Separata

Compañía Viravolta

O MUSEO GALEGO DA MARIONETA

RI o

Anuario de Estudios e Investigación

2005-

S.ED.

ASOCIACiÓN DE AMIGOS DO MUSEO GALEGO DA MARiONETA

403

o MUSEO GALEGO DA MARIONETACompañía Viravolta

No ano 1998, con motivo do 15 aniversario da estrea do primeiroespectáculo de títeres da compañía Viravolta, realizouse unha exposiciónconmemorativa no Museo Municipal de Lalín. Nista exposición puideronsecontemplar monecos, escenografías, fotografías e demais materiais das mon­taxes realizadas dende o comezo da actividade teatr al dos membros deViravolta. Materiais que na súa totalidad e conserva a compañía. Esta exposi­ción foi o punto de partida para a criación do MUSEO GALEGO DAMARIONETA, resultado dun convenio firmado entre a compañía Viravoltae o Concello de Lalín , que posibilitou a creación dun espacio permanentepara a recuperación, estudio e goce deste tipo de materiais teatrais, conveniopolo que o Concello de Lalín exerce a titularidade do Museo e a compañía éa encargada da súa xestión.

O museo, aberto dende outubro do 2001, ademáis de amosar a colec­ción de obxectos titiriteiros da compañía, máis de 300 pezas que configuranun pequeno recorrido polas diferentes formas e técnicas de facer títeres, epermitir a consulta do material documental do seu fondo (libros, cartaces,programas, videos ...) accesible tamén a través da páxina http://www.opac­

meiga.rbgalicia.org mantén unha programación estable cara ao público rea­lizando obradoiros de iniciación, cursos para profesionais dos títeres e da

404

educación e mostras de teatro de marionetas como Titerentroido, Titirideza e

Cantos e Contos de Nadal.

O espacio físico do Museo, sito en rl Manuel Rivero 1-10 36500 Lalíne cos teléfonos 986784694 e 645137031 sempre dispostos a concertar visitascon calquera persoa interesada, tarnén serve de obradoiro ás compañíasViravolta e Seisdedos para realizar os traballos de producción e distribucióndos seus espectáculos.

O Museo Galego da Marioneta que naceu coa intención de con vertersenun punto de encontro para todos os interesados no mundo do títere e, aomesmo tempo, realizar un traballo de recuperación e adquisición de materiaistitiriteiros, así como de catalogación, restauración, conservación e intercam­bio ou prestamo de fondos é hoxe ademais un importante elemento de dina­mización cultural na nosa comarca.

Desde a súa apertura o museo alberga todo tipo de obxectos vinculadosao amplo mundo da marioneta. Así, o visitante pode contemplar tanto mario­netas destinadas a representación teatral como marionetas destiñadas a deco­ración, ao xogo infantil, etc. pero tamen decorados e outros obxetos relacio­nados coa marioneta como máscaras ou autómatas e obxectos artísticos queteñen como motivo o mundo das marionetas como cadros, carteis, esculturas,etc.

UNHA DUCIA DE RAZÓNS PARA VISITAR O MUSEO GALEGODA MARIONETA

Desde as líneas que seguen queremos amosar alguns dos diferentesobxectos que os visitantes poden contemplar nas nosas instalacións.

1- O Clérigo Ignorante

Marioneta de variñas (manipulación desde abaixo)Creación de Francisco Peralta, esta marioneta foi elaborada ao longo de

dous cursiños impartidos polo autor para titiriteiros profesionais.Marioneta "de autor". Investigación personal do autor nos distintos sis­

temas de manipulación.Títere con fín dramático: representación do texto "El Clérigo

Ignorante" unha das "Cantigas de Santa María"

Compañía Viravolta 405

406

2- Máscara de Boteiro.

Máscara de antroido. Mostra, xunto con outras que se amasan noMuseo deste cercano parente da marioneta que é a máscara.

Máscara tradicional de Vilariño de Canso, Ourense. Elaborada porFrancisco Nuñez, artesan de Padroalbar

Compañía Viravolta 407

3- Vestido de títere. (Luva)

Do espectaculo tradicional de títeres Barriga Verde. Peza orixinal sendatar que se pode contemplar xunto con fotografías das marionetas e dabarraca na que se representaba este espectáculo popular.

408

4- O Chosco

Presente no Museo xunto con outras reproduccións de títeres tradicio­nais. Neste caso un "jurnping jack" I como os que se usan nalgunhas danzasde entrenzado da nasa comunidade.

l . Chamamos así aos titeres que se moven tirando dun cordel que acciona as súás estremidades

Compañía Viravolta 409

5- Teresa Repola

Títere de vara usado na adaptación do "Retablo das marabillas" deMiguel de Cervantes. Espectáculo realizado pala compañía lalinense domesmo nome.

410

6- Marionetas do mundo

Un panel no que se amasan marionetas de distintas partes do mundo noque o visitante pode captar a complexidade e diversidade das distintas formasde representación con marionetas

Compañía Viravolta 411

7- Sapoconcho

Esta compañía coruñesa, hoxe desaparecida, é unha das vinculadas aosinicios da recuperación das marionetas en Galicia (anos setenta) e foi a orga­nizadora dos primeiros "Encontros dos Titiriteiros Galegos", evento que mar­cou un antes e un despois no mundo da marioneta en Galicia. Amósanse nomuseo sete marionetas pertencentes a dous dos seus espectáculos e dousdecorados.

8-Fabanaola

Compañía galega xa desaparecida moi vinculada ao mundo do ensino .Un feixe de marionetas de variña que compoñen un conxunto de temiblespiratas.

Compañía Viravolta 413

9-Karagoz

Teatro de sombras nacional de Turquia. Xunto a este amósanse outrosexemplos de esta variante do teatro de marionetas que é o teatro de sombrasorixinais de Grecia e Indonesia.

414

10- O Simple

Marioneta de pistola. Curioso método de manipulación ideado enCentroeuropa coa aparición dos primeiros programas de televisión realizadoscon marionetas.

Marioneta pertencente ao espectáculo "As Olivas" realizado pola com­pañía "Viravolta" sobre textos de Lope de Rueda

Compañía Viravolta 415

Il-Marionetas en reposo

Cadro do pintor galego Leandro , realizado en acrílico sobre lenzo, 65x 81 cm.

416

12 - Viroliño

Mascota e logotipo do Museo Galego da Marioneta. Creación do artis­ta Guillermo Aymerich realizada en distintos materiais por varios artistas eartesáns locais. Amosase na fachada do edificio que alberga as instalaciónsdo Museo.

Descubrindo ten un dobre significado. É investigar,analizar, atopar. É tamén ensinar, destapar, divulgar.Con Descubrindo, Anuario de Estudios e Investigaciónde Deza, büscase o logro deste dobre obxectivo, pois asüa finalidade é afondar no coñecemento da nosacomarca e amosarno exterioros resultados acadados.

o patrimonio, a economía, a historia, a arte, a etno­grafía, a xeografía, a natureza,... todo ten cabida enDescubrindo como unha publicación aberta e com­prometida.

Descubrindo é resultado dun esforzo colectivo deestudio e reflexión dosseus colaboradores, ós que debe­mos darlle-las gracias por nos axudara coñecer mellore respectar estepedazo da Terra no que nos tocou vivir.

Concello de Latin!J Patronato Cultural de LaUn - seminario Eatudioa de Deza