BOLETÍN XENÉTICA MENDELIANA

Explica a diferencia que existe entre:

a. Xen e alelo

b. Alelo dominante e recesivo

c. Homocigoto e heterocigoto

d. Xenotipo e fenotipo

e. Herencia intermedia e herencia codominante

f. Locus e Xen

2. El tamaño normal de la planta de tomate se debe a un gen N dominante sobre el enano. El color rojo del tomate

depende de un factor R dominante sobre el amarillo. Se cruza una planta de tomates rojos y tamaño normal,

con otra de tomates amarillos y de tamaño normal y se obtienen: 30 plantas normales de tomates amarillos, 30

plantas normales de tomates rojos, 10 plantas enanas de tomates rojos y 10 plantas de tomates amarillos pero

enanas ¿Cuáles son los genotipos de las plantas que se cruzan?¿Y los de la descendencia? Realize el cruzamiento

3. Con relación á teoría cromosómica da herdanza, explique o significado dos seguintes conceptos: xenes ligados,

sobrecruzamento (entrecruzamento ou crossing-over), autosoma, cromátidas, centrómeros, cromosomas

homólogos.

4. O sistema AB0 dos grupos sanguíneos está controlado por tres alelos (A, B e 0) dun xene, sendo A e B

codominantes e o 0 recesivo. Indica os xenotipos dos individuos dos grupos sanguíneos A, B, AB e O. Cales serán

os grupos sanguíneos posibles dos descendentes dunha parella con xenotipos A0 e B0? Algún dos descendentes

dunha parella cos grupos sanguíneos AB e 0 pode ser do grupo 0? Xustifica a resposta

5. A distrofia muscular de Duchenne é unha enfermidade ligada ao sexo que normalmente só afecta aos varóns. As

persoas que padecen a enfermidade vanse debilitando progresivamente aparecendo estes síntomas a idades

temperás. a) ¿Cal é a probabilidade de que unha muller que ten un irmán coa enfermidade teña un fillo varón

afectado? b) ¿Cal é a probabilidade de que reciba o alelo responsable da enfermidade un varón que ten un tío

por liña materna que sufriu a enfermidade? c) ¿E cal é a probabilidade se quen a sufriu foi o seu tío por liña

paterna?

6. No gando de corno curto a cor da pelaxe pode ser vermella, branca ou ruá. Ruán é un fenotipo intermedio

cunha mestura de pelos vermellos e brancos. A partir de varias cruces obtivéronse os seguintes datos:

vermello x vermello ----todos vermellos;

branco x branco---todos brancos;

vermello x branco----todos ruáns;

ruán x ruán----1⁄4 vermellos; 1⁄2 ruáns: 1⁄4 brancos.

¿Cómo se herda a cor da pelaxe? ¿Cales son os xenotipos dos pais e dos seus descendentes en cada cruce?

7. A hemofilia débese a un alelo recesivo localizado no cromosoma X. Unha parella formada por un home non

hemofílico e unha muller normal cuio pai foi hemofílico, ten varios fillos e varias fillas. A) Representa os

xenotipos dos abós maternos, dos pais, dos fillos varóns e das fi llas. B) ¿É posible que algunha das fi llas da

parella sufra a hemofilia? ¿E que a sufra algún fillo varón? ¿Pode algunha das fi llas ser portadora da

enfermidade? ¿E algún dos fi llos?. Xustifi ca tódalas respostas.

8. A cor das frores da planta dondiego de noite é un caso de herdanza intermedia. Si cruzamos dúas razas puras,

unha de frores brancas con outra de frores vermellas obteremos unha primeira xeración F1. a) Indica o xenotipo

e fenotipo da F1. b) O xenotipo e fenotipo da F2 e en que proporcións aparecen as frores vermellas e brancas na

F2. c) ¿Qué resultados terás ao cruzar a F1 con cada unha das suas parentais?.

SOLUCIONARIO

1.Un xen é un segmento de ADN que contén a información para determinar un carácter biolóxico e un alelo é cada unha

das variantes que pode presentar un xen

Os alelos dominantes se expresan aínda que aparezan en heterocigose. Os recesivos soamente se expresan en

homocigose.

Un individuo homocigoto é un organismo diploide que presente ambos alelos iguais para un mesmo carácter e un

individuo heterocigoto presenta dous alelos diferentes para o mesmo carácter.

O xenotipo é o conxunto de alelos presentes nun organismo e o fenotipo é o conxunto de manifestacións de caracteres

dun organismo, depende do xenotipo e da acción ambiental.

A herencia intermedia é aquela na cal os alelos non presentan unha dominancia completa, de xeito que os híbridos

(heterocigotos) amosan un fenotipo que é unha mestura entre as dúas razas puras e na herencia dominante hai alelos

dominantes e alelos recesivos.

Locus é o lugar que ocupa un xen no cromosoma, independentemente do segmento de ADN que contén a información

para un carácter que constitúe o xen.

2. Alelos, N: tamaño normal, n: anano. Alelos, R: tomates vermellos, r: tomates amarelos

Xenotipos das plantas que se cruzan:

Nn Rr x Nn rr

Gametos (xerados por meiose) NR, Nr, nR, nr e Nr, nr

Xenotipos da F1: (Obtidos polo cruzamento dos gametos)

30 plantas normais de tomates amarelos (Nn rr/ NN rr/)

30 plantas normais de tomates vermellos (NN Rr/ Nn Rr)

10 plantas ananas de tomates vermellos (nn Rr)

10 plantas de tomates amarelos pero ananas (nn rr)

Gametos NR Nr nR nr

Nr NNRr NNrr NnRr Nnrr

nr NnRr Nnrr nnRr nnrr

3. Xenes ligados: son xenes dun mesmo cromosoma que se transmiten xuntos cunha frecuencia maior que a que cabería

esperar polo azar.

Sobrecruzamento: durante a meiose, na profase I, pódese producir un intercambio de xenes ou material xenético entre

cromosomas homólogos.

Autosoma: cromosoma que non intervén na determinación do sexo.

Cromátida: cada unha das partes simétricas do cromosoma metafásico que están constituídas por dúas moléculas de

ADN idénticas.

Chámanse cromátidas irmáns e están unidas polo centrómero .

Centrómero: rexión do cromosoma que mantén unidas as cromátidas irmáns. Ten unha posición variable dentro do

cromosoma, sendo a rexión pola que se xunta o cromosoma ao fuso acromático.

Cromosoma homólogo. Cada un dos cromosomas que conteñen a información xenética para os mesmos caracteres

procedentes do pai e a nai.

4.

FENOTIPO XENOTIPO

A IA IA, IAI0

B IBIB, IBIO

AB IAIB

0 IOIO

Individuo A0 (gametos posibles IA e I0) O individuo B0 (gametos posible IB e I0

Os xenotipos resultantes tras a fecundación poderían ser IAIO, IBIO, IAIB e IOIO, os cales se corresponde cos grupos

sanguíneos A, B, AB e 0 todos na mesma proporción

Non, porque ao ser o 0 recesivo, necesita recibir os dous alelos, e este só está presente nun dos proxenitores.

5. a) A probabilidade de que unha muller, o irmán da cal padece a enfermidade, teña un fillo varón afectado depende

de que esa muller sexa portadora. Se o é, ten un 50% de probabilidade de telo. Se non é portadora, ten un 0% de

probabilidade de ter o fillo con distrofia .

b) A probabilidade de que reciba o alelo responsable da enfermidade un varón, o tío do cal por liña materna sufriu a

enfermidade, é dun 25% (1/2 a probabilidade de que a nai sexa portadora x 1/2 de probabilidade de que pase ese

alelo ao fillo, sendo ela portadora =1/4 que equivale a un 25%)

c) A probabilidade de que padeza a enfermidade se quen a padeceu foi o seu tío por liña paterna é do 0% xa que os

homes non son portadores sen padecela

6. a) ¿Como se herda a color da pelaxe? É un caso de codominancia xa que hai mestura de pelos vermellos e brancos.

b) Xenotipos dos pais. Vermello x vermello, R1R1 x R1R1; descendencia vermello R1R1

Xenotipos dos pais. Branco x branco, R2 R2 x R2 R2; descendencia, brancos R2 R2

Xenotipos dos pais. Vermello x vermello, R1R1 x R2R2; descendencia, ruáns R1R2

Xenotipos dos pais. Ruán x Ruán, R1R2 x R1R2; descendencia 1⁄4 vermellos R1R1; 1⁄2 ruáns R1R2; 1⁄4 brancos R1R1

7. h: hemofilia; H: normal.

a) Abós maternos: aboa XHXH ou XHXh ; abó: XhY

Pais: Nai XHXh e pai XHY

Descendencia: Fillas: XHXH e XHXh; Fillos: XHY e XhY

b) Non por ser o alelo h recesivo, as fillas sempre terán o cromosoma XH do pai.

O 50% dos fillos sufrirá hemofilia porque éstes reciben un Xh da nai portadora e o Y do pai.

O 50% das fillas serán portadoras porque reciben un Xh da sua nai portadora

O 50% dos fillos serán XhY (o alelo Xh hérdano da sua nai) e por tanto serán portadores e padecerán a enfermidade.

8 a) F1 (Rr) rosa.

b) F2 proporcións xenotípicas: Rr x Rr 1/4RR, 2/4Rr, 1/4rr;

proporcións fenotípicas: vermellas 1⁄4 , brancas 1⁄4, rosas 2/4

c) Rr(rosa) x RR (vermella)

1⁄2 Rr rosa e 1⁄2 RR vermellas;

Rr(rosa)x rr (branca) 1⁄2 Rr (rosa) e 1⁄2 rr (branca).

Rr (rosa) x Rr (rosa) 1/4RR, 2/4Rr, 1/4rr