""Se ti o cambio que queiras ver

no mundo"

Mahatma Gandhi

"Se ti o cambio". Lino hai xa anos, escrito nun

muro de San Francisco. Despois souben que era

unha frase de Gandhi. Pero o efecto sobre as

miñas propias actitudes, no meu profundo desexo

de contribuír ás profundas transformacións que

cría que o sistema requiría, estaba xa asegurado.

Non sei quen tivo a ocorrencia de gravar de forma

tan simple, contundente, atractiva, o que debía

procurar estar no centro da miña mente en diante:

o cambio vén, en primeiro lugar, dun mesmo, da

propia forma de conducirse, da maneira persoal de

abordar os distintos temas.

Pero, ademais, ten un "efecto multiplicador": ao

darse conta de que é posible a escala persoal,

aparece claramente, como garantía de éxito, a

necesidade de reiterar os esforzos e unilos aos

doutros. "Nos-outros". Xuntos, podemos ser

axentes de transformación radical. Como di Miguel

Hernández co seu amigo Ramón Sijé, con quen

tanto quería. Xuntos, podemos ser o cambio que

agora xa é apremiante.

É un cambio sistémico, global, porque deixaremos

de ser servos para ser, dunha vez por todas, donos

do noso destino.

Federico Mayor Zaragoza

Presidente

Fundación Cultura de Paz

EDITORIAL

Federico Mayor Zaragoza

EDITORIAL 1

A palabra de

NELSA CURBELO

2

Congreso

Internacional

“Edificar a paz no

século XXI ”

3

Semana de Acción

Mundial pola

4

Foro Mundial de

Educación

4

Río+20 5

Memorial Joan

Gomis

5

Curso de inglés

sobre xénero, paz y

derechos humanos

6

Axenda xunio -

outubro 2012

6

O mundo, un

poema xigante

7

Publicaciones 7

Recursos

recomendados

8

X U Ñ O 2 0 1 2 N . 5

Blog de Federico Mayor Zaragoza: http://www.federicomayor.blogspot.com

B O L E T I N E N :

C A S T E L L A N O - E N G L I S H

C A T A L À

Da forza á palabra

Boletin da Fundación Cultura de paz

C O NT ID O:

P Á X I N A 2

“A pobreza non

é froito da mala

sorte, do azar,

do clima ou a

raza. É

consecuencia

dun sistema

inhumano e

cruel”

Nelsa Curbelo*

A palabra de NELSA CURBELO ¿SER EXTRANXEIRO?

Ser estranxeiro, proveniente de culturas diferentes ou de países empobrecidos,

levanta sospeitas, medos, fobias.

Pasamos da realidade dos refuxiados políticos, aqueles que saían dos seus países

de orixe para salvagardar as súas vidas das ditaduras, aos actuais refuxiados

económicos. Hoxe, como cada día, morrerán de fame 24.000 persoas nun

mundo onde 3.500 millóns de persoas, a metade da humanidade, sobrevive na

pobreza. A cifra que o PNUD estableceu como para erradicar no mundo. 50.000

millóns de dólares tan sólo el 1,08% do que os Estados investiron no rescate

bancario desde 2007: 4,6 billóns de dólares. 92 veces máis do que falta erradicar

nel. Mentres que a extrema riqueza tamén ten unha contabilidade máis que

elocuente: o 0,9% da humanidade ostenta o 39% da riqueza mundial.

O 1,3% dos seus ingresos serviría para erradicar a fame no mundo. ólo o 4%

seria suficiente para porlle fin

Aos que se desprazan urxidos pola pobreza e a esperanza de atopar un mellor

futuro, non os ampara unha lei de trato humanitario. A guerra da fame non a

consideramos tal, nas nosas sociedades aterradas. A pobreza non é froito da

mala sorte, do azar, do clima ou a raza. É consecuencia dun sistema inhumano e

cruel.

Enfróntanse os éxodos en procura de alimento e seguridade esixindo visas e

pondo controis exhaustivos. O único que se pode mover libremente son os

capitais, que perderon os seus vínculos coas persoas e o traballo, converténdose

nunha realidade en si mesma, que se reproduce e medra como un tumor

maligno.

A política que require planificación, coñecementos e estratexia, debe alimentarse

tamén de com-paixón. Non é este un dos valores dos que se fala no mundo

competitivo que busca a eficacia e a rendibilidade, onde as relacións parecen

estar relegadas ao só ámbito persoal. Pero para que non se converta nunha

máquina demoledora debemos redescubrir o valor político da equidade, a

integridade e a confianza, e aceptar o desafío de percorrer o camiño xuntos.

Entón poderemos pasar de considerar ao estranxeiro como ameaza, ao

estranxeiro como hóspede da casa común que compartimos.

*Nelsa Curbelo é pedagoga, experta en dereitos humanos e non-violencia e

directora xeral da ONG Ser Paz .

D A F O R Z A A P A L A B R A

Curso de Formación sobre Historia E Estética Cinematográfica

P Á X I N A 3 N . 5

Durante o mes de marzo de 2012, no Museo Pedagóxico de Galicia

(MUPEGA), celebrouse un Curso de Formación sobre Historia e Estética

Cinematográfica, de 30 horas,impartido por Antonio Brea e por Manuel

Dios, de carácter eminentemente práctico que abordou, entre outros

temas, a utilización do cinema como recurso didáctico na educación para

a paz e a mellora da convivencia escolar.

Encontro “Promovendo comprensión transcultural para a construción de

sociedades pacíficas e inclusivas”

No marco do Encontro “Promovendo a comprensión

transcultural para a construción de sociedades pacíficas e

inclusivas”, celebrado en Nova York o 22 de marzo de

2012, e coorganizado por Alianza das Civilizacións e

Nacións Unidas, o Prof. Mayor participou na mesa

redonda sobre “A mocidade como socio no progreso da

comprensión transcultural: boas prácticas e retos”.

Congreso Internacional “Edificar a paz no século XXI”

Os días 23-25 de abril de 2012 tivo lugar en Barcelona o Congreso

Internacional “Edificar a paz no século XXI”, organizado pola Carta da

Paz dirixida á ONU e a Universidade de Barcelona. O Congreso contou

coa participación de máis de 60 expertos de diferentes disciplinas, entre

estes Boutros Ghali e Federico Mayor Zaragoza que estiveron presentes

a través dos vídeos que mandaron coas súas mensaxes.

Manuel Manonelles participou nos Grupos de Expertos “Medios de

Comunicación e Paz”.

Grupos de Trabajo

P Á X I N A 4

“A Educación

en todos os

niveis

é un dos

principais

medios para

construír unha

cultura de

paz”

II Encontro de Centros con Servizos de Mediación Escolar

Durante os días 11 e 12 de maio celebrouse en Galicia,

en Fisterra, o II Encontro de Centros con Servizos

de Mediación Escolar, no que se reuniron os

diferentes centros educativos que teñen implantados

servizos de mediación escolar ou que están a iniciar

este proceso. O Acto contou coa participación de

Manuel Dios Diz, Presidente do Seminario Galego de

Educación para a Paz, director da Fundación Cultura de

Paz en Santiago de Compostela, e José Antonio

Binaburo Unturbe, coordinador da Rede Andaluza

“Escola: Espazo de Paz”, até 2010.

Foro Mundial de Educación

Pros e Contras dunha Taxa ás Transaccións Financeiras

Semana de Acción Mundial pola Educación

No marco da liña de traballo a favor dunha Taxa ás

Transaccións Financeiras, organizouse, o día 26 de abril de

2012, na sede do Colexio de Xornalistas de Cataluña, o acto

“Pros e Contras dunha Taxa ás Transaccións Financeiras

Internacionais”, que contou coa presenza de Xavier Vidal-

Folch (O País), e Hernán Cortés e Manuel Manonelles do

Foro Ubuntu. No acto presentouse o documento "A Taxa ás

Transaccións Financeiras: a caída dos mitos?, elaborado por

un conxunto de organizacións da sociedade civil internacional

(Institute Policy Studies, Stamp Out Poverty, TUAC e o Foro

Ubuntu).

A Fundación Cultura de Paz participou no acto estatal da Semana de Acción Mundial

pola Educación, que se celebrou o pasado 25 de abril en Madrid, así como nos

organizados nas distintas CC.AA. Un ano máis, con este acto pretendeuse achegar as

reivindicacións da Campaña Mundial pola Educación á sociedade e ao goberno español.

Durante o acto completouse “A Gran Imaxe” cos debuxos e collage dos máis de 200

alumnos e alumnas dos 14 colexios que participaron.

Durante os días 28 ao 31 de maio celebrouse en Florianópolis (Brasil) a Reunión do Foro

Mundial de Educación (FME), na que participou Manuel Dios Diz, como membro do Consello

Internacional do Foro.

O FME é un movemento para a cidadanía e polo dereito universal á educación.

D A F O R Z A A P A L A B R A

RÍO+20 Conferencia das Nacións Unidas sobre o Desenvolvemento

P Á X I N A 5 N . 5

A Fundación Cultura de Paz, Cristianisme i Justicie, Fundació Per a Pau,

Justícia i Pau e as revistas O Cervo e Foc Nou, convocan o VII Premio de

Xornalismo Solidario “Memorial Joan Gomis”, dirixido a persoas,

institucións e colectivos que loiten contras as desigualdades Norte-Sur, a

pobreza e a exclusión social, e que destaquen polo seu compromiso ou

actividades a favor da paz, os dereitos humanos e o entendemento entre

culturas e relixións.

Data límite de presentación: 13 de xullo de 2012

Memorial Joan Gomis

O 21 de maio de 2012 tivo lugar en Barcelona o acto "A Cimera de

Rio+20: desafiaments, perspectives e reptes", co-organizado polo

Foro Ubuntu e a Generalitat de Catalunya (Departament de

Territori i Sostenibilitat), ao redor da Conferencia de Nacións

Unidas sobre Desenvolvemento Sustentable, que se celebra este

mes de xuño en Río de Janeiro (Brasil). O acto contou coa

participación de Federico Mayor Zaragoza, Lluís Recoder

(Conseller de Territori i Sostenibilitat), Aniol Esteban (Responsable

de Economía Ambiental, New Economics Foundation), Cristina

Ribas (Presidenta da Asociación Catalá de Comunicación Científica)

e Manuel Manonelles (director do Fòrum UBUNTU).

A Fundación Cultura de Paz asina un Convenio coa European Network of Places of Peace

A Fundación Cultura de Paz asinou un convenio de colaboración coa European

Network of Places of Peace (ENPP), entidade que, con sede en Évora

(Portugal), reúne cidades de toda Europa onde se asinaron tratados de paz. A

partir do intercambio e da colaboración, ENPP busca promover a Cultura de

Paz.

La Cumbre de Río+20: desafíos, perspectivas y retos

O Foro Ubuntu estará presente no próximo Cumio da Terra RÍO+20,

chamada oficialmente: Conferencia das Nacións Unidas sobre

Desenvolvemento Sustentable, que se celebrará en Río de Janeiro (Brasil)

entre os días 20-22 de xuño de 2012. Este cumio é un novo intento de

Nacións Unidas no comezo de milenio para avanzar sobre o compromiso dos

Estados e a comunidade internacional nos grandes cambios deste século XXI.

Terá lugar vinte anos despois do primeiro cume de Río de Janeiro de 1992.

P Á X I N A 6

CEIPAZ Fundación Cultura de Paz organiza o Curso de inglés “Xénero, paz e

dereitos humanos”, co obxectivo de mellorar a expresión oral en inglés a partir de

temáticas relacionadas coa paz, os dereitos humanos e o enfoque de xénero.

O Curso está dirixido a ONGD, asociacións xuvenís, traballadores sociais que

desexan mellorar o seu nivel de inglés e a súa capacidade de comunicación oral en

actividades internacionais.

A Metodoloxía será participativa con especial atención á expresión oral. E o

Profesorado nativo (Irlanda) con cualificación CELTA (Certificate in English Language

Teaching to Adults) para a formación en lingua inglesa e con experiencia en

formación para estranxeiros en dereitos humanos e paz .

-Madrid do 25 de xuño ao 6 de xullo de 2012, ambos inclusive.

-Horario intensivo de 16h a 21:00h de luns a venres (45 horas lectivas)

-Grupo reducido: 10-15 persoas

15 de xuño. Acto de Entrega do 5º

Premio “Federico Mayor Zaragoza”,

de UNESCO Tortosa, que terá lugar na

Aula Magna Universitat Rovira i Virgili

Campus Terres de l`Ebre. Conferencia de

Federico Mayor Zaragoza “De súbditos

a cidadáns”.

18 de xuño Presentación en Madrid

da Women International League for

Peace and Freedom (WILPF). O acto

contará coa presenza de Adilia Caravaca

(Presidenta de WILPF Internacional) e

Carmen Magallón (Presidenta de WILPF

España)

20 de xuño. Taller Identificación de

proxectos de cooperación ao

desenvolvemento para bibliotecarios,

organizado polo Grupo de Traballo

"Bibl iotecas e Cooperación ao

Desenvolvemento", de FESABID.

20-22 de xuño. Río+20 - Conferencia das Nacións Unidas

sobre Desenvolvemento Sustentable,

que se celebrará en Río de Janeiro (Brasil).

Curso de inglés sobre xénero, paz e dereitos humanos

Axenda xuño – Outubro 2012 16 de xullo. Foro de Alto Nivel sobre

Cultura de Paz, convocado pola

Asemblea Xeral das Nacións Unidas, conta

coa colaboración da Fundación Cultura de

Paz.

2-27 de xullo. . Conferencia das

Nacións Unidas sobre o Tratado do

Comercio de Armas, Nova York.

23-24 de outubro. Congreso

Internacional “Muller, Tecnoloxía e

Democracia para o Cambio Social”,

organizado pola Fundación Cultura de Paz e

a Fundación Cibervoluntarios. O evento

terá lugar na Casa da Paz e os Dereitos

Humanos de San Sebastián-Donostia.

D A F O R Z A A P A L A B R A

P Á X I N 7 N . 5

A Declaración de Cultura de Paz de Fácil Lectura, publicada pola Fundación Cultura de Paz recibido o patrocinio

da UNESCO, por considerala unha ferramenta educativa moi relevante.

A Fundación Cultura de Paz – Barcelona publicou o libro "Petita història da Cultura

de Pau” con ilustracións de Pilarín Bayés e textos de Federico Mayor Zaragoza e

Manuel Manonelles. Esta publicación pretende ser un elemento de difusión da Cultura de

Paz entre os escolares cataláns polo que será distribuída en todos os centros de

Primaria de Cataluña, xunto a unha ficha pedagóxica. A publicación contou co apoio da

Diputació de Barcelona e a Axencia Catalá de Cooperació ao Desenvolupament.

Publicacións

A Carta da Terra de Lectura Fácil La Fundación Cultura de Paz xunto a o Movimiento por la Paz, editou "A Carta da

Terra de Lectura Fácil", con ilustracións de Marta Kallmeyer.

Esta publicación realizouse co obxectivo de facilitar a comprensión da Carta aos

nenos, e ás persoas con dificultades de lectoras. Esta versión da Carta pretende ser

unha ferramenta educativa importante que axude aos mestres e mestras no seu labor

educativo para o fomento do desenvolvemento sustentable, a solidariedade, a paz e o

rexeitamento de toda forma de violencia.

Petita història de la cultura de pau

Declaración de Cultura de Paz de Fácil Lectura

ANUARIO CEIPAZ 2012-2012 “Cambio de ciclo: crise, resistencias e respostas globais”

Nova edición do Anuario CEIPAZ 2012-2013. Nesta edición o anuario aborda a

crise actual e as súas consecuencias nun momento de cambio de ciclo, con

problemas de carácter sistémico que só poden resolverse desde un multilateralismo

eficaz, que combine as capacidades locais e globais e busque respostas que

beneficien á maioría da poboación e non só a unha minoría de persoas. Preséntanse

análise sobre a Unión Europea, o papel da sociedade civil na construción da

gobernanza global, a utilización do TIC na configuración da cidadanía global. Como

expón Federico Mayor Zaragoza: "É necesario "un novo comezo" para abordar a

crise actual.

Máis información pode consultarse no Blog do Anuario e no sitio Web de CEIPAZ

Seguimento da Declaración e o Programa de Acción sobre unha Cultura de Paz A Asemblea Xeral das Nacións Unidas aprobou o 22 de febreiro de 2012, a Resolución sobre o “Seguimento da

Declaración e o Programa de Acción sobre unha Cultura de Paz”

O mundo, un poema xigante

O mundo, un poema xigante é unha iniciativa para o traballo pola paz e a concordia entre os pobos a través do

fomento do diálogo, que utiliza a poesía como vehículo excepcional para favorecer esa comunicación.

Fundación Cultura de Paz

Recursos recomendados Atlas Mundial de Cultura de Paz é unha representación gráfica e

xeolocalizada, das institucións e organizacións da sociedade civil, tanto

estatais como internacionais, que desenvolven o seu labor nalgunha

do oito medidas do Programa de Acción de Cultura de Paz, e que

contribúen á promoción e fortalecemento da cultura de Paz.

*(Se desexa que a súa organización sexa incluída envíe un e-mail a:

atlasculturadepaz@fund-culturadepaz.org)

30 Dereitos de Ciudadanía, é un sitio web que ten como

obxectivo aproveitar as tecnoloxías 2.0 para facilitar o intercambio de

información, experiencias e coñecementos de diferentes organizacións

relacionadas con este proxecto para impulsar unha comunidade

virtual e de redes contorna á Educación dos Dereitos Humanos e

Cultura de Paz; ofrecer noticias e axenda de eventos; realizar debates,

vídeo-foros, conferencias temáticas; desenvolver recursos na web;

impulsar e facilitar a aprendizaxe e programas en liña sobre os

Dereitos Humanos e Cultura de Paz.

TICAMBIA: aprendizaxe para a paz e a solidaridade, é un

espazo educativo que ofrece recursos didácticos e marcos

conceptuais sobre cinco eixos temáticos: desenvolvemento e loita

contra a pobreza, dereitos humanos e paz, equidade de xénero,

sustentabilidade ambiental e diversidade cultural. O seu obxectivo é o

de contribuír a reforzar as competencias necesarias para entender o

mundo no que vivimos, utilizando as Tecnoloxías da Información e a

Comunicación (TIC).

Ilustración de Marta Kallmeyer

A Fundación para una Cultura de Paz (FCP),

constituída en 2000, ten como obxectivo fundamental

contribuír á construción e consolidación dunha cultura de

paz por medio da reflexión, a investigación, a educación e a

acción sobre o terreno, de acordo coa Declaración y Plan de

Acción sobre una Cultura de Paz, e as derivadas do “Decenio

Internacional sobre cultura de paz y no violencia para los niños

del mundo” (2001-2010)

A FCP ten a súa sede en Madrid, con dúas delegacións e un

Centro de Educación e Investigación para a Paz:

Presidente: Federico Mayor Zaragoza

-Delegación Fundación Cultura de Paz - Barcelona

Director: Manuel Manonelles i Tarragó

-Delegación Fundación Cultura de Paz - Santiago de

Compostela (Seminario Galego de Educación para a Paz)

Director: Manuel Dios Diz

-Centro de Educación e Investigación para a Paz (CEIPAZ)

Directora: Manuela Mesa Peinado

C/ Velázquez, 14 - 3º D

28001 Madrid

Teléfono: +34 914261555

Fax: +34 914316387

Correo: boletin@fund-culturadepaz.org

http://www.fund-culturadepaz.org

ISSN: 2173-9307

Coordinación: Ana Barrero Tiscar

Tradución al galego: Manuel Dios Diz