1.- Hipatia de Alexandría foi a primeira muller matemática da que temos constancia. Bus-ca datos sobre ela e sinala algúns dos instrumentos que deseñou.

2.- Busca información sobre o sufraxio feminino:• Queé?• Candoxurdiu?• Ondexurdiu?• Porquexurdiu?

3.- Averigua que muller das que aperecen neste mes no calendario se dedicou a escribir biografías sobre a vida doutras mulleres, como María Zambrano, Vicenta Lorca ou Antonia Adroher, e sobre outras mulleres anónimas coa idea de que a súa loita non se esquecese. Dequeloitaestamosafalar?Porqueforonsilenciadasassúasvoces?Queideaisdefen-díanequeguerraperderon?Parécechexustorecuperalasparaahistoria?

4.-“Opeorinimigodasmullereséasúaabnegación”,escribiuBettyFriedman.Promoverundebateentreoalumnadosobreoquellessuxireestafraseeescribirascon-clusións.

MARZO1.- Xuízo ás meigas de Salem• FacerunmapacoasituacióndeSalem• Buscarinformaciónsobreasituacióneconómicaactualdestelugar.• Buscarinformaciónsobreaorixeeascausasdoxuízo.• VerecomentarofilmeAsMeigasdeSalem.

2.- 8 de Marzo• Sabesporquesecelebrao8demarzo?

• Celébraseo8demarzonatúalocalidade?• Quetipodeactividadesserealizanarredordestadata?• Coñecessehaialgúntipodeorganizaciónsouasociaciónsdemulleresnatúalocalidadeeaquesededican?• Faiunesquemadestasorganizacións/asociacións,noquerecollasosseusobxectivos e a súa localización, e realiza unha enquisa entre a veciñanza para saber se as coñecen.

3.- María MolinerBusca información sobre a obra que realizou esta muller e sobre os impedimentos que achou para ser admitidanaRAE.Comparaosargumentosempre-gados para excluíla cos empregados para excluír, no seudía,aEmiliaPardoBazán.• Porquepensasquesemprehaiunmotivopararexeitarásmulleres?• Pasaotestdaigualdadeestainstitucióndacul-turaespañola?

ABRIL 1.-RosalindFranklin- Busca información sobre o seu labor re-levante no descubrimento da estrutura do ADN e de como se lle ‘roubou’ o premio Nóbel.-Faiunbalancedasmullerescientíficasqueaparecen neste calendario e valora cantas están realmente recoñecidas na súa xusta medida. Hai moita semellanza entre as súas historias e o que lle aconteceu a Rosalind Franklin?

2.- 23 de AbrilColema“Escolleben:unlibrosexistanontencalidade”,oInsitutodelaMujerlanzouhai uns anos unha campaña para promover o espírito crítico ante as obras literarias. Pensanoscatrooucincoúltimoslibrosquelichesepensasepasanotestdeigual-dade.Faiprimeirounhalistaxedeaspectosaterenconta,comoquevasentenderpor sexismo.•Pedídelleaoprofesoradoque,deentretodasaslecturasquehaxaquefaceraolon-go do curso, se escollan preferentemente aqueles libros non sexistas e que no caso dos que non pasen o test de igualdade, que se faga unha crítica dende esa pers-pectiva.•Solicitadeáspersoasresponsablesdabibliotecadoteucentroqueinclúanalgúnsandeis violetas, nos que poidades atopar libros nos que o tratamento das nenas e dos nenos, das mulleres e dos homes, sexa igualitario.•Informádevosdequelibrosdeliteraturaxuvenilhaiquecumprenestescriteriosesolicitade por escrito que os merquen para o centro.•InvestigasobreolabordepedagogasgalegascomoAntíaCal,ConcepciónSaízOte-roouErnestinaOteroSesteloereflexionasobreasdificultadesqueatoparonpara

que o seu xeito de entender a educación fose aceptado nos tempos nos que viviron.

MAIO“A mentalidade masculina apenas cambiou dende queestudabamosseparados”,estafraseédaDoutoraTarsyCarballas,unhadaspersonalidadesmáisdesta-cadas da ciencia galega.- Le e comenta o seguinte estrato dunha entrevista á científicapublicadano libro Investigadoras,noquese recolle abundante información sobre numerosas mullerescientíficasgalegas:“Ela tivo sorte, confesa mentres lembra os seus ini-cios.“No CSIC nuncame sentín discriminada, perocando estiven na Universidade si sentín, sen falar de total discriminación, que en moitos departamentos preferían homes. Presupúñaselles que estaban benpreparados;asmullerestiñanquedemostralo”.Peronoscampustaméncoñeceuexemplosdevetosporsermullerenconcursosdeprazas.“Enonéuncaso,nindous,nintres... IsoseguramentetaménocorreunoCSIC,peroeu,repito,nonovivín”.

Hoxe esas barreiras no mundo laboral parecen moito máis diluí-das, aínda que perduran outras. No Instituto de Investigacións AgrobiolóxicasdeSantiagodeCompostela,noquedesenvolveua súa carreira dende 1965 e onde nos recibe, as mulleres foron sempreunhaboaporcentaxe.Peroascompañeirasqueformanasúapropiafamilia,apuntaCarballas,acostumanseguirfacendo“moitosmáisesforzos”nasúavidaqueoscompañeiroscasados.

EnplenoséculoXXIasresponsabilidadesfamiliaresseguenarecaermaioritariamentenasmulleres eos fogaresdas científicasnonsonunhaexcepción.Nonsóodíaadíaémáiscomplicadosehaiqueasumiropesodocoidadodosfillos,senónqueasestadíasnoestranxeiro de varios meses, unha parte indispensable nun currí-culocientífico,podenresultarmoitomáiscomplicadasemesmolevar a renunciar ao avance profesional, lembra a profesora.

A ‘autocensura’ da muller á hora de aspirar a asumir cargos de res-ponsabilidadeéoutradasconsecuencias,aíndaquetaménpesao feito de que as actividades de xestión restan tempo ao labor estritamentecientíficoenongozanderecoñecemento.“Eufundirectora deste instituto dez anos, pero cun esforzo adicional. Duranteesetempo,setiñaqueestardocehorasaodía,estaba”.

“Cando unha muller pensa por si mesma, só pensa en cousas malas.Comosonmáisdébilesdecorpoealma,nonésorprendentequepoidansucumbir ao feitizo da bruxería. Toda bruxería procede da luxuria carnal, quenasmullereséinsaciable”.TextoextraídodolibroMalleusMaleficaru,omanualdo inquisidorem-pregadodurante200anos,auténticobest-sellerdaépoca.“No momento en que a ciencia emerxía como unha nova forma de poder edecontrolda sociedade,osmédicos tiñanunniveldecoñecementoquenonchegabaacuraraninguén,mentresqueasmulleres, coa súapráctica empírica acumulada, tiñan pola súa parte certo poder. As insti-tucións da Igrexa interviñeron neste debate entre o empirismo e a nova ciencia, entre a autoridade dos homes e das mulleres, do mesmo xeito queofixeronnoutrosmomentoshistóricos.Estasituaciónnonseprodu-ciu porque as sandadoras fosen unhas supersticiosas. A autoridade ecle-siástica contribuíu a disfrazar este debate organizando a persecución das curandeiras.Esteéocasodalgunhasdasmulleresacusadasdebruxeríapola Real Inquisición española, froito da conivencia entre a monarquía e aIgrexa.OobxectivodaInquisiciónexpúxosecomouncombatecontraaherexíaeainfidelidade,queseapoiabanamaxiaenospoderesocultos;nunca se mostrou como unha loita contra a práctica da medicina. Así, al-gunhas das acusacións contra as meigas foron as de ter unha sexualidade feminina,estarorganizadasouposuírpoderesmáxicossobreasaúde”.Texto extraído do libroMulleres científicas de todos ostempos,deNuriaSolsonaiPairo.Infórmate sobre a ‘caza de meigas’ que asolou Europa du-ranteséculos.Buscaversiónsdiferentesecontrástaacoaofrecida por Nuria Solsona no texto anterior.• Cal cres que é a versiónque chegou ata osnososdías?• Considéraseásmeigasdopasadocomomu-lleresquedesafiabanopoderdoshomes?• Reflexionasobreaexpresión‘cazademeigas’eoseuusoactual.Reflicteaenormeinxustizaqueseco-meteuconmilesdemulleres?

MERCEDESSOSA MercedesSosanaceuenSanMigueldeTucumán(BosAires)o9dexullode1935efinouo4 de outubro de 2009 .

ÉcoñecidacomoANegraSosaouAVozdeAmérica.FoiunhacantantedemúsicafolclóricarecoñecidaenAméricaLatinaeEuropa,estandoconsideradacomoaprincipalcantantedeArxentina.

FundadoradoMovementodoNovoCancioneiroéaprincipalexpoñentedaNovaCanciónlatinoamericana.Realizouincursiónsnoutrosxéneros,comootango,orockeopop.

-Actividade:BuscaereflexionaporquefoicensuradapolaDitaduradoseupaís?,queéarepresión?,queéoexilio?-Actividade:Analizaasseguintescancións.-Comolacigarra,SololepidoaDios-Actividade:cantaenKaraokeSolelepidoaDiosnaseguinteligazón:http://www.youtube.com/watch?v=SIrotFlczg

MARIECURIE“As mulleres nunca descobren nada; fáltalles o talento creador, reservado por Deus para intelixen-ciasviris”.ConestaspalabrasdePilarPrimodeRiveraen1942,medraronasquehoxesonmulleresmaduras.-¿Queopinassobreestediscurso?Seguramente a delgada nacional da Sección feminina descoñecía a existencia deMarie Skolo-doswka(1867-1934),físicaequímicapolaca,pioneiranoestudosobreradiacións.FoigalardoadadúasvecescopremioNobel,xestaquesóposúeoutrapersoaentodoomundo.-Actividade:Engrupo,facedeunhalistaxedetodasasmullerescientíficasquecoñezades.Facedeun mural con fotos de todas elas para visibilizar a achega das mulleres á ciencia.

Odía1desetembrode2002apiragüístaTeresaPortelaRivasconseguiuamedalladeouronoMundialdeSevilla.Éapiragüístaespañolaque máis títulos conseguiu ata o de agora.

Busca:• Oseupalmaréscompletoeascategoríasnasqueparticipou.• AsvecesquefoicampioamundialecampioadeEuropaeenquemodalidades.• CalfoiasúaparticipaciónnosXogosOlímpicosdeAtenas2004enosXogosOlímpicosdePequínno2008.• Enquemodalidadeeenqueeventodeportivoastraiñeirasgalegasconseguironmoibosresultados.

Consultaoenlacehttp://gl.wikipedia.org/wiki/Teresa_Portela para responder ás anteditas cuestións.

EmiliaPardoBazánéunhadascatalizadorasdofeminismoenEspaña.Asintelectuaisdaépocaconscientesdadiscriminaciónqueso-fren, combaten pola necesidade de reformas educativas para as mulleres de todas as clases sociais.-InfórmatesobreaconsecucióndodereitoáeducaciónenEspañanosúltimosdousséculos,edescribeenqueconsistíaachamadaporEmiliaPardoBazán“culturadeadorno”paraasmulleresdasclasesaltas.

Odía1deoutubrode1931asmulleresespañolasconseguiron o dereito ao voto.

Omovemento internacional polo sufraxio femini-no, abandeirado polas sufraxistas anglosaxonas, foi un movemento reformista social, económico e po-lítico que promoveu o dereito a votar das mulleres.Busca que diferenza hai entre o sufraxio igual e o sufraxio universal.

Investiga quen eran as sufraxistas? Que mulleresespañolaspromoveronosufraxioenEspaña?EenGaliza?

2. “Oamorfoioopiodasmulleres,comoarelixióno das masas. Mentres nós amabamos, os homes go-bernaban. Talvez non se trate de que o amor en si sexa malo, senón da maneira en que se empregou para engar á muller e facela dependente, en todos ossentidos.Entresereslibreséoutracousa”. Estas declaracións de Kate Millet nunha entrevista reali-zadaporLidaFalcónnoano1984resumenalgun-has das conclusións que o movemento feminista elaborou sobre o discurso amoroso transmitido polo patriarcado. -Faiunhalistaxedeactitudesquedemostranamorpor outra persoa e actitudes que, aínda que hai quendefendaquesonprodutodoamor,nonreflic-ten o amor entre seres libres do que fala Kate Millet.

-PescudaocontidoeoimpactodaobrapolaqueKateMilletémundialmentecoñecida.

PepaaLobafoiunhabandoleiragalegaqueviviuafinaisdoséculoXIX. Segundo a lenda, alcanzou sona asaltando camiños e roubando a caciques e cregos.

Vaiásseguintespáxinasweberesumeasúasandanzas:

•http://pazodacruz.iespana.es/Historia.htm

•http://www.vigometropolitano.com/article.php3?id_article=5715

VicentePiñeiroescribiuunhaobrateatralsobrePepaaLoba,podesdescargala en http://www.vicente-p.com/pepa_a_loba_nuevo.pdf.

¿QUÉNSON?A-NacínenFrancia,en1864-Desde pequena gustábame xogar co barro e esculpía a silueta de xente próxima-CurseiestudosnaEscolaNacionaldeBelasArtesdeParíse,xuntoa Rodin, frecuentaba os ambientes artísticos e culturais da cidade

-tiven unha vida tan dramática como engaiolante

B-MecoñecencomoADuquesadeNewcastle-Participeinasdiscusiónsmáisimportantesdomeutemposobreamateriaeomovemento,aexistenciadobalei-ro, a percepción e o coñecemento-Escribínmoitoslibros,porexemplo:“Poemasefantasías”(1655),“RazónsdeFilosofíaNatural”(1668)-Ademaistaménpubliqueiosmeuspropioslibros,todounatrevementoparaunhamullerdos.XVII-formulei unha das primeiras teorías moleculares precursoras da teoría actual-Tivenunhapremoniciónen1663,candodixen“Sendounhamuller,nonpodo...publicamente...Predicar,Ensinar,Declarar...”.

XANEIRO1.- BuscadatossobreavidadeNievesFarizaAlonso,mestraelaboristacoñecida

comoAPasionariaBranca.• Conqueoutramulleraestánacompararaoempregarestealcume?• Quetrazosdasúapersonalidaderevelaestexeitodecoñecela?Busca a noticia do 16 de marzo de 2008 no diario La Región no que se fala da

polémicaxurdidaarredordosnomespropostosparaunxardínenOurense,unco nome dun home e outro co desta muller. Buscade argumentos, dende unha perspectivadodéficitderecoñecementoevisibilizacióndasmulleres,paraqueonomeescollidosexaodeNievesFarizaAlonso.

2.- Maria SoliñaPoloscamiñosdeCangasavozdoventoxemía:ai, que soliña quedache, María Soliña.AsondasdomardeCangasacebosecostraían:ai, que soliña quedache, María Soliña.AsgaivotassobreCangassoñosdemedotecían:ai, que soliña quedache, María Soliña.BaixoostelladosdeCangasandaunterrordeaguafría:ai, que soliña quedache, María Soliña.

EstapoesíadeCelsoEmilioFerreirohomenaxeaaunhameigadeCangasqueviviunoséculoXVIIequefoitorturadapolaSantaInquisición.

Buscainformaciónsobreonúmerodemulleresqueduranteséculosforonasasi-nadas en Europa pola Inquisición polo mesma acusación: practicar a bruxería. Relaciona este poema cos textos escollidos para as actividades do mes de xuño deste calendario.

FEBREIRO

XUÑO

XULLO SETEMBRO

AgustinaOteroIglesias,coñecidacomoABellaOteronaceuenPontedeValga(Pontevedra)o4denovembrode1868emorreuenNiza(Francia)o10deabrilde1965.

InstaladaenFrancia,foiunhadaspersonaxesmáissalientablesdaBelleÉpoquefrancesa,fre-cuentandooscírculosartísticoseavidagalantedeParís.

-VisualizaasúavidacinematográficanofilmeABelaOtero,serieprotagonizadaporNataliaVerbekeebaseadanabiografíanoveladadeCarmenPosada.

- Busca datos dela e escribe unha biografía desa coñecida muller.

-Pescudasobreasorixesdo25NcomoDiaInternacionalpolaEliminacióndaViolenciaContraasMulleres.Comentaacitadomesdenovembrodestecalendario,erelaciónaacoacitadeKateMillet que vos propoñemos nas actividades do mes de outubro. -EntranapáxinawebdaAsembleadeMulleresdoSTEGebuscaasactividadesquepropo-ñemos realizar para sensibilizar á sociedade sobre o problema da violencia contra as mulleres.

DECEMBRO

OUTUBRO

NOVEMBRO

AGOSTO

Visualiza a película Las 13 Rosas , do director Emilio Martínez Lázaro. Drama. Dura-ción 132 minutos.

Analiza as circustancias que levaron a cada unha das trece rosas ao fusilamento.

1. Neste mes aparecen varias datas relacionadas coa loita das mulleres polo dereito a voto.Pescudaahistoriaquehaidetrásdecadaunhadestasafirmacións.Cadacompa-ñeira ou compañeiro pode escoller a frase que máis lle interese –extraídas do libro de NuriaVarela,“Feminismoparaprincipiantes”-efacerunhaexposicióncontextualiza-da da mesma ante o resto do grupo:

-En1848,coaDeclaracióndeSénecaFallsouDeclaracióndeSentimentosnaceosu-fraxismo norteamericano

- Despois de todo o seu traballo contra a escravitude, a recompensa foi que en 1866 o PartidoRepublicano,aopresentaraDécimocuartaEmendaáConstituciónqueporfinconcedía o voto aos escravos, negaba explicitamente o voto ás mulleres.

-DetodasasmulleresqueparticiparonenSénecaFalls,sóunhaviviuabodocomoparapoder votar en EEUU en 1920.

- As sufraxistas inglesas tiveron dous grandes aliados masculinos: John Stuart Mill e Ja-cob Brigt.-LadyPankhurst,presidentadaNationalUnionof Women Suffrage, foi condenada a tres anos de traballos forzados, pero as sufraxistas logra-ron a súa evasión do cárcere.- Na I Guerra Mundial, o rei Xurxo V amnistiou a todasassufraxistaseencargouaLadyPankhursto recrutamento e a organización das mulleres para substituír aos homes que debían alistarse.

AS13ROSAS

As 13 Rosas éonomecolectivoquesellesdeua un grupo de trece rapazas, integrantes das xuventudes comunista e socialista; sete delas, menores de idade (daquela establecida en 21 anos), foron fusiladas polarepresióndaDitaduradoexércitofranquistaenMadrido5deagostode1939,poucodespoisdefinalizaraGuerraCivilEspañola.