AVANCE OSOA DEFinitiboa EUSKERAZ ZEBERIO · • LEHEN SEKTOREA: Elikagaien ekoizpenari dagokionez,...

88

Transcript of AVANCE OSOA DEFinitiboa EUSKERAZ ZEBERIO · • LEHEN SEKTOREA: Elikagaien ekoizpenari dagokionez,...

1

AURKIBIDEA

SARRERA

A. HELBURU ETA IRIZPIDE OROKORRAK

TESTUINGURUA ETA GARAPEN SOZIO-EKONOMIKOAREN ARDATZAK

HAPO-REN HELBURU ETA IRIZPIDE OROKORRAK

(PARTE-HARTZE PROZESUTIK ATERATAKO HELBURUAK ─HERRI-HELBURUAK─ BARNE)

HIRIGINTZA-EREDUAREN DEFINIZIOA

B. ZEBERIOKO HAPO-REN AURRERAKINAREN ALTERNATIBAK

PROPOSAMENAREN HASIERAKO DEFINIZIOA ETA ALTERNATIBAK

UDALAZ GAINDIKO ESKUMENEKO PROPOSAMENAK

UDALAREN ESKUMENEKO PROPOSAMENAK

SALLABENTE ETA OLARREAGA AUZOAK

ZALDUAKO HERRIGUNEA

ALTERNATIBEN BALIOESPENA

ONDORIOZKO EGITURA OROKORRA

LURZORU URBANIZAEZINAREN KATEGORIZAZIOA

ANTOLAMENDU-EREMUEN DEFINIZIOA

HIRI-LURZORUAREN ONDORIOZKO EGITURA OROKORRA

BIZITEGI-ESKAINTZA KUANTIFIKATZEA

2

SARRERA

BERRIKUSPENAREN IZAERA ETA EDUKIA

HIRI ANTOLAKUNTZAKO PLAN OROKORRA, ARAU SUBSIDIARIOAK BERRIKUSTEKO

Hiri Antolakuntzako Plan Orokorra dugu udal-lurralde osoaren plangintza integrala gauzatzeko tresna, eta beronen funtsezko egitekoa udal-barrutia, bere osotasunean, antolatzea da. Lurraldearen egitura orokorra eta organikoa definitzea eta zehaztea du helburu, udalerriarentzat onartzen den lurralde-antolamendurako eredua finkatuta; betiere, bere ezaugarriak eta lurraldea antolatzeko tresnek xedatutako erreferentziazko esparruaren arabera, eta une oro, ardatz tekniko eta lege-ardatz gisa, EAEko Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legearen xedapenak kontuan hartuta.

Plan Orokorra dugu udalerri baten antolamendua xedatzeko gai den tresna, lurzoruaren hirigintza-erabakiak antolatuta, espazioari zein denborari dagokienez, onartutako hirigintza-eredua lortzeko. Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legearen arabera, planek hirigintza-antolamendua xedatzen dute, haren bi mailetan: egiturazko antolamendua eta antolamendu xehatua.

Plan Orokorraren funtsezko edukiak, Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko Legearen 61. artikuluaren arabera, honako antolamendu-erabaki hauek jaso behar ditu:

Gutxienez, udal-barrutiaren egiturazko antolamendu osoa eta hiri-lurzoru finkatuaren antolamendu xehatua.

Aukeran, sektoretan banatutako lurzoru urbanizagarriaren eta hiri-lurzoru finkatuaren kategorian txertatu gabeko hiri-lurzoruaren antolamendu xehatua.

Berrikuspen-prozesuarekin batera, fase bakoitzean, ingurumen-ebaluazioari buruzko dokumentuak emango dira.

3

METODOLOGIA OROKORRA ETA AURREIKUSITAKO FASEAK

Proposatutako metodologia orokorra deskribatuko dugu jarraian, 9 fasetan banatuta dagoena. Fase bakoitza, aldi berean, hainbat ataletan dago banatuta, herritarrek parte hartzeko lan-prozesu edo tailer-zikloen eta azterlan teknikoen lan-ildoekin bat datozenak. Atal bakoitzean, dokumentu independenteak osatzen dira eta lan-prozesuak eta parte-hartzea sustatzen duten tailerrak antolatzen dira. Plan Orokorraren berrikuspen-prozesuan gauzatuko diren proposatutako faseak, hain zuzen, honako hauek dira:

a. AURREDIAGNOSTIKO TEKNIKOA

b. DIAGNOSTIKO PARTAIDETUA

c. HERRITARREN IRIZPIDE ETA HELBURUAK Aurrerakinaren dokumentua idazteko lehen pauso gisa, eta Diagnostiko partekatuaren ondorioak abiaburu hartuta, tailer bat gauzatu zen. Bertan, herritarrek udalerriaren garapen sozio-ekonomikoari begira dituzten helburuak (Herri Helburuak, alegia) definitu ziren, modu parte-hartzailean. Helburu horiek gidalerro gisa txertatu dira aurkeztera gatozen Aurrerakinaren dokumentuan.

d. PROPOSAMEN ETA ALTERNATIBEN ERABAKI PARTAIDETUA ETA AURRERAKINAREN AURKEZPENA Fase hau aurkeztera gatozen dokumentuari dagokio. Bertan, aldez aurretik definitutako Herri Helburuak abiaburu hartuta, HAPOren irizpide eta helburu orokorrak, hirigintza-eredua eta proposamenak (irizpide partikularrak) definitzen dira, guztiak gauzatu ahal izateko. Ingurumenean eragin nabarmenak ekarriko dituzten proposamenei begira, hainbat alternatiba proposatu dira, eta IITrekin batera aztertu dira.

e. IRADOKIZUNEI ERANTZUTEA

f. PLANGINTZAKO IRIZPIDE ETA HELBURU OROKORRAK ONARTZEA

g. HASIERAKO ONESPEN-DOKUMENTUA

h. BEHIN-BEHINEAN ONARTZEKO DOKUMENTUA

i. BEHIN BETIKO ONARTZEKO DOKUMENTU BATEGINA

4

PARTE-HARTZEA Honako dokumentu hau idaztearekin batera, hainbat tailer egin dira, proposatutakoak adosteko eta garatzeko baliagarriak izan direnak. Honako hauek izan dira egindako tailerrak eta saioak:

1. Lan-saioa: Zeberioko haurrekin egindako tailerra, gure udalerria hobetzeko moduari buruzkoa.

2. Lan-saioa: Helburuak eta irizpideak.

3. Dokumentala: Baso Ahaztuak.

4. Lan-saioa: Ingurumenarekin, mugikortasunaren eta espazio publikoarekin lotutako proposamenak.

5. Festa-tailerra: Ibaira jaitsiera eta txitxiburduntzia.

6. Lan-saioa: Etxebizitza eta ekipamenduarekin lotutako proposamenak.

Tailer horiek osatzeko, planaren parte-hartze prozesuari buruzko hainbat informazio-aldizkari egin dira: Zeberio Eitten izenburupean, eta www.Zeberioeitten.com web-orriarekin koordinatuta. Parte-hartze prozesuaren emaitzen eta ondorioen eduki osotua laburpen-dokumentu batean jaso da, irizpide eta helburuei buruzko honako dokumentu honi atxikita aurkezten dena.

5

SUSTATZAILEA ETA ERREDAKZIO-TALDEA Aurrerakinaren dokumentu hau, hain zuzen, Zeberioko Udalak sustatutakoa da. Eta honako hauek osatuko dute erredakzio-taldea:

Arkitekto zuzendariak Amaia Albeniz Goikoetxea Oihane Ruiz Menendez

Ingurumen Zientzietako lizentziadunak Sergio Gallego Mazarías Luis Rodriguez-Avello Luengo

Zuzenbideko lizentziaduna Fulgencio Carlos Gutiérrez-Solana Sainz de la Maza

Parte-hartze prozesuko taldea: Hodei Zenikaonandia Otzerinjauregi, arkitektoa Irati Eguren Arruti, arkitektoa Leire Milikua, arkitektoa Saioa Zuazubiskar Ardanza, arkitektoa Amaia Alberdi Sarrionandia, Arte Ederretako lizentziaduna eta Haur Hezkuntzako irakaslea

Arkitektoak Saioa Zuazubiskar Ardanza

Geografia eta Ekonomia Zientzietako lizentziaduna Juan Requejo Liberal

Ekonomia eta Enpresa Zientzietako lizentziaduna Antonio Cano Orellana

Bideetako ingeniaria Kimetz Etxebarria Munitxa

Kartografia eta informazio geografikorako sistema Imanol Goñi Aranburu

Soziologiako lizentziaduna Aritz Maza Novales

6 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

A. HELBURU ETA IRIZPIDE OROKORRAK TESTUINGURUA ETA GARAPEN SOZIO-EKONOMIKOAREN ARDATZAK

HAPO-AREN HELBURU ETA IRIZPIDE OROKORRAK (PARTE-HARTZE PROZESUTIK ERATORRITAKO HERRITARREN HELBURUAN DITU BERE BAITAN – HERRI HELBURUAK)

EREDUAREN DESKRIBAPENA

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 7

TESTUINGURUA ETA GARAPEN SOZIO-EKONOMIKOAREN ARDATZAK

Diagnostikoaren dokumentua lantzean, ahalegin berezia egin zen Zeberioko eredu sozio-ekonomikoaren alderdi giltzarriak, ahulguneak eta indarguneak hautemateko. Horri esker, plangintza orokorreko dokumentuaren (HAPO) helburuei buruzko dokumentu hau bat etorriko da herria garatzeko estrategia sozio-ekonomikoarekin. Bestela esanda, honako dokumentu honetako helburu eta irizpideak bat datoz parte-hartze prozesuan adierazitako herriaren ideiarekin. Helburu eta Irizpideen eta Aurrerakinaren dokumentu hau Diagnostikoaren faseko emaitza eta gogoetekin lotzeko, gogora ekarriko ditugu, labur-labur, Diagnostikoaren dokumentuak eredu sozio-ekonomikoari begira emandako ondorio nagusiak:

ARAZOAK • ONDAREA: Eraikitako ondarearen zati handi bat hondatzeko zorian dago. Baserrien ondareari ez zaio behar

besteko erabilera ematen.

• BASOAK: Lurraldearen % 80tik gora kanpoko espezieekin osatutako basogintzari dagokio. Nekazaritza-lurzoru zati handian pinus insignis dago. Ondorioz, ekosistema sinplifikatu egiten da, eta beraz, biodibertsitatea eta erresilientzia murriztu egin dira. Gehienak jabetza pribatukoak dira. Paisaiaren sinplifikazioa. Laborantza monoespezifikoengatik, sutea bizkorrago zabalduko da. Ustiapena "esku" pribatuetan dago.

• MUGIKORTASUNA: Autoa eta errepidea ditu ardatz nagusi. Espaloi-gabezia edo oinezkoentzako ibilbide jarraitu eta seguruen gabezia. Bide eta errepideek ez dute bermatzen oinezkoentzako mugikortasun segururik. Ez dago bidegorririk, eta espaloiak falta dira, oinezkoen joan-etorriak errazteko. Garraio kolektiboa ez da behar adinakoa. Errepide nagusia da komunikatzeko dagoen bide "bakarra".

• JARDUERA EKONOMIKOA: Zeberion bertan, jarduera ekonomiko eskasa dago: herritar gehienek udalerritik kanpo dute euren lanpostua. Zurgintza-sektorea "krisialdian" dago, eta ondorioz, zuraren prezioa jaitsi egin da. Ez dago behar adina lurralde-ekipamendu; batik bat, turismoarekin edo erabilera publikoarekin lotutakoak. Erreprodukzio-lana ez dago ez aitortuta ez behar bezala ordainduta. Inguruneko fluxu ekonomikoen nolabaiteko "deskonexioa".

8 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

• LEHEN SEKTOREA: Elikagaien ekoizpenari dagokionez, bailarako baliabideen erabilera eskasa. Nekazaritzarekin, abeltzaintzarekin eta baliabide naturalekiko harremanarekin zerikusia duen ezagutzaren galera. Lehen sektorearen profesionalizazio-gabezia. Eraldaketa-azpiegituren gabezia. Endogamia, basogintza eta abeltzaintzaren arloan. Nekazaritza-lurzoruaren zati bat baso-landaketek okupatua.

• ZAUTUOLABARRI: Dentsitate txikia eta lurzoruaren kontsumo handia. Ez da sortu espazio publikorik. Espazio pribatu itxiak sustatzen dituen hiri-eredua. Zubialdetik Zautuolara bitarteko herrigunearen hazkundeak lausotu egin du baserrien, ortuen eta bideen paisaia irekia. Zautuolabarri auzo berri gisa ageri da, espazio bateraturik gabea eta herritik sarbide zaileko eskola duena. "Bilbetik" eta erdigunetik doazen ibilbideetatik urrun dagoen auzoa da. Autoek eta errepideak protagonismo handiegia daukate.

• LANDA-AUZOAK: Auzoetan egindako eraikuntza berriek ez dituzte sortu aurrealdeko zabaltze-guneetan baserriek eratutako espazio ireki bateratua hausten duten hormak eta itxiturak. Baserri asko utzita daude.

• ZUBIALDE: Zeberioko herrigunea ez dator bat "herrigune" estandarrarekin; izan ere, oso dentsitate txikia dauka, eta landa-eremua da, nabarmen. Errepideak nagusitasun handiegia dauka, eta espazio publiko gutxi dago. Erdigunean (Zubialde-Zautuola) etxebizitzen % 22 hutsik daude.

• DENTSITATE TXIKIA: Hiri-lurzoruaren edo lurzoru urbanizatuaren % 40tik gora dago LZPk finkatutako gutxienekotik (15 etxeb./ Ha) behera.

• BIODIBERTSITATEA: Arriskupekoa, pinus insignis gehiegi daudelako, eta ibai-sarearen gorabeheragatik. Batasunaren Intereseko habitata (6210*) lursail pribatuan dago.

• ZEBERIO IBAIA: Ibai-paisaiak arriskuan daude lurzoru urbanizaezinean, baso-landaketengatik; ordoki alubialean, berriz, hirigintza-presioagatik, azpiegiturengatik eta laborantza eta belardietarako luberritzeagatik. Zerratokietatik ibaira zuzenean isurtzeko 4 puntu daude. Udalerriko erreken buru zenbaitetan baso-landaketak daude. Zeberio ibaia, bere ibilbidearen zati batean, hormigoizko lubakietan kanalizatua dago. Bere ibilbidearen zati bat eraldatua izan da, eta errepideak urertz naturalaren zati bat hartu du. Hirigintza-lanek ordoki alubiala okupatzeko arriskua dago. Urertzeko basoa, batik bat Zeberio ibaiarena, tokialdatua izan da, erabilera pribatuen eraginez.

• PAISAIA: Ordoki alubialarekin lotutako belardi atlantikoek hirigintza-presioa jasaten dute, eta litekeena da kultura-paisaia hori betiko aldatzea. Arraseko mozketetan oinarritutako baso-kudeaketak eragin nabarmenak ditu paisaian. Paisaia kulturala osatzen duten elementuen galera eta hondamena; hala nola gaztainadi eta kirikiñausiena, pinudiak hartu baitu horien tokia. Eta erroten erorkinak, pinudietan landatutako saroiak, etab. Nekazaritza eta Basozaintzako LAPk, LAGek eta LZPk ordokiaren eta auzoen

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 9

hirigintza-garapenerako aintzat hartutako ereduak arriskuan jartzen du gaur egungo paisaia eta ez da koherentea bertako lurralde-baliabideetan oinarritutako nekazaritza-garapenerako ereduarekin.

• KUTSADURA: IHOBEren kartografia berrituaren arabera, bost kokaleku daude, kutsatuta egon litezkeen lurzorudunak.

• INSTALAZIOAK: Udalerrian ez dago euri-urak eta ur beltzak bereiziko dituen sarerik. Auzo eta baserri guztiak ez daude lotuta udal-sarera. Sare horrek ez du urak arazteko inolako azpiegiturarik. Ez dago gas naturalaren hornidurarik. Udalerrian ez dago energia berriztagarrien ezarpen nabarmenik.

• Herritarrak zahartzen ari dira: % 20tik gora dira 65 urtez gorakoak.

AUKERAK

• NORTASUNA / IRUDIA: Bailarak landa-izaerari eutsi dio, azken hamarkadetan ez baitu izan hirigintza-eraldaketa handirik. Auzoen artean askotarikotasuna dago. Gune batzuetan, oraindik ere "auzoko bizitza" egiten dute. Aukera handia dago nekazaritza eta paisaia garatzeko. Udalerrian hainbat iturri daude; horietako bat ur sufretsukoa. Auzoak paisaia aberatsak dira. Paisaiei lotutako elementu kulturalen hondarrak daude, hainbat paisaia berritzeko berreskuratu daitezkeenak eta Zeberioko lurralde-kapital gisa erabili daitezkeenak. LAGen arabera, Zeberion badira paisaia-intereseko landa-eremu zenbait, eta baita ibilbideak eta espazio libreen gunea ere. LZPren arabera, Paisaia-intereseko Landa-eremua da Zeberio.

• LEHEN SEKTOREA: Udalak sustatutako Nekazalgune proiektua, nekazaritza-jarduera bultzatzeko helburuarekin. Bertan dagoen landarediaren eta udalerrian izan diren erabilera tradizionalen arteko harreman estua. Atlantikoko belardi ugari daude, eta horixe da, hain zuzen, euskal paisaiaren sinboloetako bat. Oso aberatsa da, eta zabaltzen joateko aukera du, abeltzaintza-erabilera sustatuz gero. Lehen sektorea garatzeko aukera handia dago (batik bat, ekologikoari dagokionez). Dagoeneko martxan daude hainbat proiektu: Esnetik, Gorbeialde marka edo Nekasare (kontsumo-taldeen sarea). Zeberion, elikagaien burujabetasuna posible da; izan ere, dagoeneko soberakinak daude abeltzaintzan, tokiko kontsumoa baino gehiago ekoizten baita. Bilborako, berriz, kalitatezko produktua ekoizteko bokazioa, daukan abantaila geo-estrategikoagatik.

• ONDAREA: Ondare handia dago baserrietan, dorretxeetan, errotetan, baselizetan, burdinoletan, etab. Ondarea da, hain zuzen, Zeberioren nortasunaren zutabea. Katalogoak sortzea, dagoen ondarea aintzat

10 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

hartuta: kirikiñausiak, errotak, burdinolak, jauregiak, baserriak, dorretxeak... ia hondarretan dauden baserri handiak. Aukera dago horizontalki banatzekoa, berritzeko.

• MUGIKORTASUNA: Udalerrian dagoen bide-sarea berreskuratzea.

• ZEBERIO IBAIA: Aukera handia dago ibaia berreskuratzeko; izan ere, herritarrek eta batez ere haurrek interes argia erakusten dute euren bizi-harremanak eta astialdia ibaiaren bueltan gauzatzeko. Uraren kalitatea ona da. Erreka batzuek euren egituraren naturaltasunari eutsi diote (ibilgu eta landaredia autoktonoa), eta ondorioz, errazagoa izango da berritze-lanak egitea. Udalerriko ur-sare ia osoa jo dute Interes Bereziko Gunetzat. Ibaiarekin zerikusia duten gozamenerako espazioak sortzeko aukera.

• JARDUERA EKONOMIKOA: Zeberioren erronka handiena turismoan, paisaian eta udalerriaren ezagutzan oinarritutakoa da. Garrantzitsua da paisaia baserriarekin eta haren jarduerarekin lotzea, Bilborentzat "landa-paisaia" interesgarria baita. Herritar gehienak adin aktiboan daude eta euren prestakuntza maila gorantz doa. Langabezia-tasa txikia dago. Udalerriko elementu kulturalak direla tarteko (kirikiñausiak, iturriak, Gerra Zibileko Burdinazko Gerrikoaren hondarrak...), udalerriari lotutako turismoa garapen sozio-ekonomikorako aukera izan liteke. Era berean, biomasaren energia-aprobetxamendurako proiektuekin (Biotermiak) lotutako aukera gorantz doala hauteman da.

• LANDA-AUZOAK: Espazio kolektibo lausoen paisaia eta bideei zein paisaiari irekitako etxeak kontserbatu dira. Turismoarekin lotutako ondare-elementuen ustiapenean aukera handia dago: euskaltegiak, eskolako bisitak, baserri-eskolak, etab. Auzolana berreskuratu behar da.

• ZUBIALDE: Erabileren nahasketa; etxebizitza, ortuak, eskola, saltokiak, ekipamenduak, tabernak, pilotalekua... herritarrek interes handia erakusten dute udalerriaren zaintzari dagokionez.

• ORDOKI ALUBIALA: Larreek ordokiak okupatzea gertatzeko modukoa da; izan ere, gaur egun erabilerarik gabe daude batzu-batzuk. Tarte batzuetan, haltzadi kantauriar heldugabeak daude, berreskuratu litezkeenak, eta era horretan, jarraipena eman euren artean loturarik ez duten orbanei, urertza berrituta. Urertzeko basoa handitu eta hobetu liteke, daukan lotura-funtzioa eta korridore ekologikoaren funtzioa indartzeko.

• BASOKOA: Baso-artzaintza, lurraldearen erabilerak askotarikotzeko modu gisa. Pagadi, harizti eta haltzadien "orban" txikiak kontserbatzen dira. Euri ugari egiten duenez eta (duela urte gutxira arte) baso-lanak maiz egiten zirenez, Zeberion suteek oso eragin txikia izan dute.

• BIODIBERTSITATEA: Arriskuan dauden Espezieen Euskal Katalogoko elementuak egon badaude. Tokiko lotura-elementuak daude. Habitat interesgarriak kontserbatzen dira. Ez dago kutsadura-iturri garrantzitsurik; hala nola industria edo komunikazio-bide handirik. Espezie autoktonoak babesten dira.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 11

Zeberioko HAPOren irizpide eta helburu zein Aurrerakinaren dokumentua idatzi aurretik, herritarrekin hainbat saio egin dira, erabakitzeko zein liratekeen herritarrek HAPO honentzat finkatutako helburuak.

Parte-hartze prozesuan landutako Herri Helburuetatik hainbat kezka eta aukera sortu dira, prozesuan hautemandakoak, eta horiek ez daude beti zuzenean harremanetan Hiri Antolakuntzako Plan Orokorraren edukiarekin.

Alabaina, egindako gogoeta kolektibotik udalerriaren errealitatearen hainbat alderdiri buruzko ondorioak nola sortzen diren ikusi da, soilik hirigintza-politiken bitartez bete ezin daitezkeenak, eta ezinbestean gizarte-, zerga-, ekonomia- eta ingurumen-arloan koordinatu beharreko jardun eta politiken premia dutenak.

Hori hala izanda, beharrezkoa dirudi proposamen horiek garapen-ardatz deiturikoetan ispilatzea, azaletik bada ere; zehazki, honako ardatz hauetan: sozio-ekonomikoa, ingurune fisiko eta landa-ingurunea eta hirigintza. Ez dugu bazter uzten ezein gai garrantzitsu, HAPOn ispilatuta ageriko diren edo HAPOrekin harreman zuzena izango duten ala ez aintzat hartu gabe; izan ere, garrantzitsua iruditzen zaigu egindako gogoetari etekina ateratzea, udalerriarentzat ahalik eta erabilgarriena izan dadin, udal-politikaren arlo guztietan.

Ondoren, HAPOren helburuak zehazteko egindako herritarren parte-hartze prozesuaren baitako lan-saioetan landutako gai nagusiak aipatuko ditugu:

SOZIO-EKONOMIKOA 1. helb.- LEHEN SEKTOREA: Tokiko produktua sustatzea, iragartzea eta babestea: tokiko produktuaren azoka, tokiko

ustiapenak iragartzea, tokiko kontsumo-sareak sortzea, hornidurak hobetzea eta ustiapen profesionalizatu berriak sustatzea. Lurzoru urbanizaezinean, produktua eraldatzeko ekipamenduak sortzea.

2. helb.- BASOKOA: Baso-artzaintza. Basozainen eta abeltzainen arteko harremana sustatzea, eta akordioak bultzatzea. Baso-ingurunea antolatzeko irizpideetarako osotasun-irizpideak txertatzea. Baso-erabilerak antolatzea eta kategoriak sortzea: babesekoak, ustiapenekoak, baso-artzaintzakoak, erabilera mistokoak... erabilera-azpikategoriak txertatuta.

3. helb.- ENERGIA: Berriztagarriak. Eraikin publiko zein pribatuetan, energia berriztagarrien erabilera sustatzea. Energia berriztagarriekin lotuta, jarduera ekonomikoa sortzea sustatzea.

4. helb.- BATASUNA: Zaintza-lanekin lotuta, batasuneko baliabideak antolatzea. Auzolana sustatzea. Udalerria kudeatzeko formula berrietan edo enpresen sorkuntzan lankidetza-ereduei lehentasuna ematea. Belaunaldien

12 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

arteko (gazte zein adineko) topaketa sustatuko duen ekipamendua sortzea. Haurtzaroan izaten diren premiak aztertzea eta espazio publikoa eta ekipamenduak berrantolatzea, euren premien arabera eta euren iritzia aintzat hartuta.

5. helb.- MUGIKORTASUNA: Mugikortasun motela edo/eta kolektiboa sustatzeko batasuneko baliabideak antolatzea. Oinezkoen mugikortasunari lehentasuna ematea. Erdigunean zirkulazioa arintzea. Auzoetan, oinezkoentzako guneak prestatzea, eta auzoen artean, bidegorriak. Autobus-geralekuak birkokatzea eta intermodalitatea sustatuko duten aparkalekuak ezartzea.

6. helb.- LANDA-AUZO ETA -GUNEAK: Landa-guneetan bizitegi-ahalmena eta ur-hornidura lotzea. Azalera handiko baserrietan banaketa horizontala baimentzea. Baserriak eta eraikuntza berriak birgaitzeko irizpideak finkatzea; betiere, landa-eraikin tradizionalen ezaugarriak errespetatuta. Baserrien inguruan 200 m-ko zuhaizti aloktonoen landaketa babesteko gunea. Jabe bakarreko lursailak definitzea landa-guneetako eraikuntza berrietarako. Ekipamenduak eta guztientzako eremuak, landa-guneetan.

7. helb.- ONDAREA: Ondare Eraikiaren Katalogoa edo lurralde- edo pasaia-elementuena. ZORDANBIDEAK (bideak eta zortasunak) berreskuratzea. Iturriak eta iturburuak babestea.

8. helb.- IBAIA: ibaiak eta urertzak babestea. Sistema orokorra putzu-gunetan eta ibai-bainutan sailkatzea. Ibaien urertzak babestea eta babes-guneak sortzea. Ibairako sarbide-guneak sortzea. Urertzeko basoa landatzea.

9. helb.- HONDAKINAK: Konpostajea sustatzea eta konposta egiteko udal-planta bat sortzea.

10. helb.- HIRIKOA: Zubialdeko etxebizitza publikoak aurreikustea. Eraikuntza berriei begira, herrigunearen landa-izaerarekin bat datozen baldintza estetikoak definitzea. Plaza berrantolatzea, mugikortasun iraunkorreko irizpideak eta Mugikortasun Iraunkorrerako Planak biltzen dituen irizpideak txertatuta. Ibaia plazarekin eta aparkalekuarekin lotzea. Jolasguneak sortzea.

11. helb.- URBANIZAGARRI INDUSTRIALA: Nekazaritza- eta abeltzaintza-ustiapenekin zerikusia duten eraldaketa-jarduerak ezartzea baimentzea. Biomasa eraldatzeko guneak gordetzea; batik bat Zubialden "heatting distrit" ekipamendu batekin lotuta.

INGURUNE FISIKOA ETA LANDA-INGURUNEA 12. helb.- LURSAILAK IXTEA: Landaredi-itxiturak sustatzea, faunako askotarikotasuna hobetzeko.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 13

13. helb.- URERTZA LEHENGORATZEA: Urertzak lehengoratzeko ekintzak eta politikak gauzatzea, edo lur-zatiketetarako, burdin hesien tokian espezie autoktonoz egindako heskaiak jartzeko neurriak hartzea, eta baita baso autoktonoa berreskuratzea ere.

14. helb.- BATASUNAREN INTERESEKO HABITATA: xehetasun-kartografia bat egitea.

15. helb.- BASOKOA: Elkar-ikusgaitasunaren planotik gehien ikusitako mendietan baso-plangintza egin beharko litzateke, pixkanaka askotarikoagoak bihur daitezen eta paisaia erakargarriagoak sortzen joan daitezen.

HIRIGINTZAKOAK 16. helb.- HIRIGINTZA-KALITATEAREN ORDENANTZA: Hirigintza-kalitatea arautzeko ordenantzak.

17. helb.- BASERRIAK BERRITZEKO ORDENANTZA: Baserriak berritzean, arkitekturaren kalitatea arautzeko ordenantzak. Betiere, baserria pasaia-unitatetzat jota.

18. helb.- MUGIRKOTASUN MOTELA: HAPOren funtsezko erronka gisa, oinezkoentzako eta bizikleta zaleentzako sare seguru eta kalitatezkoa sortzea.

14 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

HAPO-AREN HELBURU ETA IRIZPIDE OROKORRAK

Diagnostikoan aipatutako gaiak abiaburu hartuta, eta Zeberioko HAPOrentzako helburuei begira herritarren erabakien inguruko lan-saioen erabakiak funtsezko erreferentziatzat jota, Zeberioko HAPOren helburu eta irizpideak definituko ditugu jarraian.

Helburuak 2 planotan bereizi ditugu: batetik, HAPO "nola" idaztearekin lotutakoak (00 helburua); eta bestetik, HAPOren edukiarekin lotutakoak, zehazki, HAPOk honako gai hauek landu behar dituela adierazten dutenak:

Zeberio ibaia lehengoratzea // Irudia_paisaia babestea // Lehen sektorea sustatzea // Baso-erabilera antolatzea // Mugikortasun motela hobetzea eta ahalbidetzea // Herriguneko hirigintza-kalitatea hobetzea // Landa-bizimodua eta auzo zein guneetako bizimodua babestea // Energia eta instalazioak // Zeberio ibaiaren urertzak eta bertarako sarbideak babestea.

Zeberioko HAPOren edukiarekin eta bokazioarekin zerikusia duten helburu horiek 6 bloke nagusitan daude banatuta:

00__ PARTE-HARTZEA ETA GARDENTASUNA

01__ NATURARI BEGIRAKO ERRESPETUA

02__ ZEBERIO IBAIA HOBETZEA

03__ LANDA-PAISAIA BABESTEA

04__ TOKIKO BALIABIDEEI ETEKINA ATERATZEA

05__ ELKARREKIKO BIZIMODUA SUSTATZEA

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 15

00_ PARTE-HARTZEA ETA GARDENTASUNA Plangintza orokorra idazteko prozesua Zeberioko hirigintza-eredua behetik gora berriro definitzeko aukera gisa planteatuko da, non lana modu irekian egingo den eta erabakiak eztabaiden bidez hartuko diren.

0.1. HELBURUA_HAPOren idazketan DIAGNOSTIKOAREN PARTE-HARTZE PROZESUAN ATERATAKO ONDORIOAK txertatzea, eta zehazki, Herri Helburuak izeneko dokumentua, aipatutako prozesuaren amaiera gisa adostu eta idatzi zena.

0.2. HELBURUA_HAPOren idazketarako honako PRINTZIPIO GIDARI hauek izango dira oinarri:

0.2.1. IRIZPIDEA

Plangintzaren bidez lankidetzan jardutea, gaur egungo egoerak gure gizarteari jartzen dizkion erronkei erantzuteko, gizarte-justizia eta baliabideen banaketa egokia lortzea helburutzat hartuta.

0.2.2. IRIZPIDEA

Lana egiteko ingurunea sakon ezagutzea, udalerriaren mugak kontuan hartuta eta dituen aukerak sustatuta. Udalerria, hain zuzen, milaka urteetan bizitzea posible izan den testuingurutzat ulertzea.

0.2.3. IRIZPIDEA

Paisaia-faktorea, modu integralean ulertuta, txertatzea, eta HAPOren idazketan gizarte-, kultura- eta natura-balioak jasotzea.

0.2.4. IRIZPIDEA

Irisgarritasun unibertsalaren helburua prozesuaren oinarrizko gidalerro gisa jasotzeko konpromisoa hartzea.

0.2.5. IRIZPIDEA

Idazketa-prozesuari ekitea, genero-berdintasuna prozesuaren oinarrizko irizpidetzat hartuta.

16 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

01__ NATURARI BEGIRAKO ERRESPETUA

1. HELBURUA_EAEk hartutako INGURUMEN-KONPROMISOAK HAPOn txertatzea.

1.1. IRIZPIDEA

Tokiko plangintza egokitzea, EAEk eta Bizkaiko Foru Aldundiak onartutako ingurumen-konpromisoak, ekintza-estrategiak eta kudeaketa-planak txertatuta.

1.2. IRIZPIDEA

Katalogatutako basa-fauna eta -flora babesteko eta katalogatutako espezie inbaditzaileak kontrolatzeko araudia txertatzea.

1.3. IRIZPIDEA

Habitaten Zuzentaraua jasotzea, horretan ezarritako eta batasunaren interesekoak diren habitatak eta arriskuan dauden espezieentzat Interes Berezikoak diren Guneak kartografian identifikatuta eta babestuta.

1.4. IRIZPIDEA

Eremuan dauden interes handieneko baliabideak, ekosistemak, habitatak eta espezieak babesteko lehentasunak zehaztea.

1.5. IRIZPIDEA

EAErako onartutako espezie babestuen kudeaketa-planak baldintza gainjarri gisa ezartzea; hala nola honako hauek: bisoi europarra (Mustela lutreola) edo iparraldeko belarrihandi arrea (Pleococus auritus).

1.6. IRIZPIDEA

Hainbat espezieren habitata babestuko dela bermatzea; esaterako, honako hauena: igaraba (Lutra lutra), baso-igel iberiarra (Rana iberica), ur-zozoa (Cinclus cinclus), martin arrantzale (Alcedo atthis), hontz zuria (Tyto alba) eta urubi arrunta (Strxi aluco). Eta udalerriko espezie habiagileak, babes bereziko espezieen zerrendan txertatuta daudenak.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 17

2. HELBURUA_ LURZORU URBANIZAEZINA ANTOLATZEKO KATEGORIAK ezartzea, ingurune fisikoaren diagnostikoan hautemandako gabeziak, aukerak, urrakortasuna eta erabilera-gaitasunak kontuan hartuta.

2.1. IRIZPIDEA

Udalerrian sektoreen araberako banaketa eguneratu bat egitea, LAGen, Nekazaritzako eta Basogintzako LAPn eta Bilbo Metropolitarreko LZPn zehaztutako kategoriak eta azpikategoriak erabilita eta dokumentu horietako kartografia berrikusita eta eskala errealera egokituta.

2.2. IRIZPIDEA

Baldintza gainjarri gisa, honako kategoria hauek sartzea: higadura-arriskua, akuiferoen urrakortasuna, uholde-arriskua, erabilera publikoko mendiak, balio paisajistiko handiko guneak eta loturako korridore ekologikoak.

2.3. IRIZPIDEA

HAPOn behar adina zuzentze-neurri eta, hala behar bada, azpikategoria sartzea, Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenean (IIT) hautemandako ingurumen-arriskuei eta biodibertsitatearen balizko galerei aurre egiteko.

2.4. IRIZPIDEA

Baso-erabilerak antolatzea eta kategoriatan bereiztea: babesa, ustiapena, baso-artzaintza eta erabilera mistoak. LAGek ezarritakoaren arabera, LAGek finkatutako lurzoru-kategoriak azpikategoriatan banatzea, udalerriaren behar eta muga espezifikoetara egokituta.

3. HELBURUA_ Ingurune fisikoaren diagnostikoa eta udalerriaren aukerak oinarri hartuta, INGURUMENA BABESTEA ETA HOBETZEA. Hori guztia, askotarikotasun biologikoa, paisajistikoa eta funtzionala areagotzeko.

3.1. IRIZPIDEA

Udalerriko biodibertsitatearen, baliabide naturalen, interesguneen eta oinarrizko ziklo ekologikoen inbentarioa egitea. Eta kartografia espezifikoa sortzea.

3.2. IRIZPIDEA

Udalerrian dauden interes handieneko paisaiak, baliabideak, ekosistemak, habitatak eta espezieak babesteko, berreskuratzeko eta kontserbatzeko lehentasunak zehaztea.

3.3. IRIZPIDEA

18 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

Erreken eta urertzen egoera babestea eta hobetzea. Era horretan, baso-landaketen urertzetako okupazioa kontrolatuko da.

3.4. IRIZPIDEA

Lehendik dauden masa autoktonoak babestea, eta horien hedapena eta euren arteko komunikazioa sustatzea.

3.5. IRIZPIDEA

Paisaiaren kalitatea eta askotarikotasuna areagotzea, gaur egungo baso-monolaborantza orekatzeko. Eta horretarako, hostozabal-heskaien landaketa bultzatzea, eta landaketen artean belardiak uztea.

3.6. IRIZPIDEA

Belardi atlantikoak, bailara-hondoen eta -mazelen habitat nagusi gisa, ez okupatzea eraikin edo eraikuntza berrien bidez eta belardiei beste erabilerarik ez ematea.

3.7. IRIZPIDEA

Gerta daitezkeen uholdek eragindako higadura-prozesuak saihestea. Prozesu horiek, hain zuzen, arraseko mozketetan oinarritutako baso-kudeaketaren eraginez gertatzen dira, eredu horrek ez baitu uholdeak kontrolatzeko aukerarik ematen eta lurzoruaren galera nabarmenak ekartzen baititu.

3.10. IRIZPIDEA

Isurketak eta isurbideak kontrolatzea.

4. HELBURUA_BALIO EKOLOGIKO HANDIKO GUNEEN ARTEKO LOTURA SUSTATZEA, ingurune naturalaren zatiketa murrizten duten korridore ekologikoak sortuta.

4.1. IRIZPIDEA

Lotura-funtzioa betetzen duten bertako elementu txikiak babestea; hala nola heskaiak, hostozabalen unadak, zuhaizti handi bakanduak, urmaelak edo ur-laster txikiak.

4.2. IRIZPIDEA

Udalerrian korridore ekologikoak babestea eta sustatzea.

4.3. IRIZPIDEA

Erreken eta orban autoktonoen arteko lotura ahalbidetuko duten neurriak ezartzea.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 19

5. HELBURUA_Lurzoruaren KUTSADURA PREBENITZEKO ETA ZUZENTZEKO neurriak txertatzea.

5.1. IRIZPIDEA

Legezko prozedurak eta neurriak txertatzea, lurzoruaren kutsadura prebenitzeko eta kutsatuta egon daitezkeen lurzoruen kalitatea lehengoratzeko.

5.2. IRIZPIDEA

Kutsatuta egon daitezkeen lurzoruen inbentarioa HAPOren hirigintza-informazioan txertatzea, HAPOren jarraipenerako tresna gisa.

5.3. IRIZPIDEA

Ustez kutsatzen ari diren lurzoruak identifikatzea, eta horien zedarritzea HAPOren hirigintza-informazioan txertatzea.

6. HELBURUA_BASO-KUDEAKETARAKO eredu orekatua.

6.1. IRIZPIDEA

Askotarikotze handiagoko baso-kudeaketa sustatzea, haren errendimendu ekologiko/ekonomikoa (produktu eta espezie berriak, mikologia, biomasa, etab.) eta herriari egindako ekarpena (ingurumena, paisaia, enplegua, etab.) hobetzeko.

6.2. IRIZPIDEA

Espezie Exotiko Inbaditzaileen hedapena geratzea, eta hura amaitzeko neurriak hartzea; horretarako, hainbat espezieren erabilera araututa eta errotik kentzeko ekintzak sustatuta.

6.3. IRIZPIDEA

Elkar-ikusgaitasunaren planotik gehien ikusitako mendietan baso-plangintza egin beharko litzateke, pixkanaka askotarikoagoak bihur daitezen eta paisaia erakargarriagoak sortzen joan daitezen.

20 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

2.- ZEBERIO IBAIA HOBETZEA.

7. HELBURUA_ORDOKI ALUBIALA hobetzea.

7.1. IRIZPIDEA

Uraren kalitatea eta ibai-ibilguen kontserbazioa hobetzea. Eta baso-landaketek ordoki alubiala okupatzea saihestea.

7.2. IRIZPIDEA

Zeberio ibaiaren urertza lehengoratzea. Urertzak lehengoratzeko ekintzak gauzatzea, edo lur-zatiketetarako, burdin hesien tokian espezie autoktonoz egindako heskaiak jartzeko neurriak hartzea, eta baita baso autoktonoa eta urertzeko basoa berreskuratzea ere, balio ekologiko handiko guneen arteko korridore ekologiko gisa.

7.3. IRIZPIDEA

Sistema orokor bat putzu-gunetan eta ibai-bainutan sailkatzea, ibairako sarbide-guneak sortuta.

7.4. IRIZPIDEA

Ongi kontserbatutako urertzeko basoak identifikatzea eta babestea, ekosistema-funtzioak oso-osorik betetzen dituztela bermatuta. Diagnostikoaren dokumentuan zehaztutako QBR (urertzeko basoko kalitatearen indizea) indizeei egokitutako babes-zerrendak ezartzea. Urertza babesten duten basoak lehengoratzeko ekimenak sustatzea gune degradatuetan, eta berezko landareak lehengoratzea.

8. HELBURUA_IBAIA Zubialde - Zautuolabarria HERRIGUNEAN TXERTATZEA. 8.1. IRIZPIDEA

Zeberio ibaiaren alboan urertzeko Ibai Parke bat sortzea, Zubialde eta Zautuola herrigunearen inguruan.

9. HELBURUA_ITURRIAK ETA ITURBURUAK BABESTEA. 9.1. IRIZPIDEA

Udalerrian dauden iturri eta iturburuak identifikatzea eta babestea.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 21

10. HELBURUA_URAREN ZIKLOA eta IBAI-EKOSISTEMAK babestea.

10.1. IRIZPIDEA

Ibai-ibilguak identifikatzea eta babestea, Ibaiak eta Errekak Antolatzeko LAPn eta Plan Hidrologikoan zehazten den moduan.

10.2. IRIZPIDEA

Uraren Europako Esparru Zuzentaraua betetzea; bereziki, goi-ibilguetan biodibertsitatearen galerak eta eragin negatiboak saihesteari dagokionez.

10.3. IRIZPIDEA

Udalerriko ur-baliabideen gehiegizko ustiapena saihestea, planteatutako proposamenak eta jarduerak eskura dauden ur-baliabideetara egokitzen direla bermatuta.

10.4. IRIZPIDEA

Ur-lasterren kalitatea bermatzea, kontrolik gabeko isurketak saihestuta, landa-auzoetako saneamenduak arazketa-kolektoreetara lotuta edo auzo horietan auto-arazketako sistemak proposatuta.

10.5. IRIZPIDEA

Lurrazpiko akuiferoen kalitatea bermatzea: iturburuen eta hartuneen inguruak identifikatzea, zedarritzea eta horien erabilera arautzea.

10.6. IRIZPIDEA

Ibai-sistemen emari ekologikoa bermatzea, ibilguetan kontrolik gabeko bilketak eta oztopoak saihestuta.

10.7. IRIZPIDEA

Uholde-arriskua duten eremuak identifikatzea eta babestea, biodibertsitatea babesteko eta uholdeei aurrea hartzeko neurriak ezarrita. Landa-guneak edo lurzoru urbanizagarriak zedarritzea saihestuko da, baldin eta azaleko uren babes-eremuak edo uholde-arriskua duten eremuak okupatzen badira.

10.8. IRIZPIDEA

Ibilguari lotutako ondare-balioa duten eraikinak identifikatzea eta horien eraberritzea proposatzea; hala nola errota eta burdinolena.

22 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

3.- LANDA-PAISAIA BABESTEA

11. HELBURUA_Lehendik dauden PAISAIA-UNITATEAK IDENTIFIKATZEA ETA BABESTEA. 11.1. IRIZPIDEA

Baserri-multzoekin edo landa-inguruneko etxebizitza-multzoekin zerikusia duten paisaia-unitateak identifikatu, definitu eta babestuko dira: mazela ertaineko landa-auzoak, behe-mazela ertaineko landa-auzoak, egitura lineala duten bailara-hondoko auzoak, ur-baliabideei lotutako bailara-hondoko auzoak eta hego-mazelako/laiotzetako landa-auzoak.

12. HELBURUA_LEHEN SEKTOREA sustatzea.

12.1. IRIZPIDEA

Lur emankorrenak egokiak ez diren erabileretatik (urbanizazioak, baso-erabilerak, azpiegiturak...) lehengoratzea eta kontserbatzea, lehen sektorearekin lotutako landa-paisaia pixkanaka lehengoratzen joateko. Lurzorurik baliotsuenak suntsitu, eta atzetik datozen belaunaldiei etorkizunean erabiltzeko aukera arriskuan ez jartzea.

12.2. IRIZPIDEA

EAEko Landa Garapenerako Programaren ardatzak eta neurriak jasotzea: nekazaritza- eta baso-sektorearen produktibitatea areagotzeko modua bilatzea / Ingurumenaren eta landa-ingurunearen hobekuntza ahalbidetzea / Landa-eremuetan bizi-kalitatea hobetzea eta tokiko ekonomia askotarikotzea.

13. HELBURUA_LANDA-IRUDIAREN nortasun-elementuak babestea.

13.1. IRIZPIDEA

Zeberioko landa-paisaia eta kultura-ondarea babestea eta horien balioa nabarmentzea, gizarte- eta kultura-eredurako herriko nortasunaren funtsezko elementuak diren neurrian: errotak, burdinolak, iturriak, saroiak, kirikiñausiak, baserriak, dorreak, baselizak, etab.

13.2. IRIZPIDEA

Natura-, kultura- eta gizarte-ondarea lehengoratzea, garapen turistikoa eta produktu tradizionalen balioa sustatuta.

13.3. IRIZPIDEA

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 23

Landa-ingurunearen oinarri ekonomikoa mantentzea eta zabaltzea. Horretarako, jarduera tradizionalak zaindu, eta ekonomia askotarikotuko da, bere garapenarekin bateragarriak diren jarduera berriak txertatuta.

13.4. IRIZPIDEA

Lursailen itxiturak arautzea, horma itsuak saihestuta eta garaiera ertaineko landare-itxiturak sustatuta, fauna-askotarikotasuna hobetzeko.

14. HELBURUA_Daukaten kokalekua edo dituzten erlazioak direla-eta ingurumenari begira INTERES BEREZIA EDO URRAKORTASUN PAISAJISTIKOA duten eremuak IDENTIFIKATZEA ETA BABESTEA.

14.1. IRIZPIDEA

Diagnostikoaren dokumentuan udalerrian hautemandako balio paisajistiko handiko eremuak identifikatzea eta babestea.

14.2. IRIZPIDEA

Baserri-landazabala gunearen balioa nabarmentzea, ondare natural eta paisajistikoaren elementu gisa.

14.3. IRIZPIDEA

Paisaia kontuan hartzea, HAPOk garatu beharreko proposamenen eta alternatiben ingurumen-balioespenean.

15. HELBURUA_Jarduera publikoen bidez, NEKAZARITZA-USTIAPENAK BABESTEA. 15.1. IRIZPIDEA

Nekazalgune udal-proiektua babestea, herritarrek egindako landu daitezkeen lurren eskaerak bideratzeko, eta utzitako edo erabilerarik ez duten lursailen balioa nabarmentzea eta horiei erabilera ematea.

15.2. IRIZPIDEA

Udal-plangintzak udalerrian auto-enplegua sortzea sustatuko du, nekazari berriei lurra eskuratzeko erraztasunak emanda.

15.3. IRIZPIDEA

Udal-plangintzaren bidez, lehen sektorearen zerbitzurako ekipamendu publikoak edukitzea bultzatuko da, eta horrela, taldeko funtzionamendua edo lankidetza-funtzionamendua ahalbidetuko da materiala erosteko eta biltzeko, produktuak garatzeko, eta, hala behar izanez gero, kontsumitzaileei zuzenean saltzeko.

24 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

15.4. IRIZPIDEA

Ekipamendu horiek hiriko eta landako eremuen arteko mugan kokatuko dira, ahal bada eraikita dauden eraikinetan; horrela, alde batetik, Zautuola-Zubialde herrigunearen jarduera areagotuko da, eta, bestetik, landa-lurzoruan eraikin berriak egitea saihestuko da.

15.5. IRIZPIDEA

Udal-ordenantzetan lehentasunak ezartzeko aukera aztertuko da, nekazari berriek herrigunean etxebizitza babestua eskuratzeko aukera izan dezaten.

15.6. IRIZPIDEA

Ordenantzetan irizpide tekniko edo fiskalak jasoko dira, eredu estentsiboen araberako nekazaritza- eta abeltzaintza-jardueren ezarpena bultzatzeko eta errazteko.

16. HELBURUA_LANDA-EREMUETAN TURISMO-SEKTOREA sustatzea, udalerriko aktiboen balioa nabarmenduta.

16.1. IRIZPIDEA

Turismoa sustatze aldera, herriaren irudia zaintzea eta bultzatzea, eta nekazaritza-ustiapenei eta landa-paisaia tradizionalei eustea.

16.2. IRIZPIDEA

Plangintzaren bidez, landa-etxeen eta intentsitate txikiko beste turismo-eskaintza batzuen sorrera bultzatzea, balio paisajistiko handiko lurzoruetan dauden eraikinetan.

16.3. IRIZPIDEA

Plangintzaren bidez, landa-turismoa pizteko baliagarriak diren eta udalerriari lotuta dauden jarduera motak edo ekipamendu publikoak bultzatzea, bisitariak udalerrira erakartzeko.

16.4. IRIZPIDEA

Proposatu beharreko jarduera mota edo ekipamendu publiko guztiak guneen, landa-auzoen edo herrigunearen ondoan kokatu beharko dira, eta kokaleku bakanduak saihestuko dira, udalerrian zirkulazio zehaztugabea areagotzen dutelako.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 25

16.5. IRIZPIDEA

Baserri-kanpin bat kokatzeko gune egokiak sortzea proposatuko da (ingurumenari dagokionez, behar bezala txertatutakoa).

17. HELBURUA_INTERES HISTORIKO, ARTISTIKO ETA KULTURALEKO ELEMENTUAK babestea eta horien balioa nabarmentzea.

17.1. IRIZPIDEA

Udalerriko intereseko elementu guztiak jasoko dituen Ondare Eraikiaren eta Lurralde edo Paisaiako Elementuen Katalogo bat osatzea. Bertan jasoko dira, hain zuzen, bai legez babestutako elementuak bai kontserbaziorako arreta berezia eskatzen dutenak; hala nola babesik ez duten baserri batzuk edo paisaia-unitateko funtsezko elementu batzuk edo lurraldeko ondarea. Ondorioz, arreta jarri beharko da elementuetan bertan, horien artean sortutako erlazioetan, multzoetan edo ibilbideetan, eta eratzen duten paisaian.

17.2. IRIZPIDEA

Arkitektura txikiko elementuak katalogoan sartzea; hala nola iturriak, labeak, bordak edo kirikiñausiak.

17.3. IRIZPIDEA

Katalogoa plangintza orokorraren dokumentuaren ondoren eginez gero, oso kontserbazio-egoera txarrean egoteagatik premiazko eraberritzea behar duten elementuen zerrenda sartuko da plangintzaren dokumentuan.

17.4. IRIZPIDEA

Ingurumen arloko gogoetak txertatzea ondare historikoaren kontserbazioan.

26 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

4__ TOKIKO BALIABIDEEI ETEKINA ATERATZEA // LEHENDIK DAGOENA SUSTATZEA

18. HELBURUA_BALIO AGROLOGIKO HANDIKO LURZORUAK identifikatzea eta BABESTEA, eta erabilera desegokietarako okupatzea saihestea.

18.1. IRIZPIDEA

Balio agrologiko handieneko lurzoruak babesteko neurriak ezarriko dira, nekazaritzari lotuta ez dauden erabileren aurrean; hala nola bizitegiak eta azpiegitura berriak.

18.2. IRIZPIDEA

Nekazaritza eta abeltzaintzarako lurzoruak sailkatuko dira, Nekazaritzako eta Basogintzako LAPn "Trantsizioko Landa Lurzorua" eta "Balio Estrategiko Handikoa" azpikategorien arabera. Eta azterketa zehatzago bat egin ondoren, ezarritako azpi-guneen mugak egokituko dira.

18.3. IRIZPIDEA

Plangintzak ekoizpen-eremuen eta horiei lotutako ondare-elementuen arteko loturak bultzatu eta babestuko ditu. Baserriari lotutako nekazaritza-erabilerak babestea izango da helburua.

18.4. IRIZPIDEA

Plangintza orokorraren hirigintza-araudian Nekazaritzako eta Basogintzako LAPk nekazaritza-eremuetan paisaiari eta lotura ekologikoari buruz ezarritako irizpideak txertatuko dira.

19. HELBURUA_ELIKAGAIEN TOKIKO EKOIZPENA bultzatzea udalerrian eta ustiapenen iraunkortasuna hobetzea.

19.1. IRIZPIDEA

Landatutako eremuak eta elikagaien tokiko ekoizpena areagotzea. Modu horretan, ekonomiaren askotarikotasuna lortuko dugu, ekoizteko modu tradizionalen bidez bertan sortutako kalitatezko elikagaien eta produktuen eskaeraren igoeraz baliatuta.

19.2. IRIZPIDEA

Ordenantzetan, nekazaritza-ustiapen berrietarako irizpideak txertatuko dira, egokitzapen paisajistikoari eta iraunkortasunari dagokienez, eta kontrolik gabeko hartuneak edo isurketak ba ote dauden aztertuko da.

19.3. IRIZPIDEA

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 27

Plangintzak sustatuko ditu, halaber, nekazaritza-erabileren askotarikotzea, produktu ekologikoen sarrera, nekazaritza transgenikoen debekua eta goraka ari diren herriko sektoreen babesa.

20. HELBURUA_ Lurzorua babesteko, balio handiko baliabidea den heinean. HIRIGINTZA-EREDUA, eraikitako ondarearen berrerabilpena (ERAIKITAKO ONDAREAREN ERABILERA OPTIMIZATZEA) ETA BERRITZEA SUSTATUTA eta lurzoruaren premiagabeko okupazioa saihestuta.

20.1. IRIZPIDEA

Lurzoru urbanizagarrien sailkapenari baino gehiago, lehentasuna emango zaio oraingo hiri-bilbeak betetzeari.

20.2. IRIZPIDEA

Hiri-lurzoruan dagoen etxebizitza hutsen kopuru handia kontuan hartuta (datu dinamikoa: % 25), etxebizitza berriak eraikitzea baino gehiago, etxebizitza hutsak berrerabiltzea eta hondatutako eraikin tradizionalak eraberritzea lehenetsiko da (hala behar izanez gero, hainbat etxebizitzatan banatuta).

20.3. IRIZPIDEA

Kasu guztietan, saihestu egingo dira etxebizitza familiabakarretan edo bi familiako etxebizitzetan oinarritutako dentsitate txikiko ereduak; izan ere, lurzoruaren kontsumo bizkorra eta zerbitzuengatiko mantentze-kostu handiak dakartzate.

20.4. IRIZPIDEA

Baserriak berritzea arautu, sustatu eta aginduko duten ordenantzak osatzea, baserria paisaia-unitatea dela aintzat hartuta.

20.5. IRIZPIDEA

Guneak eta lurzoru urbanizaezinak baserrietan banatzea arautuko duten ordenantzak osatzea, baserriak berritzea sustatzeko.

21. HELBURUA_UDAL-AUTONOMIA areagotzea, HONDAKINEN KUDEAKETARI DAGOKIONEZ.

21.1. IRIZPIDEA

28 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

Ahal den neurrian, materia- eta energia-ziklo itxietan oinarritutako eredu sozio-ekonomiko bat sortzeko pausoak ematea, jarduera baten hondakinak beste batzuetan erabil daitezkeenean zirkuituak ezarrita.

21.2. IRIZPIDEA

Udalerriko zerbitzuei lotutako balio anitzeko ekipamendu publiko bat sortzeko aukera aztertzea, konpostajeko udal-planta bat kokatzeko, eta, hala badagokio, herri-mendietatik ateratako egurraren ezpal-zatitzeko gune batekin bateragarria egiteko aukera aztertzea.

22. HELBURUA_Dauden ZERBITZU-SAREAK HOBETZEA, eta auto-arazketa sustatzea.

22.1. IRIZPIDEA

Ur-hornidurarako sareak hobetzea, beharrezkoa den tokietan hoditeria berrituta.

22.2. IRIZPIDEA

Hirigintza-ordenantzan euri-uren saretik euri-ura hartzeko sistemak ezartzeko beharra adieraztea, gero ureztatzeetan edo garbiketan erabiltzeko.

22.3. IRIZPIDEA

Aukera duten landa-auzoen saneamendua kolektoreetara lotzeko edo auto-arazketarako auzoko instalazioak sortzeko eginahalak egitea.

22.4. IRIZPIDEA

Aireko lineak pixkanaka lurperatzeko erraztasunak ematea.

OBJETIVO 23. HELBURUA_UDAL-AUTONOMIA ENERGETIKOAN aurrera egitea.

23.1. IRIZPIDEA

Eraldatutako lurzoruetan energia berriztagarrien ekoizpena sustatzea; hala nola eguzki-energia edo energia minieolikoa.

23.2. IRIZPIDEA

Biomasaren bidez, maila txikian, energia ekoizteko proiektuak ezartzeko aukera sustatzea.

23.3. IRIZPIDEA

Energia-kontsumoa murrizteko neurriak ezartzea (bereziki, argiteria-sareetan eta azpiegitura publikoetan). Diseinu iraunkorra eta eraginkorra sustatzea.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 29

23.4. IRIZPIDEA

Materien zikloa ixtea (inausketak, hondakin organikoa, etab.), bertan berrerabiltzeko metodoak bilatuta.

23.5. IRIZPIDEA

Lehendik dauden etxebizitzak berritzean, horien irisgarritasunerako eta energia-eraginkortasunerako baldintzak hobetzea sustatzea.

23.6. IRIZPIDEA

Eraikuntza berrien diseinuan, energia-eraginkortasunerako irizpideak txertatzea: orientazioa, aireztapena, argiztapena, etab.

23.7. IRIZPIDEA Fracking gabeko udalerri gisa, plangintzatik beharrezkoak diren neurriak ezartzea, lurzorua, ura eta airea kutsatzen duen jarduera hori martxan jartzea saihesteko.

30 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

5__ BIZI-KALITATEA HOBETZEA

24. HELBURUA_MUGIKORTASUN IRAUNKORRERAKO eredua definitzea. Garraio publikoaren sarean hobekuntzak txertatzea, oraingo mugikortasun-ereduarekin udalerriak dituen gabeziak konpontzeko.

24.1. IRIZPIDEA

Bizikletaren erabilera sustatzea, gaur-gaurkoz gutxi erabiltzen baita. Hala, bailarako bizikleta-sarea osatzeko eta herrigunearen inguruan bizikleta-sare bat sortzeko laguntza emango da.

24.2. IRIZPIDEA

Zeberio herrigunean, batik bat Zautuola-Zubialde gunea BI-3524rekin lotuta ageri den tarte osoan, mugikortasunarekin eta bide-segurtasunarekin lotutako arazoei konponbideak bilatzea.

24.3. IRIZPIDEA

Zirkulazioa arintzea, eta hirigintzari dagokionez, BI-3524 errepidea gune nagusian eta auzoetan txertatzea.

24.4. IRIZPIDEA

Garraio publikoaren erabilera bultzatzea, eta haren funtzionamendua auzo txikiek osatutako lurralde-egiturara egokitzea. Garraio publikoan ibilgailu txikiagoak erabiltzearen alde egitea, maiztasuna areagotzeko, geraleku-sistema malguago bat izateko eta landa-auzoak elkarren artean komunikatzeko.

24.5. IRIZPIDEA

Autobus-geralekuen inguruak egokitzea, espazio erakargarri eta irisgarriak izan daitezen, eta itxaronaldia atsegina izan dadin.

25. HELBURUA_OINEZ, BIZIKLETAZ ETA ASTIRO JOATEKO MUGIKORTASUN-SARE ALTERNATIBO BAT marraztea, eguneroko mugikortasuna berregituratzea ahalbidetuko duena, herrigunea eta landa-auzoak lotuta.

251. IRIZPIDEA

Plangintzan, bidegorriaren proiektua txertatzea, hirigintza-erronka berriei egokituta. Eta hala, udalerrian motordunak ez diren joan-etorriak ahalbidetuko dituen mugikortasun iraunkorreko eredu berri bat sortzea.

25.2. IRIZPIDEA

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 31

Oinezkoentzako eta bizikletentzako egunero erabiltzeko moduko mugikortasun-sarea definitzea eta adieraztea, Zautuola-Zubialde gunea sarbide erraza duten eta hurbilekoak diren landa-auzoekin lortzeko.

25.3. IRIZPIDEA

Landa-auzoak eta udalerriko ondarea lotuko dituzten aisiarako ibilbideak definitzea eta adieraztea: gerraren arrastoak, kirikiñausiak, saroiak, iturriak, etab...

25.4. IRIZPIDEA

Oinarrizko zerbitzuak (anbulantziak, suhiltzaileak, etab.) gune eta auzoetara iritsiko direla bermatzeko irizpideak txertatzea.

26. HELBURUA_Zautuola-Zubialde HERRIGUNEAN BIZI-KALITATEA hobetzea. 26.1. IRIZPIDEA

Zautuola-Zubialde guneak gainerako lurraldearekin eta landa-auzoekin duen harremana areagotzea. Harremanetarako estrategiak.

26.2. IRIZPIDEA

Herrigunean, hirigintza-kalitatea hobetzea. Autoentzako eta pertsonentzako espazioa orekatzea, eta era horretan, autoak espazio publikoa inbaditzea saihestuko da, oinezkoek eta bizikleta zaleek udalerrian ibilbide seguruak izango dituztela bermatuta.

26.3. IRIZPIDEA

Sarbide segurua bermatu behar da oinarrizko ekipamenduetara; hala nola eskoletara, udaletxera, etab. Eremu horiek guztiek seguruak izan beharko dute haurrentzat. Era berean, autoek eta oinezkoek partekatu beharreko eremuak ere sustatuko dira, baina bertan, oinezkoek izango dute lehentasuna.

26.4. IRIZPIDEA

Ibaia Zubialdeko plazarekin lotzea. Aparkalekua plazarekin lotzea. Plazan, jolasguneak sortzea.

26.5. IRIZPIDEA

Haurtzaroan izaten diren premiak aztertzea eta espazio publikoa eta ekipamenduak berrantolatzea, euren premien arabera eta euren iritzia aintzat hartuta.

26.6. IRIZPIDEA

Belaunaldien arteko (gazte zein adineko) topaketa sustatuko duen ekipamendua sortzea.

32 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

26.7. IRIZPIDEA

Hirigintza-kalitatea arautzeko ordenantza bat idaztea.

27. HELBURUA_ZEBERIOKO HERRIGUNEAREN eginkizuna sustatzea, UDALERRIKO JARDUEREN BILGUNE GISA. Bertan kokatuko dira herritarren dinamikak, eta hala, udalerriaren gainerako eremuetan hirigintza-presioa arinduko da.

27.1. IRIZPIDEA

Guneko bilbean dauden hutsuneak betetzeko, dentsitate ertaineko eredua proposatuko da.

27.2. IRIZPIDEA

Zeberioko herriguneko ekipamenduak, jarduerak eta erabilerak bilduz eta askotarikotuz, herriko bizitza publikoa, soziala eta ekonomikoa bultzatuko da, eta egokiak ez diren erabileretatik babestuko da udalerria.

27.3. IRIZPIDEA

Garraio publikoan oinarritutako mugikortasun-estrategia berri batekin koherentea izango den hiri-eredua bultzatuko da, mugikortasun moteleko alternatibak ezarriko dituena; eta, era berean, Zautuola-Zubialde herrigunea hurbileneko landa-auzoekin lotuko duena.

28. HELBURUA_ ZEBERIOKO HERRIGUNEA hiri-jardueraren erdigune gisa FINKATZEA sustatzea. Horretarako, haren hiri-bilbea beteko da, eta BERTAKO ESPAZIO PUBLIKOEN SAREA ETA MUGIKORTASUN-MODUAK berriz definituko dira osorik.

28.1. IRIZPIDEA

Lehenik eta behin, lehendik dagoen hiri-lurzoruaren harrera-ahalmena eta etxebizitza hutsen berrerabilpena aztertuko da, eraldatu gabeko lurzoruak okupatu baino lehen.

28.2. IRIZPIDEA

Etxebizitzen premia eta jarduera ekonomikoa gunea indartzera eta hiri-bilbea egonkortzera bideratuko dira. Hala, bilbean dauden eraiki gabeko lursailak beteko dira, lurzoru urbanizagarriko sektoreei jarraipena ematea edo horien zedarritzea saihestuta.

28.3. IRIZPIDEA

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 33

Jardunek egiturazko helburuak izango dituzte; hala nola mugikortasun-eredua berriz definitzea, udalerriarekiko lotura edo ekipamenduen eta herrigunearen arteko oztopoak gainditzea.

28.4. IRIZPIDEA

Era berean, aztertuko da ea komenigarria den gunean eraikitako eremu batzuk berriz trinkotzea; betiere, kokatuta dauden inguruko dentsitateak gainditu gabe, eta Lurzoruari buruzko Legeak eta LZPk jasotako parametroak errespetatuta.

28.5. IRIZPIDEA

Hiri-lurzoruan dauden etxe tradizionalen banaketa horizontala errazteko irizpideak txertatuko dira ordenantzetan, herritarrak lehendik dagoen ehunean finkatzeko eta ondarea berritzeko.

29. HELBURUA_ ZEBERIOKO GUNEAREN (Zubialde-Zautuolabarri) BARNE-MUGIKORTASUNA BERREGITURATZEA. Horretarako, mugikortasun-modu ahulenak (oinezkoak eta bizikleta zaleak) kontuan hartuko dituen eredu bat planteatuko da, eta erlazio egokiago bat bilatuko da mugikortasun horietara bideratutako espazioen eta ibilgailuentzako espazioen artean.

29.1. IRIZPIDEA

Trafikoa arintzea eta BI-3524 errepidea herrian txertatzea, herrigunetik igarotzen den lekuan, eta herriguneko auzoen eta albokoen arteko lotura egitea, oinezkoentzako komunikazioen bidez.

29.2. IRIZPIDEA

Udaletxeko plazatik eta pilotaleku-ingurutik lehentasuna oinezkoek izango duten espazio publikoen sarea sortzea.

29.3. IRIZPIDEA

Herrigunetik hurbilen dauden landa-auzoetara eta herrigunera daramaten bideen jarraikortasuna sustatzea.

29.4. IRIZPIDEA

Barne-bideak berrantolatzeko planteatzea, oinezkoentzako espazioak areagotuz eta aparkaleku publikoak beste era batera kokatuz edo antolatuz.

29.6. IRIZPIDEA

Bailarako bidegorriaren hiri-lurzoruari jarraipena ematea.

29.7. IRIZPIDEA

34 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

Urbanizazio-ordenantza bat sortzea, urbanizazio motak kale edo espazio bakoitzerako zehaztutako erabileretara egokituko dituena.

30. HELBURUA_HIRI-EGITURA OREKATU BAT lortzea, bizitegi-ehunen, espazio libreen eta ekipamendu publikoen arteko erlazio egokia izateko.

30.1. IRIZPIDEA

Espazio libreen eta ekipamenduen sare bat garatuko da. Horren bidez, horien irisgarritasuna eta hurbiltasuna sustatuko dira, mendekotasun handiagoa duten taldeetara egokituta eta espazio publikorako sarbidean eta erabileran desorekak sor ditzaketen tokiak saihestuta, generoaren ikuspegitik azterketa bat eginda.

30.2. IRIZPIDEA

Proposatutako espazio libreen barruan, lurperatutako erreken ibilguak berreskuratzea eta lehendik dauden hiri-ortuak babestea sustatuko da.

30.3. IRIZPIDEA

Jauri baserria babesteko neurriak bilatuko dira. Ingurune hori ekipamendu publikoko gunetzat joko da, eskolarekin, Zautuolarekin eta Zubialderekin harremanetan.

31. HELBURUA_Gizarte-kohesioa areagotzea lortzea, ETXEBIZITZAK NEURRIZKO PREZIOTAN ESKAINITA ETA ERABILERAK ASKOTARIKOTUTA.

31.1. IRIZPIDEA

Etxebizitza publikoa sortzea (ahal izanez gero, jabetzaz bestelako erregimen batzuetan). Unitate berrietan, etxebizitza babestuei lehentasuna ematea.

31.2. IRIZPIDEA

Baliabide gutxiago dituzten herritarrei etxebizitza eskuratzeko aukera bermatzea, etxebizitza huts ugarien erabilera sustatuta eta jabetzaz bestelako kudeaketa-moduak sustatuta (alokairua, azalera-eskubidea, kooperatibak erabilera lagapenarekin, besteren masietan bizitzea, etab.).

31.3. IRIZPIDEA

Jabetzaz bestelako erregimena duten etxebizitza babestuei buruzko politikak garatzeko irizpideak txertatzea, alokairuzko etxebizitzak eta zuzkidurazko ostatuen eraikuntza sustatzeko.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 35

31.4. IRIZPIDEA

Unitate berrietan edo berriz trinkotutako unitateetan erabilera-nahasketa txertatzea.

32. HELBURUA_ LANDA-AUZOEN BIZI-KALITATEA hobetzea, sarbide-baldintzak eta zerbitzuak hobetuta.

32.1. IRIZPIDEA

Udalerrira sartzeko eta auzoak lotzeko erabiltzen diren herri-bideen sarea berreskuratzea edo berritzea.

32.2. IRIZPIDEA

BASERRIAK BERRITZEKO ORDENANTZA idaztea. Bertan, baserriak berritzeko eta eraikuntza berrietarako irizpideak finkatu beharko dira; betiere, landa-eraikuntza tradizionalen ezaugarriak errespetatuta. Arkitektura-kalitatea arautzeko ordenantzak, baserria paisaia-unitatetzat jota.

32.3. IRIZPIDEA

Landa-gune eta -auzoetan zeinahi jardun gauzatzean, ezinbestekoa izango da auzo/gune bakoitzaren egitura errespetatzea. Era horretan, elementuek edo ekintzek lotura izan beharko dute dagozkien paisaia-unitateekin eta horiekin bat eginda daudela justifikatu beharko dute. Nolanahi ere den, saihestu egingo da paisaia-unitateen egitura organikoaren zeinahi gorabehera.

32.4. IRIZPIDEA

Saneamendu-sareak kolektoreetara lotzea sustatuko da (sareetatik hurbil dauden auzoei dagokienez), edo kasu guztietan, saneamendu-urak arazteko kudeaketa kolektiboa sustatuko da.

32.5. IRIZPIDEA

Baserrietatik 200 m-ra zuhaizti aloktonoak landatzeko babes-gune bat zehaztea.

32.6. IRIZPIDEA

Landa-auzo eta -guneetan ekipamenduak eta guztion erabilerarako eremuak sortzea; betiere, auzo bakoitzaren bilbeak eta harremanetarako espazioetara irekitako fatxadaren osaera errespetatuta.

33. HELBURUA_LANDA-IZAERA ETA -BIZITZA indartzea, eta baita landa-auzoetako kalitate bisuala eta ingurumen-kalitatea indartzea ere.

33.1. IRIZPIDEA

Lehen sektoreko jarduera sustatuko da landa-auzoetako oinarrizko jarduera gisa.

36 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

33.2. IRIZPIDEA

Tokiko ekonomiaren askotarikotzea sustatuko da, ingurunearen ondare natural, kultural eta paisajistikoari lotutako turismo iraunkorraren aldeko apustuaren bidez.

33.3. IRIZPIDEA

Maila apaleko hirugarren sektoreko erabilerak ezartzeko baldintzak malgutuko dira, herriko ekonomiaren askotarikotzea ahalbidetze aldera.

33.4. IRIZPIDEA

Eraikin tradizional hutsak eta bigarren etxebizitza gisa erabilitako etxebizitzak daudela kontuan hartuz, horien eraberritzeak eta herritarrak horietan kokatzeko ekimenak lehenetsiko dira, banaketa egiteko aukera malguagoak ezarrita.

33.5. IRIZPIDEA

Hainbat landa-auzo balio paisajistiko handia duten eta udalerriko leku askotatik ikus daitezkeen lekuetan daudenez, paisaia egokitzeko irizpideak txertatuko dira, horien irudi tradizionalak bere horretan iraun dezan. 33.6. IRIZPIDEA

Hainbat landa-auzo balio ekologikoa duten lekuetan daudenez, biodibertsitatearen eta lotura ekologikoaren babesa ekarriko duten neurriak proposatuko dira.

33.7. IRIZPIDEA

Ondarearen balioa nabarmentzea sustatuko da. Horretarako, erlazioak ezarri, eta intereseko ibilbideak sortuko dira auzoetan.

33.8. IRIZPIDEA

Lurzoru urbanizaezineko auzo eta guneen egoera Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legera egokitu beharko da, eta udalerriko landa-auzoak, Bizkaiko Landa-guneen Inbentariora.

34. HELBURUA_BATASUNEKO BALIABIDEAK antolatzea. 34.1. IRIZPIDEA

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 37

Zaintza pertsonaleko eta mendeko taldeen arretako lanak erraztea eta horien balioa nabarmentzea, horiek bizikidetza-ereduaren eta gizarte-kohesioaren oinarri gisa ulertuta. Batasuneko baliabideak zaintza-lanei dagokienez antolatzea.

34.2. IRIZPIDEA

Elkarteen sareak eta tradizio biziek —hala nola auzolana— duten indarraz baliatzea, zaintza pertsonalarekin, mendekotasunarekin edo elkarren arteko laguntzarekin lotutako herritarren arazoei erantzun kolektibo bat emateko. Udalerriaren kudeaketarako formula berrietan eta enpresen sorkuntzan lankidetza-ereduak lehenestea.

38 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

HIRIGINTZA-EREDUAREN DEFINIZIOA

Arestian nabarmendu dugun moduan, hautemandako beharrak eta aukerak jasotzen dituen diagnostikoaren dokumentuaren ondorioak berrikuspen honen helburu (herri-helburuak) eta horren idazketa gidatu behar duten irizpide bihurtu dira, ia-ia zuzenean.

Parte-hartzearen bidez egindako diagnostiko xehatu bat edukitzeak HAPO idazteko helburuak eta horiek Zeberioko gaur egungo testuinguru fisiko eta sozialean modu zehatzean lortzeko egin beharreko jarduerak zehaztasun handiz idazteko aukera eman digu.

Behin helburuak finkatuta, beharrezkoa da hirigintza-eredua egokitzea. Hala, plangintzak helburu horiek modu antolatuan lortzea ahalbidetuko ditu. Horretarako, hainbat parametro zedarritu eta kuantifikatu beharko dira, eta plangintza-dokumentuari beharrezkoak diren tresnak emango zaizkio, indarrean dagoen legediari egokituta.

LURRALDE-EREMUA ETA TESTUINGURU SOZIO-EKONOMIKOA Begien bistakoa denez, hirigintza-eredua diagnostikoan hautemandako faktore eta joera sozio-ekonomikoen arabera ezarri behar da, eta epe jakin batean gauzatzeko pentsatu behar da.

Era horretan, HAPO honen programazioa eta kuantifikazioa gaur egungo errealitate sozio-ekonomikora egokituko dira.

Egindako azterketa sozio-ekonomikoaren arabera, hirigintza-eredua definitzeko garrantzi handia duten hainbat ezaugarri ditugu Zeberion:

1. Udalerriko ekonomiaren zati handi bat zurgintzarekin dago lotuta. Nahiz eta Zeberion bizi diren pertsona gehienek udalerritik kanpo egiten duten lan.

2. Kapital naturala eta elikagaien ekoizpenerako eta lehen sektoreko ekoizpenerako lurraldeko aktiboak gutxiegi erabiltzen dira; izan ere, lurraldearen % 80 basogintzara bideratuta dago.

3. Lurraldeko aktiboekin lotutako garapen sozio-ekonomikorako aukera handia dago; batik bat, lehen sektorearekin (eta produktu landua) eta landa-turismoarekin lotuta.

4. Langabezia-tasa txikia dago, eta horri gehitzen badiogu herritar gehienak lanean jarduteko adinean daudela, gizarte dinamikoa dela ondoriozta genezake.

5. Batik bat elikagai ekologikoen ekoizpenerako lankidetza-proiektuei (nekazalgune eta antzekoak), lehen sektoreko, eko-sektoreko eta turismo-sektoreko jarduera mistoen garapenari eta tokiko kontsumo

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 39

pribatu zein publikorako energia sortzeko baso-baliabideen aprobetxamenduari lotutako jarduera ekonomikorako aukera eta enplegu-aukera egon badago.

6. Biztanleriaren bilakaera demografikoa egonkorra da, eta hazkunde-joera txikia hautematen da.

7. Okupatu gabeko etxebizitzen kopurua handia da. Egindako landa-analisian, hiri-lurzorua eta landa-guneak aztertu dira. Analisitik ondorioztatu denez, hutsik dauden etxebizitza gehienak landa-guneetan daude (lurzoru urbanizaezina); izan ere, gune horretan, etxebizitzen % 24 daude hutsik. Hiri-lurzoruan, berriz, % 6koa da tasa. Argazki honek landa-lurzoru hutsean eraikitako ondarearen laurdena irudikatzen digu. Gehienak ondare- eta paisaia-balio handiko baserriak dira, handi samarrak eta berritzeko premia dutenak.

8. Erabilerarik gabeko eraikinak eta garatu gabeko hiri-lurzoruak edukitzeak udalerriari biztanle eta jarduera gehiago hartzea ahalbidetuko lioke, urbanizazioa hedatzeko eta horri lotutako mantentze-gastuak areagotzeko beharra izan gabe.

9. Gaur egun sailkatutakoa beste lurzorurik eraldatu gabe, Zeberiok LZPk finkatutako etxebizitza eskaera/eskaintza hartzeko adina gaitasun izango lukeela kalkulatzen da.

40 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

PROPOSATUTAKO EREDUAREN EZAUGARRI NAGUSIAK Arestian ikusi dugun moduan, aldaketarako helburu nagusia, hain zuzen, lurralde- eta ondare-balioak aitortzea eta babestea izango litzateke. Planak irudikatu behar duen hirigintza-etorkizunak hainbat erronka nagusi jaso behar ditu; besteak beste, "herriaren-bailararen" landa-izaerari eustea eta harekin lotutako balio natural eta gizarte- zein kultura-balioak gordetzea. Landa-eremuan hiri-bizimodua lehengoratzeko, ezinbestekoa da baliabide berekiak lehengoratzea eta berriz erabiltzen hastea, behetik gorako (botton-up) herri-eredua eraikitzen ahaleginduta. Plangintzaren helburua da oinordetzan jasotako ondarea "gotortzea", etorkizuneko belaunaldiek "hobetutako Zeberio" jaso dezaten asaben eskutik. Hori dela-eta, Plan Orokor honetan planteatutako eredu-aldaketaren oinarria ez dira hiri-proiektu handiak, baizik eta daukaguna antolatu eta hiri-lurzorurako jarduera txikien batuketa proposatzea. Jarduera horiek guztiak modu koordinatuan garatuz gero, nabarmen hobe daiteke herritarren bizi-kalitatea. Plangintza orokorrak ez ditu aldaketa handiak aurreikusten udalerriaren egitura orokorrean, azpiegitura berriak egiteari edo herriguneen hedapenari dagokienez. Helburua izango du, ordea, mugikortasun-sarea sakon aztertzea eta lehendik dauden eraikitako ehunetako "bizitzarako" espazioen bilbea sakon aztertzea. Espazio-publikoen saretik eta eguneroko bizitza-fluxuetatik hiri-bilbea antolatzea izango da xedea. Eta hori guztia, hain justu, Zeberioko herriguneko egungo hiri-errealitatea kualifikatzeko helburuarekin. Horretarako, plan honetan egokia irizten diogu "hiri-akupunturarako" estrategiak jasotzea, udalerriko herrigunea kalifikatu ahal izateko. Alegia, eraldaketa gutxirekin, aldaketa handiak eragitea. Ondorioz, funtsezkoa da arreta handiagoz eta xehetasunez aztertzea Zeberioko lur urbanizaezina (ia lurralde osoa baso-monolabolantzak okupatzen du). Lurraldearen erabilerak berrantolatzea proposatzen da, zientzia-irizpideekin aztertutako gune bakoitzeko berezko ezaugarrien arabera. Horrekin lotuta, hirigintza-, ingurumen-, gizarte- eta ekonomia-datuak aztertu ondoren, nabarmendu behar da Zeberio bere behar funtzionalei erantzuteko gai dela oraingo hiri-lurzoruetan eta ez dagoela justifikatuta urbanizazioa hedatzea bizitegi-lurzoru berriak sortzeko, eta are gutxiago, industrialak. Dagoen biztanleria-dinamika dela tarteko, justifikatuta dago bizitegi-eskaintza pixka bat handitzea. Batik bat, hiri-eredua gaur egungo legediak xedatutako parametroetara eguneratzeko derrigortasuna kontuan hartuta (kontsumo txikiagoa, dentsitate handiagoak, erabilera-nahasketa). Alegia, hiri-lurzoruaren hazkundeak edo berriz neurriak ezartzeak edo berriz trinkotzeak hiri-sarearen egituraketari eta kualifikazioari eta espazio libreen tokiko sistemak sortzeari lotuta joan behar du; era berean, lotura izan behar du erabilera-nahasketa ahalbidetzen duten espazioak txertatzearekin, herriguneko auzo berriak lo-hiri bihurtzea saihestuta. Kontu publikoen ikuspegitik, herrigunean biztanleen kopurua apur bat igotzea lagungarria izango litzateke oraingo ekipamenduen mailari eusteko eta hautemandako gabeziei erantzuteko (batez ere osasunean, kulturan eta gizarte- eta kultura-ekipamenduetan).

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 41

Nolanahi ere den, etxebizitza-politikaren oinarrian etxebizitza babestuen eraikuntza egongo da (batik bat jabetzaz bestelako erregimenetan). Adierazitako guztia laburtuta, planteatutako ereduaren ezaugarri nagusiak honako hauek dira:

1. Udalerriko berezko baliabideetan oinarritutako hirigintza-eredu iraunkorra.

2. Zeberioko lurraldea osoki berrantolatzeko proposatzea, gune bakoitzean hautemandako balioen arabera. Udalerriko funtsezko balioak eta baliabideak lehengoratzea, lehen sektorea lehengoratzea, basogintza-sektorearen askotarikotzea, landa-ekoturismoa sustatzea eta natura zein ondarerako sarbidea sustatzea.

3. Zeberioren irudi/nortasun kolektiboa lehengoratzea, hainbat auzotan identifikatutako paisaia-unitateak sustatuta eta horien balioa aintzat hartuta. Eta baita ondare arkitektonikoa eta udalerriko ondarea lehengoratu eta babestuta ere.

4. Zautuola-Zubialde herriguneko elementu eta espazio kolektiboak hobetzea eta antolatzea, hurbileko inguruneko kalitatezko landa-paisaia eta ondarea (Sauri, Errementari, etab.) ia landa-auzoko eskalan zainduta, eta ibai-parkea herrigunearekin lotuta.

5. BI-3524 errepidearen kategoria berriz ezartzea, Zautuola-Zubialdetik igarotzean, eta hiriko kale edo bide tratamendua ematea, abiadura motelduta eta sarrera-irteeretan "sarrerako atariak" egikarituta.

6. Herrigunearen eginkizuna indartzea, bizilekua, hiri-jarduera eta merkataritza txikia biltzen dituen gune misto gisa, lo-hiri izateko bilakaera eten dadin.

7. Oraingo hiri-lurzoruan biztanleen kopurua apur bat handitzea proposatzea, hiri-bilbearen kualifikazioarekin, herriguneak lurraldearekin eta paisaiarekin dituen harremanekin eta kalitatezko mugikortasun-sarearen egituraketarekin lotuta.

8. Herrigunea berrantolatzea eta berriz hornitzea, espazio publikoan dauden gabezia handiak konponduta (oinezkoentzako ibilbide nagusiek duten jarraipen-gabezia eta herriguneko bilbea egituratu eta osatuko duten espazio publikoen sarearen premia).

9. Hirigintzari lotutako arazoak konpontzea, lehendik dagoen eraikitako ondarea eta hiri-eremuetan eraiki gabeko lurzoruak optimizatuta.

42 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

10. Herrigunean eta herrigunetik hurbileko landa-auzoetara bitarte dauden mugikortasun-arazoak konpontzea.

11. Enplegua sortzen lagun dezaketen lurralde-balioak identifikatzea: lehen sektorea (ekologikoa), kontsumo-sareak, produktuaren ekoizpena, ekoturismoa, energia-baliabideak, etab. Horiek gorde ahal izateko, eta betiere, horiek planean proposatutako jarduerekin egituratuta.

LURRALDEAREN EGITURA OROKORRA Plan Orokor honen helburu nagusia hirigintza-eredu iraunkorrago bat definitzea da, lurraldeko balio espezifikoei balioa ematean oinarrituko dena. Helburu hori lortzeko, oso garrantzitsua izango da udalerriko eremu bakoitzeko berezko paisaia identifikatzea, lurraren ustiapen iraunkorrarekin lotuta; nola nekazaritzakoa, hala basokoa. Eta baita hondakinak bertan kudeatzeko aukera aztertzea ere. NEKAZARITZA- ETA ABELTZAINTZA-JARDUERA SUSTATZEA Bailara honek nekazaritza-bokazio handia dauka; izan ere, ustiapen mota horretarako balio handiko lurzoruak ditu. Zeberioko baliabide garrantzitsuena lurraldea bera da, eta baita beronen kudeaketa askotarikotua ere. Une honetan, baliteke lurraldea gehiegi ustiatuta egotea pinaburudunen landaketarako, eta horrek espero ez ziren ondorio batzuk ekarri ditu. Era horretan, HAPOren berrikuspen hau une aproposa da lehen sektorea (nekazaritza eta abeltzaintzarena, alegia) sustatu eta arautuko duten tresnak proposatzeko. Aipatzekoa da, gaur egun, udalak dagoeneko martxan dauzkala lurren udal-kudeaketarako proiektuak. Abiaburu honetan, harrera arrakastatsua izan dute proiektu horiek. MUGIKORTASUNA ETA LURRALDEKO EKIPAMENDUAK Udalerriaren egitura orokorrean, BI-3524 errepidea da komunikazio-bide nagusia. Bailara-hondotik igarotzen da, eta lurraldetik jaisten diren bide guztiak igarotzen dira komunikazio nagusi horretatik. Gaur egun, bide horretan ibilgailu ugari

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 43

ibiltzen dira; tarte batzuk, gainera, nahiko estuak dira, eta ezinezkoa da bizikleta, oinezko eta autoentzako irtenbide mistoak proposatzea. Beraz, hiru ibilbide-tarte funtsezkorentzat zirkulazioa arintzeko neurriak proposatzen ditugu; zehazki, tarte hauetan: Zautuola-Zubialde (herrigunea), Arkulanda eta Ermitabarri. Bide horretatik, bailara-hondoarentzat mugikortasun-alternatiba iraunkor bat proposatzea ere izango da xedea. Hortik aurrera, komenigarria da udalerrian zehar ibilbide alternatiboak bilatzea, nola eguneroko komunikazioetarako, hala astialdiko ibilbideetarako; eta era horretan, udalerriko hainbat alderdiren artean sare bat ehundu ahal izango da. Bestalde, udalerriko zerbitzuen ekipamenduak sortzeko aukera proposatzen da (konpostaje-planta, hondakinen kudeaketa, zuraren ezpal-zatitzea, etab.). Horien bidez, funtsezko hirigintza-arazo batzuk kudeatu ahal izango dira herrian bertan; hala nola hondakinen tratamendua eta birziklatzea. Eredu honen beste alderdi garrantzitsu bat da lehen sektorea bultzatzeko eta landa-turismoa indartzeko borondatea, hainbat gunetan jarduera horiek indartzeko ekipamenduak jarrita (udalerrian tokiko produktuen salmenta, lurren bankua, baserri-kanpina, autokarabanentzako aparkalekua, etab.). PAISAIA-UNITATEAK Adierazi dugun moduan, landa-auzoekin, lurraren morfologiarekin eta horien artean sortzen diren harremanekin lotutako paisaia-unitateak funtsezkoak dira HAPO honetan. Hauteman dugu ezinbestekoa dela Zeberioko lurraldea kategoriatan bereiztea, berori ulertzeko eta kudeatzeko, haren kontra jo gabe. Esan nahi baita, bailara guztiaren logika naturalak eta biztanleria-logikak ulertzea funtsezkoa da, osotasunean irudikatu ahal izateko. Era horretan hauteman ditugu, diagnostikoan esan dugun moduan eta gerora proposamenean eta alternatibetan zehaztuko dugun moduan, honako unitate hauek:

- Eguterako mazela-erdiko nekazaritza- eta abeltzaintza-auzoak. - Bailara-hondoko auzoak. - Laiotzetan dauden hegoaldeko mazelako auzoak.

Identifikazio- eta kategorizazio-lan hau funtsezkoa izango da hurrengo HAPOri begira.

44 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

LANDA-AUZOAK

Arestian aipatu dugun moduan, Zeberio udalerriak landa-izaera nabarmena dauka. Bertan, lurraldea okupatzeko dinamika espezifikoak erabiltzen dira, eta ondorioz, bailara osoan zehar sakabanatutako auzo ugari sortu dira.

Zeberioko auzoak baserri-multzoak dira, trinkoagoak zein ez, handiagoak zein txikiagoak, lurraldean unitate gisa eratzen direnak, hainbat lurralde-logikarekin bat eginda, aurreko ataletan azaldu dugun moduan.

Beraz, Plan Orokor honen eginkizuna izango da topaketa- eta bizikidetza-espazioak berrikusteari begira auzoetako bizi-baldintzak, bertan dagoen ondarea eta lehendik dauden ekipamenduak hobetzea. Beharrezkoa da hirigintza-eredu orekatua bilatzea, Zeberiok duen errealitate espezifikoaren premiei erantzungo diena eta herrigunea (hiria) eta erabat landakoak diren auzoak aintzat hartuko dituena. Hala, herrigunearen (hortxe metatuko dira etxebizitzak eta jarduera ekonomikoa) eta landa-auzoen arteko oreka bilatu beharko da. Azken horiei begira, bertako jarduera eta bizi-kalitatea hobetzen lagunduko duten proposamenak egingo dira; betiere, euren landa-izaerari eutsita. Landa-auzoetako tokiko ekonomia askotarikotzea ere proposatu da, hirugarren sektoreko erabilerak azalerazita eta ondare-, paisaia- eta kultura-elementuen balioak aintzat hartzearekin lotutako landa-turismoa sustatuta.

Landa-gune kategoria duten landa-auzoetako etxebizitza-eskaintzari dagokionez, nola Zeberiok zein eskualdeak izan duten demografia-bilakaerak, hala higiezinen burbuila-leherketaren osteko egoera ekonomiko orokorrak, ez dute aholkatzen hirigintza-garapen garrantzitsuak aurreikusten dituen plangintza gauzatzea datozen urteotan. Bertan eraikitako ondarean hutsik dauden ezin konta ahala etxebizitza eta baserri daude metatuta. Eta horiei erabilera bat emateak dauka lehentasuna. Hasierako datu horietatik abiatuta, argi ikusten da hutsik dauden etxebizitzak betetzea sustatzeko eta malgutzeko neurriak behar-beharrezkoak direla; hartara, landa-auzoetako bizitegi-premiak aseko dira eta arkitektura tradizionaleko elementuak desagerraraztea saihestuko da. Bestalde, komenigarria da arreta berezia eskaintzea Bizkaiko Foru Aldundiaren Landa-guneen Inbentarioan txertatuta dauden 9 landa-auzoen egoerari. Auzo horien hirigintza-egoera Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legera egokitu beharko da, plangintza orokorraren hasierako onespen-fasean berori zedarrituta.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 45

LURZORU URBANIZAEZINA Arestian azaldu dugun bezala, Aurrerakin honek, lurzoru urbanizaezinaren erabileren kategorizazioari dagokionez, Diagnostikoaren dokumentuan gauzatutako lana dauka oinarrian, ingurune fisikoaren eta haren ingurumen-baldintzen azterketa xehatua proposatuta. Zehazki lurzoru urbanizaezinaren kategorizazio-atal honetan proposatzen ditu HAPOren Aurrerakin honek aldaketa eta irrika handienak, lurraldearen muga eta aukeretan oinarritutako garapenaren ikuspegitik.

Egindako Diagnostikoari esker, herritarren parte-hartze prozesuko informazioarekin batera, lurraldeko hainbat elementu hauteman ziren, hurrengo fasean egindako landa- eta ikerketa-lanei batuta, aurretiko kategorizazioa eta baldintza gainjarriak aberastea ekarri zutenak.

Lan hori, aldi berean, aberastu eta osatu egin da Prozeduraren Hasierako Dokumentuko erantzunekin, Bizkaiko Foru Aldundiaren Ingurumen Sailak bidalitako erreferentziazko dokumentua oinarri hartuta. Txosten horretan, udal-plangintzan eta honako IIT hau osatzean kontuan hartu beharreko irizpideak aipatzen dira, Babes Berezia kategorian hautemandako masa autoktonoak, arriskuan dagoen faunari buruzko gogoetak, batasunaren intereseko habitataren babesa eta udal-plangintzak onartu beharreko baldintza gainjarriak txertatuta.

Oharpen hauen ostean, hasierako kategorizazio orokor samarretik konplexuago baterako bilakaera gertatu da. Bertan daude jasota udalerriaren aukerekin bat datorren garapenerako ezinbestekoak diren ingurumen-faktoreak. Proposatutako kategorizazioari Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenaren (IIT) analisia egin beharko zaio, eta hartara, ondoriozko kategorizazioak gutxitu egingo ditu hautemandako ingurumen-eragin eta -arriskuak.

Hauek dira lurzoru urbanizaezina antolatzeko giltzarriak:

- Ordoki alubiala: nekazaritza- eta abeltzaintza-erabileretarako gordetzea, eta ez plangintzako beste elementu batzuetan, LZPn, Nekazaritzako eta Basogintzako LAPn zein Arau Subsidiarioetan jasotako bestelako hirigintza-garapenetarako.

- Paisaia kudeaketa-unitate gisa txertatuko da. Era horretan, elkar-ikusgaitasunaren balioespena egin zen (ikusi diagnostikoaren dokumentua, CDa), eta gunerik ahulenak hauteman ziren; esan nahi baita, paisaia hobetzen eta kontserbatzen lagunduko duten kudeaketa-neurriak hartzeko premia duten guneak.

46 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

- Bi baso-lurzoru mota bereiztea; era horretan, erreka-buruek, malda handieneko guneek edo balio ekologiko handikoek inpaktu txikiagoko kudeaketa-ereduak izango dituzte.

- Aldi berean, basogintza-erabileraren barnean, baso-artzaintzaren erabilerekin bateragarria izatea bilatu beharko da; horixe baita diagnostikoaren eta Neiker Teknaliak egindako azterlanen emaitza.

- Babes bereziko guneen artean ditugu masa autoktonoak eta kultura-paisaien elementu berekiak; hala nola karobiak, kirikiñausiak, etab.

- Errekek babes-zerrenda batzuk dituzte, lotura ekologiko eta habitat gisa duten funtzionaltasun ekologikoa bermatze aldera; bereziki, bisoi europarrari (Mustela lutreola) eta ibai autoktonoko karramarroari (Austropotamobius italicus) dagokienez. Bi espezie horiek jasota daude Arriskuan dauden Espezieen Euskal Katalogoko "Galzorian dauden espezieen" kategorian.

Ondorioz, lurzoru urbanizaezina sailkatzeko proposamen bat sortu da, honako kategoria hauekin:

I. Nekazaritza-abeltzaintza eta landazabala:

A. Nekazaritza-abeltzaintza: Balio estrategiko handia

B. Nekazaritza-abeltzaintza: Trantsizioko landa-paisaia

II. Basogintza produktiboa

III. Babes-bokazioa duen edo inpaktu txikikoa den basogintza

IV. Bakandutako landarediko basogintza

V. Ingurumenaren hobekuntza

VI. Azaleko uren babesa

VII. Babes berezia (LAG)

VIII. Bizitegietarako hiri-lurzorua, landa-guneak eta sistema orokorrak

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 47

BALDINTZA GAINJARRIAK

Kategorizazio horretatik abiatuta, beste baldintza gainjarri batzuk sortzen dira, beste Antolakuntza Kategoria batzuei gainjartzen baitzaizkie. Hala, jarduera jakin batzuk garatzeko modua muga dezakete, kasu bakoitzean egon daitekeen arriskuaren arabera.

Hona hemen baldintza gainjarrien zerrenda:

I. Natura Gune Babestuak. Gorbeiako Parke Naturala

II. Kultura-paisaiagatik, balio handiko guneak: karobiak, errotak, kirikiñausiak...

III. Akuiferoen urrakortasuna

IV. Paisaiaren hauskortasuna

V. Higaduragatiko urrakortasuna

VI. Erabilera publikoko mendiak

VII. Udalerriko korridore ekologikoak

VIII. Barne-korridore ekologikoak

IX. Iturrien eta iturburuen babesa

X. Uholde-arriskuko guneak

XI. Arriskuan dagoen fauna babesteko eremuak

XII. Abeltzaintza-erabilerekin lotutako Batasunaren Intereseko Habitatak

XIII. Interes geologikoko lekuak

48 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

HERRIGUNEA

EGITURA ETA ESTRATEGIA OROKORRA

Arestian aipatu bezala, honako Aurrerakin honek kalitatezko hirigintza baten aldeko apustua egiten du. Gaur egungo egoera, erronkak eta gabeziak onartu eta ulertzen dituen hirigintza da, eta hori aintzat hartuta dihardu lanean, gutxienez 8 urteko tartean Zeberioko hirigintza-garapena proposatzeko. Bertan, gaur egun estrategikotzat jotako erronkei helduko zaie, ingurunearekin lotuta (hiria eta udalerria) herritarren bizi-baldintzak hobetzeko helburuarekin.

Estrategia honek gehiago begiratzen dio alderdi kualitatiboari, eta ez hainbeste kuantitatiboari. Gutxiagorekin gehiago lortzeko estrategia burudunak erabiliko dira. Ondorioz, plan hau 0 mailakoa da, giza eta hirigintza-mailan; eta batez ere, gaur egungo egoera hobetzeko konpromiso irmoa duen plana da, etorkizuneko belaunaldiek bizi-baldintza hobeak izan ditzaten.

Estrategiaren oinarrian, espazio publikoaren sare berria egituratuko duten jardun txikiak gauzatzea dago aurreikusita; lehendik eraikita dagoen ehunari bizitzarako kalitatezko espazioak gehituko dizkiona. Aurrerakin honen arabera, hirigintza-jardunak elkarren mendekoak dira; hiri-bizimodua ez baita estatikoa. Ondorioz, funtsezkoa da lotura sortzea jardunen eta jardun horiek mugikortasun-sareetan, espazio publikoetan eta ekipamenduetan txertatzearen artean.

Zeberioren kasuan, gainera, lurraldearen faktorea funtsezko osagaia da; izan ere, horixe da landa- eta nortasun-testuingurua, eta ez soilik landa-auzoena, baizik eta baita hiri-lurzoruarena ere.

Proposatutako jardun guztien helburua herrigunean bertako hirigintza-kualifikazioarekin lotutako eraldaketa sakon bat proposatzea da. Nabarmentzekoak dira honako alderdi hauek:

1. Barne-mugikortasuna erabat eraldatzea, oinezkoentzako eta bizikleta zaleentzako espazio publikoa berreskuratuta eta gune nagusien eta erabilera publikoko eraikuntzen artean komunikazio seguruak finkatuta. Mugikortasun moteleko sare berri honen jarraikortasuna aztertzea eta lantzea, herrigunetik hurbil dauden auzoei dagokienez.

2. Kalitatezko espazio publikoen bilbea sortzea, herriguneko komunitate-bizitza osatuko eta egituratuko duena.

3. BI-3524 errepideak Zubialde-Zautuola herrigunean eragindako inpaktua gutxitzea. Horretarako, errepidea herrigunetik igarotzen denean, kale-izaera eduki beharko du, sarrerako eta irteerako atariak markatuta.

4. Hiri-bilbean lehendik dauden arkitektura, bizitza tradizional eta landa-bizitzako (baserriak eta ortuak) elementuak txertatzea, paisaia- eta kalitate-nodo gisa.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 49

5. Herrigunea eta udalerria lotzea; batik bat, Zeberio ibaiarekin. Herrigunetik igaroko den ibai-parke bat proposatzea, egoteko eta harremanetarako guneetan, parkeetan eta plaza-sarean txertatuko dena.

Proposatutako jardunen eraginez, herriguneko ehuna goitik behera eraldatuko litzateke. Dena den, jardun berri horiek ez dira proposatzen bilbe tradizionaletik bereizita, baizik eta bertan txertatuta eta elkarrizketara irekita. Espazio libreen eta mugikortasun moteleko sare osotua sortuz gero, Zeberioko herrigunean kalitatezko hiri-bizimodua izango da.

EGITURA ERAIKIA ETA ETXEBIZITZA

Hiri-egiturari dagokionez, lurzorua okupatzeko proposatzen den estrategiak lehentasuna emango die, lehenik eta behin, lehendik dagoen ondare eraikiaren optimizazioari (erdi hondatuta dauden baserriak) eta garatu gabeko hiri-lurzoruak osatzeari.

Bigarrenik, hiri-bilbean lehendik dauden eraiki gabeko hiri-lurzoruak garatu beharko dira. Arau Subsidiarioek finkatutako jardun gehienek dentsitate eta hirigintza-eredu zaharkituak proposatzen dituzte, gaur egun aplikatzen diren hirigintza-legediekin bat ez datozenak.

Testuinguru horretan, berebiziko garrantzia izango du ondare eraikia berritzeak. Horretarako, ordenantza espezifikoak idaztea proposatzen da, ondare-balioa duten eraikinak berritzeko. Eta, aldi berean, ondare-intereseko eraikinen erabilera optimizatzeko estrategiak eta proposamenak txertatu beharko dira (banaketa horizontala eta erabileren nahasketa).

Zautuola-Zubialde herriguneari dagokionez, hala eginez gero, eraikinen eta espazio publikoen ondare historikoa lehengoratuko litzateke, eta Zeberioko hiri-bizitzan eta -paisaian berriz txertatzeko modua hobetuko litzateke.

Herrigunean garatu gabeko bizitegietarako hiri-bilbeko lurzoruak daudenez, horien garapenak, honako Aurrerakin honek xedatutako parametro berrien baitan, etxebizitza-premia asetzeko aukera emango du, lurzorua gehiago okupatu behar izan gabe. Zautuola-Zubialdeko lurzoruan, garatu gabeko 3 eremu identifikatu dira. Zautuolan, 12.200 m2 daude garatzeke edo eraikitzeke. Eskolaren inguruan, 9.500 m2 daude garatzeke edo eraikitzeke. Eta azkenik, zerrategiaren inguruan, 13.400 m2 daude garatzeke edo eraikitzeke.

Lurzoru bakoitzaren azterketa xehatua egin ostean, lurzoru horien mugak eta eraikigarritasunak aztertzeko premia dagoela ikusi da, indarrean dagoen hirigintza-legedira eta planaren erronka eta helburuetara egokitzeko.

Elizaren inguruan ere hiri-berrikuntzarako eremu bat identifikatu da. Jardun horrek lotura dauka ekipamendu-instalazio pribatu gehienek erabilerarik ez izatearekin eta hiri-bilbean modu egokian txertatuta ez egotearekin. Jardun hori funtsezkoa da herriguneko auzoen artean eta bizitzeko oinarrizkoak diren ekipamenduen artean mugikortasun irisgarria eta unibertsala bermatzeko.

Etxebizitza-politikari dagokionez, aipagarria da egikaritzeko edo kudeatzeko dauden etxebizitza guztietatik 89 libreak direla. Aztertutako ezaugarri sozio-ekonomikoak aintzat hartuta, eta kontuan izanda etxebizitza-gaietan zegoen premia

50 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

nagusia etxebizitza babestuena zela (batez ere, jabetzaz bestelako erregimenetan), egokitzat jo da, ahal izanez gero, berriz trinkotu eta eraikigarritasuna handitzean etxebizitza publikoen bidez egitea: alegia, gizarte-babeseko etxebizitzak, babes ofizialeko etxebizitzak eta udal-etxebizitza tasatuak.

JARDUERA INDUSTRIALA Indarrean dauden Arau Subsidiarioek (1987ko kartografian) "urbanizatzeko moduko" lurzoru gisa sailkatu zuten Areiltzatik Zautuolarako luzapena. Lurzoru hori, hain justu, lurzoru urbanizagarri industrialeko sektoretzat jo izan da orain arte, eta ez da horren inguruko inolako kudeaketarik egin. Udalaz gaindiko legediak honako hau dio horri dagokionez:

- Jarduera ekonomikoen LAPk soilik aipatzen du Zeberion "jarduera ekonomikorako kalifikazioa duen eta okupatu gabe dagoen lurzorua" dagoela. Ordenantzen testuan, eta zehazki, "eremu funtzionalen araberako proposamen xehatuei" dagokienez, Bilbo Metropolitarreko Eremu Funtzionalerako erabakien artean, honako hau dago jasota:

"Nerbio Beheko gunean, espazio-erreserben eskasia dela tarteko, zaharkitutako instalazio industrialei dagozkien jarduera ekonomikoko lurzoruen kalifikazioari eustea komenigarria dela proposatzen da, industria-enplegua suntsitzea saihesteko, bizitegietarako birkalifikazio berrietara jo behar izan gabe."

Zeberiok ez ditu "Instalazio Zaharkituak"; izan ere, industrial bihurtuko litzatekeen landa-lurzorua baita. Aipagarria da, halaber, LAPn arabera, Zeberio ez dagoela merkataritza-guneak ezartzeko ardatz diren udalerrien artean.

- Bilbo Metropolitarreko LZPk, bestalde, ez du planteatzen lurzoru industrialerako premiarik 16 eta 8 urterako premien koadroetan.

Aipatutako lurzoruak, gainera, nekazaritza- eta ekologia-balio handiko lurzoruan eta ordoki alubialean daude.

Ondorioz, Aurrerakin honek proposatzen du, hirigintza-ereduaren mailan, eskaera hau aseta geratuko dela aldameneko Ugao udalerrian sailkatutako lurzoruekin.

Aurrerago, alternatibak aukeratzean, erabaki hau hartzeko erabilitako arrazoiak zehatz-mehatz azalduko ditugu, Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenean oinarrituta.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 51

B. PROPOSAMENAK ETA ALTERNATIBAK

PROPOSAMENEN ETA ALTERNATIBEN HASIERAKO DEFINIZIOA

01. LURRALDEAREN EGITURA OROKORRA

UDALAZ GAINDIKO ESKUMENA

UDAL-ESKUMENA

02. LANDA-AUZOETAKO PAISAIA-UNITATEAK

03. LANDA-AUZOAK

04. ZAUTUOLA-ZUBIALDEKO ETA AREILTZAKO HIRI-LURZORUA

AUKEREN BALIOESPENA

ONDORIOZKO EGITURA OROKORRA

LURZORU URBANIZAEZINAREN KATEGORIZAZIOA

HIRI-LURZORUAREN ONDORIOZKO EGITURA OROKORRA

BIZITEGI-ESKAINTZA KUANTIFIKATZEA

52 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

PROPOSAMENEN ETA ALTERNATIBEN HASIERAKO DEFINIZIOA

Arestian deskribatutako irizpideak eta helburuak aintzat hartuta, hona hemen mahai gainean jarri diren proposamenak. Indarrean dagoen legediak aurreikusten duen bezala, proposamen garrantzitsuenetarako hainbat alternatiba hartu dira aintzat. Ingurumenean eragin nabarmenak dituzten proposamenak dira guztiak, eta horregatik, Ingurumen Iraunkortasunari buruzko Txostenak balioetsiko ditu, plangintza orokorreko dokumentuan garatu ahal izateko.

Proposamen hauek egiteko kontuan hartu dira diagnostikoa, Bizkaiko Diputazioak igorritako Erreferentzia Dokumentua eta Ingurumen Iraunkortasunari buruzko Txostenaren idazleekin egindako diziplina arteko lana.

Honako atal hauetan daude banatuta:

01. Lurraldearen egitura orokorra.

Lehen atal honetan sartutako proposamenek udalaz gaindiko eskumena edo izaera duten erakundeen esku-hartzea izan dezakete; dena den, Aurrerakin honetan egindako azterketan agerian geratu denez, beharrezkotzat jotzen dira udalerriaren garapen egokirako (P1. 1-P1.3).

Bestalde, soil-soilik udalari dagozkion jardunak txertatu dira; alegia, plangintza orokorra behin betiko onartzen denean indarrean jarriko direnak.

02. Paisaia-unitateak

03. Landa-auzoak

04. Zautuola-Zubialdeko eta Areiltzako hiri-lurzorua

01. LURRALDEAREN EGITURA OROKORRA Jarrian, udalerri osoari, hots, bere egitura orokorrari dagozkion proposamenak eta alternatibak definitzen dira. Horiek banatzeko, lehen atalean, udalaz gaindiko esparruan kokatutako jarduerak aipatuko ditugu, eta bigarren atalean, berriz, udal mailako jarduerak.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 53

UDALAZ GAINDIKO ESKUMENA Jarraian, udalaz gaindiko jarduerak definitzen dira; hots, zuzen garatzeko, ziur asko, udalaz gaindiko beste erakunde batzuekin adostu beharko diren jarduerak.

P1.1 Zirkulazioa arintzea BI-3524 errepidearen zeharkaldian, Ermitabarri auzoaren parean.

Bizkaiko Foru Aldundiaren Herri Lanen eta Garraioen Sailari neurriak hartzeko eskatzea, aipatutako zeharkaldiari hiri-trataera emateko.

Ermitabarri auzoa gune garrantzitsuenetako bat da, Zautuola-Zubialderekin batera, bailara osoaren eraketaren barruan. Auzoak morfologia lineala du, eta bidera ematen du, modu nabarmenean.

Beharrezkotzat jotzen da zirkulazioa arintzeko elementuak jartzea, auzoaren funtzionamendu egokirako. Horrekin batera, errepidea auzoan txertatzeko neurriak ezarri behar dira, BI-3524ren inguruan oinezkoentzako komunikazio-bide seguruak errazteari begira.

P1.2 Bide alternatiboa, bailara-hondoaren mugikortasun iraunkorrerako.

Inplikatuta egon daitezkeen erakundeekin bide alternatibo baten trazaketa adostea, bailara-hondoan, mugikortasun iraunkorrerako; hots, bizikleta eta oinezkoentzako bide bat, BI-3524 errepidearen trazaketaren alternatiba gisa.

UDAL-ESKUMENA Jarraian, Udalari dagozkion jarduerak definituko ditugu. Ingurumenean duten eragina aztertu, eta zuzentze-neurriak txertatu ostean, plan orokorraren testu arauemailean gehitu beharko dira.

INGURUMENA ETA PAISAIA P1.3 Ingurumen-proposamen espezifikoak Zeberioko udalerrirako.

Ingurumenari buruzko hainbat proposamen egin dira, eta, lurzoru urbanizaezinaren kategorizazioari esker, erraza izango da horiek HAPOn ezartzea. Irizpide hauek proposatzen dira:

54 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

- Lurraldearen lotura hobetzea, hauen bidez:

o Erreka eta ibaietako urertzen egitura hobetzea. o

o Ibai-ohearen egitura hobetzea, ubideratzeak bertakotzea edo hobekuntzak egitea, jauziak saihestea, eta arrapalak egitea.

o Heskaien egitura hobetzea, alanbre-hesiak ordezkatzeari begira.

- Erreka eta ibaien sarea hobetzea. Lehen aipatutakoaz gainera:

o Landare-espezie exotiko inbaditzaileak modu selektiboan kentzea, eta haltzadiak landatzea berriro.

o Mehatxupean dauden espezieen habitata hobetzea, hala nola bisoi europarrarena eta ibai-karramarroarena.

o Fauna-espezie inbaditzaileak kentzea, hala nola karpak, bisoi amerikarra, karramarro amerikarra eta seinaleduna.

- Bertako landareen orban isolatuak zaintzea.

- Ingurumen-arriskuak murriztea.

o Higadura murriztea, baso-kudeaketa egoki baten bidez.

o Uholde-arriskua murriztea, arroen iturburuetako baso-kudeaketaren bidez.

o Suteak hedatzeko arriskua murriztea, basoaren egitura dibertsifikatuz.

- Ingurumenerako irisgarritasuna hobetzea

o Bide, senda eta ibilbideen irisgarritasuna eta seinaleztatzea hobetzea.

o Balio natural-etnografikoa duten ibilbideei balioa ematea (kirikiñausiak, karobiak, etab.).

- Lurraldeko materia- eta energia-zikloak ixtea bilatzea. Metabolismoa murriztea eta ixtea.

o Bertako energia erabiltzea: biomasa eta eguzki-energia, energia hidrikoa eta eolikoa.

o Hondakin organikoak konpostatzea.

o Bertako produktuen kontsumoa sustatzea.

o Kontrolik gabeko isurketak hautematea.

P1.4 Lurzoru urbanizaezinaren kategorizazioa.

Lehen azaldu den moduan, Ingurumen Iraunkortasunari buruzko Txostenean (IIT) erantsita daude ingurune fisikoaren diagnostikoa eta diagnostiko sozioekonomikoa. Bi dokumentu horietan, udalerrian hainbat erabilera hartzeko aukera

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 55

balioetsi zen, eta bereziki nabarmendu ziren lurraldearen egokitasuna nekazaritzarako, baita haren kontserbazio egokia ere.

Informazio hori abiapuntutzat hartuta, oraingo egoeraren (0 alternatiba) eta Nekazaritzako eta Basogintzako LAPk eta Bilbo Metropolitarraren LZPk proposatutako kategoriaren (1 alternatiba) alternatiba bideragarri gisa, lurzoru urbanizaezinaren kategorizazioa aztertu zen, IIT idatzi duen ingurumen arloko taldeak aberastuta.

IITk ontzat emateko, azterketa konparatibo bat egin zen Arau Subsidiarioen oraingo kategorizazioarekin eta Nekazaritzako eta Basogintzako LAPren proposamenarekin.

• 0. alternatiba: gaur egungo Arau Subsidiarioetako kategorizazioa (ikus A02a PLANOA).

• 1. alternatiba: Nekazaritzako eta Basogintzako LAPen kategorizazioa (ikusi A02b PLANOA).

• 2. alternatiba: 2014ko Arau Subsidiarioetako kategorizazioa (ikus A02c PLANOA).

Hirigintza-ereduan zehaztutako lurzoru-kategoriak sortzea proposatzen da.

P1.5 Landa-auzoetako paisaia-unitateak.

Kategoria espezifiko bat identifikatzea eta sortzea proposatzen da, baldintza gainjarri gisa, landa-auzoetako paisaia-unitateetarako.

Kategoria horrek biztanleen guneak eta auzoak zerrendatuko ditu, baita lurzoru erabilerak lurzoru urbanizaezinean eta paisaiaren ikuspena eta kalteberatasuna ere.

Puntu honetan modu nabarmenean eragin behar da, udalerriko paisaiaren berezko balioak identifikatzeko eta babesteko, balio horiek honda ditzaketen eraldaketen aurrean. Lurraldea bere osotasunean kudeatu behar da.

P1.6 Udalerriko ondare-sarea identifikatzea eta kategorizatzea.

Udalerriko ondare-sare bat sortzea proposatzen da, Zeberioko lurraldea eratzen eta egituratzen duten ondare-elementuak bilduko dituena.

56 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

Elementu horiek, Zeberiori dagokionez, askotarikoak dira, eta udalerri osoan daude banatuta, kultura-edukia emanez lurraldeari. Hala, Zeberioko berezko paisaia eratzen dute, bertako ingurumen- eta natura-edukiekin batera.

Elementu nagusiak honako hauek dira:

- Ermitas – Baselizak

- Molinos – Errotak

- Ferrerías – Olak

- Casas Torre – Dorretxeak

- Caseríos – Baserriak

- Fuentes – Iturriak

- Ericeras – Kirikiñausiak

Plangintzaren berrikuspen honetan, hala dagokionean, Babestutako Elementuen Katalogoa egingo da (eraikitakoak eta naturalak). Zerrenda horretan, udal-babeserako elementuak identifikatuko dira, bai eta interes kulturaleko ondare higiezin gisa izendatzeko proposatutako elementuak ere.

Katalogo hori prestatzea proposatzen da, landa-arkitekturako elementu txikiak sartuta. Elementu horien balioa; batik bat, sare horren eraketan edo paisaia-unitate gisa adierazitako multzo-erlazioan datza.

Hala, ondare-elementuak xehetasunez aztertuko dira, eta kontuan hartuko dira, bai ondarearen beraren berezko balioak, bai lurraldeari, paisaiari edo multzo osoaren irakurketak ezartzea ahalbidetzen duten (erlaziokoak) hurbileko beste elementuei lotuta dituen balioak.

MUGIKORTASUNA P1.7 Bide alternatiboa, bailara-hondoaren mugikortasun iraunkorrerako.

Bailara-hondoan, mugikortasun iraunkorrerako bide alternatibo bat sortzeko proiektua aztertu beharko da berriro, alternatiba erraza eta erosoa izan dadin. Bide horrek modu integratuan funtzionatuko du, eta haren eragina ahal bezain txikia izango da.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 57

P1.8 Landa-auzoen eta bailara-hondoaren arteko oinezkoentzako komunikazioak.

Hainbat auzoren eta bailara-hondoaren artean, oinezkoentzako irisgarritasun-baldintzak hobetzea proposatu da, lehendik dauden bideak hobetuta eta seinaleak ezarrita.

Proposatzen da, halaber, oinezkoentzako bide alternatiboak identifikatzea eta egokitzea, hurbil dauden auzoak elkartzeko.

Atal honetan, Zeberioko Bideen Plan bat egiteko egokitasuna aipatzen da; izan ere, udalerriak eremu zabala du, eta bide-sare konplexu bat dauka, hainbat kategoria eta askotariko erabilerak biltzen dituena. Bideen Plan horrek ibilbideak eta trazaketa alternatiboak identifikatzeko eta egokitzeko lan zehatza egitea ahalbidetuko du, auzo askotan.

P1.9 Aisialdi- / kultura-ibilbideak

Udalerriko bideen sareari lotutako lanarekin aurrera jarraituta, nagusiki aisialdi eta turismorako erabiliko diren hainbat bide kategorizatzea proposatzen da. Lehen aipatutako udalerriko ondare-sarea elkartuko duten bideak izango dira.

Kategorizatu eta seinaleztatu diren bideak honako hauek dira:

- PR-BI-11 ZUBIALDE-MANDOIA-ARGIÑAO-ERMITABARRI-ZUBIALDE

- PR-BI-11.1 ERMITABARRI-GEZALA-LAURETA-SARASOLA-ERMITABARRI

- PR-BI-11.2 IRUMUGARRIETA-UPO-ARTANDA

- PR-BI-12 ZUBIALDE-UNZUETA

Lehen esan dugun moduan, identifikatuta dauden horiez gain, beharrezkoa izango da beste bide batzuk ere gehitzea, garrantzia hartuko baitute ondare-sarea lotzeari begira.

P1.10 Zirkulazioa arintzea BI-3524ren zeharkaldian, Arkulanda eta Zautuola-Zubialde auzoetatik igarotzean.

Aipatutako zeharkaldiei hiri-trataera emateko neurriak ezarriko dira, gaur egun errepide kutsu oso nabarmena baitute.

Bailara-hondoaren bi puntu horiek, Arkulanda auzoa eta Zautuola-Zubialdeko erdigunea, garrantzi handikoak dira bailararen eraketa osoan. Bi auzo horietako foru-errepidea Zeberioko udalari utzi zaio; hortaz, proposamen honek erabateko koherentzia du udal-eskumenen esparruan.

Beharrezkoa da errepidearen bi tarte horietan zirkulazioa arintzeko elementuak jartzea, auzoen funtzionamendu egokirako; kasu bakoitzean faktore desberdinak daude tartean, baina helburua bera da.

58 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

Zautuola-Zubialdeko gunean, zirkulazioa arintzeko neurriak jartzea jarduera-ardatz nagusietako bat izango da, Zeberioko biztanleen bizikidetzarako eta auzo-bizitzarako. Eremu hori, bi auzoren elkarketaz eratutakoa, gaur egun gune bakar gisa funtzionatzen du, eta Zeberioko udalerriaren bizitoki nagusia eta jardueren erdigunea da. Maila horretan, garrantzitsua da oinezko eta bizikletentzako mugikortasun-aukerak bultzatzea, etxebizitzak, plazak eta ekipamenduak (eskola, udala, pilotalekua, farmazia, etab.) lortzen dituzten eguneroko ibilbideetan.

Auzoetarako sarbideetan, “sarrerako atari” izeneko jarduerak proposatzen dira; hau da, esku-hartzeak egitea, ibilgailuak modu argian konturatu daitezen bizikidetza-gune batera sartzen ari direla. Jarduera horiek oso garrantzitsuak dira; izan ere, hortik aurrera, ibilgailuak abiadura askoz motelagoan joango dira. Auzoetarako sarreran abiadura murrizteko “sarrerako atari” horiekin batera, bidea herrian txertatzeko neurriak ezarri behar dira, oinezkoen komunikazio seguruetarako bideen iragazkortasuna errazteari begira.

Esan bezala, auzo honetan, foru-errepidearen zati hori Zeberioko udalari utzi zaio; hortaz, jarduera horiek udal-eskumenen esparruan sartzen dira.

Bestalde, Arkulanda auzoak eraketa lineala du, eta ondoko Olatxu auzoarekin elkartzen da. Hala, auzo horretan, errepidearen bidez gauzatzen dira erlazioak. Zatiren batean, espaloi zabal bat ari dira egiten, eroso ibiltzeko ibilbide urbanizatu gisa; alabaina, badira puntu gatazkatsu estu-estu batzuk, bazterbideak edo espaloiak egitea eragozten dutenak.

Auzoaren sarreran, foru-errepidetik sartzen ari garela, gune estu bat dago auzoko eraikinak errepide ertzeraino iristen direlako, gune estua eta arriskutsua eratuz. Gauzak horrela, errepidea auzoan txertatzeko neurriekin batera, auzoko sarreran abiadura murrizteko neurriak proposatzen dira, oinezkoentzako komunikazio seguruak errazteko.

P1.11 BI-3524 errepideko autobus-geltokien ingurua egokitzea, bailara-hondoan.

BI-3524 errepideko autobus-geltokiak eta horien inguruak egokitzea garrantzitsua da; horrela, itxaronaldia erosoagoa eta seguruagoa izango baita eta inter-modalitatea nahiz garraio publikoaren erabilera sustatuko baitugu.

P1.12 Zarataz babesteko neurri akustikoak egitea, BI-3524an.

Zarataz babesteko zuzentze-neurri akustikoak aztertu, eta egingo dira, prestatzen ari den Zonakatze Akustikoaren Mapa aintzat hartuta.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 59

NEKAZARITZA-JARDUERA ETA ELIKAGAIAK EKOIZTEKO GAITASUNA SUSTATZEA

P1.13 Lurzoru urbanizaezinaren kategoriak berriro aztertzea eta orekatzea, nekazaritza- eta abeltzaintza-jarduera sustatzeko.

HAPO honen diagnostikoan, lurraren erabilerari buruzko azterketa espezifiko bat egin zen, lurzoru urbanizaezinaren kategorizazio batean gauzatuko dena. Kategorizazio horrek nekazaritza eta abeltzaintzarako egokiak diren lurzoruak zehazten ditu, hainbat mailatan: lurraren balioa nekazaritza-ekoizpenerako eta lurraren balioa, paisaia gisa, lurralde egituran.

Hala, hasierako onarpena jaso berri duen Nekazaritza eta Basogintza LAPa eta lan teknikoaren bidez zehaztutako Zeberioko udalerriaren berezko ezaugarriak kontuan hartuta, lurzoru urbanizaezinaren kategorizazioa berriro aztertzea proposatzen da erabilerak orekatzeko, lehen sektorea sustatzeko eta dinamizatzeko helburua argi edukita.

P1.14 Lurraren udal-kudeaketa politikari jarraipena ematea, nekazari berriak sortzeko.

Gaur egun, Zeberioko udalak landa-lurzoruak kudeatzeko programak ditu martxan (Nekazal Gunea), eta, horien testuinguruan, pribatuek utzitako lurren kudeaketa publikoaren bidez, nekazari eta abeltzain berriei sektorean lanean hasteko aukera ematen zaie. Hala, lurrak erabiltzen dira, eta, aldi berean, jarduera ekonomikoa sortzen da, herri-mailan lanpostuak sortuz.

Dokumentu honetan, horrelako proiektuak udalerrirako jarduera oso positibotzat jasotzen dira.

Lurzoru urbanizaezinaren kategorizazio berriaren datuekin, Zeberioko Udalak tresna berriak edukiko ditu lehen sektorea bultzatzeko politikak garatu ahal izateko. Hala, nekazaritzako edo abeltzaintzako jarduera iraunkor baterako lur-eskaera hautematen denean, lurzoru-erreserba bat egin ahal izango du.

UDALERRIKO ZERBITZUAK

P1.15 Konposta egiteko, zura ezpalkatzeko edo beste erabilera batzuetarako erabilera anitzeko lursaila.

Etorkizunari begira, jabetza edo, hala behar bada, kudeaketa publikoko lursail baten sorrera proposatzen dugu, konposta egiteko, zura ezpalkatzeko edo udalerriko hondakinen kudeaketari lotutako beste erabilera batzuetarako.

P1.16 Arazte kolektiboko sistemak auzoka

60 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

Arazte-sistema kolektiboak auzoka egitea proposatzen da, lurzoru urbanizaezinean eta ur zikinak egoki kudeatzen ez dituzten landa-eremuetan.

Saneamendu-sarerako konexiorik ez duten auzoetan, urmaeleratze bidezko arazte kolektiboko sistemak jartzeko aukera aztertzea proposatzen da, egungo putzu septiko indibidualen alternatiba gisa eta lurzoru urbanizaezinean eragin handia duten saneamendu-lanen beharra arintzeko.

TURISMOA ETA EKOTURISMOA SUSTATZEKO PROPOSAMENAK

P1.17 Udalerriko ondare-sarea eratzen eta egituratzen duten bideak berreskuratzea.

Proposamen honek P1.9ren antza du. Berriro aipatu nahi izan dugu hemen, turismoaren ikuspegitik ere zer-nolako garrantzia duen agerian uzteko.

Hala, aipatutako bide-sareak udalerriko ondare-sarea artikulatu eta lotuko du. Ondare-sare horrek, beraz, udalerria egituratu, eta edukiz beteko du. Proiektu konplexu bat da, aipatutako bideetan barrena narratiba bateratu bat eratzen duten elementu ugariek osatutako ondarea denon eskura jartzeko xedea duena.

Hala, naturarekiko harremanari lotuta, udalerria ezagutzera ematea proposatzen dugu, eta horrela, ondarearen barrena, udalerriari buruzko kontakizun bat sortzea, non herri-bailararen memoriak, lurraren erabilerak eta natura-baliabideak agertuko diren.

Lehen aipatu dugun moduan, oinarrizkoa da Bideen Plan edo Inbentario bat egitea, udalerriaren sarea sakontasunez ezagutzeko.

P1.18 Zeberion, autokarabanentzako aparkaleku publiko bat sortzea. Zubialden, ibaiaren beste aldean kokatutako udal-aparkalekuaren zati bat egokitzea proposatzen da, autokarabanak aparkatzeko.

Aparkalekua urbanizatuta dago; nahiko handia da, eta plaza libreak izan ohi ditu; hau da, erabilera moderatua du. Ezaugarri horiek kontuan hartuta, zentzuzkoa da aparkaleku horretako hainbat plaza autokarabanentzako egokitzea, gune horren erakargarritasunari etekina ateratzeko. Esan bezala, udalerriaren erdigunean dago kokatuta, ekipamendu, taberna, bizigune eta saltoki txikien ondoan.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 61

Gogoratu behar dugu horrelako jarduera bat bereziki onuragarria izan daitekeela udalerriko ostalarientzat eta merkatarientzat, bezeroak eramaten baititu establezimenduetara, denboralditik kanpo eta jaiegunez bestelako egunetan.

P1.19 Baserrietan, baserri-campinga sustatzea. Landa-auzoetan, laguntza ekonomiko osagarri gisa, baserriekin lotutako campingak ezartzea proposatu da. Alegia, baserrietan kanpatzeko eremu txikiak prestatu beharko lirateke (4-6 kanpin-denda inguru), baserriekin lotuta, eta erabiltzaileentzako bainugelak jarri beharko lirateke. Erabilera honen mugak hirigintza-araudian edo horretarako sortutako ordenantza berezi batean definitu beharko dira.

02. AUZOETAKO PAISAIA-UNITATEAK

P2.1 Landa-auzoei lotutako unitate-paisaiak identifikatzea eta kategorizatzea.

Zeberioko landa-paisaiari eta haren kultura-ondareari balioa emateko, herriko kultura- eta lurralde-ondasunak babesteko parametroak hartu behar dira kontuan. Horren harira, herri-bailararen etorkizuneko garapenerako giltzarriak izango diren balioak ere babestu behar dira.

Horrela, udalerriko paisaia-unitateak identifikatu, definitu eta babestuko dira, balio kulturalak, antropologikoak eta naturalak elkartuta. Hau da, espazio eta elementu hauek identifikatuko dira: balio sozialak eta ekonomikoak, ondareak, eta balio morfologikoak, biologikoak eta lurraldeko erabilerei lotutakoak.

Beraz, Zeberioko HAPOren hasierako onarpenaren dokumentuaren hurrengo fasean zehaztuko diren pasaia-unitate hauek ditugu.

Mazela ertaineko landa-auzoak

Behe-mazela ertaineko landa-auzoak

Egitura lineala duten bailara-hondoko auzoak

Ur-baliabideei lotutako bailara-hondoko auzoak

Hego-mazelako/laiotzetako landa-auzoak

P2.2 Lehenetsitako erabileren kategorizazioa, paisaia-unitateetan.

62 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

Unitate bakoitzaren morfologia lehenetsitako lurzoru-erabileren arabera identifikatuko da, multzoaren egitura globala eta haren erlazioa kokatuta dagoen lurraldearekiko barne hartuta.

Erabilera horien artean, balio agrologiko handieneko lurzoruak babestuko dira, eskaera izanez gero, erabili ahal izateko. Izan ere, nekazaritza-abeltzaintza erabilera balio bat da, aipatutako elementuen eta jardueren zerrendan.

P2.3 Paisaia-unitateak elkartzen dituzten bide zaharrak berreskuratzea eta seinaleztatzea.

Horren harira, udalerriko paisaia-unitateei antolatzen dituen egitura berak eman die garrantzia, baita haien artean lurraldean ezartzen diren erlazioek ere. Hartara, bide sareak, auzoak eta, aldi berean, unitate-paisaia desberdinen sistemak elkartzen dituzten neurrian, berreskuratu beharreko egitura garrantzitsuak dira; izan ere, etorkizunean auzoen eta pasaia-multzoen arteko erlazioa ahalbidetuko dute.

03. LANDA-AUZOAK

P3.1 Espazio publikoa hobetzea. Auzo bakoitzaren gizarte- eta bizikidetza-espazioak identifikatzea.

Auzo bakoitzean, espazio publikoen sare bat definituko da, auzoko biztanleek erlazio eta bizikidetzarako zer espazio erabiltzen dituzten identifikatuz. Horrela, eraikinen egitura bizimoduari lotuta ulertuko dugu, eta ikusiko dugu, halaber, nola eraikinen kokalekuak eta bolumetriak auzo bakoitzaren produkzio-jarduera eta erreprodukzio-jarduera (gizarte-sarea) zehazten dituzten.

Hortaz, sare horri balioa ematen zaiola zainduko da, eta horretarako baserrietako aurrealdeko espazioen eta espazio publiko orokorren arteko erlazioa identifikatu eta babestuko da.

Lan-ildo berean, lursailen itxiturak arautzea proposatzen da, espazioen banaketa saihesteko, haien izaera publikoa edo pribatua alde batera utzita. Hala, ikusmira irekia izango da, eta bizilagunen arteko bizikidetza eta erlazioak sustatuko dira. Eremuak mendeetan egon diren moduan eduki nahi dira, eta erlaziorako tarteko eremuak “pribatizatzeko” joera saihestu nahi da, horrelako eremuak ezinbestekoak baitira bizitza eta bizikidetza osasun baterako.

P3.2 Lehendik dauden ekipamenduak egokitzea.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 63

P3.3 Etxebizitza tradizionalen birgaitzea sustatzea, etxebizitza hutsen erabilera bultzatzea eta horiek bereizteko aukera malgutzea.

P3.4 Lehendik dagoen ondarea birgaitzea eta haren balioa aintzat hartzea sustatzea.

Lehendik dagoen ondarea birgaitzeko eta erabiltzen hasteko neurriak hartuko dira, erabilerak malgutuz.

Ahal den neurrian, natura-, kultura- eta gizarte-ondarea berreskuratu beharko da, turismoaren garapena eta bertako produktuen balioa sustatuz.

P3.5 Landa-ingurunearen oinarri ekonomikoari eustea eta zabaltzea

Landa-ingurunearen oinarri ekonomikoa mantentzea eta zabaltzea. Horretarako, jarduera tradizionalak babestu, eta ekonomia dibertsifikatuko da, garapen iraunkorrarekin bateragarriak diren jarduera berriak txertatuz. Esate baterako, erabilera tertziario bateragarriak eta tailer txikiak jartzeko aukera emango da.

P3.6 Kolektore nagusitik gertu dauden auzoak udal-saneamendura lotzeko erraztasunak ematea

P3.7 Aireko sareak lurperatzea.

Ahal den neurrian, goi-tentsioko sarea ez baita udal-eskumenekoa, azpiegitura elektrikoa lurperatzeko aukera lehenetsiko da, batez ere, garapen berrietan. Horren bidez, paisaiaren kalitatea hobetuko da, eta talken bidez faunan eragin daitezkeen kalteak murriztuko dira.

P3.8 Bizkaiko Diputazioaren landa-guneen inbentarioan ageri diren landa-guneak mugatzea eta indarrean dagoen araudira egokitzea.

Landa-guneen mugaketa zehaztasunez emango da HAPO honen hasierako onarpenaren dokumentuan; oraingoz, Diputazioaren Inbentarioaren behin betiko onarpenaren zain geratuko da.

64 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

04. HIRI-LURZORUA. ZAUTUOLA-ZUBIALDE ETA AREILTZA

LURZORUAREN SAILKAPENA

P4.1 Hiri-lurzorua okupatzeko estrategia.

Zeberioko hirigintza-ereduak etxebizitza-eskaerari erantzuteko ahalmena du, herriguneko hiri-lurzoruen eremuan.

Alabaina, herrigunearen hiri-bilbea zabaltzeko aukerak zehaztasun handiagoz aztertu dira, eta hirigintzari eta ingurumenari lotutako esku-hartze nagusiak landu dira.

0. alternatiba: Oraingo egoera.

Herrigunea dagoen-dagoenean uztea izango litzateke asmoa, eta soil-soilik garatuko lirateke bertako hiri-lurzoruan partzialki garatuta dauden eremuak.

1. alternatiba: Arau Subsidiarioak + Bilbo Metropolitarraren LZP

Gaur egungo Arau Subsidiarioen lurzoruaren sailkapen-proposamenak eta Bilbo Metropolitarraren LZPk proposatutako gehieneko hazkunde-eremuak barne hartzen ditu alternatiba honek.

LZPk Zeberiorako proposatutako 7 okupazio-eremuak Arkulanda, Areiltza, Zautuola, Zubialde, Barbatxao eta Ermitabarriren bi aldeetan kokatutako eremuak dira. (Ikus orban laranjak ondorengo mapan)

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 65

2. alternatiba: Bilbea osatzea. Hiri-berrikuntza. 2014KO HAPO

Eremu berriak planteatzen dira, hiri-berrikuntzako lanak egiteko, herrigunean finkatutako hirigintza-helburuak lortzeari begira.

Oraingo hiri-lurzoruaren zati txiki bat desklasifikatzen da, zerrategiaren inguruan, sailkapen horri dagozkion ezaugarriak ez dituela iritzita.

Areiltzako Industria Lurzoru Urbanizagarria desklasifikatzen da; izan ere, bertako ezaugarri agrologiko garrantzitsuak direla-eta, babestu beharreko lurzorutzat jotzen da.

Alternatiba horiek behar bezala justifikatuta daude ALTERNATIBEN BALORAZIOA atalean.

MUGIKORTASUNA

P4.2 Oinezkoen lehentasunezko bide bat sortzea Zautuola eta Zubialde eremuen artean, udalerriko biztanle eta ekipamenduen bi gune nagusiak elkartzeko.

Ibilbide seguru bat sortzea proposatzen da, udalerriko bi gune nagusiak elkartzeko; hau da, Zubialde auzoa, ekipamenduen gunea, eta Zautuola auzoa, udalerriko biztanleen gunea. Aldi berean, ibilbide hori, beste noranzkoan (Zubialdetik Zautuolara), eskolara joateko bide nagusia da.

Jarduera estrategiko honen bidez, bi auzo horiek elkartu, eta oinezkoen guneak zabalduko dira, oinezkoak eta bizikleta-erabiltzaileak segurtasunez ibil daitezen; horrez gain, zirkulazioa arintzeko lehen proposatutako neurriak ezarriko dira. Bizilekuen, ekipamenduen eta plazen arteko ibilbide seguru horiek zuzenean eragiten diete haurtzaroaren autonomiari eta pertsona nagusiei.

P4.3 Aparkalekuen kokaleku berriak.

Udalerrian dauden aparkalekuen egoera aztertu, eta berriro antolatuko dira, aparkatzea erosoa izan dadin eta ibilgailurik gabeko eremuak egon daitezen.

66 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

P4.4 Bailara-hondoko bidegorriari jarraipena ematea, hiri-lurzoruan.

Bailara-hondoa zeharkatuko duen bidegorriari hiri-lurzoruan jarraipena emateko beharrezkoak diren neurriak hartuko dira. Udalerriaren erdiguneko ekipamenduetara bizikletaz iristeko moduak landuko dira. Hori guztia hirigunearen eta bailarako gainerako eremuen arteko mugikortasun iraunkorra sustatzeko egingo da.

P4.5 Hurbileko auzoetara joan-etorriak egiteko oinezkoentzako bide alternatiboak.

Zabale eta Barbatxao auzoetara joateko, ibilgailuez bestelako bideak egokitzeko aukera aztertuko da, oinezko eta bizikletentzat bide laburragoak eta seguruagoak lortzealdera.

ESPAZIO LIBREAK ETA EKIPAMENDUAK P4.7 Udalerriaren erdialdeko espazio libreen sarea hobetzea eta jarraipena ematea.

Lurraldearen iragazkortasuna

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 67

Espazio libreen sare jarraitu eta elkartu bat sortzea proposatzen da, udalerriaren erdigune osorako.

Gaur egun, berdeguneak, plazak, aparkalekuak eta topalekuak loturarik gabeko sare batean ageri dira; hortaz, askotan, etenak daude, edo, loturak ez dira seguruak pertsonen joan-etorrirako. HAPO honen helburu nagusietako bat da sare horri kohesioa ematea; beraz, espazio berriak eta ibilbide eroso eta seguruak proposatzen dira, Zeberion bizitzeko eta bizikidetza errazteko erreferentziako guneak eta ekipamenduak elkartzeari begira.

Lortu behar da, halaber, hiri-espazio libreen sarea iragazkorra izatea, udalerriko gainerako eremuekiko. Hau da, lurzoru urbanizaezina eta hiri-jarduera handieneko eremua bereizten eta horien arteko erlazio naturala eragozten duten itxiturak eta hesiak saihestuko ditugu. Kontzeptu hori baliagarria da bai hiri-eremuaren eta lurraldearen arteko joan-etorrietarako, bai espazio publikoen eta etxebizitza berrien arteko joan-etorrietarako, non bereziki landuko diren erlaziorako tarteko espazioak ere.

Horrez gain, helburu hori lortzeko, urbanizazioa espazio bakoitzaren beharretara egokituko dugu. Espaloi zabalak, zoladura jarraituak edo gutxi urbanizatutako berdeguneak (edo alboko paisaia gisa dauden ortuak integratzea).

Horren harira, hainbat jarduera-eremu proposatzen ditugu, kokaleku estrategikoa dutenak eta sare horren nolabaiteko egituratzaile/nodoak izango direnak.

68 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

P4.8 Kalitatezko eremu publikoa sortzea, Zautuola inguruko ondareari lotuta.

Hiri-lurzoruan dauden ondare-elementuak lehen deskribatutako espazio libreen sarean sartuko dira, lagungarriak izango baitira eremu osoari egitura emateko, Zautuolako hiri-paisaiari beste izaera bat emateko (lo-hiria izatetik bizitzeko auzo atsegina izatera) eta memoriaren elementuak berreskuratu eta dagokien duintasuna emateko.

Horren harira, Zautuola-Zubialdeko eremuan, hiru ondare-esparru daude, hiru erreferentzia-gune eratzen dituztenak eta lagungarri zaizkigunak eremu osoaren egitura ulertzeko.

Hiru eremu hauek dira:

- Kokotenetxea, Errementerikoa eta Fragua baserriek eratutako monumentu-multzoa, osorik jasota dagoena Euskal Kultura Ondarearen Inbentario Orokorrean.

- Jauri baserriaren eremua, bertako soro eta ortuekin batera.

- Udaletxearen eremu osoa, San Roke baseliza eta alboko elementuak.

Eremu bakoitzari espazio publiko bat gehitu zaio, inguruneari kalitate morfologikoa emateko; hartara, hiri-egitura argi bat eraiki ahal izango dugu, non jatorrizko elementuak txertatuta egongo diren, tabula rassa erako hirigintza-eredua sustatu beharrean.

P4.9 Hirigunean dauden hiri-ortuen egitura babestea eta horien balioa nabarmentzea.

Ortuen erabilera babestea eta horien balioa nabarmentzea proposatzen dugu, hiri-lurzoruan; izan ere, jabego pribatuko lurrak izan arren, familiako ortu gisa erabiltzen direnez, espazio libreen sarearen barruan sartzen dira, eta lagungarriak dira, halaber, lurzoru urbanizaezinaren eta hiri-lurzoruaren arteko iragazkortasuna ezartzeko.

Hiri-lurzoruan, lursail publikoak ala pribatuak izan, ortuak babestea eta horien balioa aintzat hartzea proposatzen dugu; izan ere, ortu horiek Zeberioko hirigunearen hiri-paisaiaren oinarrizko elementuak dira, eta bizitegirako eraikin berrien “lotarako auzoaren” paisaia orekatzen dute. Hiri-ortuek eta haien eraketa irekiak erdigunearen eta lurraldearen arteko erlazio zuzena ezartzea ahalbidetzen dute.

Hala, oro har, hiri-jardueretan, hiri-ortuen kontserbazioa sustatuko da.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 69

Ortuen bidez, lurzoruari bizitza ematen zaio, eta hiri-paisaia eta lurraldea elkartzen dira. Hain zuzen, dokumentu honetako hiri-lurzoruaren egitura orokorraren planoan, espazio libreen sarea eta hiri-lurzoruan kokatutako ortuak sare berean ageri dira.

P4.10 Ekipamendu publikoa sortzea, ondare-elementuren batean.

Ondare-elementu batean, hala behar izanez gero, ekipamendu publikoren bat sortzea edo birkokatzea proposatzen da. Horrelako jardueraren bat lagungarria izan daiteke herriguneko baserriren bat eraberritzeko.

Oro har, eta oraingoz lekua zehaztu gabe, ondareari ekipamendu publiko baten erabilera ematea sustatuko da, ahal izanez gero. Horretarako, kontuan hartu beharko da kasu bakoitzean, udalak zer aukera dituen ondarea erosteko eta kudeatzeko.

ONDARE KULTURAL, HISTORIKO ETA ARKITEKTONIKOA

P4.11 Hiri-bilbean dauden eraikin eta elementu berezien balioa nabarmentzea.

Intereseko ondare-elementuak identifikatzeko eta horien balioa nabarmentzeko, babestutako eraikuntzen katalogoan sartuko dira guztiak.

Egokia izango litzateke, halaber, horien erabilera eta kontserbazioa bideratzeko estrategiak sortzea (erabilera mistoak, zatiketa horizontala, etab.).

70 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

P4.12 Ondare-multzoak babestea eta horien balioa nabarmentzea.

Espazio libreen atalean adierazi dugun moduan, ondarearen garrantzia, funtsean, bere bakartasunean baino gehiago, eraikinen artean sortzen den erlazioan eta hura lurraldean txertatzeko moduan datza (inguruko bilbe tradizionala).

Hala, Zeberioko herrigunean –Zautuola-Zubialde–, egitura orokorra ulertzeko hiru eremu nagusi identifikatzen dira.

- Kokotenetxea, Errementerikoa eta Fragua baserriek eratutako monumentu-multzoa, osorik jasota dagoena Euskal Kultura Ondarearen Inbentario Orokorrean.

- Jauri baserriaren eremua, bertako soro eta ortuekin batera.

- Udaletxearen eremu osoa, San Roke baseliza eta alboko elementuak.

Hiru eremu horiek kokaleku estrategikoa dute hiri-lurzoruan, eta balio handikoak dira, batez ere, haien arteko erlazioen bidez, hiri-lurzoruaren bilbe osoa egituratu daitekeelako.

P4.13 Ikusmira nagusiak babestea.

Herrigunean identifikatutako ikusmira nagusiak babestu beharko dira (diagnostikoaren kartografia). Ikusmira horiek oinarrizkotzat jo dira, herriguneko espazioaren ulermen orokorrerako. Hala, hainbat eskalatan, ikusmira horiek bere horretan utzi beharko dira, tartean eraiki gabe; batik bat, ondare-eremu baten eta bestearen arteko erlazio bisualean edo erdigunearen eta lurraldearen arteko erlazio-guneetan.

Azken alderdi hori lagungarria izango da, lurraldearen eta hiri-lurzoruaren arteko iragazkortasuna lortzeko.

HIRI-EHUNA ETA ETXEBIZITZA

P4.14. Bizitegi-ondare eraikia optimizatzea eta etxebizitza hutsei erabileraren bat ematea.

Banaketa horizontaleko ordenantzak malgutzea eta Zeberioko errealitatera moldatzea proposatzen dugu, baserriei dagokienez, eraikin hutsen erabilera eta birgaitzea errazteko eta horien erabilera eraginkorra bultzatzeko.

P4.15 Zautuola-Zubialde eremuaren bizitegi-bilbea osatzea eta berritzea, baita Areiltza eremuarena ere.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 71

Hiri-berrikuntzako esparruak sortzea proposatzen da, eta, oraingo bilbearen osaeraren bidez, hiri-eremuari egitura berri bat ematea, Zeberioko herritarrentzat ulergarriagoa, erosoagoa eta bizitzeko egokiagoa izango dena.

Zautuola-Zubialdeko erdigunean, lau esparru proposatu dira, bat edo bi jarduera-eremuz osatutakoak. Honela izendatu ditugu:

- Zautuolako eremua.

Eremuari beste dentsitate eta antolakuntza bat emateko jarduera bat da, eremu horri lotutako hiri-ehuna eta espazio libreen bilbea egituratu ahal izateko. Hala, Kokotenetxe monumentu-multzoaren balioa nabarmendu nahi dugu, eta, aldi berean, barne-ibilbideak finkatuko ditugu, ibilgailuentzako bideen alternatiba gisa.

Helburu hori lortzeko, oraingoa baino aprobetxamendu handiagoa emango zaio eremuari; hartara, horrez gain, bizitegi-eskaintza eta hirigintza-eredua egokituko ditugu LZPk eta Lurzoruaren Euskal Legeak ezarritako eskakizunetara.

Horri lotutako helburua da, halaber, udalerriaren gainerako lurraldearekiko iragazkortasuna ahalbidetzea eremuaren goialdean; izan ere, eremu pribatu itxiez inguratutako dentsitate txikiko etxebizitzen oraingo eraketak auzo bat sortu du, non espazio publikoa eta lurraldea bereizita dauden.

72 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

- Eskolako eremua.

Aurreko eremuan bezala, jarduera honen xedea eskolaren eremua berrantolatzea da, eskola publikoaren sarbidean eta Jauri baserriaren inguruan kokatutako eremua espazio libreen sarean egituratzeko. Horrez gain, oinezkoentzako lotura bat egokituko da, Zubialderen eta Zautuolaren artean.

Horrela, eremuari aprobetxamendu handiagoa emango zaio, lortu nahi diren helburuekin bat datorren antolamendua lortzeko.

- Elizako eremua.

Zubialde eta Zautuola auzoen arteko erdibidean, ekipamenduen lurzoru pribatu bat dago, gaur egun. Ekipamendu erlijioso pribatu bat da, gaur egun erabiltzen ez dena, eta elizari lotutako apartamentu batzuk, alokairuan.

Udalerriko beharren azterketa xehea egin ondoren, premiazkotzat jo da eremuko espaloian dagoen irisgarritasun-arazoa konpontzea. Espaloiak Zautuola eta Zubialde, eskola, plaza eta udaletxea lotzen ditu. Egindako azterketan ondorioztatu da, halaber, ekipamendu pribatu hori gutxiegi erabiltzen dela gaur egun.

Ekipamendu horren ageriko zaharkitzea kontuan hartuta eta premia- eta aukera-irizpideak oinarri hartuta, eremua berriro konfiguratzea planteatzen da. Hala, bertako hirigintza-parametroak definitzea proposatzen da, helburu hauek lortzeko: bilbean txertatzea, Zubialde plazaren eta Zautuola eskolaren arteko ibilbideari beste dimentsio bat ematea, eta plan honetako helburu estrategikoetako bat lortzea; hots, udalerriko bi biztanle-gune nagusien arteko komunikazio erosoa eta segurua.

- Zerrategiko eremua.

Zubialdeko erdigunearen amaierako zerrategiaren eremua partzialki garatutako eremua da. Zati batean garatuta eta garatu gabe dauden eremuen azterketa xehea egin ondoren, beharrezkotzat jo da honako hauek egitea:

1.- Eremuaren zati bat desklasifikatzea, malda eta proposamenaren ezaugarriak ez baitira egokiak egungo hirigintza-parametroetarako.

2.- Eremu berri bat sortzea, herrigunean irisgarritasun-helburuak eta kalitatezko hiri-bilbea bermatuko dituena.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 73

Hala, desklasifikatzeko proposatutako eremuak ez dauzka sailkapenean sartzeko beharrezkoak diren ezaugarriak; izan ere, bertako topografia eta bilbearekiko deskonexioa direla eta, oso zaila da bertan urbanizazio-lanik egitea. Hortaz, eremua berriro definitzea proposatzen da, behealdean aprobetxamendua areagotuta, hiri-bilbea egituratu ahal izateko eta oinezkoen sarbideak bermatzeko herrigunetik.

Areiltzako hiri-lurzoruan, jarduera eremu bakarra proposatzen da:

- Areiltzako eremua.

Eremuaren azterketa xehea egin ondoren, beharrezkotzat jo da:

1.- Oraingo hiri-lurzoruaren zati bat desklasifikatzea, balio agrologiko handiko lurzoruak babesteko.

2.- Jarduera-eremu bat sortzea, bilbea osatzeko eta Areiltza auzoa egituratzeko, auzoaren egiturazko premiekin bat datorren bizitegi-eskaintza bat lortzeko.

Kasu honetan, hiri-lurzoruaren zati txiki bat deskalifikatzea proposatzen da ibaiaren ondoan, balio agrologiko handia duelako, eta, beraz, babes daitekeen lurzorua delako. Hala, dentsitate eta antolaketa berria ematen zaio eremuari, bizitegi-eskaintzari erantzuteko eta auzoaren bilbea eta bertako espazio libreen sarea egituratzeko.

P4.16 Zeberio ibaiaren urertzak berreskuratzea Zubialden.

Diagnostikoaren eta herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, beharrezkotzat jotzen da ibaiarekiko erlazioa berreskuratzea hainbat gunetan, eta, zehazki, Zubialde auzoaren behealdean.

74 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

AUKEREN BALIOESPENA

Jarraian, aztertutako aukera guztiak balioetsiko dira. Ingurumenean duten eragina aztertu, eta zuzentze-neurriak txertatu ostean, plan orokorraren testu arauemailean gehitu beharko dira.

P1.4 Proposamenaren balioespena – P1.4 Lurzoru urbanizaezinaren kategorizazioa.

Hautatutako alternatiba: 2. alternatiba, Ingurumen Iraunkortasunari buruzko Txostenetik (IIT) eratorritako irizpideak gehituta.

IITek egindako azterketan, lurzoru urbanizaezinaren kategorizaziorako alternatiben gaineko balorazio hauek egiten dira:

0. alternatibaren kategorizazioa: balio handiko elementuak eta asmo positiboak jaso arren, ez da gauzatzen bat datorren arautegi batean; hortaz, egungo egoerak bere horretan jarraituko luke.

Ingurumenaren ikuspegitik, ez jarduteak lurzoru urbanizaezinaren oraingo kudeaketaren dinamikarekin jarraitzea ekar dezake. Kudeaketa horren baitan, ordea, ez dira udalerriaren aukera guztiak baliatzen ari, ez udalerrian oinarritutako prozesu sozioekonomikoak sortzeko, ez oraingo ekosistemen konplexutasuna eta erresilientzia indartzeko, ia lurralde osoa espezie bakarreko baso-landaketetara mugatuta baitago.

1. alternatiba: anbiziorik gabeko aukera gisa balioesten da, bai ingurumen-funtzioak berreskuratzeari begira, bai ekosistemen zerbitzuak berreskuratu eta horien balioa nabarmentzeari begira.

Nolanahi ere, Bilbo Metropolitarraren LZPan eta Nekazaritzako eta Basogintzako LAPren kartografian jasotako figuren eta/edo elementuen ekarpenak kontuan hartu behar dira eskalaren egokitzapen bat egiteko, non lurraldearen mugak eta egokitasunak islatuko diren.

Hala, 2. alternatiba aurreko bien bertsio hobetua da. Horrela, oraingo Arau Subsidiarioen kategorizazioa eta Nekazaritzako eta Basogintzako LAPk egindakoa abiapuntutzat hartuta, udalerria sakontasunez aztertzea proposatzen da, tokiko eskalan kategorizazio xehea egin ahal izateko.

Ingurumen Iraunkortasunari buruzko Txostenak (IIT) honela balioesten du 2. alternatiba:

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 75

Egindako diagnostikoari esker, herritarren parte-hartze prozesuan jasotako informazioarekin batera, udalerriko hainbat elementu hauteman ziren, eta horiek guztiek, landa-eremuaren eta ikerketaren hurrengo faseekin batera, aurreko kategorizazioa eta baldintza gainjarriak aberastea ahalbidetu zuten.

Lan hori are aberatsago bihurtu da Prozeduraren Hasierako Dokumentuaren erantzunen bidez, zeinak Bizkaiko Foru Aldundiaren Ingurumen Sailak igorritako erreferentziako dokumentuan oinarrituta eman baitziren. Txosten horretan, udalerriko plangintza eta IIT hau egiteko kontuan hartu beharreko irizpideak aipatzen dira. Hala, Babes Bereziko kategoriaren barruan hautemandako masa autoktonoak sartzen dira, mehatxatutako faunari eta Batasunaren Intereseko Habitatei buruzko gogoetak, eta udal-plangintzak bere gain hartu beharreko baldintza gainjarriak.

Iradokizun horien ondoren, nahiko orokorra zen kategorizazio batetik konplexuagoa den beste batera igaro gara, eta horretan biltzen dira lurraldearen aukerekin bat datorren garapen baterako ezinbestekoak diren ingurumen-faktoreak (dena den, herritarren parte-hartzerako hurrengo faseetan, kalitate handiagoko kategorizazioaren kartografia egiteko baliagarriak izango diren iradokizun, irizpide eta alegazio gehiago jasoko dira).

Bestalde, baldintza gainjarri batzuk txertatzeko premia planteatu da, indarrean dagoen legediak, egindako diagnostikoak eta jasotako txosten sektorialek xedatzen duten moduan. Kasu batzuetan, hainbat dokumentu sektorialetan xedatuta dagoen moduan, aipatutako baldintzak tokian tokiko zehaztasunez definitu dira.

Proposamenaren balioespena P4.1 Lurzorua okupatzeko estrategia.

Hautatutako alternatiba: 2. alternatiba: Bilbea osatzea. Hirigintza berritzea. 2014ko HAPO

IITk egindako azterketan, honako balioespen hauek egiten dira lurzorua okupatzeko estrategiari begirako alternatibei dagokienez.

0 alternatiba. Gaur egungo egoeraren argazki estatikoa litzateke. Egoera horrek ez luke zuzeneko ingurumen-eragin negatiborik izango; izan ere, ez lirateke lurzoru-aldaketa gehiago sortuko, ezta dagoeneko sailkatutako edo hiri-bilbean kokatutako lurzoruen aldaketarik ere.

Bestalde, ez lirateke konponduko udalerri barneko arazo edo gatazkak; hala nola mugikortasun-arazoak, ekipamenduak izateko dagoen gizarte-premia, etab.

76 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

1. alternatiba. Alternatiba honek, bestalde, Zautuola-Zubialde eta Areiltzako oraingo hiri-lurzoruaren aprobetxamendua finkatzea ekarriko luke, eta baita Areiltzako Sektore Urbanizagarri Industrialak sor lezakeen aprobetxamendu guztia finkatzea ere.

Horretaz gainera, LZPk 15-30 etxeb./Ha dentsitateko aukerako 7 okupazio-eremu biltzen ditu.

Horrekin lotuta, IITk proposatzen du hiri-lurzoru guztia osatuz gero, oraingo antolamenduarekin, lurzoru guztia goitik behera eraldatu eta artifizial bihurtuko litzatekeela. Horregatik, nahiz eta ingurumen-inpaktu larririk ez eragin, gune horren hesi-efektua areagotuko litzateke, lurzoruaren iragazgaiztea handituko litzateke, etab.

Bilbo Metropolitarraren LZPn ordoki alubialerako proposatutako garapenetan inpaktu larriak sortuko lirateke: LARRIAK eta baita KRITIKOAK ere. Batik bat, ahalmen agrologikoari, udalerriko bi mazelen arteko loturari eta ordoki alubialaren iragazgaizteari dagokienez. Eta ondorioz, uholde-arriskuak sor litezke, nahiz eta 500 urteko uholdeei buruzko ibaien antolamenduaren LAPeko orbanetan halakorik ez jaso.

Nekazaritzan izandako eraginaz gainera, bestelako eragin batzuk gertatuko lirateke ingurumen fisikoko bestelako faktore batzuetan; hala nola Batasunaren Intereseko Habitataren azalera handi bati egindakoa.

Lurraldearen egituran ere aldaketak sortuko lirateke, lurzoruaren eta paisaiaren erabilerei dagokienez. Aldaketa negatiboak lirateke; izan ere, desagertu egingo lirateke paisaia berekiak sortzen dituzten jarduerak, eta horrekin batera, baita lurraldearen nortasun-ezaugarria ere.

Ordoki alubialari eta ondorioz ibai-habitatari eragindakoak ez dira balioesten errazak, lotura gisa duen rola balioesten erraza ez den bezalaxe; izan ere, antolamendu-eremu bakoitza modu bereizgabean garatuko litzateke. Halere, eta ur-sarerako distantzia handia izanagatik, harekiko presioa handiagotuko litzateke, eta eragin negatiboak izango lituzke haren ahalmen eta funtzionamenduan.

Areiltzako Sektore Urbanizagarri Industrialaren kasuarentzat (halaxe dago sailkatuta oraingo Arau Subsidiarioetan) proposamen zehatza legoke, bizitegi-garapenek baino aldaketa handiagoak ekarriko lituzkeena; izan ere, aurreko kasuan aipatutako guztiaz gainera, azpiegitura bat sortuko litzateke, hainbat zuzentze-neurri eta osabidezko neurri hartuagatik, inpaktu bisual negatibo handiak eragingo lituzkeena. Gainera, jarduera industrialak berak, metalean oinarritutako Bizkaiko industriaren joerari jarraituta, instalazioaren beraren zuzeneko zaratak dakartza, eta horri langileek zein banaketa-kamioiek eragindako zirkulazioa gehitu beharko litzaioke.

Ikuspegi fisikotik, garaiera txikiko segatze-belardi txiroak Batasunaren Intereseko Habitatari eragingo lioke (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis), 6510 kodeduna, eta baita hainbat heskairi eta ahalmen agrologiko handiko lurzoruari ere.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 77

Ondorioz, kasu honetan ere, inpaktu LARRI eta KRITIKOAK xedatu dira Ingurumen Iraunkortasunaren Txostenean.

2. alternatiba. Kasu honetan, lurzoruaren okupazioari dagokionez, hainbat jardun proposatzen dira, IITk modu positiboan balioetsitakoak.

Beraz, herrigunerako finkatutako hirigintza-helburuak lortzeko xedez (esate baterako, lotura izango duten espazio libreen sare erosoa sortzea, bizikidetza ahalbidetuko duena eta herrigunean oinezkoen mugikortasuna sustatuko duena), hiria berritzeko barne-eragiketetarako eremu berrien plangintza modu positiboan balioetsita dago.

Eremu berri horiek indarrean dagoen legediak finkatutako bizitegi-eskaintza beteko dute, berriz trinkotuta eta eremuei aprobetxamendu hobea emanda.

Bestalde, alternatiba honek Areiltzako Lurzoru Urbanizagarri Industriala sailkapenetik kentzea proposatzen du, hainbat arrazoi direla tarteko:

.- kontuan izanda 27 urtean lurzoru hori garatzeko premiarik ez dela izan.

.- kontuan izanda goi mailako hirigintza-araudiak ez duela adierazten udalerrian inolako eragiketa estrategikorik.

.- kontuan izanda gaur egun urbanizagarria den lurzoru industriala udalaz gaindiko azpiegituretatik urrun dagoela.

.- kontuan izanda LZPk erabilerarik ez duten eta instalazio zaharkituak dituzten lurzoru industrialak berritzeko eragiketak proposatzen dituela Behe Nerbiorentzat.

.- kontuan izanda sailkatutako lurzoruak balio agrologiko handiko lurzoruak direla.

.- kontuan izanda lurzoruak ordoki alubial pribilegiatuan daudela.

Horrenbestez, lurzoru urbanizagarri industrial hori sailkapenetik kentzea komeni dela proposatzen da, eta aurrerantzean, ingurumen-azterlanak xedatutako kategoriako lurzoru urbanizaezin izatea.

Horri dagokionez, honako hau dio IITk:

"Izan ere, alde batetik, ez da garatu faseetako bakar batean ere, eta sailkapen horrekin daramatza 30 urtetik gora. Eta, beste alde batetik, gaur egungo HAPOk beste era bateko hirigintza-eredua aurreikusten du Zeberiorako; zehazki, baliabide berekietan eta beharrezkoa ez den lurzorua ez erabiltzean oinarritutakoa. Batez ere, Ugao-Miraballesen eta Nerbioiren korridorean azpiegitura eta komunikazio hobeak, lurzoru ugari eta bete gabeko pabiloi ugari daudela aintzat hartuta. ... nekazaritza-ahalmen handiko lurzorua da, eta diagnostiko sozio-ekonomikoan egindako azterlanetik ondoriozta daitekeen bezala, kalitate handiko landa-paisaia batean dago txertatuta, nekazaritza- eta abeltzaintza-erabilerak dituena, daukan balio eta ahalmen sozioekonomikoa are gehiago bermatuta".

78 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

Horregatik, ingurumen- eta hirigintza-baldintzak direla tarteko, 1. alternatiba baztertu egin da. Beste 2 alternatiben artean, erabaki da 0 alternatibak, nahiz eta ez eduki ingurumen-ondorio negatiborik, ez diela aurre egiten HAPO honen helburuak betetzeko beharrezkoak diren hirigintza-gaiei. Horregatik, 2. alternatiba hautatuko dugu, ingurumen- eta gizarte-eragin positiboak ekarriko baititu, aldez aurretik azaldutako proposamenen bitartez gauzatuko direnak

ONDORIOZKO EGITURA OROKORRA

LURZORU URBANIZAEZINAREN KATEGORIZAZIOA Behin IITn jasotako zehaztapenak aintzat hartuta, lurzoru urbanizaezinaren honako kategoria hauek sortu dira (ikusi A18a PLANOA):

IX. Nekazaritza-abeltzaintza eta landazabala:

A. Nekazaritza-abeltzaintza: Balio estrategiko handia

B. Nekazaritza-abeltzaintza: Trantsizioko landa-paisaia

X. Basogintza produktiboa

XI. Babes-bokazioa duen edo inpaktu txikikoa den basogintza

XII. Bakandutako landarediko basogintza

XIII. Ingurumenaren hobekuntza

XIV. Azaleko uren babesa

XV. Babes berezia (LAG)

XVI. Bizitegietarako hiri-lurzorua, landa-guneak eta sistema orokorrak

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 79

Kategoria hauei honako baldintza gainjarri hauek gehitu behar zaizkie:

XIV. Natura Gune Babestuak. Gorbeiako Parke Naturala

XV. Kultura-paisaiagatik, balio handiko guneak: karobiak, errotak, kirikiñausiak...

XVI. Akuiferoen urrakortasuna

XVII. Paisaiaren hauskortasuna

XVIII. Higaduragatiko urrakortasuna

XIX. Erabilera publikoko mendiak

XX. Udalerriko korridore ekologikoak

XXI. Barne-korridore ekologikoak

XXII. Iturrien eta iturburuen babesa

XXIII. Uholde-arriskuko guneak

XXIV. Arriskuan dagoen fauna babesteko eremuak

XXV. Abeltzaintza-erabilerekin lotutako Batasunaren Intereseko Habitatak

XXVI. Interes geologikoko lekuak

80 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

HIRI-LURZORUAREN ONDORIOZKO EGITURA OROKORRA Hautatutako alternatiben ondorioz, lurzoruaren okupazio-estrategia bat proposatzen da, oraingo hiri-lurzoruaren mugei eutsiko diena, honako salbuespen hauekin: Zerrategiko oraingo 2EU sailkapenetik partzialki kentzea (modu desegokian hiri-lurzoru gisa sailkatua baitago), eta aurrerantzean, lurzoru urbanizaezina izatea. Eta Areiltzako lurzoru urbanizagarri industriala sailkapenetik kentzea, lurzoru horrek beste egiteko bat duela uste izateagatik, udalerrian era horretako lurzoruaren eskaerarik ez izatea agerian geratzeaz gainera.

Ondorioz, ez da proposatzen beste inolako hazkunderik lurzoru urbanizagarrian.

Jarraian, Zautuola-Zubialdeko herrigunearen eta Areiltzako hiri-lurzoruaren ondoriozko egitura orokorraren eskema definituko dugu, proposatutakoak aintzat hartuta (ikusi A16a eta A16b PLANOAK). Proposatutako gainerako guztiak, berriz, hiri-lurzoruen antolamendu xehatuarekin definituko dira, HAPOren garapenean zehaztu beharreko hirigintza-araudia idaztean.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 81

BIZITEGI-ESKAINTZA KUANTIFIKATZEA

Arestian adierazitako irizpideen eta hautatutako aukeren ondorioz, hona hemen HAPOren bizitegi-eskaintzaren kuantifikaziorako lehen proposamena. Balioespen hori gauzatzeko, hiri-lurzoruaren hainbat eremuren eraikuntza-aukerak, kokatuta dauden inguruneko batez besteko eraikigarritasunetara egokitutakoak, hartu dira kontuan. Lehenengo kuantifikazioa da, dokumentuaren hasierako onespenerako zehaztu beharreko aurrerakin-dokumentu baten zehaztasun maila daukana.

HAPO dokumentua bere horretan idaztean, kudeaketa-eremu bakoitzaren muga zehatzak ezarriko dira. Beraz, ezinbestekoa izango da zerikusia duten urbanizazio-kargen azterketa zehatza egitea, horien bideragarritasun ekonomikoa bermatuta.

Lurralde Antolamenduaren Gidalerroak (LAG) 1997. urtean onartu ziren, bizitegi-premiak eta -eskaintzak kalkulatzeko metodo batekin.

Bilbo Metropolitarreko LZP onartu zenean (2006), metodo berri bat planteatu zen, 1997ko LAGek proposatutakoa ordezkatzen zuena. Horixe da gaur egun indarrean dagoen eta eremu funtzional honetan garatutako udal-plangintza osoan derrigorrez aplikatu beharreko metodoa.

Duela urtebete, hasierako onespena eman zitzaion LAGen metodoa ez beste bat proposatzen zuen aldaketari. Aldaketa hori onartuz gero, edo soilik bertan jasotako kalkulu-metodoa onartuz gero, metodo horrek LZPko metodoa ordezkatuko luke.

Bizitegi-eskaintza justifikatzeko, LZPk adierazitakoari jarraituko diogu; izan ere, horixe da Zeberioko HAPOren Aurrerakina aurkeztean indarrean dagoena.

LZPren METODOA LZPren araudiaren 60., 61., 62. eta 63. art.: 2015-2023ko HAPOren ESKAINTZA = A+B+C+D

82 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

A= EREMU FUNTZIONALA BESTE EREMU BATZUETARA ZABALTZEA.

Ez dio eragiten Zeberiori. A= 0.

B= BARNE-BERROREKA.

Eremuko udalerrien arteko oreka: batzuk etxebizitza-premien esportatzaileak, eta beste batzuk hartzaileak. Zeberioren kasuan, tarte hori 0 eta 149 etxebizitza artekoa litzateke, 8 urteko denboraldirako.

C osagaiarentzat proposatutako 7 bilakaera-hipotesiekin gertatzen dena ikusi ostean, gutxienekoa (0) edo gehienekoa (149) gehituko da, eta bilakaera bakoitzak 2 aukera emango ditu. Azterketa honek gehienekoaren eta gutxienekoaren aldeko apustua egin du, baina tarte horren barneko beste zeinahi kopuru har liteke.

C= PREMIA ENDOGENOAK.

Udalerri bakoitzaren premia berekiak, udalerriak HAPOren indarraldirako aurreikusitako bilakaeraren arabera. Kasu honetan, aurreikusitako azterlan-horizontea eta -indarraldia 2015-2023 da.

C= (FBT2023ko

biztanleak 2023ko -

FBT 2015eko biztanleak 2015eko

) x 3

C osagaia eguneratzeko, honako HAPO honen Diagnostikotik ateratako datuak hartuko ditugu. Adierazi bezalaxe, hazkunde begetatiboa negatiboa izan da azken pare bat hamarkadatik gora, eta bilakaera globalak, nahiz eta irregularra izan, hazkunde ia hutsala dauka. Izan ere, 1981. urtetik 2013ra (32 urte) biztanleria kopurua hazi egin da: 20 pertsona; alegia, 0,625 pertsona urtean.

Familien batez besteko tamainaren aldakuntzari dagokionez, LZPko taulako datuekin, C osagaiaren kalkulua horrela egingo litzateke:

C osagaia = [(1089/2,33) - (1084/2,53)] * 3 = 38,92 * 3 = 116

D= BIGARREN BIZITETXEA.

Zeberiori eraginez gero, Zeberioko LZPk bigarren bizitetxeen eskaintzan 33 etxebizitza gehitu beharko ditu. D= 33.

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 83

Denboraldia Kanpo-berroreka (A) Barne-berroreka (B)

Premia endogenoak

(C)

Bigarren bizitetxea (D) EGUNGO KUANTIFIKA

gehienekoa gutxienekoa gehienekoa gutxienekoa8 urte 0 199 0 116 33 348 149

KALKULUA, LAGen ARABERA Aipagarria da horri dagokionez LAGak aldatzeko hasierako onespenerako dokumentazioak beste lan-tarte bat dakarrela. Dokumentu honek, nahiz eta ez den indarrean egongo behin betiko onartu arte, kuantifikazioan txertatu beharreko kontzeptu berriak proposatzen ditu. Aldatutako formulak honako batugai hauek planteatzen ditu:

1.- Etxebizitza Nagusiari begirako premiak, biztanleria egoiliarraren aldakuntzagatik.

2.- Etxebizitza Nagusiari begirako premiak, familien batez besteko tamainaren aldakuntzagatik.

3.- Bigarren bizitetxearen eskaera.

4.- Bigarren bizitetxearen eskaera, okupatutako etxebizitza kopuruaren aldakuntzagatik.

5.- Etxebizitza hutsa, okupatutako etxebizitza kopuruaren aldakuntzagatik.

6.- Etxebizitza hutsa, etxebizitza hutsaren ehunekoaren aldakuntzagatik.

Eta "kengai" bat ere ageri da, bizitegi-eskaintzaren azken baturari "okupatu gabeko etxebizitza kopuruaren kenketa-faktorea" kentzeko aukera ematen duena.

Zeberioko Udalak, 2013ko uztailean, bizitegien kuantifikazioari buruzko kontsulta bat egin zuen, udalerriko bizitegi-lurzoruaren eskaintza hurrengo 8 urteetara bideratzeko.

2013ko azaroan, udalak Lurralde Plangintza eta Hirigintza Zuzendaritzaren erantzuna jaso zuen. Txostenean, honako hau zegoen jasota: "Nolanahi ere den, plangintzaren berrikuspenetik proposatutako bizitegi-ahalmena berori onartzean indarrean dagoen dokumentuak xedatutakoari egokitu beharko zaio". Alabaina, gero adierazten du indarrean dauden LAGen aldaketen arabera, alegia, "kuantifikazio-metodo honen arabera, ondoriozko gehieneko bizitegi-ahalmena 291 etxebizitza dela; gutxienekoa, berriz, 204 etxebizitza". Aipatzen du, halaber, alegazioak aztertu ostean, etxebizitza hutsen gaia nola landu behar den definitu dela berriro ere, eta baita 2,8ko gehienekoaren eta 1,4ko gutxienekoaren harrotzea ere.

84 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

Lurralde Plangintza eta Hirigintza Zuzendaritzak, bere erantzunean, honako irizpide hauek proposatu zituen, "etxebizitzak zenbatzeari eta etxebizitza hutsei begira".

.- Aukeran, etxebizitzen kuantifikazioan landa-guneak txertatzea.

.- Etxebizitza hutsen egoeraren azterketa xehatua egin ostean, "udalak, aukeran, bizitegi-ahalmena murriztu ahal izango du, C1 eta C2 osagaiak aplikatuta. Hala, "etxebizitza hutsen gutxieneko baliotzat" lehendik dagoen etxebizitzen % 2 hartuko da; eta txertatu beharreko, edo hobeto esanda, murriztu beharreko baliotzat iradokitzen da etxebizitza huts guztien % 50, % 2 izan ezik. Kenketa hori guztizko kopuruei aplikatuko litzaieke, harrotze-balioak aplikatu ostean.

2014ko ekainean, sail berak honako hau argitaratu zuen: "Eduki adierazgarria. Koadroa: Bizitegi kopurua kuantifikatzea. 2014-2022ko plangintza-aldirako emaitza". Eta dokumentu horretatik, honako datu hauek atera daitezke: Con todo lo anterior, tenemos a día de hoy estas dos horquillas con las que trabajar, si en la que consideramos está vigente es la del PTP aprobado definitivamente:

Aipatutako guztia aintzat hartuta, gaur egun, bi tarte hauek ditugu, lantzeko moduan. Nahiz eta guk aintzat hartutakoa indarrean dagoen behin betiko onartutako LZPkoan:

LZP 2014ko LAG

KALKULU EGUNERATUA behin betiko onarpena hasierako onarpena

gehienekoa gutxienekoa gehienekoa gutxienekoa348 149 217 109

A1 A2 B1 C1 GUZTIRA

biztanleria harrotzea

- etxebizitza

hutsak bizitegi-ahalmena etxebizitza-

parkea, 2013ko urtarrila

familien batez

besteko tamaina

bigarren bizitetxea

etxebizitza hutsak

gehi. (2,8)

gutx. (1,4)

etxebizitza hutsak (%

2) gehi. gutx.

662 33 32 12 5 82 230 115 13 217 109

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 85

Eskaintza justifikatzeko, beharrezkoa da aipatzea hiri-lurzoruaren eta landa-guneen landa-azterketa xehatua egin ostean, honako hauek direla etxebizitza hutsen datuak:

.- Hiri-lurzoruan, gutxi gorabehera 188 etxebizitza zenbatu dira; 39ren erabilera ez da ezaguna, eta gaineko 149ena, bai:

* 121 lehen bizitetxe dira (% 81)

* 11 hutsik daude (% 8)

* 17 bigarren bizitetxe dira (% 11)

.- Landa-guneetan (Bizkaiko Foru Aldundiak osatutako Inbentarioan agertzen direnak), berriz, gutxi gorabehera 169 etxebizitza zenbatu dira; 9ren erabilera ez da ezaguna, eta gainerako 160ena, bai:

* 106 lehen bizitetxe dira (% 66)

* 40 hutsik daude (% 25)

* 14 bigarren bizitetxe dira (% 9)

Aipatutako datuetatik, bizitegi-parkearen % 50 kargatutakoan zenbatuko liratekeen etxebizitzen kopurua zein den aterako genuke, izaera teknikoa duen etxebizitza mota horren ehunekoa izan ezik (% 7).

Hiri-lurzoruko etxebizitza hutsak (% 8), % 7 salbuetsita, % 1 geratuko litzateke; alegia, 1 eta 0 zenbatzeke.

Landa-eremuetako etxebizitza hutsak (% 25), % 7 salbuetsita, % 18 geratuko litzateke; alegia, 29 eta 15 zenbatzeko.

Landa-guneetan bizitegi-eskaintza txertatzeko, oinarri gisa hartuko da Bizkaiko Foru Aldundiaren Hirigintza Sailak egindako inbentarioa.

Aurrerakin-dokumentu honetan proposatzen da landa-guneetako bizitegi-eskaintza horren zenbaketan aukera izatea gune horietako etxebizitza hutsen erdiak gutxienez zenbatzeko, hiri-lurzoruan bezalaxe.

Proposamen honen oinarrian, hain zuzen, Zeberioren morfologia polinuklearra eta bertako ondarea lehengoratzea sustatzea daude; izan ere, eraikuntza berriko etxebizitzak soilik zenbatuz gero, lehendik dagoen ondareak desagertzeko joera izan dezake. Dokumentu honek, bestalde, lehendik daudenak berritzea eta birgaitzea bultzatu nahi du, memoria bizia baitira, eta era horretan, udalerrian lurzoru gehiago okupatzea saihestuko da.

86 ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance

Etxebizitza hutsen egoerari buruz egindako azterketa xehatua kontuan izanda, bizitegi-eskaintza zenbatzean Lurralde Antolamendurako Zuzendaritzaren udal-kontsultari erantzunez aipatutako bi gaiak txertatzea proposatzen da.

ZEBERIOKO HAPOren AURRERAKIN HONEN BIZITEGI-ESKAINTZA Bizitegi-eskaintza osatzeko sailkatutako eta garatu gabeko hiri-lurzorua berriz trinkotu behar denez, edo hirigintza berritzeko jardunen bat proposatzen den hiri-lurzoruetan egiten denez, tartea kalkulatzeko bi hipotesi baliatu dira:

1.- Lurzoruaren Euskal Legearen gutxieneko dentsitatea garatu gabeko hiri-lurzoruari aplikatzea (0,25 m² etxebizitza/m lurzoru m²).

2.- dentsitateak eremu bakoitzari egokitzeko proposamena. Bigarren plangintza hau bat dator 2. alternatibarekin. Bertan, dentsitateak 0,38ko gutxienekotik (ertzeko guneak) 0,65eko gehieneko dentsitatera (elizaren barnealdea berritzeko jarduna) doaz.

PROPUESTA DE CUANTIFICACION RESIDENCIAL MIN MAX Ambito ZAUTUOLA 30 46 Ambito ESKOLA 14 26 Ambito ELIZA 8 12 Ambito SERRATEGI 12 25 Ambito AREILTZA 6 10 Oferta SUELO URBANO 70 119 Oferta NUCLEOS RURALES 25 30 Puesta en carga del 50% del parque residencial, excluido el 7% 15 15 TOTAL OFERTA RESIDENCIAL 110 164

ZEBERIO HAPO Aurrerakina Avance 87

Bilbon, 2014ko azaroa

Arkitekto Zuzendariak:

Oihane Ruiz Menendez Amaia Albeniz Goikoetxea