Ekin jo take_ arteaz busti arte

24
“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera” L'Estaque, 1883-1885 Paul Cézanne (1839-1906) Frantziar margolaria izan zen, inpresionismotik kubismorako trantsizioko eragile nagusienetako bat. Garaiko artista guztien artean, Cézanne izan daiteke XX. mendeko artistengan eragin handienetakoa izan zuena (Henri Matissek kolorearen erabilera goresten zuen eta Pablo Picassok haren konposizio lauaren egitura garatu zuen kubismoa sortzeko, Picassok margolari “guztion aita” zela adierazi zuen ere). Hala ere, itzalean bizi izan Cézanne, eta bakandurik lan egin. Ez zuen kritikariengan konfiantzarik, lagun urri zituen eta 1895 arte oso gutxitan erakutsi zituen margolanak. Familiarengatik ere aldenduta bizi zen, hauek ez baitzuten aintzat hartzen sortutako arte iraultzaile hori.

Transcript of Ekin jo take_ arteaz busti arte

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

L'Estaque, 1883-1885

Paul Cézanne (1839-1906)

Frantziar margolaria izan zen, inpresionismotik

kubismorako trantsizioko eragile nagusienetako

bat.

Garaiko artista guztien artean, Cézanne izan

daiteke XX. mendeko artistengan eragin

handienetakoa izan zuena (Henri Matissek

kolorearen erabilera goresten zuen eta Pablo

Picassok haren konposizio lauaren egitura garatu

zuen kubismoa sortzeko, Picassok margolari

“guztion aita” zela adierazi zuen ere). Hala ere,

itzalean bizi izan Cézanne, eta bakandurik lan

egin. Ez zuen kritikariengan konfiantzarik, lagun

urri zituen eta 1895 arte oso gutxitan erakutsi

zituen margolanak. Familiarengatik ere aldenduta

bizi zen, hauek ez baitzuten aintzat hartzen

sortutako arte iraultzaile hori.

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Ausartuko zinake koadroa hau Cezanne eran margozten? // Izena: ___________________________________________________

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Vincent Van Gogh (1853- 1890)

Herbeheretar margolari ospetsua

izan zen, inpresionismo ondoko

garaikoa. Frantsez irakasle eta apaiz

protestantea moduan lan egin oztean,

hil arte pintatzen eman zituen urte

guztiak. Parisen bizi zenetik,

inpresionista joera berenganatu zuen

bere artelanak egiteko. Margozteko

teknika azkarra, bizia eta ingeradaz

betea zuen. Askotan pintura zuzenean

jartzen zuen ohialean ere.

Kritikagileek astiro pintatzeko

eskatzen bazioten ere, berak ez zuen

nahi metodo geldoak erabili,

momentuko inpresioa islatu nahi

zuelako, hortaz ez zioten prentsa onik

egin eta ez zueten bera ulertu. Bizi

izan zenean ez zuen koadro bat ere

zaldu baina orain prezio ikaragarriak

dituzte. Le Café de nuit,

1888.

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Ausartuko zinake koadroa hau jarraitzen? Izena: ___________________________________________________

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Léger (1881- 1855)

Familia nekazari batean semea.

Margozteaz gain, antzerki ezberdinen

eszenatokia diseinatu zuen, beirateak,

hormairudiak eta zinema munduan ere

frogak egin zituen.

*Bere lehenengo obrak 1905ean izan

ziren ,eta pertsonak makinak bezala

irudikatzen zituenez eragin

ziraragarria sortu zuten.

*Bere arte lanak forma abstraktukoak

eta geometrikoak eginda zeuden .

*1955ean “Bienal de San Paulo “saria

eman zioten

La gran Julie (1945)

teknika oleoa mihisearen gainean. 111,8 x 127,3 cm.

kokapena: MOMA museoa. Nueva York

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Ausartuko zinake koadroa hau jarraitzen? Izena: ___________________________________________________

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Pablo Picasso

(1881 – 1973)

Bere aita José Ruiz Blasco margolari eta

marrazkigintza irakasle euskalduna zen. Maria

Picasso Lopez, bere ama, Andaluziakoa zen.

Txikitan ez zen oso ikasle ona baina margotzeko

trebetasun handia erakusten zuen. Parisen beste

margolarien lanak tsunditu zion besteak beste, Van

gogh, eta Paul Cézanne.

Kubismo joera asmatu zuen, ohizkoak ziren joerak

baztertuz. Primitibismoa eta antzinateko arte

afrikarra izan ziren ispirazio iturri nagusiak.

Margolari, eskultore, grabadore kementsua eta

langilea izan zen ere.

Gernika margolanaren egilea da.

Las Señoritas de Avignon. 1907

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Ausartuko zinake koadroa hau jarraitzen? Izena: ___________________________________________________

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Piet MONDRIAN

(1872 – 1973)

Bere lehenengo lanak Holandako paisaien margoak izan ziren. 1991. urtean Pariseko “Salón de los Independientes” erakusketan parte hartu zuen. Erakusketa honetan zenbait pintore kubistak bere lana erakutsi zuten baita ere. 1917. urteaz geroztik egin zituen koadro eta teoriengatik da batez ere ezagutua Piet Mondrian. Urte hauetatik aurrera egin zituen lan edo irudietan, lerro horizontal eta bertikalaren arteko erlazioa ikertu zuen bi dimentsiotako espazioan. Bere irudien konposaketak eratzeko, Mondrian lauki zuzena eta karratuan oinarritzen zen, eta koloreen erabilera oso murriztua zen berarentzat:gorria, urdina, horia, beltza eta zuria erabiltzen zituen bere irudiak margotzeko. Irudiak egiteko modu berri honiNeoplastizismo izena eman zion Mondrianek. 1940. urtean New Yorken egindako lanek askatasun gehiago eta erritmo biziagoa adierazten dute, hiri handia eta Jazz musikaren ondorioz ziur aski. Bere bizitzako azken urteetan Broadwy Boogie Woogie lan famatua egin zuen. 1944. urtean New Yorken hil zen.

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Ausartuko zinake koadroa hau jarraitzen? Oinarrizko koloreak soilik erabili. // Izena: ___________________________________

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Joan Miró (1893 – 1983)

Margolari surrealistatzat har daiteke, baina ez zitzaion gustatzen talde batekin lotzea artista askea nahi zuelako izan. Antonio Gaudi arkitekoa miresten zuen, berak eraikuntza bereziak eta kolorez betea egiten zuelako. Askok diote zirriborroak besterik ez zituela margotzen, baina, bere irudiak patxadaz eta hausnarketaren ondorioz margotuta zeuden. Mundu eta unibertso pertsonala osatu zuen.

The singing fish, 1920

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Ausartuko zinake unibertso hau bukatzen? Koloreztatu ezazu// Izena: _____________________________________________

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Jackson Pollock

Jackson Pollock

( 1912 - 1956 ) Bere aitarekin estado batetik bestera ibili zen gaztaroan,

Arizonan gaindi Kaliforniara. 1930.ean halere, New-York-

era lekutzen da pintura ikasteko xedearekin. Ordea,

1929.ean izugarriko krax finanzial batek herrialdea jotzen

du, eta gure Pollock ahal duen bezala bizi da, lapurretan

batzutan. Zailtasun material horieri problema sikologikoak

erantsitzen dira: edatea, bortizkeria, desesperantza...

Krisisen eta sikoterapien artean iraganen du denbora.

Mexikako tindalari populistak (OROZCO, SIQUEIROS)

segitzen ditu, PICASSOren, MIROren eta MASSONen

influentziak gainditzen saiatzen da bere maneraren

aurkitzeko. Europa zaharrarekin moztura bat bezala

gertatzen-da «dripping» egiten hasten delarik 1946-47

urteetan; dripping teknika hau, pintura ixurtzen uztea

zipristinak taula zuriaren gainera da, eskuarekin ezpazio

mugabetuan edozein mugimendu sortuz. Honek taularen

gainean gizonaren dantza bat emaiten du. Ordutik ezaguna

da. Bere ondokoek imitatuko dute, eta berak ez du

probetxu handirik edukiko 1956 urtean auto ixtripu batean

hil bait zen.

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Ausartuko zinake teknika berdinaz, zipriztinez kaadroa bukatzen? // Izena:

___________________________________________________

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Keith HARING

(1958-1990)

Amerikar artista hau oso ospetsua egin

zen 80garren hamarkadan. Garai horretan

New Yorken arte joera ezberdinak

suspertu egin ziren, eta berak kaleko

Graffitien eredua hartuta lan deigarriak

egin zituen. Haring-ek ez zuen ohizko

euskarrietan bakarrik lan egiten, kaleko

iragarki erraldoietan zuzenean marrazten

zituen bere burutazioak. Bere marrazkiak

marra beltz definituekin egiten zituen,

haien artean gurutzatuz eta zeinu eta

sinbologiaz betetzen zituen.

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Jarrai ezazu Haring bera izango bazina bezala? // Izena: ___________________________________________________

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Juan Gris

(1887 – 1927)

Oso gaztetatik lan egin zuen aldizkari

ezberdinentzat, marrazkilari eta ilustratzaile

bezala.

1906an, alde batetik, ardura artistikoengatik,

eta, bestetik, soldadutza egin behar ez

izateko, Juan Gris Parisera, Frantziara joan

zen, non Pablo Picasso margolari malagarra eta

Georges Braque ezagutu zituen.

Gutxi gora-behera margolari kubista bezala

egin zituen lehen saiakerak, Natura hil , edo

bodegoiak margoztuz. 1915ean, Juan Grisek,

Picassorekin igaro zuen uda Céreten, Frantzia,

garai honetan, papier collé izeneko teknika garatzen hasi zelarik (paperean moztutako

formak eta, ondoren, oihalean itsatsiak) eta

Collage teknika ere garatu zuen. Bere koadrotan material ezberdinak itzazten zituen.

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Jarrai ezazu “natura hil” hau. Egunkari zatiak edo bestelakoak itzatzi dezakezu baita. // Izena: ____________________________

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Katsushika Hokusai 1760 - 1849 Margolari japoniarra izan zen. 1814. urtean, Manga asmatu zuen. Txikitatik marrazten hasiko zen. Japoniar marrazteko ohitura klasikoak ikasi zituen, pintzel ingeraden maisutasuna eta xilografia. Rtistaz gain, artisaua ere izan zen. Xehetasun handiarekin burutzen zituen bere margoak, ukiy erako margoak sortzeko. Bere artelanak europan ere ezagunak izan ziren eta garai horretako artistek ere bere influentzia hartu zuten. Van Goghek adibidez, era horretako koadroak ere eredutzat hartu zituen.

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Jarrai ezazu paisai hau, Herrizka bat urrunean jarriz.. // Izena: __________________________________________________

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Henri Matisse

( 1869 - 1954)

Apendizitis krisialdi bat izan zuenean hasi zen

margozten lehen aldiz, eta bere hitzetan "paradisu

mota bat" ezagutu zuen.

Japoniako artea eta post-inpresionismoaren

egileen eragina jaso zuen, hala nola, Paul Cézanne,

Gauguin, Van Gogh eta Paul Signac. Matissen garai

honetako margoek Signac-en puntilismoaren

estiloari jarraiki egin zituen. 1901ean bere lehen

erakusketa egin zuen, eta hiru urte beranduago

bakarkako lehen erakusketa.

Garai honetan Picassoren lagun bilakatu zen, lagun

eta arerio izan ziren aldi berean, nahiz eta

Matissek naturari gehiago erreparatzen zion

inspirazioa lortzeko, Picassok irudimenari

erreparatzen zion bitartean. Matisse Cimiezeko

herrian bizi izan zen bere heriotzerarte. 1941ean

minbizia diagnostikatu eta ebakuntza baten

ondoren gurpildun aulki batean geratu zen. Hala

ere, zorigaitz hark ez zuen margoztetik alboratu.

Zeuzkan laguntzaileei esker margozten jarraitu

ahal izan zuen. Garai honetakoak dira gouaches découpés izenez ezagutzen diren kolageak.

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Hemen duzun zatiekin osatu margo lan bat Matisse eran. // Izena: _______________________________________________

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Leonardo da Vinci ( 1452 - 1519)Pizkundeko arkitekto, musikari, asmatzaile, ingeniari, eskultore eta margolari izan zen.

Leonardo bere maisu-margoengatik, hala nola

Azken Afaria eta Mona Lisa, da famatua. Teknologia modernora aurreratzen ziren hainbat

asmakizun diseinatzeagatik ere da ezaguna.

Gainera anatomia, astronomia eta ingeniaritza

zibilaren aurrerapenean lagundu zuen.

Milanen zegoela Leonardok gutun bat idatzi zion

Ludovico Sforza-ri bere zerbitzu guztiak

eskainiz, baina bereziki ingeniari militar

zerbitzuak eskaintzen zizkion gerra garaietarako,

eta arkitekto, asmatzaile, eta eskultore

zerbitzuak bake garaietarako. Gutunean artistak

pintatzen ere bazekiela jartzen zuen baina ia

garrantzirik gabeko gehigarri bezala.Leonardok

1499an utzi zituen dukearen zerbitzuko lanak

Milan hiria tropa frantsesek hartu zutenean.

Garai honetan artistak Veneziara alde egin zuen,

eta han Giorgione artegilea ezagutu eta harrituta

uztea ere lortu zuen bere argi-itzalen

erabileragatik eta edertasunaz gain itsusia zena

ere adierazteko zuen trebeziagatik.

“Sortu zure arte lanak artista handienen antzera”

Mola Lisa kuadroaren bertsio berri bat asmatu. // Izena: _______________________________________________