EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA

CURSO 2020- 2021

MÚSICA

PROXECTO CURRICULAR

MÚSICA

SEGUNDO NIVEL DE CONCRECIÓN CURRICULAR PARA A EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA

A etapa da Educación Secundaria Obrigatoria constitúe un marco formativo clave para os alumnos. Estes abandonan a infancia para penetrar nunha longa fase de transición cara ao mundo dos adultos na que sufrirán unha serie de cambios no seu desenvolvemento, tanto a nivel fisiolóxico, coma cognitivo e socioafectivo.

A ordenación desta fase educativa compaxina unha estrutura conxunta como etapa, dentro dun sistema cunha fundamentación psicolóxica e sociolóxica, cunha estrutura interna en cursos que facilita, de forma gradual, a adaptación dos grandes propósitos formativos deste tramo cunha necesaria atención ás diferenzas que os alumnos mostran nos subperíodos do desenvolvemento.

A Educación Secundaria Obrigatoria orientarase a lograr que os alumnos adquiran os elementos básicos da cultura, especialmente, nos seus aspectos humanístico, artístico, científico e tecnolóxico; desenvolver e consolidar neles hábitos de estudo e de traballo; preparalos para a súa incorporación a estudos posteriores e para a súa inserción laboral e formalos para o exercicio dos seus dereitos e obrigas na vida como cidadáns. Prestaralle especial atención á orientación educativa e profesional do alumnado.

O cumprimento de tan ambiciosos obxectivos esixe asumir compromisos de acordo cos principios de educación común e de atención á diversidade do alumnado. As Administracións educativas regularán as medidas de atención á diversidade, organizativas e curriculares, que lles permitan aos centros, no exercicio da súa autonomía, unha organización flexible das ensinanzas. Estas medidas desenvolveranse nos proxectos educativos e considerarán as adaptacións do currículo, a integración de materias en ámbitos, os agrupamentos flexibles, os desdobramentos de grupos, a oferta de materias optativas, os programas de reforzo e os programas de tratamento personalizado para o alumnado con necesidade específica de apoio educativo, sempre no marco do disposto na normativa.

O PROXECTO EDUCATIVO E OS EQUIPOS DOCENTES

Os centros docentes dispoñen, segundo as Leis Orgánicas (LODE e LOE) e os Regulamentos de Organización e Funcionamento, de autonomía para definir o modelo de xestión organizativa e pedagóxica. A LOE identifica, no artigo 2.2, o traballo en equipo e a autonomía pedagóxica como factores que favorecen a calidade da ensinanza.

O proxecto educativo é o documento que materializa o proceso de toma de decisións que definen a identidade dun centro e das etapas que nel se desenvolven. No proxecto educativo, o profesorado dunha etapa, a través de diferentes vías de coordinación docente, determina as concrecións do currículo oficial para as diferentes materias; é dicir, os acordos sobre os propósitos, as estratexias, os medios e os contidos de intervención didáctica que vai utilizar. Tales medidas responderán ás características e necesidades do contexto e asegurarán a coherencia e a calidade da súa práctica docente.

Así pois, as concrecións do currículo da Educación Secundaria Obrigatoria que formarán parte do proxecto educativo, desenvolven e contextualizan as prescricións da Administración tendo en conta as peculiaridades de cada centro. Supón o segundo nivel de concreción do currículo. Os seus elementos básicos son:

- Directrices e decisións xerais. Entre elas, a adecuación dos obxectivos xerais da etapa, os principios didácticos, as orientacións sobre os contidos de carácter común-transversal e os criterios para organizar a atención á diversidade dos alumnos.

• O plan de orientación e de acción titorial.

As programacións didácticas dos departamentos incluirán, para as diferentes materias, os obxectivos, os contidos e os criterios de avaliación para cada un dos cursos:

o A forma en que se incorporan os contidos comúns-transversais.

o A metodoloxía didáctica que se vai aplicar.

o Os materiais e outros recursos didácticos, incluídos os libros para uso dos alumnos.

o Os procedementos de avaliación da aprendizaxe.

o As medidas de atención á diversidade.

A apertura e a flexibilidade do currículo supoñen unha dobre implicación: por unha parte, debe responder á realidade do centro educativo, xa que nin os alumnos nin o claustro de profesores nin, en definitiva, o contexto escolar son iguais en todos os centros; por outra, o adxectivo flexible aplicado ao currículo suxire a idea de revisión permanente, xa que as realidades escolar, social e científica non permanecen inmutables no tempo.

Por tanto, este documento e os seus programas outórganlles unha maior autonomía aos centros e deben reflectir o conxunto de decisións que van definir o modelo formativo polo que opta cada un deles. Estas decisións son potestade do equipo docente e requiren unha reflexión previa que valore as diferentes opcións e criterios que se nos presentan. Estamos, pois, ante un documento que poderiamos cualificar de transcendental para a vida do centro.

Funcións dos proxectos educativos respecto á concreción dos currículos.

No proxecto educativo materialízanse as decisións e os acordos do equipo de profesores dun centro e, máis concretamente nunha etapa, sobre as fórmulas de intervención educativa que se van utilizar co obxecto de garantir a coherencia na práctica docente.

O traballo en equipo aumenta de forma considerable a riqueza da acción educadora. O intercambio de opinións, estudos e experiencias e a reflexión sobre a práctica individual e colectiva derivada dese traballo conxunto son factores que contribúen de forma decisiva á calidade da ensinanza.

De todo isto despréndense o sentido e as funcións das concrecións do currículo:

- Contextualizar ou adecuar ao contorno do centro as prescricións e orientacións da Administración educativa.

- Garantir acordos que aseguren a coherencia da práctica educativa. Isto será factible a través da toma de decisións que expresen solucións conxuntas para establecer a continuidade e o equilibrio nos elementos do currículo para os distintos cursos.

- Formar. O desenvolvemento e a concreción do currículo contribúen ao aumento das competencias docentes do profesorado, que reflexiona sobre os seus coñecementos e sobre a súa práctica para xustificar as decisións que se plasmarán no documento.

- Orientar o traballo da aula. As concrecións curriculares a través dun dos seus elementos, as programacións didácticas dos departamentos e, nelas, as programacións didácticas das materias, convértense no referente máis inmediato para o trazado das decisións específicas das programacións de aula.

Elaboración de proxectos educativos e as súas concrecións curriculares.

As orientacións que a Administración elaborou para facilitarlles aos centros o deseño dos seus proxectos advirten sobre a necesidade de considerar ditos proxectos como un proceso, complexo na súa elaboración e, ademais, necesitado dunha revisión periódica que garantice a súa mellora e a súa adaptación constante a unha realidade educativa cambiante.

Na configuración da estratexia ou plan de actuación será necesario considerar os diferentes tipos de recursos que poden utilizarse:

- Os recursos persoais e organizativos, identificando os órganos responsables da configuración do proxecto nas súas distintas fases.

- Os recursos materiais que facilitarán o labor de concreción e adaptación/contextualización propia dos proxectos.

Recursos persoais: órganos responsables.

A identificación dos órganos responsables do proxecto nas súas diferentes fases vén determinada na súa base na LOE. Os regulamentos orgánicos concretarán as funcións de cada un deles. Desta forma, apreciaremos que:

- O claustro de profesores establece os criterios, aproba e avalía as concrecións do currículo e todos os aspectos educativos dos proxectos. Decide as posibles modificacións posteriores.

- A comisión ou equipo técnico de coordinación pedagóxica supervisa a elaboración e a revisión das concrecións do currículo.

- Os departamentos de coordinación didáctica elaboran as propostas da comisión de coordinación pedagóxica relativas á elaboración ou modificación das concrecións do currículo.

Recursos materiais.

A determinación da estratexia ou plan de traballo tamén debe definir os recursos materiais que se poden utilizar para elaborar as concrecións do currículo. Entre eles:

- Materiais normativos, como o Currículo oficial e o Regulamento Orgánico de Centros para identificar os elementos concretos que debe conter un proxecto educativo e aos responsables do seu proceso de elaboración, aprobación e revisión.

- Propostas de desenvolvemento e/ou adaptación.

OS PRINCIPIOS DIDÁCTICOS

Os novos currículos para a Educación Secundaria Obrigatoria especifican que pretenden dar resposta e actualizar os programas dende unha perspectiva científica, social e didáctica.

Analizando as orientacións xerais da etapa e as específicas para cada materia, extráese un conxunto de principios marco que garantirán a coherencia entre cursos e tramos do proxecto educativo. Estes principios son: impulso ao nivel de desenvolvemento do alumno e ao desenvolvemento das competencias básicas, favorecer a transferencia entre os contidos e estimular a cooperación.

Considerar o nivel de capacidade do alumno e estimular novos niveis de capacidade.

Este principio esixe considerar os trazos psicolóxicos xerais característicos dun grupo de idade e, tamén, os coñecementos que os alumnos construíron con anterioridade e que condicionan a asimilación dos novos contidos. A investigación psicopedagóxica desenvolvida neste terreo demostrou que as capacidades características do pensamento abstracto se manifestan de maneira moi diferente dependendo dos coñecementos previos de que parten os alumnos.

Por isto, o estímulo ao desenvolvemento do alumno esixe compaxinar o sentido ou significación psicolóxico e epistemolóxico. Trátase de harmonizar o nivel de capacidade, os coñecementos básicos e a estrutura lóxica da disciplina. Para isto, será necesario que os contidos sexan relevantes e se presenten organizados.

Promover o desenvolvemento de competencias básicas e específicas.

Nunha sociedade na que os coñecementos se encontran en permanente transformación, o mellor legado que podemos darlles aos alumnos é o da transmisión dos mecanismos necesarios que lles permitan integrarse eficaz e construtivamente na sociedade en que viven para que, finalmente, incluso poidan cooperar de maneira persoal nesas transformacións.

Os currículos actuais, aínda destacando a vertente conceptual nos contidos, subliñan nos obxectivos xerais da etapa, nos obxectivos das materias e nos criterios de avaliación a importancia da adquisición de ferramentas de traballo (análises, esquemas, busca e selección de información significativa, etc.) que vaian articulando estratexias de aprendizaxe autónoma. Isto materializa unha das dimensións da educación vinculadas ao desenvolvemento da función titorial e orientadora a través da docencia: o ensinar a pensar e traballar e o ensinar a emprender, mostrar iniciativas e decidir.

A LOE xa identifica, nos compoñentes do currículo, as competencias básicas. Os currículos oficiais determináronas de acordo a supostos educativos impulsados dende a Unión Europea e organismos internacionais. As competencias van constituír un referente de capacidade nos alumnos para saber facer, para obrar; concretaranse nas distintas materias e configurarán un dos eixes esenciais para guiar o proceso de ensinanza-aprendizaxe e o proceso avaliador.

Estimular a transferencia e as conexións entre os contidos.

Na Educación Secundaria Obrigatoria é a materia a forma básica de estruturación dos contidos. Esta forma de organización curricular facilita, por un lado, un tratamento máis profundo e rigoroso dos contidos e contribúe ao desenvolvemento da capacidade de análise dos alumnos. Non obstante, a fragmentación do coñecemento pode dificultar a súa comprensión e a súa aplicación práctica. Debido a isto, é conveniente mostrar os contidos relacionados, tanto entre os diversos bloques compoñentes de cada unha das materias, coma entre as distintas materias. Isto pode facerse tomando como referente o desenvolvemento das competencias básicas ás que xa aludimos; tamén, e máis concretamente, por medio dos contidos comúns-transversais, construíndo conceptos claves comúns e subliñando o sentido dalgunhas técnicas de traballo que permitan solucións conxuntas a certos problemas de coñecemento.

Contribuír ao establecemento dun clima de aceptación mutua e de cooperación.

Investigacións sobre a aprendizaxe subliñan o papel do medio socionatural, cultural e escolar no desenvolvemento dos alumnos. Neste proceso, o labor do docente como mediador entre os contidos e a actividade do alumno é esencial. A interacción entre alumnos inflúe decisivamente no proceso de socialización, na relativización de puntos de vista, no incremento das aspiracións e do rendemento académico.

Os obxectivos da etapa, os obxectivos das materias e os criterios de avaliación insisten neste aspecto. Será necesario deseñar experiencias de ensinanza-aprendizaxe orientadas a crear e manter un clima de aceptación mutua e de cooperación promovendo a organización de equipos de traballo e a distribución de tarefas e responsabilidades entre eles.

A AVALIACIÓN NA EDUCACIÓN SECUNDARIA

A LOE, os decretos do currículo e as ordes de avaliación constitúen o marco de referencia obrigado para o desenvolvemento do proceso avaliador nos centros e nas aulas de Educación Secundaria. Neste marco determínase que a avaliación debe abarcar tanto a actividade de ensinanza coma a de aprendizaxe e que debe constituír un proceso continuo, sistemático, flexible e integrador. Este proceso ten como obxectivos:

- Coñecer a situación de partida dos compoñentes que inciden no proceso no momento en que se propón a avaliación.

- Facilitar a formulación dun modelo de actuación adecuado ao contexto en función dos datos anteriores.

- Seguir a evolución do desenvolvemento e aprendizaxe dos alumnos.

- Tomar as decisións necesarias para adecuar o deseño e o desenvolvemento da nosa acción educadora ás necesidades e os logros detectados nos alumnos nos seus procesos de aprendizaxe.

avaliación do proceso de aprendizaxe

Os criterios de avaliación.

O currículo oficial establece uns criterios que constitúen enunciados que indican que avaliar para cada materia. Os centros deberán establecer a concreción e a adaptación destes criterios nas súas concrecións curriculares. Este documento inclúe unha proposta.

Os criterios de avaliación fan posible a acción educadora ao permitir o seguimento dos procesos de ensinanza-aprendizaxe axustando os itinerarios que se percorren en función dos obxectivos previstos. Aquí é onde se atopa a súa gran finalidade ou función formativa.

Procedementos e instrumentos de avaliación.

Se a avaliación constitúe un proceso flexible, os procedementos deben ser variados. Para recoller datos podemos servirnos de diferentes procedementos de avaliación:

* A observación de comportamentos.

* Entrevistas.

* Probas.

* Cuestionarios orais e escritos.

Os datos recóllense en diversos instrumentos para a avaliación. Podemos clasificalos en oficiais, cuxo formato foi determinado pola administración, ou persoais, de formato libre, seleccionados ou construídos polo profesor ou equipo de profesores.

Son documentos de rexistro oficial: os informes de avaliación individualizados, o expediente académico do alumno, o libro de escolaridade e as actas de avaliación.

Entre os instrumentos de rexistro do profesor ou equipo poden utilizarse escalas de valoración (para contidos de tipo actitudinal e procedemental) e listas de control (para obxectivos e contidos vinculados ao dominio conceptual).

AVALIACIÓN DO PROCESO DE ENSINANZA

As normas de avaliación en Educación Secundaria establecen que os profesores avaliarán os procesos de ensinanza e a súa propia práctica docente en relación co logro dos obxectivos educativos do currículo. Esta avaliación terá tamén un carácter continuo e formativo e incluirá referencias a aspectos tales como:

* A organización da aula.

* O aproveitamento dos recursos do centro.

* A relación entre o profesor e os alumnos.

* A relación entre os profesores.

* A convivencia entre os alumnos.

Os diferentes aspectos que integran as concrecións do currículo para a Educación Secundaria Obrigatoria expóñense e explícanse con detalle nos libros de programación e didáctica de cada un dos niveis educativos e áreas de ensinanza.

Presentamos, a continuación, a información máis relevante de ditos libros co fin de que lles sirva de guía aos equipos docentes que neste momento acometen a elaboración dos seus proxectos educativos de acordo coa nova normativa.

A adaptación do currículo ao medio sociocultural é tarefa de cada un dos centros. Porén, pareceunos de interese ofrecerlles aos equipos docentes algúns puntos de reflexión.

1. OBXECTIVOS XERAIS DA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA.

Constitúen uns enunciados que definen, en termos de capacidades, o tipo de desenvolvemento que esperamos que alcancen os alumnos ao remate da etapa. Estas capacidades orientarán e vertebrarán a actuación educativa en todas as materias e atenden a unha evolución integral da personalidade, pois refírense á súa dimensión intelectual, comunicativa, estética, socioafectiva e motora.

2. SELECCIÓN E SECUENCIA DE OBXECTIVOS E CONTIDOS.

A concreción dos obxectivos e os contidos tivo en conta os seguintes principios:

a. Adecuación ao desenvolvemento evolutivo dos rapaces de cada un dos cursos.

b. Consideración dos obxectivos da etapa, os obxectivos das materias e a súa relación coas competencias básicas.

c) Aprendizaxes previas que estes rapaces teñen como consecuencia da súa historia educativa.

d) Coherencia coa lóxica interna de cada unha das materias á que pertencen os contidos de ensinanza e aprendizaxe.

e) Selección de contidos de acordo cos bloques do currículo oficial.

f) Equilibrio entre os contidos e o tratamento cíclico dos máis significativos.

g) Interdisciplinariedade.

h) Relevancia e consideración das competencias básicas e os contidos comúns-transversais en función das características das materias en que se integran.

3. A IMPORTANCIA DAS COMPETENCIAS BÁSICAS E A SÚA CONCRECIÓN.

Como sinalamos anteriormente, os programas da Administración, en liña co concepto de currículo disposto no artigo 6 da LOE, destacan o valor das competencias básicas. A Lei, no seu artigo 26.1 (principios pedagóxicos da ESO) determina que nesta etapa se lles prestará especial atención á adquisición e ao desenvolvemento de competencias básicas. Estas serán referente dos procesos de ensinanza-aprendizaxe e de avaliación (promoción, titulación e avaliación de diagnóstico ao finalizar segundo). Todo isto implica que as ensinanzas que se establecen no currículo oficial e a súa concreción nos centros teñen que garantir o desenvolvemento das competencias básicas polos alumnos.

As competencias básicas defínense (Escamilla e Lagares, 2006) como capacidades relacionadas, de maneira prioritaria, co saber facer; a consideración de funcionalidade e practicidade da competencia non a reduce a un carácter meramente mecánico; o saber facer posúe, tamén, unha dimensión de carácter teórico-comprensivo (compoñentes, claves, tarefas, formas de resolución) e, tamén, unha dimensión de carácter actitudinal (que permite dispoñer a bagaxe de coñecementos, a súa mobilización e a valoración das opcións). Supoñen, pola súa complexidade, un elemento de formación ao que hai que achegarse de maneira converxente (dende distintas materias) e gradual (dende distintos momentos e situacións de aprendizaxe, cursos e etapas).

Os novos currículos da ESO e Primaria identificaron oito competencias básicas para o conxunto da escolaridade obrigatoria. Son as seguintes:

1. Comunicación lingüística.

2. Matemática.

3. Coñecemento e interacción co mundo físico.

4. Tratamento da información e competencia dixital.

5. Social e cidadá.

6. Cultural e artística.

7. Aprender a aprender.

8. Autonomía e iniciativa persoal.

O desenvolvemento destas competencias básicas constitúe, nas nosas concrecións do currículo, unha obriga, pero deberemos materializalas en enunciados máis concretos que, dende cada materia, definan medios operativos que identifiquen a corresponsabilidade de cada ámbito do currículo para a súa adquisición e desenvolvemento. Desta maneira, mostraremos unhas competencias específicas como elementos de desempeño en contextos determinados de ensinanza-aprendizaxe; quedarán supeditadas, pois, ás básicas. No noso documento mostramos esa relación de compromiso facendo explícito o número que as acompaña nos documentos oficiais e que mostramos anteriormente.

4. DECISIÓNS SOBRE A METODOLOXÍA EDUCATIVA.

Nos libros de programación e didáctica de cada unha das materias explicítanse detalladamente as estratexias e as técnicas máis adecuadas para o proceso de ensinanza e aprendizaxe.

Unha das páxinas do documento recolle as liñas metodolóxicas xerais para a materia.

Dende un punto de vista xenérico, o proxecto, así como as programacións de aula e de cada unha das unidades didácticas, baséanse nos principios de intervención educativa xa sinalados e que sintetizamos e concretamos da seguinte forma:

a. Pártese do nivel de desenvolvemento do alumno, nos seus distintos aspectos, para construír, a partir de aí, outras aprendizaxes que favorezan e melloren dito nivel de desenvolvemento.

b. Sublíñase a necesidade de estimular o desenvolvemento das capacidades xerais e das competencias básicas e específicas por medio do traballo

das materias.

c) Dáselle prioridade á comprensión dos contidos que se traballan fronte á súa aprendizaxe mecánica.

d) Propícianse oportunidades para poñer en práctica os novos coñecementos de modo que o alumno poida comprobar o interese e a utilidade do aprendido.

e) Foméntanse a reflexión persoal sobre o realizado e a elaboración de conclusións con respecto ao que se aprendeu de modo que o alumno poida analizar o seu progreso respecto aos seus coñecementos.

Todos estes principios teñen como finalidade que os alumnos sexan, gradualmente, capaces de aprender de forma autónoma.

5. DECISIÓNS ACERCA DA AVALIACIÓN.

Segundo indica o currículo oficial, os criterios de avaliación establecen o tipo e o grao de aprendizaxe que se espera que os alumnos vaian alcanzando ao longo da Educación Secundaria Obrigatoria con respecto ás competencias básicas e ás capacidades indicadas nos obxectivos xerais. O nivel de cumprimento destes obxectivos en relación cos criterios de avaliación fixados non ha de ser medido de forma mecánica, senón con flexibilidade e tendo en conta a situación do alumno e o curso no que se encontra, ademais das súas propias características e posibilidades. Á súa vez, a avaliación cumpre, fundamentalmente, unha función formativa porque lle ofrece ao profesorado uns indicadores da evolución dos sucesivos niveis de aprendizaxe do seus alumnos coa conseguinte posibilidade de aplicar mecanismos correctores das insuficiencias advertidas. Por outra parte, eses indicadores constitúen unha fonte de información sobre o mesmo proceso de ensinanza. Por isto, os criterios de avaliación veñen a ser un referente fundamental de todo o proceso interactivo de ensinanza e aprendizaxe.

Para que os criterios de avaliación poidan realmente cumprir esta función formativa é preciso que se utilicen dende o comezo do proceso de aprendizaxe; por tanto, é fundamental contar cos criterios para cada curso e, nel, para as unidades didácticas, xa que canto antes se identifiquen posibles dificultades de aprendizaxe, antes se poderá reaxustar a intervención pedagóxica.

6. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE.

A mesma definición do proxecto educativo e das súas concrecións curriculares constitúe unha medida de atención á diversidade. Por outro lado, o seu desenvolvemento nas programacións de aula e nas súas unidades didácticas xerará un conxunto de propostas que favorezan a adaptación aos intereses, ás capacidades e ás motivacións dos alumnos respectando sempre un traballo común de base e intención formativa global que permita a consecución das competencias básicas e dos obxectivos de cada curso e da etapa.

7. OS CONTIDOS COMÚNS-TRANSVERSAIS.

O currículo oficial recoñece a importancia de promover o desenvolvemento de novas actitudes e valores. Debe ser o suficientemente flexible para recoller as novas necesidades formativas características dunha sociedade plural e en permanente cambio. Por isto, contén un conxunto de ensinanzas que, integradas no propio programa das materias, o atravesan ou o impregnan. Reciben a denominación xenérica de ensinanzas comúns ou transversais. A LOE, no seu artigo 24.7, establece que sen prexuízo do seu tratamento educativo específico nalgunhas das materias da etapa, a comprensión lectora, a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual, as tecnoloxías da información e da comunicación e a educación en valores traballaranse en todas as materias.

Así pois, comprobamos que con respecto ás ensinanzas transversais que se referían á educación en valores de carácter persoal e interpersoal-social (moral e cívica, a paz e a convivencia, ambiental, do consumidor, igualdade de oportunidades entre os sexos, sexual, educación para a saúde e vial), deuse unha ampliación relacionada coas necesidades que o contexto sociocultural e económico-laboral demanda. A ampliación reflíctese en contidos aos que hoxe se lles concede un gran valor e teñen un carácter instrumental: a comprensión e a expresión oral e escrita, a comunicación audiovisual e as tecnoloxías da información e comunicación.

O presente documento mostra a integración das ensinanzas comúns-transversais nos obxectivos, nas competencias, nos diferentes bloques de contido e nos criterios de avaliación. As orientacións metodolóxicas para cada materia inclúen referencias específicas sobre a súa vinculación cos contidos transversais.

A MÚSICA NA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. PERSPECTIVA METODOLÓXICA

1. Valor formativo da materia.

A materia de Música para a Educación Secundaria Obrigatoria pretende establecer puntos de contacto entre o mundo exterior e a música que se aprende nas aulas establecendo as vías necesarias para estimular no alumnado o desenvolvemento da percepción, a sensibilidade estética, a expresión creativa e a reflexión crítica e chegando a un grao de autonomía tal que posibilite a participación activa e informada en diferentes actividades vinculadas coa audición, a interpretación e a creación musical. Polo tanto, o papel da música na Educación Secundaria Obrigatoria é esencial para a consecución dos obxectivos da etapa. Isto maniféstase en varios aspectos que pasamos a destacar:

• Proporciónalle ao alumno o desenvolvemento de capacidades de discriminación auditiva, de audición activa e de memoria comprensiva da música, tanto durante o desenvolvemento de actividades de interpretación e creación musical coma na audición de obras musicais en vivo ou gravadas.

• Contribúe ao desenvolvemento de todas aquelas capacidades vinculadas coa interpretación e a creación musical.

• Permite adquirir habilidades para expresar ideas, experiencias ou sentimentos de forma creativa, especialmente presentes en contidos relacionados coa interpretación, a improvisación e a composición, tanto individual coma colectiva, que á súa vez estimulan a imaxinación e a creatividade.

• Facilita o logro dun dominio básico das técnicas requiridas para o canto e a interpretación instrumental, así como os axustes rítmicos e motores implícitos no movemento e a danza.

• Promove a exploración dos elementos propios da linguaxe musical e a experimentación e combinación dos sons a través da improvisación, a elaboración de arranxos e a composición individual e colectiva.

• Fai posible a penetración e a ampliación de coñecementos, que son fonte de enriquecemento cultural e artístico.

O obxectivo básico da ensinanza da música na Educación Secundaria Obrigatoria será así contribuír á formación integral dos alumnos a través do coñecemento do feito musical como manifestación cultural e histórica e ao afianzamento dunha postura aberta e reflexiva ante a creación e a difusión da música na nosa sociedade. Desta forma, podemos afirmar que a materia desenvolve un labor fundamental para a evolución dunha personalidade equilibrada que integra a formación de capacidades do seguinte tipo:

• Capacidades cognitivas: impulsa o desenvolvemento do pensamento formal abstracto porque fai posible a estruturación mental e a representación do mundo artístico musical e a súa relación con distintas épocas, outras manifestacións artísticas e outras linguaxes.

• Capacidades socioafectivas: configura un vehículo de comunicación fundamental. Achega procedementos esenciais para a análise crítica e a valoración de obras de distintos autores e épocas. Enriquece o mundo cultural dos alumnos, favorece o traballo en grupo e o desenvolvemento de actitudes de respecto e tolerancia.

• Capacidades estéticas e creativas: facilita a expresión, de forma orixinal, das súas propias ideas e sentimentos mediante o uso da voz, de instrumentos e do movemento tanto en situacións de interpretación coma de improvisación. Permite gozar da audición de obras musicais como forma de comunicación, como fonte de enriquecemento cultural e de pracer persoal.

MEDIDAS PARA O DESENVOLVEMENTO DO ENSINO VIRTUAL.

Cómpre ir introducindo ao alumnado no uso de Classroom desde o comezo de curso.

Os Criterios Avaliación modificaranse do seguinte xeito: -50%: probas obxectivas : cuestionarios online, probas a través de plataformas web específicas para elo... - 50% traballos de investigación, comprensións lectoras, sempre tendo en conta as circustancias especiales do alumnado.

A través da plataforma Classroom ou do correo electrónico, onde apareceran explicación sinxelas mediante videos, enlaces, actividades, enlaces, formularios, videoconferencias, etc

MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE e ALUMNADO SEN CONECTIVIDADE Atenderemos a estes alumnos realizando un conxunto de modificacións nun o varios dos compoñentes básicos do currículo e/o nos elementos da metodoloxía, para un alumno o una alumna concretos. Os alumnos con problemas de conectividade enviarán as tarefas por correo electrónico, correo postal, teléfono. Adaptarase para cada alumno ou alumna en concreto.

CONSTANCIA DE INFORMACIÓN AO ALUMNADO E PUBLICIDADE

Os alumnos son informados da evolución da súa aprendizaxe ao longo do trimestre a través da plataforma classroom e do correo electrónico. Queda constancia destes resultados na plataforma educamos e nas follas de incidencias para que a información sexa tamén recibida polos pais. Este anexo será publicado na páxina web do centro.

METODOLOXÍA e RECURSOS DIDÁCTICOS

2. Recursos didácticos.

Polo que respecta aos recursos metodolóxicos, a materia considerará os principios de carácter psicopedagóxico que constitúen a referencia esencial para unha formulación curricular coherente e integradora entre todas as materias da etapa que debe reunir un carácter comprensivo á vez que respectuosa coas diferenzas individuais. Son os seguintes:

- A nosa actividade como profesores considerarase como mediadora e guía para o desenvolvemento da actividade construtiva do alumno.

- Partiremos do nivel de desenvolvemento do alumno, o que significa considerar tanto as súas capacidades coma os seus coñecementos previos.

- Orientaremos a nosa acción a estimular no alumno a capacidade de aprender a aprender.

- Promoveremos a adquisición de aprendizaxes funcionais e significativas.

- Buscaremos formas de adaptación na axuda pedagóxica ás diferentes necesidades do alumnado.

- Impulsaremos un estilo de avaliación que sirva como punto de referencia á nosa actuación pedagóxica, que lle proporcione ao alumno información sobre o seu proceso de aprendizaxe e que permita a participación do alumno neste a través da autoavaliación e a coavaliación.

- Fomentaremos o desenvolvemento da capacidade de socialización e de autonomía do alumno.

Os contidos da materia preséntanse organizados en conxuntos temáticos de carácter analítico e disciplinar. Non obstante, estes conxuntos integraranse na aula a través de unidades didácticas que favorecerán a materialización do principio de inter- e intradisciplinariedade por medio de procedementos tales como:

• Os coñecementos adquiridos en Primaria posúen, esencialmente, un carácter global e vivencial. En Educación Secundaria Obrigatoria precisan dunha progresiva ampliación, complexidade e un maior grao de abstracción. Trátase dun enfoque didáctico máis analítico e específico.

• A ensinanza e a aprendizaxe da materia vense facilitados polo desenvolvemento intelectual dende o pensamento concreto ao pensamento formal. A didáctica desta materia debe partir da apreciación do máis próximo para chegar ao máis afastado. Trátase, ante todo, de partir (para conseguir aprendizaxes significativas) dos gustos e afeccións que os alumnos traen da súa vida cotiá. É o momento de modelar eses gustos, de depuralos e enriquecelos, de proporcionar criterios para a súa valoración.

• A educación musical promove o desenvolvemento das capacidades perceptivas e expresivas. Para unhas e outras é preciso un certo dominio da linguaxe da música, do cal, á súa vez, depende a adquisición dunha cultura musical.

• O desenvolvemento das capacidades perceptivas da educación musical implica elementos básicos de:

o Escoita activa.

o Audición atenta.

o Memoria comprensiva.

• Xunto coas capacidades perceptivas, e en estreita unión con elas, están as capacidades expresivas que a educación musical debe promover. Son capacidades que se perfeccionan mediante o cultivo de:

o A voz, coa que se adquiren destrezas relativas á respiración, á emisión de sons e á interpretación de ritmos e melodías.

o As habilidades instrumentais, que desenvolven capacidades motrices básicas mediante a coordinación auditiva, visual e táctil.

o A disposición para o movemento e a danza, que potencia a coordinación corporal, estimula a observación auditiva e achega un sentido

global á expresión.

• Deben incorporarse como contidos propios da materia aqueles que faciliten o traballo interdisciplinar co resto das materias curriculares; atenderase especialmente á interrelación con outros sistemas e códigos de comunicación (verbal, plástico, xestual, corporal, gráfico, etc.).

A concreción das experiencias de traballo na aula, dende un fundamento teórico aberto e de síntese buscará a alternancia entre os dous grandes tipos de estratexias: expositivas e de indagación. Estas estratexias materializaranse en técnicas como:

• A análise e o comentario de partituras, de textos e de críticas.

• A elaboración e interpretación de mapas conceptuais.

• A improvisación vocal e instrumental.

• A audición.

• A identificación de xéneros comúns e propios de diferentes culturas.

• A interpretación de pezas.

• A investigación de campo.

3. Os contidos transversais.

O presente documento mostra integradas as ensinanzas transversais nos obxectivos, nos diferentes bloques de contido e nos criterios de avaliación. A materia de Música concretará a súa relación coas ensinanzas transversais nas propostas de aula.

O tratamento da Educación Musical recolle a totalidade dos temas transversais. A pesar disto, é evidente unha maior conexión e implicación coa educación moral e cívica, a educación para a paz e a convivencia e a educación para o consumo. Xunto a elas aparecen, en lugar destacado, a educación para a saúde (pois a música e a danza constitúen un magnífico ámbito para o estímulo do equilibrio psicofísico) e a educación ambiental, pois debemos lembrar que na sociedade na que vivimos existe unha gran contaminación acústica (captar este feito e reaccionar fronte a el será un obxectivo da educación vocal e auditiva).

Podemos mostrar a vinculación coa educación moral, cívica, para a paz e para a igualdade de oportunidades entre sexos por medio do fomento do desenvolvemento de actitudes como:

• Actitude crítica ante as mensaxes implícitas na publicidade e nas cancións.

• Valoración do canto como medio comunicativo e expresivo.

• Apertura aos diferentes estilos de interpretación vocal e instrumental.

• Interese polo coñecemento de instrumentos propios de diversas culturas e as súas técnicas específicas.

• Valoración das danzas e os bailes populares.

• Participación activa nas actividades de grupo.

• Respecto e interese polas propostas do profesor e os compañeiros.

• Sensibilidade, capacidade crítica e tolerancia ante as músicas actuais.

• Valoración da influencia da música sobre o comportamento.

Tamén a educación para o consumo, para a saúde e ambiental cobra importancia e sublíñanse actuacións vinculadas a contidos do seguinte tipo:

• Aceptación das calidades da propia voz.

• Sensibilidade estética ante as producións propias e alleas valorando os elementos creativos e innovadores destas.

• Atención e concentración na execución e a audición.

• Desinhibición no canto.

• Gozo co canto.

• Actitude de busca de vías comunicativas creativas e persoais.

• Utilización das novas tecnoloxías para a produción, a manipulación de textos e o tratamento da información.

• Sensibilidade ante o silencio.

• Valoración das posibilidades expresivas do canto.

4. Relación da materia coas competencias básicas.

O carácter integrador da materia de Música fai que a súa aprendizaxe contribúa á adquisición das seguintes competencias básicas:

• Respecto á competencia en comunicación lingüística, a música contribúe, igual ca outras materias, a enriquecer os intercambios comunicativos e á adquisición e o uso dun vocabulario musical básico. Tamén colabora na integración da linguaxe musical e a linguaxe verbal e na valoración do enriquecemento que dita interacción xera.

• Dende o punto de vista da competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico, a música realiza a súa achega á mellora da calidade do medio ambiente identificando e reflexionando sobre o exceso de ruído, a contaminación sonora e o uso indiscriminado da música co fin de xerar hábitos saudables. Ademais, os contidos relacionados co uso correcto da voz e do aparello respiratorio, non só para conseguir resultados musicais óptimos, senón tamén para prever problemas de saúde, inciden no desenvolvemento desta competencia.

• A música tamén contribúe de maneira directa ao desenvolvemento do tratamento da información e a competencia dixital. O uso dos recursos tecnolóxicos no campo da música posibilita o coñecemento e o dominio básico do hardware e o software musicais, dos distintos formatos de son e de audio dixital ou das técnicas de tratamento e gravación do son relacionados, entre outros, coa produción de mensaxes musicais, audiovisuais e multimedia. Favorece, así mesmo, o seu aproveitamento como ferramenta para os procesos de autoaprendizaxe e a súa posible integración nas actividades de ocio. Ademais, a obtención de información musical require de destrezas relacionadas co tratamento da información aínda que, dende esta materia, merece especial consideración o uso de produtos musicais e a súa relación coa distribución e os dereitos de autor.

• A música contribúe tamén á competencia social e cidadá xa que a participación en actividades musicais de distinta índole, especialmente nas relacionadas coa interpretación e a creación colectiva que requiren dun traballo cooperativo, colabora na adquisición de habilidades para relacionarse cos demais. A participación en experiencias musicais colectivas dá a oportunidade de expresar ideas propias, valorar as dos demais e coordinar as propias accións coas dos outros integrantes do grupo responsabilizándose na consecución dun resultado. A toma de contacto cunha ampla variedade de músicas, tanto do pasado coma do presente, favorece a comprensión de diferentes culturas e da súa achega ao progreso da humanidade e con ela a valoración dos demais e os trazos da sociedade en que se vive.

• Contribúe de forma directa á adquisición da competencia cultural e artística en todos os aspectos que a configuran, xa que fomenta a capacidade de apreciar, comprender e valorar criticamente diferentes manifestacións culturais e musicais a través de experiencias perceptivas e expresivas e do coñecemento de músicas de diferentes culturas, épocas e estilos. Ademais, potencia actitudes abertas e respectuosas e ofrece elementos para a elaboración de xuízos fundamentados respecto ás distintas manifestacións musicais, establecendo conexións con outras linguaxes artísticas e cos contextos social e histórico aos que se circunscribe cada obra.

• A música tamén contribúe ao desenvolvemento da competencia para aprender a aprender potenciando capacidades e destrezas fundamentais para a aprendizaxe guiada e autónoma como a atención, a concentración e a memoria ao tempo que desenvolve o sentido da orde e da análise. A audición musical necesita unha escoita reiterada para chegar a coñecer unha obra, recoñecela, identificar os seus elementos e "apropiarse" desta. Ademais, todas aquelas actividades de interpretación musical e de adestramento auditivo requiren da toma de conciencia sobre as propias posibilidades, a utilización de distintas estratexias de aprendizaxe, a xestión e o control eficaz dos propios procesos. En todos estes casos é necesaria unha motivación prolongada para alcanzar os obxectivos propostos dende a autoconfianza no éxito da propia aprendizaxe.

• Colabora no desenvolvemento da competencia de autonomía e iniciativa persoal mediante o traballo en equipo ao que antes se fixo referencia e a habilidade para planificar e xestionar proxectos. A interpretación e a composición son dous claros exemplos de actividades que requiren dunha planificación previa e da toma de decisións para obter os resultados desexados. Por outra parte, naquelas actividades relacionadas especialmente coa interpretación musical, desenvólvense capacidades e habilidades tales como a perseveranza, a responsabilidade, a autocrítica e a autoestima; estes son factores clave para a adquisición desta competencia.

RELACIÓN OBXECTIVOS DA ETAPA / OBXECTIVOS DA MATERIA

OBXECTIVOS DA ETAPA OBXECTIVOS DA MATERIA

a) Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto aos demais, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e grupos, exercitarse no diálogo afianzando os dereitos humanos como valores comúns dunha sociedade plural e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.

b) Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres.

d) Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións cos demais, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo, os comportamentos sexistas e resolver

1. Utilizar a voz, o corpo, obxectos, instrumentos e recursos tecnolóxicos para expresar ideas e sentimentos, enriquecendo as propias posibilidades de comunicación e respectando outras formas distintas de expresión. (e, m, n)

2. Desenvolver e aplicar diversas habilidades e técnicas que posibiliten a interpretación (vocal, instrumental e de movemento e danza) e a creación musical tanto individualmente coma en grupo. (b, g, m, n)

3. Escoitar unha ampla variedade de obras, de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais apreciando o seu valor como fonte de coñecemento, enriquecemento intercultural e pracer persoal e interesándose por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias. (l, n)

4. Identificar as características de diferentes obras musicais como exemplos da creación artística e do patrimonio cultural recoñecendo as súas intencións e as súas funcións e aplicando a

pacificamente os conflitos.

e) Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes de información para, con sentido crítico, adquirir novos coñecementos. Adquirir unha preparación básica no campo das tecnoloxías, especialmente, as da información e a comunicación.

f) Concibir o coñecemento científico como un saber integrado que se estrutura en distintas disciplinas, así como coñecer e aplicar os métodos para identificar os problemas nos diversos campos do coñecemento e da experiencia.

g) Desenvolver o espírito emprendedor e a confianza nun mesmo, a participación, o sentido crítico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender, planificar, tomar decisións e asumir responsabilidades.

h) Comprender e expresar con corrección, oralmente e por escrito, na lingua castelá e, se a houbese, na lingua cooficial da comunidade autónoma, textos e mensaxes complexas e iniciarse no coñecemento, a lectura e o estudo da literatura.

i) Comprender e expresarse nunha ou máis linguas estranxeiras de maneira apropiada.

l) Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e a historia propias e dos demais, así como o patrimonio artístico e

terminoloxía apropiada para describilas e valoralas criticamente. (g, l, n)

5. Utilizar de forma autónoma diversas fontes de información, medios audiovisuais, internet, textos, partituras e outros recursos gráficos para o coñecemento e o gozo da música. (b, e, g, n)

6. Coñecer e empregar diferentes medios audiovisuais e tecnoloxías da información e a comunicación como recursos para a produción musical valorando a súa contribución ás distintas actividades musicais e á aprendizaxe autónoma da música. (e, n)

7. Participar na organización e a realización de actividades musicais desenvolvidas en diferentes contextos con respecto e disposición para superar estereotipos e prexuízos, tomando conciencia, como membro dun grupo, do enriquecemento que se produce coas achegas dos demais. (a, c, d, g, n)

8. Comprender e apreciar as relacións entre a linguaxe musical e outras linguaxes e ámbitos de coñecemento, así como a función e o significado da música en diferentes producións artísticas e audiovisuais e nos medios de comunicación. (e, l, n)

9. Elaborar xuízos e criterios persoais mediante unha análise crítica dos diferentes usos sociais da música, sexa cal sexa a súa orixe, aplicándoos con autonomía e iniciativa a situacións cotiás e valorando a súa contribución á vida persoal e á

cultural.

m) Coñecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o dos outros, respectar as diferenzas, afianzar os hábitos de coidado e saúde corporais e incorporar a educación física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Coñecer e valorar a dimensión humana da sexualidade en toda a súa diversidade. Valorar criticamente os hábitos sociais relacionados coa saúde, o consumo, o coidado dos seres vivos e o medio ambiente contribuíndo á súa conservación e mellora.

n) Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das distintas manifestacións artísticas utilizando diversos medios de expresión e representación.

da comunidade. (b, g, n)

10. Valorar o silencio e o son como parte integral do medio ambiente e da música tomando conciencia dos problemas creados pola contaminación acústica e as súas consecuencias. (m)

CONCRECIÓN E RELACIÓN ENTRE OS OBXECTIVOS DA MATERIA E OS OBXECTIVOS DO PROXECTO CURRICULAR DA ESO

OBXECTIVOS DA MATERIA OBXECTIVOS DO PROXECTO CURRICULAR

1. Utilizar a voz, o corpo, obxectos, instrumentos e recursos tecnolóxicos para expresar ideas e sentimentos enriquecendo as propias posibilidades de comunicación e respectando outras formas distintas de expresión.

1. Participar activamente en actividades musicais individuais ou en grupo que desenvolvan as habilidades técnicas tanto vocais coma instrumentais. (1, 2, 3, 6)

2. Desenvolver e aplicar diversas habilidades e técnicas que posibiliten a interpretación (vocal, instrumental e de movemento e danza) e a creación musical tanto individualmente coma en grupo.

3. Escoitar unha ampla variedade de obras, de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais apreciando o seu valor como fonte de coñecemento, enriquecemento intercultural e pracer persoal e interesándose por ampliar e diversificar as preferencias musicais propias.

4. Identificar as características de diferentes obras musicais como exemplos da creación artística e do patrimonio cultural, recoñecendo as súas intencións e as súas funcións e aplicando a terminoloxía apropiada para describilas e valoralas criticamente.

5. Utilizar de forma autónoma diversas fontes de información, medios audiovisuais, internet, textos, partituras e outros recursos gráficos para o coñecemento e o gozo da música.

6. Coñecer e empregar diferentes medios audiovisuais e tecnoloxías da información e a comunicación como recursos para a produción musical valorando a súa contribución ás distintas actividades musicais e á aprendizaxe autónoma da música.

7. Participar na organización e a realización de actividades musicais desenvolvidas en diferentes contextos con respecto e disposición para superar estereotipos e prexuízos, tomando conciencia, como membro dun grupo, do

2. Utilizar a voz, o corpo e os instrumentos

para a transmisión de ideas e emocións a través da interpretación musical. (1, 2)

3. Valorar o desenvolvemento das tecnoloxías aplicadas á creación sonora apreciando o papel da informática e a electrónica na música culta e popular. (5, 6)

4. Implicarse activamente na lectura de

grafías musicais e exercicios de entoación, canto e ritmo de forma individual e en grupo. (2, 5)

5. Interpretar a linguaxe musical a partir da

análise dos seus elementos básicos. (5, 7, 8)

6. Expresar, de forma persoal, ideas e

emocións a través da voz e os instrumentos. (1, 2)

7. Desenvolver hábitos de utilización de

diversas fontes de información musical (partituras, textos verbais, audiovisuais e informáticos) como medio de acceso á linguaxe da música. (5)

enriquecemento que se produce coas achegas dos demais.

8. Comprender e apreciar as relacións entre a linguaxe musical e outras linguaxes e ámbitos de coñecemento, así como a función e o significado da música en diferentes producións artísticas e audiovisuais e nos medios de comunicación.

9. Elaborar xuízos e criterios persoais mediante unha análise crítica dos diferentes usos sociais da música, sexa cal sexa a súa orixe, aplicándoos con autonomía e iniciativa a situacións cotiás e valorando a súa contribución á vida persoal e á da comunidade.

10. Valorar o silencio e o son como parte integral do medio ambiente e da música tomando conciencia dos problemas creados pola contaminación acústica e as súas consecuencias.

8. Enumerar os diferentes tipos e familias de instrumentos determinando algunhas peculiaridades da súa técnica e as súas posibilidades expresivas. (1, 2, 5)

9. Realizar interpretacións con instrumentos

escolares, tecnolóxicos e domésticos, de forma individual e grupal, cunha actitude de respecto cara ao instrumento e cara ao grupo. (1, 2, 6, 7, 10)

10. Explicar con gradual riqueza de matices,

oralmente e por escrito, as características e valoracións críticas sobre obras musicais coñecidas. (4, 9)

11. Utilizar as novas tecnoloxías e os

recursos audiovisuais como medio de gozo e creación musical. (1, 6)

12. Fomentar a audición activa e consciente

das producións musicais como medio de enriquecemento persoal e cultural. (3, 8)

13. Relacionar os coñecementos teóricos

coa práctica musical, tanto se esta se realiza individualmente coma en grupo. (1, 2, 6, 7)

14. Describir as orixes, próximas e remotas,

da música culta e popular e as liñas principais de evolución. (3, 4, 5)

15. Ampliar o coñecemento e a valoración

dalgunhas manifestacións musicais de diferentes épocas recoñecendo o seu valor sociocultural e artístico. (3, 4)

16. Valorar a importancia do silencio como

condición previa para a existencia da música e para a práctica da actividade musical. (10)

17. Gozar das diferentes manifestacións da

expresión corporal (baile e danza) como medio de expresión e comunicación individual e colectiva establecendo relacións entre os seus elementos (pasos, figuras, etc.) e algúns elementos da música (ritmo, melodía, etc.). (1, 2, 7)

18. Participar en audicións de obras

musicais coñecidas nas que se reflicta a existencia de instrumentos tradicionais e electrónicos, identificando os máis significativos e a súa achega á creación musical e respectando o silencio como parte integrante da obra. (3, 5, 7, 10)

COMPETENCIAS ESPECÍFICAS E A SÚA RELACIÓN COAS COMPETENCIAS BÁSICAS

A materia de Música para primeiro curso mantén unha vinculación especial coa competencia básica número 6: cultural e artística. Así, todos os nosos

enunciados relaciónanse con ela, pero a súa contribución é decisiva para o desenvolvemento das restantes. Destacamos, a continuación, as relacións

coas competencias básicas recollidas nos currículos oficiais.

COMPETENCIAS BÁSICAS

DO CURRÍCULO OFICIAL

COMPETENCIAS ESPECÍFICAS

DO PROXECTO CURRICULAR

Comunicación lingüística.

Matemática.

Coñecemento e interacción co medio físico.

Tratamento da información e competencia dixital.

Social e cidadá.

Cultural e artística.

Aprender a aprender.

Autonomía e iniciativa persoal.

Aplicar o coñecemento dos elementos da linguaxe musical que interveñen na creación dunha obra musical a través de exercicios de lectura, escoita e interpretación de obras musicais de diferentes tipos (vocais, instrumentais e dramáticas). (C.B. 6, 8)

Adquirir o vocabulario que permita explicar de forma oral e escrita os procesos musicais e establecer valoracións propias. (C.B. 1, 6)

Utilizar os instrumentos e a voz para interpretar composicións musicais sinxelas improvisadas e non improvisadas. (C.B. 6, 7, 8)

Empregar diferentes linguaxes (corporal, gráfica e verbal) para a interpretación e a creación musical. (C.B. 1, 6, 7)

Expoñer opinións fundamentadas sobre a influencia e a significación da música na sociedade actual e, especialmente, nos medios de comunicación

audiovisual. (C.B. 4, 8)

Utilizar as novas tecnoloxías da información e a comunicación para a busca, a selección e a elaboración de informacións musicais e para a realización de producións musicais e audiovisuais sinxelas. (C.B. 4, 8)

Participar en actividades musicais cunha actitude aberta, interesada e respectuosa, tanto individualmente coma en grupo, mantendo o silencio como condición necesaria para realizar a actividade musical, o que desenvolve a actitude de saber escoitar e favorece o diálogo. (C.B. 5, 6, 7, 8)

Desenvolver o hábito da audición activa e consciente de obras musicais como fonte de enriquecemento cultural para favorecer a ampliación e a diversificación dos seus gustos musicais. (C.B. 6, 7, 8)

Analizar as características formais e estéticas de diferentes tipos de manifestacións musicais (vocais, instrumentais e dramáticas). (C.B. 4, 6, 8)

Respectar as creacións e as actuacións musicais cunha actitude crítica e aberta mantendo a disciplina necesaria para saber escoitar en silencio e aprender a dialogar. (C.B. 5, 6, 7, 8)

Sintetizar as distintas manifestacións musicais a través da historia e a súa significación no ámbito artístico e sociocultural. (C.B. 5, 6)

Improvisar estruturas musicais elementais de forma individual ou en grupo para desenvolver a

creatividade. (C.B. 6, 7, 8)

Apreciar a importancia actual das novas tecnoloxías na creación, a escritura e a reprodución da música. (C.B. 4, 6)

CONTIDOS DO CURRÍCULO

Bloque 1. Escoita.

• Aplicación de estratexias de atención, audición interior, memoria comprensiva e anticipación durante a propia interpretación e creación musical.

• Utilización de recursos corporais, vocais e instrumentais, medios audiovisuais e tecnoloxías, textos, partituras, musicogramas e outras representacións gráficas para a comprensión da música escoitada.

• Elementos que interveñen na construción dunha obra musical (melodía, ritmo, harmonía, timbre, textura, forma, tempo e dinámica) e identificación dos mesmos na audición e a análise de obras musicais.

• Clasificación e discriminación auditiva dos diferentes tipos de voces e instrumentos e de distintas agrupacións vocais e instrumentais.

• Audición, análise elemental e apreciación crítica de obras vocais e instrumentais de distintos estilos, xéneros, tendencias e culturas musicais, incluíndo as interpretacións e composicións realizadas na aula.

• A música en directo: os concertos e outras manifestacións musicais.

• Interese por coñecer músicas de distintas características e por ampliar e diversificar as propias preferencias musicais.

• Valoración da audición como forma de comunicación e como fonte de coñecemento e enriquecemento intercultural.

• Interese por desenvolver hábitos saudables de escoita e de respecto aos demais durante a escoita.

Bloque 2. Interpretación.

• A voz e a palabra como medios de expresión musical: características e habilidades técnicas e interpretativas.

• Exploración e descubrimento das posibilidades da voz como medios de expresión musical e práctica da relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entoación.

• Os instrumentos e o corpo como medios de expresión musical: características e habilidades técnicas e interpretativas.

• Exploración das posibilidades de diversas fontes sonoras e práctica de habilidades técnicas para a interpretación.

• Práctica, memorización e interpretación de pezas vocais e instrumentais aprendidas por imitación e a través da lectura de partituras con diversas formas de notación.

• Agrupacións vocais e instrumentais na música de diferentes xéneros, estilos e culturas. A interpretación individual e en grupo.

• Práctica das pautas básicas da interpretación: silencio, atención ao director e aos outros intérpretes, audición interior, memoria e adecuación ao conxunto.

• Experimentación e práctica das distintas técnicas do movemento e a danza, expresión dos contidos musicais a través do corpo e o movemento e interpretación dun repertorio variado de danzas.

• Utilización dos dispositivos e instrumentos electrónicos dispoñibles para a interpretación e gravación de pezas e actividades musicais e comentario crítico das mesmas.

• Interese polo coñecemento e coidado da voz, o corpo e os instrumentos.

• Aceptación e predisposición para mellorar as capacidades técnicas e interpretativas (vocal, instrumental e corporal) propias e respecto ante outras capacidades e formas de expresión.

• Aceptación e cumprimento das normas que rexen a interpretación en grupo e achega de ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común.

Bloque 3. Creación.

• A improvisación, a elaboración de arranxos e a composición como recursos para a creación musical.

• Improvisación vocal e instrumental, individual e en grupo, en resposta a distintos estímulos musicais e extramusicais.

• Elaboración de arranxos de cancións e pezas instrumentais mediante a creación de acompañamentos sinxelos e a selección de distintos tipos de organización musical (introdución, desenvolvemento, interludios, coda, acumulación, etc.).

• Composición individual ou en grupo de cancións e pezas instrumentais para distintas agrupacións a partir da combinación de elementos e recursos presentados no contexto das diferentes actividades que se realizan na aula.

• Recursos para a conservación e a difusión das creacións musicais. Rexistro das composicións propias usando distintas formas de notación e diferentes técnicas de gravación.

• Valoración da lectura e a escritura musical e dos diversos medios de gravación sonora como recursos para o rexistro e a difusión dunha obra musical.

• Utilización de recursos informáticos e outros dispositivos electrónicos nos procesos de creación musical.

• Sonorización de representacións dramáticas, actividades de expresión corporal e danza e imaxes fixas e en movemento na realización de producións audiovisuais.

Bloque 4. Contextos musicais.

• Coñecemento das manifestacións musicais máis significativas do patrimonio musical occidental e doutras culturas.

• Recoñecemento da pluralidade de estilos na música actual.

• Utilización de diversas fontes de información para indagar sobre instrumentos, compositores e compositoras, intérpretes, concertos e producións musicais en vivo ou gravadas.

• O son e a música nos medios audiovisuais e nas tecnoloxías da información e a comunicación. Valoración dos recursos tecnolóxicos como instrumentos para o coñecemento e gozo da música.

• A música ao servizo doutras linguaxes: corporal, teatral, cinematográfica, radiofónica, publicitaria. Análise da música utilizada en diferentes tipos de espectáculos e producións audiovisuais.

• O consumo da música na sociedade actual. Sensibilización e actitude crítica ante o consumo indiscriminado de música e a polución sonora.

CONTIDOS DO PROXECTO CURRICULAR

Bloque 1. Escoita.

• A música. Tipos e elementos da música (tempo e intensidade). Expresións de tempo e intensidade máis habituais.

• O compás e a súa representación. O compás de 2/4 nun contexto de interpretación musical. O compás de 3/4 e 4/4.

• O son: parámetros (altura, duración, timbre e intensidade), produción e transmisión.

• Tipos de sons. Oír e escoitar.

• Recoñecemento e interiorización das características que definen cada un dos tres principais tipos de música.

• Realización de exercicios con indicacións de tempo e intensidade.

• Recoñecemento teórico e práctica de compases de distinto tipo.

• Valoración sobre as formas de organizarse os sons que dan como resultado unha obra musical.

• Concentración e respecto durante as audicións.

• Valoración da actividade musical como medio de enriquecemento persoal.

• Respecto polos diferentes tipos de música e polos gustos e as preferencias dos demais.

• Apertura e interese cara ao fenómeno sonoro en xeral e o musical en particular.

• O son como materia prima da música. A clasificación básica da música a partir dos seus tipos básicos. Os trazos definitorios das diferentes clases de música.

• Elementos da música: o ritmo, a melodía e a harmonía. Texturas básicas: homofonía, contrapunto e melodía acompañada. A dimensión harmónica da música: os acordes. Estrutura e formación dos acordes básicos e a súa representación gráfica.

• O compás de amálgama e o compás composto.

• A ordenación de sons en escalas. A escala maior e os intervalos que a definen. A escala menor. Outras escalas musicais.

• Discriminación auditiva en cancións de diferentes tipos de voces e instrumentos e de distintas agrupacións vocais e instrumentais.

• Escoita con atención, audición interior, memoria comprensiva e anticipación durante a propia interpretación e creación musical, así como nas interpretacións musicais en grupo.

• Práctica de escalas musicais a través da audición.

• Interese por coñecer os distintos tipos de música a través das audicións gozando deles como oíntes con actitude crítica e selectiva.

• Sensibilización e actitude crítica ante o consumo indiscriminado de música e a polución sonora.

• Valoración do silencio como parte integral da obra musical e da necesidade de respectalo nas audicións e interpretacións musicais.

Bloque 2. Interpretación.

• A voz como instrumento musical: calidades, tipos e tesituras. O sistema vocal e o seu funcionamento.

• Mecanismos de produción do son. Duración dos sons musicais e as pausas: figuras, silencios e signos de prolongación (ligadura e punto).

• A voz e o canto na historia das manifestacións musicais (culta e popular).

• Os instrumentos como medio de expresión musical. Características sonoras xerais. As familias instrumentais e os atributos sonoros específicos de cada unha delas (agrupacións instrumentais de vento).

• As notas: sons musicais de altura determinada. O nome das notas e as claves usuais.

• Discriminación dos distintos tipos de voz musical e as súas respectivas tesituras.

• Identificación dos diversos órganos que interveñen na emisión do son.

• Exploración das posibilidades da voz como medio de expresión musical e práctica da relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entoación.

• Experimentación e aceptación das capacidades técnicas e interpretativas (vocal e instrumental) propias e respecto ante as dos demais.

• Interiorización do concepto de nota musical en relación coa altura dos sons.

• Gozo da voz humana como instrumento e interese polo seu coidado e hixiene.

• Sensibilidade ante as interpretacións instrumentais en grupo.

• Interese por identificar as diferenzas entre as distintas agrupacións instrumentais.

• Atención ás indicacións técnicas na escritura musical.

• A canción como forma musical a través da historia. Tipos principais de cancións: tradicionais, populares e cultas.

• A música ao servizo do baile e a danza. Os diversos tipos de baile na música culta, tradicional e popular a través da historia.

• As habilidades técnicas na expresión vocal, instrumental e corporal.

• Práctica rítmico-instrumental das habilidades técnicas propias na expresión vocal e corporal.

• Descubrimento das posibilidades do corpo como medio de expresión musical e práctica da relaxación, a respiración, a articulación, a resonancia e a entoación.

• Experimentación e práctica das distintas técnicas do movemento e a danza, expresión dos contidos musicais a través do corpo e o movemento e interpretación dun repertorio variado de danzas.

• Diferenciación das partes da estrutura musical dunha peza a través do movemento.

• Interese por coñecer os distintos tipos de baile e as súas funcións sociais e expresivas.

• Valoración dos recursos tecnolóxicos como instrumentos para o coñecemento e o gozo da música.

• Coidado e interese polo coñecemento das posibilidades creativas da voz, o corpo e os instrumentos.

• Aceptación e cumprimento das normas que rexen a interpretación en grupo e achega de ideas musicais que contribúan ao perfeccionamento da tarefa común.

• Valoración da iniciativa persoal na planificación de obras musicais.

Bloque 3. Creación.

• A creación musical: recursos (a improvisación vocal e instrumental, a elaboración de arranxos e a composición).

• A conservación e a difusión das creacións musicais.

• Distintos tipos de organización musical (introdución, desenvolvemento, interludios, coda, acumulación, etc.).

• Achega positiva de ideas que contribúan á creación musical.

• Utilización de distintos recursos para a creación musical mediante instrumentos escolares e outros dispositivos electrónicos.

• Creación de acompañamentos sinxelos en pezas musicais coñecidas en grupo e con instrumentos do medio escolar.

• Aceptación e cumprimento das normas que rexen a creación musical.

• Valoración crítica das mensaxes sonoras emitidas polos distintos medios audiovisuais.

• A gravación e a reprodución do son.

• O papel das novas tecnoloxías na creación musical.

• A creación musical no medio escolar.

• Análise do papel da música na radio e na televisión.

• Creación de cancións e pezas instrumentais utilizando recursos informáticos e outros dispositivos electrónicos.

• Gravación das composicións propias usando distintas formas de notación e diferentes técnicas.

• Análise e valoración da música creada para diferentes tipos de espectáculos e producións audiovisuais.

• Identificación das principais etapas na gravación sonora.

• Uso dos instrumentos do medio escolar dispoñibles para a interpretación e a gravación de pezas e actividades musicais de forma individual e/ou en grupo.

• Gozo polas creacións musicais propias e alleas.

Bloque 4. Contextos musicais.

• A linguaxe musical e a notación a través da historia. A escritura musical na Antigüidade: Sumeria, Exipto e Grecia. Primeiras formas de notación.

• A canción popular: elementos e tipos. A música popular urbana: orixes e características. Os xéneros da música popular urbana.

• A música en escena: diferentes manifestacións escénicas (o ballet, a ópera, a opereta, a zarzuela e o musical).

• A música na sociedade de consumo. A súa relación con outras linguaxes: corporal, teatral, cinematográfica, radiofónica e publicitaria.

• Diferenciación conceptual e auditiva da cultura musical de diferentes épocas e espazos culturais.

• Utilización dun repertorio variado que nos achegue, a partir da práctica, á cultura musical estudada.

• Recoñecemento e interrelación dos diferentes xéneros que constitúen os períodos da historia universal da música.

• Diferenciación dos diversos xéneros escénico-musicais en función das características que os definen.

• Valoración da música como legado cultural que nos foi transmitido a través dos séculos.

• Valoración do influxo que exerce a música tanto sobre os individuos e os medios coma sobre os grupos sociais.

• Apreciación e gozo da audición de obras musicais doutras culturas.

• Interese polo coñecemento da escritura musical e a súa evolución.

• Os grandes períodos da historia da música no seu contexto. Estilos e xéneros a través da historia. Séculos xviii, xix e xx.

• A notación musical medieval: os pneumas e a súa evolución. A notación musical moderna. Normas básicas de escritura.

• O folclore musical. O seu repertorio organizado en ciclos e características diferenciais. Instrumentos da música folclórica ou tradicional. Músicas tradicionais e a súa utilización dentro dun determinado contexto.

• Gozo da música como legado cultural que nos foi transmitido a través dos séculos.

• Valoración da actividade musical como medio de enriquecemento persoal.

• Gozo das actuais formas de expresión musical.

CONTIDOS:SECUENCIACIÓN E TEMPORALIZACIÓN

2º ESO

PRIMER TRIMESTRE:

Unidade 1.o son

Unidade 2 .O ritmo

Unidade 3.A melodía e a harmonía

*Hª da música na Idade Media e no Renacemento

SEGUNDO TRIMESTRE:

Unidade 4.A voz e o canto

Unidade 5.Expresión instrumental

Unidade 6.Organización musical

*Hª da música no Barroco

TERCER TRIMESTRE:

Unidade 7.Formas instrumentais

Unidade 8.As formas vocais

Unidade 9.A música en sociedade

*Hª da música no Clasicismo e Romanticismo

3º ESO

PRIMER TRIMESTRE:

Unidade 1.O son .Representación e grabación

Unidade 2.A melodía,a harmonía e as formas

Unidade 3.A música religiosa e profana no medievo

Unidade 4.A polifonía religiosa do Renacimiento

Unidade 5.A música profana e instrumental do Renacemento

SEGUNDO TRIMESTRE;

Unidade 6.Música vocal Barroca

Unidade 7.Música instrumental Barroca

Unidade 8.Música e músicos do Clasicismo

TERCER TRIMESTRE:

Unidade 9.Música instrumental no Romanticismo

Unidade 10.Música vocal Romántica:lied e ópera

Unidade 11.Música instrumental,canto e danza no século xx

Unidade 12.Música e medios de comunicación.

4º ESO

PRIMER TRIMESTRE:

Unidade 1.Música e tecnología

Unidade 4.A música en España ata o Clasicismo

Unidade 5.A música en España dende o Clasicismo ata o século xx

SEGUNDO TRIMESTRE:

Unidade 2.A música para o cine e a radio

Unidade 6.A música en España no século xx

Unidade 8.A música popular en España

TERCER TRIMESTRE:

Unidade 3.Música popular urbana

Unidade 9.Músicas do mundo

Unidade 10.A interpretación musical e os oficios musicais.

RELACIÓN ENTRE CRITERIOS DE AVALIACIÓN

DO CURRÍCULO OFICIAL DO PROXECTO CURRICULAR

1. Recoñecer auditivamente e determinar a época ou a cultura á que pertencen distintas obras musicais escoitadas previamente na aula interesándose por ampliar as súas preferencias.

2. Identificar e describir, mediante o uso de distintas linguaxes (gráfica, corporal ou verbal), algúns elementos e formas de organización e estruturación musicais (ritmo, melodía, textura, timbre, repetición, imitación, variación) dunha obra musical interpretada en vivo ou gravada.

3. Comunicarlles aos demais xuízos persoais acerca da música escoitada.

4. Participar na interpretación en grupo dunha peza vocal, instrumental ou coreográfica adecuando a propia interpretación á do conxunto e asumindo distintos roles.

1. Describir os elementos básicos da música: ritmo, harmonía, melodía e texturas a partir da lectura, a audición e a interpretación de fragmentos e obras musicais. (2, 4, 6, 7)

2. Gozar en grupo as manifestacións

musicais de diferentes épocas valorando a súa influencia sociocultural e artística actual e emitindo xuízos persoais de forma crítica e respectuosa cos demais. (1, 3)

3. Distinguir os elementos básicos do

código convencional da escritura musical (notación, pentagrama, claves e figuras)

5. Utilizar con autonomía algúns dos recursos tecnolóxicos dispoñibles demostrando un coñecemento básico das técnicas e os procedementos necesarios para gravar e reproducir música e para realizar sinxelas producións audiovisuais.

6. Elaborar un arranxo para unha canción ou unha peza instrumental utilizando apropiadamente unha serie de elementos dados.

7. Ler distintos tipos de partituras no contexto das actividades musicais da aula como apoio ás tarefas de interpretación e audición.

8. Identificar no ámbito cotián situacións nas que se produce un uso indiscriminado do son analizando as súas causas e propoñendo solucións.

e utilizalos nunha interpretación vocal e instrumental máis precisa. (2, 4, 6, 7)

4. Diferenciar escalas maiores e menores,

compases simples e compostos e diferentes acordes a través da audición de composicións musicais. (1, 2, 5, 7)

5. Sinalar en fragmentos e obras musicais

os parámetros do son: altura, intensidade, timbre e duración. (2, 8)

6. Identificar as principais calidades e tipos

de voz utilizándoa en composicións vocais propias e de grupo (2, 4, 6).

7. Recoñecer a importancia do silencio no

medio ambiente e na audición e

interpretación musical valorando o uso

indiscriminado da música na sociedade actual. (8)

8. Analizar de forma crítica, con riqueza de

matices, emocións relacionadas co establecemento de vinculacións entre representacións plásticas e obras e fragmentos musicais. (1, 3)

9. Utilizar diferentes tipos de partituras para

o coñecemento e a apreciación da

música. (7)

10. Analizar as características máis

relevantes de distintas agrupacións vocais mediante a lectura e a audición de fragmentos e obras. (7)

11. Sinalar obras específicas nas que se

manifeste o valor da música para enriquecer e potenciar a riqueza estética e a capacidade comunicativa doutras manifestacións artísticas (teatro, cine, publicidade). (1, 2)

12. Experimentar diferentes ritmos e

compases en situacións concretas de interpretación e improvisación (vocal e instrumental). (2, 4, 5, 6, 7)

13. Analizar as formas máis sinxelas de

construción musical para desenvolver a capacidade de abstracción, de análise e de síntese. (3, 5)

14. Iniciarse no uso do ordenador como

medio de gozo e creación musical utilizando as novas tecnoloxías da información e a comunicación para a gravación, a creación e a interpretación musical. (5)

15. Expresar valoracións críticas sobre

manifestacións musicais de diferentes épocas e culturas e a súa significación no ámbito artístico e sociocultural, especialmente coa música actual, identificando os elementos básicos da linguaxe musical que as caracterizan (1, 2).

16. Analizar obras musicais populares e

cultas recoñecendo as súas particularidades e a súa significación cultural e artística. (1, 2)

17. Utilizar as fontes de información musical

(partituras, textos, audiovisuais, tecnoloxías da información e a comunicación, etc.) para o coñecemento e a apreciación da música. (1, 2, 5, 7)

CRITERIOS DE AVALIACIÓN DO PROXECTO CURRICULAR E O SEU DESENVOLVEMENTO / VINCULACIÓN COAS

COMPETENCIAS ESPECÍFICAS

COMPETENCIAS ESPECÍFICAS DO PC CRITERIOS DE AVALIACIÓN DO PC,

Describir os elementos básicos da música: ritmo, harmonía, melodía e texturas a partir da lectura, a

Aplicar o coñecemento dos elementos da linguaxe musical que interveñen na creación dunha obra musical a través de exercicios de lectura, escoita e interpretación de obras musicais de diferentes tipos (vocais, instrumentais e dramáticas).

Adquirir o vocabulario que permita explicar de forma oral e escrita os procesos musicais e establecer valoracións propias.

Utilizar os instrumentos e a voz para interpretar composicións musicais sinxelas improvisadas e non improvisadas.

Empregar diferentes linguaxes (corporal, gráfica e verbal) para a interpretación e a creación musical.

Expoñer opinións fundamentadas sobre a influencia e a significación da música na sociedade actual e, especialmente, nos medios de comunicación audiovisual.

Utilizar as novas tecnoloxías da información e a comunicación para a busca, a selección e a elaboración de informacións musicais e para a realización de producións musicais e audiovisuais sinxelas.

Participar en actividades musicais cunha actitude aberta, interesada e respectuosa, tanto individualmente coma en grupo, mantendo o silencio como condición necesaria para realizar a actividade musical, o que desenvolve a actitude

audición e a interpretación de fragmentos e obras musicais. (C.E. 1, 2, 8, 9)

Gozar en grupo as manifestacións musicais de diferentes épocas valorando a súa influencia sociocultural e artística actual e emitindo xuízos persoais de forma crítica e respectuosa cos demais. (C.E. 11)

Distinguir os elementos básicos do código convencional da escritura musical (notación, pentagrama, claves e figuras) e utilizalos nunha interpretación vocal e instrumental máis precisa. (C.E. 1, 2, 3)

Diferenciar escalas maiores e menores, compases simples e compostos e diferentes acordes a través da audición de composicións musicais. (C.E. 1, 2, 8)

Sinalar en fragmentos e obras musicais os parámetros do son: altura, intensidade, timbre e duración. (C.E. 1, 2)

Identificar as principais calidades e tipos de voz utilizándoa en composicións vocais propias e de grupo (C.E. 1, 2, 3, 4).

Recoñecer a importancia do silencio no medio ambiente e na audición e interpretación musical valorando o uso indiscriminado da música na sociedade actual. (C.E. 7 10)

Analizar de forma crítica, con riqueza de matices, emocións relacionadas co establecemento de vinculacións entre representacións plásticas e

de saber escoitar e favorece o diálogo.

Desenvolver o hábito da audición activa e consciente de obras musicais como fonte de enriquecemento cultural para favorecer a ampliación e a diversificación dos seus gustos musicais.

Analizar as características formais e estéticas de diferentes tipos de manifestacións musicais (vocais, instrumentais e dramáticas).

Respectar as creacións e as actuacións musicais cunha actitude crítica e aberta mantendo a disciplina necesaria para saber escoitar en silencio e aprender a dialogar.

Sintetizar as distintas manifestacións musicais a través da historia e a súa significación no ámbito artístico e sociocultural.

Improvisar estruturas musicais elementais de forma individual ou en grupo para desenvolver a creatividade.

Apreciar a importancia actual das novas tecnoloxías na creación, a escritura e a reprodución da música.

obras e fragmentos musicais. (C.E. 1, 2, 5, 11)

Utilizar diferentes tipos de partituras para o coñecemento e a apreciación da música. (C.E. 1, 2)

Analizar as características máis relevantes de distintas agrupacións vocais mediante a lectura e a audición de fragmentos e obras. (C.E. 1, 2, 7)

Sinalar obras específicas nas que se manifeste o valor da música para enriquecer e potenciar a riqueza estética e a capacidade comunicativa doutras manifestacións artísticas (teatro, cine, publicidade). (C.E. 5, 9, 11)

Experimentar diferentes ritmos e compases (binarios, ternarios e simples) en situacións concretas de interpretación e improvisación (vocal e instrumental). (C.E. 1, 3, 4, 12)

Analizar as formas máis sinxelas de construción musical para desenvolver a capacidade de abstracción, de análise e de síntese. (C.E. 1, 2, 4, 9)

Iniciarse no uso do ordenador como medio de gozo e creación musical utilizando as novas tecnoloxías da información e a comunicación para a gravación, a creación e a interpretación musical. (C.E. 6, 13)

Expresar valoracións críticas sobre manifestacións musicais de diferentes épocas e culturas e a súa significación no ámbito artístico e sociocultural, especialmente coa música actual, identificando os elementos básicos da linguaxe musical que as

caracterizan (C.E. 1, 2, 11).

Analizar obras musicais populares e cultas recoñecendo as súas particularidades e a súa significación cultural e artística. (C.E. )

Utilizar as fontes de información musical (partituras, textos, audiovisuais, tecnoloxías da información e a comunicación, etc.) para o coñecemento e a apreciación da música. (C.E. 6, 13)

COMPETENCIAS BÁSICAS. Obxetivos xerais de secundaria relacionados con esta materia,competencias,valores etemas transversais 1.- Asumir responsablemente os ses deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto ás outras persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e grupos, exercitarse no diálogo afianzando os dereitos humanos como valores comúns dunha sociedade plural e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.

Competencia: Social e cidadá Valores: Responsabilidade e Respecto

Transversais/finalidades: Educación moral e cívica, Educación para a paz

2.- Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo como condición

necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

Competencia: Aprender a aprender Valores: Esforzo Transversais/finalidades: Educación para a paz

3.-. Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres

Competencia: Social e cidadá Valores: Respecto Transversais/finalidades: Educación para a igualdade de oportunidades

4.- Fortalecer as súas capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas relacións coas outras persoas, así como rexeitar a violencia, os prexuízos de calquera tipo, os comportamentos sexistas e resolver pacificamente os conflitos.

Competencia: Autonomía e iniciativa persoal

Valores: Respecto Transversais/finalidades: Educación paraa igualdade e para a paz

5.- Desenvolver destrezas básicas na utilización das fontes da información para, con sentido crítico, adquirir novos coñecementos . Adquirir unha preparación básica non campo das tecnoloxías, especialmente as da información e a comunicación.

Competencia: Tratamento dá información e c. dixital. Matemática

Valores: Esforzo e responsabilidade

Transversais/finalidades: Educaciónmoral e cíviva