IRAKURGAIA

ESKEMA

BALIABIDEAK

INTERNET

Ekosistemen egitura

Lehen irakurgaia

2005eko neguan, Mauritanian hegazti migratzaileak ikertzen ari ziren zientzialari espainiar batzuek, krokodiloak bizi ziren istil baten berri eduki zuten. Basamortu erdian, erreka hurbilenetik 200 kilometro baino gehiagora, halako animaliak bizitzea ezinezkoa zela iritzita, eremua bisitatzera joan ziren.Haien ustekaberako, egia zela egiaztatu zuten. 100 metro karratuko istil batean 30 bat krokodilo bizi zen eta ur masa txiki horretako arrain ugariez elikatzen ziren. “Aparteko fenomeno ekologikoa da: krokodilo populazio hau duela 9.000 urte baino gehiago ibai-korronteetatik isolatua geratu zen, Sahel basamortu bihurtu zenean, eta uretako mikroorganismougariei esker eutsi dio, horietaz elikatzen dira arrainaketa hauek, era berean, krokodiloen elikagai dira”. Bitxia da, baina krokodiloek ez diete inoiz edatera hurbiltzen diren abereei erasotzen. Hori dela eta, indigenek sakratutzat dituzte krokodiloak eta ez diete minik egiten. Horrela, oreka bat ezarri da gizakiaren jardueraren eta aparteko ekosistema txiki eta hauskor honen artean.

Krokodiloen istila

Sahel basamortua

Edukien eskema

Ekosistemen egitura

BiosferaEkosferaEkosistemaHabitataZoko ekologikoa

Maila trofikoak

EzaugarriakMateriaren zikloaEnergia fluxua

Izaki bizidunen egokitzapenak

Ekosistema lehortarrakEkosistema urtarrak

Harreman trofikoak

Kate trofikoaPiramide trofikoaSare trofikoa

Organismoen arteko harremanak

Harreman biotikoakPopulazioen auto-erregulazioak

HASIERA

Unitatearen azalpenerako baliabideak

Biosfera Ekosfera Ekosistema Habitata Zoko ekologikoa

Maila trofikoak Materiaren zikloa Energia fluxua Kate trofikoa Piramide trofikoa

Sare trofikoa Harreman biotikoak

Populazioen auto-erregulazioak

Ekosistema lehortarrei egokitzea

Ekosistema urtarrei egokitzea

Estekak

HASIERA

Biosfera

> 2.000.000 espezie

Mikroorganismoak

Izaki bizidunen multzoa

IRTEN AURREKOA

Ekosfera

Ekosistema multzoa

Organismo fotosintetikoak

Organismo parasitoak

Organismo deskonposatzaileak

Belarjaleak eta haragijaleak

Ekosistema

BIOZENOSIA IKUSI

BIOTOPOA IKUSI

BIOTOPO – BIOZENOSI ELKARRERAGINA IKUSI

Biozenosia

Ekosistema

ITZULI

Ekosistema

Biotopoa

ITZULI

Ekosistema. Biotopo eta biozenosi arteko elkarreragina

SAKATU ANIMAZIOA IKUSTEKO

Biozenosia

Eragiten du

Biotopoa

Aldatzen du

ITZULI

Biotopoa: lurzoru emankorra eta klima hezeaBiozenosia: basoa. 6

100 Urtea

Biotopoa: lurzoru buztintsua handitu egiten da klima aldaketaBiozenosia: zuhaitzak eta beren sustraiak handitu egiten dira

5

50-70 Urtea

Biotopoa: kareharria sakabanatu egiten da eta hezetasuna handitzen da.Biozenosia: zuhaiskak azaltzen dira: laharrak, otaberak… 4

30-40 Urtea

Biotopoa: lurzoru buztintsuagoa eta hezeagoaBiozenosia: zuhaitzak: makalak, ipuruak, pinuak… 3

20-30 Urtea

Biotopoa: lurzoru karetsu eta buztintsuagoa hezetasuna mantentzen du.Biozenosia: landare sustraidunak 2

10-15 Urtea

Biotopoa: kareharria, tenperatura altua, prezipitazio urria.Biozenosia: likenak eta belarkiak. 1

0 urtea

Ekosistema. Biotopo eta biozenosi arteko elkarreragina

IRTEN

Habitata

Zoko ekologikoa

Belarjalea

Intsektujalea

Zoko ezberdinak

Habitata partekatzen

dute

Zoko ezberdinak

Maila trofikoak

Ekoizleak Kontsumitzaileak Deskonposatzaileak

Lehen mailakoak

Bigarren mailakoak

Hirugarren mailakoak

Onddoak

Bakterioak

Materiaren zikloa

Ekoizleak Lehen mailakokontsumitzaileak

Bigarren mailako kontsumitzaileak

Hirugarren mailako

kontsumitzaileak

Materia ez-organikoa

Deskonposatzaileak

Energia fluxua

Ekoizleak Lehen mailako kontsumitzaileak

Bigarren mailako kontsumitzaileak

Hirugarren mailako

kontsumitzaileak

Deskonposatzaileak

Eguzki-energia

Askaturiko energia (beroa)

Ekoizlea

Lehen mailako kontsumitzailea

Bigarren mailako kontsumitzailea

Hirugarren mailako kontsumitzailea

Hirugarren mailako kontsumitzailea

Kate trofikoa

Piramide trofikoa

Ekoizleak

Lehen mailako kontsumitzaileak

Bigarren mailako kontsumitzaileak

Hirugarren mailako

kontsumitzaileak

Kopuruen piramidea Banakoen kopurua maila

bakoitzean

Azalera edo bolumen unitatea

Ekoizleak

Lehen mailako kontsumitzaileak

Bigarren mailako kontsumitzaileak

Hirugarren mailako

kontsumitzaileak

Biomasa piramideaMateria organiko lehorraren

kopurua

Azalera edo bolumen unitatea

Energia piramidea

Maila batean bildutako energia denbora jakin batean

Ekoizleak

Lehen mailako kontsumitzaileak

Bigarren mailako kontsumitzaileak

Hirugarren mailako

kontsumitzaileak

Eguzki-energia

Beroa

Beroa

BeroaBeroa

Sare trofikoa

Harreman biotikoak

Elkarte taldekoiak

Familia-elkarteak

Elkarte kolonialak

Elkarte sozialak

ESPEZIE BARNEKO HARREMANAK

Mutualismoa

Komentsalismoa

Harraparitza

Inkilinismoa

Parasitismoa

ESPEZIE BARNEKO HARREMANAK

Populazioen auto-erregulazioa

Banakoen kopurua

Denbora

Hartze-ahalmena(K)

1

2

3

4

HARRAPAKARI –HARRAPAKIN

SISTEMA IKUSI

Lekukotzeko1

Hazkunde esponentzialaren aldia2

Ingurunearen hartze-ahalmena muga zaio hazkuntzari, eta populazioa

egonkortu egiten da3

Banakoen kopurua hartze-ahalmena adinakoa izaten da, gutxi gorabera4

Populazioen auto-erregulazioa

ITZULI

Erbia Katamotza

Urteak

Banakoen kopurua

1845 1855 1865 1875 1885 1895 1905 1915 1925 1935

20

40

60

80

100

120

140

160

Hosto handiak

Arantzak

Ekosistema lehortarrei egokitzea

Faktore abiotikoa

Izaki bizidunen egokitzapenak

Hezetasuna

Argia

Tenperatura

Estomak

Ezkatak

Substantziak

Exoeskeletoa

Altuera

Gaueko jarduera

Homeotermoak

Poikilotermoak

Ekosistema urtarrei egokitzea

Faktore abiotikoa

Izaki bizidunen egokitzapenak

Argia

Uraren mugimenduak

Presioa

BiolumineszentziaPigmentuak

Formak

Forma borobilduak

Igeri egiteko modua

Substratuari itsatsiak

Aterpeak

Forma lautua Forma hidrodinamikoa

Igeri-maskuria

Esteka interesgarriak

Ekologia

WEB GUNEHONETARA JOAN

Ehiztariak eta harrapakinak

WEB GUNEHONETARA JOAN

HASIERA