DONOSTIA_Buletina2016 EUS IMP.pdf

8/17/2019 DONOSTIA_Buletina2016 EUS IMP.pdf

1/6

Eskolako Agenda 21

2015-2016 IKASTURTEA

HIRI JASANGARRIA

HIRI JASANGARRIA! Hau da aurtengo ikasturtean Donostiako 34 ikastetxe

eta 17.000 ikaslek esku artean izan dugun gaia Eskola Agenda 21 programa

lantzerakoan. Lehen hezkuntza, Bigarren Hezkuntza, Batxilergoa eta

Formazio Zikloak, bakoitzak bere mailan gaia ikuspuntu desberdinetatik

landu dugu. Hurrengo lerrotan laburpen txiki bat egitera goaz.

Orohar prozedura berdina jarraitzen dugu Eskola Agenda 21 programa

martxan jartzerakoan gure ikastetxeetan. Brigada Berdeak antolatzen

ditugu eta ikasle ordezkari hauek irakasleen laguntzarekin ikasle guztiak

informatzen gaituzte aurrera eramango den gaiaren inguruan. Hurrengo

urratsak izaten dira gaia ezagutzea hainbat baliabide erabiliz eta ondoren

ikastetxe bera eta gero hiriko egoera aztertzea. Ondoren, aztertutako

egoera hobetzeko konpromisoak hartzen ditugu eta udal ordezkariei

laguntza eskatzen dizuegu. Horretara etortzen gara hain zuzen

ere udaletxera.


2/6

2

Lehen hezkuntzako 1. ZIKLOAZer egin dugu? Zer ikasi dugu?

“Ama Erraldoia” ipuinaren irakurketa bidez ikasi dugu Planeta zaindu behar

dugula eta gure eguneroko bizimoduko jarduerek (nola bizi garen, nola eta

zer kontsumitzen dugun, nola mugitzen garen…) naturan eta ingurumenean

eragina dutela ohartu gara. Jabetu gara bide onetik bagoaz ere jarduera batzuk hobetu behar ditugula.

Martuteneko lagunek auzoa ikertu dute eta jabetu dira asko aldatu dela eta handitzen ari dela eta horrekin

batera kotxe kopurua ere. Gainera, guraso eta aiton-amonei galdetuz, jakin dute lehen gurasoek kalean

jolasten zutela eta orain guk parkeetan.

Lehen hezkuntzako 2. ZIKLOA

Zer egin dugu? Zer ikasi dugu?

Guk gure bizitokiaren kalitatea aztertu dugu eta jabetu gara Kaleko trakoak arrisku ugari sortzen dituela:

airea kutsatzen du, zarata ateratzen du eta istripuak gerta daitezke. Beraz, hirian zenbat eta ibilgailu gutxiago

erabili, hiritarren osasunerako hobe izango da eta Hiri Jasangarriagoa izango genuke. Horretarako, ikastetxe

bakoitzak bere ingurua aztertu du eta jakina den bezala, obrak eta trako handia duten auzoetako kexak

areagotzen dira. Une honetan nagusiki Martutene eta Loiola dira obretan buru belarri sartutako auzoak eta

bertako ikastetxeek horrela adierazi digute besteoi.

Bestalde sortzen dugun aztarna kalkulatzen i kasi dugu. Aztarnak Munduko biztanle bakoitzak kontsumitzen

duen ingurumen zatia neurtzen du eta ikasi dugu Planeta bakarra dugula eta zaindu begin behar dugula,

gure eguneroko bizitzako ekintzek Lurrean arrastoa uzten dute eta hau handia edo txikia izan daiteke. Gaur

egungo bizimoduarekin jarraitzen badugu 3 Planeta beharko genituzke eta hori jasanezina da.

Lehen hezkuntzako 3. ZIKLOAZer egin dugu? Zer ikasi dugu?

Guk ere gure hiria nola egin jasangarriagoa

aztertu dugu, baina etxetik hasita. Gure etxeko

kontsumo ohiturak aztertzeko galdetegi bat

eraman genuen etxera. Kontsumitzen ditugun

produktuen jatorria, garraioa, sortzen dituzten

hondakinak eta hauen kudeaketa…

Lehen Hezkuntza

11

Hau izan da aurten, Eskolako Agenda 21 programarenbarruan, egindako lanaren laburpena. Eskerrik askoguztioi zuen arretagatik.


3/6

3

Baina iazko gaia ahaztu gabe, hau da, nola mugitu hirian

ahalik eta modu jasangarriagoan. Gai guzti hauek ez dira urte

batekoak, jarraiak baizik eta bidea pixkanaka egiten goaz

denon artean.

LEHEN HEZKUNTZAKOIKASLEEN KONPROMISOAK:Ikasle asko gara eta bakoitzak bere konpromisoak hartzen ditu, baina esandigute beteko ditugunak bakarrik idazteko eta hori da hain zuzen ere hemen

kontatuko dizkizuegunak, gehien errepikatzen diren 10 konpromisotan

laburbilduta, gure ohituretan zenbait aldaketa suposatuko dutelarik:

1. Hondakinen birziklaketa hobetuko dugu, ikastetxean,

kalean eta etxean ere, organikoa barne.

2. Eta kaleak garbi mantentzen saiatuko gara.

3. Eskolan bezala, etxean ere, argiak eta aparatu

elektrikoak itzaliko ditugu behar ez direnean.

4. Argi naturala hobeto aprobetxatuko dugu.

5. Mugitzeko ere, distantzia eta adinaren arabera, oinez, bizikletan

edo garraio publikoari lehentasuna emango diegu kotxearen

aurretik.

6. Eta kalean goazela trako seinale eta semaforoakerrespetatuko ditugu.

7. Behar ez ditugun jostailu eta arropak oparitu edo bigarren

eskuko merkatuetara eramango ditugu.

8. Orohar materialak hobeto zaintzen ahaleginduko gara.

9. Modu osasungarriagoan elikatzen saiatuko gara, adibidez,

txutxeri gutxiago eta fruta gehiago jaten.

10. Kalean eta taldean goazenean buila eta zarata gutxiago

egiten saiatuko gara.

• Energia berrriztagarriak erabili:

• Eguzki panelak farola eta semaforotan. Udal eraikin guztietaz gain.

• LED argiak faroletan.

• Argidun asfaltoaren erabilera zabaldu.

• Bertako olatuen bidez energia sortzeko aukera ikertu.

• Kirolguneetan lortzen den energia erabili eguberrietako argiztapena eta farolak pizteko.

• “Eraikin adimenduen” eraikuntza sustatu. Kontzeptu berri hau hiritarrei modu sinplean aditzera

eman.

• Ibilgailu elektrikoen erosketa sustatu eta dirulaguntzak eman eraikinak isolatzeko.

Ura:• Iturrietan erregulatzaileak jarri kontsumoa kontrolatzeko.

• Orohar iturri gehiago (adibidez Amara eta Aieten).

• Lantegietan sentsibilizazio kanpainak burutu urak kutsa ez ditzaten.

• Zergak jaitsi ur gutxien kontsumitzen duten etxebizitzei.

• Euri ura edota ibaietako erabiltzeko aukera aztertu.

Hondakinak:• Janari edota bestelako produktuen bildukien

erabilera kontrolatzeko legeak idatzi.

• Poltsa berrerabilgarrien erabilera sustatu.

• Materia organikoaren konpostaia sustatu.

• Poltsa konpostagarrien kalitatea hobetu eta

bere bilketa errazteko puntu irisgarriagoak

jarri, adibidez, kiroldegi edota kulturguneetan.

• Baratza ekologikoak sustatu hiri eta

eskoletan.

• Liburu digita len erabilera sustatu eta saritu

eskoletan, paper gutxiago erabiltzeko

helburuarekin. Dirulaguntzak eman eskola

hauei gaia aurrera eramateko azpiegitura izan

dezaten.

• Pila, arropa, olioa… biltzeko edukiontzi

gehiago.• Orohar, hiritarren kontzientziazio eta

konpromisoa lortzeko kanpaina eraginkorrak

burutu, baita tailerrak ikasleriari hondakinak

gutxitu eta bertako kontsumoa era

jasangarrian egiteko.

• Produktuen etiketak hobetu, adibidez, sortzen

duten aztarna ekologikoaren aipamena

egiten.

10


4/6

4

ETA UDALARI ZER?

Apirilaren 20an Cristina Enean elkartu ginen Eskola Agenda 21 programa aurrera daramagun Donostiako

Lehen hezkuntzako ikastetxeak, ikasleen arteko FOROA izenarekin. Bertan adinaren arabera talde txikitan

banatu ginen eta bakoitzak besteen berri izan genuen. Talde lan hau ere probetxuzkoa izan zen orain,

alkate eta udal ordezkariei egingo dizkizuegun eskaerak bateratzeko. Eskaera hauek gaiaren arabera

ordenatuta doaz eta hona hemen esateko duguna:

Parke eta lorategiak:• Zergat ik mozten dira batzuetan hainbeste zuhaitzak? Adibidez, Kirol Plazan (Berabera)

• Zerbitzu publikoak falta dira parke eta jolas kantxetan. Adibidez, Riberas-en.• Pio XII. plazan, aurreko bus geltokia, lorategi eta kulunkariak dituen parke bat proposatzen

dugu.

• Bestalde, Sagüeseko zelaiguneko jolas parkean gune estali bat proposatzen dugu.

• Auzoetako parkeak hiri erdikoak bezala garbitzea eskatzen dugu.

Irisgarritasuna hirian:• Hobekuntzak oinez edota bizikletan

ibiltzerakoan:

• Bidegorri gehiago, batez ere erdigunea

auzoekin lotuz (Bidebieta, Aiete…) eta

ikastetxe guztietara bidegorriz iritsi ahal

izatea.

• Bidegorri ziurragoak (Antzieta eta

Kristobaldegi)

• Espaloien hobekuntza, zabalagoak eta

beheraguneekin.

• Bizikletentzako aparkaleku gehiago.

• Sustatu ikasleok bizikleta gehiago erabil

dezagun, adibidez parkeetan bidegorriak

seinaleekin eginez umeentzako.

• Auzoetan bizikleta elektrikoen gune

gehiago.

• Alokatzen diren bizikletak tamaina

ertainekoak izan daitezen ere ikasleen

tamainan pentsatuz.

• Aipamen berezia mugikortasun urriaduten pertsonen irisgarritasunean

pentsatuz (ezindu, agure…)

• Zehazki Martuteneko Eroski ingurua

atondu: espaloietan oinezkoak BAI,

kotxerik EZ. Berdin Pilarreko auzo osoan.

• Kotxeen abiadura murrizteko neurriak

Riberas eta Intxaurrondon.

Irisgarritasuna eta segurtasuna:• Hiriko puntu altuetara irisgarritasuna hobetu. Adibidez, errondotik Puiora doan igogailua.

• Errepide eta espaloiak hobetu, gainera batzuk irristakorrak egoten dira (Adibideak: Etxaditik

Axular ikastolara doan bidearen azken zatia egoera txarrean dago, farora doan errepidea,

Pagolako abiadura murrizteko batxeak gutxitu, Guardaplata bidea …)

• Segurtasuna hobetu oinezkoentzat: segunderoa duten semaforoak, itxaron guneak

mugatu…

• Hiriko “puntu beltzetan” neurriak hartu.

• Ezinduen irisgarritasuna kontuan izan.

Energia eta argiztapena:• Hiriko gune desberdinetan argiaren intentsitatea

kontrolatu eta optimizatu, baita Donostia 2016

proiektuko ekitaldietan.

• Hiriko argi kutsadura gutxitu sentsore edo lanpara

bereziekin, beti ere pertsonen segurtasuna bermatuz

(trakoa, erasoak…).

• Besta hainbat hiri handietako proiektuak ezagutu eta

partekatu.

Argazki saritua

9


5/6

8

ETA UDALARI ZER?

Gure elkarketa, hau da, ikasleen arteko FOROA, Apirilaren 27an izan zen, Cristina Enean ere. Alde batetik

DBHko 1. zikloa, bestetik DBHko 2. zikloa eta azkenik batxilergoa eta formazio zikloak. Azpitalde bakoitzak

egindako lana jakitera eman zien beste taldekideei eta denen artean orain aurkeztuko dizkizuegun

proposamenak adostu genituen. Hauek ere multzoka aurkeztuko dizkizuegu. Hona hemen:

Aisialdi guneak:• Berdegune, parke eta zuhaitz gehiago nahi ditugu hirian. Baita hiri baratzak hauetako gune

batzutan.

• Zerbitzu publikoak horrelako gunetan.• Ingurune egoki eta estaliak gazteentzat eguraldi txarra egiten duenerako.

• Iturr i eta birziklapenerako ontziak ipini eta hobetu, adibidez, groseko Gazteleku aurrean.

• Landaretza bertikala kokatu udal eraikinetan.

• Kirola egiteko aparatuak parkeetan.

Bidegorri sarea:• Bidegorri sarea handitu eta seinaleztapena

hobetu auzo guztietara (Aiete, Bidebieta…),

batez ere ikastetxe guztietara iritsi ahal

izateko. Iturri eta komunak gehitu puntu

batzuetan.

• Bidegorri eta errepide arteko babesa

hobetu.

• Bidegorritik doazen oinezkoei isunak jarri.

• Bizikletaren erabilera indartu: aldeko

kanpainen bidez, aparkaleku gehiago,

alokairu puntuak, igogailuak puntu

altuetara… orohar, bizikletaren erabilera

hobetu.

• Dbizi sisteman bizikleta kopurua gehitu

eta Mugi txartela ordainketa modua bezala

sartu. Bestalde, Dbizi geltokiak ipini ez

dagoen auzoetan (Aiete-Etxadi)

Garraio publikoa:• Autobus lerro gehiago auzo guztietara

iristeko, baita auzo batetik bestera

erdigunetik pasa gabe.

• Lurraldebus autobusen maiztasuna

handitu eta Amara Berrin geltokia.

• Kontzientziazio kanpainak egin bere

erabilera sustatzeko: prezioa gutxitu, batez

ere ikasleriarentzat, bizikletak eraman

ahal izatea edo horretarako moldatu,

maiztasuna eta ordutegia handitu.

5

• Zarata handia sortzen duten ibilgailuei isuna jarri.

• Ibilgailu pribatua gutxiago erabiltzeko marra zuzenak marraztu ikastetxeen sarreretan eta

udaltzaingoen presentzia areagotu behar den tokitan.

Garraio publikoa:• Autobus linea gehiago, maiztasun handiagoa eta prezio baxuagoa, batez ere auzoetara

(Aiete, Igeldo, Altza-Bidebieta…). Martuteneko ikasleriak dio auzo honetatik erdira autobusak

40 minutu pasatzen dituela.

• Pixkanaka autobus elektriko gehiago jartzea hiri lerrotan, zarata gutxitzeko eta erregai ez

kutsatzaileak erabiltzeko.

Hondakin eta edukiontziak:• Berri tu gure kaleetan dauden edukiontziak bai gure gurasoek eta bai guk birzikla dezagun,

hau da, kale eta parkeetako paper ontzi txikiak birziklatzeko aukera eman dezaten.

• Mugikor, jostailu, elektragailu txikiak bezalako objetuak jasotzeko guneak jarri hirian.

• Organikoa biltzeko edukiontzi marroi gehiago eta aldi berean ikastetxeetatik gertu egon

daitezen.

• Edukiontzi desberdinak maizago hustu hiria garbiago edukitzeko.

• Txakur kakekin dagoen arazoa konpondu.

Hainbat:• Bertako produktuen kontsumoa bultzatu. Erosketa-baleen banaketa proposamena hiri

bertako erosketa bultzatzeko.

• Aisialdi gunetan sortzen den zarata kontrolatu ahal den neurrian eta murriztu zaborra

jasotzen duen kamioiaren ordutegia sortzen duen zaratagatik ere.

• Intxaurrondo ikastolak bere jolas guneko sarea aldatzea eskatzen du baloia irten ez dadin.

Marrazki saritua


6/6

6

Sarritan galdetu diogu gure buruari gure hiria bizitzeko leku aproposa den. Hirietako bizi-kalitatea

komunikabideetan maiz aipatzen den gai bat da, baina, nola jakin dezakegu gure hiria leku osasungarria

den?

Lehen Hezkuntzako ikasleak entzun eta gero, bigarren hezkuntzako ikasleen txanda iritsi da. Gure kasuan,

aurreko ikasleak egin duten bezala, gure hiriaren egoera aztertu dugu eta iazko gaietan sakontzeaz gain

guk ere “aztarna ekologikoaren” kalkuluan murgildu gara eta hiriko datu errealekin jokatu dugu:

• DBHko 1. mailan Hondakinen aztarnaren kalkulua burutu da,

• DBHko 2. mailan Ur kontsumoaren aztarnaren kalkulua eta

• DBHko 3. mailan Energia kontsumoaren aztarnaren kalkulua.

• Hortik aurrera, hiri adimenduak “Smart Cities” kontzeptuaren ulermenean sakondu dugu.

Aztarna kalkulatzerakoan ohartu gara, nahiz eta azken urteetan gure ur eta energia kontsumoak zertxobait

jaitsi eta hondakinen birziklaketa igo, oraindik asko dagoela egiteko.

Orohar ikasi dugu hiria pertsonentzat dela eta denentzat, beraz ezinduetan pentsatu behar dugula.

Ikastetxe bakoitza dagoen auzoa aztertu dugu “ikusteko begiekin”, bertan egon daitezkeen irisgarritasun

arazoak, espaloien egoera, kalearen garbitasun egoera eta bidegorrien presentzia edo eza. Horrela iritsi

gara aurreko iritzira.

Bestalde, jakin dugu Donostia, hiri adimendua, “Smart City” izateko lanean ari dela, jasangarritasuna,

ingurumena, garraioa, energia eraginkortasuna, informazioaren teknologia aurreratuenak... kontzeptu

hauen inguruan murgilduta. Talde batzuk eraikin adimendu hauetako bat bisitatu genuen eta konturatu

ginen zein garrantzitsua den teknologia garatzea eta jasangarritasuna sustatzea aldi berean. Bisitan ikusi

genuen nola optimizatu daitekeen eraikin baten energiaren erabilera.

Bigarren Hezkuntza

7

Beste bisita interesgarri bat hirian jarritako “aire kabina” baten bisita izan da. Eusko Jaurlaritzako teknikari

bat etorri zen kabina bat ireki eta azlpenak ematera.

Ohiko bisiten artean talde askok egiten dutena, D-Buseko instalazioetara, adin desberdinetarako bisita

egokitua. Bestalde, zarataren hitzaldia jaso zuten ikasle helduenek Donostiako udalaren teknikarien

eskutik eta saio interesgarri bat aurkeztu zitzaien gure irakasleei kalea aztertu ahal izateko.

Ahaztu gabe bizikleta txango eta mantenu tailerrak, hirian dauden ur araztegietara bisita, hondakinen

sailkatze plantara… Ikastalde bakoitzak landu duen gaiaren arabera burutu du bisita bat edo beste.

BIGARREN HEZKUNTZAKO IKASLEENKONPROMISOAK:

Guk ere, txikienak egin duten bezala, udalari ezer eskatu aurretik gure konpromisoak hartu ditugu etalaburbilduta 10 esanguratsuenak aipatuko ditugu. Hona hemen zerrenda:

1. Bizikleta errespetuz gidatuko dugu, oinezkoei

kalterik egin gabe, beraz, ez ditugu espaloiak

erabiliko bizikletan goazenean eta bai bidegorriak.

2. Bizikletak leku egokietan aparkatuko ditugu.

3. Paper gutxiago erabiltzen saiatuko gara.

4. Bestalde, sortzen ditugun hondakinak birziklatzera

konprometitzen gara, bai gure patioetan sortzen

ditugunak, bai etxeetan, bai hiriko kale eta

berdeguneetan. Organikoa barne.

5. Oinez edota bizikletan ibiltzeari lehentasuna

emango diogu kotxearen aurretik, batez ere

eskolarako bidean.

6. Ura eta Energiaren kontsumoak murrizten saiatuko

gara, bai eskolan bai etxean.

7. Eta ez ditugu komunak zakarrontzi bezala erabiliko.

8. Auzoko dendetan erosteko ahaleginak egingo

ditugu eta bildukin gutxien dituzten produktuak.

9. Teknologia berriak modu egokian erabiliko ditugu.

10. Guk ikasitakoa eta gure konpromisoak zabalduko

ditugu.

DONOSTIA_Buletina2016 EUS IMP.pdf

Documents

Transcript of DONOSTIA_Buletina2016 EUS IMP.pdf