Currículo Bacharelato 1º curso - ccooensino.gal · interacción dos organismos entre eles e co...

Consellera de Cultura, Educacin e Ordenacin Universitaria

Currculo Bacharelato

1 curso

1

Anexo I. Bloque de materias troncaisBioloxa e XeoloxaA materia de Bioloxa e Xeoloxa, tanto na etapa da educacin secundaria obrigatoria como no bacharelato, debe contribur a que o alumnadodesenvolva as competencias clave de cada etapa educativa, pondo especial atencin na adquisicin da competencia cientfica en todas as sasdimensins. Non se trata, pois, unicamente de adquirir coecementos relacionados coa bioloxa e a xeoloxa, senn de que o alumnado aprenda aobservar e a reflexionar sobre situacins reais, recoller datos, tomar decisins, ter curiosidade, iniciativa, motivacin e moitos outros aspectos queo leven a un mellor desenvolvemento do seu contorno e a un mellor benestar social. A bioloxa e a xeoloxa debern tamn contribur a que aspersoas melloren a sa autoestima e a superar prexuzos, respectar diferenzas e participar na toma de decisins democrticas a todos os niveis,mediante o uso do dilogo e respectando a diversidade cultural.Durante estas etapas persguese asentar as competencias xa adquiridas, para ir mellorando un nivel competencial que conduza o alumnado a nonperder o interese que ten desde o comezo da sa temper actividade escolar por non deixar de aprender.Durante o primeiro ciclo da ESO, o eixe vertebrador da materia xirar en torno aos seres vivos e a sa interaccin coa Terra, incidindonomeadamente na importancia que a conservacin do ambiente ten para todos os seres vivos. Tamn durante este ciclo, a materia ten comoncleo central a sade e a sa promocin. O principal obxectivo que o alumnado adquira as capacidades e as competencias que lle permitancoidar o seu corpo a nivel tanto fsico como mental, as como valorar e ter unha actuacin crtica ante a informacin e ante actitudes sociais quepoidan repercutir negativamente no seu desenvolvemento fsico, social e psicolxico. Pretndese tamn que os alumnos e as alumnas entendan evaloren a importancia de preservar o ambiente polas repercusins que ten sobre a sa sade. As mesmo, deben aprender a ser responsables dassas decisins diarias e das consecuencias que estas teen na sa sade e no contorno, e comprender o valor que a investigacin ten nosavances mdicos e no impacto da calidade de vida das persoas.Neste primeiro ciclo, o bloque "Habilidades, destrezas e estratexias. Metodoloxa cientfica" e o bloque Proxecto de investigacin" son comns aprimeiro e a terceiro de ESO. Dado que a bioloxa e xeoloxa son disciplinas de carcter cientfico, debemos ter sempre eses bloques como marcode referencia no desenvolvemento do currculo. Non se trata, por tanto, de bloques illados e independentes dos demais, senn que estn implcitosen cada un deles e son a base para a sa concrecin.En Bioloxa e Xeoloxa de primeiro de ESO, o currculo parte do mundo macroscpico, mis concreto, observable e identificable polo alumnado(como a Terra no Universo, a biodiversidade no planeta Terra e os ecosistemas), para se achegar en terceiro de ESO a un nivel mis abstracto(estudo microscpico da clula, o ser humano e a sade, o relevo terrestre e a sa evolucin).Finalmente, en cuarto curso de ESO inciase o alumnado nas grandes teoras que permitiron o desenvolvemento mis actual desta ciencia (atectnica de placas, a teora celular e a teora da evolucin), para finalizar co estudo dos ecosistemas, as relacins trficas entre os niveis e ainteraccin dos organismos entre eles e co medio, as como a sa repercusin na dinmica e na evolucin dos devanditos ecosistemas.

2

No bacharelato, a materia de Bioloxa e Xeoloxa afonda nas competencias adquiridas en ESO, analizando con maior detalle a organizacin dosseres vivos, a sa biodiversidade, a sa distribucin e os factores que nela inflen, as como o comportamento da Terra como un planeta encontinua actividade.A xeoloxa toma como fo condutor a teora da tectnica de placas. A partir dela farase nfase na composicin, na estrutura e na dinmica dointerior terrestre, para continuar coa anlise dos movementos das placas e as sas consecuencias (expansin ocenica, relevo terrestre,magmatismo, riscos xeolxicos, etc.) e finalizar co estudo da xeoloxa externa.A bioloxa presntase co estudo dos niveis de organizacin dos seres vivos (composicin qumica, organizacin celular e estudo dos tecidosanimais e vexetais). Tamn se desenvolve e completa nesta etapa o estudo da clasificacin e a organizacin dos seres vivos, e moi en especialdesde o punto de vista do seu funcionamento e da adaptacin ao medio en que habitan.Ao longo das etapas de ESO e bacharelato, a materia de Bioloxa e Xeoloxa permitir ao alumnado desenvolver as competencias esenciais quese inclen no currculo, as como as estratexias do mtodo cientfico. Entre estas competencias haber que considerar a lingstica e a dixital, atravs da realizacin de tarefas en grupo que supoan compilar e organizar informacin, expola de xeito oral e escrito, elaborar presentacins edefender as opinins propias en debates na aula. Os alumnos e as alumnas debern desenvolver tamn nesta etapa a comprensin de lectura, aexpresin oral e escrita, a argumentacin en pblico e a comunicacin audiovisual; e igualmente debern potenciar actitudes conducentes reflexin e anlise sobre os grandes avances cientficos da actualidade, as sas vantaxes e as implicacins ticas que en ocasins se suscitan,e coecer e utilizar as normas bsicas de seguridade e uso do material de laboratorio.En adicin ao anterior e debido aos grandes retos biotecnolxicos actuais, a materia de Bioloxa e Xeoloxa deber ter, no seu tratamentometodolxico, un carcter eminentemente prctico, baseado na realizacin de variadas e adecuadas tarefas experimentais, adaptadas a cadanivel, que permitan ao alumnado alcanzar as destrezas necesarias no manexo de material de laboratorio, microscopios, material de campo,recollida de mostras, resolucin de problemas e todos os que lle permitan afrontar no futuro estudos cientficos coa formacin necesaria para o seucorrecto desenvolvemento. Para alcanzar estes obxectivos ao longo do currculo presntanse actividades de laboratorio e manexo de modelosbaseados nas novas tecnoloxas, que se engaden formacin terica que se recolle nos contidos. Xa que logo, a materia de Bioloxa e Xeoloxa en ESO e en bacharelato ha permitir que os alumnos e as alumnas adquiran un nivel competencialque lles axude a ser cidadns e cidads con respecto por si mesmos/as, coas demais persoas e co medio, co material que utilizan ou que est aoseu dispor; a ser responsables, capaces de ter criterios propios e de manter o interese por aprender e descubrir.

1 de bacharelato

Bioloxa e Xeoloxa 1 de Bacharelato.

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

Bloque 1. Os seres vivos: composicin e funcin

e B1.1. Niveis de organizacin dos seres B1.1. Especificar as caractersticas dos seres BXB1.1.1. Describe as caractersticas dos seres CCL

3



i vivos. B1.2. Caractersticas dos seres vivos:

funcins de nutricin, relacin ereproducin.

vivos. vivos: funcins de nutricin, relacin ereproducin.

l B1.3. Concepto de bioelemento ebiomolcula.

B1.4. Clasificacin dos bioelementos edas biomolculas.

B1.2. Distinguir bioelemento, oligoelemento ebiomolcula.

BXB1.2.1. Identifica e clasifica os bioelementos eas biomolculas presentes nos seres vivos.

CAA CMCCT

l d

B1.5. Estrutura, composicin qumica epropiedades das biomolculas.

B1.3. Diferenciar e clasificar os tipos debiomolculas que constiten a materia viva, erelacionalos coas sas respectivas funcinsbiolxicas na clula.

BXB1.3 .1 . D is t ingue as caracte r s t icasfisicoqumicas e as propiedades das molculasbsicas que configuran a estrutura celular, edestaca a uniformidade molecular dos seresvivos.

CAA CMCCT

d i

B1.5. Estrutura, composicin qumica epropiedades das biomolculas.

B1.4. Diferenciar os monmeros constituntesdas macromolculas orgnicas.

BXB1.4.1. Identifica os monmeros constituntesdas macromolculas orgnicas.

CAA

d i

B1.6. Relacin entre estrutura e funcinsbiolxicas das biomolculas.

B1.5. Recoecer e identificar algunhasmacromolculas cuxa conformacin esteadirectamente relacionada coa sa funcin.

BXB1.5.1. Asocia biomolculas coa sa funcinbiolxica de acordo coa sa estruturatridimensional.

CAA CD

Bloque 2. A organizacin celular

e i g

B2.1. A clula como unidade estrutural,funcional e xentica.

B2.2. Modelos de organizacin celular:clula procariota e eucariota; clulaanimal e clula vexetal.

B2.1. Describir a clula como unidadeestrutural, funcional e xentica dos seresvivos, e distinguir unha clula procariotadunha eucariota e unha clula animal dunhavexetal, analizando as sas semellanzas e assas diferenzas.

BXB2.1.1. Interpreta a clula como unha unidadeestrutural, funcional e xentica dos seres vivos.

CAA CMCCT

BXB2.1.2. Perfila clulas procariotas eeucariticas e nomea as sas estruturas.

CAA CMCCT

m g

B2.3. Estrutura e funcin dos orgnuloscelulares.

B2.4. Planificacin e realizacin deprcticas de laboratorio. Observacinmicroscpica de clulas eucariotasanimais e vexetais.

B2.2. Identificar os orgnulos celulares, edescribir a sa estrutura e a sa funcin.

BXB2.2.1. Representa esquematicamente osorgnulos celulares e asocia cada orgnulo coasa funcin ou coas sas funcins.

CD CMCCT

BXB2.2.2. Recoece e nomea clulas animais evexeta is mediante microfotograf as oupreparacins microscpicas.

CAA CD

e B2.5. Ciclo celular. Divisin celular: B2.3. Recoecer e identificar as fases da BXB2.3.1. Describe os acontecementos CCL

4



i mitose e meiose. Importancia naevolucin dos seres vivos.

mitose e da meiose, e argumentar a saimportancia biolxica.

fundamentais en cada fase da mitose e dameiose.

d l

B2.5. Ciclo celular. Divisin celular:mitose e meiose. Importancia naevolucin dos seres vivos.

B2.4. Establecer as analoxas e as diferenzasprincipais entre os procesos de divisincelular mittica e meitica.

BXB2.4.1. Selecciona as principais analoxas ediferenzas entre a mitose e a meiose.

CMCCT CD

Bloque 3. Histoloxa

i g

B3.1. Concepto de tecido, rgano,aparello e sistema.

B3.1. Diferenciar os niveis de organizacincelular e interpretar como se chega ao niveltisular.

BXB3.1.1. Identifica os niveis de organizacincelular e determina as sas vantaxes para osseres pluricelulares.

CAA

i l

B3.2. Principais tecidos animais:estrutura e funcin.

B3.3. Principais tecidos vexetais:estrutura e funcin.

B3.2. Recoecer e indicar a estrutura e acomposicin dos tecidos animais e vexetais,en relacin coas sas funcins.

BXB3.2.1. Relaciona tecidos animais e/ouvexetais coas sas clulas caractersticas,asociando a cada unha a sa funcin.

CMCCT

g m

B3.4. Observacins microscpicas detecidos animais e vexetais.

B3.3. Asociar imaxes microscpicas ao tecidoao que pertencen.

BXB3.3.1. Relaciona imaxes microscpicas cotecido ao que pertencen.

CAA CD

Bloque 4. A biodiversidade

d l p

B4.1. Clasificacin e nomenclatura doss e r e s v i v o s . G r a n d e s g r u p o staxonmicos.

B4.1. Coecer e indicar os grandes grupostaxonmicos de seres vivos.

BXB4.1.1. Identifica o s g r a n d e s g r u p o staxonmicos dos seres vivos.

CMCCT

b d p

B4.1. Clasificacin e nomenclatura doss e r e s v i v o s . G r a n d e s g r u p o staxonmicos.

B4.2. Interpretar os sistemas de clasificacine nomenclatura dos seres vivos.

BXB4.2.1. Coece e utiliza claves dicotmicasou outros medios para a identificacin eclasificacin de especies de animais e plantas.

CAA CSIEE

BXB4.2.2. Manexa e traballa cos sistemas declasificacin e a nomenclatura dos seres vivos.

CAA CSC CSIEE

e a

B4.2. Concepto de biodiversidade.ndices de biodiversidade.

B4.3. Definir o concepto de biodiversidade ecoecer e identificar os principais ndices declculo de diversidade biolxica.

BXB4. 3.1. Coece o concepto de biodiversidadee relacinao coa variedade e a abundancia deespecies.

CCEC

5



BXB4.3.2. Resolve problemas de clculo dendices de diversidade.

CAA CMCCT

BXB4.3.3. Aprecia o reino vexetal comodesencadeante da biodiversidade.

CAA CSC

l h

B4.3. Caractersticas dos dominios e dosreinos dos seres vivos.

B4.4. Coecer e indicar as caractersticas dostres dominios e os cinco reinos en que seclasifican os seres vivos.

BXB4.4.1. Recoece os tres dominios e os cincoreinos en que agrupan os seres vivos.

CAA CMCCT

BXB4.4.2. Enumera as caractersticas de cadaun dos dominios e dos reinos en que seclasifican os seres vivos.

CCL

h i p

B4.4. Grandes zonas bioxeogrficas. B4.5. Patrns de distribucin. Principais

biomas. Os biomas galegos.

B4.5. Situar as grandes zonas bioxeogrficase os principais biomas.

BXB4.5.1. Identifica os grandes biomas e sitasobre o mapa as principais zonas bioxeogrficas.

CMCCT CCEC

BXB4.5.2. Diferencia os principais biomas eecosistemas terrestres e marios.

CAA CD

h i p



B4.6. Relaciona as zonas bioxeogrficascoas principais variables climticas.

BXB4.6.1. Recoece e explica a influencia doclima na distribucin de biomas, ecosistemas eespecies.

CCL CSC

BXB4.6.2. Identifica as principais variablesclimticas que inflen na distribucin dosgrandes biomas.

CMCCT

l p



B4.7. Interpretar mapas bioxeogrficos edeterm inar as fo rmac ins vexeta iscorrespondentes.

BXB4.7.1. Interpreta mapas bioxeogrficos e devexetacin.

CD CMCCT

BXB4.7.2. Asocia e relaciona as principaisf o r m a c i n s v e x e t a i s c o s b i o m a scorrespondentes.

CAA

d B4.6. Factores xeolxicos e biolxicosque inflen na distribucin dos seresvivos.

B4.8. Valorar a importancia da latitude, aaltitude e outros factores xeogrficos nadistribucin das especies.

BXB4.8.1. Relaciona a latitude, a altitude, acontinentalidade, a insularidade e as barreirasoroxnicas e marias coa distribucin dasespecies.

CMCCT CD

6



l B 4 . 7 . A evolucin como fonte debiodiversidade. Proceso de especiacin.

B4.9. Relacionar a biodiversidade co procesoevolutivo.

BXB4.9.1. Relaciona a biodiversidade co procesode formacin de especies mediante cambiosevolutivos.

CAA CSC

BXB4.9.2. Identifica o proceso de seleccinnatural e a variabilidade individual como factoresclave no aumento de biodiversidade.

CMCCT

e B4.7.A evoluc in como fonte debiodiversidade. Proceso de especiacin.

B4.10. Describir o proceso de especiacin eenumerar os factores que o condicionan.

BXB4.10.1. Enumera as fases da especiacin. CCL

BXB4.10.2. Identifica os factores que favorecen aespeciacin.

CAA CMCCT

h l p

B4.8. Ecosistemas da Pennsula Ibrica.Ecosistemas de Galicia.

B4.1 1 . R e c o e c e r e i n d i c a r aimportancia bioxeogrfica d a PennsulaIbrica no mantemento da biodiversidade e aaportacin de Galicia biodiversidade.

BXB4.11.1. Sita a Pennsula Ibrica e recoecea sa situacin entre das reas bioxeogrficasdiferentes.

CSIEE CD

BXB4.11.2. Recoece a importancia daPennsula Ibrica como mosaico de ecosistemas.

CSC CCEC

BXB4.11.3. Enumera os principais ecosistemasda Pennsula Ibrica e de Galicia, e as sasespecies mis representativas.

CAA CCEC

i l p

B4.9. Importancia ecolxica das illas e asa relacin coa biodiversidade.

B4.12. Coecer e indicar a importancia dasillas como lugares que contriben biodiversidade e evolucin das especies.

BXB4.12.1. Enumera os factores que favorecen aespeciacin nas illas.

CAA CMCCT

BXB4.12.2. Recoece a importancia das illas nomantemento da biodiversidade.

CCEC

e g p

B 4 . 1 0 . Concepto de endemismo.Principais endemismos da PennsulaIbrica e de Galicia.

B4.13. Definir o concepto de endemismo, ecoecer e iden t i f i ca r os p r inc ipa isendemismos da flora e da fauna espaolas egalegas.

BXB4.13.1. Define o concepto de endemismo ouespecie endmica.

CMCCT

BXB4.13.2. Identifica os principais endemismosde plantas e animais en Espaa e en Galicia.

CCEC

l b h

B 4 . 1 1 . Importancia biolxica dabiodiversidade.

B4.14. Coecer e relacionar as aplicacins dabiodiversidade en campos como a sade, amedicina, a alimentacin e a industria.

BXB4.14.1. Enumera as vantaxes que se derivando mantemento da biodiversidade para o serhumano.

CAA CSC

7



a b h

B 4 . 1 2 . C a u s a s d a p e r d a d ebiodiversidade.

B4.15. Coecer e indicar as principais causasde perda de biodiversidade, as como asameazas mis importantes para a extincinde especies.

BXB4.15.1. Enumera as principais causas deperda de biodiversidade.

CMCCT CSC

BXB4.15.2. Coece e explica as principaisameazas que penden sobre as especies e quefomentan a sa extincin.

CSC

a h

B 4 . 1 3 . O f a c t o r a n t r p i c o n aconservacin da biodiversidade.

B4.16. Enumerar as principais causas deorixe antrpica que alteran a biodiversidade.

BXB4.16.1. Enumera as principais causas deperda de biodiversidade derivadas dasactividades humanas.

CAA CSC

BXB4.16.2. Indica as principais medidas quereducen a perda de biodiversidade.

CSIEE

a c p

B 4 . 1 3 . O f a c t o r a n t r p i c o n aconservacin da biodiversidade.

B4.17. Comprender e diferenciar osinconvenientes producidos polo trfico deespecies exticas e pola liberacin no mediode especies alctonas ou invasoras.

BXB4.17.1. Coece e explica os principaise f ec t os de r i vados da in t r oduc in deespecies alctonas nos ecosistemas.

CMCCT

e p

B4.14. Estudo dun ecosistema. Cmputoda biodiversidade.

B4.18. Describir as principais especies evalorar a biodiversidade dun ecosistemaprximo.

BXB4.18.1. Desea experiencias para o estudode ecos is temas e a valoracin da sabiodiversidade.

CCEC CSIEE CD

Bloque 5. As plantas: funcins e adaptacins ao medio

e l

B5.1. Absorcin da auga e os salesminerais nos vexetais.

B5.1. Describir como se realiza a absorcinda auga e os sales minerais.

BXB5.1.1. Describe a absorcin da auga e ossales minerais.

CAA CMCCT

i l

B5.2. Funcins de nutricin nas plantas.Proceso de obtencin e transporte dosnutrientes.

B5.2. Coecer e identificar a composicin dozume bruto e os seus mecanismos detransporte.

BXB5.2.1. Coece e explica a composicin dozume bruto e os seus mecanismos de transporte.

CMCCT CCL

e B5.3. Procesos de transpiracin,intercambio de gases e gutacin.

B5.3 . E x p l i c a r o s p r o c e s o s d etranspiracin, intercambio d e g a s e s egutacin.

B X B 5 . 3 . 1 . D e s c r i b e o s p r o c e s o s d etranspiracin, intercambio de gases e gutacin.

CMCCT CCL

l B5.4. Transporte do zume elaborado. B5.4. Coecer e identificar a composicin dozume elaborado e os seus mecanismos detransporte.

BXB5.4.1. Explica a composicin do zumeelaborado e os seus mecanismos de transporte.

CAA CMCCT

l B5.5. Fotosntese. B5.5. Comprender e diferenciar as fases da BXB5.5.1. Detalla os principais feitos que CAA

8



fotosntese e os factores que afectan oproceso.

acontecen durante cada fase da fotosntese easocia, a nivel de orgnulo, onde se producen. CMCCT

i l

B 5 . 6 . Importancia b io lx ica dafotosntese.

B5.6. Salientar a importancia biolxica dafotosntese.

BXB5.6.1. Argumenta e precisa a importancia dafotosntese como proceso de biosntese,imprescindible para o mantemento da vida naTerra.

CCL CSC

e B5.7. A excrecin en vexetais. Tecidossecretores.

B5.7. Explicar a funcin de excrecin envexetais e as substancias producidas polostecidos secretores.

BXB5.7.1. Recoece algn exemplo de excrecinen vexetais.

CMCCT

BXB5.7.2. Relaciona os tecidos secretores e assubstancias que producen.

CAA

e g

B5.8. Funcins de relacin nas plantas.Tropismos e nastias.

B5.8. Describir tropismos e nastias, eilustralos con exemplos.

BXB5.8.1. Describe e coece exemplosde tropismos e nastias.

CMCCT

e l

B 5 . 9 . Hormonas vexetais: tipos efuncins.

B5.9. Definir o proceso de regulacin nasplantas mediante hormonas vexetais.

BXB5.9.1. Valora o proceso de regulacin dashormonas vexetais.

CAA

i l

B 5 . 9 . Hormonas vexetais: tipos efuncins.

B5.10. Coecer e relacionar os tipos defitohormonas coas sas funcins.

BXB5.10.1. Relaciona as fitohormonas coas sasfuncins.

CAA

l i

B5.10. Efectos da luz e a temperaturasobre o desenvolvemento das plantas.

B5.11. Comprender e diferenciar os efectosda temperatura e da luz no desenvolvementodas plantas.

BXB5.11.1. Argumenta os efectos da temperaturae a luz no desenvolvemento das plantas.

CCL

d l

B 5 . 11 . Funcins de reproducin envexetais: tipos de reproducin.

B5.12. Entender os mecanismos dereproducin asexual e a reproducin sexualnas plantas.

BXB5.12.1. Distingue os mecanismos dereproducin asexual e a reproducin sexual nasplantas.

CAA CMCCT

l i

B5.12. Ciclos biolxicos dos principaisgrupos de plantas.

B5.13. Diferenciar os ciclos biolxicosde briofitas, pteridofitas e espermafitas, e assas fases e estruturas caractersticas.

BXB5.13.1. Diferencia os ciclos biolxicose briofitas, pteridofitas e espermafitas, e as sasfases e estruturas caractersticas.

CMCCT

BXB5.13.2. Interpreta esquemas, debuxos,grficas e ciclos biolxicos dos grupos deplantas.

CAA CMCCT

l B5.13. Semente e froito. B5.14. Entender os procesos de polinizacine de dobre fecundacin nas espermafitas.

BXB5.14.1. Explica os procesos de polinizacin ede fecundacin nas espermafitas e diferencia a

CMCCT

9



i B5.14. Polinizacin e fecundacin nasespermafitas.

Formacin da semente e o froito. orixe e as partes da semente e do froito. CCL

d l

B5.15. Propagacin dos froitos ediseminacin das sementes. Proceso daxerminacin.

B5.15. Coecer e indicar os mecanismos dediseminacin das sementes e os tipos dexerminacin.

BXB5.15.1. Distingue os mecanismos dediseminacin das sementes e os tipos dexerminacin.

CMCCT

i l

B5.15. Propagacin dos froitos ediseminacin das sementes. Proceso daxerminacin.

B5.16. Coecer e relacionar as formas depropagacin dos froitos.

BXB5.16.1 . Iden t i f i ca os mecan ismosde propagacin dos froitos.

CMCCT CAA

i l

B5.16. Adaptacins dos vexetais aomedio.

B5.1 7 . R e c o e c e r e r e l a c i o n a r a sadaptacins mis caractersticas dos vexetaisaos medios en que habitan.

BXB5.17.1. Relaciona as adaptacins dosvexetais co medio en que se desenvolven.

CAA

m g

B5.17. Aplicacins e experienciasprcticas de anatoma e fisioloxavexetal.

B5.18. Desear e realizar experiencias enque se probe a influencia de determinadosfactores no funcionamento dos vexetais.

BXB5.18.1. Realiza experiencias que demostrena intervencin de determinados factores nofuncionamento das plantas.

CSIEE CMCCT

Bloque 6. Os animais: Funcins e adaptacins ao medio

l B6.1. Funcins de nutricin nos animais. B6.1. Comprender e discriminar os conceptosde nutricin hetertrofa e de alimentacin.

B X B 6 . 1 . 1 . A r g u m e n t a a s d i f e r e n z a smis significativas entre os conceptos denutricin e alimentacin.

CAA CCL

BXB6.1.2. Coece as caractersticas da nutricinhetertrofa e distingue os tipos principais.

CAA CMCCT

i B6.2. Estrutura e funcin dos aparellosdixestivos e as sas glndulas.

B6.2. Distinguir os modelos de aparellosdixestivos dos invertebrados.

BXB6.2.1. Recoece e diferencia os aparellosdixestivos dos invertebrados.

CMCCT

i B6.2. Estrutura e funcin dos aparellosdixestivos e as sas glndulas.

B6.3. Distinguir os modelos de aparellosdixestivos dos vertebrados.

BXB6.3.1. Recoece e diferencia os aparellosdixestivos dos vertebrados.

CMCCT

l

B6.2. Estrutura e funcin dos aparellosdixestivos e as sas glndulas.

B6.4. Diferenciar a estrutura e a funcin dosrganos do aparello dixestivo e as sasglndulas.

BXB6.4.1. Relaciona cada rgano do aparellodixestivo coa sa funcin.

CAA

BXB6.4.2. Describe a absorcin no intestino. CCL

l B6.3. Aparellos circulatorios. Pigmentosrespiratorios nos animais. Linfa.

B6. 5. Coecer e relacionar a importancia depigmentos respiratorios no transporte de

BXB6.5.1. Recoece e explica a existencia depigmentos respiratorios nos animais.

CAA CCL

10



osxeno. CMCCT

l e

B6.3. Aparellos circulatorios. Pigmentosrespiratorios nos animais. Linfa.

B6.6. Comprender e describir os conceptosde circulacin aberta e pechada, circulacinsimple e dobre, incompleta ou completa.

BXB6.6.1. Relaciona circulacin aberta epechada cos animais que a presentan e explicaas sas vantaxes e os seus inconvenientes.

CAA

BXB6.6.2. Asocia representacins sinxelas doaparello circulatorio co tipo de circulacin(simple, dobre, incompleta ou completa).

CD CMCCT

l B6.3. Aparellos circulatorios. Pigmentosrespiratorios nos animais. Linfa.

B6.7. Coecer e relacionar a composicin e afuncin da linfa.

BXB6.7.1. Indica a composicin da linfa eidentifica as sas principais funcins.

CMCCT

i B6.4. Transporte de gases e respiracin.Tipos de aparel los respiratorios.Respiracin celular.

B6.8. Distinguir respiracin celular derespiracin (ventilacin e intercambiogasoso).

BXB6.8.1. Diferencia respiracin celular erespiracin, e explica o significado biolxico derespiracin celular.

CAA CMCCT

l e

B6.5. Transporte de gases e aresp i rac in . Tipos de apare l losrespiratorios. Respiracin celular.

B6.9. Coecer e indicar os tipos de aparellosrespiratorios en invertebrados e vertebrados.

BXB6.9.1. Asocia os aparellos respiratorios cosgrupos aos que pertencen, e recoceos enrepresentacins esquemticas.

CD

e B6.5. Excrecin: tipos de aparellosexc r e t o r es en i nve r t eb r ados evertebrados. Produtos da excrecin.

B6.10. Definir o concepto de excrecin erelacionalo cos obxectivos que persegue.

BXB6.10.1. Define e explica o procesoda excrecin.

CCL

e l

B 6 . 5 . Excrecin: tipos de aparellosexc r e t o r es en i nve r t eb r ados evertebrados. Produtos da excrecin.

B6.11. Enumerar os principais produtosde excrecin e s i n a l a r a s d i f e r e n z a sapreciables nos grupos de animais enrelacin con estes produtos.

BXB6.11.1. Enumera os principais produtos deexcrecin e clasifica os grupos de animaissegundo os produtos de excrecin.

CAA CMCCT

e B 6 . 5 . Excrecin: tipos de aparellosexc r e t o r es en i nve r t eb r ados evertebrados. Produtos da excrecin.

B6.12. Describir os principais tipos rganos eaparellos excretores nos distintos grupos deanimais.

BXB6.12.1. Describe os principais aparellosexcretores dos animais e recoece as sasp r i n c i p a i s e s t r u t u r a s a p a r t i r d erepresentacin esquemticas.

CMCCT

d B 6 . 5 . Excrecin: tipos de aparellosexc r e t o r es en i nve r t eb r ados evertebrados. Produtos da excrecin.

B6.13. Estudar a estrutura das nefronas e oproceso de formacin dos ourios.

BXB6.13.1. Localiza e identifica as rexinsdunha nefrona.

CAA CMCCT

BXB6.13.2. Explica o proceso de formacin dosourios.

CMCCT

11



l B 6 . 5 . Excrecin: tipos de aparellosexc r e t o r es en i nve r t eb r ados evertebrados. Produtos da excrecin.

B6.14. Coecer e relacionar mecanismosespecficos ou singulares de excrecin envertebrados.

BXB6.14.1. Identifica os mecanismos especficosou singulares de excrecin dos vertebrados.

CMCCT

l e

B6.6. Funcins de relacin nos animais.Receptores e efectores. Sistemasnervioso e endcrino. Homeostase.

B6.1 5 . C o m p r e n d e r e d e s c r i b i r ofuncionamento integrado dos sistemasnervioso e hormonal en animais.

BXB6.15.1. Integra a coordinacin nerviosa ehormonal, relacionando ambas as das funcins.

CAA

i B6.6. Funcins de relacin nos animais.Receptores e efectores. Sistemasnervioso e endcrino. Homeostase.

B6.16. Coecer e identificar os principaiscompoentes do sistema nervioso e o seufuncionamento.

BXB6.16.1. Define estmulo, receptor, transmisor,efector.

CCL

BXB6.16.2. Identi f ica dist intos t ipos dereceptores sensoriais e nervios.

CAA CMCCT

e B6.6. Funcins de relacin nos animais.Receptores e efectores. Sistemasnervioso e endcrino. Homeostase.

B6.17. Explicar o mecanismo de transmisindo impulso nervioso.

BXB6.17.1. Explica a transmisin do impulsonervioso na neurona e entre neuronas.

CCL


B6.18. Identificar os principais tipos desistemas nerviosos en invertebrados.

BXB6.18.1. Distingue os principais tipos desistemas nerviosos en invertebrados.

CAA CMCCT

l B6.6. Funcins de relacin nos animais.Receptores e efectores. Sistemasnervioso e endcrino. Homeostase.

B6.19. Diferenciar o desenvolvemento dosistema nervioso en vertebrados.

BXB6.19.1. Identifica os principais sistemasnerviosos de vertebrados.

CMCCT

e l


B6.20. Describir os compoentes e asfuncins do sistema nervioso tanto desde opunto de vista anatmico (SNC e SNP) comodesde o funcional (somtico e autnomo).

BXB6.20.1. Describe o sistema nervioso central eperifrico dos vertebrados, e diferencia asfuncins do sistema nervioso somtico e oautnomo.

CMCCT

e l


B6.21. Describir os compoentes do sistemaendcrino e a sa relacin co sistemanervioso.

BXB6.21.1. Establece a relacin entre o sistemaendcrino e o sistema nervioso.

CAA CSIEE


B6.22. Enumerar as glndulas endcrinas envertebrados, as hormonas que producen e asfuncins destas.

BXB6.22.1. Describe as diferenzas entreglndulas endcrinas e excrinas.

CCL CMCCT

BXB6.22.2. Discrimina a funcin reguladora e enque lugar se evidencia a actuacin dalgunhasdas hormonas que actan no corpo humano.

CAA CMCCT

12



BXB6.22.3. Relaciona cada glndula endcrinacoa hormona ou as hormonas mis importantesque segrega, e explica a sa funcin de control.

CMCCT

i l


B6.23. Coecer e identificar as hormonas eas estruturas que as producen nos principaisgrupos de invertebrados.

BXB6.23.1. Relaciona as principais hormonasdos invertebrados coa sa funcin de control.

CAA

BXB6.23.2. Identifica o concepto de homeostasee a sa relacin co sistema nervioso e endcrino.

CMCCT

e B6.7. Reproducin nos animais. Tipos dereproducin. Vantaxes e inconvenientes.

B6.24. Definir o concepto de reproducin ediferenciar entre reproducin sexual easexual. Tipos. Vantaxes e inconvenientes.

BXB6.24.1. Describe as diferenzas entrereproducin asexual e sexual, e argumenta asvantaxes e os inconvenientes de cada unha.

CCL CMCCT

BXB6.24.2. Identifica tipos de reproducinasexual en organismos unicelulares epluricelulares.

CMCCT

BXB6.24.3. Distingue os tipos de reproducinsexual.

CAA

e B6.8. Gametoxnese. B6.2 5 . D e s c r i b i r o s p r o c e s o s d agametoxnese.

BXB6.25.1. Distingue e compara o proceso deespermatoxnese e ovoxnese.

CAA

l B6.9. Fecundacin e desenvolvementoembrionario.

B6.26. Coecer e relacionar os tipos defecundacin en animais e as sas etapas.

BXB6.26.1. Diferencia os tipos de fecundacin enanimais e as sas etapas.

CMCCT

e B6.9. Fecundacin e desenvolvementoembrionario.

B6.2 7 . D e s c r i b i r a s f a s e s d odesenvolvemento embrionario.

BXB6.2 7 . 1 . I d e n t i f i c a a s f a s e s d od e s e n v o l v e m e n t o e m b r i o n a r i o e o sacontecementos caractersticos de cada unha.

CAA CMCCT

BXB6.27.2. Relaciona os tipos de ovo cosprocesos de segmentacin e gastrulacindurante o desenvolvemento embrionario.

CMCCT

d B 6 . 1 0 . C i c l o s b i o l x i c o s m i scaractersticos dos animais.

B6. 28. Analizar os ciclos biolxicos dosanimais.

BXB6.28.1. Identifica as fases dos ciclosbiolxicos dos animais.

CAA

l B6.11. Adaptacins dos animais aomedio.

B6.2 9 . R e c o e c e r e r e l a c i o n a r a sadaptacins mis caractersticas dos animais

BXB6.29.1. Identifica as adaptacins animais aosmedios areos.

CAA

13



i aos medios en que habitan. BXB6.29.2. Identifica as adaptacins animais aosmedios acuticos.

CAA

BXB6.29.3. Identifica as adaptacins animais aosmedios terrestres.

CAA

m g

B6.12. Aplicacins e experienciasprcticas de anatoma e fisioloxa animal.

B6.30. Realizar experiencias de fisioloxa eanatoma animal.

BXB6.30.1. Describe e realiza experiencias defisioloxa e anatoma animal.

CSIEE

Bloque 7. Estrutura e composicin da Terra

i l

B7.1. Anlise e interpretacin dosmtodos de estudo da Terra.

B7.1. Interpretar os mtodos de estudo daTerra e identificar as sas achegas e as saslimitacins.

BXB7.1.1. Caracteriza os mtodos de estudo daTerra sobre a base dos procedementos queutiliza e as sas achegas e limitacins.

CMCCT CD

d l

B7.2. Estrutura do interior terrestre:capas que se diferencian en funcin dasa composicin e da sa mecnica.

B7.2. Identificar as capas que conforman ointerior do planeta de acordo coa sacomposicin, diferencialas das que seestablecen en funcin da sa mecnica, emarcar as descontinuidades e as zonas detransicin.

BXB7.2.1. Resume a estrutura e composicin dointerior terrestre, distinguindo as sas capas enfuncin da sa composicin e da sa mecnica,as como as descontinuidades e as zonas detransicin entre elas.

CCL

BXB7.2.2. Sita en mapas e esquemas as capasda Terra, e identifica as descontinuidades quepermiten diferencialas.

CMCCT CD

BXB7.2.3. Analiza o modelo xeoqumico exeodinmico da Terra e contrasta o que achegacada un deles ao coecemento da estrutura daTerra.

CCEC

e B7.3. Dinmica litosfrica. B7.3. Precisar os procesos que condicionana estrutura actual terrestre.

BXB7.3.1. Detalla e enumera procesos quederon lugar estrutura actual do planeta.

CAA CCL

l B7.4. Evolucin das teoras desde aderiva continental ata a tectnica deplacas.

B7.4. Comprender e diferenciar a teora daderiva continental de Wegener e a s arelevancia para o desenvolvemento da teorada tectnica de placas.

BXB7.4.1. Indica as achegas mis relevantes daderiva continental, para o desenvolvemento dateora da Tectnica de placas.

CCEC

b B7.4. Evolucin das teoras desde aderiva continental ata a tectnica deplacas.

B7.5. Clasificar os bordos de placaslitosfricas e sinalar os procesos queacontecen entre eles.

BXB7.5.1. Identifica os tipos de bordos de placase explica os fenmenos asociados a eles.

CD CMCCT

14



g B7.5. Achegas das novas tecnoloxas nainvestigacin do noso planeta.

B7.6. Aplicar os avances das novastecnoloxas na investigacin xeolxica.

BXB7.6.1. Distingue mtodos desenvolvidosgrazas s novas tecnoloxas, asocindoos coainvestigacin dun fenmeno natural.

CD CMCCT

b p

B7.6. Minerais e rochas: conceptos.Clasificacin xentica das rochas.

B7.7. Observacin de coleccins deminerais e rochas.

B7.8. Recoecemento e identificacin deminerais e rochas frecuentes en Galicia.

B7.7. Seleccionar e identificar os minerais eos tipos de rochas mis frecuentes,nomeadamente os utilizados en edificios,monumentos e outras aplicacins de interesesocial ou industrial.

BXB7.7.1. Identifica as aplicacins de interesesocial ou industrial de determinados tipos deminerais e rochas.

CAA CSC

Bloque 8. Os procesos xeolxicos e petroxenticos

i l

B8.1. Magmatismo. Clasificacin dasrochas magmticas. Rochas magmticasde interese. O magmatismo na tectnicade placas.

B8.1. Relacionar o magmatismo e a tectnicade placas.

BXB8.1.1. Explica a relacin entre o magmatismoe a tectnica de placas, e coece as estruturasresultantes da localizacin dos magmas enprofundidade e en superficie.

CMCCT

l B8.1. Magmatismo. Clasificacin dasrochas magmticas. Rochas magmticasde interese. O magmatismo na tectnicade placas.

B8.2. Categorizar os tipos de magmas sobrea base da sa composicin e distinguir osfactores que inflen no magmatismo.

BXB8.2.1. Discrimina os factores que determinanos tipos de magmas, e clasifcaos atendendo sa composicin.

CAA

i l

B8.1. Magmatismo. Clasificacin dasrochas magmticas. Rochas magmticasde interese. O magmatismo na tectnicade placas.

B8.3. Recoecer e relacionar a utilidade dasrochas magmticas analizando as sascaractersticas, os seus tipos e as sasutilidades.

BXB8.3.1. Diferencia os tipos de rochasmagmticas, identifica as mis frecuentes, conaxuda de claves, e relaciona a sa textura co seuproceso de formacin.

CAA

l B8.1. Magmatismo. Clasificacin dasrochas magmticas. Rochas magmticasde interese. O magmatismo na tectnicade placas.

B8.4 . Es tab lecer as d i fe renzas deactividade volcnica, asocindoas ao tipo demagma.

BXB8.4.1. Relaciona os tipos de actividadevolcnica coas caractersticas do magma, ediferencia os produtos emitidos nunha erupcinvolcnica.

CAA CMCCT

i l

B8.2. Riscos xeolxicos: vulcanismo esismicidade.

B8.5. Diferenciar os riscos xeolxicosderivados dos procesos internos. Vulcanismoe sismicidade.

BXB8.5.1. Analiza os riscos xeolxicos derivadosdos procesos in te rnos . Vu lcan ismo esismicidade.

CSC

e B 8 . 3 . M e t a m o r f i s m o : p r o c e s o smetamr f icos . F is icoqumica do

B8.6. Detallar o proceso de metamorfismo erelacionar os factores que lle afectan cos

BXB8.6.1. Clasifica o metamorfismo en funcindos factores que o condicionan.

CMCCT CAA

15



metamorfismo; tipos de metamorfismo.Clasificacin das rochas metamrficas.O metamorfismo na Tectnica de placas.

seus tipos.

d B 8 . 3 . M e t a m o r f i s m o : p r o c e s o smetamr f icos . F is icoqumica dometamorfismo; tipos de metamorfismo.Clasificacin das rochas metamrficas.O metamorfismo na Tectnica de placas.

B8.7. Identificar rochas metamrficas a partirdas sas caractersticas e das sasutilidades.

BXB8.7.1. Ordena e clasifica as rochasmetamrficas mis frecuentes da codiaterrestre, relacionando a sa textura co tipo demetamorfismo experimentado.

CAA

i B8.4. Procesos sedimentarios. Faciessed i m en t a r i as : i den t i f i cac i n einterpretacin. Clasificacin e xnesedas principais rochas sedimentarias.

B8.8. Relacionar estruturas sedimentarias eambientes sedimentarios.

BXB8.8.1. Detalla e discrimina as fases doproceso de formacin dunha rocha sedimentaria

CMCCT

e B8.4. Procesos sedimentarios. Faciessed i m en t a r i as : i den t i f i cac i n einterpretacin. Clasificacin e xnesedas principais rochas sedimentarias.

B8.9. Explicar a diaxnese e as sas fases. BXB8.9.1. Describe as fases da diaxnese. CCL

i l

B8.4. Procesos sedimentarios. Faciessed i m en t a r i as : i den t i f i cac i n einterpretacin. Clasificacin e xnesedas principais rochas sedimentarias.

B8.10. Clasificar as rochas sedimentariasaplicando como criterio as sas distintasorixes.

BXB8.10.1. Ordena e clasifica segundo a saorixe as rochas sedimentarias mis frecuentes dacodia terrestre.

CAA CSIEE

l B8.5. A deformacin en relacin tectnica de placas. Comportamentomecnico das rochas.

B8.11. Analizar os tipos de deformacinque experimentan as rochas, establecendo asa relacin cos esforzos a que se vensometidas.

BXB8.11.1. Asocia os tipos de deformacintectnica cos esforzos aos que se someten asrochas e coas propiedades destas.

CAA

B X B 8 . 11 . 2 . R e l a c i o n a o s t i p o s d eestruturas xeolxicas coa tectnica de placas.

CD

m g

B8.6. Tipos de deformacin: dobras efallas.

B8.7. Tcnicas para a identificacin dedistintos tipos de rochas.

B8.8. Construcin de modelos onde serepresenten os principais tipos depregamentos e fallas.

B8.12. Representar os elementos dunhadobra e dunha falla.

BXB8.12.1. Distingue os elementos dunha dobrae clasifcaos atendendo a diferentes criterios.

CMCCT

BXB8.12.2. Recoece e clasifica os tipos de falla,identificando os elementos que a constiten.

CAA CMCCT

Bloque 9. Historia da Terra

16



m l

B9.1 . Es t ra t ig ra f a : concepto eobxectivos. Principios. Definicin deestrato.

B9.2. Interpretacin e realizacin demapas topogrficos e cortes xeolxicos.

B9.1. Deducir a existencia de estruturasxeolxicas e a sa relacin co relevo, a partirde mapas topogrficos e cortes xeolxicosdunha zona determinada.

BXB9.1.1. In terpreta e real iza mapastopogrficos e cortes xeolxicos sinxelos.

CMCCT CAA

l e

B9.3. Datacins relativas e absolutas:estudo de cortes xeolxicos sinxelos.Grandes divisins xeolxicas: Tboa dot e m p o x e o l x i c o . P r i n c i p a i sacontecementos na historia xeolxica daTerra. Oroxenias.

B9.2. Aplicar criterios cronolxicos para adatacin relativa de formacins xeolxicas edeformacins localizadas nun corte xeolxico.Describir as grandes divisins do tempo enx e o l o x a . O r o x e n i a s e g r a n d e sacontecementos xeolxicos.

BXB9.2.1. Interpreta cortes xeolxicos edetermina a antigidade dos seu estratos, asdiscordancias e a historia xeolxica da rexin, eidentifica os grandes acontecementos xeolxicosocorridos e as oroxenias.

CMCCT CAA

d l p

B9.4. Extincins masivas e as sascausas naturais.

B9.5. Estudo e recoecemento defsiles.

B9.3. Interpretar o proceso de fosilizacin eos cambios que se producen. Analizar ascausas da extincin das especies.

BXB9.3.1. Categoriza os principais fsiles gua evalora a sa importancia para o establecementoda historia xeolxica da Terra.

CAA CMCCT

17

Cultura AudiovisualEsta materia pretende iniciar os/as estudantes na fabricacin das sas propias imaxes e dos seus propios produtos audiovisuais, de natureza tantoesttica (como a fotografa) como dinmica (como o vdeo). Para isto cmpre que o alumnado estea en situacin de analizar, relacionar e comprender os elementos que forman parte da cultura audiovisual do noso tempo.A cantidade de informacin que circula na actualidade, construda a partir de elementos tcnicos audiovisuais (fotografa, cine, vdeo, televisin e mesmo radio) dunha importancia e dunha magnitude dunhas dimensins que nunca se deron na historia da humanidade. A sociedade moderna ten como un dos seus sinais de identidade a presenza de imaxes dixitais en practicamente calquera actividade que desenvolva.Desde as orixes da humanidade, no paleoltico, a evolucin social dos pobos tivo a sa plasmacin grfica, en representacins icnicas ao longodo tempo, na que se reflicte o mbito en que viven, utilizando para iso variadas ferramentas ao longo do tempo (nomeadamente o debuxo, aescultura e a pintura). A aparicin da fotografa e o cine no sculo XIX trouxo un novo xeito de reflectir a realidade, baseado na impresin da imaxenunha pelcula. Unha das novidades do novo produto foi que a imaxe obtida gozou desde a sa orixe de percepcin por parte da sociedade deimaxe verosmil e sen manipular, dicir, de reflexo certo do real que al se reflecta. Xunto a isto, a posibilidade de reproducin, practicamenteilimitada, destes elementos permitiu o acceso a esta informacin maiora da sociedade, preferentemente occidental, abranguendo,probablemente por primeira vez na historia, todas as capas sociais. Desde entn, a sociedade viviu unha nova relacin de comunicacin entre osseus elementos, baseada dun modo crecente en medios audiovisuais. A historia do sculo XX non se pode concibir sen o uso da imaxe e o soncomo ferramentas de datacin e avaliacin dos feitos acontecidos; analizar calquera fito histrico e non recorrer a algn tipo de imaxe fotogrficaou cinematogrfica asociada unha tarefa difcil de concibir na mentalidade actual.O sculo XXI presenta na sa cabeceira unha nova revolucin social nas comunicacins: a era dixital e internet. Estes dous elementos estn asupor un cambio tal nos comportamentos sociais que custa aventurar cara a onde camian as novas xeracins nacidas dentro deste sistema deinformacin e intercambio de datos. Por primeira vez na historia practicamente todo o mundo, en todos os pases, ten ferramentas de recepcin eenvo de informacin no instante, informacin que se constre coas ferramentas que esta materia trata de analizar para facilitar a aprendizaxe.Unha circunstancia recente xurdida das novas plataformas dixitais a posibilidade de publicar na rede produtos construdos con moi poucosmedios tcnicos e marxe da industria dedicada producin dixital. Estas producins individuais poden ser vistas e/ou escoitadas por millns depersoas. Por vez primeira na historia, os/as creativos/as poden alcanzar o recoecemento da sa obra sen pasar polo filtro da industriaaudiovisual. Este apoio inicial serve como indicativo de calidade para unha posterior integracin de novos/as creadores/as dentro da industriaaudiovisual. Por outra banda, a facilidade de exposicin do material ("subir rede") non supn un aumento da calidade do creado; moi aocontrario, a realidade indcanos que a posibilidade ilimitada de xerar fotos, vdeos, blogs e pxinas web sen a axuda do criterio razoado daindustria est a inundar o mercado audiovisual de produtos de calidade moi deficiente. Resulta pertinente, xa que logo, que os alumnos e asalumnas entendan a importancia do proceso creativo e a sa relacin inescusable coa industria que se encarga de xestionalo.Outra das novidades que presenta o mundo dixital actual, que o diferencia das sas orixes (sistemas analxicos), a posibilidade de xeracin deimaxes artificiais ou alteradas dun modo dificilmente distinguible da imaxe obtida por pura impresin da realidade. Os modernos sistemas dixitaisde edicin permiten crear ou modificar a realidade da imaxe cunha calidade dificilmente distinguible da simple plasmacin da realidade nun

18

fotograma de celuloide.Por tanto, faise necesario e pertinente facilitarlle ao alumnado ferramentas tcnicas e educativas que lle axuden a xestionar a marea de datos,informacin, imaxes, sons e posibilidades creativas que diariamente recibe en case todos os mbitos nos que se desenvolve a sa vida. Aintensidade e a efectividade que conseguen as creacins plsticas realizadas en soporte dixital son, indubidablemente, dunha forza impresionante,posto que combinan sabia ou atinadamente imaxes, msica e mensaxes sonoras.Trtase, daquela, de que o alumnado comprenda e analice a cultura audiovisual da sociedade na que vive e os medios de producin utilizadospara xerala; deste xeito, poder ser quen de desenvolver un sentido crtico e persoal, para ordenar a informacin recibida e temperar a intensidadeda potencia icnica que o mundo audiovisual xera.A adquisicin de competencias para a anlise dos elementos expresivos e tcnicos, e a dotacin de conciencia crtica, debe servir para crear unhacidadana mis responsable, crtica e participativa.Esta materia ten un carcter propedutico necesario e bsico para o seu desenvolvemento en etapas posteriores, xa sexa en estudosuniversitarios de comunicacin audiovisual e publicidade, belas artes, etc., ou xa nos de formacin profesional de imaxe e son e nas ensinanzasartsticas.Neste sentido, o ensino desta materia estrutrase en dous camios paralelos e complementarios. O primeiro deles a anlise dos produtos que sepresentan por medios dixitais: aprender a ver, a escoitar, a discernir o que se di, como se di e por que se lle presenta ao/ espectador/a dun xeitodeterminado. O segundo a creacin por parte do alumnado de produtos audiovisuais; aprender o proceso creativo dos produtos audiovisuais ,probablemente, unha das mellores ferramentas para o desenvolvemento persoal e humano, que lles podemos facilitar aos alumnos e s alumnaspara a comprensin dos contidos que reciben por medios dixitais.Estas das vas son, por tanto, imprescindibles e complementarias na formacin; cada unha axuda a outra para camiar xuntas no obxectivo deformar o alumnado nunha materia tan apaixonante como a creacin audiovisual.O alumnado necesitar saber ler os produtos audiovisuais para comprender a sa mensaxe e, de xeito complementario, empezar a xerar produtosdixitais, co fin de se comunicar e coecer mellor a realidade da cultura audiovisual.Cultura Audiovisual desenvlvese durante dous cursos acadmicos, co criterio organizador de afianzar no primeiro curso de bacharelato ashabilidades e os coecementos necesarios para o seu desenvolvemento, e a sa aplicacin tcnica no segundo curso. No primeiro curso oalumnado analizar a evolucin dos medios e das linguaxes audiovisuais, e as funcins e as caractersticas da imaxe fixa e en movemento, co finde crear narracins audiovisuais sinxelas. No segundo curso analizar a importancia da funcin expresiva da imaxe, o son e a msica no procesode creacin de audiovisuais e, as mesmo, comprender a organizacin da producin de audiovisuais e as caractersticas dos novos medios e dasmensaxes publicitarias, co fin de valorar e realizar produtos audiovisuais sinxelos.

19

1 de bacharelato

Cultura Audiovisual I. 1 de bacharelato


Bloque 1. Imaxe e significado

b d g h n

B1.1. Imaxe representada: funcins e forma. B1.1. Explicar as funcins da imaxerepresentada: simblica, relixiosa, ldica,decorativa, xerrquica, educativa, etc.

CA1B1.1.1. Analiza imaxes da historia daarte e explica as funcins s que estabandestinadas.

CCL

b d g h n

B1.2. Evolucin da construcin de imaxesfixas ao longo da historia da arte

B1.2. Recoecer e diferenciar as principaisfo rmas de representac in icn ica :simbolismo, realismo, expresionismo,naturalismo, idealismo e abstraccin.

CA1B1.2.1. Compara imaxes da historia daarte (por exemplo: hieratismo exipcio,helenismo grego, simbolismo romnico,dramatismo barroco, realismo decimonnico,etc.) e establece as sas diferenzas formais.

CCEC

b d g h n

B1.3. Medios audiovisuais: caractersticasprincipais.

B1.3. Analizar as caractersticas principaisda fotografa, o son, o cine, a televisin e osprodutos dixitais en internet.

CA1B1.3.1. Analiza as similitudes nostratamentos formais entre a arte tradicional ea fotografa.

CCEC

CA1B1.3.2. Compara o tratamento formal dapintura e a fotografa do sculo XIX: retrato,paisaxe, eventos histricos, etc.

CCEC

b d g h i n

B1.4. Evolucin dos medios e das linguaxesaudiovisuais. Linguaxe dos novos medios.Comparativa histrica dos fitos da fotografa,o cine, a televisin, a radio, o multimedia eos novos medios. O mundo audiovisualcomo representacin do mundo real.Funcins da imaxe.

B1.5. Transcendencia da valoracinexpresiva e esttica das imaxes e daobservacin critica das mensaxes.

B1.4. Valorar a importancia da evolucin dosmedios e das linguaxes audiovisuais nosmedios de comunicacin nas sociedadesactuais, e a interrelacin creativa quebrindan as tecnoloxas da informacin e dacomunicacin.

C A 1 B 1 . 4 . 1 . E xp l i ca a s p r i n c i p a i scaractersticas dos sistemas audiovisuais, assas relacins e as sas diferenzas.

CCL

CA1B1.4.2. Establece as diferenzas entreimaxe e realidade, e as sas diversasformas de representacin.

CCEC

CA1B1.4.3. Analiza os avances que seproduciron ao longo da historia no campodas tecnoloxas da informacin e dacomunicacin, e na evolucin esttica dasmensaxes audiovisuais.

CMCCT

20



CA1B1.4.4. Valora os contidos multimedia edos novos medios na representacin darealidade.

CD

Bloque 2. A imaxe fixa e a sa capacidade expresiva

b d g n

B2.1. Caractersticas propias da imaxefotogrfica, en relacin a outras imaxesfixas.

B 2 . 1 . R e c o e c e r a s p r o p i e d a d e sdiferenciadoras da imaxe fotogrfica.

CA1B2.1.1. Establece as diferenzas entreimaxe pousada, instantnea, e captura domovemento.

CD

b d g m n

B2.2. Encadramento na imaxe fixa. B2.2. Analizar as composicins fotogrficas,valorando a disposicin dos elementosdentro do espazo fsico da imaxe.

CA1B2.2.1. Realiza fotografas de primeiroplano, plano detalle, panormicas, picados econtrapicados, analiza os resultados obtidose valora a sa correspondencia grfica contraballos similares de artistas coecidos/as.

CD

b d g h i m n

B2.3. Fotografa en branco e negro:caractersticas principais.

B2.3. Analizar a capacidade expresiva daimaxe en branco e negro, e a sa utilizacincomo alternativa fotografa en cor.

CA1B2.3.1. Analiza a obra grfica defotgrafos/as que traballen en branco enegro, como Martn Chambi, Irvin Penn,Cecil Beaton, Ansel Adams, etc.

CCEC

CA1B2.3.2. Realiza dous tratamentos deelaborac in d ix i ta l a unha mesmacomposicin, en branco e negro e en cor, eanaliza o resultado esttico e semnticodiferente.

CD

b d g h i n

B2.4. Fotografa en cor: caractersticasprincipais.

B2.4. Analizar a composicin da cor a travsdo sistema RGB.

CA1B2.4.1. Analiza o sistema RGB deconstrucin da cor.

CMCCT

CA1B2.4.2. Compara a obra dos/dasprincipais fotgrafos/as e artistas notratamento da cor, como Ernst Haas, AndyWarhol, Howard Schatz, Ouka Lele, etc.

CCEC

b d g

B2.4. Fotografa en cor: caractersticasprincipais.

B2.5. Analizar o uso da cor na imaxe fixa:saturacin, matiz, investimento, etc.

CA1B2.5.1. Realiza composicins en cor ealtera o cromatismo mediante tratamentodixital, e logo analiza os resultados obtidos.

CD

21



i m n

b d g h n

B2.5. A fotografa como instrumento dedenuncia social e o seu uso como imaxe dopoder poltico.

B2.6. Identificar os patrns icnicos dafotografa como instrumento de difusin dainxustiza social.

C A 1 B 2 . 6 . 1 . A n a l i z a a o b r a e atranscendencia social dos traballos deDorothea Lange, Sabastio Salgado, KevinCarter, Manuel Prez Barriopedro, CristinaGarca Rodero, Gervasio Snchez, etc.

CSC

b d g h m n

B2.5. A fotografa como instrumento dedenuncia social e o seu uso como imaxe dopoder poltico.

B2.7. Analizar as formas de expresar opoder poltico a travs dos tempos, e aimaxe oficial a travs de escultura ou apintura, e valorar as similitudes entre aimaxe clsica e a fotogrfica.

CA1B2.7.1. Realiza unha composicin enque se analicen as formas de expresar opoder poltico a travs dos tempos (farans,emperadores, reis, presidentes, etc.), eanaliza as similitudes entre a imaxe clsica ea fotogrfica.

CSC

b d g h n

B2.6. Fotografa de moda. Condicionantesplsticos e econmicos. Obra grfica deMario Testino, Jaume de Laiguana eEugenio Recuenco.

B2.8. Expor e comentar as claves plsticasda obra de fotgrafos/as da moda.

CA1B2.8.1. Explica as claves plsticas ecompositivas da obra fotogrfica e/ouvideogrfica de Mario Testino, Jaume deLaiguana e Eugenio Recuenco, etc.

CCL

b d g h n

B2.7. Realidade paradoxal. Obra grfica deChema Madoz.

B2.9. Reflexionar acerca da relacin entre aimaxe e a realidade xurdida na obra grficade Chema Madoz.

CA1B2.9.1. Comenta a creacin plstica deChema Madoz, analizando o xogo entre arealidade e a percepcin paradoxal desta nasa obra.

CAA

b d g h i n

B2.8. Elementos expresivos e usos da imaxefixa. Cdigos que configuran as linguaxes.

B2.9. Funcin ilustradora da imaxe (imaxe etexto).

B2.10. Composicin de imaxes fixas. Ritmovisual.

B2.10. Analizar as funcins da imaxe fixaempregadas para satisfacer as necesidadesexpresivas da sociedade actual, e aplicalasna elaboracin de imaxes dixitais.

CA1B2.10.1. Anal iza os e lementosespaciais, as caractersticas bsicas, osignificado e o sentido empregados nalectura de imaxes fixas.

CCEC

CA1B2.10.2. Analiza as funcins do ritmo nacomposicin de imaxes fixas.

CCEC

22



B2.11. Narracin mediante imaxes fixas(carteis, historieta grfica e presentacins).Guin da historieta. Elaboracin de historiasgrficas mediante imaxes de uso pblico. Afotografa na publicidade.

B2.12. Tcnicas dixitais no deseo, namanipulacin e creacin de imaxes.

B2.13. Tratamento de imaxes dixitais.

CA1B2.10.3. Valora os usos da imaxefotogrfica nos medios de comunicacin enos novos medios.

CSC

CA1B2.10.4. Recoece e valora que serespecte a autora na elaboracin e nadistribucin de fotografas por internet.

CSC

CA1B2.10.5. Analiza os sistemas actuaisdixi ta is de captacin e t ratamentofotogrfico.

CD

Bloque 3. A imaxe en movemento e a sa capacidade expresiva

b d g i n

B3.1. Fundamentos perceptivos da imaxe enmovemento. Ilusin de movemento.

B3.1. Analizar a tcnica de exposicin deimaxes fixas para simular movemento,desde o principio do cine, pasando polatelevisin, ata a imaxe dixital actual.

CA1B3.1.1. Di ferencia as pr incipaiscaractersticas tcnicas dos sistemas cinePAL e NTSC na reproducin de imaxes.

CMCCT

b d g h n

B3.2. Composicin expresiva do cadro deimaxe no cine e en televisin. Funcin dailuminacin.

B 3 . 2 . A n a l i z a r a s f u n c i n s e a scaractersticas comunicativas da imaxe enmovemento empregadas para satisfacer asnecesidades expresivas da sociedadeactual, e aplicalas na elaboracin deproducins dixitais sinxelas.

CA1B3.2.1. Analiza os elementos espaciaise temporais, as caractersticas bsicas, osignificado e o sentido na lectura de imaxesen movemento.

CCEC

CA1B3.2.2. Identifica e analiza os elementosexpresivos e estticos utilizados nasp r o d u c i n s a u d i o v i su a i s ( p e l cu l acinematogrfica, programa de televisin,etc.).

CSIEE

b d g i n

B3.3. Caractersticas tcnicas da imaxecinematogrfica e videogrfica, da imaxetelevisiva e dos audiovisuais. 3D.

B3.3. Diferenciar a calidade da imaxe obtidapor diferentes medios dixitais no relativo aresolucin, brillo, luminosidade, etc.

CA1B3.3.1. Valora a funcin da iluminacincomo compoente expresivo na construcindo plano de imaxe.

CCEC

CA1B3.3.2. Identifica os sistemas tcnicosde captacin e edicin dixital en producinsaudiovisuais.

CD

23



CA1B3.3.3. Analiza as caractersticas dossistemas de captacin e proxeccin deimaxes en 3D

CSIEE

b d g h i n

B3.4. Sistemas de captacin de imaxes enmovemen to . S i s temas t rad ic iona isanalxicos e modernos sistemas dixitais.

B3.4. Analizar as caractersticas tcnicasnecesarias para a creacin de efectos:cmara rpida, lenta e bullet time.

CA1B3.4.1. Analiza pezas videogrficas oucinematogrficas en que se apliquen efectosde movemento (intencionados ou tcnicos).

CMCCT

b d g h i n

B3.5. Caracterst icas expresivas davelocidade de reproducin de imaxes: cinemudo; cmara lenta; bullet time.

B3.5. Valorar os resultados expresivosobtidos ao alterar a velocidade dereproducin das imaxes en movemento.

CA1B3.5.1. Realiza modificacins en pezasvideogrficas alterando a velocidade dereproducin e os parmetros relacionadosco tamao de imaxe, e analiza o resultadoobtido.

CD

Bloque 4. Narrativa audiovisual

b d g n

B4.1. Narracin da imaxe en movemento.Plano e secuencia.

B4.1. Relacionar a construcin do plano deimaxe e a sa capacidade narrativa.

CA1B4.1.1. Relaciona os elementos formaisdo plano e a sa consecuencia narrativa.

CAA

b d g h n

B4.2. Planos de imaxe. Movementos decmara.

B4.3. Dilogo no cine: plano e contraplano. B4.4. Plano secuencia.

B4.2. Diferenciar os principais tipos de planode imaxe.

C A 1 B 4 . 2 . 1 . A n a l i z a n u n h a o b r acinematogrfica a construcin narrativa dosplanos e a secuencia.

CAA

CA1B4.2.2. Comenta a construcin doplano-contraplano nun dilogo, a partirdunha obra cinematogrfica.

CMCCT

CA1B4.2.3. Explica a complexidade tcnicada construcin dun plano secuencia,utilizando, entre outras pezas posibles, "Asoga" de Alfred Hitchcock; "Sede de mal" deOrson Welles e "Son Cuba" de MikhailKalatofov.

CD

24



b d g h n

B4.5. Relacins espazo-temporais nanarracin audiovisual. Flashforward eflashback.

B4.3. Analizar a importancia narrativa dof lashback na construc in narrat ivacinematogrfica.

CA1B4.3.1. Comenta a transcendencian a r r a t i v a d o f l a s h b a c k e n o b r a scinematogrficas de relevancia.

CSIEE

CA1B4.3.2. Analiza o significado narrativo doflashback en series para televisin.

CAA

b d g h n

B4.6. Literatura e guin cinematogrfico.Sinopse. Escaleta. Guin l i terar io.Secuencia. Guin tcnico. Storyboard.

B4.4. Identificar en obras cinematogrficasde relevancia a sa estrutura narrativa.

CA1B4.4.1. Analiza a estrutura narrativa deobras significativas da historia do cine.

CCL

b d g h n

B4.7. Montaxe audiovisual. B4.5. Recoecer as diferenzas entre arealidade e a representacin que ofrecen asimaxes en movemento, analizando osaspec tos na r ra t i vos dos p rodu tosaudiovisuais e aplicando criterios expresivos.

CA1B4.5.1. Identifica e analiza os elementostcnicos, expresivos e estticos utilizadosnas producins audiovisuais, e aplicalos navaloracin de diversos produtos (pelculacinematogrfica, programa de televisin,etc.).

CAA

CA1B4.5.2. Especifica a tipoloxa de xnero,a intencionalidade comunicativa e oscdigos expresivos empregados narealizacin de pelculas e programas detelevisin, a partir da sa visin e da saanlise.

CSC

b d g h n

B4.8. Xneros cinematogrficos. Xnerostelevisivos. Cine de ficcin e documental.Cine de animacin.

B4.6. Identificar e analizar os elementostcnicos, expresivos e estticos utilizadosnas producins audiovisuais.

CA1B4.6.1. Analiza producins multimediainteractivas e de novos medios, identificandoas caractersticas dos produtos e as sasposibilidades.

CCEC

b d g h n

B4.9. Narrativa dos produtos interactivos. B4.7. Identificar as posibilidades dast e c n o l o x a s d a i n f o r m a c i n e d acomunicacin, con especial atencin aosmedios de comunicacin de libre acceso,como internet

CA1B.4.7.1. Identi f ica e expl ica asposibilidades das tecnoloxas da informacine da comunicacin, con especial atencinaos medios de comunicacin de libreacceso, como internet.

CCEC

25

Debuxo TcnicoEntre as finalidades de Debuxo Tcnico figura de xeito especfico dotar o alumnado das competencias necesarias para se poder comunicargraficamente con obxectividade nun mundo cada vez mis complexo, que require do deseo e da fabricacin de produtos que resolvan asnecesidades presentes e futuras. Esta funcin comunicativa, grazas ao acordo dunha serie de convencins a escala nacional, comunitaria einternacional, permtenos transmitir, interpretar e comprender ideas ou proxectos de maneira fiable, obxectiva e inequvoca.O debuxo tcnico, xa que logo, emprgase como medio de comunicacin en calquera proceso de investigacin ou proxecto que se valla dosaspectos visuais das ideas e das formas para visualizar o que se estea a desear e, de ser o caso, definir dun xeito claro e exacto o que se desexaproducir; dicir, como linguaxe universal nos seus dous niveis de comunicacin: comprender ou interpretar a informacin codificada, e expresarseou elaborar informacin comprensible polas persoas destinatarias.O alumnado, ao adquirir competencias especficas na interpretacin de documentacin grfica elaborada de acordo coa norma nos sistemas derepresentacin convencionais, pode coecer mellor o mundo. Isto require, ademais do coecemento das principais normas de debuxo, undesenvolvemento avanzado da sa visin espacial, entendida como a capacidade de abstraccin para, por exemplo, visualizar ou imaxinarobxectos tridimensionais representados mediante imaxes planas.Ademais de comprender a complexa informacin grfica que nos rodea, cmpre que o estudante aborde a representacin de espazos ou obxectosde calquera tipo e elabore documentos tcnicos normalizados que plasmen as sas ideas e os seus proxectos, relacionados tanto co deseogrfico como coa ideacin de espazos arquitectnicos ou coa fabricacin artesanal ou industrial de pezas e conxuntos.Durante o primeiro curso trabllase coas competencias relacionadas co debuxo tcnico como linguaxe de comunicacin e instrumento bsico paraa comprensin, anlise e representacin da realidade. Para isto, introdcense gradualmente e de xeito interrelacionado tres grandes bloques:"Xeometra e debuxo tcnico", "Sistemas de representacin" e "Normalizacin". Trtase de que o/a estudante tea unha visin global dosfundamentos do debuxo tcnico que lle permita no seguinte curso afondar algns aspectos desta materia.Ao longo do segundo curso introdcese un bloque novo ("Documentacin grfica de proxectos"), en lugar de Normalizacin, para a integracindas destrezas adquiridas na etapa.Xa que logo, os elementos do currculo bsico da materia agrupronse en tres bloques interrelacionados: "Xeometra e debuxo tcnico", "Sistemasde representacin" e "Normalizacin ou Documentacin grfica de proxectos".No primeiro bloque, desenvolvronse durante os dous cursos que compoen esta etapa os elementos necesarios para resolver problemas deconfiguracin de formas, ao tempo que se analiza a sa presenza na natureza e na arte ao longo da historia, e as sas aplicacins ao mundocientfico e tcnico.De maneira anloga, o bloque dedicado aos sistemas de representacin desenvolve os fundamentos, as caractersticas e as aplicacins dasaxonometras, das perspectivas cnicas e dos sistemas didrico e de planos cotados. Este bloque dbese abordar de xeito integrado para permitirdescubrir as relacins entre sistemas e as vantaxes e os inconvenientes de cada un. Ademais, conveniente potenciar a utilizacin do debuxo aman alzada como ferramenta de comunicacin de ideas e anlise de problemas de representacin.

27

O terceiro bloque (sobre a normalizacin) pretende dotar o/a estudante dos procedementos para simplificar, unificar e obxectivar asrepresentacins grficas. Este bloque est nomeadamente relacionado co proceso de elaboracin de proxectos, obxecto do derradeiro bloque,polo que, anda que a secuencia establecida sita este bloque de maneira especfica no primeiro curso, a sa condicin de linguaxe universal faique a sa utilizacin sexa unha constante ao longo da etapa. O proxecto ten como obxectivo principal que o/a estudante mobilice e interrelacioneos elementos adquiridos ao longo de toda a etapa e que os empregue para elaborar e presentar de xeito individual e colectivo os bosquexos,esbozos e planos necesarios para a definicin dun proxecto sinxelo relacionado co deseo grfico, industrial ou arquitectnico.

1 de bacharelato

Debuxo Tcnico I. 1 de bacharelato

Obxectivos Contidos Criterios Estndares de aprendizaxe Competencias clave

Bloque 1. Xeometra e debuxo tcnico

b d e g i l m

B1.1. Trazados xeomtricos. B1.2. Instrumentos e materiais do debuxo

tcnico. B1.3. Recoecemento da xeometra na

natureza. B1.4 . Iden t i f i cac in de es t ru tu ras

xeomtricas na arte. B1.5. Valoracin da xeometra como

instrumento para o deseo grfico, industriale arquitectnico.

B1.6. Trazados fundamentais no plano. B1.7. Operacins con segmentos. B1.8. Mediatriz. B1.9. Paralelismo e perpendicularidade. B1 .10 . De te rm inac in de luga res

xeomtricos. Aplicacins. B1.11. Elaboracin de formas baseadas en

redes modulares. B1.12. Circunferencia e crculo.

B1.1. Resolver problemas de configuracinde formas poligonais sinxelas no plano coaaxuda de utensilios convencionais dedebuxo sobre taboleiro, aplicando osfundamentos da xeometra mtrica deacordo cun esquema paso a paso e/ou unhafigura de anlise elaborada previamente.

DT1.B1.1.1. Desea, modifica ou reproduceformas baseadas en redes modularescadradas coa axuda do escuadro e ocartabn, utilizando recursos grficos paradestacar claramente o trazado principalelaborado das lias auxiliares utilizadas.

CSIEE

DT1.B1.1. 2. Determina coa axuda de regrae comps os principais lugares xeomtricosde aplicacin aos trazados fundamentais noplano, e comproba graficamente ocumprimento das condicins establecidas.

CMCCT

DT1.B1.1.3. Relaciona as lias e os puntosnotables de tringulos, cuadrilteros epolgonos coas sas propiedades, eidentifica as sas aplicacins.

CAA

DT1.B1.1.4. Comprende as relacinsmtricas dos ngulos da circunferencia e ocrculo, describe as sas propiedades eidentifica as sas posibles aplicacins.

CAA

28



B1.13. ngulos. B1.14.Trazado de polgonos regulares. B1.15. Resolucin grfica de cuadrilteros e

polgonos. B1.16. Representacin de formas planas. B1.17. Trazado de formas proporcionais. B1.18. Resolucin grfica de tringulos. B1.19. Determinacin, propiedades e

aplicacins dos seus puntos notables. B1.20. Proporcionalidade e semellanza. B1.21. Anlise de trazado de formas

poligonais por triangulacin, radiacin eitinerario.

B1.22. Construcin e utilizacin de escalasgrficas.

B1.23. Transformacins xeomtricaselementais: xiro, translacin, simetrahomotecia e afinidade. Identificacin deinvariantes. Aplicacins.

DT1.B1.1.5. Resolve tringulos coa axudade regra e comps, apl icando aspropiedades das sas lias e os puntosnotables, e os principios xeomtricoselementais, e xustifica o procedementoutilizado.

CMCCT

DT1.B1.1.6. Desea, modifica ou reproducecuadrilteros e polgonos analizando asrelacins mtricas esenciais e resolvendo oseu trazado por triangulacin, radiacin,itinerario ou relacins de semellanza.

CSIEE

D T 1 . B 1 . 1 . 7 . R e p r o d u c e f i g u r a sproporcionais determinando a razn idneapara o espazo de debuxo dispoible,construndo a escala grfica correspondenteen funcin da apreciacin establecida eutilizndoa coa precisin requirida.

CSIEE

DT1.B1.1.8. Comprende as caractersticasdas transformacins xeomtricas elementais(xiro, translacin, simetra, homotecia eafinidade), identificando as sas invariantes,e aplcaas para a resolucin de problemasxeomtricos e para a representacin deformas planas.

CAA

b d e g i l

B1.24. Tanxencias e enlaces. B1.25. Resolucin de problemas bsicos de

tanxencias e enlaces. Aplicacins. B1.26. Construcin de curvas tcnicas,

valos, ovoides e espirais. B1.27. Aplicacins da xeometra ao deseo

arquitectnico e industrial. B1.28. Xeometra e novas tecnoloxas. B1.29. Aplicacins de debuxo vectorial en

2D. B1.30. Exercicios de aplicacin de trazado

B1.2. Debuxar curvas tcnicas e figurasplanas compostas por circunferencias elias rectas, aplicando os conceptosfundamentais de tanxencias, resaltar aforma f inal determinada e indicargraficamente a construcin auxiliar utilizada,os puntos de enlace e a relacin entre osseus elementos.

DT1.B1.2.1. Identifica as relacins entrepuntos de tanxencia, centros e raios decircunferencias, anal izando f igurascompostas por enlaces entre lias rectas earcos de circunferencia.

CMCCT

DT1.B1.2.2. Resolve problemas bsicos detanxencias coa axuda de regra e comps,aplicando con rigor e exactitude as saspropiedades intrnsecas, e utilizandorecursos grficos para destacar claramenteo trazado principal elaborado das liasauxiliares utilizadas.

CAA

29



de tanxencias e enlaces. DT1.B1.2.3. Aplica os coecementos detanxencias construcin de valos, ovoidese espirais, e relaciona a sa forma coasp r inc ipa is ap l i cac ins no deseoarquitectnico e industrial.

CSIEE

DT1.B1.2.4. Desea a partir dun bosquexoprevio ou reproduce escala convenientefiguras planas que contean enlaces entrelias rectas e arcos de circunferencia,indicando graficamente a construcinauxiliar utilizada, os puntos de enlace e arelacin entre os seus elementos.

CSIEE

Bloque 2. Sistemas de representacin

b d e g i l

B2.1. Fundamentos dos sistemas derepresentacin.

B2.2. Sistemas de representacin na arte. B2.3. Evolucin histrica dos sistemas de

representacin. B2.4. Sistemas de representacin e debuxo

tcnico. mbitos de aplicacin. B2.5. Vantaxes e inconvenientes. Criterios

de seleccin. B2.6. Clases de proxeccin. B2.7. Sistemas de representacin e novas

tecnoloxas. B2.8. Aplicacins de debuxo vectorial en 3D. B2.9. Sistema didrico. B2. 10. Procedementos para a obtencin

das proxeccins didricas. B2.11. Disposicin normalizada. B2.12. Reversibilidade do sistema. Nmero

B2.1. Relacionar os fundamentos e asc a r a c t e r s t i c a s d o s s i s t e m a s d erepresentacin coas sas posiblesa p l i c a c i n s a o d e b u x o t c n i c o ,seleccionando o sistema axeitado aoobxectivo previsto, e identificar as vantaxese os inconvenientes en funcin dainformacin que se desexe amosar e dosrecursos dispoibles.

DT1.B2.1.1. Identifica o sistema derepresentacin empregado a partir daanlise de debuxos tcnicos, ilustracins oufotografas de obxectos ou espazos, edetermina as caractersticas diferenciais eos elementos principais do sistema.

CCL

DT1.B2. 1. 2. Establece o mbito deaplicacin dos principais sistemas derepresentacin, e ilustra as sas vantaxes eos seus inconvenientes mediante o debuxoa man alzada dun mesmo corpo xeomtricosinxelo.

CCL

DT1.B2.1.3. Selecciona o sistema derepresentacin idneo para a definicin dunobxecto ou espazo, ana l izando acomplexidade da sa forma, a finalidade darepresentacin, a exactitude requirida e osrecursos informticos dispoibles.

CD

30



de proxeccins suficientes. B2.13. Representacin e identificacin de

puntos, rectas e planos. Posicins noespazo. Paralelismo e perpendicularidade.Pertenza e interseccin.

B2.14. Proxeccins didricas de slidos eespazos sinxelos.

B2.15. Seccins planas. Determinacin dasa verdadeira magnitude.

B2.16. Procedementos para a obtencin edisposicin das proxeccins didricas.

B2.17. Visualizacin e debuxo a man alzadade axonometras a partir das vistasprincipais de pezas sinxelas.

B2.18. Seccins planas. Determinacin dasa verdadeira magnitude.

DT1B2.1.4. Comprende os fundamentos dos i s t e m a d i d r i c o e d e s c r i b e o sp rocedemen tos de ob tenc in dasp r oxecc ins e a sa d i spos ic innormalizada.

CMCCT

DT1.B2.1.5. Comprende o funcionamentodo sistema didrico, relacionando os seuselementos, convencionalismos e notacinscoas proxeccins necesar ias pararepresentar inequivocamente a posicin depuntos, rectas e planos, e resolveproblemas de pertenza, interseccin everdadeira magnitude.

CAA

DT1.B2.1.6. Desea ou reproduce formastridimensionais sinxelas, debuxando a manalzada as sas vistas principais no sistemade proxeccin ortogonal establecido polanorma de apl icacin, dispondo asproxeccins suficientes para a sadefinicin e identificando os seus elementosde xeito inequvoco.

CSIEE

DT1 . B2 . 1 . 7 . V i sua l i za no espazoperspectivo formas tridimensionais sinxelasdefinidas suficientemente polas sas vistasprincipais, debuxando a man alzadaaxonometras convencionais (isometras ecabaleiras).

CMCCT

DT1.B2.1.8. Determina seccins planas deobxec tos t r id imens iona is s inxe los ,visualizando intuitivamente a sa posicinmediante perspectivas a man alzada,debuxando as sas proxeccins didricas eobtendo a sa verdadeira magnitude.

CCEC

b d e

B2.19. Sistema de planos cotados:aplicacins.

B2.2. Representar formas tridimensionaiss inxelas a part i r de perspect ivas,fotografas, pezas reais ou espazos do

DT1.B2.2.1. Comprende o funcionamentodo sistema de planos cotados como unhavariante do sistema didrico que permite

CAA

31



g i l

contorno prximo, utilizando o sistemadidrico ou, de ser o caso, o sistema deplanos cotados, dispondo de acordo coanorma as proxeccins suficientes para a sadefinicin e identificando os seus elementosde xeito inequvoco.

rendibilizar os coecementos adquiridos,ilustra as sas principais aplicacinsmediante a resolucin de problemassinxelos de pertenza e interseccin e obtnperfs dun terreo a partir das sas curvas denivel.

b d e g i l

B2.20. Sistema axonomtrico. B2 .21 . Fundamen tos do s i s tema .

Disposicin dos eixes e utilizacin doscoeficientes de reducin.

B2.22. Sistema axonomtrico ortogonal,perspectivas isomtricas, dimtricas etrimtricas.

B2.23. Sistema axonomtrico oblicuo:perspectivas cabaleiras e militares.

B2.24. Aplicacin do valo isomtrico comorepresentacin simplificada de formascirculares.

B2.3. Debuxar perspectivas de formastridimensionais a partir de pezas reais oudef in idas po las sas proxecc insortogonais, seleccionando a axonometraaxeitada ao propsito da representacin,dispondo a posicin dos eixes en funcin daimportancia relativa das caras que sedesexen amosar e utilizando, de ser o caso,os coeficientes de reducin determinados.

DT1 .B2 .3 .1 . Rea l i za pe rspec t i vasisomtricas de corpos definidos polas sasvistas principais, coa axuda de utensilios dedebuxo sobre taboleiro, representando ascircunferencias situadas en caras paralelasaos planos coordenados como valos enlugar de elipses, simplificando o seutrazado.

CCEC

DT1.B2.3.2. Realiza perspectivas cabaleirasou planimtricas (militares) de corpos ouespazos con circunferencias situadas encaras paralelas a un s dos planoscoordenados, dispondo a sa orientacinpara simplificar o seu trazado.

CCEC

b d e g i l

B2.25. Sistema cnico central. B2.26. Elementos do sistema. Plano do

cadro e cono visual. B2.27. Determinacin do punto de vista e

orientacin das caras principais. B2.28. Paralelismo. Puntos de fuga. Puntos

mtricos. B2.29. Representacin simplificada da

circunferencia. B2.30. Sistema cnico oblicuo. B2.31. Representacin simplificada da

circunferencia. B2.32. Representacin de slidos nos

B2.4. Debuxar perspectivas cnicas deformas tridimensionais a partir de espazosdo contorno ou definidas polas sasproxeccins ortogonais, e valorar o mtodoseleccionado, considerando a orientacindas caras principais respecto do plano docadro e a repercusin da posicin do puntode vista sobre o resultado final.

DT1.B2.4.1. Comprende os fundamentos daperspectiva cnica e clasifica a sa tipoloxaen funcin da orientacin das carasprincipais respecto ao plano do cadro e arepercusin da posicin do punto de vistasobre o resultado final, determinando opunto principal, a lia do horizonte, ospuntos de fuga e os seus puntos de medida.

CCL

DT1.B2.4.2. Debuxa coa axuda de utensiliosde debuxo perspectivas cnicas centrais decorpos ou espazos con circunferenciassituadas en caras paralelas a un s dosplanos coordenados, dispondo a saorientacin para simplificar o seu trazado.

CSIEE

32



diferentes sistemas. DT1.B2.4.3. Representa formas slidas ouespaciais con arcos de circunferencia encaras horizontais ou verticais, debuxandoperspectivas cnicas oblicuas coa axuda deutensilios de debuxo, simplificando aconstrucin das elipses perspectivasmed ian te o t razado de po l gonoscircunscritos, trazndoas a man alzada oucoa axuda de patrns de curvas.

CMCCT

Bloque 3. Normalizacin

b d e g i l

B3.1. Elementos da normalizacin consontea normativa.

B3.1. Valorar a normalizacin comoconvencionalismo para a comunicacinuniversal que permite simplificar os mtodosde producin, asegurar a calidade dosprodutos, posibilitar a sa distribucin egarantir a sa utilizacin polo destinatariofinal.

DT1.B3.1.1. Describe os obxectivos e osmbitos de utilizacin das normas UNE, ENe ISO, e relaciona as especficas do debuxotcnico coa sa aplicacin para a eleccin ea dobra de formatos, para o emprego deesca las , pa ra es tab lece r o va lo rrepresentativo das lias, para dispor asvistas e para a cotacin.

CCL

b d e g i l

B3.2. Proxecto: necesidade e mbito deaplicacin das normas.

B3.3. Formatos. Dobra de planos. B3.4. Vistas. Lias normalizadas. B3.5. Aplicacins da normalizacin. B3.6. Escalas. Cotacin. B3.7. Debuxo industrial. B3.6. Escalas. Cotacin. B3.8. Debuxo arquitectnico. B3.9. Cortes e seccins.

B3.2. Aplicar as normas nacionais, europease internacionais relacionadas cos principiosxerais de representacin, formatos, escalas,cotacin e mtodos de proxeccinortogrficos e axonomtricos, considerandoo debuxo tcnico coma linguaxe universal,valorando a necesidade de coecer a sasintaxe e utilizndoo de forma obxectivapara a interpretacin de planos tcnicos e aelaboracin de bosquexos, esquemas,esbozos e planos.

DT1.B3.2 .1 . Obtn as d imens insrelevantes de corpos ou espazosr e p r e s e n t a d o s u t i l i z a n d o e s c a l a snormalizadas.

CSIEE

DT1.B3.2.2. Representa pezas e elementosindustriais ou de construcin, aplicando asnormas referidas aos principais mtodos deproxeccin ortogrficos, seleccionando asvistas imprescindibles para a sa definicin,dispndoas axeitadamente e diferenciandoo trazado de eixes, lias vistas e ocultas.

CAA

DT1.B3.2.3. Cota pezas industriais sinxelasidentificando as cotas necesarias para a sacor rec ta de f in i c in d imens iona l edispndoas de acordo coa norma.

CMCCT

33



DT1.B3.2.4. Cota espazos arquitectnicossinxelos identificando as cotas necesariaspara a sa correcta definicin dimensional edispndoas de acordo coa norma.

CMCCT

DT1.B3.2.5. Representa obxectos con ocosmediante cortes e seccins, aplicando asnormas bsicas correspondentes.

CSIEE

34

EconomaA formacin en economa faise necesaria nun contexto globalizado, no que as relacins entre os axentes econmicos e sociais son cada da miscomplexas. A consideracin do comportamento econmico das persoas na procura da satisfaccin das sas necesidades, as como da producin e daorganizacin dos bens e os servizos necesarios, e da distribucin dos recursos escasos facilitan a compresin da realidade social.Calquera persoa necesita coecer as regras bsicas que explican os acontecementos econmicos e a linguaxe especfica utilizada poreconomistas e medios de comunicacin para analizar eses feitos. O estudo da economa axuda a percibir e a coecer o mundo, e posibilitaanalizar e afondar nas relacins humanas, facilita a comprensin dos conceptos utilizados habitualmente na anlise econmica e empresarial,serve para potenciar destrezas de razoamento, abstraccin e interrelacin, e proporciona ferramentas para examinar de xeito crtico a sociedade.E contribe tamn a desenvolver a curiosidade intelectual, a capacidade analtica, o rigor e a amplitude de perspectivas hora de indagar nocoecemento de variables como o crecemento, a pobreza, a educacin, a sade, a riqueza, o ambiente, etc. Proporciona importantescoecementos matemticos e estatsticos, habilidades de comunicacin oral e escrita para explicar e transmitir ideas e conclusins, conargumentos e evidencias empricas, sentido da tica e respecto polo ser humano, as como unha intensa capacidade de traballo, tanto individualcomo en equipo.O enfoque empregado pola economa na resolucin dos problemas sociais distnguea das restantes ciencias sociais. A materia de 4 de ESOdistribese en seis bloques que permiten o estudo da economa como ciencia e do papel dos axentes econmicos. No bloque 1 ("Ideaseconmicas bsicas") recllense aspectos relativos aos principios econmicos, terminoloxa propia e metodoloxa da ciencia econmica. Nobloque 2 ("Economa e empresa") analzase o papel e o funcionamento do/da axente de empresas na economa. O seguinte bloque ("Economapersoal") est dedicado ao estudo da transcendencia das decisins econmicas na vida das persoas. O cuarto bloque ("Economa e ingresos egastos do Estado") repasa o papel estatal no funcionamento econmico a travs da anlise dos seus ingresos e gastos. No quinto bloque("Economa e tipos de xuro, inflacin

Currículo Bacharelato 1º curso - ccooensino.gal · interacción dos organismos entre eles e co...

Documents

Transcript of Currículo Bacharelato 1º curso - ccooensino.gal · interacción dos organismos entre eles e co...