperatura neurtzeko

Haizearen abiadura neurtzeko

Presio atmosferikoa neurtzeko

Metro koadroko jasotako ur kantitatea neurtzeko

Airearen hezetasuna neurtzeko

Haizearen noranzkoa adierazteko

IRUDIA IKUSTEKO, SAKATU BOTOI BERDEA


Meteorologia


IRTENAURREKOA


Mapa meteorologikoa Mapa adierazgarria Termometroa

ATZERA









Meteorologia


IRTENAURREKOA


Mapa meteorologikoa Mapa adierazgarria Anemometroa

ATZERA









Meteorologia


IRTENAURREKOA


Mapa meteorologikoa Mapa adierazgarria Barometroa

ATZERA









Meteorologia


IRTENAURREKOA


Mapa meteorologikoa Mapa adierazgarria Plubiometroa

ATZERA









Meteorologia


IRTENAURREKOA


Mapa meteorologikoa Mapa adierazgarria Higrometroa

ATZERA









Meteorologia


IRTENAURREKOA


Mapa meteorologikoa Mapa adierazgarria Haize-orratza

ATZERA









Presio atmosferikoa eta haizea


IRTENAURREKOA

AIRE BEROA

AIRE HOTZAPresio

atmosferikoa

Handiagoa

Txikiagoa

D

A 9961000

D

1012

A

1012

1008

1016

1004

1000

992

988

984980D

996

A (antizikloia): presio atmosferikoa ingurukoa baino handiagoa da.

D (depresioa): presio atmosferikoa ingurukoa baino txikiagoa da.

Haizea


Hezetasunaren iturriak


Hezetasuna eta hodeiak

IRTENAURREKOA

Lainoa

Hodeien oinarrizko itxurak

Lurruntzea

Izaki bizidunen jardueraZirruak Altostratuak

Kumuluak Ninbostratuak



Prezipitazioak

IRTENAURREKOA

Euria

Ur-lurruna kondentsatu egiten da

Elurra

Ur-lurruna izoztu egiten da, berehala

Txingorra

Ura izoztu egiten da

Tª Tª Tª

IKUSI EURI HORIZONTALA



Euri horizontala

IRTENAURREKOA

Kanariar uharteak

Alisio haizeak

IE

Laurisilva

Mendiak

KONDENTSAZIOA

Ur tantak: euri horizontala

ATZERA


Zerua, gauez


Zerua

IRTENAURREKOA

Zerua, egunez



Eguraldi-iragarpenak

IRTENAURREKOA

D

A

D

Depresioa:Presio atmosferiko txikia

Haizea depresioaren

barnealderantz

Hodeiak eratuko dira

Prezipitazioak sortuko dira

Antizikloia:Presio atmosferiko

handia

Haizea kanpoalderantz

Ez da hodeirik egongo

Argi egingo du Eguzkiak

Iberiar penintsula: Depresioak, mendebaldetik ekialderantz

U O M A M E U A I U A A

Prezipitazioak,mm-tan

Tenperatura,ºC-tan

200180

150

140

120

100

80

60

40

20

0

50

40

30

20

10

0Klimograma



Giza jardueren eragina

IRTENAURREKOA

Karbono dioxidoaBerotegi-efektua

Klima-aldaketa

Emily urakana Sufre oxidoak eta nitrogeno oxidoak

Euri azidoa

CFC gasak Ozono-geruza txikitzea

Kedarra Zikinkeria areagotzea

Kutsadura


Energia aurreztea- Ur beroa neurriz erabili

- Berokuntza neurri gabe ez erabili- Elektrizitatea aurreztu

- Garraio publikoa erabili

Aerosolik ez erabiltzea

Birziklatzea

Kutsadurarik ez eragiteko nazioarteko protokoloak

CFC gasen erabilera debekatzeko legeak

Herritarrak erregaiak aurreztea zein garrantzitsua den ohartarazteko kanpainak

Birizklatzea erraztea


Atmosferaren gaineko eragina zuzentzea

IRTENAURREKOA

Gobernuei dagozkien erabakiak Banakoei dagozkien erabakiak

Sorgailu eolikoak

Eguzki-plaka




IRTENAURREKOA

URRATSAK

Erabili zurezko ohol bat euskarri gisa 1

Erabili alanbrea ardatza egiteko3

Marraztu puntu kardinalak paperean2

Artelazkizko tapoiak, botila finkatzeko5

Erabili plastikozko botila bat, moztuta4

Itsatsi paperezko zerrendak muturrean6

HASI



Estekak

HASI

IRTENAURREKOA

Klima-aldaketa

SARTU WEBORRI HONETARA

Lurraren atmofera

SARTU WEBORRI HONETARA

Atmosfera

Documents

Transcript of Atmosfera