1

Title of Lecture/Talk

O ensino CLIL e a experiencia do CPI Tino Grandío (Guntín)

Ana Arias Castro

arias@edu.xunta.es

2

Esquema

O ensino CLIL-AICLEQue éBase teóricaCaracterísticasDiferenzas co ensino na L1- estadaxeVariables e modelos

Experiencia no CPI Tino GrandíoFasesHorarios e hora adicionalProfesorado e alumnadoMateriais: libros de texto, propios e blogPELEtwinningAuxiliares de conversa

3

O ensino CLIL

Que é? CLIL ou AICLE?CLIL: Content and language Integrated LearningAICLE: Aprendizaje Integrado de Contenidos y Lenguas Extranjeras

6.2.2. ¿Como aprenden os alumnos?

6.2.2.1. De momento non existe un consenso baseado na investigación sobre a maneira de aprender dos alumnos. (...). Algúns teóricos cren que as capacidades humanas de procesamento de información son bastante fortes como para que un ser humano exposto a unha lingua comprensible poida adquirila e sexa capaz tanto de comprendela coma de producila. (...) Para estes teóricos, o máis importante que pode Marco europeo común de referencia para as linguas facer un profesor é proporcionar o medio lingüístico máis rico posible para que poida darse a aprendizaxe sen un ensino académico.

6.2.2.2. Outros teóricos cren que ademais da exposición ao material de entrada (input) comprensible, a participación activa na interacción comunicativa é unha condición necesaria e suficiente para o desenvolvemento da lingua. Tamén consideran que o ensino ou o estudo explícitos da lingua son irrelevantes. (...) Entre os extremos, a maioría dos alumnos e dos profesores e dos seus servizos de apoio seguen prácticas máis eclécticas recoñecendo que os alumnos non aprenden necesariamente o que ensinan os profesores e que requiren un abundante material de entrada (input) de carácter lingüístico, contextualizado e intelixible, e tamén oportunidades para empregar a lingua de forma interactiva.

Marco Europeo de Referencia para as linguas

4

O ensino CLIL

Base teórica

David Marsh: Using Languages to Learn and Learning to Use Languages

“In CLIL, we provide a situation in which the attention of the child is on some form of learning activity which is not the language itself. So what we are doing is providing the opportunity to learn to 'think' in the language, not just learn about the language itself as the major learning focus.”

5

O ensino CLIL

Base teórica

Coyle, D.- Fala das catro Cs:Comunicación – Usar a lingua para aprender e aprender usándoa.Cognición – Desenvolver procesos mentais superiores.Contido – Progresión nos contidos, capacidades e comprensión dos elementos do currículo. Cultura – Comprender aos outros e a un mesmo, á comunidade e á cidadanía global.

6

O ensino CLIL

Base teórica

Marco Europeo de Referencia para as Linguas

O MCERL recomenda referíndose á educación secundaria (no punto 8.3.2.):

Reducir o ensino académico da LE1 e usar a lingua de forma regular ou esporádica para ensinar outra materia (na liña da aprendizaxe centrada nun ámbito específico e de educación bilingüe). (páx. 242)

7

O ensino CLIL

Base teórica:Como se ensinan materias CLIL

Usando estadaxe adecuadaAndamiaxe: artigo de Aída Walqui (en inglés)

Empregando a L2 na medida do posibleElaborando ou seleccionando materiais adecuadosSabendo que sabe o noso alumnado (contidos lingüísticos e da materia)

Lexislación actualSeccións bilingües – DOG 20 maio 2011

Equipo de profesor CLIL + coordinador (lingua estranxeira)

Total ou parcialmente na L2

Posibilidade de 1 ou 2 horas adicionais de inglés

8

O ensino CLIL

Características

En xeral hai certo consenso sobre:Importancia do input comprensibleEnsino da forma para unha maior correcciónImportancia da interacción

Ensino de linguas a través doutras materias curricularesApréndese a lingua e o contido á vezO profesor CLIL ensina lingua de forma incidentalO profesor de Lingua Estranxeira (LE) atende máis á forma

9

O ensino CLIL

Diferenzas co ensino na L1 – estadaxe:Modelar

Dar exemplos claros e modelos, imitar, normas clarasConstruír pontes co coñecemento previo

Tormentas de ideas, conectar co mundo do alumno/aContextualizar

Fai máis perdurable o recordo: actividades prácticas, analoxías, metáforas, preguntas previas...

Elaborar esquemasPermiten adquirir a información de abaixo-arriba: esquemas de todo tipo e diagramas

Representar o textoPensar en alto, representar, ensinar a compañeiros

Desenvolvemento metacognitivoImplica ao alumnado na súa aprendizaxe.

10

O ensino CLIL

Variables:Linguas nacionais / extranxeiras

Linguas minoritarias / maioritarias

Linguas prestixiadas / menos prestixiosas

Linguas de inmigrantes con / sen prestixio

…

Diversos modelosCaso canadense

En lingua francesa nas provincias anglófonasModelo estadounidense

Programas de educación dual - MiamiHong KongCasos europeos

11

A experiencia do CPI Tino Grandío

Acollémonos á primeira convocatoria experimental de seccións europeas (Orde 18 abril 2002/DOG do 30 de abril) en 2002-2003:

3º ESO ciencias sociaisDáselle continuidade en 2003-2004:

4º ESO ciencias sociaisEn 2008-2009 un pasiño máis:

2º ESO música

12

O primeiro grupo foi un curso excepcional polo interese e nivel do alumnado.

Familias moi implicadas.

Dirección do centro implicada.

Profesoras da sección ilusionadas.

Sen materiais de aula

Busca constante para o día a día

Elaboración propia

Hora adicional (2 o primeiro curso) de inglés.

Xornadas en Santiago.

A experiencia do CPI Tino Grandío

13

Segunda fase:Organización do grupo

Da clase ao agrupamento en inglés-ciencias sociaisHora adicional

Só unha (problemas de transporte e organizativos)Libro de texto en 3º ESO – GCSESen libro de texto en 4º ESOCompra de materiais varios: libros, mapas, DVDsAxudantes de conversa

3 axudantes lingüísticos Comenius4 auxiliares de conversa

A experiencia do CPI Tino Grandío

14

A experiencia do CPI Tino Grandío

Na actualidade:Organización como agrupamento inglés-cc. sociaisHora adicional (3º & 4º ESO)Libro de texto (3º) e materiais propios (3º & 4º)Material organizado nun blogAuxiliar de conversa (moitos cursos)Outros proxectos conectados)

PELeTwinning

15

A experiencia do CPI Tino Grandío

HORARIOS:Antes había máis alumnado:

De dúas liñas a unhaDe dúas clases a desdobre

ProblemasMellor alumnado na sección – queixasUnha materia menos en galego

Compénsase esa diferenza con EFHora adicional

Tarde extra para alumnado e profesora LE

16

A experiencia do CPI Tino Grandío

HORA ADICIONAL. Que facemos?Traballo das destrezas (listening, speaking, reading, writing, interaction) Énfase na oralidadeMateriais propios de interacción oral (SP 2009-2010)Etwinning

cada 2 semanasAuxiliar de conversa

2 horas semanaisAxudar coas dificultades en ciencias sociais

17

A experiencia do CPI Tino Grandío

PROFESORADO CLILAxustar a programación da materia: metodoloxía, uso das TIC, recursos empregados...Selección e compra de materiais novosAdaptar a lingua dos materiais elaborados e escollidosFacer notables cambios metodolóxicos ao empregar unha andamiaxe adecuada: repeticións, paráfrases, preguntas, relación co mundo do alumnado, usar mis gráficos, etc.Facer un maior uso das TIC.Coordinarse co profesorado de linguas estranxeiras para un mellor resultado.Formarse no que supón a educación bilingüe

18

A experiencia do CPI Tino Grandío

PROFESORADO DE L2Axustar a temporalización de certos contidos ao longo do curso (pasiva, conxuncións... )Estar ao da do que imparte o/a profesor(a) CLIL.Axudar ao alumnado CLIL coas dificultades lingüísticas.Estudar impartir a sesión ou sesións adicionais contempladas na lexislación.Coordinarse co profesorado de CLIL para un mellor resultado (1 hora semanal).Elaborar materiais conxuntos que permitan o aproveitamento nas materias CLIL e de lingua estranxeira.Formarse no que supón a educación bilingüe.

19

A experiencia do CPI Tino Grandío

ALUMNADODesdobrar o grupo ou separarse doutros compaeiros na materia CLIL.Desdobrar o grupo na materia de L2.Profesorado con maiores expectativas (de motivación persoal e familiar).Medo a algo novo e diferente.Centrarse na comunicación e non na corrección lingüística.Necesidade de estadaxe na L2.Posibilidade dunha hora adicional de L2 semana.Medo á avaliación da materia CLIL.Medo a non adquirir igualmente os contidos da materia coma nun grupo non CLIL.

20

A experiencia do CPI Tino Grandío

LIBRO DE TEXTOInicio:

Libro de texto GCSE 3Notas en 4

AgoraLibro CLIL en 3:Outros materiais propios elaborados nun GT.

Materiais propios en 4º ESOUnidades alumnadoGlosariosPresentaciónsAudiosActividades e tests en Hot Potatoes

21

A experiencia do CPI Tino Grandío

MATERIAL CLIL (en comparación co non-CLIL)(2010) Essential Geography,

Richmond Publishing-Santillana

Textos máis brevesCon CD de actividades / sen audiosActividade introductoria e elementos lingüísticosLingua simplificada na L2Ideas en gráficos e ilustracións, liñas temporaisÁs veces máis gráficosActividades en lugar de explicacións (buscar países)Sen glosario inglés-galegoSen enlaces web interesantes

22

A experiencia do CPI Tino Grandío

MATERIAL non-CLILRedal, Henrique Juan and Ana M. Guerra Cañizo (ed.) (2011): Xeografía 3º ESO, Proxecto Os Camiños do Saber, Santiago de Compostela: Obradoiro Santillana...

máis longocomplexidade lingüística normal na L1ideas en texto sen actividades sobre ellasenlaces web a páxinas web na L1glosario galego-inglés ao final da unidade

23

A experiencia do CPI Tino Grandío

MATERIAIS 3º ESOLibro de texto especfico CLIL en 3 ESO.Materiais CLIL propios GT):

AudiosGlosariosActividades Hot PotatoesEnlaces interesantes no blog

MATERIAIS 4º ESOMateriais propios SP:

Unidades alumnadoGlosariosPresentaciónsAudiosTests en Hot PotatoesActividades en Hot PotatoesEnlaces a documentos adicionaisBlog da sección

24

A experiencia do CPI Tino Grandío

BLOG:XeralInglés 3ºInglés 4ºCCSS 3ºCCSS 4ºEtwinningAuxiliarCanciónsProxectos...

25

A experiencia do CPI Tino Grandío

PELComezamos a traballar o PEL en 2010-2011

Uso de materiais propios SP (2009-2010)Coherencia co resto do traballo:

Por competenciasÉnfase nas destrezasTraballo da oralidade

Traballo conxunto co departamento de francés ao longo de toda a ESO.

26

A experiencia do CPI Tino Grandío

EtwinningContactos anteriores con Bielorrusia e Marrocos.Dentro de Comenius - traballos colaborativos.Actividade moi controlada.Motivación do alumnado:

Interese por outras culturasTraballo con cine neste último cursoUso das TIC na aula de inglés

Temos xa 4 selos de calidade (7 cursos):2 selos europeos de calidadePremio nacional en LituaniaMateriais elaborados de calidade

27

A experiencia do CPI Tino Grandío

AUXILIARES DE CONVERSAAxudantes lingüísticos Comenius

2005-2006 Daniel Spenceley (inglés)2006-2007 Dagmara Konopkova (checa)2007-2008 Louisa Dubickas (escocesa)

Auxiliares de conversa2010-2011 Samuel Donnelly (estadounidense)2011-2012 Sarah E. Stahl (estadounidense)2012-2013 Sarah E. Adams (estadounidense)2013-2014 Taylor Matherly (estadounidense)

Beneficio para todo o centroÉnfase nas seccións bilingüesFomento da lingua oral e da cultura anglófona

28

A experiencia do CPI Tino Grandío

Algunhas suxestións

Boa coordinación entre profesorado CLIL e de L2Seleccionar e elaborar ben os materiais necesariosEstar en contacto con outro profesorado coas mesmas necesidades (mesmo curso e/ou materia CLIL)Proxectos eTwinningPEL e e-PEL

29

Bibliografía e enlaces

O ensino CLIL:Walqui:Scaffoldin for ELL: A Conceptual FrameworkScaffolding for English Language Learners (ELL)Marsch: Using Languages to Learn and Learning to Use LanguagesDifferences between a CLIL and a non-CLIL textbookIsabel Pérez (numerosa bibliografía clasificada)

Materiais do CPI Tino GrandíoMateriais ciencias sociais 3º ESOMateriais ciencias sociais 4º ESOLingua inglesa 3º ESO e 4º ESOProxectos eTwinninge-PEL

30

Grazas