Cuadernillo 4 - Hagan Lo Que El Les Diga
Click here to load reader
-
Upload
mision-continental-cusco -
Category
Documents
-
view
345 -
download
6
description
Transcript of Cuadernillo 4 - Hagan Lo Que El Les Diga
NUESTRA SEÑORA DE APARECIDA La ciudad de Aparecida está ubicada al Norte de Brasil en Sao Paulo. Aquí es donde se encuentra la Basílica de la Inmaculada Concepción, de Nuestra Señora de Aparecida, la santa Patrona de Brasil. Un grupo de pescadores tomaron sus canoas y se dirigieron al Río Paraíba y comenzaron a trabajar llenos de entusiasmo. Lanzaban las redes una y otra vez pero era inútil. No conseguían pescar nada. Echaron nuevamente las redes y lo único que sacaron fue una figura de cerámica, cubierta de barro y sin cabeza. Al lanzarlas otra vez apareció la cabeza y descubrieron que se trataba de la imagen de Nuestra Señora de la Inmaculada Concepción. Una vez colocada la imagen en su canoa, la pesca fue tan abundante, que aquellos hombres regresaron a puerto llenos de temor. Pronto comenzaron a suceder prodigios extraordinarios y la fama de la Virgen empezó a correrse espontáneamente. El número de peregrinos que venían de los poblados cercanos creció mucho y la capillita de Itaguassú ya era insuficiente. Entonces el P. José Alves, vicario de la parroquia de Guaratinguetá mandó construir una capilla más grande cercana a la Parroquia. El templo se inauguró el 26 de julio de 1745 bajo la invocación de Nuestra Señora Aparecida. En esta pequeña ciudad se llevó a cabo la V Conferencia de los obispos de América Latina y del Caribe en Mayo del 2007, por esa razón el Documento que estamos estudiando se llama: “Documento de Aparecida”.
“Cusco, ha llegado la hora, la Misión Continental es
ahora”
TEMA
4
“Hagan lo que Él les diga”
CUADERNILLOS PARA LA FORMACION DE AGENTES Y COMUNIDADES MISIONERAS
2 0 1 0
COMISIÓN ARQUIDIOCESANA DE MISIONES TELF. 22 52 11, ANEXO 121 - Cel. 984110047
E-MAIL: [email protected] COLABORADORES:
Elaboración: Mag. Carlota Baza Gallardo Traducción: Hno. Víctor Vásquez Vera. Asesor Bíblico: Lic. P. Roberto Carlos Cartagena Rivera, OFM.
Queridos hermanos y hermanas en Cristo y María:
Después de haber estudiado y profundizado, a nivel de
agentes y comunidades parroquiales, la vida de Santo
Toribio ejemplo de misionero y evangelizador, les
invito ahora a continuar con el proceso de formación
que nos hemos propuesto seguir como iglesia con el
mejor fervor posible. En esta oportunidad
reflexionaremos todos juntos, en torno a la Virgen
María, primera discípula y misionera a favor de la vida y de la paz., con una
actitud de escucha y disponibilidad a fin de poder hacer: “Todo lo que Él
nos diga”. Hoy que vemos signos claros de muerte en nuestra sociedad,
que ponen en riesgo el don sagrado de la vida, considero una valiosa
oportunidad para fortalecer nuestra compromiso de trabajar
decididamente a favor de la vida y de la paz en nuestra sociedad.
En el presente cuadernillo que ponemos a su disposición se propone a
lograr los siguientes objetivos:
Mostrar, a partir del pedido de la Virgen María, que hacer la
voluntad de Dios, haciendo lo que él nos diga, es el primer gesto
misionero.
Profundizar en el conocimiento de Jesucristo y nuestra condición
de discípulos y misioneros teniendo como modelo a la Virgen María
madre de Dios y madre de la Iglesia.
Conocer los fundamentos bíblicos y teológicos del culto a María
para renovar y promover en nuestras comunidades parroquiales
una adecuada devoción mariana.
Cristo el Señor bendiga su labor pastoral y el esfuerzo que realiza para
fortalecer la fe del Pueblo de Dios.
I ENCUENTRO
LEMA
“HAGAN LO QUE EL LES DIGA”
ORACION INICIAL
Virgen María, que recibiste por boca del Ángel
Gabriel la misión que el Padre te encomendó, de ser
la madre del Salvador, ayúdame a escuchar la voz de
Dios que también a mí me llama y me invita a seguirlo,
acrecienta mi fe para no vacilar en el seguimiento de
Jesucristo.
Tú que dijiste que sí a Dios con abnegada entrega,
dame un corazón generoso que sepa estar disponible
a la voluntad de Dios y a sus designios, que yo
también sea dócil al Señor y le permita obrar en mí y
transformar mi vida para que pueda hacer de mí un
siervo útil.
Ayúdame a que yo también sepa decirle que sí a Dios,
para que El pueda encarnarse también hoy en los
corazones de los hombres a través de mis palabras y
de mi testimonio. Virgen maría, ayúdame a ser
misionero en el mundo de hoy, y que yo sepa decir
como tú: "He aquí el esclavo del Señor; hágase en mí
según tu palabra".
1
2
INTRODUCCION
¿Qué pasaría con nuestras vidas si nos atreviéramos a confiar
ciegamente en la Palabra de Jesús? Sabemos, en nuestra mente,
que la Palabra de Jesús es sal, luz y vida en abundancia. Pero
siempre hay algo en nuestro corazón que nos impide abandonarnos
completamente a esa voluntad y reservamos algo para nosotros
mismos, tenemos temor y eso nos impide seguir a Jesús.
Sin embargo, la Iglesia nos invita a descubrir que para poder seguir
a Jesús, el camino necesario es a través de María. Porque María
siempre está cerca de nosotros y de su hijo Jesús y sabe qué es lo
que nos conviene, no se reserva para sí lo que le corresponde a
Jesús. Descubramos que la invitación de María en las bodas de Caná
era un ideal de vida para todo aquél que quiera ser feliz: “HAGAN
LO QUE EL LES DIGA”
A. EXPLORAMOS: Jn 2, 1-12
Leer atentamente el pasaje del Evangelio de Juan: las bodas de
Caná.
B. MEDITAMOS
La Virgen María, en las bodas de Caná, nos dio la clave para
salvarnos y para ir construyendo nuestra felicidad, dicha clave
consiste en hacer lo que Jesús nos diga. María Santísima, nos
ama tanto, que desea que seamos felices y por eso ella desea
que nos dejemos llevar por su Hijo Jesucristo quien nos trae la
verdadera felicidad, aquella que se basa en la verdad y no en la
mentira, María Santísima, como madre que es, busca lo mejor
para sus hijos e hijas, por eso nos enseña a seguir la voluntad
del Padre Amado de quien proviene todo bien.
María Santísima sabe que no
es fácil seguir la voluntad
del Padre, pues ¿Acaso para
ella fue fácil aceptar la
crucifixión de su propio y
querido Hijo?, lógicamente
no fue fácil, sin embargo, y a
pesar de todo su dolor ella
se mantuvo firme, colocando
su confianza en el Padre
Amado que nunca abandona a
sus hijos e hijas. Hagamos
caso a lo que nos dice la
Virgen María, hagamos caso a lo que Jesús nos diga porque si lo
hacemos, podremos ser felices y hacer frente al mal sin
dejarnos vencer por él
No hay que tener miedo a hacer lo que Jesús nos diga, la
Virgen María no tuvo miedo en aceptar el compromiso de ser la
madre de Dios y en ser obediente de forma fiel al Padre, a su
ejemplo, seamos valientes y hagamos lo que Jesús nos diga.
C. COMPARTIMOS
Para conocer mejor a María misionera, vamos a volver a leer algunos
pasajes del Evangelio. Lo haremos utilizando las ficha que sigue
durante 15 minutos (se dividen en grupos de acuerdo al número).
4
¿Qué significan para nosotros estas palabras
que salen del corazón de nuestra madre la
Virgen María?
María Misionera
Anunciación
(Lc 1,26-38)
Visitación
(Lc 1,39-45)
Nacimiento
(Lc 2,1-18)
Bodas de Caná
(Jn 2, 1-11)
Crucifixión
(Jn 19,25-27)
Pentecostés
(He 1,12-14;2,1-11)
Consigna de Trabajo:
1. Repasar cada uno de los pasajes y descubrir ¿cuál ha
sido la misión de María? ¿De qué manera la ha
cumplido? ¿Qué actitudes misioneras encontramos?
2. Revisar la propia vida y tomar decisiones para poner
en práctica aquel consejo de María: "Haced lo que él os
diga". 5
6
II ENCUENTRO
LA IGLESIA NOS HABLA
ENSEÑANZA DE LA IGLESIA
DOCUMENTO DE APARECIDA
La Virgen María es el «modelo sublime» al que se debe
siempre aspirar: En Ella se compendia la santidad del Pueblo
de Dios, porque en Ella resplandece en la máxima humildad la
perfección de la vocación cristiana.
A María se la proclama la primera discípula de su Hijo y, con
su ejemplo, invita a todos los creyentes a responder
generosamente a la gracia del Señor. (Juan Pablo II)
EXPLORAMOS
A. REVISEMOS EL DOCUMENTO DE APARECIDA
Discípula.- María “por su fe (cf. Lc 1,45) y obediencia a la voluntad
de Dios (cf. Lc 1,38), así como por la constante meditación de la
Palabra y de las acciones de Jesús (cf. Lc 2,19.51), es la discípula
más perfecta del Señor. Interlocutora del Padre en su proyecto de
enviar su Verbo al mundo para la salvación humana, María con su fe,
llega a ser el primer miembro de la comunidad de los creyentes en
Cristo, y también se hace colaboradora en el renacimiento espiritual
de los discípulos” (APARECIDA n.267)
Misionera.-“Con los ojos puestos en sus hijos y en sus necesidades,
como en Caná de Galilea, María ayuda a mantener vivas las actitudes
de atención, de servicio, de entrega y de gratuidad que deben
distinguir a los discípulos de su Hijo. Indica, además, cuál es la
pedagogía para que los pobres, en cada comunidad cristiana, “se
sientan como en su casa”. Crea comunión y educa a un estilo de vida
compartida y solidaria, en fraternidad, en atención y acogida del
otro, especialmente si es pobre o necesitado. En nuestras
comunidades, su fuerte presencia ha enriquecido y seguirá
enriqueciendo la dimensión materna de la Iglesia y su actitud
acogedora, que la convierte en “casa y escuela de la comunión”, y en
espacio espiritual que prepara para la misión.”(APARECIDA n.273).
7
B. LA IGLESIA NOS ENSEÑA
Para los católicos, la Virgen María es muy
importante, pues tiene un lugar especial en el
plan de la salvación que Dios quiso para toda
la humanidad. Desafortunadamente, muchos
hermanos separados no quieren saber nada
de ella, e incluso la atacan, utilizando como argumentos algunos
textos bíblicos que según ellos confirman que María no es digna de
veneración, es decir, de respeto.
La Biblia deja muy claro el respeto y el honor que se le deben a
María, madre de Jesús. Basta recordar esta cita: “Al oír Isabel su
saludo, el niño dio saltos en su vientre. Isabel se llenó del
Espíritu Santo y exclamó en voz alta: ‘Bendita eres entre todas
las mujeres y bendito el fruto de tu vientre. ¿Cómo he
merecido yo que venga a mí la Madre de mi Señor? (...) (Lc 1,41-
45). Para nosotros los católicos, María es grande por su fe, su
obediencia y, por supuesto, por ser la Madre de Dios, y por esta
razón debe ser recordada y amada por todo cristiano... Veamos que
nos enseña la Iglesia sobre María.
LOS DOGMAS MARIANO: ¿QUÉ ES UN DOGMA?
El Papa Benedicto XVI definió, siendo todavía cardenal, los dogmas,
como interpretaciones de las Escrituras, al dogma se llega después
de años de reflexión, de búsqueda teológica, aclaración doctrinal y
confrontación de opiniones diversas. Hasta ahora la Iglesia ha
declarado cuatro verdades sobre la Virgen María:
1. María Madre de Dios,
2. María Siempre Virgen,
3. La Inmaculada Concepción de María
4. Y la Asunción de María. 8
Hacemos una pausa: Según los textos leídos, dialoguemos
1. ¿Por qué María “es la discípula más perfecta del
Señor”?
2. ¿Qué actitudes de María deben caracterizar
nuestro servicio misionero?
1. MARIA MADRE DE DIOS
María es madre de Jesús, no sólo porque lo llevó en su
vientre, sino porque aportó todo el material genético para
su cuerpo humano, En la Biblia muchas veces se habla de
María, Madre de Jesús. Pero la cita más explícita en cuanto
a la maternidad divina de María es la expresión de Santa
Isabel al ser visitada por la Virgen María: “Isabel, llena del
Espíritu Santo, exclamó: ‘... ¿cómo he merecido que venga a
mí la Madre de mi Señor?’” (Lc 1,42) “Mi Señor” es
sinónimo de “Dios”. Luego añadió Isabel: “Dichosa por haber creído que de
cualquier manera se cumplirán en ti las promesas del Señor” (Lc 1,43); es
decir, lo que Dios le había mandado a decir con el Ángel. Se ve, pues,
claramente, que Isabel por inspiración divina, llamó a María “Madre de
Dios”. La fuente de todos los privilegio de María reside en haber sido
elegida para ser la Madre de Dios.
2. LA INMACULADA CONCEPCION
La Virgen María, fue concebida sin pecado original, libre de
mancha de pecado (eso significa ser inmaculada: sin
mancha). El pecado original es en esencia la privación de la
gracia. Significa, entonces, que la Virgen María estuvo
adornada con la gracia. Así lo reconoció el Ángel: “Dios te
salve, llena de gracia”, la saludó el Ángel en la Anunciación
(Lc 1,28). Este reconocimiento del Ángel significa que nunca
estuvo privada de la gracia divina.
3. LA VIRGINIDAD PERPETUA
El dogma de la Perpetua Virginidad se refiere a que María
fue Virgen antes, durante y perpetuamente después del
parto.
Este Dogma ha tenido y tiene muchos opositores, bajo el
argumento de que en la Biblia se mencionan a los “hermanos
de Jesús, detengámonos para profundizar este tema.
9
LOS “HERMANOS DE JESÚS”
La Biblia, efectivamente, menciona en algunos pasajes a unos “hermanos”
de Jesús. Pero nunca habla de otros “hijos de María”.
- “Alguien le dijo: ‘Tu madre y tus hermanos están ahí fuera y
quieren hablar contigo’” (Mt 12,47).
- “¿No es éste el hijo del carpintero? ¡Pero si su madre es María y
sus hermanos son Santiago, y José, y Simón, y Judas! Sus
hermanas también están todas entre nosotros” (Mt 13,55-56).
¿Por qué el uso de la palabra “hermanos”? La palabra “hermano” en la Biblia
se utiliza para designar, tanto a los hermanos carnales, como a los
parientes, entre ellos primos en diferentes grados, sobrinos, etc... Por
ejemplo, Lot era sobrino de Abraham (Gn 11,27-31) y éste dice que son
hermanos: “Abraham dijo a Lot: ‘Mira, es mejor que no haya peleas entre
nosotros... ya que somos hermanos” (Gn 15,8).
Hay una consideración adicional: ¿Por qué Jesús, muriendo en la cruz, tuvo
que encomendar su Madre, la Santísima Virgen María, a San Juan? Si
hubiera María tenido otros hijos, esto no hubiera sido necesario. Esta
escena al pie de la cruz en que Jesús encomienda su Madre al discípulo
amado, descrita por el mismo San Juan en su Evangelio, Podemos concluir,
entonces, que los llamados “hermanos de Jesús” eran parientes más o
menos cercanos a Él.
4. LA ASUNCION A LOS CIELOS
El dogma de la Asunción significa que María, por
un privilegio especial, no tuvo que esperar como
todos los demás seres humanos tenemos que
esperar, por nuestra resurrección. Ya su cuerpo y
su alma están reunidos y ella está en forma
gloriosa en el Cielo.
10
EL CULTO A MARIA
"María, elevada por la gracia de Dios por encima de todos los ángeles y de
todos los hombres, como Madre de Dios Santísima, es honrada por la
Iglesia con un culto especial, que difiere esencialmente del culto de
adoración que se rinde al Verbo Encarnado, así como al Padre y al
Espíritu Santo... Ese culto enteramente singular la Iglesia lo aprueba y
favorece." (LG 66-67)
El culto que los cristianos rinden a la Virgen María no es de la misma
naturaleza del que se rinde a Dios: María no es una divinidad que se adora;
la adoración es debida sólo a Dios. María es una criatura que se venera.
Los hermanos de las diferentes sectas nos acusan, a los católicos, de
adorar a la Virgen María. Lo cual es totalmente falso. Existen tres tipos de
cultos:
Latría o adoración, que es el culto que únicamente se le rinde a Dios, en
sus tres personas divinas: Padre, Hijo y Espíritu Santo.
Dulía, veneración, que es el que le rendimos a los santos.
Hiperdulía que es la veneración o culto que le damos a la Virgen María.
Únicamente adoramos a Dios, por eso es que nos arrodillamos ante Dios en
la consagración, ante el Santísimo, etc. La posición de arrodillados es una
postura de adoración. Ahora bien, a la imagen de María, sea una figura o
una pintura, no se le venera, lo que se venera es lo que esa imagen
representa, es decir, a la Virgen María.
ELEMENTOS INTEGRANTES DEL CULTO MARIANO
Se consideran elementos integrantes del culto a María los siguientes:
1. Veneración. Es el reconocimiento de la excelencia de la Madre de
Dios, fundamento del culto mariano, que lleva a la piedad filial
como Madre nuestra que es.
2. Amor. Es la respuesta que nace de un corazón agradecido a la
mujer que aceptó ser la madre de nuestro Salvador. Ella es la
Madre amable, la Madre del Amor Hermoso.
11
No se puede amar a Cristo sin amar, en Él y por Él, a quien lo hizo
nuestro hermano.
3. Invocación. Como es Ella la Madre de misericordia, el pueblo
cristiano ha tenido siempre la firme y fundada fe en nuestra
celestial intercesora.
4. Imitación. El modelo por excelencia para el cristiano es Cristo.
Todos debemos de imitarlo, Él es nuestro ideal. Si, María fue la
primera persona en conocerlo, aprendió sus virtudes y las imitó.
Imitar a María en sus virtudes es un camino al cielo.
Lo anterior se puede resumir en las palabras que nos recoge el
Concilio Vaticano II: "Recuerden los fieles que la verdadera
devoción no consiste ni en un sentimentalismo estéril y transi-
torio ni en una vana credulidad, sino que procede de la fe
auténtica, que nos induce a reconocer la excelencia de la
Madre de Dios, que nos impulsa a un amor filial hacia nuestra
Madre y a la imitación de sus virtudes" (LG 67)
ALGUNOS FUNDAMENTOS BIBLICOS DEL CULTO A MARIA
1. El primer momento de veneración a María lo registra San Lucas. Es
del Arcángel Gabriel cuando la saluda con reverencia diciéndole:
"Dios te salve, María, llena eres de gracia" (Lc 1,28).
2. Más adelante, Santa Isabel alaba a María cuando exclama:
"Bendita tú entre las mujeres y bendito el fruto de tu vientre.
¿De dónde a mí que la Madre de mi señor venga a visitarme?”
(Lc 1,42-43).
3. La misma virgen María profetiza, llena de humildad y de gozo: "He
aquí que me llamarán bienaventurada todas las generaciones,
porque el Todopoderoso ha hecho maravillas en mí" (Lc 1,48-49).
4. Luego, años más tarde, cuando Jesús hablaba, inesperadamente
una mujer del pueblo grita con toda su alma: ¡Bienaventurado el
vientre que te llevó y los pechos que te alimentaron!" (Lc 11,27)
5. Después de la Ascensión del Señor a los cielos, los Apóstoles
perseveraban en oración con María, la Madre de Jesús (Hch 1,14).
12
COMPARTIMOS
1. Comentamos por qué el dogma de la maternidad divina es
el más importante de todos y fundamento del culto
mariano.
2. Con qué argumentos podemos defender nuestra devoción
a la Virgen María, ante los ataques de las sectas,
especialmente sobre “los hermanos de Jesús” y sobre el
culto que le ofrecemos.
3. ¿De qué manera podemos integrar en nuestra vida
cotidiana los cuatro elementos del culto mariano?
4. Escoge 5 virtudes o actitudes de María que te gustaría
tener presente en tu vocación de misionero (a) y
sustenta por qué.
5. ¿Cómo pondrías en práctica dichas actitudes en tu
comunidad parroquial y lugar de Misión?
6. Elegir un “gesto misionero” como aplicación de lo
reflexionado en este tema.
7. Coordinar la elaboración de un “mural mariano” con las
diferentes advocaciones y con algunos datos
estudiados en la ficha.
13
14
III ENCUENTRO
VIVAMOS NUESTRA FE LECTIO DIVINA
“Todos ellos perseveraban unánimes en la oración, junto con algunas mujeres y con María la Madre de Jesús y sus hermanos...” (Hch 1,14).
«María ejerce su maternidad con respecto a la comunidad de creyentes... también educando a los discípulos del Señor en la comunión constante con Dios. Así, se convierte en educadora del pueblo cristiano en la oración y en el encuentro con Dios...» S.S. Juan Pablo II, Catequesis del 6/9/95, n.5.
0RACION
María, tus hijos llenos de gozo, Te
proclamamos por siempre bienaventurada
Tú aceptaste gozosa la invitación del Padre
para ser la Madre de su Hijo.
Con ello nos invitas a descubrir la alegría del
amor y la obediencia a Dios.
Tú que acompañaste hasta la cruz a tu Hijo,
danos fortaleza ante el dolor y grandeza de
corazón para amar a quienes nos ofenden.
Tú al unirte a la oración de los discípulos,
esperando el Espíritu Santo, te convertiste
en modelo de la Iglesia orante y misionera.
Desde tu asunción a los Cielos, proteges los
pasos de quienes peregrinan, guíanos en la búsqueda de la justicia, la paz y
la fraternidad. María gracias por tenerte como Madre. Amén.
LECTIO DIVINA
1. Lectura: Evangelio según san Juan 2,1-12
En el episodio de las bodas de Caná, San Juan
presenta la primera intervención de María en la
vida pública de Jesús y pone de relieve su
cooperación en la misión de su Hijo.
¿Qué dice el texto?
Detenerse (estar-reposar) sobre el texto.
Identificar las frases más importantes
Descubrir el mensaje de fe:
15
2. Meditación
La exhortación de María: "Haced lo que él os diga", conserva un
valor siempre actual para los cristianos de todos los tiempos, y
está destinada a renovar su efecto maravilloso en la vida de cada
uno. Invita a una confianza sin vacilaciones y nos estimula a ser
valientes en la fe
- ¿Qué significan para ti, las palabras de María: “Hagan lo que
Él les diga”?
- ¿Cómo puedes reconocer lo que Jesús te dice?
- ¿A qué te invita Jesús hoy en tu vida?
- ¿A través de quien o quienes Jesús te habla hoy?
- ¿A qué te invita el Señor hoy para llevar a cabo el anuncio
de la Buena Nueva del Evangelio?
3. Oración
¿Qué le decimos a Dios en respuesta? - ¿En tus opciones y/o
elecciones de vida ha estado presente estas palabras de María?
Da gracias al Señor, pide perdón o ayuda. Dialoga con el Señor
lleno de confianza, abandónate en sus manos, abre tu corazón a su
presencia viva.
4. Contemplación
- ¿Qué conversión de la mente, el corazón y de la vida nos pide
el Señor?
- ¿A qué me compromete este pasaje, cómo debo vivir mi vida?
- ¿Cuál debe ser mi actitud para decir siempre sí al Señor?
- ¿Qué debo hacer, cómo debo actuar para seguir al Señor?
- ¿Por qué cosas le debemos agradecer en este texto?
- ¿A qué me compromete este pasaje, cómo debe ser mi fe?
16
17
CELEBRACION: ROSARIO
MISIONERO
MONITOR
Ser católico es ser miembro de la iglesia universal. Como católicos no podemos olvidar la solidaridad con todo el cuerpo. Es por eso que oramos por las misiones y una forma de hacerlo es con el rosario misionero. A María, la primera misionera de América, la Madre que nos trae y nos guía a Jesús, deseamos dirigir nuestra Oración para en este AÑO DE JESUCRISTO, Jesús entre en el corazón de todos. (Antes de cada misterio se pide por la intención de cada continente)
MISTERIOS GLORIOSOS (miércoles, sábados y Domingos)
1. LA GLORIOSA RESURRECCIÓN DE CRISTO
El ángel habló a las mujeres: “Vosotros no teman, ya sé que buscan a
Jesús el crucificado. No está aquí. Ha resucitado, como lo había dicho”.
(Mt 28, 5-6)
María, madre nuestra, y testigo de la resurrección de tu Hijo, pon en
nuestro corazón la fuerza de resucitar a una vida nueva, donde
tengamos la generosidad de anunciar el amor de Cristo a los demás.
SANTA MARÍA REINA DE LAS MISIONES, RUEGA POR AFRICA
Padrenuestro, diez Avemarías y Gloria.
2. LA ASCENCIÓN DE JESÚS AL CIELO
Antes de subir al cielo, Jesús dijo a sus discípulos: “Vayan y hagan mis
discípulos de todas las naciones, bautícenlos... y enséñenles a cumplir
todo lo que les he mandado. Yo estaré con Ustedes todos los días hasta
el fin del mundo.”
Señor Jesús, con tus palabras nos haces responsables a todos tus
discípulos del mandado misionero. Convierte nuestro corazón y envía
muchos misioneros de tu amor y de tu palabra al mundo entero.
18
IV ENCUENTRO
CELEBRAMOS NUESTRA FE ROSARIO MISIONERO
Preparar el ambiente para la celebración litúrgica, mesa, flores, cirio o vela, cartel con el lema y la imagen de la Virgen María.
El Rosario Misionero lo representamos con 5 colores
distribuidos así:
Primer misterio: Color verde. En esta decena
rezamos por la iglesia de África, para que pueda
superar el sufrimiento provocado por el hambre, las
continuas guerras y las desigualdades raciales.
Segundo misterio: Color rojo. En esta decena
rezamos, por la iglesia en América; el continente de la
esperanza; para ser obedientes al Maestro pueda
escuchar el consejo de María, que nos dice: "Hagan lo
que El les diga".
Tercer misterio: Color blanco. En esta decena
rezamos por la iglesia en Europa; para que recupere su
vitalidad cristiana y misionera.
Cuarto misterio: Color azul. En esta decena,
rezamos por Oceanía; para que a los habitantes de las
islas conozcan y acepten el mensaje del evangelio.
Quinto misterio color amarillo En esta última
decena rezamos por todos los que viven en Asia; para
que permanezcan abiertos al anuncio del Evangelio
proclamado por los misioneros.
SANTA MARÍA REINA DE LAS MISIONES, RUEGA POR
AMERICA.- Padrenuestro, diez Avemarías y Gloria.
3. LA VENIDA DEL ESPÍRITU SANTO EN PENTECOSTÉS
“Todos los discípulos estaban juntos el día de pentecostés. De repente un ruido del cielo, como de un viento recio, resonó en toda la casa donde se encontraban. Vieron aparecer unas lenguas como de fuego, que se repartían, posándose en cada uno. Se llenaron todos del Espíritu Santo”. (Hch 2, 1-4). Tú que prometiste
enviarnos el Espíritu de la verdad para que diera testimonio de ti,
envíanos este mismo Espíritu para que nos haga testigos en nuestra
familia y en la sociedad y así cooperemos en la difusión del
Evangelio.
SANTA MARÍA REINA DE LAS MISIONES, RUEGA POR
EUROPA
Padrenuestro, diez Avemarías y Gloria.
4. LA ASUNCIÓN DE MARÍA EN CUERPO Y ALMA AL CIELO
María dijo: “Proclama mi alma la grandeza del Señor, se alegra mi
espíritu en Dios mi salvador; porque ha mirado la humillación de su
esclava. Desde ahora me felicitarán todas las generaciones, porque
el Poderoso ha hecho obras grandes por mí. (Lc 1, 46-50)
María, Madre y compañera en nuestro caminar de la vida, aumenta
en nosotros el deseo de acoger tu reino, no solo para nosotros,
sino para todos los hombres. Ayúdanos, en nuestro camino de la
vida, a ser misioneros felices del Reino de Dios.
SANTA MARÍA REINA DE LAS MISIONES, RUEGA POR
OCEANIA
Padrenuestro, diez Avemarías y Gloria.
5. MARÍA ES CORONADA COMO REINA DE CIELO Y TIERRA
Se abrieron las puertas del templo celeste de Dios. Después
apareció una figura portentosa en el cielo: una mujer vestida de sol,
la luna por pedestal, coronada con doce estrellas. (Ap. 11,19; 12, 1)
19
María, Madre y Reina de nuestra vida cristiana, condúcenos de tu
mano, para que por medio de nuestro apostolado misionero, un día
seas aclamada por todos los pueblo, madre de su fe y de su historia.
SANTA MARÍA REINA DE LAS MISIONES, RUEGA POR ASIA
Padrenuestro, diez Avemarías, y Gloria.
LETANÍA MISIONERA
Reina de las Misiones, Ruega por nosotros
Educadora nuestra Ruega por nosotros
Intercesora nuestra, Ruega por nosotros
Virgen fiel al llamado de Dios, Ruega por nosotros
Virgen Misionera, Ruega por nosotros
Esplendor de la Iglesia, Ruega por nosotros
María, con tu alegría, Inúndanos
María, con tu Espíritu, Llévanos a actuar
María, con tu silencio, Enséñanos a orar
María, con tu consuelo, Acompáñanos
María en tu camino, Condúcenos
Nuestra Señora de Belén, Acrecienta la fe de tu pueblo
Reina de los Profetas, Enséñanos anunciar a Cristo
Reina de los Apóstoles, Queremos ser discípulos de Cristo
Reina de los mártires, Queremos morir por Cristo
Reina de las Vírgenes, Ofrécenos a Cristo
Reina de los Santos, Queremos imitar a Cristo
Reina concebida sin mancha, Queremos llegar a Cristo
Reina llevada al cielo, Queremos construir el Reino
CORDERO DE DIOS... Perdónanos, Señor
CORDERO DE DIOS... Escúchanos, Señor
CORDERO DE DIOS... Ten piedad de nosotros
RUEGA POR NOSOTROS SANTA MADRE DE DIOS, para que seamos
dignos de alcanzar las promesas de nuestro señor Jesucristo.
Santa María, que en nombre de tu hijo Jesucristo, quisiste traernos la
fe en nuestra Iglesia, te pedimos que intercedas por nosotros, para
continuar llevando y viviendo el Evangelio, especialmente te
encomendamos Madre, a los agentes pastorales que inician su vida
misionera para la extensión del Reino de Dios. AMÉN.
Señor Jesucristo, Camino, Verdad y Vida,
rostro humano de Dios y rostro divino del
hombre, enciende en nuestros corazones el
amor al Padre que está en el cielo y la alegría
de ser cristianos.
Ven a nuestro encuentro y guía nuestros pasos para seguirte y
amarte en la comunión de tu Iglesia, celebrando y viviendo el
don de la Eucaristía, cargando con nuestra cruz, y urgidos por
tu envío. Danos siempre el fuego de tu Santo Espíritu, que
ilumine nuestras mentes y despierte entre nosotros el deseo
de contemplarte, el amor a los hermanos, sobre todo a los
afligidos, y el ardor por anunciarte al inicio de este siglo.
Discípulos y misioneros tuyos, queremos remar
mar adentro, para que nuestros pueblos
tengan en Ti vida abundante, y con
solidaridad construyan la fraternidad y la
paz. Señor Jesús, ¡Ven y envíanos! María,
Madre de la Iglesia, Ruega por nosotros.
Amén.
TERMINAMOS CON LA ORACION DE LA MISIÓN
CONTINENTAL
21
22
“Qosqo ñan, hora chayamunña, Misiónqa khunanmi”
TEMA
4
“Paypa nisqasunkichistan ruwankichis”
HAWA AYLLUKUNAPI CATEQUISTAKUNAQ MISIONERUKUNAPAS YACHACHINANPAQ
CUADERNILLO
2 0 1 0
Cristopi Maríapiwan Ancha munasqa wayqe panakuna:
Allinta yachasqayku hinallataq chaninchasqayku qhepaman
Llapan parroquiakunapi ayllukunaman, hinallataq
catequistakunaman mast´arisqa, Santo Toribioq
Kawsayninmanta paymi ejemplo misionero hinallataq allin
willakuykunamanta yachachiq, kunantaq mink´akamuykichis
kay yachachiyman churakusqaykuta qatipananchispaq iglesia
hina aswan allin kallpawan. khunantaq kuskalla llapallanchis
yuyaymanasunchis, Mamanchis virgen Mariawan kuska, paymi
ñawpaq qatikuq hinallataq yachachiq kawsaypa allin kayninpaq hinallataq thak
kaypaq., uyariy munaq hinallataq tukuy imapas ruwananpaq tiempon churaq: “llapan
paypa niwasqanchista”. Khunanmi rikushanchis sut´ipipuni kay kawsaypi
wañuchinakuymanta, hinan churanku sasachakuyman kay ch´uya kawsaypa
qokuyninta, qhawarinin khunan allin tiempo kasqanta chaninta llank´ay
munasqanchista kallpachananchispaq kay kawsayninchispi allin kawsaypaq hinallataq
thak kaypaq.
Kay cuadernillo makikiman churamusqaykupin kay ruwaykunata atipananchispaq
churamuyku:
Rikuchinanchis, mamanchis Virgen Maríaq mañakuyninmanta qallarispa,
imatan ruwasunman Diospa munayninta, chaymi ñawpaq misionero kaypi
ruwayninchis.
Jesucristoq yachayninta astawan chaninchananchis hinallataq noqanchis
discípulo kayninchispi kaqllataq misionero kayninchispi Diospa maman
hinallataq iglesiaq maman Virgen Maríata yuyayninchispi churaspa.
Diospa simin qhelqata imapaqchus kasqanta allinta reqsina hinallataq
Mariaman yupaychay qoy yachaykunamantapas musoqyachinapaq hinallataq
mast´arinanchispaq parroquia ayllunchiskunapi Mamanchis Maria chanin
yuyarisqa kananpaq.
Señor Jesucristo saminchachun micheq kayniykipi hinallataq Diospa llaqtampi
iñiyta wiñachinakiypaq kallpachakusqakimanta.
ÑAWPAQ ÑIQEN TINKUY
RIMAY
“PAYPA NISQASUYKICHISTAN RUWANKICHIS”
ÑAWPAQ MAÑAKUY
Virgen María, Ángel Gabrielpa siminmantan
chaskirqanki Yayaq qosqasunki kamachikuyta,
qespichiqpa maman kanaykipaq, yanapariway Diospa
kunkanta uyarinaypaq noqatapas wahamuwashanmi
hinaspan mink´ariwan payta qatikunaypaq, iñiyniyta
wiñachiy Jesucristo qatikuyniypi ama pisipanaypaq.
Qanqa arí nirqanki Diosta con abnegada entrega,
khuyapayakuq sonqota qoway Diospa munayninpaq
tiempoyta qoy yachanaypaq hinallataq
kamachikuyninkunapaq, noqapas Señorman kasukuq
kasaq hinataq imatapas noqapi ruwayta atichun
hinallataq kawsayniyta t´ikrachun noqamanta allin
kamachi kanaypaq ruwawachun.
Yanapaway noqapas Diosta arí niyta yachanaypaq, pay
khunapas runaman tukunanpaq runakunaq sonqonpi
simiykunaq hinallataq chanin kawsayniypa chawpinta.
Virgen maría, yanapaway khunan kay pachapi
qanmanta yachacheq kanaypaq, hinallataq noqapas qan
hina niyta yachanaypa: " Señor Diospa kamachinmi
kani; nisqaykiman hina noqapi ruwakuchun"nispa.
25 26
QALLARINAPAQ ¿Imataq susidenman noqanchispa kawsayninchispi mana rikushaspalla
Jesuspa siminkunaman churakusunman chayri? Yuyayninchisman hinaqa,
yachanchinsmi, Jesuspa siminkunaqa kachi, k´anchay hinallataq chanin
kawsay kasqanta. Ichaqa kashanpunin sonqonchis uhupi hark´awaqninchis
chay munayninta llapanta wikch´urparinanchispaq chaymi imapipas
noqallanchista waqaychakuyta munanchis, kanmi manchakuyninchis
chaytaqmi hark´awanchis Jesus qatikunanchista.
Chay hina kaqtinpas, Iglesia mink´awanchis Jesus qatikuyninchista
tarinanchispaq, allin ñanqa mamanchis Mariaq chawpintan. Imaraykuchus
Maríaqa noqanchispa sispallanchispin kashan huinallataq churin
Jesuspapipas chaymi yachan iman allin noqanchispaq kasqanta, manan
payllapaqchu waqaychakun Jesuspaq tupaqnin kasqanta. Tarisunchis caná
llaqtapi kasarakuypi mariaq mink´akuyninqa kay kawsaypaq allin kasqanta
pikunachus kusisqa kay munaqkunapaq: “PAYPA NISQASUYKICHISTAN
RUWANKICHIS” nisqan.
D. T´AQWIRISUNCHIS: Jn 2, 1-12
Juanpa Evangelionta allinta ñawinchasunchis kay t´aqamanta: caná
llaqtapi kasarakuymanta.
E. YUYAYMANAY Virgen María, Caná llaqtapi kasarakuypi, qespikunanchispaq ñanta
qowarqanchis hinallataq kusikuyninchista kamarishananchispaq, chay
ñanmi kashan Jesus niwasqanchista ruwaypi. Mamanchis María
Santísima, sinchita munakuwanchis, munanmi kusisqa kananchista
chaymi payqa munan churin Jesuscristowan pusachikunanchista paymi
apamuwanchis cheqaq kusikuyta, imachus cheqaq kaywan kashaq
manataq llullakuywanchu, María Santísima, mamanchis hina pitaq,
maskan allin kaqkunata llapallan wawankunapaq,
27
Chay rayku yachachiwanchis munakuq Yaya munayninta qatinanchista
paymantan hamun tukuy allin kaqkuna.
María Santísimaqa yachanmi mana
fácilchu Yayaq munaynin qatikuy
kasqanta, ¿paypaq fácilchu karqan
kikin munakusqan churinta
chakatayninku icha manachu?,
manapunin fácilchu karqan,
chaywanpas, tukuy llakikuynin
kaqtinpas payqa chuchutan sayarqan,
munakuq Yayapi confianzata churaspan
payqa manan hayk´aqpas
saqerparinchu wawankunata.
Kasukusunchis Virgen Maríaq
niwasqanchista, kasukusunchis Jesus
niwasqachispi sichus ruwasunchis chayqa, kusisqan kasunchis hinan
ruwasunchis mana allinpa ñawpaqenpi mana pay llalliwananchispaq
Manan manchakunanchischu Jesús niwsaqanchista ruwayta, Virgen
Maríaqa manan manchakurqanchu Diospa maman kananpaq compromiso
chaskiyta hinallataq kasukuq kayninta Yayapi iñiyninta, payta
qatispanchis, ch´ila kasun hinaspa Jesuspa niwasqanchista ruwasun.
F. RIMARINAKUY
María misionerata allinta reqsinanchispaq, yapamanta ñawinchasun
Evangeliopi wakin t´aqakunatawan. Chayta ruwasun ficha nisqata hap´ispa
15 minutos uhupi (kaypiqa t´aqanakunqakun t´aqa t´aqapi hayk´achus
kasqankuman hina).
28
¿Ima ninantan nin noqanchispaq mamanchis
Virgen Maríaq sonqonmanta lloqsimuq kay
simikuna?.
María Misionera
Anunciación
(Lc 1,26-38)
Visitación
(Lc 1,39-45)
Nacimiento
(Lc 2,1-18)
Bodas de Caná
(Jn 2, 1-11)
Crucifixión
(Jn 19,25-27)
Pentecostés
(He 1,12-14;2,1-11)
Llank´ay ruwana: 3. Sapanka t´aqamanta yapamanta qhawapasun hinaspa tarisun ¿iman Maríaq
misionnin karqa chayta? ¿imaynamantan hunt´arqan? ¿misionerakunamanta
ima ruwaykunatan tarinchis?
4. T´aqwirisun kikin kawsayninchista hinaspa Maríaq niwasqanchis
ruwayman churakusun: "Paypa nisqasuykichista ruwankichis".
29
30
ISKAY ÑIQEN TINKUY
IGLESIAQA RIMAWANCHIS
IGLESIA YACHACHIWANCHIS
DOCUMENTO DE APARECIDA
Virgen mariaqa «chu´ya kaypa rikch´ayninmi» chaymi pay
hina kaytapuni munananchis: paypin reqsikurqan Diospa
llaqtanmanta ch´uya kay, imaraykuchus paypin k´ancharirqan
aswan k´umuykuypi chanin ruway vocación cristianamanta.
Mariataqa reqsikun ñawpaq kaq wawanpa qatikuqninmantan
hinallataq, paypa chanin kawsayninwan, mink´awanchis llapan
iñiqkunata Señorpa gracianta sumaq kaywan
kutichinanchista. (Juan Pablo II)
T´AQWIRISUN
C. QHAWARISUN EL DOCUMENTO DE APARECIDA NISQATA
Discípula.- Maríaqa “Iñiyninrayku (cf. Lc 1,45) hinallataq Diospa
munanyninta kasukuyninwan (cf. Lc 1,38), chaymanta Jesuspa siminmanta
hinallataq ruwayninkunamanta yuyaymanashallasqanmanta (cf. Lc 2,19.51),
chaymi Señorpa aswan chanin katikuqnin. Rimanakuy Yayawan ruwaq
churinta kay pachaman kachamuy munasqampi runakunaq qespikuyninpaq,
Maríaqa iñiyninwan, tukunpun ñawpaq kaq miembroman Cristopi iñiqkunaq
ayllunpi, hinallataq tukupullantaq yanapaqman yachachisqakunaq
Espiritualmente kallpachakunankupaq” (APARECIDA n.267) Misionera.-“Wawankunapi qhawariyninta churaspa hinallataq
pisichikuyninkupi, imaynan Galilea Caná llaqtapi hina, María yanapan
kamachi kaypi, kawsashaqlla kamanpaq, tukuy sonqowan hinallataq yanqallan
chaykunan hukniray kanan wawanpa yachachisqankunapi.
Qhawachillantaqmi, aswantaqa, imaynan kanan yachachikuy
wakchakunawan, sapanka cristiana ayllukunapi, “wasinkupi hina kanankupaq”.
Paqarichinmi hukllachakuyta hinallataq yachachin huk kunawan huk nisqalla
kawsayta, kuskachanakuypi, ruwaypi hinallataq huk kuna chaskiypi,
astawanraq wakchapi otaq pisichikuqpi. Hawa ayllunchiskunapi, kay
rihuriyninqa aswan kallpawan wiñarisqan rikukun astawanraqtaq
rikukunqapas Iglesiata mama kayninpi hinallataq munay chaskiykuq
kaynimpi, hinan tukuchipun “wasiman hinallataq hukllachakuymanta yachay
wasiman”, hinallataq espiritualmente wakichin misiómpaq.”(D.A. n.273).
31
B. IGLESIA YACHACHIWANCHIS Católicokunapaqqa, Virgen Maríaq ancha chaninpunin,
paypaqa kashanmi allin kaynin Dios llapan runakunata
qespichiy munasqampi. Ichaqa, askha t´aqakuq wayqe
panakunan paymanta mana imatapas yachayta
munankuchu, k´aminku ima, Diospa simin qhelqamanta
wakin textokunata hap´ispanku yaqapas paykunaqa
chaywan sut´inchanku, Maríaqa mana veneranapaq hina
kasqanta, nisunmanpas mana respetanapaq kasqanta.
Diospa simin Qhelqapiqa sut´in kashan Jesuspa maman Mariata
Respetanamanta hinallataq hatunchanamanta. Kay siqeta yuyarispalla: “Mariaq napaykusqanta Elisabet uyariqtin hinataq, wiksanpi wawaqa
“wat'ak” nirqan. Hinan Santo Espirituqa Elisabetman hunt'aykurqan,
chaymi kunkayoqta nirqan: —Llapan warmikunamanta aswan
saminchasqan kanki, saminchasqataqmi qanmanta naceq wawapas.
¿Ñoqapaqqa ancha samin Señorniypa maman watukamuwayninqa? (...) (Lc 1,41-45). Noqanchis catolicokunapaqqa, Maríaqa hathunmi iñiyninrayku,
chay hinapunin, Diospa maman kasqanrayku, hina chayraykuwan yuyarisqa
hinallataq llapan cristianokunaq munakusqan kanan... Qhawarisunchis
imatan Iglesia yachachiwanchis Maríamanta.
LOS DOGMAS MARIANO: ¿IMATAQ HUK DOGMARI?
Papa Benedicto XVI sut´inchapurqan, cardenal kashaparaq, dogmas
nisqata, qhelqakunaq rimariyninta hina, kay dogma nisqamanqa chayakurqan
askha watakuna yuyaymanasqa kasqan qhepamanña, Diosmanta yachay
maskakusqampi, doctrinal nisqamanta sut´inchay hinallataq wakin
rimaykunatawan tupanachispa. Hkunankama Iglesiaqa chaninchan Virgen
Maríamanta tawa cheqaq kaqkunamanta:
5. Maríaqa Diospa maman kasqanta,
6. Maríaqa Virgenpuni kasqanta,
7. Maríaqa ch´uyapupi paqarimusqanta
8. Hinallataq María hanaq pachaman oqarisqa kasqanta.
32
Kaypi huk rato sayasun: Qhelqa ñawinchasqanchisman hina,
rimanarikusun
¿Imaraykun mariaqa“Señorpa aswan chanin yachachisqan”?
3. ¿Maraiq ima ruwayninkunan rikhurinan misionero
kamachiy kayninchispi?
5. MARIAQA DIOS MAMAN
Maríaqa Jesúspa mamanmi, manan wiksampi apasqan raykullachu,
aswampas imachus runaman tukunapas nesitakusqanta
churaspanmi, Diospa simin qhelqapi askha kutitan riman, Jesuspa
maman Mariamanta. Ichaqa citaqa astawanmi sut´inchan
Mariamanta chuya mama kayninmanta chaymi Santa Isabelpa
rimarisqan simimanta Virgen Maríaq watukusqan kasqampi:
“Isabelmi, Espíritu Santowan hunt´a kaspa, kunkayoqta nirqan:
‘... ¿Ñoqapaqqa ancha samin Señorniypa maman
watukamuwayninqa?’” (Lc 1,42) “Señorniyqa” “Dios”ninantan nin.
Chaymi Isabel nillarqantaq: “Señor Diospa nisqasuykin hunt'akunqa, chayta creespan
kusisamiyoq kanki, nispa.” (Lc 1,43); nisunmanpas, Dios angelniwan willachisqanpi.
Sut´ipunin rikukushan, Isabel chuya yuyaywan kaspan, Maríata suticharqan
“Diospa maman”nispa. Llapan chay allin kaqkunamantan Mariaqa rihurin Diospa
maman kananpaq akllasqa kaynin.
6. CH´UYAPUNI PAQARIMUYNIN Virgen Maríaqa, manan qallariy huchapichu paqarimurqan, paypiqa
manan ima huchapas karqanchu (chaymi inmaculada nin: mana
huchayoq nispa). Qallariy huchaqa Diospa khuyapayakuyninmanta
karunchakuymi. Chay hinaqa, kay ninantan nin, Virgen Maríaqa
Diospa khuyapayakuyninwan hunt´aykusqan karqan. Chay hinmantan
Angel reqsirqan: “napaykuykin saminchasqa warmi, Diospa
graciawan hunt´an kanki”, chay hinatan Ángel napaykurqan
rimaykusqampi (Lc 1,28). Kay Ángelpa reqsiykusqanpin nin manan
hayk´aqpas Diospa ch´uya graciamanta karupichu kasqanta.
7. WIÑAYPAQ CHUYA KAYNIN Wiñaypaq Virginidad kaynin dogmaqa nin Maríaqa Virgenpunin karqan
ñawpaqta hinallataq wachakusqan qhepamanpas.
Kay Dogma nisqaqmi karqan hinallataq kashan askha
churanakuqninkuna, Diospa simin qhelqapi “Jesuspa wayqenkuna”
nispa rimasqanrayku, kaypi sayasun allinta kay temata
chaninchananchispaq.
33
“JESÚSPA WAYQENKUNA”
Diospa simin qhelqapiqa, arí, rimashanmi wakin t´aqankunpi Jesuspa”wayqenkuna”
nispa. Ichaqa manan hayk´aqpas rimanchu “Maríaq huk wawankunamantaqa”.
- “huk runa nirqan: “Mamaykin wawqeykikunapiwan hawapi kashanku, qanwan
rimayta munaspa”, nispa. (Mt 12,47).
- “¿Manachú payqa carpinteroq churin? ¡Mamanpas Marían riki wayqenkunaq
sutinpas Santiago, José, Simón, Judaspiwan! Panankunapas llapankun kaypi
tiyanku” (Mt 13,55-56).
¿Imaraykun payqa “Wayqekuna” nispa rimarqan”? “Wayqe” rimayqa Diospa simin
qhelqapiqa rimashan reqsinapaqmi, kasqan tayta mamayoq wayqekunata, hinallataq
kasqan familianmanta kasqanta, paykuna uhupin kanman primokuna, sobrinokuna,
imaymanamanta familiapi, sapaqkunapiwan... Qhawarisunchis huk ejemplota, Lot
karqan Abrahampa sobrinon (Gn 11,27-31) Kaypi nin wayqentinmi karqanku nispa:
“Abrahammi nirqan Lot-ta: ‘qhawariy ama ch´aqwasunsun noqawan qanwan…
“wayqentinmi” kanchis riki” (Gn 13,8).
Kaypi rikukun wayqenta hina chaskisqanta: ¿Imaraykun Jesús, cruzpi wañushaspa,
Santísima Virgen Maríata, San Juan-man saqerqan? Sichus Maríaq huk wawankuna
kaqtinqa, kayqa manan necesario karqan. Kayqa cruzpa ñawpaqenpin karaqan
maypichus Jesús mamanta saqerqan munakusqan yachachisqanman, Kikin San Juan-
mi kayta Evangelionpi churarqan, Chay hinaqa, kayta tukuyta atisunman “Jesuspa
wayqenkuna” nispa sutiyasqankuqa kasqa paywan kuska kaq masinkunamanta hina.
8. HANAQ PACHAMAN OQARISQA
KASQAN Oqarisqa Dogma nisqa kay ninantan nin Maríaqa
allimpaq qhawarisqa kasqanrayku, manan noqanchis
llapan runakuna kawsarinpuyta suyakushanchis, chay
hinachu kanan karqan. Ñan paypa alamantin cuerpontin
huñunasqaña kashan hinallataqmi payqa glorificasqa
hanaq pachapi kashan.
34
MARIAMAN YUPAYCHAY QOY
"María, Diospa graciawan oqarisqa llapan ángelkunaq hawanman hinallataq llapan
runakunaq hawanman, Santísima Diospa maman hina, chaymi Iglesiaq ancha
yuyarisqan huk chanin yupaychaywan, chaymi hukniray yupaychay runaman
tukuqta, hinallataq Yayata espíritu santotawan yupaychaninchismanta... chay
yupaychaytan Iglesiaqa llapanta chaskin hinallataq amachan." (LG 66-67)
Cristianokunaq Virgen Maríaman yupaychay qosqanqa manan Diosman yupaychay
qoynin hinachu: Maríataqa manan ch´uya kaqta hina yupaychanapaqchu;
Yupaychayqa sapan Diosllamanmi. Maríaqa huk Diospa kamasqanta hina
yuyarinallapaqmi.
Huk t´akunamanta wayqe pananchiskunan huchachawanchis, Católicokunata, Virgen
Maríata yupaychanku nispa. Chaymi mana cheqaqchu. Kanmi kinsa t´aqa
yupaychaykuna:
Latría o adoración, kaymi Sapan Diosllaman yupaychay qokun, kinsantin ch´uya
personankunapi: Yaya, churi hinallataq Espíritu Santoman.
Dulía, veneración, kaytan qonchis Santokunaman.
Hiperdulía kaymi yuyaychay otaq culto qoy Virgen Maríaman.
Sapan Diosllatam yupaychanchis, chayraykun qonqoriykunchis consagraciónpi Diospa
ñawpaqempi, Santísimoq ñawpaqempipas. Qonqor chakimanta churakuyninchismi
yupaychay hina. Khunantaq qhawarisun, sichus María kaman, huk Dibujopi, otaq
pintasqa, kaytaqa manan venerakunchu, venerakunmanqa chay reqch´ay paypa
rantimpi kanan, nisunmanpas Virgen Maríata.
CULTO MARIANO NISQAMAN WAKIN RUWAYKUNA
YAPAKUQKUNA Maríaman culto qonapaq wakin ruwaykuna yapakuqkuna kaykunan:
5. Yupaychay o Veneración nisqa. Diospa mamanta allin chaninpaq
chaskiyninchismi chaymi Mariaman yupaychay hina, chaymi apankun cheqaq
khuyapayakuyman Noqanchispa mamanchisman hina.
6. Munakuy. Kaymi kutichikuy paqarimuntaq huk añanchakuq sonqomanta
qespichiqninchispa maman kananpaq chaskiq warmiman. Paymi khuyakuq
mama, ancha munakuyniyoq mama.
35
Manan Cristota munakusunmanchu manaraq payta munakushaspa, Paypin,
pay raykutaq, wayqenchista kamarqan.
7. wahakuy. Paytaq khuyapayakuqpa maman chaymi, cristiano llaqtakunaqa
churankupuni ch´illa hinallataq chaninchasqa iñiyta hanaq pachapi
Diosmanta mañapuwaninchispi.
8. Yachapakuy. Cristianopaq allin kayta Criston. Llapanchismi
yachapakunanchis, paymi allin kayninchis. Marian Ñawpaq reqsiq warmi
karqan, yacharqanmi cheqaq kayninkunamanta hinapas yachapakurqan.
Cheqaq kayninkunapi María yachapakuyqa hanaq pachaman huk ñanmi.
Ñawpaq kaq kaq huñuyta atisunaman iskay kaq Concilio Vaticanopi
rimaykunaman: "iñiqkuna yuyariychis cheqaq devocionqa manan mana
ruruyniyoq llakipakuyllapichu nitaq pasayllayoqchu manallataq yanqa
iñiyllpichu aswampas kikin noqanchispa iñiyninchispipunin chaymi
apawanchis Diospa mamanta allinta reqsiyman tanqawanchis
mamanchista cheqaqmanta munakuyman hinallataq cheqaq
kayninkunamanta yachapakuyman” (LG 67)
MARIAMAN CULTO QONAPAQ BIBLIAPI WAKIN CHEQAQ
KAQKUNA 6. Ñawpaqta Mariata veneración runapaq San Lucas qhelqasqan. Arcángel
Gabrielpa napaykusqanmi tukuy respetowan kay hina nispa: "Napaykuykin
María, Diospa graciawna hunt´an kanki" (Lc 1,28).
7. Aswan qhepanmantaq, Santa Isabel Maríata yupaychasqan kunkayoqta
nispa: " Llapan warmikunamanta aswan saminchasqan kanki,
saminchasqataqmi qanmanta naceq wawapas. ¿maymantan noqaman
Señorniypa mama watukamuwan?” (Lc 1,42-43).
8. Kikin virgen María rimarin, kumuykukuywan hunt´a kaspa hinallataq
kusikuywan: "khunanmantan lliw miraykuna “kusisamiyoqmi” niwanqa
hatuchaskunata atiyniyoq Dios ruwapuwasqanrayku " (Lc 1,48-49).
9. Chaymanta, aswan watakuna pasasqan qhepamanñan, Jesús rimashaqtin,
runakuna ukhumanta huk warmi kunkayoqta payta nimurqan:
“¡Kusisamiyoqmi wachakuqniyki ñuñuqniyki warmiqa!"nispa (Lc 11,27)
10. Qhepamantaq Señor hanaq pachaman oqarisqa kashaqtin, Apóstolkunaqa,
Jesuspa manan Maríawan mañakuypi (Hch 1,14).
36
RIMARINAYKUSUN
8. Rimarisun imaraykun ch´uya mama kaymanta cheqaq
yachachikuyqa aswan chaninpuni llapan kaqkunamanta
hinallataq yupaychaypaq qallariynin kasqan.
9. Ima yachachikuykunawanmi Virgen Maríaman
devociónninchista amachayta atisunman, churapakuq
sectakunaq ñawpaqempi, astawanqa“Jesuspa wayqekuna”
nisqankumanta hinallataq yupaychay qosqanchismanta.
10. ¿Imaynamantan kay kawsayinchiman churayta atisunman
culto mariano nisqamanta tawantin cheqaq kaq
yapakuqkunata?
11. Akllay Maríamanta pisqa cheqaq kayninkunata otaq
ruwayninkunata misionero (a) kay vocacionniykipi
kapunanta munasqaykikunata hinaspa niytaq imarayku?
12. ¿Imaynatan kay yachaykunata ruwayta atiwaq aylluykipi,
parroquiaykipi hinallataq maypichus misionero kasqaykipi?
13. Akllay huk “misionero kaymanta ruwayta” kay tema
yuyaymanasqaykimanta allin yachasqaykita hina.
14. Rimanakuy “mural mariano” nisqamanta ruwanaykipaq
imaymana ruwaykunawan hinallataq kay fichapi wakin
yachasqaykikunawan ima.
37
38
KINSA ÑIQEN TINKUY
IÑIYNINCHISTA KAWSACHISUN CH´UYA ÑAWINCHAY
“Llapan chaykunan huk sonqolla Diosmanta mañakunankupaq huñukuqku, paykunawanmi kasharqan warmikunapas, Jesuspa maman Mariapas, wawqenkunapas....” (Hch 1,14).
«Maríaqa mama kayninta ruwan iñiq ayllukunaman hina hinallataq Señorpa yachachisqankunatapas yachachispan Dioswan hukllapunin kashanankupaq. Chay hinapi, tukupun Cristiano llatakuna yachacheqninman mañakuypi hinallataq Dioswan tupaypi...» S.S. Juan Pablo II, Catequesis 6/9/95,
n.5.qhelqasqapi
MAÑAKUY
María, kusi-sonqon wawaykikuna, wiñaypaq
kusisamiyoq niykiku.
Qanmi ancha kusikuywan chaskirqanki Yayaq
willakuyninta Churinpa maman kanaykipaq.
Chaywanmi waqyawankiku munakuypa
kusikuyninta hinallataq Diospa kamachikuyninta
reqsinaykupaq.
Qan, pichus cruzpa ñawpaqenman Churiykita
puriysiq, kallpata qowayku ñak’ariyniykupi
hinallataq pikunachus noqaykuman
huchallikuqkunata munakunaykupaqtaq ch’uya
sonqota.
Qan, yachachisqakunaq mañakuyninman
hukllachakuspayki, santo espirituta suyakuspa, iglesiaq mañakuyninpi
llank’ayninpipas ch’uya kaq riych’ayninman tukupurqanki.
Hanaq pachaman wicharipusqaykimanta pachan, amachanki Churiykiman riq
thaskiykunata, justiciata, thak-kayta hinallataq khuyapayakuyta maskhasqaykupi
k’anchaykuwayku. María añanchayki Mamay kasqaykimanta. Hinataq kachun.
CH’UYA ÑAWINCHAY
5. Ñawinchay: San Juanpa qhelqasqan evangelio 2,1-12
Caná llaqtapi casarakuy rikch’anachiywanmi, san
juanqa rikuchin Mariaqa Churinpa ruwananpi
hinallataq misioninpi yanapakuspa presente
kasqanta.
¿Imatan nin qhelqa?
Sayaykuy (kay-samaykuy) qhelqapi.
Sut’inchay ima rimaykunas aswan chanin
Iñiypa willakuyninta qhawariy:
39
6. Yuyaymanay
Mariaq kamachikuynin: "Llapan nisqasuykichistan ruwankichis",
waqaychay mosoqchasqa willakuyta ñawpaq p’unchaykunamanta
hasta khunankama llapan cristianokunapaq, sapankaq kawsayninpi
ch’uya saminchay rikukunanpaq. Mana iskay-rayaspa
confiakunanchispaqmi waqyakuwanchis hinallataq kallpanchawanchis
iñiyninchispi ch’ila sayananchispaq
- ¿Ima ninmi qanpaq, Mariaq nisqan: “Llapan nisqasuykichistan
ruwankichis”?
- ¿Imaynatan reqsiwaq Jesuspa nisqasuykita?
- ¿Imamanmi khunan kawsayniykipi Jesús waqyasunki?
- ¿Pikunaq otaq imaq chawpintan Jesus taytanchis khunan
rimapayasunki?
- ¿Imamanmi Jesus taytanchis khunan waqyasunki evangelionta
willaspa hunt’anaykipaq?
7. Mañakuy
¿Imaninchismi Jesús taytanchista kutichikuyninchispi? - ¿Ima
rimaykunan akllakusqaykipi hinallataq kawsayniykipi sut’i kasharqan
Mariaq rimasqanmanta?
Añanchay Diosninchista, mañakuy pampachayninta yanapayninta
ima. Paywan parlay tukuy sonqo, makinpi churakuy, sonqoykita
kichariy kawsashaq qayllanman.
8. Yuyaymanay
- ¿Yuyayninchispa, sonqonchispa, hinallataq kawsayninchispa
imayna ch’uyanchakuynintan Señorninchis mañakuwanchis?
- ¿Imamanmi waqyawan kay yachasqay, imaynatan kawsayniyta
ch’uyanchanay?
- ¿Imaynan kanman kawsayniy Diosta “ari” nispa wiñaypaq
ninaypaq?
- ¿Imatan ruwanay, imaynatan kawsanay Diosta qatikunaypaq?
- ¿Imakunamantan kay qhelqapi añanchananchis?
- ¿Ima ruwanaypaqmi wakichiwan kay qhelqa, imaynan iñiyniy
kanan?
40
TAWA ÑEQEN TINKUY
IÑIYNINCHISTA RAYMICHANCHIS ROSARIO MISIONERO
Liturgiaq raymichakuypaq wakichisun, Preparar el ambiente para la celebración litúrgica, hamp’ara, t’ika, cirio otaq vela, huk qhelqa Virgen Maríaq rikch’yninmanta rimaqta.
Rosario Misionero nisqataqa pisqa colorkunawanmi t’aqanchis,
kay hinata:
Ñawpaq misterio: Q’omer. Kay chunkantinpitaq
mañakunchis África suyupi llapa iglesiapaq, rayqaypa
paqarichisqan ñak’ariyninta, mana tukukuq
maqanakuykunata, hinallataq runa sarunchaykunatapas
atipananpaq.
Ikay kaq misterio: Puka. Kay chunkantinpitaq
mañakunchis, Américapi iglesiapaq; suyakuypa suyun;
kamachikuqninta kasukunapaq hinallataq Mariaq
willakusqanta uyarinapaq: "Llapan nisqasuykichistan
ruwankichis".
Kinsa kaq misterio: Yuraq. Kay chunkantinpitaq
mañakunchis Europa suyupi iglesiapaq; cristiana
hinallataq willaq puriq kawsayninta llanllarichinanpaq.
Tawa kaq misterio: Qhosi. Kay chunkantinpitaq
mañakunchis, Oceania suyupaq; chawpi qochapi tiyaq
runakuna evangelioq willakuyninta reqsinankupaq
hinallataq chaskinankupaq.
Pisqa kaq misterio: Q’ello. Kay p’uchukay
chunkantinpitaq mañakunchis llapan Asia suyupi
tiyaqkunapaq; wakichisqalla suyakunankupaq willaq
puriqkuna evangelio willasqankuta uyarinankupaq.
41
RAYMICHAKUY: ROSARIO MISIONERO
UMALLIQ
Católico kayqa mundontinpi ch’ulla iglesia hina kaymi. Católicokunaqa manan qonqayta atisunmanchu lliw cuerpontin khuyapayakuytaqa. Chayraykun mañakunchis llapa misionpaq, huk chanin mañakuymi Rosario misionero. Mamamanchis Maria ñawpaq misionera, Jesusman pusawaqninchis, mañakuyninchista horqariyta munanchis kay wata JESUCRISTOQ WATAN, Jesús taytanchis llapa runaq sonqonpi kawsananpaq. (Misteriokunata qallarishaspa mañakusun sapanka suyuq necesitasqanta)
GLORIOSO MISTERIOKUNA (miércoles, sábados y Domingos)
6. YUYARISUN JESUSPA WAÑUSQANMANTA KAWSARINPUSQAN
Warmikunatataq angelqa nirqan: “Ama qankunaqa mancharikuychischu,
chakatasqanku Jesustan maskhashankichis riki. Payqa manan
kaypiñachu, nisqanman hinan kawsarinpun”. (Mt 28, 5-6)
María, mamayku, Churiykiy kawsarinpuyninmanta testigo, sonqonkuman
churaykuy kallpaykita mosoq kawsayman kawsarinaykupaq, maypichus
tarisaqku k’anchayta llapa runamasiykuman Cristoq munakuyninmanta
willanaykupaq. SANTA MARÍA MISIONPAQ QOYAN, AFRICA SUYUPAQ MAÑAPUY
Yayayku, chunka Much’aykusqayki María, Gloria. 7. JESUSMI HANAQ PACHAKUNAMAN WICHARIPUN
Manaraq hanaq pachaman Jesús wicharipushaqtinmi,
yachachisqabkunata nirqan: “Riychiy, llapa suyu runakunata
yachachimuychis, yachachisqaykuna kanankupaq, bautizamuychis…
yachachimuychis lliw kamachisqayta kasukunankupaq. Qankunawanmi
sapa p’unchay kashani kay pachaq p’uchukanankama”. (Mt 28, 18-20)
Jesús Apuyku, rimayniykiwanmi llapaykuta willaq puriqta churawankiku.
Sonqoykuta t’ikray hinallataq llapan mundontinpaq simiykita munakuq
misionerokunata. SANTA MARÍA MISIONPAQ QOYAN, AMÉRICA SUYUPAQ MAÑAPUY
Yayayku, chunka Much’aykusqayki María, Gloria.
42
8. ESPIRITU SANTO VIRGEN MARIAMAN YACHACHISQANKUNAMANPAS
URAYKAMUN
“Pentecostés fiesta p’unchay chayamuqtinmi llapallanku huñunasqa
kasharqanku. Hinan hanaq pachamanta qonqaylla huk suenay
uyarikurqan, sinchi wayraq suenasqan hina, chay suenaymi
tiyashasqanku wasiman hunt’aykurqan. Nina qallushaq hina
rawraykunata rikurqanku, chaykunan umanku pataman tiyaykurqan.
Chaymi llapallankuman Santo Espirituqa hunt’aykurqan”. (Hch 2, 1-
4). Qanmi prometewarqankiku kachamuyta cheqaq kaypa
Espiritunta, Qanmanta sut’i kaqta reqsichinanpaq, kaq Espirituta
qowayku testigoykikuna kanaykupaq familia ukhupi, lliw llaqtantinpi
chay hinamantaq evangelioykita willaspa yanapanaykikupaq. SANTA MARÍA MISIONPAQ QOYAN, EUROPA SUYUPAQ MAÑAPUY
Yayayku, chunka Much’aykusqayki María, Gloria. 9. VIRGEN MARIA CUERPONTIN ALMANTIN HANAQ PACHAMAN APAPUSQA
KASQAN
Maríaqa nirqan: “Almaymi Señor Diosta hatunchan, sonqoytaq
Qespichiyni Diospi kusikun. Kay kamachin wakcha warmitan
qhawariwarqan, khunanmantaqa lliw miraykunan “kusisamiyoqmi”
niwanqaku, hatun ruwaykunata atiyniyoq Dios ruwapuwasqanrayku”.
(Lc 1, 46-50)
María, Mamayku hinallataq kawsayniykupi puriqmasiyku, yapawayku
qhapaq graciayki chaskiy munakuyta, ama noqallaykupaqchu,
aswanpas llapa runakunapaq. Yanapawayku, kawsayniykuq ñanninpi,
Diospa qhapaq suyunmanta kusisqa misionerokuna kanaykupaq. SANTA MARÍA MISIONPAQ QOYAN, OCEANIA SUYUPAQ MAÑAPUY
Yayayku, chunka Much’aykusqayki María, Gloria. 10. MARÍA, HANAQ PACHA KAY PACHA QOYA HINA CORONASQA
Hanaq pachapi kashaq Dios yupaychana wasi kicharikurqan. Huk
hatun manchay señal hanaq pachapi rikhurirqan: Huk warmin
kashasqa intiwan p’achallisqa, umantaq chunka iskayniyoq
ch’askamanta coronayoq, killatataq saruchasqa. (Ap 11,19; 12, 1)
María, Mamayku hinallataq cristiana kawsayniykuq Qoya,
makiykimanta pusawayku, willaq puriq kayniykupi, huk p’unchay llapa
llaqtakunaq yupaychasqan kanaykipaq, iñiyninkuq hinallataq
kawsayninkuq maman. SANTA MARÍA MISIONPAQ QOYAN, ASIA SUYUPAQ MAÑAPUY
Yayayku, chunka Much’aykusqayki María, Gloria.
MISIONPAQ WAHANAKUNA
Misionpaq Qoya, Mañapuwayku
Yachachiwaqniyku, mañapuwayku
Noqaykupaq mañakuq, Mañapuwayku
Dispa waqyakuyninman hukllachakuq virgen, Mañapuwayku
Virgen Misionera, Mañapuwayku
Iglesiaq k’anchaynin, Mañapuwayku
María, kusikuyniykiwan, Hunt’aykuwayku
María, Espírituykiwan, Llank’aqta pusawayku
María, ch’in-kaynikiwan, Mañakuyta yachachiwayku
María, sonqochayniykiwan, Puriysiwayku
María ñanniykipi, Pusawayku
Mamayku Belén, Iñiyniykuta yapaykuwayku
Profetakunaq Qoya, Cristota reqsichiyta yachachiwayku
Apóstolkunaq Qoya, Queremos ser discípulos de Cristo
Martirkunaq Qoya, Cristo raykun wañuyta munayku
Virgenkunaq Qoya, Cristota qowayku
Santokunaq Qoya, Jesustan qatikuyta munayku
Mana huchayoq Qoya, Cristoman chayaytan munayku
Hanaq pachaman apasqa Qoya, Hanaq pachatan wiñachiyta munayku
DIOSPA CORDERON... Pampachawayku, Apullay
DIOSPA CORDERON... Uyariwayku, Apullay
DIOSPA CORDERON... Khuyapayawayku
NOQAYKUPAQ MAÑAPUWAYKU DIOSPA SANTA MAMAN,
Jesuscristoq qosqaykichismi nisqanpa mereceqnin kanaykupaq.
Santa María, Jesucristo Churiykiq sutinpi, Iglesiaykuman iñiyta
apamuyta munarqanki, valikuykikun noqaykupaq mañapuwayku, astawan
evangeliota kawsayniykuwan sut’inchanaykupaq, aswantaqa valikuyki
Mamay, Diosmanta willaq puriqkunata saminchay qhapaq suyunta llapa
runaman mast’arinankupaq. HINATAQ KACHUN.
44
Apu Jesucristo, Ñan, Cheqaq-kay hinallataq
kawsaypas, Diospa runa kayninpi rikch’aynin;
runaq ch’uya kayninpi rikch’aynin, sonqoykupi
k’anchayniykita llanllarichiy hanaq pachapi
Yayaykuta munakunaykupaq hinallataq
cristiano hina kusikunaykupaq.
Hamuy noqaykuman hinaspa ñanniykuta amachay, Iglesiaykiq
chawpinta Qanta munakunaykupaq, Eucaristiaq qokuyninta
chaskispa hinallataq kawsaspa, cruzniykuta q’epispa,
kamachikusqaykiq hawisqan. Qowaykupuni Santo Espirituykiq
rawrayninta, yuyayniykuta k’anchaykuwachunku hinallataq
noqaykupi rikch’arichichun qanllata munakuq sonqota,
runamasiyku munakuyta, aswantaqa ñak’ariqkunata, kay
mundontinpa qallariynin k’anchayta ima.
Qanpalla Yachachisqaykikuna, munaykun
sonqoykiq ukhuman hukllachakuyta,
llaqtayku Qanpi wiñaypaq kawasayniyoq
kanankupaq, khuyapayakuywantaq
wiñachichunku thak-kayta wawqepanantin
hina. Apu Jesúsllay, ¡Hamuy,
kamachiwayku! María, Iglesiaq Maman,
Noqaykupaq mañapuwayku.
Hinataq Kachun.
TUKUSUNCHIS MISIÓN CONTINENTAL NISQAQ
MAÑAKUYNINWAN
NUESTRA SEÑORA DE APARECIDA
Aparecida llaqtaqa kashan Brasil suyupi Sao Paulo llaqtapi Norte ladopi. Kaypin tarikushan mana huchapi paqarimuq mamanchispa hathun templon, (Nuestra Señora de Aparecida) nisqa, Brasil suyuq Santa Patronan. Huk t´aqa challwaqkunan botenkuta hap´ispanku puririrqanku Paraíba nisqa sutiyoq lamar qochaman hinaspan qallarirqanku k´uchillaña llamk´ayta. Challwananku llikata yapa yapata wikch´uyuspanku ichaqa yanqallapaq karqan. Mana imallatapas challwarankuchu. Yapamanta llikankuta wikch´uykuqtinkutaq aswampas urqorqanku huk riqch´ayta, t´uruwan minusqata, mana umallayoqta. Hukmanta llikankuta wikch´uykuqtinkutaq uman rihurimurqan hinan tarirqanku Mamanchis Inmaculada Concepción nisqaq rikch´aynin kasqanta. Botenkuman chay rikch´ayta orqosqankumanta, hinataq challwasqankuqa nishu askhallaña karqan, hinan chay runakunan puertoman kutipurqanku nishu manchasqa. Chayllamanmi qallarirqan pasayta imaymana musphanapaq ruwaykuna hinallataq Virgenmanta rimay astawan qallarirqan. Sispan llaqtakunamanta hamuq iñiqkunan nishuta yapakurqan hinan Itaguassú capilla manaña chaskipurqanchu. Chay hinapin Yaya. José Alves, Guaratinguetá parroquiapi vicario kaspa kamachikurqan parroquiaq sispallampi huk aswan hathun templota ruwanankupaq. Chay templo inagurakurqan 26 julio killapi 1745 watapi, rihurimuq mamanchispa sutinwan sutichasqa (Nuestra Señora Aparecida) nisqa. Kay huch´uy llaqtachapin apakurqan pisqa ñiqen obispokunaq huk hathun huñunakuynin (V Conferencia de los obispos de América Latina y del Caribe) nisqa. Mayo killapi 2007 watapi, chay raykuwanmi kay llank´asqayku qhelqa mayt´u sutin: “Documento de Aparecida”.