diccionario latin-castellano
-
Upload
eusibio-simeone -
Category
Documents
-
view
249 -
download
4
Transcript of diccionario latin-castellano
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 1/90
GLOSARIORecuerda que no es un diccionario y que sólo te sirve para las traducciones cortas Utilizael “busca”
1
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 2/90
a, (prep. de ablativo) de, desdeab, (prep. de ablativo) de, desdeabnuo, is, -ere, -ui rehusar, oponerseabstinens, -ntis moderado
absens, -ntis, p. presente de absum / adj, ausenteabsum, abes, abesse, afui estar ausente, estar lejosac, (conj) yaccedo, -is, -ere, -cessi, -cessum acercarse, añadir accendo, -is, -ere, -cendi, -censum acrecentar, excitar accingo, -is -ere cinxi -cinctum dedicarse a,accipio, -is, -ere, -cepi, -ceptum recibir, escuchar accumbo, -is -ere -cubui -cubitum recostar, tenderseacer, acris, acre agudoacerbe, acerbo, áspera, duramente, penosa, , dolorosamenteacerbitas, -atis, f amargura, dureza, rudeza / desgracia, clamidad / sabor áspero, fruta no madura
acerbo, 1ª tr. Agriar, agravar acerbus, -a -um aspero, agrioacernus, -a, -um de arceacerra, -ae, incensarioAcerrae, -arum, f.pl. Acerras (c. de Campania)Acerrani, -orum m.pl. h abitante de Acerresacies, -ei f ejército., campo de batallaad, (prepos. de acu.) a, haciaaddo, -is -ere -didi -ditum añadir adduco, -is ere, adduxi, adductum conducir
adeo, (adv) hasta tal puntoadeo, -ii, -itum, irreg. 4ª tr. , e intr., : dirigirse, ir a ver, acudir a (una persona), dirigirse, ir a (unsitio) acercarse a, atacar / consultar (oraculum) / exponerse a, arrostrar / emprender adfatim, (adv) abundantementeafficio -feci -fectum 3 (ad facio) tr.: afectar, debilitar, // pasiva: ser afectadoadhuc, (adv) hasta ahora, hasta este momento,, todavía, aún;
hasta aquí.adicio, -is, -ere, adieci, adiectum añadir adimo, -is, -ere, ademi, ademptum quitar administer, -tri, m agente, ayudante, el que ayuda, instrumentoadministra, -ae, f la aue ayuda, criada
administratio, -onis f; ayuda / administración, dirección, gerencia, gobiernoadministrativus, -a, -um práctico, activoadministrator, -oris, m el que administra, director administratorius, -a, um que sirve, relativo al servicioadministro, 1ª intr,; asistir, ayudar / tr. Administrar, cuidar, ocuparse de, dirigir, ejecutar,trabajar admiratio,-onis f admiraciónadmiratio, -onis f admiraciónadopto, -as, -are, -avi, -atum adoptar
2
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 3/90
adpeto, -is, -ere, -petivi, petitum apetecer, desear adpeto, -is, -ere, -petivi, -petitum apatecer , desear adscribo, -is, -ere, -scripsi -scritum atribuir, aplicar adscribo, -is, -ere, -scripsi, -scritum atribuir, aplicar adsum, irr., (ad, sum) intr.: estar presente, tomar parte, asistir / presentarse, comparecer,
venir, llegar, ser inminente / estar junto a, ayudar, asistir / ser propioadulenscen, -ntis adolescente, jovenadulescentia, -ae f adolescenciaadulescentulus: adulescentulus, -a, -um; juvenil, muy joven // -us, -i m. jovencito, rapazadvenio, -is, -ire, -veni, -ventum llegar adventus, -us m llegada, venidaadversarius, -i m adversario, enemigoadversarius, -i m adversario, enemigoadversum, (pre. de acusativo) contraaedes, -ium f casaaedicula, -ae f capilla, hornacina
aediclae, -orum f.pl. casitaaedifex, -icis m constructor aedificatio, -onis f edificación, edificioaedificatiuncula, -ae f peqieña construcciónaedificator, -oris m. constructor, arquitectoaedificatorius, -a, -um referente a la edificación / causante deaedificatoria (art), arquitrecturaaedificium, -i m edificioaedifico, -as -are -avi -atum edificar aedilis, -is m (aedes) m magistrado
aegre, (adv) difícilmenteaer, aeris (acu. aera) m aire, atmósfera, nieblaaeramen, -inis n. bronce, objeto de bronce, de cobreaeramentum, -i n. bronce, objeto de bronce, de cobreaerarius, -a, -um de broce, de cobre; relativo al dineroaerarium. -ii n erario, tesoro públicoaerarius, -ii m erario (ciudadno no nscrito en una tribu, privado del
derecho de voto y exento del servicio militar)aeratus, -a, um cubierto de bronce, de cobre
aereus, -a, um, de bronce, adornado de cobre o de bronce
aerifer, -fera, -ferrum, que lleva o produce cobreaeripes, -edis, de pies de bronceaeris, gen, de aer aeris, gen., de aesaerisonus, -a, -um que suena como el bronceaerius, -a, um, relacionado al aire, aéreo / alto, encumbrado, perdido en el aire
Aelius Adrianus m Elio AdrianoAeneas, -ae m Eneasaeque, (adv) igualmente
3
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 4/90
aequus, -a -um igualaestuarium, -i n estuarioaestus, us m calor, ardor aetas, -atis f edad, épocaaffero, -fers -ferre, attuli, allatum traer
afficio, -is, -ere, -feci, -factum afectar affligo, -is, -ere, -flixi, -flictum golpear, afligir Afranius, -ii m Afranio (poéta cómico, general de Pmpeyo en España)Afranianus. -a, -um, africano, de ÁfricaAfrica, -ae f Áfricaafricanus,-a, -um africanoager, agri m campoaggredior -gressus sum dep.: 3 (ad gradior) tr. acercarse, dirigirse // tantear, sondear //atacar,
emprender agnosco, -is, -ere, agnovi, agnitum conocer agnosco, -is, -ere, agnovi, agnitum conocer agnus, -i m corderoago, -is -ere, egi, actum hacer agricola, -ae m agricultor aio, ais (defectivo) decir ala, -ae f alaalacer o -cris -cris-crere: alegre, pronto, presto, gozoso, vivo, ágil, ligero.albus, -a, -um blanco (plumbum albus= estaño); pálido, lívidoalbum, -i n.; la blancura, lo blanco, el color blanco, tabla blanqueada con yeso y expuestapú blicamente, donde iban escritos los edictos de los pretores, las comunicaciones
del gran pontífice, etc., BAS, lista, registro, anales
Alba, -ae f Alba (nombre de ciudad)albeo, -es, -ere blanquear, amanecer algor, -oris m fríoalo, alui, altum o alitum 3, tr. nutrir, sustentar, alimentar / pasiva: alimentarse
alienus, -a, -um ajenoaliquamdiu, (adv) durante algún tiempoaliquis, (-qui), -qua, -quod algunosaliquot, (indeclinable) algunos
alius,-alia, aliud otroaliter. Adv De otro modo, de distinta maneraalpicus, -a -um alpinoAlpis,-is f los Alpesalter, -a -um adj otroaltus, -a, -um altoamicio, -icui, o -ixi, -ictum 3ª (amba, iacio) tr. : envolver, cubrir, / PAS. Vestirse, ponerseuna prenda exterior / ajustarse, arreglarseamicita, -ae f amistadamictus, -a, -um pp de amicio
4
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 5/90
amictus, -us, m lo que envuelve o cubre, vestido exterior, manto; manera de envolverse cnla toga, velo, toca / amitoamiculus, -i, m. amiguito, amigo tiernoamicula, -ae, f. amiguita, amiga tiernaamicus, -a, -um.: amigo ,amistoso, benévolo, placentero, agradable, favorable, propicio
amicus, -i m amigo, confidente, , favorito ( de un rey), aliado (del puebloromanoamitto, -misi, -missum; 3ª tr. Enviar lejos, dejar marchar, soltar // desechar,
abandonar, perder (voluntariamente); renunciar a// dejar escapar; perder
amnis, -is m ríoAmulium.- Amulius, ii, m. Amulio, (rey de Alba que ordenó la muerte de Rómulo y Remo)Ana, -ae m Guadiana, (río)Anien, -ensis m. AnioAnio, -anionis m. Anio
anguis, , is, m. y f. serpinete, culebra / el Dragón (constelación9angulatus, -a, -um, angulosoangulo, 1ª tr hacer ángulos, disponer en ángulos / replegarseangulus, -i m; .angulo, esquina / lugar apartado o solitario, rincón / sala de estudio, sala de escuela anguste,de modo estrecho o cerrado, de manera restringidaangusto, 1ª tr.: estrechar, reducir / circunscribir, limitar angustus,-a, -um, angosto, estrecho, reducido angustum, -i n.: espacioestrecho muy reducidoangustia, -ae f desfiladeroanima, -ae f alma
animus, -i m alma, espírituanimus, -i m ánimoannus, -i m añoante, (pre. de Ac.) delante deante meridien (a.m) antes del mediodíaantea, (adv) antesantecapio, -is, -ere, -cepi, -captum anticiparse, tomar de antemanoantecapio, -is, -ere, -cepi, -captum anticiparse, tomar de antemanoantiquus, -a, -um antiguoantiquus, -a, -um antiguoantrum, -i n gruta, cueva
antrum, -i n gruta, cuevaaperio, -is -ire, aperui, apertum abrir Apollo, -onis m Apoloappello, -as, -are, -avi, -atum. tr llamar, dirigir la palabra, apostrofar, hablar aappropinquo, -as, -are, -avi, -atum acercarseapud, (pre. de Ac.) junto aApulia, -ae f Apuliaaqua,-ae f aguaaquila, -ae f aguilaaranea, -ae telaraña
5
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 6/90
Arar, -ris m río Saonaaratrum, -i n aradoarbitrium, -i n juicio, voluntadarbitror, -aris, -ari, -atus sum pensar, creer ardens, -ntis ardiente
ardeo, arsi, arsurus 2 intr.: arder, abrasarse, estar ardiendo // brillar, resplandecer.argentum, -i n plata, dineroarma, -orum n pl armasarmamenta, -orum n.pl. aparejo, jarciasarmamentarium, -ii n parque, arsenalarmarium, -ii n armario; *SUPEL cofre para joyasarmatura, -ae, f armadura, armas / soldados en armas / tropas ligerasarmatus, -a, -um pp de armoarmatus, -a, -um, adj armado (armatissimus= armado hasta los dientes)armati, -orum m-pl gente armadaarmatus, -us m. armamento /soldados en armas / tropas
Armenia, -ae f Armeniaaro, 1 tr.: arar, labrar, cultivar // vivir de la agricultura, ser
labriego, abrir surcos, surcar.ars, -tis f arteartificium, -i n ofocio, arteartus, -uum m pl miembros, articulacionesarx, arcis f fortalezaas, assis m as (moneda romana)Ascanius, -ii, m Ascanio (hijo de Eneas)Ascanius, -a, -um del lago Ascanio
ascendo, -is, -ere, -cendi, -censum subir, escalar asinus, -i m asnoasper, -era -erum ásperoaspicio, -is, -ere, aspexi, spectum mirar assiduus, -a -um asiduos, constantesAssyria, -ae f Asiriaastrologus, -i m astrólogoatque, (conj) yattero, --trivi, -tritum, 3ª tr; frotar contra, desgastar por el uso /consumir , debilitar / triturar,aplastar attingo, -is, -ere, tigi, -tactum tocar, afectar
attollo, --3ª tr. lvantarse, elevar / realzar, exaltar auctoritas, -atis f autoridadaudacia, -ae f audaciaaudax, -acis audazaudeo, -es, -ere, ausus sum atreverseadiutor, -oris m El que ayuda, ayudante. colaborador aufero, -fers, -ferre, -abstuli, -ablatum llevarseaugeo, -es -ere, auxi, auctum aumentar augur, -is m augur augurium, -i n augurio
6
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 7/90
Augustus, -i m Augustoaula, -ae f aulaaureus, -a, -um aúreo, de oroauris, -is m oído, oreja (de auricula, -ae)Auster, -tri m Austro, viento del sur
aut, (conj) oautem, conj (sigue siempre a la palabra a la que se refiere y denota una débiiloposiciónentre ésta y lo anteriormente dicho; muchas veces puede no traducirse . Ver diccionario:pero, en cambioautor, -oris m autor autor, -oris m autor auxilia, -orum n pl tropas auxiliaresavaritia, -ae f avariciaavarus, -i m avaroAventinus, -i m Aventino (monyte de Roma)avidus, -a -um adj ávido, ansioso
barba, barbae s. f. barbabarbari, barbarorum s. m. pl los bárbarosbarbarus,-a, um- bárbaro, extranjero, inculto, salvajebasilica, -ae s.f. Basílica (edificio público romano dedicado al comercio) basio, -as, -are, -avi, -atum besar basium, -i m besobeatus, -a -um feliz, dichosoBelgae: Belgae, arum, m.pl los belgas (p. N. De la Gallia)Belgicus, -a, -um belgaBelgium, -ii n. Galia belga, Bélgica
bellicosus, -a, -um belicosobellicus, -a, -um militar, guerrerobellicum, -i n señal de combate dada con la trompetabelligerator, -oris, m guerrerobelligero, 1ª, guerrear bellipotens, -ntis, poderosos en la guerra / m.: el dios de la guerra (Marte)bello (-or dep) 1ª intr. guerrear Bellona, -ae f Belona (diosa de la guerra, hermana deMarte)Bellovaci, -orum m. Pl los belovascos (p. de la Galia belga)bellua belua: belua, -ae f. animal feroz, monstruo / bruto
bellum, -i m guerrabellus, -a -um adj bello, guapobene, (adv) bienbeneficiarii, iorum, m.pl.: soldados beneficiarios (que gozaban de ciertas exenciones oprivile gios, por favor de algún oficial en cuya escolta hab´íaservidobeneficium, -ii, n.: beneficio, favor, protecciónbeneficus, a-, -um; Benefico, complacientebiduum, -i n dos díasblandus, -a -um blando, cariñoso
7
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 8/90
bonus, -a, -um (cp., melior, sp, optimus) bueno, excelente, precioso, feliz / últil, coveniente /propicio, favorable
bos, bovis m bueybracchium, -i n brazobrevi, (abl. de brevis) adv brevemente, , en breve, en poco tiempo
brevis, -e breve, corto, escasobrebiarium, -ii, n.: Resumen, sumario, inventario//libro quecontiene el rezo eclesiástico.
Britani, -orum, m.pl. los britanos (o ingleses)Britania, -ae f. Britania, Inglaterra con EscociaBrundisium, -i n Brindisicabanna cappannacado, cadis, cadere, cecidi, casum caer, caerse, morir caecus, caeci s. m ciegocaecus, -a, -um ciego, cegado, ocultocaedes, caedis s.f. matanza
caedo, caedis, caedere, cecidi, caesum golpear, azotar, herir Caesar, Caesaris s m César (Julio César) el césar (titulo de los emperadores)caesus, -a, -um Parti. Perf. cado caídocachinnus, -i m risas, carcajadascaedes, -is f matanza, muertecaelestis, -e celestecaelum, -i m cielocaelum, -i n cielocaerimonia, -ae f ceremoniacalceo, calces, calcerare, calceavi, calceatum calzar
callidus, -a, -um astuto, hábil, prudenteCamillus, -i s.m Camilo (dictador romano)campus, -i s.m Campo, llanura.callidus, -a, um.: (sp) astuto, taimado /hábil, diestro, experimentado / prudentecalor, -oris m calor candidu, -a -um blancocanna, -ae s.f Caña, junco, flautaCannae, -arum f.:pl.: Cannas (ciudad de Apulia)Cannensis, -e, de Cannas.cano, -is -ere -cecini -cantum cantar canto, -as -are -avi -atum cantar
cantus, -a, -um Part. Perft. canocapella, ae f cabra, cabritacapillus, -i m cabellocapio, -is, -ere, cepi, captum coger, capturar cappanna, (o cabanna) -ae s.f cabaña, chozacapto, -as -are cazar caput, -itis n cabezacaptivitas, -tis Cautividad, sumisión consquistacaptus, -a, -um Part. Perf. capioCapua, -ae f. Capua (c. de Campania)
8
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 9/90
carcer, -is s.m cárcel, prisióncareo, -es, -ere, -ui, urus 1, con ablativo carecer, estar privado de /2 mantenerse lejos de, abstenerse
caritas,-tis f cariturus, -a, -umcarmen, carminis s.n
carpo, -is, -ere, carpsi, carptummomento)
carpsi,carptus, -a, -umCarthago, Carthaginis s.f Karth, -inis f.Carthago (Novo) f
Carthaginienses, ium, m.pl. carui,Perf. De careocarus, -a -um
carrus, carri; m.:Cassius, Casii s.mcastellium, castelli s.ncastra, -orum n pl
castrum, castri s.n. (Sólo en singular)castus, -a, -umCastulo, -onis m.f.
casus, -a, -um Pat. Perf. decatella, -ae f Catilina, -ae mCato, Catonis s.mcausa, -ae f caverna, -ae s.f
caveo, -es, -ere, cavi, cautum cecidi,Perf. dececini, Perfect. de
cedo, -es, -ere, cessi, cesum celeber,celebris, celebrefamoso
caridadPart. de Perf. careo.
Canto, música, poema, canción, predicción
arrancar, recoger, cosechar, aprovechar (carpe diem= aprovecha el
Perfecto de carpo.Pret. Perf. de carpoCartago (ciudad del N. de África)CartagoCartagenaLos cartagineses (habitantes de Cartago)
querido
carroCasio (noble romano conjurado contra César)Fortaleza, fortín, fortificación
campamentocastillo, ciudadelaCasto, puro, inocente, íntegroCazlona (c. de la Tarraconense)cadoperritaCatilina
Catón (famoso censor romano)
causaCverna, cueva, cavidadcuidar, preocu, parse decadeo y caedo
canoirse, retirarse, pasar a, ceder
Numeroso, muy frecuentado, célebre,
celebro, -as, -are, -avi, -atum visitar mucha gente un sitio, concurrir, hacer público, difundir, elogiar celer, celeris, celere veloz, rápido, ágil, activo
celeriter, adv rápidamente
celero, 1ª tran: apresurar, acelerar, ejecutar prontamente / intr.Apresurarsecelerrime, muy deprisacelerrimus, sp de celer Celeus, -i m Celeo (rey de Eleusis)cella, -ae, f granero, almacen, despensa / celda, cuarto pequeño / santuario, parte del
templo donse se hallaba la estatua del dios / alvéolos de los panalescelo, 1ª mantener secreto, velar, cubrir, ocultar, disimular
9
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 10/90
celox, ocis f
celsus, -a, -umCeltae, -arum, m.pl.
Celtiberi, -orum, m.pl.;Celtiberia, -ae f.
Celtuberius, -a, -umCelticus, -a, -umceltis, celtis, f
velero rápido, *NAVIalto, elevado, / que se yergue, altivo, noble, excelso, sublime
los celtas (Espñ., habitan., de la Galia central)los celtíberos (p. De Hispania)Celtiberia (comarca de la Tarraconénse)
de Celtiberiacéltico, de los celtasburil
censeo, censes, censere, censui, censum pensar, opinar, hacer el censo, empadronar, evaluar, tasar, decretar, ordenar, aprobar, aconsejar.census, census sm Censo, fortuna, bienescentesimus, -a, -um Num centésimocentum, num.indeclinable ciencepi, Perft. de capiocereus, -i s.m Vela, ciriocereus,-a, -um de cera, blando, maleablecerno, -is, -ere, crevi, cretum distinguir, comprender, reconocer, decidir, / sólo en pasiva:manifestarse)certamen, certaminis s.n combate, concurso, certamen, rivalidadcertior, cp. de certuscertitudo, -inis f.: certezacerto, seguramente, sin duda (c. scio=estoy seguro).certo, 1ª intr. combatir, disputar / tr. (raro) debatir.certus, -a, -um (de cerno) decidido. Preciso, cierto, verdadero, segurocessi, Perf. de cedo
cessus, -a, -um Parti. cedocete, n.pl.: cetáceocetera, adv.: por lo demás, en lo demás, en otros aspectos / en lo sucesivoceteroqui(n), adv.: además, por lo demásceterum, adv.: por lo demás, además / pero, con todoceterus, -a, -um (no caeterus), -a, -um restante, el resto, (sólo en plural: el resto, los demás),ceteri, -ae, -a pl.: los otros, todos los demásceleriter, (adv) rápidamenteceno, -as -are -avi -atum cenar centum, (numeral indeclinable) ciencenturio, -onis m centurión
cerebrum, -i n cerebroCeres, -eris f Cerescerno, -is -ere, crevi, cretum ver, discernir cervus, -i m ciervocharta, -ae s.f Papel, escrito, cartachronicum, chronici s.n crónicachronicus, -a, -um crónico, habitualchoors, -tis f cohortecibus, cibi s.m comida, alimentoCicero, Ciceronis s.m Cicerón (famoso orador romano)
10
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 11/90
cinctus,-a, -um Part. Perf. cingocingo, cingis, cingere, conxi, cinctum rodear, ceñir, ceñirse (cingi, armarse) proteger, cubrir. Cinxi, perfecto de cingo
circa, ADV alrededor, en rededor, por todas partes, de todas partes // PREP. De ac.
Alrededor de, cerca de (con se = a su lado)circensis, circense del circo / (sólo en plural: juegos de circo)circo, -as, -are, -avi, -atum andar al rededor, dar la vuelta, recorrer circulor, circularis, circulari, circulatus sum v.dep reunirse en grupocircum, pre. de ac. en torno, alrededor decircumfero, circumfers, circumferre, circumtuli, circumiatum v. irr. Mover alrededor , extender, propagar, divulgar circumlatus, circumlata, circumlatum Part. Perft. de circumferocircumspicio, circumspicis, circumspicere, circumspexi, circumspectum. mirar alrededor. Poner atención,
reflexionar circumtuli, Perfecto de circumferocircus, circi s.m. círculo, circocirciter, (adv) aproximadamente
circumago, -is -ere -egi -actum trazar circumeo,-is, -ire, -ovo (ii) -itum rodear, cercar citerior, citerioris de este lado, que está más acá, citerior citrum, citri s.n. madera del limonerocivicus,-a, -um cívico, civilcivilis, -e civil, cívico, políticop, popular civis, civis s.m., y f. ciudadano, conciudadanocivitas, -atis f ciudadclades, is f derrotaclamo, -as, -are, -avi, -atum gritar, proclamar, llamar, anunciar
clarus, -a, -um ilustre, famosoclassis, -is s.f clase, grupo, división, armada, flotaclassicus, -i, m trimpeta, toque de trompeta.claudo, -is -ere, clauso, clausum, 3ª tr. cerrar / impedir / cortar / terminar, encerrar / bloquear clausus, -a, -um pp. de claudo / adjetivo cerrado, escondidoclauis, clauis s.f. llaveclausula, -ae s.f término, fin, claúsula, conclusiónclaustra, -orum, n.pl o um, -i n.cerradura (de una puer ta), cerrojo / cierre (de un puerto),
cadena / barrera, clausura.clemens, -ntis clemente
clementia, -ae f clemencia, bondadclericus, clerici s.m. clérigocliens, clientis s.m. cliente, vasalloclientela, -ae s.f clientela / (sólo en plural: vasallos, clientes)cloens, clientis s..m. cliente, vasalloclipeus, -i m escudocoactus, -a, -um (p.p.p del v. cogo) impulsado, esforzadocoegi, Pto. de cogo
11
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 12/90
coemi, Pto de coemocoemo, coemis, coemere, coemi, coemptum comprar en masa, acaparar coemptus, -a, -um Partic. de coepiocoeo, coivi, (coii), -coitum 4ª intr., ir juntos, reunirse, juntarse / agruparse /unirse
coepi, coeptum (formas de perfecto y sup., del arc., coepio) 3ª tr. empezar, emprender...
coepiscopatus, -us m coepiscopadocoepiscopus, -i, m coepíscopocoepto 1ª (frec. de coepi) tr. empezar, emprender coeptum, -i, n. empresa, proyecto, designiocoeptus, -a, -um, pp de coepiocoeptus, -us m comienzo, ensayo, empresacoepulor, 1ª intr. v. dep comer con, ser comensal decoerceo, coerces, coercere, coercui, coercitum encerrar, contener, reprimir, castigar coetus, coetus s.m unión, reunión, asamblea
cogito, cogitas, cogitare, cogitavi, cogitatum pensar, reflexionar, preparar, planear, proponersecognatus, -a, -um, Adjcognitus, -a, -um Part. de Pto.
cognosco, -is, -ere, cognovi, cognitumcognovi, Perft.cogo, cogis, cogere, coegi, coactum
pariente consanguineo, emparentadoconocidoconocer, enterarse, reconocer cognoscoreunir, juntar, concluir, forzar, obligar
cognomen, -inis n sobrenombre individual (añadido al nombre gentilicio), apodo/nombrecognomino, -as -are -avi -atum llamar cohors, -ortis f cohorte
cohortor, -aris -ari, cohortatus sum exhortar, animar collatus, -a, -um, Part. de Pto. conferocollectus, -a, -um Part. de Perft. de colligocollegi, Perft. de colligocollegam: collega, -ae m colega (en una censura), compañero, camaradacollego, 1ª atar. unir colligo, colligis, colligere, , collegi, collectum,3ªcoger, recoger, concentrar, reunir colludo, -is, -ere, collusi, collusum jugar concollum, -i n cuellocollusi, Perft. de colludocollusio, collusionis s.f. confabulación, complot
collusus, -a, -um Part. de Perft. colludocolo, colis, colere, colui, cultum cultivar, cuidar colonia, -ae s.f propiedad rural, coloniacolonus, -i s.m.colui, Perf. decolumba, -ae f
columen, columinis s.f comes, comitis, s.m.commeo 1ª intr
comitas, -atis f
Labrador, cultivador, colono (habitante de una coloniaColopalomacima, cumbre, /soporte, columnaCompañero / socio, aliadoir de un lugar a otro / acudir, ir juntosbondad, simpatía
12
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 13/90
comiter, adv amablemente, alegrementecomitia, -orum n pl asambleascommemoro, 1ª, tr.; recordar, evocar / recordar a otro algo / señalar, mencionar commisi, Perft. de committocommissus, -a, -um Part. de Perft. de committo
committo, committis, committere, commisi, commissum unir, juntar, / comparar / cometer commoditas, commoditatis s.f conveniencia, comodidadcommoratus, -a, -um (p.p. del v. commoror) detenidocommotus, -a, -um, Part. de Perft. commoveocommoveo, -es, ere, commovi, commotum mover, / impresionar, conmover/ excitar commune, -is s.ncommunis, -ecomoedia, -ae s.f comparo, -as -are -avi -atum
comperio, -is, -ire, -peri, -pertumcompenso, -as, -are, -avi, -atum
Bienes comunes /comunidadcomún, colectivo, /ordinario / popular comediapreparar descubrir
pesar, compensar
compesco, compescis, compescere, compescui detener, refrenar, reprimir / moderar, apaciguar / + infinitivo:csar de, abstenerse
compescui, Perft. de compescocomplexus, -us s.m Abrazo /vínculo, conexióncomplures, -a muchoscompono, -is -ere -posui -positum componer compositus, -a, um, Pto. Perft. de componocomposui, Perft. de componocompromissum, compromisi s.n compromisocompello, 1ª, tr. apostrofar, reprender compello, -puli, -pulsum 3ª tr.: juntar, (en un mismo lug.) reunir, rechazar/obligar / empujar,
reducir, comunio, comunionis s.f asociación, comunidadconatus, us m empresa, tentativaconclamo, 1ª, intr.: gritar, clamar / aprobar (por aclamación) / pedir gritando / hablar envoz alta // tr. Pronunciar en alta voz el nombre de un muerto ( en señalde despe dida) / decir la última palabra, llamar, aclamar concido, -is -ere cidi -cisum destruir, derribasr, derrotar concilio, -as -are -avi-atum unir, atraer concitate, adv vivamente, animadamenteconcito, -as, -are, -avi, -atum lanzar, excitar, inflamar concludo is, -ere .clusi -clusum concluir, encerrar conclusi, perf., de concludoconclusus, -a, -um part., de perft. concludoconcordia, -ae f concordiaconcors, concordi adj condorde, conforme, acordeconcubitus, -a, um, part., perft., de comcumboconcubui perft., de concumboconcumbo, -is, -ere, concubui, concubitum dormor, acostarseconcupisco, concupiscis, concuspiscere, concupivi (o concupii) concuptum, acudir, coincidir, chocar. concupitus, -a, -um part., de perft., de concupiscoconcuplui, pert., de concupisco
13
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 14/90
condicio, -onis f condicióncondidi, perft., de condocondidici, perft., de condiscocondisco, condicis, condiscere, condici, (?) Aprender
conditor, conditoris s.mconditis, -a, -um part, de perft., decondo, -is -ere condidi -conditumconfestim,confero, -fers, -ferre, -tuli, -latumconfinis, confine adj
fundador, creador condofundar al instante, en seguida llevar Limítrofe, fronterizo, vecino
confiteor, confiteris, confiteri, confessus sum (V. Dep.) confesar, revelar, hacer conocer confirmo, -as, -are, -avi, -atumconfligo, -is -ere -flixi -flictum
confluo, confluis, confluere, confluxi, -confluxi, perft., deconfugio, -is -ere -fugi -fugitum
coniunctus, -a,-um, part. de peerft., deconiungo, -is, -ere, coniunxi, coniunctumconiuro, -as -are -avi -atumconiuxi, perft.,deconiux, coniungis s.m
confirmar luchar fluir, confluir, acudir en masa confluo
huir
coniungojuntar, reunir, unir conjurar coniungocónjuge (marido o mujer)
conor, conaris, conari, conatus sum (v.dep) intentar, esforzarse, emprender comprobo 1ª aprobar, comprobar, reconocer conpono compono
compono, -posui, -positum 3 tr.: poner juntos, reunir // componer,formar, construir // poner frente a frente // hacer,escribir // poner, depositar // enterrar // apaciguar,arreglar..
conquiro, -is, -ere, conquivisi, conquisitum buscar, investigar conquisitus, -a, -um part., de perft., de conquiroconquivisi, perft., de conquiroconscriptus, -a, -um adj inscrito (patres conscripti = senadores)consecratio, consecrationis s.f acción de consagrar a los diosesconsensi, perft. de consentioconsensio, consensionis s.f acuerdo, armonía, consentimiento
consensus, us, um part., de perft., de consentio acuerdo, unanimidadconsenui, perf.de consenescoconsenesco, -senui -3ª intr envejercer, llegar a la vejez // decaer, langui
decer, desvanecerse, caer en desusoconsentio, consentis, consentire, consensi, consensum decir, estar de acuerdo / pensar igualconservo, -as, -are, -avi, -atumconsilium, consilii s,n
considero, -as, -are, -avi, -atumconsido, -is, conssensum,
conservar tribunal, consejo / decisión, plan/parecer, consejo.
examinar, considerar acampar, sentarse
14
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 15/90
consilium, -i n consejoconsimilis, e; semejante (con gen. o dat.)consisto, -is, -ere, constiti situarse, ponerse, colocarse /continuar, mante
ner / (con in+ablativo = consistir enconspector, -oris m.: el que ve, el que escudriña
conspectus, -a, -im part., de perft. conspicioconspectus, -us m.: vista, mirada, presencia, examen,contemplación// presencia, aparición.
conspergo -spersi -spersum 3ª tr.: rociar, regar, bañar // salpicar, diseminar conspexi, perft. de conspicioconspicio, conspicis, conpiscere, conspexi, conspectum: ver, obeservar, contemplar conspicor, conspicaris, conspicari, conspicatus sum (v. Depo.) observar conspicuus, -a, -um adj visible / atrayente / notableconstaturus, -a, -um Part. de perfecto constoconstiti, perfecto de consisto y constoconstituo, constituis, constituere, constitui, constitutum. colocar, establecer /construir, fundar /
instituir constitutum, i n pacto, convenio / constitución, leyconstitutus, -a, -um part., de perfecto de constituoconsto, constas, constare, constiti, constaturus mantenerse/ser, existir, /estar cimpuesto de /(impersonal) es evidente,consta.consuetudo, consuetudinis s.f. costumbre, uso, hábito /trato frecuenteconsul, consulis s.m. cónsul, (principal magistrado romano)
consulatu: consulatus, -us; m. consulado, dignidad o función de cónsulconsumo, -as, -are, -avi, -tum llevar a cabo, concluir consumpsi, perfecto de consumoconsumptus, -a, -um parti., de perfecto consumoconsobrina, -ae f prima hermanaconsulatus, -us m consuladoconsulo, -is, -ere, sului, -sultum consultar consultum, -i n decisión, acuerdocontactus, -a, -um part, de perfecto contigocontemtus, -a, -um Adj ¿despreciable, indigno?contendo, -is, -ere, contendi, contentum poner tenso / disparar /esforzarse,
aprender
contentus, -a, um participio de perfecto contendo y contineocontinenter, (adv) continuamentecontio, -onis f asambleacontineo, -es, -ere, continui, contentum conservar/contener/abarcar/retener,reprimir contigi, perfecto de contingocontingo, -is, -ere, contigi, contactum tocar, alcanzar /estar en contacto, /concernir /(Imp: sucede) contionator, -oris, m: demagogo, sedicioso, , el que arenga al pueblo
15
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 16/90
contionor, dep. 1ª intr., y tr., estar reunido en asamblea / arengar, pronunciar una arenga /decir en una arenga / decir públicamente,proclamar contra, preposicón de acu. contra, enfrente decontra adv enfrente /al contrario, por el contrario
contractus, -a, -um Participio de perfecto contrahocontraho, contrahism contrahere, contraxi, contractum recoger, reunir, contraer, reducir contraxi, perfecto de contrahocontuli, perfecto de conferoconvalesco, -is, ere, convalui,- convalecer, curarse /crecer, aumentar convalui perfecto de convalescoconubium, conubii s.n matrimonioconvelli perfecto de convelloconvenio, -is, -ire, conveni, conventum juntarse, congregarse,, reunirse /venir,confluir conventus, us s.m. reunión, asamblea /colonia romana
conventus, -a, -um participi de perfeecto de conveniocontundo, -is -ere -tundi -tusum golpear convici, perfecto de convincoconvictus, -a, -um participio de perfecto convincoconvinco, -is, -ere, vici, -victum vencer completamente, convencer convivium, -i n banqueteconvulsus, -a, -um participio de perf. convellocoorior, cooriris, coori, coortus sum surgir, aparecer coortus, -a, -um (p.p. del v. coorior) surgido, aparecidocopia, -arum f pl tropas
copia, -ae f riqueza, abundanciacopiose, adv abundantemente, con abundanciacopiosus, -a, -um adj copioso, abundante / fértil /bien provistocor, cordis n corazóncoram, adv En presencia de alguien, personalmente, cara a caracoram, (pre. de abla.) en presencia de, delante deCorinthus, Corinthi s.m. Corinto (ciudad griega)cornu, -us s.n cuerno, astacornus, -i f, o -um, -i, n.: fruto y madera del cornejo / jabalinacorona, -ae f coronacorpus, -oris n cuerpo
corrumpo, -is, -ere, -upi, corruptum destruir / echar a perder / corromper,sobornar corrupi, perfecto de corrumpocorruptus, -a, -um participio de corrumpocorripio, -ir -ere -ripui -reptum tomar, coger Coruba, -ae f Córdobacorvus, -i m cuervocotidianis, cot(t)odianus, -a, -um diariamente, cada díacras adv mañanacrastinum, crastini s.n el mañana
16
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 17/90
crastinus, -a, um adj del día de mañanacreber, -a, -um adj espeso, apretado, abundantecreberrime, adv superlativo de crebro frecuentisimamentecreb(r)esco, -crebui, - 3ª intr.; aumentarse, incrementarse, repetirse a intervalos,propagarse
crebritas, -atis f frecuencia, abundanciacrebro, adv fecuentementecredentes, -ium m.pl. los creyentes / los fielescredibilis, -e creible, verosímil, probablecredibiliter, verosímilmentecredidi, perfecto de credocreditus, -a, -um participio de perfecto de credocredo, -is -ere, credidi, creditum (+ dativo) confiar, creer /prestar,entregar crepitus, us s.m. Ruido, estrépitocresco, crescis, crescere, crevi, cretum nacer, crecer, desarrollarse
cretus, -a, -um Participio de perfecto de cerno y crescocrevi, perfecto de cerno y crescocrimen, -inis n culpacrudelis, crudele, adj cruelcubiculum, -i s.n dormitorio, aposentocubitus, -a, -um participio de perfecto de cubocubo, -as, -are, cubui, cubitum dormir, yacer / estar echado /guardar camacubui, perfecto de cubocucurri, perfecto de curroculpa, -ae, s.f. culpa (in culpa esse, ser culpable) /descuido
crus, -ris n piernacultura, -ae f cultura, agricultura, cultivo / acción de hacer la cortecultus, -us m cultocum, -prep. de abl. concum, conj (+ indicativo = valor temporal, cuando (cum pater venit =
cuando llegó el padre. / 2 + subjuntivo: cum histórico: cum Antoniusveniret, como llegara Antonio), al (cum Caesar ve- nisset, al haber llegado César). +Subjuntivo= valor causal; porque, ya que. /4(+subjuntivo: valor concesivo= aunque)
cumpleo, -es -ere -plevi -pletum completar
cumque, adv siempre quecunae, cunarum f.pl. cunacuntor, cunctaris, cunctari, cunctus sum (dep.) Tardar, quedarse atrás /vacilar /detenersecupiditas, -atis f deseo, pasiónCupido, -inis m Cupidocupio, -is, -ere, -ivi (ii), -itum desear, anhelar cupitus, -a, -um participio de perfecto de cupiocupivi, perfecto de cupiocura, -ae f. cuidado, atención /tratamiento médico / preocupación, amistad, ansiedad
17
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 18/90
curia, -ae f curia (ina de las divisiones del pueblo romano) senado, asamblea del senadocuro, -as, -are, -avi, -atum cuidar /preocuparse /curar / administrar curro, -is, -ere, cucurri, cursum correr, recorrer, rodar
currus, currus, m.: carro, coche / carro triunfalcurso, -as, -are, cursavi, cursatum correr cursus, -a, um participio de perfecto de currocursus, -us, m ruta, recorrido, viaje, carrera (cursus honorum= carrera política)custodio, -is -ire -ivi itum custodiar custos, custodis m guardián, custodecutis,-is f pielDaedalus, -i m Dédalo (famoso escultor de Creta)damno, damnas, -are, -avi, -atum condenar, declarar culpable /rechar, desaprobar /obligar damnum, damni s.n Daño, perjuicio /pérdidadatus, data, datum participio de perfecto de doDanaus, -a -um dánaos, griegosdamno, -as, -are, -avi, -atum condenar, declarar culpable /rechaz<ar, desaprobar /obligar damnus, -i n Daño, perjuicio /perdidadatus, -a, -um participio de perfecto de dode, preposicón de ablativo de, desde, /acerca de, sobre/ causa dedea, deas s.f (dat. y hab de pl. = deabus) diosadeabus, deadebello, -as, -are, debellavi, debellatum vencer, reducir, someter por las armasdebeo, -es, -ere, -ui, -itum deber, estar obligado a, , tener que / estar destinado a
debitus, -a, -um participio de perfecto de debeodecem numeral indeclinable diezdecedo, -cessi, -cessum 3 intr alejarse, marcharsedecepi perfecto de Decipiodeceptus, -a, -um participio de perfecto de decipiodecet, decere, decuit (v.impersonal) está bien, es apropiado, conviene, es conveniente. (El complemento
de persona va en acusativo (hoc Caesarem decet = estoconviene a César)
decerno,-is, -ere, -crevi, -cretumdecima,decimanus
decimus, -a, -um. numeraldecipio, -is, -ere, decepi, deceptumdeclamo, -as -are -avi -atumdeclaro, -as, -are, -avi, -atumdecretum, decreti ndecucurri, perfecto de
decuma (o decima) decumae f decumanus, decumani s.m
decretar, decidir, ordenar decumadecumanosdécimoengañar, burlar declamar, exponer declarar, nombrar decreto, decisión /pena, castigodecurrodecima parte, diezmo
recaudador del diezmo, soldado de la décima legión
decumanus (o decimanus), -a, -um; adj dado en pago del diezmo,/ sometido adiezmo
18
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 19/90
decurio, decurionis s.m decurión, cargo militar decurri perfecto de decurrodecurro, -is, -ere, decurri (o decucurri) decursum correr, precipitarse / viajar, recorrer decursus, -a, -um; participio de perfecto de decurrodecus, decoris s.n adorno /honor / nobleza, gloria / dignmidad,
virtuddedi, perfecto de dedo
dedidi, perfecto de dedodeditio, deditionis rendición, capitulaciín /sumisión, entregadeditus, -a, -um participio de perfecto de dedodedo, -is, -ere, dedidi, deditum entregar, entregarse, rendirse
deduco, -is, -ere, deduxi, deductum hacer bajar /conduncir, llevar /sacar, /deducir, sustraer deductus, -a, -um participio de perfecto de deduco
deduxi, perfecto de deducodefendo, -is, -ere, defendi, defensum defender, preservar /rechazar, alejar defensus, -a, -um participio de perfecto de defendodefero, defers, deferre, detuli, delatum (v.irr) llevar /desviar/ entrergar /confiar defici, -is -ere -feci -fectum faltar, separarse, pasar defui, perfecto de desumdefunctus, -a, -um (p.p. del v. defungor) muerto, difuntodeicio, -is -ere -ieci iectum echar, arrojar, precipitar /lanzar deieci, perfecto de deiciodeiectus, -a, -um participio de perfecto de deicio
dein deindedeinde, (adv) luego, espués / en seguida, ademásdelatus, -a, -um participio de perfecto de deferodelecto, -as, -are, -avi, -atum deleitar, complacer deleo, -es, -ere, delevi, deletum borrar, destruir delectus, -a, um pp de deligodelectus (o dil-) -us, m.: discernimiento, elección, acción de escoger / leva de tropas, recluta
miento de soldados / tropas reclutadasdelictum, delicti s.n delito, falta /error deligo; 1ª tr. atar, sujetar, amarrar deligo, -legi, -lectum 3 (de lego) tr.: elegir
delinquo, -is -ere --liqui -lictum delinquir, pecar delubrum, delibri s.n templo, santuario
demergo, -mersi, -mersum 3 tr.: hundir, sumergir // oprimir,aplastar...
demigro, -as, -are, -avi, -atum marchar, ir denariorum, denariusdenarium, denariusdenarius, denari s.m (Gen.pl. denarium y denariorum) denario, moneda romanadenique, adv finalmente, por fin, /en resumen
19
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 20/90
dens, -ntis m dientedeorum deusdepopulor, -is, depopulari, depopulatus sum (V.dep) devastar, arrasar depositus, -a, -um participio de perfecto de deponodeposui, perfecto de Depono
depello, -is, -ere, -puli, -pulsum alejar, apartar depono, -is, -ere, -posui, -positum dejar, abandonar describo, -is -ere -scripsi -scriptum describir desero, -is, -ere, deservi, desertum abandonar, desertar, / faltar adesertus, -a -um partipio de perfecto de deserodeservi, perfecto de deserodesidia, -ae s.f pereza, desidia, dejadezdespectus, -us s.m vista, perspectiva /(solo en dativo= desprecio)despectus, -a, -um adj despreciabledespectus, -a, -um participio de despiciodespero 1 tr. desesperar de, desconfiar enteramente de //
intr. Desesperar, perder toda esperanza.despexi, perfecto de despiciodespicio, -is, -ere, despexi, despectum menospreciar, desdeñar /mirar desde lo alto /desviar la vista desultorius, -a, um, adj adecuado para lasvolteretas de un caballo.desum, -es, -esse, -fui v. Irr. faltar, no asistir, (mihi defuit tempus= me faltó tiempo)/descuidar desuper, (adv) desder arribadeterior, deterius adj. (Gen.s. deterioris) peor, inferior deterreo, -es, -ere, deterrui, deterritum apartar, desviar /impedir deterritus, -a, -um, Participio de pretérito de deterreodetraho -trasi -tractum 3 tr.: sacar, arrancar, echar abajo, arrojar,
quitar, arrastrar, llevar por la fuerza //separar // disminuir, rebajar, denigrar.detrimentum,-i, n.: detrimento, daño, perjuicio / pérdida,/ derrota, desastre.detuli, perfecto de deferodeversus, -a, -um participio de perfecto devertodeverto, -is, -ere, deverti, deversum desviarse /hospedarse / recurrir adeum deusdevotio, devotionis, s.f. devoción, dedicación /sacrificiodeus, dei s.m. (Nom.,plural: di, dii, gen,pl: deorum, deo; dat, y abl, pl diis, dis) dios, divinidad.di deus
Diana, Dianae, s.f Diana (diosa romana de la caza asmilada a la Artemis griega)dexter, -tra -trum derechodico, -is -ere, dixi, dictum decir dictator, dictatoris s.m. dictador (magistratura extraordinaria con poderesabsolutos)dictito, dictitas, dictitare, dictitavi, dictitastum, repetir, decir una y otravez, andar diciendodictus, -a, -um participio de perfecto de dicodidici perfecto de discodies, dies, diei, s.m. o f., (5) día, jornada
20
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 21/90
Diespiter, iris, m Júpiter diffamatio, diffamationis, f divulgacióndiffamo, 1ª tra difamar, divulgar differentia, -ae f. diferencia, / carácter específicodiferencia, -iarum f.pl. objetos distintos, especies
differo, distulo, dilatum, ir. 3ª (dis fero) tr.; esparcir, diseminar / diferir, aplazar / intr. (Sinper fecto ni supino) ser diferente, diferenciarsediffertus, -a, -um, rebosante de, lleno de (con abla.)difficilis, difficile adj difícil, complicadodiffido, -fisus sum semideponente 3 intr.: desconfiar, no contar con algo, desesperar digitus, -i m dedodigladior, depn. 1ª intr. combatir digma, -atis n insignia del escudo
dignatio, -onis f.: estima, consideracióndigne, dignamente
dignitas, -atis, f.: valor personal, dignidad, mérito / virtud, consideración, estima /condición, rango, honor / cargo público, empleo / sentimiento dedignidad, honradez / belleza majestuosa, magnificencia / belleza varonildigno, 1ª tr.: juzgar digno (us, grastel en pas.dignor, dep. 1ª tr.: juzgar digno (c.,acu. Y abl. O c. Dos acu.) dignarsedignoscentia, -ae f. discernimientodignosco, ver dinoscodignus, -a, -um; digno, merecedor / justo, convenientedigredior, -gressus sum, dep. 3ª (dis gradior) intr.: alejarse, separarse, desviarse, irsedigressus, -a, -um pp de
digresus, -us m.:dii, pl. dediludicatio, -onis f.,diludico, 1ª tr.:
digredior acción de alejarse, partida / disgresión, episodiodeusdecisión, setenciajuzgar, decidir / discernir, distinguir
dilabor, -lapsus sum, dep.3ª intr. deslizarse, correr (un río) / disiparse, fundirse /dispersarse / caer a pedazos, descomponerse / perecer, desvanecer,desaparecer dilacero, 1ª tr.dilanio, 1ª tr.
dilapsus, -a, -um pp dedilargior, dep. 4ª tr.:
dilatatio, -onis, f dilatio, -onis f.
dilacerar, despedazar, destrozar desgarrar, despedazar dilabor prodigar, dar con largueza extinción
dilación, prórroga, aplazamiento
dilato, 1ª (frec.de differo) tr.: dilatar, alargar, extender / amplificar dilator, -oris m.:dilatus, -a, -um pp dedilaudo 1ª tr.dilectio, -onis f.:dilector, -oris m.:dilectus, -a, um pp dedilectus, -us,
el que dilata o defieredifferoalabar muchoamor
amante, que ama, amigo diligo / ADJ.: dilecto,amado ver delectus (2)
21
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 22/90
dilexi, perfecto de diligodiligens, -ntis, p.pre.de diligo /ADJ,: diligente, atento, escrupuloso, cumplidor, cui
dadoso, celoso / económico, ahorrador diligenter, atenta, escrupulosa, puntualmentediligentia, -ae f.: diligencia, atención, puntualidad, celo, escruulosidad / espíritu de
economía y de ahorrodiligibilis, -e; amable, entrañablediligo -lexi, -lectum 3ª (dis lego) tr.: apreciar, considerar, amar dilorico, 1ª tr.: rasgar (un vestido que cubre el pecho)diluceo,-,- 2ª intr.: ser claro o evidentedilucesco, -luxi,- 3ª intr.. comenzar a despuntar (el día), alborear / (como impersonal=amane ce, empieza a clarear-dilucide, clara, limpiamentedilucidus, -a, -um claro, limpiodiluculum, -i n. alborada, amanecer diludium, -ii n vacación o descanso (de los gladiadores)diluo, -ui, -atum 3ª tr.: desleír, deshacer, diluir, disolver / aminorar, debilitar, disminuir /des virtuar, refutar, disculparsedilutio, -onis f.: acción de lavar, lavadodiluvies, ei, f. inundación, diluviodiluvi, 1ª tr. inundar diluvium, -ii n.: inundación / destrucción, devastación, cataclismodiluxi, perfecto de dilucescodemano, 1ª intr.: derramarse por todas partes, extenderse
dimico, -as -are -avi -atum luchar, combatir, pelear / luchar arriesgando, exponer dimidiatio, -onis f división por mitaddimidiatus, -a, -um reducido a la mitad, partido por la mitad, mediodimidius, -a, -um medio (la mitad)dimidium, -ii n.pl la mitaddimisit: dimitto, -misi, -missum; 3ª tr. Enviar // dispersar, , disolver direptio, -onis f.: saqueo, robodiscedo, -is, -ere, -ui, -itum alejarsediscerno, -is, -ere, -crevi -cretum distinguir disciplina, -ae, f. instrucción, enseñanza, estudio / conocimiento, ciencia, arte / método, sistema /
educación, formación / organización, / principios, normas
discordia, -ae f discordiadiscor, discordis adj discordia, en desacuerdo, discordante /diferentediscrimen, discriminis s.n. separación, / distancia, diferencia, distinción / decisión, determinación. disicio, -is, -ere, disieci, disiectum separar /diseminar, esparcir disieci, perfecto de disiciodisiectus, -a, um participio de perfecto de disiciodispalor, dep., 1ª intr.: vagar, errar disperdidi perfecto de disperdodisperditus, perfecto de disperdodisperdo, -is, -ere, disperdidi, disperditum perder del todo, dilapidar / arruinar, destruir
22
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 23/90
dispertio, 4 intr repartir, distribuir // dividir dispertior, Dep de la 4 tr.: dividir, repartir.displiceo, -plicui, -plicitum 2ª (dis placeo) tr.: desplacer, desagradar (sibi d.no encontrarse
bien de salud o estar descontento de sí mismo)
dispono, -posui, -positum 3ª tr. (dis plaudo) disponer, colocar, distribuir, ordenar disposite, ordenada, regularmentedispositio, -onis f disposición, ordenación, arreglodispositura, -ae f orden, disposicióndispositus, -a, -um pp de dispono / ADJ., dispuesto, ordenado, metódicodispositus, (ablativo- u) m orden, colocación, disposicióndistinctus, -a, -um adj distinto, separado /variadodistintissimus, -a, -um superlativo de disdissimulator, -oris m disimulador, ocultador diu adv Durante largo tiempo / de díadisvisus, -a -um (p.p. del v. divido) dividido
dives, -itis ricodivido, -is -ere -visi -visum dividir divinatio, divinationis s.f arte de adivinar /adivinación,presentimientodivisi, perfecto de dividodivisus, -a, -um participio de perfecto de divido
divinus, -a -um divinodivitiae, -arum f. pl. riquezasdivinus, divini s.m. adivino, profeta
dixi perfecto de Dicodo, -as -are, dedi, datum dar doceo, -es ere -cui -ctum enseñar docte adv sabiamente, doctamentedoctrina, -ae, Instrucción, educación /doctrina, teoríadoctus, -a, -um adj docto, sabio / hábil, habilidosodoctus, -a, um participio de perfecto de doceodoctor, -oris m conductor, jefedocumentum, documenti s.n. ejemplo, modelo, demostracióndolor, -oris m dolor dolus, -i m.: dolo, engaño, perfidia, astucia (dolo malo, fraudalentamente; sine dolo malo,
lealmente)domi, domusdomibus domodomina, dominae, s.f. dueña, señora, /esposa, mafre de familia /amiga, amantedominatio, dominationis s.f. dominio, dominación /poder absolutodomino, -as, -are, -avi, -atum vencer, dominar dominus, domini s.m amo, dueño, señor /soberano, jefedomitus, -a, -um adj dominado, domadodomo domusdomorum domus
23
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 24/90
domos domusdomus, domus s.f. (irreg. (4ª y 2ª) Abl.s., domo/Acu.pl., domos / Gen.pl., domarum / Dat.pl.,do, -as, -are, dedi, datum 1ª tr., dar, conceder, entregar, confiar...
domibus). Casa, hogar /patria / domi= en casadonec, conj mientras, hasta que
dono, -as, -are, -avi, -atum dar, regalar / conceder, premiar donum, doni s.n. regalo, presente, ofrendadormio, -is, -ire, -ivi, -itum dormir doricus, -a -um dórico, griegodubitatio, dubitationis, s.f. duda, incertidumbredubito, -as, -are, -avi, atum dudar, vacilar dubius, -a, -um adj Incierto, dudoso / peligrosoducenti, -ae, -a num. ddoscientosduco, -is, -ere, duxi, ductum guiar, conducir, dirigir / llevar / considerar ducto, -as, -are, -avi, -atum llevar, conducir, mandar un ejércitoductus, -a, -um participio de perfecto de ducodulciter adv dulcementedum, conj. (ver diccionario) mientras, hasta que /con tal de queduo, duae duo dosduodecim, num, ondeclinable, doceduodeviginti num. indeclinable dieciochodum, adv (enclítico); (detrás de particula negativa o restrictiva); todavía, aúndurus, -a, -um: duro, firme, ásperodura, -orum n.pl.: las penas, las calamidadesnondum, todavía nonullusdum, ni siquiera unovixdum, apenasdux, -cis m generalduxi, perfecto de ducoe exea adv Por ahí, por aquel lugar eadem adv por el mismo camino,/ así mismoecclesia, -ae s.f. asamblea, iglesiaechinus, echini s.m. erizo, equinoedi, perfecto de edoedidi, perfecto de edoeditor, editoris s.m autor, organizador
editus, -a, -um participio de perfecto de edoedictum, -i n edictoedo, -is, -ere, edidi, editum organizar / causar, producir edo, -is(es) -ere(esse) , edi, essum comer, consumir educo, -is, -ere, -duxi, ductum sacar, hacer salir effeci, perfecto de efficioeffemino, -as, -are, -avi, -atum afeminar efficio, -is, -ere, -feci, -fectum conseguir, llevar a caboeffigies, effigiei s.f. forma, imágen, representación / retrato, efigie /estatua /espectro,fantasma
24
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 25/90
egenus, -a, -um adj falto de, necesitadoegi, perfecto de agoego, pro.personal yoegredior, -gressus sum dep. 3. (ex gradior) intr. salir de / tr. pasar de , rebasar egregie: distinguida, insigne, excelentemente, espe
cialmenteegregius, -a, -um (ex grex) egregio, eminente, distinguido, ilustreegregium, -ii n honor egregia -iorum n pl.: acciones o méritos insignesehuanseius iseicio, -is, -ere, -ieci, -iectum arrojar, echar fueraelectus, -a, -um participio de perfecto de eligoelegi, perfecto de eligoelephantus elephanti s.m. elefanteelicio, -is, -ere, elicui, elicitum sacar, hacer salir, extraer / obtener
elicitus, -a, -um participio de perf., elicioelicui perfecto de elicioeligo, -is -ere -legi -lectum elegir, escoger /arrancar, quitar eloquens, -is, adj elocuente, buen orador eloquentia, -ae f elocuenciaemeritus, -a, -um adj agotado, acabadoemi, perfecto de emoemineo, -ui - 2ª intr.: Elevarse, sobresalir, resaltar//distinguirse,
descollar.emo, -is, -ere, emi, emptum comprar, sobornar
emptus, -a, -um participio de perfecto de emoen, interjección he aquí, ¡ea!, ¡vamos!enim, conj pues, en efectoenumero, 1ª tr.: enumeración, recapitulación, resumenensis, ensis, s.m. espadaei: interjección de dolor eo, is, ire, ivi (ii), itum ir eo, (adv) allíeodem, (adv) al mismo lugar Ephesous, Ephesia, Ephfosium adj efesio, de Éfeso (ciudad de Jonia en Asia Menor)epigramma, epigrammatis s.n. inscripción, epitafio / epigrama
epistula, -ae (epistula, -ae) s.f carta, misivaepulae, epularum s.f.pl. alimentos, banqueteeques, -itis m caballero, jinete
equa, -ae, f. yeguaequarius, -a, -um, de caballoeques, -itis m., y f. jinete / caballería (mol.) / caballero romano / orden ecuestreequester, equestre, (o -tria), -tre: ecuestre, perteneciente al caballo o caballero o jineteequester, -tris m jinete, caballeroequestria, -trium n.pl. gradas del teatro destinadas a los caballeros
25
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 26/90
equidem, avd.: ciertamente, en efecto, sin duda alguna / adverstivamenteequile, is, n cuadraequinus, -a, -um, equino, caballar equiso, -onis, m.: palafraneroequitabilis, -e favorable para los movimientos de la caballería
equitatus, -us, m caballería / orden ecuestre / equitaciónequitis, gen., de equesequites, equitum s.m.pl. los caballeros, los pertenecientes al orden ecuestreequito, 1ª, intr. cabalgar, ur a caballo, galopar / (fig. del viento= sopla impetuosamente)equuleus, ver eculeusequus, -i m caballoheredium: heredium, -ii; n. propiedad heredadaereptus, -a, -um participio de perfecto de eriploergo, (conj) así pueseripio, -is -ere -ripui -reptum escapar eripui perfecto de eripio
erro, -as, -are, -avi, -atum errar, equivocarseerubesco, -is -ere enrojecer eruditus, -a, -um instruido, docto, eruditoeruptio, -onis, f.: salida brusca o impetuosa / erupción / explo
siónesse, edo y sumesus, -a, -um participio de perfecto de edoet, conj y, et... et (no sólo... sino tambien)etenim, conj pues, en efecto, verdaderamenteetiam, (adv) aún, todavía /además, incluso, también
Etruria, -ae s.f. Etruria (región italiana, al norte de Roma)Euphrates, -is m el río Éufratesetsi, conj.: (subordinación), aunque, aun en el caso de que, aun cuando, si bien // (coordina
ción), pero, con tod, por más queevenio, -is, -ire, eveni, eventum resultar /realizarse , cumplrse / (impersonal= suceder, ocurrir) eventus, -a,-um. participio de perfecto de evenioevocatio, evocationis s.f. evocación, llamada
evoco, 1ª, tr.: llamar, hacer venir, atraer / convocar, llamar a la s armas / hacer comparecer los testigos / provocar evoe, ver euhoe
evolo, 1ª intr.; volar, salir volando o corriendo, escaparse / levantarse, subir volando,levantar el vueloevolsus, ver evulsusevolutio, -onis, acción de desarrollar (un volumen)evolvo, -volvi, -volutum 3ª tr.; hacer rodar / irse rodando / hacer salir, sacar / dejar correr,em pujar / despejar, abrir evomo, -ui, -itum 3,tr.: vomitar, devolver, desahogar / desembocar (un río)evulgo, 1ª tr.: divulgar, publicar evulsio, -onis, f.: acciópn de arrancar, destrucciónevulsus, -a, -um pp de evello
26
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 27/90
Eupalamus, Eupalami s.m. EupalamoEurus, Euri, s.m. Euro (viento del este)Eurytus, Euryti s.m. Eurito (rey de Ecalia)ex, (o e) pre. de abla. 1 de, des, /2 a consecuencia de, por causa de/3 según, de acuerdo con. No entre vocal
exactus, -a, -um, participio de perfecto exigo
ex aequo, con igual méritoexactus, -a, -um pp de exigo // Adj.: preciso, exactoexalto, -as, -are, -avi, -tum exaltar examen, -inis, (ex, agmen) n emjambre, muchedumbre / fiel (de la balanza) COP; acción
de `pesar, de examinar examinator, -oris m. el que pesa / el que juzga, juezexaminatrix, -icis f la que aprueba o examinaexaminatus, -a, -um pp de examino / ADJ, escrupulosoexamino, -as, -are, -avi, atum equilibrar / examinar, apreciar examussim, exactamente, con precisiónexancio, 1ª tr. vaciar, agotar, apurar, sufrir ( hasta el máximo) soportar hasta el fin
exanimatio, -onis f. desmayo, espantoexanimis, -e (o -us, -a, -um); exanime, muerto,/ desmayado, muerto de miedoexanimo, 1ª tr.; cortar la respiración, sofocar (en pasiva) estar agotado, exánime / quitar la vida...
exaudio, -is, -ire, -ivi (exaudii), exauditum oír, escuchar excedo -is -ere -cessi -cessumexcido, -cidi = 3 (ex cado) intr.:
excido, -cidi, -cisum 3 (ex caedo) tr.:excellens, excellentis adjexcepto,-ar, -are, -avi, -atumexceidium, -ii n.:excipio, -is -ere -cepi -ceptumexcito, -as, -are, -avi, -atumexcursio, excursionis s.f.excurssi perfecto de
salir, retirarsecaer // salir // desaparecer sacar cortando, cortar superior, distinguidoesperar caída, destrucción, ruina. convocar, hacer despertar, excitar excursión, viaje /invasión, incursión excutio
excussus, -a, um, participio de perfecto de excutioexcutio, -is, -ere, excussi, escurssum echar, hacer caer / registrar, examinar /arrasar exegi, perfecto de exigoexemplum, -i n ejemploexeo, exis, exii, exitum; v.irr., salir, irse / abandonar, escaparse
exerceo, -es, -ere, -ui, -itum ejercer, ejercitar exercitum, exercitii s.n. ejercicio, práctica
Exercitus , -us m ejército: copia , arum f pl tropas
exercitatio, -onis f ejercicio (del cuerpo o del espíritu)
27
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 28/90
miles , -itis m soldado pedes , -itis m soldado de infantería (de pes, -dis)centuria , -aef centuria (cien soldados, milites, aproximadamanete)manipulus , -i m manípulo (dos centurias)cohors , -ortis f cohorte (tres manípulos)legio , -onis f legión (unos seis mil milites)
legionarius, -a, um, de una legión legionarius miles (legionario)eques , -itis m soldado de caballería de equus, -i)turma , -ae f turma (escuadrón de caballería)decuria , -ae f decuria escuadrón de diez jinetesauxilia , -orum n pl tropas auxiliares (mercenarios)socii , -orum m pl aliadosdux , -is m jefeimperator, -oris m comandante en jefe; a partir de Augusto; emperador legatus, -i m legado, lugartenientetribunus militum tribunal militar centurio, -onis m centurión
decurio, -onis m decuriónarma, -orum n pl armas, armamento en generalgladius , -i m espadatelum, -i n arma arrojadizahasta, -ae lanza, pica, astapilum, -i n venablo, jabalina, lanzasagitta, -ae f flecha, dardo, saetafunda, -ae f hondagalea, -ae f cascolorica, -ae f coraza, loriga
scutum, -i n escudocastra, -orum n pl campamento (En singular)aries, -etis m ariete (tronco acabado en una cabeza de carnero empleado paraderribar las puertas.Ballista, -ae f ballestacatapulta, -ae f catapultaturris, -is f torre de asalto (construida de madera)testudo, -inis f tortuga (Táctica de guerra)
exhibeo -hibui -hibitum 2ª (ex habeo) tr.: presentar, exhibir // mostrar, dar prueba //
causar, motivar, suscitar.exigo, -is, -ere, exegi, exactum, expulsar, sacar / llevar a cabo / exigir / cobrar una deuda. exiguus, -a, -um pequeño, exiguo / corto, estrecho / escasoexil, perfecto de exeoexire exeoexigo, -egi, -actum 3ª (ex ago) tr. : hacer salir, expulsar / llevar a termino, / hacer cumplir, exigir /
preguntar exigue, exigua, estrechamente / brevementeexiguitas, -atis f.: exigüidad, pequeñez / escasez, brevementeexiguus, -a, -um pequeño, exiguo / corto, estrecho / escaso
28
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 29/90
existo, -stiti - 3 intr.: Levantarse // nacer, originarse// nacer,presentarse// manifestarse, desprenderse.
existimatio, -onis f opinión, juicio / estima, consideración, reputación, honor existimator, -oris m apreciador, crítico, juezexistimo (mejor que existumo) 1ª (ex, aestimo) tr. e intr. juzgar, considerar, pensar, creer
existimantes, -ium m.pl los críticosexitum, participio de perfecto de exeoexitus, -a, -um, participio de perfecto de exeoexordior, -orsus sum dep.4ª tr.: comenzar a urdir, urdir, tramar / empezar aexordium, -ii n.: urdimbre, comienzo / exordio de un discurso / introducción, proemio.exorior, exoriris, exoriri, exortus sum (v.dep.) nacer, levantarseexortus, -a, -um participio de perfecto de exorior expectatio, expectationis s.f. expectación, curiosidad
expecto; ( ver exspect-) expecto, 1ª tr., esperar, aguardar / esperar, desear exspecto, 1ª tr., esperar, aguardar / esperar, desear
expleo, exples, explere, explevi, expletum llenar, rellenar / completar / cumplir explorator, -oris m.:
expugno, -as, -are, -avi, -atumexquisitus, -a, -um adjexspectatio, exspectationis s.f.exspecto, -as, -are, -avi, -atum
explorador, el que va de reconocimiento / espíavencer, someter / lograr violentamente, conseguir escogido, distinguido, refinado / débil, agotadocuriosidad, expectaciónesperar, aguardar / desear
expedio 4ª (ex pes) tr.: desembarazarse, librarse de algo / intr.: ser ventajoso, convenir.exstinctus, -a, -um; participio de perfecto
exstinguo, -is, -ere, exstinxi, exstinctumexstinxi; perfecto de
exsulto, -as, -are, -avi, -atumexsurgo, -is, -ere, exsurrexi, exsurrectum
exstinguoextinguir, apagar / matar, destruir extinguosaltar / desbordarse / entusiamarse levantarse / elevarse /
reanimarse, recuperarse
exsurrectus, -a, -um paarticipio de perfecto de exsurgoexsurrexi perfecto de exsurgoexsultatio, exultationis s.f.exitium, -i nexpeditio, -onis f expeditus, -a, _um
expello, -is, -ere, -pulsi, -pulsumexploro, -as, -are, -avi, -atumexpono, -os, -ere, -posui, -positum
expugno, -as -are -avi -atumexpugno, -as -are -avi -atumexstinguo, -is, -ere, fixi, fixumextremitas, -atis f
exultación, alegría.ruinasexpediciónlibre, sin obsstáculosexpulsar explorar desplegar, exponer
someter, tomar tomar al asalto, expugnar extinguir, poner fin
extremidad, fin / superficie
extremus, -a, -um (sp., de exter), el que está más al exterior, el último / el que está al fin, elúltimo... extremum, -i, n extremo (en plural: la retaguardia) / locat. Adv., ad extremum=finalmente; extremo= al fin fabula, -ae, s.f rumores, habladurías / relato mítico / fábula / obra teatral /cuento
29
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 30/90
fabulor, fabularis, fabulari, fabulatus sum (v.depn) hablar / contar, explicar fabulos,fabularis, fabulari, fabulatus sum (v.dep) hablar / contar, explicar fabella, -ae f fábula, cuentoFabius, -i m: Fabio (n. de una célebre familia romana, esp. Q.Fabio Máximo, que contuvo elavance de Aníbal.
Fabius, -a. -um, de Fabiofacies,-ei f apariencia, a, fazfacile adv fácilmente, sin esfuerzofacilis, facile adj Fácil, factible / propiciofacinora: facinus, -oris n; acción, hechofacio, -is -ere, feci, factum hacer factio, factonis; s.f. facción, partidofactum, -a, -um pp de faciofallax, fallacis, adj falaz, pérfido, / impostor, engañador, insidiosofacundus, -a, -um elocuentefactio, factionis, acción, partido
factum, facti s.n hecho, acción, trabajo / (sólo en plural= hazañas)fagus, -i, f hayaFalerno, Falernus, -a, -um / Falernum, -i Falernofallax, fallacis adj falaz, pérfido /impostor, engañador,insidiosofalso adv falsamentefalsus, -a, -um; adj falso / engañoso, mentirosofaenus, -oris n ganancia, interésfama, -ae f famafames, -is f hambre
famillia, -ae, s.f la casa, conjunto de esclavos y parientes que viven en ella / familiafanum, -i n templofas s. Indeclinable ley divina, expresión de la voluntad divina, / lo lícitofascis, fascis s.f. manojo, fajo /(sólo en plural = fasces; símbolo de losconsules) fastum, -a -um fastofatalis, -e fatalfatigatus, -a, -um adj cansado, fatigadofatigo, -as -are -avi -atum fatigar, azotar fatum, fati s.n. destino, hadofatus, -a, -um; participio de perfecto de for fauces, faucium s.f.pl., fauces, garganta
Faustulus, -i m.: Fáustulo (pastor que después de salvar a Rómulo y Remo, los crió).
Favonius, -ii m.: Favonio (el céfiro, viento del oeste)Favonius, -a, -um.: ligero y tibio (como el céfiro)favor, -oris m.: favor, simpatía, agrado / aclamación, aplausosfavorabilis, -e.: favorable / bien venido, amado, popular favorabiliter, con éxito, con favor fax, facis s.f., antorcha, tea, luzfeci, perfecto de faciofecunditas, fecunditatis s.f. fecundidad
30
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 31/90
fel, fellis s.n. hiel / amargurafelicitas, felicitatis, s.f. felicidad, suertefelix, felicis adj fecundo, fértil / feliz, afortunado / prpiciofemina, feminae; s.f. mujer, hembrafera, ferae; s.f fiera
ferax, feracis adj fértil, fecundoferbui perfecto de ferveofere, adv; casi, poco más o menos, alrededor de / casi siempre, generalmente, por lo generalfero, fers, ferre, tuli, latum llevar ferox, -ocis ferozferre, feroferrum, ferri; s.n. hierro / espadaferueo, ferues, feruere, ferbui hervir / estar agitadoferus, -a, -um; adj salvaje / fiero, cruelfertilis, -e fértil productivofestino, -as, -are, -avi, -atum apresurarse, darse prisa
festum, festi, s.m. fiesta, día de fiestafetus, fetus s.m. parto / producción, fruto / cría, prolefictus, -a, -um participio de perfecto de fingoficus, fici s.f. higuera, higofesus, -a, -um cansadofetus, -a -um llenofidelis, is; s,m, amigo íntimofidelis, -e fielfides, -ei f fe, fidelidadfido, fidis, fidere, fisus sum (v.semidep.) confiar
filia, ae s f hijafilius, filii s.m. hijofingo, -is, -ere, -fixi, -fictum hacer, modelar / concebir, imaginarse / fingir finil, perfecto de finiofinio, finis, finire (o finii), finitum limitar / terminar, poner fin /mirir, acabar finis, finis; s.m. o f. limite, frontera / fin, término / finalidad / (sólo en plural) territorio, país finitimorum; (mejor que finitumus) -a, -um, (-i, -orum m.pl. pueblos vecinos)
finxi, perfecto de fingofinitumus, -a -um vecinofio, -is, -ere, factus sum (v. Irr) producirse, suceder / hacerse, pasar a ser, llegar a ser /
(imperso nal = sucede, resulta) se usa como la pasiva de facio fisus, -a, -um; participio de perfecto de fidoflagello, -as, -are, -avi, -atum flagelar, azotar flagro, -as, -are, -avi, -atum anismarse / arder en deseosfirmus, -a -um adj firme, seguroflamma, -ae f llamaflatus, -us m soplo
flos, floris; m. flor flumen, -inis n río, corriente, torrente
31
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 32/90
fluo, -is -ere, fluxi, fluxum fluir, correr / escaparsefluxi, perfecto de fluofluxus, fluxa, fluxum adj pasajero, poco sólidofluxus, -a, -um participio de perfecto de fluofocus, -i m fuego
foederatus, -a -um aliadofoedero, -as, -are, -avi, -atum aliarse (mediante un tratado)foedo, -as, -are, -avi, -atum afear, desfigurar / deshonrar, manchar, mancillar /profanar foedus, -is; s.n. tratado, pacto de alianza / leyesfolium, folis, s.n. hojafons, fontis s.m. fuente, manantial / origenfor, faris, fari, fatus sum (v. dpont) hablar, decir foras, adv fuera, afuera, de fuerafore, infinituvo de futuro de sum equivale al infinitivo futurum esse.forensis, forensis s.m. abogado
foris, -is f puerta, entradaforma, -ae f hermosura, belleza /omagen, figura / formaformido, -as, -are, -avi, -atum temer, dudar, vacilar formosus, -a -um hermosofortis, -e fuertefortiter adv fuertemente, valerosamente, valientementefortitudo,-is f fortalezafortum, -i n hurto, robofortuna, -ae f fortuna, suerte / éxito / fortuna, bienesFortuna, ae, diosa de la suerte
fortunatus, -a, um adj afortunado, feliz / ricoforum, -i n foro, plazafossa, -ae f fosafragilis, fragile adj frágil / efímero, fugazfrago, -as, -are, -avi, -atum despedir mucho olor, oler muchofrango, fregi, fractum 3 tr.: romper, quebrar, partir, desmenuzar //
disminuir, debilitar // agotar, aniquilar,debilitar // reducir a la obediencia, dominar // abatir, desalentar // conmover, ablandar.
frater, -tris m hermanofrequens, -ntis frecuente
fretum, -i, n.: freo, estrecho, brazo de mar / (poet.) mar frigor, -oris m fríofrons, -ntis f frentefructus, fructus s.m. fruto / producto, ganancia / resultasdo, recompensafructus, -a, -um participio de perfecto de fruor frugalitas, frugalitatis s.f. frugalidad, moderaciónfrumentum, -i n trigofrumentarius, -a, -um perteneciente al trigo (rex frumentaria) //, el
suministro del trigofrumentarius, -ii m.: tratante en trigo
32
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 33/90
fruor, frueris, frui, fructus sum (v.depon) usar / disfrutar de algo, gozar (rige abla., libro frui= disfrutar de un libro)
frustra, adv en vano, iutilmentefrux, frugis m frutos
fugo, 1ª tr.: poner en fuga, ahuyentar, rechazar / apoyar, sostener, afianzar fuga, -ae f.: fuga, huir (pero tambien= fugare), poner en fuga, causar una derrota, acción de
evitar o de apartarse, desvio / destierro, lugar del destierro / carreeraveloz.fugax, fugacis adj fugaz, breve / rápido, veloz / fugitivofugio, -is -ere, fugi, fugiturum. 3 intr. (v.semidepon) huir / desterrarsefugiturus, -a, -um participio de fugiofui, perfecto de sumfulgeo, -es, -ere, fuisi relampaguear, fulgir / brillar, resplandecer /
(impersonal= relampaguea, caen relámpagos)
fulmino, -as, -are, -avi, -atum fulminar / ( impersonal =caen rayos)fulsi, perfecto de fulgeofunctus, -a, -um participio de perfecto de fungor fundamentum, fundamenti s.n. fundamento, base, cimiento / fondo del mar / fundamento,origen fundo, fundi, fussum 3 tr.: derramar, verter, // derrotar, dispersar fundus, fundi; s.m. propiedad no edificada, fincafungor, -eris, fungi, functus sum; (v.dpon.) desempeñar / (+abl., cumplir con / terminar fur, furis s.m. ladrónFurius, Furii, s.m. Furio (nombre del dictador Camilo).furor, -oris m locura, furor, delirio / deseo incinteniblefuror, -furaris, furari, furatus sum ; (v. dep) robar, hurtar / quitar, apropiarse defurtum, furti s.n. robo, hurto / objeto robadofugi, perfecto de fugiofuturum, -i n el futuro, el povenir futurus, -a, -um adj futuro, venidero
gaudeo, -es, -ere, gauisus sum (v. Smidep) gozar, complacer gaudium, gaudi s.n. gozo, alegríagauisus, gauisa, gauisum, partipio de perf. gaudeGades, -ium f. pl Cádiz
gaditanus, -a, -um gaditanoGalilaea, -ae f. GalileaGalilaeus, -a, -um galileo, de GalileaGallaecia, -ae f provincia de la Tarraconense, actual GaliciaGallaeci, orum m.pl. los gallegosGalli, orum m.pl los galos / sacerdotes de CibelesGallia, -ae f la Galia (citerior o togata, cisalpina; ulterior: trnasalpina)galliambus, -i m. galiambo (canto de los sacerdotes de Cibeles)gallicinium, -ii n. la hora del canto del gallo, el amanecer Gallicus, -a, -um gálico, de los galos
33
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 34/90
gallica, -ae f calzado de los galosgallina, ae, f gallinaGarumna:Garumna, -ae m el Garona (río de Aquitania)gelo, 1ª helar, congelar // impersonal: hielogemitus, -us s.m. gemido
generatim, (adv) en generalgener, -is m yerno, futuro yernocibus, cibi s.m comida, alimentogenero, 1ª tr.: engendrar, crear, producir, causar, inventar (ignem g., prender fuego)generose, noblementegenerosus, -a, -um noble, magnánimo, generoso / de ilustre prosapia, de burena razagens, -ntis f linaje, familiagenitor, -oris s.m. creador genitus, -a, -um parti., de gignogenius, genii, s.m., Genio (divinidad particular de cda uno) / genio, ingeniogenui, perfcto de gigno
genuinus, -a, um adj Genuino, innatogenus, -eris n género, clasegenus, -us n rodillaGermani, -orum m los germanosgero, -is -ere -gessi -gestum hacer gessi, perf de gerogesto, 1ª llevar, transportar gestus, -a, -um parti., de perfc., de gerogigno, gignis, gignere, genui, genitum engendrar, crear / dar a luz / (sólo en pasiva: proceder, nacer) gladiator, gladiatoris s.m. gladiador
gladiatorius, -a, -um adj propio del gladiador gladius, gladii s.m. espadaglaeba, -ae f.: Gleba, terrón, terreno cultivado.gloria, gloria, s.f gloria, reputaciónglorior, gloriaris, gloriari, gloriatus sum (v.dep), (+ ablativo= vanagloriarse)gradus, -us s.m. paso, etapa / marcha / peldañoGraecia, -ae, s.f. GreciaGraecus, -a, -um: griegoGraecum, -i n.: la lengua griegaGraiugena, -ae m.: griegoGraius, -a, -um: griego
graecor, graecaris, graecari, graecatus sum (v.dep); imitar a los griegos, vivir a lo griegogramen, -inis n.: césped, pradera, hierba, plantagramineus, -a, -um.: de cesped, cubierto de hierba, lleno de grama.grammatica, -ae f gramática, redaccióngrammaticus, -i m gramáticogratia, gratiae s.f. gracia, favor / perdón / gratitudgratus, -a, -um; adj grato, agradablegravidus, -a, -um adj lleno, cargado, (mulier gravida, embarazada)gravis, -e gravegravitas, gravitatis, s.f. pesadez, / importancia, seriedad / madurez / dignidad, nobleza
34
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 35/90
graviter, adv gravemente, severamente / con autoridad.Gravo, 1ª cargar / agravar, aumentar / molestar grunnio, grunnis, grunnire, grunniui, grunnitum; gruñir gubernatio, gubernationis, s.f. gobierno, acción de dirigir guttur, -is n garganta
gymnasium, -ii; s.n. gimnasiogyrus, gyri; s.m. giro, vuelta / vuelta del caballo
habeo, -ui, -itum 2ª tr.; tener, poseer / dominar / tener a disposición de uno (ver diccionario)habito, 1ª aabitar, vivir habitus, -a, -um (p.p. del v. habeo) tenido, celebradohac, (adv) por aquí, aquíHamilcar, -aris m Almícar Hannibal, -is m Anibalhasta, hastae, s.f. hasta, lanza
haud, (adv) noHelvetii: Helvetii, -iorum m.pl. los helvecios o suizosherba, -ae f hierbaHercules, -is m Hérculeshere heriheri (o here) adv ayer herus, -i m dueño, amoheu, (interjección) ¿ay!hiatus, us (hio) m acción de abrir, abertura, grieta, hendidura / vivo deseo /hiato
Hiber (no Iber), -eris m. ieroHiberi, -orum m.pl. los iberosHiberia (no Iberia), -ae f. Iberia (nombre que los griegos dieron aEspañahiberna, -orum, n.pl. cuarteles de inviernohibernacula, -orum n.pl. tiendas de inviernoHibernia, -ae f, Hibernia (hoy Holanda)hiberno, 1ª intr. invernar hibernus, -a, -um; de invierno, invernal / tempestuosohic, adv aquí / entonces, todavíahic, haec, hoc demostra. este, éste
hiemo, 1ª intr. pasar el invierno, estar en los cuarteles de invierno, invernar hiems, hiemis, f inviernohilaritas, hilaritatis s.f. alegría, buen humor hinc, adv de aquíHispania, -ae f EspañaHispanus, -a, -um hispanoHispaniensis, -e: hispánico, españolhistoria, -ae s.f. historia, / relatohistrio, histrionis, s.m actor, comediantehodie, adv hoy
35
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 36/90
hodiernus, -a, um, adj de hoy, del día / actual, de ahoraHomerus, -i s.m. Homerohominis homohomo, -inis m hombrehonestum, is, sn. honradez, honestidad
honestus, -a -um honestohonos, honoris s.m honor, cargo público, magistratura.horrendus, -a -um horrendo, horriblehorreo, -es, -ere, -ui temer, temblar horreum, -i n.: hórreo, granero // bodega, almacenhorribilis, -e horriblehortor, hortaris, hortari, hortatus sum animar, exhortar hortus, -i m jardín, huertohospes, hospitis, s.m. huesped / extranjero, viajerohostis, -is m enemigoshuc, adv aquí, hacia aquí / hasta aquí / además de esto
humanitas, -atis f humanidad, bondad.humanus, -a, -um adj humanohumilis, -e adj bajo, pequeño / humilde, de condición bajahumus, humi s.f. tierra, suelo / patria, región
iaceo, -es, -ere, -ui yacer, estar tendidoiacio, iacis, iacere, ieci, iactum echar, lanzar, arrojar iacto, 1ª echar, arrojar / agitar, zarandear iactus, -a, -um parti., de perfc., de iacioiam, adv ya, en este momento / en seguida
Iapetus, Iapeti s.m. Jápeto (Titán padre de Prometeo)Iberia, -ae f IberiaIberus, -i m Ebroibi, adv en tal lugar, aquí, allí / entoncesibidem, adv allí mismo, en el mismo momentoibique, adv allíic(i)o, ici, ictum 3 tr.: herir ictus, -a, -um pp.de ico o icio // ADJ.: conmovido, emocionado, alarmado, sorpren
dido, turbado.Ictus, -us m.: golpe, choque, heridaidem, eadem, idem , demostra. él, el mismo, este
idoneus, -a, -um idóneo, apropiadoieci, perfect., de iacioigitur, conj., así pues, pues, por consiguiente, luego...ignarus, -a, -um, adj ignorante, inexperto
ignauus, -a, -um, adj perezoso, inactivo 7 cobardeignis, ignis, s.m. fuegoii, perfc de eoignosco, -is -ere, ognovi, ignotum perdonar illac, adv por allá
36
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 37/90
illatus, -a, -um part., de perfc., de inferoille, -a, -ud aquelIlerda, -ae f Léridaillic, adv allí, en aquel sitioillinc, adv de allí, de esta persona
Ilium, -i n Ilión, Troyailluc, adv allí, alláilludo, -is, -ere, ilusi, ilusum; jugar con / insultar illusi, perfec., de iludoilusio, ilusionis, s.f. ironía, engañoillusus, -a, -um, parti. de perf de illudo
imber, -bris f lluviaimitor, -aris, -ari, -atus sum imitar immobilis, -e, adj inmóvilimmane, horriblemente
immaneo -, - 2ª intr. quedar en, (dentro)immineo - - 2 (in maneo) intr.: estar suspendido sobre, elevarse por encima
de/ dominar/ cernerse sobre / amenazar immanis, -e extraodinario, desmesurado, monstruoso, prodigiosoimmitto, -misi, -missum; 3 tr.: enviar a, hacia o contra / introducir immo, (adv) sí, por ciertoimpello, impellis, impellere, impuli, impulsum; poner en movimiento, empujar impendo, -pendi, -pensum 3. tr.: gastar //desembolsar / emplear,
consagrar impense, caro costosamente / enérgica
impensus, -a, -um: pp de impendo / ADJ.. Caro, costoso / aplicado, empleado / encarecido.Vehemente, vivoimperator, -oris m.: el que manda, jefe supremo / jefe del ejército, general en jefe, / títuloconemperador
imperatorius, -a, -um:imperatirx, -icis, f:imperatum, -i n.:imperatus, -us:imperceptus, -a, -um:mperditus, -a, -um:
imperfectio, -onis, f imperfectus, -a, -um:imperfossus, -a, -um;imperiosus, -a, -um,imperite,imperitia, -ae, f
cedido al general victorioso /
propio de un generalla que mandaorden, mandatoordeninadvertido, imperceptibleno muerto, aún vivo
imperfeccióninacabado, incompleto, imperfectono atravesado
que manda, dominador, imperioso, tiránico, altanero dominatesin pericia, sin habilidadimpericia, inexperiencia, inhabilidad
imperito, 1ª (frec. de impero) intr. ejercer el mando, mandar en / tr. mandar aimperator, -oris m general, jefe supremoimperitus, -a, -um; ignorante, inexperto, mal informado, inhábilimperantus, -i m inexperto, ignorante
37
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 38/90
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 39/90
inanis, inane, adj vacio, / vano, inútilincendo, -is -ere -cendi -censum encender, incendiar incensus, -a, -um, parti., deperfc., de incendoincepi, perfecto de incipioinceptus, -a, -um; partic., de perfec., de incipio
incertus, -a um incierto, dudosoincipio, incipis, inciperem incepi, inceptum, (mixta), empezar, comenzar, emprender incido, -is, -ere, -cedi caer sobre, incidir includo, -clusi, -clusum. 3ª (in, claudo) tr.. encerrar.Inclusus, -a, -um pp de includo encerrados.inclutus, -a -um o inclitus -a -um célebreincola, -ae m habitanteincolo, -is -ere cliu -cultum habitar incolumis, -e, incólume, sano, intacto, entero, sano y salvoincolui, perfec., de incoloincultus, -a, -um adj inculto
incultus, -a, -um; partic., de incoloincuruus, -a, -um adj curvo, arqueado, corvoincurro, -(cu)curri, cursum 3 intr.: [y a veces tr.] precipitarse, lanzarse, hacer una
incursión, invadir // desatarse contra alguno //chocar, tropezar.
incredibilis, -e increibleincredibilis, -e increibleinde, adv de llí, de allá; desde entonces, de ahí, por etoindex, -icis m juezindico, -as -are -avi -atum indicar, considerar, denunciar, revelar.
Indico, -dixi, -dictum 3 tr.: declarar, notificar, publicar.indicus, -a -um indio, de la Indiaindigeo, -es, -ere, indigui, -, (+ablativo o gen. = necesitar) / (+abl. = carecer de)indigitamenta, indigitamentorum, s.n.pl.; rituales para evocar a divinidades concretasindocilis, -e adj difícil de eduacar, / indócil, rebeldeindoctus, -a, -um adj incultoindomitus, -a, -um; adj indómito, insumiso, indomableinduco, -duxo. -ductum, 3 tr.: llevar, conducir a, hacia, contrainductus, -a, -um, pp.de inducoindustria, -ae f inedia, -ae f
ineptia, ineptiarum, s.f.pl.;ineptus, -a, -um; adjinermis, inerme, adj
diligencia, laboriosidadfalta de alimento
necedades, tonteríainepto, que no vale, tonto inérme, indefenso,desarmado
inferior, inferius (gen. sing., inferioris) comparativo de inferusinfero, infers, inferre, intuli, illatum, (v.irr) ; echar / llevar / introducir / exponer inferus. -era, -erm de abajo, inferior, subterráneo, infernalinfirmitas, infirmtatis, s.f. debilidad, flaqueza / enfermedadinfirmus, -a, -um, adj débil, sin fuerzasinflecto, -is, -ere, inflexi, inflexum, doblar / cambiar / conmover inflexi, perfecto de inflecto
39
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 40/90
inflexus, -a, -um parti. de perfc., de inflectoinfandus, -a -um horrible, inenarrableinfensus, -a -um hostil, enemigoinferi, -irum m pl infiernoinfero, -fers, -ferre, intuli, ilatum llevar
inferius, adv (cp de infra) más abajoinferi, inferi, -orum m.p los infiernosinfigo, -fixi, --fixum 3ª, tr. hundir, clavar / fijar, grabar infimus, -a, -um (sip. de inferus); el más basjo, ínfimo / parte inferior de / el más bajo, elmás humilde, el último, el peor infimitas, -atis, f. baja condicióninfindo, -fidi, -fissum 3ª tr. hender, abrir (surco) / surcar (el mar)infinitas, -atis f. infinidad, inmesidadinfinite, iinfinitamente / indefinidamente, en generalinfinitio, -onis f, v. Infinitasinfinitus, -a, -um: sin fin, sin límites, indeterminado, general
infinitum, -i, n. infinitoinfirmatio, -onis f acción de debilitar / refutacióninflo, -as, -are, -avi, -atum inflar influo, -is -ere -fluxi -fluctum desembocar infringo, -is, -ere, -fregi, -fractum romper, anular ingenium, -i n ingenioingens, -ntis ingente, enormeingenuus, -a, -um adj nativo, indígena / nacido libre / nobleinimicus, inimicis; s.m. enemigoinimicus, -a, -um adj enemigo, adverso
iniquus, -a, -um, adj desigual, /desfavorable, hostil / injustoinitium, -initii n principio, comienzo, inicio / origen, fundamentoiniuratus, -a, -um.: que no ha prestado juramentoinuria, -ae, f.: injusticia, afrenta, injuria / deshonor, violación, daño / dureza, rigor,severidad / venganzainiuriose, injustamenteiniuriosus, ,-a, -um: injusto / nocivo, funestoiniurius, -a, -um, injusto, inicuoiniustus, -a, -um; adj injustoinmoderatus, -a, -um desmedido, sin límiteinmortalis, -e inmortal
inmunis, -e, adv inmune, exento de impuestosinnatus, -a, -um; adj natural, innatoinicio, (mejor que iniicio) -ieco, -iectum 3 (in iacio) tr.: echar, arrojar iniquus, iniqua, iniquum adj desigual /desfavorable, hostil / injusto.innuptus, -a -um soltero, no casadoinopia, inopiae, s.f., inopia, escasez, /pobreza, necesidadinops, -opis m pobreinquam, inquis, -,-,-, v. defectivo decir
40
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 41/90
inquies, inquietis, adj inquietoinsania, -ae f locurainsanio, -is ire -ivi -itum estar locoinscriptio, -inis f inscripcióninsidiae, -arum f insidia, traición
insigne, insignis, s.n. señal, distintivo / insigniainspectus, -a, -um, parti de pret. inspicioinspexi, perfecto de inspicioinspicio, -is, -ere, inspexi, onspectum; mirar atentamente, mirar / inspeccionar, investigar institui, perfecto de instituoinstituo, -is, -ere, institui, institutum, poner, disponer, preparar / instituir, emprender institutum, -i n; disposición, regla de conducta, costumbre / plan, designio, proyecto / organización
(política, civil, moral, religiosa), instituciones / ideas, reglas, principios (filosóficos) instructus, -a, -um; partic. de perfecto instruoinstruo, instruis, instruere, instruxi, instructum; construir / proveer / equipar / instruir instruxi, perfecto de instruo
insula, -ae f. isla / casa de vecindad, manzana de casa / barrio de Siracusa, temploinsulsitas, insulsitatis s.f. falta de gusto, tonteríaintegritas, integritatis, s.f. Integridad, purezainter, prp., de acu. entre, en medio de / mientras, duranteinterficio, -feci, -fectum 3 (inter facio) tr.: destruir, arrastrar / matar, asesinar interii, perfecto de intereointerim, adv entretanto, en el intervalo / a vecesinterimo, -emi, em(p)tum, 3ª (inter emo) tr.: quitar de en medio, abolir, destruir, matar, quitar, lavida interior, -ius, adj cp.; más adentro, interior / más inmediato, vecino / más personal, íntimo /
más estrecho, restringido / que no es del dominio común, oculto,recóndito, secretointeriora, -orum n.pl.;las parters interiores (de una casa, ciudad), tierra, del cuerpo humano: intestinos
intercedo, -is, -ere, intercessi, intercessum; oponerse a, intervenir contraintercessi, perfecto de intercedointercessus, -a, -um parti., de perfecto intercedo
intercessio, -onis, f interposición / oposición / intercesión / fianzainsto, -as -are -stiti -stum insistir insum, ines, inesse, infui estar en
intendo, -is -ere --tendi -tentuminter, (prep. de acusativo)interdico, -is, -ere, dixi, -dictuminterea, (adv)interesseinterfeci, perfecto de
interfector, interfectoris adjinterfector, interfetoris adj
tender hacia, lanzar entreprohibir, vedar
entre tantointerseuminterficioasesinoasesino
interfectus, -a, -um participio de perf. interficio
41
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 42/90
interficio, -is, -ere, -feci, -fectum matar interfui, perfecto de intersumintermitto, -misi, -missum tr. entremeter, dejar en medio de / dejar pasar un intervalo de
tiempo, transcurrir / interrumpir, suspender / espaciar, separar / intr. Interrumpise, pararse
intersum, interest, interesse, interfui, ir. estar en medio de / haber diferencia entre / estar presente interimo, -is -ere -emi -emptum matar interrogo, -as, -are, -avi, -atum preguntar intestina, -orumn pl instestinosintestinus, -a, -um interno, doméstico
intructus, -a, -um formado, dotadointro, 1ª entrar, penetrar intuli, perfecto de inferoinuenio, inuenis, inuenire, inueni, inuentum; encontrar, descubrir / conseguir, adquirir
/darse cuenta de,enterarse deinuentus, -a, -um; pp., de inuenioinuideo, -es, -ere, inuidi, inuisum envidiar / odiar inuidia, -ae; s.f. odio / envidia / celosinuisus, -a, -um pp de inuideo
inuxi, perfecto de Iungoinvenio, -veni, -ventum: 4ª tr encontrar, hallar // conseguir, adquirir // inventar,
descubrir // enterarse de.
iocor, iocaris, iocari, iocatus sum (v. dep); bromear iocus, ioci, s.m. rroma, gracia / sólo en plural: juegos, diversionesIouis Iuppiter ipse, -a, -um; demostratv. él mismo, él en persona, él propiointerfici perf.de interficiointerficio -feci -fectum 3 (inter facio) tr.: destruir, arrastrar // matar, asesinar intra, prep. de acus. : dentro de, en el interior de, al interior de, sin exceder de, dentro deinutilis, -e inútilinveteratus, -a -um adj arraigadoinvidia- ae f envidiainvito, -as -are -avi -atum invitar
invitus, -a, -um; de mala gana, que obra a pesar suy, obligado, forzado / involuntarioipse, -a, -um; demostra. el msmoira, -ae f iraire, eoiratus, -a, -um furioso, airadoirdens, -ntis ardienteirreparabilis, irreparabile adj irreparable, irrecuperableirruo, irruis, irruere, irrui arrijarse, lanzarseis, ea, id; demostrativo éste, él aquel (frecuentemente: is...qui = éste que)
42
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 43/90
iste, ista, istud demostrativo eseirriguus, -a -um provisto de aguairrito, -as -are -avi -atum irritar, excitar is, -is, ea, id; prono y adj demostrativo; él, éste... le, lesita, (adv) así, de tal manera
Italia, -ae s.f Italiaitalicus, -a, -um adj itálico, de Italiaitaque, conj así pues, por consiguiente, por tantoitaque, adv y de este modoitem, adv del mismo modo, igualmenteiter, itineris n viaje, rutaIthaca, -ae, s.f., Ítaca, isla del mar Jónico y patria de Ulises.iterque, utraque, utrumque uno y otro, los dositerum, (adv) de nuevo, por segunda vezitus, -a, -um; pp de eoiubeo, -es -ere, iussi, iussum mandar
iucundus, -a, -um adj agradable, amenoiudex, iudicis; s.m., juez, árbitroiudico, iudicas, iudicare, iudicavi, iudicatum; juzgar, sentenciar iugerum, -i n (o -a, -um n pl) yugada (medida agraria).iui, perfecto de eoiumentum, -i n jumento, animal de cargaiunctus, -a, -um pp de iungoiungo, iungis, iungere, iunxi, iunctum; juntar, unir / uncir (iungere boves= uncir los bueyes)Iuppiter, Iuis s.m Júpiter (dios principal de los romanos)iurgium, iurgii, s.n. riña, disputa
iuro, iuras, iurare, iuravi, iuratum jurar, hacer un juramentoIura, -ae m monte Juraius, iuris n derecho, autoridadiussi, perfecto de iubeoiussus, iussus; s.m. mandato, ordeniussus, -a, -um; participio de perfecto iubeoiustitia, -ae f justiciaiutus, -a, -um pp de iuuoiuvencus, -a, um, jóven (dícese de los animales)iuuencus, iuuenci, s.m. novilloiuuenis, iuuvene adj joven
iuuvenis, iuuvenis s.m.f. joveniuventus, -utis f juventudiuui, perfecto de iuuoiuuo, iuuvas, iuuare, iuui, iutum ayudar /impersonal= ser útil, valer para...iuvo, iuvi, iutum (impersonal) ayudar, ser útiliuxta adv por iguallabana, labatis adj que se tambaslea, que se va a caer labefacto, -as, -are, -avi, -atum debilitar labor, -oris m trabajo, labor / fatiga, cansancio / sufrimiento, desgracialabor, laberis, labi, lapsus sum (v.dep) deslizarse, caer, resbalar / desfallecer / vacilar
43
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 44/90
laboro 1ª trabajar, esforzarse / padecer, sentir dolor (capite laboro= me duele la cabeza) lacrima, -ae f lágrimalacuna, -ae s.f lagunalacus, -us m lagolaetitia, -ae f alegría, canto
laetus, -a, -um adj contento, alegre, feliz, divertidolaeva, laevae s.f. mano izqwuierdalanua, -ae f puertalapillus, -i m perlalapis, lapidis; s.f guijarro, piedralapsus, -a, -um pp labor late, adv ampliamente, anchamentelatus, lateris; s.n. costado, flanco / ala, ladolatus, -a, -um adj ancho, amplio, grandelatus, -a, -um pp ferolaudo, -as -are -avi -atum alabar
laudis, lauslaudo, 1ª alabar, elogiar /atestiguar, declarar aura, aurae; f.: sopolo ligero, brisa, aura /aire, aires; cielo /perfume, emanación /brillo / luzdel día.laura, -ae f laurellaus, laudis, s.f. alabanza, elogioLavinialaxo, 1ª dejar libre, desatar / dar un reposo, relajar/ abrir laxus, -a, -um adj amplio, ensanchado /relajado, flojolectica, -ae s.f litera, silla de mano (litera móvil, llevada a hombros...
lectus, -i m lecho (triclinio), camalectus, -a, -um pp legolegi, perfecto de legolegatus, -i m legado, embajador legio, -onis f legión (unidad que forma la base del ejército / ejércitolegio lexlegitimus, -a, -um adj legítimo, conforme a derecho, legallego, -is -ere, legi, lectum elegir, leer lego, -as -are -avi -atum legar leo, leonis s.m. león
Lepidus, Lepidi s.m. Lépido (uno de los cmpamentos del seguno triunviratolenis, -e.: dulce, suave, moderado, benévolo, apacible, lento, fácilmente conmovible (c. Inf. Poet.) lenio, 4 tr.: ablandar, mitigar, aliviar, calmar lenitas, -atis f lentitudleuamen, leuaminis s.n. alivio, consueloleuis, leue adj leve, ligero, fácil, trivialleuitas, leuitatis s.f. levedad, ligerezalex, legis, s.f. ley, / norma, preceptolibellus, -i m libritoliber, -bri m libro
44
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 45/90
liber, -a, -um adj libre, independienteLiber, Liberis s.m. Liber (Baco)liber, liberorum s.m.pl. hojoslibero, 1ª librar, librelibertas, -atis f libertad, independencia / licencia
libertus, liberti, s.m. liberto (esclavo liberado)libet, libere, libuit- v.impersonal place, gusta, agradaliceor, depn. 2ª intr., ofrecer un precio (en subasta) pujar el precio o postura de otros
licet, -uit (o -itm est) 2ª intr. Y gralte. impers.; está permitido, se puede ....+licet, conj (con subjuntivo) aunque, a pesar de que, por mucho que...+
licentia, -ae, s.f. licencia, permiso / libertad, poder paralicet, licere, licuit, licitum v. impersonal es lícito, está permitido, se puedelicet, conj (+ subjuntivo) aunque, a pesar de
licuit, perfecto de licetlignum, ligni, s.n madera / tronco de árbollilum, lilii, s.n. liriolimen, -inis n umbral, mansiónlingua, -ae f lengualinum, linis, s.n. lino / hilo, redliquo, 1ª hacer liquido, liquar littera, litterae, s.f. letralitterae, litterarum s.f.pl. cartalitus, -oris n litoral, costa, playa
loca, -locorum n pl lugareslocatio, locationis, s.f. alquiler, contrato de alquiler loculentus, -a -um brillantelocus, -i s.m (nom., pl., loci o loca) lugar, sitio /posición social, consideración / estado, situación locutus, -a, -um pp loquor longus, -a -um largo, prolongado en (el tiempo, o en el espacio)longissime: longe, (super. Longissime) legísimosloquax, loquacis adj locuaz, hablador, charlatánloquor, loqueris, loqui, locutus sum (v.dep) hablar luceo, -es, -ere, luxi, - lucir, brillar lucesco, lucescis, lucescere, luxi, - amanecer
ludo, ludis, ludere, lusi, lusum jugar, distraerse / burlarse de...ludis, -i m juego / broma / escuelalugeo, -es -ere, luxi, luctum llorar lupus, lupi s.m. lobolusi, perfecto de ludolustratio, lustrationis, s.f. purificación, lustraciónLusitania, -ae, f Lusitania (hoy Portugal)lusus, -a, -um pp ludolutum, -i s.n. barro, lodolux, lucis, s.f. luz
45
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 46/90
luxi, perfecto de luceo y lucescoluxiries, luxuriei s.f. (5ª) exceso, lujoluxus, luxus, s.m. lujo, fasto / desenfrenoLydius, Lydia, Lydium adj lidio, de Lidia (región de Asía Menor)lyra, -ae f lira / poesia lírica
Macedonia, -ae s.f Macedonia (región del norte de Grecia)machina, -ae f máquinamacula, -ae s.f. marca, punto / mácula, manchamagis, (adv) más (magis...quam= más que) / más bienmagister, magistris; s.m. conductor, jefe / maestromagistra, -ae f maestramagistratus, -us m magistradomagnanimus, -a um magnánimomagnitudo, -inis f tamañomagnus, -a, -um adj grande, magno / poderosoMago, Magonis s.m. Magón (jermano de Aníbal)Maia, -ae f Mayamaior, maius; (gen., sing., maioris) comparativo de magnusmala, -ae malamale, adv mal / malamente, desgraciadamentemalle malomalo, mauis, malle, malui, - v. Irr., preferir malui perfecto de malomalus, -a, -um adj malo, sin calidad / malo, perverso / perjudicialmalus, mali s.f. manzano
mandatus, -us m recado, encargomanceps, -ipis m.: comprador (en pública subasta de bienes delEstado) // arrendatario //empresariocontratista de servicios públicos// fiador//dueño, propietario.
maneo, -es -ere mansi manssum permanecer Manlius, -i m Manliomansi, perfecto de maneomansus, -a, -um; participio de perfecto de maneomanus, -us f mano (in manusmare, maris s.n. mar
maritimus, -a, -um de mar, marino, marítimomaritima, -orum n.pl. las costas, el litoralmarmor, marmoris; s.n. mármolMars, Martis, s.m. Marte (dios de la guerra, asimilado al Ares griego) / planetaMarsi, -orum; m.pl Los marsos (p. del Lacio / ; p. germánico)mater, matris, s.f. madre / fuente, origenmateria, -ae; s.f. madera, materia, sustancia / asunto, temamatrimonium, matrimonii; s.n. matrimonioMatrona, -ae f el Marne (río de la Galia)maturesco, rui - 3ª intr. madurar, llegar a la sazón / alcanzar su pleno desarrollo
46
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 47/90
maturitas, -atis f. madurez, sazón / pleno desarrollo, perfección/oportunidad,maturo 1ª tr., hacer madurar / llevar rápidamente a término, apresurar / intr. madurar,apresurarse maturui, perfeccto de maturesco
maturus, -a, -um maduro, en sazón, / oportuno / precipitado, rápidomaxime, (adv) muchísimo, sobre todomaximus, -a -um adj máximome egomea, meorum; s.n.pl. mis cosas, lo mío, mi patrimoniomecum Cum+memediocriter, (adv) medianamentemediterraneus, -a, um; que se halla en el interior de las tierras, del interior, alejado de las costas medius, -a, -um adj de en medio, que está en medio (in medio foro= en medio del foro)mei egomei, meorum s.m.pl. los mios, mis familiares
mel, mellis n mielmelior, melius (gen. Sing, melioris) comparativo de bonusmemini, meministi, meminisse, - v. defectivo recordar, acordarse / mencionar memoria, -ae f memoriamendax, mendacis adj metiroso, mendaz / embustero, falsomens, -ntis f mentementior, mentiris, mentiri, mentitus sum v. depon; mentir / fingir, imitar mensis, -is m mesmercatus, -a, -um; pp de mercor mercatores: mercator, -oris f mercancia, comerciomereo, meres, merere, mervi, mervitum merecer, merecer, / ganar, rendir, trabajar bienmeritum, -i n servicio, méritomeritus, -a, -um; pp de mereometuo, metuis, metuere, metui, - temor, tener miedometus, -us m miedomeus, -a, -um; posesivo míomihi egomiles, -itis m soldadomiliarium, -ii, n.: Piedra miliar (que señala las millas en los ca
minos.miliarius, -a, -um de un millar.
militaris, e; militar, de soldado, de guerra (res m; arte de la guerra)militia, -ae s.f. servicio militar, milicia / guerramilitis, milesmille, num. indeclinable milmilia, -ium n pl millar, milesmimus, -i m mimoMinerva,-ae ,f Minervamina, -ae f. mina, moneda griega y peso de 100 dracmas)minae, -arum, f,.pl. amenazasmineo,-,- 2ª intr. avanzar
47
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 48/90
minimus, -a -um adj mínimominimeque: adv o adj (parvus) poquísimo, lo menos posibleminimus, adv (mejor que minumus),a. -um (dp de parvus), muy pequeño, mínimo, elmás pe
queño, el menor minimum, adv lo menos posible, muy poco, al menos, por lo menos
minimum, -i n.: la más pequeña cantidad, muy poco (quam m. Temporis, el menor tiemp)minor, minus (gens., sing., minoris) comparati. parvusminor, -aris, -ari, minatus sum (v.dep) amenazar minuo, -uo, -utum, 3ª tr. mermar, aminorar, achicar, reducir / debilitar minus, adv (cp. de parum), menosmirabilis, mirabile; adj admirable, maravilloso, extraodrdinariomiraculum, -i s.n., milagro, maravilla, hecho fauloso, portentomiror, -aris, -ari, miratus sum (v.dep) admirarse de, sorprenderse de / admirar mirus, -a, -um, adj admirable, extraordinario, digno de admiraciónmisceo, -es, -ere, miscui, mixtum mezclar / unir, reunir miser, -a, -um adj triste, miserable, desgraciado / pobre
miseret, misereri, miservit (v.imper) me da pena, me da compasión (se construy: Acu., y Gen.) misereo (-or dep) -ui, -eritum o -ertum 2ª intr. tener compasión de, compadecerse de, (gen.).Misericordia, -ae s.f. misericordia, piedad, compasiónmisi, pp de mittomissus, missa, missum participio de perfect. mittomitis, mite adj blando, suavemitto, -is -ere, misi -missum enviar, mandar / dejar de lado, apartar mixtus, -a, -um pp de misceomoderatus, -a, -um prudente, moderadomodestia, -ae f moderación, dignidad, modestia
modo, adv al menos, sólo / non modo... sed etiam = no sólo... sino tambiénmodus, -i m modomoenia, -ium n pl murallasmoneo, mones, monere, monui, monitum advertir, recordar / saconsejar, recomendar moles, -is f molemonimentum, -i n monumento, recuerdomons, montis m montemonumentum, -i n sepulcromora, -ae f. tardanza, demora, retraso / obstáculomora, -ae f. unidad miltar espartanamoralis, -e relativo a las construmbres, moral, ética
morans, -ntis, p. Presente de moror / adj tardo, perezoso, lentomorator, -oris m. el que retarda o demora / abogadosubalternomoratus, -a, -um, (mos): que tiene tal constumbre / adaptado a lascostumbresmorbidus, -a, -um enfermizo, malsanomorbosus, -a, -um; enfermomorbus, -i m enfermedadmordaciter, a mordiscosmordax, mordacis, adj que muerde, que hiere / caústico, hiriente
48
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 49/90
mordeo, momordi, morsum 2ªtr. morder, hincar el diente en / clavarseenmorior, moreri, mori, mortus sum (v.dep) morir, / extinguirse / desaparecer moror, -atus sum 1ª (v.dep) (mora) intr. detenerse, entretenerse, aguardar / quedarse,residir / tr. Retrasar, detener
mors, mortis, s.m. muertemortalis, -is m hombremortalis, mortale adj mortal, humanomortuus, -a -um adj muertomos, moris, s.m. costumbre, norma / (mos maiorum= las normas de losantepasados)motus, motus; s.m. movimiento / agitación, turbulencia / rebeliónmotus, -a, -um; pp moveomoveo, -es, -ere, -movi, -motum mover, promover movi, perfecto de moveomox, (adv) luego, enseguida
mulier, mulieris s.f. mujer muliebris, -e (mulier): femenino, mujeril / afeminado, pusilánimemultum, adv mucho, muymultitudo, -inis f multitudmultus, -a -um muchomunio, -is -ire -ivi -itum; 4. Tr. construir, fortificar municipio: municeps, municipi, (munus capio) m. y f. Vecino de un municipio /compatriota, conciudado.
munus, muneris; s.n.murus, -i mmuto, -as -are -avi -atum
mutuus, -a, -ummus, muris; s.m.musca, muscae; s.f.musicus, musici; s.m.
cargo, función, obligaciones, / regalo, favor muro
cambiar mutuo
ratónmoscamúsico
muto, mutas, mutare, mutavi, mutatum cambiar, mudar nam, (conj); pues, porque, en efecto / efectivamente, veamos, en verdad, en realidad / en
cuanto a / por lo que respecta a
namque, conj pues, porqueNarbo, -onis, m Narbona (c. De la Galia)
Narbonensis, -e de Narbonanarro, -as, -are, -avi, -atum narrar nas, -aris f nariznascor, -eris, nasci, natus sum nacer natio, -onis f nación, paísnatiuus, -a, -um, adj nativo, del lugar natura, -ae s.f. naturaleza / manera de ser naturalis, naturale, adj naturalnatus, -i m hijonatus, -a -um nacido
49
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 50/90
navigo, -as -are navegar nauis, nauis, s.f. nave, embarcaciónnasumachia, -ae S.f. naumaquia (representación de un combate naval)nauta, -ae s.m. marinero, navegantene, conj (+ subjuntivo/ 1=(ut non), queno, para que no. 2, (con verbos de temor,, prohibición
o impedimento) que: (timeo ne= temo que)
-ne, particula enclítica. 1 (en interrogativa directa). ¿acaso? 2 (en interrogativa indirecta=si.ne, (adv) nonec, (o neque) conj ninecesse, indeclinable [+est] es necesarionecessum necesseneco, 1ª matar nefastus, -a um nefastoneglegentia, -ae f negligencia
nego1ª decir que no, negar negotium, negotii, s.n. trabajo, ocupación / negocionegro, -as, -are, -avi, -atum negar nemo, neminis nadienepos, -otis m nietonepotes, nepotum s.m.pl., (3) los descendientesneque, (conj.) ninequeo, -is, -ire, nequivi(o nequii) nequitum v.irre. No poder, no ser capaz denequissimus, -a, -um adj el que menos vale, muy inútil, sin la mínimaimprtancia.
neu neveneue (o neu) conjunción y no, para que noneuter, -a, -um indefinido ni uno ni otro, ninguno de los dosniger, -a, -um adj negronequior, -oris pícaro, desvergonzadonescio, -is, -iri, -ivi, -itum no saber nihil, n. Ideclinable nadanihilo amplius (adv) no másnimis, (adv) demasiadonimius, -a, -um adj demasiado, excesivoningit, nongere, ninxit,-,- v.impersonal nieva
ninxit perfecto de ningetnisi, conj si no / a no ser quenisus, -us m esfuerzonobilis, -e, adj famoso, conocido / noblenobilitas, nobilitatis, s.f. nobleza, aristocracia / nobleza de espíritu / fama, renombrenobis, nosnobiscum, cum+nobisnoceo, -es -ere -ui -itum dañar nocitus, -a, -um pp de noceonoctis, nox
50
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 51/90
nodus, nodi, s.m. nudonolle, nolonolo, nonvis, nolle, nolui (v. Irre,) no querer / (en impwerativo= no; noli me tangere)nomen, -inis n nombrenominatus, -a, -um, adj denominado, llamado, / designado, nominado
nomino, -as -are -avi atum llamar non solum...sed etiam (conj) no solo sino tambiénnon, adv nononagesimus, -a, -um; numeral nonagésimononaginta, numeral indeclinable noventanondum, adv aún nononne adv ¿es que no...?, ¿acaso no...?nonus, -a, -um; numeral novenonos, pron.per. (Ac. nos, /Gen. nostri o nostrum / Dat., y Abl., nobiscum) nosotrosnoster, nostra nostrum Adj nuestronostri, -a, -um; posesivo, nuestro
nostri, nosnostrum, nosnotitia, -ae s.f. notoriedad, fama / conocimientonotus, -a, -um; adj conocido, acostumbrado / famoso, notablenovem, numeral indeclinable nuevenouus, -a, -um; adj nuevo, reciente / desconocido / sin linaje, sin alcurnia.novo, 1ª tr. renovar, hacer de nuevo / forjar, inventar / cambiar, innovar novus, -a, -um; nuevo, jovennox, noctis, s.f. noche / oscuridadnoctu, Por la noche, de noche
nubilus, -a, -um; adj nubladonullus, -a, -um indefinido, (gen., sing., nullius, dat., sing., nulli); ninguno, nadienum, parti. Interro. (En inte. direct. ) ¿acaso...? ¿es que...?/ introduce una interr. Indirect. siNuma; Numa, -ae, m. Numa Pompilio, 2ª rey de Romanumen, numenis, s.n. voluntad, deseo / deseo divino / divinidadnumero, adv, aprisa, demasiado aprisanumerose, en general número / en cadencia; rítmicamentenumerosus, -a, -um,candenciosonumerus, -i m
numquam, (adv)
Numidae, -arum m.pl.Numidia, -ae f numinis, gen deNumitor, -oris mnumisma, ver
nummarius, -a, umnummatus, a- um,nummulariolus, -i m.,
numeroso, en gran número, múltiple, variado / rítmico,
número / contar nunca
los númidas (famosos por su caballería)NumidianumernNumitor (rey de Aslba)nomismade dinero, venaladinerado, ricomal banquero
nummulus, -i m dim., de nummusnummus (no numus) -i, m., moneda, dinero / insignificacia, poca cantidad
51
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 52/90
nunc, (adv) ahoranuncupi, -as -are -avi -atum designar nunquam, numquamnusquam, adv en ningún lugar, en ninguna partenuntio, 1ª anunciar, proclamar
nuntiae, -arum s.f.pl. boda, nupciasnuntius, -i m nuncio, mensajeroNumidarum: Numidae, -Numidarum m, pl. los númidas (famosos por su caballería)Numidia, -ae, f NumidiaNumitor, -oris, m Numitor (rey de Alba)nutrio, -is -ire nutrir
ob, prp, de ascusativo a causa de, por obduco, -duxi, -ductum 3ª tr.: conducir o empujar delante, alrededor o contraobductio, -onis f.: acción de cubrir, tapar obductus, -a, -um.: pp.de obduco. (empujar delante)
oblitus, -a, -um pp de obliuiscor obliuio, obliuionis, s.f. olvidoobliuiscor, obliuisceris, obliuisci, oblitus sum (v.dep) 3ª; olvidar, olvidarse de (se construye
con genitivo (oblita est mei; ella se olvidó de mí)obicio (mejor que oblicio) -ieci, -iectum 3ª (ob iacio) tr.: hechar / exponer, ofrecer / colocar
delante / infundir obitus, -a, um, pp de obeoobitus, us, m puesta, ocaso, muerteobpugnoobsecratio, obsecrationis s.f. ruego, súplica a los dioses, acción de implorar
obsedi, perfecto de obsideoobseruo, obseruas, obseruare, obseruaui, obseruatum: observar, vigilar / respetar obses, obsidis; s.m. y f. rehén
obsessus, -a, -um pp obsideoobsideo, obsides, obsidere, obsedi, obsessum: asediar, poner cerco, sitiar obsidio, -onis f asedioobtentus, -a, -um pp de obtineoobtineo, -tinui, -tentum, 2ª tr poseer, / mantener, conservar /ganar, sostener obtrecto, obtrectas, obtrectare, obtrectaui, obtrectatum: atacar, criticar obuius, -a, -um; adj: que está en el camino, que se encuentra, que sale al encuentro /
accesible, a mno / obvio, fácilobviam, (adv) al encuentro de, (con dativo)occasus, -us m. ocaso, caída / occidente /ruina, decadencia, muerteoccido, occidis, occidere, occidi, occisum: matar, asesinar occisus, -a, -um pp de occidooccupo, 1ª ocupar, tomasr posesión de /apoderarse deoccurro, pcurro [-cu]curri, -cursum 3 (ob, curro), intr. correr al encuentro / atacar. oceanus, -i, m s.m.el óceano; el océano Atlántico / con mayúscula, el
Océano. Río que rodeaba la Tierra / (esposa de Tetis, dios del mar)Octavianus, -a, -um adj Octavino
52
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 53/90
Octavianus, -i s.m. Octaviano (nombre de Augusto antes de ser emperador octavus, -a, -um numeral octavoocto, numeral indeclinable ochooctogesimus, -a, -um numeral octogésimooctoginta numeral indeclinable ochenta
oculos, -i m ojoodi, odisti, odisi, -, - v.defectivo odiar odisse odiodium, odii s.n odio, iraOechalla, -ae s.f. Ecalia (ciudad de Tesalia)offensa, -ae s.f. desagrado, enemistad / ofensa, injuriaoffero obstuli, oblatum offerre; poner delante, presentar, mostrar // oponer,
presentar como obstáculo // abandonar a, exponer //procurar, dar, ofrecer
officium, officii s.n. obligación, deber / cargo, ocupación, oficiooleo, -es -ere oler
oleum, -i n aceiteolim, adv en otro tiempo / en el futuro, un díaomen, ominis s.n. presagio, augurio, señal / deseoomnis, omne adj todo / cadaomnino: completamente, enteramente, / en verdadomnipotens, -ntis omnipotenteonus, oneris s.n. peso, carga / deber / dificultad, problemaopera, -ae s.f obra, trabajo, actividad, serviciooperis opusopes, opum s.f.pl riquezas, recursos
opinor, opinaris, opinari, opinatus sum v.dep: opinar, creer opinio, -onis f opiniónopis, opsoportet, oportere, oportui,-,- v. Imper. conviene, es conveniente, es preciso / debe, hayqueoppleo, -plevi, -pletum, 2ª tr. Llenar completamente, colmar opploro, 1ª, intr. importunar, aturdir con su llanto (con dativo)oppono, -posui, positum, 3ª tr. : poner, colocar delante, exponer / aducir, alegar / oponer, en
frentarse / replicar, objetar / comparar
opportune, oportunamente
opportunitas, -atis, f oportunidad, ventaja, situación o momento favorableoppositus, -a, -um, pp de opponooppositus, -us m.:
oppidum, -i noppresi, perfecto deoppressio, -onis f.:oppressor, -oris m.:oppressus, -a, -um pp deoppressus, -us m.:
oposición, acción de poner delante
plaza fuerte, ciudadelaopprimoopresión / supresión, destrucción destructor
opprimopresión
53
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 54/90
opprimo, -is -ere -pressi -pressum; (ob primo) tr. Apretar, oprimir, comprimir, ahogar /cubrir, ocultar / abrumar, hacer caer, aplastar / caer sobre, sorprender opprobrium, -ii n.: oprobio, deshonor, verguenzaoppugnatio, oppugnationis s.f. atacar / asediar oppugno, 1ª tr.: atacar (una ciudad), sitiar, asaltar / en sentido fig.: atacar, tentar
ops, opis s.f.; fuerza, poder / (sólo en singular: ayuda) / (sólo en plural:recursos, riqueza, medios, poder)opson, ... ver obson...optabilis, -e deseableoptatio, -onis f.: deseo, opción; (ret) optaciónoptato, según el deseooptatus, a, -um, pp de opto // ADJ.: agradable, deseado, queridooptatum, -i, n. deseo, voto, cosa deseadaoptimas, -atis.: aristocrático, de los optimatesoptimates, -um o -ium m.pl. los nobles, los aristócratas, los optimates / el partido conser
vador o del senado.
optime, (sp.de bene) muy bien, excelentementeoptimus, -a, -um (mejor que -tumus; superlativo de bonus.: óptimo, lo mejor, perfectooptio, -onis f.: desear, elegir / m.: ayudante o asistente de un centuriónoptivus, -a, -um, escogidoopto, 1ª tr.: desear / elegir optumus, ver optimusopulens, ntis ver opulentusopulenter, opulenta, suntuosamenteopulentia, -ae, f.: opulencia, riqueza, magnificencia / poder opulento, 1ª tr.: enriquecer
opulentus, a-, -um (ops): opulento, rico / poderoso, influyente / suntuoso, abundanteOpuntius, -a, -um, ver Opusopus, -eris n obra (Ver diccionario)Opus, -untis.: Opunte (c.de Lócrida en Grecia)Opuntius, -a, -um.: de Opunteopusculum, -i n.: obrita, opúsculoora, orae, f. borde, contorno límite / costa, ribera / regiónora, -ae f.: maroma, cableoraculum, -i, n.: oráculo, respuesta de un diosorarius, -a, -um.: de la costa, costeroorata, -orum n.pl.; peticiones, ruegos, demandas.
oratio, -onis f facultad de hablar, palabra, / discurso, elocuencia,estilo, prosa / exposición oral /intimación imperial / plegaria, oración
oratiuncula, -ae f.: discursoorator, oratoris s.m. orador / embajador oratoria, -ae, f,: arte oratoriaoratorium, -ii, n. oratoriooratorius, -a, -um, oratorio, de orador oratrix, -icis f.. intercesora, que ruega
54
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 55/90
oratus, -us m.: ruegooratio, -onis, f.: privaciónorbator, -oris, m.: el que priva a alguien de sus hijosorbiculatus, -a, -um; orbicular, redondeadoorbis, -is m círculo / el orbe, la tierra, el mundo, el planeta
ordo, -inis f orden, clase socialOrgetorix, -igis m OrgetórigeOrien, Orientis s.m. el Oriente (las provincias orientales del imperio romano)orior, oriris, oriri, ortus sum (v.dep) levantarse,salir, nacer, empezar ornatus, -a, -um adornadoorno, 1ª equipar, armar / adornar oro, 1ª rogar, pedir, orar / decir, hablar Orpheus, Orphei s.m. Orfeo (cantor mítico)ortus, -a, -um part. Perfec. orior: nacido, levantado, salidoos, ossis n huesoos, oris n boca, cara, rostro
oscito, 1ª bostezar osculor, -is, -ari, osculatus sum v. dep.; besar osculum. osculii s.n. besoobsequela, -ae f. (ver obsequium)obsequens -entis, p. pres de obsequor.: obediente, complaciente, favorable.obsequenter, con condescendencia, obedientemente.obsequentia, -ae f.: condescendencia, docilidad.obsequiae, obsequiarum f. pl.: funerales.obsequium -ii n.: complacencia, condescendencia, deferencia//
obediencia, sumisión.
obsequor -secutus sum dep, 3ª intr mostrarse complaciente con,, condescender, obedecer.obsidium, -ii n.. Sitio, asedio, peligro // calidad o condición de rehénobsido, sedi, -sessum 3 tr.: asedio, sitiar, ocupar, tomar.ostendo, -is, -ere, ostendi, ostentum mostrar, presentar, exhibir ostentus, -a, -um pp de ostendootiosus, -a, -um adj ocioso, sin ocupación, libre / inútilotium, -i n ocio
ostium, -ii n.: puerta, entrada (de una casa)*DOM, de un puerto; desembocadura (de unrío).
ostrea, -ae f.: [-um, -i n]; ostraostrifer, -era, -erum: ostrífero, abundante en ostrasostrinus, -a, -um: de púrpura; vestido de pírpura.Otho, -onis m.: Itín [sobrenombre romano]// Othonianus, -a, -um
de Otónotiolum, -i n.: ratito de descansootior dep. 1 intr.: estar ocioso, descansar, reposar otiose: sin hacer nada, tranquilamente.otiosus, -a, -um: ocioso, desocupado // neutral, indiferente, sosegado
// otiosus, -i m.: hombre alejado de la política.
55
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 56/90
otium, íi n.: Ocio, descanso, retiro, tiempo libreovis, -is f oveja
pabulum, -i n forraje, pasto
pacificus, -a, -um adj pacíficopacis, paxpactio, pactionispaene, (adv) casipaeninsula, -ae s.f. penínsulapaenitet, paenitere, paenitui, . V. Imper me parece mal, me disgusta, me sabe mal / me arre
piento. (Se construye con acusativo y genitivo; mepaenitet levitatis tuae= Me disgusta tu ligereza.
pagos: pagus, -i m
Palatium , Palatiii, s.n.
Palea, -ae s.f.Pallas, -adis f
pallens, pallentis adj
aldeael Palatino (uan de las siete colinas de Roma donde
estaba el palacio de los emperadores / Palacio del em perador.
pajaPalas Atenea
pálido, lívido, blanco
palleo, palles, pallere, pallui, - estar pálido, temblar de miedopallidus, -a -um pálidopar, -is, igual, análogoparco, parcis, parcere, peperci, parsum economizar, ser parco / mirar por, cuidar de, /abstenerse.
paratus, -a, -um; pp de paro: a punto, a disposición / preparado / bien preparado, provistode lo necesarioparens, parentis, s.m. y f. padre o madreparentes, parentum, s.m. y f.pl. los padres / los antepasadopareo -ui -itum 2 intr.: aparecer, mostrarse, dejarse ver // obedecer,
someterse a (+ dativo) // ceder, entregarse a // hallarsesometido a, hallarse bajo la dependencia de //IMPERS esmanifiesto, es evidente, está demostradoo.
paro, 1ª tr preparar, disponerse a / con o sin sibi= adquirir, proveerse deparo, 1ª tr. igualar, equiparar / poner de acuerdopario, 1ª tr igualar, nivelar
pario, peperi, partum (pariturus) 3ª tr. Dar a luz, paris, producir / engendrar, causar /procurar, adquirir, granjearseparta, -orum, n.pl. adquisiciones, las cosas bien adquiridasParis, -idis, (ac. -idem, -in o -im) m Paris o Alejandro (hijo de Príamo)
pando, -is -ere, pandi, pansum abrir parata, -ae fingidaparentes, -um m, f padres, parientespareo, -es, -ere, -ui, -itum obedecer
56
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 57/90
pario, -is -ere parir, producir pario, -is, -ire, peperi, partum pari, conseguir paro, -as -are -avi -atum preparar paro, -as -are -avi -atum preparar pars, partis f parte
parsimonia, -ae s.f. ahorro, parquedad, parsimonia, sobriedadparum, (adv) pocoparsus, -a, -um pp de parcopartim, adv en parte / partim..., partim, unos... otrospartio, ver partior partior, dep, (y partio) 4ª tr. Dividir, repartir / compartir partus, parta, partum, pp de pariopartus, -us m.: parto, alumbramientopareo peperci, parsurus (parsum y parcitum) 3 intr.tr.: ahorrar, ser parco//conservar intacto
//respetar, tener consideración, mirar por
parum, adv poco, escasamenteparuus, parua, paruum adj pequeño, cortopasser, -eris m gorrión, pájaropassio, passionis, s.f. sufrimiento, acción de sufrir / pasión.passiuus, -a, -um adj general, comúnpassus, passus s.m. paso, (medida de longitud de 1,50 m., aproximadamente)pastor, -oris, m.: pastor, guardián.pastoralis, -e.: pastoril, de pastor.Pastoricius (o -torius) -a, -um: pastoril, de pastor.patefacio, -is -ere -feci -factum 3ª tr abrir / descubrir, poner en claro, revelar, descubrir
patefactus, -a, -um; pp de patefacio abiertopatens, -ntis abierto, librepater, -tris m padre, progenitor / senador (pattres conscripti, lossenadores)paternus, -a, -um paternopatientia, -ae, s.f. sufrimiento, capacidad de sufrimiento / pacienciapatior, -eris, -i, passum sum sufrir, tolerar patria, -ae f. patriapatricii, patriciorum s.m.pl. los patricios, los noblespatrimonium, patrimonii, s.n. patrimonio, bienespatrius, -a, -um paterno, del padre // de la patria, nacional.
patrocinium, patrocinii s.n. patrocinio, protección /patronazgopatronus, patroni s.m. valedor, protector / patrónpauci, -orum m pl pocospaucus, -a -um pocopaulatim, (adv) poco a poco, paulatinamentepaulim, adv un poco más, poco, algopauper, -eris pobrepax, -acis f pazpeculium, peculii, s.n. fortuna personal, propiedad / dinero perteneciente a un esclavopectus, -oris n pecho
57
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 58/90
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 59/90
permaneo, 1ª intr.; deslizarse en o a través, manar, insinuars, cundir, difundirsepermansi, perfecto de Permaneopermansio, -onis f.; acción de permanecer, de residir, permanencia, residencia / persistenciapermarinus, -a, -um
permaturesco, -rui, -, - 3ª intr.
permediocris, -epermensus, -a, -um pp depermeo, 1ª intr.
que acompaña o protege en el mar madurar del todo, enteramente
muy medianopermetior Llegar a, penetrar en / tr. atravesar, pasar por
permetior, -mensus sum; v.deponente, tr.; medir enteramente / recorrer, pasar permirus, -a, -um muy asombrosopermisceo, -miscui, -mistum o -mixtum 2ª tr.; mezclar, revolver, unir / confundir, turbar,de sordenar, trastornar permisi, perfecto de permittopermisio, -onis f entrega, rendición incondicional / permiso, licencia, concesiónpermissus, -a, -um pp de permittopermissum, -i n. permisopermissus, -us m. permiso, licenciapermistus o -mixtus, -a, -um pp de permisceopermitto, -misi, -misum 3ª tr. dejar pasar, hacer llegar, lanzar / abandonar...permix, pernicis adj rápido, ágil / resistentepermoveo, -movi, -motum 2ª tr.. agitar // conmover, impresionar, emocionar
// excitar, suscitar perpetuus, -a um perpetuo, eternoPersae, -arum m.pl.: los persas (pueblo del Asía; los partos)persono, 1ª hacer sonar, hacer oír, hacer escuchar personui, perfecto de persono
perspicuus, -a, -um adj claro, limpio, evidentepersequor, -eris, -qui, persecutus sum perseguir persuadeo, -es, -ere, -suasi, -suasum persuadir, decidir persuasi, perfecto de persuadeopersuasus, -a, -um pp de persuadeoperterreo, -ui, -um 2ª (-terrefacio,-,- 3ª) tr.: aterrar, llenar de espantoperterricrepus, -a, -um; qie hace un ruido aterrador perterritus, -a, -um, pp de perterreoperterrui, perf de perterreopertersi, perfecto de pertergeopertexo. -texui, -textum 3ª tr.: tejer hasta el fin, acabar /exponer, adornar
pertica, -ae f. pértiga, estaca, palo / medida agrariapertimefactus, -a, -um.: asustadopertimesco, -is, -ere, pertinui temer pertineo, tinui; 2ª (per teneo) intr., extenderse, llegar / concernir, pertenecer /
referirse / impers., convienepertinui, perfecto de pertimescopervenio, -is ire -veni -ventum llegar pes, pedis m piepeditus, -us m infanteríapessimus, -a, -um superlativo de malus
59
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 60/90
Petreius, -i m Petreyo (vencedor de Catilina en pistoya, más tarde lugarteniente dePompeyo, en España, vencido or César)petrus, (o petrinus), -a, -um pétreo, de piedra (o de San Pedro)petrini, -orum m.pl habitante de Petra (en Sicilia)Petrinum, -i n petrino (aldea de la Campania)
petro, -onis, duro como una piedrapetiui, perfecto de petopeto, petis, petere, petui, petitum pedir, /dirigirse hacia, ir / atacar petulans, -ntis, petulante, descaradopetulanter, con petulanciapetelcus, -a, -um que topa o que da cornadaspetus, ver paetuspexi, perfecto de petopexus, -a, um, pp de pecto / ADJ: nuevo (dícese de un vestido no rahídoPhaeaces, -um m.pl. los fezcios (pueblo cuyo rey Alcinoo acogió a UlisesPhaedos (o -don), -onis m..Fedón (título de un diálogo de Platón
Phaedra, -ae f. Fedra (hija de Minos, rey de Creta, y esposa de TeseoPhaedrus, -dri m. Fedro (discípulo de Sócrates; título de un diálogo de Platón; fabulistacélebre)
Phaethon, -onis m Faetón (hijo del Sol, el solPhaethnteus, -a, um; de Faetón, del sol Phaethtias,-adis, adj f. de FaetónPhaetia, -des, -um f.
phalanx, phalangis s.f.Philippi, -orum s.m.pl.
Philippus, -is s.m.philosophia, -ae s.f.philosophus, -i, s.m.philtrum, i; s.n.pictura, -ae s.f.pietas, -atis f
las hermanas de Faetónfalange (formación de combate en el ejército macedonio)
Filipos, (ciudad de Macedonia).Filipo (nombre propio)filosofía, doctrina filosófica.filósofofiltro, poción mágicala pintura / pintura, cuadrocumplimiento de los deberes sagrados / piedad
piget, pigere, piguit, - ,- v.imper. estoy a disgusto con, me lamento de (se construye con acusativo para la persona y genitivo para lacosa: me piget estultitiae meae= me lamento de mi estupidez.piguit, perfecto de piget
pigritia, -ae f perezapila, -ae f pelotapinguis, pingue adj gordo, grasiento / pingüe, rico, abundantepio, 1ª hacer sacrificios propiciatorios a los dioses / expiar pirus, piri s.m. peralpiscosus, -a -um lleno de pecespius, -a, -um adj pío, piadoso, honesto, buenoplaceo, -es, -ere, placui, placitum gustar, agradar / decidir / imper= agrada, gustaplaga, -ae s.f. golpe, lesión / plaga, calamidadplanctus, -us s.m. llanto
60
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 61/90
planta, -ae, s.f. planta, vegetal / planta del pieplanus, -i s.n. llano, llanura / sueloplaudo, -is, -ere, plausi, plausum golpear, batir / aplaudir plausi, perfecto de plaudoplausus, -a, um, pp de plaudo
plebis, plebplebs, -bis f la plebe, el puebloplenus, -a -um llenoplerique, -aeque, -aque muchos, la mayoríaploro, 1ª llorar, sollozar / lamentar plus, (adv) máspluit, pluere, plut,-, v.impersonal llueveplumbum, is, s.n. plomoplurimum, plurimi, s.n. lo que más, muchísimoplurimum, adv lo más, muchísimoplurimus, -a, um superlativo de plus
plus, adv másplus, pluris, comparativo de multus (plures homines, más personas)pluula -pluuiae s.f. lluviapoena, -ae, s.f. castigo, pena /venganza, compensaciónPoenus, -a, -um, adj cartaginés, púnicoPoeni, -orum m pl cartaginesespoeta, -ae, s.m. y f. poeta, poetisapolus, .i m polo, eje del mundo / el norte/ cielo, bóveda celeste.Pompeianus, -a, -um, adj pompeyano, de Pompeya (ciudad italiana sepultada por elVesubio.)
pomerium, -ii, n.: pomerio (espacio libre inmediato a lasmurallas de Roma, por dentro y fuera, en el que noestaba permitido edificar ni cultivar.
pomum, -i s.n. fruta / árbol frutalpomus, -i, f. árbol frutalpondero, 1ª tr. pesar / apreciar, juzgar pnderosus, -a, um pesado, de mucho pesopondo, (indeclinable) de peso / librapondus, -eris n; pesa (de pesar) / peso, cosa pesada, cuerpo pesado / masa / importancia, influencia pone, adv detráspone, prep. de acus., detrás de
pono, posui, positum; 3ª tr.; poner, colocar, disponer, deponer las armas...Pompeii, -orum m.pl.; Pompeya (c. Marítima de la Campania sepultada por el Vesubio el año 79 Pompeiani, -orum m.pl. pompeyanos (habitantes de Pompeya)Pompeius, -ii m Pompeyo el Grande (rival de César, vencido por éste en FarsaliaPompeius o -ianus, -a, -um (partidario) de Pompeyopons, pontis s.m. puentepontifex, pontificis s.m. pontífice (sacerdote romano)pontis, ponspons, -tis m puentepopulus, -i m pueblo
61
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 62/90
populatus, -a, -um populor populo (-or dep) 1ª tr devastar, asolar, saquear // hechar a perder,
arruinar, destruir.porrectus, -a, -um pp de portigoporrexi, perfecto porrigo
porrigo -is, -ere, porrexi, porrectum; extender, alargar / tender, ofrecer, dar portentum, -i n portento, presagioporto, -as, -are, -avi, -atum llevar portus, -us m puertoposco, -is -ere, poposci pedir posse, possumpossedi, perfecto de possideo y possidopossessus, -a, -um pp de possideo y possidopossideo, -es, -ere, possedi, possessum poseer, tener possido, -is, -ere, possedi, possessum ocupar, tomar possum, potes, posse, potui. v.irr poder, ser capaz de, ser poderoso, ser influyente.
positio, -onis, f.: situación, colocación / desinecia, terminaciónpositiones, -um f.pl: Circunstancia (de una cosa) accidentepositor, -oris, m.: fundador positura,, -ae, f.: colocación, disposición, ordenaciónpositus, -a -um; pp de pono: puesto, situadopositus, us; m. posición, situación, sitio /arreglo, ajustepost, adv detrás, hacia atrás /después, luegopost, prepo de Acu. detrás, después depost meridiem (p.m.) después del mediodíapost mortem tras la muerte
post data despues de fechadapostea, (adv) despuésposteaquam, (adv) después queposterior, posterius comparativo de posterusposterus, -a, -um adj de atráspostes, -ium m pl puerta
postquam, conj después que, despues de quepostremo, adv por finpostridie, (adv) al día siguienteposui, perfecto de pono
postulo, -as, -are, -avi, -atum pedir potens,-ntis m f poderoso, influyente, potente / dueñopotentia, -ae f poder potestas, potestatis sf. poder, potestad, autoridad / posibilidadpotior, potiris, potiri, potitus sum v.depn; hacerse dueño de, apoderarse depotior, potius adj el mejor, preferible (comparativo de potis)potis, pote, adj capaz de, poderosopoto, 1ª beber potui, perfecto de possumpotitus, -a, -um (p.p. del potior) adueñado de
62
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 63/90
prae, prep., de ablativo; delante de, frente a / (en oraciones negativas) a causa de, por, a consecuenciade praebeo, -es, -ere, praebui, praebitum ofrecer, proporcionar, dar / dar origen apraecipio -cepi, -ceptum 3ª (prae capio) tr.: preocupar, anticipar, adelantar, prevenir praeclare, adv clara, netamente / con brillantez, ilustre, distinguida, egregiamente / bien, muybienpraeclarus, -a, -um, muy claro, luminoso, brillante / preclaro, esclarecido, ilustre, admirablepraecludo, -clusi, -clusum 3ª (prae claudo) tr; cerrar, atrancar, taponar, obstruir / impedir, estorbar,cerrar praeda, -ae f botínpraesse praessumpraefero, -tuli, -latum, irr. 3 tr. Llevar delante, adelantar praefui, perfecto de praessumpraemitto, -is, -ere, -cubui, -cubitum enviar por delantepraemium, -praemii npraesens, praesentis adjpraesentia, -ae f praesidium, -i n s.n.praestans, praestatis adjprestanciapraestastus, -a, -um pp depraestiti, perfecto depraestitus, -a, -um pp de
ventaja, premio, beneficio, presapresente, que está presentepresencia
protección, defensa, guardia, escoltadestacado, distinguido, superior, con
praestopraesto
praesto
praesto, -as, -are, -stiti, -stitum (o praestatum); estar por delante, aventajar, distinguirse/so bresalir /garantizar, asegurar / (impersonal)= esprefe rible, es mejor,praesum, praees , praeesse, praefui; v.irre. estar al frente de (con dativo)
praeter, prep., de acusativo delante de / excepto, con excepción de / más allá de, fuera depraeteritus, -a, -um adj pasado, pretéritopraetextum, praetexti s.n. pretextopraetor, -oris m.: pretor (en gral), el que marcha a la cabeza, el primero, el jefe.pratum,-i n pradopravus, -a, -um depravadopreces, precum s.f.pl. súplicas, plegarias, ruegos, precesprecor, -is, -ari, precari, precatus sum v.depn., rogar, pedir rogando, suplicar premo, pressi, pressum 3ª tr.: apretar, estrechar, oprimir // cubrir //ocultar,
disimular // detener, dominar.pressus, -a, -um adj comprimido, apretado
pretiosus, -a, -um adj de valor, preciosoprodii, perfecto de prodeoproditio, -inis f delación, denuncia, revelación, traiciónproditus, -a, -um, pp de prodo (mostrar)prodixi, perfecto de prodicoprodo, prodidi, proditum; 3ª tr. mostrar, sacar, echar fuera, exhalar / publicar,proclamar, nombrar , revelar, dar a conocer / descubrir /traicionar / abandonar...
63
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 64/90
profligo, 1ª tr.: abatir, derrotar, enteramente, desbaraar, destruir // causar la pérdida de, arruinar //llevavar una cosa a un punto decisivoproficiscor -fectus sum dep 3ª intr.: partir, marchar, salir pretium, -i n precio, pagapridie, adv el día anterior
primum adv primero, en primer lugar, por primera vezprimus, -a, -um adj. el primero / el primero que // el principal / in primis = en primer lugar princeps, -ipis mprior, prius adjpriscus, -a, -um
pristinus, -a, -um prius,(adv)priusquam, conjprivatus, -a, -umpriusquam, conj
priuus, priua, prium adjpro,
prep., de abl.
probo, 1ªProca.- Proca, -ae m.
el primero, jefe, principeanterior, de antes, de delante / el primero(de dos) / superior
antiguoprimitivo, anterior antesantes queprivadoantes que
privado, particular enfrente de / por, a favor de / en lugar de, en vez de
probar, , mirar / aprobar Proca, rey deAlba. Abuelo de Rómulo y Remo.
Procedo, -cessi, -cessum 3 intr.: adelantarse, avanzar, presentarseprocuro, 1ª ocuparse de, cuidar deprocreo, -as -are -avi -atum procrear, engendrar procul, (adv) lejosprocumbo, -is, -ere, -cubui, -cubitum postrarseprodo, -is, -ere, -didi, -itum mostrar, transmitir
proelium, -proelii n lucha, combate, batallaprofecto, adv ciertamenteprofectus, -a, -um part., de perft. proficiscor profero, profers, profere, protuli, prolatum; v.irr.; llevar / mostrar / prolongar, extender /llevar adelante, empujar proferre, proferoproficiscor, -ris, -ci, -profectus sim v.depn. Ir, ir hacia, marchar, dirigirse a, / partir,marcharseprofluens, profluentis adj que corre, corrienteprofui, perfecto de prosumprofugio, -is, -ere, -fugi, -lfugitum huir
progenies, progeniei s.f. raza, progenie / descendenciaprogredior, progrederis, progredi, progresus sum v.dep.(3ª mixta) marchar, ir, avanzar / ir ade lante, progresar progresus, -a, -um pp de progredior prolatus, -a, -um pp de proferoPrometheus, Promethei s.m. Prometeo (hijo del titán Iápeto y creador de los hombres.prodegi, perfecto de prodigoprodes, prosumprodesse prosumprodigium, -prodigii n prodigio, milagro / presagio
64
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 65/90
produco, -is, -ere, produxi, productum; llevar hacia adelante / estirar, alargar / presentar, sacar aluz productus, -a, -um pp de producoproductus, -a, -um adj extendido, prolongadoproduxi, perfecto de produco
prohibeo, -ui, -itum, 2º (pro habeo) alejar, rechazar / oponerse, impedir /guardar, preservar propter, prep., de acus.: por, causa de / cerca de, al lado de, junto a /propter, adv cerca, allí cerca, al lado depropterea: adv por esto, por esta causa (p. quod = porque)propudiosus, a, -um desvergonzado, impúdico, infamepropudium, -ii n.: infamia / cosa o persona infamepropugnaculum, -i, n.: obra de defensa, atrincheramiento, muralla, fortificación / amparo,de fensa, baluarte / medio de defensa, de justificación, pruebapropugnatio, -onis, f defensapropugnator, -oris m defensor, combatiente (que defiende) / protector, campeónpropugno, 1ª intr.: luchar, combatir para defenderse, para rechazar / luchar, pelear,
cambatir propuli, perfecto deproconsul, -is m
promiscuus, -a, -um adjpromisi, perfecto depromissum, promissi s.n.promissus, -a -um pp de
/tr. defender propelloprocónsul
mezclado, sin pureza / común, vulgar, poco distinguidopromitto
promesapromitto, (prometido)
promitto, -is, -ere, promisi, promissum dejar crecer / prometer, hacer una promesapromptus, -a -um dispuesto, prontoprope, (adv) casi, cerca
propero, 1ª apresurarse, darse prisapropere, (adv) rápidamentepropior, adj., comparativo de propepropius, -a um propiopropono, -is, -ere, -posui, -positum; poner delante, exponer / proponer, prometer /imaginarseprpositus, -a, -um pp de proponoprposui, perfecto de proponopropositum, -i n propósitopropinquitas, -atis; proximidad, vecindad, cercanía / parentescopropinquo, 1ª intr. aproximarse, acercarse / tran. aproximar,, acelerar, apre
surar.propinquus ,-a, -um cercano, próximo, vecino / inminente / parecido, semejantepropter, (prep. de acusativo) por, a causa de / cerca de
prosum, prodes, prodesse, profui ser útil, aprovechar prospere próspero, felizmente, a pedir de bocaprotuli, perfecto de proferoprovideo, -es, -ere, providi, provisum ver de lejpos, ver antes, prever / cuidar deprovincia, -ae f provinciaprovisus, -a, -um pp de provideo
65
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 66/90
provoco, -as -are -avi -atum provocar proxime, adv muy cercaproximus, -a -um cercano, vecino, próximo (en el espacio y en el tiempo) prudens, prudentis, adj conocedor, avisado, sagaz / prudenteprudenter, adv con prudencia, prudentemente / sagazmente
puber pubespubes, (o puber) -eris; viril, púber puberes, -um, m.pl. jóvenespubes, (mejor que pubis) -is f. juventud, gente joven / pueblo / pubispublicanus, -a, -um adj relativo a la hacienda públicapublicanus, -i s.m. recaudador de impuesto, publicanopublicus, -a, -um adj público, común, del Estado (res publica, la república)publice, (adv) oficialmente, públicamentepudeo, -es, -ere, pudui, puditum; avergonzarse / impersonal= me avergüenza, es ver gonzosopuella, -ae s.f. niña, ca, jovencita
puer, pueri m niñopueritia, pueritiae, s.f. niñez, infanciapugna, -ae f luchapugno, -as, -are, -avi, -atum luchar pulcher, -chra, -chrum hermosopulcherrimus, -a, -um, superlativo de pulcher pulcher, adv bien / muy bien, de maravilla / de manera honrosa
pullulo, 1ª pulular, multiplicarsepulso, -as -are -avi -atum llamar
punio, punis, puniri, puniui, punitum castigar, vengar Punicus, -a, -um; Cartagines, de Cartago, púnico / rojo, purpúreopupa, pupae s.f. muñecapupillus, pupillis, s.m. joven, pupilo, menor purgo, -as, -are, -avi, -atum justificar, limpiar purus, -a -um puroputo, 1ª pensar, creer, considerar Pyrenaeus, -a, um pirenaico (Pyrenaei montes o Pirenaeus ssltus, los irineos)Pyrrhus, -i m.: Pirro (hijo de Aquiles; rey de Epiro)qua: adv relativo por donde / interrogativo por dóndequacumque.- por dondequiera que, por cualquier parte que
quadragesimus, a-, -um numeral cuadragésimoquadraginta, numeral cuarentaquadriga, -ae s.f. cuadriga (carro tirado por cuatro caballos)quadratus, -a -um cuadradoquaero, -is, -ere, quasivi, quaesitum; buscar / preguntar, indagar, pedir información / investigar quaesitus, -a, -um pp de quaeroquaesiui, perfecto de quaeroquaeso, -, -, -, d.defectivo rogar, pedir por favor
66
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 67/90
quaestor, -oris m.: cuestor (magistrado romano encargado de la custodia y administracióndel tesoro público; primer escalón de la carrerapolítica).qualis, quale; interrogativo qué, cuálqualis, quale; relativo cual, como (talis..., qualis = tal...cual)
quam, conj (introduciendo el segundo término de la comparación) que / (superlativo) lo másposible. quam, conj cuanto, como (tam... quam = tanto...como)quam, onterrogativo y excla. qué, cuán, cuántoquam primus lo antes posiblequamobrem, conj por lo que, por lo cualquamobrem, interrogativo por quéquamquam, conj aunquequamvis, conj aunquequantus, -a, -um; interrogativo cuán grande / cuántoquare, conj por lo que, a causa de lo cual, por tanto
quartus, -a, -um, numeral cuartoquasi, conj como siquasi, (adv) casiquater, adv cuatro vecesquaterni -ae -a distrib. cuatro a cada uno, cuatro cada vezquattuor, numeral indeclinable cuatroquattuordecim, numeral indeclinable catorce-que, conjunción (enclítica) yqueo, quis, quire, quiui, . v.defectivo poder quercus, quercus s.f. encinaqueror, quereris, queri, questus sum; v.depon.; quejarse, lamentarsequestus, -a, -um, pp de queror qui, quae, quod prn. relativo que, el cual, quien, el que, lo quequicumque, quaecumque, quodcumque; indefinido; cualquiera quequidam, quaedam, quoddam (quiddam) indefinido; un tal, un cierto / (en plural) algunos
quidem, (adv) efectivamente, ciertamente, sin dudaquies, quietis, s.f. descanso, reposo / tranquilidad, calmaquiesco, -is, -ere, quieui, quietum descansar, reposar quietus, -a -um inactivo, quietoquieui, perfecto de quiesco
quini, -ae, -a de cinco en cinco; cinco cada uno.quinquagesimus, -a, -um; numeral quincuagésimoquinquaginta, numeral indeclinable cincuentaquinque, num. indecli.quinques, (o -iens) adv.quintus, -a, -um, numquippe, advquire,Quirites, Quiritum s.m.pl.
cincocinco vences
quintociertamentequeoQuirites (ciudadanos romanos)
67
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 68/90
quis (qui), quae, quid (quod) interro., e indeclinable; quién, cuál / indefinido: alguien, algunoquisnam, quaenam, quodnam (quidnam) interro., e indefini. quién pues quispiam,quaepiam, quodpiam (quidpiam) indef. Alguien, algunoquisquam, quaequam , quidquam alguien, algunoquisque, quaeque, quodque idef. cada, cada uno / (con superlativo) os más
quisquis,, - quidquid (quicquid) indef cualquiera que sea, sea cual seaquiui, perfecto de queoquo, interrog. a dónde, hacia dóndequod, (conj) (valor completivo) que, el que, el hecho de que, en cuanto a / (valor causal)
ya que, porque, a causa de quequondam, (adv) una vez, en cierta ocasión / en otro tiempo, en el pasadoquoniam, conj ya que, porquequoque, (adv) tambiénquot, indecinable cuántos / cuantos (tot..., quot, tantos... cuantos)quotannis: adv todos los años
rado, -ia, -ere, rasi, rasum afeitar, rasurar rapina, -ae f robo, rapiñarapio, -is -ere, rapui, raptum (3ª mixta) llevarse consigo, quitar / arrebatar, robar,pillar raptum, -is s.n. rapiña, depredaciónraptus, -us s.m. rapto / rapiñaraptus, -a, -um pp de rapiorapui, perfecto de rapiorapum, rapis s.n. rábano
raro, adv raramente, rara vezrarus, -a, -um adj raro, no habiatual, desacostumbrado / poconumerosorasi, perfecto de radorasus, -a, -um pp de radoratio, rationis s.f. cuenta, cálculo / disposición, método, plan / razón, juicio, raciocinioRavenna, -ae f.: Ravena (c. De la Galia Cisalpina)Ravennas, -atis, de Ravenarebellis, rebelle adj rebelderebello 1ª rebelarse, volver a guerrear recedo, -cidi, -edsum 3ª tr.: cortar, // reducir, abreviar
recedo, -cessi, -cessum 3ª intr. retroceder, retirarse, alejarse // deponer las armas,quitarse la vida
recepi, perfecto de recipioreceptus, -a, -um pp de recipiorecipio, -is -ere -cepi -ceptum (3ª mixto) sacar, rescatar / recibir, tomatr/ retomar, recobrar recipio, -cepi, -ceptum 3ª (re capio), tr, sacar, retirar a los hombres sanos y salvos / retirarse. rectus, -a, -um adj recto, correctorectus, -a, -um pp de regoredidi, perfecto de reddo
68
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 69/90
redditus, -a, -um pp de reddoreddo, -is -ere -didi -ditum devolver, volver a dar / remitir, entregar / convertir, volver,hacer redigo, -is -ere -egi -actum obligar rediit: redeo, -ii, -itum; irr. 4ª intr volver, regresar
reduco, -duxi, -ductum 3ª tr. llevar hacia atrás, hacer volver, conducir de nuevorefero, -fers, -ferre, -tuli, -latum(v.irr.) hacer volver, restablecer / llevar, llevarse / relatar, referir,contar
referre referorefert, referre, retuli, - v.impers.irre. Importa, interesaregio, -onis f región, territorio / dirección, línearegis, rexregno, -as -are -avi -atum reinar, ser rey / dominar rego, -is, -ere, rexi, rectum guiar, conducir / regir, gobernar, reinar regredior, regrederis, regredi, regresus sum; (v.depn. 3ª mixta); regresar, retirarse, volver regresus, -a, -um pp de regredior
regnum, -i n reinoRhenus, -i m el Rin // -ani, -orum; los renanosreicio, -is, --ere, -ieci, -iectum arrojar relatus, -a, um pp de referorelictus, -a, -um part., de Perf relinqui abandonado, dejadoreligio, -onis f religiónreligiosus, -a, -um religiosorelinquo, -is, -ere, -liqui, -lictum dejar, abandonar reliqui, perfecto de relinquoreliquus, -a, -um adj abandonado, dejado / restante, sobrante, que queda
remaneo, -es, -ere, remansi, remansum retrasarse, pararse / permanecer, quedarseremando 1ª tr.: notificar en respuesta.remando -- 3ª tr mascar o masticar de nuevo, rumiar.remansi, perfecto de remaneoremansus, -a, -um pp de remaneoremitto, -missi, -missum, 3ª tr. hacer volver / devolver / dejar, volverse / derretir / intr. Amainar,cal marse, cesar remissus -a, -um; pp de remitto Adj: flojo, suelto / dulce, suave (remissiora frigora= fríos menosvivos)
remisse, adv débilmente, dulcemente
remoror, remoraris, remorari, remoratus sum, (v.dep) esperar, detenerse, demorarseremotus, -a, -um adj remoto, apartado, lejanoremoueu, remoues, remouere, remoui, remotum; retirarse, alejarseRemus, -i s.m.remollesco, -is, -ererenuntio (no renuncio) tr.reparo, 1 tr.:
Remo (hermano de Rómulo)ablandarseinformar Preparar de nuevo, reparar, renovar // rehacer,reponer, // adquirir a cambio, cambiar.
reperio, -pperi, (no peri), -pertum 4ª tr.: encontrar, hallar, descubrir, encontrar,buscando..inventar.
69
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 70/90
repello, -is, -ere, repuli, repulsum rechazar, repeler repente, (o -tino): súbitamente, de repenterepentinus, -a, -um, Súbito, imprevistorepo, -is, -ere, repsi, reptum arrastrarse, deslizarserepsi, perfecto de repo
reptus, -a, -um pp de reporepudio, 1ª repudiar, rechazar requies, requietis, s.f.: {acu. sig.requietem y requiem; abla., sing., requiete y requie} descanso, reposo res, rei; f. cosa, hecho / causa, motivo / asunto / res publica= el estado, la república / puede
traducirse o no.
respectus, -a, -um pp de respiciorespexi, perfecto de respiciorespicio, -is, -ere, respexi, respectum volverse a mirar, mirar / considerar, tener en cuentarespondeo, -spondi, -sponsum 2ª intr y tr. responder, responder en justicia, acudir ante untri bunal, / corresponder / ser proporcionado a, estar a la altura de
responsio, -onis f respuesta, réplicaresponsito, 1ª (frec. De responsio) tr. ,e ontrn.; responder a consultas (de derecho)responso, 1ª (frec., de respondeo) intr.; responder, replicar / satisfacer / resistir, enfrentarse
con, luchar contraresponsor, responsoris, m el que puede responder responsus, -a, -um pp de respondeoresponsum, -i, n: respuesta / oráculo, auspicio / consulta jurídicares publica, ver res (no respublica)respuo, -spulo - 3ª tr. Escupir, echar de la boca / rechazar, desecharrestagno, 1ª intr. Desbor
darse, inundarse, estar inundado, formar un lago
restauro, 1ª tr. restaurar, reedificar, restablecer resticula, -ae, f. cordel, bramantereticulus, -i m. cuerdarestillo, 1ª intr. salir de gotas en gota (un metal)restinctio, -onis f. extinciónrestinguo (no restingo), -stinxi, -stinctum, 3ª, tr.extinguir / apaciguar, templar, domar las pa
siones / destruir, aniquilar, atajar / matar restio, -onis, m. cordelerorestipulatio, -onis, f. estipulación recíprocarestipulor, depon. 1ª tr. estipular recíprocamente
restis, -is, f. cuerda, soga, cordel / ristra de (ajos o cebollas)restiti, perfecto de resisto y de restorestito, 1ª (frec. De resisto) intr.: tratar de resistir restituo, -ui, -utum 3ª tr., restablecer, volvera a su estado antrior / reparar / restituir,devolver restitutio, -onis f. reparación, restauración, reintegración a la situación primitiva /restituciónrestitutor, oris, m: restaurador / salvador restitutus, -a, -um pp de restituo
70
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 71/90
resto, -stiti, - 1ª intr.: resistir, oponer resistencia / quedar, subsistir restricte, con reserva / estricta, rigurosamenterestrictio, -onis f; moderación, restricciónrestrictus, -a, -um pp de restringo / ADJ.: estrecho, apretado, corto, ceñido / modesto, reser
vado / ahorrador, avaro / riguroso, severo
restringo, -strinxi, -strictum 3º tr. apretar, atar atrás / ligar, oprimir / entreabrir, dejar ver restruo,-,- 3ª tr. reedificar, reconstruir / restablecer resudo, 1ª intr. transpirar / devolver, evacuar resultatio, -onis, f.: repercusión, sonido / resistenciaresulto, 1ª (re salto) intr.; saltar hacia atrás, rebotar / oponerse, resistir, repugnar resumo, -sumpsi,-sumptum 3ª tr.: volver a tomar, recobrar / volver a empezar, reanudar resuo, -utum,- 3ªtr. descoser resupino 1ª tr.: poner boca arriba, derribar, destruir (resupinari= yacer de espaladas, estar tum bado, acostarse boca arribaresupinus, -a, -um, tendido boca arriba, tumbado o echado de espaldas / soberbio,orgulloso, altanero / afeminado
resurgo, -surrexi, -surrectum 3ª intr.: levantarse, ponerse en pie, alzarse / restablecerse, animarse, volver a recobrar las fuerzas o poder / resurgir, renacer / resucitar
resurrectio y resuscitatio, -onis, f.: resurrección, acción de volvera al avidaresuscitator, -oris, m.: el que resucita ( a los muertos)resuscito, 1ª tr. suscitar de nuevo / resucitar retardatio, -onis f. retardo, dilaciónretardo, 1ª tr.: retardar, detenerse, retrasar / reprimir, atajar, contener retaxo, 1ª tr. censurar a su vezrete, -is, n red, AMP y RUS.retego, -texi, tectum 3ª tr. descubrir, poner al descubierto / revelar, publicar
retempto, 1ª tr. ver retentoretendo, -tendi, -tensum (o -tentum) 3 tr.: aflojar, distendir retentator, -oris m. detentador retentio, -onis, f: retención, suspensión, detenciónretento, 1ª (frec., de retineo) tr. retener, contener / mantener alejado / conservar / preservar retento, 1ª tr. tocar de nuevo (la lira) / intentar, probar, ensayar de nuevo / repasar, volver so bre una cuestiónretentorius, -a, um que tiene poder para retener retentus,-a, -um pp de de retendo y de retineoretineo, -es, -ere, retinui retentum conservar, mantener, retener retuli, perfecto de refero
resistentia, -ae f. resistenciaresisto, -is, -ere, -stiti; intransitivo; detenerse, quedarse donde estoy enfrentarse, oponerse, resistir reuoco, 1ª volver a llamar, llamar de nuev / llevar atrás, retirar / traer, referir reus, -i m reo, acusadoreverto, -is, -ere, -verti, -versum (v.dep) volver sobre sus pasos / regresar rex, regis; m rey, soberano, príncipe, monarcarexi, perfecto de regoRhenus, Rheni s.m. el Rin (río europeo)rideo, -is, -ere, risi, risum reir, sonreir / reirse deripa, -ae s.f. orilla, ribera, costa
71
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 72/90
risi, perfecto de rideorisus, -a, -um pp de rideorisus, risus s.m. risaritus, ritus s.m. riro, ceremonia / costumbrerogo, 1ª rogar, implorar / preguntar, interrogar
Roma, -ae s.f. RomaRomulus, -i m. Rómulo (hijo de Marte y mítico fundador de Roma)Romanus, -a, um romanorostra, rostrorum s.n.pl. tribuna de los oradoresrostrum, rostri, s.n. pico de ave / espolón de una naverota, -ae f ruedarubeo, -es, -ere, rubui, - estar rojo, enrojecer / ruborizarse, avergonzarserudis, rude, adj rudo, bruto, inculto, ignoranterudis, rudis s.f. vara, bastónrugosus, -a, -um rugosorui, perfecto de ruo
rumor, -oris m rumor, críticarumpo, -is, -ere, rupi, ruptum romper, destruir ruo, ruis, ruere, rui, ruptum lanzarse, abalanzarse, caer sobre / correr,precipitarserupi,perfecto de rumporuptus, -a, -um pp de rumporuri rusrursum rursusrursus, (adv) hacia atrás / de nuevo, otra vez, nuevamente / en cambiorus, ruris n campo / campos, propiedad rural / ruro= en el campo
rusticanus, -a, -um adj rústico, aldeanorusticus, -a, -um adj propio del campom, rústicorutus, -a, -um pp de ruo
sacer, sacra, sacrum, adj sagrado (sacro = consagrado a)sacerdo, sacerdotis, s.m. y f sacerdote, sacerdotisasacratus, a, -um adj sagrado, sacro, venerablesacrifico, 1ª ofrecer un sacrificio, sacrificar sacrilegus, -a, -um adj sacrílegosacro, 1ª consagrar, santificar
saeculum, -i s.n. generación (33 y 4 mese) / tiempo, edad, época / siglosacculus, -i m bolsa (monedero)sacerdotium, -i n sacerdociosaepe, adv a menudo, con frecuencia, muchas vecessaevus, -a -um furioso, violento, coléricosagitta, -ae s.f. flecha, saetaSabinis: Sabina, ae, f, Sabina (sobrenombre de Popea)Sabinus, -a, -um, de los sabinos, sabinosSabinum, -i, n sabino (vino del país de los sabinos)Saguntum, -i n Sagunto
72
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 73/90
Salamis, -inis f.:Salaminius, -a, -um:sal, -is mSalii, -orum m pl
salio, -is, -ire, -salui, -saltum
salto, -as -are -avi -atumsaltus, -us msalubritas, salubritatis, s.f. salue,(imperativo de slaueo)
Salamina (isla próxima al Peloponeso y c. de esta isla)de Salamina.salSalios (sacerdote de Marte)saltar
bailar, danzar en una pantomima / imitar selva, bosque, desfiladerosalubridad, buena salud¡hola!, ¡salud!
salueo, salies, saluere, -, v.dfect. sasular salus, -tis f salud, bienestar físico / felicidad / saludo / salvaciónsalutis, salussalutifera, -ae salutíferasancio, -is, -ire, sanxi, sanctum; consagrar, / sancionar, establecer (foedus sancire= establecer unpacto sanctus, -a, -um pp de sancio
sanctus, -a, -um adj sagrado, santosanguis, -inis m sangre, raza, parentescosanus, -a, -um adj sanosanxi, perfecto de sanciosanttus, -a -um sagradosapientia, -ae f sabiduríasarmentum, -i n.: sarmientosarmanta, -orum n.pl.. Fajina de sarmientos / sarmiento seco, pámpano.satio, -as -are -avi atum saciar satira, -ae sátira (género literario con intención crítica)
satis, (adv) bastantesatisfacio, -is, -ere, satisfeci, satisfactum; satisfacer / cumplir un deber satisfactus, -a, -um pp de satisfaciosatisfeci, perfecto de satisfaciosatus, -a, -um pp de serosaucio 1 tr.: herir, herir mortalmente // arar.scaena, -ae s.f. escena, escenarioscando, -is -ere, scandi, scansum subir sceleris, scelusscelestus, -a, -um adj maldito / criminalscelus, -eris n crimen, asesinato / maldad
scil, scioscilicet, adv sin duda, naturalmente, por supuestoscientia, -ae f ciencia, conocimientoscio, -is, -ire, seivo (scii), scitum saber Scipio, -onis m Escipiónsciungo, -is -ere -iunxi -iunctum separar scribo, -is, -ire, scripsi, scriptum escribir, redactar scripsi, perfecto de scriboscriptus, -a -um pp de scribo; escritoscritptum, -i m escrito
73
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 74/90
sculum, -i n besoscutum, scuti, s.n. escudose, pron.persol. y reflex. (Gen., sui; dat., sibi, abl., se y secum) se, a si mismo, sí (las formas
para el prual son las mismas)seco, 1ª cortar, amputar / dividir, separar
secum, se (cum+se)secundus, -a, -um adj que va en la misma dirección / favorable, propiciosecludo, -is -ere -clusi -clusum alejar secretus, -a -um secretosecundo, 1ª tr. secundar, favorecer, ayudar secundo, por segunda vez, en segundo ugar secundum, adv detrás / en segundo lugar / inmediatamente después desecundus, -a, -um que sigue a otro, segundosecurus, -a, -um adj seguro, sin preocupaciones, sin peligro, tranquilosecutus, -a, -um pp de sequor sed, conj pero / (detrás de negación=sino)
sedecim, numeral indeclinable dieciséissedeo, -es -ere, sedi, sessum estar sentado, posarse / asentarseseditio, seditionis s.f. división, desunión / sedición, revueltasella, sellae, s.f. sillasemel, adv una vez, sólo una vez / de una vez por todassemino, 1ª sembrar semita, -ae f senda, atajosemper, (adv) siempresempiternus, -a -um adj semejante, eternosenator, -oris m senador
senatus, -us s.m. senado (asamblea de nobles de Roma)senatusconsultum, -i decreto del senado, senadoconsultosenectus, -utis f vejez, senectud, ancianidadsenectus, -a, -um adj viejo, ancianosenectutis, senectussenex, senis m y f hombre viejo, mujer viejaseni, -ae, -a numeral indeclinable de seis, en seissenior, senius, (Gen. Singu., senioris) comparativo de senexsenior, -iris m hombre más viejosenis senexsensi, perfecto de sentio
sensus, -a, -um pp de sensiosensus, sensus, s.m. sentido, / sentimiento /opiniónsententia, -ae, s.f. opinión, parecer / sentencia / mea sententia= según mi opiniónseptemtrio, -onis (genralte. en pl.) -triones, -um (m.: las siete estrellas de la Osa Mayor / el
Septentrión (viento del norte, países del nortesentio, -is, -ire, sensi, sensum sentir, comprender separabilis, -e separableseparate, aparte, separadamenteseparatim, separadamente, aparte, aislado, independiente, particularmente
74
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 75/90
separatio, -onis f. separaciónseparatus, -a, -um pp de separoseparatus, -a, -um, adj separado, distintoseparo, 1ª tr. poner aparte, separar, aislar / distinguir sepelio, -pelivi (o pelii) -pultum 4. Tr. Sepultar, enterrar.
septem, num. indeclinable sieteSeptember, -bris m el mes de septiembreseptemdecim, num. indeclinable diecisieteseptemfluus, -a, -um de siete bocas (el Nilo)septemgeminus, -a, um o septemplex, -plicis, séptuploseptempliciter, adv al séptuploseptemtrio, -onis (gralte, en pl. -triones, -um) m las siete estrellas de la Osa Menor / el Sep
tentrión (viento del norte; países del norte)septemvir, -viri m.; septenviro (miembro de una comis. de siete encargados del reparto de las tierrasseptemviralis, -eseptemviratus, -us m.
septenarius, -a, -umseptimus, -a, .um numeralseptingenti, -a, -um numeral
septuagesimus, -a, -um numeralseptuaginta, num. indeclinablesepulcrum, -i, s.n.Sequana, -ae, f
septenviralseptenvirato, dognidad del septenviro que consta de siete
séptimosetecientos
septuagésimosetentasepulcroel Sena (río de la Galia)
Sequani, orum, m.pl: los secuanos (habitantes de la región del Senasequor, -sequeris, sequi, secutus sum seguir, proseguir /buscar, intentar, perseguir
/resultar sermo, -onis m habla, conversación, charla / lengua, lenguajesero, -is, -ere, seui, satum sembrar, plantar / procrear, crear serra, -ae s.f. sierrasertum, -i s.n. guirnaldaserua, -ae s.f. sierva, esclavaseruitus, -is s.f. esclavitud, servidumbreserueo, 1ª salvar, conservar servilis, -e servil, de esclavosservus, -i m siervo, esclavoseveritas, -atis f severidad, seriedad
sessus, -a, -um pp de sedeoseu, siueseuere, adv severamente, rigurosamenteseuerus, -a, -um adj severo, grave, / serioseui, perfecto de serosex, num., indeclinable seissexagesimus, -a, -um num., indecli. sexagésimosexaginta, num. indeclin. sesentasexcenti,-ae, -a num seisciento
75
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 76/90
sextus, -a, -um numeral sextosi: conj. condicional si, a condicion de que, siempre que...si vis pacem, para bellum si quieres la paz, prepara la guerrasibi, seSibylla, -ae f la Sibila
sic, (adv) asísicco, 1ª tr. Secar, hacer secar // enjugar, limpiar, vaciar completamente, apurar.
siccus, -a, -um Seco, sin humedad // temperatura seca // sano,robusto // estilo árido, simple // sobrio, que no habebido // frío, indiferente, insensible.
Sicoris, -is m Segresicut, (adv) como, así comosidu, -eris n astro, estrellasignum, -i n signo, señalsilentium, -ii, s.n. silencio
sileo, -es -ere -ui silenciar silva, -ae s.f. bosquesiluester, siluestris, siluestre adj del bosque, silvestre / salvaje
similis, -e semejantesimilis, -i similar, semejantesimul, (adv) al mismo tiemposimul, conj. (+ac o atque) al mismo tiempo que, al tiempo quesimulacrum, -i s.n. imagen,, represetación / retrato, estatuasimulo, 1ª imitar, / simular, fingir
simulator, -oris m simulador sincere, adv sinceramentesine, (prep. de ablativo) sinsine die sin fechasine nobilitate sin noblezasinguli, -ae, -a;sino, -is, -ere, sivi, situm
sitis, sitis s.f.siue (o seu) conjsocer, -eri, m.:
sollicito (sollicitus) 1 tr.
uno a cada uno, uno por uno (in singulos annos, de año en año)permitir
sed / deseo ardienteo si / o bien, o (sive...sive = o...o)suegro
agitar, remover, preocupar // provocar, excitar,soliviantar // atraer, seducir
spatium, -ii n.: extensión / espacio / plaza, paseo, lapso de tiempo, / plazo specio,espexi, espectum (ant) 3ª tr., mirar specto,1ª (frec. de specio) tr. Int. contemplar, mirar, considerar spectrum, spectris, s.n. visión, omágen, muestraspeculor, specularis, speculari, speculatus sum, (v.dep); observar, mirar / mirar desdearriba, observar desde lejosspeculum, speculi, s.n. espejospelunca, -ae, s.f caverna, antro, gruta.
76
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 77/90
spem.- spes, spei f. esperanzasphaera, -ae s.f. esfera, globospiritus, spiritus, s.m. aore, soplo de aire / espíritu, almaspondeo, -es, -ere, spondi, spondum prometer con solemnidad, comprometerse ofreciendo
garantías / casarse
sponsa, -ae s.f. novia, prometidasponsus, sponsa, sponsum pp de spondeospopondi, perfecto de spondeostabilitas, stabilitatis, s.f. estabilidadstadium, stadii s.n.; estadio (medida de longitud equivlaente a unos 200 m) estadio (lugar para la carrera pedestre)stannum, stanni, s.n. estañostatua, -ae s.f. estatuastatui, perfecto de statuostatuo, statuis, statuere, statui, statum establecer, asentar / decidir status, -a, -um pp de statuo y sto
steti, perfecto de stostipendiarius, -a, -um adj sometido a tributo, tributario / pagado, a sueldo,mercenario
societas, atis f sociedadsocio, 1ª unir, asociar, ligar socius, -a, -um adj común, aliado, asociadosocius, -i m aliado, sociosol, -is m el sol / con mayúscula) el dios Sol (Apolo)soleo, -es, -ere, solitus sum semideponente; soler, acostumbrar
solitudo, solitudinis, s.f. soledadsolitus, -a, -um pp de soleosollertia, -ae f habilidad, astuciasollicitus, -a, -um adj agitado, angustiado / preocupadosolum, adv sólo, solamentesoluo, -is, -ere, solui, solutum desatar / pagar / cumplir solus, -a, um solo, únicosolutus, -a, -um pp de soluo; libre, liberadosolvo, -is -ere, solvi, solutum librar desomnus, -i m sueño, sopor sonitus, -a, -um pp de sono
sono, 1ª sonar, resonar sonui, perfecto de sonosoror, sororis s.f. hermanasort, sortis s.f. suerte / sorteosortior, -is, -iri, sortitus, sortitus sum (v.depon); sortear, echar a suertessortitus, -a, -um pp de sortior spartum, sparti, s.n. espartospatium, spatii s.n. espacio, extensión / espacio, duraciónspecialis, speciale adj diferentespecies, speciei s.f. aspecto, forma / pretexto, apariencia / tipo, especie
77
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 78/90
speciosus, -a, -um adj de buena apariencia, bien parecido, hermosospectaculum, -i n espectáculospecto, 1ª Mirar, contemplar / considerar
speratus, -a -um esperado
spes, -ei f esperanzaspiritus, -a, -um soplo de aire, alientospolio 1 tr.: despojar, desnudar // desposeer, robar spolium -ii n.: despojo o piel (de un animal) // botín, presa, vellón.stabulum, -i m establostatim, (adv) inmediatamente, al instantestatuo, -is -ere -ui -tum establecer statuo, -is, -ere, -ui, -utum decidir, colocar status, -us m situación, estadosto, -as -are, steti, statum estar, estar de piestratum, -i n pavimento empedrado
strenue viva, diligente, activamentestrenuus, -a, -um diligente, activo, vivo, pronto, resuelto // turbulento,
sedicioso // valiente, enérgico, esforzadostrepitus, -us m ruido, estrépitostipendium, stipendii s.n. sueldo, paga / impuestostipes, stipitis, s.m. palo, tronco, rama de árbolstirps, stirpis s. f. raíz, origen, estirpe, raza, cimiento, base.sto, stas, stare, steti, statum v.irr. estar de pie / estar en pie, alzarse / estar, encontrarsestrenuus, -a, -um adj valiente, osado / activo, vivostrictus, -a, -um adj estrecho, apretado / severo, estricto
stropha, -ae s.f. estrofastudium, studii s.n.stultitia, -ae s.f.stultus, -a, -um adj
stupeo, -es, -ere, stupui,-studeo, -es -erestudium, -i nstuppeus, -a -um
afán, empeño / deseo, intención, preocupación / estudioestupideztonto, bobo / loco, insensato
quedarse estupefacto, quedarse atónitoestudiar esfuerzo, preocupaciónde estopa
suadeo, -es, -ere, suasu, suasum aconsejar sub, prep. de abla. bajo, debajo desub iudice bajo el juez
subactus, -a, -um pp de subigosubegi, perfecto de subigosubigo, -egi, -actum ; 3ª (sub, ago) tr. hacer subir / suyugar, someter / arrastrar, obligar,subito, adv súbitamente, de improvisosublatus, -a, -um pp de tollo
sublimis, -e adj alzado en el aire, elevado / sublimesubseco, -secui, -sectum 1ª tr.: cortar por debajo, por la raízsubsecutio, -onis f. continuidadsubsedi, perfecto de subsido
78
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 79/90
subsellium, -ii n.: banquillo, asiento poco elevado / escaño / juicio, la justiciasubsequenter, adv en seguidasubsequor, secutus sum dep., 3 tr.: seguir de cerca / venir luego / acompañar subsicivus, (no subsecivus), -a, -um restante, no principalsubsidiarius, -a, -um que forma la reserva
subsidiarii, -iorum; m.pl. tropas de reservas, reservasubsidium, subsidii s.n. tropas de reserva / ayuda, subsidiosubsisto, subsistis, subsistere, subtiti, - pararse, detenerse / permanecer, resistir subsum,- esse., intr.: estar debajo /(fig) estar en el fondo, ser la base de / estar cercasubstiti, perfecto de subsistosubtilliter, adv sutilmente, finamente, con ingeniosuccessus, -us s.m. venida, llegada / éxitosuccedo, -is -ere, sucessot, sucessum suceder Suevi, Suevorum; , m.pl. Los suevos (p. de Germanía)suesco, suevi, suetum, 3ª intr. acostumbrarse, habituarse / tr. Habituar,acostumbrar
sudo, 1ª sudar sudolus, -a, -um astutosuffero, sustuli - 3 tr.: poner, colocar debajo, someter / presentar sui, sesui, suorum s.m.pl. los suyos, sus familiaressulcus, -i n surcosum, es, esse, fui (v. Irr) ser, estar, haber, existir summus, -a, -um adj el más alto, el de más arriba / el más importantesumma cum laude con la mayor alabanza, la máxima calificaciónsumo, -is, -ere, sumpsi, sumptum tomar, coger / asumir
sumpsi, perfecto de sumosumptum, -a, -um pp de sumosuperbus, -a, -um soberbio, orgulloso, insolente / grande, magníficosuperfluus, -a, -um adj superfluosuperior, -ius (Gen. singu.. superioris) Comp. de superus; superior, anterior supero, 1ª superar, sobrepasar, vencer superstitio, superstitionis s.f. supersticiónsuperus, -a, -um adj de arribasupra, (adv) arriba, encimasuppeto, -ivi [o -ii] -itum 3 intr.: estar a disposición, haber a mano / haber en
abundancia / ser sufucuente, bastar, haber bastante
supplex, supplicis, adj suplicante, que implora, que ruegasupplicium, supplicii s.n. suplicio, tortura / súplicasuppressi, perfecto de supprimosuppressus, -a, -um supprimosupprimo, -is, -ere, supresi, suppressum suprimir, / parar, detener / hundir, hacer desaparecer supremus, -a, -um adj supremo, el más altosusceptum, suscepti, s.n. empresa, intentosuspectus, -a, -um; pp de perfecto suspiciosuspendo, -is, -ere, suspendi, suspensus colgar, tender / sostener, apoyar
79
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 80/90
suspensus, -a, -um pp de suspendosuspexi, perfecto de suspiciosuspicio, -is, -ere, suspexi, suspectum admirar, respetar / sospechar suspicor, suspicaris, suspicari, suspicatus sum; (v.dep); sospechar, suponer suus, -a, -um, suyo (ref. al sujeto de la oración o un nombre inmediato)
suscipio, -is -ere, suscepi, susceptum recibir, asumir sustentus, -a, -um pp de sustineosustineo, -es -ere -tinui -tentum sostener, mantener sujeto / mantener,contener sustinui, perfecto de sustineosustuli, perfecto de tollo
suum, sui s.n. lo suyo, su patrimoniosuus, sua, sum posesivo suyo, de élstupeo, stupes, stupere, stupui quedarse estupefacto, quedarse atónitoSyphax, -cis m Sifax
sympathia, -ae s.f. afinidad entre dos personas / simpatía
tabella, -ae, s.f. tablilla (para escribir) / documento, pinturatabula, tabulae, s.f. tabla, tabla de juego / anunciotaberna, -ae f choza, cabañataceo, -es -ere -cui -citum callar, callarsetaciturnitas, taciturnitatis, s.f. silencio, acción de callarse, discreción,taciturnidadtacitus, -a, -um adj callado, tácito, silenciosotactus, -a, -um, pp de tango
taedet, taedere, taeduit, -, v.imper da asco, es desagradable / me aburre, me hastíatalentum, talenti s.n. talento (peso griego de unas 50 libras)talea, -ae f. estaca, palo (con punta de hierro) / renuevo, vástago /barratalis, -e, adj tal, de este tipo, de este modo (talis..., qualis, tal..., como)tam, adv tan (tam quam; tan..., como)tamen, adv sin embargo, no obstantetamen, (conj) sin embargo
tametsi, conj aunquetamquam, adv como, igual quetandem, adv finalmente
Tamesis, -is m Támesistango, -is, -ere, testigi, tactum tocar / golpear, afectar, herir tantisper: adv mientras tanto, entre tanto / por tanto tiempotantum, (adv) sólo, solamentetantus,-a, -um; tan grande / tantus..., quantus, tan grande... como; tantus..., ut; tan grande ..., que Tarentum, Tarenti, s.n. Tarento (coudad del sur de Italia)Tarquinius, -i m Tarquinote, tutectum, -i n techo, casatectus, -a, -um pp de tego
80
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 81/90
tecum, cum+tetego, -is, -ere, texi, tectum cubrir, tapar / esconder, ocultar Telegonus, Elegoni s.m. Telégono (hijo de Ulises y Circe)telum, teli, s.n. arma arrojadiza / dardo / armaTemnitas, Temnitarum s.m.pl. habitantes de Temnos (ciudad griega de Asia Menor)
tempestas, tempestatis s.f. tiempo, época /tiempo meteorológico / tormenta, huracántemperatus, -a -um; pp de tempero /adj; bien dispuesto, bien regulado (loca sunttemperatoria= el clima es más apacibletempestas, -atis f tempesatadtempestivus, -a um oportunotemplum, -i n templotempto, 1ª palpar, / intentar, probar tempus, temporis, s.n.; tiempo / circunstancias, coyuntura / pro tempore= según las circunstancias tempus ,-oris, n. sien (sobre todo en pl., -ora, -um)tendo, -is, -ere, tendi, tensum; estirar, tensar / tender,extender /dirigirse a,encaminarse hacia, tender a teneo, -es, -ere, tenui, tentum tener, mantener, sujetar / mantener, retener
tener, -a -um tierno, suave, delivado / joven, desde la infanciatensus, -a, -um pp de tendotentus, -a, -um pp de teneoter, adv tres vecestergum, -i n espaldatermino, 1ª limitar, poner término / terminar, acabar terni, ternae, terna, numeral de tres en tresterminus, -i m límiteterra, -ae f tierra, suelo / país
terrenus, terreni, s.n. terreno, campoterrenus, -a, um adj de tierra, propio de la tierra, terrestretertius, -a, um numeral terceroterra, -ae, f.: tierra / la tierra firme / la superficie de la tierra, el suelo / tierra, país, comarcaTerracina, ver Tarracinaterrenus, -a, -um.: formado de la tierra, de tierra, de arcilla / de la tierra, terrestre / terrenal,mortal
terreo, -es -ere -ui -itum asustar, castigar terrenum. -ii, n.: terreno, tierra, campoterrena. -orum n.pl. animales terrestres ( en oposición a los acuáticos)
terreo, ui, -itum, 2ª tr.: aterrar, aterrorizar, amedrantar / asustar, espantar, poner en fuga /im pedir, hacer desistir por el terror terrestris, -tre.: terrestre, de la tierra, del globo terráqueo / terrestre, de tierra firme ( en oposicióna marítimo) terreus, -a, -um hecho de tierraterribilis, -e terrible, espantoso, horrendo, horribleterricula, -ae, f espantajoterriculum, -ii n. espantajoterrifico, 1ª tr. espantar, atemorizar
81
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 82/90
terricus, -a, -um espantoso terribleterrigena, -ae m. y f. terrígena, nacido o hijo de la tiereaterriloquus, a-, -um.: aterrador (lenguaje)territo, 1ª (frec. de terreo) tr. Aterrar, amedrentar frecientementeterritorium, -ii n.: territorio
territus, -a, -um pp de terreoterror, terroris, m.: terror, espanto (en pural= acontecimiento terroríficoterrui, perfecto de terreoterrulente, adv de una manera terrestreterulentus, -a, -um; terrestretersi, perfecto de tergeotersus, -a, -um, pp de tergeotersus, -a, -um, adj limpio, puro, terso / elegante, cuidado, correcto, intachabletertiadecumani, -irum m.pl.: soldado de la decimotercia legióntertianus, -a, -um, terciano (que aparece cada tres días)terciani, -orum m.pl. soldados de la tercera legióntertio (o tertium); por tercera vez, en tercer lugar tertius, -a, -um, terceroteruncius, -ii, m. La cuarta parte de un as o de una cantidad de dinero (en gen. designa un valor mínimo) tesqua, (no tesca) -orum, n.pl. lugares desiertos, regiones salvajestessella, -ae, f tesela (pieza cúbica para obra de mosaico o taraceatessera, -ae, f.: dado / mil. Santo y seña, tablilla en la que se consignaba las órdenes / contraseña tesserarius, -ii m.: soldado que lleva la contraseñatesserula, -ae f.: piedrecitas para obras de mosaicotesta, -ae, f.; ladrillo, teja / vasija de arcilla / cacharro / tejuela o concha (qwue servía en Grecia para votar)
testis, testis, s.m. y f. testigotestudo, testudinis, sf tortuga / caparazótetendi, perfecto de tendotetigo, perfecto de tangotexi, perfecto de tegotexo, -is, -ere, tesui, textum tejer textus, -a, -um pp de texotexui, perfecto de texothalamus, thalami s.m. dormitorio / tálamo, lecho nupcial / boda, himeneoThales, Thaletis, s.m. Tales (filósofo griego de la ciudad de Mileto)theatrum, theatri, s.n. teatro
thema, thematis, s.n. temathelogia, theologiae, s.f. teologíaThemistocles,-is m.: Temístocles (célebre general ateniense)theoria, theoriae, s.f. hipótesis, teoríathermopolium, thermopoli, s.n. tienda de bebidas calientesthesaurus, thesauri, s.m. tesoro, riquezastestor, -aris, -ari, -atus sum atestiguar, certificar Teucri, -orum m pl troyanostibi tuTicinus, -i m.: el Tesino (río de la Galia Cisalpina).
82
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 83/90
timeo, -es, -ere, timui temer timor, timoris, s.m. temor, miedotolero, -as -are -avi -atum tolerar tollo, -is, -ere, sustuli, sublatum; irr. levantar, elevar / quitar, llevarsetonitus, -a, -um pp de tono
tono, 1ª tronar,, hacer estrépito, hacer ruido / imper., truenatonui, perfecto de tonotormentum, tormenti, s.n; catapulta, maquinaria bélica (en general) / tortura, tormentotorqueo, -es, -ere, torsi, tortum torcer, girar, dar vueltas / atormentar, torturar torsi, perfecto de torqueotortus, -a, -um pp de torqueotorreo, -es -ere -ui -itum quemar, abrasar, tostar tot, indeclinable tantos (tot..., quot; tantos ...,cuantos)
totus, -a -um adj todo, todo entero, enterotracto, 1ª ocuparse de, tratar / llevar, arrastrar
tractus, -a, -um (p.p. del v. traho) (traho) movido, llevadotradidi, perfecto de tradotraditor, traditoris, s.m. traidor traditus, -a, -um pp de tradotrado, -is, -ere, -didi, -itum entregar, dar, confiar / transmitir traduco, -is -ere -duxi -ductum trasladar traho, -is, -ere, traxi, tractum arrastrar, tirar de / sacar, deducir / atraer, captar Traianus, -i m Trajanotranquilitas, tranquilitatis, s.f. tranquilidad, calmatrans, (adv) al otro lado de
trans, prep. de acu. más allá de, al otro lado detranseo, -is -ire -ivi (ii), -itum (v.irr) pasar de un lado a otro, pasar / pasar a través de, cruzar,atraversar / transformarse
transigo -egi, -actum 3ª (trans ago) tr.: atravesar, traspasar // terminar, concluir //tratar, transigir.
transii, perfecto de transeotransitus, -a, um pp de transeotransiui, perfecto de transeotraxi, perfecto de trahotransfero, -fers, -ferre, -tuli, -latum transferir, transladar
trecenti, -ae, -a numeraltredecim, num. indeclinableTreveris, -irum mtres, tria; numeraltribunus, -i mtribuo, -is, -ere, -ui, -utumtributum, tributi, s.n.tricesimus, -a, um numtriennalis, triennale, adjtrienium, -i n
trescientostrecelos tréveros
trestribunodistriburi, repartir / dar, otorgar, conceder / atribuir tributo,impuestotrigésimode tres añostrienio
83
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 84/90
triginta, num. indeclinable treintatriquetrus, -a, um, que tiene tres ángulos, triangular (triqueta insula= isla trianguar)tristia, -ae f tristezatristis, triste, adj tristetriticeus, -a, um de trigo candeal
triticum -i n.: trigo candealtriuialis, triuiale, adj trivial, vulgar, banaltriuium, triuii s.n. cruce de tres caminosTroia, Troiae, s.f. Troya, (ciudad de Asia Menor)trophaeum, trophaei, s.n. trofeo, triunfotrucido, 1ª despedazar, destrozar / matar, asesinar tu, pron. pers. (Acu. Sing, te; gen., sing, tui; dat. Sing, tibi, abl. Sing, te y tecum) tútueor, tueris, tueri, tuitus (o tutus) sum; v.depn.; proteger, mirar por tui, tutuli, perfecto de ferotrumpho, -as, -are, -avi, -atum triunfar, celebrar el triunfotrux, trucis fiero, crueltuba, -ae f trompeta, tubatueo,-,- 2ª tr. velar por, proteger tueor, tuitus o tutus sum, dep. 2ªtr. mirar (c. acusativo iterno) / proteger, velar por, mirar por, / mantener / dirigir, gobernar tum, (adv) entonces, despuéstumultuor, tumultuaris, tumultuari, tumultuatus sum; v.dep.; alborotar, armar alboroto,crear un tumulto / estar desconcertadotumultus, tumultus, s.m. tumulto, desordentumulus, -i m elevación, colina / túmulo, tumba
turbo, 1ª turbar, agitar, revolucionar, perturbar turbo, turbinis, s.m. torbellino, tormenta / desorden, revueltaturpis, turpe, adj feo, desagradable / inmoral, vergonzosoturpitudo, -inis f. vergüenzaturris, -is f torre, mansiónTusculo:Tusculum, -i; n. Túsculo (c. Del Lacio; hoy Frascati)tutela (no tutella) -ae f. protección, defensa, amparo /salvaguardia / tutelatuus, tua, tuum posesivo tuyotutus, -a -um seguro
uaco, 1ª estar vacio, estar vacante, estar libre
ualeo, -es, --ere, valui,- gozar de buena salud, estar fuerte, estar saludableualetudo, ualetudinis, s.f. estado de salud, salud / bienenstar Varro, Varronis, s.m. Varrónuasto, 1ª devastar, asolarm arrasar uastus, -a, -um adj desolado, arrasado / extenso, vacíouates, uatis, s.m.y f. profeta, vaticinador / poetaubi, (adv); (relat: donde, allí donde) / (interrogativo) dónde, en qué lugar, (dónden están)ubi, conj. uuando / +primum= tan pronto comoubicumque, adv en todas partes donde, dondequiera queubique, adv en todas partes
84
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 85/90
-ue, conj (enclítica) ouectigal, uectigalis, s.n. impuesto, tributouectigalis, uectigale, adj que paga impuestos, sometido a tributo / relativo a los impuestosuehmenter, adv violentamente, vhementementeuehiculum, uehiculi, s.n. vehículo, medio de transporte
Veientanus, Veientana, Veiemtanum, adj; de Veyes (ciudad etrusca)uel, conj o, o bienvelle, volovelocitas, velocitatis, s.f. velocidad, rapidezuelum, uelim, s.n. vela (de un barco / toldouelut, adv como / (+si) como siuenatio, uenationis, s.f.; cacería / juego de cacería (espectáculo público con cazadores y fieras)uendindi, perfecto de uendouendo, -is, -ere, uendidi, uenditum vender ueneror, ueneraris, uenerari, ueneratus sum (v.depn.); venerar, adorar, honrar
uenia, uenia, s.f. venia, indulgencia / permiso / favor, graciauenio, -is, -ire, ueni, uentum llegar, venir / acontecer, suceder uenter, uentris, s.m. vientre / comidauentus, -a, um, pp de uenioVenus, Veneris, s.f. Venus (diosa del amor, asimilada a la Afrodita griega / amor uer, ueris, s.n. primaverauerbum, uerbis, s.n. palabrauere, adv verdaderamente, en verdaduereor, -is, -eri, veritus sum v.depn. temer / respetar, venerar ueritus, -a, -um pp de vereor
uernacukus, -a, -um, adj vernáculouero, adv verdaderamente, realmenteVerres, Verris, s.m Verres (gobernador de Sicilia acusado por Ciceron de corrupción)
uersus, uersus, sm. línea, fila / versouersus, -a, -um pp de uertouerto, -is, -ere, uerti, uersum torcer, hacer girar / darse la vuelta, volverse haci /
dirigirse a / traducir uerum, ueri, s.n. la verdad, lo verdaderouerum, adj sino / non silum... verum etiam= no sólo sino tambiénuerus, -a, -um adj cierto, verdadero
uestallis, uestale, adjVestalis, Vestale s.f.uester, -a, -um, posesivouestigium, uestigii, s.n.uestri,uestrum,
de Vesta (diosa romana del hogar, asimilada a la Hestia griega)vestal (sacerdotisa de la diosa Vesta)vuestrohuella del pie / vestigio, restouosuos
ueteranus, ueterani, s.m.ueteranus, -a, -um, adjueteres, ueterum s.m.pl.uetitus, -a, -um pp de
veterano de guerraveterano, viejo, antiguolos antiguos, los hombres de la antigüedadueto
85
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 86/90
ueto, 1ª vetar, prohibir uetui, perfecto de uetouetulus, -a, -um adj algo viejo, envejecidouetus, ueteris, adj viejo, antiguouetustus, -a, -um adj vetusto, viejo
ui, uisuia, uiae, s.f. camino, vía / calleuiaticum. uiatici, s.n. bolsa de viaje, dinero para el viaje, viajerouicesimus, -a, um numeral vigésimouici, perfecto de uincouicinus, -a, -um adj vecino, próximo, cercanouictor, uictoris, s.m. vencedor, triunfador uictor, uictoris, adj vencedir , triunfador uictoria, -ae, s.f. victoriauictus, uictus, s.m. comida, sustento / modo de vidauictus, -a, -um pp de uinco y uicouideo, uides, uidere, uidi, uisum ver, observar uideor, -eris, -eri, uisus sum parecer (mihi videtur, me parece)uidi, perfecto de uideouigilantia, -ae s.f. capacidad de estar atento / vigilancia, atención, cuidadouigilia, uigiliae, s.f. vigilia, acción de estar en vela / guardia nocturno
uiginti, num., indeclinable veinteuilla, uillae, s.f v.illa (típica casa romaana de campo)uim, uisvinco, vici, victum 3.tr vencer, ganar, / triunfar de, superar
unde, (adv) desde dondeundique, (adv) por todas las parteunguis, -is m uñauniversus, -a, -um entero, todounquam, (adv) alguna vez, en oraciones negativas: nunca, jamasunus, -a -um uno, uno solourbanitas, -atis f elegancia, cortesíaurbanus, -a um urbano, de ciudadurbs, urbis f ciudadusus, -a, -um pp de utor usus, -us, m uso, empleo, / utilidad, provecho / ocasión, / necesidad / trato, intimidad
ut, (conj) para, para queutor, usus sum dep, 3ª intr.: servirse de, usar, utilizar, emplear utilis, -e útilutor, -eris, uti, usus, sum usar uter, utra, utrum, (gen. utrius) pron.relat. aquel de los dos que / indefinido, uno de los dos.uva, -ae f uvauxor, -oris f esposavacca, -ae f vacavaleo, -es, -ere, -ui tener salud, estar bien
86
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 87/90
vallum, -in.: empalizada, vallado, / atrincheramiento, trinchera / defensa, resguardo, amparovallus, -i m.: estaca, rodrigón / estaca de empalizada / empalizada, valladovaletudo, -inis f saludvantas, -atis f vanidadvarius, -a, -um variable
Varro, -onis m Varrónvastitas, -atis f ruina, desolaciónvastus, -a, -um enorme, grandevergo -- -- ,3ª intr. estar inclinado, mirar hacia (vergit ad septentrionees: se extiende hacia el norte). veho, -is -ere, vexi, vectum arrastrar
vendito 1 (frecuentativo de vendo) tr tratar de vender, poner en venta // vender, negociar,traficar // ostentar, hacer alarde
venditor, -oris m vendedor venditum, -i n ventavendo, vendidi, venditum 3 tr.: vender
venatio, onis f.; caza, *RUS / caza, como espectáculo en el circo /producto de la caza, presa, animal cazado ventus, -i m vientoVenus, -eris f Venusverbero, -as -are -avi -atum golpear, herir verbum, -i m palabra (verba dare = engañar)vergo, ,-,- 3ª intr. estar inclinado, estar vuelto hacia, mirar a / declinar; ( vergit adHispaniam= se extiende hacia España)verecundia, -ae f respeto, pudor, vergüenzavero.- adv.// conj por otra parteversus, -us m versoversatus: verstus, -a, -um; pp de verso y de versor // adj. versado, práctico, experimentadoverum, vero (Conj. Adv) pero, sinoverus, -a -um verdaderoVesta, -aevestalis, -e De Vesta, diosa romana del hogar, asimilada a la Hes
tia griega.Vestalis, Vestalis, -e s. f. (3) Vestal (sacerdotisa de la diosa Vesta).vestio, -is, -ire, -ivi, -itum vestir, cubrir veteres, -um m los antiguosveto, -as, -are, -avi, -atum prohibir vetus, veteris adj Viejo, antiguo
vetustum, vetustus, vetusta, vetustum algo viejo, envejecidovexo 1 tr.: atormentar, perseguir, vejar, maltratar // sacudir,agitar, conmover // maltratar de palabra, injuriar,atacar.
veho, vexi, vectum 3 tr.: llevar, transportar // intr.: (en p.presente y yen el gerundio) ir, ser llevado.
vicinus, -a -um vecino, próximovictoria, -ae f victoriavictus, -a -um vencido
87
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 88/90
vicus, -i m: barrio de una ciudad, calle / aldea, lugar, pueblo / propiedad rural, alquería,quinta, hacienda
video, vidi, visum. 2 tr.: ver videor, visus sum 2ª (pas. de video) ser visto.vigilia, -ae f vigilia, vela, insomnio
vilis, -e vil, despreciablevilla, -ae f casa de campovillula, -ae f casitavinco, -is -ere, vici, victum 3ª. Tr. Vencer, ganar, ser vencido / convencer / probar,demostrar vinculum, -i n atadura, vinculo, cuerda.
vindico, -as, -are, -avi, -atum reclamar, vengar
vinea, -ae f viña, parra
vinum, -i n vino
violentia, violentiae, s.f. violencia
violentus, -a -um violento
vir, viris, s.m. hombre, varón / personavires, vir
virga, -ae, s.f. vara, bastón
virgo, virginis s.f. adj virgen, doncella
virgo, virginis, adj virgen, sin casar
virginitas, -atis f virginidad
virgo, -inis f virgen
viribus, vis
virilis, -e viril, masculino, de hombre, de adulto
virilitas, virilitatis, s.f. virilidad
virium, visvirtus, -tis f valor, valía, virilidad (vir, -i)vis, vis .- s.f. irrg. fuerza, potencia, poder /violencia /solo en pliral: tropasvisito, 1ª visitar, frecuentar visus, -a, um; pp de video
visus, -us, m.:acción o facultad de ver, vista, visiónvita, -ae f vidavitalis, vitale, adj de la vida, que da vida, vital
vitiosus, -a, -um adj malo, defectuoso, / vicioso, corrumptovitio, -as are estropear
vitium, -i n viciovitis, vitis, s.f. vid, viñavito, -as, -are, -avi, -atum evitar
Acu s vim / abl. s.vi / nom. y acu. pl. vires / gen.pl.virium / dat. y abl. pl. viribus
vitupero, 1ª considerar mal, encontrar defectuoso / criticar, vituperar viuax, vivacis, adj de larga vida, logevo / vivaz, con vitalidadvivo, -is -ere, vixi, victum vivir vivus, -a, -um adj vivovix, (adv) apenas, dificilmentevixi, perfecto de viuo
88
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 89/90
uicero, 1ª herir ulciscor, ulciscere, ulcisci, ultus sum (v.,depn.); vengar, castigar ulcus, ulceris, s.n. herida, llagaUlixes, Ulixis, s.m. Ulises (héroe griego)ullus, -a, um; indefinido alguno, / (en oraciones negativas) ninguno
ulterior, ulterius, adj que está más allá, del otro lado, ulterior ultimus, -a, -um; adj último, el que está más lejosultra, adv más alláultra, preposición de acu. más allá de, al otro lado deultus, -a, -um pp de ulciscor umerus, umeris, s.m. hombreumquam, adv alguna vez, en alguna ocasiónunda, -ae, s.f. ola / agua / mar unde, adv de donde / de dóndeundecim, num. indeclinable onceundecimus, -a, -um, numeral undécimoundecumque, adv de cualquier parte que, de dondequiera queundeviginti, num. indeclinable, diecinueveundique, adv de todas partes, de todos ladosunicus, -a, -um, adj único, sin igualunus, -a, -um, (gen. unius; dat., uni) uno, uno sólo / único, sólo élveho, vexi, vectum 3 tr.:llevado.veteres, ver
veterinarius, -a, -um.:veterinarius, -ii m.:
veterior, cp deveteris, genotovo de
llevar, transportar. Intr. En part.de presente y gerundio: ser
vetusrelativo a las bestias de carga, veterinarioveterinariovetusvetus
veternosus, -a, -um.; aletargado, adormilado, amodorrado / soporífero, decaído, indolenteveternus, -i m.: viejos oropeles, antiguallas / modorra, flaqueza, extenuación, somnolenciavetero, 1ª tr.: volver viejoveterrimus, sp de vetusvetitus, -a, -um pp de vetovetum, -ii n, cocsa vedada, prohibida / prohibición, interdicciónveto, 1ª tr.; prohibir / impedir, detener / oponerse, poner el vetoVettones, -um m-pl- los vetones (p. de Lusitania)vetui, perfecto de veto
vetulus, a-, um.: algo viejovetulus, -i m. viejovetula, -ae, f viejavetus, eris.: viejo, anciano, antiguo, de otro tiempo,añosovetures, -um, pl. los antiguosvetura, -orum n.`l los sucesos o los hechos anteriores, el pasadovetustas, -atis f,. Vejez, antigüedad / los tiempos antiguos, la antigüedad / larga duración /du ración del tiempo pasado, el tiempo, la edad / posteridadvexamen, -inis n.: conmoción, sacudidavexatio, -onis f.: agitación, sacudida, conmoción / tormenta, pena, sufrimiento /vejación
89
8/7/2019 diccionario latin-castellano
http://slidepdf.com/reader/full/diccionario-latin-castellano 90/90
vobis, vosvobiscum, cum+vobisvocis, voxvoveo, vovi, votum, 2ª tr., hacer un voto, ofrecer, prometer solemnemente / desear vox, vocis f.: voz (del hombre o de los animales) / sonido, tono (musical) / acento (prosódico)
/ pronunciación (vox rustica, pronunciación rústica) / en pl., palabras,expresiones (voces contumeliosae= palabras injuriosas) en singular; palabra,vocablo, términovoco, -as -are -avi -atum llamar volo, -as -are -avi -atum volar volo, vis, velle, volui querer voluntas, -tis f voluntadVulcanus, ver Volcanusvulgaris, -e, vulgar, referente al vulgo, ordinario, comúnvulpes, -is f zorraZama, -ae f Zama