LA

NE

AN

E

US

KA

RA

Z

A D M I N I S T R A Z I O A

EUSKARAZ 12

Eutsi koherentziari zuzentzeko orduan. Erabakibaten alderdi on eta txarrak hausnartu ondoren era-bakia hartzen bada, sendo gorde behar dugu testuanbarrena, irizpideak behin eta berriro aldatu gabe.

Kontraesana ematen badu ere, begiek txikikerietarajotzen dute maiz, garrantzirik gabeko akats txikieta-ra, begi bistakoak izan beharko luketen okerretanerreparatu ere egin gabe. Gomendio bat: ez begirikkendu, ez izenburuei, ez tamaina handiko hitzei, ezzenbakiei, ez hilen izenei eta horrelakoei, hortxeezkutatzen baitira hanka-sartzerik potoloenak.

Burutik behatzetarainoko zuzenketa egiteko astiadugunean, hau da, “lupazko” akatsen bila gabiltza-nean, bada teknika interesgarri bat: testua zuzendu“ulertu” gabe, arreta ez galtzeko. Horretarako, hitzezhitz irakurri behar da; are gehiago: batzuek atzekozaurrera irakurtzen dute.

Kontuz ibili zuzenketak garbira pasatzerakoan, ezdadila gerta paperean egindako lan ona itzulipurdikageratzea, zuzenketok ordenagailura eramaterakoanhanka sartu dugulako.

Betiere kontuan izan laguntzarik eraginkorrena bestepertsona batek emango dizula. Laguntzaile horrekirizpide berriekin egingo dio aurre idazkiari, zuktopatu ez dituzun akatsak aurkituko ditu, eta ideiaberriak emango. Bigarren pertsona hori ondo auke-ratzea garrantzitsua da: testuak jorratutako gaianaditua den batek edukiari buruko iruzkinak egingoditu; hizkuntza gaitasun ona daukanak idazkiarenhizkera eta estiloa hobetzeko gomendioak emangodizkigu; azkenik, gaiarekin zerikusirik ez duen lagunbatek edo lagun-talde batek informazioa eman deza-ke gure idazkerak izan dezakeen harreraren inguruan(irakurgarritasuna, kontu ilunak, interesa…).

Azken oharra (eta ez garrantzi gutxiagokoa azkenaizateagatik): une batetik aurrera, zuzenketarenzuzenketaz, nekatu egiten da zuzentzailea. Onarezazu: ez dago testu perfekturik.

Urrezko araua: oro har, testu batek ez du balio,lehen irakurraldian ulertzen ez bada, eta, beraz,berriro idatzi behar dugu. Beste modu batean esan-da: idazki bat ulertzen ez bada, erruduna ez da ira-kurlea, idazlea baizik, izan ere ez gara gauza izanideiak argi eta garbi aditzera emateko.

Idazki guztiek ez dute zuzenketa bera eskatzen:zenbat eta luzeagoa, korapilatsuagoa edo garrantzi-tsuagoa izan idazkia, orduan eta zorrotzagoa gurelana. Alde horretatik garbi dago ez dela gauza berahiruzpalau lerroko ofizio bat begiztatzea edo mila-ka lagunek irakurriko duten liburu bat inprimategi-rako prestatzea.

Aukera izanez gero, testu bat idazten amaitu, etazuzentzen hasi arte, tarte bat pasatzen uztea kome-ni da. Labetik atera berri den idazkia argia iruditzenzaigu gehienetan, ulergarria, ondo idatzia; hoztendenean, berriz, zalantzak sortzen dira eta baita gaiz-ki-ulertuak ere. Kontuan izan hau: zenbat eta tarteluzeagoa utzi testua amaitzen denetik zuzentzenhasten garen arte, orduan eta eraginkorragoa gurezuzenketa; ondo azalduta zirudiena, egunak pasatuahala, ilun, aspergarri eta exkax bihurtzen zaigu.

Zuzentzaile ortografikoak izugarrizko laguntzaematen digu azaleko zuzenketak egiteko orduan.Dena dela, ez zaitez gehiegi fida: batzuetan zuze-nak diren hitzak zuzentzen dizkigu; beste batzuetanakats nabarmenak beren horretan uzten ditu; etalarriena: edukiak eta testuaren antolaketa ukitu ereez ditu egiten.

Idazkia luzea bada, ona da (begientzat, behinikbehin) inprimatzea eta pantailan ez, baizik eta pape-rean zuzentzea.

Irakurri testua boz goraz, askotan gertatzen baita“ikusi” ez dugun akats bat gerora “entzutea”.

Dozena bat gomendio testua zuzentzeko

Ez dago edabe magikorik egun batetik bestera zuzentzaile aditu bihurtzen gaituenik;gainera, horrek ez du, seguru asko, zertan gure helburua izan. Nolanahi ere, honahemen gomendio batzuk idazkiak berrikusteko eta zuzentzeko. Eta batzuk diot, izanere ez ditugu hemen sartuko komunikazioari, testuaren antolaketari, diseinuari etahorrelakoei buruz nork bere buruari dokumentua idazterakoan etengabe egin behardizkion galderak: kontuan izan dut hartzailea? Edukiak hurrenkera logikoan aurkez-tuta daude? Idazki erakargarria eta irakurterraza idatzi dut?...

1

2

3

456

78

910

11

12

Joseba LozanoHAEEko Administrazioko Hizkeraren arduraduna