Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do...

24
Número 10 Xuño 2011 1 € desde Carreira do Conde Entérate Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores visita La Salle e cóntannos as súas actividades” Acudimos ao centro escolar para falarlles do centro. Alí agasalláronnos coa súa ledicia e titulares coma o que encabeza esta información. Páx. 6 e 7 REPORTAXE Un barco con boa tripulación Botamos unha ollada e valoramos o conxunto de servizos que nos ofrece o centro. Páx. 4 e 5 Yoli peitea a unha clienta. Pechamos o curso Coa boa compaña de A Zanfona, os redac- tores de Entérate so- mos os encargados de pechar o curso coa presentación deste número 10.

Transcript of Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do...

Page 1: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Número 10 Xuño 2011 1 €

desde Carreira do Conde

EntérateEntérate

Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do

Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela

“Un grupo de maiores visita La Salle e cóntannos as súas actividades” Acudimos ao centro escolar para falarlles do centro. Alí agasalláronnos coa súa ledicia e titulares coma o que encabeza esta información. Páx. 6 e 7

REPORTAXE

Un barco con boa tripulación Botamos unha ollada e valoramos o conxunto de servizos que nos ofrece o centro.

Páx. 4 e 5 Yoli peitea a unha clienta.

Pechamos o curso

Coa boa compaña de A Zanfona, os redac-tores de Entérate so-mos os encargados de pechar o curso coa presentación deste número 10.

Page 2: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Carta de la Redacción Dale vida a los años

Marisa Selas y la Redacción

Si estamos en clase recibiendo y dando es porque nos sentimos activos y con inquietudes; esto ya nos rejuvene-ce más que cualquier otro tratamiento. Comenzamos con

esta reflexión porque en una de nuestras sesiones de trabajo surgió el tema del paso del tiempo, de cómo nos va imponien-do limitaciones. Pensamos que aunque está bien que se cuide la apariencia, no hay que ser extremos; es necesario saber aceptar el paso de los años y aprovechar y disfrutar los bue-nos momentos que nos ofrece esta etapa. Con voluntad se pueden hacer muchas cosas. Lo importante es haber llega-

do hasta aquí.

No todas las personas envejecen igual. En unas el deterioro físico y/o cognitivo es más lento. La vida es más dura para unos que para otros pero cada uno tiene que seguir el ritmo que le toca vivir. Parece ser que se lleva en los genes, en el estilo de vida y en cómo responde nuestro sistema inmunoló-gico. Los años arrugan la piel pero nuestro espíritu conserva

su actividad creativa.

Lo importante es prestar más atención a los valores internos. Cuando seamos capaces de mirar de frente los problemas que invaden nuestra vida podremos actuar, aunque sea con limita-ciones. Un escritor francés dijo: existe al menos un rincón del universo que con toda seguridad puedes mejorar y

eres tú mismo.

Esta parte de la vida también tiene sus cosas buenas: es más tranquila, serena, disponemos de tiempo libre y de un poco más de sabiduría, derivada de la experiencia de nuestros es-fuerzos, éxitos, fracasos y luchas. Hoy disponemos también de más medios para cultivarnos. Es importante que la crisis no afecte a nuestros centros y no perdamos calidad de

vida. Los necesitamos.

Por último, os invitamos a meter en la batidora estos ingre-dientes: una dieta equilibrada y sana, ejercicio, amigos positi-vos, aceptar el paso de los años, dormir lo necesario y hacer actividades. No haremos nada con lamentarnos ante el es-pejo de lo que hace el tiempo, seguro que tenemos otros valores más importantes. Los pensamientos se pueden modificar pero no así el paso de los años. Recuerda: cuan-do la mente está ocupada está creando y ahuyenta los fantasmas. Bueno es ganar años de vida pero mejor dar

vida a los años

EntérateEntérate Redacción:

Carmen Alborés Maceiras, Manuela Barbeito del Río, Laura Fernández Quintela, Pilar García Quintas, Elena Garea Mosquera, Gloria Gómez Gue-rra, Venancio Martínez Blanco, Carmen Platas Sánchez, Adelaida Rodicio Quevedo, José Sáez Fuertes, María Luisa Selas Carro, María del Carmen Suárez Calvo Edición y coordinación:

Esperanza Rey Cao Dirección del centro:

Pilar Mariño López

2 EntérateEntérate

Actualidad

UNA CURIOSIDAD

es un año especial. Este año es especial. La cifra 2011 es un número primo. Acaba en 11 y si sumamos 11 números primos consecu-tivos conseguimos llegar al número 2011. Compruébalo tú mismo:

2011= 157+163+167+173+ 179+181+191+193+ 197+199+211

Page 3: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

3

Cifras que refrendan un trabajo bien hecho

BALANCE DE FIN DE CURSO

La mayoría de las personas que acuden al Centro de Mayores de Novacaixagalicia en Santiago de Compostela lo hacen con un in-terés expreso por los servicios profesionales que en él se prestan y por la oferta de activi-dades que se programan en dos períodos anuales —de enero a junio y de octubre a di-

ciembre—. Así se ha comprobado en las 62 nuevas solici-tudes de admisión tramitadas de enero a junio del presente año y en la demanda de socias y de socios que se refleja en los datos expues-tos en la tabla inferior y en la referida a los servicios, que mostramos en la página 5.

TIPO ACTIVIDAD PLAZAS TOTALES

GRUPOS POR SEMANA

Físicas Gimnasia

Chikung-Taichi Cuerpo y consciencia

220

9

Psicosociales Gimnasia mental y Estimulación Cognitiva

“Activamente”

62

5

Plásticas Artesano-manuales

Dibujo-Acuarela

Óleo

70

4

Idiomas Francés

Inglés

40

3

Música gallega

Obradoiro

“A zanfona”

Acordeón

Pandereta y Canto

Danza

58

3

Culturales y medios de comunicación

Club de lectura

Taller de periodismo

30

2

Nuevas tecnologías

Iniciación a la informática

Internet y correo electrónico

PowerPoint FotoShop

120

15

Totales 20 actividades distintas 600 Plazas 41 Grupos semanales

Este abanico de actividades y servicios, junto con los servicios de prensa diaria, ciberaula, bebidas frías y calientes, juegos de mesa —también billar—, y otras actividades puntuales, con una coordinación técnica de marcada perspectiva social, un personal cualificado en

todas sus áreas de actuación, y la pertenencia de este centro a una gran red, nos sitúa como un centro de referencia para sus 4511 regis-trados en mayo y, en general, para la pobla-ción compostelana en la atención a las perso-nas mayores de la ciudad.

ACTIVIDADES

Page 4: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Rocío, a podóloga, atende a unha pacente.

La vida del centro

4

Tamén fago uso de Podo-loxía. Rocío, a podóloga, é un encanto de persoa. Fai o seu traballo con profesionali-dade e sempre ten unha pa-labra cariñosa e animosa

cando nos nota decaídas.

Estivo enferma e faltou un tempo. Xa está traballando de novo, espero que comple-

Por Carmen Platas

O meu home era empregado da Caixa de Aforros de San-tiago de Compostela en Zas de Carreira. Un día recibiu unha comunicación invitán-donos á inauguración dun Centro de Maiores na Carrei-ra do Conde. Viñemos, dis-frutamos, estivemos con mais xente e pouco mais re-

cordo do acontecemento.

Agora sei que hai corenta anos: incrible porque aínda que pasaron moitas cousas

parece que foi onte.

Hai mais de dez anos que eu fago uso de todo que hai aquí e que ben me atopo,coa xente, cos profesionais, coa dirección... Gústame estar en todo e participar nas activida-

des.

Pero non solo vou as clases, tamén fago uso das outras iniciativas e servizos que ofrece o centro e que funcio-nan á perfección, con bos profesionais, amables, pun-

tuais e cariñosos.

No salón de peiteado está Yoli que nos deixa guapas, coas cabezas ben limpas. É moi cariñosa, axuda á xente que a necesita, procura dar-nos conversación amena pa-ra que o tempo de espera se

nos faga mais corto.

Un barco con boa tripulación Participamos nas activida-des do centro e beneficía-

monos dos seus servizos, eficientes e atendidos por

profesionais competentes e amables. Por se aínda

Despois de pasar polas mans da masaxista

ata parece que pesas menos

Fina ten „mans de ouro‟.

Page 5: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

5 EntérateEntérate

Por Carmen Platas

tamente recuperada.

Temos tamén unha psicólo-ga, Nuria Martínez ,que com-parte gabinete coa podóloga e a masaxista —en horarios

diferentes, claro—. Nuria leva

os talleres de Estimulación

Cognitiva e Ximnasia Mental que se fan no Centro e ocú-pase da atención individuali-

zada e do seguimento perso-al das persoas que participan

neles. Atende a calquera so-cio ou socia que solicite a

súa axuda.

A masaxista, Fina, é outra gran profesional. Despois de pasar polas súas mans vas para casa relaxada e nova,

ata parece que pesas menos.

Fran é o ordenanza que nos atende polas tardes e os ven-res e sábados todo o día,

SERVICIO MEDIA HORAS DE CONSULTA POR MES

MEDIA DE PERSONAS ATENDIDAS POR MES

Peluquería 80 hs. 135

Podología 20 hs. 30

Masajes 20 hs. 45

Psicología 8 hs. 16

TOTAL DE CONSULTAS REALIZADAS

Periodo Enero a Junio 2011

SERVICIO

675 Peluquería

150 Podología

225 Masajes

80 Psicología

sempre atento. Ás veces ten que mandarnos calar para que non molestemos ás per-soas que están lendo; algun-has veces esquecémolas.

Desde aquí pídolles perdón.

De Pilar e Xosé Luís, que vou dicir! Nada mais que son os capitáns que levan a bo porto este barco que é o Centro de Maiores de Santia-

go.

OS SERVIZOS EN CIFRAS

Se che gusta a música tradicional

Alberto Barreiro-Warren é o profesor do Grupo de músi-ca e baile tradicionales do centro. Alberto é tamén o acordeonista e voz do gru-po Fiandola, nado en 1996. Veñen de sacar ao merca-do o seu segundo disco. O título: Mimá.

A psicóloga na consulta.

UNHA SUXERENCIA

non as coñeces, dámoslle un repaso a estas prestacións.

Page 6: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

“Os sabios maiores visitan o colexio La Salle” Con este titular e outros similares agasalláronnos varios dos escolares de 5º de primaria do Colexio La

Salle. O pasado 31 de mar-zo invitáronnos a que lles contáramos o que facemos no centro de maiores.

Á cita en La Salle acudimos os membros do Obradoiro de xornalismo e os integrantes de A Zanfona. Foron

estes últimos quen rápidamente se gañaron a atención e a sim-patía do grupo de arredor de 75 nenos e nenas. Ao chegar ao colexio interpretaron varias pezas nas que tamén participaron os nenos, que se amosaron encantados coa música e as letras das cancións. Logo tocounos o turno a nós, os redactores de Entérate. Ma-nuela Barbeito preparara unha proxección de imaxes en Po-werPoint que nos axudou a contarlles o que facemos no cen-tro. Todos, rapaces e rapazas, estiveron moi atentos e en silencio. Ao rematar a nosa intervención fixeron algunas preguntas e lles pedimos que redactaran algún titulares sobre a nosa inter-vención. Regaláronnos pequeñas xoias como a do titular que encabeza esta información e os textos que podedes ler no ca-dro adxunto. Ao final, os nenos incluso nos pediron autógrafos e non pa-recían ter presa para saír ao recreo. O seu comportamento foi estupendo. Quedamos con gañas de repetir. Moitas grazas.

Estamos muy satisfechos del comportamiento de los alum-nos de 5º del colegio La Sa-lle. Fue grato ver el grado de confianza puesto en nosotros y el interés que pusieron en el trabajo preparado. Nos hicieron consultas abierta-mente y con soltura. Son estupendos estos chicos

de 5º. Muy correctos y cari-ñosos. ¿Queréis que os diga una cosa? Una niña, es-pontánea, me dio un beso, le devolví dos. Me supieron a gloria. No los voy a olvidar. Nuestra felicitación a los alumnos por su comporta-miento y a los educadores por su buena labor formativa.

„Me supieron a gloria‟

Por La Redacción

La vida del centro

6 EntérateEntérate

O sacapuntas

Redactar un escrito, coas palabras exactas, como din na miña aldea, tamén ten o seu aquel. Se un se estende en moitos detalles corre dous riscos: por unha banda que o redactor perda o rum-bo, non manifeste o que tiña pensado e, pola outra, que o lector se aburra e non siga adiante. Pola contra, se se acurta máis da conta, pode causar cavilacións a algunhas per-soas, como me aconteceu a min ó ler este titular da Voz de Galicia do 13 de febreiro deste ano: “Fallecen en Santiago y Negreira Fulano y Mengano”. (Omito os no-mes por consideración ós falecidos). ¿Como é posíbel que falezan en Santiago e tamén en Negreira? Que eu saiba hai sucesos como o de nacer ou morrer, entre outros, que somentes oco-rren unha vez. Non pode ser que finen nun lugar e des-pois noutro. Por outra banda non poden morrer en lindes porque entre Santiago e Ne-greira non hai e, claro, a distancia en quilómetros que os separa... Esa talla non a tiñan. Se á nota lle engadiran, simplemente, a palabra “respectivamente” evitaría-me tanto cavilar. Pola con-tra, faltaríame o tema para este traballo.

Por Manuela Barbeito del Río

Page 7: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

7

“Os sabios maiores visitan o colexio La Salle” A experiencia foi realmente divertida. Os membros de A Zanfona e os redactores de Entérate pasamos un

Os rapaces interesáronse pola revista do centro.

Os redactores de Entérate contámoslles como é o centro.

Con madeira de xornalistas

Estes son algún dos titulares

que redactaron os escolares:

▪„As actividades da terceira edade máis movidas e

divertidas‟.

▪„Maiores e pequenos traba-

llan xuntos nun equipo‟.

▪„Persoas maiores colaboran

cos nenos de La Salle‟.

▪„Os homes e as mulleres

máis activos‟.

▪„Os maiores tamén teñen

escolas coma os nenos‟.

▪„Unha visita moi musical‟.

▪„Ós maiores aprenden moi-tas cousas no centro de maiores e tamén van a

excursións‟.

▪„Un grupo de maiores visita La Salle e cóntannos as súas

actividades‟.

▪„Áctividades educativas para

persoas maiores‟.

▪„Os maiores tamén van á

escola‟.

▪„A gran vida dos anciáns‟.

▪„Os maiores en acción‟.

▪„Los mayores también se

divierten‟.

▪„Unha visita moi musical‟.

▪Actividades periodísticas

para primaria‟.

▪„Os maiores tamén

importan‟.

▪„Os xornalistas de Entérate

visitan o centro de La Salle‟.

▪„Os maiores máis movidos

visitan La Salle‟.

rato estupendo cuns rapa-ces e rapazas respetuosos, cariñosos e ¡que incluso nos pediron autógrafos!

Page 8: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

La vida del centro

8

Compañerismo y juegos para estar bien

L as personas participantes en Activa-Mente, a través de la técnica del “Cadáver exquisito”, realizaron esta

composición. Cada persona escribió un verso sin conocimiento de lo que se había escrito previamente. Esta ha sido su primera crea-ción conjunta.

La unidad Todos juntos construimos nuestra memoria, entre nosotros somos muy buenos. Buenas noches, mañana... mañana será el día señalado para visitar a un anciano. Pilar, tráeme un pouquiño de viño! Puede ser bueno el vino, o puede ser malo, puede caer o estar derecho. Puede ser un castillo precioso que está asen-tado en una colina. ¡Lo tiraré colina abajo! Puedes subir arriba a un rascacielos y ver el paisaje de la ciudad que desconoces. La ciudad está llena de comercios que dan vida. Vino a la vida un ser especial. La carrera que hice fue especial para mí. Caminamos por los senderos.

“Vengo por la gente, aquí cada uno aporta al-go”. “El cariño, la igualdad entre todos”. “Aprender cosas nuevas, pensar cosas dife-rentes y pasarlo bien”. “Una vía de escape, hago un esfuerzo importante por venir aquí, pero hablo con la gente, me río, aprendo, dis-curro, ejercito la imaginación y la memoria”. “Muchas cosas: el compañerismo, salir de ca-sa, lo que aprendemos o ¡recordamos!, la li-bertad para mí misma”. Estas son algunas de las respuestas de las personas que participan en ActivaMente, a la pregunta ¿Qué te aporta

intervenir en la actividad?

ActivaMente integra juegos, música, movi-miento y trabajo en equipo para ayudar a mantener y estimular habilidades físicas, psíquicas y sociales. La psicóloga y musicote-rapeuta Ana Seijo imparte esta actividad los

jueves por la tarde en el centro.

Renovarse cada día

El 29 de abril, en el Centro de Estudios No-vacaixagalicia, asistimos a una jornada de puertas abiertas en el XXIII Congreso de la Sociedad Gallega de Geriatría y Geronto-logía. Los centros de mayores de Nova-caixagalicia tuvieron un protagonismo es-pecial en la sesión de apertura.

El psicólogo y profesor universitario Manuel Gandoy presentó la charla sobre las oportuni-dades de la edad para las mujeres Esta po-nencia estuvo protagonizada por la directora del Centro de Mayores Novacaixagalicia de

Ferrol.

Una de las socias de este centro ferrolano, Marta González, transmitió una inyección de vitalidad al contarnos cómo se había quedado

casi ciega de la noche a la mañana y cómo supo hacer frente a esta situación sin dejarse vencer por el desaliento. Marta narró como siguió haciendo su vida “normal” llegando has-ta a pintar cuadros que mostró en el congreso. Todo un ejemplo de superación. Me dio mu-

Por Laura Fernández Quintela

Page 9: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Mejorar la memoria con apoyo de internet

Un momento de la inauguración.

9 EntérateEntérate

Este curso se inició en el centro una nueva modali-dad del Taller de memoria.

FESKITS es un programa elaborado por una funda-ción catalana, Espai Salut,

que la psicóloga Nuria Martínez aplica y evalúa en el centro.

Algunas de las personas que trabajan con Feskits.

El programa Feskits es nove-doso porque permite trata-mientos de estimulación cog-nitiva por medio de las nue-vas tecnologías. Está dirigido a personas de distinta edad, variados niveles culturales y distintas alteraciones cogniti-

vas.

La psicóloga que lo imparte es Nuria Martínez, quien tam-bién se encarga del taller de gimnasia mental y de la aten-ción psicológica y seguimien-to individualizado de los so-

cios que lo desean.

Las sesiones de Feskits se realizan online, ante el orde-nador. El programa pretende mejorar las funciones menta-les superiores: memoria, atención y concentración, ejecución, percepción, len-guaje, cálculo y orientación espacial y temporal. La clase es individualizada. Cada usuario tiene su contraseña

de acceso.

Dispone de un sistema tuto-rial que por medio de auricu-lares guía al alumno para que no se quede estancado en los ejercicios que contiene la sesión. Se avanza según el rendimiento de la sesión

anterior.

Consta de doce sesiones. Al final, el programa registra el rendimiento de cada usuario,

que la profesora interpretará.

Personalmente me gusta el método y espero que los ob-jetivos pretendidos sean ple-

namente conseguidos.

Por MARI CARMEN SUÁREZ

cho que pensar tanta energía en una mujer que aparentemente parecía frágil, con sus ga-

fas oscuras y su bastón.

Finalmente, la psicóloga Ana Seijo dirigió, en esta sesión de apertura del congreso, una sesión de ActivaMente en la que intervinieron personas socias del centro y del público asis-

tente. Mujeres en una sesión de gimnasia.

Page 10: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

bamos que hemos avan-zado, disfrutado y com-partido muchos gratos momentos. Cuando salió el nº 1 fueron pocos los cuadernillos que se hicie-ron, pero a todo color, y eso nos llenó de orgullo y alegría y nos dio empuje para seguir trabajando con entusiasmo, seguri-

dad y confianza.

Cualquier etapa de la vida puede despertar inquietu-

des, solo hay que poner en-tusiasmo, que es el mejor motor de la creatividad. Un escrito o una poesía pueden producir las mismas emocio-nes y sentimientos que una

buena pintura.

Como se termina el curso os recomendamos —incluso os pedimos, para hacer honor al nombre de esta sección—, que aprovechéis bien el vera-no, que disfrutéis del aire li-bre y, teniendo en cuenta el momento que atravesamos, esperamos que a la vuelta las cosas vayan mejorando. Pasad unas buenas vacacio-nes. Gracias por dar vida a todo lo que estamos haciendo en beneficio,

pensamos, de todos.

Estamos de celebración porque nuestra revista alcanza el número 10, un hecho que coincide con algo muy importan-te: el cuarenta aniversa-rio de nuestro centro, que celebraremos en

diciembre.

Para nosotros es una gran satisfacción el haber llegado hasta aquí. A pesar de la cri-sis, año tras año hemos estado evolucionando al pie

del cañón.

El trabajo y el esfuerzo siem-pre tienen su recompensa. Nuestros objetivos se cum-plieron gracias al tesón e ilu-sión del equipo, por eso nos sentimos contentos de la la-bor realizada. Y ¿cómo viene este nuevo número de la re-vista? Pues pensamos que sensacional, con artículos novedosos que esperamos os gusten. Seguimos cen-trando buena parte de los contenidos en las cosas que pasan en el centro y en todo lo que redunda en nuestro

beneficio.

Con el paso del tiempo, Enté-rate ha ido adquiriendo más fuerza. Esperamos de verdad

Marisa Selas y la Redacción

que sea de vuestro agrado; queremos llegar a un buen número de lectores. Ese es nuestro mayor deseo. Para lograrlo, os pedimos de nue-vo vuestra colaboración. Echamos de menos vuestros comentarios. Queremos se-guir progresando y creemos que es responsabilidad de todos el enriquecer y valorar el hecho de contar con una

revista en el centro.

Nos parece también impor-tante resaltar el respaldo que tenemos por parte del equipo directivo, que tanto vela por nuestros intereses y por la

buena marcha del centro.

Si hacemos un repaso a lo largo de estos años compro-

10 EntérateEntérate

O Pedichón

Escribidnos para enriquecernos

Portada del número 1.

Ahora que la revista llega al número 10 aprovechamos para echar un vistazo atrás y pe-diros más colaboración con una revista que aspira a ser de todos y para todos

Page 11: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores
Page 12: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Calidad de vida

Gracias por haber llegado hasta aquí

V erdad que no todo es ventura

al llegar a cierta edad. Pero también lo es que no todo es desventura. La vida es un caminar, desde que nacemos,

hasta el final del horizon-te, a través de alegres jardines, de duras este-pas, de floridos prados, de bosques umbrosos, de tórridos desiertos, ya vadeando caudalosos

ríos o ya trepando por ásperos roquedos, mien-tras saboreamos el sol que ilumina las verdes campiñas o soñamos la luna que diluye el miedo de la soledad.

12

Vivir —recordando a Fares Asad—, “es sonreír cada ma-ñana porque Dios se ha des-pertado antes que nosotros y ha colgado el sol en nuestras ventanas”. En una época de la vida a la que no nos atre-vemos a llamar ancianidad o senectud y que eufemística-mente edulcoramos con la insulsa perífrasis “tercera edad”, ya son manifiestas más de una carencia de las posibilidades de que hemos gozado y explotado con frui-ción en etapas anteriores, si pudimos, quisimos y supimos administrarlas adecuadamen-

te.

Eso no nos debe extrañar porque, como dijo aquel sen-

sato y atribulado noble roma-no cuando le anunciaron la muerte de su joven hijo: “yo ya sabía desde que nació que era mortal”. Todos cono-cemos y no olvidamos que los últimos escalones de la torre se suben con más difi-cultad y desasosiego. Pero, si combinamos armoniosa-mente las variadas circuns-tancias que pueden pre-

sentársenos en la anciani-dad, esta maravillosa etapa de la vida puede ser el co-lofón más digno y feliz de nuestra existencia. Algo pa-recido a lo que significa dejar el bocado más exquisito y

apetecible al final del postre.

Que hay carencias, más mo-lestias, más soledad, más indefensión, más abandono quizás y más necesidad de sentirse amados, es admisi-ble. Pero también existen contrapuntos a estos deta-

lles.

¿Que hay carencias? Sí las hay, pero no tantas como su-ponemos. Así, por nombrar solo algunas, ya no necesita-

Todos sabemos que los últimos escalones de la torre se suben con más dificultad y

desasosiego

Page 13: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Gracias por haber llegado hasta aquí

13 EntérateEntérate

Por José Sáez Fuertes

mos el vigor y la fuerza de los veinte años que afec-tarían negativamente a diver-sos órganos de nuestro cuer-po; ni enloquecedoras nece-sidades de hacer cien cosas a la vez, porque con menos trajines nos encontramos mu-cho mejor. Ni nos es posible comer y beber más copiosa o sibaríticamente, porque nos produciría más perjuicio que

satisfacción.

¿Que notamos más moles-tias e indefensión? Sin duda. Podemos compensarlo con que tenemos más tiempo de descanso, más atención de nuestros familiares y amigos, y más medios útiles en todos los ámbitos de los que gozá-bamos en nuestra infancia y juventud. ¡Cuántas moles-tias y sinsabores hubiéra-mos evitado a nuestros pa-dres y abuelos, si entonces se hubiera dispuesto de los adelantos de los que hoy podemos beneficiarnos a

manos llenas!

¿Que sentimos más soledad y abandono? Eso quizás lo notemos más porque, con los años y achaques propios de la edad, nos hemos acostum-brado a recibir más mimos, y más carantoñas. Y nos hemos hecho un poco más egoístas de nuestros seres queridos y necesitamos aten-ciones y cuidados que mu-chas veces valoramos por la

rapidez con que nos los pro-porcionan. ¡Cuántos ratos de soledad podríamos miti-gar con un buen libro, con un distendido y ameno apoyo de la radio o la tele-visión, con dibujos y cruci-gramas sencillos y apropia-

dos a la edad y a los conoci-mientos poseídos e, incluso, con simples solitarios que cualquier persona de nuestra familia podría enseñarnos, si no los conocemos desde nuestra juventud! Y si supié-

ramos disfrutar de la iniguala-ble aportación que nos ofrece el ordenador, la soledad sería menos soledad y el abandono un reencuentro con nuevos e inimaginables amigos que nos esperan de-seosos de poder ayudarnos con verdadero afecto y desin-

terés.

¿Que necesitamos sentirnos más queridos? ¿Y quien no desea ser amado? Lo impor-tante en esta edad, en la que hemos de subir los últimos escalones de la torre, es te-ner en quien apoyarnos —que no nos ha de faltar—, y no debemos olvidar mos-trarle, a quien nos preste

ayuda, nuestro afecto o, mejor aún, nuestro amor verdadero, porque el sabio dicho popular Amor con amor se paga nunca es más cierto que en esta época de la vida

en la que “necesitamos ar-dientemente una sonrisa, porque ya posiblemente no tengamos ninguna que ofre-

cer” (aforismo anónimo).

Y ya sólo queda dar las gra-cias a la vida, a la suerte o, más bien, a Dios, por haber-nos dejado llegar hasta aquí, aun con los pequeños acha-ques que nos acompañan. Y si alguien osara, alguna vez, llamarnos “viejos” con el afán de molestarnos —cosa que no ocurrirá—, brindémosle una de nuestras últimas son-risas y, con benevolencia, pensemos: “El también se

hará viejo” (si tiene suerte).

“¿Que sentimos más soledad y abandono? Eso quizás nos pase porque nos hemos acostum-brado a recibir más mimos y carantoñas”

Page 14: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Fállache a memoria? Sácalle punta

Por Manuela Barbeito

A facultade de percibir, asimilar, almacenar e ad-ministrar o que aprende-mos depende da memoria de cada un. Como a ali-mentación, que comendo os mesmos alimentos, unhas persoas locen máis

que outras.

Vulgarmente, a valoración que se lle dá a capacida-de de manifestar a memo-ria, depende de se a per-soa e nova ou non. Cando unha persoa nova non se acorda das cousas, din que anda nos biosbardos, que ten a cabeza a paxaros, que anda a pensar nas mozas ou nos mozos... Pola contra, cando lle pasa o mesmo a unha persoa maior, dise que anda mal da circulación, ou

que chochea.

Se a memoria falla non hai que preocuparse, nin poñer-se nerviosos, porque é peor. Contamos con recursos para poder mellorala, sacarlle

proveito e saír adiante.

A velocidade do meu pensa-mento aínda é rápida, pero, pola contra, a memoria faime algunha que outra mala xo-gada e, ás veces, déixame na estacada. Os substantivos propios son o meu maior pro-blema, co que máis son trai-

zoada.

O de chapar, como se

dicía antes, nunca se me deu moi ben, pero chamarlle ás cousas polo seu nome, como é debido, nunca foi dificulta-de para min. Daba o mesmo en galego que en castelán. Distinguía moi ben un do ou-

tro.

O galego era a lingua que falaba a diario, o todo terreo que falaba ca familia, cos meus amigos, cos meus pai-sanos, que se non eran ami-gos pouco lle faltaba. O cas-telán era o das situacións especiais, que se debía usar con coidado para non estra-

galo.

Digo todo isto porque, non sei por que razón, veume ó pensamento aquel barco construído para cruceiros de luxo. Pero ¿como se chama-ba? Si… aquel que crían que ía poder con todo o que se lle puxera por diante, e que, tan pronto comezou a nave-

gar, topou cun iceberg e xa se foi a pique. Si... Hasta sei que se fixo unha película que leva o mesmo nome. Case me vexo a bordo formando parte da pasaxe e presen-ciando o que pasaría an-tes do afundimento: xente elegante, bailes de salón, traxes de festa, alfaias hasta a exaxeración, vai-

xelas de luxo, camareiros a esgalla… Pero... ¿o nome?

Nada de nada.

Un lote de barcos famosos

Como non era a primeira vez que o tal barco me fixera a mesma xogada, non tentei lembralo. Tampouco estaba disposta a esperar hasta que me viñese á memoria. Dixen para min: miro en internet que acabo pronto. Fíxeno. Busquei barcos famosos. O que tal apareceu! E que tanto ía aprender! Apareceron unha morea de pecios famo-sos, cada un ca súa historia. Xurdiron de piratas, de gue-rra, de investigación, as cara-belas de Colón, o Sebastián Elcano, o Nautilus. Tamén apareceu a Arca de Noé. Uns xa sabía deles e lem-breinos, outros descubrinos. Entre os barcos famosos afundidos, non podía faltar o barco das miñas tribulacións,

o Titanic, claro.

De como lle saquei proveito á dificultade para recordar

14 EntérateEntérate

Calidad de vida

Page 15: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Coñece máis

15

Un poeta intenso e comprometido O poeta monfortino Lois Pereiro é o autor homenaxeado este ano o Día das Letras Galegas. Pereiro, que faleceu aos 38

anos, ten unha obra breve que reflicte unha vida de intensas e duras emocións marcadas pola enfermidade.

De neno, na praia coruñesa de Riazor.

Lois Pereiro naceu en Monforte o dezaseis de febreiro de 1958, nunha familia de vella raiga-me monfortina. A súa vida transcorre a maior parte do ano en Monforte, pero os veráns pasábaos entre as aldeas do Incio: Reádigos e Santa Cristiña, cando aínda había moita

xente e nenos.

No ano 1975 trasládase a Madrid para estudar Socioloxía, pero regresa a Monforte e dille a seus país que renuncia a estudar a carreira. O resto do curso pasouno logo axudando na

cristalería familiar.

No curso seguinte volve a Madrid e matricúla-se na Escola de Idiomas. O seu maior entu-siasmo era coñecer xente con inquedanzas culturais, ver películas na Filmoteca Nacional,

asistir a concertos e recitais.

Quixo visitar os lugares que coñecera por re-ferencias culturais ou cinematográficas e viaxa percorrendo parte de Europa central, Gran Bretaña e Irlanda. Naquela época víano pouco comprometido e demasiado vangardis-ta, pero el mesmo escribiu na súa Modesta Proposición: “Teño liberdade de acción para exiliar o meu espírito no Ártico, en Asia ou no Nepal, e teño permiso para que nada humano me sexa alleo. Por iso podo decidir militar na

miña propia lingua”.

En 1981 produciuse a intoxicación masiva do aceite de colza, que matou a algunhas perso-as e afectou a outras. Entre estas últimas es-taba Lois. Pasaban os meses e a enfermidade debilitábao pouco a pouco, paralizándoselle o corpo e consumíndose a súa musculatura. Os médicos diagnosticáronlle a doenza chamada “síndrome do aceite tóxico”. Deixou as se-sións de rehabilitación e volveu definitivamen-

te a Galicia.

Mentres estivo en Madrid foi cofundador da revista Loia, onde empezara a publicar os seus poemas. A comezos dos oitenta establé-

cese na Coruña.

O seu aspecto consumido pola intoxicación da colza privouno de algúns traballos. Vivía da tradución e dobraxe de series televisadas. En 1982 gañou o Premio de Poesía O Facho. En vida publicou dous libros de poemas. Deixou tamén unha novela inconclusa. Faleceu na

Coruña o 24 de maio de 1996.

“Contra a morte o amor que vai conmigo”

Dos días que reserva para min o destino

cada unha das súas noites por vivir

sería a derradeira

a única esencial

se puidese vivirte a ti tamén

trasnoitado sobre o teu corpo en calma

cohabitando os teus soños

sobrevivindo á miña inexistencia

soñando nas túas noites

ou prorrogado en ti.

Xullo de 1995

Por Mari Carmen Suárez

Page 16: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

16

Camino de Atapuerca La sierra que nos muestra de dónde venimos

Por Adelaida Rodicio Quevedo

Coñece máis

Desde que los medios de comunicación em-pezaron a informar sobre los fósiles de Ata-puerca el tema me interesó y fui siguiéndolo regularmente. Siempre tuve ganas de ir allí y este verano, por fin, con mi familia también animada, emprendimos el viaje desde León hasta las tierras burgalesas de la sierra de

Atapuerca.

La carretera que nos llevó allí estaba perfilada a ambos lados por inmensas llanuras, tan propias de Castilla, cuajadas de girasoles que aquella tarde de septiembre, con un sol deslumbrante, se dirigían hacia él, presentan-do el conjunto un paisaje monótono que a mí, acostumbrada a la variedad del gallego, me producía una cierta melancolía y, sin embar-go, no podía dejar de contemplarlo. Por fin llegamos a la sierra de Atapuerca, que perte-nece a una serie de montañas de la provincia de Burgos, entre la cordillera Cantábrica y el

Sistema Ibérico.

Atapuerca tiene fama universal por los excep-cionales hallazgos arqueológicos de fósiles que pertenecieron a los primeros seres huma-nos. La UNESCO lo declaró en el año 2000 Patrimonio de la Humanidad, y en el año 1997 se le concedió al equipo de investigación el premio “Príncipe de Asturias de Investiga-

ción Científica”.

Algunos hallazgos son de un millón de años o más y dan fe de cuando se ocupó Eu-ropa, de donde procedían los que la ocuparon y cuáles eran sus características. Se vieron por ejemplo restos colectivos, lo que sugiere que nuestros antecesores no vivían de forma

aislada.

Las cuevas se descubren por casualidad, cuando en el año 1886 se construye una línea de ferrocarril entre la sierra de la Demanda y la ciudad de Burgos, para el transporte de

carbón y hierro destinado a Altos Hornos de Vizcaya. Durante las obras abren la boca de estas cuevas y se encuentran con este gran

tesoro de fósiles.

Antes de entrar en la cueva nos mostraron fósiles de una serie de primates —monos—, desde los más pequeños hasta los más gran-

Sima del elefante, en Atapuerca. Fotografía tomada de la página web oficial del yacimiento www.atapuerca.com

Los directores y personal del yacimiento. Tomada de www.atapuerca.com

Page 17: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Camino de Atapuerca La sierra que nos muestra de dónde venimos

17 EntérateEntérate

des —orangután, gorila y chimpancé—, consi-derados como antecesores del hombre. El examen de estos fósiles va a corroborar la teoría de Darwin, que en 1859, en su libro La evolución de las especies, sostenía que el hombre era una evolución de primates, y lo demostraba con tanta claridad que los científi-

cos lo aceptaron rápidamente.

Hoy la teoría de la evolución, no tan solo humana sino de todas las especies, está com-pletamente aceptada (salvo raras excepcio-nes) por todos los estados, todas las sociedades y por todas las reli-

giones.

Nos fueron explicando los cambios y la evolución de unos a otros. Tras seis millones de años, a partir del chimpancé, aparecen los homí-nidos, seres con caracteres huma-

nos.

Existen muchas teorías aún sin aclarar de cómo fue este cambio, muchos eslabones perdidos que tratan de encontrar aún actual-mente. Como consecuencia de estas demos-traciones se pronuncia Ramón y Cajal dicien-do, muy humildemente, que el hombre “tiene más de mono que de ángel y que carece de

títulos para envanecerse y engreírse”.

Solo les queda a los pobrecitos homínidos el señorío que da el título de Homo: Homo habi-lis, Homo ergaster, Homo antecesor hasta lle-gar al Homo sapiens. El Homo habilis repre-

senta el inicio de un cambio muy notable, ya que eran capaces de hacer saltar una lasca o escama de un trozo de piedra. La línea de Homo sapiens proviene de África. En Alema-nia se descubre el Homo neandertal, que desaparece enseguida sin que se conozca

claramente la razón de su desaparición.

Entramos por fin en la cueva en donde se encuentran, apiladas, capas sucesivas. Cuanto más abajo se encuentran mayor es su antigüedad. Vemos fósiles humanos sueltos

mezclados con fósiles de animales y vegeta-les. En estas cuevas se ha encontrado el fósil más antiguo de Europa. El haber encontrado los fósiles en diferentes capas es muy impor-

tante porque facilita su estudio.

Pero, ¿cómo se formaron esos fósiles? Nues-tros antepasados vivían en tierra firme y sus huesos por lo general se convirtieron en polvo, pero algunos cadáveres fueron a parar a los lagos donde el cieno los enterró y se petrifica-ron sus huesos. Para que se produzca la fo-

silización tiene que haberse producido un enterramiento natural. Otras veces los fósi-les se formaron en las mismas cuevas porque los de la tribu

enterraron sus cadáveres.

En un nivel inferior se encuen-tra otra excavación llamada la “Sima de los huesos”, la mayor acumulación de fósiles huma-nos jamás encontrados. Los arqueólogos, paleontólogos y antropólogos tuvieron mu-cho que hacer pues pudie-

ron componer 32 fósiles completos. ¿Cómo llegaron hasta allí los huesos? Según algunas teorías puede ser que los humanos dieran se-pultura a sus muertos. Sería el primer rito, el

primer santuario de la humanidad.

Catedral de Burgos.

Salimos de las cuevas y nos dirigimos a Burgos, señorial y elegante, que con su ca-tedral del más puro estilo gótico deja ver en sus calles motivos que recuerdan a las cuevas

de Atapuerca.

He comprado y leído un libro para ilustrarme sobre lo que vi en Atapuerca. Algo de él me valió para hacer este pequeño trabajo, pero me resultó tedioso y lleno de incógnitas, con preguntas que no tienen respuestas. Yo me quedo con aquello tan bonito que aprendí de niña en donde había un paraíso terrenal en el que vivían Adán y Eva, nuestros primeros pa-

dres ¡¡Precioso!!

Page 18: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

As rochas do cabo Orte-gal son as máis antigas da Península. Como ve-des, eu sigo co mar, desta vez xusto no pun-to onde acaba o Atlánti-co e comeza o Cantábri-

co.

No periódico La Voz de Galicia, do ano 2000 ata 2010, foron aparecendo unha serie de artigos relacionados coa inves-tigación feita por un gru-po de xeólogos. A min gus-toume, agora quero contár-

volo a vos.

Este estudio demostrou que as rochas do cabo Ortegal son o dobres de antigas do que se sabía ata agora. Da-tan a súa formación en

1160 millóns de anos.

Os xeólogos consideran que os resultados son sorpren-dentes, que manifestan un inesperado e complexo esce-nario da xeoloxía galega e afirman que hai que ir a Australia, Canadá ou Sudá-frica para atopar forma-cións tan vellas coma as

do Ortegal.

Moita xente do mundo da Xeoloxía ven aquí a estudar

as nosas rochas.

A pedra que se atopou chámase anfibolita ou granito

negro. É dura, moi pesada,

homoxénea, escura, rica en ferro e magnesio e duplica en anos a outra que se en-controu en Asturias. Formou-se a partir da magma fai 1160 millóns de anos. Na-quela época a terra era moi árida e agreste. Non había animais, nin plantas, so se-res vivos unicelulares. A at-mosfera case non tiña osíxe-no e o sol brillaba moito me-

nos.

As rochas agora estudadas permaneceron no fondo do mar a grande profundidade ata que afloraron canda os continentes que estaban agrupados nun solo, Panxea. Ao dividirse aflorou un acan-tilado de 700 metros, emerxeron das augas os tres aguillóns, tres afiadas rochas que parecen desafiar os dous mares que alí se xuntan. Deste conxunto

xeolóxico xa nos falou Ptolomeo que os cha-mou Trilenio, os Tres Blancos. Ao mellor pola espuma branca que se forma ao bater as augas axitadas da zona. Os dinosaurios dominaban o planeta, que estaba cheo dunha vexetación exuberante, pero aín-da non apareceran as

plantas con flores.

So se atoparon pedras tan antigas en Terranova, Polo-nia,e Australia e por iso din os investigadores que estes catro puntos formaban un solo eixe naquela Panxea orixinal. A partir de entón, a terra empeza a escachar en anacos que tomaron formas e direccións diferentes ata colocarse nos lugares que

hoxe ocupan os continentes.

Para chegar a estas conclu-sións tiveron que estudar a concentración dos isótopos radioactivos que presentaban nese momento da formación os minerais que compoñen o

granito.

Cuarzo, feldespato, e mica van transformándose en ou-tros, neste caso en uranio, que tras longas etapas aca-ban en chumbo. A relación entre os dous cambios per-miten determinar o tempo

pasado ata agora.

As rochas mais antigas da península

Por Carmen Platas

18 EntérateEntérate

Coñece máis

Page 19: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

AS PROPOSTAS

Crear un centro de estudo xeolóxico

Os especialistas que traba-llaron nesta investigación propoñen que entre Cedei-ra e Cariño acollan cursos de verán sobre Xeoloxía. O director do Instituto Uni-versitario de Xeoloxía Isi-dro Pondal, Juan Ramón Romaní, di que aínda que-da moito que facer neste campo. Vidal Romaní lamenta o pouco interese amosado, polo menos ata agora, po-

los políticos locais para orga-nizar os cursos que propuxe-ron este Instituto e as Univer-sidade da Coruña, Salaman-ca e a Complutense de Ma-drid. O profesor apunta que o tra-ballo so está pendente dunha solicitude dos alcaldes dirixi-da ó Reitor da universidade para poñer en marcha o proxecto e así facer de Orte-gal un dos principais puntos de encontro e estudio

Xeoloxía do cabo Ortegal

xeolóxico do mundo. Espero que a estas alturas do curso este problema estea solucionado. Cando saiba mais cousas prometo conta-las.

Sucedió en enero Por VE.MAR.BLA.

Hagamos memoria. Fijaos cuántas cosas sucedieron y conmemoramos desde que comenzó este año 2011: Se cumplen 75 años de la muerte de nuestro don Ramón, José, Simón, Valle y Peña, cono-cido mundialmente como Ramón María del Valle Inclán. Gran dramaturgo, poeta y nove-lista nacido en Vilanova de Arousa en 1866 y fallecido en Santiago en 1936. El día siete de enero se cumplieron 62 años de la muerte de Alfonso Daniel Manuel Rodrí-guez Castelao (Rianxo, 1886. Buenos Aires, 1950), nuestro insigne político, escritor, pintor, médico y dibujante. Pero sobre todo, se con-memoró el 125 aniversario de su nacimiento. El día 5 de enero no pudimos ver el eclipse de luna por culpa de un temporal. Entró en vigor la nueva ley del tabaco. Subió la luz, el gas, el pan y el agua. Llovió a gusto.

Se registraron gran cantidad de inundaciones en Galicia y en el resto de España. Los prínci-pes inauguraron el día 11 la Ciudad de la Cul-tura y el monte Gaiás. De momento sólo dos pabellones funcionan, el Archivo y la Bibliote-ca de Galicia. El Gobierno nos congela las pensiones y saca una nueva ley para las jubilaciones. El día 26 se cumplieron 25 años de la muerte de Pucho Boedo (A Coruña 1928-1996). Había sido cantante en varias orquestas y voz de Los Tamara. Se cumple medio siglo de la

publicación de la obra de Xosé Neira Vilas Memorias dun neno labrego. En varios países árabes (Túnez, Egipto, Ye-men), la población se rebela contra sus go-biernos por la explotación que sufren. Se cum-ple el primer aniversario de la catástrofe pro-ducida por un terremoto en Haití.

19

Page 20: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

"Ellos y ellas" tienen púlpitos y altavoces para decir lo que quieren o lo que les manden, para aleccionarnos,

para emocionarnos, divertirnos, manipularnos, intoxicarnos, manejar nuestra manera de pen-sar etc. y no pocas veces con una idea oculta

a la que pretenden conducirnos.

Deciden qué noticias son las que "nos inte-resan", las que conviene que oigamos y las que no… qué noticia merece un seguimiento exhaustivo y cual debe dejar de estar de plena

actualidad.

Pero imaginemos, como en uno de los ensa-yos de José Saramago, que el escándalo de los miles de seres humanos que mueren de hambre cada día, de repente fuese una gran noticia, un "bombazo informativo", y que creasen una gran conmoción en las audiencias y una gran demanda informativa… Saldrían miles de expertos a aportar soluciones al con-flicto, sería una urgencia vital a la que habría que poner solución. Los grandes políticos y sesudos catedráticos serían llamados a los medios para aportar soluciones y doctas opi-niones sobre el problema del hambre en el mundo. Cientos de reporteros serían enviados a los países empobrecidos para enviar, segun-do a segundo, las imágenes de muertos y en-fermos a causa del hambre. Los grandes pe-riódicos estarían llenos de comentarios, artícu-

los, críticas hacia unos y hacia otros.

Los partidos de la derecha opinarían en un sentido, los del centro en otro y los de la iz-quierda quizá en el sentido mas radical, todos buscando siempre el beneplácito de sus elec-tores, todos a cual más solidario para sumarse

a la causa del hambre...

Fruto de este bombazo informativo, el te-ma de comentario en las calles, con los amigos, sería el hambre en el mundo, inclu-so sería tema de pequeñas frases comparti-das en el ascensor con las vecinos, los más informados sobre el tema no perderían la oca-sión de lucirse ante su pequeño auditorio. Con este bombardeo informativo, cada cual

buscaría sus fuentes de información en los me-dios más acordes con su ideología, los más con-servadores quizá fuesen los menos críticos y los más tolerantes con la injusta situación del

hambre en el mundo.

Se me ocurre pensar qué dirían las diferentes confesiones religiosas, los sindicatos, las aso-ciaciones y, sobre todo, cuál seria el grado de movilización de la juventud, y qué opiniones

se generarían en las redes sociales...

Quien dice esta noticia del hambre, pudie-ra ser otra de igual trascendencia, los

muertos en conflictos bélicos, etc. Pero la rea-lidad es muy otra… En los medios, con fre-cuencia se comentan bobadas, se proporcio-nan altavoces a gentes del estrato social mas inculto del país, verdaderos "vocingleros" con un nivel de léxico limitadísimo, pero suficiente para insultar, criticar, vituperar, opinar… y to-do ello acompañado de una gran puesta en escena, una gran gesticulación para lograr un

gran efecto mediático.

Se banaliza todo. Las muertes son solo datos numéricos, las injusticias son solo no-ticias y los escándalos son un tema morboso de conversación. Solo les pido que piensen por su cuenta y lo que de verdad piensen no se lo callen, ¡díganlo! Seamos usted y yo

auténticos y habrá dos manipuladores menos.

Ver el mundo de otra manera

Preocúpanos

Por Carmiña Alborés

20

Page 21: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Entérate es una publicación realizada por socios y socias del Centro de Mayores

novacaixagalicia de Santiago de Compostela. Esta entidad no comparte necesariamente

el contenido de los artículos firmados por sus autores.

Por Elena Garea Mosquera O soño de Mariquiña

Mariquiña é unha biólo-ga moi mentalizada na problemática da conta-minación ambiental e moi implicada na loita por solucionar, ou polo menos aminorar, este desastre que estamos a facer no planeta, o único que temos porque, polo de agora, aínda están lonxe as viaxes espa-ciais que nos poderán levar en masa a outros

planetas habitables.

Ela vai a tódalas xuntanzas de colectivos medioambien-tais e participa nos proxectos que pode. Tras ver documen-tais e intercambiar informa-ción con outros grupos eco-loxistas quedou abraiada po-la supercontaminación que causan os plásticos. Sí, eses que tanto usamos para todo e que se tiran en calquera

parte.

Nos traballos aos que ela ac-cedeu podíase ver algo así como unha verdadeira sopa que viaxa coa corrente do

Golfo, formada por millóns de anacos deses plásticos. Os peixes comen nel a modo de plancto, pero son indixeribles e acaban morrendo. O seu aparato dixestivo atópase

despois cheo deles.

Víanse tamén, na beiramar dalgúns lugares, verdadeiras alfombras flotantes destes materiais. Co ir e vir das on-

das movíanse e non deixaban ver a auga en moitos metros ao longo

da praia.

Mariquiña, ese día, es-taba moi cansa e que-dou durmida no sofá. Cando espertou sentía-se asqueada, botaba as mans á cabeza, pois no seu soño reviviu os documentais e mesmo se vía nadando entre

miles deses botes e bolsas de plástico que lle saían po-los ollos, pola boca, polas orellas, polo naríz…. Asfixia-ba, como vira no documental de TV que preparara un equi-po de expertos. Pensou que non hai tempo que perder, que hai que loitar xa e men-

talizar á poboación.

En fin, parece un soño exaxerado pero se non o arranxamos nun moi próximo futuro pasará a ser realidade e os mesmos residuos che-garán a asfixiarnos de verda-

de.

Unha verdadeira sopa formada por millóns de pezas de plástico viaxa coa corrente

do Golfo

Un cambio abismal 115 kilos de plásticos por ano. Esa é a cantida-de media que empregamos os españois, se-gundo os datos que manexa a Asociación

Española de Industriales de Plásticos. Segun-do esta mesma entidade, fai 50 anos con-sumíamos só 300 gramos por persoa e ano.

21 EntérateEntérate

Page 22: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Opinión

22

Cadeiras para as mulleres xa

A Real Academia Galega (RAG), formada por trinta académicos é, cos seus 105 anos de historia, unha das institucións mais sen-lleiras do país. En todo este tem-po só foron escollidas seis mulle-res como académicas de número e unha delas, a primeira, Francis-ca Herrera Garrido, non chegou a ocupar nun-ca a súa cadeira, xa que faleceu antes de ler o discurso de ingreso.

Herrera Garrido fora elixida o 4 de marzo de 1945, cando xa tiña 76 anos de idade, pero a Academia non se deu presa en buscar a quen lle respondera ao discurso de ingreso. Tam-pouco a escritora coruñesa tivo presa. Enviou o seu texto á institución xa entrado o ano 1950. Por aquel entón estaba enferma e fale-ceu sen poder estrear a súa cadeira. Na RAG considérana como unha académica numeraria de pleno dereito.

Teñen que pasar 80 años dende a fundación da RAG, en 1906, para que unha muller, Olga Ga-llego, ingrese, en 1986, como académica numeraria.

Pasaron dez anos máis e outra muller, Luz Pozo Garza, ocupou unha cadeira. Foi ademais vice-

secretaria durante varios anos. Neste século entraron tres mulleres máis. Á primeira, Xoha-na Torres, no ano 2001, seguírona Rosario Álvarez en 2003 e Margarita Ledo en 2009. Hai tamén varias mulleres correspondentes e de honra na institución.

No ano da súa fundación, a RAG declarou co-rrespondentes a quince mulleres, entre as que inclúe a Sofía Casanova, que en 1952 sería nomeada académica de honra, un cargo que xa recibira María de los Dolores Adalid y González Garrido en 1929.

O documento asinado por 52 mulleres sinala

Cuando murió mi madre me sentí muy sola en aquella casa tan grande y decidí cambiarme para un sitio más pequeño, moderno y cerca de mis amigas. Ni por un momento imaginé todo el barullo que se iba a desarrollar en el edificio de 50 viviendas donde decidí comprar una en construcción. Un matrimonio y yo fui-mos los primeros en ocupar dos pisos del edi-ficio y al poco tiempo fueron llegando los res-tantes. Entre ellos se encontraba un grupo de curiosos personajes que parecían sacados de una obra teatral. Llegó primero una semi-bruja que echaba las cartas ataviada de acuerdo con su oficio y acompañada de una asistente para atender la puerta. Tenía infinidad de visitas, tanto de hombres como de mujeres.

Al poco, llegó un preso domiciliario. Tenía una pinta tan rara que, cuando me lo encontraba en la puerta, hacía lo indecible por no subir con él en el ascensor. Él, por el contrario, atento, se ofrecía a llevarme las bolsas de la compra. Yo, con cualquier disculpa, me que-daba en el portal para que no se enterase de en qué planta vivía. Luego llegó una chica que se quemó a lo bon-zo por problemas de familia. Un poco más tar-de un hombre negro, creo que árabe, ocupó otra vivienda. Vestía túnica blanca, collares, anillos. Instaló consulta en su piso. La decora-ción era muy curiosa. En penumbra, con colo-res muy fuertes y muchas velas. Su método curativo consistía en oraciones y signos. Nun-ca supe si curaba a la gente. Sí que sus

La casa del número K Un edificio “con demasiada vida”

Así remata o manifesto “O xogo das cadeiras” enviado por 52 mulleres da cultura á Real Academia Galega.

Page 23: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

Por Pilar García Quintas

Para disfrutar

Por Laura Fernández Quintela

23 EntérateEntérate

Mujer inexistente

Por José Sáez Fuertes

Gracias, mujer inexistente, que cubres con tu sombra mi existencia. Gracias, mujer, aunque no existas,

gracias, mujer, porque te siento cerca.

Las noches de mi espíritu son largas sin luna y sin estrellas… El helado rocío cubre de mis ventanas el alféizar, el ulular de hambrientos lobos entre las plantas de mi huerto juega y, en el inerte campanario, grazna,

con lastimero son, una corneja.

Larga es la noche, larga…

Solo, perdida, una luciérnaga venida de otros mundos, de tu amor mensajera, en el oscuro túnel de mi noche

es la esperanza de una vida nueva.

Gracias, mujer, aunque no existas. Gracias, mujer, porque te siento cerca.

Así remata o manifesto “O xogo das cadeiras” enviado por 52 mulleres da cultura á Real Academia Galega.

que resulta “indigno mesmo ter sequera que argumentar o inxusto e innobre da situación actual da muller dentro da Academia. Nesta altura da nosa historia, non abondan as cadei-ras todas da Rúa das Tabernas para darlles acubillo ás mulleres de tantas xeracións que teñen méritos máis que sobrados para ocupar o seu posto”.

Das catro vacantes actuais na Academia, dúas xa están designadas a homes. O último foi escollido en marzo, cando xa había varias iniciativas a prol dunha maior presenza femini-na. Cren as mulleres que isto é un mal sínto-ma, aínda que o manifesto non fala de nomes concretos, senón de xustiza. Senten vergonza allea porque o número de mulleres que hai agora na RAG non é unha minoría, senón unha insignificancia. Por esa vergonza as es-critoras rematan o seu manifestó dicíndolle ós señores académicos que non queren “seguir xogando ao xogo das cadeiras”.

“pacientes” le visi-taban tras ser vis-tos por varios médicos sin resul-tado. En lo que sí coincidían todos era en que cobra-ba mucho, al con-tado y en metálico. Por aquel enton-ces abrió, en uno de los bajos del edificio, un pub. Y aquí se armó la marimorena. Pu-

sieron una franja luminosa en la fachada del bajo y en el centro el cartel de Número K.

Música a todo trapo sin ningún tipo de insono-rización. Se oía en el 5º piso. Como la gente que acudía no cabía en el local, todos estaban en la calle con el vaso en la mano hablando a grito pelado. Al no poder dormir, salíamos a los balcones mientras esperábamos a que la policía llegase, tras hacer un montón de lla-madas. ¡Cómo me acuerdo de aquellas tertu-lias nocturnas! ¡Todo un teatro gratis! Lo malo era que a las siete de la mañana había que estar en el trabajo y rendir. El Nº K cogió tal fama que aún hoy, después de más de treinta años, es recordado en mu-chos sitios. Otros pubs vinieron después y los problemas siguen. Los vecinos aguantamos a la espera de que ocurra un milagro y cierren el local.

Page 24: Entérate - Afundación · Entérate Revista feita polos membros do Obradoiro de Xornalismo do Centro de Maiores novacaixagalicia de Santiago de Compostela “Un grupo de maiores

desde Carreira do Conde

EntérateEntérate Nº D. L. : C-1773-2007

Gracias por acompañarnos hasta aquí Esperamos poder seguir con vosotros a lo largo de mucho más tiempo y con muchos más números pero si hemos llega-do hasta aquí, hasta la decena de ediciones, ha sido gracias a vosotros: lectores, lectoras, responsables del centro y del Programa de Mayores de la Obra Social. ¡Feliz verano y hasta la vuelta!