El Cuy Encuentro de Culturas
-
Upload
damian-reyes -
Category
Documents
-
view
45 -
download
1
Transcript of El Cuy Encuentro de Culturas
El cuyencuentro de culturas y de sabores
Movimiento Manuela Ramos
El cuyencuentro de culturas y de sabores
IND
ICE
4 C
omie
ndo
cuy
Vict
oria
Vill
anue
va
10
Chi
char
rón
de c
uy13
Cuy
al v
ino
14 M
ilane
sa d
e cu
y15
Cuy
al n
atur
al16
Pis
Cuy
(cuy
al p
isco
)18
Bro
chet
a de
cuy
19 E
mbr
ujo
(con
som
é de
cuy
)21
Esc
abec
he d
e cu
y22
Uch
uCuy
25 C
uy a
doba
do26
Enr
olla
do d
e cu
y29
Arr
oz v
erde
con
cuy
30 C
uy e
n sa
lsa
de m
aní
33 E
stof
ado
de c
uy a
hum
ado
34 C
uy a
l hor
no35
Cuy
asa
do e
n ol
la36
Tac
acho
con
cuy
cro
cant
e38
Pac
ham
anca
de
cuy
39 Ja
ca c
ashq
ui40
Cuy
cha
ctad
o41
Sec
o de
cuy
43 S
ara
juan
e co
n cu
y
44 G
losa
rio
45 R
econ
ocim
ient
os
“Hem
os o
ptad
o po
r la
cri
anza
de
cuye
s po
rque
ten
emos
cul
tivo
s de
alfa
lfa;
ante
s cr
iába
mos
en
form
a ca
sera
per
o ah
ora
hem
os
tecn
ifica
do n
uest
ras
cria
nzas
. Aho
ra q
uier
o pr
epar
ar p
lato
s a
base
de
cuy
”.
Mar
itza
Roc
ío P
ari C
ruz,
Com
unid
ad M
acha
q M
arka
, Pilc
uyo,
Pun
o
El c
uy t
rans
ita d
esde
mile
s de
año
s po
r lo
s an
des,
por
lase
lva
y po
r la
cos
ta. V
ive
en c
limas
frío
s y
cálid
os, y
par
a su
sust
ento
requ
iere
sol
o hi
erba
s y
past
os d
el c
ampo
, apa
rte
deun
esp
ecia
l cui
dado
. Cua
ndo
vive
n en
la c
ocin
a, e
l cal
or y
el
hum
o so
n el
emen
tos e
senc
iale
s, y
su a
limen
taci
ón se
bas
a en
los
rest
os q
ue s
e de
sech
an e
n la
pre
para
ción
de
las
com
idas
.E l
cuy
no
requ
iere
tom
ar a
gua
porq
ue c
on la
s hi
erba
s o
elhu
mo
pued
en s
er s
ufici
ente
s.
CO
MIE
ND
O C
UY
Vict
oria
Vill
anu
eva
5
La c
onvi
venc
ia d
el c
uy c
on la
fam
ilia
es d
esde
sie
mpr
e un
apr
áctic
a, e
spec
ialm
ente
en
el m
undo
rur
al o
sem
iurb
ano.
Ahí
est
á el
cuy
, si
empr
e en
gru
po,
al c
alor
de
la c
ocin
a y
en c
ompa
ñía
de g
rand
es y
chi
cos
que
le d
an c
omid
a y
se
perc
atan
si s
us á
nim
os e
stán
dec
aído
s. Si
se
deci
de h
acer
de
la c
rianz
a de
cuy
es u
n ne
goci
o, lo
s es
paci
os t
iene
n qu
e se
rne
cesa
riam
ente
ind
epen
dien
tes
de l
a co
cina
, en
gal
pone
sde
bida
men
te i
nsta
lado
s, pe
ro s
u cu
idad
o se
guirá
est
ando
a
carg
o de
tod
a la
fam
ilia,
que
ver
á el
sus
tent
o di
ario
yes
peci
alm
ente
se
preo
cupa
rá p
orqu
e ex
ista
un
ambi
ente
tr
anqu
i lo a
su
alre
dedo
r.
Qui
enes
hem
os v
isita
do a
fam
ilias
que
cría
n cu
yes
nos
sor p
rend
emos
por
el
cuid
ado
que
tiene
n pa
ra q
ue n
o se
al
tere
el a
mbi
ente
. Ni r
isas
vio
lent
as n
i mov
imie
ntos
bru
scos
ym
enos
grit
os d
este
mpl
ados
. No.
Los
cuy
es p
uede
n es
tres
arse
. La
s fa
mili
as, y
par
ticul
arm
ente
las
muj
eres
que
est
án a
car
go
de su
cria
nza,
se d
espl
azan
suav
emen
te a
lrede
dor d
e és
tos.
La
viol
enci
a fa
mili
ar, p
or ta
nto,
ech
aría
a p
erde
r tod
a po
sibi
lidad
de
des
arro
llo d
e lo
s cu
yes.
Esto
exp
lica,
ent
once
s, po
r qu
é el
per
sona
l pr
o fes
iona
l ex
pert
o re
com
iend
a qu
e la
cria
nza
de c
u yes
se
real
ice
en
fam
ilia
y no
nec
esar
iam
ente
com
o cr
ianz
a co
mun
al q
ue c
asi
siem
pre
es d
ista
nte
y fr
ía. T
ambi
én e
xplic
a po
r qué
las m
ujer
es
se a
dhie
ren
cada
vez
más
a e
sta
activ
idad
que
se
tran
sfor
ma
en u
n em
pren
dim
ient
o ec
onóm
ico
de é
xito
.
Com
o di
ce E
duar
do A
rche
tti e
n “E
l mun
do s
ocia
l y s
imbó
lico
del c
uy”: “E
l con
ocim
ient
o de
l cuy
es
prop
ieda
d de
las
muj
eres
. As
í com
o el
con
ocim
ient
o de
otr
os a
nim
ales
es d
omin
ioca
si e
xclu
sivo
de
los
hom
bres
. Es,
en c
onse
cuen
cia,
un
cono
cim
ient
o fe
men
ino
artic
ulad
o es
trec
ham
ente
al
mun
do d
e la
coc
ina.
Apa
rent
emen
te, e
l cuy
per
tene
ce
a l m
undo
priv
ado
de la
cas
a, a
un
espa
cio
cerr
ado
y no
púb
lico.
(…) S
u co
nver
sión
en
com
ida
depe
nde
de
las
muj
eres
y d
e su
s ca
paci
dade
s cu
linar
ias.
Es f
ácil,
en
tonc
es, i
mag
inar
que
no
hay
muj
er s
in c
uy, s
iend
o po
sibl
e, a
l rev
és, i
mag
inar
hom
bres
sin
cuy”
.
76 El
cuy
tie
ne u
na la
rga
hist
oria
pue
s ya
era
par
te d
e la
die
taa l
imen
ticia
en
el Im
perio
Inca
ico
y aú
n ah
ora
es r
eque
rido
en g
ran
part
e de
l ter
ritor
io n
acio
nal p
erua
no. S
in e
mba
rgo,
pers
iste
n to
daví
a m
últip
les
prej
uici
os e
n re
laci
ón c
on s
u co
nsum
o y
aunq
ue e
l cuy
no
es c
onsi
dera
do u
na m
asco
ta,
hay
resi
sten
cias
an
te
la
pres
enci
a de
l cu
y en
tero
, au
ncu
ando
seg
ún E
duar
do A
rche
tti,
el c
uy e
s “m
ás c
erca
noge
nétic
amen
te, p
ese
a su
s ap
arie
ncia
s, a
la c
hinc
hilla
o a
lpu
erco
espí
n qu
e a
la ra
ta o
al r
atón
” 1 .
Por
ello
, es
nat
ural
que
en
su c
onsu
mo
se p
refie
ra e
l cu
ytr
ozad
o y,
por
lo
gene
ral,
cubi
erto
por
una
sal
sa, c
omo
se
expr
esa
clar
amen
te e
n la
s re
ceta
s qu
e pr
esen
tam
os.
Del
mis
mo
mod
o, se
enc
ontr
ará c
asi s
iem
pre
las r
ecom
enda
cion
es
de u
sar u
n cu
y tie
rno
y ha
cerlo
her
vir h
asta
que
su c
arne
est
é su
ave.
A p
esar
de
todo
s los
pre
juic
ios,
el c
onsu
mo
del c
uy c
rece
pue
ssu
car
ne t
iene
un
alto
val
or n
utrit
ivo
y co
ntie
ne p
oca
gras
a;so
lo 0
7.6%
fren
te a
la c
arne
de
vaca
, que
con
tiene
21.
8%, o
de
cerd
o, q
ue ti
ene
37.3
%. A
dem
ás, e
l val
or p
rote
ínic
o de
l cuy
es
de 2
0.3%
con
resp
ecto
a la
car
ne v
acun
a qu
e so
lo ti
ene
17.5
%
y la
de
cerd
o 14
.5%
.
Y po
r enc
ima
de to
do, l
a ca
rne
de c
u y e
s sua
ve, t
iern
a, ju
gosa
y m
uy a
grad
able
.
1 A
rche
tti,
Edua
rdo.
El m
undo
soc
ial y
sim
bólic
o de
l cuy
. Cen
tro
de P
lani
ficac
ión
y Es
tudi
os S
ocia
les,
CEP
LAES
, Qui
to, E
cuad
or,
1992
, pp.
16
– 22
Po
r d
isti
nto
s c
am
ino
s tr
as
un
mis
mo
su
eñ
o
El M
ovim
ient
o M
anue
la R
amos
ini
ció
su a
cerc
amie
nto
a in
icia
tivas
eco
nóm
icas
par
a m
ujer
es h
ace
casi
tre
s dé
cada
s, po
nien
do p
artic
ular
ate
nció
n en
aqu
ella
s muj
eres
del
mun
do
rura
l con
poc
o ac
ceso
al c
rédi
to, a
la ca
paci
taci
ón y
al m
erca
do.
En e
ste
cam
ino
enco
ntró
un
pote
ncia
l en
las
act
ivid
ades
agro
pecu
aria
s, es
peci
alm
ente
en
la c
rianz
a de
ani
mal
es
men
ores
com
o el
cuy
. Pos
terio
rmen
te, s
igui
endo
el i
nter
és
e in
tuic
ión
de la
s m
ujer
es d
el c
ampo
, em
pató
est
a ac
tivid
ad
con
la e
labo
raci
ón d
e co
mid
a en
bas
e a
los p
rodu
ctos
nat
ivos
de
nue
stro
paí
s.
En e
ste
rece
tario
se d
an la
man
o m
ujer
es d
e lu
gare
s di fe
rent
es
que
está
n in
gres
ando
al
mun
do e
conó
mic
o a
trav
és d
e la
cr
ianz
a de
cuy
es y
la g
astr
onom
ía e
n ba
se a
cuy
es, h
acie
ndo
de e
stas
act
ivid
ades
su
queh
acer
prin
cipa
l.
Adem
ás d
e lo
s gr
ande
s rie
sgos
que
sig
nific
a in
icia
r neg
ocio
s si
n ca
pita
l pro
pio
y si
n pr
epar
ació
n pr
evia
, deb
en e
nfre
ntar
se
a re
tos
clim
átic
os c
omo
las
hela
das
de P
uno
y H
uanc
avel
ica
o el
cal
or d
e la
sel
va.
El t
rata
mie
nto
ha t
enid
o qu
e se
r di
fere
ncia
do d
e ac
uerd
o a
su re
alid
ad, s
iem
pre
con
aten
ción
a
los
prob
lem
as d
e sa
nida
d y
calid
ad d
e la
alim
enta
ción
que
de
ben
cons
umir
los c
uyes
. El e
sfue
rzo
ha si
do in
tens
o pe
ro e
l re
sulta
do e
s es
timul
ante
.
Esta
s ex
perie
ncia
s se
re
aliz
an
desd
e el
añ
o 20
04
en
Los
Mor
ochu
cos,
Ayac
ucho
; po
ster
iorm
ente
en
Ri
oja
y M
oyob
amba
, en
Sa
n M
artín
; en
Pi
lcuy
o,
Puno
, y
enH
uanc
ave l
ica,
Aco
bam
ba y
Ang
arae
s, en
Hua
ncav
elic
a, c
on
muj
eres
que
no
se c
onoc
en e
ntre
una
regi
ón y
otr
a pe
ro q
ue
sabe
n qu
e so
n pa
rte
de u
n m
ism
o pr
o yec
to, d
e un
mis
mo
sueñ
o.
La p
rimer
a ex
perie
ncia
se
llevó
a c
abo
con
las
muj
eres
de
la
Casa
del
Bie
nEst
ar d
e M
anue
la R
amos
en
Los
Mor
ochu
cos,
Ayac
ucho
, en
el
año
2004
. A
hora
son
75
muj
eres
qui
enes
co
ntin
úan
activ
as e
n la
cria
nza
de c
uyes
.
En P
i lcuy
o, P
uno,
tien
en m
enos
tiem
po; s
i bie
n aú
n no
tien
enun
año
en
esta
act
ivid
ad,
las
42 m
u jer
es t
iene
n m
ucho
entu
sias
mo
porq
ue e
n es
te c
orto
tiem
po p
u die
ron
pone
r sus
cuye
s en
el m
erca
do d
e Ila
ve y
asp
iran
llega
r a T
ipón
, Cus
co,
luga
r con
un
alto
con
sum
o de
cuy
.
“Est
oy p
onie
ndo
en p
ráct
ica
lo q
ue a
pren
dí, c
ada
vez
real
izo
de p
oco
en p
oco
las m
ejor
as d
e mis
poz
as y
divi
do
a m
is c
u yes
de
acue
rdo
a la
eda
d y
el se
xo…
por
que
mis
pa
dres
sie
mpr
e ha
n cr
iado
per
o to
do ju
nto,
no
com
oa h
ora
que
nos h
an e
nseñ
ado
a se
para
rlos”.
E lsa
Pac
co C
atac
hura
, Com
unid
ad d
e Tic
ona
Cusu
llaca
, Pi
lcu y
o, P
uno
En R
ioja
y M
oyob
amba
son
24
muj
eres
que
tam
bién
est
án
en l
a fa
se e
xper
imen
tal
y su
eñan
con
for
mar
una
gra
n em
pres
a ex
port
ador
a de
cuy
es e
n el
Alto
May
o. P
or lo
pro
nto,
han
reci
bido
un
sola
r co
mo
dona
ción
de
la M
unic
ipal
idad
Pr
ovin
cial
de
Rio j
a pa
ra fo
rmar
un
cent
ro d
e ac
opio
o p
ara
la
e lab
orac
ión
de h
umus
con
el e
stié
rcol
de
cuy.
Tam
bién
est
ánpe
nsan
do e
n la
pre
para
ción
de
plat
os e
n ba
se a
l cuy
par
a el
gust
o de
una
alta
pob
laci
ón m
igra
nte
de C
a jam
arca
.
En H
uanc
avel
ica,
Aco
bam
ba y
Ang
arae
s, so
n 47
muj
eres
que
de
sarr
olla
n es
ta a
ctiv
idad
y l
os m
ejor
es r
esul
tado
s es
tán
en la
s co
mun
idad
es d
e U
chku
s In
caña
n de
Hua
ncav
elic
a y
Chac
rapu
nco
de A
ngar
aes.
Se tr
ata p
ues d
e ex
perie
ncia
s div
ersa
s y e
n di
fere
ntes
altit
udes
.D
esde
la a
lta p
una
de H
uanc
avel
ica,
Pun
o y
Ayac
ucho
, que
está
n en
tre
los
4.50
0 m
etro
s so
bre
el n
ivel
del
mar
, y la
sel
va
peru
ana,
ent
re r
íos
y bo
sque
s, co
mpa
rtie
ndo
espa
cios
con
herm
osos
pec
es y
ave
s en
tem
pera
tura
s m
uy e
leva
das.
E l c
uy p
ropi
cia,
por
tant
o, u
n en
cuen
tro
de c
ultu
ras,
de ló
gica
s di
fere
ntes
, abr
iénd
ose
paso
con
otr
os a
limen
tos
nativ
os p
ara
hace
rse
cono
cer y
des
ear.
“La
ú ltim
a ce
na”,
cuad
ro d
e la
Esc
uela
Cuz
queñ
a, p
inta
do p
orD
iego
de
la P
uent
e, je
suita
flam
enco
, pre
sent
a co
mo
invi
tado
espe
cia l
pre
cisa
men
te a
nue
stro
cuy
, per
sona
je d
e pe
so e
n es
e es
fuer
zo p
or re
cupe
rar n
uest
ra id
entid
ad.
98
Ing
red
ien
tes
1 cu
y tie
rno
1 ta
za d
e ha
rina
Ajo
s m
olid
osSa
l y p
imie
nta
Prep
arac
ión
Troz
ar e
l cuy
en
pequ
eños
ped
azos
.En
un
reci
pien
te e
c har
sol
o la
cla
ra d
e hu
evo
y m
ezcl
arlo
con
lo
s tr
ozos
de
carn
e de
cuy
; ret
irar a
un
plat
o y
apan
arlo
s co
nha
rina.
Fre
ír en
abu
ndan
te a
ceite
.
Se s
irve
con
yuca
san
coch
ada,
ens
alad
as c
riolla
s y
crem
a de
roco
to o
hua
cata
y.
Ch
ich
arro
n d
e cu
yM
arg
a C
apan
i Qu
isp
eH
uan
cave
lica
10
13
Ing
red
ien
tes
2 cu
yes
tiern
os1
vaso
gra
nde
de v
ino
4 a j
í mira
sol
1 ce
bolla
en
cuad
ritos
peq
ueño
s o
raya
da10
gra
mos
de
pasa
sCo
min
o, s
al y
pim
ient
aU
na p
izca
de
pere
jil m
olid
oU
na p
izca
de
cula
ntro
Prep
arac
ión
Troz
ar lo
s cu
yes.
En u
na o
lla fr
eír y
dor
ar b
ien
las
pres
as. R
etira
r la
carn
e de
cu
y e
inco
rpor
ar la
ceb
olla
, ajo
, ají,
com
ino,
pim
ient
a, p
erej
il y
vino
, par
a qu
e do
re b
ien
hast
a qu
e el
ade
rezo
est
é so
frito
. Fi
nalm
ente
, agr
egar
las
pasa
s y
deja
r sud
ar h
asta
que
la
carn
e es
té li
sta.
Se s
irve
con
arro
z, y
uca
sanc
ocha
da o
pap
a am
arill
a.
Cuy
al v
ino
Hua
nca
velic
a
1514
Ing
red
ien
tes
1 cu
y ti
erno
des
hues
ado
1 pa
quet
e de
gal
leta
s m
olid
as o
pan
ralla
do1
huev
o2
dien
tes
de a
jo¼
ace
ite
Got
as d
e pi
sco
Sal y
pim
ient
a al
gus
to
Prep
arac
ión
Lim
piar
bie
n y
desh
uesa
r el c
uy, l
uego
saz
onar
lo c
on
sal,
pim
ient
a, a
jo y
pis
co. E
n un
reci
pien
te e
char
sol
o la
c l
ara
de h
uevo
y b
añar
las
pres
as. U
na v
ez li
stas
apa
nar
las
pres
as c
on la
gal
leta
mol
ida
y fr
eírl
as e
n m
oder
ado
acei
te.
Se s
irve
con
pap
as fr
itas
; ens
alad
as d
e pe
pini
llo, l
echu
ga,
tom
ate
y m
ayon
esa.
Mila
nes
a d
e cu
yH
uan
cave
lica
Ing
red
ien
tes
4 cu
yes
tier
nos
1 cu
c har
adit
a de
ajo
1 cu
char
ada
de p
isco
¼ d
e ta
za d
e ac
eite
Sal y
pim
ient
a
Prep
arac
ión
Lim
piar
bie
n lo
s cu
yes
ente
ros.
Saz
onar
con
sal
, pim
ient
a,
ajo
y pi
sco.
Lue
go fr
eírl
os c
on a
bund
ante
ace
ite
por
espa
cio
de c
inco
min
utos
has
ta q
ue la
car
ne e
sté
a pu
nto.
Se s
irve
con
pap
a am
arill
a o
blan
ca; e
nsal
adas
de
pepi
nillo
, tom
ate,
ceb
olla
y le
chug
a. A
jí am
arill
o o
verd
e,
crem
a de
ají
huac
ata y
o c
rem
a de
roco
to.
Cuy
al n
atur
alH
uan
cave
lica
16
Ing
red
ien
tes
(par
a 2
porc
ione
s)
1 cu
y ti
erno
des
hues
ado
1 ta
za d
e ha
rina
sin
pre
para
r1
huev
o (s
olo
la c
lara
)1
copa
de
pisc
o3
dien
tes
de a
jo m
olid
oA
ceit
eSa
l y p
imie
nta
Prep
arac
ión
Troz
ar la
car
ne d
e cu
y en
pre
sas
pequ
eñas
y e
n un
tazó
nsa
zona
rlas
con
ajo
s, s
al, p
imie
nta
y pi
sco.
En u
n re
cipi
ente
ech
ar s
olo
la c
lara
de
huev
o y
pasa
r las
pres
as, u
na p
or u
na, r
etir
arla
s y
apan
arla
s co
n la
har
ina.
Una
vez
list
as fr
eír l
as p
resa
s en
una
sar
tén
con
abun
dant
e ac
eite
has
ta q
ue e
stén
bie
n do
rada
s pa
ralu
ego
reti
rarl
as y
dej
arla
s es
curr
ir.
Se s
irve
con
yuc
as o
pap
as d
orad
as, e
nsal
adas
, cre
mas
de
huac
atay
o ro
coto
.
PisC
uy (C
uy a
l pis
co)
Hu
anca
velic
a
18 Broc
het
a d
e cu
yH
uan
cave
lica
Ing
red
ien
tes
1 cu
y ti
erno
1 za
naho
ria
1 ra
mit
a de
api
o1
cebo
lla1
tom
ate
Una
s go
tas
de p
isco
Una
piz
ca d
e pe
rejil
Sal y
pim
ient
aU
n po
quit
o de
hie
rbas
aro
mát
icas
Prep
arac
ión
Lim
piar
y tr
ozar
el c
uy. E
n un
a ol
la e
char
un
litro
de
agua
,ap
roxi
ma d
amen
te, e
inco
rpor
ar la
s pr
esas
de
cuy.
Una
vez
que
dé u
n he
rvor
, inc
orpo
rar l
as v
erdu
ras,
zan
ahor
ia, a
pio,
hier
bas
arom
átic
as, c
ebol
la y
per
ejil.
Sazo
nar c
on s
al y
pim
ient
a. A
greg
ar e
l pis
co, l
as ro
daja
sde
tom
ate
y fin
alm
ente
las
hier
bas
arom
átic
as. D
ejar
coci
nar p
or e
spac
io d
e 15
min
utos
has
ta q
ue la
car
ne e
sté
suav
e.
Se s
irve
con
pan
y p
apa
amar
illa.
Emb
rujo
(con
som
é d
e cu
y)H
uan
cave
lica
Ing
red
ien
tes
2 cu
yes
tier
nos
desh
uesa
dos
2 cu
char
adas
de
vina
gre
1 cu
char
adit
a de
ají
panc
aU
na p
izca
de
orég
ano
Com
ino,
pim
ient
a y
sal
Pim
ient
o m
orró
nCe
bolla
Prep
arac
ión
Troz
ar lo
s cu
yes
desh
uesa
dos.
En
un re
cipi
ente
mez
clar
el a
jí, o
réga
no, c
omin
o, s
al, p
imie
nta
y vi
nagr
e. E
char
las
pres
as y
dej
arla
s m
acer
ar h
asta
el d
ía s
igui
ente
.
Ensa
rtar
en
palit
os d
e ca
ña in
terc
alan
do c
on e
l pim
ient
o y
cebo
lla e
n tr
ozos
, lig
eram
ente
pas
ados
por
sill
ao.
Lueg
odo
rarl
iger
amen
teen
una
parr
illa
sazo
nand
oco
nLu
ego
dora
r lig
eram
ente
en
una
parr
illa
sazo
nand
o co
n go
tita
s de
sill
ao.
Se s
irve
con
pap
a, c
hocl
o y
cre
ma
de ro
coto
.
19
Ing
red
ien
tes
(par
a 4
porc
ione
s)
2 cu
yes
tier
nos
2 ce
bolla
s m
edia
nas
2 di
ente
s de
ajo
2 cu
char
adas
de
vina
gre
½ p
imen
tón
½ c
ucha
radi
ta d
e az
úcar
½ c
ucha
radi
ta d
e or
égan
o2
ají m
iras
ol s
eco
y m
olid
o2
ají p
anca
sec
o y
mol
ido
1 a j
í am
arill
o co
rtad
o en
tiri
tas
½ c
ucha
radi
ta d
e pe
rejil
½ ta
za d
e ac
eite
1 pi
zca
de s
illao
Com
ino,
pim
ient
a y
sal a
l gus
to
Prep
arac
ión
Lim
piar
los
cuye
s y
lueg
o tr
ozar
los
en c
uatr
o pr
esas
,sa
zona
rlas
con
sal
y p
imie
nta
y fr
eírl
os e
n la
sar
tén.
Una
vez
que
las
pres
as e
stán
dor
adas
, ret
irar
las
y fr
eír e
laj
o, a
jíes
e in
gred
ient
es c
omo
pere
jil, c
omin
o, p
imie
nta,
silla
o, s
al a
l gus
to, i
ncor
pora
ndo
nuev
amen
te la
s pr
esas
,a d
emás
de
las
cebo
llas
rem
ojad
as p
revi
amen
te e
n sa
l yvi
nagr
e, a
sí c
omo
el p
imen
tón,
oré
gano
y v
inag
re.
Una
vez
que
el a
dere
zo e
sté
sofr
ito,
ver
ifica
r la
sazó
n y
agre
gar e
l vin
agre
; dej
ar re
posa
r uno
s m
inut
os m
ás p
ara
que
los
sabo
res
se in
tens
ifiqu
en.
Dej
ar c
ocin
ar a
fueg
o le
nto
hast
a qu
e la
s pr
esas
term
inen
su c
occi
ón.
Se s
irve
con
lech
uga,
cam
ote,
ace
itun
as y
hue
vo.
Esca
bec
he
de
cuy
Hua
nca
velic
a21
22
Ing
red
ien
tes
1 cu
y ti
erno
3 di
ente
s de
ajo
mol
ido
1 ce
bolla
peq
ueña
4 aj
í am
arill
o fr
esco
y m
olid
o¼
cuc
hara
dita
de
cula
ntro
¼ c
ucha
radi
ta d
e pe
rejil
mol
ido
Sal,
com
ino
y pi
mie
nta
½ li
món
Prep
arac
ión
Troz
ar la
s pr
esas
del
cuy
y d
orar
las
en u
na o
lla. U
na v
ez
dora
das
reti
rarl
as d
e la
olla
e in
corp
orar
inm
edia
tam
ente
la
s ce
bolla
s, a
jo, a
jí, c
omin
o, c
ulan
tro
y pe
rejil
mol
ido
hast
a qu
e la
ceb
olla
cam
bie
de c
olor
.Cu
ando
el a
dere
zo e
sté
en s
u pu
nto
agre
gar u
n po
code
cal
do o
agu
a y
volv
er a
pon
er la
s pr
esas
has
ta q
ue s
eco
cine
bie
n la
car
ne y
sue
lte
el g
uiso
.A
ntes
de
reti
rar d
el fu
ego
expr
imir
½ li
món
.
Se s
irve
con
pap
a am
ari ll
a y
arro
z bl
anco
con
arv
ejas
.
Uch
uCuy
Hu
anca
velic
a
Ing
red
ien
tes
1 cu
y ti
erno
1 cu
char
adit
a de
ajo
mol
ido
1 cu
char
ada
de v
inag
re1
cuch
arad
ita
de a
jí pa
nca
1 co
pa d
e vi
noSa
l y p
imie
nta
al g
usto
Prep
arac
ión
Lim
piar
y tr
ozar
el c
uy. E
n un
reci
pien
te m
ezcl
ar e
lvi
nagr
e co
n el
ajo
, ají
panc
a, s
al, p
imie
nta
y vi
no e
inco
rpor
ar la
s pr
esas
del
cu y
, dej
ándo
las
mac
erar
ore
posa
r apr
oxim
adam
ente
por
dos
hor
as.
Una
vez
list
o lle
var l
as p
resa
s a
una
sart
én c
on re
gula
rac
eite
y fr
eírl
as h
asta
que
la c
arne
est
é co
cina
da.
Se s
irve
con
yuc
a sa
ncoc
hada
, pap
a am
arill
a y
ensa
lada
Cuy
ad
obad
oH
uan
cave
lica25
26
Ing
red
ien
tes
1 cu
y ti
erno
des
hues
ado
Ajo
mo l
ido
Verd
uras
pic
adas
en
bast
onci
toSa
l y p
imie
nta
Vino
tint
o al
gus
to
Prep
arac
ión
Lim
piar
y d
eshu
esar
el c
uy. E
stir
ar la
pul
pa d
e ca
rne
decu
y y
colo
car l
as v
erdu
ras
pica
das,
enr
olla
rlo
y de
ser
po
sibl
e am
arra
rlo
con
una
pita
.U
na v
ez q
ue e
sté
listo
col
ocar
el e
nrol
lado
en
una
cace
rola
con
un
poco
de
cald
o, ta
pand
o la
car
ne. C
ocin
ar
a fu
ego
lent
o. A
greg
ar e
l vin
o y
deja
r que
hie
rva
hast
a qu
e se
coc
ine
la c
arne
.
Se s
irve
con
pur
é de
pap
as, a
rroz
y e
nsal
ada.
Enro
llad
o d
e cu
yH
uan
cave
lica
29
Ing
red
ien
tes
(par
a 4
porc
ione
s)
2 cu
yes
tier
nos
3 aj
í am
arill
o m
iras
ol1
kilo
de
arro
z1
cebo
lla½
cop
a de
pis
coPi
mie
nto
Arv
e jas
Cu
lant
ro m
olid
oU
na p
izca
de
pere
jil m
olid
oA
jo
Com
ino,
sal
y p
imie
nta
Prep
arac
ión
Troz
ar la
s pr
esas
y d
orar
las.
En la
mis
ma
olla
inco
rpor
ar la
ceb
olla
, ajo
, per
ejil,
cu
lant
ro, a
jí, p
imie
nto,
com
ino,
pim
ient
a y
el p
isco
. Una
ve
z qu
e e l
ade
rezo
est
é en
su
punt
o, a
ñadi
r el a
gua,
el
arro
z, la
s ar
veja
s y
lueg
o la
s pr
esas
. Esp
erar
a q
ue g
rane
e el
arr
oz.
Se s
irve
con
sal
sa c
riol
la.
Arr
oz v
erd
e co
n c
uy
Hu
anca
velic
a
Ing
red
ien
tes
1 cu
yA
jí pa
nca
Pere
jil m
olid
oA
jí m
iras
ol15
0 gr
amos
de
man
í tos
tado
y p
elad
oCe
bolla
sA
jo m
olid
o, s
al y
pim
ient
a1
taza
de
cald
o
Prep
arac
ión
Lim
piar
y c
orta
r el c
uy e
n cu
atro
pre
sas.
Pon
erle
sal
y
pim
ient
a, y
dor
ar la
s pr
esas
en
una
olla
. Cua
ndo
esté
n lis
tas
reti
rarl
as y
ahí
mis
mo
añad
ir la
ceb
olla
, ajo
, per
ejil
mol
ido,
ají
mir
asol
, ají
panc
a, s
al y
pim
ient
a.
Inco
rpor
ar n
ueva
men
te la
s pr
esas
, ade
más
del
cal
do y
el
man
í. Sa
zona
r al g
usto
y d
ejar
coc
inar
has
ta q
ue e
l gui
so
qued
e lig
eram
ente
esp
eso .
Se p
uede
aco
mpa
ñar c
on p
apa
sanc
ocha
da.
Cuy
en
sal
sa d
e m
aní
Cas
a d
el B
ien
Esta
r Lo
s M
oroc
huc
osA
yacu
cho
30
Ing
red
ien
tes
1 cu
y gr
ande
y ti
erno
Sal
Com
ino
Pim
ient
a al
gus
toA
jos
Ach
iote
Yuca
Arr
oz1
z ana
hori
aPu
spop
orot
o (f
rejo
l de
palo
o p
uspi
no)
Sach
a cu
lant
roA
ceit
e
Prep
arac
ión
Ahu
mar
el c
uy p
revi
amen
te c
ondi
men
tado
con
ají
panc
a,
sal,
com
ino
y aj
os.
En u
na o
lla fr
eír l
a ce
bolla
, ajo
s y
achi
ote.
Agr
egar
el c
uy
cort
a do
en c
uatr
o tr
ozos
y d
ejar
que
sud
e. In
corp
orar
la
zan
ahor
ia p
icad
a en
roda
jas,
el p
uspo
poro
to, y
dej
ar
coci
nar a
fueg
o le
nto.
Cua
ndo
el c
uy e
sté
coci
do a
greg
ar
el s
acha
cul
antr
o y
reti
rarl
o.
Serv
ir c
on ro
daja
s de
yuc
a sa
ncoc
hada
y a
rroz
bla
nco.
Esto
fad
o d
e cu
y ah
umad
oSa
ra V
erg
ara
Loza
no
Rioj
a, S
an M
artí
n33
3534
Ing
red
ien
tes
(par
a 8
pers
onas
)
2 cu
yes
½ ta
za d
e ac
eite
2 cu
char
adas
de
ajo
mol
ido
3 cu
char
adas
de
ají p
anca
1 cu
char
adit
a de
com
ino
4 cu
char
adas
de
vina
gre
4 cu
char
adas
de
jugo
de
nara
nja
Sal,
pim
ient
a al
gus
toCa
ldo
de c
arne
Prep
arac
ión
Lim
piar
bie
n lo
s cu
yes
y co
rtar
en
pres
as. S
i se
dese
a, e
l cu
y en
tero
se
pued
e ce
cina
r (ha
cer c
orte
en
la c
arne
). M
ezcl
ar e
n un
tazó
n el
ace
ite,
sal
, pim
ient
a, a
jo, a
jí pa
nca,
com
ino,
vin
agre
y ju
go d
e na
ranj
a; d
esha
cer l
as p
asti
llas
de c
aldo
con
un
tene
dor y
una
piz
ca d
e ca
nela
en
polv
o.A
doba
r el c
uy p
or d
entr
o y
por f
uera
y d
ejar
repo
sar t
res
hora
s. L
uego
hor
near
lo p
or u
na h
ora.
Serv
ir c
on p
apas
dor
adas
y s
alsa
cri
olla
.
Cu
y al
hor
no
An
ita
Poq
uis
Valle
sRi
oja,
San
Mar
tín
Ing
red
ien
tes
(par
a 8
pers
onas
)
2 cu
yes
gran
des
2 cu
char
adas
de
achi
ote
5 gr
amos
de
pim
ient
a ne
gra
250
gram
os d
e a j
o m
olid
o1
vaso
de
vina
gre
250
gram
os d
e aj
í pan
ca m
olid
o2
pizc
as d
e co
min
o50
gra
mos
de
pim
ient
a de
cha
pa2
pizc
as d
e or
é gan
oSa
l, pe
rejil
1 ki
lo d
e pa
pa
Prep
arac
ión
Pela
r el c
uy y
lueg
o co
rtar
lo e
n cu
atro
par
tes.
Ado
bar
con
ají p
anca
, vin
agre
, ajo
s, a
chio
te, c
omin
o y
pim
ient
a ne
gra.
Se
añad
e la
pim
ient
a de
cha
pa y
oré
gano
. Mac
erar
po
r dos
hor
as.
En u
na o
lla g
rand
e po
ner u
n po
co d
e ac
eite
a fu
ego
lent
o, p
oner
los
peda
zos
de c
uy, o
ent
ero
si s
e pr
efie
re,
y co
cina
r por
med
ia h
ora.
Pro
bar l
a sa
l y a
ntes
de
serv
ir añ
adir
las
papa
s en
tera
s y
pela
das
para
que
se
coci
nen
con
el c
uy.
Ado
rnar
con
per
ejil.
Cuy
asa
do
en o
llaLi
dia
Vás
qu
ez M
arín
Moy
obam
ba,
San
Mar
tín
36 Taca
cho
con
cuy
cro
can
teLu
z Vi
lma
Fern
ánd
ez V
erg
ara
Rioj
a, S
an M
artí
n
37
Ing
red
ien
tes
4 pl
átan
os v
erde
s50
gra
mos
de
man
teca
de
chan
cho
¼ d
e cu
y co
ndim
enta
doSa
lsa
de c
ebol
la p
ican
te
Prep
arac
ión
Asa
r los
plá
tano
s en
el c
arbó
n. C
uand
o es
tén
suav
esch
anca
r bie
n en
un
mor
tero
o b
atea
de
mad
era
y ag
rega
rla
man
teca
, sal
y a
jo. A
garr
ar la
mez
cla
con
las
man
os y
fo
rmar
una
bol
a de
taca
cho.
Freí
r el c
uy h
asta
que
que
de c
roca
nte.
Serv
ir c
on le
chug
a y
sals
a de
ceb
olla
.
Otr
a op
ción
es
freí
r los
plá
tano
s ve
rdes
cor
tado
s po
r la
mit
ad y
seg
uir e
l mis
mo
proc
edim
ient
o de
l tac
acho
.
3938
Ing
red
ien
tes
2 Cu
yes
1 cu
c har
ada
de a
jí co
lora
do m
olid
o en
batá
n M
edia
cab
eza
de c
ebol
la ra
llada
Med
ia c
ucha
rada
de
zana
hori
a ra
llada
Med
ia c
ucha
radi
ta d
e hu
acat
ayM
edia
cuc
hara
da d
e aj
o m
olid
oO
réga
no, t
omill
o to
stad
o y
mol
ido
al g
usto
Com
ino,
pim
ient
a y
sal a
l gus
toKi
ón
1 bo
lsa
de p
apel
de
azúc
ar
Prep
arac
ión
Troz
ar e
l cuy
. Fre
ír a
jo y
ceb
olla
, y c
uand
o es
tén
dora
dos
agre
gar a
jí co
lora
do,
orég
ano,
tom
illo,
vin
o, h
uaca
tay,
com
ino,
pi
mie
nta,
zan
ahor
ia ra
llada
y k
ión
al g
usto
.Pa
sar l
as p
resa
s po
r la
prep
arac
ión
ante
rior
y de
jar r
epos
ar p
or d
os h
oras
en
el s
ol.
Una
vez
que
el h
orno
hec
ho d
e te
rron
es
en e
l sue
lo e
sté
bien
cal
ient
e, p
oner
el
cuy,
deb
idam
ente
mac
erad
o, e
nvue
lto
en
pape
l de
azúc
ar. C
ubri
r con
las
papa
s y
ocas
. Tap
ar e
l hor
no c
on b
asta
nte
tier
ra y
deja
rlos
coc
inar
por
dos
hor
as.
Se s
irve
con
pap
as, o
ca, h
abas
, ens
alad
a,
acom
paña
do c
on c
rem
a de
roco
to.
Pach
aman
ca d
e cu
yPi
lcu
yo, P
uno
Ing
red
ien
tes
2 cu
yes
5 aj
í ver
de8
dien
tes
de a
jos
(ade
rezo
)4
dien
tes
de a
jos
(sal
sa)
Com
ino,
sal
y p
imie
nta
Prep
arac
ión
Pela
r los
cuy
es e
n ag
ua b
ien
calie
nte
y co
lgar
por
un
rato
ha
sta
que
esté
n bi
en e
scur
rido
s. T
roza
r el c
u y e
n cu
atro
pa
rtes
y fr
eír e
n ac
eite
bie
n ca
lient
e.
En u
na o
lla a
part
e pr
epar
ar u
n re
hoga
do c
on b
asta
nte
cebo
lla, a
jos
y aj
í. Cu
ando
aga
rre
el p
unto
de
herv
or a
ñadi
rlo
s cu
yes
y de
jar c
ocin
ar, a
greg
ándo
le u
n po
co d
e ag
ua
para
que
que
de c
omo
una
sopa
.
Se s
irve
con
pap
as s
anco
chad
as, c
hocl
o y
arro
z gr
anea
do.
Jaca
cas
hq
uiM
anue
la d
el P
ilar
Gue
vara
Moy
abam
ba,
San
Mar
tín
4140
Ing
red
ien
tes
1 cu
y1
litro
de
acei
te v
eget
al2
cuch
arad
as d
e aj
o pi
cado
1 ta
za d
e m
aíz
blan
co m
olid
oSa
l, pi
mie
nta
y co
min
o al
gus
to
Prep
arac
ión
Pela
r el c
uy c
on a
gua
calie
nte
y ex
trae
r las
vís
cera
s. U
na
vez
limpi
o de
jarl
o se
car a
l sol
por
una
hor
a A
greg
arle
sal
, pim
ient
a, a
jo y
com
ino
al g
usto
. Pas
arlo
po
r har
ina
de m
aíz
En u
na s
arté
n ca
lent
ar e
l ace
ite,
agr
egar
el c
uy y
pon
erle
peso
enc
ima.
Una
vez
dor
ado,
vol
tear
lo y
vol
ver a
colo
carl
e el
pes
o en
cim
a.
Se s
irve
cal
ient
e y
croc
anti
to, a
com
paña
do c
on p
apas
sa
ncoc
hada
s y/
o do
rada
s y
ensa
lada
.Ta
mbi
én p
uede
ser
virs
e co
n ch
oclo
en
vez
de p
apa.
Cuy
ch
acta
do
Pilc
uyo
, Pun
o
Ing
red
ien
tes
1 cu
y gr
ande
1 ce
bolla
Ajo
s1
tom
ate
1 z a
naho
ria
¼ fr
ijolit
os v
erde
s1
taja
da d
e za
pallo
1 m
anoj
o de
hua
cata
y1
man
ojo
de c
ulan
tro
2 ho
jas
de s
acha
cul
antr
o2
ajíe
s m
isqu
iuch
o ve
rde
(ají
pica
nte
mo y
obam
bino
)Sa
l, co
min
o, p
imie
nta,
mis
to, a
ceit
e
Prep
arac
ión
Freí
r la
cebo
lla, a
jo, t
omat
e y
dem
ás c
ondi
men
tos
junt
o co
n el
cu y
. Dej
ar a
l vap
or p
or 1
5 m
inut
os. A
greg
ar la
s hi
erba
s (h
uaca
tay,
cul
antr
o y
sach
a cu
lant
ro) y
ají
licua
do;
lueg
o el
zap
allo
y la
zan
ahor
ia c
orta
dos
en c
uadr
adit
os,
adem
ás d
e lo
s fr
ijolit
os v
erde
s. D
ejar
coc
inar
has
ta q
ue
esté
bie
n co
cido
.
Serv
ir c
on a
rroz
e in
giri
(plá
tano
ver
de s
anco
chad
o)
Seco
de
cuy
Sara
Ver
gar
a Lo
zan
oRi
oja,
San
Mar
tín
43
Ing
red
ien
tes
1 ki
lo d
e ha
rina
de
maí
z co
mún
o m
aíz
amar
illo
suav
e¼
kilo
de
man
í tos
tado
mol
ido
½ li
tro
de a
ceit
e2
cuch
arad
as d
e m
isto
(com
pues
to d
e az
afrá
n m
olid
o,aj
os, o
réga
no a
ncho
, ceb
olla
, com
ino
y sa
l)1
cuch
arad
a de
com
ino
4 so
bres
de
sazo
nado
r3
cuch
arad
as d
e aj
os8
hoja
s de
bija
oSo
ga p
ara
amar
rar
Prep
arac
ión
Se a
doba
las
pres
as d
e cu
y co
n sa
l y p
imie
nta,
ají
panc
a y
ajos
; dej
ándo
las
mac
erar
por
45
min
utos
. Ret
irar
y o
rear
a
la b
rasa
.
P one
r la
hari
na d
e m
aíz
amar
illo
suav
e en
un
tazó
n gr
ande
y m
ezcl
ar c
on la
sal
y e
l man
í tos
tado
.
Prep
arar
el a
dere
zo e
n un
a sa
rtén
con
el a
ceit
e, lo
s aj
os,
com
ino
y m
isto
has
ta q
ue s
e si
enta
su
olor
e in
corp
orar
a
la m
asa
ante
rior
. Mez
clar
bie
n pa
ra q
ue q
uede
sua
ve, y
si
falt
a ac
eite
agr
egar
lo s
ufic
ient
e.
Una
vez
list
o en
volv
er e
n un
a ho
ja d
e bi
jao
una
porc
ión
de la
mez
cla
y la
pre
sa d
el c
uy e
n m
edio
. Am
arra
r bie
n pa
ra q
ue n
o en
tre
agua
. Coc
inar
lo e
n un
a ol
la c
on a
gua
hirv
iend
o po
r lo
men
os d
uran
te tr
es h
oras
.
Sara
Jua
ne
con
cuy
A
nit
a Po
qui
s Va
lles
Rioj
a, S
an M
artí
n
Esta
pub
licac
ión
ha s
ido
posi
ble
grac
ias
al e
ntus
iasm
o de
las
muj
eres
de
dive
rsas
reg
ione
s, qu
e de
sde
hace
al g
unos
año
s ap
osta
ron
por u
na a
ctiv
idad
eco
nóm
ica
cent
rada
en
la c
rianz
a de
cuy
es, y
des
de e
nton
ces,
en la
bús
qued
a de
mer
cado
, im
agin
aron
for
mas
dife
rent
es d
e pr
epar
ar lo
s cu
yes
para
que
sea
n ac
ogid
os p
or to
do ti
po d
e pú
blic
o.
Son
e lla
s qu
iene
s no
s ha
n pr
opor
cion
ado
las
rece
tas
que
han
ido
reco
pila
ndo,
inno
vand
o o
crea
ndo.
En
Hua
ncav
elic
a, M
arga
Cap
ani Q
uisp
e hi
zo a
copi
o de
est
as re
ceta
s qu
e no
s fu
eron
pr
opor
cion
a das
.
Toda
s la
s re
ceta
s tie
nen
los
secr
etos
de
cada
regi
ón -q
ue ti
ene
su to
que
espe
cial
-, y
que
bien
va
le la
pen
a co
noce
r y e
xper
imen
tar.
Expr
esam
os n
uest
ro re
cono
cim
ient
o a
las
muj
eres
de:
Los
Mor
ochu
cos,
A yac
ucho
, co
mun
idad
es d
e Ch
urru
palla
na;
Paco
pata
; Ch
uccl
lapa
mpa
; H
uand
inga
(B
arrio
de
H
uans
asay
a);
Hua
ncas
aya;
Ch
alco
; M
anza
nayo
cc;
Jusc
aym
arca
; Ñ
uñun
huay
cco;
Cor
aspa
mpa
; Ros
aspa
mpa
; Orc
cohu
allc
hanc
ca; C
uchu
canc
ha; C
haup
incc
uyllo
; Pi
llpic
anch
a; A
llpau
rcun
a; P
umah
uasi
y C
hiril
la.
Pilc
u yo,
Pun
o, c
omun
idad
es d
e Sa
ncut
a y
Mac
haq
Mar
ka.
Rioj
a, S
an M
artín
, Aso
ciac
ión
“El c
uy d
e m
i bar
rio”.
Mo y
obam
ba, S
an M
artín
, Aso
ciac
ión
de c
riado
ras “
La P
rimav
era”
.
REC
ON
OC
IMIE
NTO
SB
ija
o
es la
hoj
a re
com
enda
da p
ara
envo
lver
las
dive
rsas
com
idas
, por
lo b
rilla
nte
de s
u ho
ja e
nam
bos
lado
s
Ch
ac
tar
es e
l pro
ceso
de
colo
car l
as “c
haqu
etas
” o
pied
ras
de c
ocin
a en
cim
a de
los
cuye
s
Ing
iri
plát
ano
verd
e sa
ncoc
hado
Jac
a C
ash
qu
i
cuy
en o
lla d
e ba
rro
Mis
qu
iuc
ho
ají p
ican
te m
oyob
ambi
no
Mis
to
sazo
nado
r o m
ishq
uina
. Ade
rezo
mad
re, b
ásic
oen
las
com
idas
de
la re
gión
am
azón
ica
Pu
spo
po
roto
frej
ol d
e pa
lo o
pus
pino
, tam
bién
se
culti
va e
n el
nor
te d
el P
erú
Sa
ch
a c
ula
ntr
o
cula
ntro
regi
onal
, rec
ibe
otro
s no
mbr
es c
omo
ciuc
a cu
lant
ro o
cul
antr
o an
cho
Uc
hu
ají c
omún
GLO
SARI
O
Estu
vier
on p
rese
ntes
pro
fesi
onal
es m
uy d
ispu
esto
s a a
com
paña
r tod
o el
pro
ceso
y lo
hic
iero
nco
n en
tusi
asm
o y
resp
onsa
bilid
ad. U
n sa
ludo
par
a G
ilmar
Qui
spe,
en
Puno
, y N
elio
Muñ
ozTo
rres
, en
San
Mar
tín.
Este
rece
tario
no
habr
ía s
ido
posi
ble
si n
o hu
biér
amos
con
tado
con
el a
poyo
y e
ntus
iasm
o de
los e
quip
os d
e tr
abaj
o de
Man
uela
Ram
os, m
u y c
onve
ncid
os d
e es
te su
eño,
que
aco
mpa
ñaro
n a
las
muj
eres
cria
dora
s de
cuy
es, y
lueg
o ex
pert
as e
n la
pre
para
ción
de
delic
iosa
s co
mid
as
en b
ase
a cu
y. U
n re
cono
cim
ient
o es
peci
al a
Kat
ya A
roné
s, de
Aya
cuch
o; I
vonn
e Ta
ngoa
,de
San
Mar
tín; V
erón
ica
Gál
vez,
de
Puno
y M
aría
Sol
edad
Góm
ez C
cora
y M
arga
Cap
ani,
deH
uanc
ave l
ica,
resp
onsa
bles
loca
les
de e
stos
pro
yect
os.
Fina
lmen
te, q
uere
mos
exp
resa
r nue
stro
reco
noci
mie
nto
a la
Aso
ciac
ión
Mad
re C
oraj
e y
Junt
ade
And
aluc
ía, d
e Es
paña
, que
est
uvie
ron
codo
a c
odo
dura
nte
dos
años
apo
yand
o el
trab
ajo
en H
uanc
avel
ica.
El a
uspi
cio
de e
sta
publ
icac
ión
refle
ja e
l com
prom
iso
de e
stas
org
aniz
acio
nes
con
el d
esar
rollo
de
nues
tras
com
unid
ades
y s
us c
ultu
ras.
4746 H
uanc
avel
ica,
Hua
ncav
elic
a, c
omun
idad
es d
e Vi
sta
Ale
gre;
Uch
kus
Icañ
añ-Y
auli;
Cca
sapa
ta-
Yaul
i y A
yacc
ocha
-Aco
ria.
Acob
amba
, Hua
ncav
elic
a, c
omun
idad
es d
e Ch
oclo
coch
a y
Vist
a A
legr
e, A
nta.
A
ngar
aes,
Hua
ncav
e lic
a, c
omun
idad
es d
e Ch
acap
unco
y P
arco
Alto
.
Tam
bién
que
rem
os e
xpre
sar n
uest
ro re
cono
cim
ient
o a
los m
unic
ipio
s pro
vinc
iale
s y d
istr
itale
sde
Aya
cuch
o, P
uno,
San
Mar
tín y
Hua
ncav
elic
a, q
ue a
poya
ron
esta
s in
icia
tivas
y a
port
aron
es
paci
os p
ara
la c
rianz
a, e
l aco
pio
y la
exp
osic
ión
de c
omid
as, a
dem
ás d
e su
ent
usia
smo.
E l In
stitu
to N
acio
nal d
e In
vest
igac
ión
Agra
ria (
INIA
) ha
sid
o un
alia
do e
xcep
cion
al e
n es
tas
expe
rienc
ias,
invo
lucr
ándo
se m
ucha
s ve
ces
en f
orm
a di
rect
a en
est
os p
roye
ctos
par
aga
rant
izar
el é
xito
.
El M
inis
terio
de
Agric
ultu
ra, la
Dire
cció
n Re
gion
al A
grar
ia y
la A
genc
ia A
grar
ia si
empr
e tu
vier
on
sus
puer
tas
abie
rtas
cua
ndo
fuer
on re
quer
idos
par
a un
a as
esor
ía e
spec
ializ
ada.
La c
onst
rucc
ión
de l
os g
alpo
nes
ha s
ido
en t
odos
los
cas
os g
raci
as a
l es
fuer
zo f
amili
ar,
incl
u yen
do lo
s m
ater
iale
s, qu
e ca
si s
iem
pre
fuer
on a
port
es p
ropi
os. S
in e
mba
rgo,
el a
poyo
de
cidi
do d
e la
s au
torid
ades
loca
les
y de
las
com
unid
ades
ha
sido
fund
amen
tal.
MO
VIM
IEN
TO M
AN
UEL
A R
AM
OS
El M
ovim
ient
o M
anue
la R
amos
es u
na o
rgan
izac
ión
fem
inis
ta
peru
ana
sin
fines
de
lucr
o qu
e de
sde
1978
tra
baja
par
a m
ejor
ar la
situ
ació
n y
posi
ción
de
las m
ujer
es. S
urge
com
o un
es
paci
o di
rigid
o a
las
muj
eres
con
esc
asas
pos
ibili
dade
s de
ac
cede
r a
la in
form
ació
n so
bre
sus
dere
chos
y c
omo
apoy
o pa
ra e
nfre
ntar
su
situ
ació
n de
inde
fens
ión.
Real
iza
trab
ajos
de
as
esor
ía,
advo
cacy
, ca
paci
taci
ón,
inve
stig
ació
n, d
ifusi
ón y
def
ensa
de
los
dere
chos
leg
ales
, ec
onóm
icos
, soc
iale
s, po
lític
os, s
exua
les
y re
prod
uctiv
os d
e la
s m
ujer
es d
e la
s di
vers
as c
ultu
ras
que
habi
tan
en e
l Per
ú.
Las
inte
rven
cion
es e
stán
org
aniz
adas
a t
ravé
s de
cua
tro
línea
s te
mát
icas
: Der
echo
a u
na v
ida
sin
viol
enci
a, D
erec
hos
Econ
ómic
os,
Der
echo
s Po
lític
os y
Ciu
dada
nía
y D
erec
hos
Sexu
ales
y R
epro
duct
ivos
; cu
yos
ejes
tra
nsve
rsal
es s
on e
l En
foqu
e de
Gén
ero
y el
Enf
oque
de
Der
echo
s H
uman
os.
Man
uela
Ram
os ti
ene
ofici
nas
regi
onal
es e
n la
s ci
udad
es d
e Li
ma,
Anc
ash,
Aya
cuch
o, H
uanc
avel
ica,
Jun
ín,
La L
iber
tad,
Pi
ura,
Pun
o, S
an M
artín
, Tac
na y
Uca
yali.
La
Ofic
ina
Cent
ral
está
en
Lim
a y
cuen
ta c
on d
os s
edes
más
en
los
dist
ritos
de
San
Juan
de
Mira
flore
s y
Villa
El S
alva
dor.
LI M
A
Av. J
uan
Pabl
o Fe
rnan
dini
155
0Pu
eblo
Lib
re, L
ima
21Pe
rúT
423
8840
e-m
ail
post
mas
t@m
anue
la.o
rg.p
ew
ww
. man
uela
.org
.pe
El c
uy, e
ncue
ntro
de
cult
uras
y d
e sa
bo
res
Pri
mer
a ed
ició
nIm
pre
so e
n P
erú
Lim
a, fe
bre
ro d
e 20
08
© M
ovi
mie
nto
Man
uela
Ram
os
Av.
Jua
n P
ablo
Fer
nand
ini 1
550
Pue
blo
Lib
re, L
ima
Per
ú
Res
po
nsab
le d
e la
ed
ició
nV
icto
ria
Vill
anue
va
Pro
duc
ció
nLu
cía
Gar
cía
Rev
isió
n y
cuid
ado
de
edic
ión
Am
elia
Vill
anue
va
Foto
graf
íaS
ona
ly T
uest
aA
licia
Vill
anue
vaJu
an P
ablo
Mur
ruga
rra
Arc
hivo
Mo
vim
ient
o M
anue
la R
amo
s
Hec
ho e
l Dep
ósi
to L
egal
en
la B
iblio
teca
Nac
iona
l del
Per
úN
º 20
08-0
2716