Dirección Xeral de Saúde Pública Memoria de xestión 2001 · Subprograma de vacinación de...

Dirección Xeral de Saúde PúblicaMemoria de xestión 2001

X U N TA D E G A L I C I A

Dirección Xeral de Saúde PúblicaMemoria de xestión 2001

XUNTA DE GALICIA

0 22/8/02 09:32 Página 3

EditaXunta de GaliciaConsellería de SanidadeDirección Xeral de Saúde Pública

Tirada500 exemplares. Agosto de 2002

DirecciónJosé Luis Aboal Viñas e Jesús Luis Saleta Canosa

Coordinación técnica e de producción editorialCarlos Crespo Sabarís eManuel Amigo Quintana

MaquetaciónPermuy Asociados

ImprimeVenus artes gráficas

Dep. LegalC-1906/02

4 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001

Ficha técnica

0 22/8/02 09:32 Página 4

PRÓLOGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

INTRODUCCIÓN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

A DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA EN GALICIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

1. ORGANIZACIÓN ESTRATÉXICA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Sistema de xestión da calidade total . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

2. ORGANIZACIÓN FUNCIONAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Sistema de programación e elaboración de propostas de orzamento económico . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

3. ORGANIZACIÓN ESTRUCTURAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

A estructura central en 2001 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

A estructura periférica en 2001 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

MEMORIA DE XESTIÓN 2001. Dirección Xeral de Saúde Pública . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

1. PLAN ESTRATÉXICO PARA A IDENTIFICACIÓN DOS PROBLEMAS DE SAÚDE

E OS SEUS DETERMINANTES (SISTEMAS DE INFORMACIÓN) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

1.1. Plan sectorial dos sistemas de información en saúde pública . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

1.1.1. Sistemas de información sobre mortalidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

1.1.2. Sistemas de información sobre morbilidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

1.1.2.1. Sistema de información sobre enfermidades transmisibles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

1.1.2.2. Sistema de información microbiolóxica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

1.1.2.3. Sistema de información sobre tumores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

1.1.3. Outros sistemas de información . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

1.1.3.1. Rexistro de interrupcións voluntarias do embarazo (IVE) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 5

Índice

0 22/8/02 09:32 Página 5

1.2. Plan sectorial de avaliación do estado de saúde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

1.2.1. Programa de formación e asesoramento en epidemioloxía . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

1.2.1.1. Subprograma de formación en epidemioloxía . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

1.2.1.2. Subprograma de elaboración de software epidemiolóxico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

1.2.1.3. Subprograma de colaboración institucional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

1.2.2. Programa de elaboración e análise de indicadores de saúde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

1.2.2.1. Subprograma de compilación e informatización

de indicadores de saúde e servicios sanitarios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

1.2.2.2. Subprograma do sistema de información xeográfica (SIX) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

2. PLAN ESTRATÉXICO DE MODIFICACIÓN DOS DETERMINANTES DE SAÚDE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

2.1. Plan sectorial de actuación sobre factores

de risco relacionados coas enfermidades transmisibles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

2.1.1. Programa de prevención e control da infección por VIH/sida . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

2.1.1.1. Subprograma de vixilancia epidemiolóxica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

2.1.1.2. Subprograma de prevención . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

2.1.1.2.1. Intervencións con poboación xeral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

2.1.1.2.2. Intervencións con colectivos específicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

• Prevención primaria do VIH/Sida e outras enfermidades transmisibles

en mulleres que exercen a prostitución. Proxecto Olimpia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

• Muller, embarazo e infección por VIH. Normas xerais de actuación . . . . . . . . . . . . . . . 69

• Programa educativo de prevención do VIH/sida nos centros de ensino . . . . . . . . . . . . 71

• Facilitación de medios preventivos para usuarios de drogas

por vía parenteral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

2.1.1.3. Subprograma de coordinación do Plan da Sida . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

2.1.2. Programa galego de prevención e control da tuberculose . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

2.1.3. Programa galego de prevención e control de enfermidades inmunoprevibles . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

2.1.3.1. Subprograma de vacinación sistemática . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

2.1.3.2. Subprograma de vacinación de grupos de risco ou en situacións especiais de risco . . . . . 100

2.1.3.2.1. Campaña de vacinación fronte ó sarampelo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

2.1.3.2.2. Vacinación antigripal e antipneumocócica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

2.1.3.2.3. Vacinación antihepatite B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108

2.1.3.2.4. Outras vacinacións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110


0 22/8/02 09:32 Página 6

2.2. Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais xerais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

2.2.1. Programa de control sanitario de industrias da alimentación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

2.2.1.1. Subprograma de ordenación do sacrificio e control sanitario

das industrias cárnicas e puntos de venda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

2.2.1.2. Proxecto SEMAGA. Sistema de control e seguimento do

sacrificio nos matadoiros de Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119

2.2.1.3. Subprograma de control sanitario de industrias lácteas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122

2.2.1.4. Subprograma de control sanitario de explotacións agrarias

elaboradoras de productos lácteos tradicionais a base de leite cru de vaca . . . . . . . . . . 125

2.2.1.5. Subprograma de control sanitario de centros de embalaxe de ovos . . . . . . . . . . . . . . . . . 128

2.2.1.6. Subprograma de control sanitario de industrias da pesca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130

2.2.1.7. Subprograma de salubridade de moluscos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

2.2.1.8. Subprograma de control sanitario de augas de bebida envasadas . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140

2.2.1.9. Subprograma de control sanitario de obradoiros de pastelería . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142

2.2.1.10. Subprograma de control sanitario de productos hortifrutícolas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144

2.2.1.11. Subprograma de control sanitario de bebidas refrescantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

2.2.1.12. Subprograma de control sanitario de elaboradores de viño . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

2.2.1.13. Sistema de información do Rexistro Sanitario de Alimentos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

2.2.2. Programa de control sanitario de alimentos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

2.2.2.1. Sistema da rede galega de alerta alimentaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

2.2.2.2. Subprograma de investigación de alimentos en mercado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157

2.2.2.3. Subprograma de control de residuos en animais e carnes frescas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162

2.2.2.4. Subprograma de control sanitario de carnes de animais

da especie porcina para o autoconsumo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167

2.2.3. Programa de manipuladores de alimentos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170

2.3. Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais específicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175

2.3.1. Policía Sanitaria Mortuoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175

2.3.2. Programa de control sanitario das augas potables de consumo público . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177

2.3.3. Programa RENVCAG (Rede Nacional de Vixilancia da Contaminación

Atmosférica en Galicia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182

2.3.4. Programa de control sanitario de substancias químicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185


0 22/8/02 09:32 Página 7

2.3.5. Actividades relacionadas con problemas ambientais diversos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187

Informes sobre avaliación de impacto ambiental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187

2.3.6. Programa de control sanitario de instalacións de lecer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189

2.3.6.1. Subprograma de control sanitario dos campamentos públicos de turismo

e campamentos xuvenís . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189

2.3.6.2. Subprograma de control sanitario das zonas de baño . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193

2.3.6.3. Subprograma de control sanitario de piscinas de uso colectivo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195

2.3.6.4. Subprograma de control sanitario dos establecementos de restauración colectiva . . . . 199

2.3.6.5. Subprograma de control sanitario de establecementos balnearios . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202

2.3.7. Programa de control sanitario dos centros escolares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204

2.3.8 Programa de saúde laboral . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208

2.3.9. Programa de control sanitario de residuos de establecementos sanitarios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210

2.3.10. Proxecto de estudio e planificación do programa de prevención e control da lexionelose . . . . . . 212

2.4. Plan sectorial de actuación sobre factores psicosociais e hábitos relacionados coa saúde . . . . . . 217

2.4.1. Programa de educación para a saúde na escola . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217

2.4.2. Programa galego de promoción da vida sen tabaco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

2.5. Plan sectorial de actuación sobre factores relacionados co sistema asistencial,

prevención individualizada e secundaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233

2.5.1. Programa galego de detección precoz de cancro de mama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233

2.5.2. Programa galego para a detección da xordeira en período neonatal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242

2.5.3. Programa galego de detección precoz de enfermidades endocrinas e metabólicas . . . . . . . . . . . . 244

2.5.4. Programa galego de saúde bucodental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250

2.5.5. Programa de integración de actividades preventivas

de eficacia probada no ámbito da atención primaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257

2.5.6. Plan integral de atención sanitaria e social á muller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259

2.5.7. Programa de prevención e control da diabete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261

2.5.8. Programa de prevención e control da asma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263

2.5.9. Plan de Minimización de Riscos Microbiolóxicos

nos Hospitais de Galicia (Plamirmihga) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264


0 22/8/02 09:32 Página 8

3. PLAN ESTRATÉXICO DE MELLORA INTERNA DA ORGANIZACIÓN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273

3.1. Plan sectorial de mellora dos recursos humanos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275

3.1.1. Programa de formación continuada da DXSP (proxecto FISP-2001) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275

3.1.2. Proxecto Diplomado en Sanidade 2001 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290

3.2. Plan sectorial de mellora das estructuras organizativas e recursos materiais . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297

3.2.1. Programa de deseño e implantación dun sistema de xestión da calidade na DXSP . . . . . . . . . . . . . 297

3.2.2. Programa de coordinación da elaboración e execución orzamentaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302

3.2.3. Sistema de coordinación e xestión dos servicios de inspección de Saúde Pública . . . . . . . . . . . . . . 306

3.2.4. Sistema de coordinación e xestión dos laboratorios de Saúde Pública . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314

3.2.5. Sistema de control da xestión de taxas e prezos públicos dependentes da DXSP . . . . . . . . . . . . . . 320

3.2.6. Sistema de xestión de expedientes sancionadores a industrias da alimentación

e productos alimentarios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323

3.2.7. Programa de administración do sistema informático . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327

3.2.8. Programa de automatización de proxectos de xestión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331

3.2.8.1. Subprograma de desenvolvemento interno de aplicacións informáticas . . . . . . . . . . . . . 331

3.2.8.2. Subprograma de mantemento e actualización de aplicacións informáticas . . . . . . . . . . . 336

3.2.9. Sistema loxístico básico de apoio e coordinación xeral da DXSP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340

3.3. Plan sectorial de mellora da imaxe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345

3.3.1. Sistema de publicacións da DXSP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345

APÉNDICES

1. Catálogo de publicacións da Dirección Xeral de Saúde Pública . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353

2. Directorio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363


0 22/8/02 09:32 Página 9

0 22/8/02 09:32 Página 10


Prólogo

É para min motivo de enorme satisfacción te-laoportunidade de poder presentar ante a opiniónpública, a memoria da xestión realizada ó longodo ano 2001 polos equipos, unidades e persoasdos servicios de saúde pública de Galicia. No seuinforme anual de xestión, quedan definidas econcretadas as políticas de saúde públicadesenvolvidas ó longo do ano 2001, piaresfundamentais da calidade de vida acadada enGalicia no limiar do novo milenio.

Algúns dos indicadores recollidos nesta memoriarepresentan logros importantes ante problemascomplexos de saúde, que foi posible acadar enGalicia, apoiándose firmemente na sinerxíacreada entre os avanzados sistemas deplanificación e xestión dos servicios centrais daDirección Xeral de Saúde Pública, e o conxuntodas accións preventivas, esforzo e celo de diversosgrupos profesionais que prestan servicio envariados organismos sanitarios e non sanitarios.

Nos programas e proxectos de saúde públicaxestionados no ano 2001, quedan definidos ossistemas de información e as articulaciónsintersectoriais e de coordinación máis adecuadasen cada caso, nas que se ten operado para logra-los obxectivos pretendidos, como respostaorganizada fronte ós problemas de saúdeseleccionados e priorizados para ser abordadoscunha perspectiva poboacional.

Só queda agradece-lo seu esforzo á totalidadedas persoas redactoras e coordinadoras destesistemático informe, que agora me permiteconvida-los posibles lectores a unha atenta ecrítica lectura.

José María Hernández CochónConselleiro de Sanidade

0 22/8/02 09:32 Página 11

0 22/8/02 09:32 Página 12

No complexo e avanzado Sistema de Saúde deGalicia, as organizacións dedicadas á SaúdePública representan os organismos competenciaisque orientan tódolos seus esforzos e orzamentosdispoñibles cara á prestación de servicios de saúdepública, efectivos e satisfactorios para acomunidade galega, no marco das competencias eresponsabilidades delegadas pola Consellería deSanidade da Xunta de Galicia.

A estructura do informe que agora se presenta,non difire da de anos anteriores, percorréndoseordenadamente tódolos programas e proxectosdesenvolvidos no marco dos seus respectivos plansestratéxicos e sectoriais, logo dunha presentaciónxenérica pero definitoria, do tipo de organizaciónde saúde pública que lles presta soporte.

O presente informe recolle esperanzadoresindicadores e exitosos resultados correspondentesás políticas de saúde pública despregadas nosúltimos anos. Faise inescusable destacar que aconsecución destes resultados, non sería posiblesen a cooperación sinérxica dos profesionais dasdelegacións provinciais da Consellería deSanidade, dos profesionais dos serviciosasistenciais do Sergas, e outras instituciónssanitarias e non sanitarias con obxectivoscompartidos de saúde pública.

Non quero deixar de mencionar, ademais, aquelesprocesos e recursos organizativos e de xestión,como os de formación de persoal, de informacióne comunicación, de loxística para a distribución derecursos de todo tipo ós diversos provedores deservicios, de xestión orzamentaria efinanciamento externo, da necesaria coordinacióne cooperación interna e externa, que prestan osoporte indispensable á xestión das políticas,programas e proxectos dunha modernaorganización, na que o conxunto de equipos epersoas mellora, continuamente, a calidade daprestación dos servicios de saúde pública.

O meu agradecemento a tódalas persoas dasorganizacións polo xeneroso e profesional esforzorealizado, tanto na xestión dos programas eproxectos de saúde pública ó longo do ano 2001,como na recompilación e sistematización daextensa información recollida nestas páxinas.

Por último, animar ós lectores desta memoria de xestión, a facernos chega-las súas críticas e comentarios.

Manuel Barral CastroDirector Xeral de Saúde Pública


Introducción

0 22/8/02 09:32 Página 13

0 22/8/02 09:32 Página 14

A Dirección Xeral de Saúde Pública en Galicia

1. Organización estratéxica: Sistema de xestión da calidade total

2. Organización funcional: Sistema de programación e elaboración de propostas de orzamento económico

3. Organización estructural: A estructura central e periférica en 2001

0 22/8/02 09:32 Página 15

0 22/8/02 09:32 Página 16

Misión

“A misión da Dirección Xeral de Saúde Pública(DXSP) de Galicia é mellora-la saúde da poboacióngalega desde unha perspectiva comunitaria,diminuíndo a carga de enfermidade —mortalidade,morbilidade e discapacidade—, mediante aidentificación de factores protectores e de risco, aactuación directa e o traballo cos axentes sociais.Todo isto para que, dunha forma coordinada, selogre un efecto positivo sobre estes factores eodesenvolvemento de políticas saudables”.

Visión

“Ser punto de referencia na toma de decisiónsque promocionan a saúde. Facilitarémoslles ós axentes sociais e cidadáns de Galicia ainformación, os criteros e os medios específicosque, en función do coñecemento científico,mellor promocionen a saúde individual e da comunidade”.


1. Organización estratéxica

CONSELLERÍA DE SANIDADEObxect ivo: SAÚDE GALEGOS

Axente f inanciador

Determinante: Medio–ambiente (biolóxico)

OUTRAS ADMINISTRACIÓNS

Determinante: Medio–ambiente (fisicoquímico)

Determinante: Factores socioculturaise estilos de vida

Determinante: Sistema Sanitario

SERGASComprador servicios

ProveedorPúblico

ProveedorPrivado

CARTEIRA DE SERVICIOS

❚ Prevención❚ Dx e Tto❚ Rehabilitación

Sans

Enfermossintomáticos

Enfermos asintomáticos

D.X. SAÚDE PÚBLICA

CARTEIRA DE SERVICIOS

❚ Información❚ Alertas Epid.❚ Formación❚ Asesoramento❚ Inspeccións❚ Laboratorios

OUTRAS CONSELLERÍAS

OUTRAS ENTIDADES❚ consumidores❚ medios comunicación❚ profesionais

EMPRESAS

HOSP. A.P.S.

Determinante: Factores xenéticos

Sistema de xestión da calidade total

Modelo de saúde pública utilizado

0 22/8/02 09:32 Página 17

Valores❚ Xestionamos intereses colectivos con equidade,

como lle corresponde á Administración pública.❚ Traballamos polos resultados. As nosas

intervencións deberán ser eficaces, adaptadas ó contorno no que actuamos, co melloraproveitamento dos recursos dispoñibles, e no marco da legalidade.

❚ Queremos acada-lo liderado científico-técnico ensaúde pública, cunha sólida base de coñecementocientífico, correctamente aplicado e transmitido.

❚ A intersectorialidade é o noso principal modelo de actuación. Somos conscientes de que a mellorada saúde da poboación vén determinada por unhavisión global do proceso saúde-enfermidade e daactuación sobre os seus condicionantes.

❚ As persoas son o centro da nosa organización.Só as persoas crean, aprenden e administran ocoñecemento (saber e saber facer), clave doavance das organizacións excelentes.

❚ Traballamos en equipo. O traballo en equipomellora os resultados da suma da actividade dosseus compoñentes. Esta metodoloxía facilitaunha maior implicación e achega do conxuntodos seus integrantes.

❚ Melloramos continuamente. A calidade non éun proceso puntual, nin só dunhas poucaspersoas, a calidade debe un compromisoconstante de tódalas persoas da organización.

❚ Temos en conta as necesidades dos nosos clientes-usuarios. Isto permitiranos logra-la satisfacción dassúas necesidades implícitas e explícitas, e destexeito acada-la calidade integral na organización.

Estratexias corporativas❚ Fornece-los sistemas de información, mellorando a

integración, a innovación, a análise e a difusión. ❚ Mellora-la comunicación interna e externa,

identificando a información clave para cada tipoe nivel de clientes-usuarios, diversificando emellorando as canles de información enámbolos dous sentidos, e consolidando emantendo unha sólida imaxe corporativa.

❚ Implantar un sistema de xestión integral dacalidade, desenvolvendo o Plan de CalidadeTotal da Dirección Xeral de Saúde Pública.

❚ Implica-los axentes sociais e clientes-usuarios nos procesos de planificación, desenvolvementoe avaliación dos programas e sistemas dadirección xeral.

❚ Mellora-la planificación e defini-las prioridadesda dirección xeral, desenvolvendo unhametodoloxía de contrato-programa coasunidades administrativas da propia dirección.

❚ Potencia-la implicación dos traballadores coaorganización, descentralizando adecuadamenteresponsabilidade na toma de decisións.

❚ Optimiza-la xestión do coñecemento naorganización, identificando a información, as habilidades, as experiencias e os coñecementosútiles, e creando os mecanismos estables paracompartilos.

❚ Potencia-la presencia en foros científico-técnicose de decisión a nivel nacional e internacional,favorecendo a adecuada difusión de resultados, a participación en proxectos de colaboración eacordos con outras organizacións.

❚ Consolida-la xestión e avaliación por programas e sistemas de información ecoordinación, recollendo nas distintas fases da súa execución, tódalas estratexias antesmencionadas para garanti-la mellor respostadesde saúde pública, ós problemas de saúde da comunidade galega.

Carteira de servicios❚ Tipo A: que calquera persoa ou entidade pode

solicitalos, se cumpre os requisitos precisados• Detección precoz de enfermidades metabólicas• Detección precoz de cancro de mama• Detección precoz da hipoacusia neonatal• Deshabituación tabáquica• Tramitación da participación como centros

promotores da vida sen tabaco• Informes sistemáticos sobre datos sanitarios

(mortalidade, enfermidades infecciosas,incidencia do cancro de mama, interrupciónsvoluntarias do embarazo…)

• Informes á demanda sobre datos sanitarios(mortalidade, enfermidades infecciosas,incidencia do cancro de mama, interrupciónsvoluntarias do embarazo…)


0 22/8/02 09:32 Página 18


• Formación continuada en epidemioloxía e temasde prevención como vacinas, tuberculose...

• Asesoramento para resolución de urxenciasepidemiolóxicas (Servicio de AlertaEpidemiolóxica de Galicia-24 horas)

• Asesoramento en estatística en saúde pública• Autorización de funcionamento para

establecementos de alimentación• Certificados para exportación de alimentos• Realización de análises sobre alimentos• Provisión de información técnica• Financiamento para proxectos de prevención

da infección VIH/SIDA• Provisión de consellos para a poboación

sobre tabaco, alimentación…• Tramitación de solicitudes de traslado

de cadáveres• Asesoramento sobre regulamentación

alimentaria, educación para a saúde, riscos ambientais…

• Carné e cursos de manipuladores de praguicidas

• Carné de manipulador de alimentos

❚ Tipo B: préstanse a certas entidades como son os servicios asistenciais, farmacias, centros educativos, empresas de alimentación,concellos, etc.

• Material para inmunización (vacinas, rede de frío…)

• Material para a realización das inspecciónsalimentarias

• Material para a prevención da sida en usuariosde drogas por vía parenteral

• Material educativo para a prevención da sidana escola (material didáctico)

• Material para a prevención de enfermidadesbucodentais na escola (fluor, cepillos, materiais didácticos…)

• Material para cumprir cos sistemas deinformación ou rexistros

• Toma de mostras sobre alimentos• Provisión de documentación técnica• Inspeccións sobre industrias• Inspeccións sobre lugares (piscinas/zonas de

baño/campamentos)

• Inspeccións sobre alimentos• Informes técnicos• Investigación de abrochos• Tratamentos directamente supervisados

doentes tuberculosos• Tramitación de denuncias de tabaco• Tramitación de denuncias de alimentos• Tramitación de reexpedición de mercadorías• Curso de diplomados en Sanidade (anual)• Publicación revista de educación para na

escola “Saudiña”• Avaliación de impacto ambiental

❚ Tipo C: Servicios internos.

• Asesoría e información a demanda sobrexestión de expedientes sancionadores

• Cursos sobre Inspección / laboratorio / xestión /calidade / inglés / informática

• Asesoría e información a demanda sobrexestión económica

• Supervisión e tramitación de expedientes económicos

• Información sistemática quincenal sobreexecución orzamental

• Información on-line sobre xestión orzamental• Organización de sesións técnicas• Asesoría e información a demanda sobre

xestión de cursos de formación• Asesoría e información a demanda sobre

xestión de publicacións• Disponibilidade de automóbiles, servicio de

mensaxería, material de traballo, fotocopiadora• Disponibilidade de metros cadrados

de almacén• Rexistro de entrada e de saída• Envío de fax• Asesoría e información a demanda sobre

xestión de servicios comúns• Arquivo, búsqueda e préstamos do fondo da

Biblioteca da DXSP• Asesoría e información a demanda sobre

comunicación sanitaria• Asistencia puntual a problemas de informáticos• Asesoría e información a demanda sobre

software, hardware e comunicacións

0 22/8/02 09:32 Página 19

Sistema de programación e elaboración depropostas de orzamento económico

Para acada-los diferentes obxectivos da direcciónxeral, plantéase a seguinte estructura deprogramación que impulsa e articula a realidadecotiá, cos sistemas, programas e proxectos que encada momento se xestionan.

1. Ó nivel máis alto de planificación, elabóranseos plans estratéxicos: agrupacións de sistemas,programas ou proxectos agrupables polos seusobxectivos xerais, e de xestión plurianual.

2. Dentro dos plans estratéxicos, elabóranse osplans sectoriais: agrupacións de sistemas,programas ou proxectos con obxectivos comúnsmáis concretos, e tamén de xestión plurianual.

3. Baixando un nivel de programación, defínenseos sistemas e programas, que son agrupaciónsde proxectos co mesmo obxectivo, igualmentede xestión plurianual.

4. Os proxectos son o conxunto de accións outarefas que desenvolven os obxectivos dunprograma ou sistema. A xestión dos proxectospode ser plurimensual, anual ou plurianual. En xeral, son as accións que se desenvolveráncada ano, e polo tanto a base da propostaanual de orzamento.

O plan xeral de programación e proposta deorzamentos para o ano 2001, que serve de guiónexpositivo a esta Memoria de Xestión 2001,quedou conformado como segue:

1. Plan estratéxico para a identificación dosproblemas de saúde e os seus determinantes

1.1 Plan sectorial de sistemas de información de Saúde Pública:

• Sistemas de información sobre mortalidade.

• Sistemas de información sobre morbilidade.

• Outros sistemas de información.

1.2 Plan sectorial de avaliación do estado de saúde:

• Programa de formación e asesoramento enepidemioloxía.

• Programa de elaboración e análise deindicadores de saúde.

2. Plan estratéxico de modificación dosdeterminantes de saúde

2.1 Plan sectorial de actuación sobre factores de risco relacionados coasenfermidades transmisibles:

• Programa de prevención e control dainfección por VIH/Sida.

• Programa galego de prevención e control da tuberculose.

• Programa galego de prevención e control de enfermidades inmunoprevibles.

2.2 Plan sectorial de actuación sobre factoresmedioambientais xerais:

• Programa de control sanitario de industriasda alimentación.

• Programa de control sanitario de alimentos.

• Programa de control sanitario de balnearios.

• Policía Sanitaria Mortuoria.

2.3 Plan sectorial de actuación sobre factoresmedioambientais específicos:

• Programa de control sanitario das augaspotables de consumo público.

• Programa RENVCAG (Rede Nacional deVixilancia da Contaminación Atmosférica en Galicia).

• Programa de control sanitario de substancias químicas.

• Actividades relacionadas con problemasambientais diversos.

• Programa de saúde e lecer.

• Programa de saúde escolar.

• Programa de saúde laboral.

• Programa de control de residuos en centros sanitarios.

• Programa de legionella.


2. Organización funcional

0 22/8/02 09:32 Página 20


2.4 Plan sectorial de actuación sobre factores psicosociais e hábitos relacionados coa saúde:

• Programa de educación para a saúde na escola.

• Programa de promoción da vida sen tabaco.

2.5 Plan sectorial de actuación sobre factoresrelacionados co sistema asistencial(Prevención individualizada e secundaria):

• Programa galego de detección precoz docancro de mama.

• Programa de saúde bucodental.• Programa de integración de actividades

preventivas de eficacia probada no ámbitoda atención primaria.

• Plan integral de atención sanitaria e social á muller.

• Programa de detección precoz da xordeirano período neonatal.

• Programa de detección precoz deenfermidades metabólicas.

• Programa de prevención e control da diabete.

• Programa de prevención e control da asma.• Plan de Minimización de Riscos

Microbiolóxicos nos hospitais de Galicia.

3. Plan estratéxico de mellora interna da organización3.1 Plan sectorial de mellora dos recursos

humanos:

• Sistema de formación continuada da DXSP(Proxecto FISP-2001).

• Diplomado en Sanidade 2001.

3.2 Plan sectorial de mellora das estructurasorganizativas e recursos materiais:

• Programa de deseño e implantación dunsistema de xestión da calidade.

• Sistema de xestión económica da DXSP.

• Sistema de coordinación e xestión dosservicios de inspección de saúde pública.

• Sistema de coordinación e xestión doslaboratorios de saúde pública.

• Sistema de xestión das taxas e prezospúblicos dependentes da DXSP.

• Sistema de xestión de expedientessancionadores a industrias da alimentacióne productos alimentarios.

• Programa de administración do sistema informático.

• Programa de automatización de proxectosde xestión.

• Sistemas básicos de apoio e coordinaciónxeral da DXSP.

3.3 Plan sectorial de mellora da imaxe:

• Programa de coordinación de publicaciónsda DXSP.

0 22/8/02 09:32 Página 21

A estructura central en 2001

O Decreto 69/2001, do 22 de marzo, de modificacióndo Decreto 48/1998, do 5 de febreiro, polo que seestablece a estructura orgánica dos servicios centraisda Consellería de Sanidade e Servicios Sociais, designaá Dirección Xeral de Saúde Pública como o órganoencargado da promoción e protección colectivas dasaúde da poboación de Galicia, correspondéndolle,no marco da actuación sanitaria da ComunidadeAutónoma de Galicia, as competencias relativas a:❚ Actividades dirixidas a identifica-los factores

determinantes da saúde da cidadanía de Galicia.❚ Actividades dirixidas a diminuí-lo impacto dos

factores de risco.❚ Actividades dirixidas a aumenta-lo impacto dos

factores protectores da saúde.❚ Desenvolvemento dos programas de promoción e

protección colectivas da saúde na ComunidadeAutónoma de Galicia.

❚ Actividades dirixidas á mellora da calidade dexestión dos servicios de saúde pública.

❚ Desenvolvemento e xestión de programas deprevención individualizada de determinadosproblemas de saúde.

❚ Desenvolvemento de actividades como autoridadesanitaria en materia de saúde pública.

❚ Actividades dirixidas á oferta de servicios de saúdepública ós clientes-usuarios na procura da mellorado estado de sáude da poboación.

Correspóndelle á Subdirección Xeral de Programas deSaúde Pública a aplicación e execución das directricesda dirección xeral en materia de planificación ecoordinación operativa e auditoría dos programasque actúen sobre os factores determinantes da saúdedos galegos. Para o cumprimento das súas funciónscontará con nivel orgánico de servicio, coas seguintesunidades:❚ Servicio de Prevención e Control das Enfermidades

Transmisibles.❚ Servicio de Actuacións Preventivas.❚ Servicio de Protección da Saúde fronte a Riscos

Xerais.❚ Servicio de Protección da Saúde fronte a Riscos

Específicos.

Correspóndelle á Subdirección Xeral de Xestión eCalidade en Saúde Pública a aplicación e execucióndas directrices en materia de identificación deproblemas de saúde, de información sobre saúdepública, da actividade inspectora de saúde pública, da mellora da calidade da xestión dos servicios desaúde pública, das auditorías de aseguramento dacalidade sanitaria dos programas de protección,prevención e promoción da saúde, da coordinacióninterna da organización de saúde pública, da relacióncon outras administracións ou entidades concompetencia en saúde pública e a xestión deprogramas de cribado poboacional de determinadosproblemas de saúde individual. Para o cumprimentodas súas funcións contará con nivel orgánico deservicio, coas seguintes unidades:❚ Servicio de Información sobre Saúde Pública.❚ Servicio de Inspección e Laboratorios de

Saúde Pública.❚ Servicio de Coordinación e Calidade

da Saúde Pública.❚ Servicio de Programas Poboacionais de Cribado.

As referidas unidades coordínanse funcionalmentemediante contratos-programa anuais, coasdelegacións provinciais da Consellería de Sanidade eServicios Sociais e a División de Asistencia Sanitaria doSergas, e tamén a través de convenios de cooperacióne colaboración, con outros órganos e entidadesadministrativas, organizacións profesionais, entidadesprivadas e organizacións non gubernamentais senánimo de lucro.

Recentemente, a nova estructura orgánica da Xuntade Galicia, establecida polo Decreto 306/2001, do 15 de decembro (DOG nº 242, do 17 de decembro),contemplou separadamente a Consellería deSanidade e á Consellería de Servicios Sociais, sendoésta última de nova creación.

Posteriormente, o Decreto 310/2001, do 17 dedecembro (DOG nº 243, do 18 de decembro),estableceu a estructura orgánica dos departamentosda Xunta de Galicia, contemplando no seu artigo 8 aConsellería de Sanidade, cos seguintes órganossuperiores: 1. Secretaría Xeral, e 2. Dirección Xeral de Saúde Pública.


3. Organización estructural

0 22/8/02 09:32 Página 22


A estructura periférica en 2001

O Decreto 198/1994, do 16 de xuño, polo que seestablecía a estructura orgánica da Consellería deSanidade e Servicios Sociais, no seu artigo 15ºestablece as 4 delegacións provinciais como órganosdestinados a desenvolve-las funcións da conselleríano territorio das respectivas provincias daComunidade Autónoma de Galicia, establecendo edefinindo as súas competencias e unidadesadministrativas.

Anteriormente, por resolución do 18 de novembrode 1992, publícase a relación de postos de traballodo persoal que presta os servicios veterinariosoficiais no territorio de Galicia.

O conxunto destas disposicións estableceu o actual organigrama da estructura periférica de Saúde Pública, reflectida no esquema que segue.

Organigrama

CONSELLERÍA DE SANIDADE

Servicio deProgramas

Poboacionaisde Cribado

Servicio deInformación

sobreSaúdePública

Servicio deCoordina-

ción e Calidade de SaúdePública

Servicio deInspección eLaboratorios

de Saúde Pública

Servicio dePrevención

e Control deEnfermidadesTransmisibles

Servicio deActuaciónsPreventivas

Servicio deProtección da Saúde fronte a

Riscos Específicos

Servicio deProtección da Saúde fronte a

RiscosXerais

Subdirección Xeral de Programas

de Saúde Pública

Subdirección Xeral deXestión e Calidadede Saúde Pública

Dirección Xeral de Saúde Pública

Sección deSanidade

Ambiental

Zonas deInspecciónde SaúdePública

Sección deEpidemioloxía

Sección de Programas de Saúde

Servicio de Protección da Saúde

Unidade de Laboratorios de Saúde Pública

Servicio de Promoción da Saúde

Delegacións Provinciais de Sanidade(A Coruña, Lugo, Ourense e Pontevedra)

Inspección de lonxas

Comarcas de Inspección de Saúde Pública

Inspección de Matadoiros

0 22/8/02 09:32 Página 23

1.1 22/8/02 09:44 Página 24

Memoria de Xestión 2001Dirección Xeral de Saúde Pública

1. Plan estratéxico para a identificacióndos problemas de saúde e os seusdeterminantes (sistemas deinformación)

2. Plan estratéxico de modificación dos determinantes de saúde

3. Plan estratéxico de mellora internada organización

1.1 22/8/02 09:44 Página 25

1.1 22/8/02 09:44 Página 26

Plan estratéxico para a identificación dos problemas de saúde e os seus determinantes (sistemas de información)

1.1. Plan sectorial dos sistemas de informaciónen saúde pública

1.2. Plan sectorial de avaliación do estado de saúde

1

1.1 22/8/02 09:44 Página 27

1.1 22/8/02 09:44 Página 28

1.1.1. Sistemas de información sobremortalidade

1. Data de comezo: ano 1985

2. Responsable: Enrique Vázquez Fernández

3. Obxectivos

Xerais

1. Cuantifica-la mortalidade xeral e específica en Galicia.

2. Promove-lo uso dos indicadores de mortalidadecomo instrumento de planificación, asignaciónde recursos e avaliación do sistema de saúde.

Específicos

1. Obter indicadores de mortalidade anual, por sexo, causa, idade e área xeográfica.

2. Cuantifica-la mortalidade perinatal e as súas causas.

4. Descrición do sistema

Circuíto da información

O documento básico do rexistro é o boletínestatístico de defunción (BED). Este documentocóbreo o médico xunto co certificado médico dedefunción (CMD); os dous documentos inscríbenseno Rexistro Civil e dende aquí envíanse ásdelegacións provinciais do Instituto Nacional deEstatística (INE), que os remite ó Instituto Galego deEstatística (IGE), onde son recollidos polo persoal daDirección Xeral de Saúde Pública (DXSP). Dende1996, os BED veñen acompañados de soportemagnético por mes e provincia de defunción.

Outras fontes: Boletín Estatístico de Partos,Nacementos e Abortos (BEPNA), do que seincorporan os nacidos con vida e falecidos antesde 24 horas de vida.

Proceso dos Boletíns Estatísticos de Defunción (BED)

No Servicio de Información sobre Saúde Pública,no Rexistro de Mortalidade, transfírese ainformación en soporte magnético que acompañaa cada lote de BED a unha base de datos, onde segrava a información da causa de morte unha vezcodificada, á vez que se escribe no boletín. Unha vez rematada a codificación, xérase un novoarquivo informático, engadíndolle á informaciónrecibida o código da causa de morte.

Estratexias

1. Conseguir unha mellora de calidade constante mediante:

• Aplicación de normas estándar defuncionamento e codificación.

• Retroalimentación do sistema de información.

• Promoción do uso da información sobre mortalidade.

• Implicación dos profesionais nas actividadesde rexistro.

2. Acada-la consolidación interna e orecoñecemento do rexistro de mortalidade.

3. Colaborar cos demais rexistros de mortalidade do Estado.

4. Facilita-la integración do rexistro demortalidade perinatal na rede asistencial.

Plan sectorial dos sistemas de información en saúde pública DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 29

1.1. Plan sectorial dos sistemas de información en saúde pública

1.1 22/8/02 09:44 Página 29

Plan sectorial dos sistemas de información en saúde pública

Esquema 2: Proceso dos boletíns estatísticos de defunción (BED)

Paso de datos do IGE áaplicación de mortalidade

CODIFICACIÓN

GRAVACIÓN

ALMACENAMENTO

MORTES VIOLENTAS

Erros

Dúbidas

CHAMADAS/CARTAS:

Médicos

Rexistro civil

Xulgado

Rexistro de necropsias extrahospitalarias


Esquema 1: Circuíto dos impresos de defunción

Rexistro civilDel. Prov.

INEIGE

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICAServicio de Información sobre Saúde Pública

Delegacións provinciais INE

IGE

DXSPServicio de información

sobre Saúde Pública

CIRCUÍTO DOS BED

REXISTRO CIVIL

CodificaciónGravación

Depuración Almacenamento Estatísticas

Publicacións datos provisionais

Análise anual da mortalidade en Galicia

(20 días)

(1 mes)Convenios

INE-IGE 1995

Monográficos

1.1 22/8/02 09:44 Página 30


Elementos organizativos

Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Información de Saúde Pública.

❚ Unidade de codificación centralizada.❚ Comisión Asesora e Comité Técnico de

Mortalidade Perinatal.

Recursos materiais:

❚ Convenio co IGE para a codificación dos BED.❚ Convenio coa Asociación Galega de Médicos

Forenses para o acceso a datos de necropsias.❚ Talonario de fichas de rexistro

da mortalidade perinatal.❚ Talonario de fichas de rexistro de necropsias

extrahospitalarias.❚ Hardware e software: aplicación de

mortalidade e morbilidade perinatal, enecropsias extrahospitalarias, desenvolvidas enFoxPro 6.0 multiusuario e SQL Server 7.0.

5. Proxectos e actividades xestionados en 2001

• Análise da mortalidade:– Codificación e gravación dos BED recibidos– Depuración de causas de defunción

imposibles e pouco probables de 2000 e 2001.

– Implantación da aplicación informática paraa depuración e explotación dos datos.

– Preparación e distribución de datos ensoporte informático e papel.

• Mellora da calidade do sistema de información:– Mantemento do manual de procedemento

interno. – Xestión do Rexistro de Necropsias

Extrahospitalarias: arquivo e control decobertura, gravación de fichas.

– Chamadas ós médicos diante de dúbidas ouerros nas causas de defunción.

– Contacto cos médicos de cabeceira paraampliar ou aclara-la causa de falecemento,no caso de que os BED teñan algún dosproblemas mencionados e non se puideralocaliza-lo médico certifícante.

– Participación na comisión estatal para aelaboración das listas de causas de defunciónpouco probables ou imposibles.

– Participación en foros de discusión a nivelnacional e internacional sobre códigosdubidosos e normas de codificación .

– Preparación e deseño da metodoloxía deanálise xeográfica da mortalidade.

– Participación no proxecto “Certifica” xuntocas CCAA de Murcia, País Vasco, Castela eLeón, Cataluña e o Ministerio de Sanidade eConsumo (MSC).

• Mortalidade perinatal:– Recepción, codificación e gravación dos

rexistros recibidos.– Reunións do Comité Técnico de Mortalidade

Perinatal. – Control de exhaustividade do Rexistro de

Mortalidade Perinatal a través do Rexistro deMortalidade Xeral, do IGE con datos denacidos mortos, e nacidos vivos, falecidosantes de 24 horas, e datos hospitalarios.

– Monitorización da posta en marcha dunhaaplicación informática para a incorporaciónde datos do Conxunto Mínimo Básico deDatos (CMBD) hospitalario.

– Cruce de datos do Rexistro, cos datos do CMBD, para completar a busca activados casos.

– Monitorización do novo circuíto de datos ereunións cos encargados e responsableshospitalarios.

1.1 22/8/02 09:44 Página 31

Plan sectorial dos sistemas de información en saúde pública32 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001

6. Indicadores cuantitativos

De xestión

❚ BED codificados e gravados: 27.207.❚ Mellora da calidade da información:

Ano Médicos Rexistros civís TOTAL % BED consult./ou xulgados Total BED proces.

1993 Chamadas realizadas 147 276 423 0,70%BED que requiriron consulta 103 225 328








2001 Chamadas realizadas 180 93 273 0,93 %BED que requiriron consulta 170 83 253

Táboa 1.1.1.1: Consultas realizadas para solicitar información

Ano Casos Fichas codificadas Reunións do Reunións da comité técnico comisión asesora

1994 214 214 4 1

1995 165 165 4 1

1996 197 197 4 —

1997 200 200 4 1

1998 134 134 1 —

1999 143 143 1 —

2000 140 140 1 —

2001 172 172 1 1

TOTAL 1.365 1.365 21 4

Táboa 1.1.1.2. Indicadores de actividade do rexistro de mortalidade perinatal

❚ Rexistro de Necropsias Extrahospitalarias:Número de fichas procesadas: 438.

1.1 22/8/02 09:44 Página 32


❚ Recursos económicos:

Táboa 1.1.1.3: Análise de custos do Sistema de información sobre mortalidade en 2000

Tipo de recurso Categoría Nº Localización % dedicación Custo pts. Custo pts. Custo pts.

RECURSOS HUMANOS 2001 2000 1999

Xefe de servicio Grupo A-28A 1 S.C1 10% 771.376

Xefe sección Grupo A-25 1 S.C1 30% 1.304.801

Titulado superior Grupo I 1 S.C1 70% 3.617.959

Titulado sup. estatístico Grupo I 1 S.C1 15% 775.277

Codificadoras Grupo IV 2 S.C1 95% 5.833.010

Auxiliar administrativo Grupo D-12 1 S.C1 20% 588.899

Administrativo Grupo C-18 1 S.C1 15% 575.309

Bolseiro estatístico Licenciado 1 S.C1 30% 687.600

CUSTO TOTAL RR.HH. 14.154.231 14.549.908 13.384.924

RECURSOS MATERIAIS

Asesoría para a análise da mortalidade de Pontevedra 1.970.000

Contrato Programa Hospitais 817.000

Análise estatística da mortalidade na ría de Pontevedra e incidencia 955.360

CUSTO TOTAL RR.MM. 3.742.360 4.501.041 3.866.379

CUSTO TOTAL DO SISTEMA 17.896.591 19.050.949 17.251.303

1 Servicios centrais

1.1 22/8/02 09:44 Página 33


De resultados

Ano 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999

Galicia 2,93 2,61 2,67 2,42 2,32 2,09 2,24 2,01 1,96 1,75 1,86 1,55 2,58*

España 2,5 2,42 2,32 2,12 2,13 2,11 2,09 1,98 1,94 2,03 2,02 1,95 2,57*

Táboa 1.1.1.4. Evolución do % do grupo de causas mal definidas (mortes clasificadas no grupo XVI sobre o total)

Gráfico 1.1.1.1: Evolución da % de causas mal definidas 1987-1997

4,5

86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 98 99848280

3,5

4

3

2,5

2

1,5

%

AnosInstituto Nacional de Estatística Rexistro Galego de Mortalidade

97

Ano Discos/Libros Informes

1999 10 52

2000 9 68

2001 5 87

Táboa 1.1.1.5. Nº de solicitudes de información atendidas

* Utilízase C.I.E.-10ª revisión por primeira vez, o que supón cambios de códigos e normas de codificación. O aumento do porcentaxe de cau

1.1 22/8/02 09:44 Página 34


1.1.2. Sistemas de información sobremorbilidade

1.1.2.1 Sistema de información sobreenfermidades transmisibles

1. Data de comezo: Sistema existente no Estadoespañol dende comezos do século, sufriu variasmodificacións, a última das cales foi no ano 1995coa creación da Rede Nacional de VixilanciaEpidemiolóxica (Real decreto 2210/95, do 28 dedecembro. Boletín Oficial del Estado do 24 dexaneiro de 1996), adaptada a Galicia polo Decreto177/1998, do 11 de xuño, polo que se crea a RedeGalega de Vixilancia en Saúde Pública, pola súavez desenvolvido na Orde do 14 de xullo de 1998.

2. Responsable: Alberto Malvar Pintos

3. Obxectivos

Xerais

1. Coñece-la incidencia, tendencias temporais,distribución xeográfica e características dasenfermidades suxeitas a declaración.

2. Dispoñer dun sistema de alarma que permitadescubri-los casos agrupados ou abrochosepidémicos, con vistas á adopción de medidasurxentes e uniformes de control.

3. Avalia-lo impacto das medidas preventivasexercidas sobre estas enfermidades (vacinación,educación para a saúde, ...).

4. Fomenta-la investigación ante cambios nospatróns epidemiolóxicos da enfermidade.

5. Servir de fonte de información para osplanificadores sanitarios.

Específicos

1. Aumentar nun 5% a porcentaxe de coberturanas provincias da Coruña e Pontevedra emantela nas outras, en relación co ano 2001.

2. Conseguir que o tempo medio de atraso nasdeclaracións non sexa superior a 20 días.

3. Manter unha media de atraso de envío dasdeclaracións ó Centro Nacional deEpidemioloxía (CNE) inferior a 22 días.

4. Caracteriza-la patoloxía debida a estasenfermidades en Galicia, estudiando tanto a súa distribución xeográfica como as súastendencias.

5. Impulsar e coordina-lo desenvolvemento eaplicación de diferentes protocolos para omanexo de diversos tipos de abrochos esituacións de alarma sanitaria.

6. Obter unha información de mellor calidade encertos procesos de notificación individualizada,acadando unha ratio declaraciónindividualizada/numérica superior ó 95 %.

7. Monitoriza-la devolución ós declarantes dosdatos enviados, como información tabulada eanalizada. Realizarase un envío por trimestredende as delegacións e publicaranse 6 númerosdo Boletín Epidemiolóxico de Galicia (BEG).

8. Realiza-la investigación da totalidade dosabrochos epidémicos declarados.


Existe unha lista de enfermidades de declaraciónobrigatoria (EDO); todo médico con exercicioprofesional en Galicia que sospeite que se atopadiante dunha delas, ten a obriga de declaralo ásdelegacións provinciais da consellería. A declaración será, dependendo da enfermidade,semanal (só numérica ou tamén individualizada)ou urxente. Nas delegacións analízanas, actúan seé preciso, gravan e envían por modem á DXSP,dende onde se envía información ó CentroNacional de Epidemioloxía, onde remata o fluxode entrada de información no sistema. Se adeclaración fose urxente, no mesmo momento derecibila a delegación provincial terá quenotificarllo á DXSP.O fluxo de información no sistema péchase coadevolución da información ós declarantes. A ditaretroalimentación faise por dúas vías: osinformes da Rede de Vixilancia Epidemiolóxica,que remiten as delegacións provinciais ósdeclarantes, e o Boletín Epidemiolóxico deGalicia, que remite a DXSP. Cos informesdevólvese a información sobre o que declarou a

1.1 22/8/02 09:44 Página 35


cada declarante, así como a relativa ós ámbitosxeográficos máis próximos (zona e área desaúde). No BEG difúndese información agregadapara toda Galicia.

Estratexias

1. Asegura-lo correcto funcionamento do sistema,facilitando os medios para face-la declaración egarantindo a súa informatización, transmisión eestudio, co fin de obter uns indicadoresmínimos de xestión e calidade dos datos.

2. Potencia-los fluxos de información,involucrando máis os declarantes co sistema,mediante as seguintes accións:• devolución da información xa tabulada ós

declarantes• contacto periódico con eles• inclusión no BEG de información útil para o

seu traballo diario.3. Mellora-la análise dos datos, perfeccionando o

sistema informático e os algoritmos usados.4. 4. Garanti-la transmisión semanal da

información: recepción da información dendeas seccións provinciais de epidemioloxía e envíodesta ó CNE.

5. Protocoliza-las actuacións que se van desenvolverpara cada proceso ou situación detectada.

6. Establecer un concerto coas xerencias deatención primaria de saúde para o mantementodas bases de datos dos declarantes.

7. Facilitar información e formación ós técnicossanitarios integrantes das unidades central e periféricas.

8. Manter un sistema de alerta epidemiolóxica parafacilita-la declaración urxente de problemas concontido epidemiolóxico en Galicia e asegurarunha resposta inmediata e uniforme.


Recursos humanos:


❚ 4 Unidades de coordinación periférica: Serviciode Promoción da Saúde das delegaciónsprovinciais. Seccións de Epidemioloxía.

❚ Puntos declarantes: centros de atenciónprimaria, servicios de urxencia e hospitais.

Recursos materiais:

❚ Sistema de correo certificado con pagamentoen destino.

❚ Sistema de rede de telecomunicacións ❚ Arquivadores para informes da rede de

vixilancia epidemiolóxica e BEG.❚ Talonarios de ficha de declaración numérica e

individualizada.❚ Hardware e software: aplicacións informáticas

de EDO numérica e individualizada,desenvolvidas en FoxPro multiusuario.


❚ Depuración dos datos de 2000 do sistema dasEDO, e preparación en soporte informático.

❚ Realización do informe de monitorización dosresultados de 2000.

❚ Deseño e adquisición do material necesariopara a realización da notificación das EDO edistribución ós puntos declarantes, e domaterial para a realización dos informes daRede de Vixilancia Epidemiolóxica, edistribución ás catro seccións de epidemioloxía.

❚ Xestión do Sistema de Alerta Epidemiolóxica deGalicia (SAEG):

❚ Elaboración dun manual de consulta rápida.❚ Deseño dun novo software utilizado no sistema

xeral de notificación obrigatoria deenfermidades (SXNOE).

❚ Monitorización da fase de probas e validaciónda nova aplicación informática.

❚ Deseño da funcionalidade dunha aplicación depresentación dos datos da EDO na web.

❚ Redefinición do papel, e as características dosenvíos de información ós declarantes.

1.1 22/8/02 09:44 Página 36


❚ Elaboración da versión final do artigo“Influencia das actitudes dos médicos sobre abaixa notificación das EDO: un estudiolonxitudinal”, e envío para a súa publicación.

❚ Actuacións no Sistema de Investigación eControl dos Abrochos:• Investigación dos abrochos declarados.• Envío de datos ó CNE. • Elaboración do documento: abrochos en

Galicia no ano 2000.• Elaboración do Protocolo: “Actuación nos

abrochos de Toxiinfeccións Alimentarias (TIA)”.• Seguimento da posta en marcha do protocolo

de actuación nos abrochos de TIA, e dosresultados dos estudios e investigacións.

• Elaboración do documento: ‘Avaliación doprotocolo de actuación nos abrochos TIA’.

• Curso: Taller sobre estudio de abrochos• Elaboración dun documento sobre a

notificación de abrochos.❚ Mantemento do Sistema de Vixilancia Especial

da Parálise Fláccida Aguda.❚ Mantemento do Sistema de Vixilancia Especial

do Sarampelo, baseado na declaración urxenteda sospeita do caso e do estudio deste e dosseus contactos. Participación no taller realizadono CNE relativo ó proxecto de eliminacióndesta enfermidade. Presentación do proxectogalego nunhas xornadas organizadas polaXunta de Estremadura en Cáceres. Avaliaciónda 1ª fase da campaña de vacinación:‘detección de datos ausentes’.

❚ Mantemento do sistema especial de vixilanciada gripe, en colaboración co 061.

❚ Elaboración de diversos documentos sobre avixilancia e control da enfermidadepneumocócica (Epn):• Enquisa: Incidencia de enfermidade invasiva

1996-1999.• Enquisa: Cobertura vacinal (piloto): Análise,

decisión, deseño.• Enquisa: Cobertura vacinal: Deseño.• Documento: Resultado da enquisa de

incidencia.• Documento: Incidencia de EPn e resistencia

a antimicrobianos. Tx ..• Documentos sobre a vixilancia da EPn

en Galicia.• Documento: A avaliación do impacto co

CMBD (2000).❚ Elaboración de diversos documentos sobre a

vixilancia e control da enfermidade deCreutzfeldt-Jakob clásica e a súa variante.

❚ Elaboración de 6 números do BoletínEpidemiolóxico de Galicia (BEG).

❚ Elaboración de documentos relativos ó uso dos datos do Conxunto Mínimo Básico de Datos (CMBD) cara á vixilancia: 1) O peche do ano polo CMBD; 2) Informe do ano 2000.

❚ Explotación mensual dos datos do CMBD.❚ Facilita-la información específica do sistema

solicitada por institucións e profesionaissanitarios.


De xestión

Táboa1.1.2.1. Número de puntos de declaración

Ano 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Nº puntos Aprox.1.858 1.823 1.764 1.741 1.757 1.797 1.841 1.831 1.850 1.885 1.923 1.925

1.1 22/8/02 09:44 Página 37



Táboa 1.1.2.2. Análise de custos do Sistema de información sobre enfermidades transmisibles para 2001



Xefe de servicio Grupo A-28 4 S.P.2 40% 11.750.445

Xefe de sección Grupo A-25 4 S.P.2 80% 20.012.486

Técnico A Grupo A-20 3 S.P.2 80% 12.765.778

Técnico B Grupo B-16 3 S.P.2 80% 10.620.065

Auxiliar administrativo Grupo D-16 2 S.P.2 40% 2.597.175

Auxiliar administrativo Grupo D-12 2 S.P.2 40% 2.355.598

Xefe de servicio Grupo A-28 1 S.C.1 30% 2.314.128

Xefe de sección Grupo A-26 1 S.C.1 80% 5.219.204

Asesor técnico A Grupo A-22 1 S.C.1 80% 2.303.978

Técnico A Grupo I 1 S.C.1 50% 2.584.257

Técnico A Grupo A-20 1 S.C.1 100% 5.319.074

Técnico informático Grupo III 1 S.C.1 20% 713.432

Titulado sup. estatístico Grupo I 1 S.C.1 10% 516.851

Administrativo Grupo C-18 1 S.C.1 35% 1.342.389

Aux. administrativo Grupo D-12 1 S.C.1 30% 883.349

CUSTO TOTAL RR.HH. 81.298.209 79.355.171 77.372.179

RECURSOS MATERIAIS

Sistema EDO 16.986.987

Boletín Epidemiolóxico de Galicia (BEG) 3.432.209

Contrato programa hospitais 985.000

Contrato programa delegacións 5.228.295

Sistema de Alerta Epidemiolóxica de Galicia (SAEG) 3.352.203

CUSTO TOTAL RR.MM. 29.984.694 23.134.168 20.753.004


1 Servicios centrais2 Servicios periféricos

1.1 22/8/02 09:44 Página 38


Táboa 1.1.2.3: Evolución de diferentes indicadores dende o ano 1990

1. Taxa de participación global (TPG) : é o cociente entre o número de declaracións feitas e o número total de declaracións posibles nun mesmo ano. Vén expresado

como porcentaxe. (O número de declaracións posibles nun ano é igual ó producto do número de declarantes polo número de semanas do ano, en xeral 52).

2. O índice de completude é o cociente formado polo número de casos de enfermidades de declaración individualizada notificados de xeito individualizado, e o

número total de casos de enfermidades de declaración individualizada notificados (de xeito individualizado ou numérico.)

3. Núm. abrochos de TIA (toxiinfección alimentaria).

4. Núm. abrochos de non-TIA, son aqueles nos que o alimento non intervén na súa transmisión. O elevado valor deste indicador no ano 1996, débese

fundamentalmente ó gran número de abrochos declarados de rubéola e parotidite, que expresa a fluctuación periódica da incidencia destas enfermidades.

5. No ano 1997 debido á reforma da vixilancia epidemiolóxica no Estado español, recollida no Real decreto 2210/1995, do 28 de decembro, polo que se crea a Rede

Nacional de Vixilancia Epidemiolóxica, modificouse a relación de enfermidades suxeitas a declaración obrigatoria (EDO): algúns procesos deixaron de ter esta

consideración e outros acadárona; así mesmo, algúns procesos modificaron o seu status en relación co tipo de declaración (urxente, individualizada e numérica).

6. Non consta.

A dita modificación ten que ver co recoñecemento de novos problemas e no caso de enfermidades eliminadas da relación, a un esforzo por aumenta-la

especificidade dos procesos declarados e o desexo de incluír na relación aquelas enfermidades vinculadas a un obxectivo específico de control.

Como consecuencia destas modificacións, o indicador Núm. de procesos sufriu no ano 1997 unha importante reducción, debido a que procesos de elevada

incidencia como as infeccións respiratorias agudas e os outros procesos diarreicos, que viñan supoñendo aproximadamente os 2/3 dos procesos declarados,

deixaron de ser EDO. Este feito cremos que tamén inflúe na baixada da cobertura (TPG).

De resultados

Ano 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

T.P.G.1,5 n.c.6 41% 46% 49% 50% 51% 50% 48% 51% 59% 60% 58,3%

Ind. de completude2 n.c.6 n.c.6 77% 91% 85% 97% 90% 97% 97,50% 98% 98% 99,8%

Nº abrochos de TIA3 19 29 39 34 52 45 48 40

Nº abrochos de NON-TIA4 2 8 62 8 24 16 38 28

Nº total de abrochos 32 31 31 35 21 37 101 42 76 61 86 68

Nº de procesos5 n.c.6 639.145 689.590 778.044 745.941 886.643 839.209 224.654 199.059 288.695 210.979 122.836

Nº de declaracións5 n.c.6 38.866 43.006 44.361 45.682 47.656 47.057 46.399 48.706 58.224 59.211 58.393

Nº BEG 14 14 15 7 6 5 7 5 5 4 7 6

1.1 22/8/02 09:44 Página 39


1.1.2.2. Sistema de información microbiolóxica

Este sistema funciona como complemento doanterior, a partir dos datos dos laboratorios demicrobioloxía dos hospitais galegos, permitindoidentifica-los principais axentes etiolóxicos dediversas enfermidades, detectar abrochos pornovos axentes e patoloxías emerxentes, identificarresistencias ós tratamentos, etc.


2. Responsable: Luisa Abraira García

3. Obxectivos

Xeral

1. Favorece-lo control dos diferentes procesosvixiados, e dunha maneira máis específica.

Específicos

1. Detectar e caracteriza-la circulación de axentesetiolóxicos de carácter microbiolóxico.

2. Detectar e caracterizar abrochos epidémicos,tanto nosocomiais como na comunidade.

3. Profundar na epidemioloxía de certasenfermidades infecciosas.

4. Identificar axentes novos e patoloxías emerxentes.5. Detectar e caracteriza-las resistencias

a antimicrobianos.


Estratexias

1. Simplificación do formato de notificación paraevitar que sexa unha carga adicional para os laboratorios.

2. Existirán unha serie de procesos de vixilanciaespecífica e unha segunda modalidade de análiseinespecífica, para identificar comportamentosinespecíficos dalgúns microorganismos.

3. A análise da información recollidacomplementará a do sistema de EDO.

4. Facilitaráselle a información, unha vezanalizada, a tódolos laboratorios integrantesdo sistema.


Recursos humanos:


❚ Laboratorios de microbioloxía integrantes dosistema asistencial.

Recursos materiais:

❚ Hardware e software.❚ Sistema de envío dos datos.


❚ Mellora da participación dos laboratorios de microbioloxía dos hospitais dependentes do Sergas.

❚ Recepción e depuración dos datos.❚ Realización dun informe do ano 2000.❚ Remisión da información tabulada

semestralmente ós hospitais integrantes dosistema e máis ás seccións de epidemioloxía.

❚ Cruzamento de datos cos obtidos polo Sistema Xeral de Notificación Obrigatoria deEnfermidades (SXNOE), para mellora-la súacompletude e calidade. Remisión de datos e recepción de resultados provinciaistrimestralmente.

❚ Participación no grupo de traballo do Sistemade Información Microbiolóxica estatal,dependente da ponencia de vixilanciaepidemiolóxica do Consello Interterritorial doSistema Nacional de Saúde.

❚ Remisión do programa informático a algún dós hospitais integrantes do sistema.

❚ Realización dunha enquisa entre oslaboratorios sobre a súa capacidade diagnóstica do sarampelo, cara á eliminacióndesta enfermidade.

❚ Inicio dos traballos de ampliación no númerode microorganismos que hai que declarar.

❚ Continuación dos traballos para a estandarizaciónda taxonomía dos microorganismos declarables.

❚ Organización dun Curso sobre epidemioloxíamolecular.

1.1 22/8/02 09:44 Página 40



Táboa 1.1.2.4. Indicadores ano 2001 por mes

1 Participación: é o cociente entre ó número de hospitais que declararon algún microorganismo no mes correspondente e o número de hospitais que forman

parte do sistema. A participación global e o cociente entre o número de hospitais que declararon algún microorganismo nalgún mes do ano correspondente

e o número de hospitais que forman parte do sistema.

2 O sistema mantén de momento 16 procesos en vixilancia. Neste punto contabilízanse os números totais de casos declarados destes 16 procesos

Mes 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Total

Participación1 93 87 80 93 60 87 73 67 80 60 53 53 74

Nº de procesos declarados2 71 51 46 87 41 112 82 126 106 82 45 29 878

Táboa 1.1.2.5. Análise de custos dos recursos humanos do sistema



Xefe de servicio Grupo A-28 1 S.C.1 10% 771.376

Xefe de sección Grupo A-26 1 S.C.1 15% 978.601

Técnico A Grupo I 1 S.C.1 50% 2.584.257

Administrativo Grupo C-18 1 S.C.1 10% 383.540


CUSTO TOTAL RR.HH. 5.453.897 5.346.947 3.864.675



De xestión

❚ Nº de reunións realizadas:• Unha reunión co Centro de Soporte Técnico

de Conxo para estudia-la posibilidade deobter, de forma automática dos laboratorios,a información que constitúe o SIM.

• % Participación.

1.1 22/8/02 09:44 Página 41

Plan sectorial dos sistemas de información en saúde pública

1.1.2.3. Sistema de información sobre tumores


2. Responsable: Xurxo Hervada Vidal

3. Obxectivos

Xerais

1. Avaliar e controla-lo impacto do cancro en Galicia.

Específicos

1. Coñece-la súa incidencia e distribución poridade, sexo e área xeográfica en Galicia.

2. Describi-la tendencia evolutiva da enfermidadeen anos sucesivos.

3. Achega-las bases suficientes para poder estimartanto o manexo que se está a facer destapatoloxía como a súa supervivencia.

4. Servir como estímulo e base de estudiosepidemiolóxicos e tamén de programas deprevención e control.


Estratexias

1. Implantación por etapas, empezando poloRexistro Monográfico de Cancro de MamaFeminino, que terá as seguintes características:• Rexistro de base poboacional, centrado nas

mulleres residentes en Galicia.• Recollerá información dos casos de cancro de

mama feminino, diagnosticados a partir do 1de xaneiro de 1995.

• As fontes remiten a información, literal oucodificada, á unidade central.

• Na unidade central do rexistro procederase áidentificación do caso, recodificación,depuración e introducción nunha base dedatos como caso notificado, se fose necesariocubrir ou confirmar algún dato, ou ben norexistro definitivo, se isto non fose necesario.

• Á base de datos de casos notificadosaccederá o persoal das unidades de

coordinación periféricas, co fin de obterperiodicamente as listas e fichas daquelescasos da súa provincia que estean pendentesde confirmar, para completa-la súa cobertura.Posteriormente, os novos datos seránintroducidos por estas unidades.

• Na unidade central realizarase o pasodefinitivo do caso, se o é, ó RexistroMonográfico de Tumores mediante aasignación dun número e data de rexistro.

• Periodicamente, na unidade centralprocederase a unha depuración sistemáticado rexistro, co fin de realiza-los controis decalidade da información pertinentes:cruzamento de información co Rexistro deMortalidade e coa base de datos poboacional.

• Anualmente obteranse datos de incidenciapor grupos de idade e sexo en función datopografía e morfoloxía do tumor e adistribución xeográfica da poboación.

• Tamén periodicamente se obterían datos davalidez e fiabilidade do rexistro, mediante aavaliación das fontes e dos procedementos.

2. Unha vez consolidado e avaliado esterexistro, estenderase ó resto dos cancrosmasculinos e femininos.


Recursos humanos:


❚ 4 Unidades de coordinación periféricas:Servicios de Promoción da Saúde dasdelegacións provinciais.

Recursos materiais:

❚ Fontes de datos: o CMBD (conxunto mínimobásico de datos) dos hospitais galegos, os servicios de anatomía patolóxica, o Programa galego de prevención do cancro de mama, os rexistros de tumores hospitalariosexistentes e outras fontes.

❚ Hardware e software específico.


1.1 22/8/02 09:44 Página 42



❚ Recepción dos casos obtidos a partir do CMBD eenvorcadura ó soporte informático.

❚ Depuración de posibles duplicados eenvorcadura na base de datos de tumores.

❚ Confirmación de casos declarados.

❚ Preparación das fichas que hai que remitir ás delegacións para completar información dos casos.

❚ Resolución de incidencias relativas á estructura doarquivo informático establecido para a recepciónde información e a sistemática de envío.



Taboa 1.1.2.6. Análise de custos do sistema de información sobre tumores




Titulado superior Grupo I 1 S.C.1 25% 1.292.128

Técnico B Grupo B-16 1 S.C.1 100% 4.425.027



CUSTO TOTAL RR.HH. 7.166.521 2.687.732 2.961.923

RECURSOS MATERIAIS

Mantemento e mellora aplicación tuberculose e tumores 1.084.600

Novo deseño. Aplicación rexistro de tumores. 1.850.000

CUSTO TOTAL RR.MM. 2.934.600 1.838.600 2.782.000



1997 1998 1999 2000 2001

Porcentaxe de envío por cada unha das provincias galegas 100% 100% 100% 100% 100%

Táboa 1.1.2.7. Porcentaxe de envío

De resultados

1.1 22/8/02 09:44 Página 43


1.1.3. Outros sistemas de información

1.1.3.1 Rexistro de interrupcións voluntariasdo embarazo (IVE)

1. Data de comezo: ano 1989Antecedentes: dende 1985 despenalízase o abortobaixo tres supostos regulados pola Lei orgánica9/1985, do 5 de xullo, de reforma do artigo 417 bisdo Código penal. Baixo a Orde do 16 de xuño do1986 establécense as condicións para poder levar acabo a información epidemiolóxica e mailaexplotación estatística dos datos obtidos.

2. Responsable: Sara Cerdeira Caramés

3. Obxectivos1. Coñece-la distribución das IVE en Galicia e a súa

tendencia e evolución no tempo.2. Analiza-las taxas de abortividade en comparación

coas de natalidade.


Dende o Servicio de Información sobre SaúdePública envíanse os talonarios ós centros sanitariosacreditados que o soliciten e, por cada IVE realizada,remiten á DXSP dúas follas das tres que presentacada ficha cos datos persoais da embarazada e datosda intervención, sendo cada cuestionario anónimo econfidencial. O Rexistro depura e grava os datos eenvía a folla restante ó Ministerio de Sanidade eConsumo para a elaboración das estatísticasnacionais e por comunidade autónoma.

5. Actividades e proxectos xestionados en 2001

❚ Depuración e gravación dos boletíns recibidos.❚ Realización de informes e envío ó Ministerio

de Sanidade e Consumo da base de datos ó finaldo ano.

❚ Incorporación dun novo centro sanitariodeclarante.


De xestión

Durante 2001 graváronse un total de 1995 boletínscorrespondentes a outros tantos abortos realizadosen Galicia.


Táboa 1.1.3.1. Análise de custos do Sistema de información sobre IVE



Xefe de sección Grupo A-25 1 S.C.1 5% 217.467 874.145 840.993

Titulado superior Grupo I 1 S.C.1 5% 258.426

Codificadoras Grupo IV 2 S.C.1 5% 307.001

CUSTO TOTAL RR.HH. 782.893

RECURSOS MATERIAIS

Edición talonarios IVE 194.322

CUSTO TOTAL RR.MM. 194.322

CUSTO TOTAL DO SISTEMA 977.215 874.145 864.179


1.1 22/8/02 09:44 Página 44


Táboa 1.1.3.2. Notificacións de IVE 1986-2001

* Datos provisorios, pendentes de consolidar

IVE notificadasAno TOTAL Realizadas en Galicia Realizadas fóra de Galicia

1986 4 4 Nc

1987 450 1 449

1988 824 1 823

1989 1.040 320 720

1990 1.391 687 704

1991 1.930 1.319 611

1992 2.231 1.706 525

1993 2.011 1.483 528

1994 2.311 1.804 507

1995 2.414 1.880 534

1996 2.548 1.885 663

1997 2.480 1.920 560

1998 2.397 1.866 531

1999 2.210 1.688 522

2000 2.283 1.768 515

2001 1.995 * 1.995 Pendentes de recibir

TOTAL 28.363 * 20.272

1.1 22/8/02 09:44 Página 45

1.2 22/8/02 09:50 Página 46

1.2.1. Programa de formación easesoramento en epidemioloxía

1.2.1.1. Subprograma de formación enepidemioloxía



3. Obxectivos

Xeral

1. Apoia-los servicios de saúde en aspectosrelacionados coa metodoloxía epidemiolóxica e de investigación.

Específicos

1. Organizar un mínimo de dous cursos ó anosobre metodoloxía, estatística e epidemioloxía.

2. Establecer un convenio anual coa Unidade deBioestatística e coa Cátedra de MedicinaPreventiva e Saúde Pública da Facultade de Medicina da Universidade de Santiago deCompostela (USC).

3. Establecer unha carta de entendemento anualcoa Organización Panamericana da Saúde (OPS).

4. Asesorar directamente a outras unidades daConsellería de Sanidade e Servicios Sociais(CSSS) e do Servicio Galego de Saúde (SERGAS).

5. Dictar cursos segundo demanda doutrasunidades da consellería e do SERGAS.

4. Descrición do subprograma

Estratexias

1. Análise das necesidades e prioridades de formación.

2. Cooperación coa Universidade de Santiago de Compostela:• Coordinación de bolseiros de saúde pública

e estatística.

• Elaboración conxunta de artigos científicos.• Preparación de cursos que serán impartidos

polo departamento de Bioestatística eMedicina Preventiva.

3. Cooperación coa Organización Panamericanada Saúde:• Cesión de profesorado entre institucións.• Asesorías a países da rexión das Américas.

4. Apoio técnico a outras unidades da conselleríae do SERGAS.

5. Facilita-la comunicación entre o persoal dosservicios de saúde interesado en aspectosmetodolóxicos e de investigación.


Recursos humanos:

❚ Unidade central para deseño de cursos: Serviciode Información de Saúde Pública.

❚ Grupos de traballo específico multidisciplinares.

Recursos materiais:

❚ Convenio de cooperación CSSS-OPS.❚ Convenio de cooperación CSSS-USC.

5. Proxectos e actividades xestionadas en 2001

❚ Cursos e actividades ó abeiro da carta deentendemento coa OPS:• Asistencia dun técnico á IX Sesión de verán

en epidemioloxía intermedia (Tampa).• Curso en colaboración ca FEGAS:

Epidemioloxía aplicada á programación e avaliación de servicios de saúde.

❚ Outros cursos:• Estudios analíticos en epidemioloxía.

Santiago de Compostela, 7-10 de maio 2001.• Curso de Manexo de Bases de datos

(avanzado). Santiago de Compostela, 14-16 de maio de 2001.

• Estudios de Cohorte: da epidemioloxía ásaúde pública. Santiago de Compostela, 23-25 de abril de 2001.

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 47Plan sectorial de avaliación do estado de saúde

1.2. Plan sectorial de avaliación do estado de saúde

1.2 22/8/02 09:50 Página 47

Plan sectorial de avaliación do estado de saúde48 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001

• Catro obradoiros sobre investigación enabrochos de orixe alimentario. En A Coruña,Lugo, Ourense e Pontevedra.

• Epidemioloxía aplicada á programación eavaliación de servicios de saúde. Santiago deCompostela, 2-4 de abril de 2001.

• Novas técnicas diagnósticas de laboratorio e o seu uso na investigación epidemiolóxica.Santiago de Compostela, 6-8 de novembro de 2001.

• Módulos 2 e 3 do Curso de diplomados ensanidade, Santiago de Compostela.

❚ Asesoramento a outros servicios da conselleríanos seguintes temas:• Estudio xeográfico por áreas de influencia

hospitalaria e UTBs da Tuberculose en Galicia,anos 1996-2000.

• Mapeo de matadoiros segundo zonaveterinaria e certas variables (condiciónshixiénicas, estructurais, ...).

• Asesoría o 061 na metodoloxía de suavizacióndas taxas de incidencia das chamadas por dortorácico que recibiron durante o ano 2000.

• El Servicio de Actuacións Preventivas pedíuasesoría para mapear:– casos relativos ó consumo de tabaco.– participación bucodental.– participación bucodental.

• Cálculo de taxas de mortalidade por gripe epneumonía na poboación maior de 65 anos.,en Galicia e España 1989-1999.

6. Indicadores de cuantitativos

De xestión

O número de asistentes foi aproximadamente de 30 por curso

Táboa 1.2.1.1.: Cadro evolutivo do número de cursos e custos

Ano Nº Importe total Nº horas ofertadascursos (nº horas en total cursos

por nº prazas ofertadas)

1992 1 120

1993 3 768.083 8.850

1994 5 1.286.514 22.950

1995 5 548.431 18.180

1996 4 2.831.328 9.360

1997 3 458.072 6.300

1998 3 972.000 5.475

1999 4 900.000 11.180

2000 7 4.170.731 33.800

2001 12 2.430.000 29.440

1.2 22/8/02 09:50 Página 48

Plan sectorial de avaliación do estado de saúde DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 49


Táboa 1.2.1.2. Análise de custos do programa



Xefe de servicio Grupo A-28A 1 S.C.1 5% 385.688

Xefe sección Grupo A-25 1 S.C.1 20% 869.867


Asesor técnico A Grupo A-22 1 S.C.1 20% 575.995

Titulado sup. estatístico Grupo I 1 S.C.1 35% 1.808.980

Bolseiro estatístico Licenciado 1 S.C.1 30% 687.600

CUSTO TOTAL RR.HH. 4.654.330 5.587.752 4.468.378

RECURSOS MATERIAIS

Fundación Escola Galega de Administración Sanitaria (cursos) 4.170.731

Aluguer caseta Sociedad Española de Epidemiología (SEE-00) 396.315

Convenio coa Organización Panamericana de Saúde (OPS) 5.500.000

Asistencia cursos/seminarios/xuntanzas 1.650.522

CUSTO TOTAL RR.MM. 11.717.568 11.733.784 2.391.000

CUSTO TOTAL DO PROGRAMA 16.371.898 17.321.536 6.859.378


1.2 22/8/02 09:50 Página 49


1.2.1.2. Subprograma de elaboración desoftware epidemiolóxico



3. Obxectivos

Xerais

1. Apoia-los servicios de saúde pública eadministración sanitaria en aspectosrelacionados coa metodoloxía de investigaciónepidemiolóxica, facilitándolles programasinformáticos de uso doado, que proporcionenutilidades que complementen as existentes nos programas estatísticos utilizados de xeito cotián.

2. Establecer unha vía de comunicacióninterdisciplinaria entre epidemiólogos e bioestatísticos.

Específicos

1. Deseñar, elaborar, editar e distribuí-losprogramas informáticos Epidat e Rsida(Moucho).


Estratexias

1. Análise das necesidades e prioridades desoftware no eido do manexo de datos paraanálise estatística.

2. Cooperación coa USC e coa OPS para odesenvolvemento do software.

3. Revisión e edición conxunta de software.4. Difusión dos productos.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Información sobreSaúde Pública. Unidade de Informática.

❚ Técnicos e investigadores das instituciónsimplicadas.

Recursos materiais:

❚ Convenio de cooperación CSSS-OPS.❚ Convenio de cooperación CSSS-USC.❚ Hardware e software.❚ Material impreso de divulgación.


❚ Continuación do deseño da versión 3.0 de Epidatpara Windows:• Documentación dos módulos de demografía,

xerarquización, análise bayesiano, táboas decontinxencia, distribucións de probabilidades.

• Programación das versións beta dos módulos de axuste de taxas, demografía, mostraxe,xerarquización, análise bayesiano, inferencia e metaanálise.

❚ Atencións ás peticións de envío da versión 2.1 do programa ós interesados.

❚ Distribución do Moucho (software para acorrección do efecto producido polo atraso nanotificación de casos na vixilancia en saúdepública), desenvolvido polo Servicio de Informaciónsobre Saúde Pública, coa colaboración de:• Plan Nacional contra a sida do Ministerio

de Sanidade e Consumo (MSC, España).• Axencia Española de Cooperación Internacional

(AECI).• Organización Panamericana da Saúde /

Organización Mundial da Saúde (OPS/OMS).• United Nations Aids Program (UNAIDS).

1.2 22/8/02 09:50 Página 50


Países Nº de receptores (acumulativo)

1995 1996

Galicia 217 349

Resto de España 194 197

Resto de Europa 7 7

América do Sur 863 897

América do Norte, Centro e Caribe 103 110

TOTAL 1.384 1.560

Táboa 1.2.1.3. Cadro de distribución de EPIDAT 1.0

1997 1998 1999 2000 2001

(EPIDAT. 2.0) (EPIDAT. 2.0 e 2.1) (EPIDAT. 2.1) (EPIDAT. 2.1) (EPIDAT. 2.1)

Manual con disquettes 306 74 38 — 1

Xogos de disquettes 16 73 115 70 75

Baixadas da Internet 154 492 710 — —

Táboa 1.2.1.4. Distribución de EPIDAT v 2.0 e 2.1


De xestión

1.2 22/8/02 09:50 Página 51



Táboa 1.2.1.5. Análise de custos do subprograma






Administrativo Grupo C 1 S.C.1 10% 383.540

Auxiliar administrativo Grupo D-12 1 S.C.1 5% 147.225

Asesoría (programador Informático) 20% 1.550.566

CUSTO TOTAL RR.HH. 5.453.536 6.130.682 5.942.219


1.2 22/8/02 09:50 Página 52


1.2.1.3. Subprograma de colaboración institucional



3. Obxectivos

Xeral

1. Servir de canle de intercambio de experiencias coninstitucións de saúde internacionais.

Específicos

1. Establecer un convenio anual coa Unidade deBioestatística da Facultade de Medicina daUniversidade de Santiago de Compostela (USC).

2. Establecer un convenio anual coa cátedra deMedicina Preventiva e Saúde Pública da USC.

3. Establecer unha carta de entendemento plurianualca Organización Panamericana da Saúde (OPS).

4. Proporcionar unha asesoría directa a outrasunidades da Consellería de Sanidade e ServiciosSociais (CSSS) e do Servicio Galego de Saúde(Sergas).


Estratexias

1. Cooperación coa USC e a OPS, intercambiandoprofesorado e investigadores.

2. Asesorías a países da Rexión das Américas.3. Apoio técnico a outras unidades da CSSS e do

Sergas.4. Facilita-la comunicación entre o persoal dos

servicios de saúde interesados en aspectosmetodolóxicos e de investigación.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Información de SaúdePública. Unidade de Informática.

❚ Técnicos e investigadores das instituciónsimplicadas.

Recursos materiais:

❚ Convenio de cooperación CSSS-OPS.❚ Convenio de cooperación CSSS-USC.

❚ Convenio de colaboración entre a CSSS e aAsociación Galega de Médicos Forenses para a mellora de calidade da estatística sobremortalidade (en vigor dende 1996).

❚ Convenio entre o Sergas e o Instituto Galego de Estatística para a realización de estatísticas dedefuncións segundo a causa de morte (en vigor dende 1995).


❚ Elaboración e sinatura do convenio ca USC, para o apoio tecnolóxico e o desenvolvemento deactividades de formación sobre análise estatística e tratamento de datos aplicados á epidemioloxía.

❚ Elaboración e sinatura do plan de actividades parao ano 2001 da carta de entendemento plurianualcoa OPS 2000-2003.

❚ Convenio de colaboracion entre a Consellería deSanidade e Servicios Sociais e o Centro deTransfusións de Galicia para a realizacion dunestudio seroepidemiolóxico na poboación galega(15/02/01).


De xestión

Ano Nº de convenios Importe total

1992 1 2.750.000

1993 2 7.007.745

1994 2 7.650.000

1995 3 9.000.000

1996 5 17.155.000

1997 6 16.412.500

1998 5 10.035.000

1999 4 11.320.000

2000 2 14.250.000

2001 3 27.089.280

Táboa 1.2.1.6. Cadro evolutivo do número de convenios e custoeconómico no período 1992-2001

1.2 22/8/02 09:50 Página 53


1.2.2. Programa de elaboración eanálise de indicadores de saúde

1.2.2.1. Subprograma de compilación einformatización de indicadores desaúde e servicios sanitarios



3. Obxectivos

Xeral

1. Apoia-las crecentes necesidades deplanificadores e xestores no uso de indicadoresde saúde e servicios sanitarios.

Específicos

1. Facilita-lo seguimento e avaliación dos plans de saúde.

2. Facilita-lo seguimento e avaliación dodocumento “Saúde para todos no ano 2000”(SPT-2000)

3. Facilita-la divulgación de indicadores entre osprofesionais sanitarios

4. Apoia-la monitorización e priorización deproblemas de saúde.


Estratexias

1. Análise de indicadores dispoñibles eprioritarios.

2. Análise de clientes-usuarios potenciais eadecuación dos indicadores a eles.

3. Cooperación co Instituto Municipal da Saúde doConcello de Barcelona no desenvolvemento eavaliación do programa informático PIRGISSS(Paquete Informático de Representación Gráficade Indicadores de Saúde e Servicios Sociais).

4. Inclusión en redes europeas dedesenvolvemento e análise de indicadores de saúde.


Recursos humanos:

❚ Sección de Información Sanitaria.❚ Convenio de cooperación entre a Consellería

de Sanidade e Servicios Sociais (CSSS) e aUniversidade de Santiago de Compostela (USC).

Recursos materiais:

❚ Dirección Xeral de Saúde Pública (DXSP).


❚ Obtención dos indicadores definidos comoprioritarios.

❚ Carga na base de datos PIRGISSS destesindicadores.

❚ Elaboración de táboas de indicadores enrexistros especiais.

❚ Elaboración de novos requisitos funcionais do programa.

1.2 22/8/02 09:50 Página 54


Ano Indicadores Rexistrosincorporados

1999 60 50.000

2000 1.166 123.096

2001 1.321 128.129

Táboa 1.2.2.1. Indicadores de actividade

6. Indicadores de cuantitativos

De xestión







Bolseira Licenciada 1 S.C.1 100% 2.292.000

CUSTO TOTAL RR.HH. 2.982.142 1.808.765 1.757.048

CUSTO TOTAL DO SUBPROGRAMA 2.982.142 2.608.765 1.757.048


1.2 22/8/02 09:50 Página 55


1.2.2.2. Subprograma do sistema deinformación xeográfica (SIX)


2. Responsable: Carmen Lucía Vidal Rodeiro

3. Obxectivos

Xeral

1. Apoia-las crecentes necesidades de planificadorese xestores na análise de indicadores de saúde eservicios sanitarios, facilitando a súarepresentación e análise xeográfica.

Específicos

1. Facilita-la representación xeográfica de datosde saúde-enfermidade.

2. Defini-las técnicas estatísticas que se aplicarán aestes datos.

3. Facilita-la análise de indicadores entre osprofesionais sanitarios.

4. Apoia-la monitorización e priorización deproblemas de saúde.


Estratexias

1. Definición do software axeitado.2. Formación de recursos en SIX.3. Cooperación coa Organización Panamericana

da Saúde (OPS) en SIX.


Recursos humanos:

❚ Sección de Información Sanitaria.❚ Convenio de cooperación entre a Consellería de

Sanidade e Servicios Sociais (CSSS) e aUniversidade de Santiago de Compostela (USC).

❚ Carta de entendemento entre a OPS e a CSSS.

Recursos materiais:

❚ Dirección Xeral de Saúde Pública (DXSP).


❚ Desenvolvemento de enlaces entre bases dedatos e mapas.

❚ Análise de técnicas de suavización.

❚ Exploración de técnicas de representaciónxeográfica de tendencias.

❚ Finalización da análise xeográfica damortalidade en Galicia 1980-1998.

❚ Consolidación dos arquivos de denominadoresda poboación de Galicia, para os anos 1980-1998 para diferentes agrupaciónsxeográficas.

❚ Representación xeográfica de datos utilizandorueiros dixitalizados.

❚ Estudio xeográfico da tuberculose 1996-1999.

❚ Preparación e comunicación das seguintescomunicacións:

• Estudio descritivo da mortalidade poraccidentes de tráfico en Galicia, 1980-1998

• Impacto da mortalidade por accidentes detráfico na esperanza de vida en Galicia, 1980-1998.

• Estudio da mortalidade por accidentes detráfico e o seu impacto na esperanza de vidaen Galicia, 1980-98.

• Utilización de diferentes fontes de datos noestudio da mortalidade por accidentes detráfico en Galicia.

❚ Preparación dos seguintes artigos:

• Spatio-Temporal Models: Mapping BreastCancer Mortality in Galicia, Spain.

• Geographical analysis of disease in smallareas using Hierarchical Bayesian Models:Mapping Men Lung Cancer Mortality inGalicia, Spain, 1978-1998.

• Distribución xeográfica e temporal dosuicidio en Galicia (1976-98).

1.2 22/8/02 09:50 Página 56



❚ Recursos económicos






Bolseira estatística Licenciada 1 S.C.1 30% 687.600

CUSTO TOTAL RR.HH. 1.421.235 1.597.509 1.434.700

RECURSOS MATERIAIS

Software comercial para xestión estatística 999.421

Roteiro dixital 1.099.997

Actualización do programa estatístico STATA 131.660

CUSTO TOTAL RR.MM. 2.231.078 1.099.196 0



1.2 22/8/02 09:50 Página 57

2.1 22/8/02 09:54 Página 58

Plan estratéxico de modificación dos determinantes de saúde

2.1. Plan sectorial de actuación sobre factores de risco relacionados coasenfermidades transmisibles

2.2. Plan sectorial de actuación sobre factoresambientais xerais

2.3. Plan sectorial de actuación sobre factoresambientais específicos

2.4. Plan sectorial de actuación sobre factorespsicosociais e hábitos relacionados coa saúde

2.5. Plan sectorial de actuación sobre factoresrelacionados co sistema asistencial,prevención individualizada e secundaria

2

2.1 22/8/02 09:54 Página 59

2.1 22/8/02 09:54 Página 60

2.1.1. Programa de prevención econtrol da infección por VIH/Sida

2.1.1.1. Subprograma de vixilanciaepidemiolóxica

1. Data de comezo: ano 1986, de forma simultáneaó Rexistro Nacional da Sida.

2 Responsables: Javier Cereijo Fernández.

3. ObxectivosXeral

1. Coñece-las características (persoa, lugar etempo) da epidemia producida polo VIH e dasida.

Específicos

1. Estima-la prevalencia e incidencia da infecciónpor VIH/sida na poboación.

2. Estima-la evolución e proxección ó futuro daprevalencia da infección por VIH/sida.

3. Identificar subgrupos poboacionais nos que oproblema é maior e/ou medra máisrapidamente.

4. Obte-la información precisa para avaliar eestablecer prioridades nos programas deintervención.

5. Obter información sobre o nivel decoñecementos, actitudes e comportamentos dapoboación ou de grupos específicos respecto datransmisión e prevención da infección porVIH/sida.

6. Obte-la información necesaria para planifica-losprogramas e recursos para a prevención datransmisión do VIH e para a atención ós casosde sida.

7. Proporciona-la información dispoñible, tanto óRexistro Nacional, como ós puntos denotificación e ás persoas que se considereoportuno.


Estratexias

1. Xestión do Rexistro Galego da Sida:• Mantemento permanente de contacto cos

declarantes e control da calidade dainformación recibida no Rexistro Galego da Sida.

• Remisión do informe semestral ó RexistroNacional.

• Elaboración e difusión de informesperiódicos.

• Implicación dos profesionais nas actividadesde rexistro.

2. Realización de estudios de estimación daseroprevalencia en poboacións sentinela.

3. Participación nos grupos de traballoconstituídos para a creación dun sistema deinformación de VIH.

4. Estudio do impacto da mortalidade porVIH/sida na mortalidade xeral.

5. Realización de estudios para coñece-lo nivel deinformación, actitudes e comportamentos dapoboación ou de grupos específicos respecto datransmisión e prevención da infección por VIH.

6. Implantación dun sistema de vixilanciamicrobiolóxica e molecular.

7. Resolución de consultas á demanda, ben sexanpor escrito, telefónicas ou persoais.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Prevención eControl das Enfermidades Transmisibles.

❚ Voluntarios e persoal das ONG ou instituciónsque colaboran na execución das actividades.

Recursos materiais:

❚ Folla de rexistro de caso sida (Rexistro Nacionalda Sida en Galicia).

❚ Software: aplicación informática do SistemaEstatal de Información sobre VIH/sida.

❚ Cuestionarios para a realización de enquisas.❚ Liñas telefónicas.


2.1. Plan sectorial de actuación sobre factores de riscorelacionados coas enfermidades transmisibles

Plan sectorial de actuación sobre factores de risco relacionados coas enfermidades transmisibles

2.1 22/8/02 09:54 Página 61

Plan sectorial de actuación sobre factores de risco relacionados coas enfermidades transmisibles62 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001


❚ Rexistro Galego da Sida:• Elaboración e difusión de informes semestrais

dos datos procedentes do Rexistro Galego daSida.

• Remisión semestral dos datos do RexistroGalego da Sida ó Rexistro Nacional.

❚ Estudios en poboacións sentinela: • Realización dun estudio anónimo non

relacionado de seroprevalencia de anticorposanti-VIH en neonatos.

• Estudio en traballadoras do sexo:– Recollida de mostras para a realización de

analíticas na unidade móbil.

– Realización de enquisas sobre ascaracterísticas sociodemográficas e deprácticas de risco.

• Petición á División de Asistencia Sanitaria-Centro de Transfusión de Galicia dos datossobre as probas de infección por VIHrealizadas en doadores de sangue.

❚ Grupo de traballo para a elaboración eimplantación dun sistema de información sobreVIH en Galicia.

❚ Convenio co Instituto de saúde Carlos III, para arealización e implantación dun sistema devixilancia epidemiolóxica molecular dainfección polo VIH en Galicia e un estudio deinvestigación e dos subtipos non-B erecombinantes detectados

De resultados


De xestión

Táboa 2.1.1.1.: Actividade do Rexistro Galego da Sida

Rexistro Galego da Sida 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de rexistros novos tramitados 359 309 144 169 88 100

Nº de rexistros modificados 730 754 251 255 294 196

Nº de informes técnicos 2 2 2 2 2 2

Nº de publicacións 1 — — — 1 1

De resultados

Táboa 2.1.1.2.: Sistemas de información de VIH diagnosticados

Sistemas de información de VIH diagnosticados 1998 1999 2000 2001

Reunións dos grupo de traballo interno (Atención Especializada, Farmacia, información sanitaria, informática) 7 4 2 3

Reunións cos interlocutores sociais e dos afectados 2 1 — 3

Reunións co Ministerio de Sanidade e Consumo 2 1 1 1

2.1 22/8/02 09:54 Página 62

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 63Plan sectorial de actuación sobre factores de risco relacionados coas enfermidades transmisibles

0

50

100

150

200

250

300

350

400

Nº casos gallegos

Incidencia gallega

Incidencia española

2001

100

36,6

2000

88

32,1

44,2

1999

138

50,3

68,2

1998

141

51,4

85,6

1997

257

94,2

117,6

1996

357

130,3

164,8

1995

293

107

178,5

1994

322

117,8

186,7

1993

233

85,4

139,4

1992

254

93,2

129,3

1991

255

93,3

116,4

1990

205

75

99,6

1989

144

52,7

80,5

1988

92

33,7

57,8

1987

41

15

27,7

1986

25

9,2

12,6

1985

10

3,7

4,4

1984

1

0,4

1,3

De resultados

De resultados

Táboa 2.1.1.3.: Evolución de custos en pesetas do subprograma

2001 2000 1999

Convenio co Instituto de Saúde Carlos III 1.800.000

Informe Rexistro Galego de Sida (xaneiro 2001) 650.001


Gráfico 2.1.1.1. Número de casos e incidencia de sida por millón de habitantes por ano de diagnóstico (a 31-12-2000)

2.1 22/8/02 09:54 Página 63


2.1.1.2. Subprograma de prevención

Inclúense intervencións dirixidas á poboaciónxeral, xunto con outras dirixidas a diferentescolectivos con prácticas de risco e de difícil acceso:usuarios de drogas por vía intravenosa (UDVP),prostitutas, persoas encarceradas, poboaciónsmarxinais…

Para o desenvolvemento dos proxectos deprevención contouse cunha achega económica doMinisterio de Sanidade e Consumo (MSC) de48.789.065 pesetas.

2.1.1.2.1. Intervencións con poboación xeral


2. Responsable: José Antonio Taboada Rodríguez

3. Obxectivos

Xerais

1. Manter informada a poboación xeral sobre asvías de transmisión, formas de prevención eimpacto da epidemia.

2. Diminuí-las prácticas de risco na poboación xeral.3. Diminuí-la incidencia da infección por VIH e dos

casos de sida.4. Diminuí-las actitudes de rexeitamento e

marxinación social dos afectados e fomenta-lasactitudes e conductas solidarias.

4. Descrición do proxecto

Estratexias

❚ Edicións periódicas de folletos informativospara a poboación xeral e a súa difusiónpermanente a través de distintas organizacións(cursos, charlas locais, consultas, casetas, …).

❚ Deseño e difusión de campañas informativasnos medios de comunicación.

❚ Funcionamento do teléfono de informaciónsobre a sida.

❚ Celebración do Día Mundial da Sida, o día 1 dedecembro, con campañas informativas a travésdos medios de comunicación, e actos especiais.

❚ Establecemento de convenios de colaboracióncon organizacións de diferente natureza (ONG,concellos, universidades), e convocatoriasoficiais de subvención a proxectos ou acciónsno campo do VIH/sida.


Recursos humanos:


❚ Voluntarios e persoal das ONG ou instituciónsque levan a cabo proxectos ou accións nocampo do VIH/sida.

Recursos materiais:

❚ Diversos materiais impresos.❚ Convenios de colaboración e convocatorias de

subvención a proxectos.❚ Teléfono da sida.

5. Actividades xestionadas en 2001

❚ Colaboración en actividades e elaboración de material informativo con diferentesorganizacións (ONG, Consello da Xuventude).

❚ Distribución de folletos de información xeral.❚ Convenio co Consello da Xuventude

de Galicia.❚ Xestión de consultas persoais e a través do

teléfono de información sobre a sida.❚ Celebración do Día Mundial da Sida:

información a través da prensa e medios decomunicación, distribución de diverso materialinformativo (folletos, carteis, ...) entre ONG,centros escolares, concellos, ...

2.1 22/8/02 09:54 Página 64

Plan sectorial de actuación sobre factores de risco relacionados coas enfermidades transmisibles DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 65

Táboa 2.1.1.4. Número de exemplares das edicións de material impreso divulgativo de información xeral

Ano 1992 1993 1994 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de folletos

editados 50.000 80.000 40.000 25.000 16.200 16.200 24.200 8.000 15.000


De xestión

Táboa 2.1.1.5. Distribución de material no día mundial da sida

Distribución no día mundial da sida 1998 1999 2000 2001

Nº folletos de información xeral 12.550 12.600 6.550 14.851

Nº folletos "Muller, embarazo e sida" 16.900 25.000 15.100 24.500

Nº folletos do programa de intercambio de xiringas 6.950 1.000 — 300

Nº folletos do programa de mariñeiros 5.050 — — —

Carteis 600 400 426 1.590

Preservativos —- —- 25.844 21.888

Folletos do Plan Nacional da Sida 16.150 10.000 28.000 26.150

Carteis do Plan Nacional da Sida 1.588 1.500 2.250 1.547

2.1 22/8/02 09:54 Página 65


Táboa 2.1.1.6. Xornadas de información xuvenil nos concellos

1998 1999 2000

Xornadas de información xuvenil nos concellos 7 11 22

Táboa 2.1.1.7. Análise de custos en pesetas do subprograma

2001 2000 1999

Edición/distribución de folletos 1.000.000

Convenio co Consello da Xuventude de Galicia (CXG) 1.861.500

Subvención campaña Lémbrao do CXG 1.099.000

CUSTO TOTAL 3.960.500 3.726.585 4.000.914

2.1 22/8/02 09:54 Página 66

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 67Plan sectorial de actuación sobre factores de risco relacionados coas enfermidades transmisibles

2.1.1.2.2. Intervencións con colectivos específicos

Prevención primaria do VIH/sida e outrasenfermidades transmisibles en mulleres que exercen a prostitución. Proxecto Olimpia


2 Responsables: Mª del Carmen Blanco Ramos

3. Obxectivos

Xerais

1. Estudio sobre as condicións do exercicio daprostitución nos lugares onde se desenvolve oprograma.

2. Facilitar e promove-la atención social esanitaria ó colectivo de mulleres dedicadas áprostitución.

3. Prevención primaria e secundaria do VIH/sidanas prostitutas que traballan na nosacomunidade.

Específicos

1. Mantemento da base de datos con informaciónepidemiolóxica sobre este grupo.

2. Describi-las condicións sociais, económicas esanitarias das persoas dedicadas á prostitución.

3. Coñece-la prevalencia de enfermidades detransmisión sexual e as prácticas de risco nestecolectivo.

4. Facilita-la adquisición de hábitos saudables nasmulleres destinatarias do programa paramellorar e aumenta-la súa calidade de vida.

5. Informa-la poboación destinataria dos serviciossociais e sanitarios dispoñibles e fomentar epotencia-la súa utilización.

6. Crear entre as mulleres do colectivo unha redepermanente de información sobreenfermidades transmisibles por vía sexual esobre os servicios sociosanitarios.


O proxecto desenvólvese no marco dun conveniode colaboración entre a Consellería de Sanidade,a Consellería de Familia e Promoción do Emprego,

Muller e Xuventude e a ONG Grupo de Estudiossobre a Condicións da Muller Alecrín, para aintegración das prostitutas na rede de atenciónsociosanitaria. Da súa xestión encárgase o Serviciode Prevención e Control das EnfermidadesTransmisibles.

Estratexias

1. Facilita-lo acceso destas mulleres ós recursos deatención sociosanitaria.

2. Coordinación cos servicios sanitarios e deasistencia social.

3. Derivación ó centro de día e ós centros desaúde correspondentes.

4. Establecemento dunha rede de axentes desaúde neste colectivo.

5. Facilitación de materiais informativos: dípticos,trípticos e adhesivos.

6. Promoción dos métodos preventivos fronte ainfección polo VIH/sida e outras enfermidadestransmisibles, xunto coa facilitación demateriais preventivos e instruccións de uso.

7. Colaboración con organizacións que traballanneste ámbito e participación nunha redeeuropea de proxectos de intervención enprostitución.

Intervención

❚ Unidade móbil:

• Saídas semanais ós puntos de intervención:Vigo, Pontevedra, Ourense, Santiago deCompostela e Lugo.

• Extracción de mostras para a realización deprobas serolóxicas (VDRL, VHB, VHC, VIH).

• Entrega das mostras nos laboratorios dereferencia.

• Derivación ós centros de día e centros desaúde ou servicios sociais correspondentes.

• Facilitación de información, de asesoramentoe de medios preventivos.

• Reunións de coordinación co centro de día ecentros de saúde.

• Entrevistas protocolizadas e recollida dedatos. Historia clínica.

2.1 22/8/02 09:54 Página 67


❚ Centro de día:• Coordinación semanal e derivación ós centros

de saúde e servicios sociais asignados.• Consello das mulleres que o solicitan dende a

unidade móbil.• Seguimento semanal da unidade móbil.• Procesamento dos datos recollidos na

unidade móbil.• Prestación de servicios: lavadora, ducha,

sala de estar.• Coordinación coa Dirección Xeral de Saúde

Pública (DXSP).❚ Cursos para axentes de saúde.


Recursos humanos:

❚ DXSP: Servicio de Prevención e Control dasEnfermidades Transmisibles.

❚ Alecrín: centros de día para prostitutas (Vigo eSantiago de Compostela), unidade móbil.

❚ Centros de saúde, servicios sociais.

Recursos materiais:

❚ Convenio co Grupo de Estudios sobre aCondicións da Muller Alecrín.

❚ Materiais de apoio:• Informativos.• Preventivos.• Unidade móbil.


❚ Elaboración dun convenio bianual 2001-2002 decolaboración con Alecrín. Reunións decoordinación do convenio.

❚ Acordo coa División de Asistencia Sanitaria paraestablecer centros de saúde e persoal sanitariode referencia para as mulleres derivadas aconsecuencia da realización do proxecto.

❚ Asesoramento do material informativo doproxecto Olimpia.

❚ Colaboración no 1º Foro Internacional deGalicia sobre Prostitución, celebrado en Vigo(16-17 de novembro de 2001).


2001 2000 1999

Convenio con Alecrín 14.904.656

Outras actividades 464.760


Táboa 2.1.1.8. Actividade da unidade móbil

1998 1999 2000 2001

Contactos establecidos 230 336 (*) 864 (*) 1.146 (*)

Analíticas realizadas 105 73 131 132

Derivacións á asistencia sanitaria 105 73 131 132


De xestión

(*) Datos globais desde o comezo do programa

2.1 22/8/02 09:54 Página 68


Muller, embarazo, e infección por VIH. Normas xerais de actuación


2 Responsables: José Antonio Taboada Rodríguez;Mª del Carmen Blanco Ramos

3. ObxectivosXerais

1. Previ-la transmisión da infección polo VIH/sidanas mulleres de Galicia en idade fértil.

2. Previ-la transmisión da infección polo VIH/sidade nai a fillo.

Específicos1. Detección e captación de mulleres con prácticas

de risco e intención de procrear para diminuí-lorisco de transmisión perinatal.

2. Seguimento e asistencia continuada da mullerVIH(+) e do seu fillo.


Estratexias

1. Informar a toda muller en idade fértil sobre asprácticas de risco da infección por VIH e dasmedidas de prevención.

2. Oferta-las probas analíticas de detección dainfección, informando das súas características a

tódalas mulleres embarazadas. Solicitarasesempre o seu consentimento e ofertarásellesconsello antes e despois de realizalas.

3. Planificación familiar axeitada, respectandosempre a vontade da infectada.

4. Informa-los obstetras, médicos de atenciónprimaria e pediatras das normas aprobadasinternacionalmente para o seguimento etratamento da muller embarazada respecto ó VIH/sida.

5. Oferta de tratamento antirretroviral segundoprotocolos aprobados internacionalmente.


Recursos humanos:


❚ Profesionais de atención primaria eespecializada (médicos de familia, xinecólogos,obstetras e pediatras).

Recursos materiais:

❚ Circular sobre as normas xerais de actuación.❚ Folleto informativo.


❚ Distribución do folleto “Muller, embarazo e sida”.

2.1 22/8/02 09:54 Página 69



2001 2000 1999

Edición de materiais informativos 0 1.892.000 1.080.000

Táboa 2.1.1.10. Actividade realizada

1998 1999 2000 2001

Nº de circulares de normas xerais distribuídas 1.920 200 — —

Nº de folletos editados 40.000 67.000 45.000 0

Nº de folletos distribuídos 20.403 37.000 17.100 24.500


De xestión

1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 20000

1

2

3

4

5% casos Galicia

2001

% casos España

Gráfico 2.1.1.2. Porcentaxe de casos de sida por transmisión vertical por ano. Galicia e España

2.1 22/8/02 09:54 Página 70


Programa educativo de prevención do VIH/sida nos centros de ensino


2 Responsable: Josefa Fernández da Silva

3. Obxectivos

Xerais

1. Contribuír ó desenvolvemento integral daspersoas para unha vida satisfactoria.

2. Facilita-la construcción, por parte da mocidade,de actitudes e conductas saudables e solidariasen xeral, e en particular respecto da infecciónpolo VIH/Sida.

3. Proporcionar información á mocidade sobre ainfección polo VIH/Sida e as medidas deprotección fronte a ela.

Específicos

1. Fomentar nos centros de ensino, asintervencións educativas centradas naeducación de actitudes saudables cara á vida enxeral, e cara á problemática da infección poloVIH en particular.

2. Proporcionar materiais de apoio destinados óprofesorado do segundo ciclo de ensinosecundario obrigatorio (3º e 4º de ESO) epostobrigatorio (ESPO), ó alumnado destesniveis e ás nais e ós pais.

3. Fomenta-lo adestramento específico doprofesorado.

4. Estimula-lo diálogo entre as nais e pais e asfillas e fillos, e proporcionar información ás naise pais sobre a infección polo VIH e as medidasde protección fronte a ela.


O proxecto desenvólvese no marco do conveniode colaboración entre a Consellería de Sanidade ea Consellería de Educación e OrdenaciónUniversitaria para o impulso da educación para asaúde na escola. Da súa xestión encárgase oServicio de Prevención e Control dasEnfermidades Transmisibles. No ano 2000 púxose

en marcha unha nova proposta de intervención,centrada na educación das actitudes, e amplíase oalcance do programa a 4º de ESO e á educaciónpostobrigatoria non universitaria.

Estratexias

1. Elaboración e edición de materiais de apoioque faciliten a abordaxe das intervenciónseducativas nos centros de ensino.

2. Información á comunidade educativa sobre adispoñibilidade dos materiais e distribucióndeles segundo demanda.

3. Adestramento do profesorado sobre a propostade intervención.


Recursos humanos:


❚ Grupo Lúa Crecente, que elabora os materiaisde apoio, coa colaboración de persoal técnicodas consellerías implicadas no proxecto.

❚ Profesorado (de segundo ciclo de ensinosecundario obrigatorio, e postobrigatorio) eprofesionais dos departamentos de orientación,dos centros que participan no proxecto.

❚ Equipo de formadoras do profesorado (Grupo Lúa Crecente).

❚ Equipo avaliador.

Recursos materiais:

❚ Convenio de cofinanciamento da ComisiónEuropea (curso escolar 1995-96).

❚ Convenio co Ministerio de Educación dePortugal (curso escolar 1995-96).

❚ Carta informativa, e formularios de solicitudede materiais e de cursos de adestramento.

❚ Materiais de apoio. No ano 2000 comeza unhanova etapa do programa caracterizada porunha proposta de intervención nova que leva otítulo de “Temas transversais e educación deactitudes. Proposta para unha intervenciónintegral, a propósito da prevención da infecciónpolo VIH/sida”, caracterizada polos materiais de

2.1 22/8/02 09:54 Página 71


apoio que se detallan a continuación, e por unscursos de adestramento específicos.• Para o profesorado: a guía educativa, a

carpeta coas fichas e o diario educativo.• Para o alumnado: o caderno “Somos quen de

construír a nosa historia”.• Para as nais e os pais: o folleto “De nais e pais

a fillas e fillos ante a infección polo VIH/Sida”.


❚ Coordinación do proceso de edición dosmateriais de apoio.

❚ Oferta a tódolos centros educativos de ensinosecundario dos materiais de apoio e dos cursosde adestramento para o profesorado.

❚ Distribución dos materiais de apoio ós centroseducativos segundo a demanda.

❚ Celebración de dous cursos de adestramentopara o profesorado en Santiago, os días 17, 18e 19 de setembro.

❚ Procesamento dos datos recollidos o anoanterior para a avaliación do programa.

❚ Distribución de materiais a diversas instituciónsque os solicitan (asociacións, concellos, UAD...)

❚ Revisión e actualización dos materiais cara áedición para o curso 2001/02.

❚ Presentación dun póster sobre “Creación dunhabatería de instrumentos para valorar a eficaciadun programa educativo de prevención desida” nas II Xornadas sobre Transversalidadecelebradas en Santiago de Compostela (8-10 de xuño).

❚ Relatorio sobre o programa no II CongresoGalego da SIDA celebrado na Coruña (19-20 deoutubro).



De xestión

Táboa 2.1.1.12. Número de exemplares de materiais editados 1995-2001

Curso Materiais profesorado Caderno alumnado Folleto nais e pais

1995-1996 1.900 50.000 40.000

1996-1997 1.800 50.000 40.000

1997-1998 1.500 30.000 24.000

1998-1999 1.500 38.000 32.000

1999-2000 1.500 50.000 50.000

2000-2001 1550 53.400 43.000

2.1 22/8/02 09:54 Página 72


Táboa 2.1.1.13. Análise de custos en pesetas do programa 1995-2001

Ano Edición Cursos Renovación materiais adestramento Avaliación Reunións materiais Total

1995-1996 18.733.744 1.437.400 2.600.000 1.404.596 — 24.175.740

1996-1997 8.330.000 1.252.637 — 188.369 — 9.771.006

1997-1998 8.321.968 — — 565.350 2.745.468 11.632.786

1998-1999 6.540.505 — 348.000 120.833 2.410.112 9.419.450

1999-2000 11.560.227 3.252.542 3.856.111 — — 18.668.880

2000-2001 11.867.918 3.157.472 — 452.091 — 15.477.481

Táboa 2.1.1.15. Participación no programa 1995-2001

Ano Centros Centros Alumnado implicado Profesorado Profesoradodiana implicados 3º ESO 4º ESO ESPO implicado adestrado

1995-1996 381 301 (79%) 34.361 — — 1.900 116

1996-1997 391 304 (78%) 33.224 — — 1.500 50

1997-1998 384 287 (75%) 32.329 — — 1.100 —

1998-1999 301 222 (74%) 18.934 — — 1.300 —

1999-2000 497 352 (71%) 25.729 12.000 3.000 1.038 88

2000-2001 503 354 (70%) 23.451 14.151 5.847 1.500 42

Táboa 2.1.1.14. Número de exemplares de materiais distribuídos 1995-2001

Curso Materiais profesorado Caderno alumnado Folleto nais e pais

1995-1996 1.900 48.400 38.000

1996-1997 1.500 41.500 33.500

1997-1998 1.100 37.000 31.000*

1998-1999 1.300 27.300 23.200

1999-2000 1.500 42.450 40.635

2000-2001 1.500 42.914 40.796

* Para cubri-la demanda recorreuse a materiais sobrantes do curso anterior

2.1 22/8/02 09:54 Página 73


Facilitación de medios preventivos para usuariosde drogas por vía parenteral


2 Responsable: Mª del Carmen Blanco Ramos

3. ObxectivosXerais

1. Diminuí-la transmisión da infección por VIHentre persoas que utilizan drogas por víaparenteral.

2. Diminuí-la transmisión da infección por VIH dos usuarios de drogas por vía parenteral aoutras persoas non usuarias de drogas por vía parenteral.

3. Reduci-los danos asociados ó uso de drogas porvía parenteral. Mellora-los hábitos hixiénicosnos consumidores de drogas por vía parenteral.

Específicos

1. Mellora-la accesibilidade dos usuarios de drogaspor vía parenteral ó material de inxección estéril.

2. Diminuí-la práctica de compartir e reutilizarxiringas e material de inxección.

3. Mellora-la accesibilidade dos usuarios dedrogas por vía parenteral ós preservativos.

4. Fomenta-lo uso dos preservativos nas relaciónssexuais das persoas que usan drogas por víaparenteral.

5. Facilita-lo contacto dos usuarios de drogas porvía parenteral coa rede sanitario-asistencial.


Estratexias

1. Distribución de paquetes preventivos a travésdas oficinas de farmacia.

2. Posta en funcionamento e mantemento dunprograma de intercambio de xiringas (paquetespreventivos por xiringas usadas) encolaboración con distintos axentes sociais, nos denominados puntos de intercambio de xiringas.


Recursos humanos:

1. Unidade central: Servicio de Prevención eControl das Enfermidades Transmisibles.

2. Farmacéuticos e persoal das oficinas de farmacia.3. Persoal dos puntos de intercambio, sexan

farmacias, ONG, unidades asistenciais dedrogodependencias (UAD) e outros.

4. Persoal dos servicios sanitarios dos centrospenitenciarios.

Recursos materiais:

1. Paquetes preventivos co seguinte contido: unhaxiringa co seu contedor para metela unha vezusada, un envase de auga estéril e unha toalliñaimpregnada en alcohol isopropílico. A bolsa queo contén leva impresa unha mensaxe preventiva.

2. Preservativos.3. Contedores de recollida de material usado.4. Convenio de colaboración entre a Consellería

de Sanidade e a ONG Médicos do Mundo.5. Convenio de colaboración entre a Consellería

de Sanidade e Servicios Sociais e a Secretaría deEstado para Asuntos Penitenciarios.


1. Mantemento e ampliación do programa deintercambio.

2. Distribución de paquetes preventivos a travésde oficinas de farmacia.

3. Distribución de preservativos a través doprograma de intercambio e outras actividadesde distintas ONG e UAD.

4. Distribución de folletos explicativos doprograma de intercambio.

5. Avaliación do programa de facilitación demedios preventivos para usuarios de drogas porvía parenteral.

2.1 22/8/02 09:54 Página 74


❚ Puntos de intercambio:• 16 ONG.• 20 farmacias.• 1 unidade móbil.• 11 UAD.• 5 prisións


De xestión

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

350.000

400.000

450.000

500.000

Nú

mer

o d

e p

aqu

etes

Anos

304.263

357.390

422.700427.360

306.108314.371336.116

293.263

62.503

200119991998199719961995199419931992 2000

244.446

Gráfico 2.1.1.3.: Número de paquetes preventivos para usuarios de drogas inxectables distribuídos a través das oficinas de farmacia 1992-2000

De resultados

Táboa 2.1.1.16. Material distribuído a través do programa de intercambio 1996-2000

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Paquetes preventivos distribuídos 80.000 118.250 145.250 263.500 211.850 492.613

Preservativos distribuídos 80.000 25.000 92.000 185.750 139.684 162.288

Folletos programa intercambio distribuídos — 7.000 8.807 1.000 530 300

2.1 22/8/02 09:54 Página 75


20001999199819971996

Nú

mer

o d

e p

aqu

etes

Anos

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

211.850

263.500

145.250

118.250

80.000

2001

188.350

Gráfico 2.1.1.4.: Número de paquetes preventivos para usuarios de drogas inxectables distribuídos por ano a través dos puntos deintercambio 1996-2000

20001999199819971996

Nú

mer

o d

e p

aqu

etes

dis

trib

uíd

os

Anos

0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

456.296

620.500

567.950545.610

386.108

492.613

2001

Gráfico 2.1.1.5.: Número de paquetes preventivos para usuarios de drogas inxectables distribuídos 1996-2000

2.1 22/8/02 09:54 Página 76




2001 2000 1999

Adquisición de paquetes preventivos 41.329.431 47.039.985 56.475.475

Distribución de paquetes preventivos 1.972.000 1.979.500 1.768.489

Distribución, recollida e eliminación de contedores — 1.129.437 1.096.750

Preservativos 3.050.659 3.595.716 1.996.085

Convenio con Médicos do Mundo 3.264.000 3.200.000 2.500.000

Avaliación — 8.656.500 1.100.000

CUSTOS TOTAIS DO SUBPROGRAMA 49.616.090 65.601.138 64.936.799

2.1 22/8/02 09:54 Página 77


2.1.1.3. Subprograma de coordinación do Plan da Sida


2 Responsable: José Antonio Taboada Rodríguez

3. ObxectivosXerais

1. Coordina-las actividades realizadas en Galiciaen relación con este tema, facilitando osmedios para o desenvolvemento das acciónspriorizadas neste campo.

2. Servir de punto de referencia para tódalasorganizacións que traballan no campo dainfección polo VIH/Sida.

3. Xestionar axudas económicas para a realizaciónde proxectos, segundo as prioridades marcadasanualmente.

4. Organización e xestión de actividades deformación e reciclaxe.

Específicos

1. Manter un contacto permanente coasorganizacións gobernamentais e nongobernamentais.

2. Complementa-las intervencións das distintasorganizacións ou institucións que traballannesta materia.

3. Realizar intervencións en grupos poboacionais oucolectivos de difícil acceso para a Administración.

4. Convocar axudas anualmente e xestionarconvenios de colaboración.

5. Edición de libros e materiais de apoio ásactividades.


Estratexias

1. Establecemento de convenios de colaboracióncon organizacións de diferente natureza.

2. Convocatorias oficiais de subvención aproxectos delas.

3. Formación e actualización do persoal quetraballa en actividades de prevención da sida eorganización de actividades científicas.

4. Actualización da estratexia na acción anti-VIHen Galicia.


Recursos humanos:



1. Deseño da estratexia futura: realización doborrador do Plan Galego do VIH/sida 2002-2006.

2. Orde de subvencións a proxectos deinvestigación-acción sobre VIH/sida.

3. Convocatoria premios de innovación educativa4. Elaboración e deseño do Material de Educación

afectivo-sexual para a Escola.5. Cursos de counselling.6. Participación en actividades formativas

e científicas.


De xestión

❚ Resolución de subvencións a proxectos deinvestigación-acción sobre VIH/sida. Publicaciónno DOG núm. 132, do 9 de xullo de2001(asociacións) e DOG núm. 228, do 26 denovembro de 2001(concellos e universidades).

Táboa 2.1.1.18. Nº solicitudes e proxectos subvencionados 1995-2001

Ano Nº solicitudes Nº proxectos subvencionados

1995 37 34

1996 45 23

1997 57 39

1998 66 59

1999 87 72

2000 108 74

2001 135 91

2.1 22/8/02 09:54 Página 78



2001 2000 1999

Subvencións 42.000.000 (*) 33.600.000 30.000.000

Premio innovación educativa 250.000 250.000 500.000

Elaboración do Material de Educación Afectivo-sexual para a Escola 1.531.588 — —

Cursos de counselling 600.000 585.366 —

Outras intervencións — 2.779.166 1.321.005

CUSTOS TOTAIS DO SUBPROGRAMA 44.381.588 39.214.532 37.411.005

(*)Subvencións: distribución por porcentaxe, segundo a poboación diana dos proxectos ou accións:

UDVP 23,90

Poboación xeral 23,33

Apoio 18,81

Xoves 12,98

Mulleres 7,26

Minorías 5,71

Prostitución 4,19

Reclusos 2,74

Homosexuais 1,07

2.1 22/8/02 09:54 Página 79


Táboa 2.1.1.20. Análise de custos totais en pesetas do programa de prevención e control da infección por VIH/sida

RECURSOS MATERIAIS

Subprograma de vixilancia epidemiolóxica 2.450.001

Subprograma de prevención

Intervención con poboación xeral 3.960.500

Intervención en colectivos específicos:

Prevención primaria en prostitución 15.369.416

Prevención primaria en muller. Embarazo —

Educación para a saúde na escola 15.477.481

Facilitación de medios preventivos para UDVP 49.616.090

Subprograma de coordinación 44.381.588

CUSTO TOTAL RR.MM. 180.044.141 * 144.313.542 ** 125.557.096 ***




Xefe de servicio Grupo A 1 S.C.1 40% 3.085.504

Xefe de sección Grupo A 1 S.C.1 100% 6.524.005

Asesor Técnico Sanitario* Grupo A 1 S.C.1 100% 5.759.946

Técnico B Grupo B 1 S.C.1 100% 4.425.027

Administrativo Grupo D 1 S.C.1 100% 2.944.497

Administrativo Grupo IV 1 S.C.1 50% 1.535.003

CUSTO TOTAL RR.HH. 24.273.982 23.797.848 22.914.649

1. Servicios centrais

2. En anos anteriores: técnico A / Xestor Sanitario

* Achega do Ministerio de Sanidade e Consumo: 48.789.065 pesetas.

** Achega do Ministerio de Sanidade e Consumo: 49.104.403 pesetas.

*** Achega do Ministerio de Sanidade e Consumo: 50.733.954. pesetas.

2.1 22/8/02 09:54 Página 80


2.1.2. Programa galego de prevencióne control da tuberculose

1. Data de comezo

❚ Elaboración do documento do programa en1993; discusión e aprobación en 1994 eprogresiva posta en marcha do programa nasunidades de tuberculose entre 1995 e 1996.

❚ Incorporación de subprogramas para poboaciónde especial risco en 1997.

❚ Avaliación do funcionamento das Unidades deTratamento da Tuberculose (UTB) no ano 1998.

❚ Creación dun equipo de supervisiónambulatoria da adhesión ó tratamentoantituberculoso: 1998.

❚ Designación do laboratorio de seguimento demicobacterias de Galicia en 1998. Derivación de cepas para estudio de resistencia a fármacosantituberculosos en grupos de especial risco:1998.

❚ Control externo de calidade do laboratorio deseguimento de micobacterias entre 1999 e 2000.

❚ Inicio do estudio de resistencia en Galicia,dentro do proxecto global de vixilancia daOrganización Mundial da Saúde/UniónInternacional Contra a Tuberculose (OMS/UICT),no ano 2000.

❚ Creación da “Comisión galega para avaliacióndo manexo da tuberculose resistente afármacos” (Orde da Consellería de Sanidade de 25 de xaneiro de 2001)

2 Responsable: Emma Fernández Nogueira

3. ObxectivosXerais

1. Reduci-la mortalidade, morbilidade etransmisión da enfermidade ata niveis que nonrepresenten un problema de saúde naComunidade Autónoma de Galicia.

2. Acadar unha reducción media anual do 10% naincidencia dos casos pulmonares, nun prazo nonsuperior ós 6 anos, partindo dunha taxa estimada

de enfermidade tuberculosa de 72 por cada100.000 habitantes e un incremento medio anualrexistrado de case o 10% entre 1983 e 1993.

3. Reduci-la taxa de mortalidade nun 0,5% nomesmo período.

Específicos

1. Constata-la curación de polo menos o 90% dos casos.

2. Acadar unha cobertura diagnóstica superior ó70% da incidencia estimada de casos detuberculose.

3. Realiza-las prácticas adecuadas de diagnósticoque permitan a detección de novos casos einfeccións recentes, polo menos do 70% doscontactos íntimos e convivintes dos casosconsiderados contaxiosos, captados poloprograma e censados na declaración ampliada.

4. Acadar un 60% de pautas de quimioprofilaxeinstauradas coa constatación dun correctocumprimento.

4. Descrición do programa

Estratexias

1. Establecemento de dous niveis de execución doprograma, para facilita-la coordinación dosdous niveis asistenciais:• 1º nivel: tódolos profesionais do sistema de

saúde, público ou privado, susceptibles decaptar, diagnosticar e tratar unhaenfermidade ou infección tuberculosa.

• 2º nivel: UTB hospitalarias.2. Priorización clara das actuacións destinadas á

prevención e ó control desta enfermidade.3. Aumento da calidade e efectividade dos

tratamentos instaurados, mediante a supervisióne o control da evolución bacteriolóxica dos casosinicialmente positivos e do cumprimento dostratamentos en tódalas tuberculoses.

4 Incrementa-la captación de enfermostuberculosos.

5. Potenciamento dun axeitado control dosinfectados recentes, captados a través dalgunhadas actuacións anteriores.

2.1 22/8/02 09:54 Página 81


6. Implantación progresiva de subprogramasdirixidos ó control dos grupos de especial riscopola busca activa de enfermos e infectadosentre estes grupos.

7. Establecer un sistema de información detuberculose, como ferramenta fundamental doPrograma galego de prevención e control datuberculose.

8. Potencia-la investigación e publicación dos seusresultados.

9. Inclusión das actividades de prevención econtrol da tuberculose nos contratos-programacoa División de Asistencia Sanitaria.


Recursos humanos:


❚ 7 unidades de tuberculose hospitalarias (UTB).❚ Equipo de supervisión ambulatoria de

tratamentos.❚ Comisión técnica asesora do programa.❚ Grupos de traballo específicos.❚ Persoal de atención primaria e especializada

participante.❚ Comisión Galega para avaliación do manexo da

Tuberculose resistente a fármacos.

Recursos materiais:

❚ Folla de rexistro e seguimento de casos econvivintes.

❚ Folla de derivación para estudio da infeccióntuberculosa en persoas usuarias de drogas.

❚ Protocolo de derivación de cepas ó Laboratoriode Micobacterias de Galicia.

❚ Hardware e software específicos.❚ Contratos-programa con asistencia

especializada e primaria.❚ Convenios coas ONG: Ecos do Sur e Cáritas.

Para o desenvolvemento dos proxectos eactividades realizados no 2001 contouse cunhaachega económica de 28.791.200 ptas do

Ministerio de Sanidade e Consumo, para aprevención e promoción da saúde no campo dasenfermidades emerxentes, reemerxentes e deespecial relevancia.


❚ Creación da “Comisión galega para avaliacióndo manexo da tuberculose resistente afármacos” (Orde da Consellería de Sanidade de25 de xaneiro de 2001).

❚ 1ª fase do estudio de resistencia a fármacosantituberculosos na comunidade de Galicia:• Reunión dos responsables autonómicos do

estudio cos expertos da OrganizaciónMundial da Saúde.

• Inicio do traballo de campo do citadoestudio.

❚ 7ª reunión da Comisión de Seguimento eControl das Actividades do Programa.

❚ Establecemento de convenios de colaboraciónentre a Consellería de Sanidade e ServiciosSociais e as ONG Ecos do Sur e Cáritas. Enámbolos dous casos, trátase de organizaciónscon acceso ós colectivos de exclusión social, quecolaboran co programa nas actividades dedetección precoz dos casos de enfermidadetuberculosa e na supervisión directa da inxestade fármacos, así como no estudio e seguimentodos tratamentos preventivos.

❚ Elaboración e distribución do “Informe doPrograma galego de prevención e control datuberculose 1996-1999” Documentos técnicosde saúde pública, serie B, núm. 27.

❚ Elaboración e distribución do “Informe deresultados do Programa galego de prevención econtrol da tuberculose. Ano 2000”. Guías desaúde pública, serie 2, sección tuberculose,informe 4.

❚ Formación:• Celebración dunha xornada sobre

actualización no manexo da tuberculoseinfantil, dirixida a pediatras e médicos deatención primaria.

2.1 22/8/02 09:54 Página 82


• Celebración dunha xornada de actualizaciónna microbioloxía da tuberculose, dirixida alicenciados superiores que traballan nocampo da microbioloxía e profesionaisresponsables das UTB.

❚ Elaboración, envío e aceptación de oito carteiscon datos sobre distintos aspectos datuberculose en Galicia na 32 IUATLD WorldConference on Lung Health celebrada en Parísen novembro de 2001.


De resultados❚ Datos do Rexistro Galego da Tuberculose a 18

de febreiro de 2002.

• Fontes de detección de casos: durante oano 2001, o 66,59% dos casos foi detectadoa través da declaración pasiva ás unidadesde tuberculose (UTB), o que supón unhavariación positiva do 1,26% respecto ó ano 2000. Este pequeno aumento pon de manifesto a necesidade decontinuar insistindo na importancia deconseguir unha mellor colaboración dosprofesionais sanitarios nas actividades de captación de casos. Este aumento na porcentaxe de casos declarados ás UTB observouse en cinco das sete unidades, como se pode ver na seguinte táboa:

Táboa 2.1.2.1. Evolución da declaración pasiva de casos de tuberculose 1995-2001. Porcentaxes sobre o total de casos rexistrados en cada UTB

A Coruña Santiago Ferrol Lugo Ourense Pontevedra Vigo Galicia

1995 3,76 21,10 4,92 16,49 — — 25,34 —

1996 32,92 51,09 23,91 53,53 32,96 32,47 53,29 42,06

1997 48,84 51,59 31,30 54,26 42,26 44,68 58,70 50,16

1998 64,60 53,20 44,80 57,70 46,30 66,90 62,90 58,50

1999 78,24 51,27 43,14 62,88 52,85 66,30 65,76 62,52

2000 81,96 54,44 34,50 79,06 47,09 69,33 73,95 66,08

2001 82,62 59,41 37,27 74,50 42,44 73,33 76,34 66,59

2.1 22/8/02 09:54 Página 83


No ano 2001 rexistráronse en Galicia 1.346casos, 818 en homes (60.80%) e 528 en mulleres(38.42%).• Segundo a clasificación por tipo de

tuberculose, dos 1.346 casos, constan comocasos iniciais 1.235 (91,75%), 101 recidivas(7,5%), como abandonos recuperados 5

casos (0,37%), 2 como caso crónico/fracaso(0,14%) e en 3 casos (0,22%) restante doscasos non consta o tipo de tuberculose.Estas porcentaxes segundo o tipo son moisimilares ás obtidas no ano 2000, que foronde 90,4%, 7,6%, 1,2%, 0,12% e 0,5%respectivamente.


Grupos de idade Iniciais Recidivas Abandonos Recuperados Crónicos/Fracasos Non consta TOTAL DE CASOS

0-4 45 1 0 0 0 46

5-14 48 0 0 0 0 48

15-24 247 7 0 0 0 254

25-34 270 19 2 0 0 291

35-44 177 15 2 0 0 194

45-54 123 19 0 1 0 143

55-64 81 14 0 1 0 96

65-74 118 15 1 0 0 134

>=75 122 11 0 0 3 136

N.C. 4 0 0 0 0 4

TOTAL 1.235 101 5 2 3 1.346

Táboa 2.1.2.2. Casos segundo o tipo de tuberculose por grupos de idade no ano 2001

2.1 22/8/02 09:54 Página 84


Grupos de idade Casos Pob padrón 98 Taxas por 100.000

0-4 46 91098 50,49

5-14 48 264567 18,14

15-24 254 423487 59,97

25-34 289 404699 71,41

35-44 192 372287 51,57

45-54 142 340490 41,70

55-64 95 302244 31,43

65-74 133 290398 45,79

>=75 133 235539 56,46

Táboa 2.1.2.3. Taxas de incidencia por grupo de idade no ano 2001

• A prevalencia de enfermidade tuberculosa enGalicia no ano 2001 foi de 49,43 cada100.000 habitantes (1346 casos).Rexistráronse 247 casos menos que no ano2000.

• Dos 1.346 casos rexistrados, con data deinstauración do tratamento entre o 1/1/2001e o 31/12/2001, 1.336 considéranse casosnovos (iniciais e recidivas), obténdose asseguintes taxas de incidencia:

Táboa 2.1.2.4. Evolución das taxas de incidencia de tuberculose en Galicia por 100.000 habitantes 1996-2001

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Taxa de incidencia de enfermidade tuberculosa 72,33 64,50 61,76 57,94 58,16 49,43

Taxa de incidencia de tuberculose pulmonar 44,66 39,81 38,57 35,41 35,74 33,06

Taxa de incidencia de tuberculose pulmonar bacilífera 25,30 21,94 21,43 19,48 18,82 17,13

2.1 22/8/02 09:54 Página 85


0

10

20

30

40

50

60

70

80

72,33

65,561,76

57,94 58,16

44,66

39,81 38,5735,41 35,74

25,321,94 21,43

19,48 18,82

1996 1997 1998 1999 2001

Taxa de incidencia enfermidade tuberculosaTaxa de incidencia tuberculose pulmonarTaxa de incidencia tuberculose pulmonar bacilífera

2000

17,13

33,06

49,43

Gráfico 2.1.2.1.: Evolución das taxas de incidencia de tuberculose en Galicia por 100.000 habitantes 1996-2001

Táboa 2.1.2.5. Casos de tuberculose pulmonar bacilífera, por grupos de idade e ano de diagnóstico

<5 6-14 15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 ≥75

1996 8 9 199 176 35 85 53 49 47

1997 1 6 151 180 103 69 54 39 36

1998 5 3 147 171 101 81 41 55 40

1999 2 4 108 163 102 89 42 35 49

2000 2 4 108 141 95 76 49 38 53

2001 1 4 106 109 77 64 34 30 44

2.1 22/8/02 09:54 Página 86


1997 1998 1999 2000 2001

61 62 69,60 68,90 73,23

Táboa 2.1.2.7. Porcentaxe de enfermos bacilíferos con un ou máis contactos estudiados (1997-2001)

1997 1998 1999 2000 2001

26 (20,6%) 39 (35,6%) 39 (41%) 38 (36,89%) 27 (28,72%)

Táboa 2.1.2.8. Número de casos de Tb en idades de 0-14 anos diagnosticados a través do estudio de contactos(1997-2001). Porcentaxe sobre o total de casos nesas idades

Táboa 2.1.2.6. Estudio de contactos e análise de aspectos destacables por ano (1997-2001)

1997 1998 1999 2000 2001

Total contactos estudiados 7.996 10.422 9.758 12.441 11.853

% de contactos nos que non consta/non remataron o estudio 3,5% 5,5% 8,3% 8,80% 5,22%

Nº de enfermos en el estudio de contactos e % sobre o total de casos de TB 99 (5,5%) 128 (7,2%) 134 (6,4%) 128 (7,7%) 79 (5,9%)

2.1 22/8/02 09:54 Página 87


Táboa 2.1.2.9. Situación final dos casos que iniciaron tratamento nos anos 1997-2000

1997 1998 1999 2000

RESULTADO SATISFACTORIO 1.539 (85,04%) 1.502 (87,17%) 1.371 (86%) 1.361 (84,95%)

Curación bacteriolóxica 191 186 177 218

Tratamento completado 1.348 1.316 1.194 1.143

RESULTADO POTENCIALMENTE INSATISFACTORIO 121 (6,73%) 86 (4,99%) 97 (6,08%) 118 (7,36%)

Traslado de área 4 27 13 24

Perdas 71 24 11 5

Abandonos non recuperados 38 20 20 16

Non consta 8 15 27 40

Tto prolongado — — 26 33

MORTES 137 (7,62%) 135 (7,82%) 126 (7,9%) 123 (7,67%)

Morte por tuberculose 37 27 31 20

Morte por outras causas 100 108 95 103

Táboa 2.1.2.10. Porcentaxes de curación dos casos de tuberculose nos anos 1997-2000, segundo as unidades de tuberculose

% de curación 1997 1998 1999 2000

A Coruña 86 91 91 91

Santiago 88 86 89 85

Ferrol 95 93 87 95

Lugo 67 75 82 82

Vigo 84 87 85 85

Ourense 83 82 76 74

Pontevedra 85 86 89 86

GALICIA 83 86 86 84

2.1 22/8/02 09:54 Página 88


Táboa 2.1.2.11. Taxas de notificación anual por 100.000 habitantes nos anos 1997-2000, na rexión europea da OMS e en Galicia

Rexión 1997 1998 1999 2000

Oeste de Europa 13,3 13,0 12,5 —

Centro de Europa 45,6 46,7 43,5 —

Este de Europa 73,7 77,7 86,2 —

Total rexión europea da OMS * 40,5 41,8 43,8 —

Ayuntamiento de Barcelona ** 48,5 43,8 39,1 37,5

Madrid *** 30,2 26,4 26,0 —

13 CCAA de España **** (maio 96-abril 97) 38,5 — — —

Galicia 66,1 63,2 58,7 59,1

* EuroTB-1999 Preliminary data (31 May 2001)

** Institut Municipal de Salut Pública. “La tuberculosi a Barcelona” Informe 1998. Informe 2000

*** Documentos técnicos de salud pública, nº 64. Comunidad de Madrid

**** Proxecto multicentrico de investigación sobre tuberculosis (PMIT). Instituto de salud Carlos III.

Grupos de Idade Madrid (1999) Barcelona (2000) PMIT(96-97) Galicia 2001

<1 13.7 9.07 17.96 50,49

1-4 24.94 22.90

5-14 5.4 11.24 9.52 18,14

15-24 15.5 32.38 35.27 59,97

25-34 38.2 61.51 61.35 71,41

35-44 37.4 55.11 46.97 51,57

45-54 22.1 34.24 34.32 41,70

55-64 19.1 22.55 30.80 31,43

65-74 28.5 32.12 49.86 45,79

>=75 46.9 40.38 59.35 56,46

Táboa 2.1.2.12. Taxas por grupos de idade por 100.000 habitantes

2.1 22/8/02 09:54 Página 89


Táboa 2.1.2.13. Porcentaxes de curación dos casos de tuberculose nos anos 1997-2000

Porcentaxe de curación 1997 1998 1999 2000

Concello de Barcelona 74% 62%

Europa* DOTS: 62%Non DOTS: 12%

Global OMS* DOTS: 73%Non DOTS: 16%

PMIT (II) (maio96-abril97) 70%

Asturias 70%

Cataluña 68%

A Rioxa 58%

Murcia 60%

País Vasco 71%

Galicia 74%

Galicia (Rexistro galego de tuberculose)** 83% 86% 86% 84%

* casos iniciais BAAR positivos.

** inclúe a información obtida por busca activa dende as UTB

2.1 22/8/02 09:54 Página 90




RECURSOS MATERIAIS

Convenios 44.379.220

Outros gastos 4.859.296

CUSTO TOTAL RR.MM. 49.238.516 50.102.378 46.842.487




Xefe de servicio Grupo A 1 SC1 15% 1.157.064

Xefe de sección Grupo A 1 SC1 100% 6.524.005

Técnica Grupo A 1 SC1 100% 4.654.190

Administrativo Grupo IV 1 SC1 50% 1.535.003

Traballadora social Grupo II 1 SC1 100% 4.366.532

CUSTO RR.HH. DXSP 18.236.794 13.254.718 12.826.805

CUSTO RR.HH. Sergas (UTB) 133.721.023 131.397.685 129.074.347

CUSTO TOTAL RR.HH. 151.957.817 144.652.403 141.901.152


2.1 22/8/02 09:54 Página 91


2.1.3. Programa galego de prevencióne control de enfermidadesinmunoprevibles

2.1.3.1. Subprograma de vacinación sistemática

1. Data de comezo: o primeiro calendario devacinación infantil de Galicia data de xuño de1981, no que se incluían as vacinas DTP (difteria,tétanos e tose ferina), polio, triple vírica etétanos. No ano 1994 comezou a vacinaciónpoboacional en neonatos e preadolescentesfronte á hepatite B. En decembro de 1996instaurouse a vacinación fronte ás infecciónsinvasivas causadas polo Hib (Haemophilusinfluenza serotipo b) dos nenos nacidos a partirdo 1 de outubro dese ano, ampliándose en 1998 atódolos nenos menores de 5 anos. No ano 1999introdúcense as vacinas de DTP de tipo acelularpara a 4ª e 5ª dose desta vacina, correspondenteás idades de 18 meses e 6 anos respectivamente.Nese mesmo ano estableceuse a administraciónda segunda dose de vacina triple vírica ós 3 anosde idade en vez de ós 11 anos. O último cambiono calendario vacinal infantil foi a incorporaciónda vacinación fronte á meninxite C utilizando anova vacina conxugada, que tivo lugar no mes denovembro do ano 2000.

2 Responsables: Raquel Zubizarreta Alberdi eVictoria Nartallo Penas

3. Obxectivos

Xeral

Acadar altas taxas de cobertura vacinal paracontrolar e, se é o caso, erradicar estasenfermidades mediante a vacinación continuadafronte a elas.

Específicos

Obxectivos a curto e medio prazo:

1. Poliomielite: garanti-la vacinación con catrodoses polo menos ó 95% dos nenos menores de

2 anos. Acredita-la non-circulación do virussalvaxe no proceso de certificación daerradicación da poliomielite.

2. DTP: garanti-la vacinación con catro doses polomenos ó 95% dos nenos ós 2 anos de idade e ó90% para o calendario completo.

3. Triple vírica (sarampelo-rubéola-parotidite):asegura-la vacinación con dúas doses de triplevírica polo menos ó 95% dos nenos ós 4 anosde idade.

4. Enfermidades invasivas causadas polo Hib:garanti-la vacinación con catro doses polomenos ó 95% dos nenos ós 2 anos de idade.

5. Hepatite B:• Captar e protexe-lo 100% dos neonatos fillos

de nai portadora, mediante a vacinación e aadministración de HBIG (inmunoglobulinaantihepatite B).

• Asegura-la vacinación con tres doses de vacinaantihepatite B polo menos ó 95% dos neonatos.

2.1 22/8/02 09:54 Página 92


• Asegura-la vacinación con tres doses de vacinaantihepatite B polo menos ó 75% dospreadolescentes.

6. Meningococo C: garanti-la vacinación con tresdoses de vacina conxugada fronte ó meningococoC polo menos ó 95% dos nenos ó ano de idade.


Estratexias

1. Conseguir unha mellor accesibilidade á vacinaciónpara tódolos nenos e nenas da ComunidadeAutónoma de Galicia.

2. Manter unha rede de frío completa e controladapara preserva-la capacidade inmunoxénica dosproductos utilizados.

3. Realizar actividades de difusión na poboaciónxeral sobre o beneficio das vacinacións.

4. Formar e motiva-los profesionais sanitarios paraque contribúan á consecución dos obxectivos.

5. Manter un adecuado sistema de información evixilancia do programa.

6. Soster unha política adecuada de compras quepermita a consecución dos obxectivos ó menorcusto posible.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Prevención e Controldas Enfermidades Transmisibles.

❚ 4 unidades de coordinación periféricas: Servicio dePromoción da Saúde das delegacións provinciais.

❚ Persoal facultativo de atención primaria eespecializada que participa no programa (máis de700 puntos de vacinación).

❚ Comisión asesora do programa.

Recursos materiais:

❚ Doses suficientes de tódalas vacinas de calendario.

❚ Elementos necesarios para o mantemento da rede de frío que asegure a conservación óptimadas vacinas.

❚ Contrato-programa coa División Xeral deAsistencia Sanitaria.

❚ Carpetas de saúde infantil.❚ Materiais impresos divulgativos.❚ Hardware e software específicos.


❚ Edición e distribución da Carpeta de Saúde Infantila tódalas maternidades públicas e privadas daComunidade Autónoma de Galicia segundodemanda.

❚ Adquisición centralizada de tódalas vacinasmediante concurso público e distribución segundodemanda ós puntos de vacinación.

❚ Adquisición e distribución do material deconservación das vacinas.

❚ Mantemento do programa de visitas periódicas óspuntos de vacinación co fin de facilitarinformación, material de rexistro e doutro tipo.

❚ Modificación e mellora da aplicación informáticaque xestiona o rexistro nominal de vacinados de 0-6 anos e o stock de vacinas das delegaciónsprovinciais.

❚ Edición dos soportes documentais para o rexistronominal de vacinados e o rexistro numérico devacinación de adolescentes e adultos.

❚ Edición do Rexistro do Screening de HBsAx(antíxeno de superficie do virus da hepatite B) enxestantes e inmunización de neonatos.

❚ Avaliación anual da cobertura vacinal.❚ Deseño e organización das VI Xornadas de

formación continuada en inmunoprofilaxe.❚ Actividades de recaptación dos nenos con datos

incompletos obxecto da campaña de vacinaciónfronte o sarampelo, levada a cabo entre os anos1999-2000, para coñece-la súa situacióninmunolóxica actual , tentando acadar aconstancia de que o 95% dos nenos nacidos entre1988 e 1996 teñan documentadas dúas doses devacina triple vírica.

❚ Mantemento das actividades encamiñadas áconsecución do certificado de erradicación dapoliomielite.

2.1 22/8/02 09:54 Página 93



De xestión

Táboa 2.1.3.1. Doses de vacinas adquiridas 1996-2001

Doses vacinais 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Polio 149.265 202.000 219.038 139.500 95.530 94.503

Triple vírica 97.097 60.121 55.200 28.107 * 40.000 28.000

Td 27.590 52.000 46.000 65.365 53.500 21.100

Antitetánica 41.250 199.430 127.000 100.000 100.000 70.000

DT 20.000 0 7.700 20.000 1.700 1.600

DTP 50.000 126.750 109.004 78.038 102.000 56.000

H. influenza b 24.435 92.700 109.000 71.500 63.293 42.000

Hepatite B 86.281 165.000 149.350 100.791 95.000 73.500

Meningococo C 88.600 ** 133.050

* Só se inclúen as doses adquiridas para o mantemento do programa sistemático de vacinacións.

**Das 88.600 doses de meningococo C adquiridas no ano 2000, 79.600 foron utilizadas nunha campaña especial fronte o

meningococo C levada a cabo en novembro do ano 2000, as doses restantes corresponden á vacinación sistemática.

É importante salientar que no cadro seespecifican as doses de vacina segundo asenfermidades fronte a que actúan para efectos decontinua-la secuencia temporal. En realidade, asvacinas sérvense como combinacións de diferentesproductos, e concretamente no ano 2001, asdoses de vacina DTP, Hib e HB foronsubministradas do seguinte xeito:14.000 doses deDTP de tipo acelular, 10.500 doses de DTP de tipoacelular combinadas con vacina fronte áinfeccións invasivas polo Hib,21.000 doses de

vacina DTP combinada con vacina fronte áhepatite B, 31.500 doses de vacina fronte ásinfeccións invasivas polo Hib, 10.500 doses devacina DTP de células enteiras e 52.500 doses devacina fronte á hepatite B. Estas diferentescombinacións obedecen ó feito de que se escollea combinación máis adecuada a cada idade docalendario vacinal para efectos de garanti-laefectividade do programa e de reduci-lo número de inxeccións precisas en cada visita médica.

2.1 22/8/02 09:54 Página 94


A valoración dos custos da vacinación segundo ocalendario infantil dun neno tendo en conta osprezos das vacinas no concurso 98-99 comparadoscos prezos que se obtiveron para o concurso 00-01supoñen un incremento de 3148,50 ptas. Os cambios introducidos no calendario vacinalsistemático coa introducción das novas vacinasDTP de tipo acelular (cun prezo significativamentesuperior á DTP clásica) para as doses 4ª e 5ª dos 18 meses e 6 anos, e a modificación da idade deadministración da segunda dose de vacina triplevírica ós 3 anos son os feitos que explican unincremento importante dos custos de vacinaciónpor neno.

A introducción en novembro do ano 2000 davacinación fronte o meningococo C de xeitosistemático, supuxo un incremento dos custos devacinación, segundo calendario de 12.480 ptasmáis por neno. Polo que respecta ó número deinxeccións que precisa cada neno para completa-loseu calendario vacinal que viña reducíndose nosúltimos anos debido a utilización de novascombinacións vacinais, increméntase ata 10 noano 2001 debido a administración das tres dosesde vacina conxugada fronte o meningococo C ós 2, 4 e 6 meses. Esta vacina na actualidade nonforma parte de ningunha combinación dasexistentes no mercado.


Táboa 2.1.3.2. Evolución do custo en pesetas do subprograma de vacinación sistemática 1996-2001

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Custo de adquisición de vacinas 187.807.508 375.239.631 354.370.178 220.934.856 648.880.040 * 749.241.043

Custos de materiais, distribución, etc. 35.853.246 20.262.804 18.614.904 27.538.623 20.827.418 12.644.845

CUSTO TOTAL DO PROGRAMA 223.884.544 395.502.435 372.985.082 248.473.479 669.707.458 * 761.885.888

Táboa 2.1.3.3. Evolución dos custos do subprograma de vacinación sistemática por neno, en pesetas, e número de inxeccións recibidas 1996-2001

1996-1997 1998-1999 2000-2001

Custo da vacinación completa por neno (ata os 6 anos) 9.171 8.246,50 11.395

Custo primovacinación por neno (ata os 18 meses) 8.907 7.964 9.372

Número de inxeccións (ata os 18 meses) 12 8 7

Concurso

*Contabilízanse tanto os custos das doses de meningococo C da campaña realizada en novembro de 2000 como os das doses de vacinación sistemática.

2.1 22/8/02 09:54 Página 95


De resultado

❚ Taxas de cobertura vacinal de Galicia:

Definicións:

• Polio: porcentaxe de nenos menores de 1 anoque recibiron 3 doses de polio.

• DTP: porcentaxe de nenos menores de 1 anoque recibiron 3 doses de vacina DTP.

• Triple vírica: porcentaxe de nenos maiores de1 ano e menores de 2 anos que polo menosrecibiron 1 dose de vacina triple vírica.

• Hepatite B: porcentaxe de nenos menores de1 ano que recibiron 3 doses de vacina.

Con respecto ós datos globais de España dos quedispoñemos, ás taxas de coberturas vacinaisacadadas en primovacinación de polio e DTPcorresponden ó 97% e o 93,43%

respectivamente. Os datos de Galicia que sereflicten da táboa anterior indican coberturaspor encima das estatais, con taxas en torno ó98% de cobertura.

Táboa 2.1.3.4. Taxas de coberturas vacinais 1996-2001

Taxas de coberturas vacinais 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Polio 92,74 94,96 95,30 95,37 98,64 98,64

DTP 92,74 94,96 94,44 94,04 98,23 98,23

Triple vírica 94,69 96,20 93,81 93,85 97,76 97,76

Hepatite B de neonatos1 79,57 79,76 93,15 93,15 97,73 97,73

1. As cifras dos anos 1996 e 1997 refírense á porcentaxe de nenos que recibiron a 1ª dose de vacina fronte á HB na maternidade, segundo consta na ficha de

detección precoz de enfermidades metabólicas.

2.1 22/8/02 09:54 Página 96


1996 1997 1998 1999 2001200075%

80%

85%

90%

95%

100%

Polio DTP Triple vírica Hepatite B de neonatos

Gráfico 2.1.3.1. Taxas de cobertura vacinal 1996-2001

Táboa 2.1.3.5. Número de casos e evolución da taxa de incidencia de enfermidades inmunoprevibles por 100.000 habitantes 1996-2001

1996 1997 1998 1999 2000 2001

N Taxa N Taxa N Taxa N Taxa N Taxa N Taxa

Poliomielite1 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00

Difteria1 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00

Tétano 9 0,33 6 0,21 5 0,18 6 0,22 3 0,11 6 0,22

Tose ferina 11 0,40 19 0,69 14 0,51 29 1,06 27 0,99 1 0,04

Sarampelo 370 13,49 39 1,42 20 0,72 8 0,29 4 0,15 3 0,11

Rubéola 355 12,94 53 1,93 22 0,80 23 0,83 52 1,91 22 0,81

Parotidite 1.912 70,83 159 5,79 110 4,01 162 5,91 116 4,26 151 * 5,54

Hepatite B 91 3,31 96 3,50 129 4,70 93 3,39 72 2,64 68 2,50

Hib 7 0,25 5 0,18 4 0,15 8 0,29 6 0,22 6 0,22

1. Non hai casos dende 1982

* Abrocho na provincia da Coruña

2.1 22/8/02 09:54 Página 97


❚ Incidencia de enfermidades inmunoprevibles:

• Polio: non hai casos dende o ano 1982. O riscode casos autóctonos é practicamenteinexistente pero persiste o risco de importacióndo virus salvaxe polo que é necesario manterniveis altos de cobertura vacinal.

• Difteria: non hai casos dende o ano 1982. Orisco de importación persiste e ademais existenamplos sectores de poboación adulta nonprotexidos, polo que é necesario, así mesmo,manter altas taxas de cobertura vacinal.

• Tétano: incidencia baixa pero constante,aínda que con altibaixos do tétano dende1985. En Galicia a incidencia media dosúltimos 5 anos é de 6 casos anuais.

• Tose ferina: descenso constante dos casosdeclarados dende o ano 1985 (último picoepidémico rexistrado). A incidencia medianos últimos anos foi de 17 casos anuais.

• Triple vírica: Acusado descenso dasenfermidades previbles, por mor daadministración da vacina triple vírica, o quereviste grande importancia no caso dosarampelo, feito que levou a afronta-laeliminación desta enfermidade no ano 1999,co inicio dunha campaña de vacinaciónmasiva a través dos centros educativos,campaña que continúa en diferentes fasesdurante os anos 2000 e 2001, ata acadar o95% de cobertura vacinal documentada condúas doses dos nenos obxecto da campaña,nacidos entre 1988 e 1996. Ós nenos nacidosdespois destas datas xa se lle administrandúas doses de triple vírica por calendario, ós15 meses e ós tres anos.

Con respecto ó incremento de parotidite no ano2001 (151 casos), a meirande parte corresponden aun abrocho da enfermidade ocorrido na provinciada Coruña, que afectou sobre todo a mozos que

pola súa idade non foron obxecto de vacinaciónsistemática en calendario ( a vacinación por triplevírica en España non tivo coberturas aceptablesata o ano 1985). Neste grupo de idade estase arealizar unha enquisa de seroprevalencia paradetermina-lo seu grado de susceptibilidade evalora-la conveniencia de realizar actuaciónsespeciais de protección.

• Hib: o dato que se reflicte na táboa 2.1.3.5provén do sistema de declaración obrigatoriade enfermidades e refírese á enfermidadeinvasiva polo Hib en tódolos grupos de idade.Dos 6 casos notificados no ano 2001,soamente 1 aconteceu no grupo de idade denenos menores de 5 anos (grupo protexidopola vacinación en calendario).

Este dato indica a importante diminución dos casos por enfermidade invasiva polo Hib neste grupo de idade dende o ano 1996 en que comezou a vacinación sistemática, ano no que, a través dos laboratorios demicrobioloxía dos hospitais galegos se confirmaron 16 casos destas enfermidades enmenores de 5 anos.O caso do 2001 corresponde a un neno dun ano,que estaba correctamente vacinado, polo queconstitúe un caso de fallo vacinal.

• Meningococo C: os datos máis salientablesson o acusado descenso dos casos nos quese illou o serogrupo C nos anos 98 e 99trala campaña de vacinación fronte omeningococo A+C. En novembro do 2000 arealización da 3ª fase da campaña e aintroducción sistemática, por calendario, davacina conxugada fronte o meningococo Cexplican a boa situación epidemiolóxicaactual fronte a este tipo de meninxite. No ano 2001 contabilízanse 3 casos deenfermidade meningocócica por serogrupo C.

2.1 22/8/02 09:54 Página 98


1996 1997 1998 1999 200120000

50

100

150

200

250

300

350

400

450

172

90

21 1416

35 40

39 52

391

278

120100

134

184

148

5847

66

41

Total Descoñecido Serogrupo C Serogrupo B

Anos

Cas

os

101

62

36

3

1996 1997 1998 1999 20012000

Total Descoñecido Serogrupo C Serogrupo B

0

50

100

150

200

250

300280

159

5751

76

144

105

29 26

113

30

1923 24

9

26

41

167 9

Anos

Cas

os

65

47

216

Gráfico 2.1.3.2. Evolución dos casos de enfermidade meningocócica. 1996-2001

Gráfico 2.1.3.3. Evolución dos casos de enfermidade meningocócica entre 2 e 19 anos (ambos inclusive). 1996-2001

Táboa 2.1.3.6. Número de casos por grupos de idade de enfermidade meningocócica 1996-2001

Idade Serogrupo B96 97 98 99 2000 2001

12 8 13 12 20 10

7 11 8 4 6 7

7 8 3 6 12 6

2 2 6 4 8 2

7 3 2 4 0 1

0 8 9 9 6 10

35 40 41 39 52 36

Serogrupo C96 97 98 99 2000 2001

44 37 10 4 5 0

42 13 5 3 1 0

28 6 2 3 6 1

18 2 0 1 1 0

25 9 2 0 1 1

15 23 2 3 2 1

172 90 21 14 16 3

Descoñecido96 97 98 99 2000 2001

31 26 13 10 15 8

58 35 16 10 12 17

49 49 5 8 18 17

27 13 5 5 9 8

10 8 3 3 2 5

9 17 14 11 10 7

184 148 58 47 66 62

Total96 97 98 99 2000 2001

87 71 36 26 40 18

107 59 29 17 19 24

84 63 10 17 36 24

47 17 11 10 18 10

42 20 7 7 3 7

24 48 27 23 18 18

391 278 120 100 134 101

<2

2–4

5-9

10-14

15-19

>19

TOTAL

2.1 22/8/02 09:54 Página 99


2.1.3.2. Subprograma de vacinación de grupos derisco ou en situacións especiais de risco

2.1.3.2.1. Campaña de vacinación fronte ó sarampelo

1. Primeira fase: a decisión do establecementodunha campaña de vacinación fronte ó sarampelofoi tomada tralo estudio de tódalas estratexiasposibles e a elección da máis eficiente, oportuna eadecuada á actual situación da enfermidade nanosa Comunidade, como parte do Programa deeliminación do sarampelo auspiciado pola OficinaRexional Europea da OMS, que estableceu o ano2007 como data límite para a eliminación doscasos indíxenas de sarampelo. A campaña tivolugar entre os dous anos 1999 e 2000 coasseguintes datas de inicio e final:

❚ Data de inicio: 15 de outubro de 1999❚ Data de finalización: 14 de abril de 2000

2. Segunda fase: Actividades de recaptación a travésdo sistema sanitario dos nenos obxecto dacampaña (nacidos ente 1988 e 1996) dos quedescoñecemos a súa situación inmunolóxicafronte o sarampelo. O obxectivo proposto édocumenta-la recepción de dúas doses de vacinatriple vírica no 95% da poboación diana dacampaña.

3. Responsables: Raquel Zubizarreta Alberdi eVictoria Nartallo Penas.

4. Obxectivos

Xeral

Acadar unha cobertura vacinal con dúas doses devacina triple vírica de alomenos o 95%, no grupode idade de 3-11 anos.

Específicos:

1. Acudir a vacinar ó 100% dos centros educativosda Comunidade Autónoma de Galicia, paragaranti-la máxima accesibilidade e

aceptabilidade da campaña por parte dapoboación.

2. Realiza-las actuacións encamiñadas a conseguirque ó 98% dos nenos de cada aula do centrolle sexa revisada a súa cartilla de saúde infantilou outro documento acreditativo do seu estado vacinal.

3. Administra-la segunda dose de triple vírica amáis do 98% dos nenos de cada aula que teñandocumentada unha soa dose de vacina triplevírica, exceptuando aqueles que na súa ficha de autorización conste unha “non-autorizaciónexpresa”.

4. Administra-la primeira dose de vacina triplevírica e citar para que reciban a segunda unmes máis tarde, a máis do 98% dos nenos decada aula que non teñan documentadaningunha dose previa, exceptuando aquelesque na súa ficha de autorización conste unha“non-autorización expresa”.

5. Completa-lo protocolo vacinal en máis do 98% dos nenos que foran citados, tralaactuación na aula.

5. Descrición da campaña

A súa planificación realizouse baixo os seguintescriterios xerais:

❚ Carácter da campaña: carácter excepcionalmotivado polo inicio das actividades deeliminación do sarampelo. Financiamentoexcepcional (custo aproximado de 205.303.753 pesetas).

❚ Poboación diana: constitúena as persoasnacidas entre os anos 1988 e 1996, ambosincluídos, é dicir, que teñan entre 3 e 11 anosno momento de inicio da campaña.

Estratexias

❚ Informar adecuadamente a poboación sobre anecesidade de manterse protexidos fronte aesta enfermidade.

❚ Asegura-la accesibilidade á vacinación e asegurar,así mesmo, un adecuado abastecemento.

2.1 22/8/02 09:54 Página 100


❚ Levar un exhaustivo control das dosesadministradas ó longo da campaña e asegura-locoñecemento da identidade dos vacinados decara á súa captación se fora necesario.

❚ Control das posibles reaccións adversas á vacinamediante a distribución do protocolo dedeclaración de reaccións adversas e o contactopermanente coas xerencias de atención primaria.


Recursos humanos:


❚ Grupo de traballo específico.❚ As xerencias de atención primaria como

coordinadores da campaña na súa área.❚ 4 unidades de coordinación periféricas:

Servicio de Promoción da Saúde dasdelegacións provinciais.

❚ Persoal facultativo de atención primaria queparticipa na campaña.

❚ Centros educativos que colaboran na difusión e información da campaña.

Recursos materiais:

❚ Doses suficientes de vacina triple vírica.❚ Materiais impresos divulgativos: cartas, folletos

e carteis.❚ Circulares reguladoras da campaña (dirixidas ó

sistema sanitario, sistema educativo e garderías).❚ Rexistros da actividade vacinal e de reaccións

adversas, e fichas de autorización e citación.❚ Anuncio publicitario televisivo, cuñas

radiofónicas e cine para a difusión da campaña.❚ Software específico para a informatización e

avaliación da campaña.

6. Principais actividades xestionadas en 2001

❚ Actividades de recaptación a través do sistemasanitario de nenos pertencentes a poboacióndiana obxecto da campaña 99-00, dos quedescoñecemos a súa situación inmunolóxicafronte á triple vírica.

• Identificación dos pediatras dos nenos através do sistema de tarxeta sanitaria eacada-la súa colaboración para a consultadas historias clínicas ou as cartillas de saúdeinfantil tentando consegui-la constanciadocumental da 2ª dose de vacina triple vírica.

• Solicitude ós colexios, que traloprocesamento de datos da campaña, contancon datos incompletos ou nulos, das listaxesdo curso escolar 99-00, para tentar teridentificados o maior número de nenosposible e poder así acceder a eles polosistema de tarxeta sanitaria.

• Xestión e informatización de todos estesrexistros co obxectivo de reducir ó máximo onúmero de nenos con doses descoñecidas eacada-los datos de cobertura efectivadesexados.


De xestión

❚ Recursos económicos:No ano 1999 foron adquiridas 220.000 doses de vacina triple vírica para a realización dacampaña cun custo de 181.500.000 pesetas.Os custos de materiais, distribución e xestión do sistema de información correspondentes ácontinuación da campaña, foron de 8.036.247 ptas.No presente ano contabilízanse gastoscorrespondentes á xestión e informatizacióndos rexistros derivados da recaptación de datospor valor de 969.632 ptas.

De resultado

Como resultado desta segunda fase baseada narecaptación dos nenos a través do sistemasanitario e dos centros educativos conseguiuseaumenta-la documentación da cobertura vacinalcon dúas doses de vacina triple vírica.

2.1 22/8/02 09:54 Página 101


Táboa 2.1.3.7. Coberturas acadadas

Nº nenos Cobertura

Con 2 doses 165.584 88,5%

Con 1 dose 5.049 2,7%

Con 0 doses 114 0,1%

Nº nenos en situación inmunolóxica descoñecida 16.396 8,8%

Estes datos significan unha cobertura efectiva devacinación do 90,82% considerando que o 8,8%dos nenos dos que se descoñece o seu estadovacinal non teñen ningunha dose, e do 99,54% seconsideramos que os ditos nenos teñen un estadovacinal similar ó daqueles dos que coñecémo-loseu estado vacinal.

Seguen as actividades dirixidas a coñece-lo estadovacinal deste 8,8% de nenos para efectos deconsegui-lo obxectivo proposto de documenta-larecepción de dúas doses de vacina triple vírica no95% da poboación diana da campaña.

2.1 22/8/02 09:54 Página 102


2.1.3.2.2. Vacinación antigripal e antipneumocócica

1. Data de comezo: a primeira campaña devacinación antigripal foi en 1991. Dende ese anoofértase anualmente a vacinación antigripal atódalas persoas de 65 ou máis anos e outrosgrupos de risco de padece-la enfermidade ou assúas complicacións, planificándose anualmente ede xeito sistemático unha campaña de vacinación.Na campaña do ano 2000 ofértase ademais avacinación antipneumocócica, a tódalas persoasde 65 ou máis anos e ás pertencentes ós gruposde risco específicos As razóns polas que sepropuxo a conveniencia de introducir dita vacinapódense resumir en:❚ O aumento progresivo da poboación de idade

avanzada que fai que aumente a poboación arisco elevado.

❚ A constatación de que a mortalidade temperáproducida polas infeccións invasivas é aínda moielevada.

❚ O aumento significativo e progresivo daresistencia deste xerme ós antibióticos habituaisque está a eleva-los fracasos terapéuticos,facendo o tratamento destas infeccións cadavez máis difícil.

A vacinación antigripal ten como principalpoboación diana as persoas de 65 ou máis anos deidade, que constitúen pola súa vez o grupomaioritario de risco de padece-las enfermidadespneumocócicas, polo que a estratexia xeral que sepropón é oferta-la vacinación antipneumocócica atoda persoa de 65 ou máis anos no momento enque lle sexa indicada a vacinación antigripal.Outros elementos tidos en conta á hora depropoñer esta estratexia son:❚ A efectividade da vacinación antipneumocócica

poténciase cando se administra conxuntamentecoa vacina antigripal.

❚ O feito de que aínda que as infecciónspneumocócicas ocorren ó longo de todo o ano,o número de casos é maior no período mediodo inverno, cando concorren epidemias de

enfermidades virais polo que a vacinaciónmasiva neste período terá un maior impacto a curto prazo.

❚ A intervención conxunta de vacinaciónantigripal e antipneumocócica é máis custo-efectiva como xa se demostrou noutrosestudios. Ademais, esta actuación podeaumenta-las coberturas de vacinación tantopara a vacinación antigripal como para avacinación antipneumocócica.

No ano 2001 ofértase así mesmo a vacinaciónantipneumocócica xunto coa vacinación antigripal,por segundo ano consecutivo, a tódalas persoas de65 ou máis anos e ás pertencentes ós grupos derisco específicos que non recibiran a vacina fronteo pneumococo o ano anterior.

2 Responsables: Raquel Zubizarreta Alberdi eVictoria Nartallo Penas.

3. Obxectivos

Xeral

1. Diminuí-la morbi-mortalidade das enfermidadescausadas polo Estreptococo pneumónico e onúmero e gravidade das complicacións derivadasde padece-la gripe na poboación daComunidade Autónoma de Galicia.

Específicos

1. Acadar unha cobertura de vacinación antigripalna poboación de 65 ou máis anos de alomenoso 64%.

2. Acadar unha cobertura acumulada devacinación antipneumocócica na poboación de65 ou máis anos de alomenos o 60% (coberturaacumulada de vacinación dos anos 2000 e 2001unha vez axustado o denominador coa cohorteque se incorpora a este grupo de idade).

3. Reducir a un 3% os concellos con coberturas devacinación antigripal e vacinaciónantipneumocócica acumulada menores ó 40%.

4. Aumenta-la vacinación antigripal eantipneumocócica nas residencias da terceiraidade, cunha cobertura de vacinación

2.1 22/8/02 09:54 Página 103


antigripal e antipneumocócica acumulada dealomenos o 85%.

5. Aumenta-la vacinación antigripal eantipneumocócica das persoas de 65 anos oumáis ingresadas nos centros sanitarios nun 5%,en relación coa campaña anterior.

6. Aumenta-la vacinación antigripal eantipneumocócica das persoas incluídas noutrosgrupos de risco nun 3% en relación coacampaña anterior, aproveitando a actividadeasistencial diaria para realiza-la captación evacinación desta poboación.

7.Aumenta-la vacinación antigripal dostraballadores de centros sanitarios e sociais nun5% respecto á campaña anterior.

4. Descrición da campaña

Estratexias

1. Facilita-la accesibilidade ás vacinacións paratódolos grupos de risco.

2. Mellora-lo control da recepción das vacinas eoptimiza-lo seu emprego.

3. Manter unha rede de frío completa econtrolada para preserva-la capacidadeinmunoxénica dos productos utilizados.

4. Mellora-la recollida de datos no Rexistro Diarioda Vacina Administrada.

5. Realizar actividades de difusión na poboaciónxeral sobre o beneficio da vacinación antigripal.

6. Formación e motivación dos profesionaissanitarios para que contribúan á consecucióndos obxectivos.

7. Manter unha política de compras que permitaconsegui-los obxectivos ó menor custo posible.


Recursos humanos:


❚ Unidades de coordinación periféricas: Servicio dePromoción da Saúde das delegacións provinciais.

❚ Persoal facultativo de atención primaria eespecializada que participan no programa(puntos de vacinación).

❚ Xerencias de atención primaria.❚ Persoal facultativo dos centros asistenciais de

residencias de 3ª idade, corpo de bombeiros,forzas armadas, hospitais privados …

Recursos materiais:

❚ Doses suficientes da vacina antigripal eantipneumocócica.

❚ Materiais impresos divulgativos.


❚ Deseño do plan e cronograma da campaña.❚ Adquisición centralizada das doses vacinais

necesarias para asegura-lo abastecemento.❚ Deseño, coordinación e xestión da campaña

publicitaria.❚ Reedición e distribución de rexistros específicos

para a campaña.❚ Elaboración, edición e distribución da circular

que regula a campaña.❚ Distribución das doses vacinais.❚ Xestión do sistema de información mediante a

mecanización dos datos obtidos dos rexistros eavaliación das coberturas acadadas.

❚ Elaboración do informe de avaliación global dacampaña.

❚ Envío a cada punto de vacinación dun informesobre o número de vacinas administradas nel, eda cobertura acadada no seu concello, así comoo citado informe global de avaliación.

❚ Edición e distribución dos documentos técnicos: • Campaña de vacinación antigripal

/antipneumocócica 2001.• Informe da campaña de vacinación antigripal

e antipneumocócica 2000.• Reedición e distribución da folla informativa

para o persoal sanitario.

2.1 22/8/02 09:54 Página 104


Táboa 2.1.3.8. Evolución do custo en pesetas das campañas 1996-2001

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Custos vacinais 188.927.826 199.093.795 211.293.216 222.511.223 343.639.005 * 521.438.500

Custos materiais e de distribución 5.484.089 4.048.409 5.050.000 5.283.635 7.746.000 5.513.320

CUSTO TOTAL RR.MM. 194.411.915 203.142.204 216.343.216 227.794.858 351.385.005 526.951.820


De xestión


* Trátase da suma do custo de adquisición das doses de vacina antigripal e antipneumocócica

Táboa 2.1.3.9. Evolución dos diferentes indicadores de xestión das campañas 1996-2001

1996 1997 1998 1999 CAMPAÑA 2000 CAMPAÑA 2001

Gripe Pneumo Gripe Pneumo

Nº de vacinas subministradas 423.455 425.437 425.694 448.153 491.694 368.198 502.638 63269

Nº de vacinas rexistradas como administradas 394.436 403.505 409.261 436.392 463.762 340.908 442.127 45.172

Nº de vacinas administradas en >= 65 anos 239.715 259.073 272.834 300.275 329.192 306.369 321.649 37.890

Nº de vacinas administradas en menores de 65 anos pertencentes a grupos de risco 86.067 78.356 79.982 81.427 83.443 34.452 79.623 7.282

Nº de vacinas administradas en persoas sen risco 68.654 66.076 56.445 54.690 51.175 0 40.855 0

Taxa de cobertura (%) en >= de 65 anos 54,00% 59,10% 54,30% 57,10% 62,57% 58,23% 61.2% * **

* Datos provisionais xa que se están a reclama-los datos dos centros que non enviaron os rexistros correspondentes, trala finalización da campaña.

** Non se dispón neste momento dos datos de cobertura acumulada dos maiores de 65 anos que recibiron vacina antipneumocócica na campaña 2001. Estamos a

referirnos a cobertura acumulada de vacinación antipneumocócica dos anos 2000 e 2001 unha vez axustado o denominador coa cohorte que se incorpora a este

grupo de idade. Establécese tamén este ano un protocolo de vixilancia sobre enfermidade por pneumococo

2.1 22/8/02 09:54 Página 105


De resultado

Táboa 2.1.3.10. Número de casos e taxas por 100.000 habitantes de incidencia de gripe 1994-2001

Tempada Nº de casos Taxa x 100.000 habitantes

1994-1995 152.177 5,632

1995-1996 149.419 5,536

1996-1997 212.608 7,88

1997-1998 179.375 6,649

1998-1999 268.256 9,865

1999-2000 222.714 8,174

2000-2001 82.619 3.032

0

1998/99

33

5000

10000

15000

20000

25000

34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

1999/00 2000/01 2001/02

Gráfico 2.1.3.4. Número de casos declarados de gripe durante as tempadas 98/99 a 01/02

2.1 22/8/02 09:54 Página 106


Cómo se pode observar no gráfico a distribucióndas curvas é moi similar en tódalas tempadas,agás a tempada 2000/2001 que ten uncomportamento atípico, destacando a ausenciado característico pico epidémico. Apúntansevarios factores tentando aproximarse ás posiblescausas deste comportamento como son ascondicións meteorolóxicas non habituais deseinverno, as similitudes das cepas virais circulantescoas da tempada anterior, pero ningún destesfactores por si solo explica o comportamento daenfermidade nesta tempada.

Cos datos de que dispoñemos neste momentopode comprobarse que na tempada 2001/2002 adistribución da curva segue o patrón típico coaexistencia dun pico epidémico, pero que nonalcanza os valores de tempadas anteriores. Onúmero de casos notificados a través do Sistemade Notificación Obrigatoria de Enfermidades(SXNOE) na presente tempada 2001/2002, dendea semana número 33 do ano 2001, onde comezaesta ata a semana 6 do ano 2002, ascendeu a97.905, maior que os 52.933 casos da tempada2000/2001, pero considerablemente inferior ós189.499 casos da do 1999/2000.

Táboa 2.1.3.11.: Taxas de mortalidade por gripe segundo o grupo de idade. Taxas por 100.000 habitantes 1991-2000

15-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75-84 >84

1991 0,6 2 15,5 137

1992 0,3 0,4 5,4 43,1

1993 0,2 0,6 0,4 5,8 62,6

1994 5,7 47,0

1995 1,1 6,9 55,5

1996 0,4 3,7 67,3

1997 0,7 7,3 88,4

1998 0,8 5,2 26,3

1999* 0,8 9,7 93,7

2000** 0,3 12,8 112,3

* Os datos a partir de 1999 están codificados segundo a CIE-10, polo que se codifican como gripe aqueles boletíns de defunción onde apareza como causa

da morte “síndrome gripal”. Anteriormente a dita síndrome codificábase como “afecciones inespecíficas catarrais” (CIE 9). Este cambio na codificación fai

que os datos non sexan directamente comparables e pode xustificar, en parte, o ascenso das taxas.

** Datos provisionais de mortalidade.

2.1 22/8/02 09:54 Página 107


2.1.3.2.3. Vacinación antihepatite B


2 Responsables: Raquel Zubizarreta Alberdi eVictoria Nartallo Penas

3. Obxectivos

Xerais

1. Reduci-la morbilidade declarada por hepatite B.2. Identificar, investigar e vacinar, se procede, o

maior número posible de persoas pertencentesa grupos de risco.

Específicos

Aumenta-las coberturas vacinais nos grupos derisco aumentado de transmisión do VHB:

❚ Persoas expostas a un risco ocupacional/laboral.❚ Persoas con minusvalidez psíquica, así como os

convivintes destas persoas.❚ Persoas convivintes nun medio familiar de

portadores do VHB.❚ Pacientes en programas de hemodiálise ou

transplante.❚ Persoas que reciben de xeito reiterado sangue

ou hemoderivados.❚ Homes homosexuais e bisexuais activos.❚ Persoas heterosexuais con promiscuidade

sexual.❚ Reclusos de penitenciarías e traballadores

destes centros.❚ Usuarios de drogas por vía parenteral.❚ Persoas que viaxen a áreas endémicas do VHB.


Estratexias

1. Aumenta-la accesibilidade das persoaspertencentes a grupos de risco, á vacina de HB.

2. Dota-los profesionais sanitarios doscoñecementos e medios adecuados para queintegren na súa práctica clínica diaria asactividades de prevención e control desta

enfermidade que correspondan: identificacióne captación de grupos de riscos, manexo daprofilaxe postexposición, detección deportadores, educación sanitaria da poboación edos grupos de risco…

3. Que a poboación xeral teña acceso a unhainformación adecuada sobre a transmisión dainfección por VHB e de como previla.


Recursos humanos:


❚ Unidades de coordinación periféricas: Serviciode Promoción da Saúde das delegaciónsprovinciais.

❚ Persoal facultativo de atención primaria eespecializada que participan no programa(puntos de vacinación).

❚ Comisión asesora do programa.❚ Persoal facultativo das unidades de atención

ó drogodependente e das instituciónspenitenciarias e institucións de minusválidospsíquicos

Recursos materiais:

❚ Doses suficientes de vacina antiHB.❚ Materiais impresos divulgativos e de rexistro.


❚ Compra centralizada da vacina destinada aadultos.

❚ Distribución de tódolos materiais necesarios(soportes documentais, material de rede defrío, vacinas, etc.) ós puntos de vacinación,tanto centros de saúde como hospitais e outroscentros que captan e asisten a persoas de altorisco: institucións penitenciarias, unidades deatención a drogodependentes, etc.

❚ Xestión do sistema de información.

2.1 22/8/02 09:54 Página 108



De xestión

De resultado

Táboa 2.1.3.12. Número de doses adquiridas e custo en pesetas 1997-2001

2001 2000 1999 1998 1997Adultos Ad. alto risco Adultos Ad. alto risco Adultos Ad. alto risco Adultos Ad. alto risco Adultos Ad. alto risco

Doses adquiridas 7.020 500 0 1.050 24.600 1.550 29.800 2.000 38.006 2.700

Custo en pesetas 10.882.000 2.412.500 0 5.066.250 36.285.000 8.060.000 3.820.000 10.400.000 53.212.174 12.690.000

Trala posta en marcha do Programa de vacinaciónantihepatite B no ano 94 observamos como se vanreducindo paulatinamente e de xeitosignificativo, os casos de hepatite notificados.Na gráfica podemos observar un pico naincidencia da enfermidade no ano 98, esteaumento corresponde ó inicio da participacióndas Unidades de Atención a Drogodependentes

como centros notificadores da enfermidade, esteincremento explícase dada a alta prevalencia daenfermidade neste grupo de risco.En vista dos resultados, podemos confirmar unclaro patrón descendente, con unha reducción do 50% dos casos desde a posta en marcha doprograma ata a actualidade, pasando de 136casos no ano 1994 a 68 casos no ano 2001.

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 20000

casos

2001

taxas

20

40

60

80

100

120

140

160

180

0

1

2

3

4

5

6

7

8

10

9

Gráfico 2.1.3.5. Evolución dos casos e taxas de incidencia por 100.000 habitantes de hepatite B. 1991-2001

2.1 22/8/02 09:54 Página 109


2.1.3.2.4. Outras vacinacións

A prevención das enfermidades infecciosasmediante vacinas constitúe un dos aspectos demaior importancia na promoción da saúde.

Existen diferentes situacións nas que o sistemainmune pode estar comprometido, así como outrasque se presentan en determinados grupos de riscoprofesional, ou con ocasión de viaxes internacionais,todo isto supón a necesidade de administrar vacinasnon presentes no calendario vacinal.

Neste ano 2001,ante a recente comercialización davacina antipneumocócica conxugada para aprevención de enfermidades invasivas porpneumococo, o Programa Galego de Vacinaciónssubministra dita vacina de xeito gratuíto, a nenosentre 2 meses e 2 anos pertencentes ós grupos derisco destas enfermidades, sempre que se acrediteconvenientemente a súa prescrición.

1. Obxectivos

Xerais

1. Diminuí-la morbi-mortalidade debido aenfermidades inmunoprevibles tales como:hepatite A, varicela, infección pneumocócica,etc. nos grupos de risco.

2. Identificar, investigar e vacinar, se procede, omaior número posible de persoas pertencentes agrupos de risco, ou en situacións de especial risco.

2 Responsables: Raquel Zubizarreta Alberdi e Victoria Nartallo Penas


Estratexias

1. Aumenta-la accesibilidade da vacinación daspersoas pertencentes a grupos de risco.

2. Dota-los profesionais sanitarios dos coñecementose medios adecuados para que integren na súapráctica clínica diaria as actividades de prevencióne control destas enfermidades.

3. Que a poboación xeral teña acceso a unhainformación adecuada sobre a transmisión e de como previla.


Recursos humanos:❚ Unidade central: Servicio de Prevención e

Control das Enfermidades Transmisibles.❚ Unidades de coordinación periféricas: Servicio de

Promoción da Saúde das delegacións provinciais. ❚ Persoal facultativo de atención primaria e

especializada que participan no programa(puntos de vacinación).

❚ Comisión asesora do programa.

Recursos materiais:❚ Doses suficientes de vacina ❚ Materiais impresos divulgativos.


❚ Compra centralizada da vacina.❚ Xestión do sistema de información.❚ Establecemento do protocolo de prescrición

e dispensación de balde da vacinaantipneumocócica conxugada para nenos entre2 meses e 2 anos pertencentes a algún destesgrupos de risco: enfermidades crónicas(pulmonares, cardiovasculares ou hepáticas),diabetes, enfermidades que cursan con perdade líquido cefalorraquídeo, nenosinmunocomprometidos ou VIH positivos. As solicitudes, que serán individualizadas,dirixiranse a Dirección Xeral de Saúde Pública e nelas deberán constar datos relativos ópaciente e ó médico prescritor.

Este protocolo fundaméntase na Resolución 22 deXuño de 2001 do Ministerio de Sanidade eConsumo para a utilización desta vacina noámbito do Sistema Nacional de Saúde.

Táboa 2.1.3.13. Número de doses adquiridas de vacina e custo en pesetas

Doses adquiridas Custo pts.

V. antivaricela 55 254.266

V. antihepatite A+B 345 1.529.072

Outros productos 159 187.844

TOTAIS 559 1.971.182

2.1 22/8/02 09:54 Página 110




RECURSOS MATERIAIS

Subprograma de vacinación sistemática 761.885.888

Subprograma de vacinación en grupos/situacións de risco:

Campaña de vacinación fronte ó sarampelo 969.632

Campaña de vacinación antigripal e antipneumocócica 526.951.820

Vacinación antihepatite B 13.294.500

Outras vacinacións 1.971.182

CUSTO TOTAL RR.MM. 1.305.073.022 1.037.166.872 744.706.711

CUSTO TOTAL DO PROGRAMA 1.417.456.897 1.150.123.460 854.750.861



Xefe de servicio Grupo A 1 S.C.1 38% 2.931.229

Xefe de sección Grupo A 1 S.C.1 100% 6.524.005

Titulado superior Grupo A 1 S.C.1 100% 5.168.513



Administrativo Grupo IV 1 S.C.1 100% 3.070.005

RR.HH. SERVICIOS CENTRAIS 24.013.861

RR.HH. DELEGACIÓNS 100 S.P.2 88.370.014

CUSTO TOTAL RR.HH. 112.383.875 112.956.588 110.044.150


2. Servicios periféricos

2.1 22/8/02 09:54 Página 111

2.2 22/8/02 10:05 Página 112

2.2.1. Programa de control sanitariode industrias da alimentación

2.2.1.1. Subprograma de ordenación dosacrificio, e control sanitario dasindustrias cárnicas e puntos de venda

1. Data de comezo: xullo de 1991

2 Responsable: Celso Sevillano González

3. Obxectivos

Xerais

1. Diminuí-la morbimortalidade por enfermidades de orixe alimentaria, mellorando as condicións sanitarias das carnes e productos cárnicos.

2. Asegurar que toda a carne e os productoscárnicos producidos e comercializados na nosacomunidade autónoma procedan deestablecementos autorizados segundo alexislación vixente.

3. Establece-las medidas emanadas da normativatanto nacional como europea para garantir, namedida do posible, a saúde pública fronte ásencefalopatías esponxiformes transmisibles.

Específicos

1. Matadoiros: • Acada-lo máximo grao de uniformidade

na actuación dos servicios veterinariosoficiais, mediante o deseño e a implantación dos procedementosnormalizados de traballo (PNT).

• Asegurar que o gando que se sacrifique nanosa comunidade autónoma esteaperfectamente documentado.

• Asegura-la correcta xestión dos materiaisespecíficos de risco (MER): desde o 1 deoutubro do 2000, en aplicación da normativacomunitaria, os establecementos ampliaron aretirada dos MER ós animais de máis de 12meses, independentemente da súa

procedencia, que serán coloreados,almacenados e enviados a empresasautorizadas para a súa destrucción.

• Executar, na parte que corresponda, oprograma de vixilancia das EETs(encefalopatías esponxiformes transmisibles).

• Reordena-lo sacrificio de ruminantes enfunción do risco fronte á EET.

2. Salas de despezamento e industrias cárnicas:• Intensifica-lo control dos establecementos

elaboradores de carnes picadas, carnes enanacos de menos de 100 g e preparados de carnes.


Coa entrada en vigor do Real decreto 147/1993 edo Real decreto 1904/1993, e posteriormente oReal decreto 315/1996, do 23 de febreiro,traspóñense ó ordenamento xurídico español asdirectivas que establecen as condicións sanitariasde producción e comercialización no ámbito daU.E. da carne fresca das especies domésticas

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 113Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais xerais

2.2. Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais xerais

2.2 22/8/02 10:05 Página 113

Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais xerais114 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001

bovina, porcina, equina, ovina e caprina, así comoos productos cárnicos elaborados a partir delas

Posteriormente o Real decreto 2044/1993, o Realdecreto 2087/1994 e o Real decreto 1543/1994establecen as condicións de producción ecomercialización da carne de aves de curral,coellos domésticos, caza de granxa e cazasilvestre, e o Real decreto 1916/1997, do 19 dedecembro, establece as condicións sanitariasaplicables á producción e comercialización decarne picada e preparados de carne.

Dende o día 1 de xaneiro de 1996 tódolosestablecementos deben cumpri-los requisitosestablecidos pola citada lexislación, sendo así incluídosna listaxe de establecementos autorizados para ocomercio intracomunitario de carnes frescas,productos cárnicos, outros productos de orixe animal,preparados de carne, carnes picadas, carnes de caza,carnes de aves e de coellos. Tamén algúnsestablecementos, logo de face-la solicitude nos prazosestablecidos, poden acollerse ó réxime de excepciónpermanente, que permite a comercialización local dosproductos no ámbito da zona veterinaria de saúdepública, limitando a súa producción.

A Decisión 2000/418/CE, do 29 de xuño, pola quese regula o uso dos materiais de risco en relacióncoa EET, estableceu que, a partir do 1 de outubrodo 2000, os establecementos de sacrificio debenretira-los materiais específicos de risco (MER) detódolos animais bovinos de máis de 12 meses quedeben ser coloreados, almacenados e enviados aempresas autorizadas para a súa destrucción.

O Regulamento 999/2001 do Parlamento Europeo edo Consello de 22 de maio de 2001, estableceu asdisposicións para a prevención, o control e aerradicación de determinadas encefalopatíasesponxiformes bovinas, modificado por loRegulamento 1248/2001 da Comisión de 22 de xuñode 2001, nos seus anexos III, X e XI , e poloRegulamento (CE) nº 1326/2001 da Comisión de 29de xuño de 2001, polo que se establecen medidastransitorias para permiti-lo paso ó Regulamento(CE) nº 999/2001.

Estratexias

A frecuencia de inspección da orixe da carne edos procedementos de producción ecomercialización que se estableceron en funcióndo tipo de actividade que leva a cabo oestablecemento:

❚ matadoiros: inspección permanente. Inspecciónante e post mortem.

❚ salas de despezamento: inspección diaria daorixe da carne e durante o proceso dedespezamento, e unha inspección ó semestrede comprobación das instalacións.

❚ almacéns frigoríficos: control documental semanal e inspección deinstalacións semestralmente.

❚ industrias cárnicas: unha inspección semestraldo estado das instalacións e trimestral control documental.

Vixilancia EET:❚ Organización da toma de mostras para a

vixilancia das EET nos matadorios.❚ A partir do 1 de outubro do 2000,

reorganízanse os sacrificios nos matadoiros deGalicia: nos matadoiros de pouca capacidadequeda limitado o sacrificio a bovinos de menosde 12 meses, non podendo sacrificar ovinos nincaprinos, debido ós problemas de control,extracción e recollida dos MER nestesestablecementos, con esta medida conseguimosque a cantidade de MER producidos nestesestablecementos sexa moi baixo, xa que a estesanimais so se lles retira o intestino.

❚ Desde o 18 de decembro de 2000 que entrouen funcionamento en Galicia o CICRE (CentroIntegral de Control de Riscos de EET); enGalicia, tódolos animais que non vaianacompañados de documento de aptitude parao sacrificio son sacrificados neste centro.


Recursos humanos:❚ Unidade central:

2.2 22/8/02 10:05 Página 114

Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais xerais DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 115

• Servicio de Control de Protección da SaúdeFronte a Riscos Xerais.

• Servicio de Inspección e Laboratorios deSaúde Pública.

❚ 4 unidades de coordinación periféricas: Servicio de Protección da Saúde das delegacións provinciais.• Inspectores veterinarios oficiais de saúde

pública (zonas veterinarias).• Inspectores veterinarios oficiais

de matadoiros.

Recursos materiais:❚ Parque móbil.❚ Actas de inspección.❚ Documentos de rexistro de matadoiros, salas

de despezamento e almacéns frigoríficos.


Control estructural

❚ Matadoiros:• Control permanente e inspección do

sacrificio, faenado e comercialización en 86 matadoiros.

❚ Salas de despezamento:• Control diario da actividade das 101 salas

de despezamento.• Control semestral das condicións estructurais.

❚ Almacéns frigoríficos:• Control semestral das instalacións nos 229

almacéns frigoríficos.❚ Industrias cárnicas:

• Control semestral das instalacións de 228industrias elaboradoras de productos cárnicos.

Control documental

5.2.1. Matadoiros

❚ Realización diaria da inspección ante mortem einspección post mortem, así como o seu rexistronos libros correspondentes.

❚ Remisión mensual á xefatura de zona da folla-resumo dos sacrificios e comisos realizados.Remisión polo responsable da zona, cunha

frecuencia trimestral, da folla-resumo ádelegación e á Dirección Xeral de Saúde Pública.

❚ Supervisión de tódolos controis definidos nalexislación aplicable: auga, DDD (desinfección,desinsectación e desratización) persoal, gráficasde temperaturas, envío de subproductos ecomisos, plan de formación, etc, por parte dosservicios de inspección oficial dos matadoiros.

Salas de despezamento:

❚ Comprobación da procedencia da carne e ahixiene dos procesos, datos que se atopan norexistro de entradas de xeito diario.

❚ Remisión trimestral pola xefatura de zona ádelegación e á dirección xeral da folla docontrol correspondente ó resumo das entradasde carne no establecemento, que figuran nocorrespondente libro de control sanitario.

Almacéns frigoríficos

❚ Inspección semanal para o control de entradasde materias primas e de material de envasado eembalaxe. Control da manipulación dasmercadorías. Control de saída dos productos.

❚ Inspección semestral de comprobación doestado das instalacións.

Industrias cárnicas

Inspeccións trimestrais:

❚ Control de entradas de mercadorías:❚ Temperatura das cámaras e das zonas de

despezamento e manipulación.❚ Productos elaborados. Relación destes e dos

procesos de elaboración.❚ Inclusión do número de lote, descrición do

proceso de loteado e amplitude do seu volume.❚ Marcaxe, etiquetaxe, envase e embalaxe.❚ Expedición dos productos. ❚ Trazabilidade dos productos.

Outras actividades

❚ Control específico e toma de mostras de107.088 animais dentro do Programa de

2.2 22/8/02 10:05 Página 115

vixilancia e control das EET sacrificados nosmatadoiros de Galicia e de 3.550 animaissacrificados no CICRE.

❚ Retirada dos MER (miolos, medula espiñal,ollos, timo, amígdalas, bazo e intestino) detódolos bovinos de máis de 12 meses de idadesacrificados dende o 1 de outubro do 2000 paraa súa destrucción nos establecementosautorizados impedindo a súa entrada na cadeaalimentaria humana ou animal.

❚ Reunións do grupo de traballo de matadoiros: Plan de mellora de calidade da inspecciónveterinaria en matadoiros

• Reunións realizadas para elabora-lodocumento: 30

• Visitas a matadoiros: 86• Presentación do plan: 5 reunións

❚ Asistencia a cursos e xornadas: Presentación do “Plan de mellora da calidadena inspección” como relatores nas “XIIIjornadas nacionales de Inspección y calidad dela carne (recoñecidas como acto científico deinterese sanitario) organizadas pola AsociaciónNacional de Veterinarios Oficiales de Mataderose Industrias Cárnicas. (ADITSIC).

116 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais xerais


De xestión

1997 1998 1999 2000 2001Tipo de establecemento Nº Insp. Nº Insp. Nº Insp. Nº Insp. Nº Insp.

Matadoiros homologados 47 47 49 50 50

Matadoiros de pouca capacidade 21 21 19 18 18

Matadoiros de aves e coellos 21 21 17 18 18

Salas de despezamento 87 3.476 92 4.300 103 5.047 98 5.786 99 6.435

Almacéns frigoríficos 85 1.429 108 1.674 116 2.900 222 1.653 241 1.044

Industrias cárnicas 205 2.399 199 2.170 236 708 207 491 242 856

Carnicerías 3.554 16.666 4.752 12.532 4.720 9.440

Táboa 2.2.1.1. Inspeccións realizadas

Matadoiros homologados: están autorizados para o comercio na Unión Europea.

Matadoiros de pouca capacidade: matadoiro con instalacións axustadas para o sacrificio de poucas cabezas de gando e cunha área de comercialización

restrinxida á zona veterinaria.

1.950 22.556 17.816 22.225 21.414

2.2 22/8/02 10:05 Página 116




3. Nº de horas de inspección empregadas


Táboa 2.2.1.2. Análise de custos dos recursos humanos

RECURSOS HUMANOS Custo pts.Actividades Categoría Nº Localización Dedicación 2001 2000

Coordinación Grupo A-28 1 S.C.1 6% 489.826

Elaboración e seguimento Grupo A-22 1 S.C.1 50% 3.032.973

Administración Grupo D-12 1 S.C.1 5% 147.225

Inspección Grupo A-24 e A-20 156 S.P.2 14.615 h.3 27.615.075

Inspección de mataderos Grupo A-20 114 S.P.2 100% 687.681.135

CUSTO TOTAL RR.HH. 718.966.234 458.991.935

1997 1998 1999 2000 2001

Especie Nº cabezas Tm Nº cabezas Tm Nº cabezas Tm Nº cabezas Tm Nº cabezas Tm

Bovino 417.413 82.268 404.792 82.599 424.814 89.226 426.957 91.441 424.186 92.843

Porcino 1.050.689 85.294 1.141.991 94.897 1.184.765 92.891 1.226.715 97.076 1.289.546 101.843

Ovino e caprino 113.746 891 113.190 1.438 119.126 1.159 120.170 934 111.651 883

Equino 1.667 171 1.446 167 1.371 179 1.820 220 2.605 332

Aves 58.939.222 121.315 59.757.203 124.572 62.494.732 128.683 64.089.434 133.042 70.888.745 139.724

Coellos 3.988.264 5.374 3.901.983 4.674 4.673.932 5.509 4.883.513 5.805 4.068.024 4.794

Total 295.313 308.347 317.647 328.518 340.419

Táboa 2.2.1.3. Carnes inspeccionadas e declaradas aptas para o consumo en matadoiros

De resultado

2.2 22/8/02 10:05 Página 117


Táboa 2.2.1.4. Evolución da situación dos establecementos

Hom: están autorizados para o comercio na Unión EuropeaExc: establecementos de sacrificio en período excepcional de adaptación á normativa comunitaria.Aut: unha vez finalizados os períodos de adaptación, todos aqueles establecementos que cumpren os requisitos establecidos na normativa europea.

EVOLUCIÓN 31-12-1994 31-12-1995 31-12-1996 31-12-97 31-12-98 31-12-99 31-12-00 31-12-01

INDUSTRIA / SITUACIÓN Hom. Exc. Hom. Exc. Hom. Exc. Aut. Aut. Aut. Aut. Aut.

Matadoiros xerais 13 34 31 17 42 7 47 47 49 50 50

Matadoiros de pouca capacidade — 46 — 6 12 — 20 21 19 18 18

Locais habilitados para o sacrificio — — — — — — 0 0 0 0 0

Matadoiros de aves e coellos 7 15 7 — 18 6 20 21 17 18 18

Salas de despezamento 11 34 46 — 56 — 87 92 103 98 101

Almacéns frigoríficos 13 28 28 — 51 — 85 108 113 222 229

Industrias cárnicas elaboración 37 121 139 — 168 — 205 199 236 207 228

Establ. retallistas (carnicerías) — — 3.425 — 3.811 — 3.554 4.752 4.720 4.739 4.748

2.2 22/8/02 10:05 Página 118

2.2.1.2. Proxecto SEMAGA. Sistema de control e seguimento dosacrificio nos matadoiros de Galicia

1. Data de comezo: decembro de 2000

2 Responsable: Carlos García-Argüelles Suárez

3. Identificación da necesidade1. Toda a cadea de control veterinario nos

matadoiros implica unha gran complexidade,coa xeración dunha unha gran cantidade deinformación que fai difícil a súa adecuadaexplotación e manexo por parte dos serviciosveterinarios oficiais dos matadoiros. Por estarazón estableceuse a necesidade de dispoñerdun sistema informático para a xestión dista información.

2. A complexidade do seguimento e trazabilidadedos productos de orixe animal que van óconsumo fai necesaria a existencia dun sistema deinformación que garanta a non introducción nacadea alimentaria dos productos con problemas

3. Cada ano estanse a sacrificar para consumohumano máis de 400.000 bovinos, o que supónunha enorme cantidade de información que seten que explotar e manexar.

4. Por outro banda a grave situación de alarma edesconfianza xeradas pola EncefalopatíaEspongixiforme Bovina (EEB), esixe a adopciónde medidas de aseguramento da calidadeinspectora nos matadoiros e de aseguramentopara a realización dos programas de vixilanciadas EEB. Estas medidas de aseguramento pasanpor un aumento no control e seguimento detódolos procesos para o sacrificio e faenado dosanimais, ademais da verificación a través dosrexistros fiables e operativos que garantan ocontrol de tódolos procesos.

4. Estratexia do proxecto

1. Elaboración dun software específico de apoio áxestión da inspección nos matadoiros. Este

software facilitará a trazabilidade dosproductos e a labor dos inspectores.

2. Dotación do material informático nosmatadoiros para a execución do programa.

3. Dotación das comunicacións necesarias quepermitan o total desenvolvemento doprograma.

O aplicativo SEMAGA realízase nunha arquitectura deprogramación aberta que permite construír un sistemacapaz de adaptarse as necesidades de cambio eampliación que se prevén no seu funcionamento diario. Osistema está baseado no desenvolvemento de procesos ecada un destes aplicados a unha res determina, un estadodado e unha acción a realizar na mesma.

Usuarios do sistema

❚ Servicios veterinarios oficiais de matadoiros. Os Servicios Veterinarios Oficiais son osprincipais usuarios da aplicación do SEMAGA.

❚ Xerencia do matadoiro. A xerencia domatadoiro e responsable da laboradministrativa de rexistro de reses naaplicación.

Usuarios do sistema vía web

Tódolos usuarios disporán da información en temporeal, cos menús propios de cada grupo e as súasbuscas. En función do usuario que se conecte, oaplicativo mostraralle a pantalla propia do grupo deusuarios o que pertenza.

Así mesmo, o sistema permite a comunicación através dun servicio de mensaxería, o que significaunha maior rapidez da actuación ante situacións dealerta o urxencia.

❚ Dirección Xeral de Saúde Pública. UsuarioAdministrador principal do sistema con accesotódolos recursos do mesmo.

❚ Sergas. Usuario responsable do mantemento do sistema

❚ Consellería de Agricultura de PolíticaAgroalimentaria e Desenvolvemento Rural


2.2 22/8/02 10:05 Página 119

Usuario especial con acceso a determinadainformación do sistema.

❚ Laboratorio, CICRE (Centro Integral de Controlde riscos das encefalopatías), Delegacións ezonas veterinarias. Usuarios especiais conacceso a determinada información do sistema.


Procesos

A aplicación SEMAGA estructúrase entorno a unproceso principal que é o sacrificio de resesbovinas. Este proceso principal divídese en variossubprocesos polos que pasan as reses ata chegaro estado final: rexistro de entrada, inspecciónantemortem, postmortem, expedición etc.

Dispositivos utilizados

PC– impresoraEn tódalas dependencias dos ServiciosVeterinarios Oficiais de Saúde Pública nosmatadoiros disporase dun PC e unha impresora.

Así mesmo o establecemento disporá dun PCconectado o SEMAGA.

IpaqOrdenador inalámbrico de man, coa aplicaciónSemaga, permite a transmisión instantánea dosresultados da inspección. Así mesmo, o IPAQpódese utilizar para consulta , ofrece un menú depantallas onde aparecen os resultados dosprocesos anteriores, desta maneira o Veterinariodispón de toda a información in situ, podendonavegar con rapidez a través das pantallas.

Etiqueta-chipE unha etiqueta adhesiva que leva un chip de radiofrecuencia pasivo (transponder) onde grávase información correspondente á res e permite o seu seguimento e trazabilidade. Existen etiquetas de diferentescores segundo a categoría na que estea o animal a inspeccionar.

2.2 22/8/02 10:05 Página 120

5. Actividades xestionadas en 2001• Reunións para o deseño do proxecto: 60• Visitas ó matadoiro de Montellos para

a implantación: 50• Xornadas de traballo baixo o

aplicativo SEMAGA: 30

No mes de novembro comezouse ofuncionamento no Matadoiro e no mes dedecembro validouse o SEMAGA, o quesignificou que dende o mes de decembro aInspección Veterinaria, vense realizandobaixo o aplicativo SEMAGA.


Lector-grabador portátil Gesreader Conxunto Formado por unha antena e caixa de conexións que permite a lectura e gravación das etiquetas chip, así como o conectado cos sensores de paso ecomunicacións co IPAQ para a asociación dos diferentes números de referencia quegarantan a trazabilidade.

Lector-grabador fixoConxunto formado por unha antena e caixade conexións que permite a lectura (paracomproba-la información e aptitude doanimal) e gravación (do número desacrificio que lle outorga o sistema) dasetiquetas – chip. Permite tamén oconectado cos sensores de paso ecomunicacións co IPAQ para a asociacióndos diferentes números de referencia quegarantan a trazabilidade.

Visores displayColocados na liña de faenado, nos lugares nos que existe separación de partes. (cabeza, evisceración) , permite comprobar en tódolos momentos o número desacrificio do animal, o que garante atrazabilidade e o etiquetado das partes.

2.2 22/8/02 10:05 Página 121


2.2.1.3. Subprograma de control sanitario deindustrias lácteas

1. Data de comezo: xuño de 1993

2. Responsable: Mª Paz González Fernández

3. Obxectivos

Xerais

1. Diminuí-la morbimortalidade por enfermidadesinfecciosas, mellorando as condicións sanitariasdo leite e dos productos lácteos.

2. Conseguir que tódalas industrias lácteas enfuncionamento, establecidas en Galicia, esteanaxustadas ós requisitos establecidos nalexislación comunitaria.

Específicos

1. Manter un sistema de control axeitado sobre asditas industrias, que permita comprobar que ossistemas de producción garanten a calidadesanitaria dos productos lácteos destinados óconsumo humano.

2. Realizar un seguimento das industrias lácteascon prazo de adecuación preestablecido polosservicios de inspección.

3. Establecer un sistema de supervisión doscontrois efectuados polas industrias quegaranta a salubridade dos seus productos, asícomo mostraxes sistemáticas de comprobación.


O subprograma ten o seguinte marco lexislativo:

❚ Real decreto 1679/1994, do 22 de xullo, queestablece as condicións sanitarias aplicables ácomercialización e producción de leite cru, leitetratado termicamente e productos lácteos.

❚ Real decreto 402/1996, do 1 de marzo, quemodifica o Real decreto 1679/1994, do 22 dexullo, polo que se establecen as condiciónssanitarias aplicables á producción ecomercialización de leite cru, leite tratadotermicamente e productos lácteos.

Estratexias

1. Seguimento das industrias lácteas dende os servicios centrais, mediante a supervisión das inspeccións realizadas nosestablecementos, e dos resultados das análisesdas mostras recollidas de productos lácteos,propoñendo as medidas que se tomarán nocaso de presencia de patóxenos ou recontossuperiores ós estipulados na lexislacióncorrespondente.

2. Seguimento das industrias lácteas dende osservicios periféricos, mediante visitas deinspección programadas, visitas decomprobación tralos prazos concedidos para aemenda de deficiencias, no caso de existiren,así como das suspensións de actividadetemporal producidas.

3. Toma de mostras aleatorias do leite (este ano só leite pasteurizado) e productoslácteos para o seu control microbiolóxico.

4. No caso de que os resultados analíticos demostras aleatorias revelen presencia de xermespatóxenos, procédese á inmobilización cautelardo producto por resolución do delegadoprovincial, e danse instruccións para a recollidade mostras con carácter oficial.

5. De resulta-las mostras aleatorias positivas axermes testemuñas de falta de hixiene, dende adelegación correspondente remítese escrito áindustria outorgándolle un prazo de 15 díaspara que comuniquen as causas que motivaronesa analítica, así como as medidas correctorastomadas.

6. Se a analítica revela un resultado positivo a xermes indicadores, dende a delegación envíase unha carta informativa áindustria, lembrando a obriga da aplicación do sistema e do procedemento de autocontrol da súa producción.


Recursos humanos:

❚ Unidade central:

2.2 22/8/02 10:05 Página 122


• Servicio de Protección da Saúde fronte aRiscos Xerais.


❚ 4 unidades de coordinación periféricas: Servicio de Protección da Saúde das delegacións provinciais.

❚ Inspectores veterinarios oficiais de saúdepública (zonas veterinarias).

❚ Persoal do Laboratorio de Saúde Pública da Coruña.

Recursos materiais:

❚ Laboratorio de Saúde Pública da Coruña.❚ Materiais para a recollida de mostras.❚ Actas de inspección e de recollida de mostras.❚ Parque móbil.


❚ Elaboración e coordinación do subprograma,

no que se estableceron as seguintes actividades:

• Inspeccións estructurais: frecuencia semestral.• Inspeccións documentais e de rexistros:

frecuencia trimestral.

❚ Toma de mostras con carácter aleatorio de leite pasteurizado e productos lácteos para control microbiolóxico: frecuencia semestral.

❚ Seguimento continuado dos resultadosanalíticos obtidos, así como dos resultados dasinspeccións realizadas coa toma de decisiónsque corresponda.

❚ Elaboración de informes técnicos.

❚ Tramitación de denuncias e reexpedicións conrespecto ás industrias lácteas da ComunidadeAutónoma de Galicia.

❚ Avaliación do programa.


De xestión

Táboa 2.2.1.5. Actividade inspectora e de mostraxe

* Durante o ano 2000 diminuíron o número de inspeccións ó limitarse a actividade inspectora ás inspeccións programadas, non sendo

necesarias un gran número de supervisións.

** Ningunha mostra de carácter oficial.

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Inspeccións 795 1.119 709 858 324 173* 262

Nº de mostras 689 368 269 163 170 168 153**

Nº de autorizacións concedidas para o comercio intracomunitario (homologacións) 4

Baixas no Rexistro Xeral 0

Altas no Rexistro Xeral 4

Táboa 2.2.1.6. Trámites levados a cabo durante 2001

2.2 22/8/02 10:05 Página 123


Nº de mostras aleatorias positivas1 IPA =

Nº de mostras aleatorias totais analizadas

23

153

Táboa 2.2.1.8. Evolución das industrias lácteas de Galicia 1994–2001

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de industrias 110 107 117 114 113 115 116 120

Industrias homologadas 0 8 28 31 109 114 116 120

Industrias con excepción temporal 61 46 39 35 0 0 0 0

Industrias sen clasificar — — 1 1 0 0 0 0

De resultado

Táboa 2.2.1.9. Situación das industrias lácteas de Galicia 1994–2001

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Índice de positividade en análises (IPA1) 12,6% 21,0% 20,2% 20,0% 15,0% 15,03%

x 100 = = 15,03%



2. Servicios periféricos3. Nº de horas de inspección empregadas


RECURSOS HUMANOS Custo en pesetas

Actividades Categoría Nº Localización Dedicación 2001 2000


Elaboración e seguimento Grupo I 1 S.C.1 50% 2.584.256


Inspección Grupo A-24, grupo A-20 156 S.P.2 218 h.3 802.387

CUSTO TOTAL RR.HH. 4.023.693 3.679.327

RECURSOS MATERIAIS

Análise das mostras 6.000.000

CUSTO TOTAL RR.MM. 7.000.000

CUSTO TOTAL SUBPR. 10.023.693 10.679.327

2.2 22/8/02 10:05 Página 124


2.2.1.4. Subprograma de control sanitario de explotacións agrarias elaboradoras de productos lácteostradicionais a base de leite cru de vaca

1. Data de comezo: xuño de 1995

2. Responsable: Montserrat Vidal Álvarez

3. Obxectivos

Xerais

1. Diminuí-las patoloxías asociadas ó consumo dosproductos lácteos tradicionais comercializadosen Galicia.

2. Supervisar que os establecementos deproducción manteñen e aplican as medidasnecesarias para garanti-la salubridade dosproductos comercializados legalmente, de xeitoque non supoñan un risco para a saúde.

3. Impedi-la comercialización de productos lácteos tradicionais procedentes deexplotacións agrarias que non estean enposesión da autorización.

Específicos

1. Comprobar que os establecementos que sedediquen á elaboración destes productosconten coas instalacións adecuadas,establecendo a obrigatoriedade de estareninscritos no Rexistro de ExplotaciónsElaboradoras de Productos Lácteos Tradicionais.

2. Establecer unha sistemática de comprobación documental e de rexistrosmediante inspeccións.

3. Realizar cursos de manipuladores de alimentosespecíficos para a preparación do persoal quetraballa neste tipo de establecementos.

4. Regula-lo sector e eliminar progresivamente avenda, nos establecementos de venda ó detallede carácter fixo, de queixos tradicionais feitos abase de leite cru de vaca sen control sanitario.


A posibilidade legal de que cada comunidadeautónoma regule os productos lácteos

tradicionais, sempre e cando se aseguren oscontrois sanitarios, unida á gran produccióndestes productos no medio rural galego,promoveu que a Consellería de Sanidade eServicios Sociais, conxuntamente coa deAgricultura, Gandería e Política Agroalimentaria, redactase un decreto deregulación das explotacións agrarias elaboradorasdestes productos.

Unha vez publicado o Decreto 125/1995, do 10 de maio, polo que se regula a elaboraciónde productos lácteos a base de leite cru de vaca,considerados como productos tradicionais, e secrea o Rexistro de Explotacións AgrariasElaboradoras de Productos Lácteos Tradicionais,elabórase o proxecto de actuación sobre estesestablecementos e os productos que neles se elaboran.

Tódolos establecementos son sometidos ainspección previa pola Consellería de Agricultura,Gandería e Política Agroalimentaria quen emiteinforme vinculante. Cando o resultado deste é positivo, a planta e o proceso de elaboraciónson inspeccionados por veterinarios oficiais daConsellería de Sanidade, derivándose ben a concesión da autorización, ben a concesiónde prazos para a realización das adaptaciónspertinentes.

Estratexias

1. Establecemento dun rexistro sanitario para estetipo de instalacións productivas.

2. Inspección das instalacións de producción.3. Inspección de rexistros e documentación que

debe leva-lo propio establecemento.4. Educación sanitaria dos productores a través de

cursos específicos, e concesión doscorrespondentes carnés de manipuladores.


Recursos humanos:

❚ Unidades centrais: • Servicio de Protección da Saúde fronte a

Riscos Xerais.

2.2 22/8/02 10:05 Página 125



❚ 4 unidades de coordinación periféricas:Servicios de Protección da Saúde dasdelegacións provinciais.


Recursos materiais:

❚ Laboratorio de Saúde Pública na Coruña.❚ Parque móbil.❚ Actas de inspección, material didáctico

para a impartición de cursos de manipuladores: vídeos de apoio, manuais de saúde, etc.


❚ Inspeccións dos establecementos, realizándosecoa frecuencia seguinte: unha inspecciónestructural e documental ó ano como mínimo.

❚ Actualización periódica do Rexistro deExplotacións Elaboradoras de Productos Lácteos Tradicionais.

❚ Elaboración de informes técnicos.❚ Avaliación anual do subprograma.❚ Asistencia á 14ª Sesión do Comité Conxunto do

Programa de Control de ZoonosesMediterráneas.


De xestión





Elaboración e seguimento Grupo A-25 1 S.C.1 25% 1.631.001


Inspección Grupo A-24, grupo A-20 156 S.P.2 214 h.3 785.114

CUSTO TOTAL RR.HH. 3.053.165 3.052.920




2.2 22/8/02 10:05 Página 126


De resultados

A Coruña Lugo Ourense Pontevedra GALICIA

Nº de autorizacións a 31/12/01* 326 78 0 25 429



Nº de solicitudes presentadas a 31/12/98** 970 652 0 45 1.667

Nº de inspeccións realizadas 1.734 522 0 65 2.321

Nº de rexistros concedidos 214 72 0 27 313

Nº de inspeccións realizadas 373 219 0 130 722








Táboa 2.2.1.11: Nº de solicitudes recibidas, inspeccións realizadas e rexistros concedidos

1997

1998

1999

2000

2001

* Número de autorizacións concedidas descontando as baixas producidas a data 31/12/99 , 31/12/00 e 31/12/01.

** O número de solicitudes presentadas con esta data faise constar pois dende a publicación do Decreto 125/1995, nos tres primeiros anos, o número de solicitudes

presentadas foi moi elevado o que xerou un gran número de inspeccións para comproba-lo cumprimento das condicións esixidas no decreto. Como se pode apreciar

conseguiron a autorización un número moito máis baixo de explotacións. Como consecuencia decrece progresivamente o número de inspeccións nos anos seguintes.

2.2 22/8/02 10:05 Página 127


2.2.1.5. Subprograma de control sanitario decentros de embalaxe de ovos


2. Responsable: Mª Paz González Fernández

3. Obxectivos

Xerais

1. Diminuí-la morbimortalidade por enfermidadesde orixe alimentaria, mellorando as condiciónssanitarias dos ovos e dos ovoproductos.

2. Conseguir que, tanto nos centros de embalaxede ovos, como nos de producción deovoproductos de Galicia, se manteñancondicións sanitarias óptimas co fin depreserva-la saúde dos consumidores.

Específicos1. Inspecciona-las instalacións verificando o

cumprimento do regulamento sanitario.2. Control documental para garanti-la calidade

dos productos.3. Efectuar un seguimento das obras de

adecuación propostas.


O subprograma enmárcase na seguinte lexislación:

• Regulamento (CEE) Núm. 1907/90 do Consellodo 26 de xuño de 1990.

• Regulamento (CEE) N º 1274/91 do Consellodo 15 de maio de 1991.

Estratexias

1. Seguimento do subprograma dende os servicioscentrais mediante a supervisión dos informes dasinspeccións realizadas nos establecementos polosservicios veterinarios oficiais de saúde pública.

2. Seguimento e control dos centros de embalaxede ovos e de elaboración de ovoproductosdende os servicios veterinarios oficiais de saúde

pública mediante inspeccións estructurais edocumentais.

3. Toma de mostras aleatorias a través do Plan de Investigación de Residuos enAnimais e Carnes Frescas.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: • Servicio de Control de Protección da Saúde

fronte a Riscos Xerais. • Servicio de Inspección e Laboratorios de

Saúde Pública.❚ 4 unidades de coordinación periféricas:

Servicio de Protección da Saúde das delegacións provinciais.


❚ Persoal do Plan Nacional de Investigación deResiduos (PNIR) para a recollida de mostras de ovos.

Recursos materiais:❚ Laboratorio de Saúde Pública en Lugo.❚ Parque móbil.❚ Actas de inspección.

5. Proxectos e actividades xestionados en 2001❚ Programación das inspeccións: o criterio para

elabora-lo calendario de inspeccións baséase norisco potencial que supoñen os ovos para asaúde pública e por conseguinte, os centros deembalaxe e de elaboración de ovoproductos.

Frecuencia das inspeccións:• Inspeccións estructurais: unha inspección

ó semestre.• Inspeccións documentais e de rexistros:

unha inspección ó trimestre.❚ Programación das tomas de mostras: realízase a

través do Programa Nacional de Investigaciónde Residuos en Animais e Carnes Frescas e,neste ano, foron os seus equipos de recollida osencargados da súa realización.

2.2 22/8/02 10:05 Página 128


Adaptados á normativa C.E.E.*IH = 77%= =

Nº total de establecementos baixo o ámbito de aplicación dos regulamentos

(non se inclúen os establecementos envasadores,almacéns e distribuidores de ovos e ovoproductos).

30

39


De xestión

Táboa 2.2.1.12. Número de inspeccións realizadas nos últimos anos

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Inspeccións realizadas 108 128 132 293 137 119 69

De resultados

Táboa 2.2.1.13. Evolución dos trámites levados a cabo

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Altas no Rexistro Xeral 2 9 13 3 3 3 1

Baixas no Rexistro Xeral 1 0 1 1 3 3 0

Táboa 2.2.1.15. Evolución do índice de homologación

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Índice de homologación (IH)1 49% 53% 63% 64% 76% 77%





Táboa 2.2.1.14. Análise de custos dos recursos humanos do subprograma



Elaboración e seguimento Grupo I 1 S.C.1

25% 1.292.128

Administración Grupo D-12 1 S.C.1

5% 147.225

Inspección Grupo A-24, grupo A-20 156 S.P.2

52 h.3

190.184

CUSTO TOTAL RR.HH. 1.792.812 1.893.703

2.2 22/8/02 10:05 Página 129


2.2.1.6. Subprograma de control sanitario de industrias da pesca

1. Data de comezo: xaneiro de 1995

2. Responsable: Pedro Gandarillas Iglesias

3. Obxectivos

Xerais

1. Diminuí-la morbimortalidade por enfermidadesde orixe alimentaria, mellorando as condiciónssanitarias dos productos da pesca.

2. Comprobar que tódalas industrias da pesca, omarisqueo e a acuicultura establecidas enGalicia, autorizadas para o comerciointracomunitario, seguen mantendo ascondicións de autorización.

3. Manter un sistema de control axeitado sobre asditas industrias, que permita comprobar que osseus sistemas de producción garanten acalidade sanitaria dos productos da pesca, omarisqueo e a acuicultura destinados óconsumo humano.

Específicos

1. Proceder á retirada da autorización, cesamentotemporal ou peche, daqueles establecementosque non cumpran os requisitos establecidos.

2. Realiza-las actuacións necesarias no querespecta ós productos elaborados na nosacomunidade autónoma, cando existan dúbidassobre a súa aptitude para o consumo humano.

3. Dadas as súas características, claramentediferenciadas do resto das industrias da pesca,levar a cabo o control hixiénico-sanitario dosbuques (factoría e conxeladores) inscritos nanosa comunidade autónoma.


Trala entrada en vigor da Directiva 91/493/CEE e asúa transposición ó ordenamento xurídico españolno Real decreto 1437/92, do 27 de novembro, queestablecen os requisitos que en materia sanitaria

deben cumpri-las industrias da pesca, o marisqueoe a acuicultura, estableceuse un prazo deadecuación dos ditos establecementos ánormativa mencionada.

O 1 de xaneiro de 1996 tódalas industrias deberíanestar poder cumpri-los requisitos establecidos polalexislación vixente e seren incluídas na Lista deestablecementos autorizados para o comerciointracomunitario. De non ser así, a autoridadecompetente da comunidade autónoma, deberíaadopta-las medidas oportunas con aquelas quenon cumprisen os ditos requisitos.

A partir de entón a autoridade competente debevelar porque as industrias manteñan as condiciónsde autorización e comprobar que aquelas que asolicitan de novo cumpran os ditos requisitos.

Estratexias

1. Dende os servicios centrais, coordina-los laboresde supervisión, por parte dos serviciosveterinarios oficiais de saúde pública, detódalas industrias do sector.

2. Dende os servicios periféricos, practica-lainspección e posterior supervisión de reparacióndas deficiencias, se procede, de acordo coestablecido nas directrices do programa.


Recursos humanos:


• Servicio de Protección da Saúde Fronte aRiscos Xerais.




Recursos materiais:

❚ Parque móbil.❚ Actas de inspección.

2.2 22/8/02 10:05 Página 130



❚ Programación das inspeccións e actuacións: • Inspeccións estructurais: unha anual.• Inspeccións documentais: unha ó semestre.

❚ Actualización periódica da lista deestablecementos autorizados para o comercio intracomunitario.

❚ Xestión e resolución de consultas técnicas esobre o funcionamento do subprograma.

❚ Tramitacións de expedientes: denuncias,reexpedicións e outros problemas varios conrespecto ás industrias e productos da pesca daComunidade Autónoma de Galicia.

❚ Como continuación do “Proxecto de implantacióndun sistema de xestión da calidade conforme a

Norma 45.004 dos servicios de inspección sobre osector da pesca”. Na preparación deste proxectocreáronse Listas de Comprobación e Guías deCumplimentación das mencionadas listas paracada tipo de establecemento por actividade nesteSector, en conclusión elabora-la documentaciónnecesaria para a inspección dos diferentessubsectores da pesca:

• Actividade de elaboración de conserverías• Actividade de lonxas.• Actividade de elaboración de afumados.• Actividade de elaboración de productos

seco-salados.• Actividade de Almacenamento frigorífico de

productos da pesca


De xestión

Táboa 2.2.1.16. Evolución das inspeccións realizadas

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

A Coruña 638 674 1.499 798 426 693

Lugo 96 117 334 120 168 149

Ourense 36 76 44 32 30 55

Pontevedra 388 545 933 524 590 276

Subtotal 1.270 1.158 1.412 2.810 1.474 1.214 1.173

En lonxas — 3.614 2.348 2.062 516* 93

Total 1.270 1.158 5.026 5.158 3.536 1.214 1.266

* Hai que facer constar que o número de inspeccións a lonxas reflectidas no ano 2000 y 2001 se refiren a tódalas realizadas, polos veterinarios de saúde

pública, nas lonxas de segunda categoría sen ter en conta as de Vigo e A Coruña, onde hai presencia permanente de veterinarios.

2.2 22/8/02 10:05 Página 131


Táboa 2.2.1.17. Evolución dos trámites levados a cabo

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Baixas no Rexistro Xeral 18 18 66 116 292 22

Altas no Rexistro Xeral 99 99 196 282 149 129





Táboa 2.2.1.18. Análise de custos en pesetas dos recursos humanos do subprograma


Coordinación Grupo A-28 1 S.C.1

6% 489.826

Elaboración e seguimento Grupo A-22 1 S.C.1

50% 3.032.973


5% 147.225

Inspección Grupo A-24 e A-20 156 S.P.2

802 h.3

2.946.658

Inspección en lonxas Grupo A-20 6 S.P.2

100% 30.161.453

CUSTO TOTAL RR.HH. 36.778.134 36.018.502

2.2 22/8/02 10:05 Página 132


2.2.1.7. Subprograma de salubridade

de moluscos

1. Data de comezo: abril de 1995

2. Responsable: Beatriz López Díaz

3. Obxectivos

Xeral

1. Diminuí-la morbimortalidade por enfermidades derivadas do consumo demoluscos bivalvos crus ou cocidos.

Específicos

1. Establece-los sistemas de supervisión quepermitan comprobar que os procesos dedepuración dos moluscos, levados a cabo noscentros autorizados para tal fin, garanten acalidade sanitaria destes unha vez depurados.

2. Manter un sistema de supervisión axeitado sobre os centros de depuración e expediciónque, ante situacións especiais de peches depolígonos de producción, permita comprobarque os seus sistemas de autocontrol garanten acalidade sanitaria, no que respecta ós niveis debiotoxinas mariñas.

3. Comprobar que a totalidade dosestablecementos de depuración e expedición de moluscos, levan ó día os seus arquivosdocumentais en canto á recepción de materiaprima, autocontrois e expedición de producto.

4. Establece-los sistemas de supervisión que permitan comprobar que os cocedoiros de moluscos bivalvos, crustáceos e angulasgaranten a súa calidade sanitaria, unha vez cocidos.


Coa entrada en vigor do Real decreto 571/1999, do 9 de abril, polo que se aproba a regulamentación técnico-sanitaria que fixa as normas aplicables á comercialización de moluscosbivalvos vivos, establécense os distintos destinos

dos moluscos bivalvos vivos en función dos niveismicrobiolóxicos citados no capítulo I do anexo Ido dito real decreto.

Independentemente disto, tódolos moluscosbivalvos vivos antes do seu destino ó consumohumano, deben cumpri-los requisitos establecidosno capítulo V do anexo I do real decreto.

Estratexias

1. Exercer un forte control de inspección noscentros de depuración, expedición e cocedoirosde moluscos bivalvos, crustáceos e angulas,polos que ten que pasa-la práctica totalidade do molusco comercializado en fresco condestino ó consumo público, mediante dúasestratexias fundamentais:

• Recollida de mostras.• Control documental exhaustivo.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: • Servicio de Protección da Saúde Fronte a

Riscos Xerais. • Servicio de Inspección e Laboratorios de

Saúde Pública.❚ 3 unidades de coordinación periférica:

Servicio de Protección da Saúde das delegacións provinciais da Coruña, Lugo e Pontevedra.

❚ Inspectores veterinarios de saúde pública..❚ Persoal do Laboratorio de Saúde Pública na

Coruña e en Pontevedra.

Recursos materiais:

❚ Para análise microbiolóxica: laboratorios deSaúde Pública das delegacións de Pontevedra e A Coruña.

❚ Para análise de biotoxinas: o Centro de Control do Medio Mariño (Consellería de Pescae Asuntos Marítimos).

❚ Parque móbil.❚ Materiais de recollida de mostras.❚ Actas de recollida de mostras.

2.2 22/8/02 10:05 Página 133



❚ Elaboración e coordinación do programa, no que se estableceron as seguintes actividades::• Inspección estructural:

cunha periodicidade semestral.• Control documental con periodicidade

trimestral en depuradoras-centros deexpedición, bimestral en cocedoiros demoluscos bivalvos e semestral en cocedoirosde crustáceos e angulas.

• Toma de mostras de molusco depuradotrimestral para análise microbiolóxica, debiotoxinas e auga de depuración en tódalasdepuradoras de moluscos da ComunidadeAutónoma de Galicia.

• Toma de mostras trimestral de molusco bivalvococido nos establecementos que durante todoo ano pasado tiveron resultados negativos e

bimestral nos que existiu positividades esemestral de auga de glaseo.

• Toma de mostras anual de crustáceos cocidos e angulas.

• Seguimento continuado dos resultadosanalíticos obtidos, así como dos resultadosdas inspeccións, coa toma de decisións que corresponda.

❚ Outras actividades:• Finalización do documento elaborado

polo grupo de traballo de cocedoiros trala inspección de 14 cocedoiros de moluscos bivalvos.

• Asistencia a reunións:– 2 reunións do grupo de traballo

de depuradoras.– 11 reunións do Consello Regulador

do Mexillón de Galicia.

Hai que facer constar que:❚ No ano 1995 o número de inspeccións foi moi

elevado debido a que, a 31 de decembro desemesmo ano, tódalas empresas tiñan que estarautorizadas. O número de inspeccións dascondicións estructurais incrementousesubstancialmente sendo, moitas delas, deasesoramento ás empresas.

❚ No ano 1996, unha vez autorizadas asempresas, aumentouse considerablemente onúmero de inspeccións programadas, facendofincapé nun exhaustivo control documental enunha recollida de mostras para comproba-lofuncionamento dos establecementos.

❚ Unha vez obtida unha información global dosector, o número de inspeccións programadas,no ano 1997, reduciuse a control domantemento das condicións de autorización esupervisión do funcionamento cunha menorperiodicidade da recollida de mostras e docontro documental.

❚ No ano 1998 fíxose especial fincapé narecollida de mostras nos cocedoiros demoluscos bivalvos con repetidas visitas candoos resultados foron desfavorables,intensificándose ademais os controisdocumentais nas depuradoras e centros deexpedición.


De xestión

Táboa 2.2.1.19. Núm. de establecementos e inspeccións realizadas

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Núm. establecementos 56 56 86 81 82 85 75

Núm. inspeccións 1.092 2.686 337 1.105 377 706 460

2.2 22/8/02 10:05 Página 134


❚ En 1999 axústase o control documental árecollida de mostras, polo que a frecuencia deinspección se reduce, sendo a frecuencia maiornos cocedoiros e nas empresas nas que seobteñen resultados desfavorables.

❚ No ano 2000 a frecuencia de inspecciónincreméntase porque, ademais das inspeccións

programadas, se realizaron outras derivadas de denuncias ou polo propio seguimento do programa.

❚ Hai que ter en conta que a frecuencia deinspección programada para o ano 2001 foimenor que a do ano 2000 no que a controldocumental se refire.

Táboa 2.2.1.21. Datos das distintas positividades en depuradoras

Nº mostras positivas % de positividade

Coliformes fecais ou E. coli 42 95,5

Salmonella 2 4,5

Biotoxinas 0 0

Táboa 2.2.1.20. Actividade de mostraxe aleatoria de 85 establecementos (55 depuradoras e 30 cocedoiros)

Natureza 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Molusco depurado-microbiolóxico 512 571 334 342 387 321 276

Molusco sen depurar microbiolóxico 0 0 2 2 0 0 0

Molusco-biotoxinas 349 298 110 178 204 181 149

Auga de depuración 81 279 142 156 130 103 90

Producto cocido — — 27* 61* 56* 60* 38*

Auga glaseo 6 5 9 5 5

Total 942 1.148 621 744 786 670 558

* Mostraxes de 5 mostras cada unha

2.2 22/8/02 10:05 Página 135


No caso destas positividades as actuaciónsdefinidas dentro do programa dependen de que nos atopemos ante un patóxeno oumicroorganismos indicadores, así as medidasestablecidas son:

Microorganismos indicadores:• En caso de niveis de coliformes fecais

lixeiramente superiores ós establecidoslegalmente, remisión dunha carta á empresapor parte da delegación correspondenteindicandolle o problema detectado. Pola súabanda a empresa deberá comunica-lasmedidas correctoras que se van aplicar.

Patóxenos:• inmobilización de mercadoría.• recollida de mostras oficiais.

Biotoxinas:• inmobilización de mercadoría.• convocatoria de análise

contradictoria-dirimente.

No ano 2001 a maioría dos positivos que se detectaron foron por niveis de coliformeslixeiramente superiores ós límites establecidoslegalmente, polo que a actuación nestes casos foi un apercibimento, por parte do delegadoprovincial, á empresa.

Nos casos nos que foi necesaria a recollida demostras oficiais, os resultados destas últimasresultaron todos satisfactorios.

No caso destas positividades as medidas establecidas no programa son:

• inmobilización de mercadoría.• recollida de mostras oficiais.

Existen, así mesmo, 8 mostras nas que sedetectaron niveis de aerobios mesófilos

superiores ós establecidos legalmente e dado que, nestas mostras, os patóxenos resultaron negativos e trátase de xermesindicadores a actuación foi o envío dun escrito de apercibimento á empresa por parte do delegado provincial.

Táboa 2.2.1.22. Datos das distintas positividades en cocedoiros

Nº mostras positivas % de positividade

Coliformes fecais 1 20

E. coli 1 20

Salmonella 3 60

Listeria 2 40

Táboa 2.2.1.23. Mostras non programadas en depuradoras e cocedoiros

Molusco Auga Totais

Oficiais microbiolóxico 9 1 10

2.2 22/8/02 10:05 Página 136


A maioría dos positivos foron por coliformesfecais en niveis superiores ós límites establecidoslegalmente polo que a actuación nestes casos foi

un apercibimento, por parte do delegadoprovincial, á empresa, non procedendo á recollidaoficial de mostras.








6% 489.826


75% 3.876.385


5% 147.225


383 h3 1.408.770

CUSTO TOTAL RR.HH. 5.922.205 5.036.409

RECURSOS MATERIAIS


CUSTO TOTAL RR.MM. 9.902.930 5.420.000

CUSTO TOTAL SUBPROGR. 15.825.135 10.456.409

2.2 22/8/02 10:05 Página 137


Nº de mostras de molusco depurado positivas na microbiolóxica

IPAMd =Nº de mostras totais de molusco depurado

para microbiolóxica

Nº de mostraxes de producto cocido positivas na microbiolóxica aleatoria

IPAMc =Nº de mostraxes aleatorias totais de producto cocido

para microbiolóxica

Nº de mostras aleatorias positivas a biotoxinasIPAB =

Nº total de mostras aleatorias para análises de biotoxinas

Nº de mostras de auga non idóneas para a depuración

IPAAd =Nº total de mostras aleatorias para análises de auga

Nº de mostras oficiais positivas a microbiolóxicaIPSMc =

Nº total de mostras oficiais a microbiolóxica

Nº de mostras oficiais positivas á microbiolóxicaIPSMd =

Nº total de mostras oficiais de microbioloxía

1 x 100

x 100

x 100

x 100

x 100

x 100

2

3

4

5

6


1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

IPAMd1 27,50% 15,10% 18,00% 16,00% 10,80% 9,00% 15,9%

IPAMc2— — 4,00% 14,70% 12,50% 10,00% 13,1%

IPAB3 4,30% 0,00% 0,00% 2,20% 2,40% 0,55% 0%

IPAAd4 — 1,50% 16,60% 7,00% 11,50% 11,50% 44,4%

IPSMd5 27,30% 15,10% 34,00% 15,30% 0,00% 0,00% 0%

IPSMc6— — — 75,00% 12,80% 100,00% 0%

* Hai que facer constar que o número de inspeccións a lonxas reflectidas no ano 2000 y 2001 se refiren a tódalas realizadas, polos veterinarios de saúde

pública, nas lonxas de segunda categoría sen ter en conta as de Vigo e A Coruña, onde hai presencia permanente de veterinarios.

De resultados

Hai que facer constar que cada analítica que consideramos aleatoria en

biotoxinas está composta por tres exemplares de mostra.

2.2 22/8/02 10:05 Página 138


A explicación dos resultados en cocedoirospodémola atopar en que neste tipo deestablecementos os cruzamentos de liñas sonmoi frecuentes e son motivo de numerosascontaminacións cruzadas entre producto non elaborado e producto terminado; por iso son importantes as medidas correctorasque aplica a empresa.

Ante isto, o programa establece que cando sedetecte positividade por patóxenos na mercadoríaelaborada, se tomen as medidas axeitadas comoé, no que ás mercadorías se refire, o seu comisoou o seu tratamento e transformación nunhaconserveira ata a súa saída ó consumo.

A razón do importante aumento napositividade das mostras de auga de depuraciónrecollidas atopámola en que, seguindo atendencia da avaliación de riscos, as esixenciasse van aumentando e cando no programa dopasado ano o delegado provincial enviabaescrito á empresa cando os niveis de coliformesfecais eran superiores a 10 unidadesformadoras de colonias, este ano a simplepresencia dun coliforme fecal xa implica tomarmedidas (remisión de escrito) e considérasepolo tanto como mostra positiva.

2.2 22/8/02 10:05 Página 139


2.2.1.8. Subprograma de control sanitario deaugas de bebida envasadas


2. Responsable: Manuel Álvarez Cortiñas

3. Obxectivos

Xerais

1. Diminuí-la morbimortalidade por enfermidades de orixe alimentaria, mellorando as condicións sanitarias das augas de bebida envasadas.

Específicos

1. Coñecemento actualizado das prácticashixiénico-sanitarias das industrias.

2. Implantación de procedementos de seguridade axeitados nas industrias.


A actual normativa, tanto comunitaria comonacional, sobre control de productos alimentariosestá dirixida a que as empresas establezan efectivossistemas de autocontrol adoptando códigos de boasprácticas que a través dun Sistema de Análise dePerigos e Puntos de Control Críticos (APPCC)determinen os riscos que existen en cada faseproductiva, recollendo as medidas preventivas paraevitalos así como os controis que hai que realizar.

A programación da mostraxe establécese conperiodicidade trianual das augas tanto no puntode nacemento como en envases PVC e vidro, paracaracteriza-la composición das augas en funcióndas variacións estacionais.

As análises son realizadas polos laboratorios dasdelegacións provinciais de Lugo e Ourense, quefan as seguintes determinacións analíticas:microorganismos revivificables a 20-22ºC/72 horas,revivificables a 37ºC/24 horas, e. coli, coliformes,salmonela, e. fecais, clostridiumsulfitorreductores, p. aeruginosa, color, olor,sabor, turbidez, pH, conductividade, residuo seco,anhídrido carbónico, sulfuro de hidróxeno,

dureza total, sílice, fosfatos, oxidabilidade,bicarbonatos, carbonatos, sulfatos, cloruros,nitratos, nitritos, cloro libre, calcio, magnesio,sodio, potasio, litio, ferro, manganeso, amoníaco,fluoruros, arsénico, aluminio, cobre, cinc, cadmio,selenio, cromo, chumbo, mercurio e cianuros,praguicidas organoclorados, fenois, hidrocarburosaromáticos policíclicos, axentes tensoactivos.

Elaborouse unha base de datos na que constan osresultados analíticos dos anos 1996, 1997 e 1998,que inclúen ademais os seguintes rexistros:

• Razón social.• Número de rexistro sanitario.• Enderezo.• Número de mostra.• Tipo de mostra.• Punto de mostraxe.• Resultados analíticos.

Estratexias

1. Seguimento das industrias envasadoras dendeos servicios centrais mediante un estudio eavaliación das inspeccións realizadas nosestablecementos, e dos resultados das análisesdas mostras recollidas.


Recursos humanos:


• Servicio de Protección da Saúde Fronte aRiscos Xerais.




❚ Farmacéuticos titulares.

Recursos materiais:

❚ Parque móbil.❚ Actas de inspección e recollida de mostras.

2.2 22/8/02 10:05 Página 140



Programáronse dúas inspeccións ó ano dasenvasadoras de auga polos farmacéuticos titularese inspectores veterinarios de saúde pública que

cubrirán os protocolos de inspección deinstalacións, e un control trimestral decomprobación dos datos rexistrais que debe leva-la empresa


De xestión

Táboa 2.2.1.26. Evolución do número de industrias e das inspeccións realizadas

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de industrias 10 9 9 9 9 9

Inspeccións realizadas 10 10 46 12 24 24









10% 652.400


1% 29.445


16 h.3

58.801

CUSTO TOTAL RR.HH. 903.921 886.505

2.2 22/8/02 10:05 Página 141


2.2.1.9. Subprograma de control sanitario deobradoiros de pastelería



3. Obxectivos

Xeral

1. Diminuí-la morbimortalidade por enfermidadesde orixe alimentaria, mellorando as condiciónshixiénico-sanitarias dos productos de pastelería.

Específicos

1. Coñece-las condicións hixiénico-sanitarias dosobradoiros de pastelería.

2. Mellora-las prácticas hixiénicas e demanipulación dos productos de pastelería enobradoiros da nosa comunidade.


Os productos de pastelería, especialmente aqueles recheos de crema ou nata, son productos complexos dende o punto de vista da contaminación microbiana, xa que poden ser portadores de case tódolosaxentes de toxiinfección alimentaria, constituíndo o segundo grupo de alimentos, en orde de frecuencia, causante de abrochos no noso país.

O traballo do programa consiste na inspeccióndos obradoiros de pastelería establecidos naComunidade. En anos anteriores o programaincluía a toma de mostras de productos depastelería, no ano 2001 priorizouse o laborinspectora deixando para edicións posteriores doprograma a realización de probas analíticas.

Estratexias

1. Seguimento dos establecementos de pasteleríadende os servicios centrais mediante un estudioe avaliación das inspeccións realizadas nosestablecementos.

2. Establecemento das medidas correctorasnaqueles establecementos nos que se detectan problemas estructurais, de funcionamento ou manipulación.

3. Elaboración dun protocolo ponderado deinspección de obradoiros de pastelerías.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: • Servicio de Protección da Saúde fronte a

Riscos Xerais. • Servicio de Inspección e Laboratorios de





Recursos materiais:

❚ Parque móbil.❚ Actas de inspección


❚ Programación das inspeccións: unha inspecciónde comprobación das instalacións dosobradoiros polos farmacéuticos titulares ouinspectores veterinarios de saúde pública quecubriron os protocolos de inspección ecomprobación da adecuación dos datosrexistrais que figuran no Rexistro XeralSanitario de Alimentos, así como acomprobación das prácticas de manipulación.

2.2 22/8/02 10:05 Página 142



De xestión


1996 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de industrias 464 510 511 751 638 1.338

Inspeccións realizadas 464 510 510 682 735 804








Elaboración e seguimento Grupo A-25 1 S.C.1 15% 978.601



892 h.3

3.278.147

CUSTO TOTAL RR.HH. 4.730.523 2.960.301

2.2 22/8/02 10:05 Página 143


2.2.1.10. Subprograma de control sanitario de productos hortifrutícolas



3. Obxectivos

Xeral

1. Diminuí-la morbimortalidade por enfermidades de orixe alimentaria,mellorando as condicións sanitarias dosproductos hortofructícolas postos á venda.

Específicos

1. Inspecciona-las instalacións verificando ocumprimento do regulamento sanitario.

2. Control documental para garanti-la calidade.


Estratexias

1. Seguimento das industrias envasadoras e dos establecementos elaboradores dende os servicios centrais mediante un estudio e avaliación das inspeccións realizadas nos establecementos.

2. Seguimento das industrias envasadoras e dosestablecementos elaboradores dende os servicios periféricos, mediante visitas deinspección programadas, visitas decomprobación tralos prazos concedidos parareparación de deficiencias, no caso de existiren,así como das suspensións de actividade temporal producidas.


Recursos humanos:


Riscos Xerais.• Servicio de Inspección e Laboratorios de





Recursos materiais:



❚ Programación das inspeccións: programouseunha inspección ó ano ós establecementoselaboradores de conservas vexetais polosinspectores veterinarios de saúde pública quecubrirán os protocolos de inspección deinstalacións. Nos establecementos nos que aúnica actividade sexa a de almacenistas oudistribuidores de froitas e verduras, ainspección limitarase a unha avaliación dascondicións de almacenamento e sistemas deconservación dos productos.

❚ Inspección documental dos establecementoselaboradores de conservas vexetais, centrada no control de procedencia dasmaterias primas e dos envases.

2.2 22/8/02 10:05 Página 144



De xestión

Táboa 2.2.1.31. Evolución da actividade realizada

1998 1999 2000 2001

Nº de industrias — 275 235 283

Inspeccións — 281 224 348









10% 652.400


1% 29.445


232 h.3

852.612

CUSTO TOTAL RR.HH. 1.697.733 1.368.028

2.2 22/8/02 10:05 Página 145


2.2.1.11. Subprograma de control sanitario de bebidas refrescantes



3. Obxectivos

Xerais

1. Diminuí-la morbimortalidade por enfermidades de orixe alimentaria, mellorando as condicións sanitarias das bebidas refrescantes postas á venda.

Específicos




Estratexias

1. Seguimento das industrias envasadoraselaboradoras dende os servicios centraismediante un estudio e avaliación das inspeccións realizadas nos establecementos.

2. Seguimento das industrias envasadoras dende os servicios periféricos, mediante visitas de inspección programadas, visitas de comprobación tralos prazos concedidos para reparación de deficiencias,

no caso de existiren, así como das suspensións de actividade temporal producidas.


Recursos humanos:


• Servicio de Control de FactoresMedioambientais Xerais.





Recursos materiais:



Programación das inspeccións: programouse unha inspección ó ano ós establecementos elaboradores de bebidas refrescantes polos inspectoresveterinarios de saúde pública que cubrirán os protocolos de inspección de instalacións.

2.2 22/8/02 10:05 Página 146



De xestión


1998 1999 2000 2001

Nº de industrias 116 96 62 58

Inspeccións 232 76 36 43









10% 652.400


1% 29.445


29 h.3

105.352


2.2 22/8/02 10:05 Página 147


2.2.1.12. Subprograma de control sanitario de elaboradores de viño



3. Obxectivos

Xeral

1. Diminuí-la morbimortalidade por enfermidadesde orixe alimentaria, mellorando as condiciónssanitarias dos viños postos á venda.

Específicos




Estratexias

1. Seguimento das industrias elaboradoras dende os servicios centrais mediante un estudio e avaliación das inspeccións realizadasnos establecementos.

2. Seguimento das industrias elaboradoras dende os servicios periféricos, mediante visitasde inspección programadas, visitas decomprobación tralos prazos concedidos parareparación de deficiencias, no caso de existiren,así como das suspensións de actividade temporal producidas.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: • Servicio de Protección da Saúde Fronte

a Riscos Xerais.• Servicio de Inspección e Laboratorios

de Saúde Pública.❚ 4 unidades de coordinación periféricas:




Recursos materiais:



❚ Programación das inspeccións:programouse unha inspección ó ano ósestablecementos elaboradores de viñopolos inspectores veterinarios de saúdepública e farmacéuticos titulares quecubriron os protocolos de inspección deinstalacións.

2.2 22/8/02 10:05 Página 148



De xestión


2000 2001

Nº de industrias 393 440

Inspeccións — 463









10% 652.400


1% 29.445


309 h.3

1.134.366

CUSTO TOTAL RR.HH. 1.979.487 1.266.908

2.2 22/8/02 10:05 Página 149


2.2.1.13. Sistema de información do rexistro sanitario de alimentos


2. Responsable: Carlos García Argüelles

3. Obxectivos

Xerais

1. Protexe-la saúde dos consumidores a través dainformación actualizada dos datos facilitados órexistro, garantindo unha adecuadainformación ós servicios de inspección para aprogramación da súa actividade.

2. Posibilitar unha rápida e eficaz intervenciónsanitaria naqueles casos nos que exista perigopara a saúde pública, sen obstaculiza-la librecirculación das mercadorías.

3. Manter unha base de datos actualizada, de fácil acceso que permita coñece-la situacióndas empresas de forma inmediata.

Específicos

1. Tramitar tódalas autorizacións, validacións,cambios de titularidade e baixas, remitidas polos delegados provinciais.

2. Manter actualizada a codificación informáticadas inscricións de todas e cada unha dasindustrias situadas en Galicia suxeitas á obrigade posuí-lo número de rexistro sanitario dealimentos, así como tódolos datos que figuranno rexistro.

3. Da-las altas e establece-lo número de rexistro.


O marco normativo do subprograma é o Real decreto 1712/91, do 29 de novembro,

sobre Rexistro Xeral Sanitario de Alimentos, que establece a obrigatoriedade de estarensuxeitas á inscrición no rexistro, ás industrias eestablecementos que se dedican á producción de productos alimenticios con destino humano, e a todas aquelas empresas dedicadas áproducción de materiais destinados a entrar encontacto cos alimentos humanos.

Así mesmo, están obrigados a inscribirse norexistro, os preparados alimentarios e dietéticos,as augas minerais, e as augas de manancial.

Estratexias

1. Coordinación coas delegacións co fin deactualiza-los datos que figuran no rexistro.

2. Actualización coordinada coas delegaciónsprovinciais e o Ministerio de Sanidade eConsumo das listas de industrias.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Protección daSaúde Fronte a Riscos Xerais.

❚ 4 unidades de coordinación periférica: Servicio de Protección da Saúde das delegacións provinciais.

❚ Inspectores farmacéuticos e veterinarios oficiaisde saúde pública.

Recursos materiais:

❚ Aplicación informática.❚ Follas de solicitude.


❚ Xestión das solicitudes de número de rexistropresentadas e validación destas.

❚ Xestión dos cambios de situación solicitados.

2.2 22/8/02 10:05 Página 150



De xestión

Táboa 2.2.1.37. Evolución das industrias que solicitaron número de rexistro sanitario

Ano 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

A Coruña 112 62 50 198 235 305 305 309 264 205

Lugo 62 50 36 89 68 124 124 109 69 98

Ourense 52 29 33 24 69 85 85 67 85 73

Pontevedra 104 133 139 199 249 270 270 215 206 159

GALICIA 330 274 258 510 621 784 784 700 624 532


Táboa 2.2.1.38. Análise de custos do sistema




20% 1.063.815

Administración Grupo III 1 S.C.1

75% 2.675.371

CUSTO TOTAL RR.HH. 3.902.461 3.826.127

2.2 22/8/02 10:05 Página 151


De resultado

Táboa 2.2.1.39. Evolución dos trámites efectuados

A Coruña Lugo Ourense Pontevedra GALICIA

Trámite 1999 2000 2001 1999 2000 2001 1999 2000 2001 1999 2000 2001 1999 2000 2001

Altas 309 264 204 109 69 96 67 85 73 215 206 159 700 624 532

Cambio de titular 72 74 59 36 39 36 49 32 43 93 77 63 250 222 201

Cambio de domicilio 21 28 18 11 3 19 13 9 12 27 38 22 72 78 71

Ampliación de actividades 84 68 71 25 23 30 12 36 16 48 64 33 169 191 150

Baixas 174 106 69 30 7 3 46 14 11 28 506 25 278 633 108

Validacións 357 173 224 122 40 56 144 100 103 298 259 257 921 572 640

Cesamento de actividade 8 6 9 4 3 1 11 12 5 10 12 6 33 33 21

Anotación de productos 0 0 2 8 4 6 1 1 0 0 1 0 9 6 8

Outros 10 14 10 3 2 6 2 5 5 5 2 13 20 23 34

Validación: actualización rexistral do establecemento, regulado polo Real decreto 1712/91, do 29 de novembro, sobre Rexistro Xeral de Alimentos.

Homologación: autorización para intercambios intracomunitarios. Refírese a establecementos en funcionamento antes da entrada de España na UE,

ós que se lles concedeu un prazo de adaptación ás esixencias da Unión Europea.

2.2 22/8/02 10:05 Página 152


Táboa 2.2.1.40. Táboa de industrias por sectores

Clave Sectores industriais alimentarios A Coruña Lugo Ourense Pontevedra GALICIA

10 Carnes e derivados, aves e caza 21 15 11 14 61

12 Pescados, crustáceos , moluscos e derivados 66 26 3 83 178

14 Ovos e derivados. 1 1 0 0 2

15 Leite e derivados 6 2 1 1 10

16 Graxas comestibles 0 1 0 0 1

17 Cereais 0 0 0 0 0

18 Leguminosas 0 0 0 0 0

19 Tubérculos 2 2 0 3 7

20 Fariñas e derivados 46 14 13 18 91

21 Hortalizas, verduras, cogomelos, froitas e derivados 10 2 3 5 20

23 Edulcorantes naturais e derivados 1 0 1 0 2

24 Condimentos e especias 0 0 0 0 0

25 Alimentos estimulantes e derivados 0 0 0 0 0

26 Pratos preparados e precociñados; preparados alimenticios baixo fórmulas específicas e para réximes dietéticos 6 5 2 4 17

27 Augas de bebida e xeo 1 0 0 0 1

28 Xeado 1 0 1 0 2

29 Bebidas non alcohólicas 0 0 0 0 0

30 Bebidas alcohólicas 5 16 33 8 62

31 Aditivos, aromas e coadxuvantes tecnolóxicos 0 0 0 1 1

37 Deterxentes, desinfectantes, desinsectantes e outros productos para uso da industria alimentaria 1 0 0 1 2

39 Materiais en contacto cos alimentos 2 1 0 3 6

40 Almacenistas, distribuidores, envasadores e importadores polivalentes 35 11 5 18 69

Total 532

2.2 22/8/02 10:05 Página 153


2.2.2. Programa de control sanitario de alimentos

2.2.2.1. Sistema da rede galega de alerta alimentaria



3. Obxectivos

Xerais

1. Eliminar do mercado os productos perigosospara a saúde dos consumidores.

Específicos

1. Unifica-los criterios no intercambio rápido deinformación sanitaria sobre os perigosderivados do consumo de alimentos.

2. Garanti-la rapidez e eficacia do funcionamentoda rede de alerta alimentaria en Galicia.


A libre circulación de productos alimentariosdeterminada pola creación do Mercado InteriorEuropeo, fixo necesaria a creación dun sistema de comunicación rápido entre as autoridadescompetentes no control oficial de alimentos, de xeito que a detección de productos que incumpran a normativa europea ou poidan ser perigosos para os consumidores poida ser comunicada de inmediato a tódolospaíses da Unión Europea por calquera estadomembro que os detecte. Para isto articulouse o Sistema Coordinado de Intercambio Rápido de Información (SCIRI) entre tódolos estados membros.

En función do risco para os consumidores,establécese unha mecánica diferenciada deactuación baseada na priorización das informaciónsremitidas a través do sistema distinguíndose: alerta alimentaria de nivel 1, alerta alimentaria de nivel 2 e, ante a determinación da non existenciade risco para a saúde pública por diferentesmotivos, non tramitación desta.

Para tales efectos entenderase por “notificación”calquera información remitida polo SCIRI dende o Ministerio de Sanidade e Consumo e por“alerta” calquera información do SCIRI que dea lugar á mobilización dos inspectores, tanto se procede do ministerio como se ten a súa orixe na nosa comunidade..

Estratexias

1. Dende o Servicio de Protección da Saúde frontea Riscos Xerais:

• Establecer protocolos de actuación segundoos que se determine a orixe dunha alerta ou non na Comunidade Autónoma de Galiciae cando esta debe ser tramitada a nivel nacional.

• Establecer criterios de priorización das alertasque se reciban de calquera outro estadomembro da Unión Europea, ou de calqueraoutra comunidade autónoma e, atendendo a estes criterios, no momento da recepciónda información:– Valorar se se trata dunha alerta.– Categorización do nivel de alerta.

2.2 22/8/02 10:05 Página 154


2. Por parte do Servicio de Inspección eCoordinación de Laboratorios de Saúde Pública:

• Establecer unha rede de comunicaciónintraautonómica que permita a actuaciónrápida e eficaz dos servicios de inspecciónfronte ás alertas alimentarias no ámbito daComunidade Autónoma de Galicia (CAG).

• Establecer, cos servicios de inspección, unmecanismo que asegure a resposta inmediatafronte a aquelas alertas que entrañen unperigo para a saúde dos consumidores(atención continuada).

• Mante-lo funcionamento permanente dosistema de comunicación (fax e telefonía móbil).

• Control da resposta ás alertas.

3. A partir do mes de xullo de 2001 o punto 2 pasou aser responsabilidade tamén do Servicio deProtección da Saúde fronte a Riscos Xerais, quén secomunica coas delegacións provinciais de sanidade,quén á súa vez o fan cos servicios de inspección, detal xeito que o control da resposta ás alertas quedaen mans das delegacións e do Servicio deProtección da Saúde fronte a Riscos Xerais


Recursos humanos:

❚ Unidade central: • Servicio de Protección da Saúde fronte a

Riscos Xerais. • Servicio de Inspección e Coordinación de

Laboratorios de Saúde Pública.❚ 4 unidades de coordinación periférica: Servicio de

Protección da Saúde das delegacións provinciais.❚ Inspectores veterinarios oficiais de saúde

pública (zonas veterinarias de saúde pública).

A partir do mes de xullo de 2001 os recursos humanosson os seguintes:

❚ Unidade central: Servicio de Protección daSaúde fronte a Riscos Xerais.

❚ 4 unidades de coordinación periférica: servicios deprotección da saúde das delegacións provinciais.

❚ Inspectores veterinarios oficiais de saúdepública (zonas veterinarias de saúde pública)

Recursos materiais:❚ Telefonía móbil.❚ Material de recollida de mostras.❚ Actas de inspección.❚ Fax.❚ Material de identificación e etiquetaxe de

mercadorías.


❚ Xestión de alertas:• Protocolización do sistema de avaliación das

notificacións do SCIRI: selección das alertas.• Categorización das alertas: nivel 1 (urxentes);

nivel 2 (investigación).• Elaboración dos documentos de

comunicación das alertas.• Comunicación ás delegacións provinciais

das instruccións que se dan ás zonas ecomunicación directa de instruccións ás zonas.(a partir do mes de xullo de 2001, soamentecomunicación das instruccións e categorizacióndas alertas ás delegacións provinciais).

❚ Seguimento do sistema:• Seguimento puntual de cada unha das

alertas cando se producen.• Establecemento dun sistema de comunicación

trimestral de actividades do sistema, e un partede alerta que permita o seu seguimento encada comarca e zona veterinaria.

• Avaliación anual do sistema.A partir do mes de xullo de 2001 o seguimentodas alertas en comarcas e zonas veterinarias pasaa ser efectuado polos servicios de protección dasaúde das delegacións provinciais de sanidade.

❚ Definición de termos de interese:• Notificación do SCIRI: calquera comunicación

que por este sistema envíe o Ministerio deSanidade e Consumo (MSC).

• Alerta: calquera comunicación, ben do MSC ou de calquera dos puntos internos de contacto (intraautonómicos), que requira unha actuación en mercado dos servicios deinspección de saúde pública.

2.2 22/8/02 10:05 Página 155


• Alerta SCIRI: notificación deste sistema querecibe a cualificación de alerta pola posiblerepercusión nos consumidores daComunidade Autónoma de Galicia (CAG).

• Alertas autonómicas: as que se tramitandende a CAG ó MSC.

• Alertas internas: aquelas alertas que setramitan só a unha ou varias zonasveterinarias, por te-lo producto concretounha distribución soamente local.

• Alerta nivel 1: aquelas que, polo risco queentrañan, requiren unha actuacióninmediata, en menos de 48 horas.

• Alerta nivel 2: aquelas que, requirindo unhainvestigación no mercado, non precisan dunhaactuación inmediata (resposta en 6 días).

• Alerta con inmobilización: aquela na que seproduce a intervención cautelar da mercadoría,en calquera zona veterinaria e con independenciada cantidade de producto intervida.

De resultados

1. Servicios centrais 2. Servicios periféricos 3. Horas de traballo empregadas


Táboa 2.2.2.1. Análise do custo en recursos humanos do subprograma




25% 1.631.001


10% 294.450


7.932 h.3 29.150.522

CUSTO TOTAL RR.HH. 31.565.798 9.039.026


De xestión

Táboa 2.2.2.2. Notificacións e alertas xestionadas en 2001

Nº Alertas Nivel 1 Alertas Nivel 2

Notificacións SCIRI 364

Notificacións tramitadas como Alertas 91 10 81

Alertas autonómicas 1 0 1

Alertas internas 5 0 5

ALERTAS TOTAIS 97 10 87

2.2 22/8/02 10:05 Página 156


2.2.2.2. Subprograma de investigación de alimentos en mercado



3. Obxectivos

Xerais

1. Asegura-la inocuidade dos productosalimenticios postos á disposición dosconsumidores no ámbito da ComunidadeAutónoma de Galicia (CAG).

Específicos

1. Coñece-lo grao de seguridade dos productos alimenticios postos á venda no mercado galego.

2. Detectar calquera risco que puidera derivarsedo consumo de alimentos postos á venda.

3. Establecer mecanismos eficaces de actuacióninmediata fronte ós riscos graves para os consumidores.

4. Exerce-lo control oficial “en destino” dos alimentos, no ámbito da ComunidadeAutónoma de Galicia.

5. Detecta-la presencia, nas canles ordinarias de comercialización, de productos alimenticiosque incumpren a normativa europea.


No marco da UE, cada Estado membro estáobrigado á realización de controis sobre asalubridade dos productos alimenticios neleselaborados. Consecuentemente, débense aplicarprogramas de inspección das súas industrias queinclúan tomas de mostras e análises que permitanasegura-la súa inocuidade para os consumidoresdestinatarios. Como complemento a esta inspecciónen orixe e tamén como forma de control, anormativa europea establece que as autoridades dedestino poderán realizar controis aleatorios sobre os

productos alimentarios orixinarios doutro estadomembro ou de terceiros países.

Tendo en conta que a CAG é competente enmateria de control oficial de alimentos,preténdese ter un coñecemento dos productosalimenticios, orixinarios e foráneos, que se poñená venda directa ó consumidor en Galicia,estreitamente enlazado coa rede de alerta, co finde evita-los riscos derivados do seu consumo.

Estratexias

1. Control de alimentos en mercado:• Establece-los tipos de productos que se

deben controlar nos mercados daComunidade Autónoma de Galicia.

• Coñece-las canles habituais decomercialización dos productos alimenticiosen Galicia.

• Establece-los tipos de productos dos que sevai face-la mostraxe, tipo de análises enúmero de determinacións que se vanrealizar en cada un deles, adaptados ós riscossanitarios asociados que presenten.

2. Xestión de alertas:• Establecer protocolos de actuación fronte

ás posibles alertas que se orixinen no ámbito da CAG.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Protección daSaúde fronte a Riscos Xerais.

❚ 4 unidades de coordinación periférica: Servicios de Protección da Saúde dasdelegacións provinciais, Seccións de Laboratorio de Saúde Pública.

❚ Persoal do PNIR (Plan Nacional de Investigaciónde Residuos) para a compra dos productos.

Recursos humanos:

❚ Laboratorios.❚ Materiais de toma de mostras.❚ Follas de rexistro.

2.2 22/8/02 10:05 Página 157



❚ Asignación a cada laboratorio de saúde pública dunha liña de productos para analizar, en función da súa capacidade técnica e dopresuposto dispoñible para este destino.

❚ Elaboración do procedemento normalizado de traballo, relativo á toma de mostras.

❚ Establecemento do sistema de información á unidade central.

❚ Asignación de partidas orzamentarias a cadadelegación provincial destinadas á análise dosproductos adquiridos.

❚ Seguimento continuado dos resultados analíticos obtidos.

❚ Establecemento dos protocolos de actuaciónfronte a resultados non satisfactorios.

❚ Avaliación do programa.

❚ Asistencia á 14ª Sesión do Comité Conxunto delPrograma de Control de Zoonoses Mediterráneas.


De xestión




RECURSOS HUMANOS Custo pts.Actividades Categoría Nº Localización Dedicación 2001 2000 1999


6% 489.826


50% 3.262.002


5% 147.225

Inspección Grupo I 3 S.C.2

25% 3.876.385

CUSTO TOTAL RR.HH. 7.775.437 7.623.506 6.881.481

RECURSOS MATERIAIS

Compra de productos 2.000.000


CUSTO TOTAL RR.MM. 22.000.000 12.900.000 15.000.735

CUSTO TOTAL SUBPROGR. 29.775.437 20.523.506 21.882.216

2.2 22/8/02 10:05 Página 158


De resultados

Táboa 2.2.2.4. Mostras, parámetros analizados e resultados en 2001

Producto Mostras Parámetros Mostras Porcentaxe de analizadas analizados (1) positivas (2) positividade

Froitos secos 30 30 0 0 (*)

Queixo leite cru (PLT) 99 396 21 21,2

Queixo fresco 50 250 0 0

Manteiga 50 150 5 10

Productos lácteos xeados 50 250 4 8

Productos vexetais (nitritos e nitratos) 50 150 2 4

Productos vexetais (praguicidas) 40 480 0 0

Carne de vacún 60 120 9 15

Carne de ave 29 58 8 27,6

Touciño entrefebrado 30 60 0 0

Xamón cocido, friame de xamón, paleta cocida e friame de paleta 60 420 5 8,3

Embutidos crus-curados 100 100 0 0

Viño tinto 60 80 0 0

Sal iodado 50 50 17 34

Crustáceo cocido e conxelado 69 483 14 20,3

Productos frescos da pesca, salpresados, refrixerados e conxelados 77 525 1 1,3

Productos da pesca seco-salgados, salgas e desecados 44 176 2 4,5

Semiconservas en vinagre de productos da pesca 15 60 9 60

Anchoas en aceite 51 204 0 0

Productos afumados da pesca 51 306 26 50,9

Conservas de peixe 150 600 2 1,3

Total 2001 1.215 4.948 125 10,3

(1) Entre parénteses o número de parámetros analizados en cada producto.

(2) Enténdese por mostra positiva aquela na que existe unha desviación dalgún dos parámetros analizados.

(*) No remitidos datos de análise de froitos secos

Os resultados desfavorables deron lugar a unha rede de alerta ó tratarse de patóxenos e o resto foron comunicados ás comunidades autónomas de procedencia

no caso de productos de fóra da nosa comunidade autónoma e realizáronse actuacións nas zonas veterinarias nas industrias galegas. En dous casos iniciáronse

expedientes sancionadores a dúas empresas de fóra da nosa comunidade autónoma.

2.2 22/8/02 10:05 Página 159


Táboa 2.2.2.5. Comparación de resultados en % de positividade en 1997-2001

Producto 1997 1998 1999 2000 2001

Lambetadas a granel 32,2 — — — —

Froitos secos 0 0 0 0 0

Queixo leite cru (productos lácteos tradicionais) — 14,9 12 14,3 21,2

Queixo fresco 0 — 1 0 0

Manteiga 4,7 — 8 4,08 10

Productos lácteos xeados 1,6 — — 0 8

Auga de bebida envasada 26,6 — 0 — —

Vexetais (nitratos e nitritos) — 1,48 8 0 4

Vexetais (praguicidas) — 0,92 — — 0

Carne de vacún 40 0 19,3 18 15

Carne de ave 0 0 20 22,2 27,6

Salchicha fresca 7,8 — — — —

Touciño entrefebrado — — 1,6 0 0

Xamón cocido, friame de xamón, lacón cocido efriame de lacón 1,4 — 16 15,6 8,33

Embutidos crus-curados 1,8 — 0 0 0

Prebes e condimentos — — 8,3 0 —

Sal iodado — 28,6 52,2 67,5 34

Viños 0 — — — 0

Augardentes 0 — — — —

Mel 0 — — — —

Crustáceo cocido e conxelado 17,1 — 0 6,7 20,3

Productos frescos da pesca, salpresados, refrixerados e conxelados 4,7 0 0 0 1,3

Productos da pesca seco-salgados, salgas e desecados — — 19,2 4 4,5

Semiconservas en vinagre de productos da pesca — — 31,8 63,6 60

Anchoas en aceite — — 0 6,7 0

Productos afumados da pesca — — 22,8 54,9 50,9

Productos da pesca en conserva 0,9 1,3 2,9 2,6 1,3

Cefalópodos frescos e conxelados — 0 — — —

Molusco cocido 0 — — — —

Moluscos bivalvos frescos e conxelados 3,2 0 — — —

Pratos preparados 0 — —

2.2 22/8/02 10:05 Página 160


1997 1998 1999 2000 2001

Mostras analizadas 1.265 971 1.540 1.178 1.213

Parámetros analizados 8.374 - 8.851 2.744 9.397 4.358 4.948

Mostras positivas 64 23 122 135 125

Porcentaxe de positividade 5,05 2,37 11,46 7,92 10,3

Táboa 2.2.2.6. Evolución 1997-2001 de mostras, parámetros analizados e resultados

2.2 22/8/02 10:05 Página 161


2.2.2.3. Subprograma de control de residuos en animais e carnes frescas

1. Data de comezo: xullo de 1990

2. Responsable: Carlos García Argüelles

3. Obxectivos

Xerais

1. Disuadir do emprego de substancias con acciónfarmacolóxica que poidan deixar residuos nosalimentos e supoñan un risco para a saúde pública.

2. Manter un sistema de vixilancia constante pormostraxe aleatoria, nos cebadeiros, matadoiros,salas de despezamento, almacéns frigoríficos,comerciantes por xunto e detalle de carne,industrias lácteas e piscifactorías, impedindo,no posible, que os alimentos nos que se atopenresiduos poidan chegar ó consumo humano.

3. Impedi-la comercialización de carne sospeitosade presencia de residuos, a través do sistema devixilancia non aleatorio, polo que todo animalsospeitoso ou procedente de explotacións conantecedentes positivos sexa intervido ata aobtención de resultados de laboratorio.

4. Establecer un rigoroso control sobre a carnedos animais que procedan de fóra de Galiciadebido á alta porcentaxe de positividade que se vén dando nestes animais.

Específicos

1. Dar cumprimento ó compromiso comunitarioreflectido na Directiva 96/23 CE, trasposta poloreal decreto 1749/1998, do 31 de xullo, quederroga o Real decreto 1262/89. Isto supón quea nosa comunidade autónoma se comprometeco Ministerio de Sanidade e Consumo a tomarun número de mostras determinado cada ano(mostraxe aleatoria).

2. Incrementa-lo sistema de control por sospeita, a través do potenciamento do método dedetección rápida de substancias beta-agonistas (proba de diagnóstico in situpara beta-agonistas).

3. Levar a cabo os acordos acadados nas reuniónsde coordinadores e nas feitas cos membros daComisión Nacional de Seguimento:• Distribuír periodicamente a lista de rede de

alerta ós delegados e inspectores de matadoiro.• Notificarlle ó Ministerio de Sanidade e

Consumo os casos positivos detectados nanosa Comunidade.

4. Analiza-lo 100% das mostras recollidas.5. Pór en marcha as novas técnicas de laboratorio

para a investigación de novas substancias.


O Real decreto 1262/89, do 20 de outubro, aprobao Plan Nacional de Investigación de Residuos(PNIR), facendo ás comunidades autónomasresponsables da súa execución. Dende o ano1990, Galicia asumiu a realización do programacoa estreita colaboración da Consellería deAgricultura, Gandería e Montes. No mes deagosto do ano 1998 publicado o Real decreto1749/98 que derroga o 1262/89.

O traballo do programa consiste na toma demostras en explotacións, en matadoiros e enpuntos de venda de carne. Nos últimos anos,como sistema complementario de control, estasefacendo mostraxe doutros productos alimentarios,como poden se-lo leite, os productos depiscifactorías, ovos, etc.

Estratexias

1. Mostraxe aleatoria: mostraxe constante que seestá a facer, principalmente nos matadoiros ecebadeiros. Esta vixilancia continua e o sistemasancionador conseguen que a mostraxealeatoria teña un claro carácter disuasorio noemprego destas substancias.

2. Mostraxe por sospeita con inmobilización decanais: procédese a este tipo de mostraxe nosseguintes casos:• Animais procedentes dunha granxa

sospeitosa por estar incluída na rede dealerta (antecedentes de positividade).

2.2 22/8/02 10:05 Página 162


• As inspeccións ante ou post mortem fansospeitar ó veterinario do matadoiro da posiblepresencia de substancias prohibidas no animal.

• Animais procedentes de granxasinmobilizadas.

• Animal conducido ó matadoiro para unsacrificio de urxencia.

3. Mantemento dunha rede de alerta nacional:envío ó Ministerio de Sanidade e Consumo(MSC) de información daquelas granxaspositivas, co fin de que se informe a tódalascomunidades autónomas (CCAA), evitando así adesviación de gando positivo.


Recursos humanos:


Riscos Xerais.• Servicio de Inspección e Laboratorios de

Saúde Pública.❚ Unidade de análise: persoal do Laboratorio de

Saúde Pública de Lugo.❚ 4 inspectores veterinarios dependentes de

servicios centrais.❚ Inspectores veterinarios de matadoiros.

Recursos materiais:

❚ Laboratorio de Saúde Pública de Lugo.❚ Materiais de recollida de mostras.❚ Actas de toma de mostras do PNIR e folla de

remisión.❚ 2 automóbiles. ❚ Kits rápidos de detección de beta-agonistas.❚ Kits rápidos de detección de inhibidores e

sulfamidas.❚ 2 ordenadores portátiles con impresoras para

os equipos móbiles.


❚ Programación da mostraxe:• Aleatoria: para o ano 2001 comprometéronse

co ministerio 3.950 mostras para recoller poloprograma aleatorio.

• Sospeita: mostras non previstas, tomadassegundo os antecedentes da explotación,rede de alerta, inspección ante mortem etc.Incremento na utilización de probas rápidasde detección de beta-agonistas nosmatadoiros.

❚ Realización das analíticas correspondentes:• Análise urxente: derivada de mostras

sospeitosas, os resultados comunícanse antesde 48 horas (canais inmobilizados).

• Análise prioritaria: derivada de mostrassospeitosas, na que a inmobilización serealiza sobre animais vivos.

• Análise de mostras aleatorias: non teñen prioridade.

• Análise rápida in situ: feitas no propiomatadoiro.

❚ Coordinación:• Informatización das actas de toma de

mostras e dos seus boletíns de análise.• Comunicacións de resultados ós inspectores

dos establecementos.• Elaboración de partes remitidos á Comisión

Interministerial (MSC).• Reunións de seguimento para coordinación

cos inspectores, toma de mostras e análises.• Comunicacións periódicas a través do Sistema

de Intercambio Rápido de Información.

❚ Equipos de toma de mostras.• Dotáronse os equipos de material

informático, equipos portátiles conimpresora, de forma que o seu traballoquede informatizado no momento. Pódese dispoñer de tódolos resultados doprograma ó día, de maneira que asactuacións se poden reducir no tempo.

❚ Asistencia a cursos e reunións:• Xullo 2001 Reunión da “Comisión Nacional

de Coordinación de Investigación y controlde residuos o sustancias en animales vivos ysus productos”.

• Abril 2001 Maastricht. II Xornadas deResiduos “ Bull Projet”.

2.2 22/8/02 10:05 Página 163


Táboa 2.2.2.7. Mostraxe aleatoria 1990-2001

Ano 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Mostras recollidas 2.436 2.134 3.753 2.655 3.154 3.441 3.213 3.106 3.267 3.249 3.931 5.487

Táboa 2.2.2.8. Actividade analítica


De xestión


• Maio 2001: Exposición en la XIII xornadasnacionais de inspección e calidade da carne.

Novos proxectos: Semaga. Integración doPlan no novo proxecto de informatización eseguimento do sacrificio nos matadoiros deGalicia, o que permitirá o seguimento da

información do PNIR en tempo real, así como a maior eficacia na aplicación darede de alerta xa que quedará integrada narede informática de maneira que ainformación de tódolos animais que sepresenten o sacrificio será contrastada polo propio sistema

1999 2000 2001

Aleatoria Por sospeita Aleatoria Por sospeita Aleatoria Por sospeita

Mostras recollidas 3.037 212 3.931 418 5.487 357

Nº determinacións de laboratorio 15.100 1.060 19.655 2.090 27.435 1.785

2.2 22/8/02 10:05 Página 164







6% 489.826


50% 2.584.256


5% 147.225

Inspección Grupo I 3 S.C.1

75% 13.629.154

CUSTO TOTAL RR.HH. 16.850.460 14.559.858

RECURSOS MATERIAIS

Compra de kits 2.000.000


CUSTO TOTAL RR.MM. 30.000.000 31.100.000


De resultados

Táboa 2.2.2.10. Evolución 1995-2001 da porcentaxe de positividade sobre a mostraxe aleatoria

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Clembuterol 2,00 2,60 1,75 0,30 0,06 0,07

Inhibidores 1,00 2,90 3,10 4,10 0,52 0,32

Sulfamidas 1,80 4,40 3,90 3,10 1,88 0,38 1,49

Tirostáticos 0,50 0,21

Nitrofuranos 1,17

Dexametasona 1,47

2.2 22/8/02 10:05 Página 165


1999 2000 2001

Nº de canais intervidos 112 215 241

Nº de canais comisados 0 0 4

Nº de animais inmobilizados e identificados en granxa 2.151 10.230 45.537

Outros productos inmobilizados. Penso en kg 5.700 130.750 2.160

Táboa 2.2.2.12. Resultados do programa por sospeita

Táboa 2.2.2.11. Evolución 1995-2001 da porcentaxe de positividade sobre a mostraxe por sospeita

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Clembuterol 20,00 8,50 7,90 0,67

Inhibidores 1,20 30,00 30,00 20,50 35,40 1,17 1,42

Sulfamidas 9,80 3,30 14,20 14,80 3,19 2,5

Tirostáticos 0,30

Nitrofuranos

Dexametasona

2.2 22/8/02 10:05 Página 166


2.2.2.4. Subprograma de control sanitario decarnes de animais da especie porcinapara o autoconsumo

1. Data de comezo: novembro de 1995

2. Responsable: María García-Malvar Suárez

3. Obxectivos

Xeral

1. Diminuí-la incidencia de triquinose por consumo de carnes da especie porcina no ámbito da Comunidade Autónoma de Galicia.

Específicos

1. Acadar un alto nivel de educación sanitaria dosconsumidores de carne da especie porcinaprocedente de sacrificios en réxime domiciliario para evitar que a consuman sen o axeitado control sanitario.

2. Ofrecer un servicio de inspección para o controlsanitario dos sacrificios domiciliarios.

3. Impedir que a carne de animais da especieporcina procedente de sacrificios domiciliariosentre nas canles comerciais.


Un dos riscos máis graves para a saúde públicarepreséntao o consumo de carnes sen controlsanitario. En Galicia procédese de xeitotradicional ó sacrificio de animais da especieporcina para o abastecemento familiar en réximede matanza domiciliaria, o cal non pode serignorado polas autoridades sanitarias.

Analizadas as alternativas posibles e valorados os riscos máis graves que se poden derivar doconsumo destas carnes, chegouse á conclusión de que o maior risco o representaba a triquinose,zoonose de transmisión por consumo de carnesparasitadas pola larva de Triquinella espiralis.

Entendendo que a normativa actual para ocontrol sanitario de carnes frescas exclúeexpresamente as procedentes de matanzas

domiciliarias, a DXSP considerou procedenteestablecer un sistema de control das carnes daespecie porcina, consideradas como de maiorrisco para a transmisión da triquinose, paraaqueles interesados que, voluntariamente,demandasen da Administración este servicio. Asímesmo, o servicio debería ser sufragado polospropios demandantes, xa que non ten uncarácter xeral, polo que se decidiu establecertaxas mínimas que cubrisen os custos dosubprograma.

As campañas deseñadas teñen un caráctertemporal, comezando en novembro e rematandoen marzo do ano seguinte.

Por outra banda, conscientes da importancia da educación que precisan os potenciais consumidores deste tipo de carnes,periodicamente se realizan campañas deinformación nos medios de comunicación, nas que se recollen os riscos que o consumo destas carnes sen control sanitariopoden levar consigo.

Estratexias

1. Servicio de Protección da Saúde fronte a Riscos Xerais:• Elaboración de campañas de información

para a educación da poboación xeral en materia do control sanitario das carnes que consomen.

2. Servicio de Inspección e Laboratorios de Saúde Pública:• Creación dun dispositivo de inspección nas

comarcas veterinarias, dotado dos mediosmateriais e humanos precisos para atende-lademanda de controis parasitolóxicos dascarnes de animais da especie porcina para oautoconsumo.

• Establece-los mecanismos de control necesarios para impedir que as carnesprocedentes de sacrificios en réxime de matanzas domiciliarias entren nas canles de comercialización.

2.2 22/8/02 10:05 Página 167



Recursos humanos:

❚ Unidade central: • Servicio de Inspección e Laboratorios de

Saúde Pública.• Servicio de Protección da Saúde fronte a

Riscos Xerais.❚ 4 unidades de coordinación periférica:

Servicios de Protección da Saúde das delegacións provinciais.

❚ 142 Inspectores veterinarios oficiais de saúde pública.

Recursos materiais:

❚ 48 triquinoscopios.❚ Placas de análises.❚ Material de disección de mostras.

❚ Neveiras de conservación de mostras.❚ Modelos normalizados de:

solicitude de análises; certificacións de aptitude;liquidación de taxas.

5. Proxectos e actividades xestionadas na campaña 2001

❚ Establecemento dos tramos de taxas que sepercibirán por análise parasitolóxica.

❚ Mantemento do material de análise:triquinoscopios; placas de análises; material de disección de mostras.

❚ Establecemento do sistema de información (partes mensuais) das análises efectuadas: número; resultados e taxas.

❚ Avaliación anual do subprograma.


De xestión


Táboa 2.2.2.14. Número de análises triquinoscópicas realizadas, por provincias

Nº de análises Análises positivas EDO por triquina

97/98 98/99 99/00 00/01 97/98 98/99 99/00 00/01 97/98 98/99 99/00 00/01

A Coruña 105 71 87 37 0 0 0 0 0 0 0 0

Lugo 470 687 777 747 0 0 0 0 0 0 0 0

Ourense 470 393 411 329 0 0 0 0 0 0 0 0

Pontevedra 56 139 142 98 0 0 0 0 0 0 0 0

TOTAL 1.101 1.290 1.417 1.211 0 0 0 0 0 0 0 0

2.2 22/8/02 10:05 Página 168


De resultados

Táboa 2.2.2.16. Número de análises e taxas xeradas en pesetas

2001 2000 1999 1998 1997 1996

Nº de análises 1.380 1.417 1.290 961 1.382 2.709

Taxas por análise 559.107 552.630 503.100 374.790 504.430 948.150

Táboa 2.2.2.17. Análise histórica de custos do subprograma

2001 2000 1999 1998 1997 1996

Nº de análises realizadas 1.221 1.417 1.290 961 1.382 2.709

Investimentos 242.569 3.987.781 3.154.833 2.294.861 5.974.965 8.855.696

Taxas (en pts.) 559.107 552.630 503.100 374.790 504.430 948.150

Custo por análise sen taxas 3.003 2.814 2.446 2.388 4.323 3.269



3. Estímase que na realización dunha análise de triquina se empregan 30 minutos de traballo


Tipo de recurso Custo pts.RECURSOS HUMANOS Categoría Nº Localización Horas de traballo 2001 2000

Asesor técnico Grupo A-22 1 S.C.1

166 574.265 509.618

Técnico superior Grupo I 1 S.C.1

167 518.403 508.241

Inspector S.P. Grupo A-20 142 S.C.1

690 2.331.112 2.347.595

CUSTO TOTAL RR.HH. 3.423.780 3.365.455

CUSTO TOTAL RR.MM. 242.569 622.326


2.2 22/8/02 10:05 Página 169


2.2.3. Programa de manipuladores de alimentos


2. Responsable: Aurora Domínguez Miranda

3. Obxectivos

Xerais

1. Aumenta-los coñecementos e modifica-lasactitudes erróneas no manexo de alimentos naspersoas dedicadas profesionalmente ámanipulación de alimentos de consumo humano.

2. Mellora-la calidade hixiénico-sanitaria dosalimentos destinados ó consumo humano.

3. Diminuí-los abrochos de enfermidades de orixe alimentaria na Comunidade Autónoma de Galicia.

Específicos

1. Conseguir que toda persoa que solicite o carnéde manipulador de alimentos realice un cursode educación sanitaria sobre prácticas hixiénicasna manipulación de alimentos.

2. Establecer un sistema homoxéneo para aobtención do carné de manipulador dealimentos.

3. Obte-la información anual relativa ó númerode carnés expedidos, novos ou anovados, así como das actividades ás que se dedican os manipuladores.

4. Manter un sistema de formación continuada do persoal que imparte os cursos demanipulación de alimentos.

5. Aumenta-la concienciación e información sobrea importancia da boa manipulación dosalimentos, tanto no eido dos grupos directivosdas empresas e establecementos, como no eidodos seus traballadores e do público en xeral.


A educación e formación hixiénico-sanitaria en materia de boas prácticas de hixiene emanexo dos alimentos resultan de vital

importancia á hora de establecer programas de prevención de enfermidades transmitidaspolos alimentos.

No Decreto 239/1986, da Xunta de Galicia, poloque se aproba o regulamento de manipuladoresde alimentos da Comunidade Autónoma deGalicia, estableceuse a educación sanitaria destepersoal como un método eficaz na prevención deenfermidades de orixe alimentaria, ademais daobrigatoriedade de que calquera persoa que, noexercicio da súa actividade profesional, entre encontacto con alimentos, posúa o carné demanipulador de alimentos, trala realización duncurso de formación hixiénico-sanitaria e asuperación dunha proba de aptitude.

Dende a data de aprobación do referido decretoata 1993, a súa aplicación víñase facendo de xeitopouco coordinado e con diferente intensidade nasdistintas delegacións provinciais.

Estratexias

1. Establecemento de equipos responsables daimpartición e coordinación dos cursos demanipulación de alimentos con dispoñibilidadede aulas e materiais didácticos de apoio.

2. Mellora da accesibilidade a eles por parte daspersoas que solicitan o carné de manipuladorde alimentos.

3. Normativización da documentación necesariapara a obtención do carné (impresos desolicitude, pagamento de taxas, modelo deexames, modelo de carnés).


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Inspección eLaboratorios de Saúde Pública.


❚ 48 equipos docentes correspondentes a cada comarca veterinaria, cun total de 142 inspectores.

2.2 22/8/02 10:05 Página 170


Recursos materiais

❚ Aulas e equipos audiovisuais.

❚ Material normativizado de solicitude e expedición de carné.

❚ Materiais didácticos: vídeo didáctico e Manual do manipulador de alimentos.

5. Proxectos e actividades xestionadas en 2001❚ Impartición de cursos segundo a demanda de

concellos, asociacións empresariais e industrias,ademais dos programados en resposta ásdemandas de particulares.

❚ Sinatura de acordos de autorización para aimpartición de cursos coas seguintes entidades:• Unión General de Trabajadores (UGT):

Federación Galega de Alimentación, Bebidas e Tabacos.

• Instituto de Formación e Estudios Sociais a través da Fundación para a FormaciónContinua na Empresa (FORCEM) ou afundación FORGA

• Ensino Profesional Galego (EMPROGA S.L.)• Xoves Agricultores• Semergen• Amfar Galicia• Bureau Veritas• Fondo Formación• Centro Penitenciario A Lama

• Gabinete Galego de Formación, S.L.• Ambical Proyectos• Laccio Consulting• Novotec Consultores, S.A.• Integral Galega de Formación, S.L.• Instituto Formación Integral• Servicios Veterinarios Santa Uxía, S.L.• Aforcod, S.L.• Micral, Análisis Alimentarios, S.L.• Laboratorio Análisis Sanz & Vidal• Asociación Galega de Cooperativas Agrarias,

AGACA• Laboratorio de Hixiene e Inspección

Alimentos Facultade Veterinaria• Higia Ganadera Galega, S.L.

❚ Sinatura de acordos de autorización para aimpartición de cursos de formación continuadado persoal que manipula alimentos:• Freiremar• Frigolouro• Carrefour• Vegonsa• Asociación Galega de Cooperativas Agrarias• Povisa, Policlínico de Vigo• Serunión• Lualco• Pescanova


De xestión

Táboa 2.2.3.1. Cursos impartidos

Cursos impartidos Cursos no ano 20011997 1998 1999 2000 2001 Ordinarios Extraordinarios

A Coruña 518 467 486 444 395 334 61

Lugo 262 226 231 278 272 214 58

Ourense 126 132 190 169 187 174 13

Pontevedra 529 525 569 575 528 374 154

Outras entidades 9 0 24 60 162 162

TOTAL 1.444 1.350 1.500 1.526 1.544 1.096 448

2.2 22/8/02 10:05 Página 171


Carnés solicitados Carnés emitidos Novos Renovados

A Coruña 15.657 15.657 9.756 5.901

Lugo 5.708 5.679 2.227 2.547

Ourense 3.834 3.834 3.132 1.607

Pontevedra 14.630 14.587 8.355 6.232

Total 39.829 39.757 23.470 16.287

Táboa 2.2.3.3. Carnés solicitados e emitidos no ano 2001


Tipo de recurso Categoría Nº Localización Dedicación 2001 2000 1999

Xefe servicio Grupo A 28-A 1 S.C.1 5% 385.688

Técnico superior Grupo I 1 S.C.1 60% 3.101.108

Técnico medio Grupo B-16 2 S.P.2 100% 4.425.027

Inspector S.P. Grupo A-20 142 S.P.3 8.292 h3 28.013.880

Auxiliar admivo. Grupo C 4 S.P.3 3.313 h4 7.030.363

CUSTO TOTAL RR.HH. 42.956.066 42.540.344 40.348.922



3. Estímase que para a realización dun curso de formación de manipuladores de alimentos se empregan 6 horas de traballo

4. Estímase que para a realización das tarefas administrativas ligadas á expedición do carné se empregan 5 minutos por cada un.


Recursos humanos

2.2 22/8/02 10:05 Página 172


Táboa 2.2.3.4. Análise de custos do programa en pesetas

2001 2000 1999 1998 1997

Nº de carnés emitidos 39.757 55.743 37.972 32.777 34.566

Investimentos 42.956.066 43.216.770 40.348.922 39.816.874 36.689.160

Taxas 41.919.043 42.004.826 39.658.389 34.481.992 34.628.205

Custo por carné sen taxas 1.080 775 1.063 1.215 1.061

Custo por carné con taxas 26 22 18 163 60

2001 2000 1999 1998 1997

Total 41.919.043 42.004.826 39.658.389 34.481.992 34.628.205

Táboa 2.2.3.5. Taxas xeradas en pesetas

Nº de abrochos 38

Comprobación do axente causal no manipulador 2

Táboa 2.2.3.7. Nº de abrochos de enfermidades de orixe alimentariapor fallos de manipulación

Táboa 2.2.3.6. Histórico de resultados 1996-2001

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Carnés solicitados 38.830 34.877 32.964 38.155 55.956 39.829

Carnés emitidos 38.436 34.566 32.754 37.972 55.743 39.757

Novos 23.364 21.459 20.898 22.125 30.849 23.470

Renovados 15.072 13.107 11.856 15.847 24.894 16.287

Media de asistentes por curso 21 24 24 25 37 26

De resultados

2.2 22/8/02 10:05 Página 173

2.3 22/8/02 10:14 Página 174

2.3.1. Policía sanitaria mortuoria



3. Obxectivos

Xerais

1. Asegurar que os establecementos manteñen eaplican as medidas necesarias para garanti-lascorrectas prácticas sanitarias de policía sanitariamortuoria, de xeito que non supoñan un riscopara a saúde pública.

Específicos

1. Inspeccionar e protocoliza-lo 100% dosestablecementos da CCAA.

2. Establecer un sistema de control sanitario dosestablecementos incluídos no subprograma.


Coa entrada en vigor do Decreto 134/1998, do 23 de abril sobre policía sanitaria mortuoria de Galicia, establécese un marco normativo xeral no que se recollen as seguintes materias:❚ toda clase de prácticas sanitarias sobre

cadáveres❚ a normativa sanitaria no tratamento de restos

cadavéricos❚ as condicións técnico-sanitarias que deben

reuni-las empresas funerarias, tanatorios,velatorios e crematorios de carácter público ouprivado nos traballos que realizan e os mediosque empregan para o transporte de cadáverese restos cadavéricos

❚ as condicións hixiénico-sanitarias dos cemiterios e demais lugares de enterramentoautorizados.

Ademais, no seu artigo 2º disponse que asempresas funerarias, tanatorios, velatorios,crematorios, cemiterios, así como toda clase de prácticas sanitarias sobre cadáveres seráninspeccionadas pola Consellería de Sanidade eServicios Sociais con periodicidade anual para os efectos de comproba-lo cumprimento dasespecificacións do dito regulamento.

Estratexias

1. Inspección e protocolización dos establecementos.

2. Establecemento dos criterios de actuación no caso de presencia de deficiencias nosestablecementos.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Protección da Saúde Fronte a Riscos Xerais.


❚ Sección de Sanidade Ambiental.❚ Farmacéuticos titulares.

Recursos materiais:

❚ Parque móbil.❚ Actas de inspección e protocolos.


❚ Protocolización e inspección polosfarmacéuticos titulares dos seguintesestablecementos:• Tanatorios• Velatorios• Empresas funerarias• Crematorios

❚ Codificación dos datos


2.3. Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais específicos

Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais específicos

2.3 22/8/02 10:14 Página 175


De xestión

176 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais específicos

Cemiterios Tanatorios Velatorios Empr. funerarias Crematorios

1999 3.440 84 14 314 2

2000 — 92 14 316 2

2001 — 101 38 337 2

Táboa 2.3.1.1. Evolución da actividade inspectora




3. Núm de horas de traballo empregadas


Tipo de recurso Categoría Nº Localización % dedicación Custo pts. Custo pts.

RECURSOS HUMANOS 2001 2000

Coordinación Grupo A-28 1 S.C.1 2 % 163.275

Elaboración e seguimento Grupo A-25 1 S.C.1 10 % 652.400

Administración Grupo D-12 1 S.C.1 10 % 294.450

Inspección S.P.2 380 h.3 514.569

CUSTO TOTAL RR.HH. 1.624.694 1.558.372

2.3 22/8/02 10:14 Página 176

2.3.2. Programa de control sanitario das augas potables de consumo público


2. Responsable: Mª Teresa Calabuig Martínez

3. Obxectivos

Xerais

1. Diminuí-lo risco de enfermidades de transmisión hídrica.

2. Cumpri-la lexislación vixente sobre calidade das augas de consumo público.

3. Elaborar un mapa sanitario de augas deconsumo de Galicia.

Específicos

1. Conseguir que os sistemas de abastecementode titularidade municipal cumpran ascondicións hixiénico-sanitarias que establece a normativa vixente.

2. Vixia-la correcta cloración en tódolosabastecementos de titularidade municipal.

3. Dar cumprimento á disposición adicionalprimeira do RD 1138/1990, do 14 de setembro,de coordinación co Ministerio de Sanidade eConsumo no marco do Sistema de InformaciónNacional de Auga de Consumo (SINAC).

4. Analiza-los indicadores que permitan mellora-laavaliación obxectiva do programa e o seuimpacto na saúde.


O Programa de control sanitario de augas potables de consumo público é un programa de seguimento continuo, dividido nos seguintes puntos:

❚ Control sanitario da cloración das augas deconsumo público.

❚ Calidade sanitaria das augas de consumopúblico: controis analíticos.

❚ Inspección sanitaria dos abastecementos,plantas potabilizadoras e redes de distribución.

❚ Actualización do censo dos abastecementos da Comunidade Autónoma de Galicia.

❚ Coordinación co Ministerio de Sanidade e Consumo.

Estratexias

1. Obter información sobre a calidade sanitaria das augas de consumo público,determinando diariamente o cloro libreresidual e combinado, e realizando as análises mínimas e normais, segundo se establece no RD 1138/1990, do 14 desetembro, polo que se aproba aregulamentación técnico-sanitaria das augas de consumo público.

❚ Unha análise mínima inclúe as seguintesdeterminacións:• carácteres organolépticos: olor e sabor

(avaliación cualitativa)• carácteres fisicoquímicos: conductividade• carácteres relativos a substancias non

desexables: amoníaco e nitritos• carácteres microbiolóxicos: coliformes totais

e coliformes fecais• axente desinfectante: cloro libre residual.

❚ Unha análise normal inclúe as seguintesdeterminacións:• carácteres organolépticos: olor, sabor

e turbidez• carácteres fisicoquímicos: conductividade,

pH e temperatura• carácteres relativos ás substancias non

desexables: amoníaco, nitritos, nitratos eoxidabilidade

• carácteres microbiolóxicos: coliformes totais,coliformes fecais e bacterias aerobias a 37ºC e a 22º

• axente desinfectante: cloro libre residual.

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 177Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais específicos

2.3 22/8/02 10:14 Página 177


Recursos humanos:

1. Unidade central: Servicio de Protección daSaúde Fronte a Riscos Específicos.

2. Unidades de coordinación periféricas (4):Sección de Sanidade Ambiental das 4 delegacións provinciais.

3. Farmacéuticos titulares.

Recursos materiais:

1. Materiais para a recollida de mostras.

2. Reactivos.

3. Laboratorios de Saúde Pública das delegacións provinciais.


1. Inspección de abastecementos, de acordo cun protocolo normalizado que inclúe datosdende o punto de captación ata a rede de distribución.

2. Controis analíticos (mínimos e normais) das augas dos ditos abastecementos.

3. Participación na elaboración do proxecto detransposición da Directiva europea que estableceun novo marco normativo en canto áRegulamentación Técnico-sanitaria de augas de consumo


De xestión

Poboación abastecida: 73,9%

Debe engadirse que, segundo o censo de 1991,o 25% da poboación de Galicia vive en núcleosdiseminados menores de 100 habitantes.

2. Control da cloración: 91,4% dos abastecementos.

3. Poboación abastecida con control da cloración: 73,4%.

4. Realizouse o control analítico (análises mínimase normais) nos 451 abastecementos municipaisdeclarados.


2.3 22/8/02 10:14 Página 178

Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais específicos DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 179





Xefe de servicio Grupo A-28B 4 S.P.2 2% 587.520


Xestora S.P. Grupo A-22 1 S.C.1 40% 2.303.969

Técnico superior Grupo A-20 2 S.P.2 40% 4.255.299

Técnico superior Grupo I 2 S.P.2 40% 4.134.827

Técnico grao medio Grupo B-22 1 S.C.1 20% 1.042.753

Aux.administrativo Grupo IV 1 S.C.1 3% 92.050


F.titulares Grupo A-20 170 S.P.2 19.386.290

Inspectores farmacéuticos Grupo A-20 15 S.P.2 40% 31.914.750

CUSTO TOTAL RR.HH. 68.393.874


CUSTO TOTAL PROGRAMA 74.038.222 43.008.306 35.492.176




2.3 22/8/02 10:14 Página 179

Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais específicos180 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001

1.As análises mínimas e normais fanse independentemente de que exista ou non

cloración da auga

Indicador 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de abastecementos municipais1 417 423 422 420 451

Nº análises mínimas en abastecementos 4.422 4.134 3.882 3.807 4.086

Nº análises normais en abastecementos 518 469 467 475 626

Táboa 2.3.2.3 Indicadores de carga de traballo do control analítico

1. Dende 1997 realízase soamente unha determinación por día laborable.

2. No ano 1999 realizáronse nos abastecementos que teñen empresa xestora 2 determinacións/semana.

3. No ano 2001 realizáronse en tódolos abastecementos vixilancia sanitaria (2 determinacións/semana).

Indicador 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de abastecementos con cloración 377 383 381 384 412

Nº determinacións Cl. residual libre 132.4251 118.701 113.5432 97.706 70.9533

Táboa 2.3.2.2 Indicadores de carga de traballo do control da cloración

2.3 22/8/02 10:14 Página 180


Ano 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de abastecementos 417 423 422 420 451

Porcentaxe de poboación 68,4 68,5 69,9 70,7 73,9

Táboa 2.3.2.5. Porcentaxe de poboación abastecida por abastecementos municipais controlados (análises mínimas e normais). Período 1997-01

Ano 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de abastecementos 377 383 381 384 412

Porcentaxe de poboación 65,2 68 69,5 70,4 73,4

Táboa 2.3.2.6. Porcentaxe de poboación abastecida por abastecementos municipais controlados (determinación de cloro residual libre). Período 1997-01

1 O límite mínimo marcado pola lexislación

Indicador (%) 1997 1998 1999 2000 2001

Abastecementos con auga clorada 90,40% 90,50% 90,30% 91,40% 91,35%

Determinacións con Cl residual libre > 0,2 mg/l* 85,80% 88,30% 88,40% 86,30% 85,33%

Análises mínimas con consideración de auga potable 82,00% 83,60% 81,90% 92,20% 91,48%

Análises normais con consideración de auga potable 86,20% 86,40% 91,20% 93,10% 89,58%

Táboa 2.3.2.4. Indicadores de resultados sobre abastecementos municipais

De resultados

2.3 22/8/02 10:14 Página 181

2.3.3. Programa RENVCAG (Rede Nacional de Vixilancia da Contaminación Atmosféricaen Galicia)


2. Responsable: María Luisa Herreros García de Consuegra

3. Obxectivos

Xerais

1. Coñece-la calidade do aire que respiran aspersoas nas cidades máis importantes deGalicia. A calidade do aire no contorno daszonas industriais é competencia da Conselleríade Medio Ambiente.

Específicos

1. Cumpri-las disposicións vixentes.2. Propoñe-las medidas necesarias para mellora-la

calidade do aire.3. Declarar zonas de atmosfera contaminada as

áreas de influencia daqueles captadores queexcedan o valor límite.

4. Remitirlle á Consellería de Medio Ambiente osvalores de inmisión obtidos de captadoressemiautomáticos e analizadores automáticos,para coñece-la calidade do aire en Galicia e paraque esta os remita, pola súa vez, ó Ministerio deMedio Ambiente e á Unión Europea (UE).


Estratexias1. Realización da medición e seguimento dos

valores de inmisión dos seguintes parámetros:SO2, partículas en suspensión (fumes), NO/NO2,SH2, O3, hexano, hidrocarburos totais, chumbo,fluor e cloro.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Protección daSaúde fronte a Riscos Específicos.

❚ Unidades periféricas (4): Seccións de Sanidade Ambiental.

Recursos materiais:

❚ 24 captadores semiautomáticos e 32 analizadores automáticos.


1. Obter valores de inmisión de analizadoresautomáticos, vía modem, co fin de coñece-lacalidade do aire a tempo real.

2. Contrata-lo mantemento dos captadores semiautomáticos e analizadores automáticos.

3. Remisión de valores de inmisión á Consellería de Medio Ambiente para que esta informe o Ministerio de Medio Ambiente e posteriormente a UE.


2.3 22/8/02 10:14 Página 182


De xestión



Táboa 2.3.3.1. Análise de custos económicos do programa





Xefa de sección Grupo A-25 1 S.C.1 20% 1.304.795








Ano 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de valores avaliados 140.000 136.100 131.000 131.000 103.663*

Táboa 2.3.3.2. Nº de valores de inmisión avaliados no período 1997-2001

*: O número de valores de inmisión avaliados durante o ano 2001, diminuíron en relación ós anos anteriores porque:

1. Dous captadores semiautomáticos estropeáronse. Estaban situados en:

a) Casas Longas, Xove (Lugo), para a determinación de fluor (non funcionou de marzo a decembro)

b) Avda. Reina Victoria/Alameda (Pontevedra), para a determinación de SO2 e Partículas (non funcionou durante todo o ano).

2. As casetas acondicionadas situadas en:

a) Mollabao (Pontevedra), non funcionou de marzo a decembro, ambos inclusive, por cambio de emprazamento.

b) Corlab2 (A Coruña), non funcionou durante todo o ano, por cambiar do polígono de Elviña á zona dos novos ministerios.

2.3 22/8/02 10:14 Página 183

De resultados:

Son as porcentaxes dos valores de inmisión decada un dos parámetros controlados, que nonexcederon os valores límites no período de tempoindicado nas distintas lexislacións.


Parámetros Nº valores de inmisión Indicadores de resultado (%)

SO2 5.444 93

Partículas 5.451 93

NO2 42.514 69

O3 43.423 71

Cloro 177 48

Fluoruro de hidróxeno 1.179 81

SH2 2.555 97

Nox 1.707 67

CH4 316 87

CH4 Totais 316 87

CO 581 80

Táboa 2.3.3.3 Desagregación dos indicadores de resultadoscorrespondentes ó ano 2001

2.3 22/8/02 10:14 Página 184

2.3.4. Programa de control sanitario desubstancias químicas

1. Data de comezo: Ano 1996

2. Responsable: Ana Vázquez Estepa

3. Obxectivos

Xerais

1. Eliminar ou reduci-los riscos que, tanto para as persoas como para o ambiente,supón a elaboración, o transporte, a utilización e a eliminación non controladas das substancias químicas.

Específicos

1. Controla-la comercialización e a utilización desubstancias químicas, co fin de protexe-la saúdedas persoas.

2. Forma-los manipuladores e aplicadores depraguicidas de uso ambiental.


O programa subdivídese en dous subprogramascomplementarios:1. Control de substancias químicas.2. Control específico de praguicidas de uso

ambiental e na industria alimentaria.

Estratexias

1. Control de substancias químicas:❚ Inspección de industrias que elaboran,

comercializan ou manipulan substanciasquímicas (existentes ou notificadas) que poidansupor un perigo para a saúde das persoas.

❚ Comprobación da corrección da etiquetaxe das substancias químicas utilizadas polas empresas.

❚ Comprobar se cada cesión de substanciasquímicas vai acompañada da correspondenteficha de datos de seguridade (FDS).

2. Control específico de praguicidas de usoambiental e na industria alimentaria:

❚ Conseguir que tódalas empresas que realizantratamentos de desinfección, desinsectación edesratización (DDD) se inscriban no RexistroOficial de Establecementos e Servicios Praguicidas.

❚ Conseguir que todas aquelas empresas quecomercializan praguicidas de uso ambientalclasificados como tóxicos ou moi tóxicos posúano Libro oficial de movemento de praguicidasperigosos (LOM).

❚ Conseguir que tódalas persoas que realizantratamentos DDD, que manipulan praguicidasde uso ambiental ou que son responsables deempresas de tratamentos DDD, estean enposesión dos carnés co nivel correspondente acada uso (básico, cualificado, niveis especiais).


Recursos humanos:


❚ Unidades de coordinación periféricas (4):Servicio de Protección da Saúde das delegaciónsprovinciais. Sección de Sanidade Ambiental

Recursos materiais:

❚ Vehículos oficiais para a realización dasinspeccións establecidas no programa.


1. Organización de dous cursos de formación para manipuladores/aplicadores de praguicidasde uso ambiental e na industria alimentaria,nivel básico.

2. Organización dun curso de formación para manipuladores/aplicadores de praguicidasde uso ambiental e na industria alimentaria.Nivel cualificado.

3. Organización de un curso para persoalinspector de saúde pública, nivel básico.

4. Participación nas redes de alerta de substanciasquímicas lanzadas dende esta ou dende outracomunidade autónoma (9 redes de alertadurante o ano 2001).


2.3 22/8/02 10:14 Página 185


De xestión



Táboa 2.3.4.1. Análise de custos económicos do programa






Farmacéuticos titulares Grupo A 30 S.P.2 1% 913.491

Inspectores Farmacéuticos SP Grupo A 14 S.P.2 1% 706.477

Auxiliar Administrativo Grupo IV 1 S.C.1 40% 1.228.008

Auxiliar Administrativo Grupo IV 1 S.C.1 10% 307.002




1. Servicios centrais2. Servicios periféricos

1998 1999 2000 2001

Nº de empresas inspeccionadas 2 1 23 32

Nº de aplicadores/manipuladores asistentes curso básico 60 60 60 60

Nº de aplicadores/manipuladores asistentes curso cualificado 30 30 30 30

Táboa 2.3.4.2. Diversos indicadores de xestión do programa

De resultados

Tipo de carné 1997 1998 1999 2000 2001 Total

Nivel básico 26 41 38 37 52 194

Nivel cualificado — 23 26 — 10 59

Táboa 2.3.4.3. Carnés de manipuladores de praguicidas emitidos

2.3 22/8/02 10:14 Página 186

2.3.5. Actividades relacionadas conproblemas ambientais diversos

Informes sobre avaliación de impacto ambiental


2. Responsable: Mª Luisa Herreros García de Consuegra

3. Obxectivos

Xerais

1. Evita-los riscos sanitarios que poden derivarse dos proxectos públicos ou privados,execución de obras, instalacións ou calqueraoutra actividade, previstas en Galicia.

Específicos

1. Dar cumprimento ó Decreto de avaliación deimpacto ambiental e ó Decreto de avaliación deefectos ambientais da Consellería da Presidenciae Administración Pública da Xunta de Galicia.

4. Descrición

Estratexias

1. Estudio dos proxectos e elaboración de informes técnicos, dende o punto de vistasanitario, correspondentes ós proxectosenviados por distintos organismos da Xunta de Galicia.


Recursos humanos:


❚ Unidades periféricas (4): Seccións de Sanidade Ambiental.


1. Estudio e preparación de informes técnicos de impacto ambiental sobre os expedientes remitidos polos órganos substantivos.

2. Grao de cumprimento: avaliado o 81% dosproxectos remitidos.



De xestión


Táboa 2.3.5.1. Análise de custos dos informes de avaliación





Aux. administrativo Grupo IV 1 S.C.1 10% 307.002

CUSTO TOTAL RR.HH. 3.859.890 3.557.332 3.427.674


2.3 22/8/02 10:14 Página 187

Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais específicos

❚ Carga de traballo:

De resultados


Táboa 2.3.5.2. Número de informes de avaliación de impacto ambiental realizados no período 1995-2001

Ano 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Total

Nº de informes 47 44 89 25 79 57 99 440

Táboa 2.3.5.3. Resultado dos informes de avaliación de impacto ambiental realizados no período 1995-2001

Informes (porcentaxes) 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Media

Favorables 74% 59% 78% 64% 82% 74% 60% 70%

Favorables con puntualizacións 15% 34% 22% 36% 14% 19% 20% 23%

Puntualizacións 11% 7% — — — 2% — 3%

Desfavorables — — — — — — — —

Información complementaria — — — — — 4% 1% 0,71%

2.3 22/8/02 10:14 Página 188

2.3.6. Programa de control sanitario de instalacións de lecer

2.3.6.1. Subprograma de control sanitario dos campamentos públicos de turismo e campamentos xuvenís



3. Obxectivos

Xeral

1. Diminuír ou elimina-la morbilidade orixinada por inadecuadas condicións hixiénico-sanitarias dos campamentos de turismo e campamentos xuvenís.

Específicos

1. Controla-las condicións hixiénico-sanitarias epropoñe-las vías de mellora.

2. Informar sanitariamente os xerentes, sobre as condicións hixiénico-sanitarias quedeben manter nas instalacións.

3. Informa-los alcaldes-presidentes dos municipiosonde existan acampadas libres do perigosanitario que estas implican, tanto para ospropios campistas como para a poboación dasúa zona de influencia.

4. Diminuí-lo impacto destes establecementossobre o ambiente.

5. Informa-los alcaldes-presidentes dos municipiosonde se encontran localizadas estas instalaciónsdas deficiencias atopadas.

6. Informa-los delegados provinciais da Consellería de Cultura, Comunicación Social e Turismo e os delegados provinciais daConsellería de Familia e Promoción

de Emprego, Muller e Xuventude (segundo a quen correspondan as competencias) das deficiencias sanitarias detectadas nestas instalacións.


Estratexias

1. Inspeccionar dúas veces durante a tempada defuncionamento, tódolos cámpings que abren naComunidade Autónoma de Galicia.

2. Inspeccionar tódolos campamentos xuvenís coñecidos, dependan ou non da Consellería de Familia e Promoción de Emprego, Mullere Xuventude.

3. Naqueles cámpings nos que a auga de consumonon proceda da rede de abastecementomunicipal, controlar con periodicidade regularo cloro residual libre.


2.3 22/8/02 10:14 Página 189

4. Informa-los alcaldes-presidentes dos concellosdas deficiencias sanitarias atopadas nos cámpings e campamentos xuvenís existentes no seu municipio.

5. Informa-los delegados provinciais da Consellería de Cultura, Comunicación Social e Turismo, das deficiencias atopadas nos cámpings.

6. Informa-los delegados provinciais da Consellería de Familia e Promoción de Emprego, Muller e Xuventude, das deficiencias atopadas nos campamentos xuvenís.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Protección da Saúde fronte a Riscos Específicos.

❚ Unidades de coordinación periférica (4):Seccións de Sanidade Ambiental.


Recursos materiais:

❚ Censo de campamentos de turismo de Galicia. • Censo de campamentos xuvenís.

❚ Protocolo de inspección.• Actas de inspección.


1. Elaboración e actualización do censo destas instalacións.

2. Elaboración do protocolo de inspección.

3. Realización das inspeccións correspondentes ó longo da tempada de verán.

4. Información ós alcaldes-presidentes dosconcellos das deficiencias atopadas.

❚ Información ó director xeral de Turismo sobre as condicións hixiénico-sanitarias dos cámpings noano 2001, así como das deficiencias detectadas.

❚ Información á directora xeral de Xuventude sobre as condicións hixiénico-sanitarias doscampamentos xuvenís no ano 2001, así como das deficiencias detectadas.


2.3 22/8/02 10:14 Página 190



De xestión:

O grao de cumprimento do plan de inspección foi do 100%.

Táboa 2.3.6.1. Campings e campamentos xuvenís inspeccionados na temporada de verán de 2001

Provincia nº campings Capacidade nº camp. xuvenís Capacidade

A Coruña 48 13.356 10 1.259

Lugo 11 3.598 4 571

Ourense 7 1.235 9 650

Pontevedra 48 18.230 7 941

Total 114 36.419 30 3.421




Xefe de servicio Grupo A-28ª 1 S.C.1 8% 617.098





Farmacéuticos titulares Grupo A 75 S.P.2 1% 2.250.725

Auxiliares administrativos Grupo VI 2 S.C.1 10% 307.002






2.3 22/8/02 10:14 Página 191


Táboa 2.3.6.4. Resultados da inspección dos campamentos xuvenís no período 1997-2001

Ano 1997 1998 1999 2000 2001

Campamentos xuvenís inspeccionados 28 25 27 32 30

% auga clorada 86 88 96 91 93

% eliminación correcta das augas residuais 100 96 96 100 97

% eliminación correcta do lixo 68 96 96 97 97

Servicios hixiénicos correctos 82 100 89 94 93

De resultados

Táboa 2.3.6.3. Resultados da inspección dos campings no período 1995-2001

Ano 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Campings inspeccionados 109 107 107 111 113 109 114

% auga clorada 92 93 88 91 94 93 96

% eliminación correcta das augas residuais 97 93 95 99 93 99 98

% eliminación correcta do lixo 88 91 93 97 99 98 97

Servicios hixiénicos correctos 95 94 94 100 100 100 96

2.3 22/8/02 10:14 Página 192


2.3.6.2. Subprograma de control sanitario das zonas de baño


2. Responsable: Ana Vázquez Estepa

3. Obxectivos

Xeral

1. Controlar sanitariamente as zonas de baño para previ-la morbilidade asociada ó baño.

2. Fomenta-la toma de decisións dos axentesimplicados na xestión das zonas de baño,baseada nunha información actualizada e pertinente.

Específicos

1. Informa-los usuarios das praias, co fin de quepoidan elixir aquelas que reúnan as mellorescondicións de salubridade.

2. Informa-las autoridades locais do estadosanitario das zonas de baño, co fin de quepoidan tomar decisións para elimina-losvertidos, se existen.

3. Remiti-lo informe anual de cualificaciónsanitaria ó Ministerio de Sanidade e Consumo, para o seu posterior envío á Unión Europea (UE).


Estratexias

1. Realiza-la inspección visual das áreas peripraieiras.

2. Recollida de mostras de auga de baño para análise, de acordo co procedementoestablecido.

3. Divulga-la información correspondente ó estado sanitario das zonas de baño, tanto ás autoridades competentes, por escrito, como ós usuarios, a través dosmedios de comunicación.

4. Remiti-la información ó Ministerio de Sanidadee Consumo para o seu posterior envío á UE.

5. Regulación normativa.


Recursos humanos:


❚ Unidades de coordinación periférica (4):Servicio de Protección da Saúde das delegacións provinciais: Sección de Sanidade Ambiental.

❚ Farmacéuticos titulares.❚ Inspectores Farmacéuticos de Saúde Pública.❚ Conductores.❚ Auxiliares e administrativos.

Recursos materiais:

❚ Material de recollida de mostras.❚ Material de imprenta.❚ Laboratorios das delegacións provinciais.❚ Coches.


1. Tramitación das zonas de baño habilitadassegundo o procedemento SPAG SA460A.

2. Planificación da inspección e recollida de mostras.

3. Elaboración e remisión de protocolos ásdelegacións provinciais.

4. Inspección das zonas de baño e das áreas peripraieiras, así como a recollida de mostras de auga.

5. Realización das análises da augacorrespondentes a cada punto de mostraxe, así como avaliación e informe quincenal.

6. Análise estatística e validación de datos.

7. Elaboración, edición e distribución do informe anual.

8. Colaboración na campaña bandeira azul de praias e portos.

9. Remisión á Consellería de Medio Ambiente dos datos da cualificación sanitaria das praiascandidatas á bandeira azul.

2.3 22/8/02 10:14 Página 193

Plan sectorial de actuación sobre factores ambientais específicos194 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001


De xestión

Zonas de baño marítimas 438

Zonas de baño continentais 79

Totais 517

Táboa 2.3.6.5. Puntos de mostraxe controlados para a calidademicrobiolóxica da auga

Zonas de baño marítimas 393

Zonas de baño continentais 60

Totais 453

Táboa 2.3.6.6. Áreas peripraieiras inspeccionadas




Xefe de servicio Grupo A-28ª 1 S.C.1 8% 617.098



Posto base Grupo A-20 2 S.P.2 3% 319.147


Técnico superior Grupo I 2 S.P.2 3% 310.112


Auxiliar administrativo Grupo IV 1 S.C.1 10% 307.002


Inspector farmacéutico SP Grupo A 14 S.P. 4% 2.825.910






2.3 22/8/02 10:14 Página 194


De resultados

Táboa 2.3.6.8. Resultados obtidos na calidade microbiolóxica da auga das zonas de baño en 2001

Marítimas ContinentaisCualificación Nº % Nº %

Óptima 311 71,00 10 12,66

Tolerable 93 21,23 49 62,03

Mala 7 1,6 5 6,33

Sen cualificación final 19 4,34 6 7,59

Revogadas 8 1,83 9 11,39

Total 438 79

Táboa 2.3.6.9. Resultados obtidos nas áreas peripraieiras das zonas de baño en 2001

Marítimas ContinentaisCualificación Nº % Nº %

Óptima 43 10,94 2 3,33

Boa 101 25,70 3 5,00

Tolerable 149 37,91 29 48,33

Mala 74 18,83 10 16,67

Pésima 26 6,62 16 26,67

Total 393 60

2.3 22/8/02 10:14 Página 195


2.3.6.3. Subprograma de control sanitario depiscinas de uso colectivo


2. Responsable: Maite Calabuig Martínez

3. Obxectivos

Xeral

1. Previr ou evita-la morbilidade por patoloxíaprevalente ligada ós principais problemasderivados do uso das piscinas.

Específicos

1. Cumpri-la normativa vixente da ComunidadeAutónoma de Galicia.

2. Conseguir que non se abra ó público ningunhapiscina de uso colectivo que incumpra anormativa vixente.

3. Analizar indicadores do programa quepermitan mellora-la súa avaliación obxectiva eo seu impacto na saúde.

4. Facilitar información sobre a calidade sanitariadas instalacións de piscinas de uso colectivo.


O ámbito de aplicación deste programa estáconstituído por tódalas piscinas de uso colectivosituadas en Galicia, quedando expresamenteexcluídas as piscinas de uso particular, as de augastermais, os centros de hidroterapia e outras

piscinas destinadas a uso exclusivamente médico,como determina o Decreto 53/1989, do 9 demarzo, e as súas posteriores modificacións.

Estratexias

1. Inspección sanitaria das instalacións previa áautorización de apertura ou de reapertura(inactividade superior ós 6 meses).

2. Control analítico da auga dos vasos: quincenalnas descubertas e mensual nas cubertas.


Recursos humanos:


❚ Unidades de coordinación periférica (4):Seccións de Sanidade Ambiental.


Recursos materiais:

❚ Material de recollida de mostras.❚ Libros de control sanitario de piscinas

de uso colectivo.❚ Kit para determinación de pH e cloro residual

libre e combinado.


1. Realización das inspeccións de apertura ereapertura das instalacións de piscinas de usocolectivo que se encontraban abertas ó público.

2. Realización nas ditas instalacións dos controisperiódicos analíticos da auga dos vasos, coafrecuencia establecida, e inspeccións periódicas.

2.3 22/8/02 10:14 Página 196



De xestión













Farmacéuticos titulares Grupo A-20 160 S.P.2 3.000.896

Inspectores Farmacéut. Grupo A-20 15 S.P.2 15% 11.968.031






2.3 22/8/02 10:14 Página 197


❚ Carga de traballo:

Ano 1997 1998 1999 2000 2001

Nº vasos 581 633 668 681 716

Nº vasos abertos 546 609 646 665 678

Táboa 2.3.6.11. Número de vasos controlados no período 1997–2001

Ano 1997 1998 1999 2000 2001

Nº vasos abertos 546 609 646 665 678

Número 541 598 633 657 667

% 99,1% 98,2% 98,0% 98,8% 98,38%

Táboa 2.3.6.12. Número de vasos con informe favorable no período 1997–2001

De resultados

2.3 22/8/02 10:14 Página 198


2.3.6.4. Subprograma de control sanitario dos establecementos de restauración colectiva

1. Data de comezo: marzo de 1991

2. Responsable: Maite Calabuig Martínez

3. Obxectivos

Xeral

1. Reduci-lo número abrochos de enfermidades de transmisión alimentaria producidos nos establecementos de restauración colectiva daComunidade Autónoma de Galicia.

Específicos

1. Coñece-las condicións hixiénico-sanitarias dosestablecementos de restauración colectiva daComunidade Autónoma de Galicia.

2. Clasifica-los establecementos en dúas categoríassegundo o risco sanitario.

3. Eliminar ou reduci-las deficiencias observadasnos devanditos establecementos.

4. Acadar unha coordinación entre as distintasadministracións públicas implicadas paraestablecer unhas estratexias comúns no controldos comedores colectivos de Galicia.


O marco legal determínao o RD 2817/1983, do13 de outubro, polo que se aproba aregulamentación técnico-sanitaria decomedores colectivos, que marca unha serie derequisitos, tanto na infraestructura como nomanexo de alimentos neste tipo deestablecementos. Sen embargo, a ampladiversificación das actividades que sedesenvolven neles, dende o servicio de comidascomo tal á preparación dun só tipo de pratosou “tapas” de acompañamento, ou o consumode bebidas, provoca que non sexa viable aaplicación rigorosa desta lexislación. Nestesenso, o Programa galego de control decomedores e restauración colectiva supón un

intento de achegamento da normativa árealidade galega sen perder, como punto demira principal, a defensa da saúde dospotenciais usuarios deste tipo de locais.

Estratexias

1. Realización dun censo actualizado deestablecementos de restauración colectiva da Comunidade Autónoma de Galicia.

2. Inspección dos establecementos:

❚ Unificación dos criterios de actuación neste tipode establecementos.

❚ Realización de inspeccións para o coñecemento da situación de cada un dos establecementos.

❚ Clasificación dos diferentes establecementos, en función do nivel de risco para a saúde dos seus usuarios. Segundo este criterio Úe para os efectos da frecuencia de inspeccióne control, na nosa comunidade autónoma, os establecementos de restauración colectiva,clasifícanse como:a. establecementos de baixo risco sanitariob. establecementos de alto risco sanitario

b.1. específicos: comedores de centrosescolares (tanto públicos coma privados),centros de atención á 1ª infancia,residencias da 3ª idade, hospitais.

b.2. non específicos: comedores do resto deestablecementos desta clasificación.

❚ Establecemento dun plan de melloras das deficiencias detectadas (comunicación ós propietarios dos establecementos de prazos de emenda).

❚ Formalización da situación administrativa, no ámbito da competencia sanitaria, dos establecementos que cumpran ascondicións fixadas.

❚ Tramitación dos expedientes administrativossancionadores daqueles establecementos queincumpran as condicións fixadas.

3. Elaboración dun proxecto de actuaciónconxunta das administracións implicadas nocontrol destes establecementos.

2.3 22/8/02 10:14 Página 199



Recursos humanos:


❚ Unidades de coordinación periféricas (4):Servicios de Protección da Saúde.

❚ 13 xefes de zona dos Servicios VeterinariosOficiais de Saúde Pública.

❚ Inspectores veterinarios oficiais de saúde pública.

Recursos materiais:

❚ Follas de rexistro de establecementos derestauración colectiva.

❚ Actas de inspección.❚ Termómetros.


1. Inspeccións:

❚ Formulación dos obxectivos do programa parao ano 2001.

❚ Clasificación dos establecementos derestauración colectiva en alto e baixo risco,para efectos da súa frecuencia de inspección.

❚ Inspeccións dos establecementos derestauración colectiva: • Establecementos de alto risco:

– Específicos:– Comedores de centros escolares e

centros de atención á primeira infancia: 3 veces/ano (1 inspección/trimestre escolar).

– Comedores de centros de serviciossociais: 4 veces/ano (1 inspección/trimestre).

– Comedores de hospitais: 4 veces/ano (1 inspección/trimestre).

– Non específicos:

• Establecementos de baixo risco

2. Xestión do programa:

❚ Asignación dos comedores censados a cada zona veterinaria.

❚ Avaliación trimestral e seguimento do programa.

2.3 22/8/02 10:14 Página 200



De xestión






Xefe de servicio Grupo A-28 4 S.P.2 2% 138.656




Inspectores Veterinarios S.P. Grupo A-20 144 S.P.2 24.770.058

CUSTO TOTAL RR.HH. 27.533.363 28.486.536 34.563.127



Táboa 2.3.6.14. Número de inspeccións realizadas en establecementos de restauración colectiva

Tipo Número de establecementos Inspeccións realizadas

1998 1999 2000 2001

Baixo risco 13.973 3.594

Alto risco-hospitais 65 296

Alto risco-centros servicios sociais 173 498

Alto risco- centros escolares 685 2.149

Alto risco-outros 5.189 3.954

Total 20.085 13.586 15.722 10.496 10.495

2.3 22/8/02 10:14 Página 201


2.3.6.5 Subprograma de control sanitario deestablecementos balnearios



3. Obxectivos

Xeral

1. Diminuí-la morbimortalidade por enfermidadesinfecciosas, mellorando as condicións sanitariasdos establecementos balnearios.

Específicos

1. Inspecciona-lo 100% dos establecementosautorizados da CCAA.

2. Establecer un sistema de control sanitario dosestablecementos balnearios.

3. Facilitar información sobre a calidade sanitariadas instalacións dos balnearios.


A Orde do 5 de novembro de 1996, pola que se regula a autorización sanitaria dosestablecementos balnearios da ComunidadeAutónoma de Galicia establece no seu artigo 9º a obrigatoriedade dunha inspección anual destesestablecementos pola delegación provincialcorrespondente.

Convén sinalar que os balnearios teñen aconsideración de establecementos sanitarios, oque leva a que a súa autorización sexacompetencia da Secretaría Xeral da Consellería deSanidade e Servicios Sociais, quen realiza asfuncións de control e inspección destes a travésdos servicios provinciais de inspección sanitaria edas delegacións provinciais.

O obxectivo do presente programa céntrase polotanto na realización polos servicios provinciaisdependentes da Dirección Xeral de Saúde

Pública das inspeccións e informes técnicos sobre a situación dos balnearios de acordo coalexislación aplicable.

As inspeccións dos establecementos céntranse nosusos e características das augas utilizadas asícomo nas condicións hixiénico-sanitarias dos locaisde tratamento.

As actuacións posteriores que se xeren en función dos informes realizados dependerán dasinstruccións da secretaría xeral que, segundo o decreto citado, é a que ten a capacidadesancionadora.

Ademais do control dos establecementosautorizados, a dirección xeral coordina asactividades derivadas da autorización de novosbalnearios. Realiza os informes para a declaraciónda condición de mineromedicinal e daautorización de aproveitamento das augas, asícomo do informe sanitario para autorizaciónsanitaria de funcionamento do balneario.

Estratexias

1. Seguimento dos balnearios dende os servicioscentrais mediante un estudio e avaliación dasinspeccións realizadas nos establecementos.

2. Establecemento dos criterios de actuación nocaso de presencia de deficiencias nosestablecementos.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Protección da Saúde Fronte a Riscos Xerais.


❚ Sección de Sanidade Ambiental.

Recursos materiais:


2.3 22/8/02 10:14 Página 202



❚ Inspección dos establecementos balneariospolos servicios de protección da saúde dasdelegacións provinciais en coordinación conpersoal dos servicios de inspección sanitaria.

❚ Elaboración de informes para a autorizaciónsanitaria de funcionamento de balnearios.

❚ Elaboración e comunicación dos criterios técnicospara a realización dos controis analíticos deaugas ós directores médicos dos balnearios.

❚ Realización de reunión con representantes dosbalnearios para informar dos sistemas emedidas de prevención e control da lexioneloseen establecementos balnearios.


De xestión


1999 2000 2001

Balnearios autorizados 6 7 9

Balnearios en proceso de autorización 9 8 6

Balnearios sen actividade 3 3 3

Táboa 2.3.6.17. Situación administrativa dos balnearios

1998 1999 2000 2001

Nº de establecementos 4 6 7 9

Inspeccións 4 6 7 9


De resultados

1. Servicios centrais 2. Servicios periféricos 3. Horas de traballo empregadas




Coordinación Grupo A-28 1 S.C.1 2 % 163.275

Elaboración e seguimento Grupo A-25 1 S.C.1 10 % 652.400

Administración Grupo D-12 1 S.C.1 1 % 29.445

Inspección Grupo A-24 S.P.2 18 h.3 66.151


2.3 22/8/02 10:14 Página 203


2.3.7. Programa de control sanitario dos centros escolares



3. Obxectivos

Xeral

1. Reducir ou elimina-los riscos de morbilidade que poden presentar estes centros por deficiencias hixiénico-sanitarias e ambientais.

Específicos

1. Establecer un sistema de control sanitario de centros escolares e centros de atención á primeira infancia.

2. Dota-los centros escolares de nova creación de caixas de primeiros auxilios.


Despois da publicación do Decreto 44/1985, do 14 de febreiro, polo que se desenvolve oPrograma de saúde escolar, tivo lugar atransferencia de competencias sanitarias óSERGAS. A partir daquela, a práctica totalidadeda poboación, incluída a escolar, ten dereito áatención primaria. Isto obrigou a dar unha novaorientación ó antigo Programa de saúde escolar,no sentido, de que sexa o pediatra e o médicoxeral os que fagan o seguimento do estado desaúde da poboación infantil, non obviando conisto a responsabilidade dos sanitarios derecoñecer aqueles nenos que non acoden ó seucentro sanitario, polo que a colaboración doscentros escolares e da Administración local éfundamental. Esta circunstancia foi decisiva paracambia-la orientación xeral do programa,quedando as novas estratexias como segue:

Estratexias

1. Inspeccionar dúas veces durante o curso escolar oscentros escolares e centros de atención á primeirainfancia, tanto públicos como privados existentesna Comunidade Autónoma de Galicia (CAG).

2. Coñece-las condicións hixiénico-sanitarias eambientais dos centros escolares e centros deatención á primeira infancia.

3. Informa-lo director titular do centro educativo e a Delegación Provincial da Consellería de Educación e OrdenaciónUniversitaria, das deficiencias que presentan os centros e propoñe-las adecuadas medidas correctoras.

4. Informa-lo director titular do centro educativoe a Delegación Provincial da Consellería deFamilia, Promoción de Emprego, Muller eXuventude, das deficiencias que presentan oscentros de atención á primeira infancia, epropoñe-las adecuadas medidas correctoras.

5. Informa-los alcaldes-presidente dos concellos onde están situados os centros escolares, no caso de que existan deficiencias críticas de responsabilidade municipal, e propo-lasmedidas correctoras urxentes.

6. Informa-la Consellería de Educación e Ordenación Universitaria dos resultadosnestas inspeccións.

7. Informa-la Consellería de Familia, Promoción de Emprego, Muller e Xuventude dos resultados nestas inspeccións.


Recursos humanos:


❚ Unidades de coordinación periférica (4):Servicio de Protección da Saúde das delegacións provinciais.

❚ Farmacéuticos titulares e veterinarios oficiais de saúde pública.

2.3 22/8/02 10:14 Página 204


Recursos materiais:

❚ Censo de centros escolares.❚ Censo de atención á primeira infancia.❚ Caixas de primeiros auxilios.❚ Circular nº 6/01 cons instruccións

para o curso 00-01❚ Protocolos de inspección.❚ Actas de inspección.❚ Talonarios de visitas.


Subministración de caixas de primeiros auxilios ós centros escolares de nova apertura.Inspección dos centros escolares e centros deatención á primeira infancia, para ver en qué condicións hixiénico-sanitarias e ambientais se encontran.


De xestión

Táboa 2.3.7.1. Número de centros escolares inspeccionados no curso 2000/2001

Provincia Centros censados Centros inspeccionados

A Coruña 766 752

Lugo 215 205

Ourense 180 180

Pontevedra 624 496

Total 1.785 1.633

Táboa 2.3.7.2. Número de centros de atención á primeira infancia inspeccionados no curso 2000/2001

Provincia Centros censados Centros inspeccionados

A Coruña 132 117

Lugo 24 24

Ourense 35 35

Pontevedra 88 61

Total 279 237

2.3 22/8/02 10:14 Página 205











Posto Base Grupo A 1 S.P.2 20% 1.063.825

Técnico Grupo B 1 S.C.1 5% 221.247


Inspector Saúde Pública Grupo A —- S.P.2 1% 478.722







2.3 22/8/02 10:14 Página 206


Curso 1998-1999 Curso 1999-2000 Curso 2000-2001

% Centros inspeccionados con plan de emerxencia 51% 63% 57%

% Centros inspeccionados con extintores de incendios 82% 83% 92%

% Centros inspeccionados con auga clorada 79% 81% 91%

% Centros inspeccionados con eliminación correcta

de augas residuais 94% 97% 81%

Táboa 2.3.7.4. Indicadores en centros escolares

Curso 1998-1999 Curso 1999-2000 Curso 2000-2001

% Centros inspeccionados con plan de emerxencia 70% 67% 69%

% Centros inspeccionados con extintores de incendios 100% 85% 99%

% Centros inspeccionados con auga clorada 100% 89% 70%

% Centros inspeccionados con eliminación correcta

de augas residuais 100% 100% 97%

% Centros inspeccionados con enchufes protexidos 99% 85% 99%

Táboa 2.3.7.5. Indicadores en centros de atención á primeira infancia

De resultados

2.3 22/8/02 10:14 Página 207


2.3.8. Programa de saúde laboral


2. Responsable: Isabel González García

3. Obxectivos

Xeral

1. Formalizar e coordinar tódolos aspectos dasaúde laboral relacionados coa actividadesanitaria no que atinxe á saúde pública.

Específicos

1. Establecer pautas e protocolos de actuación,para a avaliación e control das actuacións decarácter sanitario que realicen nas empresas osservicios de prevención actuantes.

2. Deseñar e implantar sistemas de informaciónpara realizar mapas de riscos laborais.

3. Deseñar e implantar estudios epidemiolóxicospara identificar e previ-las patoloxías queafecten a saúde dos traballadores e para unrápido intercambio de información.

4. Elaborar e divulgar estudios, investigacións e estatísticas relacionadas coa saúde dos traballadores.


Estratexias

1. Revisión e pescuda bibliográfica.

2. Dinámica de actuación baseada en grupos de traballo.

3. Elaboración de informes de seguimento deprogramas e de estudios específicos.


Recursos humanos:


Recursos materiais:

❚ Gastos de asistencia ós grupos de traballo


1. Elaboración, distribución dos protocolos devixilancia médica específica dos traballadoresexpostos a risco, asignados a Galicia narepartición de protocolos entre as comunidadesautónomas participantes:• Gases anestésicos, elaborado o terceiro

borrador trala valoración das alegacións dosaxentes sociais e sociedades científicas,aprobado na Comisión de Saúde Pública.

• Óxido de etileno, elaborado o segundoborrador trala valoración das alegacións dasoutras Comunidades Autónomas e reenviadoó Ministerio de Sanidade e Consumo.

• Radiacións ionizantes, en valoración a adopción da Guía do Consello deSeguridade Nuclear pola publicación do Real Decreto 783/2001.

• Citostáticos, elaborado o primeiro borrador tralas alegacións da Comunidade Autónoma de Galicia.

2. Elaboración das medidas do documento sobremedidas preventivas para o persoal de riscofronte a encelopatías esponxiformestransmisibles (EET) dos animais

3. Avaliación e realización de informes sobreadecuación a Galicia do Programa Nacional deVixilancia da Saúde dos Traballadores queestiveron expostos ó amianto.

4. Coordinación entre os axentes sociais,traballadores postexpostos e SERGAS daimplantación das actuacións respecto ósafectados da asbestose na nosa ComunidadeAutónoma (recoñecementos postocupacionais).

5.Asistencia ás Xornadas sobre a problemática doAmianto realizadas na Comunidade Autónoma.

6. Colaboración na elaboración do documento de“Propuesta de Plan de actividades sobre SaludLaboral a desarrollar por el Grupo de Trabajode Salud Laboral”, baseado nos acordos sobresaúde laboral da mesa de diálogo social.

7. Asistencia a reunións do Grupo de Traballo deSaúde Laboral.

2.3 22/8/02 10:14 Página 208


De resultados

❚ Protocolos realizados:• Aprobado na Comisión de Saúde Pública

(gases anestésicos)• Elaborado o terceiro borrador

(óxido de etileno).• Elaborado o primeiro borrador (citostáticos)• Elaborado o documento de encelopatías

esponxiformes transmisibles (EET) dos animais.


De xestión


Táboa 2.3.8.1. Análise de custos dos recursos humanos do programa






CUSTO TOTAL RR.HH. 2.606.601 4.226.139 3.873.323


8. Representación como vocal da Consellería deSanidade e Servicios Sociais no Consello Galegode Seguridade e Hixiene.

9. Colaboración co Servicio de Prevención doSergas nas súas actividades.

10.Desenvolvemento dos estudios previos para aimplantación do Conxunto Mínimo Básico de

Datos que os servicios de Prevención debenremitir ás autoridades sanitarias.

11.Distribución dos exemplares editados dosprotocolos de vixilancia sanitaria específica.

12.Impartición de docencia sobre temas de SaúdeLaboral nos cursos de nivel cualificado e deInspectores de Praguicidas.

2.3 22/8/02 10:14 Página 209


2.3.9. Programa de control sanitario de residuos deestablecementos sanitarios

1. Data de comezo: 1998

2. Responsable: Victoria Barbazán Mayo

3. Obxectivos

Xeral

1. Consegui-la implantación en tódolos centrossanitarios dos plans de xestión intracentro,adecuados á lexislación vixente co obxecto deminimiza-los riscos que esta xestión xera, tantopara as persoas directamente expostas comopara a saúde pública e o ambiente.

Específicos

1. Dar cumprimento á lexislación vixente.2. Estudiar e aprobar, se procede, tódolos plans

de xestión presentados ante a Dirección Xeralde Saúde Pública.

3. Verifica-lo cumprimento dos plans de xestiónintracentro que sexan aprobados.

4. Minimiza-lo impacto das actividades sanitariasno medio no que se producen e promove-lasalubridade ambiental.


O Decreto 460/1997 do 21 de novembro, polo que se establece a normativa para a xestióndos residuos dos establecementos sanitarios naComunidade Autónoma de Galicia obriga a quetódolos productores de residuos sanitarioselaboren un plan de xestión intracentro quedeberán remitir á Dirección Xeral de SaúdePública, que deberá proceder ó seu estudio, coa

finalidade da súa aprobación e posteriormenteverificación do seu cumprimento.

Estratexias

1. Estudio e análise dos plans de xestiónintracentro.

2. Elaboración e remisión dos informes técnicoscon dictame desfavorable ós centros sanitarioscorrespondentes, establecendo un prazo para acorrección das deficiencias e nova remisión áDirección Xeral de Saúde Pública.

3. Elaboración e remisión das resolucións deaprobación ós centros que corresponda.

4. Remisión periódica dos informes técnicos eresolucións de aprobación, correspondentes óscentros dependentes do Sergas e concertados,ó órgano directivo da División Xeral deAsistencia Sanitaria.

5. Verificación do cumprimento dos plans de xestión aprobados.

6. Dinámica de actuación baseada en grupos de traballo.


Recursos humanos:



1. Estudio e elaboración dos informes técnicos dosplans de xestión intracentro remitidos polosdistintos centros sanitarios.

2. Avaliación e remisión do balance anual de producción de residuos á Consellería de Medio Ambiente.

3. Actividades de asesoramento ós centrossanitarios.

2.3 22/8/02 10:14 Página 210



De xestión






Técnico grao medio Grupo B-22 1 S.C.1 75% 3.910.323






De resultados

Informe favorable Informe desfavorable Total

Centros 33 33 66

Táboa 2.3.9.2. Resultado dos informes realizados no ano 2001

2.3 22/8/02 10:14 Página 211


2.3.10. Proxecto de estudio e planificación do programa de prevención e control da lexionelose


2. Responsable: Isabel González García

3. Obxectivos

Xeral

1. Diminuí-lo risco de lexionelose na Comunidade Autónoma de Galicia.

Específicos

1. Censa-las instalacións con risco de propagaciónde legionella.

2. Categorización das instalacións en función dorisco asociado.

3. Xestiona-lo risco asociado ás instalaciónscensadas acorde á Normativa vixente.


Estratexias

❚ Implantación da metodoloxía de avaliación deriscos na xestión do programa.A adopción desta estratexia ven xustificada polaimposibilidade de aborda-la vixilancia sanitaria datotalidade de instalacións que engloba o ámbitode aplicación do R.D. 909/2001, permitíndonospersegui-lo obxectivo xeral do programa ecoñece-lo impacto das nosas actuacións naconsecución do mesmo. Ademais, posibilita odesenrolo dunha ferramenta que nos permitemedir de maneira obxectiva dito impacto. Estopermitirá, ademais, a poder prioriza-las actuaciónsno desenvolvemento do programa, de xeito quese poida mellora-la efectividade das mesmasgarantindo un mínimo de eficiencia.

❚ Deseño e implantación do sistema deinformación do programa.

Con iso preténdese facilita-lo acceso áinformación de tódolos niveis de actuación e dedecisións, así como facilita-lo seguimento dasmesmas e a obtención dos indicadoresconsiderados para avalia-lo contrato-programa.

❚ Mellora do nivel de coñecementos e decualificación técnica sobre o problema.

❚ Información á poboación.


Recursos humanos:


❚ Unidades de coordinación periférica (4):Servicio de Protección da Saúde dasdelegacións provinciais.

Recursos materiais:

❚ Protocolos de inspección❚ Documento de avaliación de riscos.❚ Folletos informativos á poboación❚ Asesoría técnica (Alcora).❚ Asesoría para censo telefónico de instalacións

de risco (GSS).


1. Elaboración e publicación da Normativaautonómica de prevención e control dalexionelose

2. Contratación dunha asesoría externa para avaliación e estudio de actuacións con fins a recupera-lo control tralo abrocho da cidade de Vigo

3. Curso de formación sobre instalacións de riscopara os Inspectores Farmacéuticos

4. Censo pasivo de instalacións (Normativaautonómica e nacional)

5. Busca activa e censo de instalacións(contratación dunha asesoría externa)

6. Elaboración do protocolo de inspección dasinstalacións de risco

7. Realización de inspeccións das instalaciónscensadas

2.3 22/8/02 10:14 Página 212



De xestión❚ Recursos económicos:

8.Elaboración do documento de avaliación de riscos, para a categorización das instalacións.

9.Deseño e implantación dunha primeira versión da aplicación informática que de soporte ó sistema de información do programa

10.Colaboración técnica na realización do folleto informativo á poboación.

11.Asesoramento técnico sobre cuestións consideradaspolos titulares das instalacións a cerca dalexislación en vigor.

12.Asistencia a actividades formativas para a mellorado coñecemento sobre o Programa.

13. Impartición de charlas explicativas sobre o Programa.

14.Avaliación das actividades realizadas nos centrossanitarios en relación ó Programa.





Técnico grao superior Grupo I 1 S.C.1 60% 3.101.120



Técnico superior Grupo I 1 S.P.2 10% 516.853

Inspectores farmacéuticos3 Grupo I 15 S.P.2 25% 13.297.812



RECURSOS MATERIAIS

Asesoría técnica 12.977.380

Asesoría 217.362

Maletíns dos inspectores 635.794


CUSTO TOTAL PROGR. 37.094.256 5.131.149

1. Servicios centrais 2. Servicios periféricos 3. Están contratados dende o 1 de maio.

2.3 22/8/02 10:14 Página 213


De resultados

Táboa 2.3.10.2. Inspeccións levadas a cabo segundo instalacións censadas por provincias

Provincia Establecementos censados Instalacións censadas Inspeccións/visitas realizadas

A Coruña 186 370 295

Lugo 45 95 92

Ourense 62 65 55

Pontevedra 88 166 141

Galicia 381 696 583

Táboa 2.3.10.3. Instalacións notificadas á Dirección Xeral de Saúde Pública segundo a normativa vixente

Instalacións Establecementos

Segundo R.D. 909/2001 172 55

Segundo Decreto 9/2001 0 110

2.3 22/8/02 10:14 Página 214


Tipo A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Total

Balnearios e similares 3 1 4

Campamentos 1 1

Centros comerciais e do ocio 12 3 2 17

Centros de acollida 1 5 6

Centros e edificios administrativos 4 2 3 9

Centros e edificios privados 22 8 3 8 41

Hospitais/clínicas 14 5 5 13 37

Hoteis, casas rurais, apartahoteis 15 2 3 2 22

Industrias 61 24 26 60 171

Pavillóns deportivos 22 3 25

Piscinas 6 6

Residencias da 3ª idade 8 1 10 1 20

Sen clasificar 20 20

Vivendas de uso colectivo 2 2

Táboa 2.3.10.4. Tipos de establecementos con instalacións censadas por provincias

Tipo A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Total

Torre de refrixeración aire/auga 234 64 33 115 446

Condensadores evaporativos 32 22 9 48 111

Auga quente sanitaria de establecemento público 59 2 18 2 81

Humectadores de establecementos públicos 15 0 0 0 15

Auga quente sanitaria de comunidades 2 0 1 1 4

Refrixeración por aerosois 0 0 2 0 2

Piscinas climatizadas con movemento 1 0 0 0 1

Instalacións termais 0 1 0 0 1

Outros 27 6 2 0 35

Táboa 2.3.10.5. Tipos de instalacións censadas por provincias

2.3 22/8/02 10:14 Página 215

2.4 22/8/02 10:22 Página 216

2.4.1. Programa de educación para a saúde na escola

1. Data de comezo: ano 1991. Trala promulgaciónda Lei de ordenación xeral do sistema educativo(LOXSE), a educación para a saúde (EpS)confórmase como unha das materias de caráctertransversal (forma parte dos contidos educativosdas materias tradicionais e da vida e daorganización do centro), xunto coa educaciónambiental, a educación para o consumo, a educación vial, a educación para a paz, e a educación para a igualdade e a nondiscriminación por razóns de sexo.

Ata o pasado ano 1999 mantívose un programaexperimental en colaboración coa Consellería deEducación e Ordenación Universitaria que, cosobxectivos, a estructura e os recursos que acontinuación se describen, permitiu dar un importanteapoio e pulo á educación para a saúde na escola, queagora continuarán a fornece-las actividades deseñadase implantadas no ámbito escolar de diversosprogramas de saúde pública, como son o depropmoción da vida sen tabaco, o de prevención dainfección polo VIH/Sida, o de atención integral damuller, o de saúde bucodental, e o de inspección econtrol hixiénico-sanitario dos centros escolares.

Estase a redactar e negociar un novo Convenio deColaboración entre a Consellería de Sanidade (en diante CS) e de Educación e OrdenaciónUniversitaria (en diante CEOU) que preste o soporteadecuado ós diversos programas e actividades depromoción e educación para a saúde no ámbitoescolar e permita actualiza-la normativaregulamentaria vixente de sanidade escolar.

2. Responsable: Manuel Amigo Quintana. Servicio de Coordinación de Saúde Pública

3. Obxectivos

Xerais

1. Proporcionar coñecementos sobre os factoresque inflúen positiva ou negativamente na saúdepersoal e colectiva e sobre como reforza-lospositivos e transforma-los negativos.

2. Cambiar dunha actitude pasiva a outra activa fronte á saúde.

3. Cambiar dunha actitude de responsabilidadeexclusivamente individual ante a saúde a outracolectiva, ademais de individual.

4. Dende o respecto á realidade sociocultural(crenzas, costumes, tradicións, tabús...), atopare poñer en práctica libremente aquelesprocedementos, comportamentos e estilos de vida considerados máis saudables.

5. Adecua-lo ambiente educativo para que asopcións máis saudables sexan as máis fáciles de adoptar.

Específicos

1. Atopar un modelo xeral de incorpora-la EpS ósproxectos educativos de centro, válido para asúa xeneralización.

2. Elaborar e identificar criterios metodolóxicos e didácticos que poidan ser adoptados naprogramación da EpS das distintas etapas eniveis do ensino.

3. Selecciona-lo material didáctico que se elaborena actividade experimental para ofreceloposteriormente ós centros docentes.

4. Definir un modelo de formación para osprofesionais que aborden a EpS na escola.

5. Establecer modelos de colaboración entre as escolas e os servicios sociosanitarios que permitan desenvolve-laparticipación da comunidade escolar na promoción da saúde da comunidade na que esta se insire.

6. Incrementar progresivamente os recursos humanos multidisciplinares que dean apoio á planificación, xestión e execución do programa.


Estratexias

1. Estreita colaboración coa CEOU.2. Apoio económico a proxectos a través de

convocatorias públicas, da CS ou da CEOU.3. Sensibilización a través dos medios de

comunicación e medios propios do programa.

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 217Plan sectorial de actuación sobre factores psicosociais e hábitos relacionados coa saúde

2.4. Plan sectorial de actuación sobre factores psicosociais e hábitos relacionados coa saúde

2.4 22/8/02 10:22 Página 217

4. Formación do profesorado a través dos plans de formación continuada do profesoradodesenvolvidos pola CEOU.

5. Elaboración, edición e distribución de materiaisdidácticos de apoio ás programacións de aulasobre saúde bucodental, prevención dedrogodependencias e promoción da vida sentabaco, saúde afectivo-sexual e prevención dainfección por VIH/Sida, alimentación-nutrición,seguridade vial e prevención de accidentes.

6. Creación do soporte organizativo:coordinadores nos centros de formacióncontinuada do profesorado, grupos de traballoespecífico de carácter multiprofesional para a elaboración de materiais e organización de actividades.

7. Avaliación cualitativa e cuantitativa do proceso.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Coordinación deSaúde Pública.

❚ Comisión de Seguimento e Control doConvenio Educación-Sanidade.

❚ Comisión Técnica de Planificación e Avaliación.❚ Coordinadores dos centros de formación

e recursos do profesorado de Galicia (CEFORES).

❚ Profesionais que xestionan outros programasde saúde da Consellería de Sanidade: Plan deGalicia sobre Drogas, Programa de saúdebucodental, Programa de promoción da vidasen tabaco, Programa escolar de prevenciónda infección por VIH/sida...

❚ Profesorado dos centros escolares participantesno programa.

❚ Grupos de traballo multidisciplinar para aelaboración de materiais didácticos.

❚ Grupo de traballo para a edición de Saudiña.

Recursos materiais:

❚ Convenio de colaboración coa CEOU e anexosprogramáticos anuais(1992/2001).

❚ Convenio de colaboración coa Dirección Xeral de Tráfico e anexos programáticosanuais (1997/2001).

❚ Materiais de apoio de carácter didáctico e divulgativo: • Guía: A experiencia de educar para a saúde

na escola: Tomo 1: Proposta xeral. Tomos 2 e 3: Materiais informativosclasificados sobre diversos temas de saúde.Tomo 4: Aprendendo a previ-lo VIH/sida.Tomo 5: Educación bucodental. Tomos 6, 7, 8e 9: Prevención do abuso de drogas. Tomos10 e 11: Educación vial para a educaciónprimaria e secundaria.

• Saudiña (publicación ISSN anual): periódicode EpS e outros temas transversais.

• Diverso material didáctico e informativoeditado e distribuído pola Dirección Xeral de Tráfico, e outros programas de DXSP.

❚ Outros recursos correspondentes ós programasde saúde bucodental, promoción da vida sentabaco, prevención da infección polo VIH/sida,e outros que desenvolven algunha das súasactividades no ámbito escolar.

❚ Os correspondentes á loxística de organizacióne publicidade de xornadas bianuais de EpS etransversalidade curricular, ademais doscorrespondentes ás actividades formativasorganizadas polos centros de formacióncontinuada do profesorado.


❚ Redacción e debate dos documentos:• Proposta de novo Convenio Educación-

Sanidade para impulso da promoción dasaúde nas escolas de Galicia.

• Proposta de novo Decreto sobre promociónda saúde escolar, como desenvolvemento daLei 5/1983, de sanidade escolar.

❚ Organización e celebración en xuño de 2001,das II Xornadas sobre transversalide nasensinanzas non universitarias en Santiago.

❚ Deseño, edición e distribución do periódicoescolar Saudiña nº 8.

218 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 Plan sectorial de actuación sobre factores psicosociais e hábitos relacionados coa saúde

2.4 22/8/02 10:22 Página 218


De xestión



Táboa 2.4.1.1. Análise de custos en pesetas dedicados á coordinación do programa


RECURSOS HUMANOSTipo de recurso Categoría Nº Localización % dedicación 2001 2000 1999

Asesoría técnica Grupo B-22 1 SC1 35% 1.824.848

Xefe de servicio Grupo A-28 1 SC1 20% 1.542.752

CUSTO TOTAL RR.HH. 3.367.600 2.590.691 2.496.905

RECURSOS MATERIAIS

Saudiña Nº 8, II Xornadas Transversalidade e EpS,

Arquivadores tomo XII Guías de EpS na escola 7.100.000

CUSTO TOTAL RR.MM. 7.100.000 3.115.795 6.059.484

CUSTO TOTAL DO PROGR. 10.467.600 5.706.486 8.556.389

Táboa 2.4.1.2: Análise de custos en pesetas dos programas de promociónda saúde no ámbito escolar da Consellería de Sanidade en 2001

Programa de saúde bucodental 41.786.933

Programa de prevención da infección VIH/sida 15.477.481

Programa de promoción da vida sen tabaco 5.266.410

Plan de Galicia sobre Drogas 5.700.000

Programa de Eps na escola 10.467.600

Total 78.698.424

2.4 22/8/02 10:22 Página 219

Plan sectorial de actuación sobre factores psicosociais e hábitos relacionados coa saúde220 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001

Subtotais Totais

1992-1993C. Educación 16.400.000

51.713.931C. Sanidade 35.313.931

1993-1994C. Educación 22.266.545

84.473.814C. Sanidade 62.207.269

1995C. Educación 12.345.870

82.639.137C. Sanidade 70.293.267

1996C. Educación 12.757.300

91.213.929C. Sanidade 78.456.629

1997C. Educación 33.437.326

84.540.125C. Sanidade 51.102.799

1998C. Educación 12.482.867

75.969.345C. Sanidade 63.486.478

1999C. Educación 10.553.956

105.112.436C. Sanidade 94.558.480

2000C. Educación 12.203.865

164.202.335C. Sanidade 151.998.470

2001C. Educación 12.753.033

91.451.457C. Sanidade 78.698.424

Táboa 2.4.1.3. Evolución dos custos en pesetas das actividades de promoción da saúdeno ámbito escolar 1992-2001. Convenio Consellería Sanidade-Consellería Educación

De resultados

Remitimos ó lector ós capítulos desta memoria dexestión correspondentes ós programas de saúdemencionados, agás os resultados correspondentesó Plan de Galicia sobre Drogas e o seu programade prevención no ámbito escolar.

Na memoria de xestión da DXSP de 1999,pódense atopar resultados de impacto do programa, tanto no alumnado como noprofesorado.

2.4 22/8/02 10:22 Página 220

2.4.2. Programa galego de promociónda vida sen tabaco


2. Responsable: Begoña Alonso de la Iglesia

3. Obxectivos

Xerais

1. Diminuí-la mortalidade causada por patoloxíasasociadas ó consumo de tabaco.

2. Diminuí-la morbilidade producida polaspatoloxías asociadas ó consumo de tabaco.

Específicos

1. Reduci-lo número de fumadores da nosacomunidade.

2. Atrasa-la idade de inicio do consumo de tabaco.

3. Lexislar e impulsa-lo cumprimento, no ámbitoda Comunidade Autónoma de Galicia, demedidas que protexan ós non-fumadores.

4. Avaliación da efectividade das actividadesimplantadas polo programa.

5. Estudios sobre prevalencia do tabaquismo encolectivos específicos.

6. Mellora-lo nivel de información sobre tabaco e saúde.


Estratexias

1. Intervencións na poboación xeral:• Potencia-la educación para a saúde na escola,

especialmente na prevención do tabaquismo.• Actualiza-la normativa autonómica de

defensa dos non-fumadores e facer unseguimento do seu cumprimento.

• Informa-la poboación xeral sobre os riscospara a saúde provocados polo tabaquismo,aproveitando especialmente a celebraciónanual do Día Mundial sen Tabaco.

• Impulsa-la participación na Rede de CentrosPromotores da Vida sen Tabaco (RCP).

2. Intervencións na poboación fumadora:

• Xeneraliza-lo consello profesionalantitabaco sistemático, tanto na atenciónprimaria de saúde como na atenciónespecializada.

• Asegura-la dispoñibilidade da Guía deautoaxuda para deixar de fumar.

• Aumenta-la accesibilidade da poboaciónfumadora a programas específicos paradeixar de fumar:– Programa por correo.– Campaña “Déixao e gaña”.

3. Intervencións en colectivos específicos:

• Facilitar formación e información relativa ótabaquismo e a súa prevención ósprofesionais sanitarios, estudiantes demedicina e educadores.

• Asegura-la dispoñibilidade do manual“Axudando ós meus pacientes a deixar defumar” ós profesionais da saúde.

• Facilitar información relativa ó tabaco ósperiodistas, parlamentarios, etc.

• Coñece-las actitudes e comportamentos dosprofesionais sanitarios que desenvolven assúas funcións en atención primaria de saúdee atención especializada.

4. Intervencións intersectoriais: trátase dacoordinación e unidade de acción con outrasunidades dependentes das distintasadministracións.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Actuacións Preventivas.

❚ 4 unidades de coordinación periféricas:Servicios de Promoción da Saúde dasdelegacións provinciais.

❚ Comisión Asesora.

Recursos materiais:

❚ Materiais impresos informativos, divulgativos e sinalizadores.


2.4 22/8/02 10:22 Página 221


• Informe de xestión do programa 2000.• Contrato programa coas delegacións

provinciais. Avaliación trimestral dos seusindicadores.

• Contrato programa coa Dirección Xeral deAsistencia Sanitaria (Atención Primaria eEspecializada).

• Contratación da Universidade de Santiago deCompostela, mediante procedementonegociado, para o desenvolvemento doPrograma para deixar de fumar por correo.

• Declaración de congresos libres de tabaco.• Acreditación da participación na Rede de

Centros Promotores da Vida sen Tabaco.• Recepción e tramitación das solicitudes de

participación no Programa para deixar defumar por correo.

• Proxecto “Consellería de Sanidade libre de tabaco”.

• Proxecto Europeo “Smoke free class”.• Proxecto Europeo “Smokefree Hospitals”.• Informe para o Plan Oncolóxico de Galicia

❚ Difusión de información do programa:• Información continuada a través dos medios

de comunicación (táboa 2.4.2.12).• Informe sobre “Resultados prácticos da

aplicación do programa para incluílo no Plande acción Xove 2000-2003”.

• Atención continuada da demanda deinformación.

• Elaboración da declaración institucional daConsellería de Sanidade e Servicios Sociais cogallo do Día Mundial sen Tabaco.

❚ Actividades de planificación, coordinación easesoramento.• Reunións de coordinación do programa.• Participación na Rede Europea de Hospitais

sen Tabaco.• Coordinación do Proxecto de intervención

sobre traballadores dos centros hospitalariosda rede do Servicio Galego de Saúde e

financiamento do tratamento farmacolóxico(substitutivo con nicotina e bupropion).

• Coordinación do grupo de traballo para aelaboración da Guía “axudando ós meuspacientes a deixar de fumar”

• Apoio á organización da “Semana sen fume”nos centros de saúde, (Asociación Galega de Medicina de Familia e Comunitaria - maio 2001)

• Planificación e coordinación do proxecto“Clases sen fume”.

• Avaliación e subvencións de proxectos deactividades de promoción de vida sen tabacoa proposta das organizacións cidadáns.

• Avaliación da campaña “Déixao e gaña2000”, seguindo as directrices do“International Quit and Win” (xuño 2001).

• Proposta de formación sobre tabaquismo año 2002.

❚ Deseño e edición:• Materiais informativos e motivadores:

– Folleto “Se compartes espacio...vive sentabaco” (50.000 unidades)

– Campaña calendarios do ano 2002 (75.000calendarios de peto, 30.000 de mesa, 10.000plannings e 75.000 marcadores de libros).

– Proxecto “Clases sen fume”-2001-2002 (150carpetas con folleto informativo, bases departicipación, tarxeta de participación efolla de compromiso do aula; 1.100 follasde compromiso do alumno e diplomas departicipación).

– Trípticos co Decreto 75/2001, de 22 demarzo, sobre control sanitario dapublicidade, promoción, subministración,venda e consumo de productos de tabaco(10.000 unidades).

– Adhesivos enderezo co logo do programa(16.000 unidades).

– Adhesivos co logo do programa (1.000 unidades).

– Diplomas de pertenza a Rede de CentrosPromotores (200 unidades).


2.4 22/8/02 10:22 Página 222

– Diplomas de Congresos libres de tabaco (50unidades).

– Reedición do folleto “Centros de saúde sentabaco” (10.000 unidades).

– Reedición do folleto “O seu exemplo ...omellor consello” (15.000 unidades).

– Reedición dos carteis da campaña“Hospitais sen tabaco” (2.000 unidades).

– Reedición de Tarxetas de coordinadores(10.000 unidades).

– Edición de cartas para campañasinformativas.

• Materiais sinalizadores:– Carteis ”Prohibido fumar” (2.500 unidades).– Adhesivos para máquinas expendedoras de

tabaco (5.000 unidades)• Materiais de apoio á xestión:

– Follas informativas de Saúde Pública:“Recomendacións para previ-lo aumentode peso ó deixar de fumar” (200 talonariosde 50 follas).

– Follas informativas de Saúde Pública:“Recomendacións para previ-lo aumento depeso ó deixar de fumar” (3.000 unidadespara incluír na distribución do B.E.G.).

– Fichas de rexistro de consumo de tabaco(30.000 unidades).

❚ Adquisicións:• Materiais divulgativos: chaveiros

(3.000 unidades), cartucheiras para lapis(3.500 unidades) e pins (10.000 unidades),lápises (5.000 unidades), bolígrafos (10.000 unidades).

• Tratamento farmacolóxico para adeshabituación tabáquica: substitutivo danicotina (Parches de nicotina de 15 mg.: 306envases,de 10 mg.: 306 envases e de 5 mg.:125 envases) e Bupropion (245 envases).

❚ Distribución de materiais:• Guías de autoaxuda para o abandono do

tabaco (maio 2001).• Folletos “Hospitais sen tabaco” e “Centros de

saúde sen tabaco” (maio 2001).

• Carteis sinalizadores de espacio sen fumepara os centros administrativos, sanitarios edocentes, co gallo do Día Mundial sen Tabaco(Maio 2001).

• Materiais divulgativos para os centrosescolares.

• Calendarios 2001 de peto e mesa, plannings emarcadores de follas.

❚ Publicacións:• Guía de saúde pública: Programa galego de

promoción da vida sen tabaco 1994 – 2000(3.100 exemplares en galego).

• Idea Prevención. Breves. “Ojo con el Tabaco”• News letter ENSH. “Galician Network

Smokefree Hospital”. (en inglés e francés).ß Web ENSH.

❚ Docencia:• Curso de diplomados en sanidade,

organizado pola Fundación Escola Galega deAdministración Sanitaria (FEGAS), a EscolaNacional de Sanidade (ENS) e a DXSP(Santiago de Compostela-maio de 2001).

❚ Relatorios, comunicacións a reunións científicase presentacións do programa:• I Congreso Nacional sobre Prevención

y Tratamiento del Tabaquismo (Sevilla–marzo 2001).– Planificación e avaliación da campaña “Quit

and Win 2000” en España. Mesa redondasobre Actividades Comunitarias (relatorio).

• “Jornada sobre Espacios sin humo ambientalen lugares de trabajo”. Ministerio Sanidad yConsumo (Madrid – maio 2001).– “Red de Centros Promotores de Vida

sin Tabaco. Red de hospitales sin humo”(relatorio).

• II Xornadas sobre Transversalidade. (Santiagode Compostela – Xuño 2001)– “Recursos de educación para a saúde da

Dirección Xeral de Saúde Pública.Programa galego de Promoción da vidasen Tabaco” (relatorio).


2.4 22/8/02 10:22 Página 223

❚ Organización de cursos, talleres de formación e conferencias:• Reunión dos responsables do proxecto

europeo de hospitais libres de tabaco (Pazode Mariñan – A Coruña – setembro 2001)

• Colaboración na organización do “II Obradoirosobre a abordaxe do tabaquismo na atenciónprimaria. Técnicas de entrevista motivacionalnas consultas de deshabituación tabáquica”, co Grupo de abordaxe do tabaquismo (GAT– Galicia) da Sociedade Española deMedicina de Familia e Comunitaria (SEMFyC)(A Toxa– decembro 2001).

❚ Asistencia a cursos, talleres de formación e conferencias:• “Workshop on enviromental tobacco smoke”

(Barcelona – xaneiro 2001)• “European Network on Young People and

tobacco (ENYPAT) Spring School” (Helsinki – marzo 2001).

• Obradoiro sobre o abordaxe do tabaquismona atención primaria: Formación deformadores. (A Toxa – maio 2001).

• “Reunión de la Sociedad Española deEpidemiología”. (Murcia – outubro 2001).

• II Obradoiro sobre a abordaxe do tabaquismona atención primaria. Técnicas de entrevistamotivacional nas consultas de deshabituacióntabáquica”. (A Toxa – decembro 2001).,

❚ Outras actividades de interese:• Participación no grupo de expertos

convocado polo Ministerio de Sanidade eConsumo para a elaboración do Plan Nacionalde Prevención e control do Tabaquismo.

• Participación nos grupos de traballo do“European Network Smoke-free Hospital”(ENSH)– Elaboración de la “Guía de implantación de

un hospital sin tabaco” (París – Abril 2001)

– Elaboración de la “Guía de formación delstaff hospitalario sobre abordaje deltabaquismo” (Barcelona – Xuño 2001 e A Coruña – septembro 2001)).

• Participación nos grupos de traballo para aelaboración da Guía Axudando ós meuspacientes a deixar de fumar (Ribeira – A Coruña – Xuño 2001).

• Participación no Comité Científico da revista“Prevención del tabaquismo” da SociedadEspañola de Patología del AparatoRespiratorio (SEPAR).

❚ Actividades realizadas dende as delegacións provinciais:• Seguimento e control do cumprimento da

normativa vixente.• Tramitación das reclamacións.• Inicio dos expedientes sancionadores.• Apoio á Rede de Centros Promotores de Vida

sen Tabaco (RCP).• Avaliación da enquisa sobre consumo de

tabaco entre os escolares. Proxecto Centro deSaúde de Labañou (Delegación da Coruña)

• Coordinación do Proxecto “Clases sen fume”(experiencia piloto na provincia da Coruña)

• Organización de actividades conxuntamentecon asociacións cidadáns: – V Feira sen Fume. Semana “Vida sen

Tabaco” (Ourense):– Mesas informativas na rúa e distribución

de materiais.– Milla urbana de Burela 2000.

• Organización de actividades específicas noscentros docentes da RCP: charlas, debates,concursos, encontros deportivos, recollida decabichas nas áreas de ocio e lecer,representacións de monicreques, etc.

• Difusión da información do programa a nivel provincial.


2.4 22/8/02 10:22 Página 224


De xestión

❚ Área de xestión da Rede de Centros Promotores:


Táboa 2.4.2.1. Congresos libres de tabaco 1995-2001

Provincia 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 TOTAL

A Coruña 1 15 11 9 5 5 7 53

Lugo — 1 — — — 1 4 5

Ourense — 3 2 — — — — 5

Pontevedra — 3 1 1 — — — 5

Galicia 1 22 14 10 5 6 11 68

Táboa 2.4.2.2. Participación na Rede de Centros Promotores

1. Taxa de participación anual = (nº de centros promotores ano / nº centros obxectivo ano) x 100.

Obxectivo 1999: >5%, obxectivo 2000 >170 centros. Obxectivo 2001.

Centros diana Centros obxectivo Centros promotores

Nº Nº Nº Taxa de participación1

1999 4.643 3.939 397 10,08%

2000 4.560 3.459 202 5,84%

2001 4.997 3.694 142 3,84%

Táboa 2.4.2.3. Evolución 1995-2000 da participación na Rede de Centros Promotores

Rede de Centros Promotores (RCP) 1995 1996 1997 1998 1999 2000

Centros diana 4.643 4.643 4.643 4.643 4.643 4.560 4.997

Centros obxectivo 4.643 4.432 4.332 4.163 3.939 3.459 3.694

Centros adheridos RCP 211 100 169 224 397 202 142

Centros acumulados 211 311 480 704 1.101 1.303 1.445

Taxa participación anual1 4,54 2,26 3,90 5,38 10,08 5,84 3,84

Taxa participación acumulada2 4,54 6,70 10,34 15,16 23,71 28,57 26,43

1. Taxa de participación anual = (nº de centros promotores ano / nº centros obxectivo ano) x 100.

Obxectivo 1999: >5%, obxectivo 2000 >170 centros.

2. Taxa de participación acumulada = (nº de centros promotores acumulados / nº centros diana) x 100.

2.4 22/8/02 10:22 Página 225


Táboa 2.4.2.4. Evolución 1995-2001 dos tipos de centros na Rede de Centros Promotores

Tipo de centro 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Total

Hospitais 6 1 3 2 3 2 2 19

Centros de saúde 25 8 42 47 36 17 12 187

Farmacias 57 20 16 44 68 32 7 256

Clínicas dentais — — 21 4 61 10 19 109

Centros administrativos 22 1 9 27 44 29 13 145

Centros docentes 66 55 51 61 124 80 13 485

Empresas 10 7 12 11 26 14 48 87

Centros sociais, asociacións, etc 25 8 15 28 35 18 — 129

Centros no extranxeiro 8 — — — — — — 8

Total novas adhesións 219 100 169 224 397 202 114 —

Centros promotores acumulados 219 319 488 712 1.109 1.311 1.438 —

Táboa 2.4.2.6. Distribución de materiais

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de puntos de distribución 26.150 1.904 6.283 7.010 17.164 10.332 19.021 130

Elementos distribuidos 1.231.250 254.842 717.748 797.093 1.115.106 386.735 829.383 103.625

❚ Área de xestión de materiais:

Táboa 2.4.2.5. Xestión de materiais

Tipo de material Elementos editados Elementos distribuidos1

1997 1998 1999 2000 2001 1997 1998 1999 2000 2001

Materiais relacionados co cumprimento da normativa 4.600 6.500 19.000 42.500 13.000 38.344 7.160 9.694 1.256 2.675

Materiais informativos, divulgativos e motivadores 508.500 136.100 297.500 405.900 1.907.500 556.609 725.094 341.874 384.831 49.950

Materiais relacionados coa deshabituación 6.000 431.400 81.000 431.350 35.150 202.140 382.852 35.167 443.296 51.000

Total 519.100 574.000 397.500 879.750 1.955.650 797.093 1.115.106 386.735 829.383 103.625

1. Inclúense materiais editados nos anos anteriores

2.4 22/8/02 10:22 Página 226

Plan sectorial de actuación sobre factores psicosociais e hábitos relacionados coa saúde DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 227

❚ Área de avaliación e control do seguimento doDecreto 113/1993:

Táboa 2.4.2.7. Reclamacións por incumprimento da normativa vixente

Motivo 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001(1) Total

Fumar en centros sanitarios 10 1 1 3 1 4 3 5 28

Fumar en centros docentes 4 1 8 4 1 0 3 0 21

Fumar en centros administrativos 4 4 9 7 30 3 18 4 79

Fumar en transportes públicos — — 3 7 1 0 2 0 13

Publicidade 11 6 2 6 2 7 5 0 39

Venda de tabaco 6 3 2 22 62 199 85 41 420

Outros 6 2 6 3 2 8 5 0 32

Total 41 17 31 52 101 216 116 50 632

Táboa 2.4.2.8. Inspeccións de oficio

Motivo 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001(2) Total

Publicidade 2 120 772 1.088 1.421 296 881 731 5.311

Venda de tabaco 106 535 381 124 248 289 37 32 1.752

Total 108 655 1.153 1.212 1.669 585 918 763 7.063

Táboa 2.4.2.9. Expedientes sancionadores

Motivo 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Total

Publicidade 1 13 7 1 0 0 0 0 22

Venda de tabaco 1 2 0 3 0 15 6 10 37

Total 2 15 7 4 0 15 6 10 59

(1) Faltan os datos da provincia de Ourense

(2) Faltan los datos de la La Coruña y Lugo

2.4 22/8/02 10:22 Página 227


❚ Área de xestión das unidades de deshabituación:

Táboa 2.4.2.10. Participación no programa “Deixar de fumar por correo”

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Total

Nº de solicitudes recibidas1 1.487 1.195 620 859 947 766 1883 6.062

Nº de solicitudes tramitadas desde a DXSP nd2 nd2 nd2 611 583 458 37 1.689

Nº de fumadores tratados 955 588 426 591 587 501 nd2 3.648

% de fumadores abstinentes o ano 22,40 21,30 19,20 21,30 nd2 nd2 nd2 nd2

1. Recibíronse outras 868 solicitudes de participación que non se contabilizan por ser de fumadores con residencia fóra de Galicia.

2. Nd: non dispoñible.

3. No ano 2001 so se recibiron solicitudes hasta o 30 de xuño

Táboa 2.4.2.11. Participación na campaña “Déixao e Gaña”

1998 2000

Homes Mulleres Total Homes Mulleres Total

Nº de participantes 2.238 1.913 4.151 1.250 1.073 2.323

% de fumadores abstinentes ó mes 58,90 58,90 58,20 74 74,3 74,1

% de fumadores abstinentes ós 3 meses 36,30 30,00 33,70 NA NA NA

% de fumadores abstinentes ós 12 meses 40,70 31,20 35,10 39,7 37,1 38,6

NA: non avaliado

Táboa 2.4.2.12. Difusión de información

1996 1997 1998 1999 2000 2001 Total

Cartas enviadas — 6.170 16.868 7.267 19.021 1.137 50.463

Radio 28 11 26 13 16 4 98

Televisión 13 5 13 8 14 4 57

Prensa escrita 57 35 131 73 91 6 393

Total medios de comunicación 98 51 170 94 121 16 550

❚ Área de información e difusión de información:

2.4 22/8/02 10:22 Página 228




RECURSOS MATERIAIS

Actividades de axuda ós fumadores 14.424,25

Contrato–programa coas delegacións provinciais 6.010,12

Edición materiais de apoio 61.567,79

Distribución materiais 3.350,93

Enquisas

Día mundial sen tabaco 11.657,38

Organización de actividades e cursos-talleres 1.377,69

CUSTO TOTAL RR.MM. 98.388,16 20.308.021 24.692.802

CUSTO TOTAL DO PROGRAMA 210.971,51 48.155.502 52.951.410

Tipo de recurso Categoría Nº Localización % dedicación Custo € Custo pts. Custo pts.


Xefe de servicio Grupo A-28 1 S.C.1 15% 6.954,09

Xefe de sección Grupo A-25 1 S.C.1 62% 24.310,24

Técnico superior Grupo I 1 S.C.1 10% 3.106,34

Técnico medio Grupo III 1 S.C.1 9% 2.361,06

Administrativo Grupo C-18 1 S.C.1 75% 17.288,39

Técnico superior Grupo A-20 2 S.P.2 100% 31.968,28

Técnico medio Grupo B-16 2 S.P.2 100% 26.594,95

CUSTO TOTAL RR.HH. 112.583,35 27.847.481 28.258.608



2.4 22/8/02 10:22 Página 229


De resultados

❚ Prevalencia:

1988 1992 1994 1996 1998 2000

Fumadores diarios 33,70% 29,60% 28,60% 28,90% 32,20% 32,1%

Fumadores ocasionais 5,00% 5,00% 4,50% 7,20% 6,10% 3,9%

Ex-fumadores 5,00% 5,00% 4,60% 7,70% 10% 14,1%

Nunca fumadores 54,40% 60,40% 61,90% 56,20% 51,70% 49,9%

Consumo medio diario 18,9 18,5 17,9 16,6 17,4 17,98

Táboa 2.4.2.14. Evolución 1988-2000 da prevalencia do hábito tabáquico en Galicia. Poboación maior de 12 anos

Táboa 2.4.2.15. Prevalencia do hábito tabáquico por sexo e idade en Galicia. 1996-2000

1996 1998 2000

Idade Homes Mulleres Homes Mulleres Homes Mulleres

16 - 18 anos 25,00% 32,50% 23,70%1 26,60%1 35,1% 31,9%

19 –24 anos 46,80% 46,70% 52,80% 42,60% 41,9% 49,6%

25 – 39 anos 50,90% 42,90% 52,00% 37,50% 50,4% 37,5%

40 – 54 anos 45,60% 20,70% 52,60% 16,90% 44,3% 23,6%

≥ 55 anos 23,80% 1,90% 41,00% 3,70% 34,9% 4,5%

Fonte de datos: O consumo de drogas en Galicia III e IV (Plano Autonómico sobre Drogodependencias).

1. Grupo de idade: 12-18 anos. Estudio EDIS 98.

2.4 22/8/02 10:22 Página 230


Táboa 2.4.2.16. Prevalencia do hábito tabáquico nos profesionais sanitarios de Galicia segundo o xénero. 1999

Homes Mulleres

Fumadores diarios 25,40% 32,20%

Fumadores ocasionais 6,00% 5,80%

Fumadores habituais 31,40% 38,00%

Exfumadores 40,10% 25,80%

Nunca fumadores 28,50% 36,20%

Táboa 2.4.2.17. Prevalencia do hábito tabáquico nos profesionais sanitarios de Galicia segundo a categoría. 1999

Persoal médico Persoal de enfermería

Fumadores diarios 25,90% 33,00%

Fumadores ocasionais 5,80% 5,90%

Fumadores habituais 31,70% 38,20%

Exfumadores 35,90% 26,50%

Nunca fumadores 32,40% 34,60%

2.4 22/8/02 10:22 Página 231

2.5 22/8/02 10:24 Página 232

2.5.1. Programa galego de detecciónprecoz do cancro de mama

1. Data de comezo: novembro do ano 1992

2. Responsable: Ángeles Feijóo-MontenegroFernández

3. Obxectivos

Xeral

1. Reduci-la mortalidade por cancro de mama nas mulleres de 50 a 64 anos da nosacomunidade nunha porcentaxe do 25% ós seis anos da implantación completa do programa.

Específicos

1. Acadar unha participación do 70% das mulleres citadas.

2. Asegura-lo acceso a un adecuado diagnósticoclínico e tratamento.

3. Consolidar un adecuado sistema de informacióndo programa.


Estratexias

1. A poboación diana son tódalas mulleresresidentes en Galicia entre 50 e 64 anos(segundo o padrón de 1996 = 245.966).

2. A proba básica de cribado é a dobremamografía (cranio-caudal e oblicua mediolateral) con dobre lectura radiolóxicaindependente. O intervalo entre probas é de 2 anos.

3. O sistema de xestión é centralizado e o sistemade citación é personalizado por correo; todo osistema permite o cambio de citatelefonicamente (teléfono específico doprograma), o mesmo que a citación porcontigüidade xeográfica.

4. Os resultados das mamografías remítense porcarta, que, no caso de que precise valoraciónadicional, é certificada e con xustificante derecepción, facilitándolle nela unha cita para seratendida nunha unidade de diagnóstico etratamento, que será confirmada medianteunha chamada telefónica o día anterior á cita.

5. Antes de comezar en calquera zona, é criteriofundamental para o programa a inexistencia de listas de espera, para o que se pon ádisposición do hospital a unidade deexploración mamográfica.

6. Dende as delegacións provinciais, oscoordinadores do programa convocan reuniónsde presentación coas autoridades municipais,sanitarios locais, prensa e radio local, etc. Asímesmo, ofrécense charlas informativas, encolaboración coa Asociación Española Contra oCancro (AECC), a colectivos específicos edistribúense carteis e folletos motivadores afarmacias e centros sanitarios locais.

Plan sectorial de actuación sobre factores relacionados co sistema asistencial, prevención individualizada e secundaria


2.5. Plan sectorial de actuación sobre factores relacionados co sistema asistencial, prevención individualizada e secundaria

2.5 22/8/02 10:24 Página 233

7. Existe tamén un sistema de control de calidaderadiolóxica, avaliado polas UniversidadesComplutense de Madrid e de Santiago deCompostela e cofinanciado polo programaEuropa Contra o Cancro, da Unión Europea.

8. Dende 1996, o Programa galego de detecciónprecoz do cancro de mama está integrado naEuropean Breast Cancer Network (EBCN).


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Delegación Provincial deSanidade da Coruña e Servicio de ProgramasPoboacionais de Cribado da Dirección Xeral deSaúde Pública.

❚ 4 unidades de coordinación periféricas: Serviciode Promoción da Saúde das delegaciónsprovinciais de sanidade.

❚ 15 comités de mama das unidades dediagnóstico e tratamento do Programa galegode detección precoz do cancro de mama.

❚ 10 unidades de exploración, integradas por untécnico especialista en radiodiagnóstico (TER) eun auxiliar administrativo, en cada unha delas.Así mesmo, o programa conta cun conductorpara despraza-las unidades móbiles.

❚ 3 unidades de avaliación radiolóxica (onde 15radiólogos realizan a dobre lecturaindependente das placas).

❚ 15 unidades de diagnóstico e tratamento:integradas por tódolos hospitais onde se remiteás mulleres sospeitosas de lesión maligna paraconfirmación diagnóstica e tratamento, se procede.

Recursos materiais:

❚ Unidades de exploración: 6 unidades fixas e 4 móbiles, onde se realizan as mamografías.

❚ Sistema de transporte gratuíto ás unidadesfixas para aquelas mulleres que teñan o seudomicilio a máis de 25 km, e con deficitariasvías de comunicación coa unidade deexploración.

❚ Arquivo central de mamografías.❚ Hardware e aplicación informática específica.❚ Materiais impresos informativos e divulgativos.❚ Cuestionarios e fichas de rexistro.


❚ Informe de xestión do Programa 2000.

❚ Contrato-programa. Elaboración da proposta e avaliación anual de indicadores:• Coas delegacións provinciais.• Coa División de Asistencia Sanitaria –

Atención Especializada.– Das unidades de avaliación radiolóxica.– Das unidades de diagnóstico e tratamento.

❚ Avaliación anual de indicadores das unidadesde diagnóstico e tratamento das fundacións ehospitais concertados.

❚ Convenio coa Universidade de Santiago deCompostela en colaboración coa UniversidadeComplutense de Madrid en relación co:“Programa de Control de Calidade dasinstalacións de radiodiagnóstico do Programa galego de detección precoz do cancro de mama”

❚ Contratación de servicios:

• Mantemento informático.• Arquivo de mamografías.

❚ Elaboración de manuais:

• Manual de usuario da aplicación informáticadas unidades de exploración.

• Manual de usuario da aplicación informáticadas unidades de avaliación radiolóxica.

❚ Reunións Advisory Board-European BreastCancer Network:

• Santiago de Compostela, xuño de 2001.• Amsterdam, setembro de 2001.

❚ Participación en proxectos:

• Proxecto 2000-01, SI2.307923 (2000CVG2-031): “Galician Breast Cancer ScreeningProgramme: Quality Control of Mammografic

234 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 Plan sectorial de actuación sobre factores relacionados co sistema asistencial, prevención individualizada e secundaria

2.5 22/8/02 10:24 Página 234

Equipment”, financiado pola ComisiónEuropea, Programa Europa Contra o Cancro.

• Proxecto do Programa Leonardo da Vinci:“Vocational training and educational tooldevelopment for data managers in screeningprogrammes”.

❚ Adquisicións:• Material gráfico e de apoio á xestión

do programa – Reedición de bolsas KRAFT para o envío de

mamografías, enquisas e etiquetas dasusuarias do Programa ás unidades dediagnóstico e tratamento.

– Reedición carteis informativos, 12.000 unidades.

– Reedición de displays portadípticos, 1.000 unidades.

– Reedición de talonarios de fichas derexistro de seguimento clínico, 160.000 unidades.

– Reedición de talonarios de fichas derexistro de actividades da unidade de exploración mamográfica, 160.000 unidades.

– Reedición de fichas unidade deexploración/avaliación/control, 11.600 unidades.

– Reedición de fichas de exploraciónradiolóxica, 180.000 unidades.

– Reedición tarxetas impresasnome/idade/data, 80.000 unidades.

– Reedición cuartillas impresas, 2.000 unidades.

– Reedición sobres Din DL con ventá, especialensobradora, 1.069.361 unidades.

– Reedición bolsas, 3.200 unidades.– Reedición bolsas radiografía,

192.000 unidades.• Un negatoscopio motorizado, un mamógrafo

e sete negatoscopios para as unidades deexploración.

❚ Re-deseño e edición:• Trípticos informativos,

270.208 unidades.

❚ Publicacións:

• Ascunce N, Cerdá Mota T: Evaluation of impact of a screening programme. En: Leonardo da Vinci Project. Data Management in Screening Programmes.Atenas: European Commission. Directorate-General for Educational and Culture; 2001. p 60-79.

❚ Edición:

• Informe do Programa Galego de DetecciónPrecoz do Cancro de Mama. Outubro 2001.

❚ Distribución de materiais:

• Distribución do Documento Técnico de SaúdePública “Control de calidad en mamografía,Guía práctica 2000”. Abril de 2001.

❚ Participación en congresos e reuniónscientíficas:

• “Jornadas de programas de detección precoz de cáncer de mama. Ámbito ibérico”.Bilbao, maio 2000: “Situación actual de los Programas dedetección precoz de cáncer de mama enEspaña” - Relatorio.“La página Web como herramienta deinformación de los programas de cribado”Relatorio.

• 2º Congreso Detección Precoz del Cáncer de Mama. Marbella, decembro 2001:Coordinación do taller: “Coordinación de Programas”.Participación como vocal no ComitéCientífico.“Evaluación de resultados de actividad del PGDPCM (1992-2000)” – Poster.“PGDPCM: Resultados de las Unidades deDiagnóstico y Tratamiento (1992-98) – Cartel.

• “Congreso Nazionale GISCI (Grupo ItalianoScreening Cervicocarcinoma). Pescara – Italia,decembro 2001.

❚ Difusión de información do programa:

• Atención continuada á demanda deinformación.



2.5 22/8/02 10:24 Página 235

• Difusión de resultados do programa enmedios de comunicación.

• Elaboración de notas de prensa.

❚ Actividades de mellora:

• Creación dunha aplicación informática para aintroducción directa de resultados por partedos radiólogos do programa.

• Cambio da aplicación informática dasunidades de exploración a entorno windows.

❚ Actividade de xestión das unidades dediagnóstico e tratamento:

• Xestión de 2.890 citas.• Envío ás mulleres de cartas de citación.• Confirmación telefónica das citas.• Xestión de 3.890 peticións ó arquivo.• Atención a usuarias: 2.883 chamadas

telefónicas rexistradas para confirmación ecambio de citas hospitalarias.

• Recepción e gravación da informaciónremitida dende as unidades de diagnóstico etratamento das mulleres citadas.

• Busca activa de información das unidadespara completar datos de seguimento,diagnóstico e tratamento.

❚ Organización de cursos, talleres de formacióncontinuada, xornadas:

• “Annual Meeting of the European BreastCancer Network”. Santiago de Compostela,xuño de 2001.

• “Curso de control de calidad enmamografías”, IX edición, para técnicos deradiodiagnóstico. Santiago de Compostela,novembro de 2001.

• Reunión técnica para TER do Programagalego de detección precoz do cancro demama. Santiago de Compostela, novembrode 2001.

• Reunión técnica para auxiliaresadministrativos do Programa galego dedetección precoz do cancro de mama.Santiago de Compostela, novembro de 2001.

• Reunión técnica de coordinadores doPrograma galego de detección precoz do

cancro de mama. Santiago de Compostela,novembro de 2001.

• Reunión técnica de radiólogos do Programa galego de detección precoz do cancro de mama. Santiago deCompostela, novembro de 2001.

❚ Actividade docente:

• Curso “Data management in ScreeningProgrammes”, organizado pola Universidadede Atenas.Evaluation of impact of a screeningprogramme”, Atenas, marzo de 2001.

• Curso 2001 de diplomados en sanidade,organizado pola FEGAS e a DXSP.“Programas de cribado”. Santiago deCompostela, maio de 2001.“Presentación do Programa galego dedetección precoz do cancro de mama”.Santiago de Compostela, maio de 2001.

• “I Curso Teórico-Práctico en mamografía decribado”. Organizado polo Programa deprevención de cáncer de mama daComunidade Autónoma de Valencia.“Mesa redonda: Metodología del Cribado”:“Sistemas de lectura”. Valencia, outubro 2001.

• Curso da Escuela Nacional de Sanidad:“Pautas para la detección precoz del cáncerde mama”. Madrid, outubro 2001.“Fundamentos para el cribado poblacionaldel cáncer de mama” “Situación de los programas del cribadopoblacional del cáncer de mama en España”. “El Programa de detección precoz del cáncerde mama en Galicia”.

• Curso da Escuela Nacional de Sanidad:Diploma de especialización en promoción dela salud (DEPSA). Madrid, outubro 2001.“Enfermedades oncológicas”.

• Curso da Escuela Nacional de Sanidad:“Atención integral de salud a la mujer”.Madrid, outubro 2001.“Enfermedades oncológicas”.


2.5 22/8/02 10:24 Página 236

• “Curso de control de calidad enmamografías”, IX edición, para técnicos de radiodiagnóstico.“La garantía de calidad en el ProgramaGallego de Detección Precoz del Cáncer deMama. Resultados globales”. Santiago deCompostela, novembro de 2001.

❚ Actividades do programa que se realizan dendea Unidade Central:

• Mantemento e xestión das unidades:– Mantemento das 10 unidades

de exploración.– Xestión da realización da proba de

cribado.– Xestión da citación das mulleres.– Xestión do transporte ás unidades

de exploración.– Envío de cartas de citación e de resultados

da proba de cribado.

❚ Actividades do programa que se realizan dendeas delegacións provinciais de sanidade:

• Presentación do programa nos municipiosparticipantes.

• Distribución de materiais divulgativos e informativos.

• Información continuada á poboación a travésda prensa escrita, radio e televisión a nivelprovincial.

• Revisión de historias clínicas hospitalariaspara completar datos de seguimento,diagnóstico e tratamento das mulleresenviadas ás unidades de diagnóstico e tratamento.




De xestión

Convidadas Exploradas % Participación Mulleres remitidas a estudio

Nov 92–95 105.399 73.871 70,09 5.770

1996 83.549 58.285 69,76 2.407

1997 59.412 42.177 70,99 2.331

1998 89.202 64.966 72,83 3.127

1999 102.537 72.644 70,85 3.287

2000 104.642 77.298 73,87 2.923

2001 103.332 77.589 75,09 2.901

Nov 92–Dec 2001 648.073 466.830 72,03 22.746

Táboa 2.5.1.1. Nº de mulleres que participan no programa e taxa de participación

2.5 22/8/02 10:24 Página 237


Exploradas Mulleres remitidas a estudio Cancros detectados Taxa detección1

N %

Nov 92–95 73.871 5.770 7,81 311 4,21

1996 58.285 2.407 4,13 226 3,88

1997 42.177 2.331 5,53 188 4,46

1998 64.966 3.127 4,81 220 3,39

Nov 92–Dec 98 239.299 13.635 5,70 945 3,95

Táboa 2.5.1.2. Nº de mulleres remitidas para estudio e cancros detectados

1 Por 1.000 mulleres exploradas

1998 Mulleres Cancros Taxa detección Valor predictivo

exploradas detectados (por 1.000 mulleres exploradas) positivo1

Primeira rolda cribado 30.214 126 4,17 5,96

Roldas sucesivas 34.752 94 2,71 9,26

Total 64.966 220 3,39 7,03

Táboa 2.5.1.3. Nº de mulleres exploradas e cancros detectados durante 1998, por rolda de cribado

1 VPP= casos/mulleres que acoden ás unidades de diagnóstico

1 Inclúe o resultado das repeticións rápidas

Primeira rolda cribado Roldas sucesivas

Mulleres convidadas 390.687 257.386

Mulleres exploradas 239.402 227.428

Resultados cribadoMulleres derivadas paraconfirmación diagnóstica 16.672 6.074

Táboa 2.5.1.4. Indicadores propostos pola Guía de control de calidade en epidemioloxía de Europa contra o cancro.Datos da primeira rolda de cribado e sucesivas, acumulados ata 31 de decembro de 2001

2.5 22/8/02 10:24 Página 238



Mediana en días

Observada Obxectivo

Mediana entre a exploración e resultados 8 15

Mediana entre a exploración e cita hospital 26 30

Táboa 2.5.1.5. Tempos entre procesos. Ano 2001

Aceptable Desexable 1ª rolda

Taxa detección (x1.000)* 4,2 >4,2 4,17

Razón biopsia benigna/maligna <2 a 1 <1 a 1 2,10

Táboa 2.5.1.6. Comparación dos resultados do PGDPCM cos estándares propostos por Europa contra o cancro na primeirarolda. Ano 1998

* 3* taxa incidencia esperada en ausencia de cribado.

Aceptable Desexable Roldas sucesivas

Taxa de detección (x1.000) 2,1 — 2,71

Razón biopsia benigna/maligna <1 a 1 <0,5 a 1 1,15

Táboa 2.5.1.7. Comparación dos resultados do PGDPCM cos estándares propostos por Europa contra o cancro en roldassucesivas. Ano 1998

* 1,5 * taxa incidencia esperada en ausencia de cribado

2.5 22/8/02 10:24 Página 239



Táboa 2.5.1.8. Indicadores de inputs e de rendementos en pesetas

Ano Técn. de Saúde Pública Radiólogos Técn. esp. en radioloxía Auxiliares TOTAL(TER) administrativos

1992 5 3 1 3 12

1993 6 6 3 5 20

1994 6 9 5 7 27

1995 9 15 11 15 50

1996 10 15 11 15 51

1997 10 15 12 15 52

1998 10 15 12 15 52

1999 10 15 12 18 55

2000 10 15 12 17 54

2001 10 15 12 17 54

Ano Persoal Mantemento Investimento TOTAL Custo por muller Custo por mullerexplorada anual explorada acumulado

1992 9.898.808 7.277.278 4.975.627 22.151.713

1993 54.590.759 25.271.051 15.494.769 95.356.579 11.355 11.355

1994 79.818.567 78.193.176 22.933.061 180.944.804 6.126 7.483

1995 107.011.861 83.732.794 38.078.212 228.822.867 6.745 7.144

1996 148.101.043 106.295.234 40.268.354 294.664.631 5.056 6.223

1997 147.675.244 129.828.153 43.068.354 320.571.751 7.601 6.556

1998 161.533.865 131.975.437 47.460.216 340.969.518 5.249 6.201

1999 167.628.916 138.386.175 44.852.174 350.867.265 4.830 5.882

2000 173.151.078 141.927.632 34.333.033 349.411.742 4.520 5.611

2001 178.099.661 125.295.588 33.783.851 337.179.100 4.362 5.411

TOTAL 1.227.509.802 968.182.518 325.247.651 2.520.939.448

(Amortización 7 anos)

2.5 22/8/02 10:24 Página 240



De resultados

Aínda non se dispón de datos para poder avaliarun programa coma este, xa que os resultados sona máis longo prazo.

Ano Taxa de mortalidade Taxa de mortalidade 50-64 anosMortes totais Taxa ASR (W)1 ASR (E)2 Mortes totais Taxa ASR (W)1 ASR (E)2

1989 370 26,32 15,41 21,33 118 47,43 45,97 45,76

1990 378 26,89 15,82 21,90 115 46,22 46,33 46,41

1991 393 27,95 17,00 23,46 130 52,25 53,80 53,95

1992 374 26,60 15,16 21,23 125 50,24 47,02 47,53

1993 386 27,46 16,05 22,38 139 55,87 54,63 54,94

1994 407 28,62 15,09 21,38 138 55,45 54,37 54,80

1995 438 30,80 15,72 22,16 115 46,21 45,76 45,76

1996 383 26,93 13,73 19,40 108 43,40 41,83 41,61

1997 378 26,58 13,47 18,98 95 38,17 37,29 37,03

1998 390 27,58 13,80 19,39 113 46,17 45,07 44,56

1999 382 26,95 12,80 18,27 96 39,03 38,84 38,99

Táboa 2.5.1.9. Evolución da mortalidade por cancro de mama. Taxas por 100.000 mulleres. Galicia. Período 1989-1999

1 Taxa estandarizada a poboación mundial

2 Taxa estandarizada a poboación europea

Fonte: Dirección Xeral de Saúde Pública. Análise da mortalidade en Galicia. Santiago de Compostela. Consellería de Sanidade

2.5 22/8/02 10:24 Página 241



2.5.2. Programa galego para adetección da xordeira enperíodo neonatal

1. Data de comezo: maio do ano 1999

2. Responsable: Ramón Vizoso Villares

3. Obxectivos

Xeral

1. Mellora-la capacidade de comunicación(linguaxe receptiva e expresiva) dos nenos conhipoacusia moderada, severa ou profunda deorixe neonatal, para equiparala á dosnormooíntes.

Específicos

1. Asegura-lo acceso á proba de cribado a tódolosnenos nacidos en Galicia

2. Acadar unha participación do 95% dosneonatos nacidos en Galicia.

3. Garanti-lo acceso ó diagnóstico deconfirmación.

4. Garanti-lo inicio do tratamento antes dos seismeses de idade.

5. Desenvolver un adecuado sistema deseguimento e de información do programa.


Estratexias

1. Cribado universal: a poboación diana sontódolos neonatos de Galicia.

2. Realización dun test de potenciais evocadosauditivos automatizado.

3. Desenvolvemento hospitalario do programa: aproba de cribado será realizada por persoalsanitario dos hospitais da nosa comunidade.

4. Implantación progresiva do programa na redede hospitais públicos e hospitais ematernidades privadas de Galicia.

5. Desenvolvemento dun sistema de informacióndo programa.

6. Implantación dun sistema de control decalidade do programa.


Recursos humanos:

❚ Unidade central. DXSP: Servicio de ProgramasPobacionais de Cribado.

❚ Asesor: Pablo Parente Arias (facultativoespecialista de área en otorrinolaringoloxía doComplexo Hospitalario Juan Canalejo eMarítimo de Oza).

❚ Grupos de traballo (compostos por facultativosdas áreas afíns ó programa, designados polosórganos directivos dos hospitais participantes):

1. Grupo de traballo de cribado.2. Grupo de traballo de diagnóstico.3. Grupo de traballo de tratamento.

Recursos materiais:

❚ 7 equipos de cribado auditivo neonatalmediante potenciais evocados automatizados.


❚ Elaboración/proposta do contrato-programacoa División de Asistencia Sanitaria – AtenciónEspecializada para o ano 2001.

❚ Informe de xestión do Programa 2000.❚ Reunións de coordinación

• Grupos de traballo:– Grupo de traballo de diagnóstico da

hipoacusia neonatal: Data da reunión, 20de setembro de 2001.

– Grupo de traballo de tratamento dahipoacusia neonatal: Data da reunión, 15 de novembro de 2001.

❚ Actividades informativas do programa:• Presentación do programa ós representantes

dos servicios implicados dos hospitais:Complexo Hospitalario Juan Canalejo eMarítimo de Oza, Complexo HospitalarioUniversitario de Santiago e ComplexoHospitalario Xeral-Cíes.

• Remisión da información do programa atódolos pediatras dos Centros de Saúde deAtención Primaria das áreas sanitarias dostres hospitais mencionados anteriormente.

2.5 22/8/02 10:24 Página 242



• Elaboración dunha “Guía de Saúde Pública”sobre o Programa.

❚ Desenvolvemento do sistema de información:

• Desenvolvemento e adaptación ós hospitaisda aplicación informática de xestión de datos do programa.

• Redacción dos indicadores de resultado e de xestión interna do programa.

• Asesoría e colaboración no desenvolvementoe adaptación ó programa da aplicacióninformática de rexistro de neonatos, probasde cribado e citacións realizada polo Serviciode Informática Área Asistencial.

❚ Compras:

• Xestión do concurso público: “Adquisición decatro equipos de cribado auditivo mediantepotenciais evocados automatizados”.

• Adquisición de material funxible: 30.000electrodos e 3.550 parellas de auricularespara os equipos de cribado auditivo.

❚ Documentos elaborados:

• Elaboración do documento “Operativizacióndo programa de detección precoz da hipoacusia neonatal”.

• Guía de diagnóstico da hipoacusia neonatal• Guía de tratamento da hipoacusia neonatal

❚ Deseño e edicións de materiais:

• Edición de 20.000 folletos informativos, 300 carteis e fichas de rexistro.

❚ Publicacións:

• “Guía para o cribado, diagnóstico e tratamento da Hipoacusia Neonatal”.Documentos Técnicos de Saúde Pública. Serie C. Nº 9.

❚ Docencia:

• Catro cursos de formación para o persoal de enfermería dos hospitais: ComplexoHospitalario Juan Canalejo e Marítimo deOza, Complexo Hospitalario Universitariode Santiago e Complexo Hospitalario Xeral-Cíes.

• Presentación do programa no Curso deDiplomado en Sanidade, organizado polaFundación Escola Galega de AdministraciónSanitaria (FEGAS), a Escuela Nacional de Sanidad (ENS) e a DXSP (Santiago de Compostela, maio do 2001).

2.5 22/8/02 10:24 Página 243


2.5.3. Programa galego de detecciónprecoz de enfermidadesendocrinas e metabólicas


2. Responsable: Ramón Vizoso Villares

3. Obxectivos

Xeral

1. Evita-la subnormalidade e outras incapacidadesorixinadas por enfermidades endocrinas emetabólicas.

Específicos

1. Ofertar a tódo-los recén nacidos de Galicia arealización duha proba de cribado para asenfermidades endocrinas e metabólicassusceptibles de diagnóstico precoz.

2. Desenvolver un adecuado sistema deinformación do programa.


Estratexias

1. Informar e persuadi-la poboaciónsobre a necesidade de realiza-la detección

precoz de erros innatos do metabolismo nos neonatos.

2. Facilita-la accesibilidade á proba a tódolosneonatos en Galicia, a través da entrega en tódalas maternidades da información e dos materiais necesarios para remiti-lasmostras ó laboratorio.

3. Establecemento dun eficaz sistema deinformación á familia.

4. Desenvolvemento da aplicación informática e dos indicadores do programa.


Recursos humanos:

❚ Unidade central. DXSP:

• Servicio de Programas Poboacionais deCribado (dende xuño do 2001).

• Grupo de traballo: para revisión eanálise do programa edesenvolvemento dun documentodescriptivo do programa.

❚ Laboratorio de referencia: ComplexoHospitalario Universitario de Santiago.Laboratorio de Detección Precoz deEnfermidades Metabólicas.

❚ Área Asistencial-Atención Especializada:• Persoal das maternidades que entregan

os materiais necesarios para arealización da proba de cribado.

❚ Área Asistencial-Atención Primaria:• Persoal de atención primaria que

colabora coas familias na remisión demostras ó laboratorio


❚ Adquisición e distribución dos materiaisde recollida de mostras.

❚ Participación no Programa Nacional daTría Neonatal.

❚ Participación no “Estudio anónimo y norelacionado sobre la prevalencia deanticuerpos anti-VIH 1-2 en reciénnacidos”, no que están participando 7 Comunidades Autónomas.

❚ Posta en marcha dun grupo de traballopara coordinación do programainformático con outras aplicacións.

❚ Inicio no desenvolvemento dundocumento descriptivo do programa.

❚ Desenvolvemento da memoria deactividade do ano 2000.

❚ Estudio piloto para a detección de 22 novas patoloxías por trastornometabólico coa técnica de Espectrometríade Tandem Masas (TMS), iniciado en xullo de 2000.

2.5 22/8/02 10:24 Página 244




De xestión

Táboa 2.5.6.1. Actividade do programa. Anos 1991-2001

1. Dos nenos analizados, non corresponden á Comunidade Autónoma de Galicia: 39 (1996), 41 (1997), 34 (1998), 53 (1999), 46 (2000) e 55 (2001).2. Fonte: IGE. Datos definitivos ata o ano 1999. Ano 2000 datos provisionais. Ano 2001 datos non dispoñibles.3. Ano 2000 cobertura provisional. Ano 2001 cobertura non dispoñible.

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de neonatos analizados1 20.650 20.354 21.148 19.014 18.365 18.376 18.353 18.238 18.489 19.067 19.037

Nº total de análises 23.696 23.865 24.393 22.075 21.439 21.702 21.259 21.093 21.076 21.697 21.847

Nº de nacementos2 21.927 21.633 21.284 19.683 18.799 18.597 18.683 18.538 18.784 19.295 —

% cobertura3 94,18 94,09 99,36 96,60 97,69 98,60 98,01 98,20 98,43 98,82 —




Tipo de recurso Categoría Nº Localización % dedicación Custo pts.

RECURSOS HUMANOS 2001


Técnico Superior Grupo A-20 1 S.C.1 15% 184.758

Total DXSP 558.557

Laboratorio de referencia 52.807.687


RECURSOS MATERIAIS


CUSTO TOTAL DO PROGRAMA 65.746.244

Táboa 2.5.6.3. Evolución dos custos do programa 1999-2001

Ano Persoal Mantemento Total

1999 43.513.874 11.800.000 55.313.874

2000 46.375.214 12.220.000 58.595.214

2001 53.992.930 12.380.000 65.746.244

2.5 22/8/02 10:24 Página 245


De resultados

Táboa 2.5.6.4. Número de casos detectados por tipo de diagnóstico. 1991-2001

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Acidemia metilmalónica 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0

Acidemia metilmalónica transitoria 0 0 0 0 0 0 0 1 3 0 0

Alkaptonuria 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Cistationinemia 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0

Cistinuria infantil 71 38 11 20 15 25 15 15 6 12 15

Deficiencia parcial de biotinidasa 0 0 0 0 0 2 4 3 0 0 2

Déficit de biotinidasa 0 0 0 0 2 0 0 1 1 1 0

Diabete mellitus 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Dibásico aminoaciduria 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Fenilcetonuria 2 1 2 0 1 1 1 1 2 2 2

Galactosemia 0 0 1 0 0 0 0 1 1 0 0

Glicosuria 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Hiperfenilalaninemia 2 0 0 1 4 3 5 1 1 1 3

Hiperglicinemia non cetósica 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Hipertirotropinemia transitoria 12 10 14 8 9 5 4 4 4 5 2

Hipotiroidismo conxénito 6 7 10 4 10 7 6 5 8 6 8

Hipotiroidismo transitorio (tras reaval.) 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0

Tirosinemia permanente 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1

Tirosinemia transitoria 10 14 10 11 15 17 26 18 14 19 28

Xarope de arce 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1

Total diagnósticos 105 70 48 44 56 60 61 52 42 47 62

2.5 22/8/02 10:24 Página 246



Táboa 2.5.6.5. Número de persoas, por patoloxías, seguidas e controladas analiticamente. 1995-2001.

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Cistinurias clásicas 14 19 16 17 18 14 20

Fenilcetonurias 32 32 35 35 35 39 38

Hiperfenilalaninemias benignas 11 20 18 21 18 15 20

Hipotiroidismos conxénitos1 54 59 50 0 0 0 0

Outras cistinurias 23 21 16 20 17 9 13

Tirosinemia 0 0 0 0 0 0 1

Xarope de arce 0 0 0 0 0 0 1

1. Dende setembro do ano 1997 o seguimento analítico e os estudios de confirmación desta patoloxía son realizados polo laboratorio

clínico ordinario

2.5 22/8/02 10:24 Página 247


Táboa 2.5.6.6. Patoloxías e casos detectados coa técnica TMS nos anos 2000-2001

2000 2001

Acidemia Glutárica Tipo 1 (GA1) 0 2

Acidemia Isovalérica (IVA) 0 0

Acidemia Metilmalónicas (MMA) 0 0

Acidemia Propiónica (PPA) 0 0

Aciduria Arginosucínica (ASA) 0 0

Argininemia 0 0

Citrulinemia 0 0

Déficit de Acetoacetil CoA Tiolasa mitocondrial 0 0

Déficit de Carnitina Palmitoil Transferasa II (CPT II) 0 0

Déficit de carnitina/Acilcarnitina Translocasa 0 0

Déficit de 3-metilcrotonil-CoA Carboxilasa 0 0

Déficit de 3-Hidroxi-3-Metilglutaril-CoA Liasa (HMG) 0 0

Déficit de la Acil-CoA Deshidrogenasa de cadena corta (SCAD) 0 0

Déficit de la Acil-CoA Deshidrogenasa de cadena media (MCAD) 0 3

Déficit de la Acil-CoA Deshidrogenasa de cadena larga (LCHAD) 1 0

Déficit de la Acil-CoA Deshidrogenasa de cadena muy larga (VLCAD) 0 0

Déf. Múltiple Acil-CoA Deshidrogenasa (Acidemia glutarica tipoII-MADD) 0 0

Déficit de Proteina Trifuncional 0 0

Homocistinuria: déficit de cistationina Sintetasa 0 0

Hipermetioninemia 0 0

Hiperornitinemia 0 0

Síndrome Hiperamonémia, Hiperornitinemia, Homocitrulinuria (HHH) 0 0

Hiperprolinemia 0 1

Total diagnósticos 1 6

2.5 22/8/02 10:24 Página 248



Táboa 2.5.6.7. Número de persoas, por patoloxías, seguidas e controladas coa técnica TMS. 2000-2001

2000 2001

Acidemia Glutárica Tipo 1 (GA1) 0 2

Hiperprolinemia 0 1

Déficit de la Acil-CoA Deshidrogenasa de cadena media (MCAD) 0 3

Tirosinemia 0 1

Xarope de arce 0 1

2.5 22/8/02 10:24 Página 249

2.5.4. Programa galegode saúde bucodental


2. Responsable: Begoña Alonso de la Iglesia e Jesús Liñares Mallón

3. Obxectivos

Xerais

1. Reduci-la incidencia das enfermidades orais enxeral, e da carie en particular, na poboacióngalega, dándolle prioridade á poboación infantil.

❚ Obxectivo para o ano 2001:

• Índice CAO(1) ós 12 anos <1,5.• Prevalencia(2) de escolares de 6 anos con

carie <45%.

Específicos

1. Sensibiliza-la poboación en xeral, e os escolaresen particular, sobre a importancia que ten ocoidado da dentadura e da boca.

2. Garantirlles a tódolos escolares galegos arealización de colutorios de fluor na escola.

3. Promove-lo adecuado cepillado dos dentes napoboación escolar.

4. Promover unha alimentación non carioxénicana poboación escolar.

5. Coñece-la saúde bucodental dos escolares e asúa evolución.


Estratexias

1. Adquirir e poñer á disposición dos centrosescolares participantes os materiais necesariospara a realización de colutorios con fluorurosódico ó 0,2%.

2. Impulsar accións educativas tendentes áadquisición de hábitos de hixiene bucodental epromove-la alimentación non carioxénica.

3. Adquirir e poñer á disposición de escolares emestres participantes material educativoadaptado a cada nivel académico.

4. Deseño, edición e distribución de materiaisinformativos e de apoio ó programa.

5. Realización periódica de enquisas de saúdebucodental en escolares, para a obtención deindicadores poboacionais.

6. Mantemento do sistema de información doprograma.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de ActuaciónsPreventivas da Dirección Xeral de Saúde Pública.

❚ Catro unidades de coordinación periféricas:Servicio de Promoción da Saúde dasdelegacións provinciais de Sanidade.• En tódalas provincias existe un técnico que

coordina o programa.

Recursos materiais:

❚ Kits para colutorios fluorados.❚ Material didáctico.❚ Material divulgativo e motivador.❚ Material de xestión e control do programa.❚ Cepillos dentais.


❚ Informe de xestión do programa ano 2001.❚ Elaboración do contrato-programa coas

delegacións e avaliación trimestral dosindicadores.

❚ Deseño e edición.• Materiais de apoio á xestión do programa:

– Carteis de control de colutorios, 7.500 unidades.

– Tarxetas dos coordinadores provinciais,2.500 unidades.

– Adhesivos co logotipo do programa, 15.000 unidades.


(1) O índice CAO indica o número de pezas definitivas que teñen ou tiveron

carie; calcúlase sumando o número de pezas careadas (C), ausentes por carie

(A) e obturadas (O).

(2) A prevalencia de carie indica a porcentaxe de persoas que teñen polo

menos unha carie;calcúlase dividindo o número de persoas con carie do

número total de persoas exploradas multiplicado por 100.

2.5 22/8/02 10:24 Página 250

– Etiquetas personalizadas do programa,10.000 etiquetas.

– Etiquetas “Contén” para identifica-losvultos de material didáctico, 1.000 unidades.

– Diplomas para acreditar ós centrosdocentes como membros da Rede deCentros Promotores de Saúde Bucodental,1.200 unidades.

– Carpetas para os diplomas dos centrosmembros da Rede de Centros Promotoresde Saúde Bucodental, 2000 unidades.

– Cartel “Neste centro coidámo-la SaúdeBucodental”, 5.000 unidades.

– Anexo “Unidades de Saúde Bucodental deAtención Primaria”, 15.000 unidades.

• Material informativo de educación para asaúde:– Reedición dos “Cadernos de saúde

bucodental”, un para cada nivel deeducación primaria e outro para educacióninfantil, 105.000 unidades.

– Reedición do “Manual de SaúdeBucodental”, 5.000 unidades.

• Folletos informativos:– Reedición do Folleto “Rede de Centros

Promotores de Saúde Bucodental”, 20.000 unidades.

– Reedición do “Folleto Informativo para os Pais sobre Saúde Bucodental”, 161.000 unidades.

❚ Publicacións:• Guías de Saúde Pública. Serie II.

Sección bucodental: Informe 5. Informe curso 1999-2000.

• Programa galego de saúde bucodental.Informe curso 1999-2000, 3.500 unidades.(xuño 2001)

❚ Compras:• Fluoruro sódico o 0,2% en vasiños monodose,

1.850.000 unidades.• Cepillos dentais, 87.500 unidades.

❚ Distribución de materiais. (Táboas nº 1 e nº 2. ).• Fluoruro sódico o 0,2% en vasiños monodose:

2.404.750 unidades.

• Cadernos de saúde bucodental, 112.216 unidades.

• Manual de saúde bucodental, 7.033 unidades.• Cepillos dentais, 124.176 unidades.• Arcadas dentais de cartón recortable,

42.613 unidades.• Adhesivos co logotipo do programa,

4.600 unidades.• Folleto informativo para os pais “Coide os

dentes dos seus fillos. Son para toda a vida”,40.400 unidades.

• Carteis de control de colutorios, 5.668 unidades.• Diplomas con carpetas para acreditar ós

centros docentes como membros da Rede deCentros Promotores de Saúde Bucodental, 853 unidades.

• Folleto “Rede de Centros Promotores deSAÚDE BUCODENTAL”, 11.528 unidades.

• Anexo “Unidades de Saúde Bucodental de Atención Primaria”, 11.528 unidades

❚ Relatorios, comunicacións a reunións científicase presentacións do programa.• Presentación do cartel “Programa galego de

saúde bucodental na escola. Cursos 1996-2001”nas “II Xornadas sobre transversalidade nasensinanzas non universitarias” en Santiago de Compostela. (Xuño 2001).

• Presentación do cartel “La salud bucodentalde los escolares de Galicia en el año 2000” na“Reunión Científica de la Sociedad Españolade Epidemiología” en Murcia. (Outubro 2001).

• Sesión técnica para presenta-los datos doestudio “A saúde bucodental dos escolaresde Galicia no ano 2000” en Santiago deCompostela. (Outubro 2001).

❚ Difusión de información do programa.• Atención continuada á demanda de

información.• Difusión de resultados do programa en

medios de comunicación.❚ Actividades de mellora.

• Implantación da Rede de Centros Promotoresde Saúde Bucodental.



2.5 22/8/02 10:24 Página 251

❚ Actividades do programa realizadas dende asdelegacións provinciais.• Mailing informativos.• Charlas nos centros docentes ós escolares,

pais, mestres, etc.• Visitas de asesoramento ós centros docentes.• Visitas ós colexios de control de almacéns

de fluor.

• Atención continuada á demanda deinformación a nivel provincial.

• Distribución do “Informe do curso 1999-2000”a tódolos centros docentes e asociacións depais de alumnos. (xuño 2001).


Táboa 2.5.2.1. Distribución de doses de fluoruro sódico ó 0,2%, curso 2000-2001

Número de doses Número de kits

500 doses 250 doses

Setembro 2000 1.864.000 3.513 430

Febreiro 2001 540.750 1.075 13

TOTAL 2.404750 4.588 443

Materiais Cantidade

Guía de saúde pública. Informe curso 1999-2000 3.000

Informe de xestión do programa curso 1999-2000 3.500

Adhesivos Fluoriño 4.600

Cepillos dentais 124.176

Arcadas de cartón recortable 42.613

Folletos informativo para os pais enviados 40.400

Vasiños monodose de fluoruro sódico ó 0,2% 2.404.750

Carteis de control de colutorios 5.668

Táboa 2.5.2.2. Distribución de materiais

Cadernos de saúde bucodental Cantidade

Educación infantil, nº 0 26.099

Educación primaria, nº 1 13.147







De xestión

2.5 22/8/02 10:24 Página 252










Técnico medio Grupo III 1 S.C.1 85% 3.032.087





Técnico superior Grupo A-20 1 S.P.2 5% 265.954

Técnico medio Grupo B-16 1 S.P.2 10% 442.503

Auxiliar administrativo Grupo IV 1 S.P.2 30% 921.001

Técnico medio Grupo III 1 S.P.2 100% 3.567.161

Técnico medio Grupo III 1 S.P.2 50% 1.783.580

CUSTO TOTAL RR.HH. 21.125.528 21.896.496 21.903.445

RECURSOS MATERIAIS

Adquisición de FNa 15.825.872 21.999.360 20.400.000

Material gráfico (fichas e folletos) 4.600.000 630.000 1.000.000

Material didáctico (Cadernos e manuais) 3.384.693 1.931.398 5.845.401

Arcadas e cepillos dentais 3.018.610 2.479.500 5.303.250

Distribución de materiais 649.564 1.206.952 1.298.784

Aplicación informática 0 0 1.527.500

Outros 0 0 0

Contrato-programa delegacións provinciais 700.000 700.000 700.000

CUSTO TOTAL RR.MM. 28.178.739 28.947.210 36.074.935


2.5 22/8/02 10:24 Página 253



2001 2000 1999 1998 1997 1996

Investimento total en pesetas 49.304.267 50.843.706 57.978.380 64.440.169 66.709.678 69.857.937

Total escolares participantes 124.467 137.511 146.064 133.526 132.736 190.294

Custo por escolar e ano en pesetas 396,12 369,74 396,91 482.60 502.57 367,11

Táboa 2.5.2.5. Análise evolutiva dos custos do programa por escolar e ano

2001 2000 1999 1998 1997 1996

Custos totais do programa en pesetas 359.134.137 309.829.870 258.986.164 201.007.784 136.567.615 69.857.937

Escolares participantes en pesetas 864.598 740.131 602.620 456.556 323.030 190.294

Custo por escolar e ano en pesetas 415.38 418,61 429,71 440,27 422,77 367,11

Táboa 2.5.2.6. Análise acumulada dos custos do programa por escolar e ano

2001 2000 1999 1998 1997 1996

Estudio de saúde bucodental 0 5.000.000 2.000.000 0 0 0

Táboa 2.5.2.4. Outros custos do programa non imputables ó custo por escolar participante

2.5 22/8/02 10:24 Página 254



❚ Participación:

Táboa 2.5.2.7. Participación de centros diana, curso 2000-2001

Participantes no programa

Tipo de centro N n %

Centros de educación primaria 936 685 73,18

Colexios mixtos 178 118 66,29

Centros de educación especial 35 22 62,86

Centros de educación infantil 316 161 50,95

Total centros 1.465 986 67,30

Curso 1995-1996 1996-1997 1997-1998 1998-1999 1999-2000 2000-2001

Nº de centros1 992 1.088 1.053 948 939 936

Centros participantes 646 718 729 681 681 685

% de participación 65,12 65,99 69,23 71,84 72,52 73,18

Táboa 2.5.2.8. Evolución da evolución da participación 1995-2001, de centros de educación primaria

1. Fonte: Datos facilitados pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria

1. Ademais participan 10.187 escolares de 1º e 2º de ESO, que na actualidade non son obxectivo deste programa

Táboa 2.5.2.9. Participación total do alumnado, curso 2000-2001

Escolares Galicia Escolares participantes1

N %

Educación primaria 140.403 87.161 62,08

Educación infantil 54.502 26.408 48,45

Educación especial 1.208 711 58,86

2.5 22/8/02 10:24 Página 255



De resultados

1. Fonte: Datos facilitados pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria

Táboa 2.5.2.10. Evolución da participación 1996-2001 de escolares de educación primaria

Curso 1996-1997 1997-1998 1998-1999 1999-2000 2000-2001

Nº de escolares1 160.519 155.024 149.991 145.450 140.403

Escolares participantes 85.981 96.902 95.956 91.897 87.161

% de participación 53,56% 62,51% 63,97% 63,18% 62,08%

Táboa 2.5.2.11. Evolución 1990-2000 da saúde bucodental dos escolares de Galicia

Escolares Índices 1990 1995 2000

De 6 a 14 anos Escolares con carie (Prevalencia) 87,90% 65,90% —

Media de pezas cariadas por escolar (CAOco) 4,6 2,47 —

De 6 anos Escolares con carie (Prevalencia) — 46,70% 42,84%

Media de pezas cariadas por escolar (CAOco) — 1,92 1,49

Media de pezas cariadas por escolar (co) — 1,84 1,39

Índice de restauración — 12,40% 20,00%

De 12 anos Escolares con carie (Prevalencia) — 64,20% 61,11%

Media de pezas cariadas por escolar (CAOco) — 1,87 1,83

Media de pezas cariadas por escolar (CAO) — 1,60 1,52

Índice de restauración — — 41,72%

2.5 22/8/02 10:24 Página 256



2.5.5. Programas de integración de actividades preventivas de eficacia probada no ámbito da atención primaria


2. Responsable: José Juan Pérez Boutureira

3. Obxectivos:

1. Recomendar actividades preventivas e propoñe-los indicadores de actividade e de resultadosque sirvan de documento de referencia para asúa integración na atención primaria (AP).

2. Establecer un sistema de avaliación quecuantifique as actividades preventivasrealizadas, servindo de base para a súaincorporación ós obxectivos do contrato-programa cos centros de AP.


Estratexias

1. Revisión dos principais problemas de saúdesusceptibles de actuacións preventivas noámbito da atención primaria.

2. Revisión cualitativa exhaustiva da literaturanacional e internacional sobre cada tema.

3. Clasificación dos estudios segundo a calidadeda evidencia.

4. Elaboración dun resumo sobre cada área,especificando a fonte.

5. Elaboración de proposta de recomendacións.6. Elaboración dunha proposta de indicadores

para avalia-la implantación das medidasrecomendadas.


Recursos humanos:



❚ Colaboración entre a Consellería de Sanidade eServicios Sociais e a Asociación Galega deMedicina Familiar e Comunitaria (AGAMFEC),para o apoio técnico e desenvolvemento deactividades información e implantación de medidas de prevención e promoción dasaúde na AP.

❚ Colaboración entre a Consellería de Sanidade eServicios Sociais e a asociación benéfico-culturalBRISA, para o apoio técnico e odesenvolvemento de actividades encamiñadas apromover hábitos e conductas alimentarias sanse equilibradas na poboación rural galega.

2.5 22/8/02 10:24 Página 257




De xestión






Xefe de sección Grupo A-25 1 SC1 1% 463,60

Técnico superior Grupo A-20 1 SC1 1% 310,63

CUSTO TOTAL RR.HH. 774,23 215.977 208.574

RECURSOS MATERIAIS

BRISA 3.606,07

AGAMFEC 1.803,04

CUSTO TOTAL RR.MM. 5.409,11 1.200.000 1.200.000


2.5 22/8/02 10:24 Página 258



2.5.6. Plan integral de atención sanitaria e social á muller


2. Responsable: José Juan Perez Boutureira

3. Obxectivos

Xerais

1. Coñecer e mellora-la situación sanitaria e social dasmulleres galegas.

Específicos

1. Elaboración e seguimento dun plan que integre aatención sanitaria e social á muller:• Os obxectivos da Consellería de Sanidade e

Servicios Sociais relativos á atención da muller no ámbito preventivo, asistencial e de servicios sociais.

• As diferentes estratexias para alcanzar estesobxectivos.

2. Desenvolver un plan operativo que priorice asactividades e analice os recursos necesarios para asúa posta en marcha.

3. Obte-lo máximo consenso e apoio de tódolosprofesionais directamente implicados no plan.

4. Alcanzar un alto nivel de coordinación internaentre os distintos servicios da propia Conselleríade Sanidade implicados no plan: Dirección Xeralde Saúde Pública, División de Asistencia Sanitaria,Dirección Xeral de Asuntos Sociais e asdelegacións provinciais de Sanidade e Servicios Sociais.

4. Descrición do planOs aspectos para incluír no plan seleccionáronsedende unha perspectiva cronolóxica, considerandotódolos problemas de saúde que puidesenpresentarse ó longo da vida da muller segundocriterios de especificidade do sexo feminino, grandeimpacto cuantitativo ou cualitativo, que supoñandéficits asistenciais importantes ou problemasemerxentes, e cubran as demandas das mulleresdende o punto de vista do seu benestar social.

Aspectos seleccionados incluídos no plan:

❚ Aspectos sanitarios:• Tabaquismo• Alteracións da alimentación • Sida • Planificación familiar • Interrupción voluntaria do embarazo (IVE) • Menopausa • Cancro de mama• Cancro de colo uterino• Violencia contra as mulleres

❚ Aspectos sociais• Integración das mulleres en situación

de exclusión. • Apoio ás mulleres que atenden nos seus

domicilios a familiares e anciáns discapacitados,en colaboración coas asociacións de afectados.

• Inclusión nos programas de formación daDirección Xeral de Servicios Sociais dirixidos ósprofesionais de atención primaria, de módulosespecíficos relativos á atención á muller dende osservicios sociais municipais.

• Potenciación dos programas de axuda adomicilio e acollemento familiar.

• Realización de estudios sobre a muller encolaboración con entidades de iniciativa socialprivadas con ou sen ánimo de lucro.

Estratexias

1. Creación da comisión coordinadora do PlanIntegral de Atención Sanitaria e Social á Muller(PIAM) para elabora-lo plan operativo, coordinar eavalia-las distintas actividades e grupos de traballo.Esta comisión está constituída por tres asesorestécnicos que representan á División de AsistenciaSanitaria, á Dirección Xeral de Servicios Sociais e áDirección Xeral de Saúde Pública, que asume acoordinación da comisión.

2. Realización de enquisas poboacionais periódicas para:• Coñece-la situación sanitaria e social das mulleres

galegas a través dunha enquisa de saúde.• Avalia-lo impacto do plan e adecua-las

estratexias en función dos resultados obtidos.

2.5 22/8/02 10:24 Página 259



Recursos humanos:



❚ Informe para o Servicio Galego de Igualdade.Informe de actividades da Dirección Xeral deSaúde Pública. Programas de saúde e serviciosde atención sanitaria específicos para a muller.Actividades desenvolvidas dende o ano 1997ata xuño do 2001.

❚ Reunións:• Grupo de traballo para a elaboración dun

folleto informativo sobre a menopausa.

❚ Publicacións:• Maquetación e edición de documentación do

“Plan Integral de Atención Social e Sanitariaá Muller”

• Deseño e edición (65.000 exemplares) dunfolleto informativo para ás mulleres en idadeperimenopáusica e menopáusica. Título dofolleto: “A menopausa ¿qué debo saber?”.

❚ Asistencia a cursos e xornadas:• “V Encuentro de profesionales de la salud

sobre género y salud”. Mahón, setembro 2001• Creación dun grupo de traballo para a

elaboración dun folleto informativos sobre amenopausa

• Realización de charlas informativas encolaboración coa Concellería da muller doConcello de Santiago de Compostela.



De xestión






Xefe de servicio Grupo A-28A 1 SC1 20% 9.272,10

Xefe de sección Grupo A-25 1 SC1 6% 2.352,59

Técnico superior Grupo I 1 SC1 82% 25.472,08

Administrativo Grupo C-18 1 SC1 5% 1.152,54

CUSTO TOTAL RR.HH. 38.249,31 5.733.317 5.733.318

RECURSOS MATERIAIS

Edición documentación Plan Integral 729,50

Deseño e edición dos folletos sobre menopausa 11.915,66

CUSTO TOTAL RR.MM. 12.645,16 5.333.739 4.765.580


2.5 22/8/02 10:24 Página 260

2.5.7. Programa de prevención econtrol da diabete


2. Responsable: María José López Pimentel

3. Obxectivos

Xeral

1. Atrasa-la aparición de complicacións, aumenta-la supervivencia e mellora-la calidade de vidadas persoas con diabete, centrándose naeducación sanitaria, na formación continuadado persoal sanitario, e no impulso da despistaxeda diabete.

Específicos

1. Manter un foro de estudio e discusión sobremedidas de prevención e control da diabete enGalicia.

2. Fomenta-la coordinación entre os niveisasistenciais para un mellor seguimento doscasos.

1. Facilitar material informativo e didáctico deapoio que impulse a educación, sobre a súaenfermidade, das persoas con diabete.


Estratexias

1. Establecer e coordina-la infraestructuraorganizativa de traballo que permita mellora-laprevención e o control da diabete.



Control das Enfermidades Transmisibles.❚ Comisión Asesora sobre Diabete en Galicia.❚ Asociacións de diabéticos de Galicia.

Recursos materiais:❚ Protocolos de detección/actuación en

complicacións da diabete.❚ Materiais informativos e didácticos para persoas

con diabete.❚ Convenio de colaboración coa Asociación

Coruñesa de Diabéticos.


❚ Convenio de colaboración coa AsociaciónCoruñesa de Diabéticos para a organización do campamento anual para nenos e nenas con diabete.

❚ Subministración ós centros sanitarios dematerial informativo e didáctico para persoascon diabete.



2.5 22/8/02 10:24 Página 261




De xestión







Técnico B Grupo B-22 1 S.C.1 5% 260.693

Administrativo Grupo IV 1 S.C.1 1% 30.700

CUSTO TOTAL RR.HH. 445.668 436.925 421.326

CUSTO TOTAL RR.MM. 2.750.000 2.650.000 2.550.000


2.5 22/8/02 10:24 Página 262

2.5.8. Programa de prevención econtrol da asma


2. Responsable: María José López Pimentel

3. Obxectivos

Xeral

1. Aumenta-la supervivencia e mellora-la calidadede vida dos asmáticos.

Específicos

1. Manter un foro de estudio e discusión sobremedidas de prevención e control da asma en Galicia.

2. Fomenta-la coordinación entre niveis asistenciaisque permita o mellor seguimento dos casos.

3. Facilitar material informativo e didáctico deapoio que impulse a educación, sobre a súaenfermidade, das persoas con asma.


Estratexias

1. Establece-la infraestructura organizativa detraballo para axilizar actividades de prevencióne control da asma.



Control das Enfermidades Transmisibles.❚ Comisión Asesora sobre Asma en Galicia.❚ Asociación Galega de Asmáticos e Alérxicos.

Recursos materiais:❚ Convenio de colaboración coa Asociación

Galega de Asmáticos e Alérxicos.


❚ Convenio de colaboración coa AsociaciónGalega de Asmáticos e Alérxicos para arealización do campamento anual destinado anenos e nenas con asma.




De xestión







Técnico B Grupo B-22 1 S.C.1 5% 260.693

Administrativo Grupo IV 1 S.C.1 1% 30.700

CUSTO TOTAL RR.HH. 445.668 436.925 421.326

CUSTO TOTAL RR.MM. 2.650.000 2.600.000 2.500.000

CUSTO TOTAL DO PROGRAMA 3.095668 3.036.925 2.921.326

2.5 22/8/02 10:24 Página 263

2.5.9. Plan de Minimización de RiscosMicrobiolóxicos nos Hospitaisde Galicia (Plamirmihga)


2. Responsable: Rocío Mosquera Álvarez

3. Obxectivos

Xeral

Protexe-lo paciente, persoal sanitario, visitantes ea todo aquel que teña relación co mediosanitario, dos riscos derivados da acción demicroorganismos nos hospitais galegos,diminuíndo a taxa de infección nosocomial atalímites aceptables, o que supón conseguir unhaprevalencia de pacientes infectados non superioró 6% en Galicia, nos dous vindeiros anos.

Específicos

1. Dispoñer de información precisa, puntual, válida, fiable e que permita a comparabilidadeinterhospitalaria, da infección nosocomial en Galicia.

2. Acadar un funcionamento homoxéneo e eficazdas comisións de Infección Hospitalaria ePolítica Antibiótica nos hospitais galegos.

3. Deseñar e difundir estratexias comúns deprevención e control da infección nosocomial.


Introducción

O Plan de Minimización de Riscos Microbiolóxicosno Medio Hospitalario de Galicia (Plamirmihga),elaborado pola Dirección Xeral de Salude Pública(DXSP)da Consellería de Sanidad e publicado enjuño de 2000, define a infección nosocomial (IN)como “a condición localizada ou sistémica queresulta da reacción adversa a presencia de axentesinfecciosos ou das sus toxinas e que non estabapresente, nin en fase de incubación, no momentodo ingreso no hospital. Por eso se considera INaquela que é adquirida no hospital —non estabapresente, nin no período de incubación, no

momento do ingreso do paciente no centro—independentemente de que se manifeste ou nondurante a súa estancia hospitalaria—. Ademaisdos pacientes, pode afectar ós traballadores e ósvisitantes do hospital.

A enfermidade infecciosa no hospital constitúe unimportante problema de saúde. As súas taxasconstitúen un indicador de resultado para aavaliación da calidade dos coidados asistenciais.Determinados niveis deben considerarse comoconsecuencia da estructura organizativahospitalaria e moi difíciles de eliminar, malia aaplicación de medidas rigorosas de prevención econtrol; é o que algúns autores denominan“mínimo irreducible”. Sen embargo, o sistemasanitario, cada vez máis centrado no usuario, nonpode admitir isto e debe realizar serios esforzospara minimiza-la súa presencia e os seus efectos.

Estímase que entre o 5 e o 10% dos pacienteshospitalizados sofren unha infección nosocomial,das que o 1% constitúen a causa directa da mortedo paciente e entre o 3% e o 4% son causa


2.5 22/8/02 10:24 Página 264

contribuínte da defunción. Na maioría dosestudios, os custos atribuídos á infecciónhospitalaria derívanse directamente daprolongación da estancia (entre 7 e 12 días). O estudio realizado por Plowman et al (2000)establece que o desenvolvemento dunhainfección nosocomial incrementa a estanciahospitalaria 2,5 veces e representa un custo tresveces superior, estimando que custan arredor demil millóns de libras cada ano ó sector da saúdede Inglaterra (1,6 millardos de euros).

Nos estudios de prevalencia (EPINE) realizados nosúltimos anos en España, Galicia presenta unhaporcentaxe de infeccións arredor do 8% e a deenfermos con infección do 7%, taxas que nonpresentan diferencias estatisticamentesignificativas respecto das globais do Estado(Táboa 3), situandonos sen embargo entreaquelas comunidades autónomas con mais IN(Táboa 4). Estes datos sitúannos preto dos paísesdo noso contorno que realizaron estudios deprevalencia (táboa 5), aínda que hai que ter enconta que estes datos se refiren só a hospitaisuniversitarios e terciarios de máis de 500 camas e,no estudio de Suíza, só se recolleron datos daárea médica, cirúrxica e UCI.

Estratexias

1. Elaboración documental del Plamirmihga ydesarrollo de sus elementos: sistema devigilancia y comisión de infección hospitalaria y política antimicrobiana.

2. Elaboración de Guías de prevención y control.Difusión para su implantación.

3. Evaluación del Plamirmihga.

4. Formación del personal.

5. Investigación y desarrollo.


Recursos humanos:

❚ Un coordinador a tempo completo nos dousprimeiros cuatrimestres do ano e a tempoparcial no último cuatrimestre.

❚ 7 coordinadores de grupo de traballo, técnicos da DXSP.

❚ 70 profesionais dos hospitais integrantes dosdistintos grupos de traballo.

Recursos materiais:❚ Guías de procedementos de prevención e

control de enfermidades transmisibles nomedio hospitalario.

❚ Documentos básicos de homoxenización de criterios

❚ Búsqueda bibliográfica sistematizada.


Plan de Minimización de Riscos Microbiolóxicosno Medio Hospitalario de Galicia

Unha vez elaborados os documentos básicos doPlamirmihga: o Plan (juño 2000), o sistema devixgilancia da infección nosocomial de Galicia —SVIN— (setembro 200) e Comisión deInfección Hospitalaria e Política antimicrobiana—CIHyPA— (outubre 2000), niste ano, 2001, os esforzos se centraron no diseño eimplantación do sistema de avaluación, porentender que esta era a millor maneira degarantir a efectiva implantación do Plan erecollida de información que permitiese avanzarna sua mellora continuada.

Elaboraronse e publicaronse os seguintesdocumentos:• Sistema de avaliación do Plamirmihga:

Marzo 2001. Define os obxectivos da avaliacióne as actuacions a realizar para conseguilos, cofin de que todas-las partes implicadas noproceso teñan un claro coñocemento do mesmo

• Manual que se utilizará na realización dasauditorías de avaliación do Plamirmihga: Marzo 2001. Define polo miudo oprocedemento de avaliación, así como aquelesaspectos considerados básicos sobre as funcionse responsabilidades dos auditores e osdocumentos de traballo a utilizar, co fin dehomoxenizar criterios entre auditores e facilitara comprensión dos auditados.



2.5 22/8/02 10:24 Página 265

Guías de procedementos de prevención e control de enfermidades transmisibles nomedio hospitalario

Coa metodoloxía deseñada en 1999 continuousedurante este ano coa elaboración documental de“Guías de procedementos de prevención e controlde enfermidades transmisibles no mediohospitalario”, outro dos compoñentes esenciaisdeste proxecto.Niste ano publicaronse 2 documentos e outros 7 están en fase de elaboración:

• Guía para o control da calidade da auga deconsumo no medio hospitalario

• Guía de recomendacions de prevención econtrol das encefalopatias esponxiformestransmisibles humanas (EETH) no mediohospitalario.

Avaliación do Plamirmihga

O propio Plan de Minimización de RiscosMicrobiolóxicos dos Hospitais de Galicia estableceque os servicios centrais da Consellería deSanidade e Servicios Sociais e do Sergasdesenvolverán un sistema de avaliación, demaneira que se garanta o seu desenvolvementodocumental, axustado ós criterios básicos nelcontidos, e un alto grao de implantación entódolos hospitais galegos.

Así mesmo, as Guías de prevención e control deenfermidades transmisibles no medio hospitalariorecollen que os servicios centrais da Consellería de Sanidade e Servicios Sociais e do Sergasavaliarán a aplicación de cada unha delas,mediante un sistema de auditoria que incluirá aavaliación da existencia da documentación e doseguimento do seu contido.

Era, pois, necesario desenvolver un sistema deavaliación que garantise a efectiva implantacióndo Plamirmihga —e tódolos seus compoñentes—en tódolos hospitais e, sobre todo, a obtención dainformación necesaria para proceder á revisióndos documentos —a prol da súa melloracontinua— e para a elaboración dos sucesivos

plans de formación do persoal —imprescindiblespara acadar unha alta efectividade do plan—.Para conseguilo desenvolveronse, neste ano, as seguintes actividades.

1. Elaboración dos documentos xa referenciadosno punto.

2. Inicia-la evaluación das guías publicadas en 1999:

• Guía de actuación para a implantación dunplan DDD no medio hospitalario;

• Guía para a xestión do sistema de informaciónde vixilancia epidemiolóxica no mediohospitalario;

• Guía de procedementos de limpeza no mediohospitalario;

• Guía de actuación para l implantación dun plande xestión de residuos sanitarios no mediohospitalario

Para eso:

a. Adoptase a decisión de evaluar 4 guías, cadaunha de elas en 4 hospitais. Para evaluar a guíade residuos é requisito esencial previo teraprobado o Plan pola DXSP.

b. Solicitase os centros a relación da documentaciónpertinente, según a guía a auditar.

c. Designase equipo auditor para cada guía

d. Iniciase o traballo de auditoría coa validacióndocumental.

Das 15 auditorías planificadas para o ano 2001iniciaronse 14, é decir o 93,33%. A que non seiniciou foi porque o centro remitiu adocumentación o 5 de novembro. Delas en 3 (21, 4%), o informe final foi favorable sin non-conformidades, na primeira volta. 11 centros(78,57%), non superaron a fase de validación. A todos se lles remitiu informe coas non-conformidades detectadas e cun prazo para a suacorrección. Delas 4 foron reiniciadas nese mesmoano e 2 pasaron a fase de validación e foronverificadas tamén dentro do ano, estandopendiente a redacción do informe definitivo.(Táboa 4, gráfico 4).


2.5 22/8/02 10:24 Página 266

Continuando co programa de formación,deseñado conxuntamente coa Fundación EscolaGalega de Administración Sanitaria (FEGAS,realízase un curso de formación de “auditores deinstituciones sanitarias: auditorias do Plan deMinimización de Riscos Microbiolóxicos dosHospitais de Galicia”, dirixidos a profesionais doshospitais que estean traballando en prevención econtrol de riscos microbiolóxicos —preventivistase microbiólogos fundamentalmente—,profesionais das delegacións da Consellería deSanidade e Servicios Sociais, das direcciónprovinciais do Sergas e dos servicios centrais daconsellería —fundamentalmente da DirecciónXeral de Saúde Pública—.

Realizaron o curso 30 persoas, coas que seconstitúen os equipos de auditoria.

Proxectos de investigación e desenvolvemento

O propio Plan de Minimización de RiscosMicrobiolóxicos dos Hospitais de Galiciarecolle a necesidade de establecer liñas deinvestigación en dous ámbitos:

a. Estudios de adecuación: implantación deestudios multicéntricos que permitanestudia-la eficacia, a efectividade e aeficiencia das distintas medidas devixilancia prevención e control dainfección nosocomial.

b. Sistemática de análise de riscosmicrobiolóxicos nos hospitais: realiza-laavaliación dos riscos microbiolóxicos nomedio hospitalario e valora-la posibilidadede implantación do Sistema HACCP —Análise de Riscos e Puntos Críticos deControl— nos hospitais.

Neste senso púxose en marcha oa proxecto:Valoración dos sistemas de prevención dalegionela nos hospitais. A requeremento doshospitales constituiuse un grupo de traballopara que, trala revisión sistemática dabibliografía o respecto, realizase unhavaloración dos distintos sistemas existentes no

mercado para a prevención da legionela noshospitais. Dito estudio inclue datos deeficacia, efectividad e custos.

Además participouse en varios proxectoseuropeos:

– Proxecto HELICS, Hospital in EuropeLink for Infection Control throughSurveillance, estando as guías nadirección : http://helics.univ-lyon.fr/bdd/full_documentation.asp

– Proxecto AGREE, Appraisal ofGuidelines Research& Evaluation, onde foron favorablemente avaliadasas guías.

E nas seguintes listas de correo electrónico:

– [email protected]

– PRO/AH>CJD (new var.)- UK

De todos istos foros démonos de baixa por non dispor de conexión con internet.

Ademais mantemos nivel de colaboración con:– A Harvard Medical School– O Hospital Hermanos Ameijeira de la

Habana (Cuba)– O Proyecto Vigia de la OPS,

Organización Panamericana de la Salud.

Difusión do Plan:Presentación do proxecto en varios foros:

a. Reunión científica da “Sociedad Española deEpidemiología”. Murcia 17 a 19 de outubro2001, con 1 comunicación oral e 1 cartel.– Evaluación dla metodoloxía utilizada

para o deseño das guías de prevencióne control da infección nosocomial

– Sistema de avaliación dol plan deminimización de riscos microbiolóxicosdos hospitais de Galicia

b. EUPHA, European Public HealthAssociation: Bruselas 6-8 diciembre 2001.Enviamos unha comunicación: Nosocomialinfections suveillance system (SVIN) inGalician´s hospitals.



2.5 22/8/02 10:24 Página 267




De xestión

Táboa 2.5.9.1. Actividade desenvolvida

Custo pts. 2001 2000 1999

Nº de participantes 77 100 103

Nº de reunións dos grupos de traballo 37 52 57

Nº de horas de traballo dos grupos na dirección xeral 86,15 198,5 214

Nº de horas de traballo dos profesionais na dirección xeral 1.267 3.010 1.707

Nº de documentos publicados 4 6 4

c. Curso de diplomado: clases:– Presentación do Plamirmihga– Sistema de avaliación do Plamirmihga

Líñas de actuación complementaria

Igual que en anos anteriores, de maneiracomplementaria ó Plan de Minimización de RiscosMicrobiolóxicos, pero estreitamente vinculada aeste, considerouse preciso continua-la actuación en:

a. Plan de Aseguramento da SeguridadeTransfusional:O grupo de traballo, constituído para odeseño da Rede de Hemovixilancia deGalicia, proponlle á Dirección Xeral

de Saúde Pública a elaboración do Plan deAseguramento da Seguridade Transfusionalpara a nosa comunidade, que incluía os tresseguintes temas.

• Redefinición dos comités de transfusióndos hospitais.

• Definición do sistema de hemovixilancia—Rede de Hemovixilancia de Galicia—.

• Elaboración de protocolos específicos:– De administración de sangue

e compoñentes sanguíneos.– De manexo de pacientes transfundidos.– De utilización da terapéutica

transfusional.

2.5 22/8/02 10:24 Página 268



Táboa 2.5.9.2. Análise de custos en pesetas do programa

Tipo de recursos Custo pts. Custo pts. Custo pts. RECURSOS HUMANOS 2001 2000 1999

Profesionais hospitalarios 1.945.1251

4.181.1002

Coordinador programa 5.214.898

Coordinadores de grupo 310.200

CUSTO TOTAL RR.HH. 11.651.323 18.252.891 8.960.475

RECURSOS MATERIAIS

Publicacións 2.975.000

Axudas de custo 158.430

Cursos de auditores 753.658

CUSTO TOTAL RR.MM. 3.887.088 6.662.533 3.759.000


1. Indemnizacións

2. Horas de traballo

De resultados

Táboa 2.5.9.3. Evolución 1995-2000 da prevalencia de infeccións e de enfermos con infección

1995 1996 1997 1998 1999 2000

N PI% N PI% N PI% N PI% N PI% N PI%

GALICIA

Infeccións 350 6,97 441 8,87 364 7,71 411 8,38 383 8,28 432 8,17

Enfermos con infección 303 6,03 382 7,68 323 6,84 343 6,99 335 7,24 367 6,94

ESPAÑA

Infeccións 4.188 8,02 4.372 8,41 4.175 8,08 4.280 7,96 4.246 7,91 4.474 8,09

Enfermos con infección 3.518 6,63 3.759 7,23 3.587 6,94 3.606 6,71 3.696 6,88 3.820 6,9

2.5 22/8/02 10:24 Página 269



Táboa 3.5.8.4. EPINE. Estudio comparativo entre Comunidades Autónomas. 1995-1999

1995 1996 1997 1998 1999

Comunidade autónoma PE% PI% PE% PI% PE% PI% PE% PI% PE% PI%

Andalucía 6,53 7,53 7,60 8,55 6,57 7,72 7,01 8,22 7,47 8,80

Aragón 5,23 5,86 7,74 8,95 7,45 8,23 6,07 6,62 6,41 6,83

Asturias 6,94 7,70 7,29 8,62 7,52 8,32 5,78 6,21 7,74 8,77

Baleares 8,97 10,31 6,89 7,48 9,54 10,79 6,82 7,19 5,68 6,37

Canarias 8,36 9,12 8,89 9,87 9,19 11,38 8,08 10,40 6,41 7,38

Cantabria 7,12 8,44 8,45 9,46 7,34 8,65 8,47 10,59 6,41 7,43

Castilla-La Mancha 5,83 6,92 6,38 7,54 5,45 6,67 6,41 8,30 6,26 7,16

Castilla y León 5,96 7,25 6,81 8,49 6,95 7,85 5,65 6,97 7,19 8,57

Cataluña 7,33 8,79 6,65 7,78 7,04 8,15 6,95 7,89 7,08 8,13

Extremadura 7,51 8,37 5,49 6,29 6.74 7,88 5,55 6,05 5,73 6,26

La Rioja 8,02 9,20 4,54 5,03 5,01 5,29 6,04 7,85

Galicia 6,03 6,97 7,68 8,87 6,84 7,71 6,99 8,38 6,96 7,95

Madrid 7,65 9,11 7,27 8,19 7,63 9,07 6,75 8,18 6,70 7,89

Murcia 7,07 8,10 6,71 8,25 5,94 6,71 6,10 7,25 6,25 6,81

Navarra 5,27 6,10 5,59 7,75 4,21 5,61 5,09 6,14 3,81 4,27

C. Valenciana 6,91 8,27 8,23 9,35 7,01 8,33 7,41 8,89 7,42 8,50

País Vasco 6,79 7,76 6,77 8,52 6,30 7,14 5,86 6,94 6,79 7,50

Total 6,63 8,02 7,23 8,41 6,94 8,08 6,70 7,95 6,88 7,91

Posto nº 5º 13º 7º 13º 11º

2.5 22/8/02 10:24 Página 270



Táboa 2.5.9.5. Estudios de Prevalencia de Infección Nosocomialen Hospitais Universitarios e Centros de terceiro nivel con máis de 500 camas

Bélgica 1984 14,8

Australia 1984 8,6

Hong Kong 1986 10,5

Francia 1990 9,0

Noruega 1991 6,5

Reino Unido 1993 11,2

Lituania 1994 9,2

Alemania 1994 4,4

Suiza 1996 11,6

2.5 22/8/02 10:24 Página 271

3.1 22/8/02 10:32 Página 272

Plan estratéxico de mellora interna da organización

3.1. Plan sectorial de mellorados recursos humanos

3.2. Plan sectorial de mellora das estructurasorganizativas e recursos materiais

3.3. Plan sectorial de mellora da imaxe

Apéndices

3

3.1 22/8/02 10:32 Página 273

3.1 22/8/02 10:32 Página 274

3.1.1. Programa de formacióncontinuada da DXSP (proxecto FISP-2001)


2. Responsable: Julia González-Zaera Barreal.Servicio de Coordinación de Saúde Pública

3. Obxectivos

Xeral

1. Facilita-la formación da totalidade do persoal da dirección xeral, mediante o deseño e execución de proxectos anuais de formacióninterna. (FISP: Formación Interna SaúdePública).

Específicos

1. Facilita-la formación da totalidade do persoalen materia de utilización do Programa Office.

2. Facilita-la formación da totalidade do persoaltécnico en materia de planificación, xestión eavaliación de programas e proxectos de saúde.

3. Incrementa-la información e o coñecemento doconxunto de sistemas, programas e proxectosxestionados e desenvolvidos polas diversasunidades da organización.

4. Facilita-la formación específica do persoaltécnico, a través da participación activa enreunións técnicas e científicas.

5. Favorece-lo establecemento de actividadesformativas no marco de convenios decolaboración con institucións universitarias e internacionais.


Estratexias

1. Defini-las necesidades de formación datotalidade do persoal da dirección xeral, e deseñar proxectos anuais de formacióncontinuada.

2. Coordinación coa Fundación Escola Galega deAdministración Sanitaria (FEGAS) para aorganización de cursos, xornadas e sesións de

traballo técnico, que correspondan ás diversasáreas de formación que se definan nosproxectos anuais.

3. Programación de sesións técnicas en funcióndas novidades dos programas e proxectos, e dossistemas de xestión e información da DXSP.

4. Facilita-la aprendizaxe da lingua inglesa noconxunto da organización.


Recursos humanos:

❚ Unidade de coordinación: Servicio deCoordinación de Saúde Pública.

❚ Unidade de coordinación da FEGAS e directoresdocentes das actividades

❚ Persoal técnico de tódalas unidades da DXSP.❚ Profesorado participante.❚ Alumnado das actividades formativas.

Recursos materiais:

❚ Documentación correspondente ás actividadesformativas.

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 275Plan sectorial de mellora dos recursos humanos

3.1. Plan sectorial de mellora dos recursos humanos

3.1 22/8/02 10:32 Página 275

Plan sectorial de mellora dos recursos humanos276 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001


De xestión


Táboa 3.1.1.1: Análise de custos en pesetas do proxecto FISP-2001




Asesoría técnica Grupo B-22 1 S.C.1 10% 521.385

CUSTO TOTAL RR.HH.2 907.073 2.035.460 4.539.251

CUSTO TOTAL ORGANIZACIÓN E DOCENCIA 32.402.530 43.571.951 20.375.000

CUSTO TOTAL DO PROXECTO 34.216.676 45.607.411 24.914.251

1. Servicios centrais2. O custo dos recursos humanos corresponden só á actividade de coordinación

❚ Aula informática e salón de actos do edificiocorporativo.

❚ Laboratorio de idiomas da DXSP. ❚ Medios de proxección.

5. Servicios prestados e proxectos e actividadesxestionadas en 2001

Proxectos e actividades:

❚ Organización de cursos no marco do proxectoFISP-01 e información sobre os mesmos ó persoal

da DXSP: Plan de formación para usuarios dePrograma Office; Plan de formación enutilización da lingua inglesa (Método Wall StreetInstitute e grupos reducidos de conversación);Programación de 20 sesións técnicas.

❚ Colaboración cos colexios veterinarios oficiaisdas catro provincias galegas na organización edocencia de cursos sobre “inspección sanitariada carne en establecementos de sacrificio”,celebrados nas sedes oficiais destes.

❚ Avaliación da satisfacción do alumnado.

3.1 22/8/02 10:32 Página 276

Plan sectorial de mellora dos recursos humanos DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 277

❚ Actividade realizada:

Táboa 3.1.1.2: Áreas de formación, cursos realizados e custos de organización en pesetas do Proxecto FISP-2001

Área de formación/Cursos organizados Nº horas Prazas1 Edic. Horas Custo/h Custo/p Custo/h.p. Custo totalp.2 pts. pts. pts. pts.

Área de xestión da calidadeCurso sobre auditoría de institucións sanitarias (Plamirmihga) 20 27 1 540 41.038 30.399 1.520 820.762Seminario sobre técnicas de exposición en público 6 36 1 216 45.625 7.604 1.267 273.747

Área de inspección e laboratorios de saúde públicaCurso sobre praguicidas de uso ambiental na industria alimentaria 20 37 1 740 28.441 15.374 769 568.826Obradoiro sobre Norma EN 45.000 nos serv. de inspección de industrias da pesca 20 69 4 5.520 9.414 10.914 136 753.094Formación en técnicas instrumentais e microbiolóxicas de aplicación en laboratorios de S.P. 35 12 1 420 28.756 83.873 2.396 1.006.470Formación para técnicos de laboratorio de S.P. 12 13 1 156 33.891 31.284 2.607 406.688Obradoiro sobre control ambiental da Legionella 8 25 1 200 26.608 8.515 1.064 212.863Actas e informes na inspección de saúde pública 20 90 4 7.200 9.592 8.526 426 767.346Curso sobre programa de control e vixilancia das EETs 24 73 3 5.256 13.248 13.066 181 953.850

Área de epidemioloxíaDiplomado en Sanidade 200 36 1 7.200 33.546 186.365 932 6.709.154Ferramentas de mapeo de datos e o seu uso na vixilancia epidemiolóxica 15 14 1 210 41.080 44.014 2.934 616.202Obradoiro sobre investigación de abrochos por alimentos 20 62 4 4.960 13.459 17.366 217 1.076.714Curso sobre estudios analíticos en epidemioloxía 28 25 1 700 42.274 47.347 1.691 1.183.673Estudios de cohortes: da epidemioloxía á saúde pública 20 17 1 340 116.020 136.494 6.825 2.320.391A epidemioloxía na avaliación dos servicios sanitarios 20 23 1 460 50.309 43.747 2.187 1.006.173Novas técnicas diagnósticas de laboratorio e o seu uso na investigación epidemiolóxica 20 25 1 500 54.408 43.526 2.176 1.088.152

Área de programas de saúdeXornadas periféricas de formación continuada en inmunoprofilaxe 12 379 4 18.192 18.424 2.333 49 884.360Xornada central de formación continuada en inmunoprofilaxe 8 379 1 3.032 310.579 6.556 819 2.484.634Counselling sobre Vih/sida para persoal sociosanitario 20 48 2 1.920 41.996 34.997 875 1.679.842Xornada sobre manexo da tuberculose infantil 8 22 1 176 98.224 35.718 4.465 785.791Xornada sobre estudio da microbioloxía da tuberculose 8 30 1 240 61.223 16.326 2.041 489.781Curso sobre control de calidade en mamografía 24 32 1 768 34.385 25.789 1.075 825.250

Área de idiomasMétodo Wall Street Institute 55 2.905.500Grupos reducidos conversación 198 16 1 3.168 3.500 43.313 219 693.000

Área de informáticaManexo avanzado de bases de datos 20 13 1 260 36.875 56.731 2.837 737.506Plan informática DXSP 353 121 1 42.713 17.156 50.050 142 6.056.000

Total 31.249.769

1. Prazas ofertadas2. Horas/persoa executadas

3.1 22/8/02 10:32 Página 277


Táboa 3.1.1.4: Sesións técnicas realizadas en 2001

Título da sesión técnica Unidade organizadora

A BSR, a vCJD e os seus riscos Serv. de Información sobre Saúde Pública

Resultados da enquisa de clima laboral Serv. de Coordinación e Calidade da Saúde Pública

Avaliación do Contrato-Programa do Servicio de Coordinación Subdirección Xeral de Xestión e Calidade en Saúde Pública e Serv. de Coordinación e Calidade da Saúde Pública

Presentación do Servicio de Prevención e Control de Enferm. Transmisibles Serv. de Prevención e Control das Enfermidades Transmisibles

Resposta a preguntas sobre BSE Serv. de Información sobre Saúde Pública

Aproximación ó estudio ambiental da Ría de Pontevedra Serv. de Protección da Saúde fronte a Riscos Específicos

Manexo avanzado de Outlouk Serv. de Información sobre Saúde Pública

Estudio da mortalidade por suicidio e accidentes de tráfico en Galicia. Serv. de Información sobre Saúde Pública

A campaña de vacinación antigripal e antipneumocócica. Serv. de Prevención e Control de Enfermidades Transmisibles eSituación atípica da enfermidade neste ano 2001. Serv. de Información sobre Saúde Pública

O Sistema de Información Xeográfica da OPS. Serv. de Información sobre Saúde Pública

Estructura e funcións da OPS Serv. de Información sobre Saúde Pública

Protocolo de vixilancia da brucelose humana. Serv. de Información sobre Saúde Pública

Control e prevención de Legionella Serv. de Protección da Saúde fronte a Riscos Específicos

Sistema de priorización de programas e proxectos da DXSP Subdirección Xeral de Xestión e Calidade en Saúde Pública

Vixilancia da tuberculose multirresistente en Galicia Serv. de Prevención e Control das Enfermidades Transmisibles

Da misión á programación operativa Subdirección Xeral de Xestión e Calidade en Saúde Pública

Proxecto Competencias na DXSP Subdirección Xeral de Xestión e Calidade en Saúde Pública

Comunicacións á XIX Reunión Científica da SEE Serv. de Información sobre Saúde Pública e Serv. de Actuacións Preventivas

Proxecto SEMAGA: Sistema de información para matadoiros Subdirección Xeral de Xestión e Calidade en Saúde Pública

Menopausa: ¿un problema de saúde pública? Serv. de Actuacións Preventivas

Táboa 3.1.1.3: Evolución doutros indicadores globais da actividade formativa interna

2001 2000 1999 1998

Nº de horas de formación ofertadas 1.139 910 676 633

Custo medio por hora en pesetas 28.448 46.255 54.371 39.359

Custo medio por alumno en pesetas 19.952 35.744 20.310 27.378

Custo medio da hora por persoa en pesetas 1.594 1.600 1.922 1.479

3.1 22/8/02 10:32 Página 278


Unidade responsable Actividade Lugar

Servicio de Información de Saúde Pública Epidemioloxía aplicada á programación e avaliación de servicios de saúde Santiago

Obradoiro sobre investigación en abrochos de orixe alimentario Pontevedra

Obradoiro sobre investigación en abrochos de orixe alimentario Ourense

Obradoiro sobre investigación en abrochos de orixe alimentario Coruña

Obradoiro sobre investigación en abrochos de orixe alimentario Lugo

Ferramentas de mapeo de datos e o uso na vixilancia epidemiolóxica Santiago

Estudio de Cohorte: de la Epidemiología a la Salud Pública Santiago

Estudios analíticos en epidemioloxía Santiago

Manexo de Base de datos “Avanzado” Santiago

Novas técnicas diagnósticas de laboratorio e o seu uso na investigación epidemiolóxica Santiago

Servicio de Prevención e Control das Enfermidades Transmisibles Counselling (1ª edición) Santiago

Counselling (2ª edición) Santiago

Formación do profesorado (1ª edición) Santiago

Formación do profesorado (2ª edición) Santiago

VI Xornadas galegas de formación en inmunoprofilaxe A Coruña, Lugo,Ourense, Pontevedra, Santiago

Análise dos aspectos metodolóxicos e prácticos do estudio de resistencias ós medicamentos antituberculosos Santiago

Xornada sobre actualización no manexo da tuberculose infantil. “Introducción xeral e Situación epidemiolóxica e atención médica en Galicia“ Santiago

Actualización na microbioloxía da tuberculose: “Estudio de resistencias en Galicia. Metodoloxía OMS” Santiago

Servicio Protección da Saúde Curso de formación para inspectores de saúde pública sobre praguicidas fronte a Riscos Específicos de uso ambiental e de uso na industria alimentaria Santiago

Curso de praguicidas: nivel cualificado Santiago

Curso de praguicidas: nivel básico Guísamo

Curso de praguicidas: nivel básico Lourenzá

Curso sobre control medioambiental de lexionela Santiago

Táboa 3.1.1.5. Organización de actividades formativas por unidades en 2001

3.1 22/8/02 10:32 Página 279



Servicio de Programas Poboacionais de Cribado “Annual Meeting of the European Breast Cancer Network”. Santiago

“Curso de control de calidad en mamografías”, IX edición, para técnicos de radiodiagnóstico. Santiago

Reunión técnica para TER do Programa galego de detección precoz do cancro de mama. Santiago

Reunión técnica para auxiliares administrativos do Programa galego de detección precoz do cancro de mama. Santiago

Reunión técnica de coordinadores do Programa galego de detección precoz do cancro de mama. Santiago

Reunión técnica de radiólogos do Programa galego de detección precoz do cancro de mama. Santiago

Servicio de Actuacións Preventivas Reunión dos responsables do proxecto europeo de Hospitales libres de tabaco A Coruña

“II Obradoiro sobre a abordaxe do tabaquismo na atención primaria. A Toxa

Servicio de Inspección e Laboratorios Plan de Formación Interna de Saúde Pública. Zonas de inspecciónde Saúde Pública Área de inspección e laboratorios de Saúde Pública de Saúde Pública

Servicio de Coordinación e Calidade Diplomado en Sanidade. de Saude Pública Coordinación global do curso Santiago

Diplomado en Sanidade. Coordinación módulo VI Santiago

II Xornadas de Transversalidade nas Ensinanzas non Universitarias. Educación para a Saúde Santiago

Plan de Formación Interna en informática de Servicios Centrais Santiago

Plan de Formación Interna en língua inglesa de Servicios Centrais Santiago

Plan de Formación Interna en xestión da calidade Santiago

Coordinación de Sesiones Técnicas Santiago

(Continuación)

3.1 22/8/02 10:32 Página 280



Subdirección Xeral de Xestión e Auditores de Institucións sanitarias: auditorias do plan deCalidade en Saúde Pública minimización de riscos microbiolóxicos dos hospitais de Galicia Santiago

Subdirección Xeral de Programas de Saúde Pública Forum of food enforcement practitioners Londres

Congreso internacional Autocontrol y Seguridad Alimentaria (HACCP) San Sebastián

Jornadas de debate sobre “Salud Laboral: Objetivo prioritario” Santiago

Curso de Actas e Informes no Ámbito da Saúde Pública” Ourense

Charla-Coloquio na asociación de consumidores galegos, ACG “A seguridade Alimentaria” Santiago

Curso de prevención de Riscos laborais nivel intermedio “Residuos procedentes da actividade sanitaria. Plan de xestión interna de residuos do SERGAS” Santiago

Jornadas técnicas Expourense 19-20 de outubro 2001. Termatalia. Adecuación de los Hoteles balnearios a la nueva normativa de legionela Ourense

14ª reunión del Comité coordinador conjunto del Programa de control de las zoonosis en el área Mediterránea Granada

Servicio de Información de Saúde Pública Encontros de Lexionelose. Un problema emerxente Mahón

Ferramentas de mapeo de datos e o seu uso na vixilancia epidemióloxica Santiago

Curso de Diplomado en Sanidade Santiago

Curso de Herramientas de mapeo Santiago

III Jornada Nacional de Bioestadística Varadero (Cuba)

IX Reunión SEIM Madrid

Curso de Estudios de Cohortes Santiago

Curso Stata NetCourse 151 en Internet Internet

Congreso Galego de Estatística Ferrol

V Congreso Galego de Estatística e Investigación de Operacións Ferrol

GIS in Health Sheffield

Reunión Científica da SEE Murcia

Reunión Científica da SEE Murcia

Curso de Epidemiologia Microbiana, Tecnicas y marcadores moleculares Santiago

Taller Formación Continuada de Epidemiólogos SVEA” Granada

Annual Eupha Meeting 2001 Bruselas

Xornadas de Accidentalidade en Galicia Santiago

Táboa 3.1.1.6. Formación específica dos equipos en 2001

3.1 22/8/02 10:32 Página 281



Servicio de Información de Saúde Pública Plan de Formación Interna en informática (Word, Excell, Power-Point y Outlook de Microsoft) Santiago

Cursos de inglés Wall Street Institute Santiago

Curso de técnicas de presentación en público Santiago

Servicio de Prevención e Control Auditores de institucións sanitarias: auditorias do Plan dedas Enfermidades Transmisibles Minimización de Riscos Microbiolóxicos dos hospitais de Galicia Santiago

Herramientas de mapeo de datos y su uso en vigilancia epidemiológica Santiago

Manexo de bases de datos(avanzada): Microsoft Access 2000 e Visual FosPro v6 Santiago

II Congreso Gallego del Sida A Coruña

1º Foro Internacional Gallego sobre Prostitución Vigo

Linguaxe Administrativa Santiago

Curso sobre varicela Madrid

VI Xornadas galegas de formación en inmunoprofilaxe Ourense

1º Congreso de la Asociación Española de Vacunología Santiago

VI Congreso Nacional sobre SIDA Valencia


V taller internacional sobre tuberculosis “Casos importados VIH/SIDA y tuberculosis Barcelona

Urgencias en neumología Santiago

I xornadas galegas de bioética Santiago

Xornada sobre deseño e planificación de actividades de formación continuada destinadas a profesionais sanitarios. 2001 Santiago


Epidemiología y Salud Pública A distancia

Plan de Formación Interna en informática (Word, Excell, Power-Point y Outlook de Microsoft) Santiago



Servicio Protección da Saúde fronte Norma UNE 45.004 para la acreditación de los Servicios a Riscos Xerais Veterinarios Oficiales Santiago




(Continuación)

3.1 22/8/02 10:32 Página 282



Servicio Protección da Saúde fronte Curso sobre control medioambiental Santiagoa Riscos Específicos de lexionela

Jornadas de debate sobre Salud Laboral: Objetivo prioritario Santiago

Xornada técnica sobre axentes mutaxénicos etóxicos para a reproducción A Coruña

Xornada técnica sobre o Real Decreto 374/2001, sobre a protección da saúde e seguridade dos traballadores contra os riscos relacionados cos axentes químicos durante o traballo A Coruña

Auditores de institucións sanitarias: auditorias do plan de minimización de riscos microbiolóxicos dos hospitais de Galicia Santiago

Master en prevención de riscos laborais: especialidade de seguridade A Coruña

Curso medio de linguaxe administrativa Santiago

Xornada sobre o amianto: Un risco para a saúde Ferrol

Xornada sobre o amianto: aspectos sindicais, xurídicos e sanitarios Vigo




Servicio de Programas Poboacionais Curso PEAC “Regresión de Poisson y agregación temporoespacial”.de Cribado Centro Nacional de Epidemiología, (ESN). Madrid

“Manexo de bases de datos (avanzado)”. Escola Galega de Administración Sanitaria Santiago




Servicio de Actuacións Preventivas Workshop on enviromental tobacco smoke Barcelona

European Network on Young People and tobacco (ENYPAT) Spring School Helsinki

Obradoiro sobre o abordaxe do tabaquismo na atención primaria: Formación de formadores A Toxa

Reunión de la Sociedad Española de Epidemiología Murcia

II Obradoiro sobre a abordaxe do tabaquismo na atención primaria. Técnicas de entrevista motivacional nas consultas de deshabituación tabáquica A Toxa

V Encuentro de profesionales de la salud sobre género y salud Mahón




(Continuación)

3.1 22/8/02 10:32 Página 283


Unidade responsable Título Lugar

Subdirección Xeral Determinantes do nivel de saúde dunha comunidade. Santiagode Xestión e Calidade en Saúde Pública Curso Diplomado en Sanidade

Control de Calidade. Curso Diplomado en Sanidade Santiago

Competencia Autonómica en Materia de Salud Pública. Curso “Actas e informes no ámbito da saúde pública” organizado pola FEGAS

Experiencias de marketing social (campañas y programas sanitarios) A Coruñada Dirección Xeral de Saúde Pública de Galicia. Curso “Master en marketing social da Facultade de Socioloxía da Universidade da Coruña

Subdirección Xeral Los riesgos del verano Ribeirade Programas de Saúde Pública

Riesgos sanitarios asociados al consumo de alimentos de origen animal Lugo

Curso de Termalismo. “Significación del Termalismo en Galicia” Arnoia (Ourense)

Xornada de Síntese sobre a crise da Encefalopatía esponxiforme bovina (EEB) Santiagoe da variante da enfermidade de Creutzfeldt-Jakob.

Servicio de Información de Saúde Pública Encefalitis espongiforme bovina. Un nuevo reto a la salud pública Lugo

Ferramentas de mapeo de datos e o seu uso na Vixilancia Epidemiolóxica Santiago

La práctica de la Vigilancia en Salud Pública. Talavera de la ReinaAplicaciones Informáticas aplicadas a la vigilancia: EPIDAT

Intoxicaciones alimentarias Santiago

Legionelosis. Un problema emergente. Mahón-MenorcaEn el Curso de Verano de la Escuela de Salud Pública de Mahón

Táboa 3.3.1.7. Actividades docentes por unidades en 2001


Servicio de Coordinación e Calidadede Saúde Pública II Xornadas sobre Transversalidade nas Ensinanzas non Universitarias Santiago

Gestión de Procesos Madrid

Cartas de Servicio Madrid




(Continuación)

3.1 22/8/02 10:32 Página 284



Servicio de Información de Saúde Pública Mesa Redonda sobre as ‘Enfermedades por Priones. Epidemiología y Salud Pública’. En el Curso de la UIMP sobre Enfermedades por Priones. Pontevedra

Mesa redonda sobor da gripe Santiago

Varias clases en Diplomados 2001 Santiago

Ethics and Human Subjects Research: US and International Issues. John HopkinsSummer Institute of Epidemilology and Biostatistics at the Bloomberg University. School of Public Health Baltimore. EE.UU.

Perinatal Epidemiology Course. Summer Institute of Epidemilology John Hopkinsand Biostatistics at the Bloomberg School of Public Health University.

Baltimore. EE.UU.

Geographical Information System and their use in Pablic Health. John Hopkins Summer Institute of Epidemilology and Biostatistics University. at the Bloomberg School of Public Health Baltimore. EE.UU.

Servicio de Prevención e Control O Programa galego de prevención e control da infección VIH/sida. Santiagodas Enfermidades Transmisibles Curso Diplomado en Sanidade

II Congreso Galego da SIDA A Coruña

Programa de prevención e control das enfermidades transmisibles SantiagoDiplomado en Sanidade

VI Xornadas galegas de formación en inmunoprofilaxe A Coruña

VI Xornadas galegas de formación en inmunoprofilaxe Lugo

VI Xornadas galegas de formación en inmunoprofilaxe Ourense

VI Xornadas galegas de formación en inmunoprofilaxe Pontevedra

VI Xornadas galegas de formación en inmunoprofilaxe Santiago

Programa de prevención vih/sida Padrón

Papel das ONGs no esforzo anti VIH/SIDA A Coruña

O Prog. Galego de Prevenc. E Control VIH/SIDA Santiago

Avances terapeuticos en drogodependencias Santiago

O Prog. Galego de Prevenc. E Control VIH/SIDA Santiago

Estratexia 2000 ante a infección vih/sida Valencia

Xornada sobre actualización no manexo da tuberculose infantil. Santiago“Introducción xeral e Situación epidemiolóxica e atención médica en Galicia “

Actualización na microbioloxía da tuberculose: Santiago“Estudio de resistencias en Galicia. Metodoloxía OMS”

XVIII Congreso Ordinario de la Sociedad de Medicina Interna. A Toxa“Epidemioloxía da tuberculose en Galicia”

(Continuación)

3.1 22/8/02 10:32 Página 285



Servicio de Prevención e Control VII Reunión Gallega de Tuberculosis e Infecciones Respiratorias. Vigodas Enfermidades Transmisibles “Situación actual da tuberculose en Galicia”

Xornadas sobre avances terapéuticos en drogodependencias. SantiagoA importancia da coordinación de servicios para mellora-la adherencia no tratamento das patoloxías orgánicas asociadas ás drogodependencias. “A atención ó drogodependente tuberculoso”

Diplomado en Sanidade. “Programa Galego de Prevención e Control da Tuberculose” Santiago

Metodoloxía do estudio de resistencias primarias ós fármacos antituberculosos en Galicia Santiago

Servicio Protección da Saúde Control y Vigilancia de las EETs Santiagofronte a Riscos Xerais

Programas de control Sanitario de Alimentos (Diplomados en Sanidad) Santiago

Plan de Ontrol de las EET´s Chantada

Programas de control Sanitario de Alimentos (Policía Autonómica) A Estrada

Servicio Protección da Saúde Curso de formación para inspectores de saúde pública sobre praguicidas Santiagofronte a Riscos Específicos de uso ambiental e de uso na industria alimentaria

Curso de praguicidas: nivel cualificado Santiago

Curso de praguicidas: nivel básico Guísamo

Curso Diplomado en Sanidade Santiago

Curso sobre control medioambiental de lexionela Santiago

Servicio de Programas Poboacionais Curso Data Management in Screening Programmes: “Evaluation of impact of de Cribado a screening programme”. Universidade de Atenas Atenas

Curso 2001 de diplomados en sanidade, organizado pola FEGAS e a DXSP. Santiago“Presentación do Programa galego de detección precoz do cancro de mama”

Curso 2001 de diplomados en sanidade, organizado pola FEGAS e a DXSP. Santiago“Programas de cribado”

“I Curso Teórico-Práctico en mamografía de cribado”. Organizado polo . ValenciaPrograma de prevención de cáncer de mama da Comunidade Valencia. “Mesa redonda: Metodología del Cribado”: “Sistemas de lectura”

Curso da Escuela Nacional de Sanidad: “Pautas para la detección precoz del cáncer de mama” Madrid“Fundamentos para el cribado poblacional del cáncer de mama”

Curso da Escuela Nacional de Sanidad: “Pautas para la detección precoz del cáncer de mama” Madrid“Situación de los programas del cribado poblacional del cáncer de mama en España”. Madrid

Curso da Escuela Nacional de Sanidad: “Pautas para la detección precoz del cáncer de mama” Madrid“El Programa de detección precoz del cáncer de mama en Galicia”

Curso da Escuela Nacional de Sanidad: “Atención integral de salud a la mujer”, MadridDiploma de especialización en promoción de la salud (DEPSA)”. “Enfermedades oncológicas”.

(Continuación)

3.1 22/8/02 10:32 Página 286



Servicio de Programas Poboacionais “Curso de control de calidad en mamografías”, IX edición, para técnicos de radiodiagnóstico. Santiagode Cribado “La garantía de calidad en el Programa Gallego de Detección Precoz del Cáncer de Mama.

Resultados globales”.

Taller de capacitación para cribadores del “Programa Galego de Detección da Xordeira C. Hospitalarioen Período Neonatal” Xeral-Cíes de Vigo

Taller de capacitación para cribadores del “Programa Galego de Detección da Xordeira C. Hospitalarioen Período Neonatal” Juan Canalejo e

Marítimo de Oza da Coruña

Taller de capacitación para cribadores del “Programa Galego de Detección da Xordeira C. Hospitalarioen Período Neonatal” Universitario

de Santiago

Taller de capacitación para cribadores del “Programa Galego de Detección da Xordeira C. Hospitalarioen Período Neonatal” Universitario

de Santiago

Curso 2001 de Diplomado en Sanidade, organizado pola FEGAS e a DXSP. SantiagoPresentación do Programa Galego para a detección da xordeira en período neonatal

Servicio de Actuacións Preventivas Charlas informativas sobre a menopausa Santiago

Servicio de Coordinación II Xornadas de Transversalidade. Mesa Redonda EpS na escola. Santiagoe Calidade da Saúde Pública Oferta de servicios desde a Consellería de Sanidade

Presentación do Módulo VI do Curso de Diplomados en Sanidade. SantiagoOs programas de intervención da Dirección Xeral de Saúde Pública

(Continuación)

3.1 22/8/02 10:32 Página 287


Táboa 3.1.1.8: Evolución da actividade formativa interna na DXSP 1994-2001

De resultados

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 TOTAL

Actividades formativas 3 10 16 30 31 47 71 38 246

Nº participantes 45 158 211 492 910 1.677 1.514 1.706 6.713

Nº xornadas técnicas — — — 2 2 1 0 0 5

Nº sesións técnicas — — 8 15 19 18 24 20 104

Táboa 3.1.1.9: Proporción de usuarios satisfeitos cos servicios ofertados, ponderada polo seu grao de utilización

Servicio Satisfacción en %

Formación en inglés 92 (4,46*)

Formación en utilización Programa Microsoft Office 81,3 (8,13**)

* Valoración promedio en escala de 1 a 5

** Valoración promedio en escala de 1 a 10

3.1 22/8/02 10:32 Página 288


Táboa 3.1.1.10: Proporción de usuarios satisfeitos cos cursos organizados. Globalmente o curso pareceulle bo (proporción de respostas “de acordo” e “moi de acordo” en %)

CURSOS ORGANIZADOS SATISFACCIÓN 2001% n/N

Curso sobre auditoría de institucións sanitarias (Plamirmihga) 76,92 26/27

Seminario sobre técnicas de exposición en público 97,05 34/36

Curso sobre praguicidas de uso ambiental na industria alimentaria 77,42 31/37

Obradoiro sobre inspección en saúde pública 70,83 60/69

Obradoiro sobre Norma EN 45.000 nos serv. de inspección de industrias da pesca

Formación de técnicos de laboratorio de saúde publica 100 13/13

Formación en técnicas instrumentais e microbiolóxicas de aplicación en laboratorios de Saúde Pública 100 13/13

Obradoiro sobre control ambiental da legionella 57,14 14/25

Actas e informes na inspección da saúde pública 71,05 38/90

Formación do persoal do programa de control e vixilancia das EETs 84,62 26/27

Curso sobre control das EETs 86,2 55/73

Diplomado en Sanidade 75 36/40

Ferramentas de mapeo de datos e o seu uso na vixilancia epidemiolóxica 100 10/14

Obradoiro sobre investigación de abrochos por alimentos 81,15 34/62

Curso sobre estudios analíticos en epidemioloxía 95,84 24/25

Estudios de cohortes: da epidemioloxía á saúde pública 100 11/17

A epidemioloxía na avaliación dos servicios sanitarios 100 16/23

Novas técnicas diagnósticas de laboratorio e o seu uso na investigación epidemiolóxica 85,71 14/25

Xornadas periféricas de formación continuada en inmunoprofilaxe 87,75 81/379

Couselling sobre Vih/sida para persoal sociosanitario 100 44/48

Xornada sobre manexo da tuberculose infantil 100 23/23

Xornada sobre estudio de microbioloxía da tuberculose 100 21/30

Curso sobre control da calidade en mamografía 100 13/32

Manexo avanzado de bases de datos 100 12/13

Fonte: Fundación Escola Galega Administración Sanitaria

3.1 22/8/02 10:32 Página 289


3.1.2. Proxecto Diplomado en Sanidade 2001

1. Data de comezo

O curso de Diplomado en Sanidade é de longa tradición entre os profesionaissanitarios. Sen embargo, non é ata o ano 1998, tras un período de conversas e consensoentre as comunidades autónomas e a EscolaNacional de Sanidade (ENS), cando se realiza aprimeira edición baixo os novos criteriosdefinidos, o que posibilita dende esa data a súahomologación certificación pola ENS.

2. Responsable: Carlos Crespo Sabarís. Servicio deCoordinación e Calidade de Saúde Pública.Coordinación docente: Enrique Vázquez Fernández.Servicio de Información sobre Saúde Pública.

3. Obxectivos

Xerais

1. Proporcionar ós profesionais sanitarios deGalicia un primeiro contacto coas diversasdisciplinas da administración e xestión deservicios de saúde e os seus instrumentos, paradetectar e interpreta-los problemas de saúdeda poboación, intervir ante eles prestandoservicios e avalia-los resultados obtidos.

Específicos

1. Coñece-la evolución do concepto de saúde edos servicios sanitarios, de xeito que secomprenda a demanda actual no sector saúde ea resposta organizada ante ela.

2. Comprende-los determinantes da saúde,valorando aqueles aspectos deles quedependen do sistema sanitario.

3. Coñecer e analiza-las fontes de informaciónque permitan valora-los problemas de saúde,ponderando a influencia dos servicios sanitariosna orixe da dita información.

4. Coñecer e aplica-los métodos cuantitativos ecualitativos necesarios para avaliar e asignarprioridades ante os problemas de saúde,

especialmente a partir da información próximaó profesional (actividade clínica ou de xestión econtorno socioeconómico do lugar de traballo).

5. Analiza-los problemas de saúde máisimportantes, tanto nacionais comoautonómicos e locais, identificando gruposespecíficos máis afectados, e valorando arepercusión dos problemas de saúde notraballo dos distintos profesionais.

6. Adquirir ou desenvolve-la capacidade pararealizar unha investigación, dende a fase dedeseño do protocolo ata a redacción duninforme e a súa defensa pública.

7. Desenvolver unha metodoloxía de adquisición decoñecemento que facilite, significativamente, aformación continuada dos profesionais do sectorsaúde, nas materias relacionadas cos problemasde saúde pública e administración de serviciossanitarios na nosa comunidade.


Contidos

O curso de Diplomado en Sanidade ten unhaduración de 200 horas acreditadas, das que 150horas teñen carácter presencial, agrupadas en 6módulos temáticos, e as 50 horas restantescorresponden á execución e presentación duntraballo orixinal relacionado cos contidos docurso, que é valorado na avaliación e acreditaciónformativa de cada participante.

Módulo I: Introducción ó concepto de saúde. A nova saúde pública.

• O concepto de saúde e enfermidade. Problemase necesidades de saúde.

• Estratexias da Escola Nacional de Sanidade.• Concepto de saúde pública. A nova saúde pública.• Estratexias da Dirección Xeral de Saúde Pública.

Módulo II: Sistemas de información sanitaria e indicadores de saúde.

• Introducción e sistemas de información sanitaria.• Vixilancia epidemiolóxica.• Demografía.

3.1 22/8/02 10:32 Página 290


• Sistemas de información e servicios de saúde.• Outros sistemas de información sanitaria.

Módulo III: Métodos e técnicas para estudio,identificación e análise de problemas de saúde.

• Introducción á metodoloxía da investigación.• Bioestatística.• Técnicas cualitativas de investigación.• Epidemioloxía.• Informática: Epiinfo, Epidat.• As publicacións científicas e a súa lectura crítica.

Módulo IV: Planificación e programación sanitarias.

• Concepto e tipos de planificación.• Técnicas de identificación de problemas.

Determinación de prioridades.• Deseño, execución e seguimento dos

plans/programas.• Avaliación de programas.• Control de calidade.

Módulo V: Organización sanitaria e políticas de saúde.

• Tipos de sistemas sanitarios, análisecomparativa.

• O sistema sanitario español.• A organización sanitaria da Comunidade

Autónoma de Galicia.

Módulo VI: Intervención. Programas depromoción e protección da saúde, e prevenciónda enfermidade.

• Programas de intervención da Dirección Xeralde Saúde Pública.

• Prevención e promoción da saúde en atención primaria.

• Programas sociosanitarios.

Módulo VII: Traballo de campo.

Aplica-los coñecementos adquiridos durante o cursoá elaboración dun documento escrito sobre untraballo relacionado coa saúde. Equivalente a 50horas lectivas. Os traballos presentaranse en formatosimilar ó requirido polas revistas científicas nacionaisda área de saúde pública e atención primaria.

Criterios de avaliación do alumnado

❚ A asistencia ás actividades docentes presenciaisé obrigatoria, permitíndose un máximo de 15horas de ausencia xustificadas. A asistenciaquedará reflectida no correspondente parte,asinado polo alumnado ó inicio e remate decada xornada lectiva.

❚ Proba obxectiva individualizada sobre oscontidos do curso:• 50 preguntas tipo test con cinco respostas

posibles, unha certa. Cada resposta correctavalerá un punto. Cada resposta erradarestará 0,20 puntos.

• 5 preguntas de resolución práctica, para asque o alumnado deberá levar calculadora.Cada resposta correcta valerá 4 puntos.

❚ Valoración do traballo de campo.

Para a cualificación final do alumno, asignarásellea cada proba os seguintes pesos ponderados:

❚ Proba obxectiva: un 70% da nota final. 5/7 partes corresponden ás preguntas test e as2/7 partes restantes ás de carácter práctico.

❚ Traballo de campo: asignaráselle un 30% dototal. As 5/6 partes da nota corresponderán ácalidade do traballo e a 1/6 parte restante ácalidade na síntese, exposición e defensa deste.

A nota final será a suma das dúas notas, aíndaque para obte-la cualificación de apto, o alumnodeberá superar alomenos un 40% da puntuaciónmáxima de cada exercicio. No caso de que nacualificación do tribunal resultase non apto, oalumnado poderá presentarse ás probas deavaliación do vindeiro curso que se convoque.


❚ Recursos humanos:• Director do curso • Coordinador docente• Coordinadores de módulo• Profesorado participante• Titores dos traballos de campo• Comisión de selección do alumnado• Tribunal de avaliación do alumnado

3.1 22/8/02 10:32 Página 291


5. Actividades xestionadas

❚ Coordinación da organización e docencia codirector docente e os coordinadores dosrespectivos módulos.

❚ Coordinación da organización coa FundaciónEscola Galega de Administración Sanitaria

(FEGAS) dos recursos materiais e dasactividades derivadas do desenvolvemento do proxecto.

❚ Avaliación do alumnado da edición do ano 2001.

❚ Avaliación global da edición do ano 2001.

❚ Inicio da planificación da edición do ano 2002.


De xestión


Táboa 3.1.2.2: Outros indicadores económicos baseados no custo de organización e docencia

Edición ano 1999 200 40 1 39.172 195.861 979

Edición ano 2000 200 40 1 29.024 145.122 726

Edición ano 2001 200 40 1 33.546 167.729 839

Horas Prazas Edic. Custo/hora Custo/pers. Custo/hora-pers.en pts. en pts. en pts.

Táboa 3.1.2.1: Análise de custos en pesetas do proxecto




CUSTO TOTAL RR.HH.2 1.957.201

CUSTO TOTAL ORGANIZACIÓN E DOCENCIA 6.709.154

CUSTO TOTAL DO PROXECTO 7.666.355 7.723.695 7.834.423


2. O custo dos recursos humanos corresponden só á actividade de coordinación

3.1 22/8/02 10:32 Página 292


❚ Relación oferta-demanda:

PuntuaciónGrupo 1999 2000 2001

Administración sanitaria 1.962 2.195 2.140

Facultativos asistenciais 2.446 1.979 4.270

Enfermería 4.457 2.713 7.920

Táboa 3.1.2.3: Punto de corte da lista definitiva de admitidos

Razón (solicitudes/praza)Grupo 1999 2000 2001

Administración sanitaria 4 / 1 4,5 / 1 2,3 / 1

Facultativos asistenciais 2 / 1 3,4 / 1 4,1 / 1

Enfermería 4 / 1 3,2 / 1 3,7 / 1

Táboa 3.1.2.4 : Razón solicitudes / praza ofertada para os distintos grupos

De resultados

❚ Avaliación do alumnado:

Táboa 3.1.2.5: Evolución 1999-2001 das proporcións de avaliación final do alumnado

% alumnadoGrupo 1998 1999 2000 2001

Apto 90 92 91 90

Non apto 10 8 9 10

Non apto asistencia 2,5 0 2 5

Non apto proba 10 5 7 12,5

Non apto traballo 7 3 0 0

3.1 22/8/02 10:32 Página 293


100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43

relatores

po

rcen

taxe

Sobre o nivel de coñecementos do relatorSobre a capacidade de transmiti-los coñecementosSobre o ambiente e a relación cordial entre alumnado e relator

Gráfico 3.1.2.1: Avaliación relatores (suma de respostas “de acordo” e “moi de acordo” en %)

❚ Satisfacción do alumnado:

Tal como se observa na gráfica anterior, mentres o nivel de coñecementos dos relatores foi moi ben valorado polo alumnado, a resposta

sobre a capacidade de transmitir estes coñecementosmostra unha ampla variabilidade.

3.1 22/8/02 10:32 Página 294


100%

90%

80%

70%

60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%Preg 1 Preg 2 Preg 3 Preg 4 Preg 5 Preg 6

Módulo II Módulo III Módulo IV Módulo V Módulo VI CURSO

po

rcen

taxe

Gráfico 3.1.2.3: Avaliación por módulos e global, edición ano 2001. Porcentaxe de respostas “de acordo” e “moi de acordo”

1. O módulo/curso proporcionoulle coñecementos axeitados e actualizados

2. O contido do módulo/curso é útil para a súa actividade profesional

3. O material e a documentación docente parecéronlle axeitados

4. As condicións do local foron as idóneas para a aprendizaxe

5. A atención ó alumno pola Fegas foi correcta

6. Globalmente o módulo/curso pareceulle bo

62,50%

25,00%

12,50%

Suficiente

Escaso

Excesivo

Gráfico 3.1.2.2: Proporción das opinións do alumnado sobre a duración do curso 2001

3.1 22/8/02 10:32 Página 295

3.2 22/8/02 10:36 Página 296

3.2.1. Programa de deseño eimplantación dun sistema dexestión da calidade na DXSP


2. Responsables: José Luis Aboal Viñas. Subdirectorxeral de Información e Xestión de Saúde Pública

Manuel Amigo Quintana. Servicio de Coordinación de Saúde Pública

3. Obxectivos

Xeral

1. Lograr un cambio cultural na organización,orientado á mellora continua da prestación de servicios de saúde pública.

2. Conseguir que os servicios e productos daorganización cumpran as características de calidade, definidas en función da garantíadebida ós seus clientes.

3. Coordina-lo desenvolvemento do Plan deCalidade 2000-2001 logo da autoavaliaciónsegundo o modelo da European Foundation forQuality Management (EFQM).


Estratexias

1. Identificación e adaptación dun modelo de xestión da calidade.

2. Implantación do modelo da Fundación Europea de Xestión da Calidade.

3. Impulso da formación en materia de xestión da calidade total e modelo EFQM.

4. Promoción do establecemento de grupos demellora que participen no desenvolvementodos proxectos do Plan de Calidade.

5. Promove-la certificación de procesos clave dasdelegacións provinciais segundo normasinternacionais (laboratorios e inspección de

saúde pública), así como a presentación apremios de recoñecemento externo sobreprácticas de alta calidade.


Recursos humanos:

❚ Dirección do Plan de Calidade: Subdirección de Información e Xestión de Saúde Pública.

❚ Asesoría externa.❚ Unidade de coordinación xeral:

Servicio de Coordinación de Saúde Pública.❚ Responsables de proxectos do Plan de Calidade

e membros de grupos de traballo.❚ Responsables e participantes na elaboración

e redacción de procedementos normalizados de traballo (PNT).

❚ Conxunto da organización.


❚ Mantemento do manual de PNT: supervisión easesoramento na redacción dos PNT,presentación para a súa aprobación, e difusiónde copias controladas.

❚ Formación de persoal do programa: cursos deGestión por Procesos IDEF 0 e de Cartas deServicio. Club Gestión de Calidad.

❚ Mantemento dos sistemas de Recoñecementose recompensas e de Queixas e suxestións do persoal.

❚ Avaliación de contratos programa 2000 coasdelegacións provinciais de sanidade, atenciónprimaria e atención especializada, eelaboración de propostas e sinatura doscontrato-programa para 2001.

❚ Avaliación do contrato-programa interno 2000co Servicio de Coordinación de Saúde Pública, e elaboración e sinatura do contrato-programapara 2001.

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 297Plan sectorial de mellora das estructuras organizativas e recursos materiais

3.2. Plan sectorial de mellora das estructuras organizativas e recursos materiais

3.2 22/8/02 10:36 Página 297

Plan sectorial de mellora das estructuras organizativas e recursos materiais298 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001


De xestión


2. Só se imputan coordinación xeral e operativa do programa

Táboa 3.2.1.1: Análise de custos do programa en 2001





CUSTO TOTAL RR.HH.2 3.278.759 2.908.351 2.851.302

CUSTO TOTAL FORMACIÓN / ASESORÍA 500.000 6.231.707 3.707.000


Táboa 3.2.1.2. Proxectos do Programa de calidade desenvolvidos en 2001

Programa Proxecto Realización

Xestión dos procesos 1.1. Análise de procesos X

1.2. Definición de procesos clave X

Orientación ó cliente 2.1. Orientación ó cliente da DXSP X

2.2. Orientación ó cliente dos programas X

Xestión de persoal 3.1. Comunicación política e estratexia X

3.2. Queixas e suxestións do persoal X

3.3. Recoñecementos do persoal X

3.4. Formación do persoal X

Sistemas de información 4.1. Seguridade dos sistemas informáticos X

4.2. Seguridade dos sistemas de información X

Resultados da organización 5.1. Priorización de programas X

5.2. Avaliación de programas X

3.2 22/8/02 10:36 Página 298

Plan sectorial de mellora das estructuras organizativas e recursos materiais DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 299

De resultados

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

61,25%

Liderado

61,79%

Xestiónpersoas

54,38%

Política eestratexias

60,00%

Recursos

50,50%

Procesos

32,50%

Satisfaccióncliente

6,25%

Satisfaccióndo persoal

82,00%

Impacto nasociedade

49,50%

Resultados

Serie 1

Gráfico 3.2.1.1. Puntuacións obtidas en % de cumprimentacióndos criterios do modelo EFQM. Xuño 1999

1. Liderado 2. Políticas eestratexias

3. Xestiónde persoal

4. Recursos 5. Procesos 6. Satisfaccióncliente

7. Satisfaccióndo persoal

8. Impactona sociedade

9. Resultados0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

14 18 18 15 16 16 4 3 9

5 8 10 8 12 10 7 1 8

Puntos fortes

Áreas de mellora

Gráfico 3.2.1.2. Resultados do proceso de autoavaliación. Xuño 1999

3.2 22/8/02 10:36 Página 299


A satisfacciónno posto

As relacións cosoutros servicios

A primacíado cliente

A comunicaciónna DXSP

A adhesión á DXSP

As relacións noservicio

Extensión damellora

53

54

32

83

72

61

70

50

54

41

51

45

62

73

100

80

60

20

0

40

Acordo/00

Acordo/99

Gráfico 3.2.1.3. Perfil de satisfaccion das persoas na DXSP. Enquisa clima laboral 1999-2000

0

2

4

6

8

10

12

14

16

Autonómica propia

88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 0100

Autonómica externa Autonómica mixta

Estatal/Europea Estatal mixta

0%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

10%2 3

57

1013

16

24

30

35

53

63

71

81

Total acumulado

Gráfico 3.2.1.4: Evolución 1988-2001 del número de comisiones y proporción de tipos con presencia de profesionales de la DXSP

3.2 22/8/02 10:36 Página 300


0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1.000

Sub. X. ProgramasSub. X. Xestión

1995300300

1996596320

1997439445

1998556498

1999626527

2000656563

Gráfico 3.2.1.5: Evolución 1995-2000 dos resultados da Inspección de Servicios da Xunta de Galicia

3.2 22/8/02 10:36 Página 301


3.2.2. Programa de coordinación da elaboración e execuciónorzamentaria


2. Responsables: Julia González-Zaera Barreal eJosé A. Souto Neira. Servicio de Coordinación e Calidade da S.P.

3. Obxectivos

Xeral

1. Prestar servicios de asesoría, supervisión exestión económica e orzamentaria, encamiñados á xestión do gasto público anualco máximo nivel de rigor e transparencia, no marco da lexislación aplicable en materia de procedemento administrativo e execución orzamentaria.

Específicos

1. Prestar servicios de consultoría e información ás unidades da DXSP.

2. Deseñar e administra-los sistemas deinformación para a xestión económica, xestiona-la calidade dos datos de execuciónorzamentaria da DXSP, e mante-las bases dedatos de consulta telemática.

3. Elaborar informes sistemáticos e segundodemanda sobre execución orzamentaria.

4. Supervisa-la tramitación de expedientes de gasto antes de 48 horas, e comunica-las non-conformidades á unidade que instrúe oexpediente de gasto. Face-lo asento interno do gasto, tramita-lo expediente á División de Recursos Económicos e arquivar copia antes de 48 horas.

5. Deseñar e revisa-lo procedemento normalizadode traballo para a instrucción e tramitación deexpedientes de gasto.

6. Estudiar e propoñer vías de solución ósproblemas de xestión económica relacionados

cos expedientes de gasto da DXSP que puideranpresentarse (interlocutor único coa División de Recursos Económicos).

7. Elabora-los expedientes relacionados con operacións especiais de xestión económica(descentralizacións orzamentarias, xeración de aplicacións especiais ou específicas,solicitudes de modificación orzamentaria, ...), e elaborar e tramita-los expedientes de gastodo Servicio de Coordinación de Saúde Pública.


Estratexias

1. Supervisa-los expedientes de gasto da DXSPantes da súa tramitación.

2. Establecer unha interlocución única coa División de Recursos Económicos para a detección, supervisión e resolución de problemas relacionados cos expediente de gasto da DXSP.

3. Implantar un procedemento normalizado de traballo que contribúa á xestión con calidade dos expedientes de gasto da DXSP.

4. Avaliar e monitoriza-la satisfacción do usuario cos servicios prestados no marcodeste programa.


Recursos humanos:


❚ Persoal da DXSP.

Recursos materiais:

❚ Procedemento normalizado de xestión deexpedientes económicos da DXSP.

❚ Sistema de información de xestión económica❚ Conexión telemática co Centro de Proceso de

Datos Económicos da Xunta de Galicia.❚ Informes sistemáticos internos, reunións

e notas de coordinación de xestión económica.

3.2 22/8/02 10:36 Página 302

Plan sectorial de mellora das estructuras organizativas e recursos materiais


❚ Administración do sistema de información dexestión económica 2001 da DXSP.

❚ Asesoramento técnico segundo demanda sobre elaboración, tramitación e seguimento de expedientes de gasto, así como supervisión,corrección e prevención de non-conformidadesno proceso.

❚ Supervisión, contabilidade interna, tramitacióne seguimento, de tódolos expedientes de gastotramitados pola DXSP.

❚ Elaboración de informes sistemáticos (mensuale anual) e segundo demanda específica, sobrexestión orzamentaria.

❚ Instrucción e tramitación de propostas de descentralización orzamentaria (contratos-programa) e propostas de xeraciónou modificacións crediticias, así como dosexpedientes de gasto do Servicio deCoordinación e Calidade da Saúde Pública.

❚ Representación da DXSP en diversas mesas de contratación.

❚ Seguimento da tramitación e xestióneconómica de convenios de colaboracióninterinstitucional.

❚ Supervisión e probas do deseño dun aplicativo informático de xestión económicano marco do proxecto Infosaúde do servicioinformático do Sergas.



De xestión



Táboa 3.2.2.1. Análise de custos en pesetas dos recursos humanos do programa




Asesoría técnica Grupo B-22 1 S.C.1 50% 2.212.513

Administrativo Grupo D-18 1 S.C.1 90% 3.899.230

CUSTO TOTAL RR.HH. 6.497.431 6.953.785 7.075.022

3.2 22/8/02 10:36 Página 303


❚ Actividade realizada:

Táboa 3.2.2.2. Orzamento en pesetas (Capítulo VI: Investimentos reais) xestionado pola DXSP en 2001

Orzamento Xeración Incorporación Acordo Totais

inicial créditos créditos de Consello

Subdirección de Programas de S. P. 2.037.787.168 86.554.600 2.736.617 –69.082.436 2.057.995.949

Subdirección de Información e Xestión de S. P. 290.879.780 –4.000.000 286.879.780

Informática 47.398.000 –14.894.222 32.503.778

Plan Galego de Estatística 13.000.000 18.869.829 –18.597.190 13.272.639

Subvencións 42.000.000 1.000.000 43.000.000

Total Dirección Xeral de Saúde Pública 2.431.064.948 105.424.429 3.736.617 –106.573.848 2.433.652.146

Táboa 3.2.2.3. Principais conceptos de gasto en pesetas en 2001

Subministración ou servicio adquirido Gasto en pesetas % gasto total

Adquisición de vacinas, distribución e mantemento 1.290.085.171 53,24

Contratación de persoal 277.721.099 11,46

Contratos programa hospitais e delegacións 259.134.875 10,69

Convenios de cooperación e axudas 147.329.556 6,08

Materiais específicos dos programas de intervención 100.381.212 4,14

Gastos dos servicios de inspección 99.037.703 4,09

Materiais impresos (deseño, edición, distribución) 76.724.819 3,17

Asistencias técnicas a programas e campañas 50.935.894 2,10

Adquisición de equipos 42.534.635 1,76

Soporte informático 33.758.113 1,39

Outras actividades divulgativas e científicas 20.042.652 0,83

Mantemento e mellora dos laboratorios 19.787.725 0,82

Formación de persoal (Ampliación Convenio FEGAS) 5.654.420 0,23

Totais 2.423.127.874 99,61

1. Porcentaxe de execución orzamentaria en 2001

3.2 22/8/02 10:36 Página 304


PART

IDA

S O

RZA

MEN

TARI

AS

CON

CURS

O P

ÚBL

ICO

CON

VEN

IOS

CON

TRA

TACI

ÓN

DE

PERS

OA

LA

DX

UD

ICA

CIÓ

N D

IREC

TATR

AN

SFER

ENCI

AS

2001

2000

1999

2001

2000

1999

2001

2000

1999

2001

2000

1999

2001

2000

1999

Prev

enci

ón

e c

on

tro

l de

enfe

rmid

ades

tran

smis

ible

s37

,91

35,8

835

,74

37,1

237

,52

25,9

610

,19

6,75

5,68

14,2

519

,47

31,6

0,53

0,37

1,02

Pro

gra

mas

de

pre

ven

ció

n in

div

idu

aliz

ada

31,0

330

,05

29,9

768

,97

69,9

570

,03

Ad

qu

isic

ión

de

vaci

nas

99,6

999

,66

99,0

20,

310,

340,

98

Axu

das

VIH

/sid

a10

0,00

100

100

Act

uac

ión

s p

reve

nti

vas

48,4

244

,638

,52

8,37

1,61

17,9

817

,56

16,2

831

,55

27,4

240

,64

2,05

2,05

2,95

Det

ecci

ón

pre

coz

do

can

cro

de

mam

a19

,73

23,6

217

,58

2,52

3,48

2,36

20,0

423

,03

20,5

41,

895,

297,

7155

,82

44,5

751

,81

Pro

tecc

ión

da

saú

de

fro

nte

a r

isco

s xe

rais

2,28

55,7

954

,22

51,1

64,

586,

6215

,86

37,3

639

,16

32,9

8

Pro

tecc

ión

da

saú

de

fro

nte

a r

isco

s es

pec

ífic

os

17,4

49,

147,

692,

7744

,89

62,3

953

,72

6,21

6,64

17,1

631

,46

19,0

721

,42

SUB

DIR

ECC

IÓN

XER

AL

DE

PRO

GR

AM

AS

DE

S.P.

69,4

64,5

856

,17

3,69

5,58

4,37

9,91

11,6

112

,63

5,42

7,32

12,7

211

,58

10,9

114

,11

1.45

9.58

7.21

31.

201.

439.

551

850.

558.

889

77.6

40.2

7610

3.87

7.85

066

.110

.630

208.

522.

620

216.

032.

786

191.

250.

984

113.

978.

326

136.

145.

235

192.

547.

057

243.

558.

580

202.

913.

578

213.

665.

938

Sist

emas

de

info

rmac

ión

de

S.P.

3,38

13,7

512

,91

42,0

930

,17

21,0

738

,53

35,4

737

,89

5,08

8,3

14,9

110

,92

12,3

113

,23

Sist

emas

info

rmát

ico

s32

,37

27,1

216

,49

2,80

64,8

372

,88

83,5

1

Plan

gal

ego

de

esta

tíst

ica

46,4

253

,58

100

100

Sist

emas

de

insp

ecci

ón

e l

abo

rato

rio

s d

e S.

P.48

,31

42,7

548

,03

3,22

21,9

318

,55

13,8

27,4

734

,75

34,2

82,

290,

733,

9

Sist

emas

de

coo

rdin

ació

n d

e S.

P.12

,97

22,3

657

,28

0,44

87,1

660

,28

41,4

312

,84

1,29

SUB

DIR

ECC

IÓN

XER

AL

DE

INFO

RM

AC

IÓN

E X

ESTI

ÓN

DE

S.P.

30,2

929

,91

30,6

78,

7510

,16

13,0

221

,64

16,2

714

,52

34,4

541

,32

37,0

34,

872,

354,

7596

.893

.427

114.

632.

551

111.

630.

332

27.9

98.6

3038

.923

.171

47.3

86.0

0069

.198

.479

62.3

41.7

7252

.858

.096

110.

174.

028

158.

374.

832

134.

775.

394

15.5

76.2

959.

014.

132

17.2

96.1

11

TOTA

L D

IREC

CIÓ

N X

ERA

L D

E S.

P.

64,2

358

,66

51,2

34,

366,

366,

0411

,46

12,4

113

9,25

13,1

317

,43

10,6

99,

4512

,31.

556.

480.

.640

1.31

6.07

2.10

296

2.18

9.22

110

5.63

8.90

614

2.80

1.02

111

3.49

6.63

027

7.72

1.09

927

8.37

4.55

824

4.10

9.08

022

4.15

2.35

429

4.52

0.06

732

7.32

2.45

125

9.13

4.87

521

1.92

7.71

023

0.96

2.04

9

Táb

oa

3.2.

2.4.

Evo

luci

ón

199

9-20

01 d

o t

ipo

de

exp

edie

nte

s d

e g

asto

inst

ruíd

os,

co

nsi

der

and

o a

po

rcen

taxe

co

n r

esp

ecto

ó o

rzam

ento

en

pes

etas

de

cad

a p

arti

da

orz

amen

tari

a xe

stio

nad

a

orza

men

to x

estio

nado

orza

men

to x

estio

nado

orza

men

to x

estio

nado

3.2 22/8/02 10:36 Página 305


3.2.3. Sistema de coordinación e xestión dos servicios de inspección de saúde pública

1. Data de comezo: marzo de 1994

2. Responsable: José Ángel Viñuela Rodríguez

3. Obxectivos

Xeral

1. Acadar uns servicios de inspección de saúdepública acordes coas novas necesidadesformuladas pola Unión Europea (UE).

Específicos

1. Dota-los servicios de inspección de saúdepública dos medios materiais necesarios para aexecución dos labores de inspección que teñenencomendados.

2. Consegui-la racionalización das tarefas deinspección alimentaria en materia de saúdepública.

3. Acadar un sistema de xestión de persoal eficazpara os servicios veterinarios oficiais de saúdepública.

4. Deseña-lo sistema de información acerca dasactividades de inspección dos serviciosveterinarios oficiais de saúde pública.

5. Proxecto de formación continuada do persoaldos servicios de inspección de saúde pública.


As novas tendencias marcadas pola creación doMercado Interior Europeo impuxeron un novoenfoque en materia do control oficial dealimentos, facendo necesario adecua-los serviciosde inspección de saúde pública a estas tendencias.Para isto, no ano 1994, levouse a cabo areestructuración dos servicios veterinarios oficiaisde saúde pública na Comunidade Autónoma deGalicia (CAG), baixo un modelo de creación deequipos de veterinarios, que abandonaba a antigaestructura municipal, creando 13 zonas veterinariassubdivididas en 48 comarcas veterinarias, deacordo coas necesidades de inspección.

Esta nova estructura requiría o establecementodun esquema funcional diferente e unha nova“dotación” destes novos equipos. No concepto de “dotación”, ademais dos recursos humanosasignados, debe incluírse todo un plan denecesidades que abrangue dende a localizaciónfísica dos equipos ata a incorporación de mediosmateriais imprescindibles para o desenvolvementoeficaz dos labores de inspección.

Estratexias

1. Formación dos equipos de inspección nas zonasveterinarias, acordes coas necesidades de cadaunha delas.

2. Unificación de criterios de inspecciónalimentaria no ámbito da CAG.

3. Elaboración dun sistema de información quepermita a valoración cualitativa dos labores deinspección.

4. Dotación dos medios de comunicación, deoficina e materiais necesarios para a execucióndos labores inspectores. Neste sentidomanterase un sistema de atención continuadaás necesidades que se presenten.

5. Elaboración dun plan de formación continuadapara o persoal destes servicios.


Recursos humanos:


❚ 13 zonas veterinarias: 4 na provincia da Coruña,3 en Lugo, 3 en Ourense e 3 en Pontevedra.

❚ 48 comarcas veterinarias.

Recursos materiais:

❚ 48 locais e mobiliario.❚ Parque móbil de 104 vehículos.❚ Sistemas de comunicación:

• telefonía fixa• telefonía móbil• fax• contestadores telefónicos

❚ Material de oficina: 13 equipos multifunción(fax, fotocopiadora, impresora).

3.2 22/8/02 10:36 Página 306


❚ PCs, hardware e software específico.❚ Documentos oficiais (actas, certificados, libros

de rexistro de actividade).❚ Triquinoscopio e placas de triquinoscopia.❚ Lupas para a inspección macroscópica de peixe.❚ Neveiras de conservación de mostras.

5. Proxectos, subsistemas e servicios xestionados en 2001

Subsistema de mellora da xestión dos serviciosde inspección de saúde pública

❚ Elaboración e execución do plan de necesidadesmateriais para o ano en curso e elaboración doseu orzamento.

❚ Servicio de remisión periódica dadocumentación técnica e oficial necesaria paraa execución de inspeccións.

❚ Subsistema de comunicación de instruccións ászonas veterinarias.

❚ Supervisión da tramitación da cobertura depostos de traballo dos inspectores veterinariosde matadoiro e lonxa motivados por permisos,licencias, baixas e vacantes.

Subsistema de control sanitario de exportaciónsde productos alimenticios a terceiros países

❚ Establecemento dos criterios de emisión dedocumentos oficiais e do seu control.

❚ Subministración de documentos oficiais ósservicios de inspección responsables da súasinatura: solicitude ó Ministerio de Sanidade eConsumo e remisión ás zonas veterinarias logoque os soliciten.

❚ Mantemento do sistema de informaciónmediante remisión dos partes mensuais decontrol de expedición de certificados deexportación das zonas veterinarias.

❚ Servicio de recompilación de modelos especiaisde documentación de acompañamento deexportacións.

❚ Estudio de problemas xurdidos: sistemática de solución.

❚ Avaliación do sistema.

Proxecto anual de formación continuada do persoal dos servicios de inspección de saúde pública

❚ 73 prazas no “Curso de formación continuadasobre o programa de control e vixilancia dasencefalopatias esponxiformes transmisibles” (3 edicións).

❚ 90 prazas nas xornadas sobre actas e informesna inspección de saúde pública (4 edicións).

❚ 10 prazas no “Curso de etiquetado dosproductos alimenticios” organizado polo IGC.

❚ 69 prazas nas xornadas formativas para aimprantación dun sistema de calidade segundoa norma en 45004 nos servicios de inspecciónveterinaria da dirección xeral de saúde pública(4 edicións).

❚ 37 prazas no “Curso sobre praguicidas de usoambiental e na industria alimentaria”.

Proxecto de acreditación dos servicios deinspección segundo a norma EN45004 nasindustrias da pesca

❚ Elaboración da documentación do manual de calidade.

❚ Elaboración dos procedementos de inspección.

3.2 22/8/02 10:36 Página 307


Táboa 3.2.3.1. Instruccións enviadas e motivo destas

1997 1998 1999 2000 2001

Certificados de exportación 8 0 2 0 6

Mantemento de vehículos 1 1 1 0 0

Uso tarxetas SOLRED 2 1 4 0 1

Acordos de intervención de mercadorías 19 29 22 15 5

Taxas de matadoiros — 5 18 28 5

Procedementos normalizados de traballo 2 1 1 3 1

Seguimentos partidas de importación 3 47 22 11 0

Denuncias 34 86 62 40 91

Instruccións ext. e sondaxe de mercado. 2 20 99 120 0

Total 71 190 231 217 109

Táboa 3.2.3.2. Cursos/xornadas xestionados para os servicios de inspección de saúde pública

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Nº de cursos/xornadas 6 15 6 14 18 8

Nº de asistentes 129 285 155 216 395 157

Horas ofertadas1 — — — 2.664 20.145 5822

Horas ofertadas por inspector2 — — — 10,2 76,9 22,2


De xestión

1. nº de horas de docencia x nº de asistentes

2. nº de horas ofertadas/nº de inspectores (262)

3.2 22/8/02 10:36 Página 308



Táboa 3.2.3.3. Análise de custos en pesetas do subsistema de supervisión da emisión de certificados de exportación

2001 2000 1999 1998 1997

Nº de certificados emitidos 3.076 3.230 2.886 2.252 1.834

Investimentos 9.275.056 10.588.493 9.576.789 5.873.127 3.046.104

Taxas 2.698.615 3.772.895 2.325.194 1.729.378 1.315.810

Custo por certificado sen taxas 3.015 3.278 3.318 2.608 1.661

Custo por certificado con taxas 2.138 2.110 2.513 1.840 943

Táboa 3.2.3.4. Evolución dos investimentos nos servicios de inspección de saúde pública

2001 2000 1999 1998 1997 1996

Investimentos en formación 5.043.116 7.309.390 4.600.000 1.771.652 7.816.231 4.424.922

Accións formativas 5.043.116 7.309.390 4.600.000 1.771.652 7.816.231 4.424.922

Investimentos en recursos materiais1 34.247.002 32.003.758 39.391.161 23.881.334 23.894.219 15.218.942

Melloras estructurais 517.900 1.498.223 2.121.072 565.542 330.687 3.987.614

Sistemas de comunicación 17.079.601 12.424.804 12.293.282 10.427.507 8.749.037 4.952.913

Material de inspección 13.021.333 8.600.242 13.756.273 5.515.550 6.344.853 2.639.437

Documentos (lexis., actas, varios) 1.135.953 3.202.976 5.542.399 794.600 5.001.603 3.213.216

Material ofimático 2.492.215 6.277.513 5.678.135 6.578.135 3.468.039 425.762

Investimentos en calidade 2.242.500 1.225.199 1.774.800

Elaboración documentación 2.242.500 1.225.199 1.774.800

Investimentos en medios de transporte 81.987.659 74.687.125 98.488.037 90.058.547 86.903.354 81.329.644

Custo anual medios de transporte 81.987.659 74.687.125 98.488.037 90.058.547 86.903.354 81.329.644

nº de vehículos oficiais 104 96 83 83 78 76

Custo vehículo/mes 65.695 64.833 98.884 90.420 92.845 89.177

Total investimentos 123.520.277 115.225.472 144.253.998 115.711.533 118.613.804 100.973.508

Investimentos por inspector/ano 471.451 439.792 550.588 441.647 452.724 385.395

1. Sen incluí-los medios de transporte

3.2 22/8/02 10:36 Página 309


Táboa 3.2.3.5. Dotación de material ós servicios de inspección

Material 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Vestiario Luvas de látex X X X X X X XGorros X X X X X X XCobre calzados X X X X X X XBotas X X X X X X XPantalóns X X X X X X XBatas X X X X X X XGorros papel tapamelena X X X X X X XChaqueta frigorista X X XCapucha 40º c. Azul X X XChaleco frío X X X X X X XChaquetóns frio XManguito usar tirar bco. X X

Protección Mandís euroline 120x100 X XLentes de protección panorámicas X XMáscaras antipó X XCascos protectores brancos X X X X X X XLuvas de malla X X

Equipos de medida e inspección Microquant cloro p. 350 determ. X X X X X

Termómetros clínicos, ref. 211 X X X XTermómetro penetración 120 mm. X XTermómetros dixitais testo 105. Impermeables X X X XData-logger X XPeachímetro e disolucións X X X XFonendo nissei veterinaria X X X X XCoitelo de desosar de 14 cm de folla X X X X X X XTriquinoscopios e placas de triconoscopios X X X X X X XLupas estereoscópicas X X

Material de precintado e toma de mostras Neveiras X X X X X X X

Precintos X X X X X X XPinzas disección X X X X X XMaterial de recollida mostras (recipientes, etc) X X X X X X X

Material de oficina Máquinas escribir X X X X X X XPC’s + impresoras X X X X X XEquipos multifunción X X X X X XMaletín executivo X X X XSelos de caucho X X X X X X X

Manipuladores de alimentos Televisións e vídeo X X X X X X XCintas vídeo (manipuladores alimentos) X X X X X X X

Comunicacións Teléfonos móbiles X X X X X XTeléfono-fax-contestador X X X X X X X

3.2 22/8/02 10:36 Página 310


Táboa 3.2.3.7. Análise de custos en pesetas do subsistema de supervisión da emisión de certificados de exportación

2001 2000 1999 1998 1997

Nº de certificados emitidos 3.026 3.230 2.886 2.252 1.834

Investimentos 9.275.056 10.588.493 9.576.789 5.873.127 3.046.104

Taxas 2.698.615 3.772.895 2.325.194 1.729.378 1.315.810

Custo por certificado sen taxas 3.065 3.278 3.318 2.608 1.661

Custo por certificado con taxas 2.173 2.110 2.513 1.840 943

2001 2000 1999

Asesoría sistemas de calidade 2.242.500 1.225.199 1.774.800

Táboa 3.2.3.8. Custo en pesetas do proxecto de acreditación dos servicios de Inspección segundo a norma EN45004



3. Nº certificados emitidos x tempo estimado de emisión dun certificado (60 min.)

Táboa 3.2.3.6. Análise de custos dos recursos humanos do subsistema de emisión de certificados de exportación

Tipo de recurso Categoría Localización % dedicación Custo pts. Custo pts.


Xefe de servicio Grupo A 28-A S.C.1 1% 77.138

Técnico superior Grupo I S.C.1 20% 1.033.703

Inspector S.P. Grupo A-20 S.P.2 3.026 h.3 8.525.093

CUSTO TOTAL RR.HH. 9.635.934 10.588.493

3.2 22/8/02 10:36 Página 311




Táboa 3.2.3.9. Custo en pesetas dos recursos humanos do sistema



Xefe de servicio Grupo A 28-A 1 S.C.1 60% 4.628.256 4.537.491

Xefe de sección Grupo A-25 1 S.C.1 90% 5.87160.4 5.756.451

Técnico superior Grupo A-20 2 S.C.1 30% 3.375.044 3.312.497

Administrativo Grupo C–18 1 S.C.1 100% 3.835.396 3.760.126

Administrativo Grupo III 1 S.C.1 100% 3.567.161 3.497.215

Administrativo Grupo D-12 1 S.C.1 100% 2.944.497 2.886.729

Xefe de zona Grupo A-26 13 S.P.2 100% 90.203.329 89.320.621

Director técnico Grupo A-24 12 S.P.2 100% 78.718.829 73.574.909

Inspector de S.P. Grupo A-20 142 S.P.2 100% 798.760.460 783.957.620

Inspector de S.P. lonxa e matadoiro Grupo A-20 80 S.P.2 100% 450.005.893 441.666.265

Asesor técnico Grupo A-22 2 S.P.2 100% 11.519.891 11.905.972

CUSTO TOTAL RR.HH. 1.448.145.920 1.424.175.895

3.2 22/8/02 10:36 Página 312


De resultados

Custo/hora inspección

Inspectores de saúde pública 3.845

Inspectores lonxa e matadoiro 3.806

Directores técnicos 4.407

Táboa 3.2.3.11. Custo por hora de inspección en pesetas

Táboa 3.2.3.10. Nº de actuacións realizadas sobre establecementos

1997 1998 1999 2000 2001

TOTAL 87.510 103.970 100.706 114.904 50.764*

Fórmula: [(SB+P/H] + %I

SB: soldo bruto

P: productividade

H: nº de horas de inspección ó ano por persoa

I: investimentos en recursos materiais

Nº casos % sobre total certificadosTipo problema 1997 1998 1999 2000 2001 1997 1998 1999 2000 2001

Esixencias especiais — 5 1 — — 0 0,12 0,03 0 0

Modelos especiais — 2 7 — — 0 0,05 0,24 0 0

Sinatura inadecuada 2 — — — — 0,12 0 0 0 0

Táboa 3.2.3.12. Evolución das incidencias na sinatura de certificados de exportación

* Datos a 30-09-01

3.2 22/8/02 10:36 Página 313


3.2.4. Sistema de coordinación exestión dos laboratorios desaúde pública


2. Responsable: Montserrat Castelo Guzmán

3. Obxectivos

Xerais

1. Presta-lo apoio preciso ós programas de saúdepública.

2. Adapta-los laboratorios de saúde pública ásnormas vixentes, mellorando a súa capacidade e calidade técnica.

Específicos

1. Asegura-la dotación material en función dasnecesidades de cada laboratorio.

2. Mante-lo funcionamento eficaz doslaboratorios.

3. Asegura-la formación continuada do persoal.


Os laboratorios de saúde pública representan unservicio complementario e imprescindible dosprogramas de saúde pública. O cumprimentodeste papel de xeito eficaz depende, en granmedida, da dotación de infraestructuras, mediosmateriais e humanos.

Por outra banda, a esixencia normativa deacreditación, entendida como o recoñecementoda capacidade de avaliación do laboratorio e asúa conformidade co sistema de equivalencias detódolos laboratorios oficiais, fai necesario que seleven a cabo unha serie de melloras que llespermitan a obtención da cualificación delaboratorio acreditado.

O Sistema Galego de Coordinación deLaboratorios pretende a xestión eficaz doslaboratorios dependentes da Dirección Xeral deSaúde Pública, mellorando a súa organización eprocurando un funcionamento racional de cadaun deles.

Estratexias

1. Optimización dos recursos humanos:• Determinación das cargas de traballo.• Axuste de persoal en función das cargas

de traballo.• Implantación das boas prácticas de

laboratorio, como sistema de garanti-lacalidade total do laboratorio.

• Especialización por tipo de productos,técnicas analíticas e determinacións.

• Acada-la acreditación das liñas analíticasprioritarias.

• Elaborar un sistema de información da actividade de cada laboratorio.

• Plans de formación do persoal técnico dos laboratorios.

2. Xestión dos recursos materiais:• Dotación de material funxible.• Dotación de material inventariable.• Mantemento dos medios materiais.

3.2 22/8/02 10:36 Página 314



Recursos humanos:


❚ 4 unidades de coordinación periférica: Servicio deProtección da Saúde das delegacións provinciais,directores dos laboratorios de saúde pública.

Recursos materiais:

❚ Laboratorios de saúde pública das delegacións provinciais.

5. Proxectos, servicios e actividades xestionados en 2001

Subsistema de mellora da xestión dos laboratorios de saúde pública

❚ Servicio de mantemento dos equiposinstrumentais dos laboratorios de saúde públicamediante a contratación deste cunha empresapara tal fin.

❚ Servicio de recollida dos residuos doslaboratorio de saúde pública mediante acontratación dunha empresa para tal fin.

❚ Adquisición de material funxible.❚ Adquisición de material inventariable.❚ Definición e implantación de novas técnicas

analíticas.❚ Valoración dos resultados analíticos.

Modelo de informes.❚ Revisión e actualización da Orde pola que se

establecen os prezos privados polos serviciosprestados nos laboratorios dependentes daConsellería de Sanidade.

Proxecto anual de formación continuada do persoal dos laboratorios

❚ Descentralización presupostaria para facilita-laasistencia a cursos de formación do persoaltécnico dos laboratorios.

❚ Xestión da participación dos laboratorios enensaios interlaboratorios.

❚ 1 edición do curso “Formación en técnicasinstrumentais e microbiolóxicas de aplicaciónen laboratorios de saúde pública” 1ª parte.

❚ 1 edición do curso “Formación en técnicasinstrumentais e microbiolóxicas de aplicaciónen laboratorios de saúde pública” 2ª parte.

Proxecto de acreditación dos laboratorios de saúde pública

❚ Adecuación do sistema de calidade actual noslaboratorios baseado na norma UNE-EN 45.001ó sistema de calidade segundo a norma UNEEN-ISO/IEC 17025

❚ Ampliación do alcance da acreditación doslaboratorios de saúde pública da Coruña ePontevedra para a realización de ensaiosmicrobiolóxicos e fisicoquímicos en productosalimentarios pola entidade ENAC.

❚ Revisión e solicitude de ampliación do alcance daacreditación do Laboratorio de Saúde Pública de Lugo para a realización de ensaiosmicrobiolóxicos e físico-químicos pola entidade ENAC.

❚ Adaptación das instalacións do laboratorio deOurense a normativa vixente cara a súasolicitude de acreditación.

Proxecto de informatización dos laboratorios de saúde pública

❚ Codificación dos ensaios dos laboratorios.❚ Control dos gastos dos laboratorios.

3.2 22/8/02 10:36 Página 315



De xestión



Táboa 3.2.4.1. Análise de custos en pesetas dos recursos humanos do Sistema



Xefe de servicio Grupo A 28a 1 S.C.1 20% 1.542.752


Director laboratorio Grupo A-28b 4 S.P.2 100% 29.376.110


Técnico superior Grupo A-I 3 S.P.2 100% 15.505.538

Técnico medio Grupo B-16 6 S.P.2 100% 26.550.164

Técnico medio Grupo II 1 S.P.2 100% 4.366.532

Técnico laboratorio Grupo III 9 S.P.2 100% 32.104.448

Oficial laboratorio Grupo IV 13 S.P.2 100% 39.910.059

Auxiliar laboratorio Grupo D-12 11 S.P.2 100% 32.389.468

Administrativo Grupo E 2 S.P.2 100% 5.039.589

CUSTO TOTAL RR.HH. 286.979.716 281.452.611 266.638.897

3.2 22/8/02 10:36 Página 316


Táboa 3.2.4.2. Custo en pesetas do mantemento dos equipos industriais

2001 2000 1999 1998

Mantemento 3.870.000 3.870.000 3.889.306 3.293.240

Arranxos 2.482.754 1.635.200 5.033.459 963.885

TOTAL 6.352.754 5.505.200 8.922.765 4.257.125

Táboa 3.2.4.3. Custo en pesetas do material inventariable adquirido para os laboratorios

Laboratorio 2001 2000 1999 1998

A Coruña 2.616.666 6.234.397 2.009.973 1.622.270

Lugo 6.885.966 8.684.033 9.779.154 17.749.042

Pontevedra 1.640.768 12.021.700 1.629.881 1.419.346

Ourense 3.917.440 1.408.567 — 1.742.802

GALICIA 15.060.840 28.348.697 13.419.008 22.533.460

Táboa 3.2.4.4. Custo en pesetas do proxecto anual de formación

Laboratorio 2001 2000 1999 1998

Nº de asistencias a cursos xestionados 2 2 15 10

Nº de asistencias 52 24 41 10

Nº de horas ofertadas por persoa 19 20 15.2 0

Custo por asistente 65.638 63.720 56.69 93.178

TOTAL 3.413.158 1.529.268 2.324.306 931.781

3.2 22/8/02 10:36 Página 317


Táboa 3.2.4.5. Custo en pesetas e número de ensaios interlaboratorios

Laboratorio Interlaboratorios 2001 Interlaboratorios 2000 Interlaboratorios 1999 Interlaboratorios 1998

A Coruña 4 3 2 2

Lugo 6 6 5 5

Ourense 3 2 2 2

Pontevedra 7 6 5 3

TOTAL CUSTOS 4.428.528 4.014.372 2.216.990 1.650.295

Auditoria seguimento e ampliación acreditación (Lab. da Coruña) 609.000

Auditoria seguimento e ampliación da acreditación (Lab.Pontevedra) 684.400

Auditoria seguimento e solicitude ampliación da acreditación (Lab. Lugo) 684.400

1.977.800

Apertura de expediente acreditación en ENAC (Lab. C e PO) 394.400

Acreditación en ENAC (Lab. Lugo) 850.479

Ampliación acreditación (Lab. Lugo) 139.200

1.384.079

Implantación sistema de calidade (Lab. Lugo) 320.000

Asesoría logo de acreditación ENAC (Lab. Lugo) 1.350.000

Asesoría sistemas de calidade (Lab. A C, Ou, Po) 6.081.300

7.751.300

Acreditación en ENAC (Lab. da Coruña) 835.200

Acreditación en ENAC (Lab. Pontevedra) 835.200

Ampliación acreditación (Lab. Lugo) 835.200

2.505.600

Ampliación acreditación (Lab. da Coruña) 701.800

Ampliación acreditación (Lab. Pontevedra) 771.400

1.473.200

Táboa 3.2.4.6. Evolución 1997-2001 do custo en pesetas dos proxectos de acreditación

Laboratorio Determinacións fisicoquímicas Determinacións microbiolóxicas1998 1999 2000 2001 1998 1999 2000 2001

A Coruña 5.637 3.222 3.785 9.075 10.889 11.075 11.799 15.405

Lugo 36.702 43.565 62.152 51.112 9.767 11.167 8.613 9.851

Ourense 8.846 6.210 7.286 7.514 5.184 5.210 3674 3.029

Pontevedra 11.252 10.043 15.451 7.140 8.072 7.780 10.066 9.758

TOTAIS 62.437 63.040 88.674 74.841 33.912 35.232 34.152 38.043

Táboa 3.2.4.7. Nº de determinacións realizadas por laboratorio. Evolución 1998-2001

2001 2000 1999 1998 1997

De resultados

3.2 22/8/02 10:36 Página 318


Táboa 3.2.4.8. Porcentaxe de ensaios acreditados sobre ensaios totais

Laboratorios A Coruña Lugo Ourense Pontevedra

Nº ensaios totais 44 362 70 89

Nº ensaios acreditados 35 86 0 55

% ensaios acreditados/ensaios totais 79 24 0 62

Táboa 3.2.4.9. Catálogo de ensaios acreditados

Laboratorio Productos Tipo de ensaios

A Coruña Augas fisicoquímico

Augas microbiolóxico

Alimentos microbiolóxico

Leite e derivados microbiolóxico

Lugo Augas fisicoquímico



Fígado fisicoquímico

Músculo fisicoquímico

Ollo fisicoquímico

Ouriños (animal) fisicoquímico

Ril fisicoquímico

Pontevedra Augas fisicoquímico



Molusco fresco microbiolóxico

Productos da pesca

e derivados fisicoquímico

3.2 22/8/02 10:36 Página 319


3.2.5. Sistema de control da xestiónde taxas e prezos públicosdependentes da DXSP


2. Responsable: María García-Malvar Suárez

3. Obxectivos

Xeral

1. Supervisa-la xestión e liquidación das taxas e prezos públicos por prestación dos serviciosadscritos á Dirección Xeral de Saúde Pública.

Específicos

1. Establece-la mecánica de cobro de taxas eprezos públicos por prestación de servicios.

2. Acadar criterios homoxéneos na xestión e liquidación de taxas e prezos públicos.


A normativa actual vixente en materia de taxas,exaccións e prezos públicos en Galicia estableceque a xestión e liquidación destes seráresponsabilidade dos entes da administración quesubministren o ben ou o servicio.

Actualmente algunhas das taxas recollidas nanormativa galega son de creación propia perooutras, sobre todo as relacionadas co controloficial de alimentos, veñen impostas polanormativa derivada das directivas do Consello deEuropa, que pretenden financia-los servicios deinspección e outros relacionados co fin deasegurar que cada Estado membro conte cundispositivo de control axeitado para permiti-lalibre circulación destes productos por toda aUnión Europea en réxime semellante deseguridade para os consumidores.

Neste sentido, a Dirección Xeral de Saúde Pública,como unidade encargada do control oficial dosproductos alimentarios baixo o punto de vistasanitario, ten responsabilidades na xestión eliquidación das taxas e prezos públicos que sederiven destas actividades. Por outra banda, a normativa autonómica recolle outra serie detaxas e prezos públicos que tamén deben serxestionados polos servicios dependentes dela.

O feito de que as unidades de xestión directaestean nas delegacións provinciais fixo necesarioque se establecese un sistema de supervisióndestas actividades co fin de que se unificasen ómáximo os criterios e se establecese unha mesmasistemática de cobro, así como unhacentralización dos datos na unidade responsable.

Estratexias

1. Establecer criterios uniformes na aplicación de taxas e prezos públicos.

2. Realiza-las revisións periódicas das contías destesconceptos e elaboración da circular anual.

3. Elaboración dun sistema de remisión dos datosós servicios centrais.


Recursos humanos:


❚ 4 unidades de coordinación periférica: Serviciode Protección da Saúde das delegaciónsprovinciais.

❚ 13 zonas veterinarias: 4 na provincia da Coruña,3 en Lugo, 3 en Ourense e 3 en Pontevedra.

Recursos materiais:

❚ Impresos de autoliquidación.❚ Modelos de declaración complementaria

das taxas.

3.2 22/8/02 10:36 Página 320



De xestión



Táboa 3.2.5.1. Análise de custos en pesetas dos recursos humanos do Sistema



Xefe de servicio Grupo A 28-A 1 S.C.1 6% 462.826


CUSTO TOTAL RR.HH. 4.080.785 4.000.782

5. Proxectos e actividades xestionados no ano 2001

❚ Elaborouse a circular de revisión de contíaspara o ano 2001.

❚ Elaborouse a revisión nº 3 do procedementonormalizado de traballo (PNT) de taxas.

❚ Declaración trimestral de taxas e prezospúblicos dende os servicios periféricos ósservicios centrais.

3.2 22/8/02 10:36 Página 321


Táboa 3.2.5.2. Evolución provincial 1999-2001 das contías dos tipos de taxas xeradas en pesetas

Programa/Subprograma Claves A Coruña Lugo Ourense Pontevedra 2001 2000 1999

Dilixenciado de libros 30.01.00 186.520 40.720 84.870 58.820 370.930 464.635 1.132.780

Inscrición en rexistros oficiais 30.02.00 6.550 1.310 0 11.790 19.650 16.200 0

Expedición de certificados 30.04.00 175.694 1.059.415 638.885 209.070 2.083.064 2.542.205 1.578.015

Prestación de servicios facultativos relacionadoscoas análises, dictamenes, peritaxes, etc.,cando así o exixa a normativa vixente 31.07.02 0 0 0 5.454.048 5.454.048 0 0

Control sanitario de exportacións de productos alimentarios 31.09.00 791.939 630.706 84.560 1.234.025 2.741.230 3.772.895 2.999.020

Expedición de autorización sanitaria 31.10.01 2.381.555 1.075.785 812.105 2.515.535 6.784.980 6.979.116 8.410.295de funcionamiento

Validación sanitaria de funcionamiento 31.10.02 1.449.868 101.610 320.140 816.625 2.688.243 2.299.235 3.219.862

Actividades relacionadas con problemas ambientales diversos 31.12.02 92.960 923.820 334.315 5.015.080 6.366.175 1.252.455 1.807.705

Manipuladores de alimentos 31.12.06 29.537.758 3.652.480 4.143.430 7.862.332 45.196.000 42.004.826 36.461.765

Exhumación dun cadáver, criatura abortiva o membros procedentes de amputacións 31.13.02 681.540 349.310 130.485 863.540 2.024.875 0 0

Exhumación de restos cadavéricos 31.13.03 914.060 0 284.050 2.035 1.200.145 0 0

Control sanitario de carnes de animais da especie porcina para o consumo 31.25.01 21.645 245.650 252.122 39.690 559.107 668.495 483.893

Control sanitario de augas para o consumo 32.01.00 2.680.825 0 385.900 4.419.710 7.486.435 3.301.045 3.124.995

Venda de libros oficiais de mantemento obrigatorio que non teñan tarifa específica 33.01.00 48.700 57.890 112.300 69.725 288.615 222.385 686.845

Venda de libros de control sanitario de piscinas de uso colectivo 33.04.00 301.610 39.780 74.925 19.040 435.355 0 0

Inspección e control sanitario oficial de 31.08.00carnes frescas, carnes de aves de curral e coellos, ee de determinadas substancias e os seus residuos 31.36.00 27.576.404 19.940.731 15.114.232 39.398.460 102.029.827 95.493.061 100.780.596

Servicios prestados en laboratorios de S.P. 36.23.00 0 1.072.488 0 14.439.768 15.512.256 942.863 2.878.018

TOTAL PESETAS 66.847.628 29.191.695 22.772.319 82.429.293 201.240.935 159.959.416 163.563.794

3.2 22/8/02 10:36 Página 322


3.2.6. Sistema de xestión deexpedientes sancionadores a industrias da alimentación e productos alimentarios


2. Responsable: Marta Barca Ramos

3. Obxectivos

Xeral

1. Apoio ó sistema de inspección dos alimentos,industrias de alimentación e outrosestablecementos dedicados á transformación evenda dos alimentos.

Específicos

1. Unifica-los criterios de cualificación dasinfraccións.

2. Unifica-los criterios de cuantificación das sancións.

3. Tramitar en tempo legal os expedientessancionadores.


Os resultados das inspeccións que se levan a cabonos diferentes programas de control sanitario deindustrias da alimentación e de control sanitariode alimentos, dentro do Plan Sectorial deActuación sobre Factores Ambientais Xeraisrequire que, en determinadas situacións, se levena cabo as medidas sancionadoras que estánprevistas nas diferentes normativas sectoriais. As ditas medidas serán de aplicación cando sedetecten deficiencias reiteradas, tanto no nivelestructural das industrias como naqueles casos nosque as industrias estean a poñer nas canles decomercialización productos alimentarios quesupoñan un risco para a saúde dos consumidoresós que van destinados, como é o caso dassubstancias utilizadas de xeito fraudulento naalimentación animal.

O establecemento de medidas de caráctersancionador require, segundo o recollido nalexislación sancionadora vixente, que se articuleun procedemento regrado de tramitación dosexpedientes, de xeito que en todo momento seasegure o dereito á defensa de calqueraadministrado e se eviten actuacións arbitrarias da Administración.

Neste sentido o sistema de xestión de expedientessancionadores a industrias de alimentación eproductos alimentarios pretende que asactuacións nesta materia sexan o máishomoxéneas posibles en tódalas unidades conresponsabilidade na tramitación de expedientessancionadores. Así mesmo pretende facer unseguimento das actividades sancionadoras dexeito que sirva de dato para a fixación deobxectivos dos programas, xa que proporcionagran información acerca de cales poden se-lossubsectores alimentarios sobre os que é necesariofacer un seguimento máis intenso.

Estratexias

1. Unifica-los criterios de cualificación das infraccións.

• Establecemento de criterios de avaliación das infraccións.

• Establecemento de bases xurídicassancionadoras que avalen a cualificación.

2. Unifica-los criterios de cuantificación das sancións.

• Establecemento de escalas de avaliación decontías en función de criterios obxectivables.

3. Tramitar en tempo legal os expedientessancionadores:

• Mellora-los tempos legalmente establecidos.4. Realiza-lo seguimento das sancións:

• Articula-lo sistema de información coasunidades responsables da finalización doexpediente.

• Establece-lo sistema de retroalimentación deinformación coas unidades responsables doinicio dos expedientes.

5. Avaliación anual do sistema:

3.2 22/8/02 10:36 Página 323


Elementos organizativosRecursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Inspección e Laboratorios de Saúde Pública.


Recursos materiais:❚ Material ofimático.❚ Modelos normalizados.


❚ Inicio de expedientes sancionadores na dirección xeral:• Dentro do Plan Nacional de Investigación de

Residuos en Animais e os seus Productos.

❚ Resolución de expedientes:• Tramitados dende as delegacións e que,

por razón competencial, corresponde resolverá directora xeral.

• Iniciados na dirección xeral e que nonsuperaban as competencias sancionadoras da directora xeral.

❚ Tramitación de expedientes:• Traslado de expedientes ó órgano

competente para resolver, por ter superada acapacidade sancionadora da directora xeral.

• Tramitación de recursos ordinarios que llecorresponde resolver ó conselleiro.

❚ Avaliación anual do sistema.


De xestión



Táboa 3.2.6.1. Análise de custos en pesetas dos recursos humanos do sistema



Xefe de servicio Grupo A 28-A 1 S.C.1 8% 617.101

Técnico superior Grupo I 1 S.C.1 90% 4.651661

CUSTO TOTAL RR.HH. 5.268.762 5.165.470

3.2 22/8/02 10:36 Página 324


Táboa 3.2.6.2. Evolución dos principais indicadores do sistema

2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995

Expedientes de tramitación propia 5 16 21 15 21 32 21

Expedientes de tramitación conxunta coas delegacións provinciais 39 32 38 33 41 31 21

Total de expedientes tramitados 44 48 59 48 62 63 42

Expedientes remitidos á fiscalía 0 1 1 4 15 6 0

Expedientes sobresidos 8 3 7 6 14 10 11

% de sobresemento 18,18 6,25 11,86 11,53 18 14 26,19

Tempo medio de tramitación (días laborais) 17,9 33,1 33,5 31,9 42,7 48 47,4

Valor en pesetas das sancións impostas 16.800.016 16.000.020 19.090.014 23.285.008 26.910.020 43.715.000 11.944.005

Táboa 3.2.6.3. Evolución histórica dos motivos das sancións. 1996-2001

Mótivos das sancións 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Total

PNIR: clembuterol 14 19 6 4 4 47

PNIR: inhibidores 11 6 6 16 9 2 50

Deficientes condicións de transporte 4 3 4 1 1 1 14

Deficiencias estructurais, hixiénicas e falta de carné de manipulador. 11 3 12 18 11 12 67

Deficiente manipulación de productos 8 8

Carencia de rexistros administrativos 12 24 13 14 3 2 68

Productos perigosos 9 5 2 2 3 1 22

Impedir ou dificulta-las tarefas de inspección 9 8 17

Non cubri-los libros de inspección ou libros mal cubertos 2 1 2 6 1 12

Productos mal etiquetados/documentados 1 1 3 2 7

Carnes sen documentación ou documentación irregular 5 2 3 4 2 16

Matadoiros clandestinos 5 6 11

Desaparición de mercadorias inmobilizadas 1 1

Incumprimento acordo suspensión actividades 3 7 10

TOTAL SANCIÓNS 69 77 52 61 47 44 350

De resultados

3.2 22/8/02 10:36 Página 325


Táboa 3.2.6.4. Evolución 1996-2001 dos motivos de sobresemento

Motivos de sobresemento 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Total

Falta de confirmación analítica 10 8 3 3 2 1 27

Considera-lo órgano competente para resolver que non era infracción 4 2 6

Non se puido demostra-la responsabilidade da empresa 2 1 4 1 4 12

Caducidade 3 3

TOTAL SOBRESEMENTOS 10 14 6 7 3 8 48

Táboa 3.2.6.5. Sentencias de recursos contencioso-administrativos recibidas na DXSP en 2001

Total Desestimatorias Parcialmente estimatorias Estimatorias

Clembuterol 1 1

Presencia de DSP

Matanzas clandestinas

Deficientes condicións hixiénicas e estructurais 2 2

1. As sancións rebáixanse á metade

3.2 22/8/02 10:36 Página 326


3.2.7. Programa de administración do sistema informático


2. Responsable: Miguel Rodríguez Muíños

3. Obxectivos

Xerais

1. Mantemento e xestión da rede informática da dirección xeral.

2. Consegui-la máxima capacidade de traballono sistema ofimático.

3. Atención ás necesidades dos usuarios no nivel de información e de soporte inmediato.

4. Consegui-la conexión dos recursos da Dirección Xeral de Saúde Pública (DXSP) co exterior (e inversamente).

5. Desenvolver un sistema homoxéneo de acceso á información xerada nesta dirección xeral.

6. Acadar un nivel óptimo de seguridade tantono sistema informático como nos distintossistemas de información.

Específicos

1. Atender de maneira axeitada as necesidadesda rede informática.

2. Consegui-las últimas versións do softwareofimático comercial para potencia-lodesenvolvemento da productividade dosusuarios da rede da DXSP.

3. Actualiza-los equipos informáticos que non soporten as novas aplicacións ou cambialos por equipos novos que poidancumprir estas funcións.

4. Atender puntualmente as demandas dosusuarios do sistema.

5. Garanti-la consistencia interna do sistemainformático.


Estratexias

1. A rede informática da DXSP é o soporte para a realización do traballo automatizado damaioría do persoal desta dirección. Dado oforte avance das tecnoloxías informáticas e asnecesidades dos usuarios é imprescindible unhaactuación continuada na adecuación da rede aestas necesidades. A estratexia principal pasapor unha continua adaptación da rede áspeticións do contorno.

2. Implantación progresiva de novas versións de software xa utilizado así como a adquisiciónde novos programas que cumpran asexpectativas de traballo e as necesidades de tratamento informatizado a nivel ofimáticoe especializado (aplicacións estatísticas, sistemasxeográficos de información –GIS–,...).

3. Formación específica do persoal bolseirodedicado a dar soporte ós usuarios da redeinformática da DXSP.

3.2 22/8/02 10:36 Página 327


4. Mantemento e soporte dos equipos servidoresda rede informática da DXSP.

5. Mantemento da Intranet (HTML e FTP) da DXSP.

6. Xestión do sistema de seguridade: estudio e implantación dun sistema de seguridadeinformática (no sistema informático e nossistemas de información) adecuado ásnecesidades desta dirección xeral e conforme as especificacións legais actuais.


Recursos humanos:

❚ Técnicos da unidade informática do Servicio de Información sobre Saúde Pública.

Recursos materiais:

❚ Hardware

• Un ordenador clónico Athlon 700MHz con128Mb de RAM e dous discos duros, un de 10 Gb e outro de 4 Gb de capacidade quefunciona como servidor dedicado á Intranete ó FTP instalado baixo Windows 2000Professional Server.

• Un ordenador clónico Pentium III 450MHzcon 256 Mb Ram e 6 Gb. de capacidade en disco que funciona como servidor proxy instalado baixo Windows 2000Professional Server.

• Un servidor HP LHr 8000 con 1Gb de RAM e 54 Gb de disco duro que funciona comoservidor principal de dominio baixo WindowsNT 4 e como servidor de correo corporativobaixo Exchange 5.5.

• Un servidor LH 3r con 512 Mb de Ram e 42 Gb de capacidade en disco que funcionacomo servidor SQL e como servidor principaldo dominio SAÚDE_PUBLICA, instalado baixoWindows 2000 Professional Server.

• Un servidor LH PRO con 128 Mb de Ram e 7 Gb. de capacidade en disco que funcionacomo servidor de probas instalado baixoLinux Red Hat 7.0.

• Un ordenador clónico Athlon a 700 MHz con128 Mb Ram e 10 Gb de capacidade en discoque funciona como servidor dedesenvolvemento instalado baixo Windows2000 Professional Server e que pertence ódominio SAÚDE_PUBLICA.

• Existen uns noventa ordenadores conectadosós ditos servidores, que funcionan comoestacións de traballo, que permiten aconexión como clientes 95/98/ME baixoprotocolo TCP/IP.

• A DXSP posúe comunicación coas catro delegacións de Sanidade, situadas nas distintas provincias galegas e coLaboratorio de Lugo.

• A rede da DXSP está integrada na redeprivada da Xunta de Galicia, e nela existentres equipos dedicados especificamente óSistema de Xestión de ProcedementosAdministrativos (SXPA).

• Así mesmo, a DXSP está integrada dentro da Rede de Correo Corporativo do SERGAS,na que están integrados os hospitais, centrosde saúde e demais organismos da Consellería de Sanidade (CS).

❚ Software: O software instalado no servidor prestaservicio a varios niveis. A continuación descríbensepor niveis as funcións do dito software.• Nivel de xestión de rede:

–O conxunto de servidores conforma dousdominios un baixo Windows NT e outrobaixo Windows 2000 Professional Server cunControlador Principal e un ControladorSecundario. Os servidores de Intranet eProxy funcionan de modo independente. O software utilizado é o seguinte:

–Microsoft Windows NT Server 4–Microsoft Windows 2000 Professional Server–Microsoft Internet Information Server 5–Linux Red Hat 7.0 Professional Server–Microsoft SQL Server 7 Service Pack 2–Microsoft Exchange 5.5–PcAnyware–WinGate 4

3.2 22/8/02 10:36 Página 328


• Nivel de xestión usuario:–No servidor atópanse instaladas aplicacións

ofimáticas baixo contorno Windows, queprestan servicio ós usuarios conectados.Entre as aplicacións atópanse:

–Microsoft Office 2000, que inclúen Word,Excel, PowerPoint, Outlook e Access.

–Foxpro 2.6, xestor de base de datos.–FoxPro 2.6 para Windows.–Visual FoxPro 5.–Visual FoxPro 6

• Atópanse tamén instaladas ferramentas dedesenvolvemento, como son:–Foxpro 2.6, versión profesional.

(DOS e Windows).–Visual Foxpro 5.0 e 6.0, versións

profesionais.–Microsoft FrontPage 2000.–Borland Delphi 5

• Existe software especializado que xestionacertos servicios para a explotación estatísticacomo son:–SPSS, ferramenta para o cálculo estatístico.–MapInfo, para o tratamento xeográfico

de datos.–Epiinfo e Epimap, software epidemiolóxico.–Epidat 2.1, para análise de datos tabulados.


❚ Actualización do software: adquisición,instalación e probas do seguinte software:• Microsoft Visio• Microsoft Visual Studio 6• Microsoft Windows XP• Metaframe• Xcase• Adobe Acrobat 5• F-Secure antivirus.• SPSS 10

❚ Actualización do hardware: adquisición dediverso material informático para cubrirdiferentes necesidades:• Ordenadores de sobremesa (para servicios

centrais e para certos programas periféricos)e portátiles.

• Impresoras láser branco e negro e a cores.• Canón retroproxector e outros elementos

multimedia. ❚ Atención ó usuario e mantemento básico.❚ Intranet da DXSP:

• Mantemento da navegación HTML.• Mantemento do servidor de ficheiros (FTP).• Reestructuración e redeseño da Intranet.

Adecuación dos contidos e do deseño base. ❚ Mantemento do sistema de seguridade:

• Desenvolvemento de protocolos dediferentes sistemas de información axeitadosá nova lexislación sobre confidencialidadedos datos persoais.

• Actualización do software antivirus.❚ Migración da estructura informática da Dirección

Xeral de Saúde Pública ás novas dependenciasda Consellería de Sanidade e unificación co restodas unidades desta Consellería.

❚ Integración do persoal informático da DirecciónXeral co Servicio de informática da ÁreaAdministrativa.

❚ Xestión dos recursos humanos, económicos e dosoporte o usuario.


De xestión

❚ 110 ordenadores mantidos na rede❚ 21 impresoras na rede❚ 6.355 páxinas na Intranet❚ 8.835 ficheiros no FTP da Intranet❚ 1.291 ficheiros PDF na Intranet

3.2 22/8/02 10:36 Página 329






Xefe de servicio Grupo A-28 A 1 S.C.1 5% 385.688

Bolseiro informático Licenciado 1 S.C.1 85% 1.999.200


Oficial administrativo Grupo III 1 S.C.1 65% 2.318.655


Auxiliar administrativo Grupo D-12 1 S.C.1 15% 441.675

CUSTO TOTAL RR.HH. 6.077.243 5.711.664 5.170.832

RECURSOS MATERIAIS

Compra de Pc’s 1.863.785

Asesoría técnica (10%) 775.283

Gratificacións horas extras 67.740

Hardware e software 8.612.921

CUSTO TOTAL RR.MM 11.319.729 32.014.944 19.588.443



3.2 22/8/02 10:36 Página 330


3.2.8. Programa de automatización de proxectos de xestión

3.2.8.1. Subprograma de desenvolvementointerno de aplicacións informáticas


2. Responsable: Diego Arias Mourelle

3. Obxectivos

Xerais

1. Conseguir aplicacións informáticas para axestión de proxectos iniciados ou existentesna Dirección Xeral de Saúde Pública (DXSP).

Específicos

1. Asesorar na análise e deseño de aplicaciónsinformáticas, segundo os modelosestablecidos, ós técnicos encargados da postaen marcha dos diferentes proxectos.

2. Asistir na elaboración dos protocolos delevantamento de información para axeitalos á automatización.

3. Analizar e propoñe-lo tipo de sistema deinformación máis axeitado ó proxecto..

4. Elaborar diagramas de fluxo de informacióndo sistema actual que permitan selecciona-losprocesos que se van automatizar.

5. Elaborar estudios de factibilidade e custos para a posta en marcha dos sistemas informáticos.

6. Planificar xuntanzas cos técnicos asignados ó proxecto para a súa aprobación e posta en marcha.

7. Defini-los procesos de entrada e saída para aposterior mecanización do sistema proposto.

8. Establece-la interface e ferramentas para odesenvolvemento do aplicativo adecuándoasós sistemas xa existentes na DXSP.

9. Desenvolver e coordina-la producción derutinas para a posta en marcha da aplicación.

10. Elaborar rutinas de control e proba na postaen marcha.

11. Orienta-lo usuario na utilización do sistema informático.

12. Establecer rutinas de control e avaliación do sistema.


Estratexias

1. Análise de necesidades e recursos,involucrando ós técnicos do proxecto e da unidade de informática. Estudio de novas tecnoloxías aplicadas áinformática e soporte físico, tomando enconta a funcionalidade dos proxectos.

2. Coordinar e estructurar tempos para aexecución dos proxectos.

3. Manter unha vía de comunicación cos técnicos implicados.

4. Elixir ferramentas de desenvolvemento que permitan aumenta-la vida útil dainformatización das ditas tarefas.

5. Avalia-las posibilidades de fácil expansión do sistema, tratando no posible de empregarmódulos comúns e bases de datos con diversasfinalidades, aumentando así a productividadee diminuíndo a duplicidade.

6. Aplicar metodoloxías de control sobre a información.

7. Analiza-las rutinas xa existentes axeitándoas ó sistema proposto, elaborar novas rutinaspara os módulos específicos do sistema e establecer recursos para a programación do sistema proposto.

8. Establecer métodos de traballo para a coordinación e posta en marcha dossistemas elaborados.

9. Asistencia a cursos e xornadas técnicas para a adecuación do persoal informático e os técnicos dos diferentes servicios da DXSP.

10. Coordinación e axuste dos sistemas segundoprocedementos establecidos polodepartamento de informática da Conselleríade Sanidade e Servicios Sociais (CSSS).

3.2 22/8/02 10:36 Página 331



Recursos humanos:

❚ Técnicos da unidade informática e persoal da DXSP.

Recursos materiais:

❚ Información sobre as novas tecnoloxías para o desenvolvemento de aplicacións informáticasorientadas á xestión de información.

❚ Hardware e software de desenvolvemento para a posta en marcha de novas solucións.

❚ Manual de procedementos para odesenvolvemento de aplicacións publicadopolos técnicos do departamento de informática da CSSS.


1. Integración de algúns módulos dos aplicativosTarxeta Sanitaria-DXSP, implantando a nivel depuntos de declaración o sistema denomenclatura a utilizar para defini-los, ehabilitada a captura dos datos dende o sistemade Tarxeta Sanitaria.

2. Perinatal, actualizados os procesos de carga dedatos e posta en producción.

3. Bucodental, actualización do programa pornovos requirimentos de peche do curso eactualización dos datos dende educación.

4. VEGAL, implantación nunha zona veterinaria.Elaboración informes de traballo e xestión.

5. BIBLIO, actualización do programa paraadaptación a cambios de máquina e revisión dosistema xeral.

6. CD Mortalidade, integración do módulo dexeración do CD dende Infosaúde e iniciodesenrolo CD mortalidade 1993- 1999.Adaptación a CIE10.

7. EDOS, desenrolo de módulo de Infosaúdeintegrado de Nominais e Numéricas, vinculado a tarxeta sanitaria a nivel de puntosde declaración.

8. Epidat, continuación do desenrolo do EPIDAT 3.0.9. Cribado de Xordeira, finalización do análise,

desenrolo da aplicación web. Formación eredeseño da mesma para adaptación a carga dedatos dende área clínica.

10. Certifica: finalización análise e desenrolo domódulo de exercicios e de consulta.

11. Zonas de Baño, análise funcional dosrequirimentos do módulo integrado enInfosaúde.

12. Explotacións de Mortalidade: revisión eactualización dos informes

13. Instalacións de risco de lexionela: análisefuncional, deseño e implantación do módulointegrado en Infosaúde. Procesos deactualización e revisión.

14. Xestión Económica: análise funcional edesenvolvemento da aplicación no entornoInfosaúde.

15. Crotais: procesos de actualización sobre oprograma de rexistro dos sacrificios bovinos.

16. Vacinas: inicio do análise funcional do novoaplicativo.

17. Laboratorio de metabolopatías: inicio do análisefuncional do novo aplicativo do laboratorio eestudio das posibilidades de integración contarxeta sanitaria

18. Tuberculose: inicio do análise funcional do novoaplicativo

3.2 22/8/02 10:36 Página 332



De xestión


Táboa 3.2.8.1: Análise de custos do subprograma



Xefe de servicio Grupo A-28 A 1 S.C.1 10% 771.376


Bolseiro informático Licenciado 2 S.C.1 5% 117.600

Oficial administrativo Grupo III 1 S.C.1 15% 535.074

CUSTO TOTAL RR.HH. 1.780.766 1.832.152 1.282.713

RECURSOS MATERIAIS

Asesoría técnica (50%) 3.876.415

CUSTO TOTAL RR.MM 3.876.415 4.161.600 4.080.000



3.2 22/8/02 10:36 Página 333


Táboa 3.2.8.2: Xestión de proxectos informáticos 1992-2001

Ano Proxectos Deseño Desenvolvemento Actualización

1992 Nominais X XRXSA X X

1993 Táboas de mortalidade X XTáboas de edos X XMTBL X XRXSA X

1994 EPIDAT 1.0 X XMTBL XTáboas de mortalidade X

1995 RSIDA X XPETINFO X XEPIDAT 1.0 XTáboas de mortalidade XTáboas de EDOS XEPIDAT 2.0 XLibro de mortalidade X X

1996 Mortalidade X XSIDA X XEPIDAT 2.0 XLibro de praias X XAminoácidos X X XTáboas de mortalidade XTáboas de EDOS XLibro de mortalidade XPETINFO X

1997 Mortalidade X XEPIDAT 2.0 XEPIDAT 2.1 X XPORTAMEN X XRexistro MEN X XRSIDA 2.0 XVEGAL X XLibro de praias XTáboas de mortalidade XTáboas de EDOS XLibro de mortalidade X

1998 Mortalidade XEPIDAT 2.1 XInfosaúde XLibro de praias XTáboas de mortalidade XTáboas de EDOS XLibro de mortalidade XRXSA

3.2 22/8/02 10:36 Página 334


Ano Proxectos Deseño Desenvolvemento Actualización

1999 Praias XSIDA XRXSA XVEGAL X XBucodental X XBIBLIO XMortalidade XNominais XIVE XCemiterios XEPIDAT X

2000 Integración TS-DXSP XPerinatal XMOUCHO XBucodental XVEGAL XPIRGISSS XBIBLIO XCD mortalidade XLibro mortalidade XNominais XEDO numérica XCemiterios XEPIDAT XCribado XCERTIFICA XSarampelo X

2001 Integración TS-DXSP XPerinatal XBucodental XVEGAL XBIBLIO XCD mortalidade XEDOS XEPIDAT XCribado Xordeira X XCERTIFICA X XZONAS DE BAÑO XExplotacións Mortalidade XINSTALACIÓNS LEXIONELA X X XXESTION ECONÓMICA X XCROTAIS XVACINAS XLABORATORIO MTBL XTUBERCULOSE X

3.2 22/8/02 10:36 Página 335


3.2.8.2. Subprograma de mantemento e actualización de aplicacións informáticas


2. Responsable: Abelardo Ríos Giraut

3. Obxectivos

Xeral

1. Conseguir que as aplicacións informáticas para a xestión de informaciónfuncionen axeitadamente.

Específicos

1. Establecer rutinas de control sobre a xestióndas aplicacións que están sendo utilizadas portécnicos da DXSP.

2. Avalia-los custos de actualizacións.3. Confeccionar rutinas para a validación dos

datos que xestionan as aplicacións.4. Manter unha vía de comunicación entre o

persoal da DXSP, informática e empresas dedesenvolvemento de software nos casos dedesenvolvemento externo.

5. Definir melloras das aplicacións desenvolvidaspola unidade de informática coa intervencióndo persoal da DXSP.

6. Establecer parámetros de desenvolvemento econectividade entre as aplicacións existentes.

7. Elaborar rutinas de explotación para ainformación que manexen as aplicacións evalora-la súa periodicidade e execucióninformando do seu requirimento deimplantación en código fonte da aplicación.

8. Prepara-la posta en marcha de instalacións denovos módulos para a mellora de aplicacións.

9. Valora-lo impacto das melloras eactualizacións das aplicacións.

10. Asistir na elaboración dos protocolos delevantamento de información para a súaadecuación á automatización.

11. Analizar e propoñe-lo tipo de sistema de información máis actual que permitan selecciona-los procesos que se van automatizar.

12. Elaborar estudios de factibilidade e custos para a posta en marcha dos sistemasinformáticos.

13. Establece-la interface e ferramentas para odesenvolvemento da aplicación axeitándoasós sistemas xa existentes na DXSP.

14. Orienta-lo usuario na utilización do sistema informático.


Estratexias

1. Análise de situación das aplicacións, o que implica un estudio para concreta-lospuntos sensibles ás actualizacións,involucrando os técnicos do proxecto, a unidade de informática e a empresa dodesenvolvemento de software.

2. Xestión de recursos e coordinación para oestudio dos resultados de explotación dedatos, xerando así novas ideas para a posta enmarcha de novos módulos.

3. Establecer metodoloxías que permitan uncontrol periódico sobre a carga de datos,estimando unha marxe de erro e establecendocontrois na alimentación de datos.

4. Xerar informes que reflictan viabilidade e custos para a mecanización de novasrutinas. Isto implica en certas aplicaciónscontratos de mantemento.

5. Elaboración de rutinas para contrastar temposde execución e veracidade nos resultados, o que permite un estudio de optimización nos procesos automatizados.

6. Controlar e adecua-los procesos para que aproveiten as bases de datos e recursosde hardware naquelas aplicacións quexestionen unha gran cantidade deinformación, o que permite:

• Minimiza-los custos no momento da actualización.

• Reduci-las duplicidades de información.• Aproveita-lo tempo dos recursos asignados

á carga de datos.

3.2 22/8/02 10:36 Página 336


7. Aplicar no posible os procedementosestablecidos polos técnicos do departamento de Informática da Consellería de Sanidade eServicios Sociais, trasladando estes criterios ás empresas adxudicatarias.

8. Estructurar tempos para a execución dosproxectos e realizar unha análise deviabilidade e custos para unha óptima postaen funcionamento.

9. Establecer calendarios para a posta en marchae manter xuntanzas coas empresas dedesenvolvemento de software que permitanpuntualiza-los procesos de actualización emelloras das aplicacións.

10. Elixir ferramentas de desenvolvemento quepermitan aumenta-la vida útil dainformatización das ditas tarefas, tendo enconta a experiencia en programación daempresa adxudicataria.

11. Avalia-las posibilidades de fácil expansión do sistema, tratando no posible de utilizarmódulos comúns e bases de datos con diversasfinalidades, aumentando así a productividadee diminuíndo a duplicidade.

12. Establecer unha metodoloxía de control sobrea información, que en principio debe serdesenvolvida pola empresa adxudicataria.

13. Coordina-la elaboración de manuais propiosdunha aplicación: de sistema, de usuario eoperacións, que deben ser entregados áfinalización do desenvolvemento por parte da empresa externa.

14. Coordinar diferentes métodos de traballo e devalidación de datos das diferentes aplicaciónscoas unidades informáticas das delegacións.

15. Verifica-la calidade e igualdade do dato dasaplicacións xerados nas delegaciónsprovinciais e que alimentan as bases de datosdas aplicacións da DXSP.

Elementos organizativosRecursos humanos:

❚ Técnicos da unidade de informática, persoal daDXSP e empresas de desenvolvemento de software.

Recursos materiais:

❚ Información sobre as novas tecnoloxías para aactualización de aplicacións informáticasorientadas á xestión de información.

❚ Hardware e software de desenvolvemento paraa posta en marcha de actualizacións.

❚ Manual de procedementos para a actualización de aplicacións publicado polos técnicos do departamento de informática da Consellería de Sanidade e Servicios Sociais.


1. Tarxeta sanitaria-DXSP: preparación e seguimentoda integración de certos módulos entre osaplicativos de Tarxeta Sanitaria e da DXSP.

2. Tuberculose:• Módulo de indicadores.• Estudio e unificación de variables en

diferentes táboas auxiliares • Mantemento de rutinas para a carga

automática de datos.

3. Seguimento do deseño e programación da nova aplicación de enfermidades de declaración obrigatoria (EDO) numéricas e nominais, e preparación da estratexia de implantación. Actualización do programapara a xeración de discos.

4. Vacinas.• Verificación da integridade dos datos

poboacionais• Mantemento de rutinas para a carga

automática de datos.• Verificacións das incidencias producidas na

aplicación nas delegacións provinciais. 5. RXSA, Verificación do desenvolvemento do

novo módulo de Industrias dentro do SPXA.

6. Proxecto Infosaúde: remate do estudio dasaplicacións que integrarán inicialmente oproxecto, así como o contorno físico precisopara a súa posta en marcha.

7. Supervisión das modificacións feitas nasaplicacións: tuberculose vacinas (mantemento

3.2 22/8/02 10:36 Página 337


de bases de datos e explotación puntual destes,MTBL-verificación de funcionamento).

8. Xeración de informes da Rede de VixilanciaEpidemiolóxica das áreas de Santiago ePontevedra.

9. Modificación de diversas táboas auxiliares devacinas, tuberculose e EDO por petición dostécnicos responsables delas.

10. Estudio de factibilidade sobre a posibilidade derecollida dos datos de gripe, EDO-Numérica e

EDO-Nominal directamente dende os centros de saúde vía rede.

Ademais da actualización e melloras

de aplicacións xa en funcionamento,

existen rutinas, como a de exportación

de datos das aplicacións VACINAS,

TUBERCULOSE e NUMÉRICAS, que requiren

asistencia por parte do persoal da unidade

de informática.


Táboa 3.2.8.4. Número de modificacións feitas nas aplicacións

Aplicación Número de modificacións

EDO-Numérica Nova aplicación

Vacinas 6

Tuberculose 9

Gripe 0

Tumores 13

Aplicación Total procesos Total procesos Númerode importacións de exportacións de rexistros novos

EDO-Numérica 156 2 84.023

Vacinas 60 30 444.250

Tuberculose 168 — 43.481

Táboa 3.2.8.3. Importación, exportación de datos e cantidade de rexistros engadidos nas diferentes aplicacións (por envío)

3.2 22/8/02 10:36 Página 338


Táboa 3.2.8.5: Análise de custos do subprograma



Xefe de servicio Grupo A-28 A 1 S.C.1 5 385.688

Oficial administrativo Grupo III 1 S.C.1 20 713.432

Técnico informático Grupo III 1 S.C.1 60 2.140.297

Bolseiro informático Licenciado 1 S.C.1 10 235.200


RECURSOS MATERIAIS

Asesoría técnica (20%) 1.550.566

Mantemento aplicacións 4.973.652





3.2 22/8/02 10:36 Página 339


3.2.9. Sistema loxístico básico de apoio e coordinación xeral da DXSP


Compoñen o sistema básico de apoio ecoordinación xeral da Dirección Xeral de SaúdePública (DXSP), un amplo conxunto de actividades consideradas importantes para oadecuado funcionamento da organización, e que se poden agrupar en subsistemasespecíficos, como segue:

1. Medios de comunicación e transporte (automóbiles, correos, mensaxería).

2. Mantemento e acondicionamento de locais.

3. Xestión da documentación oficial.

4. Biblioteca da Dirección Xeral de Saúde Pública,con fondos pertencentes á Biblioteca do Sergas.

5. Mantemento e xestión de materiais e equipos comúns.

6. Almacén central e distribución segundo a demanda.

Estas actividades de coordinación e apoio xeralteñen todas elas, como denominador común, osobxectivos, estratexias e recursos que quedanrecollidos a continuación.

2. Responsables: Inés Sarceda Rodríguez. Servicio de Coordinaciónde Saúde Pública.

Ángela Baliña de Jesús, Mª del Carmen SalgueiroMatos, Ermitas Gómez Campo, Nuria GarcíaCarquijero, Guadalupe González Carbón e Emilia Viqueira Mato. Área de dirección.

3. Obxectivos

1. Coordinar con efectividade os recursosmateriais, equipos e instalacións comúns ecompartidas polo conxunto da organización.

2. Coordinar e tramita-las propostas de coidados de mantemento eacondicionamento das infraestructuras dos servicios centrais da DXSP.

3. Tramita-los expedientes económicos correspondentes ós gastos xerados.


Estratexias

1. Centralización da xestión dos recursoscomúns, compartidos polo conxunto daorganización, e redeseño dos procedementosde xestión para o seu aproveitamentocoordinado e sen conflictos.

2. Implantación de procedementos normalizados de traballo (PNT) para a xestión dos diversos subsistemas.


Recursos humanos:


❚ Persoal da área de dirección.❚ Persoal de seguridade.❚ Colaboración do conxunto do persoal da DXSP.

Recursos materiais:

❚ Sistema de información do Rexistro de Entradae Saída da DXSP.

❚ Sistemas de rexistro e de informaciónespecíficos dos subsistemas.

❚ Contrato de servicio de mensaxería.

❚ Contrato de servicio de limpeza.

❚ Contrato de alugamento de locais .

❚ Contrato de almacén central, servicio de distribución segundo demanda e control de existencias.

❚ Outros medios materiais: 2 proxectores dixitais,2 punteiros láser, 1 retroproxector, 1 proxectorde vídeo, 4 vehículos oficiais, 2 proxectores dediapositivas, 2 visores diapositivas, 8 ordenadores portátiles, 3 cámarasfotográficas dixitais, 1 cámara réflex, 2 pantallas de proxección, 1 báscula, 2 telefax,4 fotocopiadoras, laboratorio de idiomas (7 postos), aula informática (6 postos).

3.2 22/8/02 10:36 Página 340



❚ Coordinación, execución e rexistro deactividade nos diversos subsistemas.

❚ Coordinación xeral do traslado de locais da DXSP en Camiño do Francés 10 ó

Edificio Administrativo da Consellería deSanidade en San Lázaro.

❚ Avaliación da satisfacción dos usuarios dos diversos servicios.


De xestión







Técnico base Grupo A-20 1 S.C.1 5% 265.953

Secret. Dirección Grupo D-18 1 S.C.1 10% 339.730

Secret. Subdirección Grupo D-18 1 S.C.1 100% 3.397.306

Secret. Subdirección Grupo D-16 1 S.C.1 100 % 3.246.469

Xefe negociado Grupo D-18 1 S.C.1 5% 169.865

Xefe negociado Grupo C-18 1 S.C.1 100% 3.835.396

Aux. administrativo Grupo IV 1 S.C.1 80% 2.916.504

Aux. administrativo Grupo D-12 1 S.C.1 100% 2.944.497

Ordenanza Grupo E-10 1 S.C.1 100% 2.519.795

CUSTO TOTAL RR.HH. 20.001.203 15.781.406 15.180.338

3.2 22/8/02 10:36 Página 341


Met

ros

cad

rad

os1

302

8414

610

733

713

914

82

134

151

572

1.21

1

Pers

oal

18

814

1032

817

1314

1062

102

Alu

gu

eiro

loca

is6.

856.

056

1.90

6.98

33.

314.

518

2.42

9.13

27.

650.

632

3.15

5.60

23.

359.

922

1.14

2.67

63.

042.

091

2.28

5.35

212

.985

.642

27.4

92.3

31

Maq

uin

aria

, in

stal

ació

ns

e u

ten

silio

s87

.005

77.3

3713

5.34

196

.673

309.

351

87.0

0513

5.34

135

.446

145.

008

70.8

9347

3.69

387

0.04

9

Mo

bili

ario

e a

par

ello

s12

2.78

710

9.14

319

1.00

113

6.42

943

6.57

312

2.78

719

1.00

150

.024

204.

644

100.

048

668.

503

1.22

7.86

3

Lim

pez

a e

aseo

845.

782

235.

251

408.

887

299.

665

943.

803

389.

284

414.

489

140.

964

375.

280

281.

927

1.60

1.94

53.

391.

530

Ou

tro

s tr

abal

los

e vi

xila

nci

a3.

817.

721

3.39

3.53

05.

938.

678

4.24

1.91

313

.574

.120

3.81

7.72

15.

938.

678

1.55

5.36

86.

362.

869

3.11

0.73

620

.785

.372

38.1

77.2

14

Ener

xía

eléc

tric

a27

5.97

124

5.30

842

9.28

930

6.63

598

1.23

327

5.97

142

9.28

911

2.43

345

9.95

322

4.86

61.

502.

512

2.75

9.71

6

Co

mb

ust

ible

: cal

efac

ció

n e

co

ches

77.6

4221

.595

37.5

3627

.509

86.6

4135

.736

38.0

5012

.940

34.4

5125

.881

147.

057

311.

341

Post

ais

102.

233

90.8

7315

9.02

811

3.59

136

3.49

210

2.23

315

9.02

841

.650

170.

387

83.3

0055

6.59

81.

022.

323

Ou

tras

co

mu

nic

ació

ns

68.1

5060

.578

106.

012

75.7

2324

2.31

268

.150

106.

012

27.7

6511

3.58

455

.530

371.

041

681.

504

Mat

eria

l de

ofi

cin

a93

8.51

483

4.23

51.

459.

911

1.04

2.79

33.

336.

938

938.

514

1.45

9.91

138

2.35

81.

564.

190

764.

715

5.10

9.68

89.

385.

140

Pren

sa, r

evis

tas

e lib

ros

84.6

5375

.247

131.

683

94.0

5930

0.99

084

.653

131.

683

34.4

8814

1.08

868

.976

460.

889

846.

532

Mat

eria

l in

form

átic

o o

fici

na

544.

327

483.

846

846.

731

604.

808

1.93

5.38

554

4.32

784

6.73

122

1.76

390

7.21

144

3.52

62.

963.

558

5.44

3.27

0

TOTA

IS13

.820

.842

7.53

3.92

813

.158

.614

9.46

8.92

830

.161

.470

9.62

1.98

213

.210

.133

3.75

7.87

513

.520

.757

7.51

5.75

047

.626

.498

91.6

08.8

10

Táb

oa

3.2.

9.2.

An

ális

e d

e cu

sto

s in

frae

stru

ctu

rais

en

pes

etas

1en

200

1

Dirección Xeral

Coordinación

Información

InspecciónLaboratorios

SX de Informacióne Xestión

Riscos Específicos

Riscos Xerais

ActuaciónsPreventivas

Transmisibles

SX de Programas

Cribado

Total Dirección Xeral

1. T

ódol

os c

usto

s im

púta

nse

ás d

ifere

ntes

uni

dade

s se

gund

o o

pers

oal a

sign

ado

a ca

da u

nha,

agá

s o

alug

ueiro

de

loca

is, d

e ac

ordo

co

núm

ero

de m

2do

s lo

cais

que

ocu

pan.

2. A

cum

ulad

os a

crib

ado

3.2 22/8/02 10:36 Página 342


De resultados

Táboa 3.2.9.3. Solicitudes de remisión de publicacións xestionadas e custo en pesetas do sistema

2001 2000 1999 1998

Demandas de publicacións da DXSP atendidas 1.686 2.003 1.028 2.175

Custo almacenaxe e control de stocks 1.684.320 1.531.200 1.531.200 1.998.000

Custo demandas atendidas 2.805.823 3.297.580 905.202 1.228.534

CUSTO TOTAL 4.590.143 4.828.780 2.436.402 3.226.534

CUSTO UNITARIO POR ENVÍO 2.722 2.410 2.370 1.483

Táboa 3.2.9.4. Outras actividades de coordinación xeral

2001 2000 1999 1998

Rexistros de entrada de documentación oficial 24.525 19.519 18.130 18.148

Rexistros de saída de documentación oficial 20.625 19.046 15.977 14.519

Saídas de coches oficiais 422 340 246 136

Envíos por mensaxería de documentación oficial 405 468 622 594

3.2 22/8/02 10:36 Página 343

3.3 22/8/02 11:05 Página 344

Plan sectorial de mellora da imaxe

3.3.1. Sistema de publicacións da DXSP


2 Responsables: Jesús Osorio López e Manuel Amigo Quintana. Servicio de Coordinación de Saúde Pública

3. ObxectivosXerais1. Mellora-la calidade gráfica xeral e a imaxe

pública transmitida polas publicacións editadaspolo conxunto das unidades da Dirección Xeralde Saúde Pública (DXSP).

2. Dar cumprimento á normativa sobrepublicacións da Xunta de Galicia, e ás instruccións da Consellería de Sanidadeneste terreo.

Específicos

1. Unifica-la imaxe gráfica das publicaciónselaboradas pola DXSP.

2. Normativiza-los novos elementos do sistema depublicacións.

3. Avalia-lo sistema de publicacións, medianteenquisas de satisfacción.


Estratexias

1. Normativización do deseño gráfico e de producciónde diversas coleccións e series nas que quederecollida a producción editorial da DXSP.

2. Implantación dos sistemas deseñados nas diversas unidades administrativas.


Recursos humanos:

❚ Unidade central: Servicio de Coordinación eCalidade da Saúde Pública.

❚ Persoal da Dirección Xeral de Saúde Pública.

Recursos materiais:

❚ Normativa de publicacións da Xunta e daConsellería de Sanidade.

❚ Contratación de deseño gráfico e impresión de materiais.


❚ Coordinación do proxecto de producción edistribución da Memoria de Xestión da DXSP 2000.

❚ Coordinación dos planes semestrais depublicación, e representación da DXSP nasreunións da Comisión de Publicacións daConsellería de Sanidade.

❚ Asesoramento técnico no deseño e elaboraciónde publicacións correspondentes ó sistema depublicacións da DXSP.

❚ Inventario 2001 de almacén central.

3.3. Plan sectorial de mellora da imaxe


3.3 22/8/02 11:05 Página 345

Plan sectorial de mellora da imaxe346 DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001

De resultados

Táboa 3.3.1.2. Producción editorial da DXSP. Sistemas de edición normalizados e títulos publicados. 1992-2000

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 1992-2001

Colección Documentos Técnicos de Saúde Pública 3 10 9 4 4 5 3 6 8 4 56— Serie A: Programas 2 7 7 1 — — — 2 — — 19— Serie B: Informes técnicos 1 2 2 2 3 5 2 2 6 3 28— Serie C: Monografías e manuais — 1 — 1 1 — 1 2 2 1 9

Guías de Saúde Pública — — — 11 6 13 11 22 6 10 79— Serie I: Manuais e protocolos — — — 8 2 6 5 13 — 3 37— Serie II: Informes do estado de saúde — — — 3 4 5 6 9 6 6 39— Serie III: Follas informativas para a poboación — — — — — 2 — — — 1 3

Guías de Inspección de Saúde Pública — — — — — 8 9 4 3 3 27— Serie I: Manuais e protocolos — — — — — 6 5 2 — — 13— Serie II: Informes — — — — — 2 4 2 3 3 14

Guías de procedementos de prevención e control de enfermidades transmisibles no medio hospitalario: Plamirmihga1 — — — — — — 1 9 4 14Publicacións periódicas — 1 1 8 7 5 8 8 9 7 54— Boletíns epidemiolóxicos — — — 7 6 4 5 6 7 6 41— Saudiña. Periódico de EpS na escola — 1 1 1 1 1 1 1 1 1 9— Notas da Inspección de Saúde Pública — — — — — — 2 1 1 — 4

Colección Dirección — — — 1 2 1 1 1 2 1 9

Informes da rede de vixilancia epidemiolóxica — 4 8 16 16 16 16 16 16 16 124

Software epidemiolóxico — — 1 1 — 1 — — 1 — 4

Guía: "A experiencia de educar para a saúde na escola” — — 5 4 — 1 — 1 — 11

TOTAL




De xestión


Tipo de recurso Custo pts. Custo pts. Custo pts.RECURSOS HUMANOS Categoría Nº Localización % dedicación 2001 2000 1999


Xefe de seccción Grupo A-25 1 S.C.1 40% 5.183.951

Técnico superior Grupo A-20 1 S.C.1 90% 4.787.166

CUSTO TOTAL RR.HH. 12.670.933 3.547.957 3.425.952

3.3 22/8/02 11:05 Página 346

Plan sectorial de mellora da imaxe DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 347

Táboa 3.3.1.3. Normalización de impresos e follas de rexistro dos sistemas de vixilancia epidemiolóxica e de xestión dos programas da DXSP. 1995-2001

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 TOTAL

Formularios normativizados 11 15 12 14 7 6 — 65

(continuación)

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 1992-2001

Temas transversais e prevención de actitudes: prevención do VIH. — — — — — — — 1 — — 1

Colección manuais de saúde — 1 — — — 1 — — — — 2—Folletos — 1 — — — 1 — — — — 2—Vídeos — 1 — — — 1 — — — — 2

Folletos Información dende a DXSP — — — — — — — 2 1 3 6

Outros folletos informativos 5 1 4 7 8 3 7 3 8 6 52

Cartas de servicio — — — — — — — 1 — 2 3

Outras publicacións: Plan integral de atención á muller. Vídeo Control EEB — — — — — — — 1 1 — 2

TOTAL PRODUCCIÓN 8 17 28 52 43 54 55 67 64 56 444

TOTAL

1. Plan de Minimización de Riscos Miicrobiolóxicos nos Hospitais de Galicia

3.3 22/8/02 11:05 Página 347


Título do artigo Revista ou publicación Unidade

“Legionella: un problema de salud pública y un problema Gaceta Sanitaria Dirección Xeral de Saúde Públicapara la salud pública”

“Resultado duna enquisa de clima laboral nunha unidade administrativa. Actualidade Sanitaria 2001; 1 (2). Dirección Xeral de Saúde PúblicaDirección Xeral de Saúde Pública”

Capítulo “Importancia de la vigilancia epidemiológica Vacunas 2001 Dirección Xeral de Saúde Públicade la enfermedad meningocócica: experiencia en Galicia”

Distribución geográfica y temporal del suicidio en Galicia (1976-98) Gaceta Sanitaria Servicio de Información de Saúde Pública

Geographical analysis of disease in small areas using Hierarchical Bayesian Models: “Geographic Information Systems Servicio de Información de Saúde PúblicaMapping Men Lung Cancer Mortality in Galicia, Spain, 1978-1998 and Health Applications“

La brucelosis como enfermedad profesional: Rev. Española de Salud Pública Servicio de Información de Saúde PúblicaEstudio de un brote de transmisión aérea en un matadero

What about N. meningitidis C carriers after A+C polysacharide vaccination Journal of Medical Microbiology Servicio de Información de Saúde Pública

Evolución de la seroprevalencia del virus de la inmunodeficiencia humana Medicina Clínica Servicio de Prevención e Control das en madres de recién nacidos entre 1996 y 1999 Enfermidades Transmisibles

Indicadores de resultados de los programas de vacunaciones: Vacunas: investigación y práctica Servicio de Prevención e Control das coberturas vacunales Enfermidades Transmisibles

La introducción de la vacunación sistemática frente a las enfermedades Vacunas: investigación y práctica Servicio de Prevención e Control das neumocócicas en Galicia en el año 2000 Enfermidades Transmisibles

HIV-1 genetic diversity in Galicia Spain: BG intersubtype recombinant viruses AIDS Servicio de Prevención e Control das circulating among injecting drug users Enfermidades Transmisibles

Prevalence of drug resistance mutations in B, NON-B subtypes and Journal of Human Virology Servicio de Prevención e Control das recombinant forms of human immunodeficiency virus type 1 in infected Enfermidades Transmisiblesindividuals in Spain (GALICIA)

HIV-1 subtype G and BG recombinant viruses in Spain natives: AIDS Servicio de Prevención e Control das evidence of charasteristic mutations in reverse transcriptase and protease Enfermidades Transmisibles

Evaluation of impact of a screening programme Data Management in Servicio de Programas Poboacionais Screening Programmes de CribadoLeonardo da Vinci Project

En breve… Folleto informativo sobre a menopausa Boletín Epidemiolóxico de Galicia Servicio de Actuacións Preventivas

Táboa 3.3.1.4. Artigos publicados en revistas científicas e publicacións alleas en 2001

3.3 22/8/02 11:05 Página 348


Unidade responsable Título Reunión-Lugar

Subdirección Xeral Evaluación de la metodología utilizada para el diseño XIX Reunión científica de la Sociedad de Xestión e Calidade en Saúde Pública de las guías de prevención y control de la infección nosocomial Española de Epidemiología. Murcia

Sistema de evaluación del plan de minimización de riesgos XIX Reunión científica de la Sociedad microbiológicos de Galicia Española de Epidemiología. Murcia

Da misión á planificación operativa na Jornada sobre Prácticas Excelentes e Administración Pública Innovadoras. Organizadas por el Foro

de Excelencia. Vigo

Autoevaluación segundo o modelo EFQM nunha unidade 2º Congreso Galego da Calidade-da administración pública. Experiencia da Dirección Xeral Calidade. Santiago de Compostelade Saúde Pública de Galicia

Aplicación del modelo EFQM en una dirección de salud pública: 2º Seminario de Gestión de Calidad la experiencia en Galicia en Atención Primaria. Escuela Andaluza

de Salud Pública. Granada

Aplicación do modelo EFQM e resultados na Dirección Xeral 2º Encuentro sobre Gestión de la Calidad.de Saúde Pública de Galicia SERGAS. Santiago de Compostela

Workshop para la mejora de gestión de citación 2º Congreso de Detección Precoz en el Programa Gallego de Detección Precoz de Cáncer de Mama de Cáncer de Mama. Marbella

Servicio de Información de Saúde Pública Brotes de enfermedades de origen alimentario y programas XIX Reunión Científica SEE. Murciade control sanitario de alimentos

Impacto da mortalidade por accidentes de tráfico Xornadas de accidentalidade: da prevenciónna esperanza de vida en Galicia 1980-1998 á intervención. Santiago de Compostela

Estudio descriptivo de la mortalidad por accidentes de tráfico Xornadas de accidentalidade: da prevención en Galicia, 1980-1998 á intervención. Santiago de Compostela

Utilización de diferentes fuentes de datos en el estudio XIX Reunión Científica SEE. Murciade la mortalidad por accidentes de tráfico en Galicia

Mejora de la calidad de la información del Sistema xeral XIX Reunión Científica SEE. Murciade notificación obrigatoria de enfermidades (SXNOE) utilizando registro complementarios

Plan de minimización de riesgos microbiológicos XIX Reunión Científica SEE. Murciade los hospitales de Galicia

Evaluación de la metodología utilizada para el diseño de las guías XIX Reunión Científica SEE. Murciade prevención y control de la infección nosocomial

Sistema de evaluación del plan de minimización de riesgos XIX Reunión Científica SEE. Murciamicrobiológicos de los hospitales de Galicia

Guía de Vigilancia epidemiológica en el medio hospitalario XIX Reunión Científica SEE. Murcia

EPIDAT 3.0: Programa para el análisis epidemiológico III Jornada Nacional de Bioestadística. de datos tabulados. Versión Beta Varadero-Cuba

La Salud Bucodental de los escolares de Galicia en el año 2000 XIX Reunión Científica SEE. Murcia

EPIDAT 3.0: Programa para el análisis epidemiológico XIX Reunión Científica SEE. Murciade datos tabulados. Versión Beta

Táboa 3.3.1.5. Comunicacións (orais, carteis) a reunións científicas en 2001

3.3 22/8/02 11:05 Página 349



La gestión de un brote de legionelosis vivido XIX Reunión Científica SEE. Murciacomo una crisis de salud pública

Classification and selection of a basic health indicators system European Public Health Asociation-Annualin Galicia (Spain) Eupha Meeting 2001. Bruselas

Estudio de la mortalidad por accidentes de tráfico y su impacto V Congreso Galego de Estatística e en la esperanza de vida en Galicia, 1980-98 Investigación de Operación. Ferrol

The PIRGISSS Project: Computer package of graphic representation European Public Health Asociation-Annual of health and health services indicators Eupha Meeting 2001. Bruselas

Classification and selection of a basic health indicators European Public Health Asociation-Annual system in Galicia Eupha Meeting 2001. Bruselas

Serv. de Prevención e Control Creación dun cuestionario para a avaliación do programa II Xornadas de Transversalidade nas das Enfermidades Transmisibles educativo de prevención de VIH/sida ensinanzas non universitarias. Santiago

Programa educativo de prevención do VIH/sida II Congreso Gallego del Sida. A Coruña

Programa de eliminación del sarampión en Galicia 1º Congreso de la Asociación Españolade Vacunología. Cádiz

Study of contacts of persons with newly diagnosed tuberculosis 32 IUATLD World Conference on Lung in Galicia (Spain) in 1996, 1997, 1998 and 1999 Health. París

Perfil social dos enfermos de tuberculose co VII Congreso Nacional. Asociación Trabajotratamento supervisado. Ano 2000 Social y Salud. A Coruña

A intervención sociosanitaria cos enfermos de tuberculose VII Congreso Nacional. Asociación Trabajo Social y Salud. A Coruña

Servicio Protección da Saúde fronte a Plan de mejora de la calidad inspectora XIII Jornadas Nacionales de Inspección y Riscos Xerais en los mataderos de Galicia Calidad de la carne. Bilbao

Servicio Protección da Saúde fronte Legionelosis en la ciudad de Vigo-Estudio ambiental XIX Reunión Científica SEE. Murciaa Riscos Específicos

Servicio de Programas Poboacionais Situación actual de los programas de detección precoz de cáncer Jornadas de programas de detección precoz de Cribado de mama en España de cáncer de mama. Ámbito ibérico. Bilbao

La página Web como herramienta de información de Jornadas de programas de detección precoz los programas de cribado de cáncer de mama. Ámbito ibérico Bilbao

Evaluación de resultados de actividad del PGDPCM (1992-2000) 2º Congreso Detección Precoz del Cáncer de Mama. Marbella

PGDPCM: Resultados de las Unidades de Diagnóstico y 2º Congreso Detección Precoz Tratamiento (1992-98) del Cáncer de Mama. Marbella

Presentación do Programa Galego de Detección Precoz Annual Meeting of the European Breast do Cancro de Mama Cancer Network. Santiago de Compostela

Servicio de Actuacións Preventivas Planificación y evaluación de la campaña “Quit and Win 2000” I Congreso Nacional sobre Prevención y en España. Mesa redonda sobre Actividades Comunitarias Tratamiento del Tabaquismo. Sevilla

(continuación)

3.3 22/8/02 11:05 Página 350


Servicio de Actuacións Preventivas Red de Centros Promotores de Vida sin Tabaco. Jornada sobre Espacios sin humo ambiental Red de hospitales sin humo en lugares de trabajo. Madrid

Recursos de educación para a saúde na escola do II Xornadas sobre Transversalidade Programa galego de promoción da vida sen tabaco nas ensinanzas non universitarias. Santiago

Programa galego de saúde bucodental na escola. II Xornadas sobre Transversalidade Cursos 1996-2001 nas ensinanzas non universitarias. Santiago

La salud bucodental de los escolares de Galicia en el año 2000 Reunión Científica de la Sociedad Española de Epidemiología. Murcia

Servicio de Protección da Saúde Proceso de implantación de Sistemas HACCP en depuradoras I Congreso Internacional de Autocontrol y fronte a Riscos Xerais e centros de expedición de molusco bibalvo vivo Seguridad Alimentaria. San Sebastián

Servicio de Coordicación e Calidade da S.P. Resultados e perspectivas de futuro do Convenio II Xornadas sobre Transversalidade Educación-Sanidade para o impulso da EpS na escola nas ensinanzas non universitarias. Santiago

(continuación)


3.3 22/8/02 11:05 Página 351

3.3 22/8/02 11:05 Página 352

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 353Plan sectorial de mellora da imaxe

Apéndice 1

COLECCIÓN DIRECCIÓN

– Libro branco dos servicios veterinarios oficiais (ISBN: 4-453-1341-X)

– Estratexias dos servicios de saúde pública de Galicia(ISBN: 84-453-1677-X)

– Memoria de xestión 1995 * – Memoria de xestión 1996– Memoria de xestión 1997– Memoria de xestión 1998– Memoria de xestión 1999– Memoria de xestión 2000– Plan de Calidade Total da DXSP.

(ISBN: 84-453-2830-1)

DOCUMENTOS TÉCNICOS DE SAÚDE PÚBLICA

SERIE A:– Nº. 1 - Programa galego de detección precoz de

cancro de mama. *– Nº. 2 - Programa galego de rexistro xeral sanitario

de alimentos (ISBN: 84-453-675-8) *– Nº. 3 - Programa galego de promoción da vida

sen tabaco (ISBN: 844530769-X)– Nº. 4 - Programa galego de manipuladores de

alimentos (ISBN: 84-453-0744-4) *– Nº. 5 - Programa galego da rede da alerta

alimentaria (ISBN: 84-453-0829-7)– Nº. 6 - Programa galego de control de comedores

e restauración colectiva. (ISBN: 1678/93) *– Nº. 7 - Programa galego de control de residuos

en carnes (ISBN: 84-453-0977-3)– Nº. 8 - Programa galego de control e prevención

da hepatite B.– Nº. 9 - Programa galego de coordinación

de laboratorios de saúde pública. (ISBN: 1679/93) *

– Nº. 10 - Programa galego de vixilancia sanitariadas zonas de baño. (ISBN: 84-453-1086-0) *

– Nº. 11 - Programa galego de control hixiénico-sanitario dos campamentos públicos de turismo(ISBN: 84-453-1084-4)

– Nº. 12 - Programa galego de control sanitario de augas potables de consumo público (ISBN: 84-453-1147-6)

– Nº. 13 - Programa galego de prevención e controlda tuberculose (ISBN: 84-453-1378-9)

– Nº. 13 - Programa gallego de prevención y controlde la tuberculosis (ISBN: 84-453-1379-7)

– Nº. 14 - Programa galego de eliminación dosarampelo (ISBN: 84-453-2554-X)

– Nº. 14 - Programa gallego de eliminación delsarampión (ISBN: 84-453-2636-8)

SERIE B– Nº. 1 - Informe técnico do Programa de control

sanitario das praias de Galicia 1991. Vol. 1,2,3. *– Nº. 2 - Informe técnico do Programa galego de

control sanitario das praias 1992. Vol. 1, 2, 3. *– Nº. 3 - Análise da mortalidade en Galicia 1990.

(ISBN: 84-453-0749-5) *– Nº. 4 - Análise da mortalidade en Galicia 1991.

(ISBN: 84-453-1098-4)– Nº. 5 - Informe técnico do Programa de control

sanitario das praias de Galicia 1993. Vol.1,2,3. *– Nº. 6 - Análise da mortalidade en Galicia 1992.

(ISBN: 84-453-1098-4)– Nº. 7 - Informe técnico do Programa de control de

praias de Galicia 1994. Vol. 1,2,3. *– Nº. 8 - Análise da mortalidade en Galicia 1993.

(ISBN: 84-453-1732-6)– Nº. 9 - Informe técnico do Programa de control

de praias de Galicia 1995 (ISBN: 84-453-1773-3) *– Nº. 10 - Análise da mortalidade en Galicia 1994.– Nº. 11 - Mortalidade evitable en Galicia 1976-

1992. (ISBN: 84-453-1914-0) *– Nº. 12 - Enfermidades infecciosas emerxentes.

(ISBN: 84-453-1934-5)

Catálogo de publicacións da Dirección Xeral de Saúde Pública

INTRODUCCIÓN

Se algunha destas coleccións ou títulos foran do seu interese, fáganolo saber para llo remitir cuncordial saúdo, ata o esgotamento das existencias.Este catálogo foi actualizado en marzo de 2002.

* Título esgotado. O resto está dispoñible.

3.3 22/8/02 11:05 Página 353


– Nº. 13 - Informe técnico do Programa de controlsanitario das zonas de baño de Galicia ano 1996 *

– Nº. 14 - Enquisa de satisfacción das usuarias doPrograma galego de detección precoz do cancrode mama 1996 (ISBN: 84-453-2102-1) *

– Nº. 15 - Análise da mortalidade en Galicia 1995(ISBN: 84-453-2103-X)

– Nº. 16 - Análise da mortalidade en Galicia 1996(ISBN: 84-453-2276-1)

– Nº. 17 - Informe técnico do Programa de controlsanitario das zonas de baño de Galicia. Ano 1997(D.L.G: C124-99) *

– Nº. 18 - Informe técnico do Programa de controlsanitario das zonas de baño de Galicia. Ano 1998(D.L: C-722-99) *

– Nº. 19 - Informe anual do Programa galego deprevención e control da tuberculose. Ano 1997(D.L.: VG-266-1999)

– Nº. 20 - Informe técnico do Programa de controlsanitario das zonas de baño de Galicia. Ano 1999(DL: C-663-2000)

– Nº. 21 - Informe do Rexistro Galego da Sida.Xaneiro de 2000. (D. L. : C-678-2000)

– Nº. 22 - Mortalidade en Galicia 1980 – 1997.(ISBN: 84-453-2758-5) *

– Nº. 23 - Resultados da 1º campaña e actualizacióndo programa galego de detección precoz decancro de mama (ISBN:84-453-2911-1) *

– Nº. 24 - Anisaquiose e alerxia. Un estudioseroepidemiolóxico na Comunidade Autónoma deGalicia (ISBN: 84-453-2919-7)

– Nº. 24 - Anisaquiosis y alergia. Un estudioseroepidemiológico en la Comunidad Autónomade Galicia (ISBN: 84-453-2918-9)

– Nº. 25 - Informe Técnico do programa de controlsanitario das zonas de baño de Galicia. Ano 2000(D.L.: C.927-01) *

– Nº. 26 - VIH/SIDA. Informe do rexistro galego daSida. Xaneiro 2001. (D.L.: VG-700-2001).

– Nº. 27 - Informe do programa galego deprevención e control da tuberculose. 1996-1999.(D.L.: C-1617-2001)

SERIE C

– Nº 1 - Manual de diagnóstico e tratamento datuberculose en atención primaria (ISBN: 84-453-0674-X)

– Nº 2 - Control de calidade en mamografía (GuíaPráctica) (ISBN: 84-453-1516-1) *

– Nº 3 - Manual de vacinas (ISBN: 84-453-1772-5)

– Nº 4 - Guías europeas de garantía de calidade en cribado mamográfico (traducción autorizada ó castelán da versión orixinal en idioma inglés, de Euref) *

– Nº 5 - Guía para o diagnóstico e tratamento docancro de mama (ISBN: 84-453-2387-3) *

– Nº 6 - Guía para a xestión dos residuos sanitarios(ISBN: 84-453-2622-8)

– Nº 7- Residuos sanitarios: avaliación deriscos.(ISBN: 84-453-2891)

– Nº 8 - Control de calidade en mamografía. Guíapráctica 2000. (ISBN: 84-453- 3017-9)

– Nº 9 – Guía para a cribaxe, diagnóstico e tratamentoda hipoacusia neonatal. (ISBN: 84-453-3057-8).

GUÍAS DE SAÚDE PÚBLICA

SERIE I: Manuais e protocolos

Sección vacinas– Informe 1: Reaccións adversas seguintes á

vacinación (1996) *– Informe 2: Calendario de vacinacións infantís (1996)– Informe 3: Manual de manexo da rede de frío

(1996)– Informe 4: Sistema de información do Programa

galego de vacinacións (1996)– Informe 5: Campaña de vacinación antigripal

1995-96 (1996) *– Informe 5: Campaña de vacinación antigripal

1996-97 (actualización 1996) *– Informe 5: Campaña de vacinación antigripal 1998

(actualización 1998) *– Informe 5: Campaña de vacinación antigripal 1999

(actualización 1999 )– Informe 6: Vacinación fronte ás infeccións

invasivas producidas polo Haemophilus influenzaede tipo B na Comunidade Autónoma de Galicia(1997)

– Informe 7: Protocolo de vixilancia da parálisefláccida aguda en Galicia, no eido da eliminaciónda poliomielite en Europa (1997)

– Informe 8: Informe sobre as novas vacinascombinadas (1998)

– Informe 9 : Protocolo de vixilancia e control dosarampelo no eido da súa eliminación de Galicia(1999)

– Informe 10: Vacinación fronte á varicela (1999)– Informe 11: Principais vacinas non sistemáticas:

indicacións para a súa utilización e procedementopara solicitalas (1999)


3.3 22/8/02 11:05 Página 354


– Informe 12: Novo calendario de vacinaciónssistemáticas infantís da Comunidade Autónomade Galicia (2000)

– Informe 13: As enfermidades pneumocócicas e asúa prevención(2000)

– Informe 14: Administración das vacinas docalendario infantil da Comunidade Autónoma deGalicia. (2000)

– Informe 15: Campaña de vacinación antigripal eantipneumocócica 2000 (2000)

– Informe 16: Novo calendario de vacinaciónssistemáticas infantís da Comunidade Autónomade Galicia (2000)

Sección meninxite– Informe 1: Meninxite infecciosa: protocolos de

actuación fronte ás infeccións que son a causa dameirande parte das meninxites agudas no nosomedio. (1995) *

– Informe 1: Meninxite infecciosa: protocolos deactuación fronte ás infeccións que son a causa dameirande parte das meninxites agudas no nosomedio. (Actualización 1997)

– Informe 2: Informe sobre a continuación da 2ª fase da campaña de vacinación fronte ómeningococo C. (1998)

– Informe 3: Informe sobre a ampliación devacinación fronte ás enfermidades invasivascausadas polo Haemophilus influenzae b. (1998)

– Informe 4: Protocolo de vixilancia e control daenfermidade meningocócica invasiva adaptado óperíodo que segue á inclusión no calendario davacina fronte ó serogrupo C (2000)

– Informe 5: Campaña de vacinación fronte áenfermidade meningocócica polo serogrupo C (2000)

– Informe 6: Protocolo de actuación fronte ósabrochos de meninxite vírica de orixe descoñecidaou debidos a enterovirus.

Sección hepatite– Informe 1: Protocolo de inmunoprofilaxe da

hepatite B en grupos de alto risco (1996)– Informe 2: Protocolo para a prevención e o

control da hepatite A. (1996) *– Informe 2: Protocolo para a prevención e o

control da hepatite A. (Act. 1998)– Informe 3: Prevención da transmisión perinatal do

VHB: normas de actuación ante a mullerembarazada e o seu fillo neonato (1999)

– Informe 4: Investigación dos fallos na prevenciónde transmisión perinatal da hepatite B.

Sección diabete– Informe 1: Protocolo de actuación na retinopatía

diabética (1996)– Informe 2: Protocolo de detección da diabete

mellitus xestacional (1997)– Informe 3: Protocolo de actuación no

pé diabético (1997)

Sección tuberculose– Informe 1: Tuberculose: diagnóstico e

tratamento (1996)

Sección brucelose– Informe 1: Protocolo de vixilancia de

brucelose humana.

Sección trastornos por déficit de iodo– Informe 1: Prevención dos trastornos causados

polo déficit de iodo na Comunidade Autónomade Galicia (1999)

Sección lexislación– Orde pola que se regula o sistema específico de

vixilancia da sida en Galicia (1999)– Orde pola que se regula o sistema específico de

vixilancia da tuberculose en Galicia (1999)– Orde pola que se inclúe o sarampelo na relación

de enfermidades de declaración obrigatoriaurxente (1999)

– Orde pola que se desenvolve o sistema básico daRede galega de vixilancia en saúde pública (1999)

– Decreto polo que se crea a Rede galega devixilancia en saúde pública (1999)

Sección sarampelo– Informe 1: Campaña de vacinación con triple vírica

para a eliminación do sarampelo en Galicia (1999)

Sección rabia– Informe 1: Protocolo de control da rabia humana.

Actuación ante unha trabada de animal (1997)

Sección toxiinfeccións alimentarias– Informe 1: E. Coli 0157: H7. Epidemioloxía, clínica

e control (1996)– Informe 2: Diagnóstico e manexo das

enfermidades de orixe alimentaria: Táboas.

SERIE II: Informes do estado de saúde

Sección sida– Informe 1: 1984-1994, unha década da sida en

Galicia (1995)– Informe 2: Rexistro Galego da Sida. Situación a

30/06/96 (1996)


3.3 22/8/02 11:05 Página 355


– Informe 3: Avaliación do Programa escolar sobreVIH/sida 95/96 (1997)

– Informe 4: Rexistro Galego da Sida. Situación enxaneiro de 1998

– Informe 5: Rexistro Galego da Sida. Situaciónepidemiolóxica en xaneiro de 1999

– Informe 6: Rexistro Galego da Sida. Situaciónepidemiolóxica en xullo de 1999

– Informe 7: Rexistro Galego da Sida. Situaciónepidemiolóxica en setembro de 2000 (2000)

Sección Boletín Epidemiolóxico de Galicia– Arquivador para os sucesivos números da

publicación periódica BEG (ver publicaciónsperiódicas)

Sección gripe– Informe 1: Informe da campaña de vacinación

antigripal 1994-1995 (1995)– Informe 2: Informe da campaña de vacinación



antigripal 1997-1998 (1998) – Informe 5: Informe da campaña de vacinación



antigripal e antipneumocócica 2000

Sección diabete – Informe 1: Impacto da mortalidade por

diabete na esperanza de vida en Galicia 1976-1992.

Sección bucodental– Informe 1: A saúde bucodental nos escolares

de Galicia 1995 (1996)– Informe 2: Programa galego de saúde bucodental.

Informe curso 96-97 (1998)– Informe 3: Programa galego de saúde bucodental.

Informe curso 97-98 (1999)– Informe 4: Programa galego de saúde bucodental.

Informe curso escolar 1998-99 (2000)– Informe 5: Programa galego de saúde bucodental.

Informe curso escolar 1999-2000 (2001)

Sección hepatite– Informe 1: Informe de xestión do Programa

galego de prevención e control da hepatite B:

unha aproximación ó índice de cobertura devacinación de neonatos. Ano 1995 (1996)

– Informe 2: Informe de xestión do Programagalego de prevención e control da hepatite B:unha aproximación ó índice de coberturas devacinación de neonatos. Ano 1996 (1997)

– Informe 3: informe de xestión do Programagalego de prevención e control da hepatite B:unha aproximación ó índice de coberturas devacinación de neonatos. Ano 1997. (1999)

Sección meninxite– Informe 1: Informe de avaliación da xestión da

campaña de vacinación fronte á meninxite C enGalicia. Decembro 1996-xaneiro 1997 (1997)

Sección vacinas– Informe 1: Estudio sobre o grao da adecuación da

rede de frío no transporte de vacinas na provinciada Coruña (1997)

Sección cancro de mama– Informe 1: Programa galego de detección precoz

do cancro de mama (PGDPCM) (1997)– Informe 2: Informe Programa galego de detección

precoz do cancro de mama (PGDPCM) (1999)– Informe 3: Resultados de programa galego de

detección precoz do cancro de mama (PGDPCM) 2001

Sección mortalidade– Informe 1: Informe sobre a mortalidade en Galicia

1995 (1998)– Informe 2: Informe sobre a mortalidade en Galicia

1996 (1999)

Sección tuberculose– Informe 1: Sistema de información do Programa

galego de prevención e control da tuberculose (1998)– Informe 2: Resultados do semestre xuño-decembro

1998 do Proxecto de intervención social no Programagalego de prevención e control da tuberculose (1999)

– Informe 3: A tuberculose en Galicia. Anos 1996-1999.– Informe 4: Informe do programa de prevención e

control da tuberculose. Ano 2000

Sección tabaco– Informe 1: Programa para deixar de fumar por

correo (1999)– Informe 2: Programa galego de promoción da

vida sen tabaco . Informe 1993-1998 (2000)– Informe 3: Déixao e gaña 1998 (2000)– Informe 4: Programa galego de promoción da

vida sen tabaco. Informe 1993.2000


3.3 22/8/02 11:05 Página 356


Sección HIB– Informe 1: Informe sobre a oportunidade

de incorpora-la vacinación fronte ó Hib no calendario de vacinacións infantís de Galicia (1999)

– Informe 2: Informe sobre o seguimento daincidencia da enfermidade invasiva poloHaemophilus influenza (2000)

Sección I.V.E.– Informe 1: Interrupcións voluntarias do embarazo

(IVE) en Galicia 1986-1996

SERIE III: Información para a poboación

Sección diabete– Folla informativa 1: O coidado dos pés nas

persoas diabéticas (1997)– Folla informativa 2: A retinopatía diabética (1997)

Sección tabaco– Folla informativa 3: Recomendacións para previ-lo

aumento de peso o deixar de fumar.

GUÍAS DE INSPECCIÓN DE SAÚDE PÚBLICA

SERIE I: Protocolos

Sección industrias lácteas– Informe 1: Programa de control de industrias

lácteas. (1997)

Sección augas envasadas– Informe 1: Programa de control de augas de

bebida envasadas. (1997)

Sección moluscos– Informe 1: Programa de salubridade de

moluscos. (1997)

Sección piscinas– Informe 1: Programa de control sanitario de

piscinas de uso colectivo (1997)

Sección campings– Informe 1: Programa de control hixiénico-

sanitario dos campamentos públicos de turismo einstalacións xuvenís. (1997)

Sección augas de consumo– Informe 1: Programa galego de control sanitario

de augas potables de consumo público. (1997)

Sección centros escolares– Informe 1: Programa de inspección hixénico-

sanitario e ambiental de centros escolares (1997)

– Informe 2: Modificacións do Programa deinspección hixiénico-sanitario e ambiental decentros escolares e centros de atención á primeira infancia 1999-2000 (1999)

Sección industrias alimentarias– Informe 1: Programa de control sanitario

de industrias alimentarias 98 (1998)– Informe 2: Programa de control sanitario

de industrias alimentarias 99-2000 (1999)

Sección bebidas refrescantes– Informe 1: Programa de control sanitario

de bebidas refrescantes (1998)

Sección hortofructícolas– Informe 1: Programa de control sanitario

de productos hortofructícolas (1998)

Sección aire– Informe 1: Programa Renvcag (Rede nacional

de vixilancia da contaminación atmosférica en Galicia). (1997)

SERIE II: Informes

Sección piscinas– Informe 1: Informe de resultado do Programa de

control sanitario de piscinas de uso colectivo en 1996– Informe 2: Informe de resultado do

Programa de control sanitario de piscinas de uso colectivo en 1997

– Informe 3: Informe de resultado do Programa de control sanitario de piscinas de uso colectivo en 1998

– Informe 4: Informe de resultado do Programa de control sanitario de piscinas de uso colectivo en 1999.

Sección augas de consumo– Informe 1: Informe de resultados do

Programa de control sanitario de augas deconsumo público. Ano 1996. (1997)

– Informe 2: Informe de resultados do Programa de control sanitario de augas de consumo público. Ano 1997. (1998)

– Informe 3: Informe de resultados do Programa de control sanitario de augas deconsumo público. Ano 1998. (1999)

– Informe 4: Informe de resultados do programa de control sanitario de augas de consumo público. Ano 1999.


3.3 22/8/02 11:05 Página 357


Sección campings– Informe 1: Informe de resultados do Programa de

control hixiénico-sanitario dos campamentospúblicos de turismo. Ano 1996. (1997)

– Informe 2 : Informe de resultados do Programa decontrol hixiénico-sanitario dos campamentospúblicos de turismo (cámpings e campamentosxuvenís. Ano 1997) (1998)

– Informe 3: Informe de resultados do Programa decontrol hixiénico-sanitario dos campamentospúblicos de turismo (cámpings e campamentosxuvenís. Ano 1998) (1999)

– Informe 4: Informe de resultados do Programa decontrol hixiénico-sanitario dos campamentospúblicos de turismo (cámpings e campamentosxuvenís. Ano 1999) (2000)

– Informe 5: Informe de resultados do Programa decontrol hixiénico-sanitario dos campamentospúblicos de turismo (cámpings) e campamentosxuvenís. ano 2000.

Sección centros escolares– Informe 1: Informe de resultados do Programa de

control sanitario de centros escolares e deatención á primeira infancia. Curso 97-98

– Informe 2: Informe de resultados do programa decontrol sanitario de centros escolares e centros deatención á primeira infancia. Curso 1998-99

– Informe 3: Informe de resultados do Programa decontrol sanitario de centros escolares e centros deatención á primeira infancia. Curso 1999-2000

Sección aire– Informe 1: Informe de resultados do Programa

Renvcag (Rede nacional de vixilancia da contaminaciónatmosférica en Galicia). Ano 1996. (1997)

– Informe 2: Informe de resultados do ProgramaRenvcag (Rede nacional de vixilancia da contaminaciónatmosférica en Galicia). Ano 1997. (1998)

– Informe 3: Informe de resultados do ProgramaRenvcag (Rede nacional de vixilancia da contaminaciónatmosférica en Galicia). Ano 1998. (1999)

– Informe 4: Informe de resultados do programaRENVCAG. Anos 1999-2000

PLAMIRMIHGA (Plan de Minimización de RiscosMicrobiolóxicos nos Hospitaís de Galicia)

– Guía de procedementos de prevención e controlde enfermidades transmisibles no mediohospitalario de Galicia (ISBN: 84-453-2494-2)

– Guía de actuación para a implantación dun plan DDD nos hospitais da ComunidadeAutónoma de Galicia

– Guía de procedementos de esterilización no medio hospitalario

– Guía de actuación para a implantación dun plan de xestión de residuos sanitarios no medio hospitalario

– Guía de procedementos de limpeza no medio hospitalario

– Guía para a xestión do sistema de información de vixilancia epidemiolóxica no medio hospitalario

– Guía de recomendacións de actuación urxente trala exposición ocupacional a patóxenos de transmisión sanguínea no medio hospitalario

– Guía de prevención e control da tuberculose no medio hospitalario

– Guía de recomendación de prevención e control das encefalopatías esponxiformes transmisibles humanas (EETH) no medio hospitalario.

– Guía para o control da calidade da auga de consumo no medio hospitalario.

(Os mesmos títulos en castelán)

– Plan de Minimización de Riscos Microbiolóxicos noMedio Hospitalario de Galicia (ISBN: 84-453-2778-x)

– Plan de Minimización de Riscos Microbiolóxicos noMedio Hospitalario de Galicia

– Sistema de vixilancia da infección nosocomial de Galicia

– Comisión de infección hospitalaria e políticaantimicrobiana dos hospitais de Galicia

– Sistema de avaliación Plamirmihga– Manual de auditorías de avaliación do Plamirmihga

(Os mesmos títulos en castelán)

PUBLICACIÓNS PERIÓDICAS

Boletín Epidemiolóxico de Galicia (BEG)– BEG: Novo formato, novos contidos. – BEG: A enfermidade meningocócica en Galicia. *– BEG: Abrocho de farinxite estreptocócica

de orixe alimentaria. *– BEG: A parotidite en Galicia. 1983-1995. *


3.3 22/8/02 11:05 Página 358


– BEG: Programa galego de promoción da vida sen tabaco.*

– BEG: Enquisa sobre consumo de tabaco en Galicia (1995). *

– BEG: Novo Real decreto sobre vixilanciaepidemiolóxica. *

– BEG: Comentario epidemiolóxico dasenfermidades de declaración obrigatoria (EDO).Galicia 1995.

– BEG: Biotoxicacións por consumo de moluscosbivalvos: Clínica e control.

– BEG: Lexionelose – BEG: Vol. 8, núm. 8. A rubéola e a prevención da

síndrome de rubéola conxénita *– BEG: Vol. 9, núm. 4. A enfermidade

meningocócica en Galicia: Tempada 1995/96 *– BEG: Vol. 9, núm. 5. Sistema de alerta

epidemiolóxica: SAEG – BEG: Vol. 9, núm. 6. A campaña de vacinación

fronte ó meningococo C: Resultados e primeiraavaliación

– BEG: Vol. 10, núm. 1. Comentario epidemiolóxicodas enfermidades de declaración obrigatoria(EDO). Galicia 1996

– BEG: Vol. 10, núm. 2. A eliminación dapoliomielite en Europa

– BEG: Vol. 10, núm. 3. Portadores de N. meningitidis e incidencia da enfermidademeningocócica

– BEG: Vol. 10, núm. 4. Abrocho de intoxicación porexposición aguda a pentaclorofenato sódico entraballadores de serradoiros en Galicia

– BEG: Vol. 10, núm. 5. Transmisión dasencefalopatías esponxiformes transmisibles polosangue e os seus derivados

– BEG: Vol. 10, núm. 6. A tularemia: un diagnósticoa ter en conta

– BEG: Vol. 11, núm. 1. Comentario epidemiolóxicodas enfermidades de declaración obrigatoria(EDO). Galicia 1997

– BEG: Vol. 11, núm. 2. A enfermidademeningocócica en Galicia trala campaña devacinación *

– BEG: Vol. 11, núm. 3. A eliminación do sarampeloen Galicia

– BEG: Vol. 11, núm. 4. Cobertura vacinal eantecedentes de reaccións adversas á vacinación

– BEG: Vol. 11, núm. 5. A singular epidemioloxía da gripe

– BEG: Vol. 11. núm. 6: Programa galego deinvestigación de residuos en carnes e outrosalimentos de orixe animal. O clembuterol

– BEG: Vol. 12. núm. 1: BEG: Comentarioepidemiolóxico das enfermidades de declaraciónobrigatoria: Galicia 1998

– BEG: Vol. 12. núm. 2: BEG: A recomendación deexclusión no control da enfermidade en garderíase colexios (I)

– BEG: Vol. 12. núm. 3: BEG:A recomendación deexclusión no control da enfermidade en garderíase colexios (II)

– BEG: Vol. 12. núm. 4: Abrochos detectados enGalicia no período 1994-1999

– BEG: Vol. 12. núm. 5: Opinións dos médicos deatención primaria sobre o Boletín epidemiolóxicode Galicia, as Guías de saúde pública e o sistemaxeral de notificación obrigatoria de enfermidades.

– BEG: Vol. 12. núm. 6: A nova estratexia de controlda enfermidade meningocócica de serogrupo C

– BEG: Vol. 13. núm. 1: Comentario epidemiolóxicodas enfermidades de declaración obrigatoria:Galicia, 1999.

– BEG: Vol. 13. núm. 2: EEE & vecj (I):Epizootia econtrol da encefalopatía esponxiforme bovina

– BEG: Vol. 13 núm. 3: EEB & Vecj (ii) Epidemia econtrol da variante da enfermidade deCreutzfeldt-Jakob.

– BEG: Vol. 13 núm. 4: A brucelose en Galicia– BEG: Vol. 13 núm. 5: Diagnóstico e manexo das

enfermidades de orixe alimentario (EOA)– BEG: Vol. 13 núm. 6: Enfermidade pneumocócica:

Diferencias na incidencia da enfermidadeinvasiva. Frecuencia da resistencia ósantimicrobianos.

– BEG: Vol. 14 núm. 1: Comentario epidemiolóxicodas enfermidades de declaración obrigatoria:Galicia 2000

– BEG: Vol. 14 núm. 2: Distribución xeográfica etemporal do suicidio en Galicia (1976-98)

– BEG: Vol. 14 núm. 3: A vixilancia epidemiolóxicade febre exantemática mediterránea en Galicia.

Saudiña: Periódico de educación para a saúde na escola

– Saudiña Núm. 0 *– Saudiña Núm. 1 (ISSN: 1132-9117) *– Saudiña Núm. 2 *


3.3 22/8/02 11:05 Página 359


– Saudiña Núm. 3 *– Saudiña Núm. 4 *– Saudiña Núm. 5 *– Saudiña Núm. 6– Saudiña Núm. 7– Saudiña Núm. 8

Notas da Inspección de Saúde Pública– Notas da Inspección Núm. 1 *– Notas da Inspección Núm. 2 *– Notas da Inspección Núm. 3 *– Notas da Inspección Núm. 4

SOFTWARE EPIDEMIOLÓXICO

– EPIDAT - versión 1.0 (ISBN: 84-453-1240-5) *– R-SIDA (ISBN: 84-453-1540-4) *– EPIDAT -versión 2.0 (ISBN: 84-453-1995-7)– MOUCHO - versión 1.0 (ISBN: 84-453-2831-X)

GUÍA: A EXPERIENCIA DE EDUCAR PARA A SAÚDENA ESCOLA

– Guía : A experiencia de educar para a saúde naescola. Tomos I, II, III . Marco conceptual e carpetastemáticas informativas: Promoción da saúde naescola, alteracións e enfermidades máis frecuentes,drogodependencias, prevención de accidentes eprimeiros auxilios, coidados en caso de enfermidade,alimentación, consumo, hixiene, sexualidade,desenvolvemento afectivo, social e físico,capacidades persoais e as súas alteracións, medioambiente natural e construído. (ISBN: 84-453-0601-4)

– Guía: A experiencia de educar para a saúde naescola. Tomo IV. O VIH/sida na comunidade escolar:Marco xeral (ISBN: 84-453-1568-4), Manual para oprofesorado (ISBN: 84-453-1567-6), Carpeta detraballo para o alumnado (ISBN: 84-453-1566-8),Caderno de información para o alumnado (ISBN: 84-453-1565-X), Vídeo: “A escola é de todos” (ISBN: 84-453-1563-3), Xogo de diapositivas (ISBN: 84-453-1562-5), Folleto para pais e nais. *

– Guía: A experiencia de educar para a saúde naescola. Tomo V. Educación bucodental (ISBN: 84-453-1207-3) *

– Guía: A experiencia de educar para a saúde naescola. Tomos VI, VII, VIII, IX. Materiais didácticospara a prevención do consumo de drogas. (ISBN:84-453-1258-8)

– Guía: A experiencia de educar para a saúde naescola. Tomo X. Guía didáctica da educación vialpara a educación primaria.

– Guía: A experiencia de educar para a saúde naescola. Tomo XI. Guía didáctica da educación vialpara a educación secundaria

COLECCIÓN MANUAIS DE SAÚDE: Libro informativo e vídeo didáctico

– Manual de saúde para manipuladores de alimentos*– Manual de saúde para elaboradores de productos

lácteos tradicionais *– Vídeo: Coas cousas de comer non se xoga*– Vídeo: Hixiene da elaboración de queixos tradicionais*

COLECCIÓN FOLLETOS INFORMACION DENDE A DXSP

– O sal se é iodado, é máis saudable– Viviños, con etiqueta, sen risco de intoxicación.

¡Que ricos son!– Anisakiose: a nosa cociña de sempre, a mellor

prevención– O vacún que chega ó mercado está totalmente

controlado– ¿De qué falamos cando falamos de legionella?

CARTAS DE SERVICIOS

– Rede de centros escolares promotores de saúdebucodental

– Servicios de información, asesoría e formaciónsobre estatísticas vitais. Rexistro galego demortalidades.

– Rede de centros promotores da vida sen tabaco*

OUTROS FOLLETOS INFORMATIVOS

– Seminarios sobre tuberculose*– Xornadas SESPAS*– Información de xeados*– Dálle un corte ó tétano*– A Infección polo VIH-SIDA un problema

de todos nós*– Diabete ocular*– VIH-SIDA. Xuntos podemos vencelo*– A Infección polo VIH-SIDA. Previr é posible*– Sida, referencias bibliográficas. Prevención y

control de la infección VIH.*


3.3 22/8/02 11:05 Página 360

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA Memoria de xestión 2001 361Plan sectorial de mellora da imaxe

– Recomendaciones para la prevención del VIH enel medio hospitalario*

– Xogares coa sida é xogares coa túa vida*– Programa galego de detección precoz do cancro

de mama*– Plántate. Vive sen tabaco*– A diabete. Coñeza a súa enfermidade*– Guía de saúde para os pais*– Sida*– A infección polo VIH-Sida previr é posible*– Axudando ós meus pacientes a deixar de fumar*– Coidado da boca na infección polo VIH / Sida*– Coida a túa saúde. Coidarás dos teus. Sida-hepatite*– Campaña de vacinación. fronte á meninxite por

meningococo C*– Breve guía para deixar de fumar*– Programa galego de saúde bucodental na escola*– Coide os dentes dos seus fillos*– Fosos de zurros*– Acércase o verán– Programa de intercambio de xiringas*– Muller, embarazo e sida– Se vostede decidiu deixa-lo tabaco– Curso de control de calidade en mamografía– Normas de actuación ante a muller embarazada

en relación coa infección por VIH– Rexistro Galego da Sida– Déixao e gaña– Para estar tranquila máis vale previr

– Tularemia– Solta amarras– Hai que facelo. Segunda dose do sarampelo– Centros de saúde sen tabaco – Deixa fóra o fume– Campaña de vacinación antigripal /

antipneumocócica– Campaña de vacinación fronte ás enfermidades

meningocócicas polo serogrupo C– O seu exemplo, o mellor consello.

Vive sen tabaco– Se tes 65 ou máis anos, vacínate– Da meninxite podemos protexelos– Folleto corporativo de presentación da DXSP– Se compartes espacio… vive sen tabaco– Programa galego para detección da xordeira

período neonatal– Consellos de verán– 19 Respostas sobre a Encefalopatía Esponxiforme– A menopausa, ¿qué debes saber?– Folleto informativo para os pais sobre saúde

bucodental

OUTRAS PUBLICACIÓNS

– Plan integral de atención social e sanitaria á muller (ISBN: 84-453-2464-0)

– Enquisa de saúde sanitaria e social ás mulleres de Galicia 2000 (ISBN: 84-453-2882-4)

Para a solicitude de títulos dispoñibles do catálogo de publicacións da Dirección Xeral de Saúde Pública, dirixirse a:

Biblioteca SERGASEdificio Administrativo San Lázaro

15703 Santiago de CompostelaTfno.: 981 546573Fax: 981 542882

E-mail: [email protected]


3.3 22/8/02 11:05 Página 361

3.3 22/8/02 11:05 Página 362


Apéndice 2

SERVICIOS CENTRAISDirección Xeral de Saúde PúblicaEdificio Administrativo San Lázaro15703 Santiago de CompostelaTels: 981 54 29 30 /981 54 29 40 /981 54 29 50Fax: 981 54 29 70 / 981 54 29 43

DELEGACIÓNS PROVINCIAISDelegación Provincial da Conselleríade Sanidade da CoruñaGregorio Hernández, 215011 A CoruñaTel: 981 18 58 61Fax: 981 18 58 01

Delegación Provincial da Consellería de Sanidade de LugoRonda da Muralla, 7027071 LugoTel: 982 29 41 26Fax: 982 29 41 15

Delegación Provincial da Consellería de Sanidade de OurenseAvda. Zamora, 1332005 OurenseTel: 988 38 63 71Fax: 988 38 63 02

Delegación Provincial da Consellería de Sanidade de PontevedraBenito Corbal, 4736071 PontevedraTel: 986 80 58 61Fax: 986 80 58 02

ZONAS VETERINARIASPROVINCIA DA CORUÑA

Zona 1: A CoruñaComarca de A CoruñaGregorio Hernández, 2-415701 A CoruñaTel: 981 18 58 57Fax: 981 18 58 59

Comarca de BetanzosCentro de Saúde de Oza dos Ríos. 15380 Betanzos. A CoruñaTel: 981 78 57 37Fax: 981 78 57 37

Comarca de CarballoAntigo Centro de Saúde de Carballo(Instalacións do Concello). Ambulatorio, s/n. Baixo15100 Carballo. A CoruñaTel: 981 75 68 95Fax: 981 75 68 95

Zona 2: SantiagoComarca de SantiagoSanatorio Psiquiátrico de ConxoPraza Martín Herrera, 215706 Santiago de CompostelaTel: 981 54 18 70Fax: 981 54 18 67

Comarca de OrdesOficina Comarcal da XuntaXeneral Mola, s/n15680 Ordes. A CoruñaTel: 981 68 29 97Fax: 981 68 29 97

Comarca de ArzúaCentro de Saúde15810 Arzúa. A CoruñaTel: 981 50 07 99Fax: 981 50 07 99

Comarca de MelideCentro de Saúde Ctra. de A Golada15800 Melide. A CoruñaTel: 981 50 72 95Fax: 981 50 72 95

Zona 3: FerrolComarca de FerrolPraza de España, 2 -2ª planta15403 Ferrol. A CoruñaTel: 981 32 63 63 Fax: 98131 97 38

Comarca de FerrolPríncipe, s/n15330 Ortigueira. A CoruñaTel: 981 42 22 45Fax: 981 42 2245

Zona 4: NoiaComarca de NoiaFrei Luis Rodríguez, 1115200 Noia. A CoruñaTel: 981 82 44 00Fax: 981 82 56 23

Comarca de BoiroCentro de Saúde. BarrañaSaltiño, s/n15930 Boiro. A CoruñaTel: 981 84 80 51Fax: 981 84 80 51

Comarca de RibeiraEdificio de Turismo e ConsumoAvda. do Malecón, 3, 2ª planta36493 Ribeira. A CoruñaTel: 981 87 42 11Fax: 981 87 42 11

Comarca de VimianzoNovo Centro de Saúde de Vimianzo 15129 Vimianzo. A CoruñaTel: 981 71 61 17Fax: 981 71 61 17

PROVINCIA DE LUGO

Zona 1: LugoComarca de LugoRúa Montevideo, 927001 LugoTel: 982 29 41 25Fax: 982 29 41 25

Comarca de SarriaRúa Pedro Saco, s/n. Baixo27600 Sarria. LugoTel: 982 53 12 37Fax: 982 53 12 37

Comarca de VilalbaCentro de Saúde de Vilalba27800 Vilalba. LugoTel: 982 51 23 09Fax: 982 51 23 09

Comarca de BecerreáCentro de SaúdeRúa Anovello, s/n27640 Becerreá. LugoTel: 982 36 01 02Fax: 982 36 01 02

Comarca de MeiraCentro de SaúdeRego de San Vicente, s/n27240 Meira. LugoTel: 982 33 06 30Fax: 982 33 06 30

Directorio

3.3 22/8/02 11:05 Página 363


Comarca da FonsagradaCentro de Saúde. Lugar dos Chaos27100 A Fonsagrada. LugoTel: 982 35 00 34Fax: 982 35 00 34

Zona 2: BurelaComarca de BurelaCentro de Saúde. Rúa Eijo Garay, s/n27880 Burela. LugoTel: 982 58 62 00Fax: 982 58 62 10

Comarca de MondoñedoOficina Comarcal da Xunta de GaliciaRúa Pardo de Cela, 2227740 Mondoñedo. LugoTel: 982 52 13 55Fax: 982 52 13 55

Comarca de RibadeoCentro de Saúde. Rúa Reinante, s/n27700 Ribadeo. LugoTel: 982 12 90 88Fax: 982 12 90 88

Comarca de ViveiroCentro de Saúde. Rúa Ramón Canosa, s/n27850 Viveiro. LugoTel: 982 55 16 06Fax: 982 55 16 06

Zona 3: MonforteComarca de MonforteCentro de Saúde. Avda. de Galicia, 7727400 Monforte. LugoTel: 982 41 12 20Fax: 982 41 12 00

Comarca de ChantadaCentro de Saúde. Avda. de Monforte, 7927500 Chantada. LugoTel: 982 46 20 54Fax: 982 46 20 54

Comarca de QuirogaCentro de Saúde. Rúa Ferial, s/n27320 Quiroga. LugoTel: 982 43 51 71Fax: 982 43 51 71

PROVINCIA DE OURENSE

Zona 1: OurenseComarca de OurenseAvda. de Zamora, 1332005 OurenseTel: 988 38 63 23Fax: 988 38 63 02

Comarca do CarballiñoBaixos Praza de AbastosRúa Margarita Taboada, 1432500 O Carballiño. OurenseTel: 988 27 33 12Fax: 988 27 33 12

Comarca de CelanovaCentro de Saúde Avda. Francisco González Rey, s/n32004 Celanova. OurenseTel: 988 43 13 25Fax: 988 43 13 25

Comarca de RibadaviaCentro de Saúde. Rúa do Carballiño, s/n32400 Ribadavia. OurenseTel: 988 47 20 48Fax: 988 47 20 48

Zona 2: VerínComarca de VerínEstr. de Laza, s/n, Km. 232600 Verín. OurenseTel: 988 41 45 12Fax: 988 41 14 81

Comarca de Xinzo de LimiaCentro de Saúde. Rúa Ladeira, s/n32630 Xinzo de Limia. OurenseTel: 988 46 27 46Fax: 988 46 27 46

Zona 3: O BarcoComarca do BarcoCentro de Saúde. Rúa de Calabagueiros, s/n32300 O Barco de Valdeorras. OurenseTel: 988 32 26 91Fax: 988 32 25 19

Comarca da Pobra de TrivesCentro de Saúde. Avda. de Otero Pedrayo, s/n32780 A Pobra de Trives. OurenseTel: 988 33 09 64Fax: 988 33 09 64

PROVINCIA DE PONTEVEDRA

Zona 1: PontevedraComarca de PontevedraAvda. de Vigo, 1636003 PontevedraTel: 986 80 58 76Fax: 986 80 58 73

Comarca de Vilagarcía de ArousaCentro de Saúde. Rúa Juan Carlos I, 3836600 Vilagarcía de Arousa. PontevedraTel: 986 50 84 40Fax: 986 50 84 40

Comarca de SanxenxoCentro de Saúde de PortonovoRúa Baltar, 236970 Sanxenxo. PontevedraTel: 986 69 02 12Fax: 986 69 02 12

Comarca de CangasCasa da Cultura. Praza de San Xoán,s/n. Rodeira36940 Cangas. PontevedraTel: 986 30 45 51Fax: 986 30 45 51

Comarca de MarínPraza de Abastos. Rúa Serafín Tobío, 136900 Marín. PontevedraTel: 986 89 18 41Fax: 986 89 18 41

Zona 2: VigoComarca de VigoRúa Cánovas del Castillo, s/n36202 Vigo. PontevedraTel: 986 81 72 41Fax: 986 81 72 43

Comarca do PorriñoCentro de Saúde. Rúa Fernández Areal, s/n36400 O Porriño. PontevedraTel: 986 33 83 44Fax: 986 33 83 44

Comarca de TuiCentro de Servicios Sociais. Rúa Colón, 1036700 Tui. PontevedraTel: 986 60 37 46Fax: 986 60 37 46

Comarca de PonteareasCentro de Saúde. Barrio As Cachadas, s/n36860 Ponteareas. PontevedraTel: 986 66 19 96Fax: 986 66 19 96

Comarca da CañizaCentro de Saúde. Rúa de Villanueva, s/n36880 A Cañiza. PontevedraTel: 986 65 2284Fax: 986 65 22 84

3.3 22/8/02 11:05 Página 364


Comarca de RedondelaCentro de Saúde Chapela Avda. de Redondela, s/n36320 Redondela. PontevedraTel: 986 45 40 60Fax: 986 45 40 60

Comarca do Val MiñorCentro de Saúde do Val MiñorRúa Avda. de Portugal, 9136379 A Ramallosa-Nigrán. PontevedraTel: 986 35 22 53Fax: 986 35 22 53

Zona 3: LalínComarca de LalínCentro de Saúde de Lalín. C/ H, 2536500 Lalín PontevedraTel: 986 78 47 03Fax: 986 78 47 12

Comarca da EstradaConcello. Praza da Constitución, 136680 A Estrada. PontevedraTel: 986 57 05 49Fax: 986 57 05 49

LABORATORIOS DE SAÚDE PÚBLICALABORATORIO A CORUÑA

(Análises microbiolóxicas efisicoquímicas sobre alimentos)Gregorio Hernández, 215011 A CoruñaTel: 981 18 58 42Fax: 981 18 58 01E-mail: [email protected]

LABORATORIO LUGO

(Análises microbiolóxicas efisicoquímicas sobre alimentos)Montevideo, 927001 LugoTel: 982 29 41 19Fax: 982 29 40 85E-mail: [email protected]

LABORATORIO OURENSE

(Análises microbiolóxicas efisicoquímicas sobre alimentos)Avda. de Zamora, 1332005 OurenseTel: 988 38 63 62Fax: 988 38 63 02E-mail: [email protected]

LABORATORIO PONTEVEDRA

(Análises microbiolóxicas efisicoquímicas sobre alimentos)Benito Corbal, 4736071 PontevedraTel: 986 80 58 28Fax: 986 80 58 02E-mail: [email protected]

3.3 22/8/02 11:05 Página 365

Dirección Xeral de Saúde Pública Memoria de xestión 2001 · Subprograma de vacinación de...

Documents

Transcript of Dirección Xeral de Saúde Pública Memoria de xestión 2001 · Subprograma de vacinación de...