Conceptos básicos

POLÍTICAS PÚBLICAS DE IGUALDADE DE OPORTUNIDADES

ENTRE HOMES E MULLERES E PROMOCIÓN PROFESIONAL

Mar Fernández Cendón

CONCEPTOS BÁSICOSEN TORNO

Á IGUALDADE DE OPORTUNIDADES ENTRE MULLERES E

HOMES

Políticas públicas de igualdade de oportunidades entre homes e mulleres e promoción profesional

• Patriarcado• Sistema sexo-xénero• Roles e estereotipos• A socialización de xénero• Igualdade formal e igualdade real• Equidade de xénero• Igualdade de oportunidades• Discriminación por razón de sexo e discriminación de

xénero• Espazo privado, espazo público e doméstico• División sexual do traballo. Ámbito reprodutivo/produtivo


07/10/12


Que teñen en común as seguintes imaxes?


Toma de posesión do goberno grego (11/11/2011)



Xefas e xefes de Estado e de goberno da Unión Europea (09/12/2011)


Toma de posesión do director do Instituto Cervantes (01/02/2012)


Constitución da asociación de medios en galego (04/02/2013)


Toma de posesión do reitor da Universidad de Las Palmas de Gran Canaria (07/04/2007)


Toma de posesión do reitor da Universidad de León (09/04/2012)


Reitores das universidades andaluzas (25/04/2012)

Reitores das universidades españolas á saída dunha reunión da CRUE (23/05/2012)



Reitores das universidades galegas co presidente da Xunta na apertura do curso (17/09/2011)

«Os homes non son o inimigo. O inimigo é o concepto de patriarcado. O concepto de patriarcado como forma de dirixir o mundo ou de facer as cousas».


Toni Morrison (Ohio, 1931)

(Hetero)Patriarcado

Sistema de organización social que xerarquiza as diferenzas.


(Hetero)Patriarcado

Prácticas materiais e culturais que favorecen o acceso aos órganos de toma de decisión.


Patriarcado (RAE).

1. m. Dignidad de patriarca. 2. m. Territorio de la jurisdicción de un patriarca. 3. m. Tiempo que dura la dignidad de un patriarca. 4. m. Gobierno o autoridad del patriarca. 5. m. Sociol. Organización social primitiva en que la autoridad es ejercida por un varón jefe de cada familia, extendiéndose este poder a los parientes aun lejanos de un mismo linaje. 6. m. Sociol. Período de tiempo en que predomina este sistema.


Patriarcado (RAG)

1. Relix. Dignidade, función ou cargo dun patriarca (ac. 3). Foi elevado ao patriarcado. 2. Relix. Territorio que está baixo a súa xurisdición. O patriarcado de Romanía. 3. Sociol. Forma de organización social en que o home exerce o poder en todos os terreos e goza dunha posición dominante na familia. Na maioría das sociedades aínda impera o patriarcado.


(Hetero)Patriarcado


Sistema de control e dominio sobre as mulleres.

07/10/12



(Hetero)Patriarcado


• Coerción • Consentimento• Incitación

(Hetero)Patriarcado


Adaptación no tempo.

As vitorias paradoxais.

(Hetero)Patriarcado

Formas sutís de perpetuación: suxerir en lugar de impor.


Matriarcado

Centralidade da maternidade

Cooperación Harmonía coa

natureza Comunidades

pacificas


África• Tuareg

(Imajaghen)/Sahar;• Kabyle –Berber

(Arxelia);• Akan (Ashante)

(Ghana);• Khoekhoe

(Namibia) e • Khoisan (Sudáfrica)


Tuareg

América• Seneca, Iroquois

(Estados Unidos); • Okanagan (Canadá);• Zapoteca do Istmo de

Tehuantepec (México);• Zapoteca da Serra

Juárez (México) e• Kulna (Panamá)

· Políticas públicas de igualdade de oportunidades entre homes e mulleres e promoción profesional

Mulleres zapotecas do Istmo de Tehuantepec

Asia• Khasi (India)• Nayar, Kerala (India)• Minangkabau

(Sumatra)• Mosuo (China)• diferentes sociedades

da Polinesia

·


Mosuo

«As mulleres serviron durante todos estes séculos como espellos que posuiran o poder de reflectir a figura do home a un tamaño dobre do natural».


Virginia Woolf (Londres, 1882-Lewes, Sussex,1941)


Sistema ideolóxico e de lexitimación da desigualdade.Considera aos homes superiores ás mulleres.

Machismo


• Maternidade• Capacidade para

coidar• Beleza

A concepción machista da muller:

07/10/12



Declaracións feitas polo presidente do Consejo General de la Ciudadanía Española en el Exterior o segundo día no cargo (outubro de 2012)

«[…] disculpouse, asegura, xusto despois de decirlles, "privadamente" ás "señoritas que

participaron" na reunión». «Son un admirador da muller. Son fillo de muller

e esposo de muller».José Manuel Castelao Bragaña


07/10/12


O ciclista eslovaco Peter Sagan (Žilina, 1990) no podio tras quedar segundo nunha etapa do Tour de Flandes. (31 de marzo de 2013)


Neomachismo

Postmachismo

Micromachismos



Ver e comentar o vídeo do proxecto El cazador cazado de Alicia Murillohttp://atravesespejoalicia.blogspot.com.es/2012/05/video-7-acosador-tipo-asesor-de-moda.html


Para debater e saber máis: http://www.pikaramagazine.com/2013/03/lo-que-el-pais-no-quiso-publicar-sobre-acoso-machista-en-la-calle/?pfstyle=wp

07/10/12


Cápsulas do tempoElixide ata un máximo de 8 “obxectos” que, por consenso, incluiriades nunhas cápsulas do tempo para explicarlles a xeracións futuras como distinguir as nenas e os nenos da sociedade na que vivimos.

Podedes facer referencia a:

Diferenzas físicas

Formas de vestir

Obxectos

Forma de falar

Forma de relacionarse

Que lles gusta facer

Comportamentos máis habituaisla casa, en el grupo de pares)

07/10/12


Foi doado atopar as diferenzas entre os nenos e as nenas? Que diferenzas das que atopachedes credes que son culturais?

Que consecuencias ten a educación das crianzas cando se converten en persoas adultas?

Ser home e ser muller, tal e como se entende socialmente, ten máis que ver coa bioloxía dos corpos ou coa forma en como se nos educa?

Educamos igual a nenas e a nenos? Por que?

«A muller non nace, faise».


Simone de Beauvoir (París, 1908-1986)


Sistema sexo-xéneroConstrución de identidades a través de mecanismos de socialización pactados historicamente.

Crianzas xogando a un cambio de roles. (Yokoro, 1970) Fotografía de Malick Sidibé.


Sistema de...

clasificación dos suxeitos sociais en mulleres ou homes.


relacións entre persoas e grupos establecendo diversos niveis de poder

Sistema de...


regras de comportamento social.

Sistema de...

07/10/12



Pero, que son exactamenteo sexo e o xénero?Hai un correspondencia inamovible entre ambas categorías?Cantas posibilidades cres que existen?

Johnny Berlin, G.I. Johnny. Fotografía de Del LaGrace Volcano (1997)


Sexo biolóxicoSexo [ks] s.m. 1. Conxunto de características orgánicas que permiten distinguir un individuo macho dun individuo femia. Sexo masculino e sexo feminino.

07/10/12



Jennifer Miller. Fotografía de Zoe Leonard

Jennifer Miller. Fotografía de Annie Leibobitz

07/10/12



Así, por exemplo, un feito biolóxico que ten que ver co noso sexo é a posibilidade de dar a luz ou de amamantar.

07/10/12



Pero… pode ese posibilidade biolóxica que teñen algunas mulleres determinar, por exemplo, que sexamos as responsables do coidado das crianzas?

Fotografía de Thomas Beatty durante o seu primeiro embarazo


Xénero

Construción cultural a partir de determinadas diferenzas biolóxicas.Establece aptitudes, roles e actitudes diferenciadas.

07/10/12


Cantas veces o noso sexo se convertiu nunha dificultade para desenvolvernos?

Que define o noso xénero para que teña un carácter xerárquico?


07/10/12


Cantas veces escoitamos: «as mulleres non están capacitadas para realizar determinados traballos que esixen forza física ou son perigosos»?

Se nos piden, por exemplo, que pensemos nunha persoa desenvolvendo un traballo nun tractor cal é a primeira imaxe que se nos vén á cabeza, a dun home ou a dunha muller?

Chámanos a atención a imaxe de mulleres incapaces de controlar as súas emocións ou de homes incapaces de controlar a súa agresividade? Por que?


Identidade de xénero

• Funcións• Tarefas• Responsablidades• Espazos• Oportunidades• Dereitos


Roles de xénero

Reparto desigual de tarefas e funcións entre mulleres e homes en función únicamente do sexo biolóxico.


Roles de xénero

Tamén condicionan aspectos visibles como a apariencia personal, a formas de vestir, o protocolo en reunións sociais etc.


Estereotipos de xénero

Ideas impostas sobre as características, actitudes e aptitudes de homes e mulleres.


Cando alguén se comporta así:

Se é unha nena se di que é:

Se é un neno se di que é:

Activa Nerviosa Inquieto

Insistente Terca Tenaz

Sensible Delicada Afeminado

Desenvolta Groseira Seguro de si mesmo

Desinhibida Pícara Simpático

Obediente Dócil Débil

TemperamentaL Histérica Apaixoado

Audaz Impulsiva Valente

Introvertida Tímida Pensa ben as cousas

Curiosa Preguntona, cotilla Intelixente

Prudente Xuiciosa Cobarde

Se non comparte Egoísta Defende o seu

Se non se somete Agresiva Forte

Se cambia de opinión Caprichosa, voluble Capaz de recoñecer os seus erros


Cadro extraido do libro Feminismo para principiantes de Nuria Varela

Socialización diferencial


Socializar de forma diferente segundo o sexo asignado no nacemento e a función social asignada a ese sexo.


Que aprendiches sobre como debemos ser as mulleres/os homes?

Como respondiches a esas mensaxes?

Que cousas aprendiches sobre como non debemos ser as mulleres/os homes?

Consideras que eses modelos inflúen na túa vida?

Cita os tres ámbitos institucionais ou relacionais que te parezan máis determinantes destas desigualdades.



1. A linguaxe-falso xenérico masculino,-atribuír connotacións pexorativas aos termos en feminino,-uso asimétrico dos tratamentos,-etc.

Instrumentos de socialización diferencial:


2. A familia:-roles de pai/s e nai/s,-contidos de contos,-adxudicación de xoguetes diferentes,-reforzamento diferencial de condutas-etc.


3. O ámbito educativo:-contidos escolares,-uso sexista da linguaxe,-uso dos espazos de xogo,-roles do profesorado-etc.


4. Os medios de comunicación:-uso sexista da lingua,-difusión de imaxes estereotipadas,-reforzamento dos clixés a través da publicidade-etc.


Segundo a Constitución española de 1978, mulleres e homes somos iguais ante a lei, temos os mesmos dereitos, cres que temos as mesmas oportunidades

para desenvolvelos?


Igualdade formal

Artigo 14 da Constitución española de 1978


Igualdade realArtigo 1.1 da Lei orgánica, de 22 de marzo de 2007, para a igualdade efectiva de mulleres e homes


“As mulleres e os homes son iguais en dignidade humana, e iguais en dereitos e deberes. Esta lei ten por obxecto facer efectivo o dereito de igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, en particular mediante a eliminación da discriminación da muller, independentemente da súa circunstancia ou condición, en calquera dos ámbitos da vida e, nomeadamente, nas esferas política, civil, laboral, económica, social e cultural para, no desenvolvemento dos artigos 9.2 e 14 da Constitucion, alcanzar una sociedade máis democrática, máis xusta e máis solidaria”.


Decreto 7/2010 do 14 de xaneiro polo que se aproban os estatutos da Universidade de Vigo 7/2010, do 14 de xaneiro,

Igualdade formal na UVigo


- Normas de paridade na composición dos órganos previstos nos Estatutos e nas comisións delegadas do Consello de Goberno- I Plan de igualdade entre mulleres e homes da Universidade de Vigo

(2012-2014), do

Igualdade real na UVigo

Conceptos básicos

Documents

Transcript of Conceptos básicos