Educación Plástica, Visual e Audiovisual 2 · 2021. 4. 27. · parcial, pero axustado ás...

IES PLURILINGÜE FONTEXERÍAMUROS

IES PLURILINGÜE FONTEXERÍA

PROGRAMACIÓN

D I D Á C T I C ADA MATERIA / ÁREA DE:

Educación Plástica, Visuale Audiovisual 2

DEPARTAMENTO NIVEL CURSO

DEBUXO ESO 3

MurosCurso 2020 - 2021

Páxina 1


Índice:1. Introdución e contextualización..........................................................................4

2. Contribución dos estándares de aprendizaxe avaliables ao desenvolvemento das competencias clave...............................................................................................4

3. Obxectivos da materia.....................................................................................23

4. Aprendizaxes non adquiridas no curso 2019-20. Plan de reforzo e recuperación destas.................................................................................................................25

5. Desenvolvemento dos estándares de aprendizaxe: temporalización, mínimo para superar a materia e procedementos e instrumentos de avaliación.........................26

5.1 Esquema de temas do curso con estándares e contidos................................................26

5.2 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN....................................................42

5.3 VALORACIÓN DAS PROBAS DE AVALIACIÓN NA NOTA.....................................................43

5.4 PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN INICIAL................................................................43

5.5 ACTIVIDADES DE RECUPERACIÓN E REFORZO...............................................................44

5.6 RECUPERACIÓN PARA ALUMNADO CON FALTAS DE ASISTENCIA.....................................44

5.7 PROBA EXTRAORDINARIA DE SETEMBRO.......................................................................44

6. Metodoloxía.....................................................................................................44

7. Materiais e recursos didácticos.........................................................................45

8. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promoción do alumnado:.................46

9. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino e a práctica docente........51

10. Organización das actividades de seguimento, recuperación e avaliación das materias pendentes:............................................................................................52

11. Procedementos para acreditar coñecementos necesarios en determinadas materias (só para bacharelato).............................................................................52

12. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais ou colectivas que se poidan adoptar...............................................................................................................52

13. Medidas de atención á diversidade.................................................................53

14. Elementos transversais..................................................................................53

15. Actividades complementarias e extraescolares................................................53

16. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación da propia programación......54

17. Accións de contribución ao proxecto lector......................................................55

18. Accións de contribución ao proxecto TIC..........................................................56

19. Accións de contribución ao plan de convivencia...............................................57

20. Información ao alumnado e ás familias............................................................57

NOTA: Facer CLIC sobre cada epígrafe para ir ao apartado correspondente.

Páxina 2


1. Introdución e contextualizaciónSe noutras épocas históricas era a palabra, tanto na súa expresión oral como escrita, a

principal forma de expresión e de transmisión de ideas e sentimentos, non cabe dúbida de

que na época na que estamos inmersos/as a imaxe cobrou un protagonismo sen

precedentes en ningunha outra época da historia da humanidade.

A materia de Educación Plástica, Visual e Audiovisual parte dos bloques impartidos na

educación primaria na área de Educación Artística. A parte destinada á educación plástica

xa anticipaba os mesmos bloques dos que parte a materia en ESO, baixo as

denominacións de "Educación audiovisual", "Debuxo técnico" e "Expresión artística".

Nos tres primeiros cursos da ESO esta materia estrutúrase en tres bloques: "Expresión

plástica", "Comunicación audiovisual" e "Debuxo técnico".

O bloque de "Expresión plástica" experimenta con materiais e técnicas diversas na

aprendizaxe do proceso de creación. Inténtase darlle ao alumnado unha maior autonomía

na creación de obras persoais, axudando a planificar mellor os pasos na realización de

proxectos artísticos, tanto propios coma colectivos.

Analízanse as características da linguaxe audiovisual desde a cal se realiza a análise

crítica das imaxes que nos rodean. Faise, tamén, especial fincapé no uso das tecnoloxías

da información e da comunicación aplicadas á imaxe.

No bloque titulado "Debuxo técnico" trasládanse coñecementos teórico-prácticos sobre

formas xeométricas e sistemas de representación, e aplícanse estes coñecementos á

resolución de problemas e á realización de deseños.

2. Contribución dos estándares de aprendizaxe avaliablesao desenvolvemento das competencias claveTrala relación das competencias clave do sistema educativo español recóllense os

estándares de aprendizaxe aplicable a cadansúa competencia. Despois recóllese a

descrición das competencias segundo se publicaron na Orde ECD/65/2015, do 21 de

xaneiro.

Páxina 3


A carón de cadansúa competencia aparece o porcentaxe da mesma adicado a avaliación

por competencias nesta materia e nivel.

1. CCL Comunicación lingüística 20%

2. CMCCT Comp. Matem. e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía 10%

3. CD Competencia dixital 10%

4. CAA Aprender a aprender 5%

5. CSC Competencias sociais e cívicas 25%

6. CSIEE Sentido de iniciativa e espírito emprendedor 15%

7.CCEC Conciencia e expresións culturais 15%

Descrición das competencias1. Comunicación lingüística CCL

A competencia en comunicación lingüística é o resultado da acción comunicativa dentro

de prácticas sociais determinadas, nas cales o individuo actúa con outros interlocutores e

a través de textos en múltiples modalidades, formatos e soportes. Estas situacións e

prácticas poden implicar o uso dunha ou de varias linguas, en diversos ámbitos e de

maneira individual ou colectiva. Para isto o individuo dispón do seu repertorio plurilingüe,

parcial, pero axustado ás experiencias comunicativas que experimenta ao longo da vida.

As linguas que utiliza puideron ter vías e tempos distintos de adquisición e constituír, por

tanto, experiencias de aprendizaxe de lingua materna ou de linguas estranxeiras ou

adicionais.

Esta visión da competencia en comunicación lingüística vinculada con prácticas sociais

determinadas ofrece unha imaxe do individuo como axente comunicativo que produce, e

non só recibe, mensaxes a través das linguas con distintas finalidades. Valorar a

relevancia desta afirmación na toma de decisións educativas supón optar por

metodoloxías activas de aprendizaxe (aprendizaxe baseada en tarefas e proxectos, en

problemas, en retos, etcétera), xa sexan estas na lingua materna dos estudantes, nunha

lingua adicional ou nunha lingua estranxeira, fronte a opcións metodolóxicas máis

tradicionais.

Ademais, a competencia en comunicación lingüística representa unha vía de

coñecemento e contacto coa diversidade cultural que implica un factor de enriquecemento

Páxina 4


para a propia competencia e que adquire unha particular relevancia no caso das linguas

estranxeiras. Por tanto, un enfoque intercultural no ensino e na aprendizaxe das linguas

implica unha importante contribución ao desenvolvemento da competencia en

comunicación lingüística do alumnado.

Esta competencia é, por definición, sempre parcial e constitúe un obxectivo de

aprendizaxe permanente ao longo de toda a vida. Por isto, para que se produza unha

aprendizaxe satisfactoria das linguas é determinante que se promovan uns contextos de

uso de linguas ricos e variados, en relación coas tarefas que se deben realizar e os seus

posibles interlocutores, textos e intercambios comunicativos.

A competencia en comunicación lingüística é extremadamente complexa. Baséase, en

primeiro lugar, no coñecemento do compoñente lingüístico. Pero, ademais, como se

produce e desenvolve en situacións comunicativas concretas e contextualizadas, o

individuo necesita activar o seu coñecemento do compoñente pragmático-discursivo e

sociocultural.

Esta competencia precisa da interacción de distintas destrezas, xa que se produce en

múltiples modalidades de comunicación e en diferentes soportes. Desde a oralidade e a

escritura até as formas máis sofisticadas de comunicación audiovisual ou mediada pola

tecnoloxía, o individuo participa dun complexo entramado de posibilidades comunicativas

grazas ás cales expande a súa competencia e a súa capacidade de interacción con outros

individuos. Por isto, esta diversidade de modalidades e soportes require dunha

alfabetización máis complexa, recollida no concepto de alfabetizacións múltiples, que

permita ao individuo a súa participación como cidadán activo.

A competencia en comunicación lingüística é tamén un instrumento fundamental para a

socialización e o aproveitamento da experiencia educativa, por ser unha vía privilexiada

de acceso ao coñecemento dentro e fóra da escola. Do seu desenvolvemento depende,

en boa medida, que se produzan distintos tipos de aprendizaxe en distintos contextos,

formais, informais e non formais. Neste sentido, é especialmente relevante no contexto

escolar a consideración da lectura como destreza básica para a ampliación da

competencia en comunicación lingüística e a aprendizaxe. Así, a lectura é a principal vía

de acceso a todas as áreas, polo que o contacto cunha diversidade de textos resulta

fundamental para acceder ás fontes orixinais do saber. Por isto, onde manifesta a súa

importancia de forma máis patente é no desenvolvemento das destrezas que conducen

Páxina 5


ao coñecemento dos textos literarios, non só na súa consideración como canon artístico

ou na súa valoración como parte do patrimonio cultural, senón sobre todo, e

principalmente, como fonte de desfrute e aprendizaxe ao longo da vida.

Desde esta perspectiva, é recomendable que o centro educativo sexa a unidade de

acción para o desenvolvemento da competencia en comunicación lingüística. Neste

sentido, actuacións como o deseño dun proxecto lingüístico de centro que forme parte do

propio proxecto educativo de centro, un plan lector ou unhas estratexias para o uso da

biblioteca escolar como espazo de aprendizaxe e desfrute permiten un tratamento máis

global e eficaz da competencia en comunicación lingüística nos termos aquí expresados.

A competencia en comunicación lingüística inscríbese nun marco de actitudes e valores

que o individuo pon en funcionamento: o respecto ás normas de convivencia; o

exercicio activo da cidadanía; o desenvolvemento dun espírito crítico; o respecto aos

dereitos humanos e o pluralismo; a concepción do diálogo como ferramenta primordial

para a convivencia, a resolución de conflitos e o desenvolvemento das capacidades

afectivas en todos os ámbitos; unha actitude de curiosidade, interese e creatividade cara

á aprendizaxe e o recoñecemento das destrezas inherentes a esta competencia (lectura,

conversa, escritura, etcétera) como fontes de pracer relacionadas co desfrute persoal e

cuxa promoción e práctica son tarefas esenciais no reforzo da motivación cara á

aprendizaxe.

En resumo, para o adecuado desenvolvemento desta competencia resulta necesario

abordar a análise e a consideración dos distintos aspectos que interveñen nela, debido á

súa complexidade. Para isto, débese atender aos cinco compoñentes que a constitúen e

ás dimensións en que se concretan:

– O compoñente lingüístico comprende diversas dimensións: a léxica, a gramatical, a

semántica, a fonolóxica, a ortográfica e a ortoépica, entendida esta como a articulación

correcta do son a partir da representación gráfica da lingua.

– O compoñente pragmático-discursivo comprende tres dimensións: a sociolingüística

(vinculada coa adecuada produción e recepción de mensaxes en diferentes contextos

sociais); a pragmática (que inclúe as microfuncións comunicativas e os esquemas de

interacción), e a discursiva (que inclúe as macrofuncións textuais e as cuestións

relacionadas cos xéneros discursivos).

Páxina 6


– O compoñente sociocultural inclúe dúas dimensións: a que se refire ao coñecemento do

mundo e a dimensión intercultural.

– O compoñente estratéxico permite ao individuo superar as dificultades e resolver os

problemas que xorden no acto comunicativo. Inclúe tanto destrezas e estratexias

comunicativas para a lectura, a escritura, a fala, a escoita e a conversa, como destrezas

vinculadas co tratamento da información, a lectura multimodal e a produción de textos

electrónicos en diferentes formatos; así mesmo, tamén forman parte deste compoñente as

estratexias xerais de carácter cognitivo, metacognitivo e socioafectivas que o individuo

utiliza para comunicarse eficazmente, aspectos fundamentais na aprendizaxe das linguas

estranxeiras.

– Por último, a competencia en comunicación lingüística inclúe un compoñente persoal

que intervén na interacción comunicativa en tres dimensións: a actitude, a motivación e os

trazos de personalidade.

2. Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía CMCCT

A competencia matemática e as competencias básicas en ciencia e tecnoloxía inducen e

fortalecen algúns aspectos esenciais da formación das persoas que resultan

fundamentais para a vida nunha sociedade onde o impacto das matemáticas, as ciencias

e as tecnoloxías é determinante, a consecución e sustentabilidade do benestar social

exixe condutas e toma de decisións persoais estreitamente vinculadas á capacidade

crítica e á visión razoada e razoable das persoas. A isto contribúen a competencia

matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía:

a) A competencia matemática implica a capacidade de aplicar o razoamento matemático e

as súas ferramentas para describir, interpretar e predicir distintos fenómenos no seu

contexto.

A competencia matemática require de coñecementos sobre os números, as medidas e as

estruturas, así como das operacións e as representacións matemáticas, e a comprensión

dos termos e conceptos matemáticos.

O uso de ferramentas matemáticas implica unha serie de destrezas que requiren a

aplicación dos principios e procesos matemáticos en distintos contextos, xa sexan

persoais, sociais, profesionais ou científicos, así como para emitir xuízos fundados e

Páxina 7


seguir cadeas argumentais na realización de cálculos, a análise de gráficos e

representacións matemáticas e a manipulación de expresións alxébricas, incorporando os

medios dixitais cando sexa oportuno. Forma parte desta destreza a creación de

descricións e explicacións matemáticas que levan implícitas a interpretación de resultados

matemáticos e a reflexión sobre a súa adecuación ao contexto, ao igual que a

determinación de se as solucións son adecuadas e teñen sentido na situación en que se

presentan.

Trátase, por tanto, de recoñecer o papel que desempeñan as matemáticas no mundo e

utilizar os conceptos, procedementos e ferramentas para aplicalos na resolución dos

problemas que poidan xurdir nunha situación determinada ao longo da vida. A activación

da competencia matemática supón que o aprendiz é quen de establecer unha relación

profunda entre o coñecemento conceptual e o coñecemento procedemental, implicados

na resolución dunha tarefa matemática determinada.

A competencia matemática inclúe unha serie de actitudes e valores que se basean no

rigor, o respecto aos datos e a veracidade.

Así pois, para o adecuado desenvolvemento da competencia matemática resulta

necesario abordar catro áreas relativas aos números, á álxebra, á xeometría e á

estatística, interrelacionadas de formas diversas:

– A cantidade: esta noción incorpora a cuantificación dos atributos dos obxectos, as

relacións, as situacións e as entidades do mundo, interpretando distintas representacións

de todas elas e xulgando interpretacións e argumentos. Participar na cuantificación do

mundo supón comprender as medicións, os cálculos, as magnitudes, as unidades, os

indicadores, o tamaño relativo e as tendencias e patróns numéricos.

– O espazo e a forma: inclúen unha ampla gama de fenómenos que se encontran no noso

mundo visual e físico: patróns, propiedades dos obxectos, posicións, direccións e

representacións deles; decodificación e codificación de información visual, así como

navegación e interacción dinámica con formas reais, ou con representacións. A

competencia matemática, neste sentido, inclúe unha serie de actividades como a

comprensión da perspectiva, a elaboración e lectura de mapas, a transformación das

formas con e sen tecnoloxía, a interpretación de vistas de escenas tridimensionais desde

distintas perspectivas e a construción de representacións de formas.

Páxina 8


– O cambio e as relacións: o mundo desprega multitude de relacións temporais e

permanentes entre os obxectos e as circunstancias, onde os cambios se producen dentro

de sistemas de obxectos interrelacionados. Ter máis coñecementos sobre o cambio e as

relacións supón comprender os tipos fundamentais de cambio e cando teñen lugar, co fin

de utilizar modelos matemáticos adecuados para describilo e predicilo.

– A incerteza e os datos: son un fenómeno central da análise matemática presente en

distintos momentos do proceso de resolución de problemas no cal resulta clave a

presentación e interpretación de datos. Esta categoría inclúe o recoñecemento do lugar

da variación nos procesos, a posesión dun sentido de cuantificación desa variación, a

admisión de incerteza e erro nas medicións e os coñecementos sobre o azar. Así mesmo,

comprende a elaboración, interpretación e valoración das conclusións extraídas en

situacións onde a incerteza e os datos son fundamentais.

b) As competencias básicas en ciencia e tecnoloxía son aquelas que proporcionan un

acercamento ao mundo físico e á interacción responsable con el desde accións, tanto

individuais como colectivas, orientadas á conservación e mellora do medio natural,

decisivas para a protección e o mantemento da calidade de vida e o progreso dos pobos.

Estas competencias contribúen ao desenvolvemento do pensamento científico, pois

inclúen a aplicación dos métodos propios da racionalidade científica e as destrezas

tecnolóxicas, que conducen á adquisición de coñecementos, á contrastación de ideas e á

aplicación dos descubrimentos ao benestar social.

As competencias en ciencia e tecnoloxía capacitan cidadáns responsables e

respectuosos que desenvolven xuízos críticos sobre os feitos científicos e tecnolóxicos

que se suceden ao longo dos tempos, pasados e actuais. Estas competencias deben

capacitar, basicamente, para identificar, formular e resolver situacións da vida cotiá –

persoal e social– analogamente a como se actúa fronte aos retos e problemas propios

das actividades científicas e tecnolóxicas.

Para o adecuado desenvolvemento das competencias en ciencia e tecnoloxía resulta

necesario abordar os saberes ou coñecementos científicos relativos á física, a química, a

bioloxía, a xeoloxía, as matemáticas e a tecnoloxía, os cales derivan de conceptos,

procesos e situacións interconectadas.

Requírese, igualmente, o fomento de destrezas que permitan utilizar e manipular

ferramentas e máquinas tecnolóxicas, así como utilizar datos e procesos científicos para

Páxina 9


alcanzar un obxectivo; é dicir, identificar preguntas, resolver problemas, chegar a unha

conclusión ou tomar decisións baseadas en probas e argumentos.

Así mesmo, estas competencias inclúen actitudes e valores relacionados coa asunción de

criterios éticos asociados á ciencia e á tecnoloxía, o interese pola ciencia, o apoio á

investigación científica e a valoración do coñecemento científico; así como o sentido da

responsabilidade en relación coa conservación dos recursos naturais e coas cuestións

ambientais e coa adopción dunha actitude adecuada para lograr unha vida física e mental

saudable nun contorno natural e social.

Os ámbitos que se deben abordar para a adquisición das competencias en ciencias e

tecnoloxía son:

– Sistemas físicos: asociados ao comportamento das substancias no ámbito

fisicoquímico. Sistemas rexidos por leis naturais descubertas a partir da experimentación

científica orientada ao coñecemento da estrutura última da materia, que repercute nos

sucesos observados e descritos desde ámbitos específicos e complementarios:

mecánicos, eléctricos, magnéticos, luminosos, acústicos, caloríficos, reactivos, atómicos e

nucleares. Todos eles considerados en si mesmos e en relación cos seus efectos na vida

cotiá, nas súas aplicacións á mellora de instrumentos e ferramentas, na conservación da

natureza e na facilitación do progreso persoal e social.

– Sistemas biolóxicos: propios dos seres vivos dotados dunha complexidade orgánica que

é preciso coñecer para preservalos e evitar a súa deterioración. Forma parte esencial

desta dimensión competencial o coñecemento de canto afecta a alimentación, hixiene

saúde individual e colectiva, así como a habituación a condutas e adquisición de valores

responsables para o ben común inmediato e do planeta na súa globalidade.

– Sistemas da Terra e do Espazo: desde a perspectiva xeolóxica e cosmogónica. O

coñecemento da historia da Terra e dos procesos que desembocaron na súa

configuración actual son necesarios para identificarnos coa nosa propia realidade: que

somos, de onde vimos e cara a onde podemos e debemos ir. Os saberes xeolóxicos,

unidos aos coñecementos sobre a produción agrícola, gandeira, marítima, mineira e

industrial, proporcionan, ademais de formación científica e social, valoracións sobre as

riquezas do noso planeta que se deben defender e acrecentar. Así mesmo, o

coñecemento do espazo exterior, do Universo do que formamos parte, estimula un dos

Páxina 10


compoñentes esenciais da actividade científica: a capacidade de asombro e a admiración

ante os feitos naturais.

– Sistemas tecnolóxicos: derivados, basicamente, da aplicación dos saberes científicos

aos usos cotiáns de instrumentos, máquinas e ferramentas e ao desenvolvemento de

novas tecnoloxías asociadas ás revolucións industriais, que foron mellorando o

desenvolvemento dos pobos. Son compoñentes básicos desta competencia: coñecer a

produción de novos materiais, o deseño de aparellos industriais, domésticos e

informáticos, así como a súa influencia na vida familiar e laboral.

Complementando os sistemas de referencia enumerados e promovendo accións

transversais a todos eles, a adquisición das competencias en ciencia e tecnoloxía require,

de maneira esencial, a formación e práctica nos seguintes dominios:

– Investigación científica: como recurso e procedemento para alcanzar os coñecementos

científicos e tecnolóxicos logrados ao longo da historia. O acercamento aos métodos

propios da actividade científica –proposta de preguntas, busca de solucións, indagación

de camiños posibles para a resolución de problemas, contraste de pareceres, deseño de

probas e experimentos, aproveitamento de recursos inmediatos para a elaboración de

material con fins experimentais e a súa adecuada utilización– non só permite a

aprendizaxe de destrezas en ciencias e tecnoloxías, senón que tamén contribúe á

adquisición de actitudes e valores para a formación persoal: atención, disciplina, rigor,

paciencia, limpeza, serenidade, atrevemento, risco e responsabilidade, etcétera.

– Comunicación da ciencia: para transmitir adecuadamente os coñecementos, achados e

procesos. O uso correcto da linguaxe científica é unha exixencia crucial desta

competencia: expresión numérica, manexo de unidades, indicación de operacións, toma

de datos, elaboración de táboas e gráficos, interpretación destes, secuenciación da

información, dedución de leis e a súa formalización matemática. Tamén é esencial nesta

dimensión competencial a unificación da linguaxe científica como medio para procurar o

entendemento, así como o compromiso de aplicalo e respectalo nas comunicacións

científicas.

3. Competencia dixital CD

A competencia dixital é aquela que implica o uso creativo, crítico e seguro das tecnoloxías

da información e da comunicación para alcanzar os obxectivos relacionados co traballo, a

Páxina 11


empregabilidade, a aprendizaxe, o uso do tempo libre, a inclusión e participación na

sociedade.

Esta competencia supón, ademais da adecuación aos cambios que introducen as novas

tecnoloxías na alfabetización, a lectura e a escritura, un conxunto novo de coñecementos,

habilidades e actitudes necesarias hoxe en día para ser competente nun contorno dixital.

Require de coñecementos relacionados coa linguaxe específica básica: textual, numérica,

icónica, visual, gráfica e sonora, así como as súas pautas de decodificación e

transferencia.

Isto comporta o coñecemento das principais aplicacións informáticas. Supón tamén o

acceso ás fontes e o procesamento da información, e o coñecemento dos dereitos e as

liberdades que asisten as persoas no mundo dixital.Igualmente, precisa do

desenvolvemento de diversas destrezas relacionadas co acceso á información, o

procesamento e uso para a comunicación, a creación de contidos, a seguridade e a

resolución de problemas, tanto en contextos formais como non formais e informais. A

persoa debe ser quen de facer un uso habitual dos recursos tecnolóxicos dispoñibles co

fin de resolver os problemas reais dun modo eficiente, así como avaliar e seleccionar

novas fontes de información e innovacións tecnolóxicas, a medida que van aparecendo,

en función da súa utilidade para acometer tarefas ou obxectivos específicos.

A adquisición desta competencia require, ademais, actitudes e valores que permitan ao

usuario adaptarse ás novas necesidades establecidas polas tecnoloxías, a súa

apropiación e adaptación aos propios fins e a capacidade de interaccionar socialmente

arredor delas. Trátase de desenvolver unha actitude activa, crítica e realista cara ás

tecnoloxías e os medios tecnolóxicos, valorando as súas fortalezas e debilidades e

respectando principios éticos no seu uso. Por outra parte, a competencia dixital implica a

participación e o traballo colaborativo, así como a motivación e a curiosidade pola

aprendizaxe e a mellora no uso das tecnoloxías.

Por tanto, para o adecuado desenvolvemento da competencia dixital resulta necesario

abordar:

– A información: isto comporta a comprensión de como se xestiona a información e de

como se pon á disposición dos usuarios, así como o coñecemento e manexo de

diferentes motores de busca e bases de datos, sabendo elixir aqueles que responden

mellor ás propias necesidades de información.

Páxina 12


– Igualmente, supón saber analizar e interpretar a información que se obtén, cotexar e

avaliar o contido dos medios de comunicación en función da súa validez, fiabilidade e

adecuación entre as fontes, tanto online como offline

. E por último, a competencia dixital supón saber transformar a información en

coñecemento a través da selección apropiada de diferentes opcións de almacenamento.

– A comunicación: supón tomar conciencia dos diferentes medios de comunicación dixital

e de varios paquetes de software de comunicación e do seu funcionamento, así como os

seus beneficios e carencias en función do contexto e dos destinatarios. Ao mesmo tempo,

implica saber que recursos se poden compartir publicamente e o valor que teñen, é dicir,

coñecer de que maneira as tecnoloxías e os medios de comunicación poden permitir

diferentes formas de participación e colaboración para a creación de contidos que

produzan un beneficio común. Isto supón o coñecemento de cuestións éticas como a

identidade dixital e as normas de interacción dixital.

– A creación de contidos: implica saber como os contidos dixitais se poden realizar en

diversos formatos (texto, audio, vídeo, imaxes), así como identificar os

programas/aplicacións que mellor se adaptan ao tipo de contido que se quere crear.

Supón tamén a contribución ao coñecemento de dominio público (wikis, foros públicos,

revistas), tendo en conta as normativas sobre os dereitos de autor e as licenzas de uso e

publicación da información.

– A seguridade: implica coñecer os distintos riscos asociados ao uso das tecnoloxías e de

recursos en liña e as estratexias actuais para evitalos, o que supón identificar os

comportamentos adecuados no ámbito dixital para protexer a información, propia e

doutras persoas, así como coñecer os aspectos adictivos das tecnoloxías.

– A resolución de problemas: esta dimensión supón coñecer a composición dos

dispositivos dixitais, os seus potenciais e as súas limitacións en relación coa consecución

de metas persoais, así como saber onde buscar axuda para a resolución de problemas

teóricos e técnicos, o que implica unha combinación heteroxénea e ben equilibrada das

tecnoloxías dixitais e non dixitais máis importantes nesta área de coñecemento.

4. Aprender a aprender CAA

A competencia de aprender a aprender é fundamental para a aprendizaxe permanente

que se produce ao longo da vida e que ten lugar en distintos contextos formais, non

formais e informais.

Páxina 13


Esta competencia caracterízase pola habilidade para iniciar, organizar e persistir na

aprendizaxe. Isto exixe, en primeiro lugar, a capacidade para motivarse por aprender.

Esta motivación depende de que se xere a curiosidade e a necesidade de aprender, de

que o estudante se sinta protagonista do proceso e do resultado da súa aprendizaxe e,

finalmente, de que chegue a alcanzar as metas de aprendizaxe propostas e, con isto, que

se produza nel unha percepción de autoeficacia. Todo o anterior contribúe a motivalo para

abordar futuras tarefas de aprendizaxe.

En segundo lugar, en canto á organización e xestión da aprendizaxe, a competencia de

aprender a aprender require coñecer e controlar os propios procesos de aprendizaxe para

axustalos aos tempos e ás demandas das tarefas e actividades que conducen á

aprendizaxe. A competencia de aprender a aprender desemboca nunha aprendizaxe cada

vez máis eficaz e autónoma.

Esta competencia inclúe unha serie de coñecementos e destrezas que requiren a

reflexión e a toma de conciencia dos propios procesos de aprendizaxe. Así, os procesos

de coñecemento convértense en obxecto do coñecemento e, ademais, hai que aprender a

executalos adecuadamente.

Aprender a aprender inclúe coñecementos sobre os procesos mentais implicados na

aprendizaxe (como se aprende). Ademais, esta competencia incorpora o coñecemento

que posúe o estudante sobre o seu propio proceso de aprendizaxe que se desenvolve en

tres dimensións: a) o coñecemento que ten acerca do que sabe e descoñece, do que é

quen de aprender, do que lle interesa, etcétera; b) o coñecemento da disciplina en que se

localiza a tarefa de aprendizaxe e o coñecemento do contido concreto e das demandas da

tarefa mesma, e c) o coñecemento sobre as distintas estratexias posibles para afrontar a

tarefa.

Todo este coñecemento tradúcese en destrezas de autorregulación e control inherentes á

competencia de aprender a aprender, que se concretan en estratexias de planificación

nas cales se reflicte a meta de aprendizaxe que se persegue, así como o plan de acción

que se ten previsto aplicar para alcanzala; estratexias de supervisión desde as que o

estudante vai examinando a adecuación das accións que está desenvolvendo e a

aproximación á meta, e estratexias de avaliación desde as cales se analiza tanto o

resultado como do proceso que se levou a cabo. A planificación, supervisión e avaliación

son esenciais para desenvolver aprendizaxes cada vez máis eficaces. Todas elas inclúen

Páxina 14


un proceso reflexivo que permite pensar antes de actuar (planificación), analizar o curso e

o axuste do proceso (supervisión) e consolidar a aplicación de bos plans ou modificar os

que resultan incorrectos (avaliación do resultado e do proceso). Estas tres estratexias

deberíanse potenciar nos procesos de aprendizaxe e de resolución de problemas en que

participan os estudantes.

Aprender a aprender maniféstase tanto individualmente como en grupo. En ambos os

casos o dominio desta competencia iníciase cunha reflexión consciente acerca dos

procesos de aprendizaxe a que se entrega un mesmo ou o grupo. Non só son os propios

procesos de coñecemento, senón que, tamén, o modo en que os demais aprenden se

converte en obxecto de escrutinio. De aí que a competencia de aprender a aprender se

adquira tamén no contexto do traballo en equipo. Os profesores deben procurar que os

estudantes sexan conscientes do que fan para aprender e busquen alternativas. Moitas

veces estas alternativas póñense de manifesto cando se trata de pescudar que é o que

fan os demais en situacións de traballo cooperativo.

Respecto ás actitudes e valores, a motivación e a confianza son cruciais para a

adquisición desta competencia. Ambas se potencian desde a formulación de metas

realistas a curto, medio e longo prazo. Ao alcanzarse as metas aumenta a percepción de

autoeficacia e a confianza, e con isto elévanse os obxectivos de aprendizaxe de forma

progresiva. As persoas deben ser quen de apoiarse en experiencias vitais e de

aprendizaxe previas co fin de utilizar e aplicar os novos coñecementos e capacidades

noutros contextos, como os da vida privada e profesional, a educación e a formación.

Saber aprender nun determinado ámbito implica ser quen de adquirir e asimilar novos

coñecementos e chegar a dominar capacidades e destrezas propias do dito ámbito. Na

competencia de aprender a aprender pode haber unha certa transferencia de

coñecemento dun campo a outro, aínda que saber aprender nun ámbito non significa

necesariamente que se saiba aprender noutro. Por isto, a súa adquisición débese levar a

cabo no marco do ensino das distintas áreas e materias do ámbito formal, e tamén dos

ámbitos non formal e informal.

Poderíase concluír que para o adecuado desenvolvemento da competencia de aprender a

aprender se require dunha reflexión que favoreza un coñecemento dos procesos mentais

a que se entregan as persoas cando aprenden, un coñecemento sobre os propios

Páxina 15


procesos de aprendizaxe, así como o desenvolvemento da destreza de regular e controlar

a propia aprendizaxe que se leva a cabo.

5. Competencias sociais e cívicas CSC

As competencias sociais e cívicas implican a habilidade e capacidade para utilizar os

coñecementos e actitudes sobre a sociedade, entendida desde as diferentes

perspectivas, na súa concepción dinámica, cambiante e complexa, para interpretar

fenómenos e problemas sociais en contextos cada vez máis diversificados; para elaborar

respostas, tomar decisións e resolver conflitos, así como para interactuar con outras

persoas e grupos conforme normas baseadas no respecto mutuo e en conviccións

democráticas.

Ademais de incluír accións a un nivel máis próximo e mediato ao individuo como parte

dunha implicación cívica e social.Trátase, polo tanto, de unir o interese por afondar e

garantir a participación no funcionamento democrático da sociedade, tanto no ámbito

público como privado, e preparar as persoas para exercer a cidadanía democrática e

participar plenamente na vida cívica e social grazas ao coñecemento de conceptos e

estruturas sociais e políticas e ao compromiso de participación activa e democrática.

a) A competencia social relaciónase co benestar persoal e colectivo. Exixe entender o

modo en que as persoas poden procurar un estado de saúde física e mental óptimo, tanto

para elas mesmas como para as súa familias e para o seu contorno social próximo, e

saber como un estilo de vida saudable pode contribuír a isto.

Para poder participar plenamente nos ámbitos social e interpersoal é fundamental adquirir

os coñecementos que permitan comprender e analizar de maneira crítica os códigos de

conduta e os usos xeralmente aceptados nas distintas sociedades e contornos, así como

as súas tensións e procesos de cambio. A mesma importancia ten coñecer os conceptos

básicos relativos ao individuo, ao grupo, á organización do traballo, á igualdade e á non

discriminación entre homes e mulleres e entre diferentes grupos étnicos ou culturais, á

sociedade e á cultura. Así mesmo, é esencial comprender as dimensións intercultural e

socioeconómica das sociedades europeas e percibir as identidades culturais e nacionais

como un proceso sociocultural dinámico e cambiante en interacción coa europea, nun

contexto de crecente globalización.

Os elementos fundamentais desta competencia inclúen o desenvolvemento de certas

destrezas como a capacidade de comunicarse dunha maneira construtiva en distintos

Páxina 16


contornos sociais e culturais, mostrar tolerancia, expresar e comprender puntos de vista

diferentes, negociar sabendo inspirar confianza e sentir empatía. As persoas deben ser

quen de xestionar un comportamento de respecto ás diferenzas expresado de maneira

construtiva.

Así mesmo, esta competencia inclúe actitudes e valores como unha forma de

colaboración, a seguridade nun mesmo e a integridade e honestidade. As persoas

débense interesar polo desenvolvemento socioeconómico e pola súa contribución a un

maior benestar social de toda a poboación, así como pola comunicación intercultural, a

diversidade de valores e o respecto ás diferenzas, ademais de estar dispostas a

superaren os prexuízos e a comprometérense neste sentido.

b) A competencia cívica baséase no coñecemento crítico dos conceptos de democracia,

xustiza, igualdade, cidadanía e dereitos humanos e civís, así como da súa formulación na

Constitución española, na Carta dos dereitos fundamentais da Unión Europea e en

declaracións internacionais, e da súa aplicación por parte de diversas institucións a escala

local, rexional, nacional, europea e internacional. Isto inclúe o coñecemento dos

acontecementos contemporáneos, así como dos acontecementos máis destacados e das

principais tendencias nas historias nacional, europea e mundial, así como a comprensión

dos procesos sociais e culturais de carácter migratorio que implican a existencia de

sociedades multiculturais no mundo globalizado.

As destrezas desta competencia están relacionadas coa habilidade para interactuar

eficazmente no ámbito público e para manifestar solidariedade e interese por resolver os

problemas que afecten o contorno escolar e a comunidade, xa sexa local ou máis ampla.

Comporta a reflexión crítica e creativa e a participación construtiva nas actividades da

comunidade ou do ámbito mediato e inmediato, así como a toma de decisións nos

contextos local, nacional ou europeo e, en particular, mediante o exercicio do voto e da

actividade social e cívica.

As actitudes e valores inherentes a esta competencia son aqueles que se dirixen ao pleno

respecto dos dereitos humanos e á vontade de participar na toma de decisións

democráticas a todos os niveis, sexa cal sexa o sistema de valores adoptado. Tamén

inclúe manifestar o sentido da responsabilidade e mostrar comprensión e respecto dos

valores compartidos que son necesarios para garantir a cohesión da comunidade,

baseándose no respecto dos principios democráticos. A participación construtiva inclúe

Páxina 17


tamén as actividades cívicas e o apoio á diversidade e cohesión sociais e ao

desenvolvemento sustentable, así como a vontade de respectar os valores e a intimidade

dos demais e a recepción reflexiva e crítica da información procedente dos medios de

comunicación.

Por tanto, para o adecuado desenvolvemento destas competencias é necesario

comprender e entender as experiencias colectivas e a organización e funcionamento do

pasado e presente das sociedades, a realidade social do mundo en que se vive, os seus

conflitos e as motivacións destes, os elementos que son comúns e os que son diferentes,

así como os espazos e territorios en que se desenvolve a vida dos grupos humanos, e os

seus logros e problemas, para comprometerse persoal e colectivamente na súa mellora,

participando así de maneira activa, eficaz e construtiva na vida social e profesional.

Así mesmo, estas competencias incorporan formas de comportamento individual que

capacitan as persoas para convivir nunha sociedade cada vez máis plural, dinámica,

cambiante e complexa para relacionárense cos demais; cooperar, comprometerse e

afrontar os conflitos e propor activamente perspectivas de afrontamento, así como tomar

perspectiva, desenvolver a percepción do individuo en relación coa súa capacidade para

influír no social e elaborar argumentacións baseadas en evidencias.

Adquirir estas competencias supón ser quen de se pór no lugar do outro, aceptar as

diferenzas, ser tolerante e respectar os valores, as crenzas, as culturas e a historia

persoal e colectiva dos outros.

6. Sentido de iniciativa e espírito emprendedor CSIEE

A competencia sentido de iniciativa e espírito emprendedor implica a capacidade de

transformar as ideas en actos. Isto significa adquirir conciencia da situación a intervir ou

resolver, e saber elixir, planificar e xestionar os coñecementos, destrezas ou habilidades e

actitudes necesarios con criterio propio, co fin de alcanzar o obxectivo previsto.

Esta competencia está presente nos ámbitos persoal, social, escolar e laboral nos cales

se desenvolven as persoas, permitíndolles levar a cabo as súas actividades e o

aproveitamento de novas oportunidades. Constitúe, igualmente, o alicerce doutras

capacidades e coñecementos máis específicos, e inclúe a conciencia dos valores éticos

relacionados.

A adquisición desta competencia é determinante na formación de futuros cidadáns

emprendedores, contribuíndo así á cultura do emprendemento. Neste sentido, a súa

Páxina 18


formación debe incluír coñecementos e destrezas relacionados coas oportunidades de

carreira e o mundo do traballo, a educación económica e financeira ou o coñecemento da

organización e os procesos empresariais, así como o desenvolvemento de actitudes que

comporten un cambio de mentalidade que favoreza a iniciativa emprendedora, a

capacidade de pensar de forma creativa, de xestionar o risco e de manexar a incerteza.

Estas habilidades resultan moi importantes para favorecer o nacemento de

emprendedores sociais, como os denominados intraemprendedores (emprendedores que

traballan dentro de empresas ou organizacións que non son súas), así como de futuros

empresarios.

Entre os coñecementos que require a competencia sentido de iniciativa e espírito

emprendedor inclúese a capacidade de recoñecer as oportunidades existentes para as

actividades persoais, profesionais e comerciais. Tamén inclúe aspectos de maior

amplitude que proporcionan o contexto en que as persoas viven e traballan, tales como a

comprensión das liñas xerais que rexen o funcionamento das sociedades e as

organizacións sindicais e empresariais, así como as económicas e financeiras; a

organización e os procesos empresariais; o deseño e a implementación dun plan (a

xestión de recursos humanos e/ou financeiros); así como a postura ética das

organizacións e o coñecemento de como estas poden ser un impulso positivo, por

exemplo, mediante o comercio xusto e as empresas sociais.

Así mesmo, esta competencia require das seguintes destrezas ou habilidades esenciais:

capacidade de análise; capacidades de planificación, organización, xestión e toma de

decisións; capacidade de adaptación ao cambio e resolución de problemas;

comunicación, presentación, representación e negociación efectivas; habilidade para

traballar, tanto individualmente como dentro dun equipo; participación, capacidade de

liderado e delegación; pensamento crítico e sentido da responsabilidade; autoconfianza,

avaliación e autoavaliación, xa que é esencial determinar os puntos fortes e débiles dun

mesmo e dun proxecto, así como avaliar e asumir riscos cando estea xustificado (manexo

da incerteza e asunción e xestión do risco).

Finalmente, require o desenvolvemento de actitudes e valores como: a predisposición a

actuar dunha forma creadora e imaxinativa; o autocoñecemento e a autoestima; a

autonomía ou independencia, o interese e esforzo e o espírito emprendedor.

Caracterízase pola iniciativa, a pro-actividade e a innovación, tanto na vida privada e

Páxina 19


social como na profesional. Tamén está relacionada coa motivación e a determinación á

hora de cumprir os obxectivos, xa sexan persoais ou establecidos en común con outros,

incluído o ámbito laboral.

Así pois, para o adecuado desenvolvemento da competencia sentido da iniciativa e

espírito emprendedor resulta necesario abordar:

– A capacidade creadora e de innovación: creatividade e imaxinación; autocoñecemento e

autoestima; autonomía e independencia; interese e esforzo; espírito emprendedor;

iniciativa e innovación.

– A capacidade pro-activa para xestionar proxectos: capacidade de análise; planificación,

organización, xestión e toma de decisións; resolución de problemas; habilidade para

traballar tanto individualmente como de maneira colaborativa dentro dun equipo; sentido

da responsabilidade; avaliación e autoavaliación.

– A capacidade de asunción e xestión de riscos e manexo da incerteza: comprensión e

asunción de riscos; capacidade para xestionar o risco e manexar a incerteza.

– As calidades de liderado e traballo individual e en equipo: capacidade de liderado e

delegación; capacidade para traballar individualmente e en equipo; capacidade de

representación e negociación.

– Sentido crítico e da responsabilidade: sentido e pensamento crítico; sentido da

responsabilidade.

7.Conciencia e expresións culturais CCEC

A competencia en conciencia e expresión cultural implica coñecer, comprender, apreciar e

valorar con espírito crítico, cunha actitude aberta e respectuosa, as diferentes

manifestacións culturais e artísticas, utilizalas como fonte de enriquecemento e desfrute

persoal e consideralas como parte da riqueza e patrimonio dos pobos.

Esta competencia incorpora tamén un compoñente expresivo referido á propia capacidade

estética e creadora e ao dominio daquelas capacidades relacionadas cos diferentes

códigos artísticos e culturais, para poder utilizalas como medio de comunicación e

expresión persoal. Implica, igualmente, manifestar interese pola participación na vida

cultural e por contribuír á conservación do patrimonio cultural e artístico, tanto da propia

comunidade como doutras comunidades.

Páxina 20


Así pois, a competencia para a conciencia e expresión cultural require de coñecementos

que permitan acceder ás distintas manifestacións sobre a herdanza cultural (patrimonio

cultural, histórico-artístico, literario, filosófico, tecnolóxico, ambiental, etcétera) a escala

local, nacional e europea e o seu lugar no mundo. Comprende a concreción da cultura en

diferentes autores e obras, así como en diferentes xéneros e estilos, tanto das belas artes

(música, pintura, escultura, arquitectura, cine, literatura, fotografía, teatro e danza) como

doutras manifestacións artístico-culturais da vida cotiá (vivenda, vestido, gastronomía,

artes aplicadas, folclore, festas...). Incorpora, así mesmo, o coñecemento básico das

principais técnicas, recursos e convencións das diferentes linguaxes artísticas e a

identificación das relacións existentes entre esas manifestacións e a sociedade, o cal

supón tamén ter conciencia da evolución do pensamento, as correntes estéticas, as

modas e os gustos, así como da importancia representativa, expresiva e comunicativa dos

factores estéticos na vida cotiá.

Os ditos coñecementos son necesarios para pór en funcionamento destrezas como a

aplicación de diferentes habilidades de pensamento, perceptivas, comunicativas, de

sensibilidade e sentido estético para poder comprendelas, valoralas, emocionarse e

desfrutalas. A expresión cultural e artística exixe tamén desenvolver a iniciativa, a

imaxinación e a creatividade expresadas a través de códigos artísticos, así como a

capacidade de empregar distintos materiais e técnicas no deseño de proxectos.

Ademais, na medida en que as actividades culturais e artísticas supoñen con frecuencia

un traballo colectivo, é preciso dispor de habilidades de cooperación e ter conciencia da

importancia de apoiar e apreciar as contribucións alleas.

O desenvolvemento desta competencia supón actitudes e valores persoais de interese,

recoñecemento e respecto polas diferentes manifestacións artísticas e culturais, e pola

conservación do patrimonio.

Exixe, así mesmo, valorar a liberdade de expresión, o dereito á diversidade cultural, o

diálogo entre culturas e sociedades e a realización de experiencias artísticas compartidas.

Pola súa vez, comporta un interese por participar na vida cultural e, por tanto, por

comunicar e compartir coñecementos, emocións e sentimentos a partir de expresións

artísticas.

Así pois, para o adecuado desenvolvemento da competencia para a conciencia e

expresión cultural resulta necesario abordar:Páxina 21


– O coñecemento, estudo e comprensión tanto dos distintos estilos e xéneros artísticos

como das principais obras e producións do patrimonio cultural e artístico en distintos

períodos históricos, as súas características e as súas relacións coa sociedade en que se

crean, así como as características das obras de arte producidas, todo isto mediante o

contacto coas obras de arte. Está relacionada, igualmente, coa creación da identidade

cultural como cidadán dun país ou membro dun grupo.

– A aprendizaxe das técnicas e recursos das diferentes linguaxes artísticas e formas de

expresión cultural, así como da integración de distintas linguaxes.

– O desenvolvemento da capacidade e intención de expresarse e comunicar ideas,

experiencias e emocións propias, partindo da identificación do potencial artístico persoal

(aptitude/talento). Refírese, tamén, á capacidade de percibir, comprender e enriquecerse

coas producións do mundo da arte e da cultura.

– A potenciación da iniciativa, a creatividade e a imaxinación propias de cada individuo de

cara á expresión das propias ideas e sentimentos. É dicir, a capacidade de imaxinar e

realizar producións que supoñan recreación, innovación e transformación.

Implica o fomento de habilidades que permitan reelaborar ideas e sentimentos propios e

alleos e exixe desenvolver o autocoñecemento e a autoestima, así como a capacidade de

resolución de problemas e asunción de riscos.

– O interese, aprecio, respecto, desfrute e valoración crítica das obras artísticas e

culturais que se producen na sociedade, cun espírito aberto, positivo e solidario.

– A promoción da participación na vida e a actividade cultural da sociedade en que se

vive, ao longo de toda a vida. Isto leva implícitos comportamentos que favorecen a

convivencia social.

– O desenvolvemento da capacidade de esforzo, constancia e disciplina como requisitos

necesarios para a creación de calquera produción artística de calidade, así como

habilidades de cooperación que permitan a realización de traballos colectivos.

3. Obxectivos da materia

Páxina 22


Na LOMCE hai mencionados obxectivos específicos para cada curso da materia na ESO,

e para toda a etapa da educación secundaria obrigatoria. Os deste curso veñen baseados

nos de primeiro para conseguir os da materia, e os xerais da etapa.

Obxectivos xerais da etapa

O obxectivo da educación secundaria obrigatoria é que contribuirá a desenvolver nos

alumnos e nas alumnas as capacidades que lles permitan:

a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no

respecto ás demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre

as persoas e os grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a

igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns

dunha sociedade plural, e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.

b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo,

como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e

como medio de desenvolvemento persoal.

c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades

entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra

condición ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan

discriminación entre homes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia

contra a muller.

d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas

súas relacións coas demais persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de

calquera tipo e os comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.

e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información, para adquirir

novos coñecementos con sentido crítico. Adquirir unha preparación básica no campo das

tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación.

f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado, que se estrutura en

materias, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en

diversos campos do coñecemento e da experiencia.

g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza en si mesmo, a participación, o

sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar,

tomar decisións e asumir responsabilidades.

Páxina 23


h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua galega e na

lingua castelá, textos e mensaxes complexas, e iniciarse no coñecemento, na lectura e no

estudo da literatura

i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.

l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das

outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homes que

realizaran achegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a outras culturas

do mundo.

m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respectar

as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais, e incorporar a educación

física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer

e valorar a dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar

criticamente os hábitos sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres

vivos e o medio ambiente, contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.

n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas,

utilizando diversos medios de expresión e representación.

ñ) Coñecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio lingüístico, cultural, histórico e

artístico de Galicia, participar na súa conservación e na súa mellora, e respectar a

diversidade lingüística e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo

actitudes de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito.

o) Coñecer e valorar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental

para o mantemento da identidade de Galicia, e como medio de relación interpersoal e

expresión de riqueza cultural nun contexto plurilingüe, que permite a comunicación con

outras linguas, en especial coas pertencentes á comunidade lusófona.

4. Aprendizaxes non adquiridas no curso 2019-20. Plande reforzo e recuperación destas.Neste curso a materia non se ve afectada polas incidencias medicosanitarias do fin do

curso pasado. Haberá que revisar a programación será no curso 2021-22 cando o

alumnado de 3º da ESO no curso 2019-20 comece a materia optativa de EPVA de 4º da

ESO.

Páxina 24


5. Desenvolvemento dos estándares de aprendizaxe:temporalización, mínimo para superar a materia eprocedementos e instrumentos de avaliación 5.1 Esquema de temas do curso con estándares e contidos

-- 1ª AVALIACIÓN --

1 Percepción Visual

2 Análise das Imaxes

3 O Proceso Creativo

4 A Cor

5 A Linguaxe da Publicidade


6 A Linguaxe do Audiovisual

7 Introdución ao Debuxo Técnico

8 Polígonos

9 Redes Modulares e Transformacións


10 Tanxencias e Curvas Técnicas

1 1 Sistemas de Representación

Páxina 25


1 Percepción Visual Temporalización 6 ses.

Ob Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Comp.clave

Grado mínimo de consecución In. Av.

▪b▪c▪f▪g▪n

▪B1.8. Materiais etécnicas de debuxoe pintura. Técnicasplásticas: secas,húmidas e mixtas.

▪B1.5. Coñecer e aplicar asposibilidades expresivas dastécnicas gráfico-plásticassecas, húmidas e mixtas.Témpera e lapis de grafito ede cor; colaxe.

▪EPVAB1.5.1. Utiliza con propiedade astécnicas gráfico-plásticas coñecidasaplicándoas de forma axeitada aoobxectivo da actividade.

▪CCL Emprega técnicas secasde grafito, tinta e/ou colaxepara crear dúas ilusiónsopticas.

TI

▪EPVAB1.5.7. Mantén o seu espazo detraballo e o seu material en orde e estadoperfectos, e achégao á aula cando énecesario para a elaboración dasactividades.

▪CSC Trae ao aula o material enbo estado de utilización,limpo e organizado.

OA

▪a▪d▪f

▪B2.1. Percepciónvisual. Procesoperceptivo.▪B2.2. Constantesperceptivas deforma, tamaño ecor.

▪B2.1. Identificar oselementos e factores queinterveñen no proceso depercepción de imaxes.

▪EPVAB2.1.1. Analiza as causas polasque se produce unha ilusión ópticaaplicando coñecementos dos procesosperceptivos.

▪CAA Explica de xeito claro asleis da boa forma, lei desemellanza e lei deproximidade beseándosenun exemplo dado.

PE

▪a▪n

▪B2.3. Ilusiónsópticas.▪B2.4. Leis ouprincipios daGestalt.

▪B2.2. Recoñecer as leisvisuais da Gestalt queposibilitan as ilusións ópticase aplicar estas leis naelaboración de obras propias.

▪EPVAB2.2.1. Identifica e clasificailusións ópticas segundo as leis daGestalt.

▪CSC Identifica, nomea e razonasuficientemente as leis daGestalt presentes en tresexemplos dados.

PE

▪a▪n

▪B2.3. Ilusiónsópticas.▪B2.4. Leis ouprincipios daGestalt.

▪B2.2. Recoñecer as leisvisuais da Gestalt queposibilitan as ilusións ópticase aplicar estas leis naelaboración de obras propias.

▪EPVAB2.2.2. Deseña ilusións ópticasbaseándose nas leis da Gestalt.

▪CCEC Emprega técnicas secasde grafito, tinta e/ou colaxepara crear dúas ilusiónsopticas.

TI

Contidos secuenciados Tema 1: Percepción Visual1.-¿Qué es la percepción visual?

2.- Elementos de la Percepción Visual

3.- Leyes de la Gestalt

4.- Constantes Perceptivas

5.- Ilusiones Ópticas

6.- Arte e Ilusiones Ópticas

Páxina 26


2 Análise das Imaxes Temporalización 4 ses.

Ob Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Comp. clave Grado mínimo de consecución In. Av.

▪a▪c▪d▪f▪n

▪B1.3. A imaxecomorepresentación darealidade.Iconicidade naimaxe gráfica.Niveis deiconicidade.▪B1.4. O bosquexoou apuntamentocomo estudo previoao resultado final.

▪B1.3. Debuxar con distintosniveis de iconicidade daimaxe.

▪EPVAB1.3.1. Comprende e empregaos niveis de iconicidade da imaxegráfica, elaborando bosquexos,apuntamentos, e debuxosesquemáticos, analíticos e miméticos.

▪CCEC Realiza apuntamentos,debuxos esquemáticos edebuxos miméticosbaseándose nunha imaxecomún dada.

TI

▪acdfh

▪B2.6. Linguaxevisual. Signo visual.Significante esignificado.

▪B2.4. Identificar significantee significado nun signo visual.

▪EPVAB2.4.1. Distingue significante esignificado nun signo visual.

▪CCL Escribe ordeadamenteempregando o vocabularioda materia o significante eo significado dunha imaxesinxela dada como unsinal de tráfico.

PE

▪acfhñ

▪B2.7. Linguaxe daimaxe. Aprender aler a imaxe.▪B2.8. Denotacióne connotación.

▪B2.5. Describir, analizar einterpretar unha imaxe,distinguindo os seusaspectos denotativo econnotativo.

▪EPVAB2.5.1. Realiza a lecturaobxectiva dunha imaxe identificando,clasificando e describindo os seuselementos.

▪CCL Describe os elementosdenotativos dunha imaxedada, e escribe osignificado final da imaxeengadindo expresamentaa connotación de xeitoorganizado e razoado.

PE

▪a▪c▪f▪h▪ñ

▪B2.7. Linguaxe daimaxe. Aprender aler a imaxe.▪B2.8. Denotacióne connotación.

▪B2.5. Describir, analizar einterpretar unha imaxe,distinguindo os seusaspectos denotativo econnotativo.

▪EPVAB2.5.2. Analiza unha imaxe,mediante unha lectura subxectiva,identificando os elementos designificación, narrativos e asferramentas visuais utilizadas, sacandoconclusións e interpretando o seusignificado.

▪CCEC Describe organizadamenteunha imaxe figurativa dadaindicando canle visual,elementos significativos daimaxe e interpretaciónsubxectiva da mismarazoando os motivos.

PE

Contidos secuenciados Tema 2: Análise das Imaxes1.- Analizar unha imaxe

2.- O debuxo como ferramenta de análise

3.- Pasos para ler unha imaxe

4.- Iconicidade

5.- Códigos nos elementos das imaxes

6.- Denotación e connotación

7.- Funcións das imaxes

8.- Lectura final da imaxe

Páxina 27


3 O Proceso Creativo Temporalización 4 s.


Grado mínimo de consecución In.Av.

▪b▪c▪d▪f▪g▪n

▪B1.1. Proceso creativo.Métodos creativosaplicados a procesos deartes plásticas e deseño.

▪B1.1. Coñecer e aplicaros métodos creativosgráfico-plásticosaplicados a procesos deartes plásticas e deseño.

▪EPVAB1.1.1. Crea composiciónsaplicando procesos creativos sinxelos,mediante propostas por escrito,axustándose aos obxectivos finais.

CAA

Crea dous bosquexos distintossobre una proposta dadaempregando técnicas secas, eusa una delas para crearimaxe final máis realista.

TI

▪EPVAB1.1.2. Coñece e aplica métodoscreativos para a elaboración de deseñográfico, deseños de produto, moda e assúas múltiples aplicacións.

CSIEE

Crea dous bosquexos distintossobre una proposta de deseñodada empregando técnicas-mixtas.

TI

▪b▪d▪f▪g▪n

▪B1.2. O procesocreativo desde a ideainicial ata a execucióndefinitiva.

▪B1.2. Crearcomposicións gráfico-plásticas persoais ecolectivas.

▪EPVAB1.2.1. Reflexiona e avalía,oralmente e por escrito, o proceso creativopropio e alleo desde a idea inicial ata aexecución definitiva.

CSIEE

Expón un proxecto para arealización dun mural/graffittino centro que inclúa as partesdo principais do procesocreativo: Obxectivos,propostas escritas, bosquexosprevios, bosquexo final,prazos e análise razoado dasúa proposta respecto aosobxectivos pedidos.

TI

PE

PO


▪B1.3. A imaxe comorepresentación darealidade. Iconicidade naimaxe gráfica. Niveis deiconicidade.▪B1.4. O bosquexo ouapuntamento comoestudo previo aoresultado final.

▪B1.3. Debuxar condistintos niveis deiconicidade da imaxe.

▪EPVAB1.3.1. Comprende e emprega osniveis de iconicidade da imaxe gráfica,elaborando bosquexos, apuntamentos, edebuxos esquemáticos, analíticos emiméticos.

CCEC

Realiza bosquexos, debuxosesquemáticos e un debuxorealista a partires dunhaproposta escrita.

TI


▪B1.8. Materiais etécnicas de debuxo epintura. Técnicasplásticas: secas, húmidase mixtas.

▪B1.5. Coñecer e aplicaras posibilidadesexpresivas das técnicasgráfico-plásticas secas,húmidas e mixtas.Témpera e lapis degrafito e de cor; colaxe.

▪EPVAB1.5.4. Utiliza o papel comomaterial, manipulándoo, resgando oupregando, creando texturas visuais etáctiles para crear composicións, colaxesmatéricas e figuras tridimensionais.

CAA

Emprega papeis manipuladosna realización de bosquexospropios.

TI


▪B1.8. Materiais etécnicas de debuxo epintura. Técnicasplásticas: secas, húmidase mixtas.

▪B1.5. Coñecer e aplicaras posibilidadesexpresivas das técnicasgráfico-plásticas secas,húmidas e mixtas.Témpera e lapis degrafito e de cor; colaxe.


CSC

Trae ao aula o material en boestado de utilización, limpo eorganizado.

OA

▪a▪c▪d▪e▪h

▪B2.10. Linguaxes visuale audiovisual: funcións ecódigos.

▪B2.7. Utilizar de xeitoaxeitado as linguaxesvisual e audiovisual condistintas funcións.

▪EPVAB2.7.1. Deseña, en equipo,mensaxes visuais e audiovisuais condistintas funcións utilizando diferenteslinguaxes e códigos, seguindo de xeitoordenado as fases do proceso (guióntécnico, storyboard, realización, etc.), evalora de xeito crítico os resultados.

CCL

Elabora en grupos de catropersoas una imaxe publicitariasobre unha proposta temáticadada adxuntado un esquemaorganizado do procesocreativo empregado e imaxescreadas no proceso.

TG

Páxina 28


Contidos secuenciados Tema 3: O Proceso Creativo1.- Proceso creativo: da idea ao obxecto final

2.- O debuxo como ferramenta de pensamento e análise

•bosquexo

•apuntamento

•esquema

•croquis

•storyboard

3.- Proporción: relación entre medidas

4.- Formato dunha imaxe.

5.- Encadramento dunha imaxe

6.- Ángulos de visión, puntos de vista

7.- Leis da composición

8.- Avaliación do propio proceso creativo

Páxina 29


4 A Cor Temporalización 4s.

Ob Contidos Criterios deavaliación

Estándares de aprendizaxe Comp.clave

Grado mínimo de consecución In.Av.


▪B1.5. Natureza da cor.Cor luz e cor pigmento.▪B1.6. Temperatura dacor.▪B1.7. Simbolismo dacor.

▪B1.4. Identificar ediferenciar aspropiedades da corluz e a corpigmento.

▪EPVAB1.4.1. Realiza modificacións da cor e as súaspropiedades empregando técnicas propias da corpigmento e da cor luz, aplicando as TIC, paraexpresar sensacións en composicións sinxelas.

CSIEE

Emprega as TIC nacreación dunhacomposición abstractasinxela, que exprese unasensación proposta,empregando a cor luz.

TI

▪EPVAB1.4.2. Representa con claroscuro a sensaciónespacial de composicións volumétricas sinxelas.

CSC

Representa o claroscuromonocromático dun prismaapoiado sobre unhasuperficie, dadas as liñas decontorno do prisma,diferenciando polo menoscatro grados de sombreadoque inclúan luz incidente esombra arroxada.

TI

▪EPVAB1.4.3. Realiza composicións abstractas condiferentes técnicas gráficas para expresar sensaciónspor medio do uso da cor.

CSIEE

Crea unha composiciónabstracta con corespigmento dada a sensacióna expresar.

TI


▪B1.8. Materiais etécnicas de debuxo epintura. Técnicasplásticas: secas,húmidas e mixtas.

▪B1.5. Coñecer eaplicar asposibilidadesexpresivas dastécnicas gráfico-plásticas secas,húmidas e mixtas.Témpera e lapis degrafito e de cor;colaxe.

▪EPVAB1.5.1. Utiliza con propiedade as técnicasgráfico-plásticas coñecidas aplicándoas de formaaxeitada ao obxectivo da actividade.

CCL

Emprega cartulinarecortada, e coladaaplicándoa para unhacreación propia abstractaestilo Matisse, e escribe asensación expresada conelas.

TI

▪EPVAB1.5.2. Utiliza o lapis de grafito e de cor,creando o claroscuro en composicións figurativas eabstractas mediante a aplicación do lapis de formacontinua en superficies homoxéneas ou degradadas.

CCEC

Emprega técnica de lapisde cores creandodegradados aplicándoaspara unha creación propia,e escribe a sensaciónexpresada con elas.

TI

▪EPVAB1.5.3. Experimenta coas témperas aplicando atécnica de diferentes formas (pinceis, esponxas,goteos, distintos graos de humidade, estampaxes,etc.), valorando as posibilidades expresivas segundo ograo de opacidade e a creación de texturas visuaiscromáticas.

CCEC

Combina distintas técnicascon témpera e papeis paracrear unha composiciónabstracta a cor

TI

▪EPVAB1.5.7. Mantén o seu espazo de traballo e oseu material en orde e estado perfectos, e achégao áaula cando é necesario para a elaboración dasactividades.

CSC

Trae ao aula o material enbo estado de utilización,limpo e organizado.

OA

Contidos secuenciados Tema 4: A cor1.- Natureza da cor; luz e pigmento

2.- A simboloxía e asociacións emotivas das cores

Páxina 30


3.- Propiedades da cor

•tinta

•valor

•saturación

4.- Alteracións das cores: gamas

5.- Claroscuro, acromatismo e monocromatismo.

6.- Contraste e harmonía.

7.- Cor e peso visual; cor coma clave de profundidade.

Páxina 31


5 A Linguaxe da Publicidade Temporalización 3 ses.


b

c

d

f

g

n

▪B1.1. Procesocreativo. Métodoscreativos aplicadosa procesos de artesplásticas e deseño.

▪B1.1. Coñecer e aplicar osmétodos creativos gráfico-plásticos aplicados aprocesos de artes plásticas edeseño.

▪EPVAB1.1.2. Coñece e aplicamétodos creativos para a elaboraciónde deseño gráfico, deseños deproduto, moda e as súas múltiplesaplicacións.

▪CSIEE Crea dous bosquexosdistintos sobre unaproposta dada de deseñográfico aplicado apublicidade empregandotécnicas-mixtas.

TI

b

c

f

g

n



▪EPVAB1.5.5. Crea co papel recortadoformas abstractas e figurativascompóndoas con fins ilustrativos,decorativos ou comunicativos.

▪CSIEE Aplica ténicas de recorte ecolaxe de papel nacreación de bosquexospublicitarios.

TI

▪EPVAB1.5.7. Mantén o seu espazo detraballo e o seu material en orde eestado perfectos, e achégao á aulacando é necesario para a elaboracióndas actividades.


OA

a

c

d

e

o

▪B2.11. Recursosvisuais presentesen mensaxespublicitarias visuaise audiovisuais.

▪B2.8. Identificar erecoñecer as linguaxesvisuais apreciando os estilose as tendencias, valorando, erespectando do patrimoniohistórico e cultural, e gozandodel.

▪EPVAB2.8.1. Identifica os recursosvisuais presentes en mensaxespublicitarias visuais e audiovisuais.

▪CSC Nomea, evidencia e razoapor escrito a presenza deelementos propios demodas, estilos e culturasdistintas, aplicadas napublicidade con dousexemplos distintosaportados polo alumnado.

TI PE

a

c

d

e

o

▪B2.12.Publicidade:principais recursosvisuais empregadosnela.

▪B2.9. Identificar e empregarrecursos visuais como asfiguras retóricas na linguaxepublicitaria.

▪EPVAB2.9.1. Deseña unha mensaxepublicitaria utilizando recursos visuaiscomo as figuras retóricas.

▪CCL Deseña unha mensaxepublicitaria usando polomenos dous figurasretóricas entrecomparación,persoificación, elipsis,hipérbole e sinécdoque, exustifica razoadamente oseu uso.

TI PE

e

l

▪B2.9. Fotografía.A fotografía comomedio decomunicación.

▪B2.6. Analizar e realizarfotografías comprendendo eaplicando os fundamentosdesta.

▪EPVAB2.6.1. Identificaencadramentos e puntos de vistanunha fotografía.

▪CCL Identifica encadramentos epuntos de vista enfotografías publicitarias.

PE

Páxina 32


5 A Linguaxe da Publicidade Temporalización 3 ses.

n

ño

Contidos secuenciados Tema 5: A Linguaxe da Publicidade1.- Características da linguaxe publicitaria

2.- Recursos visuais na publicidade

3.- Tipografía, deseño gráfico, debuxando letras

4.- Maquetación dunha páxina

5.- Arte final e maquetas

- - - FIN 1ª AVALIACIÓN - - -

Páxina 33


6 A Linguaxe do Audiovisual Temporalización 6 ses.


▪bdfgn

▪B1.2. O procesocreativo desde aidea inicial ata aexecucióndefinitiva.

▪B1.2. Crear composiciónsgráfico-plásticas persoais ecolectivas.

▪EPVAB1.2.1. Reflexiona e avalía,oralmente e por escrito, o procesocreativo propio e alleo desde a ideainicial ata a execución definitiva.

▪CSIEE Expón un proxecto para arealización dun videopublicitario aplicando os asunidades tratadas, e queinclúa as partes principaisdo proceso creativo:Obxectivos, guión literario,storyboard feito confotografías propias, prazose análise razoado daproposta respecto aosobxectivos pedidos.

TG PE PO

▪b▪c▪d▪f▪g▪n



▪EPVAB1.5.6. Aproveita materiaisreciclados para a elaboración de obrasde forma responsable co medio eaproveitando as súas calidadesgráfico-plásticas.

▪CSC Aproveita materiaisreciclados na elaboracióndos traballos prácticospropios ou en grupo.

RU TI



OA

▪e▪l▪n▪ño

▪B2.9. Fotografía.A fotografía comomedio decomunicación.

▪B2.6. Analizar e realizarfotografías comprendendo eaplicando os fundamentosdesta.

▪EPVAB2.6.1. Identificaencadramentos e puntos de vistanunha fotografía.

▪CCL Realiza fotografíasempregandoencadramentos e puntosde vista distintos paraapoiar unha narrativaescrita.

TI

▪e▪g▪o

▪B2.5. Imaxe enmovemento:posibilidadesexpresivas.

▪B2.3. Coñecer osfundamentos da imaxe enmovemento e explorar assúas posibilidadesexpresivas.

▪EPVAB2.3.1. Elabora unha animacióncon medios dixitais e/ou analóxicos.

▪CD Crea unha stop-motion deun mínimo de 5 sg conmedios dixitais ouanalóxicos.

TI

▪a▪c▪d▪e▪h

▪B2.10. Linguaxesvisual e audiovisual:funcións e códigos.

▪B2.7. Utilizar de xeitoaxeitado as linguaxes visual eaudiovisual con distintasfuncións.

▪EPVAB2.7.1. Deseña, en equipo,mensaxes visuais e audiovisuais condistintas funcións utilizando diferenteslinguaxes e códigos, seguindo de xeitoordenado as fases do proceso (guióntécnico, storyboard, realización, etc.), evalora de xeito crítico os resultados.

▪CCL Elabora en grupos de dúasou tres persoas unstoryboard dun audiovisualsobre unha propostatemática dada,empregando fotografíaspropias e adxuntado oguión técnico.

TG

▪a▪c▪d▪e▪o

▪B2.11. Recursosvisuais presentesen mensaxespublicitarias visuaise audiovisuais.

▪B2.8. Identificar erecoñecer as linguaxesvisuais apreciando os estilose as tendencias, valorando, erespectando do patrimoniohistórico e cultural, e gozandodel.

▪EPVAB2.8.1. Identifica os recursosvisuais presentes en mensaxespublicitarias visuais e audiovisuais.

▪CSC Nomea e razoa por escritoa presenza de elementospropios de modas, estilose culturas distintas,aplicadas na publicidadeaudiovisual en dousexemplos audiovisuaisdistinto dados.

PO PE

Páxina 34


6 A Linguaxe do Audiovisual Temporalización 6 ses.

▪a▪c▪d▪f▪h▪i

▪B2.13. Cine. Ocine como medio decomunicación.

▪B2.10. Apreciar a linguaxedo cine analizando obras dexeito crítico, situándoas noseu contexto histórico esociocultural, e reflexionandosobre a relación da linguaxecinematográfica coa mensaxeda obra.

▪EPVAB2.10.1. Reflexiona criticamentesobre unha obra de cine, situándoa noseu contexto e analizando a narrativacinematográfica en relación coamensaxe.

▪CCEC Razoa verbalmente ou porescrito a relación entre amensaxe dunha obra decine e o estilo usado.

PE PO

▪e▪g▪i

▪B2.14. Linguaxemultimedia comoferramenta detraballo.

▪B2.11. Comprender osfundamentos da linguaxemultimedia, valorar asachegas das tecnoloxíasdixitais e ser capaz deelaborar documentosmediante este.

▪EPVAB2.11.1. Elabora documentosmultimedia para presentar un tema ouproxecto, empregando os recursosdixitais de xeito axeitado.

▪CD Elabora en grupos de dúasou tres persoas unstoryboard dun audiovisualsobre unha propostatemática dada,empregando fotografíaspropias e adxuntado oguión técnico.

TG

Contidos secuenciados Tema 6: A Linguaxe do Audiovisual1.- Características da linguaxe audiovisual

2.- Tipos de mensaxes audiovisuais

3.- Movementos de cámara

4.- Estrutura narrativa do audiovisual

5.- Planos e combinacións deles

•toma

•escena

•secuencia

6.- Proceso de creativo do audiovisual

•guión técnico

•storyboard

•realización

•montaxe

7.- Análise do audiovisual

8.- O cine como medio de comunicación: historia e xéneros

Páxina 35


7 Introdución ao Debuxo Técnico Temporalización 7 s.


Grado mínimo de consec. In. Av.

b

c

f

g

n

▪B1.8. Materiais etécnicas de debuxo epintura. Técnicasplásticas: secas,húmidas e mixtas.

▪B1.5. Coñecer e aplicaras posibilidades expresivasdas técnicas gráfico-plásticas secas, húmidas emixtas. Témpera e lapis degrafito e de cor; colaxe.

▪EPVAB1.5.1. Utiliza con propiedade astécnicas gráfico-plásticas coñecidasaplicándoas de forma axeitada ao obxectivoda actividade.

CCL

A.7.2

A.7.4

Emprega escuadra, cartabóne compás de xeito adecuadoaínda que con lentitude nodeseño de debuxos técnicos.

PE

OA


CSC

Trae ao aula o material enbo estado de utilización,limpo e organizado.

OA

b

f

g

▪B3.1. Lugaresxeométricosfundamentais.Circunferencia,mediatriz, bisectriz emediana.

▪B3.1. Coñecer lugaresxeométricos e definilos.

▪EPVAB3.1.1. Explica verbalmente ou porescrito os exemplos máis comúns de lugaresxeométricos (mediatriz, bisectriz,circunferencia, esfera, rectas paralelas,planos paralelos, etc.).

CCL

A.7.6

A.7.7

Relacióna a definición e oselementos xeométricospropios relacioados coslugares xeométricos doplano: mediatriz, bisectriz,circunferencia e rectasparalelas.

PE

PO

Contidos secuenciados Tema 7: Introdución ao Debuxo Técnico1.- Finalidade do debuxo técnico

2.- Conceptos básicos necesarios; nomenclaturas e simboloxía

3.- Materiais propios do debuxo técnico

4.- Uso dos Materiais 1: escuadro e cartabón

•ángulos

•paralelas

•perpendiculares.

5.- Uso dos materiais 2, compás

•transporte de medidas

•mediatriz

•bisectriz

6.- Medidas e distancias

7.- Lugares xeométricos

Páxina 36


8 Polígonos Temporalización 3 ses.







OA

▪b▪f▪n

▪B3.2. Polígonos.Polígonos regularese irregulares.Clasificación dospolígonos.

▪B3.2. Clasificar ospolígonos en función dosseus lados, recoñecendo osregulares e os irregulares.

▪EPVAB3.2.1. Clasifica correctamentecalquera polígono de tres a cincolados, diferenciando claramente se éregular ou irregular.

▪CAA

Nomea inequivocamentecalquera polígonocadrilátero, pentágono,triángulos polos seuslados e triángulos polosseus ángulos.

PE

▪b▪f▪n

▪B3.3. Construciónde polígonosregulares dado olado.

▪B3.3. Estudar a construciónde polígonos regularescoñecendo o lado.

▪EPVAB3.3.1. Constrúe correctamentepolígonos regulares de ata cinco lados,coñecendo o lado.

▪CMCCT A. 8.3

Debuxa polígonosregulares de tres, catro ecinco lados dado o ladocun segmento gráfico ouunha medida numérica.

PE

Contidos secuenciados Tema 8: Polígonos1.- Características dos polígonos

2.- Clasificación dos polígonos

•triángulos

•cuadriláteros

•outros polígonos

3.-Construción de polígonos regulares coñecido o lado

•tres lados

•catro lados

•cinco lados.

Páxina 37


9 Redes Modulares e Transformacións Temporalización 4 ses.


b

c

d

f

g

n



▪EPVAB1.1.2. Coñece e aplicamétodos creativos para a elaboraciónde deseño gráfico, deseños deproduto, moda e as súas múltiplesaplicacións.

CSIEE Realiza un bosquexo demódulo sobre redeisométrica ou cadrada conxiro, traslación ou simetríaaxial para crear un deseñotextil.

TI






OA

▪b▪f▪g▪n

▪B3.8. Redesmodulares: cadradae triangular.▪B3.9. Conceptode simetría, xiro etranslación aplicadoas composiciónsmodulares.

▪B3.8. Estudar os conceptosde simetrías, xiros etranslacións aplicándoos aodeseño de composicións conmódulos.

▪EPVAB3.8.1. Executa deseñosaplicando repeticións, xiros e simetríasde módulos.

▪CD A. 9.5

Deseña un módulo sinxelonunha rede modularcadrada dada e outratriangular dada e aplica aambos traslacións,simetrías e xiros paracrear un deseño de motivoornamental.

TI

Contidos secuenciados Tema 9: Redes Modulares e Transformacións1.- Módulo e redes modulares

2.- Construción de redes modulares cadradas

3.- Construción de redes modulares triangulares

4.- Simetría axial

5.- Simetría radial e xiro

- - - FIN 2ª AVALIACIÓN - - -

Páxina 38


10 Tanxencias e Curvas Técnicas Temporalización 9 ses.







OA

▪b▪e▪f▪g

▪B3.4. Tanxenciase enlaces.Propiedades econsideraciónsxeométricas dastanxencias.

▪B3.4. Comprender ascondicións dos centros e asrectas tanxentes en distintoscasos de tanxencia eenlaces.

▪EPVAB3.4.1. Resolve correctamenteos casos de tanxencia entrecircunferencias, utilizandoadecuadamente as ferramentas.

▪CMCCT Debuxa un trazadoenlazado con arcos quepasen por cinco puntos.

PE

▪EPVAB3.4.2. Resolve correctamenteos casos de tanxencia entrecircunferencias e rectas, utilizandoadecuadamente as ferramentas.

▪CA Aplica e deixa os trazadosauxiliares necesarios naconstrución dos enlacesno deseño dun sinal detráfico co triangular cosvértices redondeadosenlazados.

TI

▪b▪efg

▪B3.5. Tanxenciase enlaces en curvastécnicas: óvalos eovoides.

▪B3.5. Comprender aconstrución do óvalo e doovoide básicos, aplicando aspropiedades das tanxenciasentre circunferencias.

▪EPVAB3.5.1. Constrúe correctamenteun óvalo regular, coñecendo odiámetro maior.

▪CMCCT Debuxa, dado o eixomaior, un óvalo de tres oucatro partes, e un ovoide.

PE

▪b▪f▪o

▪B3.6.Propiedades ecaracterísticas dastanxencias enóvalos e ovoides.

▪B3.6. Analizar e estudar aspropiedades das tanxenciasnos óvalos e nos ovoides.

▪EPVAB3.6.1. Constrúe varios tipos deóvalos e ovoides, segundo osdiámetros coñecidos.

▪CSIEE Debuxa, dado o eixomenor, un óvalo, e unovoide.

PE

Contidos secuenciados Tema 10: Tanxencias e Curvas Técnicas1.- Posición de tanxencia; enlace

2.- Propiedades das tanxencias

3.- Tanxencias entre recta e curva

4.- Tanxencias entre curvas

5.- Enlaces entre segmentos

6.- Trazado de óvalos

•óvalo coñecido o eixo maior

•outros trazados de óvalos

7.- Trazado de ovoides

•ovoide coñecido o eixo maior

•outros trazados de ovoides

8.- Espirais de base poligonal.

Páxina 39


11Sistemas de Representación Temporalización 7ses.


Grado mínimo de consec. In. Av.

b

c

d

f

g

n

▪B1.1. Procesocreativo. Métodoscreativos aplicados aprocesos de artesplásticas e deseño.

▪B1.1. Coñecer e aplicar os métodoscreativos gráfico-plásticos aplicados aprocesos de artes plásticas e deseño.

▪EPVAB1.1.2. Coñece e aplicamétodos creativos para aelaboración de deseño gráfico,deseños de produto, moda e assúas múltiples aplicacións.

CSIEE

Realiza un croquis coasformas previstas e logoaplícao coas ferramentesde debuxo técnico nundeseño de producto deforma prismática, enomea as vistasdiédricas.

TI

b

c

d

f

g

n

▪B1.1. Procesocreativo. Métodoscreativos aplicados aprocesos de artesplásticas e deseño.

▪B1.1. Coñecer e aplicar os métodoscreativos gráfico-plásticos aplicados aprocesos de artes plásticas e deseño.

▪EPVAB1.5.7. Mantén o seuespazo de traballo e o seu materialen orde e estado perfectos, eachégao á aula cando é necesariopara a elaboración das actividades.

CSC

Trae ao aula o materialen bo estado deutilización, limpo eorganizado.

OA

b

f

n

o

▪B3.10.Representaciónobxectiva de sólidos.Introdución aossistemas de medida esistemas perspectivos.Vistas diédricas dunsólido.

▪B3.9. Comprender o concepto deproxección e aplicalo ao debuxo dasvistas de obxectos, con coñecementoda utilidade das anotacións,practicando sobre as tres vistas deobxectos sinxelos e partindo daanálise das súas vistas principais.

▪EPVAB3.9.1. Debuxacorrectamente as vistas principaisde volumes frecuentes,identificando as tres proxecciónsdos seus vértices e as súasarestas.

CMCCT

Sitúa correctamente etraza as vistas do alzado,planta e perfil, dada enaxonométrica unha pezasinxela de caras planas.

PE

b

f

n

o

▪B3.11. Introdución ásaxonometrías e ás súascaracterísticas.Axonometría cabaleiraaplicada a volumessinxelos.

▪B3.10. Comprender e practicar oprocedemento da perspectivacabaleira aplicada a volumeselementais.

▪EPVAB3.10.1. Constrúe aperspectiva cabaleira de prismas ecilindros simples, aplicandocorrectamente coeficientes deredución sinxelos.

CMCCT

Deseña en cabaleira, conescuadra, cartabón ecompás, un cilindro enposición favorable, coacara circular paralela aoplano dos eixosperpendiculares, e unhareducción de 1/2 no outroeixo.

PE

b

f

n

o

▪B3.12. Axonometríaisométrica aplicada avolumes sinxelos.

▪B3.11. Comprender e practicar osprocesos de construción deperspectivas isométricas de volumessinxelos.

▪EPVAB3.11.1. Realizaperspectivas isométricas devolumes sinxelos, utilizandocorrectamente a escuadra e ocartabón para o trazado deparalelas.

CCEC

Traza polo menos dousparalelepípedos rectosen perspectiva isométricaempregando a escuadrae o cartabón.

TI

Contidos secuenciados Tema 11: Sistemas de Representación1.- Representación do espacio no plano

2.- Sistemas de medida e sistemas perspectivos

Páxina 40


3.- Sistema diédrico directo: vistas

•posición e nome das vistas principais

•vértices e arestas dun paralelepípedo

•representación de sólidos sinxelos

4.- Sistema axonométrico: isométrico

•relación entre vistas e eixos isométricos

•representación isométrica de sólidos de caras planas

5.- Sistema axonométrico: perspectiva cabaleira

•posición das pezas en cabaleira

•coeficiente de redución

•representación isométrica de sólidos de caras planas

•representación isométrica de cilindros..

5.2 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓNExercicios de láminas e traballos individuais prácticos en clase

Terán como obxectivo a comprobación do que saben e saben facer, a comprobación da

eficacia do ensino e a comprobación da expresión escrita do alumno. Na expresión

plástica e visual, os exercicios estarán enfocados a estimular a capacidade de

razoamento ademais de fomentar as capacidades creativas para relacionar, estruturar,

percibir, sintetizar, etc.

A través deles valórase o desenvolvemento das destrezas manuais por medio da correcta

utilización do material, a rotulación, o trazado, a limpeza, etc. Por outra parte son un

control de asimilación de contidos aplicados e facilítanos o seguimento do

desenvolvemento da creatividade e a expresividade e axúdanos como seguimento do

proceso de aprendizaxe.

Traballos prácticos en grupo

Posibilita tamén a avaliación de actitudes e procedementos de colaboración nas tarefas

comúns de aprendizaxe. Levarán a parte proporcional aos traballos prácticos realizados

Exercicios tipo test ou exames teórico-práctico de conceptos, vocabulario e expresión

escrita.

Páxina 41


Estas probas estimularán o desenvolvemento de determinadas capacidades como son: a

flexibilidade mental, a percepción visual, a fluidez de ideas, a orixinalidade, a elaboración,

a imaxinación, etc.

Achega do material ao aula

Os alumnos que teñen continuamente o material necesario para o desenvolvemento das

prácticas e consecución dos estándares, favorecen as tarefas de aprendizaxe

Como seguimento do proceso de aprendizaxe.

Exercicios orais e preguntas de clase

Posibilita a indagación do profesor cara ás respostas dos alumnos e a capacidade de

observación do nivel de expresión oral e de adecuación da linguaxe e o vocabulario á

área de expresión plástica e visual.

Presentarse voluntario

Indica esforzo por colaborar e interese en aprender

Titorización interpares

O alumnado que face tarefas de titorización interpares ve recompensado o seu esforzo e

tamén facilita a aprendizaxe a aqueles compañeiros que se poidan ver máis cómodos

falando cun compañeiro.

5.3 VALORACIÓN DAS PROBAS DE AVALIACIÓN NA NOTA

Os exercicios prácticos individuais ou en grupo, ponderados 50%

Os exames e test teorico-prácticos contarán un 30%

Achegar o material, 5%

Exercicios orais e preguntas de clase 5%

Presentarse voluntario para actividades ou responder, explicar etc. 5%

Por facer labores de titorización interpares, etc. 5%

5.4 PROCEDEMENTO PARA A AVALIACIÓN INICIAL

Proba de contido teórico-práctico para establecer o nivel xeral do grupo e as

características do estado inicial respecto á materia do alumnado.

Os contidos son tanto de coñecementos culturais xerais da materia e manexo das

ferramentas básicas da plástica e o seu vocabulario básico artístico.

Páxina 42


5.5 ACTIVIDADES DE RECUPERACIÓN E REFORZO

O alumnado con probas prácticas (fichas ou láminas) ou teóricas pendentes de

superación deberá realizalas e entregalas ao profesor nos prazos establecidos e cos

requisitos acordados polo profesor e o alumno tras as avaliacións negativas.

Como regra xeral a entrega de exercicios non se pode atrasar do día establecido para

poder obter nota positiva. Se considerará que o feito de entregar os traballos con retraso

supón que foron suspensas recuperadas.

O alumnado no que se observen necesidades de reforzo ou complementarias recibirá as

instrucións ou indicacións para a súa realización de maneira individual.

5.6 RECUPERACIÓN PARA ALUMNADO CON FALTAS DE ASISTENCIA

No se entenden as faltas de asistencia sen xustificar en xeral no nivel de 3º da ESO

O alumnado con faltas de asistencia xustificadas deberá realizar as mesmas probas de

recuperación ca os que suspenderon por outros motivos.

5.7 PROBA EXTRAORDINARIA DE SETEMBRO

A proba extraordinaria de setembro consistirá nunha única proba de carácter teórico-

practico á que o alumnado debe asistir cadanseus materiais de traballo axeitados, os

mesmos que vimos utilizando ao longo do curso. A proba terá una cualificación entre 0 e

10 e a avaliación final realizarase en función desa nota.

6. MetodoloxíaNesta etapa de aprendizaxe e crecemento do alumnado usaranse una combinación de

distintos métodos didácticos segundo a discreción do profesor.

En xeral o primeiro paso será interrogativo mediante preguntas e dialogo do profesor e os

alumnos, mentres se ven exemplos de imaxes relacionadas co tema, para poder despois

atopar as posibles respostas no tema ou unidade.

Despois haberá que ler os textos doados polo profesor e presentes no material de aula

correspondente para intentar atopar as respostas mediante a comprensión dos textos e

aclaracións de dubidas por parte do profesor.

Páxina 43


Pasamos logo a unha exposición organizada dos principais conceptos teóricos da unidade

e a súa ordenación esquemática con exemplos aportados polos alumnos e as veces polo

profesor.

Unha vez vista a teoría da unidade e a súa presencia no contorno dos alumnos, o

profesor propoñerá unha aplicación dos conceptos vistos e fará unha demostración

práctica de como realizar as prácticas de aplicación de conceptos; coñecidas como

tarefas, ou traballos prácticos.

Nas tarefas de dificultade progresiva propostas polo profesor especificaranse os materiais

a empregar, e outros particulares de interese para o alumnado. Estes traballos prácticos

de descubrimento, e o correcto emprego das ferramentas axeitadas se realizará no aula

coa supervisión do profesor, podéndose rematar na casa de cando en vez.

7. Materiais e recursos didácticosNo conxunto do proceso de ensino-aprendizaxe empregaranse os seguintes materiais:

Os alumnos

Decotío (este material é obrigatorio traelo á aula cada día)

Se o alumno non aproveita o tempo de traballo no aula, terá que completar as

tarefas na casa.

- Carpetiña transparente pechable tamaño A4 para levar todo o resto de material. Datos

alumno en portada.

- Bolígrafo azul ou negro para escribir.

- Lapis de grafito de dureza HB.

- Afialapis, a ser posible con depósito para as labras.

- Rotulador negro de punta fina tipo Pilot, con tinta líquida.

- Follas brancas A4 de 80gr/m2 (papel normal de papelería). 10 sempre na carpetiña.

- Regra transparente de 30 cm.

Para algunhas unidades didácticas, a maiores deberá traer:

-. Lapis 2H e/ou 3B

- Tesoiras escolares.

Páxina 44


- Lapis de cores: caixa de 12 cores con branco, negro, maxenta, cián e amarelo Non

Alpino nin similar (coca-cola, regalo de empresas ou organismos, publicidade, etc.)

- Rotuladores de cores de punta media: caixa de 10 ou 12 cores con gris, negro, maxenta,

cián e amarelo

- Escuadra e cartabón de entre 22 e 25 cm. Tipo Faber-Castell (transparentes, sen regras

incorporadas, bordes sen bisel, flexíbeis)

- Compás de agulla e grafito, con adaptador para usar outro lapis ou rotulador.

- Outros materiais no caso de seren necesarios..

O profesor

Ademais dos usados polo alumnado usará

- Encerado branco e encerado tradicional

- Dicionarios do aula

- Materiais de debuxo e pintura do departamento

- Medios audiovisuais/TIC dispoñibles no aula, encerado dixital, canón de vídeo, aula de

informática, videocámara, etc. Este ano volveuse a pedir un computador novo e unha

pantalla máis grande xa que o material informático é de 2007, con Windows XP, e por

tanto obsoleto.

8. Criterios sobre a avaliación, cualificación e promocióndo alumnado:

• Criterios sobre avaliación, cualificación e promoción do alumnado, contemplando dous escenarios: Presencial e Non Presencial.

1.Escenario "normal" presencial Criterios sobre a avaliación

VALORACIÓN DAS PROBAS DE AVALIACIÓN NA NOTA FINAL

Os exercicios prácticos individuais ou en grupo, ponderados 50%

Os exames e test teorico-prácticos contarán un 30%

Páxina 45


Achegar o material, 5%

Exercicios orais e preguntas de clase 5%

Presentarse voluntario para actividades ou responder, explicar etc. 5%

Por facer labores de titorización interpares, etc. 5%

Os exercicios prácticos ou actividades valoraranse por rúbrica de 0 a 4 deste xeito:

No exercicioaparece a

valoración:

0 1 (1-, 1+)

2 (2-, 2+)

3 (3-, 3+)

4 (4-)

Significado

Non entregado

Empezado, pouco desenvolvido. Cativa presentación.

En progreso, con carencias importantes ou erros a corrixir

Suficientemente desenvolvido, demostra ter comprendido o exercicio e o realiza correctamente

Moi ben realizado con achegas persoais salientables do/a alumno/a, grao de consecución superior a os mínimos esperados

Acción a realizar

Entregar a actividade

Engadir os elementos de identificación. Terminar o exercicio.

Identificar e corrixir los errores, completar las carencias y volver aentregar la actividade

Revisar los erros para evitarrepetilos.

Felicitarse e intentar seguir con ese nivel.

Atención: Os - e + empregados xunto ao número son apreciacións mais precisas da nota de valoración

Os exercicios prácticos ou láminas de traballo avaliaranse segundo unha rúbrica xeral de

0 a 4. Os traballos deben amosar unha cualificación de 3 (cumpre cos obxectivos da

práctica) ou 4 (supera as expectativas para o seu nivel mediante diversos aspectos) para

superar positivamente a súa avaliación. Unha nota de 2 (acada os obxectivos mínimos da

práctica) ou inferior, 1 (traballo moi lonxe do acordado ou apenas comezou a traballar no

exercicio), significará que o traballo debe finalizarse ou mellorar para cumprir cos

obxectivos xerais da práctica.

A nota media de cada tema se sacará da suma das actividades avaliadas dividida entre o

número de actividades. A nota resultante debe ser igual ou maior que dous para

aprobalas.

Nota das actividades / número de actividades = nota da unidade -> ponderada sobre 10

Páxina 46


En cada unidade didáctica hai actividades de distinta dificultado para avaliar os diferentes

estándares de aprendizaxe, algúns dos cales son máis difíciles de obter que outros.

Nas probas obxectivas teórico-prácticas ou exames o alumno debe igualar ou superar a

nota de 5/10.

As notas de preguntas e actitude na aula levan asociados positivos (bos) e negativos

(cativos) e se ponderarán sobre 10.

O alumno debera amosar que acada os obxectivos mínimos da materia cando teña una

media conxunta xeral de 5 sobre 10, ou superior, nas probas teórico-prácticas, traballos e

actitude na aula.

Criterios sobre a cualificación

Cadanseu tipo de contido ten unha expresión diferente dos criterios da cualificación.

As probas teóricas de contidos conceptuais se cualificarán con nota numérica entre 0=

baleiro ou en branco, ata 10 = perfecto, todo é correcto e ben presentado. A nota de

aprobado será o 5.

Os traballos prácticos ou tarefas de aula con contidos procedimentais van cualificadas con

rúbricas nas que a nota máxima é un 4 e a non presentación delas supón un 0:

4 ou excelente = supera as expectativas para o seu nivel mediante diversos aspectos, ou

vai mais aló do requirido, amosando creatividade, esforzo e aplicación nun grao superior

ao esperado.

3 ou avanzado = cumpre cos obxectivos da práctica do aspecto tratado en termos de

comprensión, creatividade e aplicación normais con bo uso de materiais e presentación.

2 ou adquirido = acada os obxectivos mínimos desexables para a actividade, sexa pola

comprensión, realización ou creatividade cando é requirida.

1 ou en vías de adquisición= non demostra comprensión, esforzo, ou realización

suficientes para facer correctamente a actividade. Presenta o traballo comezado pero

aínda non o rematou, de largo.

0 = non presentou o traballo.

A actitude na clase, ou contidos actitudinais, avaliarase de xeito continuo e abrangue a

utilización do espazo común, a dinámica de convivencia, o traballo común, o uso e aporte

Páxina 47


do propio material de traballo, o uso da linguaxe axeitada, etc; e ven valorado con

anotacións de positivos e negativos. A non presenza de negativos tamén indica positivos.

Promoción do alumnado

O alumnado que obteña unha nota igual ou superior ao 5 nas probas ordinarias ou

extraordinarias de avaliación terá superados os obxectivos da materia mostrados cos

contidos mínimos, e promocionará.

Proba de recuperación única

O alumnado que non superase o curso unha ou dúas das avaliacións previstas poderá

presentarse a unha proba teórico-práctica, antes da avaliación final ordinaria, para

recuperar unha, ou as dúas, das avaliacións parciais non superadas.

2.Escenario Non presencialO profesor da materia está realizando cursos (Actualización De Ferramentas Tecnolóxicas

Para Docentes, e despois outros por confirmar) e prácticas de aprofrondamento no

emprego das ferramentas tecnolóxicas dispoñibles para o ensino non presencial. Isto

significa poder afrontar mellor, e minimizar os inconvenientes, unha eventual situacion de

non presencialidade sexa do alumnado, do profesorado ou de ambas dúas partes.

Os contidos da programación, e máis os da teoría dos contidos, con explicacións,

exemplos, imaxes, tarefas, etc está en proceso de pendurarse no Aula Virtual do centro.

Dende o primeiro día poderase cambiar de modo de ensino de presencial a non

presencial con cambios mínimos. A intención destas accións é asegurar ao alumnado a

calidade educativa similar, ou moi parecida, á de presencialidade.

Criterios sobre a avaliación

VALORACIÓN DAS PROBAS DE AVALIACIÓN NA NOTA FINAL

Os exercicios prácticos individuais, ponderados 60%

Os exames e test teórico-prácticos contarán un 20%

Emprego axeitado do material ofimático nas prácticas 10%

Traballos voluntarios relacionados con temas tratados 5%

Por facer labores de titorización interpares, e organizativas 5%

Páxina 48


Os exercicios prácticos ou láminas de traballo avaliaranse segundo unha rúbrica xeral de

0 a 4. Os traballos deben amosar unha cualificación de 3 (cumpre cos obxectivos da

práctica) ou 4 (supera as expectativas para o seu nivel mediante diversos aspectos) para

superar positivamente a súa avaliación. Unha nota de 2 (acada os obxectivos mínimos da

práctica) ou inferior, 1 (traballo moi lonxe do acordado ou apenas comezou a traballar no

exercicio), significará que o traballo debe finalizarse ou mellorar para cumprir cos

obxectivos xerais da práctica.

A nota media de cada tema se sacará da suma das actividades avaliadas dividida entre o

número de actividades. A nota resultante debe ser igual ou maior que dous para

aprobalas.

Nota das actividades / número de actividades = nota da unidade -> ponderada sobre 10

En cada unidade didáctica hai actividades de distinta dificultado para avaliar os diferentes

estándares de aprendizaxe, algúns dos cales son máis difíciles de obter que outros.

As probas poderán facerse coas ferramentas informáticas suxeridas. Cando se requira

poderán entregarse nos formatos: papel (físico), .pdf, ou foto jpg/ jpeg de menos de

1Mb de tamaño.

Nas probas obxectivas teórico-prácticas ou exames o alumno debe igualar ou superar a

nota de 5/10. Poderán facerse mixtas con ferramentas dixitáis e/ou físicas según as

condicións da situación.

A valoración de emprego de materiais, preguntas de dúbidas, traballos voluntarios e

axuda a organización levan asociados positivos (bos) e negativos (cativos) e se

ponderarán sobre 10.

O alumno debera amosar que acada os obxectivos mínimos da materia cando teña una

media conxunta xeral de 5 sobre 10, ou superior, nas probas teórico-prácticas, traballos e

actitude na aula.

9. Indicadores de logro para avaliar o proceso do ensino ea práctica docenteAvaliación do proceso de ensino

Páxina 49


Nas sesións de xefatura de departamento faranse revisións mensuais e/ou trimestrais

para comprobar a seguimento da programación en cadanseu curso. Se adoptarán as

medidas que sexan consideradas necesarias se é o caso.

Ao final do curso se fará unha valoración dos resultados nas notas do alumnado en cada

grupo así como as medidas que se tiveron que tomar durante o curso (adaptacións,

reforzos, ...) e se compararán cos resultados de cursos anteriores para ver as posibles

diferencias.

Avaliación da práctica docente

Ao final de cada trimestre se pasará unha enquisa ao alumnado para valorar a impresión

(subxectiva) do mesmo respecto ao profesor. Tamén se valorará trimestralmente o grado

de consecución dos obxectivos entre o alumnado para poder tomar medidas e facer os

cambios necesarios no proceso de ensino-aprendizaxe.

O obxectivo é que polo menos un 85% dos alumnos superen os contidos mínimos da

materia do curso.

10. Organización das actividades de seguimento,recuperación e avaliación das materias pendentes:

Este ano hai tres alumnos coa materia pendente no departamento. Ao principio do curso

se lles comunicará os procedementos para recuperar a materia pendente, con acceso ao

Aula Virtual só para eles cos contidos e as datas de aproximadas das probas parciais e

finais de recuperación. Se pendurará un exame de modelo de proba. Deben acudir a

estas probas co material propio necesario para realizalas.

Cada semana se pendurarán actividades e exercicios para avanzar no aprendizaxe da

materia. O xefe do departamento de debuxo atenderá nos períodos de recreo as dúbidas

que poidan xurdir e para corrixir as prácticas que se lles entregarán semanalmente. Estas

dúbidas poderán ser atendidas tamén a través do aula virtual.

Esta información se lles comunicará persoalmente polo xefe de departamento.

Páxina 50


11. Procedementos para acreditar coñecementosnecesarios en determinadas materias (só para bacharelato)Non procede neste nivel

12. Deseño da avaliación inicial e medidas individuais oucolectivas que se poidan adoptarDeseño da avaliación inicial

A avaliación inicial parte dunha observación da participación dos alumnos co seu nivel

de expresión oral e escrita. Tamén se fará una proba teórico-práctica de emprego dos

materiais básicos da materia, de comprobación do nivel de exposición dos alumnos ao

medio das expresións plásticas, artísticas e culturais propias da materia, e de reflexión

sobre asuntos da materia para establecer o nivel xeral do grupo e as características do

alumnado.

As medidas colectivas se tomarán para garantir que todo o alumnado poida recibir e

comprender os contidos secuenciados independentemente do nivel de aprendizaxe na

educación primaria, e así acadar os obxectivos en igualdade de condicións.

As medidas individuais se tomarán despois da observación na aula, a proba inicial de

avaliación, e de conversar co resto de profesorado e co departamento de orientación na

reunión de avaliación inicial e posteriores.

13. Medidas de atención á diversidadeSe neste ano temos alumnado con características especiais se tomarán as medidas

didácticas e pedagóxicas oportunas en colaboración co departamento de orientación. Se

lle prestará atención individualizada en colaboración co departamento de orientación

atención e así poida acadar os obxectivos mediante unha Adaptación Curricular

Individualizada (ACI).

O alumnado con características específicas han de ter medidas específicas e tratadas

sempre en colaboración co departamento de orientación do centro e o titor do alumno ao

que se refira. A adaptación metodolóxica e curricular deles están monitorizadas

regularmente, polo menos unha vez ao mes.Páxina 51


Alumnado con sobredotación

Elaboración de material adicional de investigación persoal profundando nas propias

inquietudes do alumno, e realización de tarefas de enriquecemento axeitadas ó seu caso.

Alumnos con outras peculiaridades

En colaboración sempre có departamento de orientación do centro e trala notificación aos

pais e ás nais, para que haxa unha implicación conxunta.

14. Elementos transversaisHai unha clara relación coas materias doutros departamentos e se tratará de coordinar as

accións de aprendizaxe en común.

Temas transversais: ao longo do curso se realizarán tarefas de traballo no aula

relacionadas coa educación en valores así como nas actividades cotiás da clase:

respecto, convivencia, igualdade, igualdade de sexos, utilización razoable da liberdade,

honestidade, traballo en equipa, respecto polo medio ambiente, educación cívica,

respecto intercultural, educación da saúde e practicas hixiénicas, educación en

comunicación, etc.

15. Actividades complementarias e extraescolaresDadas as características circunstanciais deste curso non se té previsto facer actividades

fora do centro ou visitas.

16. Mecanismos de revisión, avaliación e modificación dapropia programaciónNas sesións de xefatura de departamento faranse revisións mensuais e/ou trimestrais

para comprobar a seguimento da programación en cadanseu curso. Se adoptarán as

medidas que sexan consideradas necesarias se é o caso.

Páxina 52


As diferentes materias teñen estes mecanismos na súa programación. O conxunto se

reflexa na mesma táboa e se enche nas celas correspondentes.

17. Accións de contribución ao proxecto lectorAlgunhas das acción desenvolvidas polo departamento veranse afectada pola pandemia

de Covid-19. Nesta programación mantense aínda que tachadas visto que a situación

podería cambiar.

17.1. Relación coa Biblioteca Escolar

Referencias á Biblioteca Escolar e ás Bibliotecas Públicas como centros de recursos e de

acceso á información, así como un espazo con posibilidades para o lecer.

17.2. Biblioteca de Aula

Na biblioteca de aula o alumnado conta con títulos específicos da materia que resultaría

difícil atopar na biblioteca do centro, de xeito que poda facer uso de material escrito,

visual e audiovisual de primeira man.

Páxina 53


17.3. Rutinas de lectura

Lerase un mínimo de 5 minutos por sesión.

Práctica da lectura en voz alta nas clases, por parte de alumnos e profesores.

Emprego de todo tipo de textos en diferentes soportes

Recomendación constante da lectura, tanto para a actividade académica como para o

tempo de lecer.

Referencias á Biblioteca Escolar e ás Bibliotecas Públicas como centros de recursos e de

acceso á información, así como un espazo con posibilidades para o lecer.

Comunicar ós alumnos con frecuencia e claridade as fontes de información que considero

máis axeitadas para cada curso e materia.

Insistencia sobre a necesidade de expresarse con corrección a nivel oral e escrito, co

emprego do vocabulario máis preciso e menos vago posible.

Esforzo por detectar problemas de comprensión lectora no decurso das clases e

actuación directa sobre eles coas seguintes estratexias:

a) Esmiuzar os textos ata conseguir a súa comprensión.

b) Analizar o vocabulario, sinalando as palabras que non se comprenden, tanto en xeral

como as palabras claves.

c) Intentar que o estudante se esforce en deducir o significado das palabras polo contexto

e pola etimoloxía.

d) Acudir a un dicionario para atopar o seu significado despois de intentar descubrilo por

eles mesmos.

e) Fomentar a pregunta pública sobre aquel texto ou anaco de texto que non se entenda,

evitando que os alumnos se sintan cohibidos ou ridículos.

18. Accións de contribución ao proxecto TICUso de material TIC elaborado polo departamento en cursos anteriores.

Emprego de encerado dixital e canon de vídeo.

Plataformas dixitais coma webex.

Páxina 54


Comunicacións con posta electrónica @gmail o @edu.xunta.es co alumnado e familias.

Explicación de realización das actividades con ferramentas electrónicas se é necesario.

Publicación de materiais do curso no Aula Virtual do departamento. O uso da Aula Virtual

será constante durante o curso.

Intentarase implementar o programa Edixgal na materia de EPVA 1. O uso de ferramentas

TIC para a comunicación co alumnado e familias será moi potenciado este ano, e máis

aínda no caso de que cambien as condicións medicosanitarias e de presencia física no

centro. Se fará esforzo, especialmente, en empregar ferramentas comúns con outras

materias, e usar medios sinxelos no acceso, evitando a multiplicidade de plataformas e

programas diversos aos dos das outras materias.

Emprego das ferramentas TIC a disposición do alumnado para o seu emprego no proceso

de aprendizaxe.

19. Accións de contribución ao plan de convivenciaSeguiranse as pautas tratadas nas reunións de claustro e outras do centro, tendo en

conta as recomendacións xerais da equipa de convivencia e a intervención de dita equipa

se fora necesario. A norma xeral é non fagas aos outros o que non quixeras que che

faceren, e fai aos outros o que che gustaría para ti.

20. Información ao alumnado e ás familiasCalidade dos materiais empregados

A utilización de materiais de boa calidade permite obter mellores resultados máis

doadamente, non obstante o uso de materiais "baratos" pode dificultar e mesmo impedir o

proceso de aprendizaxe causando frustración no alumno. Un bo material permítenos obter

bos resultados, un material de baixa calidade asegúranos dificultades e resultados pobres

en xeral.

O investimento en bos materiais neste curso garántenos que se poidan seguir usando con

proveito en cursos sucesivos.

Sobre o uso dos teléfonos intelixentes, tabletas, computadores, etc.:

Páxina 55


As novas ferramentas dixitais ao alcance do alumnado esixe un coñecemento dos límites

do emprego delas, mesmo como o uso de revistas, libros, películas, etc. A ferramenta é

algo xeral, e o uso delas debería ser limitado aos aspectos relevantes no estudo ou

aprendizaxe propio deste nivel. Hai moitas aplicacións e programas de uso persoal que

compren parte do proceso de desenvolvemento de cada un de nos e complementan as

orientación da escola ou ensino regrado. Considero conveniente que os pais, nais ou

titores legais, así como os responsables nos distintos momentos do día das persoas

matriculadas nesta materia, sexamos quen de orientar e axudar nos procesos persoais na

medida de cadansúas necesidades e limitacións. As ferramentas son boas ou cativas

segundo o uso que fagamos delas.

Páxina 56

Educación Plástica, Visual e Audiovisual 2 · 2021. 4. 27. · parcial, pero axustado ás...

Documents

Transcript of Educación Plástica, Visual e Audiovisual 2 · 2021. 4. 27. · parcial, pero axustado ás...