““BILBO HANDIA”BILBO HANDIA”1873 “Bilboko Zabaldurako ordenamendu berriko planu gainjarriak”1873 “Bilboko Zabaldurako ordenamendu berriko planu gainjarriak”

2007 “2007 “BILBOKO GAUR EGUNGO PLANOA”BILBOKO GAUR EGUNGO PLANOA”

““HAREATZAKO ZUBIA,ERRIPAKO KAIA ETA ARRIAGA MUSEOA”HAREATZAKO ZUBIA,ERRIPAKO KAIA ETA ARRIAGA MUSEOA”

Ondorengo argazki hauetan gauza asko nabarmen aldatu direla ikusi Ondorengo argazki hauetan gauza asko nabarmen aldatu direla ikusi daikegu,batez ere Erripako kaiari dagokionez.Ezkerreko argazkia 1931.urtekoa dadaikegu,batez ere Erripako kaiari dagokionez.Ezkerreko argazkia 1931.urtekoa da

eskumakoa ,aldiz, 2007.urtekoa.Ondoren banan-banan azalduko eskumakoa ,aldiz, 2007.urtekoa.Ondoren banan-banan azalduko ditugu:1)Hareatzako zubia,2)Erripako Kaia eta 3)Arriaga museoaditugu:1)Hareatzako zubia,2)Erripako Kaia eta 3)Arriaga museoa

1) “HAREATZAKO ZUBIA”1) “HAREATZAKO ZUBIA” 1844.urtean Antonio Goicoechea arkitektoak 1844.urtean Antonio Goicoechea arkitektoak

hareatzako zubiaren lehenengo plano batzuk egin hareatzako zubiaren lehenengo plano batzuk egin zituen,halan eta guztiz,ere ez dakigu zehazki nor zituen,halan eta guztiz,ere ez dakigu zehazki nor izan zen proiektu honen azkenengo autorea.Zubi izan zen proiektu honen azkenengo autorea.Zubi honen eraikuntzak zenbait arazo izan honen eraikuntzak zenbait arazo izan zituen(merkatarien eta ugazaben oposizioa zituen(merkatarien eta ugazaben oposizioa ,pentsatzen zutelako merkatuko jarduerak ,pentsatzen zutelako merkatuko jarduerak Abandora igaroko zirela;baita zamaketarien Abandora igaroko zirela;baita zamaketarien oposizioa,zubiak nabigazioa ostopatzen oposizioa,zubiak nabigazioa ostopatzen zuelako)hori dela eta zati altxagarri bat egin zuelako)hori dela eta zati altxagarri bat egin zen.Azkenik 1848.urteko urtarrilaren 23an zen.Azkenik 1848.urteko urtarrilaren 23an inauguratua izan zen hareatzako zubia eta zubi inauguratua izan zen hareatzako zubia eta zubi berri honen benetazko funtzioa zen Abandoko berri honen benetazko funtzioa zen Abandoko zonaldea Bilboko zazpi kaleekin lotzea.Zubi honen zonaldea Bilboko zazpi kaleekin lotzea.Zubi honen etengabeko erabilera dela eta,aldaketa ugari izan etengabeko erabilera dela eta,aldaketa ugari izan ditu ongizate publikoa baldintza onetan ditu ongizate publikoa baldintza onetan mantentzeko.1853.urtean egur guztia aldatu egin mantentzeko.1853.urtean egur guztia aldatu egin zen.1874.urteko apirilaren 2an,bigarren guda zen.1874.urteko apirilaren 2an,bigarren guda karlistan zehar zubia suntzitua izan karlistan zehar zubia suntzitua izan zen.1878.urtean beste zubi bat eraiki zuten zen.1878.urtean beste zubi bat eraiki zuten Adolfo Ibarretaren proiektu baten Adolfo Ibarretaren proiektu baten arabera.Burdinez egin zen,hiru arkurekin eta arabera.Burdinez egin zen,hiru arkurekin eta Bilbo historikoaren eta zabalgunearen arteko Bilbo historikoaren eta zabalgunearen arteko lotura nagusia izan zen(goiko lotura nagusia izan zen(goiko argazkia).1901.urtean Enrique Epalzak zubiaren argazkia).1901.urtean Enrique Epalzak zubiaren zabalgunearen hedatzea burutu zuen,bertako zabalgunearen hedatzea burutu zuen,bertako trafikoa hobetzeko.Baina 1937 guda zibilarekin trafikoa hobetzeko.Baina 1937 guda zibilarekin zubia berriro suntzitu zuten eta horregaitik zubia berriro suntzitu zuten eta horregaitik berreraikitua izan zen, gaur egun ezagutzen berreraikitua izan zen, gaur egun ezagutzen dugun moduan(beheko argazkia).Zubi honek dugun moduan(beheko argazkia).Zubi honek erakusten digun ikusbidea,hartan zehar pasatzen erakusten digun ikusbidea,hartan zehar pasatzen garenean, Bilbo honen irudirik maiteenetariko bat garenean, Bilbo honen irudirik maiteenetariko bat agian da. agian da.

2) “ERRIPAKO KAIA”2) “ERRIPAKO KAIA”

Ezkerreko bazterrean eta Arenaleko eta Ezkerreko bazterrean eta Arenaleko eta Sendejako kaien aurrean,Erripako kaia Sendejako kaien aurrean,Erripako kaia dago.Kai hau beste aldietan ariketa handia dago.Kai hau beste aldietan ariketa handia zuen,industrializazio garaian zuen,industrializazio garaian XIX.mendearen bukaeran, bertatik trena XIX.mendearen bukaeran, bertatik trena pasatzen zen merkantzia ezberdinak pasatzen zen merkantzia ezberdinak atzerrira eramateko.Nahiz eta haren atzerrira eramateko.Nahiz eta haren ariketa handia izan ere,Arenaleko eta ariketa handia izan ere,Arenaleko eta Uribitarteko kaiak bete-beterik zeudenean Uribitarteko kaiak bete-beterik zeudenean bakarrik erabiltzen zuten(goiko argazkia).bakarrik erabiltzen zuten(goiko argazkia).

Gaur egun,ostera,ez dago inolako Gaur egun,ostera,ez dago inolako mugimendurik bertan,trenbideak kendu mugimendurik bertan,trenbideak kendu zituzten eta horren ordez paseo publiko zituzten eta horren ordez paseo publiko bat jarri dute ia ia Guggemheim bat jarri dute ia ia Guggemheim museorarte luzatzen dena.Paseo honetatik museorarte luzatzen dena.Paseo honetatik ibiltzen bagera Bilboko eraikuntza ibiltzen bagera Bilboko eraikuntza garrantzitsuenetarikoak ikusi garrantzitsuenetarikoak ikusi daikeguz:Arriaga museoa,Bilboko daikeguz:Arriaga museoa,Bilboko udaletxea,Guggemheim museoa,Deustuko udaletxea,Guggemheim museoa,Deustuko unibertsitatea etab(beheko argazkia). unibertsitatea etab(beheko argazkia).

3) “ARRIAGA MUSEOA”3) “ARRIAGA MUSEOA” Joaquin Rucobaren eta Octavio De Toledoren Joaquin Rucobaren eta Octavio De Toledoren

obra izan zen,estilo neobarrokoa du eta obra izan zen,estilo neobarrokoa du eta 1890.urteko maiatzaren 31an inauguratua izan 1890.urteko maiatzaren 31an inauguratua izan zen(goiko argazkia).zen(goiko argazkia).Juan Crisostomo de Juan Crisostomo de ArriagaArriaga-ren izena hartu zuen,antzerki -ren izena hartu zuen,antzerki berriak,bilbotar Mozart galduaren ohorean,zeina berriak,bilbotar Mozart galduaren ohorean,zeina oso gazte zelarik hil egin zen.1914.urtean sute oso gazte zelarik hil egin zen.1914.urtean sute izugarria jasan zuen teatroak eta hormak soilik izugarria jasan zuen teatroak eta hormak soilik salbatu ziren,gero 1919.urtean berriro ere bere salbatu ziren,gero 1919.urtean berriro ere bere ateak zabaldu zituen.Bere agertokitik,beste ateak zabaldu zituen.Bere agertokitik,beste batzuen artean,Fedrico Garcia Lorca eta Raquel batzuen artean,Fedrico Garcia Lorca eta Raquel Meller igaro dira.1977.urtean bere ateak itxi Meller igaro dira.1977.urtean bere ateak itxi zituen eta 1983.urtean uholdeak aurretik eraman zituen eta 1983.urtean uholdeak aurretik eraman zuen.Teatroaren aurrekaldeko solairuan “Klub zuen.Teatroaren aurrekaldeko solairuan “Klub Nautika” zegoen,klub honek burdina urtuazko Nautika” zegoen,klub honek burdina urtuazko balkoi ireki bat aurrekaldeari atxeki zion.Beheko balkoi ireki bat aurrekaldeari atxeki zion.Beheko solairuan kafetegi bat,lehen elkartzeko ohizko solairuan kafetegi bat,lehen elkartzeko ohizko lekua zen eta honek zituen leiho handietatik lekua zen eta honek zituen leiho handietatik Hareatza ikusi ahal zen baita honen inguruan Hareatza ikusi ahal zen baita honen inguruan zeuden lokalak(“El Pacho”,”El Tilo”,”El zeuden lokalak(“El Pacho”,”El Tilo”,”El Boulevard”).Antzerkiko beheko aldeko inguruan Boulevard”).Antzerkiko beheko aldeko inguruan saltegiak eta tabako dendak ipini saltegiak eta tabako dendak ipini zituzten.Arriaga Teatroa bere ia 1800 zituzten.Arriaga Teatroa bere ia 1800 eserlekurekin,ateak berriro zabaldu eserlekurekin,ateak berriro zabaldu zituen,1986.urteko abenduaren 5ean.Arriaga zituen,1986.urteko abenduaren 5ean.Arriaga Bilboko historiarekin zerikusia duten gertakizun Bilboko historiarekin zerikusia duten gertakizun publikoen lekua izan zen.Bertan “La Bolsak” izan publikoen lekua izan zen.Bertan “La Bolsak” izan zuen bere lehenengo egoitza,1891.urtean zuen bere lehenengo egoitza,1891.urtean inauguratu zenean.Teatroa berregituratuta erazo inauguratu zenean.Teatroa berregituratuta erazo kultural eta artistikoetarako bakarrik erabiltzen kultural eta artistikoetarako bakarrik erabiltzen dute(beheko argazkia).dute(beheko argazkia).

““ABANDO IBARRAKO PASEOA ETA EUSKALDUNA ABANDO IBARRAKO PASEOA ETA EUSKALDUNA JAUREGIA”JAUREGIA”

Ibaiaren ezaugarriak ontziolen finkapena erraztu Ibaiaren ezaugarriak ontziolen finkapena erraztu zuen eta altzairuaren gorakadarekin “erriberako zuen eta altzairuaren gorakadarekin “erriberako arotzak” industria berriari lekua utzi arotzak” industria berriari lekua utzi zioten.Horrela 1900.urtean itsasontzien zioten.Horrela 1900.urtean itsasontzien eraketarako eta konponketarako Euskalduna eraketarako eta konponketarako Euskalduna elkartea sortu zen,geroago 1998.urtean elkartea sortu zen,geroago 1998.urtean desagertu egin zena.Abando Ibarrako desagertu egin zena.Abando Ibarrako sektorea,XX.mendeko Bilbo industrialaren eta sektorea,XX.mendeko Bilbo industrialaren eta portukoaren isladapena izan da(goiko argazkia).portukoaren isladapena izan da(goiko argazkia).

Azaleraz 346000mkarratukoa den toki honetan Azaleraz 346000mkarratukoa den toki honetan eta hirigunean bertan kokatuta eta hirigunean bertan kokatuta dagoenean,Bilboko negozioetarako zentro berri dagoenean,Bilboko negozioetarako zentro berri baten sorkuntza hasi da.Kongresuen eta baten sorkuntza hasi da.Kongresuen eta musikaren Euskalduna jauregia lehen(beheko musikaren Euskalduna jauregia lehen(beheko argazkiaren atzeko aldean) “Euskalduna argazkiaren atzeko aldean) “Euskalduna ontziolak”zeuden terrenoan bertan eraiki ontziolak”zeuden terrenoan bertan eraiki da.Horregaitik,gaur egun haien izen berbera da.Horregaitik,gaur egun haien izen berbera daroa,eta horregaitik antzinako ontziolen daroa,eta horregaitik antzinako ontziolen aldapetan hondartuta dagoen ontzi handi baten aldapetan hondartuta dagoen ontzi handi baten forma du.50000m karratuko azalera du gutxi forma du.50000m karratuko azalera du gutxi gora behera eta Federico Soriano eta Dolores gora behera eta Federico Soriano eta Dolores Palacios arkitektoen obra da.Edifizioak 53 Palacios arkitektoen obra da.Edifizioak 53 metroko altuera du eta kanpoaldeak burdin metroko altuera du eta kanpoaldeak burdin herdoilduaren antza du.Bere eraikuntza pisu herdoilduaren antza du.Bere eraikuntza pisu handiko ontziak eraikitzen zireneko zonari handiko ontziak eraikitzen zireneko zonari egindako homenaje bat da.Bere barmealdean gela egindako homenaje bat da.Bere barmealdean gela nagusi bat dago 2200 eserleku dituena,txikiagoak nagusi bat dago 2200 eserleku dituena,txikiagoak diren beste hiru gela eta saioetarako zortzi diren beste hiru gela eta saioetarako zortzi gela.”Abando Ibarra” berriaren proiektua Cesar gela.”Abando Ibarra” berriaren proiektua Cesar Pelli arkitektoak burutu du.Paseoak(beheko Pelli arkitektoak burutu du.Paseoak(beheko argazkia) luzeeraz 800 metro ditu eta argazkia) luzeeraz 800 metro ditu eta Guggemheim museotik eta itsas museorarte Guggemheim museotik eta itsas museorarte luzatzen da.Bi paseo ezberdin daude;bata luzatzen da.Bi paseo ezberdin daude;bata ibaiaren bazterretik eta bestea altuera ibaiaren bazterretik eta bestea altuera nagusiago batean.Ibilbidean kiosko bat eta nagusiago batean.Ibilbidean kiosko bat eta ontziraleku bat topa daitezke baita zuhaitz ontziraleku bat topa daitezke baita zuhaitz ezberdinak ere:tiloak,gaztainondoak,aritzak etab.ezberdinak ere:tiloak,gaztainondoak,aritzak etab.

““LA VASCA-KO KAIA ETA GUGGEMHEIM MUSEOA”LA VASCA-KO KAIA ETA GUGGEMHEIM MUSEOA”

1940.inguruan Evaristo Churruca kaiaren 1940.inguruan Evaristo Churruca kaiaren hasiera,La Vasca-ko Kaia.Gaur egun Guggemheim hasiera,La Vasca-ko Kaia.Gaur egun Guggemheim museoak hartzen dituen Abandoko kaiak La Vasca museoak hartzen dituen Abandoko kaiak La Vasca izenaz ezagutzen ziren,bertan Vasco-Andalutza izenaz ezagutzen ziren,bertan Vasco-Andalutza ontzi-konpainiaren itsasontziek atrakatzen ontzi-konpainiaren itsasontziek atrakatzen zutelako,eta bertako salgaiekin kolonietatik zutelako,eta bertako salgaiekin kolonietatik zetozen ekoizkinak nahasten zetozen ekoizkinak nahasten ziren(kafea,azukrea,zur exotikoak,etab).Gune ziren(kafea,azukrea,zur exotikoak,etab).Gune horretan 1964.urtean salgaiak biltegiratzeko hiru horretan 1964.urtean salgaiak biltegiratzeko hiru estalpe eraiki ziren,eta estalpe horiek estalpe eraiki ziren,eta estalpe horiek 1995.urtean desagertu ziren;Abandoibarrako 1995.urtean desagertu ziren;Abandoibarrako pasealeku eta lorategiei lekua uzteko(goiko pasealeku eta lorategiei lekua uzteko(goiko argazkia).Argazki biak alderatuz gero,garai argazkia).Argazki biak alderatuz gero,garai bateko portu jarduera biziaren eta oraingo bateko portu jarduera biziaren eta oraingo edertasunaren eta lasaitasunaren arteko alde edertasunaren eta lasaitasunaren arteko alde nabarmena begi bistakoa da.nabarmena begi bistakoa da.

Gaur egun Guggemheim museoa(beheko argazkia) Gaur egun Guggemheim museoa(beheko argazkia) kokatzen da bertan,hau 1991.urtean sortua izan kokatzen da bertan,hau 1991.urtean sortua izan zen eta bere sortzailea Frank O Gerhy izan zen eta bere sortzailea Frank O Gerhy izan zen.Berak pertsonalki erabaki zuen zein izango zen.Berak pertsonalki erabaki zuen zein izango zen museoaren kokapena eta “La Salve-ko” zen museoaren kokapena eta “La Salve-ko” zubiaren ondoan eraikitzea erabaki zuen.Esan zubiaren ondoan eraikitzea erabaki zuen.Esan daiteke “La Salve-ko”zubiaren kontra daiteke “La Salve-ko”zubiaren kontra empotratzen den itsasontzi hondartu baten antza empotratzen den itsasontzi hondartu baten antza duela.24000m karratu ditu eta elkarrekin duela.24000m karratu ditu eta elkarrekin komunikaturik dauden hainbat moduluz osatua komunikaturik dauden hainbat moduluz osatua dago.Bere barnealdeko estruktura dago.Bere barnealdeko estruktura metalikoa,ezinbestekoak diren bi elementurekin metalikoa,ezinbestekoak diren bi elementurekin estali da:kristalarekin eta harriarekin.kanpoaldea estali da:kristalarekin eta harriarekin.kanpoaldea titanioz estalirik dago eta honek berebiziko titanioz estalirik dago eta honek berebiziko garrantzia du,osotasunari pertsonalitatea eta garrantzia du,osotasunari pertsonalitatea eta izaera emoten diolako.Museo honek,Europa eta izaera emoten diolako.Museo honek,Europa eta Amerikako XX.XXI.m.etako artista Amerikako XX.XXI.m.etako artista garrantzitsuenen obrak biltzea du asmo garrantzitsuenen obrak biltzea du asmo nagusia.Guggemheim museoaren zaintzailea Puppy nagusia.Guggemheim museoaren zaintzailea Puppy izenez ezagutzen den txakurra da,txakur izenez ezagutzen den txakurra da,txakur erraldoia da eta bere sortzailea Jeff Koons da. erraldoia da eta bere sortzailea Jeff Koons da.

““LA SALVE-KO KAIA ETA ZUBIA”LA SALVE-KO KAIA ETA ZUBIA”

1920. inguruan ,hortik zehar “katea”eta 1920. inguruan ,hortik zehar “katea”eta “fieldegia” zeuden kokatuta,begoñako eta “fieldegia” zeuden kokatuta,begoñako eta deustuko elizateen arteko muga deustuko elizateen arteko muga historikoa.Argazkia,1890 eta 1894,urteen historikoa.Argazkia,1890 eta 1894,urteen bitartean Jose Mª Olabarrik portuari eta hiriari bitartean Jose Mª Olabarrik portuari eta hiriari zerbitzu emateko eraiki zuen estalpeetariko bat zerbitzu emateko eraiki zuen estalpeetariko bat ikus daiteke.Hori oraindik ere zutik dirau eta ikus daiteke.Hori oraindik ere zutik dirau eta Bilboko Portu Agintaritzaren egoitza da Bilboko Portu Agintaritzaren egoitza da egun(goiko argazkia).egun(goiko argazkia).

Salveko zubia(beheko argazkia) XX.mendeko Salveko zubia(beheko argazkia) XX.mendeko 60ko hamarkadan eratu zen eta bere 60ko hamarkadan eratu zen eta bere betebeharra zen hirian sortzen ari zen trafikoko betebeharra zen hirian sortzen ari zen trafikoko problema larriak konpontzea.Zubiak duen taula problema larriak konpontzea.Zubiak duen taula metalikoa bere garaian benetazko iraultza izan metalikoa bere garaian benetazko iraultza izan zen,baina bere euste sisitema ,teinkatzeko balio zen,baina bere euste sisitema ,teinkatzeko balio duten altzairuzko soka batzuetan oinarritzen duten altzairuzko soka batzuetan oinarritzen dena da garrantzitsuena.Zubia ondo integratuta dena da garrantzitsuena.Zubia ondo integratuta dago,Guggemheim museoan;dorre batek zubia dago,Guggemheim museoan;dorre batek zubia besarkatzen duela dirudi eta titaniozko egituran besarkatzen duela dirudi eta titaniozko egituran integratzen duela.”La Salve-integratzen duela.”La Salve-ko”zubitik,ezkerraldeko aldean,”garabi handiaren ko”zubitik,ezkerraldeko aldean,”garabi handiaren eta Uribitarteren kaia” ikus daiteke,honela eta Uribitarteren kaia” ikus daiteke,honela deitua 1924.urterarte hamar tonatako garabi bat deitua 1924.urterarte hamar tonatako garabi bat zegoelako bertan.Ibaiaren eskumaldean “Campo zegoelako bertan.Ibaiaren eskumaldean “Campo de Volantin-a” hedatzen da,XVIII.mendean de Volantin-a” hedatzen da,XVIII.mendean sortua izan zen eta bere ibilbidean zehar,ortuen sortua izan zen eta bere ibilbidean zehar,ortuen gainean eraiki ziren,luxuzko txaletak daude.Tivoli gainean eraiki ziren,luxuzko txaletak daude.Tivoli kalearen aurrean kuartel bat dago,bertan tropa kalearen aurrean kuartel bat dago,bertan tropa ibiltariak alojatzen ziren eta volantin izena zuen ibiltariak alojatzen ziren eta volantin izena zuen ,beraz hortik datorkio paseo honi bere izena.,beraz hortik datorkio paseo honi bere izena.

““ERRIBERAKO MERKATUA”ERRIBERAKO MERKATUA”

Lehen aldietatik merkatua aire librean egiten Lehen aldietatik merkatua aire librean egiten zen.1870.urtean teilape ireki batez estali zen.1870.urtean teilape ireki batez estali zuten.Jai egunetan zezenplaza bihurtzen zen eta zuten.Jai egunetan zezenplaza bihurtzen zen eta herriko dantzak eta beste jaiak ospatzen herriko dantzak eta beste jaiak ospatzen ziren.Hasieran merkatu nagusia deitzen ziren.Hasieran merkatu nagusia deitzen zan.Tankera modernista duen eraiketa honek zan.Tankera modernista duen eraiketa honek 1928.urte arte iraun zuen.Burdina urtuz eta 1928.urte arte iraun zuen.Burdina urtuz eta forjatuz egina zegoen.Merkatuko postuak finkoak forjatuz egina zegoen.Merkatuko postuak finkoak ziren eta enkantzean lortzen zituzten.Guztiak ziren eta enkantzean lortzen zituzten.Guztiak ibil zitezkeen merkatu osoan zehar(goiko ibil zitezkeen merkatu osoan zehar(goiko argazkia).Bilbo Zaharretik abiatuta eta argazkia).Bilbo Zaharretik abiatuta eta erriberatik jarraituz, “Barrenkale”, “Carniceria erriberatik jarraituz, “Barrenkale”, “Carniceria Vieja”, “Belostikale” kaleen amaieran Erriberako Vieja”, “Belostikale” kaleen amaieran Erriberako merkatuaren edifizioa ikus daiteke.Merkatu hau merkatuaren edifizioa ikus daiteke.Merkatu hau bi zubiren artean dago,bata harrizkoa da eta San bi zubiren artean dago,bata harrizkoa da eta San Anton izenez ezagutua(izen bereko eleizaren Anton izenez ezagutua(izen bereko eleizaren ondoan kokatzen da) eta bestea burdinezkoa eta ondoan kokatzen da) eta bestea burdinezkoa eta San Frantzizko izenez ezagutua.Erriberako San Frantzizko izenez ezagutua.Erriberako merkatua beraz,Bilboko merkatua beraz,Bilboko garrantzitsuenetarikoa,1929.urtean(beheko garrantzitsuenetarikoa,1929.urtean(beheko argazkia) sortua izan zen ibaiaren ertzean,bere argazkia) sortua izan zen ibaiaren ertzean,bere uretan hondartuta dagoen itsasontzi bat izango uretan hondartuta dagoen itsasontzi bat izango balitz lez.1983.urtean uholdeak egon ziren eta balitz lez.1983.urtean uholdeak egon ziren eta bere aurrealdearen erdialderarte iritzi zen bere aurrealdearen erdialderarte iritzi zen ura.11000m karratuko azalera du eta hauetan ura.11000m karratuko azalera du eta hauetan hainbat eta hainbat postu banatzen dira hiru hainbat eta hainbat postu banatzen dira hiru solairu ezberdinetan.Beheko solairuan solairu ezberdinetan.Beheko solairuan arraindegiak daude,lehenengo solairuan okelak arraindegiak daude,lehenengo solairuan okelak saltzen diren postuak eta bigarren solairuan saltzen diren postuak eta bigarren solairuan ,azkenik frutak eta ortuariak.Pedro Ispizua ,azkenik frutak eta ortuariak.Pedro Ispizua arkitektoaren obra da eta lehen plaza zaharra arkitektoaren obra da eta lehen plaza zaharra eta merkatu irekia zeuden ,kaien gainean,eraikia eta merkatu irekia zeuden ,kaien gainean,eraikia izan da.Nabariak dira edifizioaren osotasuna izan da.Nabariak dira edifizioaren osotasuna apaintzen duten beirateak.apaintzen duten beirateak.

““SAN ANTON ELEIZA”SAN ANTON ELEIZA”

1433.urteko abustuaren 5ean inauguratua izan 1433.urteko abustuaren 5ean inauguratua izan zen eta,lehen gotorleku bat zegoen orubean zen eta,lehen gotorleku bat zegoen orubean bertan,eraiki zen.Gotorleku honek,garai hartan bi bertan,eraiki zen.Gotorleku honek,garai hartan bi arku zituena,harrizko zubi batetik igarotzen zen arku zituena,harrizko zubi batetik igarotzen zen ibaia kontrolatzen zuen.Santiagoko katedrala eta ibaia kontrolatzen zuen.Santiagoko katedrala eta gero,hirian eraiki zen bigarren eleiza gero,hirian eraiki zen bigarren eleiza garrantzitsuenetarikoa da eta “San Antonio garrantzitsuenetarikoa da eta “San Antonio Abad-i” eskainitakoa da.Garai ezberdinetako Abad-i” eskainitakoa da.Garai ezberdinetako elementuak ditu,planta gotiko batetik hasita eta elementuak ditu,planta gotiko batetik hasita eta eleizpe errenazentista bateraino.1334.urtean eleizpe errenazentista bateraino.1334.urtean hasi zen eraikitzen,Alfontso XI.erregearen hasi zen eraikitzen,Alfontso XI.erregearen ekimenagaitik.XVIII.mendearen bukaeran ekimenagaitik.XVIII.mendearen bukaeran dorrea,Bilbo osotik ikusten zen, giralda dorrea,Bilbo osotik ikusten zen, giralda bategaitik ordezkatua izan zen.Bertan kokatu bategaitik ordezkatua izan zen.Bertan kokatu zen,lehenengo guda karlista zehar kanoi zen,lehenengo guda karlista zehar kanoi bat.1874.urtean(goiko argazkia) zeharreko bat.1874.urtean(goiko argazkia) zeharreko setioan,eleiza itxi egin zuten eta elikagaien setioan,eleiza itxi egin zuten eta elikagaien gordetegira zuzendu zuten.Eleizan zortzi bonba gordetegira zuzendu zuten.Eleizan zortzi bonba erori ziren eta hauek gangak eta organoa erori ziren eta hauek gangak eta organoa suntzitu zuten.Konponketa eta gero,eleizak suntzitu zuten.Konponketa eta gero,eleizak berriro ireki zituen bere ateak 1876.urteko berriro ireki zituen bere ateak 1876.urteko abenduaren 26an.Barnealdea,proportzio abenduaren 26an.Barnealdea,proportzio txikietakoa da eta erdialdean nabe zabal bat txikietakoa da eta erdialdean nabe zabal bat dago.Hura kanpoaldeko ostiko-arkuetan dago.Hura kanpoaldeko ostiko-arkuetan bermatzen da baita baxuagoak diren alboetako bermatzen da baita baxuagoak diren alboetako nabeetan.Hauek gotikoak diren ganga batzuk nabeetan.Hauek gotikoak diren ganga batzuk dituzte eta sei euskarrik sostengatzen dituzte eta sei euskarrik sostengatzen dituzte.Orain dela urte asko eleizako aldare dituzte.Orain dela urte asko eleizako aldare guztiak kendu ziren eta Juan Pascual de Menaren guztiak kendu ziren eta Juan Pascual de Menaren imajina batzuk soilik mantentzen imajina batzuk soilik mantentzen dira.Kanpoaldean bereizten dena da estilo dira.Kanpoaldean bereizten dena da estilo barrokoa duen dorre luze eta airosoa baita barrokoa duen dorre luze eta airosoa baita XVI.mendekoa den eta estilo errenazentistakoa XVI.mendekoa den eta estilo errenazentistakoa den aurrealde nagusia ere eta honetan “Guiot de den aurrealde nagusia ere eta honetan “Guiot de Beaugrant-en”eskultura ederrak daude. Beaugrant-en”eskultura ederrak daude.