Filmografía no cine:

La isla mínima (2014)

Rafael (2008)

Bellas durmientes (2001)

A nena (1997)

Filmografía na televisión:

El Príncipe (2015)

El tiempo entre costuras (2013)

El secreto de Puente Viejo (2013)

Padre Casares (2012) en Televisión de Galicia

Matalobos (2009-2010) en Televisión de Galicia

O Nordés (2009) en Televisión de Galicia

MIR (2007)

Debutou no cine con 16 anos, en 1997, na película Nena do director

galego Xavier Bermúdez.

Traballou nas series da TVG Matalobos e Padre Casares. Tamén

participou a nivel nacional nas series “El tiempo entre costuras” e “El secreto de

Puente Viejo” de A3 e “El príncipe” de Tele5.

A súa participación na película “La isla mínima” levouna a acadar o

Premio Goya á Mellor Actriz Revelación.

Nacida en Viveiro (Lugo) en 1902, é unha

pintora surrealista.

Estuda na Academia de Belas Artes de

Madrid, lugar onde entabla amizade con

persoeiros destacados como Salvador Dalí,

Lorca, Buñuel, Rafael Alberti,…

Obtivo unha beca de ampliación de

estudos, que lle permitiu ir a París, onde

coñece a Picasso e Joan Miró.

Ademais de pintar cadros, ilustrou moitos

libros e revistas. Un dos seus cadros,

Espantapájaros, é considerada unha das

grandes obras surrealistas.

Posteriormente trasládase a Bos Aires e

Chile, onde coincide con Pablo Neruda.

Recibe a Medalla de Ouro de Belas Artes e a Medalla de Ouro da Xunta de

Galicia. Expón no Centro Galego de Arte Contemporánea.

Morre no 1995.

Naceu en Ferrol no 1952. É licenciada

en Filoloxía pola Universidade de Santiago.

Traballou en publicidade, foi

presentadora, actriz de dobraxe,…

Comezou no teatro en varias

compañías, entre elas o Centro Dramático

Galego. Saltou á fama nunha serie da TVG

(Pratos Combinados). Tamén traballou

noutras series de TVG como Libro de

familia, O Nordés...

Participou en varias películas:

El bosque animado.

Hotel Tívoli (polo que obtivo o premio Mestre Mateo).

Los caprichos de Goya.

El orfanato.

Engurras.

Mar adentro, pola que obtivo un Premio Goya á Mellor Interpretación de Reparto.

Esta película levou o Oscar á Mellor película estranxeira.

Ten numerosos premios e

galardóns, entre os que destacamos:

*Premio Nacional das músicas actuais.

*Medalla Castelao.

*Premio Goya á mellor canción orixinal

pola canción “Tu bosque animado”.

*Medalla das Artes e as Letras de Francia.

Nacida en Boimorto (A Coruña) no 1958. Estudou piano, solfexo e ballet.

É unha cantante de pop-rock. Aínda que a maioría da súa obra é en castelán, ten

cancións en galego (Negra Sombra, con Carlos Núñez) e en francés.

Vendeu máis de 5 millóns de copias dos seus discos. Participou en

bandas sonoras de varias películas: O bosque animado, “Tacones lejanos”, “Solo

mía”.

Publicou numerosos discos, sendo os máis coñecidos A contraluz,

Como la flor prometida e Un mar de confianza.

Cantante de fama internacional, sendo un ídolo en Francia.

Obtivo moitos premios en Galicia, a

nivel nacional e internacional, entre eles:

*Premio Nacional de Literatura Infantil e

Xuvenil (O misterio dos fillos de Lúa).

*Premio Merlín de Literatura Infantil (Dúas

bágoas por Máquina).

*Finalista para o premio Hache 2010.

Desde o 2013 é membro da Real

Academia Galega.

Naceu en Xeve (Pontevedra). Dende os dezanove anos, exerceu a

profesión de mestra de primaria e tamén de secundaria.

Autora de múltiples obras de literatura infantil e xuvenil, de

gastronomía, pequenos contos,… entre as que destacamos:

*Dúas bágoas por Máquina

*Chamizo

*¡Asústate Merche!,

*Ás de mosca para Anxo

*O libro da Empanada (gastronómico)

Nace en A Coruña. Estuda no

Colexio francés de Madrid. Foi unha

muller anticipada ao seu tempo que tiña

a capacidade de non pasar inadvertida.

Escritora en lingua castelá,

intelectual, xornalista, crítica literaria,

viaxeira e sobre todo feminista. Aos

quince publica o primeiro dos seus

numerosísimos contos (máis de

cincocentos). É directora da Revista de

Galicia.

Escribiu 18 novelas, entre as que

destacan La tribuna, Los pazos de

Ulloa. Tamén escribiu varias obras

teatrais.

En recoñecemento dos seus méritos artísticos, o rei Alfonso XIII concedeulle

o título nobiliario de condesa de Pardo Bazán.

Ela, xunto con Concepción Arenal, está considerada como unha das

precursores do movemento feminista en España.

Morreu en Madrid no ano 1921.

Naceu en Santiago no 1837.

Trasládase a Madrid, onde casa con Manuel

Murguía.

Rosalía de Castro escribiu tanto en prosa coma en

verso, empregando o galego e o castelán. A súa obra

estivo profundamente marcada polas circunstancias

que rodearon a súa vida: a súa orixe, os problemas

económicos, a perda dos seus fillos e a súa fráxil

saúde. Está considerada como a figura máis

importante do Rexurdimento galego.

En 1863 foi publicado en Vigo o seu primeiro

grande libro, Cantares gallegos, que constitúe o

primeiro libro escrito en galego nunha época na que a

lingua galega estaba extinta coma lingua escrita.

En 1880 a escritora publicou unha escolma de poemas á que chamaría Follas

Novas.

En castelán publicaría La flor, A mi madre e En las orillas del Sar e a novela El

caballero de las botas azules.

Morre no 1885. Os seus restos repousan no Panteón de Galegos Ilustres

(Santiago).

Naceu en Ribadeo (Lugo) no ano 1922. É unha poeta galega. Realizou estudos

musicais, de maxisterio e de filoloxía románica.

Traballou en Vigo como profesora nun instituto de secundaria. Foi codirectora da

revista Nordés.

Membro da Real Academia Galega desde o ano 1996. A autora achega unha

poesía sensual e profunda, tratando temas coma o amor, a patria, a liberdade e

mesmo a morte.

Foi nomeada socia de honra da Asociación de Escritores en Lingua Galega.

Desde o seu primeiro poemario, O paxaro na boca, publicou multitude de obras.

Salientar:

-Concerto de outono.

-Vida secreta de Rosalía.

-As vodas palatinas.

-Deter o día cunha flor.

Acadou diversos recoñecementos. Entre eles:

-Premio Celanova Casa dos Poetas.

-Premio da Crítica de poesía galega.

-Premio Cultura das Letras Galegas.

-Premio Laxeiro.

Naceu en 1880 en A Coruña, foi pedagoga,

tradutora, lingüista e profesora galega.

Foi constante na dedicación á educación e

instrución, á renovación educativa, á defensa

dos dereitos das mulleres, á xustiza, liberdade,

ao progreso,…

Introduciu en Galicia os principios

educativos de María Montessori.

Cursou a carreira de Maxisterio na Escola

Normal de A Coruña. Puxo en marcha

numerosas iniciativas de carácter pedagóxico.

Alcanzou enorme prestixio polos seus métodos

renovadores. Foi unha firme defensora dos

dereitos das mulleres e traballou pola súa

emancipación social, cultural e profesional.

Foi destituída dos seus cargos e obrigada a

xubilarse cando contaba con 60 anos, por

razóns políticas.

Morreu no ano 1970.

Naceu en Ferrol no ano 1820. Foi licenciada en

Dereito, xornalista, poeta e autora dramática.

Foi a primeira muller en asistir á universidade. É

bastante probable que asistise disfrazada de home

ás aulas da carreira de Dereito, xa que nese

momento non se permitía legalmente o acceso das

mulleres aos estudos superiores en España.

Con ela naceu o feminismo en España. Desde moi

nova rebelouse contra a marxinación da muller,

reivindicando a igualdade en todos os ámbitos.

Dedicouse a axudar a mulleres presas e á

literatura, escribindo multitude de obras, tanto en

castelán como en francés.

Das súas obras sobre a condición feminina sobresalen La mujer de su

casa e La mujer del porvenir.

Manual del visitador del preso.

Ensayo sobre derechos de gentes.

El visitador del preso.

La beneficencia, la filantropía y la caridad.

Morre en vigo en 1893.

Naceu nunha parroquia de Ferrol, no ano 1916.

Dedicou a súa vida á oceanografía.

Cursou os seus estudos universitarios en

Santiago e Madrid. Tras rematar, investigou no

Instituto Español de Oceanografía (Vigo).

Continuou a súa labor investigadora en Estados

Unidos. Foi a primeira muller en actuar como

científica nun barco de investigación británico.

Durante as súas investigación descubriu un

total de 22 novas especies animais mariñas.

Foi profesora universitaria en México e EEUU.

Desde a súa xubilación estudou a historia da

primeira expedición científica ao Atlántico e

Pacífico, a finais do século XVIII.

Publicou varios libros científicos. Na súa honra, dúas especies mariñas (unha

delas unha medusa) levan o seu apelido en latín: alvarinoae.

Recibiu a Medalla de Prata de Galicia. No ano 2012, a un buque botado en Vigo,

do Instituto Español Oceanográfico, foille posto o seu nome.

Morreu en California (EEUU) en 2005.

Nada no concello de Oleiros (A Coruña) no ano

1927, foi unha matemática investigadora. Desenvolveu

a súa labor en Estados Unidos e Canadá.

De nova cultivou moitas afeccións, entre as que

estaban o deporte e a música. A pesares de que a

familia quería que estudase enxeñería, para continuar

co negocio familiar (unha fundición en A Coruña),

licenciouse en Matemáticas en Madrid.

Concedéronlle unha beca para ampliar estudos en

EEUU, onde se doutorou. Volveu a España e traballou

tres anos como investigadora no Centro Superior de

Investigacións Científicas (CSIC). Despois foi traballar a

Canada e, finalmente, como profesora nunha

universidade de EEUU.

Regresou a Coruña para coidar da súa nai.

No ano 2007, a Unidade Muller e Ciencia da Xunta de Galicia creou o Premio

María Wonenburguer, para as mulleres que destacaran nos eidos da ciencia e

tecnoloxía.

Foi investida Doutora Honoris Causa pola Universidade de A Coruña.

Morreu en A Coruña en 2014.

Esta deportista, nacida en Cangas do Morrazo (Pontevedra) no ano 1982 é a

mellor piragüista española da historia, con presenza en tres citas olímpicas

consecutivas. Gañou numerosas medallas tanto a nivel nacional como

internacional.

Participou en K-1, K2 e K4 nas distancias de 200 e 500 metros.

Campioa Mundial en 2 ocasións (ademais de 7 pratas e 4 bronces)

Campioa Europea en 7 ocasións (ademais de 2 pratas e 3 bronces)

Actualmente acaba de retomar o adestramento, tras ser nai. Aspira a poder

competir nas Olimpíadas de Río de Xaneiro no 2016.

Naceu en Ribeira en 1995. É unha atleta galega, plusmarquista nacional na

categoría xuvenil na modalidade de triplo salto.

Foi elixida mellor atleta española xuvenil do ano 2011, 2012 e 2013. Neste

último ano tamén recibiu o premio Princesa de Asturias. En 2014, aínda en idade

júnior, proclamouse campioa absoluta de España de triplo salto.

Na temporada 2013 pasou a entrenar no Centro de Alto Rendemento de

Madrid. Na actualidade milita no clube de atletismo do F.C. Barcelona. Competiu

na primeira Copa de Galicia batendo o seu propio rexistro galego absoluto de

triplo salto en pista cuberta, saltando ata os 13,20 m, (20 cm máis do saltado un

ano antes por ela mesma). Esta marca significou ademais un novo rexistro en

categoría júnior en España.

O seu ouro no triplo salto no

Campionato do Mundo Júnior do verán de

2012, con 14,17 m de lonxitude, en

Barcelona, dispararon todas as

expectativas para a súa carreira deportiva

nesta modalidade.

Gañou distintas competicións en España

nas modalidades de triplo salto, salto de

lonxitude e velocidade (60 m lisos).

Na actualidade estuda INEF.

Nada o 9 de abril de 1987 en Santiago de

Compostela. É unha gran futbolista galega.

Xoga no posto de dianteira. Na Liga

Española milita desde 2008 no RCD Español

de Barcelona, co que acadou dous

campionatos de Copa en 2009 e 2010, e do

que foi máxima goleadora.

En 2010 disputou a liga de verán nos

Estados Unidos. Tamén xogou nas ligas rusa,

sueca e alemá.

Compartiu vestiario coas mellores

xogadoras do mundo neste deporte.

Quedou campioa de Europa de fútbol

feminino coa selección española no ano 2004.

Quedou oitava no FIFA Balón de Ouro do

ano 2014.

Nace no concello de Ribeira no ano 1996. É unha

nadadora galega.

Con doce anos comeza a bater marcas galegas

dalgunhas especialidades e atesoura máis de 40

récords galegos en distintas idades (12, 13, 14 e 15

anos), tanto en piscina curta como en piscina longa, e

en estilo libre, braza e estilos. En 2008, e con só doce

anos, consegue o subcampionato absoluto de Galicia

en 200 m braza.

En 2010 debuta internacionalmente na Copa

Comen de Sicilia. Participou en 2011 nos campionatos

de Europa de natación júnior, que se disputaron en

Belgrado, onde obtivo dúas medallas de ouro, nos

1500 m libres e nos 400 m estilos.

A súa actuación permítelle participar no mundial

júnior de Lima (Ecuador), onde remata quinta nos

1500. Nos Europeos júnior de 2012 obtivo o ouro en

800 m libres, a prata nos 400 m estilos e o bronce en

1500 m libres e no relevo 4x200.

Estuda no Centro Galego de Tecnificación

Deportiva, en Pontevedra.

Josefa Parada, de 25 anos, Cipriana Oujo, de 16 e María Fernández, de 14, que

nunha pequerrecha dorna, expoñéndose a unha morte segura, desafiaron o

temporal, andando e desandando tres veces preto de dúas millas para salvaren do

afogamento a moitos náufragos do “Santa Isabel”.

O Santa Isabel, un vapor-correo cargado de emigrantes que partira do porto da

Coruña con destino a Cádiz, afundira na madrugada do 2 de xaneiro dese mesmo

ano nas inmediacións de Sálvora. Josefa, Cipriana e María, saíron en auxilio de

pasaxeiros e tripulantes en canto sentiron o son da buguina pedindo axuda. Estas

valentes mulleres do mar fixeron un total de catro viaxes entre a illa e o Santa

Isabel. Na última delas remolcaron un dos botes salvavidas do barco ateigado de

asustados viaxeiros. Sen máis recursos ca unha pequena embarcación

e a forza dos seus brazos, as «heroínas de

Sálvora» lograron salvar a vida de medio cento de

persoas das 266 que ían a bordo. O resto faleceron

no accidente.

Estas bravas mulleres recibiron unha pensión

de por vida e a Cruz de Terceira Clase con

Distintivo Negro e Branco, do Consello de Estado.

Desde aquela o Concello de Ribeira ostenta o

título de «Moi nobre, moi leal e moi humanitaria

cidade».

É moi coñecida debido á súa defensa da Coruña do ataque dunha gran flota

inglesa dirixida por Francis Drake no ano 1589, en resposta á Grande Armada que o

ano anterior tentara a invasión de Inglaterra.

Os invasores superaban en número ás defensas da cidade.

Segundo a cónica da época a actuación desta heroína fixo retroceder unha

compañía inimiga, que recuou ao ver que o seu abandeirado fora morto tras pasar

as murallas.

Faleceu en Cambre en 1643 e, aínda que no testamento solicitaba ser

enterrada no convento de San Domingo da Coruña, non se conserva ningún

documento que o acredite nin se puido identificar a súa tumba.

Naceu arredor do ano 1560 no seo dunha

familia modesta. No ano 1581 co

carniceiro Xoán de Rois que morreu no

ano 1585, ao que lle seguirían outras tres

vodas máis.

Unha vida de vicisitudes xurídicas entre

as que figuran numerosos preitos.

Conmemórase a súa memoria coa

praza do concello na Coruña e unha

chama sempre acesa.

É unha figura mítica de Galicia e unha figura

lendaria de bandoleira galega dende finais do

século XIX, que, segundo a lenda, acadou gran

fama asaltando camiños e roubando a caciques

e cregos.

Os contos que falan a existencia dunha

bandida, que dirixiría a súa propia gavela de

ladróns. Son moitos e están espallados por toda

Galicia. Todos eles fan referencia ao século XIX.

Era unha bandoleira xenerosa, xa que axudaba

aos pobres.

Condenada nun xuízo amañado, por un

asasinato que non cometera, ingresa no cárcere.

Logra fuxir e comeza a súa loita por conseguir

vinganza.

Ademais dos contos, existe unha referencia

escrita que parece probar a existencia real de e

é unha mención que a escritora e penalista

Concepción Arenal fai dela logo dunha visita ao

cárcere de A Coruña.

O primeiro disco do grupo Heredeiros da

Cruz, leva por título A cuadrilla de Pepa a Loba.

Naceu en Vigo no 1945. Ten sido unha pioneira

na loita integral contra o narcotráfico, denunciando

aos grandes traficantes e organizando plans

integrais de rehabilitación e reinserción. Fundou a

Federación Provincial e a Federación Galega de

Axuda ó Drogodependente.

Comeza esta loita tras ter dous fillos con

problemas de drogas. Presidenta da Asociación

Érguete de axuda ao toxicómano.

O labor de Carme Avendaño mereceu numerosos premios de recoñecemento

de diversas entidades, entre os que están:

-Premio Xustiza e Sociedade.

-Premio La Voz de Galicia á solidariedade.

-Cruz de Prata da Orde Civil da Solidariedade Social, que lle foi entregado pola

actual Raíña Sofía.

Desde 1999, ten o cargo de presidenta da Fundación Érguete, dedicada á

inserción sociolaboral das persoas con dificultades de integración, en especial,

dos toxicómanos.

Baseada na súa historia persoal, rodaron a película Heroína.

A xente, para falar de cousas antigas, di

que foi nos tempos dela.

Esta muller vivía no ano 1386 no que

sería o actual concello da Pobra do Brollón

(Lugo).

Foi unha fidalga galega que liderou

unha revolta contra o bispo en Lugo, que

obrigaba aos lucenses a pagar elevados

impostos, a finais do século XIV. Este foi

un século difícil e duro para o

campesiñado galego.

Xunto con outras moitas mulleres e

familias enfrontáronse ao recadador do

señor feudal. Un episodio máis das

numerosas loitas que as mulleres levaron

a cabo no mundo feudal na defensa do

pan, da alimentación dos seus e da paz.